Bez tytuÂ³u-4 - Serwis Elektroniki

SERWIS ELEKTRONIKI1/2002 Styczeñ 2002 NR 71Od RedakcjiRozpoczynamy ósmy rok naszej dzia³alnoœci wydawniczej.Czas p³ynie tak szybko, ¿e ani siê obejrzymy, a bêdziemy obchodzilipierwsz¹ okr¹g³¹ rocznicê istnienia czasopisma. Doœwiadczeniazdobyte w ci¹gu tych kilku lat, s¹ niezwykle pomocneprzy okreœlaniu ram naszej dzia³alnoœci na ka¿dy kolejnyrok. Nasi wierni Czytelnicy, którzy towarzysz¹ nam odpierwszego numeru, z pewnoœci¹ zauwa¿yli, ¿e raczej nie wprowadzamyrewolucyjnych zmian. Uwa¿nie ws³uchujemy siê wopinie, które trafiaj¹ do redakcji. Tak jak w przypadku ocenianianp. skoków narciarskich odrzucane s¹ skrajne noty, a pozosta³es¹ uœredniane, tak i my staramy siê znaleŸæ rozwi¹zaniakompromisowe, które bêd¹ satysfakcjonowa³y jak najwiêksz¹grupê naszych odbiorców. Je¿eli z jednej strony mamypostulat, aby w numerze znalaz³o siê jak najwiêcej aplikacji ischematów, to z drugiej strony spotykamy siê z proœb¹ o omówieniezagadnieñ teoretycznych, musimy wiêc wypracowaærozwi¹zanie poœrednie.Rozpoczynaj¹c od tego numeru rozpoczynamy publikacjêsta³ej rubryki poœwiêconej aplikacjom uk³adów scalonych ischematom „drobnego” sprzêtu RTV. Swoj¹ uwagê skupimyna aplikacjach uk³adów scalonych, które s¹ najbardziej nara-¿one na uszkodzenia, tj. uk³ady steruj¹ce zasilaczy i przetwornic,wzmacniacze mocy m.cz., koñcówki wzmacniaczy wizyjnych,uk³ady sterujace silnikami, itp.Swoje miejsce znajd¹ równie¿ opracowania teoretyczne(teoria sprzê¿enia zwrotnego, magistrala 1-wire, GPS, technikabluetootch), zw³aszcza ¿e rynek ksi¹¿ki technicznej nie oferujew tym zakresie nic specjalnie nowego.Wewn¹trz numeru znajdziecie Pañstwo spis wydanych dotej pory schematów. Obejmuje on zarówno schematy wydanew wersji papierowej jako wk³adki do „SE”, jak i te w postacielektronicznej, które znalaz³y siê na p³ytach CD.Dodatkowa wk³adka do numeru 1/2002:Monitor NEC JC1531 VMA-3, JC1531 VMB-3, JC1531 VMR-3MultiSync 4FGe - 4 × A2,OTVC Philips chassis FL 1.1AC - 4 × A2,OTVC Sony KV-25R1K chassis BE-5 - 2 × A2,OTVC Thomson TS5121 PSN, TS5171 PSN chassis IKC 2 -2 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciNaprawa monitora Acer 7276e ....................................... 6Inne spojrzenie na uk³ad odchylania poziomego ............ 9Dane serwisowe uk³adu TA8690AN firmy Toshiba ....... 13Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 15Opis aparatu telefonicznego C- 812 firmy CYFRAL ..... 18Naprawa kamery CCD-TR8E/TR1E(Video Hi8 Handycam) - cz.1 ........................................ 22Cykliczne zaniki obrazu - analiza uszkodzenia w OTVCPhilips z chassis 3A i OTVC Sanyo z chassis A7A ....... 24MiniDisc MDS-303 firmy Sony (cz.2 - ost.) ................... 26Aplikacje uk³adów scalonych: TDA6120Q - wyjœciowywzmacniacz wideo (Philips)........................................... 31Schemat ideowy OTVC Roadstar CTV5501 ................. 32Aplikacje uk³adów scalonych: TDA9845/T - procesordŸwiêku z cyfrow¹ identyfikacj¹ (Philips) ...................... 34Porady serwisowe ......................................................... 35- odbiorniki telewizyjne ............................................... 35- monitory .................................................................... 43Odbiornik SAT Amstrad SRX300 .................................. 44Tryb serwisowy i lokalizacja uszkodzeñ w chassisS51A firmy Samsung ..................................................... 49Czym zast¹piæ uk³ad TDA8178S ................................... 52Przegl¹d g³owic w.cz. firmy Philips (cz.16) -blok w.cz./p.cz. FE618Q/256 ......................................... 53Chassis MG2.1E firmy Philips - tryby serwisowe,regulacje, algorytmy napraw (cz.4-ost.) ........................ 54OTVC Elemis 22” i 25” z chassis 410 i 411 -informacje serwisowe .................................................... 56Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Zestaw audio Sony HCD-H55 - 4 × A2.Na ok³adce: Reklama pilotów firmy ElmakTInternet: www.serwis-elektroniki.com.plRedakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Naprawa monitora Acer 7276eNaprawa monitora Acer 7276eAndrzej BrzozowskiSposób postêpowania przy braku obrazu1. Nale¿y skontrolowaæ napiêcie +50V w zasilaczu, któregozmiana powoduje:• zmianê pr¹du p³yn¹cego przez diodê transoptora IC602,• zmianê napiêcia na emiterze tranzystora transoptora,• zmianê napiêcia na wejœciu wzmacniacza b³êdu w uk³adzieIC601.Uk³ad zabezpieczenia przed wzrostem pr¹du w ga³êzi zasilania+50V zawiera: R750, R752, R751, Q707, R753, R754,ZD750, R755. W momencie wzrostu pr¹du w ga³êzi zasilania+50V wzrasta napiêcie na rezystorze R750 powoduj¹c za³¹czenietranzystora Q707. Na anodzie diody ZD750 pojawia siê napiêcieoko³o 12V. Napiêcie to podawane przez rezystor R755do bazy Q705 powoduje jego za³¹czenie. Jednoczeœnie tyrystorIC703 powoduje od³¹czenie napiêcia zasilaj¹cego uk³ad IC702(TL431). W efekcie nastêpuje wy³¹czenie przetwornicy.Przetwornicê wyposa¿ono w uk³ad kontroli mocy IC701.Uk³ad ten zasilany jest napiêciem +5V uzyskiwanym z napiêcia+85V w stabilizatorze z³o¿onym z: Q703, ZD701, R712,R713, R714, C719. Do wejœæ 5 i 7 podawane s¹ impulsy synchronizacjiH i V. Do wejœcia 4 uk³adu podawany jest sygna³steruj¹cy mute. Na podstawie stanów na wejœciach: 4, 5, 7 uk³aduIC701 ustalane jest napiêcie na wyjœciu 9, które steruje tranzystoremQ706. Tranzystor ten steruje baz¹ tranzystora Q705powoduj¹c wy³¹czenie przetwornicy.Napiêcie z wyjœcia 6 IC701 podawane jest do bazy tranzystoraQ702. Za³¹czenie tego tranzystora powoduje w³¹czenietranzystorów Q708, Q701 i za³¹czenie napiêæ zasilaj¹cych+16V i +12V. Wyjœcie 11 uk³adu IC701 steruje diod¹ LED701wskazuj¹c¹ tryb pracy monitora. Mo¿liwe tryby pracy przedstawionow tabeli 1.2. Je¿eli zamiast napiêcia +50V jest 0V, nale¿y:• sprawdziæ, czy dioda LED œwieci, je¿eli nie, to uszkodzenianale¿y szukaæ w zasilaczu monitora,• je¿eli dioda œwieci, to nale¿y skontrolowaæ uk³ad IC701.Jeœli uk³ad ten dzia³a poprawnie, to uszkodzenia nale¿yszukaæ w torze zasilania.3. Gdy napiêcie +50V jest poprawne, nale¿y:• skontrolowaæ napiêcie siatki G1; je¿eli jest ono równe 0Vnale¿y sprawdziæ uk³ad IC201,• skontrolowaæ po³¹czenia na z³¹czu M101, na module kineskopu,• uszkodzenia szukaæ w torze odchylania poziomego.4. Je¿eli napiêcie +50 nie jest równe 50V, nale¿y:• sprawdziæ: Q302, Q316, D308; je¿eli elementy te nie s¹uszkodzone, to uszkodzenia nale¿y szukaæ w zasilaczu.Tabela 1Tryb pracy Pobierana moc Kolor diody LEDStandby < 15W PomarañczowyZawieszenia < 15W PomarañczowyWy³¹czony < 5W Pomarañczowy, migaj¹cyW³¹czony < 70W ZielonyTor sterowaniaSchemat blokowy uk³adu steruj¹cego przedstawiono narysunku 1. W uk³adzie steruj¹cym zastosowano mikrokontrolerHY87C52. Jest to uk³ad z rodziny mikrokontrolerów C51.Uk³ad wyposa¿ony jest w pamiêæ programu OTP/ROM programowan¹na etapie produkcji uk³adu. Pracuje z rezonatoremkwarcowym 12MHz przy³¹czonym do n.18, 19.Mikrokontroler HY87C52 zasilany jest napiêciem UC5V zuk³adu Q802, Q803 zasilanego napiêciem 5V. Napiêcie 5V wytwarzanejest w uk³adzie ze stabilizatorem IC803. Sygna³ resetpodawany do wejœcia 9 IC801 wytwarzany jest w uk³adzie IC804.W torze steruj¹cym zastosowano pamiêæ nieulotn¹ typu24C04 (IC802). Pamiêæ sterowana jest szyn¹ I 2 C. Do wejœcia7 pamiêci podawany jest sygna³ WP. Stan wysoki na tej szynieumo¿liwia zapis danych do pamiêci, stan niski blokuje zapis.W ten sposób pamiêæ jest zabezpieczona przed przypadkowymzapisem. W pamiêci zapamiêtane s¹ w ustawienia monitora.Napiêcia z wyjœæ mikrokontrolera IC801 steruj¹ uk³adamimonitora. Sygna³y DCLK, DATA steruj¹ uk³adem IC1901(AP3109 - generator sygna³ów OSD). Generator synchronizowanyjest sygna³em F12M, jest to sygna³ zegara mikrokontroleraIC801 podawany do uk³adu IC1901 poprzez wtórnik Q801.Synchronizacjê sygna³ów OSD z sygna³em wideo monitorazapewniaj¹ impulsy HBNK i V- podawane do wejœæ 3 i 4 IC901.1. Je¿eli usterka polega na braku sygna³u wideo nale¿y postêpowaæzgodnie z algorytmem pokazanym na rysunku 2.2. W przypadku, gdy nie mo¿na zapisaæ danych do pamiêciEEPROM, nale¿y skontrolowaæ stan na n.10 IC801 (sygna³HBNKV-H-SYNCV-SYNCC803F12M+5VDCLKX801 C804IC1901AP3109DATA2221202317189141516IC803+16VQ803,6UC5V7 8 39Q802 403837IC801 36IC804HY87C52 35934RESET Reset333231IC802 14 SDA 30NVRAM5 WP12 SCL2726Q801182122F12M 19 1315 1 2 3 4 23SAVEADJ+ADJ-PAGEROSDGOSDBOSDCUTRBGBBBRDGDBDKlawiatura lokalnaSW801, 802, 803, 804BLANKH-POSH-SIZEV-CENTERV-SIZEPINTRAPPARABRITECONTUBTILTDEGAUSSSC0SC1SC2Rys.1. Schemat blokowy uk³adu steruj¹cego monitora.6 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Naprawa monitora Acer 7276euk³adu prze³¹czaj¹cego: Q103, Q101, D101, D102 i elementyRC wokó³ niego,• sprawdziæ rezystory: R173, R174 (n.25 IC101).9. Widoczne zak³ócenia (mora) przy jaskrawych obrazach.Nale¿y zmniejszyæ napiêcie G2 reguluj¹c potencjometremG2 na transformatorze odchylania poziomego.10. Z³a jakoœæ OSD przy trybie pracy bez impulsów synchronizacji.Nale¿y skontrolowaæ elementy uk³adu klampuj¹cego (patrzpunkt 8).Tor odchylaniaW torze synchronizacji uk³adów odchylania monitora wykorzystanouk³ad TDA4858 firmy Philips, którego schemat blokowyi opis wyprowadzeñ zamieszczono w nr 10/2001 „SE”.Kondensator korekcji S obrazu musi byæ zmieniany w zale¿noœciod czêstotliwoœci odchylania poziomego. Uk³ad za³¹czaniapojemnoœci korekcji S sk³ada siê z: C309, C310, C311,C330, Q303, Q304, Q310, Q305, Q306, Q322. Tranzystoryza³¹czaj¹ce dodatkowe kondensatory sterowane s¹ sygna³ami:SC0, SC1, SC2 podawanymi z uk³adu steruj¹cego monitoraIC801. W tabeli 2 podano, które kondensatory s¹ za³¹czone wzale¿noœci od czêstotliwoœci odchylania poziomego.Monitor wyposa¿ono w uk³ad dynamicznej regulacji napiêciaostroœci. Zadaniem tego uk³adu jest zwiêkszenie ostroœciobrazu w naro¿nikach ekranu. Jego dzia³anie polega na sterowaniusiatki trzeciej kineskopu sum¹ napiêæ o czêstotliwoœciachodchylania poziomego i pionowego o kszta³cie paraboli.Uk³ad zawiera: TR401, Q404, Q403, Q402, Q401. Napiêcieo kszta³cie paraboli i czêstotliwoœci odchylania poziomegoz kondensatora korekcji S uk³adu odchylania poziomego C310podane jest do uk³adu dynamicznej regulacji ostroœci z uk³aduodchylania poziomego poprzez transformator TR401. Napiêcieo kszta³cie paraboli i czêstotliwoœci odchylania pionowegowytwarzane jest w uk³adzie TDA4858 na wyjœciu 20.Sygna³ steruj¹cy odchylaniem pionowym poprzez n.13, 12TDA4858 podawany jest do wejœæ 1 i 2 wzmacniacza TDA8351(IC202). Pr¹d p³yn¹cy przez rezystory R256, R257 ustala napiêciewejœciowe wzmacniacza ró¿nicowego, a tym samympr¹d odchylania pionowego.Uk³ad IC202 zasilany jest dwoma napiêciami. Napiêcie+16V podawane do wejœcia 3 zasila uk³ad w czasie odchylania,natomiast napiêcie +48V podawane do wejœcia 6 zasilauk³ad w czasie powrotu.Uk³ad TDA8351 zawiera uk³ad zabezpieczaj¹cy kineskopprzez uszkodzeniem luminoforu w przypadku uszkodzenia wuk³adzie odchylania pionowego. Na n.8 IC202 w przypadkuuszkodzenia pojawia siê napiêcie wy¿sze od 4.5V. W czasienormalnej pracy na n.8 s¹ impulsy wygaszania pionowegoTabela 2CzêstotliwoœæodchylaniaSC2 SC1 SC0Za³¹czony kondensator> 30kHz, 36kHz, 45kHz, 55kHz, 62kHz,

Inne spojrzenie na uk³ad odchylania poziomego8. Brak ostroœci obrazu, nale¿y:• skontrolowaæ przebieg na wyprowadzeniu 3 transformatoraT401. Je¿eli przebieg jest poprawny, to nale¿y sprawdziæpotencjometrem na transformatorze odchylania poziomego,czy dzia³a regulacja ostroœci. Je¿eli tak, to uszkodzonymo¿e byæ kineskop lub po³¹czenie pomiêdzy kineskopema transformatorem odchylania poziomego.• je¿eli w przebiegu na wyprowadzeniu 3 T401 brak jestsk³adowej parabolicznej H, nale¿y skontrolowaæ elementy:C403, R409 i œcie¿ki CS-1 i CS-2.• je¿eli w przebiegu na wyprowadzeniu 3 T401 brak jestsk³adowej parabolicznej V, nale¿y skontrolowaæ sygna³ nakolektorze tranzystora Q404. Przy braku tego sygna³u przeœledziæprzebieg sygna³u paraboli V od n.20 i 21 IC201poprzez uk³ad z³o¿ony z elementów: Q401, Q402, Q403,C401, Q404. }

Inne spojrzenie na uk³ad odchylania poziomegoInne spojrzenie na uk³ad odchylania poziomegoKarol ŒwiercPoni¿szy tekst ma na celu wyjaœnienie w prosty sposób (zdaniemautora - najprostszy) dzia³anie i zjawiska zachodz¹ce wuk³adzie odchylania poziomego. Jest to drugi, po zasilaczu, uk³ado podstawowym znaczeniu z punktu widzenia serwisowego ato dlatego, ¿e najczêœciej siê uszkadza. Wszyscy wiemy, ¿e uk³adodchylania w poziomie wi¹zki elektronów w lampie kineskopowejto: transformator wysokiego napiêcia i powielacz wysokiegonapiêcia lub trafopowielacz, cewki odchylaj¹ce, kondensatorpowrotu, kondensator korekcji S i przede wszystkim wysokonapiêciowytranzystor kluczuj¹cy, uk³ad steruj¹cy tymwszystkim i ewentualnie uk³ady korekcji geometrii.Jednak nie o takie podejœcie mi chodzi. Chodzi o przedstawieniew sposób najprostszy i na tak zwany „ch³opski rozum -co i po co”, a najwa¿niejsze w tym, to rola tranzystora „BU...”.Znaj¹c j¹ uniknie siê wielu nieprawdziwych domys³ów o przyczynachjego uszkodzenia. Znajomoœæ roli tranzystora pozwolirównie¿ na wyselekcjonowanie tych prawdziwych spoœród wielusposobów jego ratowania. Tematowi temu poœwiêcono na³amach „SE” ju¿ wiele miejsca. Niniejszy artyku³ prezentujepodejœcie inne i zdaniem autora trafiaj¹ce w sedno.A wiêc najpierw „po co?”, czyli co w³aœciwie chcemy uzyskaæ.Zadaniem uk³adu odchylania poziomego jest wytworzeniepi³okszta³tnego przebiegu pr¹du w cewkach odchylaj¹cych,czyli przebiegu bêd¹cego liniow¹ funkcj¹ czasu o zerowejwartoœci œredniej i szybkiego powrotu. Kszta³t zmiennoœci pr¹duw czasie powrotu jest zupe³nie nieistotny, ekran jest wtedywygaszony. Mo¿na by powiedzieæ, ¿e najlepiej aby czas powrotuby³ jak najkrótszy, jednak …? Czas ten jest wprawdzie„stracony” jeœli chodzi o przesy³anie informacji, jednak normaustalona od samego pocz¹tku telewizji (czarno-bia³ej) przewidzia³ana to 12 mikrosekund. „Strata” jest du¿a, bo to prawie20% czasu wybierania. Nie bez powodu przyjêto tak du¿¹wartoœæ czasu powrotu, gdy¿ wi¹¿e siê z tym wielkoœæ napiêciana elemencie kluczuj¹cym i ta okolicznoœæ nie straci³a swejaktualnoœci mimo ogromnej ewolucji rozwi¹zañ uk³adowych,a wiêc nale¿y trzymaæ siê tej wartoœci czasu powrotu i zanadtojej nie poprawiaæ.W czasie wybierania wymagany jest przebieg liniowy, abyzapewniæ jednakow¹ szerokoœæ elementów obrazu w jednostceczasu na ca³ym ekranie, gdziekolwiek na ekranie kineskopuelement ten jest kreslony, a wiêc aby zapewniæ sta³¹ prêdkoœæskanowania ekranu przez wi¹zkê elektronów. Mówi¹c potocznie,aby zapewniæ liniowoœæ w poziomie.Jednostkowy przyrost pr¹du w cewkach odchylaj¹cych odpowiadaz grubsza zmianie o taki sam k¹t, k¹ta odchyleniawi¹zki niezale¿nie od sk³adowej sta³ej (w tym momencie) pr¹duw cewkach. Poniewa¿ z uwagi na p³askoœæ ekranu jegoodleg³oœæ od miejsca za³amania wi¹zki jest zmienna, a kreœlonyodcinek na ekranie jest funkcj¹ tej odleg³oœci, na dodatekjest funkcj¹ k¹ta odpowiadaj¹cego sk³adowej sta³ej pr¹du wcewkach (sk³adow¹ sta³¹ nale¿y rozumieæ jako wartoœæ pr¹duw tym momencie w odró¿nieniu od jego przyrostów), jest wymaganeodstêpstwo od liniowoœci (pr¹du w cewkach) i jest totak zwana korekcja S.a)b)Ekran kineskopuObszar polamagnetycznegoo indukcji BWi¹zkaelektronówUproszczon¹ geometriê uk³adu odchylania przedstawiono narysunku 1a, a odpowiadaj¹cy jej pr¹d w cewkach na rysunku 1b.Zadaniem uk³adu odchylania poziomego jest uzyskanie pr¹du okszta³cie pokazanym na rysunku 1b. Spójrzmy wiêc na uk³adodchylania jak na obwód rezonansowy. Prosty obwód LC bêdziewytwarza³ przebieg zbli¿ony do sinusoidalnego z ewentualniemniejsz¹ lub wiêksz¹ zawartoœci¹ harmonicznych. Problem postawmytak: jak ten obwód modyfikowaæ, aby uzyskaæ lub jaknajbardziej zbli¿yæ siê do przebiegu wymaganego (z rys.1b).Pierwsza myœl, to zastosowaæ obwód o dwóch czêstotliwoœciachw³asnych: jednej wysokiej odpowiadaj¹cej uk³adowiwidzianemu w czasie powrotu i drugiej odpowiednio niskiej,odpowiadaj¹cej czasowi wybierania. Takie spojrzenie nauk³ad odchylania prezentujerysunek 2. Klucz K natym rysunku s³u¿y do prze-³¹czania uk³adu miêdzyobiema czêstotliwoœciamicharakterystycznymi. Tenklucz to w³aœnie tranzystorwysokonapiêciowy.Analiza tego prostegoobwodu da odpowiedŸ: kiedy,jaki i o jakiej wartoœciB∆S1∆ϕ∆S2 > ∆S1∆S2∆ϕPr¹d w cewkachodchylaj¹cychTa trajektoria jestwycinkiem okrêguo promieniu krzywiznyzale¿nym od indukcji pola BTen obszar usi³uje siêtak kszta³towaæ, abype³ni³ rolê korekcjizniekszta³ceñ poduszkowych64µs 12µsPrzebiegliniowyPrzebiegodkszta³conyz korekcj¹ SRys.1a. Geometria uk³adu odchylania.1b. Po¿¹dany pr¹d w cewkach odchylaj¹cych.pr¹d p³ynie przez ten tranzystor oraz kiedy i jakie napiêcie nanim wystêpuje. A st¹d ju¿ tylko krok do wszystkich mo¿liwychdeformacji pr¹du i napiêcia powoduj¹cych, ¿e tranzystorten bêdzie gor¹cy lub napiêcie przekroczy jego dopuszczaln¹,katalogow¹ wartoœæ.Zauwa¿my, ¿e nie ma tu ¿adnego transformatora, ani tymbardziej trafopowielacza, jest natomiast cewka, d³awik uzupe³niaj¹cystraty energii w obwodzie drgaj¹cym.CpKLcCsLdTK=UzRys.2. Uk³ad odchylaniapoziomego widzianyjako obwódrezonansowy.DSERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 1

Inne spojrzenie na uk³ad odchylania poziomegoTak, z punktu widzenia uk³adu odchylania, transformatorto d³awik, na który jedynie niejako „przy okazji” nawiniêtouzwojenia dodatkowe - wtórne. Jest to praktyka na tyle powszechna,¿e wydaje siê, ¿e tak „musi byæ”. Na potwierdzenie,¿e tak nie musi byæ, niech bêdzie wgl¹d w rozwi¹zaniauk³adu odchylania w monitorach, gdzie zdarza siê, ¿e tak w³aœnienie jest, na przyk³ad monitor NEC JC2002 VMED opisywanyw „SE” nr 11/2000 i 12/2000.Aby tak mo¿na by³o spojrzeæ na ca³y uk³ad (rezonansowy)jego t³umienie wnoszone przez wszelkie elementy wprowadzaj¹cestratnoœæ energii nie mo¿e byæ du¿e. Mówi¹c jêzykiem bardziej„naukowym”, dekrement t³umienia musi byæ niedu¿y.W czasie wybierania obwód ten musi byæ prze³¹czony naczêstotliwoœæ nisk¹ (na tyle nisk¹), aby zmianê pr¹du w cewkachmo¿na by³o uznaæ za liniow¹. Taki sam charakter bêdziemia³ równie¿ ka¿dy inny parametr stanu uk³adu, a wiêc w tymprzypadku napiêcie na kondensatorze Cs. W tym czasie wiêcklucz K musi byæ zamkniêty. Jednak z uwagi na brak sk³adowejsta³ej pr¹du w cewce Lc pr¹d p³yn¹cy przez klucz bêdziewykazywa³ symetriê wzglêdem zera. Poniewa¿ klucz wykonanyjest jako tranzystor bipolarny z w³¹czon¹ równolegle (inwersyjnie)diod¹, przez pó³ okresu pr¹d pop³ynie przez diodê,a przez drug¹ po³owê przez tranzystor. Poniewa¿ ujemny kierunekpr¹du w cewkach odpowiada kreœleniu obrazu w lewejczêœci ekranu, w tej czêœci pr¹d pop³ynie przez diodê, natomiastw jego prawej czêœci i tylko wtedy - przez tranzystor.Poniewa¿ zamkniêcie klucza K musi mieæ charakter ci¹g³y wca³ym okresie wybierania, moment w³¹czenia tranzystora T(wysterowania jego bazy) nie musi byæ œciœle okreœlony. Teoretyczniejego w³¹czenie mo¿e nast¹piæ gdziekolwiek w czasiepierwszej po³owy okresu wybierania, praktycznie natomiast- w pobli¿u po³owy okresu wybierania z bezpiecznym marginesem,aby moment ten nie nast¹pi³ zbyt póŸno. Wtedy bowiemtranzystor wyjdzie z nasycenia i wydzieli siê na nimznaczna moc. Ca³y problem odpowiedniego zaprojektowaniauk³adu driver’a (steruj¹cego baz¹ BU…) sprowadza siê do tego,aby zapewniæ nasycenie tranzystora-klucza w ca³ym okresie,odpowiadaj¹cym drugiej po³owie okresu wybierania i równoczeœnieaby nasycenie to nie by³o zbyt g³êbokie. Praktycznekonsekwencje niespe³nienia tych warunków by³y opisane wnr 11/2000 „SE” (aneks do artyku³u “Praca tranzystora kluczuj¹cego…”).Mo¿na na to zagadnienie spojrzeæ jeszcze inaczej. Wykonanieklucza w postaci tranzystora z diod¹ inwersyjn¹ nie wymagaw³¹czenia klucza (jako ca³oœci). Zostanie on w³¹czonyzale¿noœciami pr¹du i napiêcia w obwodzie rezonansowym,po prostu wtedy, kiedy dioda zostanie spolaryzowana w kierunkuprzewodzenia. Z kolei tranzystor musi byæ w³¹czonywystarczaj¹co wczeœnie, zanim zmieni kierunek pr¹d p³yn¹cyprzez klucz.Czas rozpoczêcia powrotu (strumienia elektronów w poziomie)wyznacza moment wy³¹czenia tranzystora T. Dla uk³aduodchylania widzianego jako obwód rezonansowy oznaczato prze³¹czenie go na du¿¹ czêstotliwoœæ rezonansow¹. W tymmomencie wyznaczaj¹ go: indukcyjnoœæ cewek Lc i pojemnoœækondensatora powrotu. Kondensator Cs nie ma praktycznieznaczenia. Wypadkowa pojemnoœæ obwodu to szeregowepo³¹czenie Cp i Cs, ale Cs jest du¿o wiêksze od Cp. Czêstotliwoœæcharakterystyczna obwodu w tym czasie jest wiêc wyznaczonaprzez dwa elementy Lc, Cp i jest równafp = 1/2π√LcCp. Czas powrotu natomiast jest równie¿ jednoznaczniewyznaczony przez te elementy i wynosi tp = 1/2fp, awiêc tp = π √LcCp. Nietrudno przeliczyæ, ¿e skoro tp ma siêrównaæ 12µs, to fp musi byæ równe oko³o 42kHz.Wróæmy teraz do rozpatrzenia czêstotliwoœci rezonansowejobwodu w czasie wybierania. Patrz¹c na uk³ad odchylania jakna obwód rezonansowy, liniowoœæ pr¹du w cewkach w czasiewybierania wymaga, aby czas ten (czyli 52µs) odpowiada³ ma-³emu k¹towi fazowemu zmiennoœci parametrów stanu na tymobwodzie rezonansowym. Nie jest trudno to osi¹gn¹æ przez zastosowanieodpowiednio du¿ej pojemnoœci Cs. Obliczone pojemnoœci(dla typowych indukcyjnoœci cewek odchylaj¹cych)daj¹ wartoœci ca³kiem rozs¹dne. Jednak, jak zauwa¿ono na wstêpie,rozpatruj¹c geometriê uk³adu odchylania, po¿¹dane jestodstêpstwo od za³o¿onej pocz¹tkowo liniowoœci. Zastosowanieskoñczonej wartoœci pojemnoœci Cs zamienia odcinek liniowyna wycinek sinusoidy. Rozwa¿my jaki wprowadza to b³¹d.Pierwsze spostrzeenie jest takie, ¿e kierunek b³êdu jest po-¿¹dany, daje bowiem sp³aszczenie przebiegu po obu stronachekranu. Jest to spostrze¿enie bardzo optymistyczne, gdy¿ sugeruje,¿e jedynie poprzez odpowiedni dobór wartoœci pojemnoœcikondensatora w³¹czonego w szereg z cewkami odchylaj¹cymimo¿na uzyskaæ oczekiwan¹ liniowoœæ odchylania.Aby odpowiedzieæ na pytanie, na ile ta liniowoœæ bêdzie dobranale¿a³oby okreœliæ czy funkcja b³êdu jest odpowiednia (do tejpory zauwa¿ono tylko, ¿e kierunek b³êdu jest po¿¹dany). OdpowiedŸna to pytanie sprowadza siê do rozwi¹zania prostegozadania z geometrii (które pozostawiamy dociekliwemu Czytelnikowi),tu jednak mo¿emy stwierdziæ, ¿e otrzymany wynikjest negatywny. Co to oznacza w praktyce? Aby tak prost¹metod¹ uzyskaæ zadowalaj¹c¹ liniowoœæ odchylania, wartoœæb³êdu (zniekszta³ceñ tangensowych) musi byæ na tyle ma³a,aby mo¿na j¹ (z zachowaniem akceptowalnego b³êdu) aproksymowaæodkszta³ceniem pr¹du o funkcji sinus. Jest to jedno zpodstawowych ograniczeñ, które skutkuj¹ faktem, ¿e w odbiornikachtelewizyjnych nie stosuje siê kineskopów o wiêkszymk¹cie odchylania ni¿ 110°, a w monitorach 90°.Gdyby bawiæ siê dalej w zadania rachunkowe ³atwo obliczyæ,¿e jeœli po¿¹dana nieliniowoœæ jest osi¹gniêta przez k¹tϕ (odpowiadaj¹cy okresowi wybierania) obwodu rezonansowegoprze³¹czonego na nisk¹ czêstotliwoœæ, to ta czêstotliwoœæmusi byæ ustalona na fw = ϕ / 2π (T-tp).Praktycznym potwierdzeniem s³usznoœci tych wywodówjest spostrze¿enie, które zapewne mia³ okazjê poczyniæ prawieka¿dy serwisant. Kondensator Cs nale¿y do elementów,które wymienia siê doœæ czêsto. Nie maj¹c „pod rêk¹” wartoœcidok³adnie równej nomina³owi i wlutowuj¹c wiêksz¹ wartoœæpowodujemy, ¿e obraz siê zwê¿a, a przy wartoœci mniejszej- rozszerza. Intuicyjnie mo¿na by siê spodziewaæ zale¿noœciodwrotnej.Po sprecyzowaniu nieco uproszczonych zale¿noœci fizykalnychzachodz¹cych w uk³adzie odchylania poziomego spróbujemyteraz wyznaczyæ wartoœæ napiêcia maksymalnego natranzystorze kluczuj¹cym uk³adu. Napiêcie narasta od momentuwy³¹czenia tego tranzystora i wyznaczone jest iloœci¹ energiizmagazynowanej w cewkach. Energia ta zostanie w ca³oœciprze³adowana do kondensatora powrotu w momencie, kiedypr¹d w cewkach osi¹gnie wartoœæ zerow¹, a wiêc w po³owieokresu powrotu. Przeliczenie, zrównanie tych energii (w Lc iCp), któr¹ to równoœæ mo¿na poczyniæ przy za³o¿eniu niewiel-2 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Inne spojrzenie na uk³ad odchylania poziomegoUpUzP1Impuls napiêcia nakondensatorze CpP1=P2P20 Tp T=64µsRys.3. Zale¿noœæ miêdzy napiêciem Up i Uz orazczasem tp i T.kiego t³umienia rozpatrywanego obwodu rezonansowego, daodpowiedŸ na pytanie: jak¹ maksymaln¹ wartoœæ osi¹gnie napiêciena kolektorze tranzystora kluczuj¹cego. Powy¿sza metodarozumowania jest oczywiœcie s³uszna, ale obliczenia mo¿-na znacznie uproœciæ jeœli skorzysta siê z innego spostrze¿enia.Wartoœæ œrednia napiêcia na tranzystorze-kluczu musi byædok³adnie równa napiêciu zasilaj¹cemu ca³y uk³ad, niezale¿-nie od czêstotliwoœci w³asnej i impedancji falowej rozpatrywanegoobwodu (rezonansowego). Uk³ad ten jest przecie¿po³¹czony ze Ÿród³em napiêcia Uz d³awikiem Ld, a na indukcyjnoœcinie mo¿e przecie¿ wystêpowaæ sk³adowa sta³a spadkunapiêcia. A wiêc powierzchnie zakreœlone na rysunku 3musz¹ byæ sobie równe. To spostrze¿enie pozwala napisaæ: P1= Uz × T. Proste przeliczenia prowadz¹ do zale¿noœci: Up = π/2 × T/tp × Uz.Przyjmuj¹c tp =12µs oraz wiedz¹c, ¿e T=64µs ³atwo obliczyæ,¿e impuls napiêcia na tranzystorze bêdzie 8.4 razy wiêkszyni¿ napiêcie zasilaj¹ce uk³ad odchylania poziomego. Przyjmuj¹ctypow¹ wartoœæ napiêcia zasilania wynosz¹c¹ 130V,otrzymujemy Up równe oko³o 1100V, co potwierdza siê z obserwowanymiw praktyce napiêciami na tym tranzystorze.Warto siê przyjrzeæ dok³adniej wspó³czynnikowi miêdzynapiêciem Uz i Up w powy¿szym wzorze, gdy¿ wynikaj¹ zniego bardzo praktyczne wnioski: wspó³czynnik = π/2 × T/tp= 1.57 × 5.33.Drugi czynnik zale¿y tylko od czasu powrotu (bo na czaswybierania, a wiêc czêstotliwoœæ odchylania poziomego niemamy wp³ywu, jest to parametr narzucony jednoznacznie przeznormê), natomiast czynnik pierwszy (1.57) mo¿na nazwaæwspó³czynnikiem kszta³tu sinusoidy. Czy mo¿emy mieæ naniego wp³yw?Nale¿y odpowiedzieæ pozytywnie, jeœliby spróbowaæ zmieniæten kszta³t. Tak rzeczywiœcie siê czasem robi. Gdyby sprowadziæten kszta³t do prostok¹ta, wspó³czynnik kszta³tu wyniesie1, a wiêc napiêcie na tranzystorze zmniejszy siê oko³o1.5-krotnie. Kszta³tu prostok¹tnego siê nie osi¹gnie, ale jak siêdo niego zbli¿yæ?Rysunek 4 prezentuje odkszta³cenie impulsu o kszta³ciepo³ówki sinusoidy po dodaniu do niego 3 harmonicznej. Namarginesie zauwa¿my, ¿e dodaj¹c z odpowiednimi wagamiharmoniczne nieparzyste mo¿na z dowoln¹ dok³adnoœci¹ zbli-¿yæ siê do prostok¹ta. Wynika to z rozwiniêcia przebiegu prostok¹tnegow szereg Fouriera.Wracaj¹c do uk³adu odchylania poziomego zauwa¿my, ¿ew popularnych (nawet jeszcze do dziœ) odbiornikach czarnobia³ych,jak: Cygnus, Uran, Neptun 653 i innych by³a cewkaopisana 5H i nale¿a³o ni¹ stroiæ tak, aby maksymalnie sp³aszczyæwierzcho³ek impulsu powrotu. Regulacjê tê mo¿na ³atwoprzeprowadziæ nawet bez oscyloskopu. Reguluj¹c t¹ cewk¹,UzTImpuls wypadkowyz dostrojeniem do 3Ha) Impuls bêd¹cy b)le dostrojonypo³ówk¹ sinusoidyobwód 3H3 harmonicznaRys.4. Przebieg napiecia na tranzystorze-kluczu wuk³adzie z dostrojeniem do 3 harmoniczneja) obwód prawid³owo dostrojony,b) obwód Ÿle dostrojony.ulegaj¹ zmianie wymiary obrazu, gdy¿ zmienia siê wysokienapiêcie. W optymalnym po³o¿eniu obraz jest najszerszy (i równie¿najbardziej rozci¹gniêty w pionie). Zmiany te nie s¹ du¿e,wiêc regulacji nale¿y dokonywaæ po podaniu na wejœcie odbiornikaobrazu testowego.Taki zabieg ma wiêcej zalet. Jedn¹ z nich jest „sztywnoœæ”wysokiego napiêcia. •ród³o wysokiego napiêcia uzyskane przezpowielanie tak uzyskanego impulsu (na tranzystorze kluczuj¹cym)ma mniejsz¹ opornoœæ wyjœciow¹, a wiêc jest w uproszczeniumówi¹c „sztywniejsze”. £atwo zauwa¿yæ, ¿e wtedyzmiana jasnoœci obrazu ma mniejszy wp³yw na jego wymiary.Niepotrzebne s¹ wiêc, stosowane w innych telewizorach uk³adykorekcji w tym zakresie. Nale¿y jednak zauwa¿yæ, ¿e z³edostrojenie, na przyk³ad przez nieodpowiedzialne pokrêcenierdzeniem spowoduje pogorszenie wspó³czynnika kszta³tu, jakrównie¿ zwiêkszenie opornoœci wyjœciowej wysokiego napiêciawzglêdem uk³adu bez ¿adnych zabiegów w postaci opisywanychharmonicznych.Wracaj¹c do najbardziej interesuj¹cej zale¿noœci impulsunapiêcia na tranzystorze od pojemnoœci kondensatora powrotu,³atwo zauwa¿yæ podstawiaj¹c wzór na czêstotliwoœæ obwodurezonansowego (f = 1/2π √LC) do wy¿ej prezentowanychwzorów, ¿e zale¿noœæ ta to odwrotna proporcjonalnoœædo pierwiastka z Cp. A wiêc nieuchronnie, gdy Cp maleje, napiêciena tranzystorze roœnie. Natomiast ten „pierwiastek” sytuacjêczasem ratuje. Gdy pojemnoœæ kondensatora powrotuzmaleje na przyk³ad 4 razy, napiêcie wzroœnie tylko dwukrotnie.Gdy zmaleje 10 razy, napiêcie wzroœnie oko³o 3 razy. Dziêkitemu przynajmniej czasem, tranzystor siê nie uszkodzi.W ka¿dym razie, uszkodzenie kondensatora powrotu prowadzido wzrostu napiêcia na tranzystorze i ¿adne „choinki”ani „wolne starty” nie pomog¹.Mo¿emy siê trzymaæ tych zale¿noœci prostego obwodu rezonansowego,gdy¿ faktycznie zabiegów zmiany wspó³czynnikakszta³tu impulsu powrotu w obecnej generacji odbiornikówtelewizyjnych i monitorów na ogó³ siê nie stosuje. Niestosuje siê jeszcze innej rzeczy, o której warto tu wspomnieæ.Spostrze¿enie o równoœci pól na rysunku 3 jest prawdziwe,o ile uzupe³nianie energii w rozpatrywanym obwodzie rezonansowymjest takie, jak przedstawiono to na rysunku 2.W niektórych uk³adach spotyka siê w³¹czon¹ w szereg zcewk¹ Ld diodê. Praktyka ta by³a powszechna w starszych odbiornikachlampowych. Ka¿dy serwisant wymienia³ w „tychczasach” lampê PY88 lub prostownik KC109 w Rubinach 714.Nazywa³o siê to diod¹ t³umi¹co-usprawniaj¹c¹, natomiast najistotniejszejest to, ¿e jej zastosowanie bardzo znacz¹co zwiêkszaenergiê „pompowan¹” do uk³adu odchylania widzianegoSERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 3

Inne spojrzenie na uk³ad odchylania poziomegojako obwód rezonansowy. Teoretyczne rozwa¿enie tego zjawiskajest spraw¹ ciekaw¹, ale wychodzi poza ramy niniejszegoartyku³u. Warto natomiast zwróciæ uwagê na istnienie takiejdiody w uk³adzie. We wspó³czesnym sprzêcie zdarza siêto w uk³adach niektórych monitorów oraz wystêpuje w choæstarych, ale dobrze „trzymaj¹cych siê” telewizorkach typu Vela.Warto równie¿ w tym miejscu zauwa¿yæ, ¿e w uk³adach z odchylaniemtyrystorowym stosowa³o siê bardzo sprytnie wykonanyuk³ad stabilizacji, polegaj¹cy na zastosowaniu tyrystoraw³¹czonego równolegle do tej diody i w³¹czonego w kierunkuprzeciwnym. Czasem mo¿na by³o istnienie diody „przeoczyæ”,gdy¿ znajdowa³a siê ona w tyrystorze. Uk³ady te (tyrystorowe)zawiera³y zawsze dwa tyrystory, jeden pe³ni³ rolê klucza,a drugi by³ potrzebny do wy³¹czenia pierwszego, gdy¿ tyrystoranie da siê wy³¹czyæ pr¹dem bramki, choæ i tu by³ wyj¹tek- popularny odbiornik Sony typu KV1820. Uk³ady z tyrystoremzwrotnym (z kontrol¹ zwrotu energii do Ÿród³a zasilania)to patent nowszych konstrukcji odchylania tyrystorowego. Proszêzauwa¿yæ, ¿e inaczej by³o w starszych odbiornikach typuGrundig, które jeszcze trafiaj¹ do naszych serwisów. Elementemregulacyjnym jest tam transduktor. Inaczej by³o w prekursorzeJowisza - OTVC T5601 i zupe³nie inaczej w Jowiszu. Wka¿dym razie w uk³adach z kontrolowanym zwrotem energii,ka¿dy serwisant mia³ okazjê siê spotkaæ ze skutkami uszkodzeniauk³adu steruj¹cego polegaj¹cego na braku tego „zwrotuenergii”. Mo¿na z tym siê spotkaæ jeszcze i dziœ w „wymieraj¹cych”Rubinach 202 i Neptunach 501.Do historii wracam tylko po to, aby pokazaæ szerszy wgl¹dw dzia³anie samego uk³adu odchylania poziomego widzianegojako obwód rezonansowy. Najbardziej interesuj¹ce aktualnies¹ bowiem uk³ady, gdzie kluczem jest tranzystor i tak siêszczêœliwie sk³ada, ¿e uk³ady te s¹ równoczeœnie (wzglêdnie)najprostsze.Czy tranzystor ten musi byæ wysokonapiêciowy? Aby odpowiedzieæna to pytanie wróæmy do „co i po co?”, a wiêc o cow³aœciwie chodzi. Chodzi o to aby wytworzyæ pole magnetyczneo odpowiednim natê¿eniu (co jest równowa¿ne - o odpowiedniejindukcji) w obszarze odchylania strumienia elektronóww kineskopie. Na marginesie, proszê zauwa¿yæ, ¿e cewki„poziome” nie znajduj¹ siê po lewej i prawej stronie zespo-³u odchylaj¹cego, ale z góry i u do³u.Proste zale¿noœci fizyki pola magnetycznego prowadz¹ downiosku, ¿e wymagana jest po prostu okreœlona liczba „amperozwojów”.Mo¿e byæ mniejszy pr¹d, ale wtedy musi byæ wiêkszaliczba zwojów, a to oznacza wiêksz¹ indukcyjnoœæ w³asn¹cewki. Napiêcie jest proporcjonalne do indukcyjnoœci L i dopochodnej pr¹du wzglêdem czasu (L × dI/dt). Pomijaj¹c rozwa¿aniamatematyczne zauwa¿my, ¿e nie we wszystkich telewizorachtranzystor kluczuj¹cy jest „taki wysokonapiêciowy”.W popularnych telewizorkach typu Junost odchylanie poziomepracuje przy napiêciu 12V i impuls napiêcia na tranzystorzejest mniejszy od 100V. Prawdziwa jest nadal zale¿noœæ 12V× 8.4. W OTVC Junost zastosowano tranzystor typu PNP(GT906) i autor artyku³u zaleca dociekliwym Czytelnikomprzyjrzenie siê jakie da³o to konsekwencje. Kontynuuj¹c wgl¹dw historiê zauwa¿my, ¿e w OTV Vela impuls na tranzystorzekluczuj¹cym (tu BU407) jest rzêdu 200V, a to dlatego, ¿e uk³adpracuje przy napiêciu 25V. Takie napiêcie uzyskiwane jest jakonapiêcie „bustera” z zastosowaniem wy¿ej wspomnianej diody(równie¿ zaleca siê bli¿sz¹ analizê tego uk³adu, pomo¿eona nie tylko w naprawie telewizorów Vela). W uk³adach tyrystorowychregu³¹ by³o, ¿e impuls ten by³ rzêdu 600V; tyrystorywytrzymywa³y du¿e pr¹dy, ale nieco mniejsze napiêcia. Awiêc wszystko zale¿y od nawiniêcia indukcyjnoœci cewek odchylaj¹cych.Ze sposobem nawiniêcia cewek i geometri¹ uk³aduodchylania wi¹¿¹ siê uk³ady korekcji, a szczególnie „ichbrak”, mam na myœli przede wszystkim korekcjê NS. Problemten jednak zas³uguje na osobne opracowanie.Ka¿dy problem im dok³adniej mu siê przyjrzeæ, tym bardziejsiê komplikuje. Tu równie¿ zachodzi potrzeba wprowadzeniakorekty nieliniowoœci niesymetrycznej. Problemy te niebêd¹ tu jednak rozwijane. Niniejszy artyku³ ma na celu przedstawieniepodstawowych zale¿noœci zachodz¹cych w uk³adziepatrz¹c bardziej z punktu widzenia fizyki ni¿ elektroniki. Mimoto, z tej uproszczonej analizy da siê wyci¹gn¹æ wiele wnioskówpraktycznych. Najwa¿niejsze z nich zosta³y wskazane.Kolejny wniosek to na przyk³ad, czy bezpieczne jest (dla tranzystora)od³¹czenie cewek odchylaj¹cych od ca³ego uk³adu (pytaniatakie powtarzaj¹ siê w listach od Czytelników). OdpowiedŸjest pozytywna. Wypadkowa indukcyjnoœæ rozpatrywanegoobwodu rezonansowego (co by³o dla prostoty wy¿ej pominiête)to równoleg³e po³¹czenie cewek i indukcyjnoœci uzwojeniapierwotnego transformatora (trafopowielacza). Od³¹czeniecewek daje wiêc wzrost indukcyjnoœci wypadkowej, a wiêczmniejszenie czêstotliwoœci charakterystycznej (rezonansowej)ca³ego obwodu, a to skutkuje zmniejszeniem impulsu napiêciana kluczu. Zatem od³¹czenie cewek jest bezpieczne, a od³¹czeniekondensatora – bardzo niebezpieczne.Na zakoñczenie tych wywodów jeszcze jedna dygresja.Patrz¹c na uk³ad odchylania poziomego jak na obwód rezonansowyo prze³¹czanych parametrach, ³atwiej jest równie¿ zrozumieædzia³anie korekcji EW. Najogólniej mówi¹c, wp³ywaona na momenty kluczowania w uk³adzie, nie kluczowania sterowanegoz uk³adu driver’a, lecz kluczowania polegaj¹cegona momencie w³¹czenia klucza. Jak wy¿ej zauwa¿ono, momentten jest wyznaczony przebiegami w obwodzie rezonansowymi polega na spolaryzowaniu w kierunku przewodzeniadiody inwersyjnej po³¹czonej równolegle z tranzystorem.Autor ma równie¿ nadziejê, ¿e powy¿szy opis jednoznacznierozwieje wszelkie w¹tpliwoœci co do pozytywnych efektówprzenoszenia doœwiadczeñ odnoœnie tranzystora kluczuj¹cegoz uk³adów przetwornic do uk³adu odchylania i na odwrót. }4 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Dane serwisowe uk³adu TA8690AN firmy ToshibaDane serwisowe uk³adu TA8690AN firmy ToshibaMarian BorkowskiUk³ad TA8690AN jest procesorem wizyjnymprzystosowanym do dekodowania sygna³ów nadawanychw standardzie PAL/NTSC. Jest on miêdzy innymistosowany w odbiornikach Lexus (LS3795, XT5660R,XT5680R, XT5160R, XT3770R).Schemat blokowy uk³adu TA8690AN przedstawiono na rysunku1, aplikacyjny na rysunku 2, a w tabeli 1 zamieszczonowartoœci napiêæ na wiêkszoœci nó¿ek.Opis wyprowadzeñn.1 - wejœcie wzmacniacza fonii,n.2 - wejœcie sprzê¿enia zwrotnego uk³adu fonii,n.3 - kondensator deemfazy,n.4 - obwód rezonansowy detektora fonii. Funkcja muting jestw³¹czona, gdy nó¿ka ta po³¹czona jest z mas¹,n.5 - wyjœcie noœnej o ograniczonej amplitudzie dla uk³adup.cz. fonii,n.6, 7 - ARW, dwie sta³e czasowe tego uk³adu zapewniaj¹ szybk¹odpowiedŸ uk³adu na zmiany wartoœci sygna³u,n.8 - masa,n.9, 10 - wejœcie p.cz. (impedancja wejœciowa typowo wynosi2.5k),n.11 - filtr uk³adu automatycznej regulacji fazy,n.12, 14 - rezonator kwarcowy,n.13 - zasilanie uk³adów: wideo, chrominancji i odchylania,n.15 - kondensator impulsu klampuj¹cego,n.16 - wyjœcie sygna³u R-Y,n.17 - wyjœcie sygna³u B-Y,n.18 - wyjœcie sygna³u G-Y,n.19 - wyjœcie sygna³u video ³¹cznie z impulsami wygaszaniapionowego i poziomego,n.20 - wejœcie uk³adu ochrony przed promieniowaniem X.Nó¿ka 21 wymusza stan niski, gdy napiêcie wejœciowe przekroczyustalony próg, który typowo wynosi 1.3V,n.21 - wejœcie impulsów powrotu odchylania poziomego. Pod-OSD brightnessSound outputRF AGC delayRF AGC outputATT controlSIF inputAFT outputAFT tankPIF tankPIF tankPIF/SIF VccPIF det. OutputKiller filterDelayed signalinput54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28Colour controlContrast controlD.C. DriveV/C/D GNDSync. sep. InputChroma inputBrightness controlHi video inputTint controlVideo inputV. pulse outputV. sep. FilterOSD G input+ -ATT90°XXN. IOutputKillerAPCdet.TintcontrolD. L.Amp.MatrixControlACCdet.ACCamp.OSDBrightnessBrightnessContrastH.V.Sep.LPF 50/60SharpnessLPFH.CDV.CDLimiterFMdet.AGCdet.IF amp.VCXOInv.DBMOBLKX-RAYAFCdet.VCOOSDinterface123456789101112131415161718192021222324252627ATT inputSound NF inputDe-emphasisSIF det. InputSIF limit outputAGC filter 1AGC filter 2PIF/SIF GNDPIF inputPIF inputAPC filterfsc VCXOV/C/D Vccfsc VCXOClamp filterR-Y outputB-Y outputG-Y output-Y outputX-ray protectinputFBP inputH. OutputAFC filter32f VCOHH.VccOSD R inputOSD B inputRys.1. Schemat blokowy uk³adu TA8690AN.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 13

-----------Dane serwisowe uk³adu TA8690AN firmy Toshiba10k10k10k5.1k1k 330Pu³apka 1k15µH1.6k 1.6k2SC1815TRF20365.1k 10k 10k 10kVcc (9V)10kSound output68kAGC output10kAFT output2.2µBPF75k 10p TRF144510k10n10µ13µH10n10n1k10k1k0.47µ10n + 10n+27n +10n50 6010µ 0.1µ10k39p6.2k10n 10n 10n10n+54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28TRF144510k39010nTRF54181H D.L.820 18p 10p30µH50 60160p68039µH10kWy.impulsów VPAL/NTSC SWWe. OSD koloruzielonegoTA8690AN147µ4.7µ2+We. fonii2.5n3TRF6702Wy³¹czniksygna³ufonii457p82pWy³¹czniksygna³uwideo656n7 8 9 10 11 12 13 14+2200.47µTRF144810n10n39p820F1034SAW10n2.2µ3k (1%)3k (1%)33p10µ3k+10n10n1.5k15+0.47µ16Wy.sygna³u R-Y17Wy.sygna³u B-Y18Wy.sygna³u G-YWy. -Y19510k20+10kWe. ZabezpieczeniaprzedpromieniowaniemX10k10µWe.FBP2143010k390Wy. H.22232.2µ+3.3k10n24500F401802510µ+2610nWe. OSD koloruczerwonego27We. OSD koloruniebieskiegoH.Vcc (9V)Vcc (9V)We. P.cz.Rys.2. Schemat aplikacyjny uk³adu TA8690AN.Tabela 1. Wartoœci napiêæna wybranychnó¿kach uk³aduTA8690ANNr nó¿kiWartoœæ [V]Min. Typ. Maks.1 3.3 3.8 4.52 3.2 3.9 4.53 3.3 3.8 4.54 2.4 2.8 3.35 3.0 3.6 4.26 7.8 8.5 9.07 7.9 8.5 8.99 3.3 3.9 4.310 3.3 3.9 4.311 2.8 4.5 4.912 4.3 5.2 6.113 8.5 9.0 9.514 5.3 6.4 7.215 2.4 3.2 4.116 4.8 5.5 6.017 4.8 5.5 6.018 4.8 5.5 6.023 6.7 7.3 8.724 3.1 5.2 6.325 8.5 9.0 9.526 1.3 1.9 2.327 1.3 1.9 2.328 1.3 1.9 2.3Tabela 1. Wartoœci napiêæna wybranychnó¿kach uk³aduTA8690AN c.d.Nr nó¿kiWartoœæ [V]Min. Typ. Maks.29 3.8 4.5 5.930 4.5 5.0 5.531 1.8 2.8 4.032 4.0 4.5 4.933 4.3 5.5 7.534 2.6 3.8 5.135 4.1 5.0 5.736 1.8 2.1 3.738 6.5 7.2 8.239 4.3 5.2 5.640 3.9 4.5 4.941 3.5 4.5 4.942 3.3 3.8 4.143 4.0 4.5 5.044 8.5 9.0 9.545 6.0 6.6 7.246 6.0 6.6 7.247 2.4 3.0 3.648 2.0 4.5 6.049 2.4 3.0 3.752 5.6 6.2 6.653 3.2 4.1 4.6czas trwania impulsów synchronizacji napiêciena tej nó¿ce wynosi 4.2V,n.22 - wyjœcie impulsów odchylania poziomego(amplituda typowo wynosi 5V PP ),n.23 - filtr ARCz,n.24 - rezonator ceramiczny,n.25 - zasilanie stopnia linii,n.26 - wejœcie sygna³u koloru czerwonego OSD,n.27 - wejœcie sygna³u koloru niebieskiego OSD,n.28 - wejœcie sygna³u koloru zielonego OSD,n.29 - filtr uk³adu separacji impulsów odchylaniapionowego,n.30 - wyjœcie impulsów odchylania pionowego,n.31 - wejœcie opóŸnionego sygna³u wideo (poprzejœciu przez liniê opóŸniaj¹c¹),n.32 - nasycenie i prze³¹cznik PAL/NTSC(+0.7V - NTSC; -0.7V - PAL),n.33 - wejœcie wideo i regulacja wyrazistoœci obrazu,n.34 - regulacja jaskrawoœci,n.35 - wejœcie sygna³u chrominancji, zalecanaamplituda sygna³u wynosi 100mV PP ,n.36 - wejœcie obwodu separatora impulsów synchronizacji,n.37 - masa dla obwodów wideo i odchylania,n.38 - wyjœcie sygna³u chrominancji do liniiopóŸniaj¹cej (1H),14 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

n.39 - regulacja kontrastu. Je¿eli napiêcie na tej nó¿ce bêdziewynosi³o 1.4V kontrast bêdzie minimalny i wyjœciowe impulsyodchylania pionowego zostan¹ zablokowane,n.40 - regulacja nasycenia. W przypadku, gdy wy³¹cznik kolorujest w³¹czony na wyprowadzeniu tym panuje stan niski,n.41 - wejœcie opóŸnionego sygna³u chrominancji. Przesuniêciefazy miêdzy sygna³em na n.38 a n.41 nie powinno byæwiêksze ni¿ 5°. T³umienie linii opóŸniaj¹cej powinno wynosiæ16dB,n.42 - kondensator wy³¹cznika koloru. W przypadku odbioruobrazu czarno-bia³ego napiêcie na tej nó¿ce wynosioko³o 8V,n.43 - wyjœcie sygna³u wideo po detekcji,n.44 - zasilanie obwodów p.cz. wideo i audio,n.45, 46 - obwód rezonansowy detektora sygna³u wideo,n.47 - zewnêtrzny obwód uk³adu ARCz,n.48 - wyjœcie uk³adu ARCz,n.49 - wejœcie p.cz. fonii,n.50 - sterowanie uk³adem fonii (ATT), zakres napiêcia steruj¹cego,pochodz¹cego z mikroprocesora wynosi 0÷5V,n.51 - wyjœcie uk³adu ARW,n.52 - regulacja opóŸnienia zadzia³ania uk³adu ARW,n.53 - wyjœcie fonii,n.54 - regulacja jaskrawoœci OSD.}

}Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdbiornik satelitarny Pace PRS800. Podczaspracy odbiornika widoczne jest rozjaœnienie obrazu, aw³aœciwie przemiatanie rozjaœniania od prawej dolewej, po czym powrót do poprzedniej jaskrawoœci ikolejne rozjaœnienie co oko³o 3 sekundy. Pozosta³efunkcje s¹ prawid³owe, przy wyœwietlaniu menu, rozjaœnianienie jest widoczne.Do podstawowych ustaleñ jakich nale¿y dokonaæ podczasnapraw tunerów satelitarnych jest stwierdzenie faktu, czy sygnalizowanyproblem wystêpuje na wszystkich wyjœciach euro.Poniewa¿ w pytaniu Czytelnika brak jednoznacznego stwierdzenia,muszê rozpatrzyæ dwa przypadki:• usterka wystêpuje tylko na z³¹czu TV,• usterka wystêpuje na wszystkich wyjœciach.W pierwszym przypadku podejrzany jest wzmacniacz wyjœciowydla toru TV, czyli tranzystory Q90 i Q89. TranzystorQ90 wymieniamy na tranzystor typu npn (np. 2SC2412K, raczejnie polecam europejskich BC848 ), a Q89 na tranzystortypu pnp (np. 2SA1037K ). Czêsto pomiar tych tranzystorównie wskazuje na ich usterkê. Oczywiœcie mo¿e siê zdarzyæ, ¿euszkodzony jest wzmacniacz toru VCR, ale nie zdarzy³o siêmi by uszkodzeniu uleg³ wzmacniacz toru DEKODER. Wymieniamywówczas tranzystory Q26 (npn ) i Q65 (pnp).W drugim przypadku, je¿eli usterka wystêpuje na wszystkicheuroz³¹czach przyczyn¹ mo¿e byæ z³a praca toru wizji.Na pracê toru wizji najwiêkszy wp³yw maj¹: zasilanie i utratapojemnoœci szeregowych kondensatorów sprzêgaj¹cych.Uogólniaj¹c sprowadza siê to utraty pojemnoœci kondensatorówelektrolitycznych filtruj¹cych i sprzêgaj¹cych.Proponujê wymieniæ nastêpuj¹ce kondensatory filtruj¹ce:C5 22µF/50V, C8 10µF/50V, C6 1000µF/16V, C11 100µF/35V,C21 2200µF/25V, C15 2200µF/25V, C23 1000µF/16V.Proponujê wymieniæ nastêpuj¹ce kondensatory sprzêgaj¹ce:C7 10µF/50V, C107 10µF/25V, C295 10µF/25V. KondensatoryC107, C295 s¹ zlokalizowane w bezpoœredniej bliskoœciuk³adu NICKY, a poniewa¿ uk³ad ten podczas pracy nagrzewasiê do wysokiej temperatury to szczególnie nara¿ones¹ na odparowanie elektrolitu.Bardzo rzadkim rozwi¹zaniem, wystêpuj¹cym chyba tylkow tunerach Pace (i ich klonach) jest zasilanie toru wizyjnegonapiêciem 12V zredukowanym z 14V zasilania polaryzacji V,spadkiem napiêæ na czterech diodach 1N4007 (D17, D18, D99,D100). Zwiêkszenie rezystancji dynamicznej którejkolwiek ztych diod tak¿e potrafi daæ ciekawe efekty.Na koniec uwaga natury ogólnej: tunery tej serii maj¹ czterylata i wiêcej, trzeba za³o¿yæ, ¿e wymienione wy¿ej kondensatorys¹ ju¿ zu¿yte i dlatego piszê o ich wymianie, a nie osprawdzeniu. Koszt tych kondensatorów jest zdecydowaniemniejszy ni¿ koszt robocizny i dlatego zalecam ich wymianê,co najwy¿ej sukcesywn¹ zaczynaj¹c obowi¹zkowo od zasilaczaC7, C8, C6, C5, C11, C21, C15, dla opisanego problemuC107, C295 i C23. K.W OTVC Daewoo 20Q1T wskutek przebiciatrafo uszkodzeniu uleg³ TDA8374A. Po wstawieniuTDA8374 jest odchylanie pionowe, lecz obraz jestobciêty po 10cm z lewej i prawej strony. Przy regulacjiS2 pojawia siê raster z powrotami o prawid³owejszerokoœci. Czy ten problem mo¿e wynikaæ z brakuzamiennoœci pomiêdzy TDA8374A a TDA 8374, czymo¿e wystêpuje jakaœ inna usterka?Nie znam ró¿nic miêdzy uk³adami TDA8374 i TDA8374A.S¹dzê jednak, ¿e ró¿nice te nie s¹ w tym przypadku istotne. Wprzypadku opisywanej usterki nale¿y zwróciæ uwagê na sygna³sandcastle. Sygna³ ten jest wypracowywany przez uk³adTDA8374 i jest doprowadzony równie¿ do dekodera SECAMTDA8395 i do linii opóŸniaj¹cej chrominancji TDA4665. Byæmo¿e jeden z tych uk³adów uleg³ równie¿ uszkodzeniu w wynikuprzebicia trafopowielacza i obci¹¿a liniê SSC. Dla stwierdzenia,czy taka sytuacja zaistnia³a nie trzeba wymieniaæ (podstawiaæ)nowego uk³adu scalonego, wystarczy od³¹czyæ odpowiedniewyprowadzenie.Dla prawid³owego kszta³tu impulsu SSC konieczny jest impuls+H pobierany z n.9 trafopowielacza przez rezystory: R414,R416, R524. W torze tym znajduj¹ siê diody ograniczaj¹copoziomuj¹cesygna³ : D404 i D405. Uszkodzenie (przebicie)diody D404 mo¿e spowodowaæ wyd³u¿enie œrodkowego poziomuSSC, co powinno daæ efekt opisywany przez Czytelnika.Jednoczeœnie, uszkodzenie tej diody jest doœæ prawdopodobne,jeœli wystêpowa³o iskrzenie w trafopowielaczu.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 15

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOgl¹daj¹c przebieg sygna³u sandcastle, nale¿y pamiêtaæ, ¿ew uk³adach zasilanych napiêciem 8V i 5V poziomy odpowiednichjego fragmentów s¹ nieco inne ani¿eli w uk³adach zasilanychnapiêciem 12V, do których z pewnoœci¹ przyzwyczajonychjest wiêkszoœæ serwisantów. Na schemacie OTVC Daewoochassis CP-375 (wk³adka „SE” 99/10) oscylogram impulsu SSCjest narysowany. Jest tam jednak b³¹d. Wynika z niego, ¿e SSCprzyjmuje poziomy napiêcia poni¿ej 0V. Tak nie jest. Wymiarowanieprzebiegu poni¿ej bursta powinno byæ zaznaczone do dolnegopoziomu tego przebiegu, a poziom 0V powinien siê pokrywaæz dolnym poziomem SSC. Poziomy sk³adników H i burstbêd¹ wtedy prawid³owe. Sk³adnik +V, zaznaczany czêsto naoscylogramach lini¹ przerywan¹, a odpowiadaj¹cy poziomowido którego „schodzi” SSC podczas trwania powrotu pionowegopowinien byæ na poziomie oko³o +1.5V.K.Œ.Monitor Hyundai HT5870C po rozgrzaniu (pooko³o 2 godzinach) wy³¹cza siê i zaczyna tykaæ. Najprawdopodobniejuszkodzeniu uleg³ uk³ad HT-XX70C3.30 (oznaczony tak¿e jako LCS500880B),poniewa¿ po sch³odzeniu monitor pracuje poprawnie.Dowiedzia³em siê, ¿e jest to jakiœ procesor, ale kodowany.Nie wiem, gdzie go zdobyæ i czy mo¿e jest jakiœodpowiednik.Jeœli pod s³owem tykaæ rozumiemy samoistne w³¹czanie i wy-³¹czanie siê monitora z czêstoœci¹ 1-2 razy na sekundê, to z du¿¹pewnoœci¹ stwierdziæ trzeba, ¿e uszkodzeny jest procesor. Ulegaon przegrzewaniu, usterka wystêpuje czasem zaraz po w³¹czeniumonitora a czasem po kilku godzinach pracy. Oryginalny procesorwystêpuje pod oznaczeniem jakie poda³ Czytelnik, spotykasiê te¿ oznaczenie Weltrend WT60P1.Mo¿na zastosowaæ odprowadzenie czêœci ciep³a z powierzchniuk³adu poprzez przyklejenie ma³ego radiatora z blaszki/taœmyaluminiowej. Daje to skuteczny efekt, wszak procesor jest sprawnyw ch³odniejszej temperaturze. Radykalniej jest wymieniæ procesorna nowy o oznaczeniu LSC500880B.A.G.Monitor Philips C2082DAS - problem dotyczystabilizacji wysokiego napiêcia. Na ekranie objawia siêto „oddychaniem” obrazu. Wymiary zmieniaj¹ siêp³ynnie. Zakres zmian nie jest du¿y, ale wyraŸnieobserwowany. I co ciekawe wysokie napiêcie raczejspada, bo obraz robi siê wiêkszy. Wymieni³em wszystkietranzystory, diody, elektrolity i ceramiki na module w.n.Niczego to nie zmieni³o. Napiêcie zasilaj¹ce +77V jeststabilne. Impulsy na bramkach tranzystorów kluczuj¹cychzmieniaj¹ wype³nienie, wiêc przyczyna musi byæwczeœniej. Od³¹cza³em te¿ „modu³” regulacji ostroœci ijasnoœci, ale niczego to nie zmieni³o.Trudno odnieœæ siê do tego przypadku. Nale¿a³oby zobaczyæi „obmierzyæ” urz¹dzenie. W modelu tym czêsto ulega³uszkodzeniom zespó³ regulatora ostroœci i jaskrawoœci. Objawyby³y podobne, dochodzi³a jeszcze czêsto zmiana ostroœciwyœwietlanego obrazu. Proszê podstawiæ zespól regulatora. Jestdostêpny w sieci Koeniga za oko³o 150 z³. Jeœli zakres zmianszerokoœci obrazu i jednoczesny spadek WN s¹ wspó³bie¿ne,nale¿a³oby podstawiæ transformator WN. Mo¿e byæ tylko k³opotw jego zdobyciu lub po¿yczeniu.A.G.Mam bardzo du¿e problemy z OTVC Philipschassis L6.1AA 14''. Naprawê rozpocz¹³em od wymianyelementów przetwornicy. Uszkodzone by³y: mostekprostowniczy, tranzystor 7504, dioda 6502, rezystory3514, 15 1R, bezpiecznik, dioda 6514 130V, tranzystorBUT11 w linii.Po wymianie uszkodzonych elementów przetwornicaruszy³a. Przy próbie wystartowania telewizora okaza³osiê, ¿e w odbiorniku wystêpuje przeci¹¿enie, winnymokaza³ siê trafopowielacz. Za³o¿y³em HR7774 i telewizorruszy³. Po pó³ godzinie uszkodzi³ siê ponownie.Uszkodzeniu uleg³y te same elementy, poza mostkiemprostowniczym i trafopowielaczem. Po ponownymza³o¿eniu nowych podzespo³ów bardzo ostro¿nie podszed³emdo testowania telewizora. Uruchomi³em goprzez ¿arówkê 100W w³¹czon¹ zamiast bezpiecznika, wga³êzi zasilaj¹cej liniê w³¹czy³em amperomierz, którywykazuje pobór 250÷280mA w zale¿noœci od jasnoœciobrazu. Bardzo niepokoj¹ce jest bardzo silne nagrzewaniesiê radiatora, na którym zamocowany jest tranzystorprzetwornicy i linii. Po chwili testowania radiatorjest bardzo gor¹cy i ¿arówka rozœwietla siê corazjaœniej, a przetwornica wydaje dziwne odg³osy - muszêwy³¹czyæ telewizor do wystudzenia. Po ponownymza³¹czeniu sytuacja powtarza siê. Proszê o podpowiedŸ,czy pobór pr¹du przez liniê jest za du¿y, czy tranzystorprzetwornicy jest Ÿle sterowany i dlatego tak siê grzeje.W trybie standby mo¿e byæ za³¹czony godzinami i nicsiê nie dzieje.Na pocz¹tek, wart polecenia jest zastosowany przez Czytelnikasposób postêpowania w tego typu usterce, polegaj¹cyna w³¹czeniu w szereg z wejœciowym napiêciem zasilacza (wyprostowanasieæ) ¿arówki 100W/220V. Na ogó³ w takich przypadkachzalecan¹ opornoœci¹ jest ¿arówka o mocy 150W, jednakpobór mocy chassis L6.1 z kineskopem 14" jest stosunkowoniedu¿y (oko³o 40W), a wiêc zastosowanie ¿arówki stuwatowej jest jak najbardziej s³usznym wyborem. Warto tu dodaæ,¿e nieliniowoœæ takiej rezystancji (a jest ona doœæ silna)spowodowana zmian¹ rezystancji w funkcji temperatury w³ókna¿arówki jest w takim zastosowaniu jak najbardziej po¿¹dana,gdy¿ zbli¿a charakter Ÿród³a zasilania z napiêciowego napr¹dowy, tzn. charakter Ÿród³a pr¹dowego, czyli o du¿ej opornoœciwyjœciowej. Takie zasilanie bowiem nie pozwoli na gwa³townywzrost poboru pr¹du, a wiêc i mocy przy zaistnieniuwszelkich czynników prowadz¹cych do wzrostu poboru mocyi w konsekwencji do lawinowego uszkodzenia uk³adu. Wartojeszcze dodaæ, ¿e w przypadku stosowania ¿arówki jako sztucznegoobci¹¿enia, sytuacja jest zupe³nie odwrotna, choæ mimoto metoda ta na ogó³ dobrze sprawdza siê w praktyce.16 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Opis aparatu telefonicznego C-812 firmy CYFRALOpis aparatu telefonicznego C- 812 firmy CYFRALAndrzej NiedzielewskiAparat telefoniczny C-812 firmy CYFRAL jestprzeznaczony do wspó³pracy z centralami telefonicznymicentralnej baterii o napiêciu znamionowym 60Vprzy rezystancji uk³adu zasilaj¹cego 2 × 500R lub 48Vprzy rezystancji 2 × 400R w zakresie pr¹du zasilaj¹cego17÷73mA. System wybierania centrali obejmujewybieranie dekadowe PULSE i wieloczêstotliwoœcioweTONE (DTMF).1. Podstawowe parametry techniczne aparatuAparat C-812 posiada miêdzy innymi:• funkcjê SPEAKER umo¿liwiaj¹c¹ obs³ugê wybierania numeruw trybie g³oœnomówi¹cym przy od³o¿onej s³uchawcez dwustopniow¹ regulacj¹ g³oœnoœci (prze³¹cznik BSW2),• 10-pozycyjny wyœwietlacz LCD obs³uguj¹cy funkcje: TI-MER, TIME i DATE. Ci¹g³oœæ pracy zegara zapewniabateria 1.5V,• dwutonowy uk³ad sygnalizacji wywo³ania ze skokow¹ regulacj¹g³oœnoœci dzwonka HI/LO (prze³¹cznik BSW1),• 3 numery pamiêci jednoprzyciskowej,• automatyczne powtarzanie ostatniego numeru klawiszem[ REDIAL ],• dwa systemy wybierania numeru PULSE lub TONE, wybieraneprze³¹cznikiem SW2,• funkcjê HOLD umo¿liwiaj¹c¹ czasowe zawieszenie rozmowyz jednoczesnym wysy³aniem sygna³u dŸwiêkowegoi wy³¹czeniem mikrofonu, a realizowan¹ poprzez wciœniêcieklawisza [ HOLD ] (w³¹cznik SW5),• funkcjê kalibrowanej przerwy FLASH,• funkcjê PAUSE, czyli wyd³u¿onej przerwy miêdzy grupamicyfr (oko³o 3.6s).Aparat telefoniczny C-812 spe³nia wymagania normy PN –92 / T – 83000 tak, jak to opisano w poprzednich numerach„SE” przy omawianiu innych modeli telefonów firmy CYFRAL.2. Opis pracy aparatuSchemat ideowy aparatu C-812 przedstawiono na rysunku 1.Aparat jest przy³¹czony do linii telefonicznej (zaciski TIP i RIN)przez uk³ad zabezpieczaj¹cy przed przepiêciami. Tworz¹ go: trzyszeregowo po³¹czone neonówki BL1, BL2 i BL3, rezystor BR15,warystor BVAR1, mostek diodowy BD5÷BD8 oraz drugi warystorBVAR2. Mostkowy uk³ad zasilania umo¿liwia pracê aparatuze wszystkimi centralami publicznej sieci telekomunikacyjnej,w tym równie¿ z tymi o odwracanej pêtli zasilania.Podczas pracy mo¿na wyró¿niæ 6 charakterystycznych stanów,w których mo¿e siê znaleŸæ aparat. S¹ to:2.1. Stan spoczynkuMikrotelefon aparatu spoczywa na podstawie. W tym stanieaparat przedstawia sob¹ du¿¹ rezystancjê wejœciow¹ dlapr¹du sta³ego. Do linii jest przy³¹czony uk³ad klucza tranzystorowegoQ1, Q2 (wy³¹czony), uk³ad wywo³ania zbudowanyna uk³adzie BU1 odseparowany od napiêcia sta³ego kondensatoremBC1 oraz rezystor R4 uzupe³niaj¹cy ³adunek na kondensatorzeC1. W tym stanie pr¹d wp³ywaj¹cy do aparatu nieprzekracza 0.4mA.2.2. Stan wywo³aniaMikrotelefon aparatu nadal spoczywa na podstawie. Zmiennenapiêcie sygna³u dzwonienia przez zaciski wejœciowe TIP iRIN oraz dwójnik BR1BC1 jest podawane na mostek Graetz’a,który tworz¹ diody BD1÷BD4. Wyprostowane napiêcie sygna³uwywo³ania jest filtrowane na kondensatorze BC2 i ograniczoneprzez diodê Zenera BZ1 do wartoœci 27V. Stanowi ono napiêciezasilaj¹ce uk³ad generatora wywo³ania BU1. Próg wyzwalaniageneratora okreœlony jest przez rezystor BR2 i jest wprzybli¿eniu odwrotnie proporcjonalny do wartoœci tego rezystora.Napiêcie wyjœciowe z n.8 uk³adu BU1 przez rezystorBR6 i prze³¹cznik g³oœnoœci wywo³ania BSW1 jest podawanena przetwornik piezoceramiczny BUZ.2.3. Funkcja SPEAKERPrzy od³o¿onej s³uchawce wciœniêcie klawisza [ SPEAKER ],czyli zamkniêcie w³¹cznika SW4 powoduje pojawienie siê napiêciana n.11 (HFI) uk³adu U1. Powoduje to przejœcie wyjœæ DP(n.17) i HFO (n.14) w stan wysoki, co poci¹ga za sob¹:• Wysterowanie klucza tranzystorowego Q2 i Q1 umo¿liwiaj¹cepodanie napiêcia z linii telefonicznej, miêdzy innymi,przez styki prze³¹cznika SW1B i diodê BD92 nafiltr aktywny zbudowany na tranzystorze BQ90. Zadaniemfiltru aktywnego jest zapewnienie niskiej opornoœci wewnêtrznejdla pr¹du sta³ego, a wysokiej dla przebiegówzmiennych m.cz. Napiêcie na wyjœciu tego tranzystora filtrowanena kondensatorze BC5 i ograniczone diod¹ ZeneraBZ2 s³u¿y do zasilania komplementarnego stopniawzmacniacza mocy zbudowanego na tranzystorach BQ1 iBQ2, a sterowanych przez tranzystor BQ3. Zmienne napiêciem.cz. z linii telefonicznej jest podawane przez niewielk¹rezystancjê nasyconej diody BD92 na dzielnik rezystancyjnyBR10, BR11 sk¹d przez kondensator BC7 sterujebaz¹ tranzystora BQ3. Rezystor BR13 ustala polaryzacjêtego tranzystora stabilizuj¹c jednoczeœnie stopieñkoñcowy. Wielkoœæ docieraj¹cego sygna³u m.cz. mo¿e byæskokowo zwiêkszana zmian¹ stanu prze³¹cznika BSW2,który w stanie za³¹czonym bocznikuje rezystor BR10mniejsz¹ rezystancj¹ rezystora BR9. Wzmocniony sygna³m.cz. przez kondensator BC6 odcinaj¹cy sk³adow¹ sta³¹jest podawany na g³oœnik SPK.• Przez rezystor R10 i diodê D2 jest ³adowany kondensatorC1, na którym jest formowane napiêcie VDD zasilaj¹ceuk³ad U1. Wartoœæ tego napiêcia jest ograniczona do poziomu5.1V przez diodê Zenera Z1.• Przez rezystor R9 zostaje spolaryzowana dioda elektroluminescencyjnaLED1 sygnalizuj¹ca stan w³¹czenia aparatu.Jednoczeœnie przez ten rezystor i diodê D6 zostaje ³a-18 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 19Opis aparatu telefonicznego C-812 firmy CYFRALPD91N4148*#TIPBL1BL2BL3BR1510/1WBVAR1240VRINGBAVR2200VBD5÷BD81N4004×4L SW1AHOOK SWR322kQ2HMPSA42R1220kQ1HMPSA92R22k2R93k9LED 1 VaVDDVDDVDDD21N4148R102k7 Z2C16VR122k2C520nU2UM66T1 23C610nSW1BHOOK SW C116n8R14220kQ69014CR216M2C1315pQ79014CC1422nQ8BC337-25R2722kR281k8C1510nR26100R2527R293k3C16µ33R3027kR3111kC176n8Q109014CRECDR-904R321kD131N4148C1847µZ903V3R2422kR2227kR158k2R1682C192n7PR33120kPR3643kR234k7MIC034CYQ99014CD121N60MSBZ23V3BC5330µBQ18050BR71k5BR81kBD91N414822µ/50VC90BR12470R9133BQ908050BD921N4004BR924k7BR1047kC20µ47Q59014CR1822kBSW2SPK HI/LOBR94k7BC7100nBR1118kBR13270kBR1422BQ28550BQ39014CVDDVDDR20330kD81N4148D61N4148VaD71N60ER1910kDTMFXMUTEHFO18914HOVSSOSCOOSCICLKDOC1C2C3C4C5R4R3R2R1HFIDPVDDHKSHDIHDOU1HT9205D24116151711202122236 5 4 3 2 12 13 7 8 10 19 SW2MODEC910pX13.58 C827pC727pR3533kR34 33kR1722kQ49014CC4100nR132k2D31N4148D51N4148D41N4148SW5HOLDVDDC21220nC210nQ39014CR8220kC3100nSW4SPKC1220µR11470kR71MR5220kR410MD11N4148Z15V1R622kBR14k7/0.5WBC11µ/250VBD1÷BD41N4004×4BR510kBSW1RINGERHILOBZ1 27VBC210µBR6100BU1KA2411BR2 15k2BR32M23415BC339nBR4180k678BC46n8BUZ35mm1 2 34 5 6 F7 8 90 R/P STEM3EM2EM186579 10 11 12 13OR1330kOR2330kBC6220µSPK8R1.5VC104µ7A BLC2100nLC3100nC20191817VCVBVAVSSCOM3COM2COM1SEG30SEG29SEG28SEG27SEG26SEG25SEG24SEG23SEG22SEG21SEG20SEG19SEG18SEG17SEG16SEG15SEG14SEG13SEG12SEG11SEG10SEG9SEG8SEG7SEG6SEG5SEG4SEG3SEG2SEG1OSCI32.768kHzX287 OSCO1112910INT2T1T2TIMERTIMERS2S112/24VDDHKDICLK161552113146LU1HT1611MODE SETLC1100n232 42325 104948474645444342414039383736353433323130292827262524LCDDRys.1. Schemat ideowy aparatu telefonicznego C-812firmy CYFRAL.

Opis aparatu telefonicznego C-812 firmy CYFRALdowany kondensator C10 stanowi¹cy g³ówne Ÿród³o zasilaniauk³adu LU1 steruj¹cego prac¹ wskaŸnika ciek³okrystalicznegoLCD.• Wysoki stan wyjœcia HFO powoduje wysterowanie tranzystoraQ5 przez rezystor R18, który nasyconym z³¹czemC-E zwiera obwód B-E tranzystora Q9 wy³¹czaj¹c go, atym samym odcinaj¹c mikrofon s³uchawki MIC.• Równie¿ tranzystor Q4 przez rezystor R17 zostaje wprowadzonyw stan nasycenia. Umo¿liwia to podanie niskiegostanu na wejœcie HDI uk³adu U1 przez diodê D3 i z³¹czeC-E tranzystora Q4 przy ewentualnej próbie w³¹czeniafunkcji HOLD (wciœniêcie przycisku SW5).2.4. Stan rozmowyPo podniesieniu mikrotelefonu sekcja A prze³¹cznika SW1podaje napiêcie z linii telefonicznej przez rezystor R7 na bazêtranzystora Q3 wprowadzaj¹c go w stan nasycenia. Niski stankolektora tego tranzystora, czyli niski stan n.16 (HKS) uk³aduU1 powoduje przejœcie wyjœcia DP w stan wysoki. Umo¿liwiato za³¹czenie klucza tranzystorowego Q1 i Q2, co przy jednoczesnymprze³¹czeniu sekcji B prze³¹cznika SW1 za³¹cza torrozmówny trybu s³uchawkowego do linii telefonicznej. W tymstanie aparat w przybli¿eniu zasilany jest, jak ze Ÿród³a pr¹dowegoo wydajnoœci 17÷73mA w zale¿noœci od rezystancji liniiabonenckiej. Napiêcie sta³e na zaciskach wejœciowych aparatunie przekracza 12÷15V, przy czym polaryzacja tego napiêciamo¿e siê zmieniæ. Z tego powodu w uk³adzie zasilania aparatuzastosowano mostek Graetz’a z³o¿ony z diod BD5÷BD8.Tor rozmówny aparatu tworz¹: obwód nadawczy i odbiorczy.Tor nadawczy aparatu tworzy mikrofon elektretowy MIC iwzmacniacz zbudowany na tranzystorach Q7 i Q8 po³¹czonychw konwencjonalnyuk³ad Darlingtona. Polaryzacjêmikrofonu zapewniarezystor R23 inasycone z³¹cze C-Etranzystora Q9 „podaj¹cego”masê do mikrofonu.Baza tranzystora Q9jest sterowana przez rezystorR24 napiêciem zkondensatora C18 powstaj¹cymw wyniku ³adowaniago ograniczonymprzez rezystor R25pr¹dem emitera tranzystoraQ8 i ograniczonymprzez diodê ZeneraZ90. Sygna³ elektrycznym.cz. powstaj¹cyw wyniku mówieniado mikrofonu jest podawanyprzez kondensatorC14 i rezystor R22 nabazê tranzystora Q7 polaryzowanegoprzez rezystorR21. KondensatorC13 zapobiegawzbudzaniu siê wzmacniaczajednoczeœnieTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu HT9205Dograniczaj¹c jego pasmo przenoszenia. Rezystory R28 i R26umieszczone w obwodzie C-E tranzystora Q8 tworz¹ konwencjonalnyuk³ad antylokalny, którego zadaniem jest st³umienie sygna³upochodz¹cego z mikrofonu MIC we wk³adce s³uchawkowejmikrotelefonu REC. Poniewa¿ napiêcie m.cz. na emiterzetranzystora Q8 jest w przeciwfazie w stosunku do napiêcia najego kolektorze, to przy odpowiednio dobranych wartoœciach rezystorówR26 i R28 w punkcie ich po³¹czenia napiêcie wypadkoweosi¹ga minimaln¹ wartoœæ. Elementy R27 i C15 poprawiaj¹pracê uk³adu anylokalnego dla wy¿szych czêstotliwoœci.Tor odbiorczy aparatu tworzy wk³adka s³uchawkowa RECsterowana przez jednostopniowy wzmacniacz zbudowany natranzystorze Q10. Sygna³ odbiorczy z linii telefonicznej przezrezystory R28, R29 i kondensator C16 jest podawany na bazêtranzystora Q10. Jego polaryzacjê zapewnia dzielnik rezystorowyR30 i R31, a obci¹¿eniem jest wk³adka s³uchawkowa REC.2.5. Stan wybieraniaW zale¿noœci od ustawienia sposobu wybierania prze³¹cznikiemSW2: pulsacyjny (P) czy tonowy (T), aparat charakteryzujesiê odmiennymi stanami pracy. W stanie wybieraniatonowego (DTMF) rezystancja aparatu jest zbli¿ona do rezystancjiw stanie rozmowy. Wciœniêcie jednego z dowolnychklawiszy numerycznych powoduje pojawienie siê na n.18 uk³aduU1 sygna³u DTMF, który jest podawany przez:• dwójnik PR33C19 na bazê tranzystora Q7 pracuj¹cego wtrybie s³uchawkowym (sygna³ DTMF jest dzielony w dzielnikurezystancyjnym PR33, PR36 dla uzyskania odpowiedniegopoziomu sygna³u w linii telefonicznej),• rezystor R15 na bazê tranzystora Q6 pracuj¹cego w trybieg³oœnomówi¹cym, sk¹d po wzmocnieniu wychodzi w li-Nr nó¿ki Oznaczenie Opis funkcjonalny2÷6 C1÷C5 Kolumny klawiatury20÷23 R1÷R4 Rzêdy klawiatury1 HDIWejœcie funkcji HOLD aktywne w stanie LOW (normalnie znajduje siê w staniewysokim)7, 8 OSCI, OSCO Oscylator 3.58MHz9 XMUTEWyjœcie wyciszaj¹ce znajduj¹ce siê w stanie LOW podczas wybierania. Wpozosta³ych przypadkach znajduje siê w stanie wysokiej impedancji10 VSS Masa uk³adu11 HFI Wejœcie steruj¹ce funkcj¹ SPEAKER aktywne w stanie wysokim12 DOUTWyjœcie NMOS typu otwarty dren. Przesy³a wybierane cyfry w kodzie BCD dodriver’a HT1611 steruj¹cego wyœwietlaczem LCD13 CLK Wejœcie NMOS typu otwarty dren synchronizuj¹ce dane przesy³ane wyjœciem DOUT14 HFO Wyjœcie steruj¹ce funkcj¹ SPEAKER aktywne w stanie wysokim15 VDD Napiêcie zasilaj¹ce16 HKSWejœcie monitoruj¹ce stan mikrotelefonu znajduj¹ce siê w stanie wysokim przyod³o¿onej s³uchawce, a niskim przy podniesionej17 DPWyjœcie steruj¹ce prac¹ klucza tranzystorowego Q1, Q2 znajduj¹ce siê w niskimstanie przy od³o¿onej s³uchawce, w wysokim przy podniesionej s³uchawce lubw³¹czonej funkcji SPEAKER oraz naprzemiennie niskim i wysokim stanie podczaswybierania w trybie PULSE18 DTMF Wyjœcie sygna³u wybierania tonowego (DTMF)19 MODEWejœcie ustalaj¹ce tryb wybierania. Je¿eli znajduje siê w stanie:• wysokim VDD - wybieranie PULSE 10PPS (Pulses Per Second),• niskim VSS - wybieranie TONE,• wysokiej impedancji - wybieranie PULSE 20PPS24 HDO Wyjœcie funkcji HOLD aktywne w stanie HIGH20 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Opis aparatu telefonicznego C-812 firmy CYFRALTabela 2. Opis wyprowadzeñ uk³adu HT1611Nr nó¿ki Oznaczenie Opis funkcjonalny24÷501÷3SEG1÷SEG27SEG28÷SEG30Wyjœcia steruj¹ce segmentami wskaŸnika LCD22, 23, 4 COM1, COM3, COM2 Wyjœcia steruj¹ce wspólnymi segmentami wskaŸnika LCD5 HKWejœcie informacyjne stanu s³uchawki (wewnêtrzniepodci¹gniête do plusa zasilania)-stanniski– s³uchawka podniesiona-stanwysoki– s³uchawka od³o¿ona14, 6 S1, S2 Wejœcia ustawiaj¹ce zegar (aktywne w stanie wysokim)7, 8 OSCI, OSCO Pod³¹czenie zewnêtrznego oscylatora zegara 32.768kHz10, 9 T1, T2 Wejœcia testowe11 INT2 Wyjœcie 2Hz12 TIMER Wejœcie steruj¹ce funkcj¹ TIMER13 12/2415 DI16 CLK Wejœcie zegarowe17 VSS MasaWybór formatuwyœwietlania czasu:-12– godzinny (nó¿ka pod³¹czona do VDD),-24– godzinny (nó¿ka pod³¹czona do VSS)Wejœcie szeregowe danych przesy³ane podczasopadaj¹cego zbocza impulsu zegarowego na wejœciu CLK18, 19, 20 VA, VB, VC Wyjœcia podwajacza napiêcia21 VDD Plus napiêcia zasilanianiê telefoniczn¹. Wielkoœæ sygna³u jest ustalana doboremwartoœci rezystora R16 umieszczonego w jego emiterze.Natomiast w czasie wybierania pulsacyjnego nastêpuj¹kolejno po sobie zmiany rezystancji aparatu od du¿ej, charakteryzuj¹cejczas przerwy (BREAK), do ma³ej charakteryzuj¹cejczas rozmowy (MAKE). Funkcjê tê w aparacie C-812 realizujeklucz tranzystorowy sk³adaj¹cy siê z dwóch wysokonapiêciowychtranzystorów Q1 (HMPSA92) i Q2 (HMPSA42), a ichprac¹ steruje uk³ad U1. W stanie przerwy n.17 (DP) przyjmujepotencja³ masy VSS, co powoduje zablokowanie tranzystora Q2,a w konsekwencji Q1 oraz ca³ego toru rozmównego. W tymstanie pr¹d wp³ywa do aparatu przez uk³ad identyfikuj¹cy stanprze³¹cznika SW1 (HOOK SWITCH) - rezystory R7 i R8 orazSEG28SEG29SEG30COM2HKS2X2X1T2T1INTTIMER12 24123456789101112SEG27SEG26SEG25SEG24SEG23SEG22SEG21SEG20SEG19SEG18SEG17SEG16SEG1550 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 391314 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24SIDISKVSSVA(0, 0)VBVCVDDRys.2. Rozk³ad wyprowadzeñ uk³adu HT1611.COM138COM337363534333231302928272625SEG1SEG14SEG13SEG12SEG11SEG10SEG9SEG8SEG7SEG6SEG5SEG4SEG3SEG2przez rezystor R5 i diodê D1 uzupe³niaj¹c³adunek na kondensatorze C1.Sumaryczna wartoœæ pr¹du wp³ywaj¹cegodo aparatu w tym stanie niepowinna przekroczyæ 0.4mA. W stanieprzewodzenia (MAKE) n.17przyjmuje stan wysoki wysterowuj¹ctranzystory Q2, Q1 i ca³y tor rozmówny.W trakcie wybierania aparatu,kiedy na n.9 (XMUTE) pojawiasiê potencja³ masy VSS:• baza tranzystora Q9 zostaje zbocznikowanaprzez przewodz¹ce z³¹czediody germanowej D12 - tranzystorprzestaje przewodziæ wy³¹czaj¹cmikrofon MIC. Zapobiega to wp³ywommikrofonu na parametry sygna-³u wybierczego, jakie mog³yby pojawiæsiê w przypadku aktywnegostanu mikrofonu,• baza tranzystora Q10 zostajezbocznikowana przez przewodz¹cez³¹cze diody D13 i rezystor R32 ograniczaj¹cpoziom sygna³ów wybierczychw s³uchawce mikrotelefonu,• w trybie g³oœnomówi¹cym napiêcie steruj¹ce komplementarnywzmacniacz na tranzystorach BQ1 i BQ2 zostaje zbocznikowanedo masy przez rezystor BR12 i z³¹cze diody BD9ograniczaj¹c poziom sygna³ów wybierczych w g³oœniku SPK.2.6. Funkcja HOLDUk³ad realizuj¹cy funkcjê HOLD zbudowany jest na uk³adzieU2 (UM66T), którego w³¹czeniem steruje wyjœcie HDO(n.24) uk³adu U1 (HT9205D). Wciœniêcie klawisza [ HOLD ](zamkniêcie w³¹cznika SW5) podczas rozmowy, np. w trybies³uchawkowym powoduje zmianê stanu wejœcia HDI z wysokiegona niski. Powoduje to pojawienie siê wysokiego stanuna wyjœciu HDO, czyli za³¹czenie generatora melodyjki (uk³adU2). Wyjœcie melodyjki n.1 uk³adu U2 przez elementy R12C5i z³¹cze C-E przewodz¹cego tranzystora Q1 jest podawane wliniê telefoniczn¹. Od³o¿enie w tym momencie mikrotelefonuna podstawê nie powoduje roz³¹czenia po³¹czenia, poniewa¿logika dzia³ania uk³adu U1 nadal wymusza utrzymywanie wyjœciaDP (n.17) uk³adu U1 w stanie wysokim. Ponowne podniesieniemikrotelefonu powoduje zmianê stanu wejœcia HKS(n.16) z wysokiego na niski i wy³¹czenie funkcji HOLD.3. Opis uk³adów scalonych zastosowanych wtelefonie C-812W elektronicznym aparacie telefonicznym C-812 zastosowanokilka specjalizowanych uk³adów scalonych:• U1 - UM66T generator pozytywki,• U2 - HT9205D uk³ad wybierczy,• LU1 - HT1611 sterownik wyœwietlacza LCD,• BU1 - KA2411 generator wywo³ania.Opisy uk³adów UM66T i KA2411 zosta³y zamieszczonepoprzednich numerach „SE” przy omawianiu innych modelitelefonów firmy CYFRAL.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 21

Tabela 3Znak klawiatury Kod BCD Znak klawiatury Kod BCD1 0001 8 10002 0010 9 10013 0011 0 10104 0100 * 11015 0101 # 11006 0110 FLASH 10117 0111 PAUSE 1110SEG1 2 3 4 5 6 7 8 9 28 29 30COM23.1. Opis uk³adu HT9205DUk³ad HT9205D jest scalonym uk³adem wybierczym wykonanymw technologii CMOS LSI firmy Holtek charakteryzuj¹cysiê nastêpuj¹cymi parametrami:• zakres napiêæ zasilaj¹cych: 2÷5.5V,• tryb wybierania TONE - PULSE ustawiany stanem nó¿kiMODE,• wejœcie - wyjœcie dla sterowania funkcj¹ SPEAKER,• wejœcie - wyjœcie dla sterowania funkcj¹ HOLD,• 3 pamiêci jednoprzyciskowe,• ustawianie rezystorami stosunku M/B, czasu trwania funkcjiFLASH, PAUSE uk³adu klawiaturyOpis wyprowadzeñ tego uk³adu zamieszczono w tabeli 1.3.2. Opis uk³adu HT1611Uk³ad HT1611 firmy Holtek jest driver’em steruj¹cymwskaŸnikiem LCD 8 lub 10 cyfrowym. Charakteryzuje siê onnastêpuj¹cymi w³aœciwoœciami:COM1COM3Rys.3. Schemat po³¹czeñ segmentów wyœwietlacza.• zakres napiêæ roboczych 1.2÷1.7V,• niski pr¹d pracy - 3µA,• wyœwietlanie wybieranego numeru,• funkcja TIMER (do 59minut i 59sekund),• format odczytu czasu 12 lub 24 godzinny.W tabeli 2 zamieszczono opis wyprowadzeñ uk³adu HT1611,a ich rozk³ad pokazano na rysunku 2.Podczas wybierania na wejœciu DI pojawia siê ci¹g 4 bitowegokodu BCD reprezentuj¹cego odpowiednie znaki klawiatury.Pojawiaj¹ siê szeregowo na wejœciu od MSB do LSB i s¹odczytywane na opadaj¹cym zboczu impulsu zegarowegoCLK, zilustrowano to w tabeli 3.Schemat elektrycznych po³¹czeñ segmentów wyœwietlaczapokazano na rysunku 3.}

Przewodnik po naprawie kamery CCD-TR8E/TR1EPrzewodnik po naprawie kamery CCD-TR8E/TR1E(Video Hi8 Handycam)Julian JakubowskiPrzypadek 1Symptom: Obrót prze³¹cznika zasilania nie powoduje uruchomieniaurz¹dzenia (¿adnego z trybów: kamery, video).Przyczyna: Trzpieñ steruj¹cy (WHT) znajduj¹cy siê w dolnejczêœci pokrêt³a wy³¹cznika zasilania nie znajduje siê wwy¿³obieniu ³¹cznika zasilania S114. £¹cznik zasilania S114znajduje siê w bloku prze³¹cznika steruj¹cego na module CF-33. Przypadek taki mo¿e byæ nastêpstwem zarówno wy³amaniatrzpienia, jak i jego roz³¹czenia siê. Usytuowanie omawianychpodzespo³ów przedstawione zosta³o na rysunku 1.Postêpowanie:• zdemontowaæ obudowê (R) urz¹dzenia i sprawdziæ stantrzpienia steruj¹cego,• zorientowaæ trzpieñ steruj¹cy w stosunku do wy¿³obienia³¹cznika steruj¹cego S114 znajduj¹cego siê na moduleCF-33,• Unieœæ ku górze modu³ CF-33 i dokrêciæ wkrêty mocuj¹ce.Przypadek 2Symptom: Po ustawieniu daty nie ma mo¿liwoœci za³¹czeniaurz¹dzenia.Przyczyna: Uszkodzony kontroler IC903 znajduj¹cy siê nap³ytce VC-129.Postêpowanie:• wymontowaæ litow¹ bateriê podtrzymuj¹c¹, od³¹czyæ akumulator/zewnêtrzny zasilacz. Objawy nieprawid³owegofunkcjonowania powinny ust¹piæ,• dopóki nie zostanie ustawiona data, mo¿liwe jest za³¹czenieurz¹dzenia, nawet w przypadku pod³¹czenia baterii podtrzymuj¹cej,• wymieniæ IC903 MB89092PFV-G-112A (8-759-157-98).Przypadek 3Symptom: Urz¹dzenie nie pracuje w przypadku korzystaniaz zewnêtrznego zasilacza AC.Upewniæ siê, ¿etrzpieñ steruj¹cyznajduje siê wwy¿³obieniu S114Obudowa (R)Pokrêt³o wy³¹cznikaCNJ201DC OUT8.4V (1) 0V (2)+ -±2V (3)P³ytka MB123CNJ201VTR OUTGNDV.CRys.2. Umiejscowienie punktówpomiarowych i wystêpuj¹cena nich napiêcia.Przyczyna: Uszkodzonyzasilacz AC-V500. Umiejscowieniepunktów pomiarowychwraz z przedstawieniemoczekiwanychwartoœci napiêæ zawartona rysunku 2.Postêpowanie:• odkrêciæ dwa wkrêtyuzyskuj¹c dostêp doCNJ201. Dokonaæ pomiaru napiêæ, weryfikuj¹c je z danymiprzedstawionymi na rys.2. Napiêcia mierzymy bez obci¹¿enia,do zasilacza nie mo¿e byæ do³¹czona kamera aniakumulator.• je¿eli po sprawdzeniu F101 (1-576-226-11) napiêcia naCNJ201 s¹ w dalszym ci¹gu nieprawid³owe, nale¿y wymieniæzasilacz AC-V500 (7-963-415-0).Przypadek 4Symptom: Brak pracy urz¹dzenia w przypadku korzystaniaz do³¹czonego do kamery zewnêtrznego bloku zasilaj¹cego(Handycam Power Station).Postêpowanie:• wymieniæ z³¹cze wielostykowe CN106 (A-7071-742-A),• napiêcia na wyprowadzeniach 18 oraz 19 (UNR) powinnywynosiæ 8.4V w odniesieniu do wyprowadzeñ 12 i 13(GND). Pomiar napiêæ nale¿y wykonaæ na bloku nieobci¹¿onym(tj. bez do³¹czonej do niego kamery lub te¿ akumulatora).Rozk³ad wyprowadzeñ z³¹cza przedstawionona rysunku 3.Przypadek 5Symptom: Problemy z zasilaniem.Przyczyna: Z³y stan po³¹czeñ lutowanych wyprowadzeñuk³adu CN351 (p³ytka DD-54).Postêpowanie:Usytuowanie uk³adu przedstawiono na rysunku 4.• poprawiæ jakoœæ po³¹czeñ lutowanych wyprowadzeñCN351.£¹cznik zasilania (S114)Trzpieñ steruj¹cyWkrêty mocowaæ w taki sposób,aby podczas obrotu pokrêt³a wy-³¹cznika nie dosz³o do wyczepieniatrzpienia steruj¹cego z wy¿³obienia³¹cznika S114.Blok prze³¹cznika steruj¹cego(Modu³ CF-33)Rys.1. Ilustracja usytuowania poszczególnych elementówtworz¹cych modu³ wy³¹cznika zasilaniakamery.11 12 13 14 15 16 17 18 19 20101Rys.3. Rozk³ad wyprowadzeñ z³¹cza CN106.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 1

Przewodnik po naprawie kamery CCD-TR8E/TR1EP£YTKA FU-111!PS081!PS082ZACISKI AKUMULATORALN0081BATT. +BATT. -Gdy nie jest u¿ywany adapter AC,punkt do³¹czony do ACV GNDna p³ytce EZ-3W012 4P 1.5 BOARD INVTR UNREGCAM UNREGMOTOR UNREGUNREG GND 1UNREG GND 2UNREG GND 3123456JL081JL082JL083JL084!PS083JL087JL086JL085654321W011 6P 1.5 BOARD INBATT GND 1BATT GND 2ACV UNREG 1ACV UNREG 2ACV GND 1ACV GND 2Do CN111 nap³ytce EZ-3(Modu³ AU910)Rys.5. Schemat p³ytki FU-111.Przypadek 6Symptom: Brak zasilania urz¹dzenia w przypadku korzystaniaz akumulatorów.Przyczyna: Przerwa w obwodzie jednego z dyskretnychzabezpieczeñ na p³ytce FU-111. Schemat tej p³ytki pokazanona rysunku 5.Postêpowanie:• wymieniæ bezpieczniki PS081, PS082 lub PS083 (1-532-840-21) znajduj¹ce siê na p³ytce FU-111.Rys.4. Usytuowanie uk³adu CN351 na p³ytce DD-54.}2 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Cykliczne zaniki obrazu - analiza uszkodzenia w OTVC Philips z chassis 3A i Sanyo z chassis A7ACykliczne zaniki obrazu - analiza uszkodzenia w OTVCPhilips z chassis 3A i OTVC Sanyo z chassis A7AKarol ŒwiercDo Redakcji wp³ynê³a proœba o popmoc w nastêpuj¹cejsprawie: „W OTVC Philips z chassis 3A obrazpojawia siê i zanika (œnie¿y) w sposób cykliczny, toznaczy 2 sekundy jest, potem 2 sekundy nie ma.Podczas przyciskania któregoœ z przycisków regulacji(np. g³oœnoœci), obraz jest tak d³ugo idealny, jak d³ugotrzymam przycisk - po puszczeniu znów pulsuje. Naszynie I2C widoczne s¹ zaniki impulsów w takt zanikuobrazu. Programator pod³¹cza³em do innego odbiornikai tam dzia³a³ poprawnie. Podmienia³em te¿ wszystkieuk³ady scalone oraz g³owicê - bez rezultatu.”Po przes³aniu odpowiedzi pytaj¹cemu okaza³o siê,¿e nie chodzi o OTVC firmy Philips ale Sanyo zchassis A7A, w zwi¹zku z czym autor odpowiedziprzeanalizowa³ zg³oszony przypadek jeszcze raz „wtym w³aœciwym” odbiorniku. Zamieszczamy obieodpowiedzi jako przyk³ad teoretycznej diagnozy tegosamego problemu w dwóch ró¿nych odbiornikach.OTVC Philips chassis 3AFaktycznie, usterka niespotykana. D³ugo analizowa³emschemat zanim doszed³em do wniosku, ¿e taki objaw jest wogóle mo¿liwy. Uszkodzenie na pewno pochodzi z uk³adu programatora(tu zespo³u dwóch mikroprocesorów), ale programatorjest przecie¿ sprawny, gdy¿ Czytelnik podstawia³ go doinnego odbiornika. A wiêc chcia³em potwierdziæ przypuszczeniewysuniête w liœcie, ¿e to jakieœ sprzê¿enie. Mo¿na powiedzieæ,¿e sprzê¿enie zwrotne jest wszechobecne, ale akuratmiêdzy uk³adem na p³ytce „A” odbiornika chassis 3A a jegoreszt¹ nie ma ani takiego sprzê¿enia, które mog³oby dawaæopisywany objaw, ani na dobr¹ sprawê, ¿adnego.Jak to dalej powi¹zaæ ze spostrze¿eniem, ¿e gdy procesorjest zajêty obs³ug¹ klawiatury, to objaw usterki nie wystêpuje?Jest jedna mo¿liwoœæ „pokojowo” wi¹¿¹ca wszystkie spostrze-¿enia: sygna³ reset. Pochodzi on z zasilacza. Stan aktywny jestniski, a elementy generuj¹ce reset to tranzystor 7738 i kilkarezystorów i diod w jego aplikacji. Za najbardziej podejrzanyelement uzna³bym rezystor 3743 (100 k). Na schemacie („SE”02/2000) jest zaznaczone napiêcie 2.5V jako wyjœciowy sygna³zerowania, wyprowadzony z zasilacza do uk³adu mikroprocesora.Nale¿y uwa¿aæ, ¿e napiêcie to odpowiada stanowinieaktywnemu i powinno byæ równe nie 2.5V, a co najwy¿ej1.5V. W przypadku k³opotów z lokalizacj¹ uszkodzenia proponujê„rêczn¹” generacje tego impulsu.Schemat ideowy w obrêbie mikroprocesora jest ma³o czytelnyi jest to jeden z przyk³adów, gdy ze schematu ideowegozbyt wiele nie wynika. Decyduje program. Nawet dok³adnyopis mikroprocesora MAB8461P, którym dysponujê pisz¹c têodpowiedŸ, niewiele daje: oœmiobitowe CPU, 6kB ROM-u,128 bajt RAM-u, 20 quasi-dwukierunkowych linii portów wejœcia-wyjœcia,itd. A konkretne znaczenie wiêkszoœci nó¿ek itak zale¿y od programu (tego w ROM-ie). W uk³adzie odbiornikachassis 3A s¹ dwa identyczne (hardwarowo) mikroprocesory.Opis blokowy na schemacie, choæ u¿yteczny, niestety ma³oczytelny.W lokalizacji uszkodzenia o ile jest ono zwi¹zane z sygna-³em zerowania, nale¿y zwróciæ uwagê na nó¿kê 23 uk³adu 7831.Jest ona opisana self reset, co znaczy „sam sobie generujê reset”.Nó¿ka 17 jest opisana power on reset, co znaczy „resetpo w³¹czeniu zasilania”. Spodziewam siê, ¿e dwusekundowecykle zwi¹zane z wystêpowaniem usterki generowane s¹ gdzieœna tych nó¿kach. Sugerujê uszkodzenie w obrêbie zasilacza,gdy¿ uwa¿am za 100% test sprawdzenia p³ytki mikroprocesora(mikroprocesorów), jak pisze Czytelnik, sprawdzone w innymodbiorniku. Ust¹pienie usterki po wciœniêciu jednego zprzycisków klawiatury t³umaczê w ten sposób, ¿e sygna³ resetdo mikroprocesora 7830 przekazywany jest z jednego z wyjœæportów mikroprocesora 7831, a program mo¿e byæ tak napisany,¿e w czasie obs³ugi klawiatury linii tej nie testuje.Gdyby nie by³o takie 100-procentowo pewne sprawdzeniep³ytki „A” odbiornika, parê s³ów na temat elementów na niejw obrêbie sygna³u zerowania. Stan niski na wyjœciu zasilacza(tu¿ po w³¹czeniu odbiornika) umo¿liwia wygenerowanie stanuwysokiego na nó¿ce 17 uk³adu 7831 przez tranzystor 7841(na schemacie b³êdnie narysowany jest kierunek strza³ki sugeruj¹cykierunek przep³ywu sygna³u). Stan wysoki na tej linii(te 1.5V po wystartowaniu odbiornika) nasyci tranzystor 7841i zablokuje self reset. Sygna³ power on reset (na wejœciu 17uk³adu 7831) powinien wtedy przyj¹æ permanentny stan niski,a wiêc 0V, a nie jak zaznaczono na schemacie 3.7V. Równie¿tu b³êdny kierunek ma strza³ka oznaczaj¹ca kierunek przep³ywusygna³u.OTVC Sanyo chassis A7AW OTVC Sanyo chassis A7-A podejrzenia skierowa³bymw kierunku sygna³u ARCz (AFT). W odbiorniku Sanyo z chassisA7A zastosowano dwie pêtle AFT. Pêtla 1, dostrajaj¹caheterodynê przemiany czêstotliwoœci w g³owicy w.cz. jest pêtl¹analogow¹, natomiast mo¿e byæ ona blokowana sygna³emz mikroprocesora AFT DEFEAT.Nale¿y to rozwi¹zanie wyraŸnie odró¿niæ od konstrukcjispotykanych równie czêsto, kiedy pêtla owa zamyka siê przezmikroprocesor. Nazywanie jednej analogow¹, drugiej cyfrow¹jest w tym przypadku spraw¹ trochê umown¹, ale uzasadnion¹,gdy¿ w tym drugim przypadku napiêcie ARCz wypracowanew stopniu p.cz. odbiornika w oparciu o obwód rezonansowyo du¿ej dobroci i dostrojony do czêstotliwoœci poœredniej(mo¿e byæ wspólny obwód pracuj¹cy w demodulatorzekwadraturowym lub obwód oddzielny) nie wp³ywa bezpoœredniona napiêcie przestrajaj¹ce generator heterodyny, alejest analizowane przez mikroprocesor za poœrednictwem przetwornikaA/C o niewielkiej rozdzielczoœci, zwykle 3-bitowej(nie nale¿y zapominaæ, ¿e mikroprocesor jest przecie¿ uk³a-24 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Cykliczne zaniki obrazu - analiza uszkodzenia w OTVC Philips z chassis 3A i Sanyo z chassis A7Adem cyfrowym operuj¹cym w gruncie rzeczy na liczbach) iwp³ywa w koñcu na to napiêcie (przestrajaj¹ce) poprzez wykonawczyprzetwornik C/A du¿ej rozdzielczoœci (zwykle 14-to bitowej). Takie rozwi¹zanie (to drugie) pêtli ARCz bywastosowane zarówno w systemach strojenia w oparciu o syntezênapiêciow¹, jak i syntezê czêstotliwoœci. Rozwi¹zanie pierwsze- tylko w systemach syntezy napiêciowej.Wracaj¹c do problemu, tu mikroprocesor ma wp³yw na ow¹pêtlê, ale nie zamyka siê ona przez mikroprocesor. To subtelnaale istotna ró¿nica. W obwodzie rozpatrywanej pêtli miêdzyuk³adem p.cz. (w TDA8362) a g³owic¹ znajduj¹ siê 4 tranzystory:Q704÷Q707. Tranzystory Q706 i Q705 to wtórniki emiterowe,pierwszy NPN, drugi PNP (wzajemna kompensacjatemperaturowego wp³ywu na napiêcia z³¹czowe obu wtórników).Zatem, jeœli pêtla jest zamkniêta, to napiêcia na wyjœciu(n.44 uk³adu TDA8362) i na wejœciu AFT g³owicy powinnybyæ prawie identyczne. Aby pêtla by³a zamkniêta stan nó¿ki10 mikroprocesora musi byæ niski (blisko 0V, praktycznie mniejni¿ 0.5V) wtedy tranzystor Q704 jest otwarty, a Q707 nasycony.W przeciwnym razie wtórnik Q706 nie bêdzie prawid³owospolaryzowany i uk³ad z opisywanymi tranzystorami nie przeniesienapiêcia miêdzy stopniem dyskryminatora ARCz (wTDA8362) a g³owic¹.Z listu wynika, ¿e ewidentnie na zak³ócenie pracy odbiornikawp³ywa mikroprocesor. Nie wiadomo jednak, czy odbiornikdobrze pracuje przy pêtli zamkniêtej a Ÿle przy rozwartej,czy na odwrót. Mo¿liwe s¹ obie ewentualnoœci. Dlatego opisa³emw miarê szczegó³owo dzia³anie uk³adu z tranzystoramiQ704÷Q707, gdy¿ uk³ady scalone Czytelnik wymienia³, g³owicête¿, a poza tym w rozpatrywanej pêtli praktycznie wiêcejelementów nie ma.Jeœli ten prosty uk³ad (z czterema tranzystorkami) oka¿esiê sprawny, a OTVC pracuje poprawnie przy otwartej pêtlisprzê¿enia zwrotnego, uszkodzenia nale¿y poszukiwaæ w aplikacjiuk³adu TDA8362 i parê s³ów na ten temat dalej. Jeœliuk³ad pracuje poprawnie przy zamkniêtej pêtli, a odstraja siêpo jej otwarciu, oznacza to zbyt dalekie odstrojenie nastawprogramowania czêstotliwoœci heterodyny tunera. Ta drugaewentualnoœæ jest banalna, a wymieni³em j¹ dla porz¹dku. Abysprawdziæ, która sytuacja zachodzi, nale¿y pamiêtaæ: gdy napiêciena nó¿ce 10 mikroprocesora jest niskie – pêtla zamkniêta,a gdy stan wysoki – otwarta. Cykl dwusekundowy jest wystarczaj¹cod³ugi, aby mierz¹c to napiêcie i patrz¹c na ekranstwierdziæ, który przypadek zachodzi. Oczywiœcie wczeœniejnale¿y sprawdziæ poprawnoœæ pracy wtórników Q706, Q705 isteruj¹cych nimi: Q704, Q707.Jeœli telewizor pracuje poprawnie przy zamkniêtej pêtliARCzH, nie jest wielkim grzechem (fuszerk¹) aby zamkn¹æ j¹na sta³e. Przeciwnie post¹piæ nie nale¿a³oby, gdy¿ odbiornikbêdzie siê z czasem odstraja³, na co z pewnoœci¹ klient bêdziesiê skar¿y³.Tak jest, kiedy istnieje tylko jedna, analogowa pêtlaARCzH. W rozpatrywanym odbiorniku Sanyo z chassisA7A jest i druga pêtla, któr¹ do tej pory pomija³em, aby ca³yopis nie robi³ wra¿enie „zagmatwanego”. Ta druga pêtla jestistotniejsza, bo skuteczniejsza. Zamkniêta jest przez mikroprocesor,a wejœciem jest nó¿ka 33. W tym zakresie elementówzewnêtrznych jest bardzo niewiele - wtórnik na tranzystorzeQ781, aczkolwiek jest mo¿liwe uszkodzenie w³aœnie tu. Zachowaniesiê mikroprocesora w przypadku, gdy nie otrzymaon za³o¿onej wartoœci napiêcia na wejœciu AFT IN, mimo odpowiedniejreakcji procesora prowadz¹cej do uzyskania za³o-¿onej wartoœci (a t¹ reakcj¹ jest odpowiednia zmiana wspó³czynnikawype³nienia na wyjœciu 14) zale¿y tylko od tego, jaknapisany jest program (odpowiedni podprogram w tym zakresiezaszyty w ROM-ie, tu wewn¹trz uk³adu mikrokontrolera) ireakcja ta mo¿e byæ, choæ to ma³o prawdopodobne, taka jak wrozpatrywanym problemie. Diagnoza uszkodzenia w tym zakresiepowinna byæ stosunkowo prosta, nale¿y sprawdziæ stabilnoœæi wartoœæ napiêcia przed i za wtórnikiem (Q781). Powinnoto byæ ok. 3÷4V. Nale¿y zaznaczyæ, ¿e jest zgo³a zupe³nieinne postêpowanie od opisanego wy¿ej, gdy istnieje „pêtlacyfrowa”. Mo¿na wtedy z „grzechem lekkim” zrezygnowaæ zpêtli analogowej.Parê s³ów na temat wytwarzania napiêcia AFT w uk³adzieTDA8362 (jest ono wspólne dla obu opisanych wy¿ej pêtli):uk³ad ten pracuje w oparciu o obwód LC demodulatora AM,pod³¹czony do wyprowadzeñ 2 i 3 uk³adu scalonego. Obwódten s³u¿y do pasywnego odtwarzania sygna³u odniesienia dlademodulatora kwadraturowego w oparciu o czêstotliwoœæ noœn¹wizji ju¿ po przemianie czêstotliwoœci. W takim rozwi¹zaniu,aby sk³adowa sygna³u wizji nie by³a zak³ócona dzia³aniemuk³adu ARCz konieczne jest zastosowanie uk³adu próbkowaniaz pamiêci¹. Realizuje siê to zwykle na kondensatorze. Tute¿ tak jest, z tym ¿e kondensator ów (jak wynika z informacjikatalogowych) jest kondensatorem wewnêtrznym uk³adu scalonego.Zatem jeœli wymieniony by³ uk³ad TDA8362 to do dyspozycjiw zakresie istotnych elementów aplikacji s¹ jedynie elementyobwodu rezonansowego LC, i co bardzo istotne, rezystorustalaj¹cy dobroæ tego obwodu. Na schemacie OTVC Sanyochassis A7-A jest to R124. Odbiorniki firmy Sanyo s¹ z regu³ybardzo dobrze dopracowane, natomiast mia³em w swojej praktyceserwisowej 2 przypadki, kiedy by³a konieczna ingerencjaw wartoœæ tego rezystora (w aplikacji TDA8362). Nale¿y powiedzieæa¿ dwa przypadki, gdy¿ rezystor ten jest bocznikowanyindukcyjnoœci¹ i „sprawa” nie jest niczym mierzalna opróczrozwa¿añ czysto teoretycznych, jakie „wkomponowa³em” wniniejsz¹ odpowiedŸ. W „moich” przypadkach, o których wspominamobjaw by³ zgo³a inny ni¿ opisuje Czytelnik w liœcie, aleich wymienienie z pewnoœci¹ przyda siê Czytelnikom. W jednymprzypadku po prostu znika³ kolor, w drugim nastêpowa³oodstrajanie wskazuj¹ce na defekt g³owicy.Wracaj¹c do problemu z listu, „uczepi³em siê” sygna³uARCz, gdy¿ na nic innego mog¹cego dawaæ opisywany efektnie mo¿e mieæ wp³ywu mikroprocesor. Nale¿y jednak sprawdziæstabilnoœæ dzia³ania pêtli ARW oraz pozostaje pytanie dlaczegomikroprocesor cyklicznie w odstêpach dwusekundowychw³¹cza i otwiera pêtlê ARCzH.Tu równie¿, podobnie jak w OTVC Philips chassis 3A mo¿emieæ wp³yw sygna³ reset, z tym ¿e w OTVC Sanyo do generacjisygna³u reset zastosowano oddzielny element MN1380.Jest te¿ mo¿liwe (i to chyba bardziej prawdopodobne) zrywaniedrgañ oscylatora kwarcowego. £atwo to stwierdziæ oscyloskopemi ewentualnie wymieniæ kwarc.Chcia³bym jeszcze, na zakoñczenie tej d³ugiej wypowiedzidodaæ, ¿e zawsze w podobnych sytuacjach nale¿y stwierdziæpoprawnoœæ stanu sygna³u IDENT. W opisywanym OTVCSanyo wyjœciem procesora wizyjnego jest nó¿ka 4, a wejœciemmikroprocesora dla tego sygna³u – nó¿ka 15.}SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 25

MiniDisc MDS-303 firmy SonyMiniDisc MDS-303 firmy Sony (cz.2 - ost.)Miros³aw Sokó³W czêœci pierwszej artyku³u o MiniDisc-u MDS-303 zawarto opis rozwi¹zañ uk³adowych. W drugiej iostatniej czêœci opisano zagadnienia zwi¹zane zserwisem tego urz¹dzenia przydatne równie¿ podczasserwisu innych MiniDisc-ów.2. Tryby serwisowe2.1. W³¹czanie i wy³¹czanie trybu serwisowegoAby uruchomiæ tryb serwisowy nale¿y pod³¹czyæ urz¹dzeniedo sieci trzymaj¹c jednoczeœnie wciœniêt¹ ga³kê AMS.Opuszczenie trybu serwisowego nastêpuje po wy³¹czeniuurz¹dzenia z sieci.2.2. Podstawowe operacje w trybie serwisowymObs³uga trybu serwisowego odbywa siê przy pomocy ga³kiAMS oraz przycisków [YES] i [NO]. Ich dzia³anie zosta-³o opisane w tabeli 2.1.Wyboru jednego z oœmiu trybów serwisowych (tabela 2.2)dokonuje siê poprzez obracanie ga³k¹ AMS.Wiêcej informacji na temat trybów serwisowych podczas,których dokonuje siê regulacji elektrycznych zawarto w punkcie3. W razie przypadkowego wybrania niew³aœciwego trybu nale-¿y nacisn¹æ przycisk [ NO ] by wróciæ do menu wyboru trybu.2.2.1. Praca w trybie ci¹g³ego odtwarzania• Uruchamianie trybu ci¹g³ego odtwarzania1) W³o¿yæ dysk (CD - fabrycznie nagrany lub MO - magnetooptycznydo nagrywania) do napêdu.2) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„CPLAY MODE”.3) Nacisn¹æ przycisk [YES] - na wyœwietlaczy pojawi siê komunikat„CPLAY IN”.4) Gdy zakoñczy siê dostêp do dysku, pojawi siê komunikat„C1=XXXX AD=XX”, w którym X oznacza dowolne cyfry.• Zmiana obszaru odtwarzania1) Nacisn¹æ przycisk [YES] w trakcie ci¹g³ego odtwarzania,na wyœwietlaczu pojawi siê komunikat „CPLAY MID” lub„CPLAY OUT”. Ponowne naciœniêcie tego przycisku spowodujezmianê odtwarzanego fragmentu dysku.2) Gdy zakoñczy siê dostêp do dysku, pojawi siê komunikat„C1=XXXX AD=XX”, w którym X oznacza dowolne cyfry.• Zakoñczenie trybu ci¹g³ego odtwarzania1) Nacisn¹æ przycisk [NO] - na wyœwietlaczu pojawi siê komunikat„CPLAY MODE”.Tabela 2.1. Obs³uga trybów serwisowychElementobs³ugiAMSYESNORealizowana funkcjaZmiana parametrów i trybówZatwierdzanie i przechodzenie do nastêpnego krokuZatrzymywanie i cofanie siê do poprzedniego krokuTabela 2.2. Rodzaje trybów serwisowychNazwa trybuTEMP ADJUSTLDPWR ADJUSTEFBAL ADJUSTFBIAS ADJUSTFBIAS CHECKCPLAY MODECREC MODEPrzeznaczenieRegulacja offset’u kompensacji temperaturyRegulacja mocy laseraRegulacja trawersuRegulacja wartoœci wstêpnej ostroœciSprawdzenie wartoœci wstêpnej ostroœciTryb ci¹g³ego odtwarzaniaTryb ci¹g³ego nagrywaniaEEP MODE Tryb pamiêci nieulotnej ** Uwaga: Tryb pamiêci nieulotnej (EEP MODE) nie jestu¿ywany podczas serwisu. W razie przypadkowego uruchomieniatego trybu, nale¿y niezw³ocznie nacisn¹æ przycisk[NO] by go zakoñczyæ.2) Nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk.Uwaga: Adresy startowe dla trybów IN, MID i OUT (pocz¹tek,œrodek i koniec dysku) s¹ nastêpuj¹ce:IN 40 klasterMID 300 klasterOUT 700 klaster2.2.2. Praca w trybie ci¹g³ego nagrywania• Uruchamianie trybu ci¹g³ego nagrywania1) W³o¿yæ dysk MO do napêdu.2) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„CREC MODE”.3) Nacisn¹æ przycisk [YES]- na wyœwietlaczu pojawi siê komunikat„CREC IN”.4) Gdy zakoñczy siê dostêp do dysku, pojawi siê komunikat„CREC(XXXX)” (X - dowolne cyfry) i zapali siê wskaŸniknagrywania REC.• Zmiana obszaru nagrywania1) Nacisn¹æ przycisk [YES] w trakcie ci¹g³ego nagrywania -pojawi siê komunikat „CREC MID” lub „CREC OUT” izgaœnie wskaŸnik REC. Ponowne naciœniêcie przycisku[YES] spowoduje zmianê obszaru nagrywania.2) Gdy zakoñczy siê dostêp do dysku, pojawi siê komunikat„CREC(XXXX)” (X - dowolne cyfry) i zapali siê wskaŸniknagrywania REC.• Zakoñczenie trybu ci¹g³ego nagrywania1) Nacisn¹æ przycisk [NO]- na wyœwietlaczu pojawi siê komunikat„CREC MODE”.2) Nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk.Uwagi:1) Adresy startowe dla trybów IN, MID i OUT (pocz¹tek,œrodek i koniec dysku) wynosz¹:IN 40 klasterMID 300 klasterOUT 700 klaster2) Przycisku [NO] mo¿na u¿yæ w dowolnej chwili by zatrzymaænagrywanie.26 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

MiniDisc MDS-303 firmy Sony3) W trybie serwisowym napêd nie wykrywa blokady zapisu.Z tego powodu nale¿y uwa¿aæ, by nie uruchomiæ trybuci¹g³ego nagrywania, gdy w napêdzie znajduje siê dysk, którynie powinien zostaæ skasowany.4) Ci¹g³ego nagrywania nie powinno siê przeprowadzaæd³u¿ej ni¿ 5 minut.5) Nale¿y uwa¿aæ, by w trakcie ci¹g³ego nagrywania niewywo³aæ drgañ napêdu.2.2.3. Tryb pamiêci nieulotnejTryb ten zapisuje i odczytuje zawartoœæ pamiêci nieulotnej.Nie jest on u¿ywany przy serwisowaniu. W razie jego przypadkowegouruchomienia nale¿y niezw³ocznie nacisn¹æ przycisk[ NO ] by go zakoñczyæ. Funkcje pozosta³ych przyciskówminidysku opisano w tabeli 2.3.Uwaga: W trybie serwisowym napêd nie wykrywa blokadyzapisu. W razie naciœniêcia przycisku [ REC ] nagrywanierozpocznie siê niezale¿nie od pozycji blokady zapisu.2.3. Informacje wyœwietlane w trybie serwisowymPo ka¿dym naciœniêciu przycisku [ DISPLAY ] informacjena wyœwietlaczu zmieniaj¹ siê w nastêpuj¹cej kolejnoœci:TRYB SERWISOWY → LICZNIK B£ÊDÓW → ADRES.• Tryb serwisowy:Nazwa uruchomionego trybu serwisowego (np.: „TEMPADJUST”, „CPLAY MODE”, itd.),• Adres:Adres wyœwietlany jest w nastêpuj¹cy sposób:h=•••• s=•••• (MO pit i CD)h=•••• a=•••• (MO rowek)gdzie:h=: adres nag³ówka (header address),s=: adres SUBQ,a=: adres ADIP,* - jest wyœwietlana, gdy nie mo¿na odczytaæ adresu.• Licznik b³êdówIloœci b³êdów wyœwietlane s¹ w nastêpuj¹cy sposób:C1=•••• AD=••••, gdzie:C1= : oznacza b³êdy C1AD= : oznacza ADERZnaczenie pozosta³ych komunikatów i symboli na wyœwietlaczuwyjaœniono w tabeli 2.4.Tabela 2.3. Funkcje pozosta³ych przyciskówPrzyciskPLAY/PAUSESTOP>>

MiniDisc MDS-303 firmy SonyElementmontowanyod strony elementówD101IC171(IOP)(I +5V)RV101 (VC)RV102IC121IC101(IOP)Tabela 3.1. Regulacje po wymianie elementówP³ytka g³ówna BDRodzaj regulacji Pickup IC101, IC121,IC171 D101IC1911. Regulacja offset’ukompensacjiX O O Otemperaturowej2. Regulacjamocy lasera3. Regulacjatrawersu4. Regulacja wstêpnejwartoœci ogniskowania5. Kontrola stopyb³êdówO X X OO O X OO O X OO O X OIC191Rys.3.1. Rozmieszczenie punktów pomiarowych ielementów regulacji na p³ytce g³ównej - widok odstrony po³¹czeñ.rozlutowaæ po³¹czenie. Przed po³¹czeniem z³¹cza, nie nale¿yusuwaæ lutu. Tak¿e podczas pomiarów nale¿y pamiêtaæ o elektrycznoœcistatycznej. Podczas manipulacji taœm¹ giêtk¹ nale¿ypamiêtaæ, ¿e mo¿na j¹ ³atwo uszkodziæ (taœma jest ³amliwa).3.3. Œrodki ostro¿noœci w trakcie regulacji1) W przypadku wymiany czêœci podanych w tabeli 3.1. nale-¿y wykonaæ regulacje i sprawdzenia dla punktów oznaczonychznakiem [O].2) Aby dokonywaæ regulacji urz¹dzenia, nale¿y wprowadziæje w tryb serwisowy. Po wykonaniu regulacji nale¿y wy³¹czyætryb serwisowy.3) Regulacje nale¿y wykonywaæ w kolejnoœci podanej w tabeli3.1.4) Nale¿y u¿ywaæ nastêpuj¹cych narzêdzi i przyrz¹dów pomiarowych:- Dysk testowy (CD) TDYS-1 (Czêœæ nr. 4-963-646-01),- Miernik mocy lasera LPM-8001 (Czêœæ nr. 1-2501-046),- Oscyloskop,- Woltomierz cyfrowy,- Miernik temperatury.5) Przed obserwowaniem na oscyloskopie kilku przebiegównale¿y upewniæ siê, czy nie dojdzie do zwarcia napiêcia zasilaniaVC i masy GND wewn¹trz oscyloskopu.6) Nie nale¿y ruszaæ suwaka potencjometru RV105 na p³ytceg³ównej (BD board). Je¿eli bêdzie konieczna jego wymiana,to suwak potencjometru nale¿yustawiæ w pozycji œrodkowej.ZabezpieczenielaseraRys.3.2. Taœma pod³¹czeniapickup’u.3.4. Tworzenie dyskunagranego w sposóbci¹g³yMinidysk nagrany w sposóbci¹g³y (continuously recordeddisc) jest wykorzystywany doustawiania wartoœci wstêpnejostroœci i do kontroli stopy b³êdów.Dysk MO nagrany w sposób ci¹g³y mo¿na utworzyæ w nastêpuj¹cysposób:• w³o¿yæ do urz¹dzenia minidysk MD R/W,• obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„CREC MODE”,• nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê komunikat„CREC IN”,• nacisn¹æ ponownie przycisk [YES]- wyœwietli siê komunikat„CREC MID”. Na chwilê pojawi siê komunikat„CREC (0300)” i rozpocznie siê nagrywanie, ca³kowityczas nagrywania potrwa w przybli¿eniu 5 minut,• nacisn¹æ przycisk [NO] i zatrzymaæ nagrywanie,• nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk nagranyw sposób ci¹g³y.Uwaga: Podczas tworzenia dysku nagrywanego w sposóbci¹g³y, nale¿y unikaæ nara¿ania urz¹dzenia na jakiekolwiekdrgania i wibracje.3.5 Regulacja offsetu kompensacji temperaturyDane dotycz¹ce temperatury zapisujemy w pamiêci nieulotnejprzy za³o¿eniu, ¿e temperatura odniesienia wynosi 25°C.Uwagi:1) Zazwyczaj, nie nale¿y wykonywaæ tej regulacji.2) Regulacjê nale¿y wykonywaæ przy temperaturze otoczeniaod 22°C do 28°C. Regulacjê nale¿y przeprowadzaæ bezpoœredniopo w³¹czeniu, gdy temperatura wewn¹trz urz¹dzeniajest taka sama jak temperatura otoczenia.3) Regulacjê wykonywaæ po wymianie diody D101, wówczasgdy temperatura tej czêœci bêdzie taka, jak temperaturaotoczenia.Metoda regulacji1) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„TEMP ADJUST”.2) Nacisn¹æ przycisk [YES] i wybraæ tryb pracy „TEMP AD-JUST”.3) Bêdzie wyœwietlany komunikat „TEMP = ••” i dane aktualnejtemperatury.4) Aby zapisaæ dane nale¿y nacisn¹æ przycisk [ YES ]. Je¿eli niechcemy zapisaæ danych, to nale¿y nacisn¹æ przycisk [NO].5) Po naciœniêciu przycisku [ YES ], przez jakiœ czas wyœwietlisiê komunikat „TEMP = •• SAVE”, a nastêpnie wy-28 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

MiniDisc MDS-303 firmy SonyTabliczka znamionowa pickup’uKMS210A27X40B0825Iop = 82.5mA (pr¹d lasera pickup’u)Iop (mA) = wskazanie na woltomierzucyfrowym (mV)/1omRys.3.3. Oznaczeniepr¹du lasera natabliczce znamionowejpickup’u.œwietli siê „TEMP ADJUST”.Po naciœniêciu przycisku[NO] wyœwietli siê komunikat„TEMP ADJUST”.Wskazanie „TEMP = ••”powinno mieœciæ siê pomiêdzy„TEMP = E0-EF, F0 - FF” i„TEMP = 00-0F, 10 - 1F”.3.6. Regulacja mocylaseraMetoda regulacji1) Umieœciæ miernik mocy lasera przed soczewk¹ obiektywug³owicy laserowej pickup’u (je¿eli nie mo¿na umieœciæ miernikaprawid³owo, to nale¿y naciskaj¹c przyciski >przesun¹æ odpowiednio pickup). Pod³¹czyæ woltomierz cyfrowydo punktów pomiarowych TP (IOP) - „-” woltomierzai TP (I +5V) - „+” woltomierza.2) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„LDPWRADJUST” (moc lasera: do regulacji).3) Nacisn¹æ dwukrotnie przycisk [YES] - wyœwietli siê komunikat„LD $ 4B = 3.5 mV”.4) Regulowaæ potencjometrem RV102 na p³ytce g³ównej do czasua¿ miernik mocy lasera wska¿e moc 3.4 mW (+0.1/- 0mW).5) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê komunikat „LD$ 96 = 7.0 mV” (moc lasera: odczyt dysku MO).6) Sprawdziæ czy miernik mocy lasera i woltomierz cyfrowywskazuj¹ nastêpuj¹ce wartoœci:• wskazanie na mierniku mocy lasera: 7.0 ± 0.3mW,• wskazanie na woltomierzu cyfrowym: wskazanie z tabliczkiznamionowej pickup’u ± 10% (rys.3.3).7) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê komunikat „LD $0F = 0.7 mV” (moc lasera: odczyt dysku MO).8) Sprawdziæ czy miernik mocy lasera wskazuje nastêpuj¹c¹wartoœæ, zgodn¹ z wymaganiami technicznymi: 0.70 ± 0.1mW.9) Nacisn¹æ przycisk [NO] - wyœwietli siê komunikat „LDPWRADJUST” i wy³¹czy siê emisja lasera.Uwaga: Naciskaj¹c przycisk [NO], podczas regulacji mocylasera, mo¿na w ka¿dej chwili wy³¹czyæ emisjê lasera .3.7. Regulacja trawersuMetoda regulacji1) Pod³¹czyæ oscyloskop do punktów TP (TEO) - „+” oscyloskopui TP (VC) - „-” oscyloskopu na p³ytce g³ównej BD.2) W³o¿yæ minidysk do urz¹dzenia.3) Nacisn¹æ przycisk [] i przesun¹æ pickup nazewn¹trz pitu.4) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„EFBAL ADJUST”.5) Nacisn¹æ przycisk [ YES ] - wyœwietli siê komunikat„EFBAL MO-W” (moc lasera - jak dla zapisu / serwo ostroœci- w³¹czone / serwo œledzenia œcie¿ki - w³¹czone / serwosilnika napêdu dysku - w³¹czone).6) Regulowaæ potencjometrem RV101 na p³ytce g³ównej tak,aby charakterystyka na oscyloskopie przyjê³a wymaganieprzedstawione na rysunku 3.4 (A=B).7) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê komunikat „EFB= $ • MO-R” (moc lasera - jak dla odczytu).8) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu a¿ przebieg na oscyloskopieVCWymaganie: A=BRys.3.4. Charakterystyka trawersu.przyjmie wymagane wartoœci (w czasie obracania ga³k¹AMS znak • w komunikacie „EFB - •” zmienia siê razemze zmian¹ charakterystyki). Podczas tej operacji, charakterystykazmienia siê o oko³o 3%. Regulacjê charakterystykinale¿y przeprowadzaæ tak, aby spe³niæ wymaganie A=B wmo¿liwie najlepszym stopniu (rys.3.4).9) Nacisn¹æ przycisk [ YES ] - wyœwietli siê na moment komunikat„EFB = $ • SAVE” i efekt regulacji zostanie zapisanyw pamiêci nieulotnej. Nastêpnie wyœwietli siê komunikat„EFBAL MO-P”.10) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê na moment komunikat„EFB = $ • MO-P”. Pickup przesunie sie automatyczniedo obszaru pitu i serwo ustawi siê.11) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu, a¿ przebieg na oscyloskopieprzyjmie wymagane wartoœci. Podczas tej operacji, charakterystykazmienia siê w przedziale oko³o 3%. Regulacjêcharakterystyki nale¿y przeprowadzaæ tak, aby spe³niæ wymaganie(rys.3.4) w mo¿liwie najlepszym stopniu.12) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê na moment komunikat„EFB = • SAVE” i wynik regulacji zostanie zapisanyw pamiêci nieulotnej. Nastêpnie wyœwietli siê komunikat„EFBAL CD”. P³yta minidysku automatycznie przestaniesiê obracaæ.13) Nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk.14) W³o¿yæ minidysk testowy TDYS-1.15) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê na moment komunikat„EFB = • CD”. Serwo zostanie automatycznie ustawione.Nastêpnie wyœwietli siê komunikat „EFBAL CD”.P³yta minidysku automatycznie przestanie siê obracaæ.16) Obracaæ ga³k¹ AMS a¿ przebieg na oscyloskopie przyjmiewymagane wartoœci. Podczas tej operacji, charakterystykazmienia siê w przedziale oko³o 3%. Regulacjê charakterystykinale¿y przeprowadzaæ tak, aby spe³niæ wymaganie(rys.3.4) w mo¿liwie najlepszym stopniu.17) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê na moment komunikat„EFB = $ • SAVE” i wynik regulacji zostanie zapisanyw pamiêci nieulotnej. Nastêpnie wyœwietli siê komunikat„EFBAL ADJUST”.18) Nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] i wyj¹æ dysk testowy TDYS-1.Uwagi:1. Je¿eli do regulacji zostanie u¿yty dysk magnetooptycznyMO, to dane na nim zapisane mog¹ zostaæ skasowane.2. Je¿eli ogl¹dany na oscyloskopie przebieg nie jest czysty,to nale¿y do wejœcia oscyloskopu do³¹czyæ filtr pokazanyna rys.3.5.3.8. Regulacja wartoœci wstêpnej ostroœciMetoda regulacji1) W³o¿yæ do urz¹dzenia minidysk nagrany w sposób ci¹g³y(patrz punkt 3.4).ABSERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 29

MiniDisc MDS-303 firmy SonyOscyloskopB³¹d C1P³ytkag³ówna(BD board)TP (TEO)TP (VC)300k100pF220Rys.3.5. Pod³¹czenie filtru do wejœcia oscyloskopu.2) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„CPLAY MODE”.3) Nacisn¹æ dwukrotnie przycisk [YES]- wyœwietli siê komunikat„CPLAY MID”.4) Gdy wyœwietli siê „C1 = •••• AD = ••” nacisn¹æ przycisk[NO].5) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„FBIAS ADJUST”.6) Nacisn¹æ przycisk [YES]- wyœwietli siê „••••/•• a =••”. Pierwsze dwie cyfry wska¿¹ stopê b³êdów C1, dwiecyfry po znaku [/] wska¿¹ ADER, a dwie cyfry po znaku[a=] wska¿¹ wartoœæ wstêpn¹ ostroœci.7) Obracaæ ga³k¹ AMS, w kierunku ruchu wskazówek zegarado momentu znalezienia takiej wartoœci wstêpnej ostroœci,dla której stopa b³êdów C1 przyjmuje wartoœæ 220.8) Nacisn¹æ przycisk [YES]- wyœwietli siê „••••/•• b =••”.9) Obracaæ ga³k¹ AMS, w kierunku przeciwnym do ruchuwskazówek zegara, do momentu znalezienia takiej wartoœciwstêpnej ostroœci, dla której stopa b³êdów C1 przyjmujewartoœæ 220.10) Nacisn¹æ przycisk [YES] - wyœwietli siê „••••/•• c= ••”.11) Sprawdziæ, czy stopa b³êdów C1 ma wartoœæ poni¿ej 50 i czyADER wynosi 00. Je¿eli tak, to nacisn¹æ przycisk [ YES ].12) Je¿eli cyfra „(••)” we wskazaniu „••-••-•• (••)”jest wiêksza od 20, to nale¿y nacisn¹æ przycisk [YES].Je¿eli cyfra ta jest mniejsza od 20, to nale¿y nacisn¹æ przycisk[NO] i powtórzyæ procedurê regulacji od kroku 2.13) Nacisn¹æ przycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk nagrany wsposób ci¹g³y (continuously recorded disc).Uwagi:1. Relacje pomiêdzy stop¹ b³êdów C1 i wartoœci¹ wstêpn¹ostroœci pokazano na rys.3.6. Punkty a i b na tym rysunku s¹u¿ywane podczas regulacji. Punkt c jest punktem ogniskowaniai jest automatycznie wyznaczany w oparciu o punkty a i b.2. Po znalezieniu stopy b³êdów C1, nale¿y wykonaæ regulacjeu¿ywaj¹c wartoœci œrednich.3.9. Sprawdzanie stopy b³êdów3.9.1. Sprawdzanie stopy b³êdów dla dysku CDMetoda sprawdzenia1) W³o¿yæ do urz¹dzenia minidysk testowy TDYS-1.2) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„CPLAY MODE”.3) Nacisn¹æ dwukrotnie przycisk [YES] - wyœwietli siê komunikat„CPLAY MID”. Nastêpnie wyœwietli siê:„C1 = •••• AD = ••”.5) Sprawdziæ, czy stopa b³êdów C1 ma wartoœæ poni¿ej 20.6) Nacisn¹æ przycisk [NO] - zatrzyma siê odtwarzanie. Nacisn¹æprzycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk testowy TDYS-1.b c aWartoœæ wstêpnaustawieniaostroœci (F.BIAS)Rys.3.6. Zale¿noœæ stopy b³êdów C1 od wartoœciwstêpnej ustawienia ostroœci.3.9.2. Sprawdzanie stopy b³êdów dla dysku MOMetoda sprawdzenia1) W³o¿yæ do urz¹dzenia minidysk nagrany w sposób ci¹g³y(patrz punkt 3.4).2) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„CPLAY MODE”.3) Nacisn¹æ dwukrotnie przycisk [YES] - wyœwietli siê komunikat„CPLAY MID”. Nastêpnie wyœwietli siê:„C1 = •••• AD = ••”.5) Je¿eli stopa b³êdów C1 ma wartoœæ poni¿ej 50, to sprawdziæczy ADER wynosi 00.6) Nacisn¹æ przycisk [NO], zatrzyma siê odtwarzanie. Nacisn¹æprzycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk.3.10. Sprawdzanie wartoœci wstêpnej ostroœciMetoda sprawdzenia1) W³o¿yæ minidysk nagrany w sposób ci¹g³y (continuouslyrecorded disc) do urz¹dzenia (punkt 3.4).2) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„CPLAY MODE”.3) Nacisn¹æ dwukrotnie przycisk [YES]- wyœwietli siê komunikat„CPLAY MID”.4) Nacisn¹æ przycisk [NO], gdy wyœwietli siê „C1 = ••••AD = ••”.5) Obracaæ ga³k¹ AMS do czasu wyœwietlenia komunikatu„FBIAS CHECK”.6) Nacisn¹æ przycisk [YES]- wyœwietli siê „••••/•• c =••”. Pierwsze dwie cyfry wska¿¹ stopê b³êdów C1, dwiecyfry po znaku [/] wska¿¹ ADER, a dwie cyfry po znaku[c=] wska¿¹ wartoœæ wstêpn¹ ostroœci.Sprawdziæ, czy stopa b³êdów C1 ma wartoœæ poni¿ej 50 iczy wartoœæ ADER wynosi 00.7) Nacisn¹æ przycisk [ YES ] - wyœwietli siê „••••/•• b =••”. Sprawdziæ, czy stopa b³êdów C1 ma wartoœæ poni¿ej220 i czy ADER nie jest przez ca³y czas powy¿ej wartoœci 00.8) Nacisn¹æ przycisk [YES]- wyœwietli siê „••••/•• a =••”.Sprawdziæ, czy stopa b³êdów C1 ma wartoœæ poni¿ej 220 iczy ADER nie jest przez ca³y czas powy¿ej wartoœci 00.9) Nacisn¹æ przycisk [NO], zatrzyma siê odtwarzanie. Nacisn¹æprzycisk [ EJECT ] i wyj¹æ minidysk nagrany w sposóbci¹g³y.Uwagi:1. Je¿eli w punkcie a lub b (rys.3.6) wartoœci stopy b³êdówC1 i ADER-a s¹ powy¿ej 00, to ustawienie wartoœci wstêpnejostroœci mog³o nie zostaæ wykonane prawid³owo. Regulacjênale¿y wykonaæ ponownie od pocz¹tku.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Aplikacje uk³adów scalonych - TDA6120QAplikacje uk³adów scalonychTDA6120Q - wyjœciowy wzmacniacz wideo (Philips)Schemat blokowyIINV DDn.c.9n.c.116VIN−2MIRROR1 xin out+5J0.7 pF5 mA10MIRROR4 xinoutout 1x out 4xinCURRENTINPUT1 xTDA6120QCASCODEOUTC1 x12OUT13OUTM7CASCODERozkład wyprowadzeńV CC1 3 4RC − RC +V + IN8GNDRC−VIN−12Przykładowa aplikacjaV ref+12V + 200 VRC+VIN+34C r10 nFC CC10µFC C22nFC D22nFC DD3.3µFD flashV V CC VIN−V IN +GND DD OUTC2 4 6 8 10 12IINVCCOUTMGND5678TDA6120QTDA6120Qn.c.VDD9101 3 5 7 9 11 13RC − RC + IIN OUTM n.c. n.c. OUTR in.c.OUTC1112V INC168 pF442R ia22R f22 kR flash147CRTOUT13Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA6120QNr Oznaczenie Funkcja1 RC- Wejœcie odwracaj¹ce uk³adu preemfazy2 V IN - Wejœcie odwracaj¹ce3 RC+ Wejœcie nieodwracaj¹ce uk³adu preemfazy4 V IN + Wejœcie nieodwracaj¹ce5 I IN Wejœcie pr¹dowe sprzê¿enia zwrotnego6 V CC Napiêcie zasilania - niskie (12V)7 OUTM Wyjœcie pomiarowe pr¹du katody8 GND Masa zasilania i radiatora9 n.c. Niewykorzystane10 V DD Napiêcie zasilania - wysokie (200V)11 n.c. Niewykorzystane12 OUTC Wyjœcie13 OUT Wyjœcie sprzê¿enia zwrotnegoPodstawowe parametry:- max napiêcie zasilania V DD 28MHzSERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 31

SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 3332 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002Schemat ideowy OTVC Roadstar CTV55011B-YOUT36R-YIN2R-YOUT35B-YIN3G-YOUT34TINTADJ4-YOUT33CROMAOUT5G32APCFILT6HOROUT31ACCKILL7X-PROT30CROMAOUT8HAFG29ACCFILT9HVcc28CONTRAST10HAFC227ACCFILT11COINCOUT26COLORCONT12OUT25CROMAIN13INHosc24Vcc14BGP23BRITHOLD15VOUT22BRITCONT16V FB21YCLAMP17VRAMP20YIN 18SynIN19PICTADJ11AFCOUT12AFCCOIL13VIFCOIL1415AFCCOIL16VFOUT17Vcc18G19SIFIN20AFMUTE10 AGCOUT9AGCADJ8 G7VIFIN65 AGCTIME4AVMUTE3AFOUT2 SIFOUT1 SIFDET17846235234568910ANTAGCUHFVTVHVLAFCBMIF1R13275ANTJACK 4ANT JACKR11110L1010.82µHC102100µ/16VC1244.7µ/16VC1234.7/16C1224.7µ50VSW1BAND SWC10810nSAF-1SVR10110kBAGC ADJC1154.7µ/16VR1032.2kQ1015417GR101100C10110nR10475C1214.7µ16VR10527kR1101k22kC11410nR1092.2kL1072.2µHR102560 R12782C1032.2n698621344Peak61432C1121nR1081.8kC111100nR120330C1130.47µ16VR124270SAF-25.5MHzR131470C1200.001µL10315µH7C10610nDC JACKJACK 1R1282.2kFS-13A 250VD2011N5822Q102945KMO TVR11810kR143100kR2011001/2WC2022200µ16VQ2012SA1012R20233R20310kC201100pR206 1kD203 6V8SVR2012kBSVR70110kAR7031kC7060.02µQ2028550CQ203945KD2021N4148R2071kR2051kR20433R702100C70522µ16V C704390pIC2TBA820MIC401TDA7231C703100pC71047µ/10VC7070.1MR7041C708220µ16VJACK 6EARJACKSPK16 ohm1WC70947µ/16VR70568 C704100nR701331/2WC701220µ16VPOWERSWOFFONC2032200µ16VC10910nTV MOSW2-1C12610µ16VR1194.7kAUDIOINL30347µHL102100µHC13710nSAF-4SFE5.5MBC104100nC105470µ16VC118220pR1161kR11733015µHR11547k15µH18037065SAF-35.5MHzL10515µH1803706447010pR129330C12947µ16VIC101 LA7530NR135100kR112150kC116100nIC301 M51413ASP2134 5 6 78D302 1N4148 D301 1N4148D3031N4148R3093.3kR31110kR310470C306100nC311100µ16VR358 56kC34010µ25VQ303R31210R133390TV MOSW2-4Q1048550MOTVSW2-3R11375R130470 C125 10µ/25VR140100kB R GC30410µ/16VC307470pC343680pR365 1.5kR301R302R304R306R303R305R320R319C327C322C308R321R322R403R307R308R313R316 1MR347 220kC313 100n3303.3k3.3k3.3k330330270680k1µ 50V10nMC100n10k500kHzXT 30310k3.3k4.7k1k1kR400 3.3kR31875kR3153.3kC3411µ16VR3142.2kC33810nC33610nC33710nR3521.2MC33515pXT3024.43MHzC33410nR3513.9kR35012kC33210nC330100nC3291µ16VC3331µ16VR3973.3M03-7003 T301C325100nC32447µ16VT302C33410nSVR3021kB03-700747pR393470DL3011HD/LR353390L3108.2µH C37510nR3662.7kCONTCONTR.VR30210kBR359 47kC328 10nR34810kR35615kCOLORCONTR.VR30210kBR342220L30110µHR35547kR35733kL403 15µHR4225.6kC4212.2µ160V C409Mc27nD4061N4148D4051N4148R34468kBRI-CONTROLVR30110kBR346100kR423680k1/4WQ4018050D.YLINECOILL40215µH+D40415VC415BP10µ50VQ402BU407L40115µHC4201.5nR42468R416471/2WC410MC27nC408TC2.2µ/16VC4161000µ16VC4142.2µ160V R41847k1/4WR420330kR41910k1/4WC41968n250VD409PR3005C4174.7µ160VD408PR1005H.V.FBTSCREEN VRFOCUS VRC321180pR341100C32047pDL-302R3381kC3190.47µ16VR39827kR39922k C315680pC31627pR33610C3181µ16VR337 1kC31747µ16VC3741.5n MSVR401V-HI500BR328220kC4033.3µC3121µ/16VR326220kR327220C3144.7µ/50VR330100kR40510kR40768kR40415kR4104.7C404100nMR4125.6kC41310µ/16V1kR413470D.YC4071000µ16VR4093.3VR604300BC601560pR603470R6051kSVR6015kBQ601C2229C401 47µ/16VR40233kC4022.2nR40810kR323470C309MC4.7n D4021N4148 C406220µ16VR4151kSVR30110kBR3248.2k C310MC4.7n R614150C603560pR13410kQ106945R136330R42147kRGBVR604300BD4031N4148SVR10210kSVR103100kR4014.71/4WR42527kD40733VC41820n14” PICTURE TUBER60615kR61115kR60115kR6122.2kR61022.2kR6158.2kR6072.2kQ602C2229Q603C2229R6091kR6162.7kR608470R613470C602560pSVR6025kBC604CC1.5nSchemat ideowy OTVC Roadstar CTV5501Schemat ideowy OTVC Roadstar CTV5501

Aplikacje uk³adów scalonych - TDA9845/TAplikacje uk³adów scalonychTDA9845/T - procesor dŸwiêku z cyfrow¹ identyfikacj¹ (Philips)Schemat blokowy250 mV RMS(AM: 500 mV RMS)2.2k 2.2µFV i18L + R, A 2.2k2V i2R, B250 mV RMS2.2µF927k180pFVi pil64.718nF mH± 2% ± 5%CDCL 5100nF+CAGC 310µFCLP410nFTDA984515k35k35k−3 dB15k−6 dB3 dB0 dB0 dB25 kobudowa: DIP-2025 k10kA/mono10k5kDIGITALPLLOSCILLATOR10 MHzXTAL+10 nF 10 nF 2.2µF13 171050k5kCD1DIGITAL PLLANDDEMODULATORDIGITAL PLLANDDEMODULATORV ref100 µF/16 VC refCD219 7 181/2 VP+AM250 mV RMSL/A/mono250 mVRMSR/B250 mV RMSSUPPLYV P16V i3mute6 dB6 dBdual bitDIGITAL (274 Hz)INTEGRATORDIGITALINTEGRATORGND250 mV RMS(117 Hz)POWER−ONRESETstereobit500 mV RMS500 mV RMSCONTROLLOGIC12111514TDA9845/T20122012.8±0.2V o1V o2transmisja stereo1 kV PLEDDUtransmisja dualC1C2C3LEDST11TDA9845Tobudowa: SO-2010.3±0.3Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA9845/TNr Oznaczenie Funkcja1 C1 Wejœcie steruj¹ce port C12 C2 Wejœcie steruj¹ce port C23 C AGC Kondensator AGC wzmacniacza sygna³u pilota4 C LP Kondensator dolnoprzepustowy uk³adu identyfikacji5 C DCL Kondensator pêtli DC6 V ipil Sygna³ wejœciowy pilota7 C ref Kondensator napiêcia odniesienia (1/2V P)8 V i1 Sygna³ wejœciowy AF1 (z noœn¹ 1 lub fonia AM-stand. L)9 V i2 Sygna³ wejœciowy AF2 (z noœn¹ 2)10 V i3 Sygna³ wejœciowy AF3 (mono)11 V o2 Sygna³ wyjœciowy AF212 V o1 Sygna³ wyjœciowy AF113 C D1 Kondensator deemfazy 50µs AF kana³u 114 LEDDU LED (dual)15 LEDST LED (stereo)16 GND Masa (0 V)17 C D2 Kondensator deemfazy 50µs AF kana³u 218 V P Napiêcie zasilania (+5 do +8V)19 XTAL Wejœcie rezonatora 10MHz20 C3 Wejœcie steruj¹ce port C3Podstawowe parametry:- napiêcie zasilania (n.18) Vp 4.5 ÷ 8.8V- pobór pr¹du (n.18) Ip 12 ÷ 16.5mA- nominalne wartoœci sygna³ów wejœciowych Vi(rms) 250mV- nominalne wartoœci sygna³ów wyjœciowych Vo(rms) 500mV- pr¹d wejœciowy diody LED I LON

Porady serwisoweJerzy Pora, Karol Jachimowicz, Marian Borkowski, Edward Bitner, Boles³aw Szpunar, Andrzej Brzozowski,Aleksander Huzar, Ryszard Strzêpek, Julian Jakubowski, W³adys³aw Wójtowicz, Tadeusz FabiñskiPorady serwisoweOdbiorniki telewizyjnepodan¹ na schemacie(+4V ÷ +8V), a napiêcia na n.1, 3 i 5wynosi oko³o +2.5V, to uk³ad ten nie jest uszkodzony. J.P.Graetz Kongress 2151VT chassis CompactD-E FST 90 °Nie dzia³a.W³¹czenie klawiszem sieciowym powodowa³o wystartowanieprzetwornicy, lecz napiêcia nie osi¹ga³y wymaganychwartoœci i mala³y do zera. W pierwszej kolejnoœci sprawdzonokondensatory elektrolityczne C700, C701, C707 i C711, leczokaza³y siê sprawne. Podejrzenie pad³o na uk³ad scalony IC701(TEA2164G). Poniewa¿ praktycznie uk³ad ten jest ju¿ niedostêpnywstawiono odpowiednik TEA2164N i przetwornicazaczê³a pracowaæ prawid³owo. Nale¿y tutaj wspomnieæ o tym,¿e przetwornica w stanie czuwania nie jest ca³kowicie wy³¹czona,lecz pracuje z napiêciami zani¿onymi. Dla u³atwieniapodajê wartoœæ napiêæ wytwarzanych w stanie pracy i czuwania(podane w nawiasach): +118V (+31V), +31V (+7.5V),+18V (+12V) i +9V (+2.8V). Mimo prawid³owej pracy przetwornicyobraz nie by³ prawid³owy, lecz nastêpowa³o wyginanieobrazu lub brak synchronizacji. Przyst¹piono do sprawdzanianapiêæ sta³ych wytwarzanych przez trafopowielacz i okaza³osiê, ¿e napiêcie na katodzie D521 jest zani¿one do +15.3V(normalnie wynosi +16.5V), a ponadto wystêpuje du¿y poziomnapiêcia têtnieñ: oko³o 10V ss . Przyczyn¹ by³a utrata pojemnoœcikondensatora C522 (100µF/25V).J.P.Biazet TC201Po w³¹czeniu odbiornika ekran pozostaje ciemny, mimo obecnoœciwysokiego napiêcia.Na katodach kineskopu jest pe³ne napiêcie zasilania, tj.+160V. Zwiêkszenie napiêcia U s2 powoduje œwiecenie kineskopu(bez treœci wizyjnej) i pojawiaj¹ siê powroty. Wielkoœcinapiêæ sta³ych na nó¿kach uk³adu scalonego U703 (TDA3505)ró¿ni³y siê znacznie od podanych na schemacie, co sugerowa-³o uszkodzenie w uk³adzie procesora wizji i elementów z nimwspó³pracuj¹cych. To siê nie potwierdzi³o, ale okaza³o siê, ¿emo¿na uzyskaæ prawid³owy obraz za pomoc¹ przycisków naklawiaturze lokalnej. Po wy³¹czeniu odbiornika i jego w³¹czeniuponownie wystêpuje ta sama usterka. Okaza³o siê, ¿e napiêciana nó¿kach 16,19 i 20 uk³adu TDA3505 s¹ „œci¹gane”do zera, blokuj¹c przejœcie sygna³u wizji. Napiêcia na tych nó¿-kach s¹ otrzymywane z procesora U801, ale uszkodzenie powodowa³awadliwa pamiêæ U802 (PCF8285A). Wylutowanietej pamiêci spowodowa³o od razu œwiecenie ekranu z charakterystycznymiszumami. Po wstawieniu nowej pamiêci i zaprogramowaniudo odbieranych stacji odbiornik pracowa³ poprawnie.Uwaga: Uszkodzenie jest bardzo rzadkie i aby unikn¹æ zbêdnegowymienienia uk³adu TDA3505, zaleca siê pomiar napiêciana n.26 przy zwiêkszaniu U s2potencjometrem na trafopowielaczu.Je¿eli napiêcie na tej nó¿ce osi¹ga wartoœæ4Clatronic CTV244VTPo w³¹czeniu do sieci s³ychaæ pracê przeci¹¿onej przetwornicy.Przyczyn¹ przeci¹¿enia przetwornicy by³ zwarty tranzystorQ302 (D155). W takim przypadku nale¿y podejrzewaæ przetwornicêo wytwarzanie zbyt wysokich napiêæ i faktycznie by³yone zawy¿one przez kondensatory elektrolityczne C609, C610(oba po 47µF/25V). Po ich wymianie przetwornica zaczê³apracowaæ prawid³owo, ale ekran nadal by³ ciemny. Pomiarynapiêæ sta³ych wytwarzanych przez trafopowielacz wykaza³yznaczne ich zani¿enie. Podejrzenie pad³o na trafopowielacz typ51JE-05110U-20, tym bardziej, ¿e przebieg steruj¹cy by³ prawid³owy,a trafopowielacz po kilkunastu minutach pracy by³gor¹cy. Po wstawieniu nowego (zamiennik: typ TA944) ekranzacz¹³ œwieciæ normalnie. Ostatnia usterka w odbiorniku polega³ana braku mo¿liwoœci pracy w stanie czuwania. Mimowys³ania stosownej komendy z pilota, ekran odbiornika nadalœwieci³. Powodowa³y to uszkodzone tranzystory Q605(2SC2335) i Q606 (2SA1013). Po wstawieniu nowych odbiornikpracowa³ poprawnie.J.P.Waltham TS4325TXT/OSDOdbiornik pracuje tylko w stanie czuwania.Po wymuszeniu stanu pracy pilotem wraca ponownie dostanu czuwania. Po od³¹czeniu stopnia mocy linii (w tym przypadkuwylutowania tranzystora mocy S2000AF) przetwornicaw stanie czuwania pracuje poprawnie, tj. s¹ pe³ne napiêciana wyjœciach. Wskazuje to na uszkodzenie w stopniu mocy.Sprawdzanie elemntów wykaza³o obecnoœæ spalonego rezystoraRV90 (10R) na p³ytce kineskopu w³¹czonego miêdzymasê p³ytki kineskopu a masê chassis. Podejrzenie pad³o natrafopowielacz i po wstawieniu nowego (zamiennik: TR1018)pojawi³a siê wizja. Po koniecznej w tym przypadku regulacjinapiêcia ostroœci (na p³ytce kineskopu potencjometrem oznaczonymFOCUS), odbiornik pracuje poprawnie. J.P.Sonolor 63SN501 chassis Euromono 2Ciemny ekran, brak fonii, s³ychaæ „cykanie” przetwornicy.Wskazywa³o to na przeci¹¿enie przetwornicy. Faktycznieokaza³ siê uszkodzony tranzystor mocy St10 (S2000A), ale nieby³ zwarty, lecz z³¹cze baza-kolektor wykazywa³o w kierunkuzaporowym pewn¹ rezystancjê. Po wstawieniu nowego tranzystoraodbiornik pracowa³ poprawnie, ale zosta³ poddany wygrzewaniu,gdy¿ istnia³o przypuszczenie, ¿e tranzystor mocyuleg³ uszkodzeniu wskutek wystêpuj¹cej po czasie usterki. Faktycznienast¹pi³o gwa³towne poszerzenie szerokoœci obrazy iopukiwanie p³yty bazowej wskazywa³o na istnienie zimnegolutu. Zimny lut mia³ miejsce przy wyprowadzeniu kondensatora5C43 (120nF/400V) - nie by³ widoczny go³ym okiem i pojego usuniêciu odbiornik pracowa³ poprawnie. Wskazane jestSERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 35

Porady serwisowete¿ poprawienie lutów przy 5C42, 5C40, 5C102, 5D08, 5D10 i5D100 - jakoœæ tych lutów nie jest nadzwyczajna. J.P.Telefunken PalColor 5400 chassis 712A PILStrzêpienie obrazu, jakby podwójna struktura liniowa.W odbiornikach tych po wielu latach eksploatacji wystêpuj¹zimne luty na module korekcji przy rezystorach R838(1R8) i R839 (75R).Od czasu do czasu pojawia siê pozioma linia, czyli nastêpujezanik odchylania pionowego.Przyczn¹ tego uszkodzenia s¹ czêsto przegrzane miejscalutowania rezystorów R491 (2R7) i R494, R495 (oba po 3R3),umieszczonych na module BS491 (tranzystorowy stopieñ mocyna tranzystorach BD311 i BD312).J.P.Funai TV2000T MK5Zrywa synchronizacjê (nietypowe).Od czasu do czasu, nawet na bardzo dobrej jakoœci obrazie,widoczne s¹ lekkie drgania w pionie i po chwili zrywa synchronizacjêw pionie w kierunku „ku górze”. Przyczyn¹ okaza³a siêzbyt du¿a opornoœæ do masy na wyprowadzeniu 33 TA8759AN.Chocia¿ sprawdzi³em zgodnoœæ wartoœci wszystkich elementóww tej okolicy, a kondensator 2.2µF wymieni³em na nowy,to oscylogram wideo „na separator” nadal nie by³ czysty. Pomog³ozamontowanie dodatkowego rezystora 470k równolegledo kondensatora 27nF na wspomnianej nó¿ce. K.J.Samsung CK5312ZZniekszta³cenie foni.W powy¿szym modelu fonia z euroz³¹cza by³a prawid³owa,co wyklucza³o wzmacniacz m.cz. Podstawienie TDA8305nie przynios³o poprawy, chocia¿ na wyjœciu (n.12) oscylogrampokazywa³ tylko dodatnie, mocno zanieczyszczone po³ówkisinusoidy 1kHz. Odpowiedzialnym okaza³ siê filtr T601, pod-³¹czony do n.15.K.J.Clatronic CTV349VTPrzydŸwiêk foni.Modu³ p.cz. foni zbudowany jest uk³adzie IC2 TDA9840,IC3 TDA8425, IC14 TDA3856. Uk³ad IC3 sterowany jest zmagistrali I 2 C i ma za zadanie regulowaæ parametry obu kana-³ów oraz prze³¹czaæ Ÿród³a dŸwiêku. Spotka³em siê z sytuacj¹,¿e przy dobrym sygnale wizji wystêpowa³ przydŸwiêk. Winnymtego okaza³ siê IC3.K.J.Telestar 8137T UltraProblemy z w³¹czeniem odbiornika.Przetwornica w tym modelu zbudowana jest w oparciu ouk³ad TDA4605. Wydawa³oby siê, ¿e tak dobrze znany uk³adniczym nas ju¿ nie mo¿e zaskoczyæ, a jednak! Zg³oszony odbiorniknie reaguje na w³¹czenie do sieci. Wnêtrze i wszystkieelementy w idealnym stanie. Badanie oscylogramu na n.5 niepotwierdza obecnoœci impulsów startowych. Inne pomiary s¹w normie. Po wymianie TDA4605 odbiornik pracuje prawid³owo.Niestety po tygodniu wraca z identycznymi objawami.Odpowiedzialnym za ten stan okaza³ siê, okresowo zwiêkszaj¹cyrezystancjê R6 4k7, który wraz z R5 680k tworzy dzielnikna n.3 uk³adu. Od³¹czenie od masy nó¿ki 3 powodowa³oniekontrolowany wzrost napiêcia, a w konsekwencji uszkodzenieuk³adu. Przypomnieæ w tym miejscu nale¿y, ¿e przerwarezystora R5 spowoduje brak napiêcia oko³o 1.7V i w konsekwencjiprzetwornica nie wystartuje. Na wyprowadzeniu 5bêd¹ jednak widoczne impulsy rozruchowe.K.J.Philips 20GR1355/58R chassis GR1AXNie startuje wysokie napiêcie.Sprawna przetwornica, bez obci¹¿enia WN lub z od³¹czonymd³awikiem 5660 pracuje z czêstotliwoœci¹ oko³o 180Hz.Na kondensatorze 2660 napiêcie wynosi 97V, na kondensatorze2636 oko³o 3.6V (10-14V wartoœæ znamionowa). W takichwarunkach brak jest pracy innych uk³adów. Zani¿enie napiêcia(9V) wynika z obecnoœci obci¹¿enia, które przy tej czêstotliwoœcii z takim wype³nieniem nie pozwala na na³adowaniepojemnoœci 2636. Sztuczne obci¹¿enie 97V podnosi czêstotliwoœæ,a co za tym idzie napiêcie. W tym chassis kluczowa jestobecnoœæ 9V na d³awiku 5524 i kondensatorze 2523 oraz impulsstartu linii na n.11 uk³adu TDA8305. Dok³adnie jest toomówione w „SE” 8/97-s.8-11.Opis usterki: pierwsze w³¹czenie odbywa siê bez przeszkód.Ale wystarczy ju¿ po kilku minutach wy³¹czyæ odbiornik, bynie da³ siê ponownie uruchomiæ. Odpowiedzialnym okaza³ siêd³awik 5524, który w stanie „zimnym” nie wykazuje zwiêkszonejrezystancji i odbiornik startuje, ale po podgrzaniu p³yn¹cympr¹dem zwiêksza siê jego rezystancja. Pomimo to niedochodzi do wy³¹czenia tranzystora kluczuj¹cego, gdy¿ zasilanieodbywa siê teraz z trafo WN napiêciem powy¿ej 12V.Gdy teraz wy³¹czymy odbiornik, to ponowny start jest ju¿ niemo¿liwyze wzglêdu na du¿y spadek napiêcia na d³awiku 5524.Zwiêksza siê czas ³adowania kondensatora 2523, a przez toopóŸnia siê start wysokiego napiêcia, co w efekcie daje opisan¹wczeœniej pracê nieobci¹¿onej przetwornicy. K.J.Sony KVM2130D z chassis BE1Przez œrodek ekranu przebiega bia³a, pozioma linia.Uszkodzenia nale¿y szukaæ w uk³adzie odchylania pionowego,w otoczeniu uk³adu µPC1488H. Usterka tego typu mo¿e byæspowodowana uszkodzeniem jednego z nastêpuj¹cych kondensatorów:C501 (10nF), C502 (820pF), C503 (47pF), C504(470µF/25V), C505 (100µF/50V), C510 (22µF/50V) i C508(100pF, 100V MPS). Nale¿y te kondensatory zmierzyæ i wymieniæuszkodzony lub profilaktycznie wymieniæ wszystkie. M.B.Grundig T51-640 chassis CUC6300Odbiornik nie pracuje.Uszkodzeniu uleg³ tranzystor kluczuj¹cy przetwornicy T644oraz bezpiecznik ST624. Wymieniono tranzystor i bezpiecznik,ale po uruchomieniu odbiornika uleg³y one powtórnie uszkodzeniu.Tym razem przed zamontowaniem nowego tranzystorarozpoczêto poszukiwania przyczyny powoduj¹cej niszczenietego elementu. Poszukiwania rozpoczêto od sprawdzenia elementówpó³przewodnikowych w okolicy tranzystora T644.Okaza³o siê, ¿e wszystkie s¹ sprawne, wobec tego kolejnymielementami „podejrzanymi” by³y kondensatory. W trakcie ichsprawdzania okaza³o siê, ¿e po³¹czenia kondensatora C648 s¹36 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Porady serwisoweniepewne, które po podaniu napiêcia mog¹ nawet iskrzyæ. Popoprawie tych po³¹czeñ i zamontowaniu sprawnego tranzystoraT644 i bezpiecznika odbiornik zacz¹³ pracowaæ. M.B.Sony chassis BE2APo kilku sekundach po w³¹czeniu odbiornika zanika obraz ifonia.Przyczyn¹ tej usterki jest uszkodzenie tranzystora Q005(DTA143TK). Jest to tranzystor pnp z wbudowanym rezystorem(szeregowo w obwodzie bazy). Czasami s¹ problemy zezdobyciem tego tranzystora, równie¿ w tym przypadku tak by³o.Po analizie parametrów tranzystora BTA143TK uda³o siê wytypowaæjego zamiennik, którym okaza³ siê tranzystorBCW61A. Chocia¿ tranzystor ten nie ma wbudowanego rezystora,to w tym chassis pracuje poprawnie.M.B.Philips 28PT4423 chassis L6.2Brak obrazu i dŸwiêku, a przetwornica „œwierszczy”.Po od³¹czeniu napiêcia zasilaj¹cego od wyprowadzenia 2transformatora linii i pod³¹czeniu obci¹¿enia zastêpczego przetwornicapracowa³a poprawnie. Fakt ten wskazywa³, ¿e uszkodzenianale¿y szukaæ w uk³adzie odchylania poziomego. Sprawdzenieelementów, które najczêœciej w tej sytuacji ulegaj¹uszkodzeniu nie przynios³o oczekiwanych efektów. Dopierosprawdzenie kondensatorów na module odchylania pozwoli³oustaliæ, ¿e zwarty jest kondensator 2912. Jego wymiana umo¿-liwi³a poprawn¹ pracê odbiornika. Fragment schematu modu-³u odchylania z zaznaczonym kondensatorem 2912 pokazanona rysunku 1.M.B.00821234567891011127906BU1508AX+150V29122n2291122n29108n26906BY2282813390ndo tranzystora7908Rys.1.29141µ5901cewki odchylaniapoziomego004113929220393056022915390n5900Hinari CT18Brak odchylania pionowego.Na uk³adzie TDA7698A wystêpuj¹ impulsy odchylaniapionowego - brak ich na bazie tranzystora Q302 2SC2229. Nadiodzie D313 - ujemne napiêcie oko³o 8V. Na C417 100µF/63V - równie¿ minus 8V (powinno byæ + 44V). W tym przypadkuuszkodzony jest rezystor R422 10R/0.25W. Przy naprawiemo¿na pos³ugiwaæ siê schematem odbiornika Royal TV-5135 zamieszczonym w „SE” 12/97. E.B.TV Elemis 5510TNie mo¿na w³¹czyæ.Wchodzi w stan czuwania. Przy próbie w³¹czenia odbiornikazapala siê dioda LED i nic. Nie pracuje koñcowy stopieñ linii.Na bazie T508 BD137 wystêpuj¹ s³abe impulsy odchylania poziomegonie ma ich natomiast na kolektorze tego tranzystora.Pomiary omomierzem wykazuj¹ zwarcie T508. Jego wymiananie zmienia stanu rzeczy. Przepalony jest jeszcze rezystor bezpiecznikowyR565 10R/0.5W, który podaje napiêcie zasilania dlatego tranzystora. Schemat ideowy w „SE” 9/00 DW. E.B.Stylandia CTV5422Nieprawid³owy odbiór.Po w³¹czeniu odbiornika ukaza³ siê obraz monochromatycznyz poziomymi przesuniêciami treœci. Przypomina³o tojakby przekontrastowanie. Poniewa¿ z podobnym objawemmia³em do czynienia, wiêc swoj¹ uwagê skierowa³em na oscyloskopowypomiar napiêæ zasilaj¹cych poszczególne stopnieodbiornika. Obrany kierunek by³ s³uszny - na kondensatorzeC718 100µF/160V (zasilanie koñcowego stopnia linii), wystêpowa³ydu¿e przebiegi zmienne. Sprawdzenie kondensatorapotwierdza utratê jego podstawowych parametrów. E.B.Funai TV2000A Mk5APisk przeci¹¿onej przetwornicy.W tym przypadku nale¿y wizualnie oceniæ stan kondensatoraceramicznego C171 3.3nF/1000V w zasilaczu impulsowym.Ten posiada³ spêkan¹ obudowê oraz termiczne przebarwienie.Jego wymiana na MKT 3.3nF/1600V przywraca prawid³ow¹pracê zasilacza i odbiornika. Przy naprawie mo¿napos³ugiwaæ siê schematem odbiornika Funai 2000 MKII, zamieszczonymw „SE” 11/97.E.B.Sony KV27XS MRWystêpuje awaryjne wy³¹czanie odbiornika.Po w³¹czeniu odbiornika pojawia siê bardzo jasne t³o obrazuz powrotami, bez treœci - a nastêpnie odbiornik wchodziw stan awaryjnego wy³¹czenia. Pomiar napiêcia na koñcowychtranzystorach wzmacniaczy wizji, ujawnia bardzo ma³¹ jegowartoœæ. Napiêcie zasilania ca³ego modu³u, które powinnooscylowaæ w granicach 200V - równie¿ bardzo ma³e. Po sprawdzeniuuk³adu wytwarzania napiêcia 200V, stwierdzono przepaleniesiê rezystora bezpiecznikowego R810 1R2/0.25W(znajduje siê tu¿ przy trafopowielaczu). Takie przepalenie musimieæ swoj¹ przyczynê. Po jego wymianie odbiornik kilka godzinpracowa³ prawid³owo, ale ju¿ przy nastêpnym w³¹czeniusytuacja siê powtórzy³a. Okaza³o siê, i¿ kondensator elektrolitycznyC814 straci³ 80% swojej pojemnoœci (nominalna to33µF/250V).E.B.Elemis Syriusz TC505Nie mo¿na w³¹czyæ.Stan czuwania prawid³owy. Ka¿da próba w³¹czenia koñczysiê tylko wygaszeniem wyœwietlacza, a z g³oœnika wydobywasiê rytmiczne „pukanie”. Jest to charakterystyczny objawz³ej pracy zasilacza impulsowego. Sprawdzenie elementówzasilacza, ujawnia prawie ca³kowit¹ utratê parametrówkondensatora C518 1µF/63V oraz spadek pojemnoœci kondensatoraC513 do wartoœci 33µF (nominalna wartoœæ to 100µF/63V). Po wymianie wskazanych elementów odbiornik pracujeprawid³owo.E.B.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 37

Porady serwisoweTelestar 4155TNie œwieci dioda standby.Uszkodzenia nale¿y szukaæ w zasilaczu impulsowym. Pomiarnapiêæ na uk³adzie TDA4605 ujawnia brak napiêcia nan.3 tego uk³adu. W tym przypadku uszkodzony jest rezystorR5 (przerwa). Wed³ug kodu paskowego posiada³ on wartoœæ680k/1W - natomiast wed³ug schematu ideowego 220k. Zdecydowa³emsiê na 680k. Po jego wymianie odbiornik odzyska³wszystkie parametry. Schemat ideowy w „SE” 12/99. E.B.Multitech KT9270STKBrak fonii.Koñcowe wzmacniacze fonii pracuj¹ prawid³owo. Do uk³aduscalonego TDA1524A docieraj¹ sygna³y m.cz., jak i napiêciereguluj¹ce poziom dŸwiêku (zmieniaj¹ce siê na rozkaz zpilota). Wymiana uk³adu TDA1524A na wolny od wady, przywracafoniê i prawid³ow¹ regulacjê jej poziomu. E.B.Elemis 5516TNie mo¿na w³¹czyæ.Kontrolka czerwona œwieci prawid³owo. Ka¿da próba uruchomieniaodbiornika, koñczy siê pulsowaniem kontrolki zielonej(próbkowanie zasilacza impulsowego). W tym przypadkuwystêpuje przeci¹¿enie strony wtórnej zasilacza. Od³¹czeniekoñcowego tranzystora linii, pozwala na obci¹¿enie zasilacza¿arówk¹ 60W (wszystko dzia³a) - tranzystor sprawny. Natomiasttestowanie trafopowielacza TVL108/05, wykazuje zwarcie miêdzyzwojowe.Dobry zamiennik to TA925 (pasuje bez ¿adnychprzeróbek).Uwaga: Przed jego wstawieniem skrêciæ regulatory S2 iFocus w lewe skrajne po³o¿enie, by dopiero po zamontowaniuodpowiednio ustawiæ ich po³o¿enie.E.B.Daewoo 2898STOdbiornik nie pracuje.Po w³¹czeniu, nie œwieci ekran oraz wystêpuje awaryjnewy³¹czenie. Przyczyn¹ takiego zachowania siê odbiornika jestwypalone po³¹czenie na ma³ej p³ytce drukowanej, zamocowanejna cewkach odchylania (sekcja H). £uk elektryczny powsta³yw tym miejscu (w czasie prób w³¹czenia) by³ na tyledu¿y, ¿e dodatkowo uszkodzi³ uk³ad scalony odchylania pionowegoI301 TDA8351 (po usuniêciu wypalenia i w³¹czeniuodbiornika, uk³ad dos³ownie eksplodowa³). Po jego wymianiewszystko wróci³o do normy.E.B.Daewoo DMQ2057Zanikaj¹ zaprogramowane stacje.Mimo, ¿e numery programów oraz ich nastrojenie s¹ prawid³owowyœwietlane i pamiêtane, to doœæ przypadkowo nastêpujeodstrojenie od wybranego kana³u lub nawet ca³kowityzanik odbieranej stacji („œnieg”). Uszkodzenie by³o doœæ trudnedo zlokalizowania, a to dlatego, ¿e tkwi³o ono w g³owicyzintegrowanej VTSA 01Z. Po zdjêciu os³ony g³owicy i ostro¿-nym skierowaniu strumienia oziêbiacza w stronê monta¿u (odstrony elementów SMD), usterka wyraŸnie dawa³a o sobie znaæ.Doœæ szybko odnaleziono „zmêczone” po³¹czenia lutowniczez elementami SMD. Delikatne przylutowanie miejsca wskazanegoprzez oziêbiacz, usuwa zg³oszon¹ usterkê. Przy stosowaniutej metody, nale¿y u¿yæ specjalnego aplikatora (cienkiejrurki do³¹czonej do oziêbiacza). Zapobiega to sch³odzeniu ca-³ej p³ytki drukowanej. Nie nale¿y te¿ zmra¿aæ zbyt mocno,poniewa¿ spowoduje to powstanie dodatkowych uszkodzeñtego typu.E.B.Thomson 55MT16Tx chassis TX91Nie w³¹cza siê.Odbiornik trafi³ do naprawy po silnych wy³adowaniach atmosferycznych.Bezpiecznik sieciowy sprawny. Brak napiêciasta³ego (300V) na g³ównym kondensatorze prostownikasieciowego CP07. Dalsze pomiary wykazuj¹ przerwê rezystoraRP01 5R1/5W oraz zwarcie diod DP02 i DP04 (dobry zamiennikto 1N4007). Wymiana wskazanych elementów przywracaprawid³owe dzia³anie zasilacza impulsowego, jak i ca-³ego odbiornika. Schemat w „SE” 8/00 DW.E.B.Thomson chassis TX91Po w³¹czeniu do sieci s³ychaæ pisk zasilacza, pulsuje czerwonadioda LED.Dioda miga regularnie: 1 sekunda b³ysk/1 sekunda przerwa.Pracy wysokiego napiêcia nie s³ychaæ, brak obrazu i dŸwiêku.Miganie diody jest jednostajne - nie kodowane.Sygna³ STBY z procesora blokuje generator odchylania poziomego.Napiêcia na liniach SDA i SCL oko³o 5V, napiêciana uk³adzie resetuj¹cym procesor s¹ prawid³owe (zgodne zeschematem), przy dotykaniu sond¹ miernika koñcówek tegouk³adu odbiornik niekiedy w³¹cza siê, lecz nie reaguje na polecenia.Wymiana kondensatorów elektrolitycznych przy uk³adzieresetu nie daje poprawy. Wyjêcie modu³u teletekstu niedaje zauwa¿alnych zmian w zachowaniu odbiornika. Od³¹czenielinii SDA i SCL od pamiêci powoduje ci¹g³e œwieceniediody. Wymiana pamiêci 24C04 przywraca funkcjonowanieodbiornika. Po wymianie pamiêci odbiornik daje siê w³¹czyæ istroiæ, konieczne jest ponowne zaprogramowanie odbiornikaoraz ustawienie parametrów w trybie serwisowym zgodnie zopisem w „SE”.B.Sz.Hitachi CMT2130Obraz zbyt ciemny, drgania i falowania w pionie i w poziomie.Tak zwykle objawia siê zawê¿enie (od do³u) pasma sygna-³u wizyjnego spowodowane wyschniêciem kondensatorów wuk³adzie ARW p.cz. albo w torze wizji (lub tylko synchronizacji).W tym egzemplarzu nale¿a³o jednak wymieniæ C1323 2µ2/50V na module wejœæ/wyjœæ AV. Ponadto poprawi³em lutowaniatranzystora Q791 (wg schematu 2SD882Q/P - stabilizator12V), który czêsto siê przegrzewa (brak radiatora). Zdarza siênawet jego przebicie - stosujê wtedy np. BD243 albo BD285(wiêksza moc).B.Sz.JVC AV29SX1EK chassis JAWyœwietlana by³a tylko dolna po³owa obrazu.W uk³adzie odchylania pionowego zastosowano uk³ad scalonyIC401 typu TDA8350Q. Uk³ad ten zasilany jest dwoma38 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Porady serwisowenapiêciami: 14.5V podawanym do wyprowadzenia 4 i 42V podawanymdo wyprowadzenia 8. Po skontrolowaniu napiêæ zasilaj¹cychokaza³o siê, ¿e na wyprowadzeniu 8 jest tylko napiêcie16V i rezystor FR553 (5R6/0.5W) jest rozwarty. Przyczyn¹ okaza³siê uszkodzony uk³ad scalony TDA8350Q. A.B.Matsui 1455Brak odchylania pionowego.Odbiornik ten wyposa¿ony jest w chassis firmy Onwa, wktórym czêsto wystêpuj¹ uszkodzenia zasilacza. Te z kolei powoduj¹czasami uszkodzenia uk³adu odchylania ze wzglêduna wzrost napiêcia zasilania.W opisywanym przypadku brak by³o odchylania pionowego.Rezystor R310 (10R/0.5W), przez który podawane jestzasilanie do uk³adu odchylania pionowego by³ rozwarty. Dodatkowodioda Zenera 12V D219 by³a zwarta, co powodowa-³o brak zasilania dekodera koloru 6501. Przyczyn¹ uszkodzeniatych elementów by³a utrata parametrów kondensatorówelektrolitycznych w uk³adzie przetwornicy: C606 (10µF) i C607(47µF). Uszkodzenie tych kondensatorów bardzo czêsto powodujeniestabiln¹ pracê uk³adu zasilania.A.B.Hitachi C1714TNie mo¿na w³¹czyæ odbiornika.Odbiornik by³ w stanie standby i nie mo¿na go by³o w³¹czyæ.Uszkodzony by³ uk³ad odchylania pionowego TA8427Ki dioda D702 zasilaj¹ca ten uk³ad.A.B.Sony KVM 2151D chassis BE2Nie dzia³a zasilacz.Odbiornik mia³ uszkodzony bezpiecznik. Kontrola uk³aduprzetwornicy wykaza³a zwarcie uk³adu IC601 typu STR54041.Poszukuj¹c przyczyny zwarcia wykryto z³e lutowanie wszystkichwyprowadzeñ mostka prostowniczego D601. Po ich przylutowaniui po w³¹czeniu odbiornika poprzez autotransformatorokaza³o siê, ¿e przetwornica startuje dopiero przy napiêciuzasilaj¹cym powy¿ej 200V (a powinna startowaæ ju¿ przy oko³o100V), oraz ¿e na wyprowadzeniu 2 uk³adu IC601 brak jestnapiêcia, a powinno ono byæ równe 0.3V. Przyczyn¹ tego by³zwarty tranzystor Q601 typu BC637-16. Po wymianie tranzystoraodbiornik zacz¹³ pracowaæ normalnie i zosta³ zwróconydo u¿ytkownika.Po okresie 1 tygodnia wróci³ do naprawy z uszkodzonymtranzystorem Q601. Tym razem pozostawiono odbiornik wserwisie na okres oko³o jednego tygodnia, w czasie któregotranzystor Q601 uszkodzi³ siê trzykrotnie. Okaza³o siê, ¿e nadruktranzystora na p³ycie drukowanej chassis jest odwrotny iw zwi¹zku z tym montowanie tranzystora zgodnie z nadrukiemprowadzi³o do tego, ¿e by³ on montowany odwrotnie iuszkadza³ siê po krótkim czasie.A.B.Sony KVX 2521D chassis AE1Górna po³owa obrazu by³a zwê¿ona, natomiast geometria dolnejpo³owy by³a prawid³owa.Przyczyn¹ by³ uszkodzony kondensator C531 (680µF) wuk³adzie odchylania pionowego.A.B.Elemis Westa 405Test magistrali I 2 C.Test wykonano na pe³nosprawnym TVC - odczytane adresy to:WR 00100010 + TXTRE 00100011 + TXTWR 01100000 + TXT COPROC.RE 01100001 + TXT COPROC.WR 01100010 - CLOCK GENERWR 10100000 - EEP P0WR 10100010 - EEP P1WR 10100100 + EEP P2RE 10100101 + EEP P2 A.H.Hitachi CPT2868PS chassis 28K78Nie startuje z czuwania.Podstawowa przyczyna to utrata pojemnoœci C604 -1000µF/25V. Dodatkowo nale¿y wykonaæ poprawki lutowañDST, IC601, IC602, H600 - hybryd, IC500, IC501. A.H.Palladium 772/178Test magistrali I 2 C.Adresy odczytane monitorem magistrali I 2 C w sprawnym TVC:WR 01100000 + TXT COPROC.RE 01100001 + TXT COPROC.WR 10000000 + AUDIO PROC.WR 10000100 + AUDIO PROC.RE 10000101 + AUDIO PROC.WR 10001010 + TV SIGN.PROC.RE 10001011 + TV SIGN.PROC.WR 10100000 + EEPROM P0RE 10100001 + EEPROM P0WR 10100010 + EEPROM P1RE 10100011 + EEPROM P1WR 10110100 - NICAMWR 11000000 + PLL A.H.Saba chassis ICC5Brak fonii.Cisza w g³oœnikach, wzmacniacze m.cz.sprawne. Przed nimiwed³ug schematu jest uk³ad TDA8421 sterowany szyn¹ I 2 C,wykonuj¹cy wszystkie regulacje w m.cz. stereo.Po sprawdzeniu testerem nie uzyskano potwierdzenia adresu10000000, przypisanego temu uk³adowi, co da³o pewnoœæ¿e uk³ad jest uszkodzony. Po wymianie stwierdzono w dalszymci¹gu ten sam objaw. Dalsze pomiary wykaza³y brak napiêcia+12V zasilaj¹cego n.4 uk³adu i od tego nale¿a³o zacz¹æ.Uk³ad zasilany jest przez tranzystor TS65 - BC548, któregoniestety nie ma na schemacie. W³aœnie ten tranzystor by³ przyczyn¹uszkodzenia, a nie uk³ad jak pierwotnie s¹dzono i costwierdzi³ tester szyny I 2 C. Tranzystor TS65 realizuje opóŸnieniezasilania TDA8421. Zamiast BC548 zastosowanoBC337 o wiêkszym dopuszczalnym pr¹dzie kolektora. A.H.Clatronic CTV204Nie mo¿na zaprogramowaæ wiêcej ni¿ 1 program.Przy prze³¹czaniu jest tylko program 1, który mo¿na wstroiæna dowolny kana³. Wszystkie nastawy s¹ zapamiêtane. Zapa-SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 39

Porady serwisowemiêtany jest równie¿ wstrojony program pod 1. Przyczynausterki tkwi³a w uszkodzonej pamiêci TC89101P. A.H.Grundig T70440 chassis CUC4410Brak koloru, po 5 minutach pojawia siê na chwilê.Przyczyna to trymer wykazuj¹cy niestabilnoœæ - oznaczonyjako C5073, przy uk³adzie TDA4650. Po wymianie nale¿ygo precyzyjnie dostroiæ.A.H.OTF 458Obraz z odcieniem niebieskim, po kilku minutach staje siê ca³kowicieniebieski.Obserwacja oscyloskopem potwierdza zniekszta³cenie sygna³usteruj¹cego kana³em B. Uszkodzony jest uk³ad TDA4580.Czêsto uszkodzenie to jest poprzedzone uszkodzeniem uk³aduTEA5101A (mo¿na stosowaæ TEA5101B).Pierwotn¹ przyczyn¹ by³y wy³adowania w kineskopie. Wzdecydowanej wiêkszoœci odbiorników, napiêcie G2 fabrycznieustawione jest w okolicy 1000V. Nale¿y zmniejszyæ je dook 800V lub pos³u¿yæ siê ogólnymi zasadami, jakie obowi¹zuj¹przy ustawianiu napiêcia G2. W szczególnych przypadkachmo¿na zmniejszyæ napiêcie G2 do momentu, gdy OSDnie powoduje wyciemnienia obrazu.Uszkodzenia uk³adów TDA4580 i TEA5101A w mojejpraktyce serwisowej to ok 50-60% zg³oszonych do naprawyodbiorników OTF. Profilaktycznie nale¿y wymieniæ w przetwornicyC109 - 47µF/63V i C112 - 1µF/63V. Napiêcie +Ubustawiæ na wartoœæ +125V przy wygaszonym ekranie. A.H.OTF 469Zbyt ma³o programów przy prze³¹czaniu sekwencyjnym.Pêtla zamyka siê w obrêbie kilku lub kilkunastu programów,a odbiornik ma mo¿liwoœæ odbioru 60 programów (59+0). Zapamiêtanieiloœci programów zamykaj¹cych siê w pêtli polega nawpisaniu za pomoc¹ pilota liczby okreœlaj¹cej pêtlê. Nastêpnienaciskamy klawisz [ STORE ] do momentu, gdy pojawi siê czerwonynapis “TOP STORE”, zwalniamy klawisz i na krótko przyciskamyponownie. Napis “TOP STORE” zmieni siê na zielony,co oznacza zapamiêtanie iloœci programów w pêtli. A.H.Philips 25GR5760/22B chassis G110Cykliczne próbkowanie co 1 sekundê.Objaw sugeruje, ¿e zadzia³a³o zabezpieczenie nadnapiêciowe.Nale¿y sprawdziæ pracê przetwornicy po od³¹czeniu kolektoraBU508AF (w odchylaniu poziomym) - jest w porz¹dku.Podejrzany jest DST lub jego otoczenie. Test DST wykazujejego prawid³owe dzia³anie. Kondensatory powrotów te¿s¹ dobre. Przyczyna jest prozaiczna - spalony bezpiecznik 1534- T315mA do uk³adu korekcji E/W. Przerwa bezpiecznika powoduje,¿e impulsy H z modulatora diodowego przekraczaj¹cpróg napiêciowy diody Zenera 6561 - BZX79C47 uruchamiaj¹uk³ad zabezpieczenia na T7655 i T7656 poprzez liniê B56.Po wymianie bezpiecznika TVC pracuje poprawnie, ale bezpieczniknie leci bez przyczyny. Zwykle nale¿y wykonaæ poprawkêlutowañ DST, kondensatorów, diod modulatora i elementówuk³adu korekcji E/W. Nale¿y sprawdziæ regulator szerokoœciH. Jeœli reguluje z uskokami, nadaje siê do wymiany.Podczas testu magistrali I 2 C odczytano nastêpuj¹ce adresy:WR 01011110 + TXT COPROC. MAB8461P-W107WR 10000010 + AUDIO PROC TDA8425WR 10000100 + AUDIO PROC TDA8405RE 10000101 + AUDIO PROC TDA8405WR 10100000 + EEPROM P0 PCD8582RE 10100001 + EEPROM P0 PCD8582WR 11000010 + PLL głowicaNa pozycji pierwszej koprocesor TXT po³¹czony jest wewnêtrzn¹szyn¹ I 2 C z uk³adem SAA5243P/E. Oznacza to, ¿eSAA5243 nie potwierdza swojego adresu.A.H.Thomson 55MC16TxNie dzia³a przetwornica.Zosta³y uszkodzone nastêpuj¹ce elementy: tranzystor klucz¹cyprzetwornicy TP16BU11AF, bezpiecznik sieciowy FP011.6A. Po wymianie tych elementów przetwornica nie startuje.Na wyprowadzeniu 14 uk³adu IP01 TEA2261 brak impulsówsteruj¹cych tranzystorem kluczuj¹cym przetwornicy TP16. Pomiarrezystancji n.14 IPO1 wzglêdem lokalnej masy (n.4, 5IPO1) daje wynik oko³o 14R. W czasie gdy, przetwornica jestw³¹czona do pracy na n.15, 16 uk³adu TEA2261 panuj¹ napiêciapo oko³o 1.5V wzglêdem n.4, 5, zamiast odpowiednio 11Vi 10.6V. Uszkodzony jest wiêc uk³ad IPO1 TEA2261. Po wymianieuk³adu sterujacego nale¿y ustawiæ napiêcie g³ówne zprzetwornicy potencjometrem RP34 470R na wartoœæ +177V(pomiar na katodzie diody DP51BY399).R.S.Otake 7088Ekran ciemny, brak fonii.Odbiornik wchodzi w stan pracy, napiêcie g³ówne wynosi+145V zamiast +121V. Brak jest impulsów steruj¹cych stopniemkoñcowym odchylania poziomego. Okazuje siê, ¿e brakzasilania +12V. Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: rezystorR502 1R5/2W (przerwa) oraz kondensator elektrolitycznyC519 3300µF/25V (wyciek elektrolitu). Elementy te pracuj¹w ga³êzi zasilania +12V.R.S.Sanyo 21EF63EXHNie dzia³a.Uszkodzenie nastapi³o w wyniku skoku napiêæ z przetwornicy.Napiêcie g³ówne +130V wzros³o do +200V. Przyczyn¹tego by³a przerwa rezystora R555 47k, który pracuje w uk³adziedzielnika napiêcia +130V, podaj¹cego informacjê o stanietego napiêcia na transoptor D515. Na skutek wzrostu napiêæz przetwornicy uleg³y uszkodzeniu nastêpuj¹ce elementy:stabilizator napiêcia +12V IC551 AN78M12, tranzystorstopnia odchylania poziomego koñcowego Q432 2SD1651. Powymianie uszkodzonych elementów nale¿y ustawiæ napiêcieg³ówne +130V reguluj¹c potencometrem VR551. R.S.Sony KV-27XSTDCiemny ekran, fonia jest normalna.Stwierdzona zostaje obecnoœæ wysokiego napiêcia oraz ¿arzeniekineskopu. Katody kineskopu s¹ zablokowane. Przyczyn¹tego stanu jest brak zasilania +26V do uk³adu odchylania pionowego,a konkretnie przerwa rezystora R811 1R2/0.5W. Po jego40 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Porady serwisowewymianie pojawia siê obraz, ale s³ychaæ brzêczenie przetwornicyoraz nastêpuje wyrywanie niektórych poziomych linii obrazu.Powoduje to kondensator C652 100µF/160V w przetwornicy. Powymianie C652 nale¿y ustawiæ napiêcie +135V potencjometremRV652 2k2 (pomiar w punkcie TP91).R.S.Otake 517VTBrak odchylania pionowego.Pomiar napiêcia zasilaj¹cego uk³ad scalony IC402µPC1488H, który stanowi stopieñ koñcowy odchylenia pionowegodaje wynik +18V. Prawid³owe napiêcie zasilaj¹ce nan.7 tego uk³adu powinno wynosiæ +26V. Wystarcza kilkuminutowapraca odbiornika a uk³ad nagrzewa siê do temperaturyznacznie przekraczaj¹cej normaln¹ temperaturê pracy. Opróczuk³adu IC402 uszkodzone s¹: dioda D406 i kondensator C435100µF/35V.R.S.Sony KVC2921DBrak jest oznak pracy odbiornika po w³¹czeniu do pracy.Uszkodzone zosta³y: tranzystor kluczuj¹cy przetwornicyQ602 2SD1548, bezpiecznik 1601 4A. Przyczyn¹ tych zdarzeñby³y zimne lutowania po stronie pierwotnej transformatoraprzetwornicy.R.S.Hitachi CPT2578Brak rastra obrazowego, brak fonii.Przeprowadzone pomiary ujawni³y za niskie napiêcie wyjœciowestabilizatora 12V IC932 (7812). Jak siê jednak okaza-³o, stabilizator by³ w pe³ni sprawny, a przyczyna tkwi³a w kondensatorzefiltruj¹cym C933 (2200µF/25V), znajduj¹cym siêna jego wejœciu.J.J.Hitachi CPT2808 chassis G7P MK2Widoczny zaœnie¿ony raster obrazowy, brak fonii.Telewizor nie reagowa³ na rozkazy wysy³ane z nadajnikazdalnego sterowania, nie mo¿na te¿ by³o zmieniæ jego stanuprzy pomocy przycisków klawiatury lokalnej. Pierwsze podejrzeniaskierowa³y nas w kierunku zasilacza sieciowego, gdy¿podejrzewano brak któregoœ z napiêæ zasilaj¹cych. Okaza³osiê jednak, ¿e wszystkie napiêcia s¹ obecne i w dodatku przyjmuj¹prawid³owe wartoœci. Krok nastêpny polega³ na zmierzeniunapiêæ wystêpuj¹cych w s¹siedztwie mikrokontrolerasteruj¹cego IC101. Czêœæ z nich by³a lekko zawy¿ona, pozosta³eprzybiera³y wartoœci normatywne. Najbardziej logicznymwyjœciem by³oby zamontowanie nowego procesora, ale zbytczêsto postêpuje siê w³aœnie w taki sposób, nie osi¹gaj¹c przytym spodziewanych efektów. Dlatego te¿, jeszcze raz zajêtosiê dok³adnym monitorowaniem napiêæ odbiegaj¹cych od normy.Najbardziej od normy odbiega³a wartoœæ napiêcia na n.15.Powinny wystêpowaæ na niej impulsy o czêstotliwoœci ramki.Pomimo tego, ¿e po impulsach nie by³o nawet œladu, wysokoœærastru by³a jak najbardziej prawid³owa. Podejrzenie pad³ow tym momencie na uk³ad scalony IC601 (AN5521). Zak³adano,¿e byæ mo¿e któryœ z cz³onów uk³adu stopnia koñcowegoodchylania ramki nie pracuje prawid³owo. Przypuszczenieokaza³o siê prawdziwe, a po wymianie uk³adu na nowy,odbiornik rozpocz¹³ normalne funkcjonowanie. J.J.Sony KVX25TDZniekszta³cenia geometrii rastra obrazowego.By³ on silnie zwê¿ony w swojej dolnej czêœci, natomiastczêœæ górna pozostawa³a rozci¹gniêta. Po zdemontowaniuœcianki tylnej, zauwa¿ono rozsadzon¹ obudowê kondensatoraC531 (680µF/25V), co jak siê okaza³o by³o jedynym uszkodzeniemodbiornika.J.J.Philips chassis CP110Brak fonii oraz wizji, na wyœwietlaczu komunikat: “F1”.Takie zachowanie odbiornika spowodowane by³o niepracuj¹cymoscylatorem linii. Przyczyn¹ tego by³ brak napiêciazasilania 12V podawanego do modu³u synchronizacji i p.cz.Jak siê okaza³o, nast¹pi³o pêkniêcie œcie¿ki znajduj¹cej siê zatransformatorem linii.J.J.Samsung CI5013T chassis P58Odstraja siê od zaprogramowanych stacji.Odstrajanie nastêpowa³o w kilka sekund po prze³¹czeniuodbiornika z programu na program. Gdy próbowano skorzystaæz funkcji programowania stacji odbywaj¹cego siê na drodzeprzeszukiwania pasm telewizyjnych, to odbiornik po odnalezieniusygna³u stacji telewizyjnej nie zatrzymywa³ siê.Sprawdzono napiêcie na n.9 mikrokontrolera RIC01 (wejœciesygna³u ARCz.), stwierdzaj¹c jego brak. Napiêcie to podawanejest za pomoc¹ dzielnika napiêciowego z³o¿onego z rezystorówRR26 oraz R116 (ka¿dy z nich o wartoœci 120k), a jegoŸród³em jest n.18 uk³adu IC101, Zanik napiêcia spowodowanyby³ wyst¹pieniem przerwy rezystora R116. J.J.Philips chassis 2BObraz migocze, brak fonii.W trakcie migotania obrazu pomiar i obserwacja napiêæwykazuje niestabilnoœæ napiêcia strojenia. Do odbiornika doprowadzonosygna³y wideo i fonii poprzez z³¹cze AV i stwierdzono,¿e obraz jest prawid³owy, natomiast brakuje nadal fonii.Szczegó³owe sprawdzenie toru fonii nic nie daje, natomiastdalsze poszukiwania doprowadzaj¹ do przyczyny braku fonii– uszkodzonym okazuje siê uk³ad TDA8370/V3! Po wymianietego uk³adu obraz i fonia w trybie AV s¹ prawid³owe – wtrybie normalnej pracy TV obraz nadal migocze i brak fonii.Po pewnym czasie (wygrzewania) obraz staje siê stabilny iwraca prawid³owa fonia. Badaniu poddano blok tunera i p.cz.Po wymianie kondensatorów elektrolitycznych 0.47µF, 1.5µFi 47µF w czêœci p.cz. usterka ustêpuje bezpowrotnie. W.W.Schneider chassis DTV100Odbiornik wy³¹cza siê.Przy du¿ych zmianach pr¹du kineskopu nastêpuje zadzia-³anie uk³adu zabezpieczenia zasilacza przed przeci¹¿eniem iodbiornik zostaje wy³¹czony. Nale¿y zmniejszyæ czu³oœæ uk³aduzbezpieczenia poprzez zwiêkszenie wartoœci rezystora R104(na module zasilacza) z 4R7 na 10R (5%). Przy dalszych powtarzaj¹cychsiê niekontrolowanych wy³¹czeniach siê odbiornikanale¿y wymieniæ program steruj¹cy odbiornika zaszytyw uk³adzie IC1005 (na module CT).W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 41

Porady serwisoweThomson 28WS78MP chassis ICC19-100HzPo prze³¹czeniu w tryb standby odbiornik „zapomina” nastawieniablokady rodzicielskiej i w³¹czenia (budzika).Przyczyn¹ okazuje siê nieprawid³owy sygna³ reset. Zjawiskozostaje usuniête po zamianie wartoœci rezystora RP156 z1k na 4k7.W.W.Thomson chassis ICC20„Brumm i œwiergotanie” zasilacza przy du¿ym pr¹dzie kineskopu.Na p³ycie zasilacza i uk³adów odchylania nale¿y wymieniænastêpuj¹ce elementy:- CP027: z 10n/50V na 10n, 2.5%, 63V,- RP027: z 5k6 na 8k25, 1%, 0.25W,- CP182: z 220n na 330n, 10%, 63V,- RP166: z 100k na 47k, 5%, 0.125W. W.W.Nokia 6355VT chassis Stereo PlusBrak obrazu i dŸwiêku, odbiornik nie daje siê uruchomiæ.1. Próba w³¹czenia odbiornika przy pomocy pilota koñczy siêniepowodzeniem, dioda LED sygnalizuj¹ca stan standbymiga - uszkodzenie tranzystora VE14 (BC868B) w czêœcisteruj¹cej (obs³ugi).2. Odbiornika nie mo¿na w³¹czyæ ani przy pomocy pilota, aniz klawiatury lokalnej; dioda LED nie sygnalizuje odbiorurozkazów z pilota i przycisków klawiatury lokalnej. Przyczyn¹jest niew³aœciwy sygna³ zeruj¹cy (reset) procesorasteruj¹cego w bloku obs³ugi. Uszkodzony okazuje siê tranzystorVE07 (BC858).3. Przetwornica nie podejmuje pracy, dioda LED standby œwieci.Sygna³ reset na 16 nó¿ce procesora NE20/PRE ma nieprawid³ow¹wartoœæ: zamiast 5.1V tylko 4.4V. Przyczyna -uszkodzona dioda LED VE10 (TFMS538C).4. Przetwornica nie podejmuje pracy, dioda LED standby œwieci,brak napiêcia startowego 12V z czêœci steruj¹cej - uszkodzenierezonatora kwarcowego ZE20 (10MHz). W.W.Philips chassis G110, G110 SVHS, G110-2, G110-PTVBrak obrazu i dŸwiêku.Odbiornik „wydaje siê byæ martwy”, napiêcie systemowezamiast +148V wynosi zaledwie oko³o 20V. Uaktywniony zosta³uk³ad zabezpieczenia. Nale¿y sprawdziæ, czy na bazie tranzystora7655 wystêpuje napiêcie 0.7V. Nastêpnie nale¿y od³¹czyæstopieñ koñcowy odchylania poziomego poprzez od³¹czeniewtyku cewek odchylania poziomego. Sprawdziæ wartoœænapiêcia +148V:a/ oko³o 20 V, ale po w³¹czeniu s³ychaæ z g³oœników krótkotrwa³y„stuk w³¹czenia zasilania” – uszkodzenie w uk³adachwzmacniacza koñcowego fonii,b/ oko³o 20 V, ¿adnych oznak dzia³ania – sprawdziæ diodê Zenera6657 (LLZ C20), tranzystory 7656 (BC857), 7655(BC847/BC817), 7591 (BC858B) oraz kabel wysokiego napiêcia(z transformatora linii),c/ +148V – sprawdziæ/wymieniæ nastêpuj¹ce elementy: kondensatory2625 (1.2n/2kV), 2546 (8.2n/2kV), 2549 (390n/400V), 2550 (390n/250V), kabel wysokiego napiêcia (ztransformatora linii), bezpiecznik 1534 (315mA), diodyZenera 6561 (BZX79 C47), 6592 (LLZ C30), 6590 (BZV55C43), tranzystory 7591 (BC858) 7284 (BC858). W.W.Sharp C7015S chassis CA100Brak ochylania poziomego.Uszkodzeniu uleg³ tranzystor linii Q601 (BUH1015HI). Powymianie na nowy egzemplarz tranzystor bardzo siê grzeje ipo nied³ugim czasie ulega ponownemu uszkodzeniu. W takiejsytuacji aby nie dopuœciæ do ponownego uszkodzenia tranzystora,nale¿y wymieniæ jednoczeœnie (albo upewniæ siê, ¿e naprawdês¹ dobre): diody D505 (MBR110RL) i D610 (DX0589MBR360RL lub MBR3100) pomiêdzy 1 wypr. trafopowielacza(przez rezystor R607) a katod¹ tranzystora Q604 oraz kondensatoryC6245 i C6246 (oba SMD 5pF/50V). W.W.Schneider STV750 chassis TV9.1Na obrazie s³abo widoczny obraz teletekstu (jakby zmiksowany)lub linie.Usterka mo¿liwa do usuniêcia jedynie poprzez wymianêsoftware (IC902) na wersjê 2.AA lub wy¿sz¹. W.W.Palladium 765/155Ra¿¹co jaskrawo-bia³y obraz.Pomiary toru wideo doprowadzaj¹ do p³ytki kineskopu,gdzie zachodzi koniecznoœæ wymiany tranzystorów T36, T40i T44 (wszystkie BF421). Po wymianie tranzystorów nieprawid³owajaskrawoœæ obrazu ustêpuje, jednak¿e w górnej czêœciekranu pojawiaj¹ siê poziome pasy, wygl¹daj¹ce podobnie,jak przy uszkodzeniu stopnia koñcowego odchylania pionowego.Sprawdzenie toru odchylania ramki nie wskazuje na jegoniew³aœciwe dzia³anie. Metod¹ „prób i b³êdów” doprowadzonodo wymiany tranzystorów T12 (BC858) i T13 (BC848) nap³ycie g³ównej, co definitywnie usunê³o zjawisko. W.W.Sony KV-FX29TD chassis FX,Sony KV-FX2921B chassis CEChassis FX i CE sa identyczne, z wyjatkiem p³yty A (A-Board). Przy uszkodzeniach zasilacza mo¿na sprawdzaæ i diagnozowaæprzy pomocy ¿arówki. W przypadku, gdy zasilaczwydaje charakterystyczny dŸwiêk zak³ócaj¹cy, nale¿y zalaæcewkê LF1603 na przyk³ad mas¹ silikonow¹.Nie daje siê w³¹czyæ.Uszkodzone nastêpuj¹ce elementy: rozwarcie rezystoraR617 (0R33, 0.5W), zwarcie tranzystorów: Q601 i Q602 (obatypu 2SC4056P).Nieprawid³owe dzia³anie uk³adów odchylania pionowego.Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: tranzystoryQ509 (2SC4381) – przerwa i Q510 (2SA1667) – zwarcie, rezystory– rozwarcie R548 i R459 (1R2, 0.5W), R544 (22R,1W), diody – zwarcie D506 (UO5G) i D507 (GP08) i d³awikL805 (1.8mH).Brak obrazu, fonia prawid³owa.Pomiary wykazuj¹ brak napiêcia siatki drugiej (oko³o 580V)uszkodzona dioda D816 (RPG-02). Ponadto uszkodzony rezystorR838 (1k8,1 W).W.W.42 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Porady serwisoweMonitoryMonitor Philips BCM082/00BPo 30 sekundach od w³¹czenia zrywa synchronizacjê.Przewód ³¹cz¹cy monitor i komputer jest sprawny. Uszkodzonyzosta³ uk³ad scalony – generator linii MC1391 firmyMotorola. Po jego wymianie nale¿y ustawiæ synchronizacjêpoziom¹ potencjometrem R419 2k2.R.S.Philips 15A2227ZBrak startu zasilacza.Brak napiêæ zasilaj¹cych na uk³adzie 7109 - nó¿ki 1 i 2(MC44603P), napiêcie na kondensatorze 2105 - 300V.Uszkodzony by³ rezystor bezpiecznikowy 3133 o wartoœci4R7 zasilaj¹cy napiêciem têtni¹cym 110V (z diody 6121) drentranzystora 7107 (rezystor mia³ widoczne punktowe wypalenieo œrednicy oko³o 0.5mm, lakier nie by³ przegrzany). Tranzystor7107 nie mia³ zwarcia. Po wymianie rezystora monitordzia³a.B.Sz.Philips 17A280BQ/02CPrzypadkowe przerwy w dzia³aniu monitora.Usterka objawia³a siê okresowym zanikiem funkcjonowaniamonitora. Wadliwym podzespo³em (rozwarcie) okaza³ siêrezystor 3944 (1M) znajduj¹cy siê po pierwotnej stronie przetwornicysieciowej.T.F.Dell D1528LSBrak odchylania pionowego.Zanik odchylania pionowego jest najczêœciej spowodowanyuszkodzeniem uk³adu scalonego TDA8172, pe³ni¹cegofunkcjê stopnia mocy odchylania w pionie. Po jego wymianie,a przed za³¹czeniem monitora, nale¿y sprawdziæ koniecznietranzystory Q305 (2SD471A) oraz Q306 (2SB564A). T.F.Tatung TM4422Brak obrazu.Na ekranie uszkodzonego monitora nie pojawia³ siê ¿adenobraz, natomiast z jego wnêtrza wydobywa³ siê odg³os podobnydo tego, który towarzyszy iskrzeniu powstaj¹cemu w wadliwymkineskopie. Podczas wykonywania pomiarów okaza-³o siê, ¿e pojemnoœæ kondensatora CE806 (100µF, 400V) do-³¹czonego do sieciowego prostownika mostkowego zmala³ado wartoœci 15nF. Z zewn¹trz kondensator wygl¹da³ ca³kowicienormalnie.T.F.Packard Bell 2020Nie dzia³a.Dostarczony do naprawy egzemplarz by³ ju¿ wczeœniej przezkogoœ naprawiany, o czym œwiadczy³o puste miejsce po tranzystorzestopnia koñcowego linii Q424. Nie maj¹c (z powodu brakuschematu) informacji o typie tranzystora, zamontowano tranzystorBUH515. Wymieniono równie¿ kondensator dostrojeniapowrotów linii C430 (5.6nF, 2kV). Po za³¹czeniu do sieci, monitorrozpocz¹³ prawid³owe funkcjonowanie, aczkolwiek wymaganaby³a jeszcze niewielka korekta niektórych regulacji.Na zakoñczenie jeszcze jedna istotna uwaga dla tych, którzynie posiadaj¹ schematu: nale¿y pamiêtaæ o tym, ¿e tranzystorQ802 jest elementem MOSFET. Najczêœciej stosowane s¹ w tymmiejscu podzespo³y typu IRF630 lub YTAF630. Nie nale¿y przytym daæ siê zwieœæ opisowi zawartemu na p³ycie bazowej urz¹dzenia,gdy¿ wyprowadzenia elementu opisane s¹ tam jako “ECB”(sugeruj¹c tranzystor bipolarny) zamiast “SDG”. T.F.CTX 1451CLRObraz jest w ¿ó³tym odcieniu.Po dok³adnym sprawdzeniu modu³u wzmacniaczy wizyjnychokaza³o siê, ¿e jeden z sygna³ów steruj¹cych katody kineskopuma du¿o ni¿sz¹ amplitudê ni¿ dwa pozosta³e. Przyczyn¹by³ uszkodzony kondensator C604 10nF blokuj¹cy wyprowadzenie4 uk³adu steruj¹cego wzmacniaczami wizyjnymiM51387P. Do wyprowadzenia tego przy³¹czony jest suwakpotencjometru ustalaj¹cego wzmocnienie uszkodzonego toruwizyjnego. Kondensator zwiera³ napiêcie z potencjometru. Powymianie kondensatora obraz by³ poprawny. A.B.Acer 7156Zniekszta³cenia poduszkowate obrazu.WyraŸnie obserwowalna tendencja do zaginania bokówobrazu w kierunku œrodka ekranu - uk³ad korekcji zniekszta³ceñpoduszkowatych nie dzia³a prawid³owo. Wymiana uk³aduTDA4866 (skutkuj¹ca zwykle znaczn¹ popraw¹) nie pomagaw zauwa¿alny sposób. Nastêpnym najbardziej podejrzanym jestuk³ad TDA4855. Wyprowadzenie 21 tego uk³adu stanowi wejœciesygna³u kompensacji zniekszta³ceñ poduszkowatych. Impulskompensacji jest doprowadzany z 13 nó¿ki uk³adu AP3105(IC854). Uk³ad ten wytwarza „cyfrowy” impuls, który jest przekszta³canyna napiêcie sta³e przy pomocy elementów R858(10k) i C854 (2µ2). Zakres napiêcia sta³ego wynosi 0÷5V.Prac¹ tranzystora kluczuj¹cego MOSFET po pierwotnejstronie przetwornicy steruje uk³ad UC3824, który bezpoœrednionie ma nic wspólnego ze zniekszta³ceniami typu poduszka,a mo¿e mieæ wp³yw jedynie na szerokoœæ i jaskrawoœæ obrazu,gdy napiêcie +B jest za niskie. Oprócz wymienionychwczeœniej potencjalnie uszkodzonych uk³adów nale¿y zwróciæuwagê na fakt, ¿e ustawienia geometrii obrazu wraz z nastawamikompensacji zniekszta³ceñ s¹ zapamiêtane w pamiêciEEPROM (IC851). Monitor Acer 7156 mo¿e pracowaæ w ró¿-nych trybach czêstotliwoœci linii i ramki. Jeœli obraz dla jednegoz trybów pracy jest poprawny a dla innego trybu zniekszta³cony,nale¿y dokonaæ ustawieñ parametrów obrazu i zapamiêtaniaich dla ka¿dego trybu oddzielnie. Tak w³aœnie by³o wopisywanym przypadku.W.W.Philips Brilliance 1520Monitor nie daje siê uruchomiæMonitor nie chce wystartowaæ, brak wysokiego napiêcia.Pomiary doprowadzaj¹ do wykrycia uszkodzenia tranzystoralinii. Po jego wymianie monitor nadal nie startuje, tym razem zpowodu zadzia³ania uk³adów zabezpieczaj¹cych. Dalsze poszukiwaniadoprowadzaj¹ do wymiany cewki o oznaczeniu74491 w uk³adzie regulacji szerokoœci obrazu, bêd¹cej przyczyn¹uruchomienia uk³adów ochronnych.W.W.}SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 43

Odbiornik SAT Amstrad SRX300Odbiornik SAT Amstrad SRX300Jerzy GrembaW artykule tym przedstawiono opis dzia³ania inaprawy odbiornika satelitarnego Amstrad SRX300.Jest on nastêpnym modelem analogowego odbiornikasatelitarnego firmy Amstrad po modelach SRX100/200. Schemat tego odbiornika zamieszczono w „SE”nr 2/2001.1. Obwody g³owicyTabela 1. Opis funkcji wyprowadzeñ w g³owicyodbiornika Amstrad SRX300Nr Oznaczenie Opis funkcji1 LNB/POLVCCZasilanie LNB i prze³¹czanie polaryzacjipoziomem napiêcia2, 4, 8 +12V Zasilanie czêœci analogowej g³owicy3, 5 VT Napiêcie systemu strojenia g³owicy6 PRESCALER Wyjœcie sygna³u preskalera7, 10 GND Masa9PAL/MACWejœcie steruj¹ce prze³¹czania pasmademodulatora g³owicy dla sygna³ów PAL iMAC.11Wyjœcie sygna³u baseband zB.BAND OUTdemodulatora FM g³owicy12 +5V Zasilanie obwodów cyfrowych g³owicyOdbiornik Amstrad SRX300 wyposa¿ony jest w 1-wejœciow¹g³owicê TU702 (Tuner/demodulator) firmy Rear-WorldTechnology Ltd. G³owica przestrajana jest w oparciu o zewnêtrznysystem strojenia PLL z wykorzystaniem uk³adu IC105(UAA2001), umieszczonego w panelu czo³owym odbiornika.Sygna³ wyjœciowy preskalera PSC OUT z wyprowadzenia 6modu³u g³owicy (po podzieleniu czêstotliwoœci oscylatora lokalnegog³owicy przez 512) doprowadzony jest do wejœcia FIN(n.11) mikroprocesora kontroluj¹cego pracê odbiornika, zrealizowanegona uk³adzie AMS41220 (IC101). Mikroprocesorpoprzez interfejs z³o¿ony z sygna³ów DATA, CLK i EN doprowadzonychodpowiednio do n.14, 13 i 12 uk³adu IC105,steruje prac¹ systemu strojenia dostarczaj¹c napiêcia strojeniaVT (z n. 2 uk³adu IC105) doprowadzonego do obwodów strojeniamodu³u g³owicy (wyprowadzenia 3 i 5).G³owica zasilana jest nastêpuj¹cymi napiêciami:• +5V - przeznaczone do zasilania czêœci cyfrowej,• +12V - do zasilania czêœci analogowej,• Vcc LNB/POL - do zasilania LNB z polaryzacj¹ prze³¹czan¹napiêciem.G³owica jest objêta pêtl¹ automatycznej regulacji czêstotliwoœci(AFC). Sygna³ wyjœciowy (AFC OUT) stanowi¹cyjednoczeœnie wyjœciowy sygna³ demodulatora FM g³owicy jestdoprowadzony do uk³adu komparatora okienkowego zrealizowanegona uk³adzie IC102 (umieszczonym w panelu czo-³owym).W zale¿noœci od potrzeby wspó³pracy odbiornika z dekoderemMAC do wyprowadzenia 9 (PAL/MAC) modu³u g³owicydoprowadzany jest steruj¹cy sygna³ napiêciowy (PAL 5V)z emitera tranzystora Q102 (PAL 5V DRIVER) umieszczonegow panelu czo³owym odbiornika.Sygna³ wyjœciowy baseband demodulatora FM g³owicy jestdostêpny na wyprowadzeniu 11 g³owicy, jest on wykorzystywanydo sterowania torów wizji i fonii odbiornika. W tabeli 1przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñ g³owicy TU702.2. Tor sygna³u wizjiWyjœciowy sygna³ baseband g³owicy doprowadzony jest zapoœrednictwem kondensatora C701 do bazy tranzystora Q701stanowi¹cego wzmacniacz tego sygna³u. Wartoœæ miêdzyszczytowawzmacnianego sygna³u baseband jest regulowana przypomocy rezystora nastawnego VR701 i kondensatora strojeniowegoTC701 wchodz¹cych w sk³ad obwodu HF PEAK V GAIN.Z kolektora tego tranzystora sygna³ doprowadzony jest poprzezobwód z³o¿ony z dodatkowego stopnia wzmacniaj¹cego ztranzystorem Q720 i prze³¹cznikiem SW1 do wtórnika emiterowegozrealizowanego na tranzystorze Q702.Dodatkowy stopieñ z tranzystorem Q720 z prze³¹cznikiemSW1 umo¿liwia dodatkowe wzmocnienie sygna³u basebandw przypadku odbioru sygna³ów z pasma C. Dla pasma Ku sygna³baseband jest przy³¹czony do wtórnika Q702 z pominiêciemdodatkowego stopnia wzmacniaj¹cego.Elementy: L701, L702, R710÷R714 i C705 stanowi¹ obwóddeemfazy sygna³u wizji. Straty poziomu sygna³u na wyjœciuobwodu deemfazy s¹ kompensowane we wzmacniaczu ztranzystorami Q703 i Q704.Po wzmocnieniu sygna³ jest doprowadzony za poœrednictwemseparatora z tranzystorem Q705 do uk³adu filtru dolnoprzepustowegoz³o¿onego z: L703, L704, C712÷C716, R727 i R728.Sygna³ wyjœciowy separatora (z emitera Q705) jest doprowadzonytak¿e do gniazda przeznaczonego dla dekodera (UN-CLAMPED VIDEO) na p³ycie g³ównej odbiornika oraz dokoñcówki 5 gniazda J101 INTERFACE, przeznaczonego dowspó³pracy z zewnêtrznym dekoderem. Sygna³ ten oznaczonyjest: PAL BASEBAND OUT.Po odfiltrowaniu w filtrze dolnoprzepustowym sygna³ jestwzmacniany w stopniu z tranzystorem Q708, nastêpnie separowanyw stopniu z tranzystorem Q709 i doprowadzony dotoru wzmacniaj¹cego z³o¿onego z wtórników Q712 oraz Q713i stopni wzmacniaj¹cych z tranzystorami Q714 i Q715. Tor tendostarcza wzmocniony sygna³ video do obwodu klampowaniaz³o¿onego z ró¿nicowej pary tranzystorów Q716 i Q717. Obwódkolektora tranzystora klampuj¹cego Q716 jest przy³¹czonypoprzez obwód z³o¿ony z: R751, C727, L705 i C720 doemitera tranzystora separatora Q709.Zadaniem obwodu klampowania jest usuniêcie sygna³udyspersji z sygna³u wizyjnego. Sklampowany sygna³ wizyjnydoprowadzony jest za pomoc¹ separatora z tranzystorem Q710,z³¹cze LK1 i nastêpnie przez stopieñ z tranzystorem Q722(wtórnik) jako sygna³ CLAMPED PAL do wyprowadzenia 10gniazda INTERFACE.44 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Odbiornik SAT Amstrad SRX300Sygna³ wyjœciowy baseband z emitera wtórnika Q702 jestza poœrednictwem separatora z tranzystorem Q711 doprowadzonyjako sygna³ MAC BASEBAND OUT do wyprowadzenia4 gniazda INTERFACE.3. Tor sygna³u audioWyjœciowy sygna³ baseband z emitera tranzystora Q702doprowadzony jest do stopnia mieszacza zbudowanego na tranzystorze2 bramkowym MOSFET (Q805), za poœrednictwemfiltru z³o¿onego z: R814, L803, L804, L806, C811, C809 iC816. Do drugiej bramki tranzystora mieszacza doprowadzonyjest sygna³ wyjœciowy z emitera tranzystora Q802 separuj¹cegosygna³ oscylatora, przestrajanego napiêciem pochodz¹cymz uk³adu syntezy czêstotliwoœci systemu strojenia fonii,zrealizowanego na uk³adzie IC802 (NJ88C33).Tranzystor Q801 pracuje w uk³adzie generatora przestrajanegonapiêciem. Jego obwód rezonansowy z³o¿ony jest z diodypojemnoœciowej D801, indukcyjnoœci L802 i pojemnoœciC838, C839. Obwód ten jest przestrajany napiêciem pochodz¹cymz n.12 uk³adu IC801. Uk³ad IC801 pracuje z czêstotliwoœci¹zegara równ¹ 2MHz (n.2 IC801), sygna³ o tej czêstotliwoœcidoprowadzony jest za poœrednictwem wtórnika z tranzystoremQ812 z oscylatora kwarcowego mikroprocesora. Sterowanieuk³adu syntezy IC801 odbywa siê za pomoc¹ sygna-³ów danych (DATA, n.4 IC801) i zegara (SCL, n.5 IC801) pochodz¹cychz mikroprocesora.Na specjaln¹ uwagê zas³uguje znakomity uk³ad NJ88C33firmy Mitel. Uk³ad ten stanowi scalon¹ strukturê syntezera czêstotliwoœciPLL akceptuj¹cego na wejœciu FI sygna³y o czêstotliwoœcido 150MHz, natomiast na wejœciu odniesienia RI -do 50MHz. Na rysunku 1 przedstawiono schemat blokowyuk³adu NJ88C33. Liczniki R, A i N steruj¹ cyfrowym komparatoremfazy z prze³¹czanymi wyjœciowymi Ÿród³ami pr¹dowymi.Wyjœcia te s¹ typu 3-stanowego oraz sample and hold.Napiêcie wyjœciowe detektora fazy PD zmienia siê w granicach0÷4V. Wyjœcie detekcji zamkniêcia pêtli (LD) oraz wyjœcieFVN licznika N s¹ przeznaczone do testowania stanu pêtli(normalnie nie s¹ wykorzystane).Wyjœcie PORT umo¿liwia realizacjê zewnêtrznych funkcji.Mo¿liwe jest sterowanie modulo uk³adu przy pomocy liniiS/D w celu programowego wyboru za poœrednictwem magistraliI 2 C lub wyboru wspó³czynnika podzia³u preskalera (np.64/65 lub 128/129 dla uk³adów preskalera SP8704 / SP8705firmy Mitel). Wyjœcie sterowania modulo (MOD) umo¿liwiasterowanie podwójnym wspó³czynnikiem podzia³u preskalerazewnêtrznego.Praca uk³adu NJ88C33 kontrolowana jest przy pomocy magistraliI 2 C, do której mog¹ byæ przy³¹czone sygna³y w standardzieTTL/HCMOS, kompatybilnym dla wiêkszoœci mikroprocesorów.Stosunkowo du¿a dopuszczalna pojemnoœæ obci¹¿enia(do 400pF, jako maksymalna dla standardu I 2 C) oraz zastosowanieprzerzutników Schmitt’a, zapewnia transfer danych bezzjawiska dr¿enia (jitter). Ta w³aœciwoœæ oraz niski poziom emisjizak³óceñ (EMI) pozwalaj¹ na uzyskanie bardzo stabilnegosystemu strojenia PLL dla wysokiej jakoœci toru audio. W tabeli2 przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu NJ88C33.Sygna³ wyjœciowy mieszacza (dren tranzystora Q805) jestprzy³¹czony do dwóch torów audio: pierwszy z nich to tor szerokopasmowy,monofoniczny zrealizowany na uk³adzieS/DSCLSDA3452I CINTERFACE7-BIT SR12-BIT SR16-BIT SR8-BIT SRSTATUS LATCH 8-BIT6PORT7-BIT LATCH12-BIT LATCH16-BIT LATCH10FVNF1GND2R1892A COUNTER 7-BITN COUNTER 12-BITR COUNTER 16-BITDIGITAL PHASECOMPARATOR1214PDLDVdd1CONTROL7MODGND111DIVIDE BY2/4VOLTAGEDOUBLER13CRys.1. Schemat blokowy uk³adu NJ88C33.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 45

Odbiornik SAT Amstrad SRX300Tabela 2. Opis funkcji wyprowadzeñ uk³aduNJ88C33Nr Oznaczenie Opis funkcji1 V DD Napiêcie zasilania (typowo 5V lub 3V)2 RIWejœcie sygna³u czêstotliwoœci odniesienia.Wejœcietojestsprzê¿one zmiennopr¹dowo(AC) dla sygna³u sinusoidalnego orazsta³opr¹dowo dla sygna³u prostok¹tnego3 S/DWejœcie trybu pracy single/dual modulus.Dla single wyprowadzenie powinno byæ wstanie niskim4 SDA Wejœcie danych magistrali I 2 C5 SCL6 PORT7 MOD8 FI9 GND2Wejœcie zegara magistrali I 2 C.Czêstotliwoœæ zegara mo¿e wynosiæmaksymalnie 5MHzWyjœcie steruj¹ce; mo¿e byæprogramowane poprzez magistralê I 2 CSterowanie modu³em (wspó³czynnikiemdzielenia)Wejœcie dla sygna³u z VCO lub preskalera.Dla sygna³u sinusoidalnego jest sprzê¿onezmiennopr¹dowo, dla sygna³uprostok¹tnego – sta³opr¹dowoMasa przeznaczona dla wejœcia FI. Do tegowyprowadzenia powinna byæ przy³¹czonamasa sygna³u VCO lub preskalera10 FVN Wyjœcie typu „otwarty dren” dla licznika N11 GND1 Masa zasilania12 PD13 C14 LD3 stanowe wyjœcie pr¹dowe detektora fazy.Polaryzacja tego wyjœcia mo¿e byæprogramowana za pomoc¹ magistrali I 2 CWyjœcie podwajacza napiêcia. Wyjœcie tomo¿e byæ kontrolowane za pomoc¹magistrali I 2 CWyjœcie detekcji zamkniêcia pêtli typu„otwarty dren”TBA120T (IC802), drugi - stanowi tor w¹skopasmowy, stereofonicznyz uk³adem redukcji szumów pracuj¹cym w systemieWegener-Panda 1.W torze szerokopasmowym, sygna³ wyjœciowy mieszaczajest doprowadzony poprzez szeregowo po³¹czone: R819, C824i ceramiczny filtr CF801 o czêstotliwoœci œrodkowej 10.7MHz,na wejœcie (n.14) uk³adu IC802, który stanowi demodulatorFM monofonicznego sygna³u audio. Na wyjœciu tego uk³adu(n.8) znajduje siê prze³¹czany prze³¹cznikiem SW2 obwóddeemfazy audio 50µs lub J17. Z wyjœcia obwodu deemfazysygna³ fonii rozdzielony zostaje na dwa tory sygna³owe poprzezstopnie tranzystorowe Q810 i Q811, a nastêpnie dostarczonedo analogowego prze³¹cznika CMOS zrealizowanegona uk³adzie IC309 (odpowiednio n.2 dla kana³u lewego orazn.5 dla kana³u prawego) oraz do prze³¹cznika analogowegoCMOS z wykorzystaniem uk³adu IC308 (n.15 dla kana³u lewegooraz n.13 dla kana³u prawego).Z wyjœæ kluczy uk³adu IC309 (Y i Z) sygna³y fonii przy³¹czones¹ za poœrednictwem tranzystorów Q304 i Q303 do gniazdaVCR PERITEL (J702), do wyprowadzenia 3 dla kana³u lewegoi wyprowadzenia 1 dla kana³u prawego.Dla toru w¹skopasmowego sygna³u audio, sygna³ wyjœciowymieszacza doprowadzony jest poprzez separator na tranzystorzeQ302 do dwóch obwodów filtracyjnych z w¹skopasmowymifiltrami ceramicznymi CF301, CF303 o czêstotliwoœciœrodkowej 10.7MHz i CF302, CF304 o czêstotliwoœci œrodkowej10.52MHz. Po odfiltrowaniu obydwa sygna³y s¹ wzmacnianei demodulowane w podwójnym uk³adzie demodulatoraFM przy pomocy uk³adu TBA229-2 firmy Siemens (IC302).Zdemodulowane sygna³y ma³ej czêstotliwoœci kana³u lewegoi prawego s¹ doprowadzone do uk³adu redukcji szumówpracuj¹cym w systemie Wegener-Panda 1, którego podstawowymelementem jest uk³ad kompadora IC304 (NE572N).Ponadto w systemie redukcji szumów pracuj¹ uk³ady:IC309, IC305 i IC306. Poziom sygna³ów wyjœciowych z filtrówdolnoprzepustowych (LPF) jest regulowany w celu ichdopasowania do wymagañ uk³adu kompadora rezystorami nastawnymiVR301 (L GAIN) i VR302 (R GAIN).Wyjœciowe sygna³y po redukcji szumów s¹ doprowadzonedo obwodów demfazy z wykorzystaniem dwóch wzmacniaczyoperacyjnych wchodz¹cych w sk³ad uk³adu IC307, a nastêpniedo klucza analogowego IC308 (n.2 i 3 dla kana³u lewegooraz n.1 i 5 dla kana³u prawego).Z wyjœæ klucza IC308 (n.15 i 4) sygna³y fonii s¹ przy³¹czonedo wejœæ klucza analogowego IC309 (n.2 i 5), do gniazdaD-SUB INTERFACE (wyprowadzenie 12 dla kana³u lewego;wyprowadzenie 13 dla kana³u prawego) za poœrednictwemseparatorów z tranzystorami Q724 i Q723.Sygna³ wyjœciowy trzeciego wzmacniacza operacyjnegoMIXER uk³adu IC307 (n.14), bêd¹cy wynikiem zmieszaniasygna³ów fonii lewego i prawego kana³u przeznaczony jest dlawejœcia audio modulatora UHF (TU701).4. Blok sterowania i wyœwietlacza LEDBlok sterowania odbiornika umieszczony jest w panelu czo-³owym odbiornika. Sercem tego bloku jest mikroprocesorIC101 (AMS41220). Ponadto blok ten zawiera: pamiêæEEPROM zrealizowan¹ na uk³adzie IC104 (SDA2516 firmySiemens), driver na uk³adzie IC105 (UAA2001) oraz komparatorokienkowy IC102.Czêstotliwoœæ zegarowa mikroprocesora wynosi 2MHz ijest stabilizowana rezonatorem kwarcowym X101. Dioda ZeneraD106 ogranicza wartoœæ sygna³u wyjœciowego preskaleraPSC g³owicy odbiornika doprowadzonego do mikroprocesora(port FIN, n.11 uk³adu IC101).Funkcja reset dla mikroprocesora realizowana jest przy pomocyuk³adu IC103, diod D108 i D105 oraz pojemnoœci C101.Opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesora IC101 przedstawionow tabeli 3.Komunikacja mikroprocesora z pamiêci¹ EEPROM(IC104) oraz z uk³adem syntezy czêstotliwoœci systemu strojeniafonii IC801 odbywa siê przy pomocy magistrali I 2 C.Kontrola pracy 7 segmentowego sterownika LED IC151 orazuk³adu IC105 odbywa siê przy pomocy sygna³ów: zegara(CLOCK), danych (DATA = SDA) i zezwolenia (EN). Ponadtouk³ad IC105 dostarcza danych (sygna³ DATA>) dla sterownikawyœwietlacza LED IC151.Uk³ad IC105 wspomagany przez mikroprocesor IC101 pracujew systemie strojenia g³owicy. Wyjœciowym produktemuk³adu IC105 jest napiêcie strojenia VT, które przeznaczonejest do przestrajania g³owicy. Uk³ad IC105 pe³ni równie¿ funkcjêsterowania prze³¹czaniem TV/SAT z jego obwodem sygnalizacjiLED TV/SAT (D155) oraz wyborem sygna³ów wtorze fonii (sygna³y AUDIO L SEL i AUDIO R SEL).46 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Odbiornik SAT Amstrad SRX300Tabela 3. Opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesora AMS41220Nr Oznaczenie Opis funkcji1 VSS Masa2 INT Wejœcie sygna³u z odbiornika podczerwieni OS1513 VDD Napiêcie zasilania +5V4 EXTAL Wyjœcie dla przy³¹czenia rezonatora kwarcowego 2MHz5 XTALWejœcie dla przy³¹czenia rezonatora kwarcowego 2MHz. Z tegowyprowadzenia przesy³any jest sygna³ zegarowy do uk³adu syntezyczêstotliwoœci toru fonii IC801.6 NUM Przy³¹czona do masy7 0COMP Wyjœcie komparatora dla sygna³u b³êdu z n.16 IC1058 PCO/TIMERWyjœcie steruj¹ce za³¹czeniem napiêæ zasilacza ze stanu standby do stanupracy odbiornika (sygna³ Power On) oraz sterowaniem diody LED-STANDBY (D153)9 PC1 Port nie wykorzystany10 PC2Wyjœcie steruj¹ce polaryzacj¹ H/V (sygna³ POL H/V) oraz diod¹sygnalizacyjn¹ LED – H/V POSITION (D154)11 FIN Wejœcie dla sygna³u PSC z preskalera g³owicy12 PB0 Wejœcie sterowania z klawiatury lokalnej AUDIO, TUNING OUT13 PB1 Wejœcie sterowania z klawiatury lokalnej STBY, TUNING UP14 PB2 Wejœcie sterowania z klawiatury lokalnej CH UP, PRESET15 PB3 Wejœcie sterowania z klawiatury lokalnej CH DOWN, TV/SAT16 PB4 Wejœcie sterowania z klawiatury lokalnej H/V17 PB5 Wejœcie sterowania z klawiatury lokalnej MONO/STEREO18 PB6 Wejœcie sygna³u AFC z komparatora okienkowego IC102 (n.1)19 PB7 Wejœcie sygna³u AFC z komparatora okienkowego IC102 (n.7)20 PA021 PA1Port nie wykorzystany. Normalnie przy³¹czony do napiêcia zasilania +5Vpoprzez rezystor 10kPort nie wykorzystany. Normalnie przy³¹czony do napiêcia zasilania +5Vpoprzez rezystor 10k22 PA2 Port sterowania z klawiatury lokalnej - szyna wspólna dla SW165 do SW16823 PA3 Port sterowania z klawiatury lokalnej - szyna wspólna dla SW169 do SW17424 PA4 Sygna³ zezwolenia EN dla sterowania uk³adów IC151 i IC10525 PA5 Sygna³ zegara CLOCK dla sterowania uk³adów IC151 i IC10526 PA627 PA7Sygna³ zegarowy SCL magistrali I 2 C dla komunikacji mikroprocesora z pamiêci¹IC104 i uk³adem syntezy czêstotliwoœci systemu strojenia fonii IC801Sygna³ danych SDA magistrali I 2 C dla komunikacji mikroprocesora z pamiêci¹IC104 i uk³adem syntezy czêstotliwoœci systemu strojenia fonii IC801.28 RESET Sygna³ reset uzyskany z uk³adu IC103Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu UAA2001 zamieszczonow „SE” nr 8/2001 na stronie 11.Sygna³ wyjœciowy AFC g³owicy doprowadzony jest dokomparatora okienkowego IC102 pracuj¹cego w systemie automatycznejregulacji czêstotliwoœci. Punkt dostrojenia ustawianyjest rezystorem nastawnym VR101 (OFF SET). Napiêciawyjœciowe komparatora okienkowego steruj¹ dwa wejœciaAFC mikroprocesora. Mikroprocesor w zale¿noœci od kierunkuzmian odchy³ki czêstotliwoœci oscylatora lokalnego g³owicykoryguje za pomoc¹ interfejsu I 2 C wartoœæ napiêcia przestrajaniaotrzymywanego na wyjœciu VT uk³adu IC105.Uk³ad IC151 pe³ni funkcjê kompletnego sterownika 4-cyfrowegowyœwietlacza LED (D151). Praca sterownika kontrolowanajest za pomoc¹ sygna³ów CLK, EN i DATA>. TranzystoryQ151÷Q154 sterowane ze sterownika IC151 przy³¹czaj¹katody poszczególnych cyfr wyœwietlacza LED do masy.5. Interfejs sygna³ów wejœcia / wyjœciaInterfejs sygna³ów wejœcia/wyjœcia wyposa¿ony jest w nastêpuj¹cegniazda:• VCR-SCART (J702) - przeznaczonedo wspó³pracy z magnetowidem,• TV-SCART (J703) - przeznaczonedo wspó³pracy z odbiornikiem TV,• AUDIO-RCA (J701) - przeznaczonedo wspó³pracy ze wzmacniaczemaudio.Sygna³ video doprowadzony jestz uk³adu IC309 poprzez wtórnikemiterowy z tranzystorem Q718 dowyprowadzenia 19 gniazda VCR-SCART. Z rezystora R756 (w obwodzieemitera tranzystora Q718) sygna³video jest przesy³any do n.7uk³adu IC310, pe³ni¹cego funkcjêprze³¹cznika sygna³ów video. Uk³adten dostarcza sygna³ video do wyprowadzenia19 gniazda TV-SCART oraz do wejœcia video (V.IN)modulatora TU701.Sygna³ video jest doprowadzonydo modulatora jedynie w przypadkuza³¹czenia odbiornika do stanu pracy.W stanie czuwania modulator niejest wysterowany sygna³em video.Stan wyjœcia (n.1) uk³adu IC310jest uzale¿niony od pojawienia siênapiêcia zasilania SW+12V, którepojawia siê po prze³¹czeniu odbiornikado stanu pracy oraz od napiêciadoprowadzonego do wyprowadzenia8 gniazd VCR SCART i TV SCART.Uk³ad IC311 pe³ni funkcjê prze-³¹cznika sygna³ów audio (dwa prze-³¹czniki 3 pozycyjne). Sygna³y audiodla lewego i prawego kana³u s¹doprowadzone z wewnêtrznego toruaudio odbiornika poprzez wtórnikiemiterowe do wyprowadzeñ 1 i 3gniazda VCR- SCART oraz do wejœæ (n.1 i n.10) uk³adu IC311.Do drugiej pary wejœæ (n.3 i n.8) uk³adu IC311 przy³¹czane s¹zewnêtrzne sygna³y audio poprzez gniazdo VCR SCART.Wyjœciowe sygna³y z prze³¹czników SWA i SWB (zawartychw strukturze IC311) doprowadzone s¹ do gniazd wyjœciowychaudio RCA (J701), do wyprowadzeñ 1 i 3 gniazda TV SCARToraz po zsumowaniu przez rezystory R380 i R381, jako sygna³MIX AUDIO - do wzmacniacza operacyjnego MIXER, stanowi¹cegoelement struktury uk³adu IC307. Wyjœciowy sygna³tego wzmacniacza stanowi sygna³ wejœciowy audio (A.IN) dlamodulatora TU701.6. Zasilacz odbiornikaNapiêcie sieciowe (220V, 50Hz) jest wyprostowane pó³okresowopoprzez diodê D1 (1N4007), a nastêpnie odfiltrowaneprzez kondensator elektrolityczny C2. Obwód zasilaniasieciowego jest zabezpieczony bezpiecznikiem zw³ocznymFS1, natomiast rezystor R1 ogranicza pr¹d ³adowania kondensatoraC2 i zabezpiecza diodê D1 przed zbyt du¿¹ wartoœci¹pr¹du w chwili w³¹czenia zasilania.SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 47

Odbiornik SAT Amstrad SRX300Zasilacz odbiornika Amstrad SRX300 zrealizowany jest woparciu o przetwornicê impulsow¹ z wykorzystaniem sterownikaIC1. Uk³ad IC1 zasilany jest napiêciem uzyskanym z szeregowopo³¹czonych rezystorów R2 i R3 oraz z uk³adu z³o¿onegoz diody D3 i kondensatora C5 zasilanego z uzwojeniasprzê¿enia zwrotnego (wyprowadzenie 2 i 3) transformatoraprzetwornicy T1. Z n.6 uk³adu IC1 poprzez obwód z³o¿ony z:C18, D8, R8 i R9 sterowany jest bipolarny tranzystor kluczuj¹cyQ1. W obwodzie emitera tranzystora Q1 umieszczony jestrezystor R11, przeznaczony do kontroli wartoœci pr¹du w obwodziekolektor-emiter tranzystora kluczuj¹cego.Napiêcia wyjœciowe przetwornicy ustawiane jest przy pomocyrezystora nastawnego RV1. Rezystorem tym nale¿y regulowaæwyjœciowe napiêcie +5V.Przetwornica dostarcza trzech napiêæ: +5V, +12V i 23V.Napiêcie wyjœciowe +23V zasila impulsowy regulator IC501,którego g³ównym zadaniem jest dostarczenie napiêæ zasilaj¹cychLNB. Napiêcie wyjœciowe regulatora IC501 uzyskiwanejest na wyjœciu rezystora R514 (od strony bazy tranzystoraQ504). Wyjœciowy obwód uk³adu IC501 zabezpieczony jestod przeci¹¿eñ i zwaræ w obwodzie zasilaj¹cym LNB (w liniizasilaj¹cej LNB lub w samym LNB). Obwód zabezpieczeniaprzed przeci¹¿eniem z³o¿ony jest z: R514, Q504 (wspó³pracuj¹cegoz obwodem zawieraj¹cym R547), Q502, R516, C505oraz n.6 uk³adu IC501. Napiêcie wyjœciowe LNB B+ jest sterowanew zale¿noœci od wymaganej polaryzacji sygna³em POLV/H pochodz¹cym z mikroprocesora. Sygna³ ten poprzez w³¹czenie/wy³¹czenietranzystora Q518 zmienia parametry dzielnikarezystorowego z³o¿onego z: R508, R509, R511 i R512, atym samym napiêcie odniesienia na n.2 uk³adu IC501.Uk³ad scalony regulatora impulsowego L4960 umo¿liwiaregulacjê napiêcia wyjœciowego w zakresie 5.1÷40V, przy pr¹dziewyjœciowym do 2.5A. Cechuje siê wysok¹ sprawnoœci¹siêgaj¹c¹ 90% oraz wysok¹ maksymaln¹ czêstotliwoœci¹ pracywynosz¹c¹ 150kHz, a wbudowane uk³ady zabezpieczeniaTabela4.Opisfunkcjiwyprowadzeñ uk³aduregulatora L4960Nr Oznaczenie Opis funkcji1 SUUPLY VOLTAGE Wejœcie napiêcia nieregulowanego2 FEEDBACK INPUT3FREQUENCYCOMPENSATION4 GROUND Masa5 OSCILLATOR6 SOFT STARTWejœcie dla pêtli sprzê¿enia zwrotnego.Wyjœcie regulatora jest przy³¹czone dotego wejœcia dla napiêcia wyjœciowego5.1V lub poprzez dzielnik rezystancyjnydla wy¿szych napiêæ wyjœciowychregulatoraSzeregowy obwód RCprzy³¹czonypomiêdzy tê nó¿kê amasêdeterminuje charakterystykêwzmocnienia pêtli regulacyjnejRównoleg³yobwódRCprzy³¹czonypomiêdzy tê nó¿kê,amasê determinujeczêstotliwoœæ prze³¹czaniaKondensator przy³¹czony pomiêdzytê nó¿kê amasê determinuje sta³¹czasow¹ "miêkkiego startu”.Kondensator ten okreœla tak¿ewartoœæ œredni¹ pr¹du obwoduzwarcia pr¹du wyjœciowego7 OUTPUT Wyjœcie regulatoraograniczaj¹ce pr¹d oraz zabezpieczenia przed przeci¹¿eniemtermicznym i uk³ad „miêkkiego startu” zapewniaj¹ przy ma³ejliczbie elementów zewnêtrznych znakomite warunki do zasilaniaLNB. Wa¿niejsze parametry techniczne tego uk³adu to:• zakres napiêcia wejœciowego: 9÷46V,• zakres regulowanych napiêæ wyjœciowych: 5.1÷40V,• dok³adnoœæ regulacji od zmian napiêcia wejœciowego: typowo15mV dla Ui = 10÷40V,• dok³adnoœæ regulacji od zmian obci¹¿enia: typowo 10mVdla Io = 0.5÷2A,• t³umienie têtnieñ: typowo 56dB,• typowy zakres czêstotliwoœci pracy: 85÷115kHz,• maksymalna czêstotliwoœæ pracy: 150kHz.W tabeli 4. przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñ uk³aduL4960.Napiêcie +23V zasila równie¿ obwód z³o¿ony z tranzystoraQ501 i diody stabilizacyjnej skompensowanej termicznieD502, dostarczaj¹cej napiêcie BR 18V, przeznaczone do zasilaniaobwodów systemu strojenia g³owicy (do uk³adu IC105).Uk³ady odbiornika zasilane s¹ nastêpuj¹cymi napiêciami:• LNB B+ przeznaczone do zasilania LNB,• BT 18V - sterowane napiêcie zasilania dla systemu strojeniag³owicy,• UNSW +12V - niesterowane napiêcie zasilania +12V,• SW +12V - sterowane napiêcie zasilania +12V,• UNSW +5V - niesterowane napiêcie zasilania +5V.Napiêcia sterowane s¹ przy pomocy sygna³u POWER ON(H) pochodz¹cego z mikroprocesora, który za poœrednictwemuk³adu zawieraj¹cego tranzystory Q514, Q513 i Q501 powodujeuaktywnienie tych napiêæ zasilaj¹cych.7. Naprawa odbiornikaObjaw: brak zasilania, nie pracuje przetwornica, uszkodzonybezpiecznik zw³oczny FS1.Przyczyn¹ braku dzia³ania odbiornika mo¿e byæ uszkodzenietranzystora Q1, rezystora R11 i kondensatora elektrolitycznegoC18. Uszkodzeniom w/w elementów towarzyszy czêstouszkodzenie uk³adu IC1. Tranzystor MJE18004 mo¿na zast¹piætranzystorem BUT11A.Objaw: przetwornica zasilacza „nie startuje”, napiêcie nakondensatorze C2 jest prawid³owe.Nale¿y sprawdziæ i ewentualnie wymieniæ rezystory R2 iR3. Rezystory te powinny byæ przystosowane do pracy przynapiêciu 350V. Nale¿y równie¿ sprawdziæ i ewentualnie wymieniækondensator C5 oraz diodê D3.Objaw: Dioda LED sygnalizacji polaryzacji V/H ca³y czasœwieci lub jest w stanie wy³¹czenia, albo œwieci s³abo.Objaw ten œwiadczy o uszkodzeniu mikroprocesora IC101.Objaw: wyœwietlacz LED wskazuje “8 8 8 8”Nale¿y wymieniæ uk³ad IC151 umieszczony w panelu czo-³owym odbiornika.Objaw: wyœwietlacz LED migocze krótkimi b³yskami lubca³kowicie nie dzia³a. W przypadku migotania, wskazuje cyfrêzero lub przypadkow¹ kombinacjê segmentów.Nale¿y przeœledziæ po³¹czenia drukowane pomiêdzy p³yt¹panelu czo³owego a p³yt¹ g³ówn¹ odbiornika. Mo¿liwe jestuszkodzenie mikroprocesora IC101 lub uk³adu IC105.}48 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

W oparciu o chassis S51A zbudowano miêdzyinnymi takie odbiorniki, jak: CX28C7VD3X/XEG,CX28C7VD3X/XET, CX28C7VN3X/XEE,CX28C7VW3X/PAR.Wejœcie w tryb serwisowyWejœcie w tryb serwisowy odbywa siêprzy pomocy nadajnika zdalnego sterowaniabêd¹cego na wyposa¿eniu odbiornikaprzez naciœniêcie nastêpuj¹cych przycisków:[ STANDBY ], [ DISPLAY ],[ MENU ], [ MUTE ], [ POWER ON ]. Naekranie pojawi siê napis “SERVICE (FAC-TORY)”.W trybie serwisowym mo¿na wyró¿niætrzy sk³adniki (mody):• Adjustment Mode (regulacja),• Option Mode (ustawianie opcji),• Reset Mode (w tym przypadku oznaczato ponowne ustawienie, przestawienie).Adjustment ModeWejœcie w Adjustment Mode odbywa siêprzez naciœniêcie przycisku [VOL+] lub[ VOL- ]. W tabeli 1 zamieszczono parametry,których wartoœci w tej opcji mo¿nazmieniaæ. Wyboru parametru dokonuje siêza pomoc¹ przycisków zmiany kana³ów[ ] i [ ], a jego zmianê przyciskami[VOL+] lub [ VOL- ]. Dla systemu PALzmiana parametrów dokonywana jest w nastêpuj¹cejsekwencji: AGC, VCO, SBT,SCT, SCR, SC, RG, BG, CDL, STT, LCO,VOL, PSL, PVS, PVA, PHS, PEW, PEP,PET, VSC, TSC, SA, QEW, PCT, PTT,PHM, PVP, PHP, NSR, PDL, AGC.Po ustawieniu odpowiednich wartoœcinale¿y wyjœæ z Adjustment Mode przez naciœniêcieprzycisku [ HIDDEN ] lub [ PO-WER ON/OFF ]. Po wyjœciu z tego trybuwszystkie regulacje zostaj¹ zapamiêtane. Pozakoñczeniu regulacji i wyjœciu z trybu AdjustmentMode nale¿y odbiornik wy³¹czyæi ponownie w³¹czyæ.Option ModeZe wzglêdu na mo¿liwoœæ wyposa¿aniaodbiornika z chassis S51A w ró¿ne opcje(funkcje), które s¹ dostêpne po zamontowaniuodpowiedniego bloku lub uaktywnieniew³aœciwej funkcji, chassis to ma 8 ró¿nychTryb serwisowy i lokalizacja uszkodzeñ w chassis S51A firmy SamsungTryb serwisowy i lokalizacja uszkodzeñ w chassis S51Afirmy SamsungMarian BorkowskiTabela 1Oznaczenieopcji. W tabeli 2 wyszczególniono poszczególne opcje i podanoich opis.Reset ModeMod ten jest u¿ywany podczas kontroli produkcyjnej dlasprawdzenia funkcji:ParametrZakreszmianWartoœciustawionefabrycznieAGC Automatyczna regulacja wzmocnienia 0÷63 10VCO Zakres sterowania oscylatora 0÷127 80 (nie zmieniaæ)SBT Zakres regulacji jaskrawoœci 0÷23 7SCT Zakres regulacji kontrastu 0÷23 16SCR Zakres regulacji nasycenia 0÷23 5 (nie zmieniaæ)SC Korekcja S 0÷63 11 (nie zmieniaæ)RGBGSterowanie wzmocnieniem sygna³u koloruczerwonegoSterowanie wzmocnieniem sygna³u koloruniebieskiego0÷63 310÷63 31CDL Poziom do sterowania katody 0÷7 5STT Regulacja odcienia koloru (dla NTSC) 0÷7 10 (nie zmieniaæ)LCOSterownie oscylatora dla standarduSECAM-L0÷1 1 (nie zmieniaæ)VOL Pocz¹tkowy poziom sygna³u fonii 0÷63 25PSL Liniowoœæ w pionie w standardzie PAL 0÷63 31 (nie zmieniaæ)PVSPVAPHSCentrowanie obrazu w pionie dlastandardu PALRegulacja wysokoœci obrazu dlastandardu PALCentrowanie obrazu w poziomie dlastandardu PAL0÷63 310÷63 310÷63 40PEW Szerokoœæ obrazu dla standardu PAL 0÷63 38PEPPECPETRegulacja zniekszta³ceñ E-W dlastandardu PALRegulacja zniekszta³ceñ w rogach dlastandardu PALRegulacja zniekszta³ceñ trapezowych dlastandardu PAL0÷63 220÷63 220÷63 30VSC Regulacja zawijania w pionie 0÷63 31 (nie zmieniaæ)TSC Regulacja kontrastu dla teletekstu 0÷63 20 (nie zmieniaæ)SAQEWPCTPTTPHMRegulacja separacji kana³ów dlastereofoniiRegulacja szerokoœci obrazu dla formatu12.8:9Regulacja kontrastu dla obrazu w„okienku” PIPRegulacja odcienia koloru dla obrazu w„okienku” PIPRegulacja przesuniêcia obrazu PIP wpoziomie0÷15 70÷7 50÷15 7 (nie zmieniaæ)0÷63 31 (nie zmieniaæ)0÷15 8 (nie zmieniaæ)PVP Ustalenie po³o¿enia obrazu PIP w pionie 0÷63 31 (nie zmieniaæ)PHPUstalenie po³o¿enia obrazu PIP wpoziomie0÷63 31 (nie zmieniaæ)NSR Regulacja nasycenia dla standardu NTSC 0÷23 3 (nie zmieniaæ)PDL OpóŸnienie dla standardu PAL 0÷15 0 (nie zmieniaæ)SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 49

Tryb serwisowy i lokalizacja uszkodzeñ w chassis S51A firmy Samsung140±2.5VGNDRys.1. Regulacja napiêciasiatki drugiej.• dodawania i usuwaniakana³ów,• poprawnoœci wyboruwersji jêzykowej,• nazewnictwa programówi jej kasowania.W procesie produkcyjnymu¿ywany jest równie¿mod Aging, który jeststosowany w trakcie wygrzewaniakineskopów.Wejœcie w ten mod nastêpuje przez dwukrotne naciœniêcieprzycisku [ FACTORY ]. Je¿eli odbiornik bêd¹c w tym modziezostanie wy³¹czony to po ponownym w³¹czeniu nadal wnim bêdzie. Wyjœcie z modu Aging nastêpuje po naciœniêciuprzycisku [HIDDEN] lub dowolnego przycisku na klawiaturzelokalnej.RegulacjeNajczêœciej koniecznoœæ dokonania regulacji w trybie serwisowymzachodzi w przypadku wymiany pamiêci EEPROMlub kineskopu. Po wymianie pamiêci EEPROM nale¿y w³¹czyæodbiornik co najmniej na 10 sekund. W tym czasie zostan¹ doniej przepisane wartoœci pocz¹tkowe nastaw regulacyjnych.Tabela 2OpcjaZOOM MODEAUDIO MODEONECHIPLED OPTIONLANGUAGESYSTEMATS OPTIONFIELD POLOSDMo¿liwoœæ wyboruPLU/NOR/ZOOM/16:9 12.8:9 (format) przy kineskopach 22 i 30”NORMAL/ZOOM/16:9PLUS/NORMAL 12.8:9 (format) przy kineskopach 26”NORMAL/ZOOMNICAM STEREOgdy zastosowano modu³ NICAMSTEREOLINE STEREOMONOTDA8844TDA8842NORMALPOLANDWESTENG/GER/FRA/DUT/SPA/ITA/SWEEASTENG/CZE/CRO/RUM/HUN/POLCFCICKCXCBONOFFFIELD POSFIELD NEGgdy zastosowano modu³ fonii A2gdy stereo jest tylko „po m.cz.”gdy odbiornik jest monofonicznyPrzed przyst¹pieniem do jakichkolwiek regulacji nale¿yustawiæ napiêcie zasilania na 155V. Napiêcie anodowe nie powinnoprzekraczaæ 33kV przy skrajnych po³o¿eniach regulatorówjaskrawoœci i kontrastu.Regulacja napiêcia siatki drugiejZ generatora nale¿y podaæ test pasów w ró¿nej skali szaroœci,na module kineskopu sondê oscyloskopu pod³¹czyæ do katod:BK, GK i RK. Reguluj¹c potencjometrem regulacji napiêciasiatki drugiej doprowadziæ napiêcie na katodzie o najwy¿-szym potencjale do poziomu 140±2.5V, jak pokazano na rysunku1.Uwaga: Przed przyst¹pieniem do wykonywania regulacjinale¿y odbiornik „wygrzaæ” przez co najmniej 30 minut.Regulacja ARWPrzed wprowadzeniem odbiornika w tryb serwisowy wybraækana³, na którym sygna³ jest najsilniejszy, a nastêpniewprowadziæ odbiornik w tryb serwisowy. Przy pomocy przycisków[ ] i [ ] wybraæ parametr AGC i przyciskami[ VOL+ ] lub [ VOL- ] tak regulowaæ wartoœæ AGC, aby zosta³yusuniête szumy widoczne na ekranie.Kolejnoœæ wykonywania regulacji geometrii obrazuZaleca siê wykonywanie regulacji geometrii obrazu wed³ugnastêpuj¹cej kolejnoœci:• centrowanie obrazu wpionie (PVS),• regulacja amplitudy odchylaniapionowego (wyso-Uwagikoœæ - PVA),• centrowanie w poziomie(PHS),• regulacja szerokoœci obrazu(PEW),• regulacja zniekszta³ceñ(PEP, PEC, PET).w odbiornikach wyposa¿onych w kineskopy oprzek¹tnej wiêkszej ni¿ 22”w odbiornikach wyposa¿onych w kineskopy oprzek¹tnej wiêkszej ni¿ 21”standardowo (domyœlnie)w telewizorach przeznaczonych na polski rynekw telewizorach przeznaczonych do krajów,wktórych u¿ywa siê jêzyka:angielskiego/niemieckiego/francuskiego/niderlandzkiego/hiszpañskiego/w³oskiego/szweckiegow telewizorach przeznaczonych do krajów,wktórych u¿ywa siê jêzyka:angieskiego/czeskiego/chorwackiego/rumuñskiego/wêgierskiego/polskiegoSECAM-L/L’, PAL/SECAM-B/GPAL-I (tylko pasmo UHF)PAL/SECAM-B/G, D/KPAL/SECAM-B/GPAL-B/Gu¿ywananieu¿ywanagdy zastosowano kineskop firmy Philipsz kineskopami innych producentówLokalizacja usterekBrak treœci obrazu ifoniiJe¿eli jest raster, to nale¿yzmierzyæ napiêcia naposzczególnych wyprowadzeniachg³owicy. W przypadkuich braku lub niew³aœciwejwartoœci nale¿ysprawdziæ poprawnoœæ napiêæw ga³êziach zasilaj¹cychg³owicê. Je¿eli napiêciaz zasilacza s¹ prawid³owe,wymieniæ g³owicê.Natomiast, gdy napiêciana wyprowadzeniach g³owicys¹ prawid³owe nale¿ysprawdziæ napiêcia na nó¿-50 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Tryb serwisowy i lokalizacja uszkodzeñ w chassis S51A firmy SamsungSprawdziænapiêcie nan.12 i 37 IC201(powinno byæ 8V)NieSprawdziæ / wymieniæIC804SprawdziæIC701 (n.3, 5)TakNieSprawdziæmodu³ fonii (MD701)TakSprawdziæIC701 (n.15, 18)NieSprawdziæ / wymieniæIC701, C712, C719Sprawdziæprzebieg nan.6 IC201(CVBS)NieSprawdziæ / wymieniæIC201TakTakSprawdziæIC601(n.1, 2, 14, 15)NieSprawdziæ / wymieniæIC601, R601, R602Sprawdziæprzebieg nan.19, 20, 21 IC201(wy. RGB)TakNieTakSprawdziæzespó³ AVSprawdziæprzebieg nan.27 IC202(we. Y)TakSprawdziæIC501NieNieSprawdziæ / wymieniæIC201, D205, DZ204Sprawdziæ / wymieniæIC501Rys.3. Algorytm lokalizacji uszkodzenia w przypadkubraku fonii.mieniæ mikroprocesor,• sprawdziæ obecnoœæ impulsów wyjœciowych odchylaniapoziomego na n.40 uk³adu IC201, przy ich braku sprawdziæ:IC201, Q402 i Q403,• sprawdziæ Q402 i Q403, gdy s¹ sprawne sprawdziæ i ewentualniewymieniæ DZ805 i IC802.TakSprawdziæ / wymieniæR505Brak obrazu przy prawid³owej foniiPrzy lokalizacji tej usterki nale¿y postêpowaæ zgodnie zalgorytmem przedstawionym na rysunku 2.Rys.2. Algorytm lokalizacji uszkodzenia w przypadkubraku obrazu.kach 39 i 40 uk³adu IC901. Przy braku tych napiêæ nale¿y wymieniæten uk³ad, a ponadto sprawdziæ i ewentualnie wymieniæ:IC201, IC902, IC701 oraz sprawdziæ modu³ fonii.Je¿eli napiêcia na n.39 i 40 s¹ w³aœciwe, nale¿y postêpowaæzgodnie z algorytmem przedstawiaj¹cym sposób postêpowaniaw przypadku braku obrazu przy prawid³owej fonii(rys.2) i przy braku fonii a w³aœciwym obrazie (rys.3).Brak napiêæ zasilaj¹cychPrzy tego typu usterce uszkodzenia nale¿y poszukiwaæwed³ug nastêpuj¹cej kolejnoœci:• nale¿y sprawdziæ napiêcia zasilaj¹ce 130V i 12.7V. Gdybrak jest tych napiêæ, sprawdziæ uk³ad IC801 i D802,• sprawdziæ napiêcie na n.9 uk³adu IC804, które powinnowynosiæ 5V. Je¿eli brak jest tego napiêcia, nale¿y sprawdziæ:IC804, DZ905 i DZ804,• sprawdziæ napiêcie na n.8 uk³adu IC901, napiêcie to powinnowynosiæ 4V. Przy braku tego napiêcia wymieniæuk³ad IC901,• sprawdziæ napiêcie na n.18 uk³adu IC901, które w staniepracy powinno byæ równe 5V, a w stanie standby – 0V.Je¿eli stany na tej nó¿ce nie s¹ prawid³owe, nale¿y wy-Brak foniiJe¿eli brak jest fonii, a obraz jest prawid³owy, lokalizacjêuszkodzenia powinien u³atwiæ algorytm poszukiwania uszkodzenia,przedstawiony na rysunku 3.Odbiornik w³¹cza i wy³¹cza siêW tym przypadku nale¿y stosowaæ nastêpuj¹c¹ procedurêlokalizacji uszkodzenia:• sprawdziæ obecnoœæ impulsów H na kolektorze tranzystoraQ403. Je¿eli stwierdzimy ich brak, nale¿y postêpowaætak samo, jak przy lokalizacji usterki przy braku napiêæzasilaj¹cych,• sprawdziæ obecnoœæ impulsów synchronizacji H na nó¿ce26 uk³adu IC901, jeœli jest ich brak, nale¿y sprawdziæ iewentualnie wymieniæ: IC901, Q907, C913, DZ402,• sprawdziæ impulsy na n.7 IC301 (V - blank). Je¿eli impulsyte s¹ w³aœciwe, nale¿y sprawdziæ i wymieniæ uszkodzonyelement, spoœród: Q301, Q302, D304,• je¿eli brak jest impulsów V - blank na n.7 IC301, nale¿yzmierzyæ napiêcie na n.6 tego uk³adu, napiêcie to powinnowynosiæ 16.5V oraz zmierzyæ napiêcie na n.1, którepowinno byæ równe -14V. Je¿eli napiêcia te s¹ w³aœciweuszkodzony mo¿e byæ uk³ad IC301 lub IC201. Natomiastw przypadku braku tych napiêæ nale¿y sprawdziæ: R409,R413, D407, D410, DZ302, DZ303.}SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 51

Czym zast¹piæ uk³ad TDA8178SCzym zast¹piæ uk³ad TDA8178SOd pewnego czasu pojawiaj¹ siê sygna³y, ¿e niemo¿na kupiæ uk³adu TDA8178S. Rzeczywiœcie uk³adten nie jest ju¿ produkowany i nied³ugo skoñcz¹ siêzapasy magazynowe w sklepach, które maj¹ go jeszczew swojej ofercie. Uk³ady odchylania pionowego, wktórych pracuje ten uk³ad czasami ulegaj¹ uszkodzeniui konieczna jest jego wymiana. Jest kilka uk³adówTDA817..., ale nie wiadomo, który z nich mo¿nazastosowaæ jako zamiennik.Tabela 1. Parametry uk³adu TDA8178SParametrWartoœæNapiêcie zasilania (n.2) 10÷42VPobór pr¹du I210mA (I3=0, I5=0)Pobór pr¹du I620mA (I3=0, I5=0)Maksymalny pr¹d wyjœciowy 2AMaksymalna amplituda impulsupowrotu100VPr¹d miêdzy n.5 i 6 (I D )Maksymalna dopuszczalna moc1A20Wdo procesoraIC201zasilanie (28V)R4541.52.2VC451100µR4528.2kFirma Mitsubishi proponuje wswoich odbiornikach: CT21A2,CT21A3, CT25A2, CT25A4,CT25A6, CT25B2 i CT25B3 zast¹pienieuk³adu TDA8178S uk³ademTDA8171. Na rysunku 1 pokazanoschemat uk³adu odchylaniapionowego z uk³adem TDA8178S,który zastosowano w tych odbiornikach.Uk³ad TDA8178S mo¿nabezpoœrednio zast¹piæ uk³ademTDA8171 w odbiornikach 21” i25”, natomiast w odbiornikach oprzek¹tnej ekranu 29” i 33” nale-¿y w miejsce kondensatora C457zamontowaæ szeregowe po³¹czenierezystora 1.5R/0.25W i kondensatora0.22µ. Na rysunku 2 pokazanoschemat blokowy uk³aduTDA8178S, a w tabeli 1 zamieszczonojego istotne parametry. Dane techniczne uk³adu TDA8171zosta³y zamieszczone w “Dodatku Specjalnym” nr 22.IC451TDA8178S1 2 3 4 5 6 729.6V 1.5V 0V 17.5V 29.2V 2.2V+ C4530.1µR45347kC452220µ+C4544.7µ+R4551.2 C458220µ+C456330µ+R45612kD451IN4003IDC4631000pC4610.01µC4571µR451220 C4550.1µRys.1. Schemat uk³adu odchylania pionowego odbiornika CT21A2.L451R458470R459180R46156R4571kQ401JC501-RQ4022SC2168-0Ydo n.10 IC201(MC44000)R403100kC4010.1cewkiodchylaniapionowego263+VSTDA8178S7654321Napiêcie odniesieniaZasilanie stopnia wyjœciowegoWyjœcieMasaGenerator powrotuZasilanieWejœcie odwracaj¹ce1REFERENCEVOLTAGEPOWERAMPLIFIERFLYBACKGENERATOR5Cewki odchylaniapionowegoPo³¹czone z n.4TDA8178S10.057TDA8178S4THERMALPROTECTION15.11 72.545.08Rys.2. Schemat blokowy z elementami aplikacji irozk³ad wyprowadzeñ uk³adu TDA8178S.Obudowa: HEPTAWATT}52 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Przegl¹d g³owic w.cz. firmy Philips - blok w.cz./p.cz. FE618Q/256Przegl¹d g³owic w.cz. firmy Philips (cz.16) - blok w.cz./p.cz.FE618Q/256Ryszard Strzêpek18. Blok w.cz./p.cz. FE618Q/256Czêœæ w.cz. bloku FE618Q/256 zosta³a wykonana w oparciuo g³owicê UV618/256. Blok posiada oznaczenie katalogowe3122 237 10030.18.1. Wersje bloków w.cz./p.cz.Oprócz opisywanego bloku FE618Q/256 spotkaæ mo¿nabloki typu FE skonstruowane w oparciu o g³owice: UV616,UV616S i U744. Wœród najczêœciej stosowanych bloków typuFE mo¿na wymieniæ nastêpuj¹ce: FE616SQ, FE618Q,FE616SQ/NICAM, FE618Q/NICAM, FE616Q/NICAM,FE644/NICAM.18.2. Podstawowe parametry mechaniczneWidok obudowy bloku FE618Q/256 wraz z oznaczeniamiwyprowadzeñ pokazano na rysunku 18.1.18.3. Opis wyprowadzeñOpis wyprowadzeñ bloku FE618Q/256 zestawiono w tabeli18.1.Tabela 18.1. Opis wyprowadzeñ bloku FE618Q/256Awejœcie antenowe 75R typu IEC5 napiêcie ARW 9.2 ÷ 0.85V6 napiêcie zasilania g³owicy +12V7 napiêcie zasilania pasma dolnego VHF +12V8 napiêcie zasilania pasma wysokiego VHF +12V10 napiêcie zasilania pasma UHF +12V11 napiêcie strojenia 0.48 ÷ 28V12 napiêcie zasilania dzielnika czêstotliwoœci +5V13142.115 masasymetryczne wyjœcie napiêcia z dzielnika czêstotliwoœci22 prze³¹czanie napiêcia AFC23 wyjœcie AFC24 wyjœcie p.cz. fonii27 masablok tunera84.228 wyjœcie sygna³u wideoTP129 wyjœcie sygna³u wyciszania146.76 7 8 101112131415 222324 272829304.445 800.8 1.2Rys.18.130 napiêcie zasilania uk³adu p.cz. +12VRegulacja ARW62.2518.4. Zasada pracy blokuBlok FE618Q/256 sk³ada siê z dwóch czêœci. W pierwszejczêœci znajduje siê g³owica w.cz., pracuj¹ca w trzech pasmachi obejmuj¹ca tak¿e kana³y kablowe S01-S20. Wzmacniaczew.cz. dla poszczególnych pasm s¹ zbudowane w oparciu o tranzystorytypu MOSFET: BF992 i BF990. Mieszacz i oscylatorydla poszczególnych pasm VHF wykonane s¹ na uk³adzie scalonymTDA5030. Dla zakresu UHF oscylator wykonano natranzystorze BF970, a mieszacz na diodzie 1SS99. W tej czêœciznajduje siê tak¿e dzielnik czêstotliwoœci oscylatora 1:256,wykonany na uk³adzie SP4653. Czêœæ druga obejmuje uk³adp.cz. wizji i fonii oraz dla wersji M - oscylator H, V i uk³adjego synchronizacji. Wzmacniacz p.cz. i demodulator wizjizbudowano w oparciu o uk³ad TDA2541 (IC1), a fonii -TDA2545A (IC2). Oscylator H, V wraz z uk³adami synchronizacjipracuj¹ na uk³adzie TDA2577A (IC3). W uk³adach p.cz.wizji i fonii zastosowano filtr SAW typu OFWG3202.18.5. Parametry elektryczne bloku1. Przeznaczenie: systemy CCIR B, G, H.2. Zakresy odbieranych czêstotliwoœci:a/ pasmo dolne VHF - 46 ÷ 110MHz,b/ pasmo wysokie VHF - 111 ÷ 300MHz,c/ pasmo UHF - 470 ÷ 860MHz.Zakresy te obejmuj¹ kana³y: E2-C, S01-S1, E5-E12, S2-S20, E21-E69.3. Napiêcie zasilania czêœci w.cz.: +12V.4. Zakres napiêcia strojenia: +0.48 ÷ 28V.5. Napiêcie prze³¹czania pasm: +12V.6. Wspó³czynnik VSWR: ~ 4÷5.7. Impedancja wejœciowa (antena): 75R.8. Czêstotliwoœæ poœrednia wizji: 38.9MHz.9. Czêstotliwoœci poœrednie fonii: 33.40MHz i 33.16MHz..10. Napiêcie zasilania dzielnika czêstotliwoœci: +5V.11. Pobór pr¹du dla U = +12V: maks. 50mA.a/ czêœæ w.cz. - maks. 50mA,b/ czêœæ p.cz. - maks. 200mA.12. Pobór pr¹du dla U = +5V: maks. 35mA.13. Napiêcie wyjœciowe sygna³u wideo (miêdzyszczytowe):2.1 ÷ 2.8V.14. Napiêcie wyjœciowe sygna³u fonii:a/ dla f = 5.50MHz - 200 ÷ 500mV RMS,b/ dla f = 5.74MHz - 90 ÷ 225mV RMS.15. Zakres napiêcia ARW: +9.2 ÷ 0.85V.16. Wzmocnienie napiêciowe g³owicy: 36 ÷50 dB (w zale¿-noœci od odbieranego zakresu czêstotliwoœci).17. Wspó³czynnik szumów g³owicy: 5 ÷ 8dB.18. T³umienie sygna³u p.cz. na wyjœciu g³owicy: min. 60dB.18.6. Elementy pó³przewodnikowe bloku• tranzystory: BC548, BF970, BF990, BF992,• diody: BA482, BA483, BA484, BB405, BB909, 1SS99,• uk³ady scalone: SP4653, TDA2541, TDA2545A,TDA2577A, TDA5030. }SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 53

Chassis MG2.1E firmy Philips - tryby serwisowe, regulacje, algorytmy naprawChassis MG2.1E firmy Philips - tryby serwisowe,regulacje, algorytmy napraw (cz.4-ost.)W³adys³aw Wójtowicz6. Regulacje i ustawienia wykonywane wtrybie SAMW trybie serwisowym SAM do dyspozycji s¹ nastêpuj¹cegrupy regulacji i ustawieñ: General (ogólne), Normal Geometry(geometria obrazu OTVC 4:3), Super Wide Geometry (geometriaobrazu OTVC szerokoekranowych), Option (opcje),Option Number (zestawienie opcji) oraz Store (zapamiêtywanieustawieñ). Sposób uruchomienia trybu SAM (Service AlignmentMenu) oraz opis zawartoœci menu znajduje siê w 1,czêœciartyku³u („SE” 10/2001).6.1. Uwagi ogólne• po wykonaniu wszystkich ustawieñ i regulacji w celu ichzapamiêtania nale¿y wybraæ opcjê Store,• jeœli dokonano zmian opcji i je zapamiêtano, w celu ichaktywacji nale¿y wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ odbiornikprzy pomocy wy³¹cznika sieciowego (prze³¹czenie w trybstandby nie powoduje odczytania zmian opcji przez procesorsteruj¹cy),• jeœli zostanie wykryta czysta pamiêæ EAROM (niezprogramowana),nast¹pi wpisanie do niej fabrycznie predefiniowanychwartoœci domyœlnych (standardowych),• procesor w czêœci teletekstowej posiada „wbudowany” generatorobrazów testowych, który mo¿e byæ w³¹czany dlaokreœlonych podmenu poprzez wybranie opcji Test patternon/off.6.2. General - regulacje i ustawienia ogólneW grupie General przewidziano nastêpuj¹ce regulacje:6.2.1. Drivea/ Tint -odcieñ koloru - zosta³y zaprogramowane 3 odcieniebieli: Normal (normalny), Warm (ciep³y) i Cool (zimny).Odcienie ciep³y i zimny s¹ kalkulowane przez procesor wnastêpuj¹cy sposób: Warm R+4, B-7, Cool R-3, B+3. DlaOTVC z chassis MG2.1E wspó³pracuj¹cych z kineskopamiformatu 4:3 o przek¹tnej 25” i 29”, nastawy dla opcji Tintpowinny byæ takie, jak pokazano w tabeli 2.Tabela 2Cool Normal WarmR 22 25 29G 20 20 20B 17 14 7b/ Cathode - wartoœci tej regulacji musi równie¿ odpowiadaærodzajowi i wielkoœci kineskopu i byæ zgodna z zaprogramowanymiodcieniami bieli wed³ug algorytmu z tabeli 2:dla kineskopów o formacie 4:3 i przek¹tnej 25” i 29”, dlaopcji tej nale¿y wprowadziæ wartoœæ 5. Dla kineskopów szerokoekranowycho przek¹tnych 24”, 28” i 32” nale¿y wprowadziæwartoœæ 2.6.2.2. Peak White Limiter - ogranicznik pr¹du szczytowegoWartoœæ tego ustawienia powinna wynosiæ 10.6.2.3. Luminance delays - opóŸnienie luminancjiU¿ywaj¹c testu kolorowych i szarych pasów nale¿y doprowadziædo zgodnoœci sygna³u chrominancji i luminancji dlawszystkich systemów koloru: dla systemu PAL - opcja Lum.Delay Pal, dla systemu SECAM - Lum. Delay Secam i dla systemuNTSC- Lum. Delay Bypass.6.2.4. EHT compensation - kompensacja zmian wysokiegonapiêciaWartoœæ ustalona: 0.6.2.5. Soft cliperUstawienie ustalone: Pwl + 0%.6.2.6. Luma gainWartoœæ ustalona: 1.6.2.7. IF AFC - ustawianie napiêcia ARCzUstawienie napiêcia ARCz powinno byæ przeprowadzonepo wymianie uk³adu 7501 (TDA9320H) oraz pamiêci EAROM7008 (ST24E16). Do odbiornika nale¿y doprowadziæ sygna³ zgeneratora sygna³u telewizyjnego (np. Philips PM5518) o poziomieoko³o 1mV - zalecany test multiburst, na kanale o czêstotliwoœci475.25MHz. Dostroiæ odbiornik do czêstotliwoœci475MHz. Jeœli czêstotliwoœæ p.cz. odczytana w opcji Fine Tunezawarta jest w przedziale 475.18MHz … 475.31MHz, uk³adARCz nie wymaga strojenia. Jeœli czêstotliwoœæ p.cz. jest mniejszaod 475.18MHz, nale¿y w trybie SAM zmniejszyæ wartoœæopcji IF-AFC, a jeœli jest wiêksza od 475.31MHz - nale¿yzwiêkszyæ tê wartoœæ.6.2.8. Tuner AGC - ustawianie napiêcia ARWDo odbiornika doprowadziæ sygna³ telewizyjny na kanaleo czêstotliwoœci 475.25MHz, o poziomie oko³o 2mV. Mierz¹cnapiêcie sta³e na wypr.1 tunera, w opcji trybu SAM Tuner AGCustawiæ je na poziomie minimalnie poni¿ej 3.8V.6.3. Normal Geometry (ustawianie geometrii obrazudla OTVC z kineskopem 4:3)Do ustawiania geometrii obrazu zaleca siê stosowanie zewnêtrznegogeneratora obrazów testowych.Amplituda V i centrowanie - wybraæ test obrazu kontrolnegoi rozpocz¹æ od wprowadzenia dla parametru korekcji S wartoœci13 dla OTVC 4:3 29” lub 19 dla 25” i 29” (dla 16:9 24” i32” wartoœci 7, a dla 28” - 8). Graniczne pasy obrazu kontrolnegopowinny znaleŸæ siê na krawêdziach ekranu kineskopu.a/ V slope - w trakcie tej regulacji dolna po³ówka obrazu jestwygaszona; nale¿y doprowadziæ do pokrycia siê œrodkowejlinii obrazu kontrolnego i krawêdzi wygaszonego obrazu;poprzez naciœniêcie przycisku [>] mo¿na powróciæ do poprzedniegomenu,b/ V amplitude - ustawiæ tak, aby obraz by³ w pe³ni widoczny,c/ V-shift - centrowanie w pionie; jeœli potrzeba nale¿y powtórzyæustawianie amplitudy V i centrowania w pionie,54 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

Chassis MG2.1E firmy Philips - tryby serwisowe, regulacje, algorytmy naprawd/ Vertical S correction - doprowadziæ do równej wielkoœciamplitudy na górze i na œrodku obrazu.Amplituda H i centrowaniea/ H-amplitude - ustawiæ tak, aby obraz by³ w pe³ni widoczny,b/ H-shift - centrowanie w poziomie.Jeœli jest to konieczne, powtarzaæ obie regulacje a¿ do skutku.Korekcja zniekszta³ceñ E-Wa/ East/West Parabola - regulowaæ a¿ linie pionowe bêd¹ proste,b/ East/West Corner- regulowaæ a¿ linie pionowe w rogachbêd¹ proste,c/ East/West Trapezium - korekcja zniekszta³ceñ trapezowych,d/ Horizontal Parallelogram - korekcja równoleg³oœci linii.Jeœli bêdzie to konieczne, nale¿y powtarzaæ ustawienia a - d a¿do uzyskania optymalnej geometrii obrazu.6.4. Super Wide Geometry (geometria obrazu OTVCszerokoekranowych)Dotyczy OTVC 16:9. Tytu³ tej opcji jest myl¹cy, gdy¿ poprawid³owym ustawieniu geometrii obrazu wed³ug p.6.3 (NormalGeometry) u¿ywa siê jej jedynie do regulacji parametrów:a/ V S-correction - regulowaæ lub wprowadziæ wartoœæ tegosamego parametru z opcji Normal Geometry,b/ H-amplitude - regulowaæ lub wprowadziæ wartoœæ tego samegoparametru z opcji Normal Geometry pomniejszon¹ o 4,c/ East/West Parabola - regulowaæ lub wprowadziæ wartoœætego samego parametru z opcji Normal Geometry.6.5. Option - ustawianie opcjiMikroprocesor komunikuje siê z wiêkszoœci¹ uk³adów scalonychpoprzez szynê I 2 C. Dla zapewnienia jak najlepszychwarunków komunikacji i mo¿liwoœci diagnozowania procesormusi znaæ adresy poszczególnych uk³adów. Tak¹ specyfikacjêadresów uk³adów scalonych wykonuje siê poprzez ustawieniekodów opcji. Wszystkie kody opcji mog¹ byæ ustawiane i zmienianeprzy pomocy dwóch zbiorczych numerów opcji i/lub wmenu Option. Opcje zwi¹zane z wyposa¿eniem uk³adowymodbiornika s¹ dostêpne w trybie SAM w menu Option i zestawionew tabeli 3, a opcje zwi¹zane z mo¿liwoœciami oprogramowania- w menu Dealer Option - tabela 4.Po ustawieniu lub zmianie opcji w celu ich zapamiêtanianale¿y wykonaæ komendê STORE, a w celu ich aktywowania- nale¿y wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiemsieciowym.6.6. Option number - zbiorczy numer opcjiW przypadku koniecznoœci wymiany pamiêci EAROM,wszystkie ustawienia opcji zostaj¹ wykasowane. Po wymianiepamiêci nale¿y odtworzyæ fabryczne ustawienia (musz¹ byæzgodne ze stanem faktycznym odbiornika). Najpewniej i naj-³atwiej mo¿na to zrobiæ poprzez wprowadzenie dwóch zbiorczychnumerów opcji - zapisane s¹ one w odbiorniku na naklejcena kineskopie.Przyk³adowe numery opcji dla odbiornika 29PT8304/12s¹ nastêpuj¹ce:00512 04352 04096 0001604134 00001 00000 00000Tabela 3Pozycja menu Przedmiot opcji Opcja Stan odbiornikatak Zamontowany uk³ad teletekstuTeletekstnie Brak teletekstuSystem strojeniaKineskopOpcje odtwarzaniasygna³u wideoZewnêtrzne Ÿród³asygna³uOpcje odtwarzaniadŸwiêkuInneEasylinkRodzaj kineskopuUk³ad rotacji rastra (tylko 16:9)Rodzaj uk³adów cyfrowej obróbkiobrazu Feature BoxCombifilterPicnic AGCOpcje wyœwietlania teletekstuEGP Dual ScreenEuroz³¹cze 3System g³oœnikówNexTViewCRT/ScavemtaknieMo¿liwoœæ strojeniaBrak mo¿liwoœci4:3 Kineskop formatu 4:316:9 Kineskop formatu 16:9taknie100HzodchylaniecyfrowetaknietaknieZamontowany uk³ad rotacji rastra IC7440Brak uk³adu rotacji rastraZamontowany uk³ad IC7606Zamontowane uk³ady IC7606 i IC7607Zamontowany uk³ad IC7506Brak uk³adu IC7560W trybie normalnej pracy: takW trakcie regulacji Drive: nietak TXT Dual Screen wystêpuje (tylko dla OTVC 16:9)nietaknietaknienormalnywzbogaconytaknietaknieTXT Dual Screen nie wystêpujeIC7013 wystêpujeIC7013 nie wystêpujeWystêpuje 3. z³¹cze EuroBrak z³¹cza EuroOTVC bez subwooferaOTVC z subwooferemNexTView wystêpujeNexTView nie wystêpujeRadiator na panelu CRT/ScavemBrak radiatora na panelu CRT/ScavemSERWIS ELEKTRONIKI 1/2002 55

OTVC Elemis 22” i 25” z chassis 410 i 411 - informacje serwisoweTabela 4Nazwa opcji Przedmiot opcji Opcja Stan odbiornikatakUk³ad CTI dostêpnyCTInieUk³ad CTI niedostêpnyOpcje obrazuIndywidualneTeletekstOpcje odchylaniaDigital ScanNatural MotionNatural Motion DemoSplit ScreenDostêpne tylko odchylanie 100Hz i Digital ScanOdchylanie 100Hz, Digital Scan i Natural MotionTryb demo: aktywne obszary s¹ kolorowe na czarnobia³ymobrazieTryb demo: dolne partie obrazu – odchylanie Digital Scani Natural Motion, górne – tylko Digital ScanWyœwietlanie ekranu przytakNiebieski raster przy braku obrazubraku obrazu nie Szum przy braku obrazuTryb dziewiczy – pierwszew³¹czenie odbiornikaTryb automatycznegostrojeniaDostêpnoœæ trybu demoPreferencje teletekstuZnaki teletekstutaknieNonePDC-VPSTXT pagePDC-VPS-TXTtaknieTOPFLOFWestEastPo w³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym OTVC uruchamiasiê z menu wyboru jêzykaPo w³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym OTVC nieuruchamia siê menu wyboru jêzykaTryb automatycznego zapamiêtywania niedostêpnyTryb automatycznego zapamiêtywania poprzez ATS(PDC/VPS) dostêpnyTryb automatycznego zapamiêtywania poprzez ACI(PDC/VPS) dostêpnyTryb automatycznego zapamiêtywania poprzez ACI i ATSdostêpnyTryb demo dostêpnyTryb demo niedostêpnyPreferowany teletekst TOPPreferowany teletekst FLOFZnaki TXT dla Europy ZachodniejZnaki TXT dla Europy Œrodkowej}OTVC Elemis 22” i 25” z chassis 410 i 411 - informacjeserwisoweW tabeli 1 zestawiono ró¿nice materia³owe przy zastosowaniu transformatora linii TVL20, a w tabeli 2 - przy zastosowaniutransformatora linii T90.4 produkcji firmy Miflex i HR7277-00 produkcji firmy Diemen w odbiornikach Elemis 22” i 25” zchassis 410 i 411.Tabela 1.ElementC573Transformator TVL20125” VideocolorA59ECY13x0112nF/1600VTyp kineskopu22” ThomsonA56-701x2×5.6nF/1600V(³¹cznie 11.2nF)25” TeslaA59TMZ40x0110nF/1600VC570 470nF/250V 470nF/250V 330nF/250VC588 100pF/160V 100pF/160V 22pF/160VC574 22nF/1600V 22nF/1600V 22nF/1600VR604 2 × 0.51R 0.68R2×1.5Rszeregowo +0.68 R(w sumie3.68R)Uzasilania 142V 142V 150VM570montowaæ w skrajne otworyD³508³¹czyæ z wypr.9transformatora³¹czyæ z wypr.9transformatoraR584 3.3k 3.3kM536zwora zamiast6.2kzwora zamiast6.2k³¹czyæ z mas¹(wypr.9 wolne)modu³ korekcjiMK411BTabela 2.ElementTransformatory T90.4 i HR7277-0025” VideocolorA59ECY13x01Typ kineskopu22” ThomsonA56-701x25” TeslaA59TMZ40x01C573 12nF/1600V 10nF1600V 9.1nF/1600VC570 470nF/250V 470nF/250V 330nF/250VC588 100pF/160V 100pF/160V 22pF/160VC574 22nF/1600V 22nF/1600V 22nF/1600VR604 0.33R *)2 × 1.8R(równolegle)2 × 1.5R(szeregowo)Uzasilania 142V 142V 150VM570montowaæ w skrajne otworyD³508³¹czyæ z wypr.9transformatora³¹czyæ z wypr.9transformatoraR584 6.2k 6.2kM536zwora zamiast6.2kzwora zamiast6.2k³¹czyæ z mas¹(wypr.9 wolne)modu³ korekcjiMK411B*) dla transformatora HR7277-00 – 0.9R (2 × 1.8R równolegle)}56 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

OTVC Elemis 22” i 25” z chassis 410 i 411 - informacjeserwisoweW tabeli 1 zestawiono ró¿nice materia³owe przy zastosowaniu transformatora linii TVL20, a w tabeli 2 - przy zastosowaniutransformatora linii T90.4 produkcji firmy Miflex i HR7277-00 produkcji firmy Diemen w odbiornikach Elemis 22” i 25” zchassis 410 i 411.Tabela 1.ElementC573Transformator TVL20125” VideocolorA59ECY13x0112nF/1600VTyp kineskopu22” ThomsonA56-701x2×5.6nF/1600V(³¹cznie 11.2nF)25” TeslaA59TMZ40x0110nF/1600VC570 470nF/250V 470nF/250V 330nF/250VC588 100pF/160V 100pF/160V 22pF/160VC574 22nF/1600V 22nF/1600V 22nF/1600VR604 2 × 0.51R 0.68R2×1.5Rszeregowo +0.68 R(w sumie3.68R)Uzasilania 142V 142V 150VM570montowaæ w skrajne otworyD³508³¹czyæ z wypr.9transformatora³¹czyæ z wypr.9transformatoraR584 3.3k 3.3kM536zwora zamiast6.2kzwora zamiast6.2k³¹czyæ z mas¹(wypr.9 wolne)modu³ korekcjiMK411BTabela 2.ElementTransformatory T90.4 i HR7277-0025” VideocolorA59ECY13x01Typ kineskopu22” ThomsonA56-701x25” TeslaA59TMZ40x01C573 12nF/1600V 10nF1600V 9.1nF/1600VC570 470nF/250V 470nF/250V 330nF/250VC588 100pF/160V 100pF/160V 22pF/160VC574 22nF/1600V 22nF/1600V 22nF/1600VR604 0.33R *)2 × 1.8R(równolegle)2 × 1.5R(szeregowo)Uzasilania 142V 142V 150VM570montowaæ w skrajne otworyD³508³¹czyæ z wypr.9transformatora³¹czyæ z wypr.9transformatoraR584 6.2k 6.2kM536zwora zamiast6.2kzwora zamiast6.2k³¹czyæ z mas¹(wypr.9 wolne)modu³ korekcjiMK411B*) dla transformatora HR7277-00 – 0.9R (2 × 1.8R równolegle)}56 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2002

SERWIS ELEKTRONIKI2/2002 Luty 2002 NR 72Od RedakcjiDo ci¹gle zmieniaj¹cych siê przepisów i zarz¹dzeñ zd¹¿yliœmysiê ju¿ w Polsce przyzwyczaiæ. Jednak zdecydowanietrudniej pogodziæ siê z niedogodnoœciami, które wcale nie takrzadko wystêpuj¹ w wyniku wdra¿ania tych czêstych zmian w¿ycie. Niektóre z nich bardzo boleœnie dotykaj¹ tych, którzynawet w najmniejszym stopniu nie przyczynili siê do ich wprowadzenia,jak chocia¿by zmienione ostatnio zasady ustalaniapomocy niepe³nosprawnym. Przepisy zmieniono, ale nie powo³anokomisji, które powinny tê pomoc przydzielaæ. Przyk³adymo¿na by mno¿yæ, ale nie jest to ani odpowiedni czas,ani odpowiednie miejsce na tego typu problematykê. Jednakdo jednej rzeczy musimy siê odnieœæ, gdy¿ dotyczy naszychklientów. Wprowadzone w ubieg³ym roku zmiany w przepisachbankowych, wprowadzi³y ujednolicony druk przelewówbankowych. Jakby ma³o by³o problemów z tego powodu, ¿emiejsce na korespondencjê zosta³o znacznie ograniczone, to wwielu przypadkach bank nie zadaje sobie trudu, ¿eby komentarzznajduj¹cy siê na druku przelewu, dostarczyæ do adresatawp³aty. Rezultat jest taki, ¿e czêsto otrzymujemy wp³aty, którenie wiadomo, czego dotycz¹. W takiej sytuacji kontaktujemysiê z wp³acaj¹cym i prosimy o sprecyzowanie zamówienia.Nietrudno zgadn¹æ, jaka jest reakcja wiêkszoœci pytanych.Klient denerwuje siê, gdy¿ wed³ug niego wype³ni³ druk zgodniez zaleceniami (i w wiêkszoœci przypadków tak jest), a myzawracamy mu g³owê dodatkowymi pytaniami i niejako zmuszamydo prowadzenia z nami dodatkowej korespondencji, ato strata czasu i pieniêdzy. Zapewne doczekamy takiej chwili,gdy banki zafunduj¹ sobie odpowiednie skanery i wszystko,co by³o napisane na przekazie dotrze do odbiorcy i nie bêdzieto uzale¿nione od dobrego humoru osoby wprowadzaj¹cej dane.Dlatego prosimy naszych Czytelników o odrobinê cierpliwoœcii wyrozumia³oœci. Tam, gdzie mamy na to wp³yw bêdziemystarali wywi¹zywaæ siê z naszych obowi¹zków, jak tylkonajlepiej potrafimy, ale tam, gdzie nie mamy na to wp³ywumo¿emy tylko cierpliwie czekaæ.Dodatkowa wk³adka do numeru 2/2002:OTVC Nokia chassis FX 100Hz (I cz. - ark. 1÷4) - 4 × A2,OTVC Schneider chassis DTV100 - 4 × A2,VCR Hitachi VT-418E (Icz. - ark. 1÷4) - 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciChassis AE-4 firmy Sony (cz.1) ...................................... 6Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilania (cz.1)11Dwuszufladowy odtwarzacz CD PioneerPD-P710T (cz.1.) ........................................................... 15Opis aparatu telefonicznego C-903 firmy CYFRAL ...... 19Porady serwisowe ......................................................... 22- odbiorniki telewizyjne .............................................. 22- audio ........................................................................ 27- magnetowidy ........................................................... 28- ró¿ne ........................................................................ 29- monitory ................................................................... 30Schemat ideowy OTVC HCM TV-5575A ...................... 31Dane serwisowe uk³adu TA8759BN firmy Toshiba ....... 35Opis monitora NEC JC-1531 (cz.1) ............................... 38Naprawa kamery CCD-TR8E/TR1E (cz.2) ................... 40Opcje serwisowe, regulacje i naprawyOTVC Sanyo z chassis 2103 seria EB5-A .................... 42Odbiornik satelitarny Strong SRT99 .............................. 45OTVC Elemis 3750TM, 3750T, 3750, 3751T,5550TM, 5550T, 5550 i 5551T - informacje serwisowe 49Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 51Przegl¹d g³owic w.cz. firmy Philips (cz.17) - g³owiceFM1236 i FM1246 ......................................................... 54Aplikacje uk³adów scalonych - TDA8176 -koñcówka odchylania pionowego .................................. 56Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Monitor Daewoo CMC-423X/523X - 2 × A2,Odtwarzacz CD Pioneer PD-P710T - 2 × A2.Internet: www.serwis-elektroniki.com.plRedakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Chassis AE-4 firmy SonyChassis AE-4 firmy Sony (cz.1)Andrzej BrzozowskiChassis AE-4 firmy Sony jest przeznaczone do odbiornikówœredniej i wysokiej klasy. W tabeli 1 przedstawiono modeleodbiorników wyposa¿onych w to chassis, cechuje go:• technologia 100Hz,• wielokolorowe menu OSD,• odbiór w standardach: B/G, D/K, L/L’, I,• systemy koloru: PAL, NTSC 3.58, NTSC 4.43, SECAM,• 100 programów,• blokada dowolnego programu,• uk³ad CTI,• cyfrowa redukcja szumów,• multi PIP,• stereo i NICAM,• niezale¿na regulacja g³oœnoœci w s³uchawkach,• menu serwisowe i tryb testowy odbiornika.Modele 16:9 wyposa¿ono w nastêpuj¹ce funkcje dodatkowe:• kineskop szerokoekranowy super trinitron,• cyfrowy filtr grzebieniowy,• wyjœcie dekodera PALplus,• wyœwietlanie obok ruchomego obrazu g³ównego, obrazuzamro¿onego,• PAP (picture and picture) - funkcja wyœwietlania dwóchruchomych obrazów z dowolnych Ÿróde³,• moc muzyczna 120W w modelach WS4,• moc muzyczna 60W w modelach WX2.Zasilacz chassis AE-4Zasilacz umieszczono na pionowej p³ycie G. Jest on bardzopodobny do rozwi¹zania stosowanego w chassis AE-3.Zawiera dodatkowe uk³ady zabezpieczaj¹ce. Poni¿ej omówionezostan¹ poszczególne czêœci zasilacza.Zasilacz standbyNa rysunku 1 przedstawiono schemat zasilacza standby.Napiêcie sieci doprowadzone jest do uzwojenia 1-5 transformatoraT603. Uzwojenie wtórne 10-7 tego transformatora przy-³¹czone jest do mostka prostowniczego D636. Napiêcie wyjœciowez mostka filtrowane jest kondensatorem C662. Napiêcieto jest równe oko³o 10V i zasila stabilizator 5V (IC603).Napiêcie z tego stabilizatora zasila mikrokontroler i przekaŸnikRY602. Dziêki zastosowaniu uk³adu zasilacza standbyTabela 1ModelKV-25C3KV-29C3KV-28WX2KV-32WX2KV-28WS4KV-32WS4FormatobrazuDekoderPALplusNadajnik zdalnegosterowania4:3 Nie RM86216:9 Tak RM86216:9 Tak RM862220V ACmo¿liwe jest wy³¹czenie g³ównego zasilacza odbiornika i ograniczeniedo minimum mocy pobieranej w stanie czuwania.Napiêcie zasilaj¹ce stabilizator IC603 wykorzystywane jestw uk³adach zabezpieczeñ.Obwody wejœcioweNa rysunku 2 przedstawiono schemat ideowy obwodówwejœciowych zasilacza.Napiêcie sieci podawane jest do filtru LF602, którego zadaniemjest eliminacja zak³óceñ pochodz¹cych z sieci zasilaj¹cej.Poprzez przekaŸnik RY602 napiêcie sieci podawane jestdo mostka prostowniczego D601. PrzekaŸnik ten za³¹czany jesttranzystorem Q621 i jest roz³¹czony w stanie czuwania. Bazatego tranzystora sterowana jest szyn¹ ST CONT z mikrokontrolera.Stan wysoki na bazie Q621 powoduje za³¹czenie tegotranzystora, zwarcie styków przekaŸnika i podanie zasilania220V AC do mostka D601.Uk³ad rozmagnesowania kineskopu za³¹czany jest przekaŸnikiemRY601. PrzekaŸnik ten sterowany jest tranzystoremQ608. Za³¹czenie przetwornicy i pojawienie siê napiêcia +10Vw uk³adzie zasilacza standby powoduje za³¹czenie tranzystoraQ608, zwarcie przekaŸnika RY601 i za³¹czenie pêtli rozmagnesowuj¹cej.Przep³yw pr¹du przez w³¹czony w szereg z pêtl¹pozystor THP601 powoduje jego rozgrzanie i zmniejszeniewartoœci pr¹du. Po czasie ustalonym sta³¹ czasow¹ obwodu:C627, R622 i R623 nastêpuje wy³¹czenie tranzystora Q608 irozwarcie styków przekaŸnika RY601. Pozystor stygnie poniewa¿przestaje p³yn¹æ pr¹d i uk³ad pêtli rozmagnesowuj¹cejjest gotowy do ponownego za³¹czenia.OpisEkonomiczny model 100Hz, megatext,10 stron pamiêci teletekstuSzerokoekranowy model 100Hz,megatext, 500 stron pamiêci, funkcjaPAT (obraz i teletekst)Szerokoekranowy model 100Hz, dwieg³owice, megatext, 500 stron pamiêci,Dolby ProLogic, equalizer, funkcjaPAT (obraz i teletekst)10VR6670.47R D636 IC6031 105V stbyL4941BVT60357C6622200µC6631µRys.1. Schemat zasilacza standby chassis AE-4.C66410nOscylatorW zasilaczu zastosowano uk³ad dwóch na przemian dzia-³aj¹cych tranzystorów Q601, Q602.Ich prac¹ steruje uk³ad rezonansowyzbudowany z:• uzwojenia 3-5 T601,• kondensatora C609,• uzwojenia 9-8 T602.Zmieniaj¹c indukcyjnoœæ tegoobwodu poprzez dodanie transformatoraT602 mo¿na zmieniaæ czêstotliwoœæpracy zasilacza, a tymsamym wielkoœæ energii oddawanejdo obci¹¿enia.6 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Chassis AE-4 firmy SonyCewki rozmagnesowuj¹ceC632C642220V ACC621LF602R619R616 R617 R618C622Zasilacz standbyRY601THP601R620C624C626RY602C629D601300VD602D633C631R643Q608R622 C627R621Q621C628 R623D603Rys.2. Schemat obwodów wejœciowych.10V5V stbySTBYR670C665wy³¹czenie tranzystora Q602, gdy¿ diody D618÷D621,D628, D627 powoduj¹, ¿e na bazie Q602 jest napiêcieo 1.5V ni¿sze ni¿ na jego emiterze.Faza trzecia koñczy siê w momencie roz³adowaniakondensatora C609. Nastêpuje zmiana kierunków przep³ywupr¹du (jak w fazie 2). Na rysunku 3 strza³kamiszarymi przedstawiono pracê oscylatora w fazie 3.Faza pierwsza dzia³ania uk³adu oscylatoraDzia³anie uk³adu rozpoczyna siê od na³adowania kondensatoraC601. Od tego momentu zaczyna p³yn¹æ pr¹d w obwodzie:mostek prostowniczy D601, L608, T601 (uzwojenie 3-5), C609, T602 (uzwojenie 9-8), Q602, masa. KondensatorC609 ³aduje siê. Na rysunku 3 strza³kami czarnymi przedstawionopracê oscylatora w fazie 1.Faza druga dzia³ania uk³adu oscylatoraPrzep³yw pr¹du indukuje napiêcie w uzwojeniach 8-7 i 6-5 transformatora T602, co powoduje przep³yw pr¹dów w obwodach:• uzwojenie 7-8 T602, R640, R639, D626, D625, D617,D615, D616, D614, R604, C604,• uzwojenie 5-6 T602, C606, R607, z³¹cze B-E Q602.Uk³ad diod D614÷D617 i D625, D626 utrzymuje napiêciebazy Q601 oko³o 1.5V poni¿ej napiêcia emitera tego tranzystora.W tym czasie kondensator C604 ³aduje siê.Tranzystor Q602 jest w³¹czony poprzez ³aduj¹cy siê kondensatorC606.Na rysunku 3 strza³kami narysowanymi lini¹ przerywan¹przedstawiono pracê oscylatora w fazie 2.Faza trzecia dzia³ania oscylatoraZ chwil¹ roz³adowania siê kondensatora C609 nastêpujezmiana kierunku p³yn¹cego pr¹du. Baza Q601 dostaje dodatnipotencja³ poprzez R602 i R603, co powoduje jego za³¹czenieoraz przep³yw pr¹du przez obwód: C609, R601, Q601 C-E,uzwojenie 8-9 T602 z powrotem do C609. Przep³yw pr¹duprzez uzwojenie 8-9 T602 nastêpuje teraz w kierunku przeciwnym,co powoduje przep³yw pr¹dów przez uzwojenia 7-8 i5-6 T602 w kierunkach przeciwnych ni¿ poprzednio.Przeciwny kierunek przep³ywu pr¹du w uzwojeniu 7-8 powodujeutrzymywanie tranzystora Q601 w stanie za³¹czenia.Przeciwny kierunek przep³ywu pr¹du w uzwojeniu 5-6 powodujeRegulacja napiêæ wyjœciowychNa wyjœciach przetwornicy uzyskuje siê nastêpuj¹ce napiêcia:+6.5V, +10V, +13.5V, ±22V dla uk³adów fonii, +135Vdo zasilania uk³adu odchylania poziomego.Napiêcia te poprzez z³¹cze CN0702 doprowadzone s¹ dop³yty D odbiornika. Na rysunku 4 przedstawiono schemat uk³aduregulacji napiêæ wyjœciowych.Transformator T602 zmienia indukcyjnoœæ obwodu pierwotnegow zale¿noœci od pr¹du p³yn¹cego przez uzwojenie 1-4.Wyprowadzenie 1 T602 przy³¹czone jest do wyjœcia uk³aduIC601, a wyprowadzenie 4 do napiêcia +13.5V.Uk³ad IC601 jest regulatorem napiêcia odniesienia o wartoœci2.5V. W zale¿noœci od napiêcia na n.1 IC601, która do³¹czonajest do napiêcia 135V zmienia siê pr¹d p³yn¹cy przeznó¿ki 1-4 IC601, a to poci¹ga zmianê pr¹du w uzwojeniu 1-4T602. Wzrost napiêcia 135V powoduje wzrost pr¹du w uzwojeniuT602, przez co zmniejsza siê indukcyjnoœæ tego uzwojenia,a to powoduje wzrost czêstotliwoœci pracy przetwornicy.To z kolei powoduje spadek napiêæ wyjœciowych zasilacza. Wprzypadku zmniejszenia siê napiêcia +135V sytuacja jest odwrotna.Nominalna czêstotliwoœæ pracy przetwornicy wynosioko³o 110kHz.Uk³ad „miêkkiego” startuNa rysunku 5 przedstawiono uk³ad „miêkkiego” startu zasilacza.W chwili w³¹czenia odbiornika napiêcia po wtórnejstronie transformatora T601 s¹ zbyt ma³e dla prawid³owej pracyuk³adu regulacji napiêæ wyjœciowych zwi¹zanego z uzwojeniem1-4 transformatora T602.W uk³adzie startu odbiornika zastosowano tranzystor Q605,który nasycaj¹c siê do³¹cza wyprowadzenie 1 T602 do masy.Powoduje to zwiêkszenie pr¹du p³yn¹cego przez uzwojenie 1-4T602 w chwili startu, a tym samym wzrost czêstotliwoœci pracySERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 7

Chassis AE-4 firmy SonyC629L6083T60115D601517C631C640C634150pD604R601R1R602330kR603330kR604 C6041R 330nC609VDR601R63748D62313221214Q601D614D616R654330kR655330kC601C602470pD615D625R63922D617D626R64022C608680pC605100nT60298C633330µR65668kC65010µR653330kQ602R605330kR606330kD618R607 C6061R 330nD620D62276541R652330kC603470pD619D627D621D628R6244.7kR625R627220Q603Q604L604R64122R64222C635100n220R626220C636100nC607100nRys.3. Praca oscylatora w fazie 1, 2, 3.przetwornicy co daje mniejsz¹ energiê przekazywan¹do obwodów wtórnych przetwornicy.Tranzystor Q605 w³¹czony jest tylko wmomencie startu przetwornicy, w czasie, gdyna szynie SOFT START jest stan wysoki. KondensatorC612 w bazie Q605 eliminuje zak³óceniaimpulsowe.Q615C6481nW stanie czuwania szyna ST CONT pozostaje w stanie niskimwymuszonym przez mikrokontroler i inwerter Q617. Bazatranzystora Q618 jest w stanie niskim, co powoduje jego za³¹czeniei utrzymywanie szyny SOFT START w stanie niskim.Uk³ady steruj¹ce szynami SOFT START i ST CONT znajduj¹siê na p³ycie D odbiornika.Po w³¹czeniu odbiornika baza Q618 jest w stanie wysokim.Tranzystor Q618 jest wy³¹czony i napiêcie na jego emiterzewynosi 5.5V. Jest to napiêcie na szynie SOFT START. TranzystorQ605 zostaje za³¹czony.W tym czasie wzrastaj¹ napiêcia na wtórnej stronie transformatoraT601, w tym równie¿ napiêcie 13.5V. Napiêcie 135Vdzielone w dzielniku R676, R677, R678 poprzez rezystor R646podawane jest do bazy Q616. W momencie osi¹gniêcia nominalnejwartoœci napiêcia 135V tranzystor Q616 zostaje za³¹czonyi wymusza na szynie SOFT START stan niski, co wy³¹czatranzystor Q605. Rezystor R628 w bazie Q605 ograniczapr¹d p³yn¹cy przez transformator T602.Zasilacz pracuj¹cy bez obci¹¿enia wykazuje na linii +B(135V) niestabilne napiêcie wynosz¹ce oko³o 80÷100V. Podczassprawdzania zasilacza bez pod³¹czenia do chassis nale¿yszynê SOFT START zewrzeæ do masy.Q61045R6582.2kQ611R65710k98765R6594.7kT602IC60241R66010kR6612.2kR61212R613R66410kR66310kQ605Q612R6622.2kC651330n+13.5VR608220kR6298.2kR628100C6121µ545C6174.7n R60910k4 31IC601IC602+135VR6101.5kC6182.2n12PROTECTRys.4. Schemat uk³adu regulacji napiêæ wyjœciowych.SOFTSTARTW czasie normalnej pracy tranzystor Q605 musi byæ wy³¹czony,w przeciwnym razie w³¹czy siê uk³ad zabezpieczaj¹cy.8 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Chassis AE-4 firmy Sony45T6029876541IC602R61212R613+13.5V +135VQ605R6298.2kR628100C6121µ3 3+135V11PROTECT17Rys.5. Uk³ad „miêkkiego” startuzasilacza.CN0102CN0702SOFTSTART17Q618Q616R646C653330µQ617Uk³ady zabezpieczaj¹ceKondensatory C605 i C607 (rys.3)zabezpieczaj¹ uzwojenia 7-8 i 5-6 transformatora T602 w chwiliprze³¹czania pr¹dów p³yn¹cych przez oscylator.Tranzystory: Q610, Q611, Q612, Q615 (rys.3) stanowi¹uk³ad wy³¹czaj¹cy oscylator. W czasie normalnej pracy uk³adten jest nieaktywny i tranzystor Q615 jest wy³¹czony. W chwiliw³¹czenia Q615 baza Q612 zostaje do³¹czona do masy i oscylatorzostaje wy³¹czony, zasilacz przestaje pracowaæ. Uk³adwy³¹czaj¹cy oscylator sterowany jest przez transoptor IC602 istaje siê aktywny tylko wtedy, gdy po wtórnej stronie przetwornicywykryty zostanie b³¹d. B³¹d ten spowodowany mo¿ebyæ pojawieniem siê sk³adowej sta³ej na wyjœciach wzmacniaczamocy fonii lub uszkodzeniem w uk³adzie odchylania.Uk³ad wy³¹czaj¹cy jest aktywny przez oko³o 40 sekundod chwili wyzwolenia. Zapewnia to kondensator C650 podtrzymuj¹cw³¹czenie Q615.Na rysunku 6 przedstawiono schemat uk³adu zabezpieczeñ.Uk³ady te znajduj¹ siê na p³ycie D odbiornika i steruj¹ szyn¹PROTECT.W chassis AE-4 zastosowano dwa uk³ady zabezpieczeñ:T6029876541R613+13.5V+135V311CN0102CN0702+135VPROTECTD633R678220R645270R67647kR67747kR675ST CONTR6444.7kQ607Q614• uk³ad zabezpieczenia przed pojawieniem siê sk³adowejsta³ej na wyjœciach wzmacniacza mocy fonii,• uk³ad zabezpieczenia przed wzrostem pr¹du wga³êzi zasilania +135V.Uk³ad zabezpieczenia g³oœników przed napiêciemsta³ym oraz wzmacniacz fonii przed zawarciemwyjœæPojawienie siê napiêcia sta³ego na jednym zwyjœæ wzmacniacza fonii powoduje za³¹czenie tranzystorów:Q620, Q624, Q625 i Q614. Na linii PRO-TECT pojawia siê napiêcie równe oko³o 1.5V. Napiêcieto powoduje przep³yw pr¹du przez transoptoruaktywniaj¹c obwód wy³¹czaj¹cy oscylator.Uk³ad zabezpieczenia przed wzrostem pr¹du wSTBY ga³êzi +135VZabezpieczenie odbiornika przed wzrostem napiêcia+B zasilaj¹cego uk³ad odchylania poziomego dzia-³a nastêpuj¹co: wzrost pr¹du w tej ga³êzi zasilania powodujespadek napiêcia emitera Q606 i wy³¹czenietego tranzystora. Kondensator C620 powoduje opóŸnienie zadzia-³ania tego uk³adu. Nastêpnie zostaje w³¹czony tranzystor Q607 iustala siê stan wysoki na linii PROTECT. To z kolei powodujewy³¹czenie oscylatora zasilacza poprzez transoptor IC602.Tor w.cz. - p.cz.G³owica i tor p.cz. wykonane s¹ w postaci jednego modu³unazwanego front-end. Sygna³em wejœciowym tego modu³u jestsygna³ w.cz., a sygna³y wyjœciowe to: wideo CVBS i audioQSS. Dla modeli przetwarzaj¹cych sygna³y wed³ug standarduL/L’ dodatkowym sygna³em wyjœciowym jest sygna³ fonii AM.Modu³ front-end wystêpuje w ró¿nych odmianach. Wersjana rynek angielski odbiera tylko kana³y pasma UHF. S¹ wersjemodu³u z dwiema g³owicami, zawiera on wówczas oprócz g³owicrozdzielacz sygna³u w.cz. W tabeli 2 przedstawiono wszystkieprodukowane wersje modu³u front-end.Q606C652330nR648Q625R63310kC62047µR649R631220kR634470kD613C671100nR6321k5V STBY+135VGND(PROTECT)+10V45IC60212R612Q605R6298.2kR628100C6121µ17SOFT STARTQ624R6471.8kQ620C666330µG³oœnikiRys.6. Schemat uk³adu zabezpieczeñ.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 9

Chassis AE-4 firmy SonyTabela 2Modu³ zasilany jest napiêciem 5V. Pobór pr¹du ze Ÿród³azasilania wynosi 180mA. Czêstotliwoœci odbierane na poszczególnychzakresach g³owicy s¹ nastêpuj¹ce:• zakres niski: 48÷168MHz,• zakres œredni: 175÷447MHz,• zakres wysoki: 455÷855MHz.Czêstotliwoœæ poœrednia wizji wynosi 38.9MHz. Sygna³wideo na wyjœciu modu³u ma amplitudê 1V PP .Sygna³ QSS fonii na wyjœciu modu³u ma ró¿ne czêstotliwoœciw zale¿noœci od odbieranego standardu, czêstotliwoœcite zamieszczono w tabeli 3.Modu³ w.cz.-p.cz. posiada 11 wyprowadzeñ, ich opis zamieszczonow tabeli 4. Modu³ ten sterowany jest szyn¹ I 2 C. Mikrokontrolerpoprzez tê szynê steruje nastêpuj¹cymi ustawieniami:• standard TV,• czêstotliwoœæ odbieranego kana³u,• w³¹czanie lub wy³¹czanie uk³adu ARCz,• wy³¹czanie uk³adu ARW w czasie strojenia odbiornika,• ustalanie wspó³czynnika podzia³u dla g³owicy,• wybór pasma g³owicy.Na rysunku 7 przedstawiono schemat blokowy modu³ufront-end. Lini¹ przerywan¹ oznaczono czêœci uk³adu czynnedla wersji L/L’ modu³u.Sygna³w.cz.TypTVF-01AEPTVF-01UKTVF-01FRTVF-01AEPPTVF01UKPTVF-01FRPTabela 3TunerUHFVHF-HVHF-LMonitor ARW+33V ASARWMikserUwagiWejœcie w.cz. IEC, g³owica pe³nozakresowa,standardy: B/G, D/KWejœcie w.cz. IEC, g³owica tylko UHF, standard IWejœcie w.cz. IEC, g³owica pe³nozakresowa,standardy: B/G, D/K, L/L’, IWejœcie w.cz. phono, splitter, dwieg³owicepe³nozakresowe, standardy: B/G, D/KWejœcie w.cz. phono, splitter, dwieg³owice tylkoUHF, standard IWejœcie w.cz. phono, splitter, dwieg³owicepe³nozakresowe, standardy: B/G, D/K, L/L’, IStandard DŸwiêk 1 DŸwiêk 1 NICAMB/G 5.5MHz 5.74MHz 5.85MHzI 6.0MHz - 6.55MHzL 6.5MHz - -D/K 6.5MHz 6.25MHzUk³ad PLLIC2IFIFBG/LBAND1AGCFiltr SAWBAND1L/L5V GNDTabela 4WyprowadzenieAGCASI 2 C33VGND5VAMQSSVideoOpisWyjœcie napiêciaARWdlamikrokontroleraIC001 (wyprowadzenie 34). Nominalnie napiêcie3V (2.5V w chassis z dwiema g³owicami)Przy³¹czone do masyWyprowadzenia SDA i SCL przy³¹czone dowprowadzeñ mikrokontroleraNapiêcie zasilaj¹ce g³owicêMasaNapiêcie zasilaj¹ce g³owicê i tor p.cz.Wyjœcie fonii AMWyjœcie sygna³u audioWyjœcie sygna³u wideoUk³ad ARWZadaniem tego uk³adu jest zapewnienie stabilnego obrazuw szerokim zakresie zmian sygna³u w.cz. Wzmocnienie g³owicyregulowane jest w zale¿noœci od poziomu sygna³u w.cz. Wczasie automatycznego strojenia odbiornika nastêpuje zmniejszenieczu³oœci g³owicy poprzez zmniejszenie napiêcia ARWtak, aby wychwytywane by³y tylko silne sygna³y stacji telewizyjnych.Obni¿enie poziomu napiêcia ARW realizowane jestpoprzez szynê I 2 C.Uk³ad ARCzUk³ad ten wytwarza napiêcie, które jest proporcjonalne doodchy³ki czêstotliwoœci pracy g³owicy w stosunku do czêstotliwoœcinadawanej. Napiêcie to podawane jest do uk³adu PLLg³owicy. Napiêcie ARCz mieœci siê w zakresie 2÷4V. Nie jestmo¿liwy jego pomiar, poniewa¿ nie jest ono wyprowadzonena zewn¹trz modu³u front-end.Uk³ad ARCz eliminuje dryf czêstotliwoœci g³owicy. FunkcjaARCz mo¿e byæ wy³¹czona. Wejœcie w menu i rêczna regulacjadostrojenia powoduje ustawienie sta³ej wartoœci napiêciaARCz przypisanej do danego kana³u i zapamiêtanie tejwartoœci w pamiêci EEPROM.Tryby strojenia kana³ówS¹ dwa tryby strojenia: rêczny i automatyczny. W trybie automatycznymodbiornik wyszukuje i zapamiêtuje kolejne kana-³y. Uk³ad ARCz po strojeniuRegulacjaARWRys.7. Schemat blokowy modu³u front-end.DemodulatorPLLAMQSSTor p.cz.VIDEOautomatycznym zostaje za³¹czonydla wszystkich kana-³ów. W trybie strojenia rêcznegomo¿na wyszukany kana³zapamiêtaæ pod dowolnymnumerem programu.W czasie automatycznegostrojenia, gdy mikrokontrolernie otrzymuje z toruwideo ¿adnej informacji oimpulsach synchronizacji(czyli o obecnoœci sygna³uwideo) krok strojenia g³owicywynosi 625kHz. Po wykryciuimpulsów krok zostajezmniejszony do 62.5kHz.10 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

W.cz.Filtr SAW wizjifp.cz.wizjiFiltr SAW foniifp.cz.fonii fp.cz.wizjiDemodulatorwideoKomparatorfazyKomparatorfazyKonwerterPrzesuwnikfazyVCORys.8. Schemat blokowy uk³adu PLL.Detektor PLLUk³ad detektora zawiera generator sterowany napiêciem VCOi komparator fazy. Czêstotliwoœæ generatora wynosi 38.9MHz.Na rysunku 8 przedstawiono schemat blokowy detektora PLL.Sygna³ p.cz. z g³owicy podawany jest do demodulatora ikomparatora fazy. Drugie wejœcie komparatora przy³¹czone jestdo wyjœcia przesuwnika fazy. Do wejœcia przesuwnika fazypodawany jest sygna³ z wyjœcia generatora VCO. KomparatorWideoporównuje fazy sygna³ów wejœciowych i wytwarzatakie napiêcie regulacyjne dla przesuwnika fazy, abysygna³y na wejœciach komparatora mia³y tê sam¹fazê.Sygna³ wyjœciowy z przesuwnika fazy jest sygna³emodniesienia dla demodulatora. W³aœciwademodulacja jest mo¿liwa wtedy, gdy VCO jest wstanie nad¹¿aæ za zamian¹ czêstotliwoœci sygna³up.cz. Demodulator generuje tak¿e sygna³y foniiQSS i AM.QSS G³owica g³ówna i dodatkowaW chassis AE-4 dla modeli 16:9 zastosowanodwa modu³y front-end, które umo¿liwiaj¹ uzyskaniedwóch niezale¿nych obrazów z wejœcia w.cz.W chassis tym stosowany jest splitter, który rozdziela sygna³w.cz. do dwóch modu³ów front-end. Sygna³y wyjœciowe wizjiz obu modu³ów podawane s¹ do uk³adu prze³¹czaj¹cego AV.Sygna³y QSS i AM z modu³u g³ównego podawane s¹ dotoru fonii, gdzie podlegaj¹ detekcji, a nastêpnie do uk³adu prze-³¹czaj¹cego AV.Zdekodowany sygna³ fonii z modu³u dodatkowego podawanyjest do uk³adu prze³¹czaj¹cego AV.}Dokoñczenie w nastêpnym numerze

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilania (cz.1)Karol Œwierc1. O co chodzi, czyli w czym tkwi problem?Praktycznie wszystkie zasilacze budowane w postaci przetwornicnapiêcia SMPS (Switch Mode Power Supply) to przetwornicenapiêcia „sta³ego na sta³e” (DC/DC converter). Wcelu unikniêcia stosowania transformatora sieciowego pracuj¹cegona czêstotliwoœci sieci (50Hz), wejœciowe napiêcie sta-³e uzyskuje siê wprost, poprzez prostowanie napiêcia sieci220V. Napiêcie to zmienia siê proporcjonalnie do chwilowejwartoœci skutecznej napiêcia sieci i zawiera spore têtnienia ojej czêstotliwoœci, ale z tym problemem przetwornice dobrzesobie radz¹. Jako prostownik napiêcia sieci powszechnie stosujesiê uk³ad diod w mostku Graetz’a, za którym znajduje siêdu¿ej pojemnoœci kondensator elektrolityczny. W najogólniejszymprzypadku sytuacjê tê przedstawia rysunek 1.Jak taki uk³ad jest widziany od strony sieci? Pr¹d (a wiêcca³a moc) p³ynie tylko w tych momentach, gdy chwilowa wartoœænapiêcia zmiennego przekroczy napiêcie, do którego na-³adowany jest kondensator C1. Praktycznie wiêc przebieg pr¹duto krótkie impulsy o du¿ej wartoœci wystêpuj¹ce w momen-SieæProstownikC1+ Kondensatorodu¿ejpojemnoœciPrzetwornicaObci¹¿enietach szczytów sinusoidy napiêcia wejœciowego. Sytuacjê têzobrazowano na rysunku 2.Niewiele sytuacjê poprawia stosowanie rezystora po³¹czonegoszeregowo z mostkiem Graetz’a (mo¿e byæ przed lub za),który ogranicza wartoœæ impulsów pr¹dowych do wartoœcibezpiecznej dla zastosowanych diod, szczególnie w momenciew³¹czenia uk³adu do sieci (kiedy roz³adowany zupe³nie jestkondensator C1). Rezystor ten mimo niedu¿ej wartoœci (kilkaohmów) grzeje siê znacznie i jest przewa¿nie najwiêkszymrezystorem nie tylko w zasilaczu, ale w ca³ym zasilanym urz¹dzeniu(na przyk³ad w telewizorze). Spotyka siê rozwi¹zania,w których rezystor ten ma znacznie wiêksz¹ wartoœæ - oko³oV pkWyprostowanenapiêciesta³eWejœciowenapiêciezmienne00Przebieg pr¹duw linii energetycznej„Ugiêcie”napiêcialiniiRys.1. Sposób pod³¹czenia przetwornicy DC/DC do sieci.Rys.2. Przebieg napiêcia i pr¹du widziany od strony sieci.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 11

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilania20R (OTVC Lexus RC2501PST), a po wystartowaniu zasilaczazwierany jest tyrystorem.Równie¿ niewiele sytuacjê w tym zakresie poprawiaj¹ filtryEMI, których stosowanie jest obowi¹zkowe w przypadkuzasilaczy zbudowanych w postaci przetwornic napiêcia sta³ego.Problem wspó³czynnika mocy istnieje równie¿ w przypadkustosowania konwencjonalnych zasilaczy liniowych, a nawetwtedy, gdy na wejœciu zasilacza znajduje siê transformatorsieciowy. Za transformatorem i tak na ogó³ jest prostownikGraetz’a i jego zastosowanie niewiele poprawia przebieg pr¹dupobieranego z sieci energetycznej poza tym, ¿e jego mocznamionowa musi byæ znacznie wy¿sza od faktycznie pobieranej.W tej sytuacji wspó³czynnik mocy dotyczy równie¿ transformatora.Definicja wspó³czynnika mocy nie jest dok³adnieokreœlona w postaci wzoru matematycznego, okreœla ona natomiastnajogólniej stosunek mocy pobieranej przez uk³ad domocy jak¹ musi byæ w stanie dostarczyæ sinusoidalne Ÿród³onapiêcia - energii. Sytuacja idealna jest w przypadku obci¹¿eniao charakterze rezystancyjnym i wtedy wspó³czynnik mocyrówny jest 1. Niestety taka idealna sytuacja wystêpuje praktycznietylko wtedy, gdy odbiornikiem energii jest grzejnik lub¿arówka (ale ju¿ nie ¿arówka energooszczêdna). W przypadkukonwencjonalnych uk³adów zasilaczy praktyczna wartoœæwspó³czynnika mocy waha siê w granicach 0.5 ÷ 0.7. Warto wtym miejscu zauwa¿yæ, ¿e sytuacja i tak jest o wiele lepszaani¿eli w uk³adach zasilania odbiorników OTV, które przesz³yju¿ do historii. W odbiornikach czarno-bia³ych (np. Neptun653, Cygnus, Uran lub wszystkich lampowych: Libra, Antares,Neptuny 621, 624 itd.) na wejœciu by³a stosowana jednadioda – prostownik jednopo³ówkowy i rozwi¹zanie takie wnosi³osk³adow¹ sta³¹ obci¹¿enia do sieci energetycznej, a napiêciena chassis odbiornika by³o zale¿ne od „kierunku” w³o¿eniawtyczki do gniazdka sieciowego. Sytuacja jest obecnie niecolepsza, ale przepisy w tym zakresie s¹ te¿ coraz ostrzejsze.Wspomnia³em wy¿ej o filtrach EMI. Problem wspó³czynnikamocy mieœci siê w zakresie ogólnie pojêtej kompatybilnoœcielektromagnetycznej.Kompatybilnoœæ elektromagnetyczna (EMC - ElektromagneticCompatibility) jest to zdolnoœæ urz¹dzenia do prawid³owegodzia³ania w okreœlonym œrodowisku elektromagnetycznymi bez wprowadzania do niego nadmiernych zak³óceñ.W pojêciu tym mieœci siê EMI (Electromagnetic Interference)i RFI (Radio Frequency Interference). Dla spe³nienianorm, które s¹ coraz ostrzejsze, stosuje siê miêdzy innymi takiemetody, jak: ekranowanie, uziemianie, symetryzacjê, filtracjêi odsprzêganie.Poniewa¿ kompatybilnoœæ elektromagnetyczna staje siê corazbardziej istotnym problemem we wspó³czesnym œwiecie,wymagania odnoœnie minimalnego wspó³czynnika mocy nak³adasiê na urz¹dzenia o coraz mniejszej pobieranej mocy, awiêc w najbli¿szej przysz³oœci spotkamy siê z uk³adami poprawiaj¹cymiten wspó³czynnik równie¿ w odbiornikach telewizyjnych.Jak zwykle, wymagany cel mo¿na na ogó³ osi¹gn¹æ ró¿nymimetodami. Jedn¹ z nich jest stosowanie uk³adów pasywnych,z³o¿onych z kombinacji du¿ych indukcyjnoœci, pojemnoœcii prostowników pracuj¹cych z czêstotliwoœci¹ sieci energetycznej.Ze wzglêdu na bardzo nisk¹ wartoœæ tej czêstotliwoœci(50Hz) wspomniane elementy pasywne dla osi¹gniêciazadowalaj¹cego rezultatu musz¹ byæ du¿e (objêtoœciowo iwagowo). Inn¹ metod¹ jest konstruowanie aktywnych uk³adówpoprawy wspó³czynnika mocy. Nale¿y do nich uk³ad firmyMotorola - MC33368, którego dzia³anie zostanie szczegó-³owo opisane w dalszej czêœci artyku³u. Poprawa wspó³czynnikamocy osi¹gniêta przy jego pomocy jest imponuj¹ca, osi¹gasiê wartoœæ powy¿ej 0.99, a nawet 0.999. Równoczeœnieaplikacja jest stosunkowo prosta i nie wymaga wielu elementówzewnêtrznych. Rzecz jest interesuj¹ca i od strony teoretycznej,i praktyczno-serwisowej. Choæ wszystkie stosowaneobecnie uk³ady s¹ stosunkowo ma³o awaryjne (œredni czas miêdzyawaryjnejpracy telewizora szacuje siê na oko³o od 5 do 10lat), jednak nale¿y przyznaæ, ¿e „te œrednio co siedem i pó³roku” wizyty klienta w naszych serwisach mo¿emy zawdziêczaæuk³adom zasilaczy lub uk³adu, który jest tematem tegoartyku³u.Warto podkreœliæ, ¿e opisywany uk³ad korektora widzianyjako zasilacz wstêpny rozwi¹zuje równie¿ wiele istotnych problemówzwi¹zanych z niestabilnym zasilaniem. Chocia¿ têtnieniai stabilnoœæ napiêcia na wyjœciu nie s¹ imponuj¹ce, jednak¿es¹ one znacznie lepsze ani¿eli uzyskiwane wprost zaprostownikiem Graetz’a. Zatem konstrukcja zasilacza nie musiuwzglêdniaæ du¿ego zakresu napiêcia wejœciowego, a tym samymmo¿e byæ prostsza. Jeszcze jedna uwaga, któr¹ nale¿ypotraktowaæ jako ciekawostkê: taki korektor jako urz¹dzenieautonomiczne mo¿e s³u¿yæ jako wstêpny stabilizator wahañnapiêcia sieci. Jako Ÿród³o zasilania urz¹dzeñ maj¹cych na wejœciumostek Graetz’a mo¿na (do wtyczki sieciowej) podaæwprost napiêcie sta³e! (kierunek w³o¿enia wtyczki jest obojêtny).W takim zastosowaniu istotnym ograniczeniem jest konfiguracjauk³adu boost, poniewa¿ napiêcie wyjœciowe musi byæwy¿sze od szczytowego napiêcia sieci i dla 220V przyjmujesiê wartoœæ oko³o 400V.2. Pojêcia „pochodne” ze wspó³czynnikiemmocyO kompatybilnoœci elektromagnetycznej ju¿ wspomnia³em,pora wiêc na omówienie: sprawnoœci, wspó³czynnika THD icosinusa ϕ.• Sprawnoœæ. Pojêcie wspó³czynnika mocy jest czêsto myloneze sprawnoœci¹ uk³adu zasilania, a faktycznie nie maz nim wiele wspólnego poza tym, ¿e wyra¿a siê przewa¿-nie zbli¿on¹ wartoœci¹ liczbow¹. Sprawnoœæ zasilacza tostosunek mocy dostarczanej do uk³adu na jego wyjœciu doca³kowitej mocy pobieranej z sieci energetycznej. Jak wiadomojest ona znacznie wy¿sza dla przetwornic SMPS wstosunku do zasilaczy liniowych, co jest g³ówn¹ przyczyn¹ich „kariery”. Oczywiœcie uk³ad poprawy wspó³czynnikamocy równie¿ ma swoj¹ sprawnoœæ (mniejsz¹ od jednoœci),a wiêc nieco obni¿a sumaryczn¹ sprawnoœæ ca³egouk³adu zasilania. Sprawnoœæ uk³adu wykonanego w oparciuo aplikacjê uk³adu MC33368 jest zale¿na przedewszystkim od tego, czy jest on zaprojektowany do pracyw szerokim zakresie napiêcia sieci (USA + Europa), toznaczy 90÷268VAC, czy w¹skim 90÷138VAC lub 220VAC± 10% i nie ma znaczenia czy to jest 110VAC, czy 220VAC.12 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilaniaW tym zakresie osi¹ga siê wartoœci powy¿ej 92%. Te „najgorsze”92% wystêpuje wtedy, gdy uk³ad musi „umieæ”pracowaæ do 268VAC, a „dostanie” tylko 90VAC. W warunkachmniej rygorystycznych osi¹ga siê wartoœci powy-¿ej 95%.• THD - ca³kowity wspó³czynnik zawartoœci harmonicznych(Total Harmonic Distortion) jest œciœle zwi¹zany ze wspó³czynnikiemmocy. Najogólniej THD to odstêpstwo przebieguokresowego od kszta³tu sinusoidy. Parametr ten jestzdefiniowany jako stosunek wy¿szych harmonicznychprzebiegu (pocz¹wszy od drugiej harmonicznej) do amplitudyczêstotliwoœci podstawowej, przy czym, poniewa¿moc sygna³u jest proporcjonalna do kwadratu amplitudy,przyjmuje siê wartoœæ œredniokwadratow¹. Zatem wspó³czynnikTHD wyra¿a siê nastêpuj¹cym wzorem (wartoœæwspó³czynnika podaje siê równie¿ w procentach):h = √ A 22+ A 32+ … / A 1Jasne jest, ¿e im impulsy pr¹dowe (rys.2) s¹ krótsze, wy-¿sze i znaczniej odbiegaj¹ce od sinusoidy, tym gorsza(mniejsza) jest wartoœæ wspó³czynnika mocy, a równoczeœniewiêksza zawartoœæ wy¿szych harmonicznych w przebiegupr¹du, a tym samym równie¿ wartoœæ THD.• Cosinus ϕ – to parametr œciœle zwi¹zany ze wspó³czynnikiemmocy, lecz odnosi siê do obci¹¿eñ o charakterze liniowym(indukcyjnym lub pojemnoœciowym). Przepisyodnoœnie minimalnej wartoœci cosinusa ϕ obowi¹zuj¹ oddawna i skutkuj¹ stosowaniem uk³adów kompensacji pojemnoœciowejw uk³adach silników elektrycznych, którewykazuj¹ reaktancjê o charakterze indukcyjnym. Te problemyz punktu widzenia serwisanta-elektronika s¹ ma³ointeresuj¹ce i zosta³y jedynie zasygnalizowane jako wielkoœæpochodna œciœle zwi¹zana z poruszanym w artykuleproblemem. Jako ciekawostkê dodam, ¿e problem cosinusaϕ w OTVC równie¿ istnieje, ale jest to problem rzêdu„pojedynczego wata”.Co do zastosowania opisywanego w artykule uk³adu poprawywspó³czynnika mocy dla poprawy cosinusa ϕ, nale¿ynadmieniæ, ¿e w tym zakresie stosowanie tak „wymyœlnego”i skomplikowanego uk³adu nie jest potrzebne,a jeœli by siê „na nie uprzeæ” to i tak nie zda egzaminu.3. Idea zastosowanej metody poprawywspó³czynnika mocya)W sytuacji przewodnoœcici¹g³ej - krytycznejœrednia wartoœæ pr¹dujest równa 1/2 maksymalnejb)Obci¹¿enieroœnieNapiêcie sieciroœnie„Obwiednia” pr¹duPrzebieg pr¹duw indukcyjnoœcig³ównejPrzebieg pr¹du w liniiNapiêcie sieciTak wygl¹da przebieg pr¹dubez uk³adu korektorawspó³czynnika mocyCzêstotliwoœæ zmiennatu - minimalnatu - maksymalnaRys.3a. Przebieg pr¹du i napiêcia za mostkiem Graetz’a.3b. Przebieg napiêcia i pr¹du w linii energetycznej.Ideê tê przedstawiono na rysunku 3. Chodzi o to, aby uk³ad„przedstawia³ siê” dla sieci jako obci¹¿enie rezystancyjne. Niestety,nie da siê tego uzyskaæ „wprost”. Zatem idea polega napobieraniu pr¹du w postaci krótkich impulsów o czêstotliwoœciznacznie wy¿szej od 50Hz ale tak, aby œrednia wartoœæ tychimpulsów za czas pulsacji napiêcia sieci by³a równie¿ sinusoid¹i to w fazie z napiêciem.Jak musz¹ wygl¹daæ impulsy pobieranego pr¹du, aby spe³niæpowy¿sze wymaganie?Czêstotliwoœæ impulsów pr¹dowych uwidocznionych narysunku 3 jest zmienna, zmienny jest równie¿ czas ich narastaniai opadania. Czas ten zale¿ny jest od chwilowej wartoœcinapiêcia za prostownikiem Graetz’a, inaczej mówi¹c - od k¹tasinusoidy napiêcia sieciowego. Rysunek 3a przedstawia pr¹dza prostownikiem Graetz’a, pr¹d w linii zasilaj¹cej jest oczywiœciesymetryczny wzglêdem zera (nie zawiera sk³adowej sta-³ej), co ogólnie zaznaczono na rysunku 3b. Wiêcej szczegó-³ów ujawnia rysunek 4. Impulsy pr¹dowe maj¹ przebieg trójk¹tów.Ich czêstotliwoœæ jest najni¿sza w czasie szczytów napiêciawejœciowego (faza napiêcia 90°) i wzrasta, gdy napiêcieto maleje. Wa¿ne jest tu spostrze¿enie, ¿e dopóki s¹ to trójk¹tyi nie ma miêdzy nimi odstêpów czasowych, to œrednia wartoœæjest ca³y czas równa po³owie wartoœci maksymalnej, a wiêcjeœli „obwiednia” ma kszta³t sinusoidy, to œrednia wartoœæ pobieranegopr¹du ma ten sam kszta³t. Spostrze¿enie to jest istotnei ma swoj¹ implikacjê w realizacji uk³adowej opisywanej wdalszej czêœci artyku³u. Tryb takiej pracy nazywany jest przewodnoœci¹ci¹g³¹ krytyczn¹. Nale¿y podkreœliæ, ¿e nie jest towarunek konieczny dla uzyskania zak³adanego celu, taki trybpracy jest jednak najbardziej korzystny, co stanie siê jasne polekturze nastêpnych rozdzia³ów artyku³u.Proponujê dociekliwym Czytelnikom, dok³adne przyjrzeniesiê rysunkom 3 i 4 oraz przeprowadzenie prostych przeli-t ON1t OFF1Przebieg pr¹duw indukcyjnoœcig³ównejt ON2t OFF2t ON1≅ t ON2tOFF1

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilaniaU~C = ok. 1µ1D³awikSterownikDKluczRys.5. Ogólna struktura uk³adu korektora wspó³czynnikamocy.LC 0Obc.Kondensator oniewielkiej pojemnoœciU~C 1PWMD³awikPr¹dstartowyuk³aduKOMARefSTEROWNIKZasilanieKluczKontrolanap. wyj.Kondensatorodu¿ej pojemnoœciDzielnik rezystancyjnyZasilaczSMPIzolacjagalwanicznaNapiêcie wyjœcioweczeñ, gdy¿ wnioski z nich p³yn¹ce s¹ istotne. Poni¿ej przedstawiêkilka wzorów (wyprowadzenie ich nie jest trudne) bêd¹cychwnioskiem owych przeliczeñ (obowi¹zuj¹ dla konfiguracjiuk³adu typu boost).• Jak¹ maksymaln¹ wartoœæ osi¹ga pr¹d w indukcyjnoœci?I LMAX = 2√2 × P O /U ACWartoœæ ta jest wprost proporcjonalna do pobieranej mocy iodwrotnie proporcjonalna do skutecznej wartoœci napiêcia sieciowego.Poniewa¿ wartoœæ chwilowa dla ka¿dego k¹ta napiêciasieci jest proporcjonalna do wartoœci maksymalnej, zatemprzy zmianie obci¹¿enia i napiêcia wejœciowego uk³adu przebiegpr¹du bêdzie siê zmienia³, jak pokazano to strza³kami.• Jaka jest minimalna czêstotliwoœæ kluczowania uk³adu?Czêstotliwoœæ minimalna odpowiada fazie napiêcia π/2 i wyra¿asiê wzorem:f MIN = (V O - √2 × U AC ) × U AC2/ 2U O P O LZale¿noœæ ta jest odwrotnie proporcjonalna do indukcyjnoœcig³ównej (jak mo¿na by³o siê tego spodziewaæ) i pobieranejmocy (wynika to z liniowoœci przebiegów pr¹du w indukcyjnoœci- przewodnoœæ ci¹g³a krytyczna). Zale¿noœæ czêstotliwoœciod napiêcia wyjœciowego i wejœciowego jest ju¿ bardziejskomplikowana. Powy¿szy wzór jest „g³ówn¹ wytyczn¹”dla doboru wartoœci indukcyjnoœci g³ównej uk³adu. Producentuk³adu MC33368 zaleca przyjêcie takiej wartoœci, abyf MIN = 50kHz dla pracy w w¹skim zakresie napiêcia sieciowegolub 25kHz dla pracy w zakresie szerokim.• Jaki jest czas w³¹czenia tranzystora klucza?Proste przeliczenia prowadz¹ do wniosku, ¿e jest on (teoretycznie)sta³y (niezale¿ny od k¹ta napiêcia sieci) i wynosi:t ON = 2P O L / U AC2Jest on wiêc wprost proporcjonalny do indukcyjnoœci g³ówneji wartoœci pobieranej mocy, natomiast odwrotnie proporcjonalnydo kwadratu napiêcia wejœciowego. Jaki jest czaswy³¹czenia tranzystora klucza?Wyprowadzenie tego wzoru równie¿ proponujê dociekliwymCzytelnikom, nie jest to trudne. Nale¿y uwzglêdniæ chwilow¹wartoœæ pr¹du w indukcyjnoœci i ró¿nicê napiêcia „chwilowego”sieciowego i wyjœciowego. Wniosek jaki p³ynie z tegowzoru jest taki, ¿e czas ten zale¿y silnie od k¹ta napiêcia siecii gdy k¹t ten zd¹¿a do zera, czas t OFF te¿ zd¹¿a do zera.4. Schemat blokowy uk³adu poprawy wspó³czynnikamocySchemat ten w najwiêkszym uproszczeniu przedstawionona rysunku 5, a bardziej szczegó³owo na rysunku 6.„Wytrawne oko powie”, ¿e uk³ad z rysunku 5 to przetwornicaw uk³adzie boost, a z rysunku 6 - zasilacz. Czym wiêcuk³ad poprawy wspó³czynnika mocy ró¿ni siê od zasilacza?Rys.6. Struktura uk³adu zasilacza z korektorem wspó³czynnikamocy.Na rysunkach 5 i 6 widoczna jest tylko jedna ró¿nica, kondensatorC1 ma pojemnoœæ oko³o 1µF. W zasilaczu dla odfiltrowaniatêtnieñ o czêstotliwoœci 100Hz (za mostkiem!) przypoborze mocy oko³o 100W i napiêciu sieci 220VAC wymaganajest pojemnoœæ oko³o 100µF (wtedy têtnienia s¹ rzêdu 10V).Przy tej samej mocy i napiêciu 110VAC pojemnoœæ ta musiwynosiæ 220µF lub wiêcej (dlatego w OTVC wielostandardowychz mo¿liwoœci¹ pracy „na ca³ym œwiecie”, a takich u nassporo, spotykamy elektrolity sieciowe 220µF lub 330µF).Wracaj¹c do schematów z rysunku 5 i 6, zadaniem kondensatoraC1 nie jest bynajmniej filtracja napiêcia zmiennego,co wiêcej nie mo¿e tego robiæ, by³oby to sprzeczne z ide¹ dzia-³ania uk³adu, natomiast musi on istnieæ dla zamkniêcia obiegupr¹dów o wysokiej czêstotliwoœci. Przy mocach rzêdu 100Wodpowiednia jest wartoœæ 0.5÷1µF i nie mo¿e to byæ kondensatorelektrolityczny. Kondensator elektrolityczny przy takiejsk³adowej pr¹du zmiennego nie popracowa³by d³u¿ej ni¿ kilkanaœcieminut, po czym nast¹pi³aby „eksplozja” (czêsto takieefekty w naprawianym sprzêcie mo¿na obserwowaæ). Pozosta³ychró¿nic miêdzy uk³adem zasilacza i uk³adem korektorawspó³czynnika mocy na schemacie blokowym nie widaæ, tkwi¹one w uk³adzie sterownika (drivera):• integraln¹ czêœci¹ sterownika i istotn¹ dla dzia³ania uk³adujest uk³ad mno¿¹cy,• uk³ad nie zawiera oscylatora wyznaczaj¹cego czêstotliwoœæpracy (aby byæ w zgodzie z prawd¹ nale¿y zaznaczyæ, ¿enie jest to ró¿nica jednoznacznie odró¿niaj¹ca uk³ad zasilaczaod korektora wspó³czynnika mocy, konstrukcje uk³adówzasilaczy bez oscylatora równie¿ s¹ stosowane),• pêtla sprzê¿enia zwrotnego jest bardzo wolna - odpowiedniaczêstotliwoœæ graniczna pasma filtru dolnoprzepustowegotej pêtli to oko³o 20Hz, uk³ad wiêc nie nad¹¿a zatêtnieniami o czêstotliwoœci 100Hz; ta ró¿nica jest równie¿poza uk³adem scalonym, ale uwidoczniona dopierona schematach ideowych - kondensator C1 (rysunek 8 w 2czêœci artyku³u); problem ten zostanie szczegó³owo omówionyw dalszej czêœci artyku³u, poniewa¿ jest kluczowydla istoty dzia³ania uk³adu.Konkluduj¹c zatem informacje zawarte w tym punkcie,mo¿na powiedzieæ, ¿e prezentowany uk³ad korektora mo¿natraktowaæ jak zasilacz SMPS, jednak o ile w zasilaczu konstrukcjauk³adu sterownika tranzystora kluczuj¹cego zoptymalizowanajest pod k¹tem uzyskania du¿ej stabilnoœci napiêcialub napiêæ wyjœciowych, o tyle w uk³adzie korektora celemnadrzêdnym jest symulacja obci¹¿enia rezystancyjnego widzianegood strony sieci. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze.14 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710TDwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710T (cz.1)Miros³aw Sokó³1. Opis rozwi¹zaniaNa schemacie blokowym (rys.1.1) i na schemacie ideowymdo³¹czonym do bie¿¹cego numeru „Serwisu Elektroniki” widocznes¹ p³ytki i podzespo³y z nastêpuj¹cymi uk³adami scalonymii wa¿niejszymi podzespo³ami odtwarzacza:P³ytka g³ówna PWM1376 (Mother board ass`y):• CXA1471S (IC101) - wzmacniacz RF,• CXA1372Q (IC151) - uk³ad serwo,• LA6520 (IC201) - driver silników,• LA6517 (IC202) - driver cewek œledzenia i ostroœci,• CXD2500Q (IC301) - procesor sygna³owy - dekoder CD,• PD4309B (IC351) - mikroprocesor steruj¹cy odtwarzaczem,• TC9237F (IC401) - filtr cyfrowy i przetwornik D/A,• NJM4558D (IC404) - filtr dolnoprzepustowy,• Q101 - tranzystor w³¹czaj¹cy zasilanie lasera,• Q381, Q382 - tranzystory buforuj¹ce komunikacjê z urz¹dzeniamizewnêtrznymi,• Q403 ÷ Q405 - uk³ad wyciszania sygna³u m.cz. na wyjœciuodtwarzacza.P³ytka zasilacza PWZ2017 (Power board ass`y):• M5298P (IC20) - uk³ad resetu i stabilizatora ±5V,• Q62 - tranzystor w³¹czaj¹cy zasilanie,• PTT1169 - transformator zasilania.P³ytka wskaŸnika PWZ2016 (Display board ass`y):• PEL1050 (V701) - wskaŸnik fluorescencyjny.Mechanizm odtwarzacza dwup³ytowego zawieraj¹cy:• Pickup PEA1030 z g³owic¹ laserow¹ oraz cewkami œledzeniaœcie¿ki i regulacji ostroœci,• Silnik napêdu dysku DM - PEA1028, silnik przesuwu g³owicyCM - PXM1013 i czujnik wewnêtrznej pozycji g³owicyDSG1014,• Silnik wysuwu szuflady LM - PMX1010 z czujnikami:S601 - TRY1 (szuflada 1), S602 - TSEL, S603 - TRY2(szuflada 2).Odtwarzacz CD PD-P710T sk³ada siê z dwuszufladowegomechanizmu CD z zamontowanymi silnikami DM, CM, LM ipickupem, z p³ytki g³ównej z torem sygna³owym i mikroprocesoremsteruj¹cym, z p³ytki wskaŸnika i z p³ytki zasilacza. Odtwarzaczemsteruje mikroprocesor IC351, do którego poprzezLMNAPÊD DYSKUS601DMS602S603INSIDESWMECHANIZM CDPICKUP: PEA1030CMLDMDAFP³ytkag³ównaPWM1376IC201 (3/3)DRIVERSILNIKADYSKUZasilanielaseraQ101WZMACNIACZRFEFMIC101RFCXA1471SFETEIC301DSPPROCESORSYGNA£OWYCXD2500QASYVR152FEWZMOC.OSTROŒCIVR151TECLKEMP2PO£O¯ENIE G£OWICYPO£O¯ENIE SZUFLADIC151KOMPARATOREFMUK£ADY SERWOCXA1372QIC40116.9344MHzPRZETWORNIKCYFROWO-ANALOGOWYTC9237FGENERATORLchRchMIKRO-PROCESORPD4309BX401IC404 (1/2)IC351LPFNJM4558D-DCLK4.19MHzLPFIC404 (2/2)CN11 - J11P³ytkazasilacza1 PWZ20172 Q62W³¹cz.Reset34IC20V+BV+5V-5V-B56789CN351 - CN70112STABILIZATOR±5VRESETM5298PCN12 - J7021234WSKANIKFLUORESC.WZMOC.ŒLEDZENIACEWKAOSTROŒCICEWKAŒLEDZENIAŒCIE¯KIPRZESUWG£OWICYWYSUWANIESZUFLADYIC202 (1/2)DRIVERCEWKIOSTROŒCIIC202 (2/2)DRIVERCEWKIŒLEDZENIAŒCIE¯KIIC201 (1/3)DRIVERSILNIKAPRZESUWUG£OWICYIC201 (2/3)DRIVERSILNIKASZUFLADYIC201 - LA6520IC202 - LA6517Q403÷405Uk³adwycisz.Q382Buforwej./wyj.Buforwej./wyj.Q381CN38125123456789MARTYCAPRZYCISKÓWP³ytkawskaŸnikaPWZ2016LchAUDIO GNDRchDIGITAL GNDDATA IN/OUTSCKREG/ENBAC16VAC16VDo wzmacniaczaA-P510 lub A-P710Rys.1.1. Schemat blokowy odtwarzacza PD-P710T.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 15

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710Tz³¹cze CN351 do³¹czona jest p³ytka wyœwietlacza z przyciskamisteruj¹cymi i z wyœwietlaczem fluorescencyjnym V701. Doz³¹cza CN11 do³¹czona jest p³ytka zasilacza zawieraj¹ca transformatorsieciowy PTT1169 zamieniaj¹cy napiêcie zmienne 16V,doprowadzone z zewn¹trz, na napiêcia wymagane przez odtwarzacz.Na p³ytce zasilacza znajduje siê scalony stabilizator ±5Vz uk³adem reset IC20. Poprzez z³¹cze CN381 odtwarzacz po³¹czonyjest ze wzmacniaczem zestawu audio A-P510 lub A-P710,sk¹d jest zasilany napiêciem ~16V. Z³¹cze to s³u¿y do podaniasygna³ów m.cz. z wyjœcia odtwarzacza na wejœcie wzmacniaczai do komunikacji szynami cyfrowymi ze wzmacniaczem.Sygna³y w.cz. z g³owicy odczytuj¹cej pickup podawane s¹na wzmacniacz RF IC101 - CXA1471S. Sygna³ RF oraz sygna³yFE - b³êdu ostroœci i TE - b³êdu œledzenia podawane s¹ zuk³adu IC101 na uk³ad scalony IC151 - CXA1372Q zawieraj¹cykomparator EFM i uk³ady serwo. Uk³ad ten poprzez driveryIC201 - LA6520, IC202 - LA6517 kontroluje przesuwg³owicy, reguluje ostroœæ i œledzenie œcie¿ki oraz dokonujezamiany sygna³u RF na sygna³ EFM u¿ywany do zapisu informacjina p³ycie CD. Dalszej obróbki tego sygna³u dokonujesiê w procesorze sygna³owym IC301 - CXD2500Q i przetwornikucyfrowo-analogowym IC401 - TC9237F. Sygna³ wydzielonychkana³ów lewego i prawego odfiltrowywany jest w uk³adachfiltrów dolnoprzepustowych IC404 - NJM4558D. Ca³oœci¹pracy odtwarzacza steruje mikroprocesor IC351 -PD4309B kontroluj¹cy pracê uk³adów serwo i procesora sygna³owegooraz poprzez czujniki i drivery po³o¿enie szuflad,g³owicy odczytuj¹cej i obroty dysku. Mikroprocesor IC351 mabufory wyjœciowe zasilane napiêciem -26V, poprzez które sterujewyœwietlaczem fluorescencyjnym i sprawdza stan w³¹czeniaprzycisków steruj¹cych. Przez bufory na tranzystorachQ381, Q382 mo¿e on wspó³pracowaæ z mikroprocesoremwzmacniacza A-P510 lub A-P710. Pracê mikroprocesora pow³¹czeniu zasilania inicjuje uk³ad resetu IC20 - M5298P.Odtwarzacz zasilany jest z p³ytki zasilacza, z której dostarczanes¹ napiêcia do czêœci analogowej i cyfrowej oraz do ¿arzeniawyœwietlacza fluorescencyjnego.1.1. Mechanizm odtwarzaczaMechanizm odtwarzacza, którego schemat blokowy pokazanona rys.1.1 napêdzany jest trzema silnikami:• CM (PXM1013) - silnik przesuwu g³owicy odczytuj¹cej,• DM (PEA1028) - silnik napêdzaj¹cy dysk,• LM (PXM1010) - silnik wysuwaj¹cy szufladê z p³yt¹.Stan pracy mechanizmu kontroluj¹ cztery czujniki:• INSIDE SW - czujnik zerowej pozycji g³owicy odczytuj¹cej,• S601 - czujnik krañcowego po³o¿enia szuflady 1,• S602 - czujnik po³o¿enia mechanizmu,• S603 - czujnik krañcowego po³o¿enia szuflady 2.Zasadniczym elementem mechanizmu jest g³owica odczytuj¹caPEA1030, na któr¹ sk³adaj¹ siê:• dioda laserowa LD,• dioda monitoruj¹ca MD,• zespó³ szeœciu fotodiod A÷F,• cewka œledzenia œcie¿ki,• cewka regulacji ostroœci.Œwiat³o emitowane z lasera LD jest rozszczepiane na trzyoddzielne strumienie. Strumieñ œrodkowy wykorzystywany jestdo odczytu informacji z dysku i do ustawiania ostroœci. Dwa skrajnestrumienie wykorzystywane s¹ do œledzenia œcie¿ki. Strumieniete po odbiciu siê od powierzchni dysku i ponownym przejœciuprzez uk³ad optyczny trafiaj¹ na zespó³ szeœciu fotodiod A÷F.Dioda laserowa LD jest zintegrowana w jednej obudowie zfotodiod¹ monitoruj¹c¹ MD, która pracuje w uk³adzie sprzê-¿enia zwrotnego zapewniaj¹cego utrzymywanie sta³ej mocylasera regulowanej potencjometrem VR1.1.2. Wzmacniacz sygna³u RF CXA1471SSygna³y z fotodiod A i C oraz B i D s¹ sumowane i podawanena wejœcia PD2 (n.5) i PD1 (n.4) uk³adu wzmacniacza RF IC101- CXA1471S umieszczonego na p³ytce g³ównej. Sygna³y z fotodiodA ÷ D po zsumowaniu i wzmocnieniu daj¹ sygna³ RF (RFO- n.18 IC101), bêd¹cy zasadniczym sygna³em odczytywanym zdysku. Z tych samych diod otrzymuje siê sygna³ b³êdu ostroœci -FE (n.17 IC101). Sygna³ b³êdu œledzenia œcie¿ki - TE otrzymywanyjest z fotodiod do³¹czonych do wejœæ E (n.7) i F (n.8). PotencjometrVR102 - TR.BAL (n.13, 14 IC101) s³u¿y do równowa¿eniauk³adu detekcji b³êdu œledzenia, a potencjometr VR103- FO.OFS (n.16 IC101) do ustawiania punktu pocz¹tkowegowzmacniacza b³êdu regulacji ostroœci.Wejœcie LDON (n.20) wzmacniacza RF IC101s³u¿y do w³¹czaniaœwiecenia lasera. W uk³adzie CXA1471S znajduje siêuk³ad regulacji mocy lasera APC (wej. - n.3, wyj. - n.4) z elementemwykonawczym na tranzystorze Q101. Moc diody laserowejLD kontrolowana jest za pomoc¹ diody monitoruj¹cejMD i ustawiana za pomoc¹ potencjometru VR1 (LD POWER).Do wyjœæ FE (n.17) i TE (n.15) uk³adu wzmacniacza RF do³¹czonopotencjometry:• VR152 (FO.GAN) do regulacji wzmocnienia serwa ostroœci,• VR151 (TR.GAN) do regulacji wzmocnienia serwa œledzenia.Na p³ytce g³ównej znajduje siê z³¹cze pomiarowe CN201 -TP1, na którym mo¿na obejrzeæ oscylogramy (pokazane naschemacie ideowym) nastêpuj¹cych sygna³ów:• (2) TP1-n.1: sygna³ RF podczas odtwarzania dysku,• (2) TP1-n.1: sygna³ RF podczas szukania œcie¿ki,• (3) TP1-n.6: sygna³ b³êdu regulacji ostroœci,• (4) TP1-n.2: sygna³ b³êdu œledzenia œcie¿ki podczas odtwarzaniadysku,• (4) TP1-n.2: sygna³ b³êdu œledzenia œcie¿ki podczas przeskokuo 50 œcie¿ek.1.3. Uk³ady serwo CXA1372QSygna³ RF i sygna³y ostroœci FE oraz œledzenia œcie¿ki TEpodawane s¹ z wyjœæ uk³adu IC101 - CXA1471S na uk³ad serwoIC151 - CXA1372Q (RF - n.39, FE - n.47, TE - n.43).Uk³ad CXA1372Q zawiera uk³ady serworegulacji steruj¹ce regulacj¹ostroœci i œledzeniem œcie¿ki oraz komparatory przetwarzaj¹cesygna³ RF dla potrzeb uk³adów serwo i procesorasygna³owego DSP IC301 - CXD2500Q.• Regulacja ostroœciG³owica odczytuj¹ca mechanizmu CD (pickup) jest wyregulowanatak, aby punkt ostroœci obiektywu, dla którego napiêcieb³êdu ostroœci jest równe zero, znajdowa³ siê w odleg³oœcioko³o 2mm od powierzchni dysku.Po w³o¿eniu dysku do odtwarzacza uk³ad serworegulacji znajduj¹cysiê w uk³adzie CXA1372Q dokonuje korekcji ustawienia16 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710Tostroœci poprzez podanie do IC202 (1/2) - LA6517 cewki ostroœcipi³okszta³tnego sygna³u szukania. O kszta³cie fali szukaniaostroœci decyduje kondensator do³¹czony do n.7 - SRCH. Poziomszukania ostroœci wynosi oko³o 1V pp i jest odwrotnie proporcjonalnydo wartoœci rezystora do³¹czonego do n.17 - ISET.Je¿eli œwiat³o lasera zostanie dok³adnie zogniskowane napowierzchni dysku, to stan ten zostanie wykryty przez komparator,którego wejœciem jest n.46 - FZC uk³adu CXA1372Q.Sygna³ b³êdu ostroœci FE z wejœcia n.47 podawany jest nauk³ad kompensacji fazy poprzez wewnêtrzny prze³¹cznikDECT, który w przypadku wykrycia przez komparator DE-FECT zaników sygna³u w³¹cza filtr dolnoprzepustowy z kondensatoremdo³¹czonym do n.48 - FDFCT. Sta³¹ czasow¹ kompensacjifazy dla niskich czêstotliwoœci wyznacza kondensatordo³¹czony do n.4 - FLB. Szczytowa czêstotliwoœæ kompensacjifazy ostroœci wynosi w przybli¿eniu 1.2kHz dla rezystorao wartoœci 510k do³¹czonego do n.16 - FSET.Oscylogramy przebiegów na wyjœciu drivera cewki regulacjiostroœci pokazane na schemacie ideowym:• (5) IC202 - n.3: sygna³ ustawiania ostroœci,• (5) IC202 - n.3: sygna³ utrzymywania ostroœci podczasodtwarzania.• Œledzenie œcie¿kiSygna³ b³êdu œledzenia TE z n.43 podawany jest na wejœcieuk³ad kompensacji fazy poprzez wewnêtrzny prze³¹cznikDFCT w³¹czaj¹cy, w przypadku wyst¹pienia defektów na dysku,filtr dolnoprzepustowy z zewnêtrzn¹ pojemnoœci¹ do³¹czon¹do n.44 (TDFCT). Sta³¹ czasow¹ uk³adu kompensacji fazywyznacza kondensator do³¹czony do n.8 i 9. Szczytowa czêstotliwoœækompensacji fazy wynosi 1.2kHz i decyduje o niejrezystor do³¹czony do n.16.Podczas przeskoków w czasie odtwarzania dysku ze œcie¿-ki na œcie¿kê w kierunku do przodu (FWD) lub do ty³u (REV)w³¹czane s¹ odpowiednio prze³¹czniki wewnêtrzne TM3 lubTM4. W tym czasie szczytowe napiêcie przyk³adane do cewkiœledzenia zale¿y od pr¹du Ÿróde³ TM3 lub TM4 i wartoœci rezystorado³¹czonego do n.12.Oscylogramy przebiegów na wyjœciu drivera cewki œledzeniaœcie¿ki IC202 (2/2) - LA6517 pokazane na schemacie ideowymto:• (6) IC202 - n.1: sygna³ b³êdu œledzenia œcie¿ki przy przeskokuo 50 œcie¿ek,• (6) IC202 - n.1: sygna³ b³êdu œledzenia œcie¿ki podczasodtwarzania.• Sterowanie przesuwem g³owicySygna³ z wyjœcia drivera cewki œledzenia œcie¿ki (n.1IC202) poprzez filtr dolnoprzepustowy podawany jest na wejœcieSL+ - n.13 IC151 uk³adu sterowania silnikiem przesuwug³owicy (wyjœcie SLO - n.14). Sygna³ ten powoduje stopnioweprzesuwanie siê g³owicy od œrodka do zewnêtrznej krawêdzidysku. Podczas szukania w kierunku do przodu (FWD)lub do ty³u (REV) do uk³adu sterowania g³owic¹ do³¹czane s¹,poprzez wewnêtrzne klucze TM5 lub TM6, Ÿród³a pr¹dowepowoduj¹ce wzrost napiêcia wyjœciowego. O wartoœci pr¹duŸróde³ TM3 do TM6 decyduje wartoœæ rezystora do³¹czonegodo n.17 uk³adu CXA1372Q. Silnik przesuwu g³owicy sterowanyjest poprzez driver IC201 (1/3) - LA6520.Przebiegi na wyjœciu drivera silnika przesuwu g³owicypokazane na schemacie ideowym to:• (8) IC201 - n.4: sygna³ przesuwu g³owicy podczas odtwarzania,• (8) IC201 - n.4: sygna³ przesuwu g³owicy podczas szukaniaœcie¿ki.• Komparatory sygna³u RFSygna³ w.cz. RF odczytywany z dysku podawany jest poprzezn.39 uk³adu CXA1372Q na zespó³ komparatorów, z którychuzyskiwane s¹ sygna³y potrzebne dla prawid³owej pracyuk³adów serworegulacji i uk³adu procesora sygna³owego IC301- CXD2500Q. W uk³adzie scalonym CXA1372Q znajduj¹ siênastêpuj¹ce komparatory:EFM - Komparator EFM zamienia sygna³ RF na falê prostok¹tn¹.Uk³ad ten objêty jest sprzê¿eniem z uk³adem DSPpoprzez wejœcie ASY - n.31, dziêki czemu zapewniona jestautomatyczna kontrola asymetrii sygna³u EFM na wyjœciukomparatora - n.32. Przebieg na wyjœciu tego komparatorapokazuje oscylogram (9) IC151 - n.32.FOK - Komparator FOK (Focus OK.) porównuje sygna³ RFOpodawany na n.40 z sygna³em RFI wystêpuj¹cym na n.39,uzyskiwanym z sygna³u RFO poprzez filtr górnoprzepustowy.Stan wysoki na wyjœciu tego komparatora (n.33 - FOK)pojawia siê, gdy podczas poszukiwania ostroœci ró¿nica napiêæRFI i RFO jest mniejsza od - 0,37V.MIRROR - Komparator MIRROR ma za zadanie wykrywaniespadków wartoœci sygna³u odczytu poni¿ej pewnej okreœlonejwartoœci, dziêki czemu mo¿na stwierdziæ, czy œwiat³olasera ogniskowane jest na œcie¿ce, czy te¿ na obszarzemiêdzy œcie¿kami. Stan wysoki na wyjœciu tego komparatora(n.29 - MIRR) informuje o zbaczaniu ze œcie¿ki oraz odefektach na powierzchni dysku. Przebieg na wyjœciu tegokomparatora to oscylogram - (23) IC151 - n.29.DEFECT - Komparator DEFECT ma za zadanie wykrywaniewiêkszych defektów na powierzchni dysku wymagaj¹cychw³¹czania filtrów na wejœciach uk³adów serworegulacji. Stanwysoki na wyjœciu tego komparatora (n.30 - DFCT) informujeo pojawieniu siê defektów odczytu. Przebieg na wyjœciutego komparatora to oscylogram - (24) IC151 - n.30.1.4. Procesor sygna³owy CXD2500QProcesor sygna³owy IC301 - CXD2500Q zawiera w sobiedemodulator sygna³u EFM i uk³ad regulacji prêdkoœci obrotowejdysku.• Demodulacja sygna³u EFMZ uk³adu serworegulacji IC151 – CXA1372Q na wejœcie(n.24) procesora sygna³owego IC301 – CXD2500Q przychodzisygna³ odczytu z komparatora EMF. Sygna³ ten podawanyjest na nastêpuj¹ce uk³ady:ASY - uk³ad automatycznej kontroli asymetrii sygna³u EFMzawieraj¹cy bufory CMOS i pracuj¹cy w pêtli sprzê¿eniazwrotnego z komparatorem EFM, a maj¹cy wyjœcie na n.27.Uk³ad odtwarzania zegara - uk³ad PLL, w którym faza i czêstotliwoœæsygna³u EFM jest synchronizowany z zewnêtrznymoscylatorem przetwornika cyfrowo-analogowegoIC401 - TC9237F , z którego sygna³ przychodzi na wejœcieXTAI - n.53. Odtworzenie zegara w uk³adzie PLL umo¿liwiawydzielenie danych z sygna³u EFM.Demodulator EFM - demodulacja sygna³u EFM polega nakonwersji ci¹gów 14-bitowych na ci¹gi 8-bitowe oraz narozdzieleniu danych podawanych na rejestr i wyjœcie cyfro-SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 17

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710Twe DOUT (n.60) od subkodów podawanych na wejœcia procesorówsubkodów P-W i Q, a nastêpnie na mikroprocesorsteruj¹cy IC351- PD4309B.Uk³ad zabezpieczaj¹cy synchronizacjê - dekoduj¹cy ramkisynchronizacji i steruj¹cy generatorem taktuj¹cym 1, na któregowyjœciu pojawia siê stan wysoki po wykryciu subkodówsynchronizacji S0 i S1. Sygna³ z wyjœcia generatorataktuj¹cego podawany jest na uk³ad sterowania prêdkoœci¹obrotow¹ dysku (CLV Processor).• Regulacja prêdkoœci obrotowej dyskuProcesor sygna³owy steruje regulacj¹ prêdkoœci obrotowejdysku. Po w³o¿eniu dysku nastêpuje rozpêdzenie silnika napêdudysku do momentu wykrycia ramek synchronizacji zapisanychna dysku. Mikroprocesor IC351 po uzyskaniu informacjio osi¹gniêciu synchronizacji w³¹cza w uk³adzie serworegulacjiIC151 uk³ad œledzenia œcie¿ki, a uk³adowi procesora sygna³owegoIC301 nakazuje zredukowania prêdkoœci obrotowejdysku i uruchomienie regulacji w pêtli PLL dla zapewnieniasta³ej prêdkoœci liniowej dysku. Prêdkoœæ ta zmienia siê od500 obr/min dla odczytu na œrodku dysku do 200 obr/min dlakrawêdzi zewnêtrznej.Uk³ad IC301 steruje silnikiem napêdu dysku (wyj. - n.3, 4)poprzez driver IC201 (3/3) - LA6520. Przebiegi na jego wyjœciui wejœciu to oscylogramy: (7) IC201 - n.3, (33) IC301 - n.4.1.5. Przetwornik D/A TC9237FStrumieñ danych z wyjœæ procesora sygna³owego IC301 -IC6 - CXD2500Q (n.32, 34 i 35) podawany jest na wejœcia 1-bitowego przetwornika cyfrowo-analogowego IC401 - TC9237(n.25 - DATA, n.26 - BCK i n.27 - LRCK). Przebiegi sygna-³ów wychodz¹cych z procesora sygna³owego - oscylogramy(16), (18) i (19).Przetwornik D/A TC9237F wyposa¿ono w wejœcia do ustawianiawarunków jego pracy:• EM1 (n.20), EM2 (n.21) - wybór filtru deemfazy,• R/L (n.22) - ustawianie wejœcia LRCK:- „H” - sygna³ LRCK („H” - dane kana³u R, „L” - danekana³u L),- „L” - sygna³ LRCK („H” - dane kana³u L, „L” - danekana³u R),• EMP (n.23) - w³¹czanie filtru deemfazy: „H” - ON, „L” -OFF,• HS (n.24) - prze³¹czanie rodzaju pracy: „H” - normalna,„L” - du¿a prêdkoœæ,• M/L (n.1) - wybór formatu danych wejœciowych: „H” -MSB First, „L” - LSB First,• MUTE (n.2) - w³¹czanie wyciszania: „H” - wyciszaniew³¹czone.Przetwornik D/A IC401 pracuje z zewnêtrznym oscylatoremkwarcowym X401 o czêstotliwoœci 16.9344MHz (n.16,17 IC401). Sygna³ tego oscylatora poprzez bufor (n.19) wyprowadzanyjest do procesora sygna³owego IC301. Na wyjœciuprzetwornika D/A IC401 zastosowano filtry dolnoprzepustowena uk³adzie IC404 - NJM455BD. Przebiegi na wejœciachi wyjœciu jednego z filtrów pokazano na oscylogramach(10) i (21).Sygna³ m.cz. na wyjœciu odtwarzacza jest wyciszany przezuk³ad zrealizowany na tranzystorach Q403 ÷ Q405. Uk³ad tensterowany jest z n.13 procesora IC351 - PD4309B.1.6. Mikroprocesor steruj¹cy PD4309BCa³oœci¹ pracy odtwarzacza steruje mikroprocesor IC351 -PD4309B kontroluj¹cy pracê nastêpuj¹cych uk³adów:• wyœwietlacza fluorescencyjnego i klawiatury- SA ÷ SM (n.16, 17, 20÷25, 27÷30) - sterowanie siatkamiwyœwietlacza fluorescencyjnego,- DIG1 ÷ DIG8 (n.2÷9) - sterowanie segmentami wyœwietlaczafluorescencyjnego,- KD0 ÷ KD3 (n.61÷64) - wejœcia sprawdzania klawiatury,• mechanizmu CD- INSD (n.53) - sygna³ z czujnika zerowej pozycji g³owicy,- TRY1 (n.50) - sygna³ z czujnika S601 szuflady 1,- TSEL (n.51) - sygna³ z czujnika S602,- TRY2 (n.52) - sygna³ z czujnika S603 szuflady 2,- D1IN, D2IN (n.48, 49) - sterowanie otwieraniem szuflad,- LDON (n.55) - sterowanie w³¹czaniem lasera,• procesora sygna³owego- SENSE (n.38) - detekcja sygna³u SENSE,- CLOCK (n.32) - wyjœcie sygna³u zegarowego,- SQSO (n.34) - wejœcie sygna³u Q - data,- SCOR (n.36) - wejœcie sygna³u detekcji ramki subkodowej,- GFS (n.37) - wejœcie sygna³u ramki synchronizuj¹cej,- MUTE (n.42) - sterowanie wyciszaniem przez procesor,- DATA (n.33) - sterowanie procesem DSP,• serwa- FCOK (n.54) - wejœcie sygna³u FOK (dobrej ostroœci),• przetwornika D/A i uk³adów wyjœciowych m.cz.- DEMP (n.12) - w³¹czanie deemfazy,- MUTE (n.13) - sterowanie wyciszaniem na wyjœciu odtwarzacza• urz¹dzeñ zewnêtrznych- DAIN (n.43) - wejœcie danych,- DAOU (n.44) - wyjœcie danych,- REQ (n.45) - ¿¹danie odbioru danych,- ENB (n.46) - umo¿liwienie odbioru danych.Mikroprocesor zasilany jest nastêpuj¹cymi napiêciami:- VLOAD (n.18) - napiêcie -26V dla drivera wyœwietlacza,- VPRE (n.19) - napiêcie -5V sterowania driverem wyœwietlacza,- VDD (n.26) - napiêcie zasilania +5V,- VSS (n.58) - masa.Do mikroprocesora doprowadzane s¹ sygna³y:- RSET (n.1) - reset z uk³adu IC20 - n.9,- X1, X2 (n.56, 57) - oscylatora VSS1014 - 4.19MHz.1.7. ZasilaczNa p³ytce zasilacza PWZ2017 znajduje siê transformatorPTT1169, uk³ad resetu i stabilizatora ±5V IC20 - M5298P ztranzystorem Q62 w³¹czaj¹cym uk³ad IC20. Uk³ad zasilaczadostarcza nastêpuj¹cych napiêæ:V± 5 - napiêcia stabilizowane przez uk³ad IC20 - M5298P,V± B - napiêcia (oko³o ±9)V z prostownika na diodach D11÷D14,-26V - napiêcie do zasilania drivera wskaŸnika fluorescencyjnegoz mikroprocesora IC351 - PD4309B (n.18). Napiêcie uzyskiwanez prostownika na diodzie D52 i kondensatorze C52.~ napiêcie ¿arzenia - z uzwojenia 8,7 transformatora PTT1169.Na napiêcie zmienne nak³adane jest napiêcie sta³e, stabilizowaneprzez diodê Zenera D54 - MTZJ18B.Reset - z uk³adu IC20 (n.9) inicjuje pracê mikroprocesoraIC351 po w³¹czeniu zasilania ze wzmacniacza. Oscylogramsygna³u reset to przebieg (22). }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze18 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Opis aparatu telefonicznego C-903 firmy CYFRALOpis aparatu telefonicznego C-903 firmy CYFRALAndrzej NiedzielewskiAparat telefoniczny C-903 firmy CYFRAL jestprzeznaczony do wspó³pracy z centralami telefonicznymicentralnej baterii o napiêciu znamionowym 60Vprzy rezystancji uk³adu zasilaj¹cego 2×500R lub 48Vprzy rezystancji 2×400R w zakresie pr¹du zasilaj¹cego17÷73mA. System wybierania centrali obejmujewybieranie dekadowe PULSE i wieloczêstotliwoœcioweTONE (DTMF).1. Podstawowe parametry techniczne aparatuAparat C-903 posiada miêdzy innymi:• dwutonowy uk³ad sygnalizacji wywo³ania ze skokow¹ regulacj¹g³oœnoœci dzwonka HI / LO (prze³¹cznik SW301),• automatyczne powtarzanie ostatniego numeru klawiszem[ REDIAL ],• dwa systemy wybierania numeru PULSE lub TONE wybieraneprze³¹cznikiem (SW104),• funkcjê kalibrowanej przerwy FLASH,• funkcjê MUTE, czyli wyciszenia mikrofonu (w³¹cznik SWMUTE),• funkcjê PAUSE, czyli wyd³u¿onej przerwy miêdzy grupamicyfr (oko³o 3.6s).Aparat telefoniczny C-903 spe³nia wymagania normy PN –92 / T – 83000, tak jak to opisano w poprzednich numerach „SE”przy omawianiu innych modeli telefonów firmy CYFRAL.2. Opis pracy aparatuAparat jest przy³¹czony do linii telefonicznej (zaciski TIP iRIN) przez uk³ad zabezpieczaj¹cy przed przepiêciami. Tworz¹go: 3 szeregowo po³¹czone neonówki: N101, N102, N103w³¹czone równolegle do zacisków wejœciowych, warystorV101, rezystor R101, mostek diodowy D101÷D104 oraz drugiwarystor V102. Mostkowy uk³ad zasilania umo¿liwia pracêaparatu ze wszystkimi centralami publicznej sieci telekomunikacyjnej,w tym równie¿ z tymi o odwracanej pêtli zasilania.Podczas pracy mo¿na wyró¿niæ 4 charakterystyczne stany,w których mo¿e siê znaleŸæ aparat. S¹ to:2.1. Stan spoczynkuMikrotelefon aparatu spoczywa na podstawie. W tym stanieaparat przedstawia sob¹ du¿¹ rezystancjê wejœciow¹ dla pr¹dusta³ego. Sekcja B prze³¹cznika linii SW101 od³¹cza od linii ca³ytor rozmówny i detekcji stanu mikrotelefonu. Do linii jest przy-³¹czony obwód wywo³ania zbudowany na uk³adzie IC301, odseparowanyod napiêcia sta³ego kondensatorem C301.2.2. Stan wywo³aniaMikrotelefon aparatu nadal spoczywa na podstawie. Zmiennenapiêcie sygna³u dzwonienia przez zaciski wejœcioweTIP&RIN, R301, C301 i diodê Zenera Z301 jest podawane namostek Graetz’a, który tworz¹ diody D301÷D304. Wyprostowanenapiêcie sygna³u wywo³ania jest filtrowane na kondensatorzeC302 i ograniczane do wartoœci 27V przez diodê ZeneraZD303. Stanowi ono napiêcie zasilaj¹ce uk³ad generatorawywo³ania zrealizowanego na uk³adzie KA2411 (IC301). Prógwyzwalania generatora okreœlony jest przez rezystor R302 ijest w przybli¿eniu odwrotnie proporcjonalny do jego wartoœci.Napiêcie wyjœciowe z n.8 uk³adu IC301 przez rezystoryR306, R305 i prze³¹cznik g³oœnoœci wywo³ania SW301 jestpodawane na przetwornik piezoceramiczny BZ301.2.3. Stan rozmowyPo podniesieniu mikrotelefonu prze³¹cznik SW101 (sekcjaB) podaje napiêcie z linii telefonicznej przez rezystor R103 nabazê tranzystora Q101 wprowadzaj¹c go w nasycenie. Powodujeto ustawienie potencja³u n.10 IC101 w stan niski, co poci¹gaza sob¹ zmianê stanu n.11 ze stanu niskiego w stan wysokiejimpedancji. Umo¿liwia to podanie napiêcia z linii telefonicznejprzez rezystor R102 na bazê tranzystora Q103, wprowadzaj¹cgo w stan przewodzenia. W³¹cza siê teraz drugi tranzystor kluczaQ102, co powoduje za³¹czenie aparatu do pracy. W tymstanie aparat w przybli¿eniu zasilany jest jak ze Ÿród³a pr¹dowegoo wydajnoœci 17÷73mA, w zale¿noœci od rezystancji liniiabonenckiej. Napiêcie sta³e na zaciskach wejœciowych aparatunie przekracza 12÷15V, przy czym polaryzacja tego napiêciamo¿e siê zmieniæ. Z tego powodu w uk³adzie zasilania aparatuzastosowano mostek Graetz’a z³o¿ony z diod D101÷D104.Tor rozmówny aparatu tworz¹: obwód nadawczy i odbiorczy.Tor nadawczy aparatu tworzy mikrofon elektretowy M201i wzmacniacz zbudowany na tranzystorze Q202. Polaryzacjêmikrofonu zapewnia rezystor R209. Sygna³ elektryczny m.cz.powstaj¹cy w wyniku mówienia do mikrofonu jest podawanyprzez kondensator C206 na bazê tranzystora Q202, sk¹d przezkondensator C205 jest podawany na bazê tranzystora Q201.Rezystor R207 ogranicza wzmocnienie tego stopnia. Napiêciez linii przez rezystor R201 jest podawane na kondensator C201,sk¹d po filtracji, przez rezystor R202 polaryzuje bazê tranzystoraQ201. Rezystory R203 i R204 umieszczone w obwodzieC-E tranzystora Q201 tworz¹ konwencjonalny uk³ad antylokalny,którego zadaniem jest st³umienie sygna³u pochodz¹cego zmikrofonu M201 we wk³adce s³uchawkowej mikrotelefonuRX202. Poniewa¿ napiêcie m.cz. na emiterze tranzystora Q201jest w przeciwfazie w stosunku do napiêcia na jego kolektorze,to przy odpowiednio dobranych wartoœciach rezystorów R203 iR204 w punkcie ich po³¹czenia napiêcie to osi¹ga minimaln¹wartoœæ. W rezultacie do wk³adki s³uchawkowej mikrotelefonutrafia tylko minimalna czêœæ sygna³u m.cz. pochodz¹ca z lokalnegomikrofonu. Kondensator C203 poprawia dzia³anie uk³aduw zakresie wy¿szych czêstotliwoœci akustycznych, a C202 ograniczapasmo przenoszenia stabilizuj¹c pracê stopnia.Tor odbiorczy aparatu tworzy wk³adka s³uchawkowa RX202sterowana przez dwustopniowy wzmacniacz zbudowany na tranzystorachQ204 i Q203 o przeciwnych polaryzacjach i po³¹czonychgalwanicznie ze sob¹. Sygna³ odbiorczy z linii telefonicznejprzez rezystor R203 i kondensator C204 jest podawany naSERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 19

Opis aparatu telefonicznego C-903 firmy CYFRALTIPR101N101N102V101220V10 2WD1011N4004D1021N4004N103D1031N4004D1041N4004RINSW101AHOOK SWITCHC3011u/250VR3012k2Z3013V3D3011N4004D3021N4004R30510kD3031N4004 D3041N4004ZD303 27VC302 22u/50VC307R302 12ku1 MYLARR303680k23415876R30436kR3061kIC301KA2411SW101BHOOK SWITCHSW301RINBZ301BUZZERC3056n8MYLARC3066n8Q102 HMPSA92V102120VR106120k C10410nR1072kZD10216VD1061N4148R1083kR102Q103HMPSA42VDD330kC102100uZD1014V7C10310nR11810kC11033nIC101W91320C20847uR2148201 2 34 5 67 8 9F20 # RD*123415161718C1C2C3C4R1R2R3R4VDD 14H/P MUTE 5T/P MUTE 9DTMF 12LD201LEDR103470kR104470KVDDR1051M11DP/C5HKSXTI7MODE 13XTO8VSS 6XL101Q1019014C 3.58MHzC10733pC10833pC101100n10SW "P/T"SW104Rys.1. Schemat ideowy telefonu C-903 firmy CYFRAL.R2012k2R20220kC2014u7R119C11110k47nR2091kC206100nC20710nM201WM-034CYD2061N4148C202330pR20520R2062k7R2081M5SW MUTEPTR2033k3C203 10nQ201BC337-25R204150R211680kC205u22Q2029014CR207120C2041uR2105k1Q2049013GR212470D208 D2091N4148x2R213560Q2039012GD2071N4148C21010uRX202SD-150D2011N4148D2021N4148D2031N414820 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Opis aparatu telefonicznego C-903 firmy CYFRALTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu W91320Nr nó¿ki Oznaczenie Opis funkcjonalny1÷411C1÷C4,DP/C5Wejœcia kolumn klawiatury15÷18 R1÷R4 Wejœcia rzêdów klawiatury5 H/P MUTEWyjœcie aktywne (stan wysoki) w trybie wybierania PULSEoraz podczas funkcji FLASH i HOLD6 VSS Masa uk³adu7, 8 XTI, XTO Oscylator zewnêtrzny 3.57MHz9 T/P MUTEWyjœcie typu otwarty dren, aktywne (stan niski) podczaswybierania w obu trybach oraz podczas u¿ycia funkcji FLASH10 HKSWejœcie informacyjne HOOK SWITCH. Je¿eli znajduje siê ono wstanie:- wysokim (ON HOOK) uk³ad jest w stanie wy³¹czonym- niskim (OFF HOOK) uk³ad znajduje siê w stanie pracyWejœcie jest wewnêtrznie „podci¹gniête” do VDD11 DP/C512 DTMF13 MODE14 VDD Zasilanie uk³aduWyjœcie typu otwarty dren aktywne (stan niski) podczasu¿ycia funkcji FLASH i wybierania PULSEWyjœcie sygna³u tonowego aktywne (stan wysoki) w trybiewybierania TONEWybór trybu wybierania. Je¿eli nó¿ka znajduje siê w stanie:- niskim (VSS) - wybieranie tonowe DTMF- wysokim (VDD) - wybieranie pulsacyjne (M/B=2:3. 10PPS)- wysokiej impedancji - wybieranie pulsacyjne (M/B=1:2. 10PPS)bazê pierwszego tranzystora Q204. Obci¹¿eniem drugiego tranzystorajest rezystor R213, z którego przez kondensator C210jest podawany sygna³ na wk³adkê s³uchawkow¹ mikrotelefonuRX202. Napiêcie zasilaj¹ce wzmacniacz nadawczy i odbiorczyjest pobierane z kondensatora C208, który jest ³adowany ograniczonymprzez rezystor R205 pr¹dem emitera tranzystora Q201,a ograniczone jest przez szeregowo po³¹czone diody: D201, D202i D203. Przez rezystor R214 jest polaryzowana dioda elektroluminescencyjnaLD201 sygnalizuj¹ca stan w³¹czenia aparatu.2.4. Stan wybieraniaW zale¿noœci od ustawienia sposobu wybierania prze³¹cznikiemSW104: pulsacyjny (P) czy tonowy (T), aparat charakteryzujesiê odmiennymi stanami pracy. W stanie wybieraniatonowego (DTMF) rezystancja aparatu jest zbli¿ona do rezystancjiw stanie rozmowy. Wciœniêcie jednego z dowolnych klawiszynumerycznych powoduje pojawienie siê na n.12 uk³aduIC101 sygna³u DTMF, który przez dwójnik R119 i C111 jestpodawany na bazê tranzystora Q201, sk¹d po wzmocnieniuwychodzi w liniê telefoniczn¹. Rezystor R118 stanowi wstêpneobci¹¿enie wyjœcia, a kondensator C110 wraz z elementamidwójnika R119 i C111 kszta³tuje parametry sygna³u DTMF.W czasie wybierania pulsacyjnego nastêpuj¹ kolejno po sobiezmiany rezystancji aparatu od du¿ej, charakteryzuj¹cej czasprzerwy (BREAK), do ma³ej charakteryzuj¹cej czas rozmowy(MAKE). Funkcjê tê w aparacie C-903 realizuje klucz tranzystorowysk³adaj¹cy siê z dwóch wysokonapiêciowych tranzystorówQ102 (HMPSA92) i Q103 (HMPSA42), a ich prac¹ sterujeuk³ad IC101. W stanie przerwy n.11 (DP/C5) przyjmujepotencja³ masy VSS, co powoduje zablokowanie tranzystoraQ103, a w konsekwencji Q102 oraz ca³ego toru rozmównego.W tym stanie pr¹d wp³ywa do aparatu przez uk³ad identyfikuj¹cystan prze³¹cznika SW101 (HOOK SWITCH) - rezystory R103i R104 oraz R102. Sumaryczna wartoœæ pr¹du wp³ywaj¹cegodo aparatu w tym stanie nie powinna przekroczyæ 0.4mA. WTabela 2. Uk³ad klawiaturyC1 C2 C3 C4 C5R1 1 2 3R2 4 5 6 F1R3 7 8 9 F2 HR4 */T 0 # R/P RF1, F2 - klawisze funkcji FLASH,F1 = 600ms, F2 = 98ms;*/T-„gor¹cy” klawisz przejœciaw tryb tonowy podczas wybierania pulsacyjnego;R / P - klawisz funkcji REDIAL,kiedy jest u¿yty jako pierwszy popodniesieniu s³uchawki lub PAUSE,kiedy jest u¿yty w sekwencji wybieranych cyfr;H - klawisz funkcji HOLD;R - klawisz funkcji REDIAL, pe³ni tak¹ sam¹funkcjê jak klawisz R/P z tym,¿e nie posiada opcji pauzy.stanie przewodzenia (MAKE) n.11 przyjmujestan wysokiej impedancji umo¿liwiaj¹c wysterowaniebazy tranzystora Q103 przez rezystorR102, a tym samym tranzystora Q102i ca³ego toru rozmównego. W trakcie wybieraniaaparatu, kiedy na n.9 (T/P MUTE) pojawiasiê potencja³ masy VSS:• baza tranzystora Q202 zostaje zbocznikowanaprzewodz¹cym z³¹czem diody D206, tranzystor przestajeprzewodziæ odcinaj¹c sygna³ mikrofonu M201. Zapobiegato wp³ywom mikrofonu na parametry sygna³uwybierczego, jakie mog³yby pojawiæ siê w przypadku aktywnegostanu mikrofonu. Taki sam efekt powoduje wciœniêcieprzycisku [ SW MUTE ], umieszczonego w obwodziebazy tranzystora Q202,• dioda D207 zwiera kolektor tranzystora Q204 do masy uniemo¿liwiaj¹cwysterowanie sygna³em m.cz. drugiego z parytranzystorów - Q203. Ma to na celu ograniczenie wielkoœcisygna³u wybierania we wk³adce s³uchawkowej RX202.3. Opis uk³adów scalonych zastosowanych wtelefonie C-903W elektronicznym aparacie telefonicznym C-903 zastosowano2 specjalizowane uk³ady scalone:• IC101 - W91320 uk³ad wybierczy,• IC301 - KA2411 generator wywo³ania.Opis uk³adu KA2411 zosta³ zamieszczony w poprzednichnumerach „SE” przy omawianiu innych modeli telefonów firmyCYFRAL.3.1. Opis uk³adu W91320Uk³ad scalony W91320 firmy Winbond jest produkowanymw technologii CMOS uk³adem wybierczym o nastêpuj¹cychparametrach:• tryb wybierania TONE/PULSE wymuszany stanem nó¿kiMODE,• funkcja FLASH dostêpna w dwóch czasach 600ms i 98ms,• funkcja REDIAL (maks.32 cyfry),• funkcja PAUSE oko³o 3.6s,• rezonator 3.579545MHz.Opis wyprowadzeñ tego uk³adu zamieszczono w tabeli 1,a w tabeli 2 przedstawiono uk³ad klawiatury.}SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 21

Porady serwisowePorady serwisoweEdward Bitner, Marian Borkowski, Bogdan Sikorowski, Marek Ugriczicz, Aleksander Huzar,W³adys³aw Wójtowicz, Henryk Demski, Julian Jakubowski, Andrzej GutekOdbiorniki telewizyjneTelestar 21” CTV2103TXTZawiniêcie obrazu od góry (oko³o 8 centymetrów).W tym odbiorniku blok odchylania pionowego, wykonanyjest na elementach tradycyjnych. Miêdzy dwoma radiatoramikoñcowych tranzystorów pionu, umieszczony jest kondensatorC333 4.7µF/160V. Panuje tam doœæ wysoka temperatura ikondensator ten straci³ ca³kowicie swoj¹ pojemnoœæ, powoduj¹copisane zawiniêcie.E.B.Telefunken chassis 712A PILNieprawid³owy odbiór.Po w³¹czeniu odbiornika, pojawia siê obraz, ale jest jakbyprzekontrastowany oraz wystêpuje „przeci¹ganie” kolorów. Sytuacjênieznacznie poprawia zwiêkszenie jaskrawoœci i kontrastu.Wtedy jednak pr¹d kineskopu jest na tyle du¿y, ¿e nastêpujezadzia³anie wy³¹cznika progowego i odbiornik wchodzi w trybstandby. Pocz¹tkowo podejrzewano nieprawid³owoœci w ustawieniunapiêcia siatki 2 kineskopu - jednak by³ to z³y kierunek poszukiwañ.Poniewa¿ z podobnym objawem mia³em ju¿ do czynienia,wiêc nastêpny krok skierowa³em w stronê wzmacniaczawizji. I to by³ „strza³ w dziesi¹tkê”. Stwierdzono utratê podstawowychparametrów kondensatorów C351, C343 i C335 po4.7µF/35V. Najbardziej wadliwy by³ C351 (ca³kowita utrata pojemnoœci).Dopiero teraz skojarzy³em, ¿e wystêpowa³o równie¿przebarwienie t³a ekranu w kierunku koloru niebieskiego - a tenkondensator pracuje w torze B. Po wymianie wskazanych kondensatorów,odbiornik odzyska³ ca³kowit¹ sprawnoœæ, a klientdorzuci³ mi³¹ uwagê na temat jakoœci kolorów. E.B.Curtis 21M2VTBrak odchylania pionowego.Na ekranie widoczna jest niepe³na, cienka pozioma linia.Na p³ycie bazowej przepalony by³ rezystor bezpiecznikowyFR401 1R/0.5W oraz zwarta dioda D402 BYT52M (dobryzamiennik to BYV28/200). Taki stan rzeczy, posiada swoj¹przyczynê. Poniewa¿ zasilacz impulsowy pracuje prawid³owo- jedynym podejrzanym pozostaje wiêc uk³ad IC401 TDA8170.Po wymianie uk³adu, rezystor bezpiecznikowy FR401 ju¿ siênie przepala, a odbiornik rozpocz¹³ prawid³ow¹ pracê. Schematopublikowany zosta³ w „SE” 5/97.E.B.Samsung CK5312WPo w³¹czeniu, zmniejsza siê wymiar rastra.Uszkodzenie co najmniej dziwne. Naprawê rozpoczêto odsprawdzenia zasilacza impulsowego. Stwierdzono powa¿n¹utratê parametrów kondensatorów C813, C811 (100µF/16V)oraz C808 47µF/25V. Po ich wymianie objawy uszkodzenianie ust¹pi³y. Testowanie trafopowielacza potwierdza jego4sprawnoœæ. Mimo to napiêcie w ga³êzi g³ównej (+135V) posiadatendencjê spadkow¹ (ga³¹Ÿ obci¹¿ona tylko ¿arówk¹ 60W,zachowuje siê poprawnie). Dopiero testowanie cewek odchylaniadaje wynik pozytywny (zwarcie miêdzyzwojowe sekcjiodchylania poziomego). Po zamontowaniu cewek odchylaniaz odbiornika Curtis 20M wszystko wraca do normy. Nale¿a³otylko wyregulowaæ (zmniejszyæ) wysokoœæ obrazu. Schematodbiornika CK5312W by³ opublikowany w „SE” 4/99. E.B.Thomson 51MT11 chassis TX91Nie mo¿na uruchomiæ.Po w³¹czeniu zapala siê dioda standby i nic. Nie reaguje napilota. Zasilacz pracuje prawid³owo. Na szynie I 2 C na krótkopojawiaj¹ siê przebiegi, a nastêpnie osi¹ga ona stan wysoki(5.1V). W tym czasie napiêcie wyjœciowe z trafopowielacza+25V (zasilanie uk³adu IF01 TDA1771) wynosi jedynie 1.7V.Na n.9 tego uk³adu wystêpuje prawie ca³kowite zwarcie domasy. Po serwisowym od³¹czeniu diody DF22 (1N4148) i w³¹czeniuodbiornika, pojawia siê wysokie napiêcie i cienka poziomalinia, a uk³ad IF01 silnie siê grzeje. Fonii w tym czasienie ma. Wymiana uk³adu IF01 przywraca poprawn¹ pracê odbiornika.E.B.Thomson 55MT16TxFonia ustawia siê na maksimum lub na minimum.Tym razem do naprawy trafi³y dwa identyczne odbiorniki.W jednym brak fonii (linijka na minimum), w drugim foniamaksymalna (linijka - prawe skrajne po³o¿enie). Zarówno zklawiatury lokalnej, jak i z pilota nie mo¿na tego stanu zmieniæ.Je¿eli uda siê przesuniêcie znacznika na linijce, to po zwolnieniuprzycisku regulacji, znacznik wraca na swoje pierwotnepo³o¿enie. Uszkodzenie nie tkwi w mikrokontrolerze. Wtym przypadku uszkodzona jest klawiatura lokalna. Jedynymwyjœciem z sytuacji jest od³¹czenie klawiatury (wyjêcie z gniazdacienkiej wst¹¿ki, biegn¹cej bezpoœrednio do klawiatury).Najlepiej by³oby klawiaturê wymieniæ - niestety jest nieosi¹galna.Pozostaje wiêc tylko sterowanie z pilota. E.B.Philips 29PT825B/00 100HzJasne linie powrotów, bez treœci obrazu.Pomiary na module koñcowych wzmacniaczy wizji nic niewnosz¹. Bardzo mocno nagrzewa siê uk³ad TDA6111 (tor R).Uk³ad sprawny (do celów serwisowych mo¿na u¿yæ uk³aduTDA6101Q). By oszczêdziæ cenny czas, podajê charakterystyczn¹przyczynê. W tym, jak i wielu innych modelach Philipsa,za taki stan rzeczy mo¿e odpowiadaæ z³e ustawienie napiêciasiatki drugiej S2. Zwi¹zane jest to ze stosunkowo w¹skimzakresem trzymania automatycznego ustawiania pr¹dówkineskopu (automatycznego balansu bieli). Takie „wypadanie”poza zakres regulacji zdarza siê, gdy napiêcie S2 posiada prawid³ow¹wartoœæ, ale jest ustawione na granicy punktu krytycznego.Aby prawid³owo ustawiæ to napiêcie bez specjali-22 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Porady serwisowestycznej aparatury, nale¿y skrêciæ regulator na trafopowielaczuw lewe skrajne po³o¿enie (powinien pojawiæ siê prawid³owyobraz). Nastêpnie niewielkimi krokami podkrêcaæ regulatorw prawo, ka¿dorazowo prze³¹czaj¹c programy oraz wy³¹czaj¹c iw³¹czaj¹c odbiornik. W momencie, gdy pojawi¹ siê linie powrotów(w opisywanym przypadku na czerwonym tle), nale¿y regulatorcofn¹æ o jeden lub dwa kroki (niezbêdna rezerwa od punktukrytycznego). Ustawienie tego napiêcia bez zastosowania opisanejprocedury, wczeœniej czy póŸniej skutkowaæ bêdzie ponownympojawieniem siê opisanej usterki.E.B.Sharp CV2162SCNZafa³szowane kolory.Na ekranie widoczne jest ko³o, w którym wystêpuj¹ nieprawid³owekolory. Wielkoœæ tego ko³a zbli¿ona jest do ko³awystêpuj¹cego na obrazie kontrolnym. Dodatkowo w obrêbieko³a zauwa¿a siê œnie¿enie kolorów. W skrajnych czêœciachekranu kolory s¹ prawid³owe. Œnie¿enie widoczne na ekranieby³o bardzo myl¹ce i skierowa³o poszukiwania usterki w zupe³nieniew³aœciwym kierunku. W tym przypadku uszkodzeniuuleg³ obwód rozmagnesowania kineskopu (wypalone po-³¹czenie przy pozystorze). Naprawa po³¹czenia przywraca prawid³owebarwy na ca³ym ekranie.E.B.Siemens FS920K4Uszkodzenie po silnych wy³adowaniach atmosferycznych.Wstêpne pomiary pozwoli³y stwierdziæ przepalenie siê rezystoraR641 100k/2W oraz zwarcie do masy nó¿ek 1, 2 i 18uk³adu IC655 TDA3645, w zespolonym zasilaczu impulsowym(wspólny z trafem WN). Po wymianie wskazanych elementów,pojawia siê napiêcie sta³e na n.1, 2 i 18, jednak brak jestoscylacji na n.3, 4, 15 i napiêcia na n.17. Pocz¹tkowo wyst¹pi-³y podejrzenia, ¿e nowy uk³ad jest niesprawny - nies³usznie.Du¿o czasu zajê³o odszukanie wadliwego elementu, którymby³a dioda D647 BA157 (posiada³a niewielk¹ up³ywnoœæ wkierunku zaporowym - co zosta³o ujawnione dopiero po jejwymontowaniu). Po wymianie diody, zasilacz i odbiornik wystartowa³y.Przy naprawie mo¿na pos³u¿yæ siê schematem zasilacza,który opublikowany by³ w „SE” 1/2001 str. 53. E.B.Panasonic 2927DB chassis C2DFa³szywe kolory.Odtwarzane kolory nie maj¹ swojej naturalnej barwy. Pomiarytoru chrominancji wykaza³y, ¿e brak jest jednego z kolorówró¿nicowych, a mianowicie B-Y. Wszystkie ustaleniawskazywa³y, ¿e uszkodzenia nale¿y szukaæ w rejonie uk³aduTA8814N. Pomiary napiêæ i elementów aplikacji tego uk³adupozwoli³y ustaliæ, ¿e uszkodzony jest uk³ad TA8814N. M.B.Samsung CI3352X chassis P68Brak odbioru.Pomiary napiêæ zasilaj¹cych pozwoli³y ustaliæ, ¿e brak jestnapiêcia 8V. Sprawdzenie omomierzem elementów tej ga³êzizasilania doprowadzi³o do zlokalizowania uszkodzonego podzespo³u,którym okaza³ siê tranzystor Q802. Przy okazji tejnaprawy nale¿y profilaktycznie wymieniæ kondensator C206(470µF).M.B.GoldStar CF25A50T chassis PC58ABrak korekcji E-W.Brak mo¿liwoœci ustawienia w³aœciwej geometrii obrazu.W trakcie pomiarów okaza³o siê, ¿e uszkodzony jest rezystorFR359.M.B.Sony KV211 chassis AE1Brak obrazu.Po w³¹czeniu odbiornika pojawia siê prawid³owa fonia, alebrak jest obrazu. Po otwarciu odbiornika i wstêpnych oglêdzinachnie uda³o siê zlokalizowaæ usterki. Przeprowadzone pomiarypozwoli³y ustaliæ, ¿e uk³ad wysokiego napiêcia pracujepoprawnie i napiêcia maj¹ wymagane wartoœci. Eliminacjapodejrzanych elementów spowodowa³a, ¿e najbardziej „podejrzanym”okaza³ siê uk³ad IC301 (TDA4580). Po jego wymianiepojawi³ siê prawid³owy obraz.M.B.Sony KV-X2962L chassis AE2Brak odbioru.Odbiornik ten zbudowano w oparciu o chassis AE2. By³on ca³kowicie „martwy”, gdy¿ nie by³o nawet sygnalizacji stanustandby. Blokiem, w którym rozpoczêto poszukiwaniauszkodzenia by³ zasilacz. Okaza³o siê, ¿e wyprostowane napiêciesieci jest prawid³owe. Sprawne równie¿ by³y elementypó³przewodnikowe, ale przy pomiarze napiêæ na nó¿kach uk³aduIC601 (TDA4605-3) okaza³o siê, ¿e brak jest napiêcia nan.3. Uszkodzonym (przerwa) okaza³ siê rezystor R612 (430k).Po jego wymianie nie zaobserwowano innych nieprawid³owoœcipracy odbiornika.M.B.Panasonic TX25W1 chassis Alpha 1W„Z¹bkowanie” obrazu w pionie.Sprawdzenie uk³adu odchylania pionowego nie pozwoli³ozlokalizowaæ usterki. W takim przypadku uszkodzenia zaczêtoszukaæ w uk³adzie zasilania. Sprawdzenie elementów pó³przewodnikowychnie da³o oczekiwanych rezultatów. Równie¿ wartoœcirezystorów mieœci³y siê w granicach tolerancji. Dopiero dok³adnepomiary kondensatorów umo¿liwi³y stwierdzenie, ¿e nast¹pi³oznaczne zmniejszenie pojemnoœci kondensatora C808(10µ). Na rysunku 1 zamieszczono fragment schematu ideowegoprzetwornicy z zaznaczonym kondensatorem C808. M.B.wyprostowanenapiêciez mostkaD801C821470pR8155.6R803 C815560k 470pR81747kD802ERA22-D4V3R81368kC610 0.01R82139kR82039kC1090.15R81247C811820pIC801STR54041M1 2 3 4 5L803 TSC925-4L806TSC925-4D810 ERA22-08C620 1nR82243kR8162k2Q8022SD965/RRys.1.C812470pR8110.33R818150kL808100C817L804 470pTSC925-4+C808 10Q8012SD965/RD811DN3105.TV3 14 2SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 23

Porady serwisoweOdbiorniki satelitarne SER150, SER151E,SER150ET firmy Grundig montowane wodbiornikach TV z chassis Digi Basic, Basic+,Basic++ oraz Dig 6Sposób monta¿u odbiorników satelitarnych.Wspólnym dla wszystkich wymienionych kitów satelitarnych:SER150, SER151E, SER150ET jest modu³ SAT o numerzekatalogowym 29504-106.24. Ró¿nice dotycz¹ jedyniepamiêci EPROM wchodz¹cej w sk³ad ka¿dego kitu:- SER 150: nie zawiera pamiêci EPROM,- SER151E: zawiera jedn¹ pamiêæ EPROM umo¿liwiaj¹c¹wspó³pracê tunera z odbiornikami TV z chassis Digi Basic,- SER150ET: zawiera dwie pamiêci EPROM:a) nr katalogowy: 19798-300.xx - umo¿liwiaj¹c¹ wspó³pracêtunera z odbiornikami TV z chassis Digi Basic/ Basic+(CUC1805, CUC1825, CUC1826 oraz CUC1827),b) nr katalogowy: 19798-311.xx - umo¿liwiaj¹c¹ wspó³pracêtunera z odbiornikami TV z chassis Digi 6 (CUC1841,CUC1894, CUC1952, CUC1983 oraz CUC1984).Uwaga: Pamiêæ EPROM w odbiornikach telewizyjnych zchassis Digi Basic++ (CUC1806, CUC1828, CUC1829,CUC1830, CUC1836 oraz CUC1929) nie musi byæ wymieniana.B.S.Philips 25GR6766Zbyt ma³y kontrast.Od klienta dowiedzia³em siê, ¿e odbiornik by³ naprawianyw innym zak³adzie us³ugowym na brak mo¿liwoœci dostrojeniasiê do stacji i po tej „naprawie” dostraja³ siê wprawdzie dostacji, lecz kontrast obrazu nie by³ zadowalaj¹cy. Pomierzy-³em wydajnoœci katod – by³y w granicach 70%. Po dok³adnymobejrzeniu chassis, zauwa¿y³em, ¿e w aplikacjach uk³adów scalonych7425 (TDA4565) i 7350 (TDA8390) s¹ wstawione elementyo wartoœciach niezgodnych ze schematem, a do filtru5034 (AFC) do³¹czona jest pojemnoœæ o wartoœci 82pF. Naprawêrozpocz¹³em od wstawienia elementów o w³aœciwychwartoœciach (g³ównie rezystory) i od³¹czenia pojemnoœci 82pF.Kontrast wprawdzie nie zwiêkszy³ siê, lecz doszed³em do stanusprzed pierwszej naprawy - odbiornik „przelatywa³” stacje.Filtr 5034 nie reagowa³ na próby strojenia. Wylutowa³em wiêcgo i wyci¹³em znajduj¹cy siê wewn¹trz kondensator. Po wlutowaniufiltru, do³¹czy³em z zewn¹trz pojemnoœæ 22pF i zestroi³emwstêpnie filtr. Uzyska³em zatrzymywanie siê na poszczególnychstacjach. Poprawi³ siê równie¿ kontrast, lecz zbytma³o. Dopiero dok³adne zestrojenie filtrów 5035 i 5034 pozwoli³ouzyskaæ zadowalaj¹cy kontrast.M.U.Saba T71SC83Odbiornik nie w³¹cza siê.Stwierdzi³em brak napiêcia +145V, zasilaj¹cego stopieñ koñcowylinii. Elementy FP02 (bezpiecznik), LP01 (d³awik), diodaDP14 (BY297) i tranzystor TP01 (BU806) s¹ dobre, na transformatorzesieciowym jest napiêcie zmienne. Przy pomiarze kostkiprostowniczej DP43 okaza³o siê, ¿e ma ona przerwê (bardzo rzadkiprzypadek). Po wymianie kostki, odbiornik w dalszym ci¹gunie w³¹cza siê (pozostaje w stanie czuwania). Pomiary elementóww okolicach trafopowielacza i w innych ga³êziach zasilaczanie wnios³y nic nowego – zdecydowa³em siê wiêc na wymianêtrafopowielacza (zastosowa³em jego odpowiednik HR6024).Odbiornik w³¹czy³ siê, lecz ze zniekszta³ceniami typu „beczka”.Potencjometry korekcji PG01, PG02 i PG03 nie dzia³a³y. Podstawi³emuk³ad IG01 (TDA4950) odpowiedzialny za korekcjê,niestety bez zmian. Sprawdzi³em wszystkie elementy w jego aplikacjii okaza³o siê, ¿e cewka LG02 jest przegrzana i ma zwarciemiêdzyzwojowe. Nie mia³em takiej cewki, wiêc j¹ przewin¹³em(jej wartoœæ jest krytyczna). Potencjometry korekcji obrazu terazdzia³a³y i mo¿na by³o dokonaæ regulacji geometrii obrazu. Uk³adTDA4950 te¿ by³ uszkodzony. Dopiero po naprawie dowiedzia-³em siê od klienta, ¿e usterka wyst¹pi³a podczas burzy (t³umaczy³obyto nietypow¹ usterkê DP43 ).M.U.Seleco 28SS556Jest fonia, ekran œwieci siê – lecz bez treœci.Pomiary wykaza³y, ¿e brakuje napiêcia +190V – zasilaniewzmacniacza wizji CI701 (TEA5101A). Za diod¹ D305 (BA157)nie ma zwarcia, dioda jest dobra, natomiast uszkodzony jest rezystorbezpiecznikowy R309 (8R2), przez który podawane jestnapiêcie z n.3 trafopowielacza. Po jego wymianie pojawi³ siê obraz,lecz bez koloru. Dekoder w tym odbiorniku zrealizowanyjest na CI102 (TDA3301B). Podstawi³em kwarc Q101 (4.43MHz)i sprawdzi³em przebiegi oscyloskopem – wszystko wskazywa³ona to, ¿e uszkodzenie CI102 jest powodem braku koloru. Niemia³em takiego uk³adu scalonego wiêc zastosowa³em TDA3303,który jest jego odpowiednikiem (oba te scalaki s¹ trudno dostêpne).Aby zakoñczyæ naprawê, wyregulowa³em balans bieli i geometriêobrazu. Przyczyn¹ usterki (doœæ nietypowej: rezystorbezpiecznikowy w jednej z ga³êzi i uk³ad scalony) by³ nag³ywzrost napiêcia w trakcie dzia³ania odbiornika. M.U.SEG CT8100 chassis 11AK18 100HzJest fonia, brak obrazu (ekran nie œwieci siê).Po w³¹czeniu odbiornika pojawia siê wysokie napiêcie, którepo chwili zanika. Napiêcia wychodz¹ce z przetwornicy s¹prawid³owe, przyczyny nale¿a³oby wiêc szukaæ przy trafopowielaczu.Brak by³o napiêcia podtrzymania i generator liniiprzestawa³ pracowaæ. Przyczyn¹ by³ uszkodzony uk³ad koñcowyodchylania ramki IC605 (TDA8351) – zwiera³ napiêciez trafopowielacza do masy. Po jego wymianie pojawi³ siê obraz.Konieczna by³a jeszcze regulacja geometrii obrazu orazbalansu bieli, mimo i¿ odbiornik by³ stosunkowo „m³ody” (1.5roku). Aby wejœæ w tryb serwisowy, trzeba wys³aæ ze standardowegopilota sekwencjê rozkazów: [ MENU ] → [1] → [6]→ [7] → [5]. Aby wybraæ poszczególne grupy parametrówregulacyjnych naciskamy odpowiedni przycisk kolorowy. Wobrêbie danej grupy poruszamy siê przy pomocy kursora[ góra ] lub [ dó³ ]. ¯¹dane wartoœci parametrów ustawiamykursorem []. Zapamiêtywanie wartoœci realizuje siêprzez naciœniêcie przycisku [OK]. Wyjœcie z trybu serwisowegonastêpuje przez naciœniêcie przycisku [ MENU ]. M.U.RFT Stassfurt TV70-1000Odbiornik nie w³¹cza siê.Przed wyst¹pieniem usterki, obraz by³ bardzo rozszerzonyw poziomie oraz przy g³oœniejszej fonii odbiornik wy³¹cza³siê. Naprawê rozpocz¹³em od przetwornicy. Wymieni³em elek-24 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Porady serwisowetrolity C6015 (100µF), C6013 (4.7µF), C6009 (47µF), C6014(470µF) po stronie pierwotnej – bez efektu. Poniewa¿ po stroniewtórnej nie stwierdzi³em ¿adnego zwarcia, pomierzy³emelementy bierne po stronie pierwotnej. Gdyby uszkodzony by³któryœ z elementów aktywnych, z pewnoœci¹ przepala³by siêbezpiecznik. Okaza³o siê, ¿e rezystor R6003 (0R33) zwiêkszy³swoj¹ wartoœæ do oko³o 1R. Po jego wymianie, przetwornicawystartowa³a „na ¿arówkê”. Poniewa¿ regulacja U HK(+148V) dzia³a³a, mog³em bez obawy pod³¹czyæ resztê uk³aduodbiornika do przetwornicy. Pojawi³ siê bardzo rozszerzonyobraz. Stukanie w p³ytê bazow¹ powodowa³o wy³¹czanie siêodbiornika. Poprawi³em zimne luty przy stabilizatorach i tausterka zosta³a usuniêta, jednak korekcja nadal nie dzia³a³a.Przy kondensatorze C6907 (150nF) znalaz³em przerwê (wypalonap³yta), lecz i to nie pomog³o. Dopiero wymiana VT6812(BD233 - tranzystor wykonawczy korekcji) zmniejszy³a rozmiaryobrazu w poziomie (zastosowa³em BD139). Regulacjaodbiornika zakoñczy³a jego naprawê.M.U.Telefunken 518Test szyny I 2 C.W sprawnym odbiorniku tester odczyta³ 5 adresów:WR 00100010 + TXT SAA5243P/ERE 00100011 + TXT SAA5243P/EWR 10000000 + AUDIO PROC TDA8421WR 10000100 + AUDIO PROC TDA8405RE 10000101 + AUDIO PROC TDA8405 A.H.Telefunken P250MV chassis ICC6Test szyny I 2 C.W sprawnym odbiorniku tester odczyta³ 4 adresy:RE 00000101 -WR 00100010 + TXTRE 00100011 + TXTWR 11000010 +/- PLL A.H.Thomson 63DE32Tx chassis TX92Test szyny I 2 C.W sprawnym odbiorniku tester odczyta³ 9 adresów:RE 00000101 - nie obsadzonyWR 00100010 + TXT SAA5281ZP/HRE 00100011 + TXT SAA5281ZP/HWR 01111000 - DISPLAY nie obsadzonyWR 10001010 +/- TV SIGN PROC STV2118ARE 10001010 + TV SIGN PROC STV2118AWR 10001100 + SIGN PROC STV2145WR 10100000 + EEP P0 24C04RE 10100001 + EEP P0 24C04 A.H.Sony chassis AE1BStartuje na 1 sekundê i wy³¹cza siê, LED gaœnie.Napiêcie dochodz¹ce do IC604 jest za niskie: wynosi oko-³o 2.7V. Napiêcie z wyjœcia IC604 zasila mikrokontroler. Wzwi¹zku z tym wystêpuje blokada trzech ga³êzi zasilania. Napiêciawykazuj¹ wahania, s³ychaæ ciche próbkowanie. Wymieniono4 elektrolity po stronie pierwotnej przetwornicy - bezefektu. Wymieniono TEA2260 - równie¿ bez efektu. Po dok³adnychoglêdzinach stwierdzono, ¿e poprzednio by³ wymienionybezpiecznik pó³przewodnikowy PS602 i stabilizator +5V- L7805CV. W miejsce PS602 zastosowany by³ rezystor 0R47/1W - a musi byæ oryginalny PS602-2A (prawie zerowa wartoœærezystancji). W miejsce oryginalnego stabilizatora o symboluµPC24M05HP mo¿e byæ 7605, ale nie 7805. Stabilizatororyginalny dzia³a poprawnie przy nieznacznej nadwy¿ce napiêciawejœciowego, natomiast 7805 w wykonaniu standardowympotrzebuje co najmniej 2.5V.Ustawianie napiêæ zasilacza.W stanie czuwania potencjometrem RV601 ustawiamy napiêcie+135V (potencjometr w zasilaczu). Nastêpnie za³¹czamyodbiornik i potencjometrem RV501 ustawiamy napiêciena +135V (element regulacyjny znajduje siê w pobli¿u odchylaniapionowego).A.H.Sony KVX2531K chassis AE1BPo 15÷30 minutach nastêpuje zmniejszenie wymiarów obrazuw pionie i bardzo cicha fonia.Zwê¿enie po oko³o 4cm z góry i z do³u z jednoczesnymwyciszeniem fonii. Poniewa¿ objawy s¹ zawsze ³¹czne nale¿ykojarzyæ je z niew³aœciw¹ prac¹ procesora synchronizacjiTEA2028 i poszukiwanie usterki rozpocz¹æ od sprawdzeniazasilania. Przyczyna usterki by³a znaczna utrata pojemnoœcikondensatora C615 1000µF/25V w zasilaniu. A.H.Supra STV2052/Royal TV5104/CrownCTV2037VRBrak rastra, rozsadzony elektrolit C428.Kondensator C428 10µF/160V filtruje napiêcie +180V dlawzmacniaczy RGB. Zmierzono na nim napiêcie - by³o ponad320V. Napiêcie po przetwornicy poprawne: + 103V. Wniosek:nieprawid³owa praca trafopowielacza. Przyczyn¹ usterki by³ouszkodzenie C440 10µF/160V (znaczna utrata pojemnoœci). A.H.Trilux TAP2101T chassis PB100„Z¹bkowanie” obrazu.Przyczyn¹ usterki by³o uszkodzenie kondensatora C621 -47µF/250V (znaczna utrata pojemnoœci).A.H.Universum 7296 chassis 11AK12-6Brak odchylania pionowego, brak wizji i fonii na zaprogramowanychprogramach.Uk³ad wykonawczy TDA3654 wraz z ca³ym otoczeniem jestsprawny. Brak w³aœciwego napiêcia na n.43 uk³adu TDA8362A,które pobierane jest ze Ÿród³a +30V (D813 - stabilizator napiêciawarikapowego). Przyczyn¹ usterki by³a przerwa rezystora R81822k/2W, który podaje zasilanie z linii +125V.A.H.Axxion RC4020TXTPo za³¹czeniu pilotem brak odbioru, brak sterowania, jest wysokienapiêcie.Równie¿ z klawiatury lokalnej brak sterowania, natomiastpo ka¿dym naciœniêciu dowolnego klawisza, OSD wyœwietlana przemian komunikat SYS1, SYS2. Przyczyn¹ usterki by³aSERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 25

Porady serwisowekorozja mikroprzycisku SYS na klawiaturze lokalnej, która spowodowa³asytuacjê równowa¿n¹ z ci¹gle przyciœniêtym klawiszemSYS. Nastêpstwem tego by³a blokada i nie przyjmowaniedalszych poleceñ przez mikrokontroler steruj¹cy. Zauwa¿yænale¿y, ¿e klawiatury znajduj¹ce siê pod ekranem kineskopunara¿one s¹ na korozjê maj¹c¹ swój pocz¹tek po umyciukineskopu przez u¿ytkownika, gdy zbyt obfite spryskaniep³ynem powoduje jego œciekanie w dó³ na p³ytê. A.H.GoldStar CKT2190Nie daje siê w³¹czyæ.Odbiornika nie mo¿na w³¹czyæ, napiêcie 115V jest bardzomocno zani¿one. Dok³adne obejrzenie p³yty nie doprowadzi³odo znalezienia ani nadpalonych lub przegrzanych elementów,ani zimnych lutów. W trakcie sprawdzania zasilacza obci¹¿onego¿arówk¹ 60W/200V napiêcie 115V równie¿ by³o mocnozani¿one. Ca³oœciowa kontrola kondensatorów w zasilaczupozwoli³a wykryæ uszkodzony kondensator 33µF/160V. W.W.Orion T20MSNie daje siê w³¹czyæ.Telewizor by³ ju¿ w naprawie w innym serwisie z powodutej samej niesprawnoœci. Stwierdzono wówczas uszkodzenieuk³adu STK730-080, który wymieniono. Po tej naprawie odbiornikdzia³a³ zaledwie niespe³na jeden dzieñ. Wstêpna diagnozawykaza³a ponowne uszkodzenie tego samego uk³adu.Aby nie powtórzyæ b³êdu poprzednika przyst¹piono do bardzodok³adnych oglêdzin i pomiarów elementów zasilacza. W wynikutego znaleziono przebicie diody Zenera D507 (na 7.5V),co widocznie by³o przyczyn¹ uszkodzenia uk³adu STK730-080, gdy¿ po wymianie tych elementów wszystko dzia³a³o ju¿prawid³owo.W.W.Sharp 21B-SCPo pewnym (nied³ugim) czasie od w³¹czenia samoczynniewy³¹cza siê.Odbiornik dostarczono z diagnoz¹ postawion¹ w innymwarsztacie - uszkodzony kineskop! Po w³¹czeniu OTVC pracujeprzez pewien krótki czas prawid³owo, po czym rzeczywiœciewy³¹cza siê. Wy³¹czenie i ponowne w³¹czenie odbiornikag³ównym wy³¹cznikiem sieciowym uruchamia odbiornik nad³u¿szy czas - odbiornik nie wy³¹cza siê. Wobec diagnozy, zktór¹ dostarczon¹ odbiornik od³¹czono p³ytkê kineskopu i okaza³osiê, ¿e odbiornik nie wy³¹cza siê, a napiêcia po wtórnejstronie zasilacza s¹ prawid³owe. Podwa¿enie postawionej diagnozynie by³o trudne - przyczyna usterki nie polega³a na uszkodzeniukineskopu, lecz wynika³a z up³ywnoœci kondensatoraC617 (0.1µF/200V) w³¹czonego pomiêdzy liniê ABL (pomiêdzyR662 i R618) a masê i uszkodzenia rezystora R623 podaj¹cegonapiêcie +115V na katodê diody D606. Po wymianietych elementów odbiornik pracuje dowolnie d³ugi czas.W.W.Grundig SE6376 TOP, ST63-755 TOP,ST70-705 TOP chassis 6360/6365/6380Niedok³adnoœæ pracy zegara.Niedok³adnoœæ uk³adu zegarowego dochodz¹ca do pó³ godziny.Aplikacja oscylatora ceramicznego generuj¹cego sygna³yzegarowe silnie zale¿y od temperatury. W celu os³abienia tegowp³ywu nale¿y wymieniæ oscylator kwarcowy Q826 (16MHz)na inny egzemplarz, a tak¿e zmieniæ wartoœci dwóch kondensatorów:C826 i C827 z 18pF na 27pF.W.W.Thomson 28WS78MP chassis ICC19 100HzZakolorowany obraz.Niewielki fragment obrazu zakolorowany, innym razemwidoczna kolorowa linia. Efekt wystêpuje w przeci¹gu oko³o10 minut po w³¹czeniu, po czym zanika. Przyczyn¹ jest niestabilnoœænapiêcia siatki drugiej. Nale¿y w trybie serwisowymnieznacznie zmieniæ (zwiêkszyæ lub zmniejszyæ) napiêcie G2,ale jest to pomoc jedynie doraŸna. Docelowo nale¿y zamieniæwersjê V1.00 lub V2.00 programu mikrokontrolera (EPROMIR002) na nowsz¹. Jeœli i to nie pomo¿e nale¿y wymieniæ nanowsz¹ wersjê uk³ad procesora wideo i odchylania IV001(STV2162B).W.W.Sony KV-E2541D chassis AE2ANie w³¹cza siê.Odbiornik nie chce daæ siê w³¹czyæ lub w³¹cza siê bardzowolno. Sprawdziæ, czy wartoœæ rezystora R611 (100R/5%/2W)na wyprowadzeniu 10 transformatora T601 (SMT-89) nie spad³aponi¿ej tolerancji. W przypadku wolnego w³¹czania siêmo¿na zwiêkszyæ wartoœæ tego rezystora do 150R (2W). Nazakoñczenie nale¿y skontrolowaæ i ewentualnie skorygowaæwartoœæ napiêcia B+.Brak obrazu.Uszkodzony uk³ad IC1501 (TDA8179S) - wymieniæ mo¿-na go na STV9379. Przy tej operacji nale¿y jednoczeœnie wymieniækondensator C1506 na wyjœciu 5 uk³adu - z 0.33µF/63V na 0.1µF.Obrazek PIP zakolorowany na zielono.Na p³ycie P1 (Picture and Picture) nale¿y zamontowaæ dodatkowyrezystor 120k pomiêdzy wyprowadzeniem 12 (SSCP)z³¹cza CN1515 a n.5 uk³adu IC1404 (SDA9188/2X).Przes³uchy pomiêdzy torem g³oœnikowym a s³uchawkowym.Sprawdziæ, czy na p³ycie jest zamontowana zwora JR257 -jeœli jest, nale¿y j¹ usun¹æ.W.W.Grundig ST55-750 text, XS55/1, SP737 textGreenville 37 chassis CUC7350Po w³¹czeniu odbiornika brak fonii w s³uchawkach.Po w³¹czeniu odbiornika przez oko³o minutê brak fonii ws³uchawkach (w s³uchawkach bezprzewodowych, sterowanychpoprzez promieniowanie podczerwone czas ten wynosi nawetkilka minut). Po kilku minutach fonia „odnajduje siê” i dzia³aca³y czas poprawnie. Z powodu wysokiej impedancji wejœciatoru s³uchawek bezprzewodowych charakterystyka obci¹¿eniastopnia wzmacniaj¹cego jest za wolna w stosunku do czasuzadzia³ania uk³adu ochronnego wyjœæ m.cz. fonii, który siêaktywizuje. Zmiany tej charakterystyki mo¿na dokonaæ poprzezzmniejszenie wartoœci rezystorów CR40032 i CR40042 z 10kna 470R ( a nawet 390R w szczególnie „opornych” przypadkach).W.W.26 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Porady serwisoweAudioAiwa 78L0217 - zestaw Hi-FiSamoczynny start silnika magnetofonu w chwili w³¹czenia.W momencie w³¹czenia do sieci samoczynnie rozpoczynapracê silnik magnetofonu. Napiêcia zasilaj¹ce s¹ prawid³owe.Pomiary elementów w uk³adach steruj¹cych silnikiem magnetofonudoprowadzaj¹ do stwierdzenia przebicia tranzystoraQ107 - CSB1058B i jego wymiany na nowy. H.D.Pioneer 470 - zestaw Hi-FiNiew³aœciwa praca lewego kana³u.Lewy kana³ nie pracuje - s³ychaæ tylko trzaski. W wynikuskrupulatnego sprawdzenia przechodzenia sygna³u okaza³o siê,¿e uszkodzony jest uk³ad LC75394N. H.D.LG TTC670 - radiomagnetofonMruganie wyœwietlacza po zakoñczeniu pracy.Po zakoñczeniu pracy, jeszcze przez oko³o 5 minut mrugawyœwietlacz na panelu sterowania. Jeœli wy³¹czy siê podœwietlanie,to panel przestaje siê nagrzewaæ i defekt staje siê niewidoczny.Okaza³o siê, ¿e jedna z czterech fotodiod na paneluczo³owym (DL901) nagrzewa³a siê, co powodowa³o zmianêjej charakterystyki. Mo¿na siê o tym ³atwo przekonaæ najpierwpodgrzewaj¹c jedno z wyprowadzeñ fotodiody DL901 (to pod-³¹czone do masy), a nastêpnie je och³adzaj¹c - usterka prezentujesiê w ca³ej okaza³oœci. Wygl¹da na to, ¿e fotodioda DL901przekazuje procesorowi na panelu czo³owym sygna³ o czêstotliwoœci,powoduj¹cej jego czasow¹ jeszcze pracê. Fotodiodênale¿y oczywiœcie wymieniæ na nowy egzemplarz, lecz z powodubraku takiej lub podobnej zamieniono j¹ z inn¹ z s¹siedztwa.Usterka ust¹pi³a, a próba z podgrzewaniem i sch³adzaniemnie powodowa³a ju¿ wyst¹pienia opisanych objawów.H.D.LG 363 - zestaw Hi-FiNie pracuje tuner.Blok tunera martwy, pomiary wykazuj¹ brak zasilania uk³aduscalonego p.cz. Œledz¹c przebieg scie¿ek (z powodu brakuschematu ideowego) stwierdzono, ¿e napiêcie zasilaj¹ce jestdoprowadzane poprzez dwie, szeregowo w³¹czone diody D12i D13. Jedna z nich stanowi³a rozwarcie.H.D.Sony CDX-805 - radioodtwarzacz samochodowyZ³a praca odtwarzacza p³yt CD.Usterka objawia³a siê brakiem odczytu niektórych p³yt,gubieniem niektórych œcie¿ek, niepewn¹ prac¹, tak jak gdybylaser by³ ju¿ bardzo mocno zu¿yty. Sprawdzenie „jakoœci” laseranie wykaza³o jego zu¿ycia, nic praktycznie nie wnios³orównie¿ przeczyszczenie elementów lasera. Okaza³o siê, ¿erezystor nastawny RV14, znajduj¹cy siê w s¹siedztwie silniegrzej¹cych siê elementów wymaga³ „niewielkiej regeneracji”i poprawienia jakoœci lutowania.H.D.Philips ACT7583 – zestaw przenoœnyMechanizm CD nie zatrzymuje siê.Po otwarciu pokrywy odtwarzacza CD mechanizm napêdunie zatrzymuje siê. Nale¿y zwiêkszyæ wartoœæ kondensatoraC2962 z 470pF na 1nF.H.D.Philips CD910 – odtwarzacz CDSporadycznie brak jakichkolwiek funkcji.Po zatrzymaniu odtwarzania p³yty przyciskiem [STOP],od czasu do czasu zdarza siê, ¿e po próbie ponownego uruchomieniaodtwarzacz nie chce wykonywaæ ¿adnej funkcji. Wy-³¹czenie i w³¹czenie zasilania skutkuje tylko krótkotrwa³¹ popraw¹.Znaczna poprawa nastêpuje po wymianie tranzystorów7740, 7741 i 7742. W przypadku, gdy to tak¿e nie pomaga,konieczna jest wymiana mikroprocesora 7700 z wersj¹ P145na wersjê MONO P149.H.D.Philips AS660C, AS665C, AS760C, AS765C– zestawy midiBrak odtwarzania dŸwiêku z magnetofonu.Sporadycznie, po naciœniêciu przycisku [ PLAY ] (w³¹czenieodtwarzania magnetofonu kasetowego) zestawu znajduj¹cegosiê w stanie standby, w g³oœnikach nie s³ychaæ odtwarzania¿adnego dŸwiêku pomimo tego, ¿e napêd magnetofonu pracujepoprawnie. W celu usuniêcia tej usterki nale¿y wartoœærezystora 3510, znajduj¹cego siê na p³ytce czo³owej, zmniejszyæz 4k7 na 1k.H.D.Philips MC135, MC155 – zestawy midiBrak wyœwietlania informacji RDS.Brak wyœwietlania komunikatów RDS wystêpuje sporadycznie,przy czym czêœciej zdarza siê to, gdy urz¹dzenia pracuj¹na obszarach, na których nadawane s¹ programy wielustacji radiowych. Niesprawnoœæ tê mo¿na ³atwo usun¹æ koryguj¹cczêstotliwoœæ oscylatora VCO uk³adu IC505. W tym celunale¿y zmieniæ wartoœci kondensatorów C527 z 82pF na 33pFi C528 z 47pF na 22pF. Nastêpnie pos³uguj¹c siê czêstoœciomierzempodpiêtym do n.14 uk³adu IC505 ustawiæ na niej czêstotliwoœæ4.33204MHz ± 200kHz.H.D.Sharp QT100Z - radiomagnetofonCicha fonia z zak³óceniami w jednym lub w obu kana³ach.Jeœli maksymalny poziom g³oœnoœci sta³ siê du¿o cichszydla wszystkich trybów pracy i s³yszalne s¹ zak³ócenia w jednymlub obu kana³ach, diagnozê nale¿y rozpocz¹æ od sprawdzenianapiêcia zasilaj¹cego na dodatniej ok³adzinie kondensatoraC205, które nie powinno byæ ni¿sze ni¿ 6V (jeœli jestni¿sze sprawdziæ/wymieniæ kondensator C205 220µF/16V).Jeœli ni¿szy poziom g³oœnoœci ma miejsce tylko przy odtwarzaniufonii z tunera, to nale¿y sprawdziæ napiêcie +5V na emiterzetranzystora Q201 (+5V) - ni¿sze napiêcie oznacza uszkodzeniestabilizatora D205 (MTZJ5) lub C207 (100µF/10V).Przy prawid³owym napiêciu +5V na emiterze Q201- zmierzyænapiêcie na n.10 uk³adu FM/AF IF IC2 (TA8110AP), a jeœlijest zani¿one sprawdziæ/wymieniæ elementy w stabilizacjiD104, D105 lub C27. H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 27

Porady serwisoweMagnetowidySharp VCM301HMPodczas odtwarzania kasety brak jest fonii.Po w³o¿eniu taœmy testowej równie¿ by³o brak fonii. Wtrakcie oglêdzin urz¹dzenia okaza³o siê, ¿e spalony jest rezystorR658 oraz uszkodzony tranzystor z wbudowanym rezystoremQ652. Po wymianie tych elementów urz¹dzenie pracowa³opoprawnie.M.B.Goldstar P934iŒwieci tylko pierwszy segment wyœwietlacza.Napiêcie zasilaj¹ce wyœwietlacz jest prawid³owe. Sprawdzeniewyœwietlacza pozwoli³o ustaliæ, ¿e jest on sprawny. Wtrakcie sprawdzania elementów maj¹cych wp³yw na dzia³aniewyœwietlacza okaza³o siê, ¿e pojemnoœæ kondensatora CP19(1000µF) uleg³a zmniejszeniu. Po jego wymianie wszystkiesegmenty ju¿ œwieci³y poprawnie.M.B.Aiwa HV-GX350KUrz¹dzenie nie dzia³a.W trakcie pomiarów okaza³o siê, ¿e brak jest napiêæ zasilaj¹cych,mimo ¿e bezpiecznik jest sprawny. Powodem tej usterkiby³ wyschniêty kondensator CP19 (1000µF). Nale¿y równie¿sprawdziæ kondensator CP25 (100µF).M.B.Aiwa HV-FX4100KKlient twierdzi³, ¿e ten magnetowid nie dzia³a.Po w³¹czeniu magnetowidu okaza³o siê, ¿e rzeczywiœcie niereaguje on na rozkazy, ale przyczyn¹ braku reakcji nie by³o uszkodzenielecz blokada (nazywana czêsto rodzicielsk¹). Niestetyklient nie pamiêta³ czterocyfrowego kodu. Po kilku próbach okaza³osiê, ¿e usuniêcie blokady nastêpuje po jednoczesnym naciœniêciuprzycisku zmiany kana³ów w górê [UP] oraz nagrywania[ RECORD ] i przytrzymaniu ich przez 5 sekund. M.B.Panasonic NV7200Niestabilny obraz przy odtwarzaniu taœmy.Obserwacja sygna³u wideo na ekranie oscyloskopu potwierdzawystêpowanie zak³ócenia, jednak¿e tor wideo wydaje siêbyæ sprawny (z tunera - obraz jest prawid³owy). Dok³adna obserwacjasygna³ów zasilaj¹cych pokazuje, ¿e silnie zak³óconejest zasilanie silnika capstan, a przyczyn¹ tego - uszkodzonekondensatory odsprzêgaj¹ce: C1010 i C1030. WW.Sony SLV37Stopniowe zwalnianie przesuwu taœmy.Magnetofon przez oko³o godzinê pracuje poprawnie, potym czasie zaczyna zwalniaæ, a¿ do ca³kowitego zatrzymaniasiê taœmy. Zwalnianiu pracy mechanizmów towarzyszy silnegrzanie siê silnika napêdzaj¹cego i jego drivera. Zamontowaniedodatkowego radiatora wyd³u¿y³o jedynie czas poprawnejpracy silnika, jednak¿e usterki nie usunê³o. Wymiana driverarównie¿ nic nie da³a. Dok³adna obserwacja pracy silnika skierowa³adzia³ania na zmniejszenie oporów pracy silnika. Niestetypróby czyszczenia i „regeneracji” ³o¿ysk jedynie nieznaczniepomaga³y. Dopiero po zamontowaniu nowych ³o¿ysk przywrócononormalna pracê magnetowidu.W.W.JVC HRD750Brak czêœci obrazu.Utrata czêœci obrazu zdarza siê losowo u góry lub u do³uekranu w jego miejsce pojawia siê pas szumu – raz na oko³o10 w³¹czeñ udaje siê uzyskaæ pe³ny obraz. Objaw usterki kierujepodejrzenia na zespó³ bêbna g³owic. Obserwacja przypomocy oscyloskopu impulsów po³o¿enia g³owic potwierdzaich nieprawid³owy przebieg, natomiast sygna³ fali prostok¹tnejjest prawid³owy. Bêben wiruje z prawid³ow¹ prêdkoœci¹,ale nie wiadomo jaka jest jego pozycja. Wymiana kondensatora3.3µF/50V na p³ytce silnika g³owic usuwa usterkê. W.W.Panasonic SD205EUPo czasie obraz odtwarzany jest jako czarno-bia³y.Po oko³o 10 minutach prawid³owej pracy obraz staje siêczarno-bia³y, a po zatrzymaniu taœmy (po naciœniêciu przycisku[STOP]) ca³kiem znika. Wstêpne pomiary i obserwacjesygna³u wideo kieruj¹ podejrzenia na procesor wizyjnyAN3500FBP. Na szczêœcie przed decyzj¹ o jego wymianiesprawdzono i wymieniono wszystkie kondensatory z jego otoczenia- efekt ust¹pi³.W.W.Samsung VR5711Nieprawid³owe wysuwanie kasety.Po komendzie EJECT kaseta wysuwa siê jedynie czêœciowo,zegar i/lub licznik przesuwu taœmy pracuje w sposób nieprawid³owy– przerywa pracê lub zlicza “coœ” nieokreœlonego.Uszkodzone okaza³y siê diody D112 i D114 na p³ycie g³ównej.Zak³ócenia obrazu.Przypadkowo pojawiaj¹ce siê zak³ócenia odtwarzania koloruoraz synchronizacji pionowej i poziomej, niekiedy prowadz¹cedo wyœwietlania niebieskiego t³a ekranowego. Odnosisiê wra¿enie, ¿e zwi¹zane jest to z czasem pracy – imd³u¿ej urz¹dzenie pracuje tym czêstsze i dotkliwsze zak³ócenia.Ze wzglêdu na przypadkowy charakter zjawiska, pomiarynie wiele daj¹. Och³adzanie wytypowanych elementów doprowadzado diody D116 i stwierdzenia jej nieci¹g³ej termiczniepracy, powoduj¹cej opisywane zjawisko.Nieprawid³owy proces ³adowania kasety.Nie wiruje bêben g³owic, silnik ³adowania taœmy pracujew zwolnionym tempie, podobnie jak opasywanie taœmy na bêbnie,zegar œwieci znacznie s³abiej ni¿ normalnie. Pomiary wtrakcie pracy nie pozwalaj¹ na znalezienie przyczyny nieprawid³owegofunkcjonowania mechanizmów. Dopiero och³adzaniezimnym powietrzem wskazuje na nieprawid³ow¹ pracê diodD112 i D114. Konieczna ich wymiana.W.W.JVC HR-J615E/EGBrak dzia³ania.Pomiary przetwornicy wykazuj¹ brak napiêcia startowego- uszkodzony kondensator C12 (2.2µF/50V). W.W.28 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Porady serwisoweRó¿neDrukarka Epson GQ5000 Laser PrinterOkresowo powtarzaj¹ce siê przerwy procedury podgrzewania.W takim przypadku, wyœwietlacz drukarki informowa³ otrwaniu procedury podgrzewania, po czym urz¹dzenie wydawa³osygna³ akustyczny, a na wyœwietlaczu pojawia³a siê informacjakodu awarii “E0003”. Technik z serwisu nie by³ wstanie dokonaæ naprawy urz¹dzenia; wed³ug niego informacjapokazana na wyœwietlaczu oznacza defekt silnika, w zwi¹zkuz czym nale¿y drukarkê odes³aæ do punktu serwisowego. Posamodzielnym zdemontowaniu obudowy urz¹dzenia i wyjêciuna zewn¹trz zasilacza, okaza³o siê, ¿e zasilanie grzejnikasterowane jest przy pomocy triaka, którego wszystkie wyprowadzeniapokryte by³y zimnymi lutowaniami. Po ich usuniêciu,drukarka zaczê³a pracowaæ bez zarzutu.J.J.Drukarka Epson Colour PrinterNie drukuje w kolorze.Gdy drukarka nie umo¿liwia druku w kolorze, sprawdziæ nale¿y,czy nie uleg³ wy³amaniu ma³y, wykonany z tworzywa sztucznegoko³ek. Znajduje siê on pod wspornikiem taœmy barwi¹cej.Najtañszym i chyba najlepszym sposobem naprawy, jest zast¹pienieko³ka miedzianym nitem z ³bem kulistym. Nale¿y w miejscu,gdzie ko³ek uleg³ wy³amaniu, wywierciæ otwór o œrednicynitu, a nastêpnie wkleiæ nit zwracaj¹c uwagê na ustalenie prawid³owejjego wysokoœci w relacji do wspornika. J.J.Odtwarzacz DVD GDV100D GrundigRó¿nice w wersjach.Na rynku wystêpuj¹ dwie wersje odtwarzacza GDV100D.Na zewn¹trz nowsza wersja ró¿ni siê od swego poprzednikajedynie napisem na etykiecie umieszczonej w tylnej czêœciodtwarzacza. Starsza wersja w miejscu Model no. ma napisGDV100D, a nowsza (zmodyfikowana) GDV100D/002. Istotnajest jednak ró¿nica wewnêtrzna. Obydwie wersje odtwarzaczapracuj¹ z ró¿nymi napiêciami zasilania obwodów elektroniki.Mechanicznie modu³y obydwu wersji s¹ zamienialne.Nale¿y wiêc zwracaæ szczególn¹ uwagê przy ewentualnej wymianiemodu³ów i u¿ywaæ tylko tych z odpowiednio oznaczon¹wersj¹. B.S.Telefon Cyfral C903Brak sygna³u dzwonka.Na wstêpie tej porady nadmieniê, ¿e do prawid³owo wykonanejnaprawy niezbêdne jest wyposa¿enie stanowiska pracyw centralkê (np. typu DCT 5). Dotyczy to w zasadzie naprawywszystkich telefonów wspó³pracuj¹cych z sieci¹ TP S.A.Po wstêpnym sprawdzeniu aparat telefoniczny wykonuje prawid³owowszystkie funkcje, poza brakiem sygna³u dzwonka. Zpomiarów wynika³o, ¿e ju¿ od prze³¹cznika mikrotelefonu wystêpujezanik impulsów przywo³ania. P³yta bazowa w okolicytego prze³¹cznika posiada niebiesko-zielony nalot. Po wymontowaniuprze³¹cznika stwierdzono skorodowanie jednego z jegowyprowadzeñ. Ten jeszcze nadawa³ siê do regeneracji i po tejczynnoœci telefon odzyska³ pe³n¹ sprawnoœæ.E.B.Telefon Mescomp Oscar +Wystêpuje ci¹g³y sygna³ centrali.Aparat nie wybiera numerów, a ci¹g³y sygna³ centrali wystêpujenawet po od³o¿eniu s³uchawki na aparat. Uszkodzeniewywo³ane by³o przez silne wy³adowania atmosferyczne, st¹dmo¿na spodziewaæ siê rozleg³ych usterek. Jednak tak nie by³o.Po wstêpnych pomiarach wykryto jedynie zwarcie tranzystoraQ1 MPS-A92. Wstawienie zamiennika BC393, przywraca prawid³owedzia³anie aparatu telefonicznego.E.B.Telefon Panasonic KX-TC904 B/WBrak mo¿liwoœci zmiany trybu pracy z impulsowego (PUL-SE) na tonowy (TONE) i odwrotnie.Pobie¿ne sprawdzenie aparatu wykaza³o jego prawid³owedzia³anie. Zg³oszony problem braku mo¿liwoœci dokonaniaprze³¹czania trybów pracy PULSE/TONE wynika³ z faktu, ¿ebrak odpowiedniego prze³¹cznika pozwalaj¹cego na tak¹ zmianê.Procedura zmiany trybu PULSE/TONE jest nastêpuj¹ca:1. nacisn¹æ przycisk [ PROGRAM ],2. nacisn¹æ przycisk [ AUTO ],3. dla wyboru trybu PULSE nacisn¹æ 2 razy przycisk [#], adla trybu TONE - nacisn¹æ 2 razy przycisk [*],4. naciœniêcie przycisku [ PROGRAM ] koñczy procedurêwyboru trybu pracy.H.D.Drukarka HP Laserjet Series IIIDDrukarka rysuje pionowe linie, na wyœwietlaczu wyœwietla siêkomunikat “Error 51”.Poszukiwania usterki nale¿y rozpocz¹æ od sprawdzenia mikroprze³¹cznikówgórnego i dolnego podajnika papieru. Wymieniæna nowe przy najmniejszych podejrzeniach niesprawnoœci(lub nawet profilaktycznie). Jeœli to nie pomo¿e, nale¿ysprawdziæ kondensator elektrolityczny 220µF/400V w zasilaczu- mniejsza o 15÷20% wartoœæ pojemnoœci kwalifikuje godo wymiany.H.D.Panasonic KX-T9080Bardzo cicha s³yszalnoœæ rozmówcy w s³uchawce.£¹cznoœæ pomiêdzy s³uchawk¹ a baz¹ telefonu nastêpujeprawid³owo, sygna³ mikrofonu s³uchawki w trybie „interkomu”s³yszalny jest normalnie. Ustalenie miejsca usterki: czy ws³uchawce, czy w bazie jest dosyæ ³atwe. W trybie ³¹cznoœciinterkomowej, jeœli w momencie od³¹czenia zasilania od bazyw s³uchawce rozlegnie siê g³oœny szum, uszkodzenia nale¿yszukaæ w bazie. Oprócz tego, o poprawnym dzia³aniu s³uchawkiwskazuj¹ g³oœne dŸwiêki w momencie wybierania numeru.Poszukuj¹c uszkodzenia w urz¹dzeniu bazowym stwierdzonos³ab¹ metalizacjê otworu na p³ycie pomiêdzy elementami R27,C11 ( œcie¿ka do n.15 IC4).H.D.Panasonic KX-T9050B, KX-T9080BXW trakcie rozmowy s³yszalny szum.Ju¿ przy lekkim roz³adowaniu baterii zmienia siê napiêciezasilania powoduj¹ce wzrost natê¿enia szumu w s³uchawce.Nale¿y zwiêkszyæ wartoœæ rezystora R87 z 6k8 na 12k (w s³uchawcepomiêdzy n.5 Q15 i anod¹ D13 a mas¹). H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 29

Porady serwisoweMonitoryOptiview 15LX / Hyundai HT5870CZe stanu czuwania nie startuje do pracy.Po za³¹czeniu wtyczki sieciowej startuje odchylanie i wysokienapiêcie, zadzia³a³ przekaŸnik i po 5 sekundach pozostajew stanie czuwania. Nie daje siê uruchomiæ przyciskiem startowymoznakowany symbolem w³¹cznika. Sprawia wra¿enie,¿e zadzia³a³o zabezpieczenie przeci¹¿eniowe lub przepiêciowe.Przyczyna jest jednak bardzo prozaiczna - obluzowanepo³¹czenie mikroprzycisku startowego z p³ytk¹ drukowan¹. Nap³ycie jest on oznaczony jako SW601.Nale¿y go tylko solidniewlutowaæ. Powtarzalnoœæ tego uszkodzenia wynika z nawykówwyniesionych z obs³ugi typowego w³¹cznika sieciowego,gdzie trzeba u¿yæ wiêkszej si³y, aby go w³¹czyæ. A.H.Goldstar Studioworks 44M chassis CA-32Monitor nie œwieci w trybie podstawowym 31.5kHz, œwiecinatomiast poprawnie w wy¿szych trybach.Stwierdzono uszkodzenie tranzystora Q905 2SA 1837 orazprzegrzany laminat w okolicy monta¿u tego tranzystora. Powymianie tranzystora na nowy, obraz pojawi³ siê w trybie podstawowym,ale sam tranzystor zacz¹³ siê mocno nagrzewaæ.Pomiary elementów w obwodzie pracy Q905 doprowadzi³y doznalezienia przyczyny jego nadmiernego nagrzewania. Okaza³siê ni¹ rezystor R930 30k/0.5W, który zwiêkszy³ sw¹ rezystancjêdo oko³o 100k. Warto tu zaznaczyæ, ¿e rezystor R930 po³¹czonyjest równolegle z R928 i R929 ka¿dy po 30k w obwodziebazy Q905, wyznaczaj¹ one pr¹d bazy Q905. A.G.Ideal 15”Monitor nie œwieci.Nazwa monitora bardzo uniwersalna, oprócz wy¿ej wymienionegooznaczenia nie znaleziono innych danych na obudowiei p³ycie elektroniki.Stwierdzono uszkodzenia uk³adu IC601 TDA9103 (zwiera³zasilanie +12V do masy). Po jego wymianie obraz nadalnie pojawi³ siê, a napiêcie +12V wynosi³o niewiele ponad 7V.Pomiar oscyloskopem u³atwi³ znalezienie przyczyny – kondensatoryC723 i C721 ka¿dy 470µF/35V w uk³adzie filtrunapiêcia za prostownikiem +12V.A.G.Sony CPD1425Za du¿a szerokoœæ obrazu.Obraz za szeroki, brak mo¿liwoœci regulacji; bardzo du¿ezniekszta³cenia poduszkowe. Sprawdzenie uk³adów regulacjiszerokoœci i korekcji obrazu doprowadza do znalezienia uszkodzonego(rozwarcie) tranzystora Q309 – 2SB647. W.W.Proton GM1764DDioda LED sygnalizuj¹ca w³¹czenie zasilania zamiast jak zazwyczajzmieniæ kolor œwiecenia z bursztynowego na zielonypo w³¹czeniu komputera - gaœnie.Uszkodzeniu uleg³y: tranzystor HOT (2SC4924) i dioda(zwarcie) D801 (FR201).W.W.Mag DX17F, Gateway CS1776LSMonitor „martwy”.Uszkodzeniu uleg³ tranzystor w stopniu koñcowym liniiQ109. Bezpoœredni¹ przyczyn¹ uszkodzenia tranzystora by³owyschniêcie kondensatora C123. Dodatkowo uszkodzeniu uleg³y:Q116, R117, L105. Po w³¹czeniu monitora nale¿y skontrolowaæliniê zasilania 7V.W.W.Samtron SC428PTCBrak regulacji szerokoœci obrazu.Sprawdzenia uk³adów regulacji szerokoœci i korekcji obrazudoprowadza do linii zasilania 8.5V: d³awik L402 okazujesiê byæ dobry, natomiast dioda D407 – zwarta. W.W.Samsung 3NEZa du¿y obraz, brak regulacji szerokoœci.Pomiary i sprawdzenie uk³adu TDA4850 nie wskazuje najego uszkodzenie, równie¿ regulator jest sprawny. Pomiar napiêæw uk³adach s¹siaduj¹cych pokazuje, ¿e brak jest napiêciana kolektorze tranzystora Q408 MJE800 (60V, 4A, 40W - zamiennikiBD677, BD777, 2N6038…2N6039). Powodem brakunapiêcia okaza³o siê uszkodzenie diody zabezpieczaj¹cejD407 UF5404 (400V - zamienniki EGP30G, FE3H).Nie daje siê w³¹czyæ.Nie daje siê w³¹czyæ z powodu przeci¹¿enia przetwornicy.Uszkodzeniu (przebiciu) uleg³a dioda D607 (RGP02-12E)w³¹czona w obwodzie kolektorze tranzystora kluczuj¹cego wuk³adzie KA2H0880.W.W.Viewsonic 641-1EOkresowo wy³¹cza siê.Monitor wy³¹cza siê w przypadkowych momentach. W kilkuegzemplarzach odpowiedzialny by³ za to kondensator C335(220nF), w tej sztuce wysech³ kondensator C311 (470nF), podgrzewanyz jednej strony przez radiator tranzystora, a z drugiejprzez mocno grzej¹cy siê rezystor.W.W.Shamrock C505LBrak obrazu, monitor pracuje.Brak obrazu, blok zasilacza pracuje. Dok³adne pomiarywykazuj¹ brak napiêcia 70V zasilaj¹cego tranzystory wzmacniaczykoñcowych wizji - uszkodzony rezystor R395 (10R).Nie wyœwietla siê menu ekranowe.Pomiary napiêæ zasilaj¹cych wskazuj¹ na brak zasilaniauk³adu U303 (M35043-051SP) na p³ycie wzmacniaczy wizyjnych.Przyczyn¹ jest uszkodzenie (przebicie) diody ZeneraSD301 (5.18V) w linii zasilania +7V.Brak niebieskiego koloru.Uszkodzona dioda D324 (1N4148) we wzmacniaczu koñcowymtoru B.Z³a synchronizacja w trybach 800×640, 1024×800 i wy¿szych.Usun¹æ wp³yw przewodów na procesor steruj¹cy C1883CTprzez oddalenie ich od procesora lub zaekranowaæ go blach¹aluminiow¹ lub miedzian¹.W.W.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

R-YSECAM R-YDEEMPHASISB-YSECAM B-YREFERENCESECAM B-YREFERENCESECAM B-YDEEMPHASISSECAM R-YREFERENCESECAM R-YREFERENCEGROUNDR1INGNDR2IN1ING2INB1INB2INFB1INDELAY IN1234567VDD1OSCOUTOSCINOSCGNDVSS1REF+BLACKCVBSIREFVDD2POLSTTV/LFBVCR/FFBVSS2RBIASDIRECT OUTGBB+FILTER1234567812345678TEA5114A9 32SAA5254P/TTDA4555161514131211108 9VCC403938373635343310 3111 3012 2913 2814 2715 2616 2517 24219 2010 1911 1812 1713 1614 15R OUTFBRING OUTFBGINB OUTSDASCLRGBREF 18 23 YBLAN 19 22ODD/EVENVSS320 21 COR28SYSTEMCONTROL27SYSTEMCONTROL26SYSTEMCONTROL25SYSTEMCONTROL24SAND CASTTLEOUTPUT23SECAM IDENTSELECT22SECAM IDENTREFERENCEFB2+ FBBINFB OUTIDENT FILTERBOIDENT FILTERVX’ TAL PCBFILTERCGHUE CONTROLCRACC FILTERSANDCHROMA INFSWi.c.FMIF1CAGCMATRFM2R1FM2R2AF2AF1FM1R1FM1R2VC-R1X7SSMZ0Z1Z2Z3MDATADATADR7DR6DR5DR4DR3V SSBIGIRI123456781234567812345678SAA3010T28272625242322219 2010 1911 1812 1713 1614 1520191817161514139 1210 11TDA3857TDA350420191817161514139 1210 11VDDX6X5X4X3X2X1X0TP1TP2OSCDR0DR1DR2GOROGNDBRICON-(B-Y)-(R-Y)n.c.SATYFMIF2VPGNDFM2ICAF2ICOCAF1FM1ITRACKVC-R2LED601LED602LED603OPT601S608S613S609S6141 2 3LOCALCOMMANDS1 2S601:S602:S603:S604:S605:S606:S608:S609:S610:S611:S613:S614:S603FT (+)FT (-)ASP. PPICSTOREPIC (+)PIC (-)CH (+)CH (-)VOL (+)VOL (-)S604 S601 S610S605 S602 S611S606R1071kCN601S612POWERSWITCH4 4 CN60332112312321345678C1020,01R1091kZD1025V1CF1015,74MHzAC INPUTAB123CN60512345678CN604TUNER 8 7 6 5 4 3 2IF BM AFC BL AGC BH VTR10182C1030,001R11527C121220/16 C1050,02C106R121 2,2/161k2 TP105CN901CN902C60110/16R103 10kR10410kQ1022SA1015Q1052SC388AR602 1k2R601 10R110 10kQ1012SA1015R11910D1031N4148R10810C10810/16C1071/50R105 5k6R106220201918171615R122 1k214C101 0,1D10113C111 2,2/1612BB80911T103D102 C114 27pBB809R60510kR60327kR11122kR158 4k7IC101 TDA3857R617 1kR607 1kR608 1kR1204k7R1124701F901FUSE T3,15A/250VR60910k±1%R60622kC6020,1MC6030,22 MR11615kQ1032SC1815D1051N4148D1041N4148R114 33kC109 L1010,02 0,82µHC9020,047/250MPL901C9010,47/250 MPD601 1N4148Q601 PH2369C63039pNPOT104R610 15kR653220kR11833k1BUC11310/16 C1150,22 M C11610/16R11733kR159 4k7C118 0,01TP101R604 15kR612 10kQ1082SA1015R14010C1470,01SA10233,4MHz2R1243C132 47041/50C1505R134 10 360p (P)6R157 1k7C149 360p (P)8R1239470 C148100,001R611 3k3C608 4,7/16CN9031 2BR901RG-156R9012,2 5WC9030,0047/500TH901180DC6044,7/16D603 1N4148R12733kQ1072SC1815R11310kR15410kD611100pD6061N4148D6051N4148R12922kC1230,01C1170,01T102C1100,001C605100pD6041N4148C119100/16SA10138,9MHzL902DEGAUSSING COILR9022,22WVR9011k-BB+ ADJ.C1421/50R13212kR1381MR1252,21/4W31C9040,0047/500C60922/16R613 100R614 27kR615 12kR616 15kC607 4,7/16C122 0,02C125100/162IC103L7812C6100,0022MC905100/400C9060,033 M123456789101112131415R618 1k1617R619 1k18R620 1k19R621 1k2021R622 47kQ6022SC1815ZD101 33VVR101100k-BRF.AGCR1412k2C1430,33 MC144IC601 PCACTV322S456742C126 0,0189C127 0,0210R1422k71112C128 0,021314R1392,2 1/2WR9053301/4WR9036k8 1/4W±2%R9068k21/4WQ9012SC1815ZD9018V2R9043k3 1/4W±2%1C124 0,0223C1300,001 M33/16C1290,0241R624 10040R625 100393837D610 1N414836353433323130292827262524232221201918171615IC102TDA4505ER130 100 1WR9071k81/4WC62710/16R143 1kC146470/16ZD9029V1C9070,0047500R9096k81/4WD901S5295GQ902 2SB774R90810k1/4WR9104k71/4WR911121WQ9032SC1815R634 1kX60110MHzL60110µHC6140,001D902C9080,1 MS5295GC90947/25R912272WR635 10kD6071N4148C61510/16C61910/1628C628 27p NPO27R641 1k2625R628 1k824R629 1k823R630 1k822R631 1k8 R633 R6361k 1kR63210kC131 0,02C1330,1 MC61622pVR102 50k-BH. CENTRER14433kR1463k3 ±1%L103 6,8µHTP102R1481k8C120470/16R1494k7T101L10210µC61722pR147270R131330kR913330k1WQ9042SD1431R9140,332WC61327pNPOR6391kR3563M3TP104 C1380,001C61822pD903S5295GC91010/50C9110,00222kVR915395WR6371kR655 22k1234711098IC602ST24C01B1R6421kR626 8k2Q6032SC1815C1364,7/16C134 0,047 MR150 1k5R14582kTP103R151 180kC1350,02L10415µHCF1046,5MHzC9120,0022/400R9165M6 1/2WC62022pC612100p7R643 10065R644 100D6081N4148C137150pR6381001211R15527kR64622kC62110/16R6453k3R62310kR180 820kR156 CF103180k 5,5MHzR133150kQ1092SC1815R126 1kT9015346R64847kC6230,1C62210/16C1390,1R13710k 2WQ9052SC2230AD6091N4148R9180,681WR650100Q6042SC1815R649 10kC6240,0022M R6473k3H. FREQ VR103C141 100k-B0,0027C140 PP0,22 M R136100kR153 1kC625100/16R135180R9190,681/2WR9175M6 1/2WR652 2k2R65147kQ6052SC1815Q1062SC1815R30147kR9211k1/4WD904RG2C9130,0047500R925100k1WC62610/16Q9072SC2335C9213316R920100k1/2W R9222k7 1/2WC914820p2kR924122WD905ERB44TPB+R9238k21/4WQ9062SA1013C915100160C916220p/500C917220/35J90131CN6023 32 21 125VL903 200µHR926393WIC901L780510987654321CN803IC301 PC74HCT241P11121314151617181920R802 100R8071kR8093k3R303 10kR8171k8R801 100R804100C8060,022MC8100,12 4 6 8 10 12 14 16 18 201 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21C803 0,1R821 1kC818470/16R8223k3R8161k8R8151k8R8141k8R805 100R806 100R808 100X80127MHzC8011000pC804 0,1 MR850 1k5R8511kR8202701 2 3 4 5 6CN8011 2 3 4 5 6CN301C302 120pC3040,1 MC145 R152 1k50,33 MC922470/16C9180,0047R92710kR3272,2 1/4WC919470/16C301120pC303120pR3061k8C808 15p NPO33R305 180R308 1k8R929 75 1/4WR93075 1/4WR93175 1/4WR93275 1/4WC802 10p NPOL80115µHD8051N4148R309100Q8012SC1815C851 0,122R307 180R310 180CN8021CN30211234R803 510 1/4W6C8070,1 7 C80,18R810 27k9R852 10kC05100/16C850 0,1 MQ8022SA1015R312 22kR3111k8 C3060,1R313 1801011121314151617181920R8543901N4148R3122k123C307 0,14C308 0,1 M56C3090,1 78C3100,1 MC3050,1MR1R1

1234564039383736357 C809 340,1 M8 339 321011121314151617181920854390IC801SAA5254P/T3130292827262524232221R853680R8554k7LPILPILOT INCONVIDENT. CRC1RC2BANDPASSFILTERBANDPASSFILTERIDENT. C128AM DEM.OUT227 AF2 IN326 AF2 IN425 AF1 IN524 AF1 IN623 L OUT722 R OUT821 L OUT9 20 R OUTTDA3803APORT II PORT IEXT AF IN 10 19 MONO/STEREOVREF 11 18 MUTEGROUND 12 17 SW PORT IVp13 16 SW PORT IILED 2 14 15 LED 1112233C0270,02CN005CN307CF0036,0MHzX001500kHzC02639p C028R021 560 0,033R025470L003100 M R02327kQ0022SC1815R0221kR0218k2Q001R019 2SC56k 1815R01847kC0230,01C0240,01C0250,002MCF0015,5MHzC02947/16R0201kCF0026,5MHzL00410MHC03056pL00115mHTP003IC002TC4052/BF12345678C003100/16C0020,02VR001500-BSTEREOC001 R009 C0064,7/16 220k 0,22M C007 0,22 MR001 TP002 R004 220k12kC004 C012C0140,1 M 0,1 MR002 22k16151413121110VR003DUAL9CN001CN303T001C0205600p MC011R003 56k 47/16 MTP001500-BR005C005 1004716 R00610kR007 1kC008 R008470/16 1kC0090,01C0100,047 ML00256µHC0160,011232827264 25C0135 47/50 246 2378910110,47 M121314R01010k2221201918171615IC001TDA3803AVR00210k-BR0114k7R01210kC01810/16BPC0170,01R01410kR0132k2R01615kR01715kC01910/16BPR0152k2C0150,01 MC023470pC021C024 4,7470p 161 2 3 4CN0041 2 3 1 2 3 1CN002CN0032 31 2 3 4CN3061 2 3 1 2 3 1CN304CN3052 3C0224,716C2070,022MC204R204 47/1647C20210/16C205220/16C20310/16VR201100k-BR2052k2IC201KA2210654321C20647/16R20647C2080,022M789101112R2072k2R20822kC2114,7/16R2104,7C2140,1C209 M100/16C213100016C215C210 1000100 1616R20922k32121C2160,1MR2114,754321CN202CN201C2124,7/16CN203SPEAKER16OHM 3W(R)SPEAKER16OHM 3W(L)EDCBAB R GJVR502 5k-BIQ5022SC2482R5092k21/4WC503220pHVR501 5k-BR5083901/4WVR503300-BL501330µHR51015k 2WR5011,5 2WQ5012SC2482R5132k21/4WC504220pCN501R5032k7 1/2WR51115k 2WVR504 5k-BR5072k21/4WR5125101/4WC502220pR5063901/4W109GQ5032SC2482VR505300-BR5022k7 1/2WR5042k71/2WR50515k 2W21” CRT6 11 8 5 7 1C5010,0012kV1230,1456978C3100,1 M1N4148R31422kIC302 TEA5114AR30410kD303R31510k161514131211109Q3012SC1815R3422,21/4WD3011N4148C9200,0047C3501/50C31210/16R319100Q3022SC1815R93347 1/4WR928331/4WR31639kR322 100R3574k7R934390R4021kR40115kC40147/16C4020,001 MR3201kR317100R318100R40622k112VR405 47kR3021kR40710kR404C4053k90,0047MC4030,0047MVR401 C4041k-B 3,3/25V.HEIGHT 5%R3245k6IC401TDA3653B4321 9C407680pR4101,5 1WR328 1kR3291kC326 0,1 MQ3032SC1015C35224pC313470/16R330 1kVR30150k-BSUB-BRIGHT567R408 10kR425C4062702200/25R4092k71/2W8R4112201/4WR322 2k212VR326 100C320220/16C3220,022 MC3230,022 MR321 10kC314 10/16R325 1kC315 10/16100/16C311C31610/16C317 10/16C4090,1 M2423224 3 2 1456R331 1k7C324 0,1 M8C325 0,1 M9212019181716C318 10/16C408100/35R339 10kR412 470IC303 TA8628N12345678915 1014 1113 12D401S5295GC410220/35Q4012SC2482C4120,001M C4150,0012500VR413220 1W R4141k 1WL401DEFLECTIONYOKE VERT HORC411220/35CN401R333 220k1C3210,022 M 2310C3300,01IC304 TDA3504C337 4,7/16R4152k71/2W20191817161514131211C3190,01R34622kC34010/16C4161/160C338 10/16R4162k 5WC417100/160C4130,0047/500D402S5295GC4140,47/200PPR336 100R338 100C32710/16R3454k7R337100R41722kR3341k8DLY301T401D403S5295GR3484k7C3390,01C32910/16C32810/16C332 0,02C3310,02C351 10/16R3351k8Q4022SD1555R418821/4WL301 8,2µHL302 8,2µHL303 8,2µHR355100kD3021N4148VR302500-BD.L LEVEL R340180C4180,00331,6kVMPC4192200p2kVR353 330R343 330R344 330R341 47kDLY3024 3 2 1T301C4200,00222,6kVMPL3048,2µHR3512,21/2WC421100016ZD40110VC336470/16R4196k8R4208k21/4WR4226,2 3WZD40212V1WR421120k 1/2WC422220025TP302D405S5295GC42410/250D404RU2C4230,0047500T303T304C333 0,01C3900,1 MR4230,681WR2012k2R4240,68 1WTP301R380 10013267 845C369220pC37068pNPOR378 C3711k 22p NPOR379 100C36668p NPOR377560C334 0,01R347 390R3231k2Q2012SD400R202 5k612392827264 255C368220p 246 237 C367 2222p8 NPO 219 2010111213 1614 15C3350,02TP303IC305TDA4555T402R2032,2 1WR3814k7R3521kL306 22µHC34722p NPOR403 10k 1/4WC4250,1/100PPR37347kT305C201100/35TP305Q3052SC1815C3540,02 T302C3420,01M R360 470k19C343 0,02 M18X301 8,86 CT3011730pC362220pC2171000/25R37647kC363330pR37210kR37547kC364220pR3714k7C341 1/50C3440,02TP304C3471/50R349 6k8R35410kQ304 2SC1815L35010µHC345470p C36556pNPOC3460,047MC3480,22MR36147kD4061N4148321CN402Q7022SA719LED701R7091BT701DC 3VR7051kR706100Q7012SC945R7101R70347kR704100C70147/16R70210k1234567891011121314LOCAL COMMANDSFOR IC701NOTE:2827262524232221201918R701 6k81716151. 02. 13. 24, 35. 46. 57. 68. 79. 810. 911. -/-, PAGE (+)12. PAGE (-)IC701SAA3010TCF701455kHz13. STAND BY14. MUTE15. P. P16. RECALL17. VOL/PIC (+)18. VOL/PIC (-)19. PAGE HOLD20. SUB CODE21. LARGE22. REVEAL23. CANCEL24. MIX1 9 17 25 282 10 18 19 263 11 20324 12 21 34 295 13 2230 336 14 237 15 24 27358 16 31 3625. CH (+)26. CH (-), LIST FASTEXT27. TIMER28. AV29. PIC30. TX31. TV ON32. YELLOW33. CYAN34. ST/MO/I/II35. GREEN36. RED1. ALL CAPACITORS ARE IN µF UNLESS OTHERWISE NOTED.ALL CAPACITORS ARE 50WV UNLESS OTERWISE NOTED.2. CAPACITORS NOT SPECIFICALLY DESIGNATED ARE CERAMIC CAPACITORS.ELECTROLYTIC CAPACITORBP - BI-POLAR ELECTROLYTIC CAPACITORT - TANTALUM CAPACITORM - MYLAR CAPACITORMP - METALLIZED POLYESTORP - POLYESTOR FILM CAPACITORPP - POLYPROPYLENE CAPACITOR3. ALL RESISTORS ARE IN OHM 1/6 W UNLESS OTHERWISE NOTED.4. RESISTORS NOT SPECIFICALLY DESIGNATED ARE CARBON FILM RESISTORS..CARBON COMPOSITION RESISTORMETAL OXIDE RESISTORCEMENT RESISTORFUSEBLE RESISTORTHERMISTOR5. DC VOLTAGE ARE MEASURED FROM POINTS INDICATED TO THE CIRCUITGROUND WITH A DIGITAL MULTIMETER TEST.OTVC HCM TV-5575A

Dane serwisowe uk³adu TA8759BN firmy ToshibaDane serwisowe uk³adu TA8759BN firmy ToshibaMarian BorkowskiProcesor TA8759BN zawiera uk³ady przystosowanedo przetwarzania sygna³u wideo i chrominancjinadawanych w standardach: PAL, NTSC i SECAM.Jest on miêdzy innymi stosowany w nastêpuj¹cychodbiornikach: Aiwa TVC142, Funai TV1400T MK8,TV2100T MK8, Lexus LS5661, Royal TV3788TX,TV6366TXT/S, TV7266TXT/ST, TV5188, TV5566,TV5588, Skytronic TV2130.Schemat blokowy uk³adu TA8759BN przedstawiono na rysunku1, a aplikacyjny na rysunku 2. Na schemacie aplikacyjnymnie wszystkie elementy maj¹ okreœlone wartoœci, gdy¿wynikaj¹ one z konkretnej aplikacji. W tabeli 3 zamieszczonowartoœci napiêæ na wiêkszoœci nó¿ek. Do zasadniczych cechtego uk³adu zaliczyæ nale¿y:• dekoder PAL, NTSC i SECAM,• wejœcia RGB,• automatyczne prze³¹czanie siê na odbierany standard,• prze³¹cznik TV / RGB,• regulacja kontrastu sygna³ów OSD,• zabezpieczenie przed promieniowaniem X,• automatyczny prze³¹cznik czêstotliwoœci ramki 50 / 60Hz,• regulacja czêstotliwoœci drgañ w³asnych generatora impulsówH i V.Opis wyprowadzeñn.1 - Deemfaza sygna³u B-Y w SECAM-ie. Pomiêdzy tê nó¿-kê i masê powinien byæ w³¹czony kondensator.n.2 - Wyjœcie sygna³u ró¿nicowego R-Y. Producent zaleca pod-³¹czenie pomiêdzy tê nó¿kê i masê rezystora 8.2k.n.3 - Deemfaza sygna³u R-Y w SECAM-ie. Pomiêdzy tê nó¿-kê i masê powinien byæ w³¹czony kondensator.n.4, 5, 8, 9 - Obwody rezonansowe wykorzystywane przy odbiorzesygna³u w standardzie SECAM.n.6 - Zasilanie (typowo wynosi 12V).n.7 - Regulacja nasycenia. Nasycenie wzrasta, gdy napiêcie natej nó¿ce roœnie, natomiast je¿eli w³¹czony jest wy³¹cznikkoloru na nó¿ce tej jest stan niski.n.10, 11, 21 - Wyjœcie systemu identyfikacji, a tak¿e wejœcie„rêcznego” ustawienia standardu (PAL, NTSC, SECAM).W tabeli 1 przedstawiono stany na tych nó¿kach dla automatycznegowyboru poszczególnych standardów, natomiastw tabeli 2 przy wymuszeniu (ustawieniu rêcznym). Je¿elido n.21 wp³ywa pr¹d równy 750µA, wówczas wyjœcia sygna³ówkolorów ró¿nicowych s¹ odciête.n.12 - Wejœcie linii opóŸniaj¹cej sygna³u chrominancji dla standarduPAL/SECAM. Przesuniêcie fazy sygna³u miêdzy n.12a 14 powinno byæ mniejsze ni¿ 5°.n.13 - Polaryzacja. W tym celu pod³¹cza siê do tej nó¿ki zewnêtrznykondensator.n.14 - Wyjœcie linii opóŸniaj¹cej sygna³u chrominancji (PAL/SECAM). Jako rezystancjê obci¹¿enia pod³¹czono rezystoro wartoœci 2k.n.15 - Regulacja barwy stosowana w przypadku odbioru NTSC.Dla odbioru telewizyjnego napiêcie sta³e na tej nó¿ce powinnobyæ wiêksze ni¿ 2V, a dla standardu PAL i SECAM nó¿kata dla przebiegów zmiennych powinna byæ zwarta do masy.n.16 - Filtr uk³adu automatycznej regulacji czêstotliwoœci no-64 63 62 61 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33CLAMPHALF TONELPFPICTURECONTROLCONTRASTXRAYCLAMPTEXTCONTRASTBLKWPLBRIGHTNESSPULSESHAPER32f HVCOAFCH.OUTGATEPULSEPALNTSCSECAMSWUNI-COLORR-YB-YPAL/NTSC MATRIXCLAMPHALF TONRGBMATRIXSECAMPERMUTATORSECAM DEMOD.B-Y R-YTV/EXT/SWCONTROL LOGICF/FPALNTSCSECAMSWTA8759BNRGBBURSTPHASEBURSTGATEACC50Hz/60HzVCOUNTERNTSCIDENTPALIDENTSECAMIDENTCOUNTDOWNPULSE GEN.CWAPCVCXOSYNC.SEPR.VAMP.1234567891011121314151617181920212223242526272829303132Rys.1. Schemat blokowy uk³adu TA8759BN.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 35

Dane serwisowe uk³adu TA8759BN firmy Toshiba560 180p8.2k12V64 635.1V0.1µ12V2.2µ+0.01µ12V Pu³apka4.43MHz21k 1.6k10k12V10k160p10k0.1µ10µ+1.6k680 39µH0.47µ47k24p4.7k5.1k0.1µ+ 10µ43k0.01µ12V75 75 75 750.1µ10k10k0.1µ+ 10µ0.1µ62 61 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 337512V12V 12V 12V0.47µ0.47µKompletny sygna³video0.47µ9V0.01µ 10µ+62010k3900.02µFBP503kHz15010k0.02µ4703.3µ3k+0.024µ27k20V9V2.7n240p+13022µ130270kTA8759BN160p1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 278.2k560180p160p2.7k7p5.1V+22µ20k12V10k0.01µ0.01µ4.3k8p10k2.2k3902k0.01µ1kLiniaopóŸniaj¹ca1H0.01µ8.2k13µH10k0.01µ330k+15kPu³apka3.58MHz30k 0.01µ0.47µ0.01µ180p24k7.5k7p82010p18p8206.2k0.056µ30µH6.2V0.056µ0.01µ51k0.01µ+2.2µ1.2k1.8k28294.433.58 20p39p0.36µ3.3k3013p33p1k317.5V+1µ3262k100k1k12VRys.2. Schemat aplikacyjny uk³adu TA8759BN.œnej (ACC). Do nó¿ki tej pod³¹czony jest zewnêtrzny kondensatorbêd¹cy elementem tego filtru.n.17 - Filtr bocznikowy. Elementem tego filtru jest zewnêtrznykondensator pod³¹czony do tej nó¿ki.n.18 - Wejœcie sygna³u SECAM. Sygna³ ten podawany jest na tênó¿kê po przejœciu przez filtr dzwonowy. W zale¿noœci od czêstotliwoœciramki zmienia siê napiêcie sta³e na tej nó¿ce i tak:• dla 60Hz wynosi ono 7.5V,• dla 50Hz jest równe 4.45V.To napiêcie identyfikacji jest wykorzystywane dla zmianywysokoœci obrazu i centrowania w poziomie.n.19 - Masa uk³adów chrominancji.n.20 - Wejœcie sygna³u chrominancji PAL/NTSC. Sygna³ jestpodawany na to wejœcie po przejœciu przez filtr œrodkowoprzepustowy.Identyfikacja sygna³u SECAM jest uzale¿nionaod stanu tego wyprowadzenia w nastêpuj¹cy sposób:• stan du¿ej impedancji (rozwarcie) - identyfikacja „po linii”,Tabela 2. Tryb rêcznego wymuszenia standarduTryb pracySW1 SW2 SW3n.10 n.11 n.21PAL H H HSECAM H (M) H4.43 NTSC (L) H H3.58 NTSC (L) (L) HH = 6±0.5V; L = 0V; (L) i (M) - poziomy wytwarzane wewn¹trzuk³adu scalonegoTabela 1. Automatyczny wybór trybu pracyIdent. SW1 SW2 SW3TrybPAL SECAM NTSC Rezonatorn.10 n.11 n.21pracyn.22 n.23 n.27H L H 4.43MHz H H M PALL H L 4.43MHz H M M SECAML L H 4.43MHz L H M 4.43 NTSCL L H 3.58MHz L L M 3.58 NTSCL L L 4.43 / 3.58MHz L M / L L Czarno-bia³yH=VccL=6VH = 6V (1/2Vcc); M = 2V (1/6Vcc)L=0V(po³¹czenie z mas¹ przez rezystor 30k)36 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Tabela 3. Napiêcia na wybranychnó¿kach uk³adu TA8759BNNrWartoœæ napiêcia [V]nó¿ki Min. Typ. Maks.1 8.3 8.65 9.02 7.4 7.95 8.43 8.3 8.65 9.04 6.0 6.5 7.05 6.0 6.5 7.06 10.8 12.0 13.28 6.0 6.5 7.09 6.0 6.5 7.010 5.4 6.0 6.611 5.4 6.0 6.612 4.8 5.2 5.613 4.8 5.2 5.614 9.5 10.05 10.615 5.5 5.9 6.316 11.317 3.2 3.55 3.918 4.1 4.45 4.820 5.5 5.85 6.221 1.6 2.0 2.822 4.1 4.35 4.823 4.1 4.35 4.824 5.4 5.8 6.225 4.826 2.8 3.15 3.5• n.20 po³¹czona z mas¹ przez rezystor 15k - identyfikacja„po linii i ramce”.n.22 - Filtr obwodu identyfikacji sygna³u PAL.n.23 - Filtr obwodu identyfikacji sygna³u SECAM.n.24 - Dyskryminator identyfikacji sygna³u SECAM. Jest toobwód rezonansowy dla czêstotliwoœci 4.328MHz. Obwódten nale¿y tak stroiæ, aby napiêcie sta³e na n.23 osi¹gnê³owartoœæ maksymaln¹ (dla 4.328MHz).n.25 - Filtr automatycznej regulacji fazy.n.26 - Rezonator 3.58MHz.n.27 - Filtr obwodu identyfikacji sygna³u NTSC.n.28 - Rezonator 4.43MHz.n.29 - Wyjœcie impulsów odchylania pionowego.n.30 - Miejsce pod³¹czenia drugiego wyprowadzenia rezonatorówdo³¹czonych do n.26 i 28.n.31 - Generator ramki. Dioda Zenera ustala próg, od któregozaczynaj¹ pojawiaæ siê impulsy pi³ozêbne.n.32 - Ujemne sprzê¿enie zwrotne ramki.n.33 - Wejœcie uk³adu separatora impulsów synchronizacji.n.34 - Filtr uk³adu bramkuj¹cego.n.35 - Wejœcie impulsów powrotu linii, które s¹ wykorzystywanejako impulsy wygaszania sygna³ów kolorów ró¿nicowychoraz wyjœciowych RGB. Jest to zarazem wyjœcie impulsówsynchronizacji.n.36 - Filtr uk³adu automatycznej regulacji czêstotliwoœci generatoraVCO.n.37 - Rezonator ceramiczny. Generator zapewnia pokrycie szerokiegopasma czêstotliwoœci linii (15.625kHz i 15.734kHz).n.38 - Wejœcie zintegrowanego impulsu powrotu.Tabela 3. (c.d.) Napiêcianawybranychnó¿kach uk³adu TA8759BNNrWartoœæ napiêcia [V]nó¿ki Min. Typ. Maks.27 4.1 4.45 4.828 2.8 3.15 3.530 7.0 8.0 9.033 5.4 6.0 6.635 4.2 4.6 5.036 7.0 7.5 8.037 5.4 6.1 6.838 6.3 6.7 7.140 8.1 9.0 9.941 0.7 1.25 1.842 0.7 1.25 1.843 0.7 1.25 1.844, 45,4647, 49,51Dane serwisowe uk³adu TA8759BN firmy Toshiba3.26.055 5.0 5.4 5.856 2.9 3.25 3.657 5.958 4.4 4.8 5.260 5.8 6.2 6.661 10.8 12.0 13.262 5.8 6.2 6.663 10.8 12.0 13.264 7.4 7.95 8.4n.39 - Wyjœcie impulsów odchylaniapoziomego.n.40 - Zasilanie uk³adów odchylaniapoziomego, zalecanawartoœæ napiêcia zasilania wynosi9V. Masa kondensatorado³¹czonego do tej nó¿ki jestpo³¹czona z n.50.n.41 - Wyjœcie sygna³u koloruczerwonego.n.42 - Wyjœcie sygna³u koloruzielonego.n.43 - Wyjœcie sygna³u koloruniebieskiego.n.44, 45, 46 - Kondensatoryodtworzenia sk³adowej sta³ejsygna³ów RGB.n.47 - Kondensator klampuj¹cysygna³u koloru czerwonego,którego poziom powinienwynosiæ 0.7V PP .n.48 - Regulacja jaskrawoœci.Jaskrawoœæ jest zwiêkszana,gdy napiêcie na tej nó¿ce roœnie.n.49 - Kondensator klampuj¹cysygna³u koloru zielonego,którego poziom powinien wynosiæ0.7V PP .n.50 - Masa uk³adów wideo iodchylania.n.51 - Kondensator klampuj¹cy sygna³u koloru niebieskiego,którego poziom powinien wynosiæ 0.7V PP .n.52 - Wejœcie zabezpieczenia przed promieniowaniem X. Je-¿eli napiêcie na tej nó¿ce przekroczy ustalon¹ wartoœæ, któratypowo wynosi 1.3V, wówczas impulsy wyjœciowe liniina n.39 zanikaj¹.n.53 - Prze³¹cznik TV / EXT.n.54 - Prze³¹cznik half tone/full tone. Je¿eli jest w³¹czona funkcjahalf tone, amplituda sygna³u wideo maleje poni¿ej nominalnegopoziomu. Zostaje równie¿ w³¹czony uk³ad t³umi¹cy„piki” bieli.n.55 - Uk³ad poprawy wyrazistoœci obrazu oraz prze³¹cznikmute. Je¿eli napiêcie na tej nó¿ce bêdzie mniejsze ni¿ 0.7V,wtedy funkcja mute jest aktywna. Jaskrawoœæ jest taka, jakw przypadku, gdy na n.48 jest 3V oraz prze³¹cznik TV/EXTjest ustawiony na odbiór TV i sygna³ wideo, a tak¿e wyjœciakolorów ró¿nicowych s¹ zablokowane.n.56 - Wejœcie ró¿nicowe sygna³u wideo.n.57 - Kondensator klampuj¹cy.n.58 - Wejœcie wideo. Jest to wejœcie dla sygna³u wideo z negatywow¹polaryzacj¹.n.59 - Regulacja kontrastu.n.60 - Wejœcie sygna³u R-Y.n.61 - Zasilanie uk³adów wideo i ramki, napiêcie to typowowynosi 12V.n.62 - Wejœcie sygna³u B-Y.n.63 - Zasilanie stopni wyjœciowych RGB.n.64 - Wyjœcie sygna³u ró¿nicowego B-Y. Producent zalecapod³¹czenie pomiêdzy tê nó¿kê i masê rezystora 8.2k.}SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 37

Opis monitora NEC JC-1531Opis monitora NEC JC-1531 (cz.1)Marian BorkowskiMonitor JC-1531 jest monitorem typu MultiSync4FGe. Produkowane s¹ nastêpuj¹ce modele: JC-1531VMA-3, JC-1531VMB-3, JC-1531VMR-3.Schemat tego monitora zosta³ opublikowany w dodatkowejwk³adce do numeru 1/2002 „SE”.1. ZasilaczNapiêcie sieciowe jest prostowane w mostku D601, a nastêpniewyg³adzane na kondensatorze C601. Tak uzyskanenapiêcie sta³e zasila uk³ad przetwornicy zbudowanej w oparciuo uk³ad IC601 (UC3842N). Uproszczony schemat uk³aduzasilaj¹cego uk³ad IC601 pokazano na rysunku 1. Po w³¹czeniuzasilania ³adowany jest kondensator C603 przez rezystorR601. Gdy napiêcie na n.7 IC601 wzroœnie do 16V, na wyjœciu(n.6) tego uk³adu pojawi¹ siê impulsy steruj¹ce tranzystoremkluczuj¹cym. Po rozpoczêciu pracy przez przetwornicê uk³adIC601 jest zasilany z pomocniczego uzwojenia transformatoraT601 przez diodê D608 i kondensator C603.Obwód pierwotny przetwornicy sk³ada siê z: uzwojenia pierwotnegoT601, tranzystora kluczuj¹cego Q601 oraz elementówt³umi¹cych oscylacje (C602, R602, C609, R620, D606 i D611).Napiêcia wyjœciowe uzyskiwane bezpoœrednio po stroniewtórnej transformatora T601 maj¹ nastêpuj¹ce wartoœci: 24V,80V oraz 150V i s¹ uzyskiwane po wyprostowaniu przebiegówprzez diody: D651, D681 i D691. Na rysunku 2 pokazanoschemat blokowy ca³ego systemu zasilania monitora. Poszczególnenapiêcia zasilaj¹ miêdzy innymi nastêpuj¹ce uk³ady:• (A) +120V – jaskrawoœæ i sterowanie punktem odciêciakatod kineskopu,• (B) – 60V – polaryzacja,• (C) +80V – zasilanie wzmacniaczy wizji,• (D) +12V – regulacja kontrastu, zasilanie uk³adów scalonych,• (E) +12V – zasilanie generatora linii,• (F) +12V – zasilanie ramki i przedwzmacniaczy wideo,• (G) +6V – napiêcie ¿arzenia i uk³adu zabezpieczenia,• (H) +5V – zasilanie mikroprocesora i pamiêci,• (I) –10V – zasilanie uk³adów korekcji zniekszta³ceñ,• (J) –5V – zasilanie wzmacniaczy operacyjnych,• (K) +18V – zasilanie obwodów linii, korekcja zniekszta³ceñ,7IC601C601R601C603Rys.1. Sposób zasilania uk³adu IC601.D608+B+150V+80V+24VGNDUk³ad wytwarzanianapiêcia +120VZasilanie uk³aduodchylania poziomego( DC/DC converter)Zasilanie uk³adu wytwarzaniawysokiego napiêcia( DC/DC converter)Stabilizator+12VStabilizator+12VStabilizator+18V+18VUk³ad obni¿aj¹cynapiêcieFBTStabilizator+12VStabilizator+5VStabilizator-5VRys.2. Schemat blokowy uk³adu zasilania monitoraJC-1531.• (L) +24V – zasilanie uk³adów ramki, zasilanie uk³adówzabezpieczenia przed wzrostem wysokiego napiêcia.Napiêcie 80V jest dzielone w dzielniku rezystancyjnym z³o-¿onym z: R655, VR651 i R654, czêœæ tego napiêcia jest porównywanaz napiêciem odniesienia we wzmacniaczu b³êduIC651. Sygna³ b³êdu jest doprowadzony do uk³adu IC601, któryzawiera uk³ady steruj¹ce, za poœrednictwem transoptora PC601.Uk³ad IC601 zawiera równie¿ generator, którego czêstotliwoœæjest ustalana przez rezystor R608 do³¹czony do n.4 i kondensatorC605 (n.8).Uk³ad zasilacza zawiera obwód zabezpieczaj¹cy przed nadmiernymwzrostem napiêæ po stronie wtórnej transformatoraT601. W przypadku, gdy napiêcie po tej stronie wzrasta, roœnierównie¿ napiêcie na kondensatorze C606. Je¿eli napiêcieto przekroczy próg ustalony przez diodê Zenera D604, wówczasspadek napiêcia spowodowany przez pr¹d p³yn¹cy przezrezystory R610 i R614 odblokuje tyrystor CR602, a to wywo-³a zmniejszenie napiêcia na n.7 uk³adu IC601 i blokadê impulsówwyjœciowych tego uk³adu.2. Uk³ad rozmagnesowania kineskopu+120V (A)Obwódlinii-60V (B)+80V (C)+12V (D)+12V (E)+12V (F)+6V (G)+5V (H)-10V (I)-5V (J)+18V (K)+24V (L)Monitor JC-1531 zawiera uk³ad automatycznego i rêcznegorozmagnesowania kineskopu. Uk³ad automatycznego rozmagnesowaniadzia³a po w³¹czeniu zasilania. Po podaniu napiêcia24V nastêpuje przewodzenie tranzystora Q671. Czas jegoprzewodzenia jest ustalany przez dobór wartoœci nastêpuj¹cychelementów: R674, R673, C671 i ZD671. Zwykle tranzystorQ671 przewodzi przez oko³o 2 sekundy.Rêczne rozmagnesowanie nastêpuje po zwarciu stykówprze³¹cznika rêcznego rozmagnesowania, co powoduje prze-38 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Z transformatoraT502wodzenie tranzystora Q673. Je¿eli ten tranzystor przewodziroz³adowaniu ulega kondensator C671, a to powoduje ponowneprzewodzenie tranzystora Q671 i przep³yw pr¹du przez cewkirozmagnesowuj¹ce.3. Uk³ad wytwarzania i stabilizacji wysokiegonapiêcia12R529ZD5041fhToff = 10µs+12VC5281 24 IC501R53072R563R561Q553C5293R531Uk³ad zabezpieczenia przednadmiernym wzrostemwysokiego napiêcia11VMasa12VMasaQ513R532Q5144Q515R541Zasadniczymi elementami uk³adu wytwarzania wysokiegonapiêcia s¹: tranzystor Q515, kondensatory C530 i C531oraz transformator T503 (FBT). Uproszczony schemat tegoobwodu pokazano na rysunku 3, a przebiegi napiêæ w nimwystêpuj¹ce na rysunku 4. Zadaniem tego uk³adu jest wytworzeniewysokiego napiêcia do zasilania kineskopu, któregowartoœæ bêdzie gwarantowa³a stabilny obraz (któregorozmiary nie bêd¹ zale¿a³y od czêstotliwoœci odchylania poziomego).Z transformatora T503 uzyskuje siê typowo wartoœæwysokiego napiêcia wynosz¹c¹ oko³o 24kV oraz kilkanapiêæ pomocniczych.Na n.4 uk³adu IC501 podawane s¹ impulsy odchylania poziomegobrane z transformatoraT502. Impulsy H powoduj¹pojawienie siê na n.7 IC501przebiegu prostok¹tnego, któregoczas Toff wynosi 10µs, czasten wyznaczany jest przez wartoœærezystora R530 i kondensatoraC528. Impulsy wyjœciowez n.7 IC501 przez wtórnikzbudowany na tranzystorzeQ553 i przez kondensator C529podawane s¹ na uk³ad buforuj¹cyz³o¿ony z tranzystorówQ513 i Q514, a nastêpnie natranzystor- klucz Q515. Tranzystorten zasilany jest z uk³adu regulatoranapiêcia zasilania uk³adu wysokiego napiêcia.Wartoœæ napiêcia zasilania mo¿e siê zmieniaæ w doœæ szerokimzakresie, a mianowicie 35÷120V. Na rysunku 5 zilustrowanojak zmienia siê napiêcie zasilania tranzystora-kluczaw zale¿noœci od czêstotliwoœci odchylania poziomego. Zasadniczymielementami uk³adu regulatora tego napiêcia s¹: cewkaL507, dioda D518, kondensator C539 i tranzystor Q517.Uk³ad ten sterowany jest z n.14 uk³adu IC5A3 przez obwódz³o¿onym z: Q520, Q521, R571, R544, C537, R545, R582 idiody Zenera ZD507. Uproszczony schemat regulatora napiêciazasilania tranzystora Q515 przedstawiono na rysunku 6.Napiêcie wyjœciowe z transformatora T503 przez dzielnik rezystancyjnyz³o¿ony z: rezystora wewnêtrznego transformatoraT503, R549, R5E3 i R5E3 podawane jest na wzmacniaczb³êdu, z którego zasilany jest uk³ad IC5A3. W zale¿noœci odkierunku zmian wysokiego napiêcia zmienia siê napiêcie zasilaniauk³adu steruj¹cego regulatorem napiêcia zasilania tranzystoremQ515, tak aby wysokie napiêcie nie zmienia³o swojejwartoœci.4. Uk³ad regulacji napiêcia zasilania liniiZadaniem uk³adu regulacji napiêcia zasilania „koñcówki”linii jest zapewnienie w³aœciwej szerokoœci obrazu i korekcjajego geometrii. „Koñcówkê” linii stanowi tranzystor Q505, diodyD503 i D504, kondensatory C504 i C506 oraz transforma-Wartoœænapiêcia [V]5C530 + C531Rys.3. Uproszczony schemat uk³adu wytwarzania wysokiego napiêcia monitoraJC-1531.T503Opis monitora NEC JC-1531349V7V8VMasa15012090603055.2µsRys.4. Przebiegi w uk³adzie wytwarzania wysokiegonapiêcia monitora JC-1531.Masa25 30 35 40 45 50 55 60Czêstotliwoœæ linii [kHz]Rys.5. Ilustracja zmian napiêcia zasilania uk³aduwytwarzania wysokiego napiêcia od czêstotliwoœcilinii w monitorze JC-1531.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 39

IC5A314+24V +150VR571ZD507R545Q520Q517C537 R544Q521D510 i kondensatora C526. Nastêpnie poddane s¹ one procesowiprostowania na diodzie D511 oraz wyg³adzeniu na kondensatorzeC527. Wyprostowane napiêcie jest dzielone w dzielnikuz³o¿onym z: R527, R528, D523 oraz VR503 i podawane dowzmacniacza b³êdu w uk³adzie IC5A5. Napiêcie wyjœciowewzmacniacza b³êdu jest podawane do uk³adu regulacji szerokoœciimpulsów zawartego w uk³adzie IC5A3, który odpowiedzialnyjest za wysterowanie tranzystora Q510. W ten sposób dokonywanajest regulacja sterowania tranzystora Q510, tym samymnapiêcia zasilania linii. Rezystor nastawny VR503 s³u¿y do regulacjiszerokoœci obrazu.Rys.6. Uproszczony schemat regulatora napiêciazasilania uk³adu wytwarzania wysokiego napiêciamonitora JC-1531.tor T502. Uk³ad regulacji napiêcia zasilania linii stanow¹ przedewszystkim: tranzystor Q510, cewki L504 i L505, dioda D508oraz kondensatory C521 i C522. Obwód ten dostarcza napiêciazasilania z zakresu 35÷120V, napiêcie to jest proporcjonalnedo szerokoœci obrazu i czêstotliwoœci linii. Zale¿noœæ wartoœcitego napiêcia od czêstotliwoœci odchylania poziomegojest taka sama, jak dla uk³adu zasilania obwodu wytwarzaniawysokiego napiêcia (rys.5).Uk³ad regulatora napiêcia zasilania linii jest sterowany zn.1 uk³adu IC5A3 za poœrednictwem obwodu z³o¿onego z: tranzystorówQ518 i Q519 oraz rezystora R570. Ponadto wartoœæprzesuniêcia poziomu napiêcia steruj¹cego tranzystorem Q510uzale¿niona jest od wartoœci nastêpuj¹cych elementów: R522,R523, C520, D506 i diody Zenera ZD503.Obwód regulacji napiêcia zasilania zawiera uk³ad ujemnegosprzê¿enia zwrotnego, poniewa¿ impulsy wyjœciowe z transformatoraT502 s¹ klampowane w uk³adzie z³o¿onym z diody5. Uk³ad wytwarzania „niskich” napiêæpomocniczychNapiêcia: -10V, -5V i +12V s¹ otrzymywane w uk³adzie ztransformatorem T551. W uk³adzie tym zrealizowano równie¿centrowanie obrazu przy pomocy rezystora VR552.Napiêcie z wyprowadzeñ 6-7 transformatora T551 jest prostowanew uk³adzie z³o¿onym z diody D553 i kondensatoraC561, wynosi ono oko³o 13V. Z napiêcia tego na stabilizatorzeIC552 uzyskuje siê +12V. Impulsy z wyprowadzeñ 4-5 tegotransformatora po wyprostowaniu na diodzie D552 i filtracjina C559 umo¿liwiaj¹ uzyskanie napiêcia –10V, natomiast abyuzyskaæ napiêcie –5V, nale¿y napiêcie –10V podaæ na diodêZenera ZD5A5. Napiêcie do centrowania obrazu w poziomieuzyskuje siê z wyprowadzeñ 8 i 10. Napiêcie z wyprowadzenia8 jest prostowane w uk³adzie D513 i C517, napiêcie z wyprowadzenia10 w uk³adzie D512 i C516. Punktem œrodkowymdla uk³adu centrowania obrazu jest wyprowadzenie 9, doktórego doprowadzone jest napiêcie zasilaj¹ce uk³ad odchylaniapoziomego. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze.

Naprawa kamery CCD-TR8E/TR1E (cz.2)Naprawa kamery CCD-TR8E/TR1EJulian JakubowskiPrzypadek 7Symptom: Brak zasilaniaPrzyczyna 1: Z³y kontakt z³¹cza easy connector.Postêpowanie: Wymieniæ p³ytkê EZ-3 (A-7071-738-A). Narysunku 6 przedstawiono rozmieszczenie zasadniczych podzespo³ówkamery.Przyczyna 2: Mo¿liwe uszkodzenie przetwornika DC/ DC.Postêpowanie: Zmierzyæ napiêcia na nó¿kach: 39, 40, 44oraz 46 uk³adu IC351 znajduj¹cego siê na p³ytce DD-54. Je¿elis¹ one nieprawid³owe, to wymieniæ nale¿y przetwornik IC351(8-759-060-93). Rozmieszczenie komponentów na p³ytce DD-54 przedstawione zosta³o na rysunku 7.Po wymianie bloku prze³¹cznikasteruj¹cego (p³ytka CF-33),sprawdziæ prawid³owoœæfunkcjonowania prze³¹cznika S113poprzez prze³¹czanie dŸwigniprze³¹cznika standby w kierunkachwskazanych przez strza³kê.Obudowa (R)Prze³¹cznikstandby (S113)Blok prze³¹cznika steruj¹cego(CF-33)Przypadek 8Symptom: Nie mo¿na za³¹czyæ kamery. W momencie prze-³¹czenia dŸwigni prze³¹cznika zasilania (standby) w pozycjê„za³¹czone”, urz¹dzenie nie za³¹cza siê oraz odpowiednio urz¹dzenienie wy³¹cza siê po prze³¹czeniu prze³¹cznika zasilaniaw pozycjê „wy³¹czone”.Przyczyna: Prze³¹cznik standby (S113) znajduj¹cy siê wRys.8. Po³o¿enie i zasada wspó³pracy prze³¹cznikaS113 z dŸwigni¹ prze³¹cznika zasilania kamery.Pierwsza czynnoœæ to odkrêcenie dwóchwkrêtów BTP2x5 oraz demonta¿ zasobnikaakumulatoraVF-55(sterowanie CRT)Etap drugi: wymontowaætrzy wkrêty BTP2x5 wrazzp³ytk¹ CF-33VF-56(uk³ad wizjera)DB-10(stabilizator 5.3V)RE-22(odbiornik zdalnegosterowania)Os³ona zpolichlorkuwinylu (PVC)Uwaga: podczas monta¿unale¿y dokrêcaæ wkrêty przyjednoczesnym poruszaniusekcji “A”Sekcja “A”Sprawdziæ, czy wskazaneczêœci nie s¹ wadliweEZ-3( easy connector, uk³adsterowania ³adowaniem)CF-33(prze³¹cznik funkcji kamery)FU-111(zasil. akum., bezpieczniki IC)Rys.6. Umiejscowienie kluczowych podzespo³ówkamery wewn¹trz jej obudowy.WWP£YTKA DD-54 (WIDOK OD STRONY ŒCIE¯EK)C353+C352+R364R369R368C361R379R383R372C370C365C358R3572425C355Pin 39 : 6.4VPin 40 : 5.9VC354IC351Pin 44 : 6.4VR352 R353Pin 46 : 5.9VR351R3543637 48C374 C378 C377 C376313121R363C360R366 R365R3584R367C357MA-164(wzmacniaczmikrofonowy)R361R360R374R375R378 R382 C364C369C373C375R391R390C366R362R373W+13 12Rys.7. Rozmieszczenie podzespo³ów na p³ytce DD-54.C351Obudowa (R)Podczas monta¿u nale¿y zwróciæuwagê, czy taœma elastycznegoobwodu drukowanego nie dotykaprzetwornika DC/DC. (Czy niewystaje spod os³ony PVC)Rys.9. Idea demonta¿u/ monta¿u kamery zeszczególnym uwzglêdnieniem prawid³owegoumiejscowiebloku prze³¹cznika steruj¹cego (p³ytka CF-33) przemieszczasiê z wyraŸnym oporem.Postêpowanie:• Zdemontowaæ pokrywê (R) kamery, a nastêpnie spróbowaæporuszyæ dŸwigienk¹ prze³¹cznika S113 wchodz¹cegow sk³ad bloku prze³¹cznika steruj¹cego. Je¿eli dŸwigienkanie daje siê przemieœciæ, oznacza to uszkodzenieprze³¹cznika S113 i koniecznoœæ jego wymiany (nr podzespo³u:1-466-757-11). Umiejscowienie podzespo³ówpokazane zosta³o na rysunku 8.• Tak zamontowaæ taœmê elastycznego obwodu drukowanego(CF-33) po³¹czonego z pokrêt³em rêcznej regulacjiostroœci, aby nie dotyka³a przetwornika DC/DC (nale¿yzapewniæ, aby taœma obwodu nie wystawa³a spoza os³onyPVC). Sposób rozbrojenia uk³adu oraz dodatkowe uwagiprzedstawione zosta³y na rysunku 9.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 1

Naprawa kamery CCD-TR8E/TR1EObudowa (R)Bia³a przek³adka ochronnaBia³a przek³adka ochronna5555Wkrêt6869706755“A”(2)Zacisk CF(1)Prawid³owole61 6254CFObudowa (R)Rys.10. Po³o¿enie taœmy obwodu CF-33 wewn¹trzkamery z zaznaczeniem obszarów krytycznych.• Upewniæ siê, ¿e nie nast¹pi³o ugiêcie elastycznego obwodudrukowanego CF-33 w obszarze (2) wskazanym narysunku 10.• Upewniæ siê, ¿e taœma elastycznego obwodu drukowanegoCF-33 jest pewnie zamocowana w obszarze (1) pokazanymna rysunku 10.Przypadek 9Symptom: Brak realizacji funkcji standbyRys.11. Demonta¿ / monta¿ bloku prze³¹cznika sterowania.Postêpowanie:• Wymieniæ blok prze³¹cznika sterowania (p³ytka CF-33,nr podzespo³u: 1-466-757-11). Sposób przeprowadzeniaoperacji przedstawiony zosta³ na rysunku 11.• Przywieranie elastycznego obwodu drukowanego wchodz¹cegow sk³ad p³ytki/ bloku CF-33 jest przyczyn¹ wiêkszoœciproblemów z za³¹czaniem/ wy³¹czaniem kamery.}2 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Opcje serwisowe, regulacje i naprawy OTVC Sanyo z chassis 2103 seria EB5-AOpcje serwisowe, regulacje i naprawy OTVC Sanyo zchassis 2103 seria EB5-AW³adys³aw WójtowiczInformacje zawarte w artykule dotycz¹ nastêpuj¹cych modeliOTVC Sanyo wyposa¿onych w chassis 2103 z serii EB5-A:CE25FN1, CE25FA1, CE25FS1,CE25GN1, CE25GS1, CE25EN2,CE28FN1, CE28FA1, CE28FS1,CE28GN1, CE28GS1, CE28EN2,CE25FN1-E, CE28FN1-E, CE28GA1-P.1. Tryb serwisowyMenu serwisowe jest wywo³ywane po jednoczesnym naciœniêciuprzycisku [VOL -] na klawiaturze lokalnej i przyciskuteletekstu [ zielony ] na pilocie. Z chwil¹ ukazania siê menuserwisowego na ekranie OTVC, odbiornik znajduje siê w trybieserwisowym. W trybie tym aktywnymi s¹ nastêpuj¹ce przyciskina klawiaturze lokalnej lub pilocie: [VOL -], [VOL+],[P -], [P +], [ Menu ] oraz przyciski numeryczne. Przyciskite pe³ni¹ nastêpuj¹ce funkcje w trybie serwisowym:• [P+], [P -] - wybieranie opcji w aktywnym menu,• [VOL+] - otwieranie drugiego poziomu menu, o ile jestono dostêpne; jeœli w otwartym menu jest podœwietlonajakaœ regulacja, przy pomocy przycisków [VOL -],[VOL+] mo¿na dokonywaæ jej zmiany,• [EXIT ] - do przechodzenia na poziom wy¿szy menu; jeœliwywo³ane jest menu g³ówne przycisk ten pozwala nawyjœcie z trybu serwisowego,• przyciski numeryczne pozwalaj¹ na bezpoœrednie wprowadzaniewartoœci regulacji.Struktura menu serwisowego jest dwupoziomowa: z g³ównegomenu serwisowego, które pokazuje siê po uruchomieniutrybu serwisowego, mo¿liwe jest przejœcie do 10 podmenu, zktórych 7 jest rozwijanych dalej. Struktura ta przedstawia siênastêpuj¹co:SERVICEGEOMETRYHOR SHIFT - centrowanie w poziomieEW AMPLIT - szerokoœæ obrazuPARABOLA - korekcja zniekszta³ceñ EWCORNER PAR - korekcja zniekszta³ceñ EW w rogachTRAPEZIUM - korekcja zniekszta³ceñ trapezowychVERT SLOPE - amplituda generatora ramkiVERT AMPL - amplituda odchylania VS-CORREC - korekcja S w pionieVERT SHIFT - centrowanie w pionieVIFPLL - pêtla PLL (p.cz.)PLL L´ - pêtla PLL (p.cz.) dla standardu LÁGC - automatyczna regulacja wzmocnieniaWHITEGREEN - wzmocnienie toru GBLUE - wzmocnienie toru BG2BRI - regulacja napiêcia G2 (poziom jaskrawoœci)ADJ - regulacja linii serwisowejAKB -AKB servoK-DRV - wzmocnienie RGBMOREY/C PAL - faza sygna³ów lumin./chroma dla PAL-uY/C SECAM - faza sygn. lumin./chroma dla SECAM-uY/C NTSC - faza sygna³ów lumin./chroma dla NTSCY/C AV - faza sygna³ów lumin./chroma dla AVPBL SPEED - szybkoœæ redukcji kontrastuCONTR OSD - kontrast OSDCONTR TXT - kontrast TXTCENTR TXT - centrowanie TXT i OSDSEMI MUTE - ustawianie t³umienia (dB) dla MUTEINI NVM - inicjalizacja pamiêci NVMCONFIGFFI - sta³a czasowa pêtli PLL (p.cz.)SCS - zamiana z³¹cz SCARTCMB - filtr grzebieniowyTXEAST - znaki œrodkowoeuropejskie w teletekœcieDSA - korekcja dŸwiêkuOSO - tryb roz³adowania wysokiego napiêciaOEM - znak fabryczny OTVC16:9 - konfiguracja OTVC z kineskopemSTANDARDPAL B/G -PAL D/K -PAL I -SECAM B/G -SECAM D/K -SECAM L -NTSC B/G -NTSC M -V-STAT - status procesora wideoS-STAT - status procesora foniiI2C - wy³¹czenie szyny I 2 C.2. Regulacje serwisoweJeœli nie podano inaczej regulacje serwisowe powinny byæwykonywane dla sygna³u telewizyjnego podanego poprzezgniazdo antenowe o poziomie normalnym (takim, aby obraznie by³ zaszumiony).2.1. Ustawianie napiêcia B1Ustawiæ znormalizowane nastawy obrazu i minimalny poziomg³oœnoœci. Pod³¹czyæ woltomierz cyfrowy do katody D850i przy pomocy potencjometru VR800 ustawiæ nastêpuj¹c¹ wartoœænapiêcia B1:• 150V ± 0.5V - dla kineskopu A59/A66EAK071X11 (Philips)- dla kondensatora powrotu C651 12nF ustawiaæ 150V,natomiast dla kondensatora o wartoœci 11nF napiêcie nale¿yustawiæ na 148V,• 148V ± 0.5V - dla kineskopu A59/A66EHJ43X38 (Videocolor),• 150V ± 0.5V - dla kineskopu A59/A66ECF50X05 (Panasonic),42 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Opcje serwisowe, regulacje i naprawy OTVC Sanyo z chassis 2103 seria EB5-ATabela 1Parametr Opis ZakresWartoœæinicjalizacyjnaHOR SHIFT Przesuniêcie w poziomie 0÷63 37 -Uwagi (nastawy zalecane)EW AMPLIT Szerokoœæ obrazu 0÷63 57 nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°PARABOLA Korekcja EW 0÷63 38 nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°CORNER PAR Korekcja EW w rogach 0÷63 30 nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°TRAPEZIUM Korekcja zniekszta³ceñ trapezowych 0÷63 36 nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°VERT SLOPE Amplituda generatora ramki 0÷63 21 -VERT AMPL Amplituda V 0÷63 40 -S-CORREC Korekcja S 0÷63 18 -VERT SHIFT Centrowanie w pionie 0÷63 36 -PLL Pêtla PLL p.cz. wideo 0÷63 80 80 (wartoœæ obligatoryjna)PLL L’ Pêtla PLL p.cz. wideo dla standardu L’ 0÷63 80 80 (wartoœæ obligatoryjna)AGC Automatyczna regulacja wzmocnienia 0÷63 16 -GREEN Punkt bieli, wzmocnienie toru G 0÷63 40 -BLUE Punkt bieli, wzmocnienie toru B 0÷63 36 -BRI Poziom odniesienia regulacji jaskrawoœci G2 0-63 320 – punkt odciêcia = 160V,5 – punkt odciêcia = 150V,32 – punkt odciêcia = 130VADJ Regulacja linii serwisowej - - -AKB Dostêpne/niedostêpne AKB servo ON/OFF ON ONK-DRV Wzmocnienie RGB 0÷7 5Y/C PALY/C SECAMY/C NTSCY/C AVFaza sygna³ów luminancja-chrominancja dlasystemu PALFaza sygna³ów luminancja-chrominancja dlasystemu SECAMFaza sygna³ów luminancja-chrominancja dlasystemu NTSCFaza sygna³ów luminancja-chrominancja dlawejœæ AV0÷15 030÷15 000÷15 030÷15 105 – OTVC z kineskopem Philipsa 110°,4 – OTVC z kineskopem 90°03 - dla modeli PAL B/G 110°,nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°00,nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°03,nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°10,nieaktywne w OTVC z kineskopem 90°PBL SPEED Szybkoœæ redukcji kontrastu 0÷63 99 – OTVC z kineskopem 110°,18 – OTVC z kineskopem 90°CONTR OSD Kontrast OSD 0÷63 25 25CONTR TXT Kontrast teletekstu 0÷63 18 18CENTR TXT Centrowanie teletekstu i OSD 0÷3 1 0SEMI MUTE T³umienie (dB) po naciœniêciu przycisku [MUTE] 0÷63 15 15INI NVM Inicjalizacja pamiêci nieulotnej - - -FFI Sta³a czasowa pêtli PLL p.cz. ON/OFF OFF OFFSCS Zamiana z³¹cz SCART ON/OFF OFF -CMB Dostêpny/niedostêpny filtr grzebieniowy ON/OFF ONTXEASTW³¹czenie znaków dla Europy Œrodkowej wteletekœcieON/OFF OFF ONDSA Korekcja brzmienia dŸwiêku ON/OFF OFF OFFOSO Tryb roz³adowywania wysokiego napiêcia ON/OFF OFF ONON – dla modeli z filtrem,OFF – dla modeli bez filtruOEM Znak fabryczny odbiornika ON/OFF OFFOFF – dla OTVC Sanyo,ON – dla OTV Sonitron16:9 Konfiguracja OTVC z kineskopem 16:9 ON/OFF OFF OFFPAL B/G Konfiguracja OTVC dla standardu PAL B/G ON/OFF ON ONPAL D/K Konfiguracja OTVC dla standardu PAL D/K ON/OFF ON ONPAL I Konfiguracja OTVC dla standardu PAL I ON/OFF OFF OFFSECAM B/G Konfiguracja OTVC dla standardu SECAM B/G ON/OFF OFF OFFSECAM D/K Konfiguracja OTVC dla standardu SECAM D/K ON/OFF OFFOFF – OTVC tylko dla systemu PAL,ON – OTVC z systemem SECAMSECAM L Konfiguracja OTVC dla standardu SECAM L ON/OFF OFF OFFNTSC B/G Konfiguracja OTVC dla standardu NTSC 4.43MHz ON/OFF ON ONNTSC M Konfiguracja OTVC dla standardu NTSC 3.58MHz ON/OFF OFF OFF (obligatoryjnie)V-STAT Status procesora wideo - - -S-STAT Status procesora fonii - - -I2C BUS Zatrzymanie przesy³ania danych po szynie I 2 C - - -SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 43

Opcje serwisowe, regulacje i naprawy OTVC Sanyo z chassis 2103 seria EB5-ATabela 2Wskazanie b³êdu Znaczenie Reakcja procesora steruj¹cegoERROR_1 Nie odpowiada procesor wideo Procesor steruj¹cy sprowadza zasilacz w stan pracy B-LOWERROR_2 Usterka w uk³adach odchylania pionowego Procesor steruj¹cy sprowadza zasilacz w stan pracy B-LOWERROR_3 Usterka w uk³adach odchylania poziomego Procesor steruj¹cy sprowadza zasilacz w stan pracy B-LOWERROR_4 Zwarcie w uk³adach zasilacza Procesor steruj¹cy sprowadza zasilacz w stan pracy B-LOWERROR_5 Nie odpowiada procesor fonii OTVC pracuje normalnie lecz bez foniiERROR_6 Nie odpowiada pamiêæ nieulotna NVM Procesor steruj¹cy sprowadza zasilacz w stan pracy B-LOW• 118V ± 0.5V - dla kineskopu A51EAL155X10/X11 (Philips).2.2. Ustawianie napiêcia ARW (AGC)Do gniazda antenowego podaæ sygna³ telewizyjny o poziomie60dBµV (1mV rms ) i o czêstotliwoœci odpowiadaj¹cejkana³owi 25 (pasmo UHF). Woltomierz napiêcia sta³ego pod-³¹czyæ do wyprowadzenia 1 tunera TU250. W opcji serwisowejSERVICE/VIF/AGC ustawiæ napiêcie 3.3V ±0.2V.2.3. Ustawianie czêstotliwoœci poœredniej foniiDo gniazda antenowego podaæ sygna³ telewizyjny bezmodulacji obrazu. Woltomierz napiêcia sta³ego pod³¹czyæ dowyprowadzenia 5 uk³adu IC1350. Przy pomocy cewki L1351ustawiæ napiêcie 2.3V ±0.15V.2.4. Ustawianie geometrii obrazuUstawianie geometrii obrazu mo¿e byæ przeprowadzane wdowolnej kolejnoœci, zgodnie z „zasadami sztuki”.W trakcie ustawiania amplitudy generatora ramki (SERVI-CE/GEOMETRY/VERT SLOPE) regulowaæ parametr tak, abyœrodkowa linia obrazu testowego pokrywa³a siê z lini¹ pocz¹tkuj¹c¹wygaszon¹ po³ówkê obrazu (generowan¹ dla ustawianiatego parametru).Ustawianie szerokoœci obrazu dla OTVC z kineskopem 110°przeprowadza siê w opcji SERVICE/GEOMETRY/EW AM-PLIT, a dla OTVC z kineskopem 90° przy pomocy cewki L653.2.5. Ustawianie napiêcia siatki drugiejPrzed rozpoczêciem regulacji napiêcia siatki drugiej nale-¿y w opcji SERVICE/G2/BRI ustawiæ nastêpuj¹ce wartoœcizale¿ne od kineskopu:• 32 - dla kineskopu A59/A66EAK071X11 (Philips),• 5 - dla kineskopu A59/A66EHJ43X38 (Videocolor),• 0 - dla kineskopu A59/A66ECF50X05 (Panasonic),• 0 - dla kineskopu A51EAL155X10/X11 (Philips).Nastêpnie dla opcji SERVICE/G2/ADJ przy pomocy potencjometruSCREEN na trafopowielaczu regulowaæ tak, aby spowodowaæwyœwietlenie linijki serwisowej.3. Wskazówki dotycz¹ce napraw3.1. Tryb ochrony i wskazania b³êdówMikroprocesor sprawdza regularnie co jakiœ czas wybraneuk³ady odbiornika i prze³¹cza go w tryb protekcji, jeœli zostaniestwierdzone uszkodzenie w uk³adach przewidzianych dotego celu. Kod b³êdu lub uszkodzenia zostaje wyœwietlony przypomocy czerwonych b³ysków diody LED. Dioda b³yska przezczas 0.3s, a nastêpnie jest wygaszona przez 0.7s. Iloœæ b³yskówokreœla numer kodu b³êdu. Znaczenie kodów b³êdówprzedstawiono w tabeli 2. B³êdy funkcjonowania OTVC oznaczonekodami 1, 2, 5 i 6 s¹ sygnalizowane poprzez magistralêI 2 C, a kodami 3 i 4 poprzez sygna³y CTL1, CTL2 i PD&FAIL.3.2. Przerwanie trybu protekcjiNa potrzeby u³atwienia przeprowadzenia napraw i serwisowaniaodbiornika istnieje mo¿liwoœæ przerwania „dzia³ania”odbiornika w trybie zabezpieczenia. W sytuacji wykrycia b³êdu,poprzez naciœniêcie przycisku [M] (PL100), procesor steruj¹cyprzerywa tryb zabezpieczenia OTVC i zezwala na pracêodpowiedni¹ dla aktualnego stanu odbiornika. Jedynie przyusterce sygnalizowanej kodem ERROR_4 (zwarcie w uk³adachzasilacza) mikroprocesor nie pozwala na zaniechanie trybu zabezpieczenia- naciœniêcie przycisku [M] nie powoduje ¿adnejreakcji procesora.3.3. Procedura naprawy uk³adów zasilacza3.3.1. Jeœli zaistnieje koniecznoœæ wymiany uk³adu IC800 bezwzglêdniezaleca siê wymieniæ równie¿ rezystory pomiarowepr¹du R804 i R805 - mog¹ byæ równie¿ uszkodzone lubmog¹ mieæ zmienione wartoœci rezystancji.3.3.2. Jeœli nast¹pi zwarcie tranzystora Q850 (pomiêdzy kolektorema emiterem) w sytuacji wymuszenia pracy zasilaczaw trybie B_HIGH, nale¿y zakoñczyæ ten etap prac naprawczychi przyst¹piæ do stwierdzenia przyczyny brakuimpulsu BSYNC. Bez obecnoœci tego sygna³u mikroprocesornie umo¿liwi kontynuowania procedury naprawczej.3.3.3. Nale¿y mieæ na uwadze, ¿e gdy wymuszany jest trybpracy zasilacza B-HIGH w sytuacji braku poboru pr¹du nawyjœciu napiêcia g³ównego (z powodu braku odchylania),stabilizowane jest napiêcie B6. Dzia³a wówczas uk³ad najmniejszegonapiêcia i napiêcie B6 mo¿e zmniejszyæ wartoœænominaln¹ z 10V do oko³o 7.5V. W tej sytuacji napiêcieB1 mo¿e zwiêkszyæ sw¹ wartoœæ a¿ do 160÷180V dlaOTVC z kineskopem 110°.3.4. Procedura wymiany uk³adu pamiêci nieulotnejIC125W momencie rozpoczêcia pracy odbiornika, mikroprocesorsteruj¹cy sprawdza pamiêæ nieulotn¹ w celu stwierdzenia,czy zosta³o rozpoczête jej dzia³anie (czy zosta³a ju¿ zainicjowana).Jeœli nast¹pi zidentyfikowanie braku inicjalizacji, mikroprocesorbêdzie kontynuowa³ procedurê uruchomienia odbiornikaz wartoœciami inicjalizacyjnymi (domyœlnymi) zapisanymiw pamiêci ROM. To pozwala na poprawne uruchomienieodbiornika, lecz nastêpnym krokiem powinno byæ przeprowadzenieinicjalizacji pamiêci NVM w trybie serwisowymw opcji SERVICE/MORE/INI NVM, a na koniec przeprowadzeniestosownych regulacji i ustawieñ. }44 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Odbiornik satelitarny Strong SRT99Odbiornik satelitarny Strong SRT99Jerzy GrembaW artykule przedstawiono opis dzia³ania odbiornikasatelitarnego Strong SRT99. Schemat ideowy tegoodbiornika zosta³ zamieszczony w nr 8/2001 „SE”.Odbiornik satelitarny Strong SRT99 nale¿a³ do bardziejpopularnych odbiorników w pierwszej po³owie lat 90. Prostotarozwi¹zañ uk³adowych, wysoka niezawodnoœæ dzia³ania,mo¿liwoœæ wspó³pracy z ró¿nymi rodzajami polaryzatorów,wbudowany system redukcji szumów w torze audio kompatybilnydo systemu Wegener-Panda oraz dwuwejœciowa g³owicaby³y jego niew¹tpliwymi zaletami.1. Obwody g³owicyW odbiorniku zastosowano g³owicê dwuwejœciow¹ Mitsumimodel UTUN BST MM001. Sygna³ z konwertera antenowegodoprowadzany jest do wejœæ SAT1 i SAT2 g³owicy. G³owica taprzestrajana jest w systemie syntezy czêstotliwoœci PLL za pomoc¹trzysygna³owego interfejsu steruj¹cego z szynami: zegara(PLLC), danych (DATA) i zezwolenia (ENABLE), pochodz¹cymiz mikroprocesora IC501, który steruje prac¹ odbiornika. NapiêciaLNB1 i LNB2 s¹ doprowadzone do g³owicy (wyprowadzenia3 i 4 modu³u) z kolektorów tranzystorów, odpowiednio:Q658 i Q652, wspó³pracuj¹cych z prze³¹cznikiem wyboru rodzajupolaryzatora SW501 (MAGNETIC/PULSE/ELECTRIC).Prze³¹cznik ten umieszczony jest na p³ycie g³ównej odbiornika idostêpny jest od spodniej strony obudowy. System strojenia g³owicyobjêty jest pêtl¹ uk³adu automatycznej regulacji czêstotliwoœci(AFC). Sygna³ wyjœciowy AFC g³owicy (wypr. 14) jestdoprowadzony do bazy tranzystora Q1. W obwodzie emitera tegotranzystora umieszczony jest rezystor nastawny VR1, przeznaczonydo ustawienia wartoœci napiêcia AFC, doprowadzonegonastêpnie do mikroprocesora IC501 (n.10) za poœrednictwem filtruz³o¿onego z elementów R537 i C508.Tabela 1. Opis wyprowadzeñ g³owicy UTUN BSTMM001 odbiornika Strong SRT99Nr Oznaczenie Opis funkcji1 SAT 1 Wejœcie 1 dla sygna³u z LNB1 (typu F)2 SAT 2 Wejœcie 2 dla sygna³u z LNB2 (typu F)3 LNB1 Zasilanie dla LNB14 LNB2 Zasilanie dla LNB25 VT Napiêcie zasilania systemu strojenia g³owicy6 PLLC Szyna zegara interfejsu sterowania7 DATA Szyna danych interfejsu sterowania8 ENABLE Szyna zezwolenia interfejsu sterowania9 +5V Napiêcie zasilania systemu PLL g³owicy10 +12V Napiêcie zasilania g³owicy11 NC Nie wykorzystane12 NC Nie wykorzystane13 Baseband Wyjœcie sygna³u baseband14 AFC Wyjœcie sygna³u AFCWyjœciowy sygna³ baseband dostêpny jest na wyprowadzeniu13 modu³u g³owicy. G³owica zasilana jest nastêpuj¹cyminapiêciami: VT (zasilanie systemu strojenia g³owicy) doprowadzonymz diody Zenera skompensowanej termicznieD608, +5V doprowadzonym z regulatora IC603 oraz +12Vdoprowadzonym z regulatora IC601.G³owica Mitsumi UTUN BST MM001 zawiera miêdzyinnymi:• uk³ad LC7215 - synteza czêstotliwoœci PLL systemu strojeniag³owicy wspó³pracuj¹ca z rezonatorem kwarcowymo czêstotliwoœci 10.89MHz,• uk³ad M510 - preskaler sygna³u oscylatora g³owicy,• uk³ad µPC1694G - demodulator FM,• filtr SAW o czêstotliwoœci œrodkowej 480MHz.W tabeli 1 przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñ g³owicyUTUN BST MM001 odbiornika SRT99.2. Tor sygna³u wizjiWyjœciowy sygna³ baseband g³owicy doprowadzony jestza poœrednictwem kondensatora C101 do bazy tranzystoraQ101 pe³ni¹cego funkcjê wtórnika emiterowego. Z emitera tegotranzystora sygna³ doprowadzony jest do nastêpuj¹cych uk³adów:filtru deemfazy toru sygna³u wizji, wzmacniacza sygna-³u baseband oraz do toru sygna³u fonii.Sygna³ baseband z emitera tranzystora Q101 jest doprowadzonyza poœrednictwem R105 i C102 do filtru deemfazysygna³u wizji z³o¿onego z: indukcyjnoœci L101 i L102, pojemnoœciC103 i C104 oraz rezystorów R107, R108, R109 iR110. Z wyjœcia filtru deemfazy sygna³ doprowadzony jest dowejœcia (n.1) wzmacniacza sygna³u wizyjnego IC101. Zadaniemtego wzmacniacza jest zwiêkszenie poziomu sygna³uwizyjnego, który dostêpny jest na n.8 uk³adu IC101 i regulowanyjest przy pomocy rezystora nastawnego VR101. Sygna³z drugiego wyjœcia ró¿nicowego uk³adu wzmacniacza IC101(n.7) jest doprowadzony do separatora zrealizowanego z wykorzystaniemtranzystora Q117. Sygna³ wyjœciowy separatora(emiter Q117) stanowi sygna³ PAL BB (sygna³ wizyjny po deemfazie,niefiltrowany) i doprowadzony jest za poœrednictwemprze³¹cznika SW101 do gniazda typu RCA J1 (PAL/MAC BBOUT) umieszczonego na tylnej œciance odbiornika.Sygna³ wyjœciowy baseband (z emitera Q101) doprowadzonyjest do wzmacniacza sygna³u baseband zrealizowanegona tranzystorach: Q114, Q115 i Q116. Stopieñ z tymi tranzystoramizapewnia dostarczenie szerokopasmowego sygna³u basebandMAC BB (sygna³ baseband bez deemfazy, niefiltrowany)o poziomie oko³o 1V pp do gniazda wyjœciowego RCAJ1 (PAL/MAC BB OUT) za poœrednictwem prze³¹cznikaSW101 (PAL BB/MAC BB) oraz do gniazda dekodera J3 (D-SUB 15 PIN wypr.4).Sygna³ wyjœciowy wzmacniacza z uk³adem IC101 (n.8) jestfiltrowany w filtrze dolnoprzepustowym LPF (MY1016), anastêpnie doprowadzony do wzmacniacza sygna³u wizji zrealizowanegona tranzystorach Q102 i Q103, przy czym sto-SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 45

Odbiornik satelitarny Strong SRT99pieñ z tranzystorem Q103 pracuje w uk³adzie wtórnika emiterowego,zapewniaj¹cego odpowiednio nisk¹ impedancjê wyjœciow¹.Tranzystor Q107 wraz z: D104, C122, C123, C124, R137i C125 pracuje w uk³adzie eliminacji sygna³u dyspersji (klampowania).Pozbawiony sygna³u dyspersji sygna³ wizyjny jestwzmacniany we wzmacniaczu z tranzystorami Q108 i Q109,separowany przez tranzystor Q110 i doprowadzany do stopniaró¿nicowego zrealizowanego na tranzystorach Q111 i Q112.Nieklampowany sygna³ wizyjny z emitera tranzystora Q103doprowadzony jest do wtórnika z tranzystorem Q104, nastêpniepoprzez separator z tranzystorem Q113 przy³¹czony jestdo gniazda dekodera J3 (D-SUB, 15 PIN, wypr.5) i stanowisygna³ PAL VIDEO na tym gnieŸdzie.Separatory z tranzystorami Q104 i Q105 dostarczaj¹ sygna³ówwizyjnych do uk³adu separatora impulsów synchronizacjipoziomej i pionowej, zrealizowanego na uk³adzie IC102.Z nó¿ki 2 uk³adu IC102 otrzymywane s¹ impulsy synchronizacjipoziomej, które doprowadzone s¹ do n.30 uk³adu OSDIC103. Z nó¿ki 4 uk³adu IC102 otrzymywane s¹ impulsy synchronizacjipionowej, które przy³¹czone s¹ do n.31 uk³aduOSD. Praca uk³adu OSD jest kontrolowana przy pomocy sygna³ów:O.CK, OSD CS i BIN (n.2, 7, 8 uk³adu IC103), doprowadzonychz mikroprocesora IC501.Z nó¿ki 12 uk³adu grafiki ekranowej IC103 wyprowadzonyjest sygna³ VIDEO, który jest nastêpnie doprowadzony do pierwszejsekcji klucza analogowego IC401A (uk³ad CMOS 4053B).Do drugiego wejœcia tego klucza doprowadzany jest zewnêtrznysygna³ wizyjny EXT VIDEO, pochodz¹cy z wypr. 2 gniazdadekodera J3. Napiêcie steruj¹ce tym kluczem V INT/EXT doprowadzonejest do wejœcia steruj¹cego (n.11 IC401A) z wyprowadzenia3 gniazda dekodera J3. Sygna³ napiêciowy na tymwyprowadzeniu pochodz¹cy z zewnêtrznego Ÿród³a (dekodera)decyduje o przy³¹czeniu wewnêtrznego sygna³u VIDEO lubzewnêtrznego sygna³u EXT VIDEO. Wyjœciowy sygna³ kluczaIC401A separowany jest w uk³adzie z tranzystorami Q401 iQ402, zapewniaj¹cym odpowiedni¹ impedancjê wyjœciow¹ sygna³uwizyjnego (75R), który zostaje nastêpnie doprowadzonydo wyprowadzenia 19 gniazda J2 (SCART) oraz za poœrednictwemdzielnika rezystancyjnego, do wejœcia wizyjnego VideoIn modulatora MOD odbiornika.3. Tor sygna³u foniiWyjœciowy sygna³ baseband z emitera tranzystora Q101doprowadzony jest za poœrednictwem elementów C201 i R201do filtru pasmowo-przepustowego BPF (H288BTLS12564),w którym nastêpuje wydzielenie pasma podnoœnych fonii z zakresu5.0÷8.5MHz. Odfiltrowany sygna³ przesy³any jest dopierwszej bramki tranzystora Q204 (MOSFET dwubramkowy)stopnia mieszacza systemu strojenia fonii. Do drugiej bramkitego tranzystora doprowadzony jest sygna³ z przestrajanegonapiêciem oscylatora systemu strojenia fonii zrealizowanegona tranzystorze Q203. Obwód rezonansowy tego oscylatorask³ada siê z diody pojemnoœciowej D201, pojemnoœci C212 iindukcyjnoœci L201.System strojenia czêstotliwoœci fonii oparty jest o uk³adsyntezy czêstotliwoœci PLL. Kluczowym uk³adem scalonymtego systemu jest IC201, pe³ni¹cy funkcjê syntezera czêstotliwoœciPLL. Praca tego uk³adu jest taktowana czêstotliwoœci¹zegara pochodz¹c¹ z oscylatora stabilizowanego rezonatoremTabela 2TrybaudioCzêstotliwoœæpodnoœnej [MHz]Audio 1 6.30Audio 2 6.48Audio 3 6.30/6.48Audio 4 6.66Audio 5 6.84Audio 6 6.66/6.84Audio 7 7.02Audio 8 7.20Audio 9 7.02/7.20Audio 10 7.38Audio 11 7.56Audio 12 7.38/7.56Audio 13 7.74Audio 14 7.92Audio 15 7.74/7.92Audio 16 5.8 do 8.5kwarcowym X201 o czêstotliwoœci 7.2MHz. Praca syntezerajest kontrolowana za pomoc¹ trzyliniowej magistrali z³o¿onejz sygna³ów: zezwolenia CE, zegara CK i danych DATA (nó¿kiodpowiednio: 3, 4, 5 uk³adu IC201), pochodz¹cych z mikroprocesoraIC501. Sygna³y te s¹ filtrowane przez rezystor 1k ipojemnoœæ 47pF.Z wyjœciowej pompy ³aduj¹cej (n.15 uk³adu IC201) sygna³pr¹dowy jest doprowadzony do uk³adu z³o¿onego z tranzystorówQ201 i Q202, w którym zostaje przekszta³cony w napiêciesta³e, odfiltrowane przez elementy R208 i C205 i dostarczonedo katody diody pojemnoœciowej przestrajanego oscylatora.Napiêcie to stanowi napiêcie przestrajania systemu strojeniafonii odbiornika.Sygna³ wyjœciowy mieszacza wydzielony obwodem rezonansowymz³o¿onym z elementów L203 i C217 jest separowanyw stopniu z tranzystorem Q205 i z jego emitera jest doprowadzanydo trzech torów sygna³owych fonii: jednego szerokopasmowego,monofonicznego oraz do dwóch torów w¹skopasmowych,dla systemu odbioru stereofonicznego.W torze szerokopasmowym sygna³ z emitera tranzystoraQ205 filtrowany jest przez ceramiczny filtr szerokopasmowyCF201 (10.7 MA-5A). Zarówno wejœcie, jak i wyjœcie filtrujest przy³¹czane za poœrednictwem stopnia z tranzystorem Q207i diod D202 (od strony wejœcia filtru) oraz D203 (od stronywyjœcia filtru). Baza tranzystora Q207 jest sterowana kluczemtranzystorowym Q206, który jest z kolei sterowany sygna³emAUDIO pochodz¹cym z mikroprocesora IC501 (n.64).W torach w¹skopasmowych sygna³ wyjœciowy z emiteraQ205 filtrowany jest przez podwójne filtry ceramiczne CF202i CF203 dla czêstotliwoœci œrodkowej 10.7MHz oraz CF204 iCF205 dla czêstotliwoœci œrodkowej 10.52MHz. O przy³¹czeniuwyjœæ tych filtrów decyduj¹ diody D204 i D205 odpowiedniospolaryzowane sygna³ami napiêciowymi uzyskiwanymi zestopni z tranzystorami Q206 i Q208, w wyniku wyst¹pieniasygna³u steruj¹cego AUDIO pochodz¹cego z mikroprocesora.Odfiltrowane sygna³y s¹ doprowadzane do wejœæ (n.14 i11) uk³adu scalonego podwójnego demodulatora FM IC202.W uk³adzie tym nastêpuje demodulacja czêstotliwoœciowaobydwu sygna³ów torów w¹skopasmowych lub toru szerokopasmowego.Zdemodulowanesygna³y m.cz. (n.4 i 5uk³adu IC202) s¹ wzmacnianeprzez wzmacniacze operacyjneuk³adu IC301A iIC301B, a nastêpnie doprowadzonedo uk³adu redukcjiszumów pracuj¹cym w systemieWegener-Panda.Sygna³ m.cz z n.4 uk³aduIC202 doprowadzony jestrównie¿ do stopnia wzmacniaj¹cegoz³o¿onego z tranzystorówQ251 i Q252 (naschemacie b³êdnie dwa razynadano tê sam¹ nazwê tranzystora- Q253, oczywiœcietranzystor w emiterze, któregoumieszczono rezystorVR201 powinien mieæ oznaczenieQ252), umo¿liwiaj¹-46 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Odbiornik satelitarny Strong SRT99Tabela 3. Opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesora M50963Nr Oznaczenie Opis funkcji1 Zasilanie napiêciem +5V2, 5, 13,27, 32Masa3 Funkcja reset dla mikroprocesora4 NC Nie pod³¹czone6 PLLC Szyna zegara interfejsu systemu strojenia PLL g³owicy7 DATA Szyna danych interfejsu systemu strojenia PLL g³owicy8 ENABLE Szyna zezwolenia interfejsu systemu strojenia PLL g³owicy9 NC Nie pod³¹czone10 AFC Wejœcie dla sygna³u AFCg³owicy11 Szyna zegara magistrali I 2 C dla pamiêci EEPROM12 Szyna danych magistrali I 2 C dla pamiêci EEPROM14 A.CK Szyna zegara interfejsu systemu strojenia audio15 DATA Szyna danych interfejsu systemu strojenia audio16 CE Szyna zezwolenia interfejsu systemu strojenia audio17 A.C Wyjœcie sygna³u sterowania trybem pracy toru audio18 A.B Wyjœcie sygna³u sterowania trybem pracy toru audio19 O.CK Wyjœcie sygna³u synchronizuj¹cego odczyt bitów danych uk³adu OSD20 BIN21 NC Nie pod³¹czoneWyjœcie sygna³u sterowania dla uk³adu OSD. Sygna³ tensynchronizuje odczyt bajtów wuk³adzie OSD22 IFIN Wyjœcie steruj¹ce wyborem LNB23 TV/SAT Wyjœcie steruj¹ce prac¹ odbiornik TV/odbiornik TV SAT24 STDBY Wyjœcie sterowania stanami czuwanie-praca25, 26 REMAT Wejœcie dla sygna³ów z odbiornika podczerwieni RS70128 Zasilanie napiêciem +5V ze stabilizatora IC50329, 30 XTAL Rezonator kwarcowy X501 (4MHz)31 NC Nie pod³¹czone33÷38 Przy³¹czone do masy39, 40 P50, P51 Nie wykorzystane41÷43 Przy³¹czone do masy44 DIG 5 Wyjœciesterowaniacyfr¹ 545 DIG 4 Wyjœciesterowaniacyfr¹ 446 DIG 3 Wyjœciesterowaniacyfr¹ 347 DIG 2 Wyjœciesterowaniacyfr¹ 248 DIG 1 Wyjœciesterowaniacyfr¹ 149 SEG Wyjœcie sterowania kropk¹50 SEG G Wyjœcie sterowania segmentem G wyœwietlacza LED51 SEG F Wyjœcie sterowania segmentem F wyœwietlacza LED52 SEG E Wyjœcie sterowania segmentem E wyœwietlacza LED53 SEG D Wyjœcie sterowania segmentem D wyœwietlacza LED54 SEG C Wyjœcie sterowania segmentem C wyœwietlacza LED55 SEG B Wyjœcie sterowania segmentem B wyœwietlacza LED56 SEG A Wyjœcie sterowania segmentem A wyœwietlacza LED57÷59 NC Nie pod³¹czone60 OSD CSWyjœcie sterowania OSD. Jest to sygna³ blokuj¹cy wczytywaniedanych do uk³adu OSD. Blokowanie wywo³ujestanwysoki61 VAR/HOR Wyjœcie sterowania polaryzacj¹62 MUTE Wyjœcie sterowania wyciszaniem w torze audio63 NC Nie pod³¹czone64 AUDIOWyjœcie sterowania dla szerokopasmowego/w¹skopasmowegoodbioru audio w systemie Wegener-Pandacego regulacjê poziomu sygna³u audio przy pomocy rezystoranastawnego VR201 (AUDIO 16 ADJ.). Sygna³y wyjœcioweaudio (z kolektora Q252 s¹ separowane w stopniach wtórnikówz tranzystorami Q253 i Q255 oraz jako sygna³y AUDIOSIG i (–AUDIO) s¹ doprowadzane do kluczy CMOS odpowiednioIC401C i IC402C oraz IC401B iIC402B.Sygna³ steruj¹cy AUDIO z kolektoratranzystora Q516 steruje kluczem CMOSIC402A. Sygna³y steruj¹ce audio A.Coraz A.B z mikroprocesora po odwróceniufazy przez tranzystory Q501 i Q502(–A.C) oraz (–A.B), prze³¹czaj¹ kluczeCMOS odpowiednio: IC402B orazIC402C, doprowadzaj¹c za poœrednictwemseparatorów z tranzystorami Q403i Q404 sygna³y audio do wyprowadzeñ13 i 12 gniazda dekodera J3.Sygna³ wyciszania MUTE pochodz¹cyz mikroprocesora steruje tranzystoramiQ503 i Q504, powoduj¹c blokowaniesygna³u fonii w stopniach wzmacniaj¹cychIC305C oraz IC305D. Wyjœcia tychstopni (dla obydwu kana³ów audio) s¹przy³¹czone do gniazd wyjœciowych audioRCA J1 (sygna³y wyjœciowe SOUNDL OUT i SOUND R OUT), do wyprowadzeñ1 i 3 gniazda J2 (SCART) oraz dowejœcia audio (Audio In) modulatoraMOD za poœrednictwem dzielnika rezystancyjnegoR426/R427.Uk³ad redukcji szumów jest zrealizowanyw oparciu o system Wegener-Panda.W systemie tym wykorzystane zosta-³y wzmacniacze operacyjne IC301B iIC301C, dopasowuj¹ce poziom sygna³ówm.cz. obydwu kana³ów do uk³adu redukcjiszumów. Wzmocnienie tych stopni jestregulowane przy pomocy rezystorów nastawnychVR301 (L-GAIN) dla lewegokana³u oraz VR302 (R-GAIN) dla kana³uprawego. Zasadniczym uk³adem systemuredukcji szumów jest IC302 stanowi¹cyuk³ad kompandera. Sygna³y wyjœcioweuk³adu redukcji szumów s¹ dostêpne nan.1 uk³adu IC305A oraz n.7 uk³aduIC305B, a tak¿e doprowadzone s¹ do kluczyIC402B i IC402C, a z ich wyjœæ dokluczy IC401B i IC401C, a ponadto dogniazda dekodera J3 za poœrednictwemtranzystorów Q403 i Q404 (separatorysygna³ów audio).Podnoœne fonii s¹ wybierane programowow 16 trybach audio, w tym 10 monofonicznych,5 stereofonicznych oraz jedentryb p³ynnego przestrajania w paœmie5.8÷8.5MHz.W tabeli 2 przedstawiono tryby sygna³uaudio i czêstotliwoœci podnoœnych fonii.4. Blok sterowaniaFunkcjami odbiornika steruje 64-nó¿kowy mikroprocesorIC501 (M50963) wspó³pracuj¹cy z pamiêci¹ EEPROM IC502SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 47

Odbiornik satelitarny Strong SRT99(X24C04). Mikroprocesor jest taktowany zegarem kwarcowymX501 o czêstotliwoœci 4MHz. Mikroprocesor realizuje nastêpuj¹cefunkcje odbiornika:• odbiera i dekoduje sygna³y z odbiornika podczerwieni,• w³¹cza i wy³¹cza odbiornik ze stanu czuwania do stanupracy,• steruje sygna³em TV/SAT zapewniaj¹c mo¿liwoœæ odbiorusygna³u telewizji naziemnej lub satelitarnej,• umo¿liwia wybór 16 trybów sygna³u audio,• wycisza sygna³ audio (MUTE),• dostarcza sygna³ów steruj¹cych 3-liniowym interfejsemsystemu strojenia fonii,• zapewnia automatyczn¹ regulacjê czêstotliwoœci (AFC) dlasystemu strojenia g³owicy,• dostarcza sygna³ów steruj¹cych 3-liniowym interfejsemdla systemu strojenia g³owicy,• umo¿liwia wybór wejœcia dla sygna³ów z LNB,• zapewnia uproszczone sterowanie grafik¹ ekranow¹,• steruje 4-cyfrowym wyœwietlaczem LED (za poœrednictwemIC701 i IC702) oraz wskaŸnikami sygnalizacji LED,• zapewnia wspó³pracê z klawiatur¹ lokaln¹ na p³ycie czo-³owej odbiornika.W tabeli 3 przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesoraM50963.Uwaga: W niektórych seriach odbiorników stosowane by³ymikroprocesory firmy Funai o oznaczeniu GC91A00MB009stanowi¹ce odpowiednik mikroprocesora M50963.5. Panel czo³owy odbiornikaNa p³ytce panelu czo³owego odbiornika umieszczone s¹:4-cyfrowy wyœwietlacz LED, piêæ diod wskaŸników LED (czteryzielone i jedna czerwona), 9-przyciskowa klawiatura lokalnaoraz odbiornik podczerwieni RS701, dostarczaj¹cy sygna-³ów pochodz¹cych z nadajnika zdalnego sterowania i przeznaczonychdla mikroprocesora.Segmenty wyœwietlacza LED oraz diody wskaŸników LEDs¹ sterowane za pomoc¹ scalonego driver’a IC702, sygna³amipochodz¹cymi z mikroprocesora (patrz tabela 3). Poszczególnecyfry wyœwietlacza LED s¹ sterowane poprzez uk³ad IC701,sygna³ami z mikroprocesora.6. Blok sterowania polaryzacj¹Odbiornik wyposa¿ony zosta³ w uk³ady umo¿liwiaj¹ce jegowspó³pracê z polaryzatorem mechanicznym, magnetycznymoraz polaryzatorem prze³¹czanym elektrycznie poziomem napiêciaw uk³adzie konwertera zintegrowanego. Wybór mo¿liwoœciwspó³pracy z danym typem polaryzatora umo¿liwia prze-³¹cznik SW501.W przypadku wyboru sterowania polaryzacj¹ poziomemnapiêcia zasilania LNB, sygna³ steruj¹cy z mikroprocesoraVAR/HOR poprzez tranzystory Q510 i Q511 umo¿liwia uzyskanienapiêcia +15V lub oko³o +19V na wyjœciu regulatoraIC604. Napiêcie wyjœciowe tego regulatora jest doprowadzanepoprzez prze³¹cznik SW501 oraz diody D603 i D609 doemiterów tranzystorów Q652 i Q658, których bazy s¹ sterowaneodpowiednio z tranzystorów Q655 i Q656. Z kolektorówtranzystorów Q652 i Q658 zasilane s¹ wyprowadzeniaLNB1 lub LNB2 modu³u g³owicy.W przypadku polaryzatora magnetycznego sygna³ steruj¹cyz mikroprocesora za poœrednictwem tranzystorów Q508 iQ509 steruje przekaŸnikiem RL601, który uaktywnia obwodyregulacji polaryzacji poziomej z rezystorem nastawnymVR601oraz regulacji polaryzacji pionowej z rezystorem nastawnymVR602. Regulacja tych rezystorów jest mo¿liwa od spodniejczêœci obudowy odbiornika. Sygna³ dla polaryzatora magnetycznegojest wyprowadzony na zaciskach gniazda J4 (MP).W przypadku polaryzatora mechanicznego, sygna³ steruj¹cyz mikroprocesora uaktywnia za pomoc¹ tranzystorów:Q505, Q506 i Q507 impulsy generowane przez uk³ad IC504(timer 555). Impulsy s¹ regulowane rezystorem nastawnymVR501 dla polaryzacji poziomej oraz rezystorem VR502 dlapolaryzacji pionowej. Impulsy s¹ doprowadzone za poœrednictwemprze³¹cznika SW501 do zacisków gniazda J4 umieszczonegona tylnej œciance odbiornika.W przypadku sterowania polaryzatorem magnetycznym lubmechanicznym konwerter antenowy (LNB) zasilany jest napiêciem+20V (poprzez diodê D601) pochodz¹cym z regulatoraIC602.7. Modulator UHFDo modulatora odbiornika doprowadzony jest sygna³ wizyjny(Video In) oraz sygna³ fonii (Audio In) do wyprowadzeñodpowiednio 1 i 2 modu³u. Modulator zasilany jest dwomanapiêciami. Napiêcie 12V doprowadzone jest do koñcówki3 modu³u (Conv. 12V) z kolektora tranzystora Q513, któregobaza jest sterowana przez tranzystor Q512 sygna³em steruj¹cymTV/SAT, pochodz¹cym z mikroprocesora. Sygna³ tenumo¿liwia prze³¹czenie modulatora w stan odbioru sygna³utelewizji naziemnej po przy³¹czeniu sygna³u anteny naziemnejdo gniazda Ant In modulatora. Do wypr. 5 doprowadzonejest napiêcie zasilania +12V modulatora UHF.8. Zasilanie odbiornikaOdbiornik wyposa¿ony jest w klasyczny transformatorowyuk³ad zasilania. Transformator sieciowy dostarcza trzechniezale¿nych napiêæ wtórnych. Ka¿dy obwód wyjœciowy transformatorajest zabezpieczony bezpiecznikami (F601, F602 iF603). Napiêcia przemienne s¹ wyprostowane przez mostkiprostownicze: DB601, DB602 i DB603. Zasilacz dostarcza doodbiornika nastêpuj¹cych napiêæ:• +12V uzyskiwane z regulatora IC601. Uk³ad ten jest sterowanysygna³em STDBY pochodz¹cym z mikroprocesora.Umo¿liwia wybór stanu czuwanie - praca odbiornika. Sygna³steruj¹cy STDBY doprowadzony jest do n.2 uk³adu.• +20V uzyskiwane z regulatora IC602, przeznaczone dozasilania konwerterów niezintegrowanych.• +15V/ +19.3V uzyskiwane na wyjœciu regulatora IC604,przeznaczone do zasilania konwerterów zintegrowanych.• +5V uzyskiwane na wyjœciu regulatora IC603.• +12V uzyskiwane na wyjœciu regulatora IC605, przeznaczonedo zasilania uk³adu wzmacniacza wizyjnego IC101.• +VT uzyskiwane z diody referencyjnej D608, przeznaczonedo zasilania systemu strojenia g³owicy.}48 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

OTVC Elemis 3750TM, 3750T, 3750, 3751T, 5550TM, 5550T, 5550 i 5551T - informacje serwisoweOTVC Elemis 3750TM, 3750T, 3750, 3751T, 5550TM,5550T, 5550 i 5551T - informacje serwisoweSchemat ideowy rodziny odbiorników Elemis 3750 i 5550zosta³ zamieszczony w „SE” 5/98. Odbiorniki Elemis 3751T i5551T bazuj¹ na konstrukcji tych odbiorników, a ró¿ni¹ siê odnich jedynie modu³em teletekstu i funkcjami zwi¹zanymi z jejodbiorem i obs³ug¹. Poszczególne modele wyposa¿one s¹ wnastêpuj¹ce modu³y dekodera teletekstu:• Elemis 3750TM i 5550TM - modu³ MT2051 lub MT2053(z pamiêci¹ o pojemnoœci 64 stron i funkcj¹ MENU),• Elemis 3750T i 5550T - modu³ MT2052 (z pamiêci¹ opojemnoœci 4 stron,• Elemis 3750 i 5550 - bez modu³u teletekstu,• Elemis 3751T i 5551T - modu³ MT2056/2 (z pamiêci¹ opojemnoœci 1 strony.Poniewa¿ modu³ teletekstu MT2056/2 zastosowany wOTVC Elemis 3751T i 5551T pozwala na realizacjê mniejszejiloœci funkcji, przy odbiorze teletekstu nie dzia³aj¹ nastêpuj¹cefunkcje, a tym samym przyciski pilotów NZS2050 iNZS2051:• szybki wybór stron - przyciski [ czerwony ], [ zielony ],[ ¿ó³ty ] i [ niebieski ],• powrót do strony tytu³owej - przycisk [i],• wybór strony aktualnie nadawanej - przycisk [!],• funkcja ALARM - przycisk [ zegar ],• nie jest wyœwietlana nazwa stacji telewizyjnej po wywo-³aniu funkcji STATUS i po wyjœciu z trybu wyœwietlaniateletekstu,RGBO/EFBLSCLSDACVBSCVBS-SCSCARTCHROMA+5V+12VMasa87610913145341151612WtórnikiT1, T2,T3InwerterT4D1RGBUS1SAA5254P/HProcesor telegazetySterowanieprze³¹cznikiem US2T6, T7+12VKlucz T5R17+5VZ127MHzPrze³¹cznikwideoUS2TEA2014A+5VD+12VRys.1. Schemat blokowy modu³u teletekstu MT2056.Tabela 1Nazwa elementu / Model OTVCModu³ teletekstu5550TM5550T55503750TMMT2051, MT2053 + - + - - -MT2052 - + (5550T) - + (3750T) - -MT2056/2 - - - - + +Modu³ wizjiMW2050 + + - - + -MW2051 - - + + - +MW2051/2 - -z kineskopemPhilipsa3750T3750z kineskopemPhilipsa5551T-3751Tz kineskopemPhilipsaTrafopowielacz TR302LH28-103553JO (Orega) + + + + + +SCFI-7032/DE (Suchitra) + + + + + +Cewka szerokoœci obrazuL302 L-032Zwora Z213(7.5mm)Zwora Z213(7.5mm)+/-w zale¿noœciod kineskopu+/-w zale¿noœciod kineskopuZwora Z213(7.5mm)+/-w zale¿noœciod kineskopuT117÷T119 - + - + + +D123÷D124 - + - + + +R216, R220, R223,R231÷R233, R235÷R236- + - + + +W107 1-2/2.5mm - + - + + +Z112 12.7mm 20.32mm 12.7mm 20.32mm 20.32mm 20.32mmUwagi:1. Modu³ wzmacniaczy wizyjnych MW2051/2 jest stosowany w OTVC 14” z kineskopem Philipsa, z cienk¹ szyjk¹ – 22.5mm.2. Cewka szerokoœci obrazu L302 jest stosowana tylko w OTVC 14” z kineskopem firmy Thomson.3. Napiêcie zasilania stopnia linii (punkt N1): dla OTVC 14” z kineskopami Thomson i Philips wynosi +113V, dla OTVC 21” z kineskopemThomson wynosi +118V, a z kineskopem Nokia +119V (w zale¿noœci od typu stosowanego transformatora TR302 – patrz tabele 2 i 3).SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 49

OTVC Elemis 3750TM, 3750T, 3750, 3751T, 5550TM, 5550T, 5550 i 5551T - informacje serwisowe• na stronie telegazety nie jest wyœwietlanywiersz 24 z tytu³ami lub numeramiczterech stron.W tabeli 1 zestawiono wykaz zasadniczychró¿nic materia³owych dla poszczególnychmodeli, w których zastosowanazosta³a p³yta bazowa PG2050 z edycj¹C3.W trakcie produkcji opisywanych odbiornikówstosowano 3 ró¿ne typy (3 ró¿-nych producentów) transformatora TR302:TVL402 - Biazet, SCFI7032/DE - Suchitrai LH28-103553JO - Orega. W tabeli 2zestawiono ró¿nice materia³owe dla poszczególnychmodeli z transformatoramiTVL402 (Biazet) i SCFI7032/DE (Suchitra)w zale¿noœci od typu kineskopu.Z kolei w tabeli 3 zestawiono ró¿nicew stosunku do tabeli 2 dla odbiorników ztransformatorem LH28-103553JO (Orega).Transformator LH28-103553JO(Orega) nale¿y stosowaæ z koñcówk¹ inasadk¹ izolacyjn¹ na przewodzie siatkidrugiej, natomiast radiator powinien byæstosowany w nowej wersji - bez ramieniado mocowania transformatora TR302.(*) - wartoœæ kondensatora C323 nale¿ydobieraæ dla uzyskania w³aœciwych wymiarówobrazu: 0, 220pF lub 470pF.Tabela 25550TM, 5550T, 5550, 5551T21” ThomsonA51EBV13X0121” NokiaA51ECQ10X013750TM, 3750T, 3750, 3751T14” ThomsonA34EFU13X0114” PhilipsA34EAC10X06C313 470nF/250V 330nF/250V 390nF/250V 390nF/250VC318 6.8nF/1.6kV 8.2nF/1.6kV 6.8nF/1.6kV 6.8nF/1.6kVC323 (*) 220pF/2.7kV 220pF/2.7kV 470pF/2.7kV 470pF/2.7kVC322 47pF/10%/160V 47pF/10%/160V 47pF/10%/160V 47pF/10%/160VR325 10k/5% 10k/5% 12k/5% 12k/5%R333 0.68R/0.5W 1.5R/0.5W 0.68R/0.5W 0.68R/0.5WZasilanie 118V 119V 113V 113VPr¹dkineskopu1mA 1mA 0.8mA 0.7mAModu³ wizji MW2050 MW2050 MW2051/1 MW2051/2C502 8.2pF 8.2pF 8.2pF 10pFR527 0.51R/0.5W 1.2R/0.5W zwora 1R/0.5WL302 - - L-032 -Tabela 35550TM, 5550T, 5550, 5551T21” ThomsonA51EBV13X0121” NokiaA51ECQ10X013750TM, 3750T, 3750, 3751T14” ThomsonA34EFU13X0114” PhilipsA34EAC10X06C318 6.8nF/1.6kV 8.2nF/1.6kV 7.5nF/1.6kV 6.8nF/1.6kVC323 (*) 470pF/2.7kV 470pF/2.7kV 470pF/2.7kV 470pF/2.7kVR333 zwora zwora 0.1R/5%/1W zworaR527 0.51R/0.5W 1.2R/0.5W zwora 0.33RZasilanie 118V 117V 113V 113VCHROMACVBS-SCSCARTCVBSRGBFBLO/EGNDSCLSDA+5V+12VG1P1613456789101213141516R17470R7680R1847kR1947kR14150C16100nT6BC548B12VUS2 TEA2014A1 GND IN-EXT 82 R15OUT Vcc 7362204 IN-INT OUT(SW)NC SW 5C15R1310n10kC7100n12VR2027kC9100nC1256T5BC548BDL24,7µHC1356R2147k+5VOUT+12VT7BC548BU>8V-AVU=0V-TVZ1*R3100T1R103k3C31nR16220C8100nR24k7R127kR63k3R4T3100C11R5100n100T1÷T3 - BC548B D11N4148C10100nRys.2. Schemat ideowy modu³u teletekstuT2DL13,3µHQ127MHzC5100nC28,2C6330nC1100nC4 155V12345678910111213141516+5VOSCOUTOSCINOSCGDNVSSVDDBLACKCVBSIREFVDDPOLSTV/FBVCR/FBGNDRGSDA2517BSCL2418RGB-RF Y2319BLAN ODD/EV2220GND COR21C14R11 10047µ/25VUwagi:R12 1001. Modu³ MT2056 w wykonaniu pierwszym jest montowany z prze³¹cznikiem US2 (TEA2014A), w wykonaniu drugim bez prze³¹cznika US2.2. Mostek Z1 oznaczony “*” jest stosowany w wykonaniu drugim (bez prze³¹cznika US2). W wykonaniu drugim nie s¹ zamontowane:R13÷R15, R18÷R21, C7, C9, C15, T6, T7, US2.US1SAA5254P/H50 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Modu³ dekodera teletekstu MT2056Schemat blokowy modu³u pokazano na rysunku 1, a schematideowy - na rysunku 2. Dekoder teletekstu wykonano woparciu o uk³ad SAA5254P/H (US1). Uk³ad ten spe³nia nastêpuj¹cefunkcje:• wydzielanie sygna³u danych teletekstu z ca³kowitego sygna³uwizyjnego (sygna³ wideo podawany jest na n.8),• odtwarzanie sygna³u zegarowego wyzwalaj¹cego odczytposzczególnych bitów danych teletekstu (obwód oscylatoran.2 ÷ 4),• dekodowanie sygna³u danych teletekstu,• zapisywanie 1 strony teletekstu w wewnêtrznej pamiêciRAM,• wytwarzanie sygna³ów R, G, B i wygaszania, steruj¹cychwyœwietlaniem na ekranie obrazu teletekstu zapisanego wpamiêci (odpowiednio nó¿ki 15 ÷17, 19),• wytwarzanie sygna³u O/E do wy³¹czania miêdzyliniowoœci(n.22 - ODD/EV),• komunikowanie siê z procesorem steruj¹cym US103(PCA84C614P/CTV322S) poprzez magistralê I 2 C (n.24 -SCL, n.25 - SDA),• dekodowanie znaków w pakiecie X26.Modu³ MT2056 produkowany by³ w dwóch wykonaniach:pe³nym (wyk. 1) i zubo¿onym (wyk. 2). W wykonaniu 1 przewidzianouk³ad prze³¹cznika sygna³ów wizyjnych TEA2014A(US2) w celu umo¿liwienia dekodowania sygna³ów telegazetyz toru wideo OTVC lub ze Ÿród³a zewnêtrznego (pod³¹czonegopoprzez euroz³¹cze).Wykonanie 2 modu³u MT2056 umo¿liwia odbiór teletekstutylko z toru wewnêtrznego OTVC, w zwi¹zku z tym nap³ytce modu³u nie jest montowany uk³ad prze³¹cznika sygna-³ów wideo TEA2014A oraz elementy: T6, T7, R13÷R15,R18÷R21, C7, C9 i C15. }

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdbiornik satelitarny Pacific PSR100 zrywasynchronizacjê pionow¹ podczas wyœwietlania OSD.Samo OSD jest prawid³owe.Po analizie przedstawionego problemu, doszed³em do wniosku,¿e przyczyn¹ usterki jest jak zwykle brak impulsów synchronizacjipionowej w uk³adzie grafiki. Piszê jak zwykle, gdy¿ta usterka jest od dawna znana w tunerach Amstrad. Wygl¹dato jeszcze ciekawiej, gdy¿ np. w Amstradzie 320 brak pierwszegomenu SET-UP, jest drugie (z foni¹ ) i jest lub nie trzeciatablica menu.Pierwsze menu jest synchronizowane do przebiegu sygna-³u wizji, drugie wygasza wizjê i synchronizuje siê samo - rezonator17.734 MHz, trzecie w zale¿noœci od poziomu sygna³ujest synchronizowane wizj¹ - brak grafiki lub rezonatorem - zwygaszeniem - jest grafika.Na n.19 uk³adu U600 M35010-001SP powinien byæ podanyimpuls synchronizacji pionowej. Mo¿emy to sprawdziæ w punkciepomiarowym TP704. Impuls synchronizacji pionowej tworzonyjest w uk³adzie ca³kuj¹cym: R638, C618, R640, R641 iQ609. W punkcie pomiarowym TP608 mo¿na obserwowaæ impulsysynchronizacji poziomej, a w punkcie TP610 odwróconyimpuls synchronizacji pionowej. W uk³adach z dekoderem Videocryptusygna³y synchronizuj¹ce grafikê s¹ takie same jak dladekodera i wytwarzane s¹ w odrêbnych uk³adach synchronizacji.Lokalizacja wymienionych elementów: F15 patrz¹c z góry,w pobli¿u zwory LK265, pomiêdzy U600 i U500. K.Odbiornik satelitarny Finlux SR4200TX. Pow³¹czeniu do sieci na wyœwietlaczu pojawia siê napis“PF”.Nie reaguje wtedy na klawiaturê lokaln¹, napilota tak, mo¿na wpisaæ numer programu, mo¿na te¿wtedy operowaæ przyciskami klawiatury lokalnej:wy³¹czyæ w tryb standby, w³¹czyæ w tryb pracy, itd.Napis “PF” pojawi siê znowu po chwilowym wy³¹czeniui w³¹czeniu do sieci. Sadzê, ¿e mikroprocesor coœsygnalizuje. Co to jest “PF”? S¹dzi³em ¿e Power Fail.Wszystkie napiêcia s¹ jednak prawid³owe. Obrazu brak,aczkolwiek na niektórych programach „chce” siêpojawiæ, g³os te¿.Tuner Finlux SR4200TX i jego klon HirschmannCSR2200A maj¹ uk³ad zasilania z³o¿ony z transformatora sieciowegodostarczaj¹cego napiêæ 8V, 16V, 32V i przetwornicyzasilaj¹cej konwerter. Jak s³usznie wnioskowa³ Czytelnik komunikat“PF” informuje o problemach z zasilaniem, tzn. procesormonitoruj¹c -12V stwierdza brak zasilania LNB. Przetwornicata zasilana jest z napiêcia 32V. Najczêœciej uszkodzeniapowstaj¹ z powodu wyschniêcia kondensatora CU8470µF/50V. Zwarcie tranzystora Tr11 BD138 prowadzi dozwarcia diody Zdr3 BZX83B C27. Nale¿y równie¿ wymieniækondensator Cr6 220µF/35V. W uk³adzie wystêpuje równie¿rezystor bezpiecznikowy, nie uwzglêdniony na schemacie. Monitorowanienapiêcia LNB wykonane jest w nastêpuj¹cy sposób:impulsy z kolektora Tr11 poprzez Cr2 100nF s¹ prostowanena duodiodzie SMD dr6 BAV99, dodatni impuls zwieranyjest do masy, a ujemny, ograniczany zespo³em czterechrezystorów SMD 6k8 rr20 do rr23 i diod¹ Zenera SMD zdr1C13, ³aduje kondensator Cr3 47µF/16V. Napiêcie to podanedo g³owicy poprzez port we-wy uk³adu SDA6102, informujeprocesor o zasilaniu LNB. K.Magnetowid NV-J35EE. Po zanikach napiêciaw sieci, a raczej po ponownym powrocie napiêcia,czêsto uszkodzeniu ulega stabilizator STRD1816. Jakzabezpieczyæ zasilacz przed takimi przepiêciami?Z listu wynika, ¿e mieszka Pan na obszarze, gdzie czêstobywa wy³¹czane napiêcie, a ponowne jego w³¹czanie nastêpujez silnymi przepiêciami. Radzi³bym zastosowaæ stabilizatornapiêcia, przynajmniej dla tej czêœci, która zasila odbiornikiaudio-wideo.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 51

Odpowiadamy na listy CzytelnikówAle wracaj¹c do tematu. Nie pisze Pan, czy inne urz¹dzeniaelektryczne równie¿ ulegaj¹ uszkodzeniom. Jeœli tak niejest – przyczyny nale¿y szukaæ w omawianym sprzêcie. Otó¿magnetowid Panasonic NV-J33EE posiada zabezpieczeniaprzepiêciowe. Radzi³bym sprawdziæ najpierw, czy one dzia³aj¹.W sk³ad zabezpieczenia przepiêciowego wchodzi wiele elementów.Najwa¿niejszym z nich (jeœli mo¿na u¿yæ takiego sformu³owania)jest diak D1101 (SNR300K4). Zapewnia on wysok¹impedancjê w stanie blokowania, a¿ do punktu napiêciaprzebicia. Powy¿ej tego napiêcia, niezale¿nie od kierunku przy-³o¿onego napiêcia zewnêtrznego, diak wchodzi w obszar takzwanej ujemnej rezystancji i wraz ze wzrostem pr¹du malejena nim napiêcie. Mówi¹c proœciej – jest to tyrystor diodowy osymetrycznej charakterystyce pr¹dowo-napiêciowej dla obukierunków przy³o¿onego napiêcia, który przewodzi w obu kierunkachpo przekroczeniu napiêcia przebicia (nie myliæ z napiêciemprzebicia np. diody, powy¿ej którego zostaje onauszkodzona). Pozosta³ymi elementami zabezpieczaj¹cymiprzed przepiêciami (nie mo¿na minimalizowaæ ich roli) s¹:C1142, C1145, C1101, R1101 i C1102. W aplikacji samegoSTRD1816 wartoœci w³aœciwie wszystkich elementów s¹ krytyczne.Radzi³bym sprawdziæ jednak D1106, D1105, C1114,R1106, C1110, C1111, D1104, D1103. Zmiana parametrów ka¿-dego z wy¿ej wymienionych elementów, mo¿e powodowaæuszkodzenia IC1101 (STRD1816). Szkoda, ¿e nie pisze Pan,czy oprócz IC1101 ulegaj¹ uszkodzeniom inne elementy –by³aby to dodatkowa cenna wskazówka.Co do dodatkowego zabezpieczenia magnetowidu przedprzepiêciami. Oczywiœcie mo¿na by pokusiæ siê o to. Najprostszym,dodatkowym sposobem by³oby w³¹czenie równolegledo C1108 odpowiednio dobranej ze wzglêdu na wartoœæ napiêcia,szybkiej diody Zenera. Inn¹ metod¹ by³oby w³¹czenieza kostk¹ prostownicz¹ tyrystora, wysterowanego w ten sposób,aby po przekroczeniu jakiegoœ progu napiêcia, zwiera³napiêcie wychodz¹ce z kostki i powodowa³ przepalenie bezpiecznikasieciowego. Mo¿na równie¿ zastosowaæ triak wysterowanydiakiem. Wszystkie te metody maj¹ tê niedogodnoœæ,¿e powoduj¹ znaczn¹ rozbudowê uk³adow¹ oraz wymagaj¹¿mudnych obliczeñ.Reasumuj¹c. Stawia³bym jednak na to, ¿e uszkodzenie tkwiw samym magnetowidzie, a œciœlej mówi¹c w jego zasilaczu.Najprostszym sposobem aby to sprawdziæ (jeœli ma Pan takiemo¿liwoœci ), by³oby podstawienie zasilacza z innego, sprawnegomagnetowidu i w³¹czenie go przez autotransformator napodwy¿szonym napiêciu. Trudno bowiem za³o¿yæ, aby dwamagnetowidy mia³y identyczn¹ usterkê.M.U.Przetwornica odbiornika ITT VT7161 obci¹¿ona¿arówk¹ 75W startuje bez problemu. Po do³¹czeniuuk³adu wysokiego napiêcia uruchamia siê tylko na 1sekundê i gaœnie LED standby. Ponowne wyjêcie wtyczkiz sieci pozwala na powtórne chwilowe uruchomienie.Przetwornica zbudowana jest na uk³adzie TEA2164G,procesor SAA1283D-R706, pamiêæ SDA3526.Opis uszkodzenia wskazuje na to, ¿e nastêpuje blokadaprzetwornicy w wyniku jej przeci¹¿enia. Uk³ad zasilacza jestcharakterystyczny dla firm Nokia-Graetz. Sterownik przetwornicy(tu TEA2164), znajduj¹cy po stronie gor¹cej (hot), pracujejako uk³ad typu slave. Kontrola napiêæ wyjœciowych wystêpujepo stronie wtórnej, a impulsy steruj¹ce o odpowiednimwspó³czynniku wype³nienia wypracowywane s¹ w uk³adzieTDA8372 i przekazywane do TEA2164 przez transformatorimpulsowy, zastosowany w celu zapewnienia izolacji galwanicznejchassis. Ze wzglêdu na sposób zamkniêcia pêtli ujemnegosprzê¿enia zwrotnego, uk³ad ten mo¿na jednak uruchamiaæw trybie offline – z obci¹¿eniem sztucznym i Czytelniktak¹ próbê wykona³.Aby upewniæ siê, ¿e zasilacz faktycznie reaguje na przeci¹¿enieproponujê w pierwszej kolejnoœci: pozostawiæ od³¹czonewysokie napiêcie i obci¹¿yæ zasilacz dwiema ¿arówkami75W. To istotne, nie jedn¹ 100W, ale dwiema 75W i niew³¹czaæ ich do uk³adu równoczeœnie podczas startu. Tak obci¹¿onaprzetwornica nawet sprawna ma prawo nie wystartowaæ.Zimne w³ókno ¿arówki ma oko³o 10-krotnie mniejsz¹ rezystancjêani¿eli w³ókno ¿arówki pracuj¹cej przez pewien czasprzy napiêciu znamionowym. Nale¿y zatem pod³¹czyæ jedn¹¿arówkê, w³¹czyæ zasilacz, a nastêpnie równolegle pod³¹czyædrug¹. Negatywny wynik takiej próby bêdzie wskazywa³ nab³êdne dzia³anie uk³adu zabezpieczenia nadpr¹dowego. Uk³adten znajduje siê po stronie gor¹cej zasilacza i realizowany jestza poœrednictwem rezystora R721. Jest to rezystor o rezystancji1R. Manipulacja jego wartoœci¹ jest wysoce niewskazana,natomiast warto zwróciæ uwagê na kondensator C705. Stanowion wraz z rezystorem R707 filtr dolnoprzepustowy, znieczulaj¹cyzabezpieczenie nadpr¹dowe. Chodzi o to, aby niereagowa³o ono na krótkie impulsy pr¹dowe tranzystora kluczujacego,wystêpuj¹ce w momencie jego w³¹czenia i spowodowanepojemnoœciami rozproszenia transformatora. Jego brak(C705) mo¿e powodowaæ b³êdn¹ reakcjê uk³adu zabezpieczeniaju¿ przy obci¹¿eniu nominalnym.Jeœli wynik powy¿szej próby doprowadzi do wniosku, ¿efaktycznie wystêpuje przeci¹¿enie zasilacza proponujê nastêpuj¹c¹kolejnoœæ postêpowania:• od³¹czyæ cewki (poziome lub poziome i pionowe, jest toczynnoœæ bezpieczna) i wykonaæ próbê w³¹czenia zasilacza.Nale¿y równoczeœnie kontrolowaæ napiêcie wyjœciowe+118V. ¯arówki sztucznego obci¹¿enia powinny byæod³¹czone. Mo¿na pozostawiæ dla celów ³atwej obserwacjinapiêcia ¿arówkê o niewielkiej mocy. Osobiœcie stosujê¿arówkê 15W/220V. Jeœli przeci¹¿enie wystêpuje nadal,przejœæ do kolejnego punktu.• od³¹czyæ zasilanie ramki – np. wylutowaæ D523.• od³¹czyæ zasilanie wzmacniaczy wizyjnych na p³ytce kineskopu– np. wylutowaæ R502.• od³¹czyæ wysokie napiêcie, tj. zdj¹æ kapturek WN (z zachowaniemwszelkich œrodków bezpieczeñstwa). Jeœli wtym momencie zniknie przeci¹¿enie, œwiadczy to o uszkodzeniukineskopu (zwarciu anody). Rzadki to przypadek,ale siê zdarza.• od³¹czyæ wszystkie wyprowadzenia trafopowielacza z pozostawieniem4, 11, 9 i 10.• na próbê pod³¹czyæ jeszcze miêdzy wyprowadzenie 11 imasê kondensator oko³o 6 do 10 nF/1600V.Jeœli w ¿adnym z powy¿szych kroków przeci¹¿enie zasilaczanie zniknie, œwiadczy to o uszkodzeniu trafopowielacza.K.Œ.52 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Odpowiadamy na listy CzytelnikówTrafi³ do mnie odbiornik firmy Philips zchassis GR2.2 z jednoznacznym przebiciem trafa.Poniewa¿ nie by³o orygina³u ani odpowiednika HR,kupi³em odpowiednik firmy TSL. Po zamontowaniuodbiornik w³¹czy³ siê, pokaza³ siê obraz, g³os i wszystkoby³oby dobrze, gdyby nie zawy¿one napiêcie linii: 169V(wed³ug schematu powinno byæ +148V). Regulacjadzia³a³a w zakresie 159÷171V. Dodatkowym objawemby³a niestabilnoœæ szerokoœci obrazu (oko³o 0.5cm).Zacz¹³em analizowaæ konstrukcjê uk³adu zasilaniakorzystaj¹c z opisu chassis Anubis A. Sprawdzi³emniemal wszystkie elementy dyskretne, wymieni³em:diody,rezystory, elektrolity, TDA8385, CNR50. Napiêciejak by³o 160V tak zosta³o - zniknê³y tylko problemy zezrywaniem szerokoœci. Zabrak³o mi koncepcji. Czymo¿e wkrad³ siê b³¹d do schematu? Czy trafo przetwornicymo¿e mieæ usterkê, a telewizor bêdzie dzia³a³?Nadmieniam, ¿e wymiary obrazu s¹ prawid³owe, nomo¿e ciut za du¿e. Proszê, jeœli jest to mo¿liwe o jak¹œsugestiê, bojê siê ponownego przebicia trafa.Napiêcie 160÷170V zasilaj¹ce stopieñ linii to z pewnoœci¹za du¿o. S³uszne s¹ wiêc obawy Czytelnika o ponowne uszkodzenieodbiornika, w tym trafopowielacza.Zasilacz zastosowany w chassis GR2.2 to doœæ ciekawa konstrukcjafirmy Philips, w której zastosowano dwa uk³ady scalone.Uk³ad sterownika przetwornicy TDA8385 pracuje po stronieizolowanej zasilacza, natomiast uk³ad steruj¹cy tranzystoremkluczuj¹cym zawiera w sobie transoptor. Dla poprawnejpracy tego stopnia (tranzystora kluczuj¹cego i jego sterownika)istotne jest wystêpowanie ujemnego napiêcia na n.5 CNR50.Jest ono wytwarzane przez doœæ specyficzne pod³¹czenie uzwojenia9-10-11 transformatora przetwornicy i stabilizowane zapomoc¹ diody Zenera 6617.Poniewa¿ z listu Czytelnika wynika, ¿e BUT12 nie by³uszkodzony, nale¿y s¹dziæ, ¿e w tym zakresie wszystko jest wporz¹dku. Zasilacz OTVC chassis GR2.2 mo¿na uruchamiaæze sztucznym obci¹¿eniem (np. ¿arówka 40÷75W/220V), awiêc na czas naprawy stopieñ linii telewizora mo¿na od³¹czyæ.Jeœli praca przetwornicy jest prawid³owa w tym zakresie,¿e napiêcia wyjœciowe s¹ stabilne i kluczowe elementy zasilaczanie ulegaj¹ uszkodzeniu, to nale¿y zaznaczyæ ¿e wartoœænapiêcia wyjœciowego zale¿y raptem od kilku elementów: rezystorów3631, 3634, potencjometru 3635 i od napiêcia referencyjnegow uk³adzie scalonym 7600 TDA8385.Uk³ad scalony Czytelnik wymieni³. Uszkodzenie rezystora owartoœci 3k3 (3634) jest bardzo ma³o prawdopodobne. Potencjometrymonta¿owe ulegaj¹ czasem uszkodzeniu w ten sposób, ¿ewzrasta opornoœæ po³¹czenia suwaka lub jednego z wyprowadzeñpowierzchni rezystancyjnej (dotyczy to szczególnie starszejkonstrukcji potencjometrów produkcji polskiej). Jednak womawianym uk³adzie takie uszkodzenie potencjometru spowodowa³obyzani¿enie, a nie zawy¿enie napiêcia wyjœciowego. Pozostajewiêc rezystor 3631. Zwiêkszenie jego rezystancji spowodujezawy¿enie napiêcia wyjœciowego, a uszkodzenie jego jestdoœæ prawdopodobne z dwóch przyczyn: wysoka wartoœæ rezystancji– 220k i panuj¹ce na nim znaczne napiêcie: oko³o 150V.Nale¿y zaznaczyæ, ¿e powy¿sze uwagi s¹ prawdziwe tylkow stanie w³¹czenia odbiornika (ON). W stanie standby jest inaczej.Z listu Czytelnika wynika jednak, ¿e problem dotyczystanu pracy.K.Œ.Do serwisu trafi³ odbiornik Philips z chassisL6.2. Uszkodzeniu uleg³y elementy: 7906, BU1508AX,cewka 5420, rezystory 3506, 3514, 3515, tranzystor7504. Wiem, ¿e zastêpowanie elementów w odbiornikachPhilips nawet odpowiednikami jest niewskazane, lecz zbraku czêœci na stanie, tranzystor 7504 zast¹pi³emBUZ90AF, zaœ tranzystor 7906 BU2525AF. Odbiornikpracowa³, chocia¿ mia³ problemy ze startem - z czuwaniastartowa³ dopiero przy 190V napiêcia w sieci. Po oko³o 4miesi¹cach odbiornik uleg³ ponownemu uszkodzeniu.Tym razem spali³ siê tylko tranzystor 7906 w odchylaniu icewka 5420. Po ponownym dok³adnym przeanalizowaniuartyku³ów z numerów 2/2001 i 8/2000 „Serwisu Elektroniki”,zmieni³em oprócz 7906 i 5420 tak¿e tranzystor7421 na BC639 ( katalogowy odpowiednik BC368 ).Przetwornica wystartowa³a prawid³owo w tryb czuwania,ale w momencie w³¹czenia z trybu standby, odchylaniepoziome ruszy³o tylko na u³amek sekundy, po czymprzeci¹¿ona przetwornica zaczê³a piszczeæ - uszkodzi³ siêponownie 7906. Trafopowielacz mierzony rezonansowymtesterem uzwojeñ transformatorów wydaje siê byæ dobry.Nie wiem, gdzie szukaæ usterki, choæ podejrzewam, ¿e wuk³adzie drivera. Bardzo proszê o przeanalizowaniemojego problemu. Proszê równie¿ o informacjê, czyzamontowana przeze mnie cewka 5420 ma mieæ nastêpuj¹ceoznaczenie w kodzie paskowym: pasek br¹zowy,zielony, czarny. Proszê równie¿ o sprawdzenie, czytranzystory, które zamontowa³em zamiast oryginalnych,mog¹ pracowaæ w tym uk³adzie?Zestaw uszkodzonych elementów nie wskazuje na to, ¿ejest to typowe uszkodzenie odbiornika chassis L6.2 opisywaneju¿ parokrotnie na ³amach naszego pisma (szczegó³owy opisw „SE” 10/2000).Uszkodzenie rezystorów 3506, 3514 i 3515 jest, jak nale¿ys¹dziæ, bezpoœrednim nastêpstwem uszkodzenia tranzystora7504. Do uszkodzenia tych rezystorów nie powinna dopuœciædioda 6514. To ona powinna ulec uszkodzeniu, a nastêpnie bezpiecznik.Nie chodzi tyle o ochronê przed uszkodzeniem rezystorów,ale o niedopuszczenie do znacznego wzrostu napiêciawyjœciowego zasilacza: napiêcia +150V. Negatywn¹ cech¹ zasilaczatypu forward-back jest to, ¿e w razie uszkodzenia tranzystoraklucza, napiêcie na wyjœciu wzrasta do wartoœci wyprostowanejsieci, a wiêc do 300V. Zastosowany uk³ad zabezpieczeniaw chassis L6.2, który stanowi w³aœnie dioda 6514(tak w³¹czona jak na schemacie ideowym, na schemacie blokowymjest w tym miejscu b³¹d, na co zwrócono szczególn¹uwagê w artykule „SE” 02/2001) powinien dzia³aæ pewnie iniezawodnie. Nale¿y zwróciæ uwagê na typ diody, tu BZT03-C200, musi ona mieæ charakterystykê popularnej diody R2M(lecz R2M ma ni¿sze napiêcie), która w wyniku przekroczeniajej napiêcia progowego ulega zwarciu.SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 53

Jako zamiennik tranzystora 7504 – STP4NA40FI mo¿e pracowaæBUZ90AF, ale mog¹ byæ problemy ze startem zasilacza(co Czytelnik potwierdza). Nale¿y wtedy zmieniæ diodê Zenera6510 i/lub 6502 na diodê o napiêciu progowym o 2-3V wy¿szym.Przy ponownej usterce, jak pisze Czytelnik, uszkodzeniu uleg³ytylko elementy w uk³adzie odchylania poziomego, a wiêcpodejrzenie Czytelnika o pierwotn¹ przyczynê w uk³adzie driveralinii jest doœæ prawdopodobne. Niemniej nie mo¿na wykluczyæ,¿e przyczyn¹ jest chwilowy wzrost napiêcia z zasilacza,a jeœli wtedy dioda 6514 nie spe³ni swej funkcji, kolejnoœærzeczy mo¿e byæ taka jak opisuje Czytelnik (elementy zasilaczanie musz¹ siê koniecznie za ka¿dym razem uszkodziæ).Jeœli chodzi o uk³ad drivera, to zast¹pienie tranzystora BC368tranzystorem BC639 jest niedopuszczalne. Ma on lepsze parametrynapiêciowe i pr¹dowe, ale ni¿sze wzmocnienie h FE . Chodzio to, aby w tym miejscu stosuj¹c oryginalny BC368 wyselekcjonowaægo na du¿¹ wartoœæ h FE (przemierzyæ lub zastosowaægrupê /16). Katalog podaje zakres wzmocnienia BC368 od 85 do375, a dla BC639 tylko 40 jako wartoœæ minimaln¹. Jako tranzystor7906 mo¿na zastosowaæ zamiennik BU2525AF, k³opot jedyniez monta¿em, wiêksza obudowa, a o ile wiem BU1508 s¹bez problemu dostêpne. Cewka 5420 powinna mieæ indukcyjnoœæ15µH, a wiêc kod paskowy przytoczony przez Czytelnikapowinien byæ dobry. Skoro uleg³a uszkodzeniu cewka 5420, nale¿ykoniecznie sprawdziæ diodê 6424 i transoptor 7420. Diodê6108 nale¿y tak czy tak wymieniæ na wartoœæ 7.5V, jeœli jestwmontowana 6.8V (pisaliœmy o tym - zalecenia firmy Philips).Metoda postêpowania:• Jeœli przyczyna tkwi w driverze, to tranzystor 7906 (kluczlinii) powinien siê grzaæ lub uszkodzenie powinno wyst¹piæw okolicznoœciach wy³¹czenia odbiornika do stanu standby(nie w³¹czenia). Przy „czujnym” postêpowaniu (jeden palecna tym tranzystorze, a drugi na wy³¹czniku sieciowym) powinnobyæ mo¿liwe, stwierdzenie tego faktu bez ¿adnychnastêpstw (oczywiœcie po zastosowaniu w³aœciwego tranzystoraw miejsce 7421 – BC368).• Poniewa¿ nie ulegaj¹ uszkodzeniu rezystory 3929 i 3930,s¹dzê, ¿e przyczyna usterki mo¿e byæ typowa dla praktyczniewszystkich telewizorów, tj. kondensator powrotu.W szczególnie k³opotliwych sytuacjach nale¿y w ciemnowymieniæ kondensatory 2910, 2911 i 2912.• Powód, od którego zacz¹³em tê odpowiedŸ: przyczynêusterki w zasilaczu mo¿na zlokalizowaæ z zastosowaniemsztucznego obci¹¿enia ¿arówk¹ 40÷60W/220V zamiastuk³adu odchylania poziomego. W trakcie testu wskazanejest delikatne ostukiwanie elementów zasilacza. K.Œ.Odbiornik telewizyjny JVC C210EE od pewnegoczasu zacz¹³ siê rozstrajaæ w czasie w³¹czenia.Stopieñ rozstrojenia roœnie wraz z czasem w³¹czeniatelewizora oraz postêpuje w tempie zastraszaj¹cym wrazze starzeniem siê sprzêtu. Gdzie szukaæ przyczyny?To typowa usterka tej rodziny odbiorników firmy JVC.Nale¿y wymieniæ kondensator elektrolityczny. Odbiorniki tes¹ k³opotliwe w naprawie ze wzglêdu na ich konstrukcjê mechaniczn¹:szereg modu³ów wlutowanych w p³ytê bazow¹, ana tych modu³ach elementy SMD. Na szczêœcie inne uszkodzeniaw tych telewizorach zdarzaj¹ siê bardzo rzadko, a dowspomnianego kondensatora dostêp jest ³atwy. Znajduje siêon na module umieszczonym równolegle do tylnej krawêdzichassis mniej wiêcej w œrodku, ale nic go nie zas³ania. Podejrzanykondensator znajduje siê (od ty³u patrz¹c) w prawymgórnym rogu p³ytki. S¹ tam obok siebie dwa, niestety nie pamiêtamktóry z nich. Najlepiej sprawdziæ zmra¿aczem. Trzebarobiæ to bardzo ostro¿nie, ¿eby nie uszkodziæ druku, bo gdy tosiê zdarzy, to naprawdê k³opot. Pojemnoœæ tego kondensatorato oko³o 1µF/50V, a wiêc w miejsce SMD mo¿na wlutowaæzwyk³y, jest wystarczaj¹co ma³y.K.Œ.}

Przegl¹d g³owic w.cz. firmy Philips (cz.17) - g³owiceFM1236 i FM1246Ryszard Strzêpek19. G³owice FM1236 i FM124619.1. Wersje g³owic FM1236 i FM1246G³owice FM1236 i FM1246 s¹ u¿ywane w komputerowychzestawach multimedialnych. Wersje g³owic zestawiono w tabeli19.1.19.2. Podstawowe parametry mechaniczneWidok obudowy g³owic FM1236 i FM1246 wraz z oznaczeniamiwyprowadzeñ pokazano na rysunku 19.1.19.3. Opis wyprowadzeñOpis wyprowadzeñ g³owic FM1236 i FM1246 zestawionow tabeli 19.2.19.4. Opis dzia³ania g³owicZadaniem g³owic w.cz. FM1236 i FM1246 jest odbiór sta-Tabela 19.1.Typ g³owicy Wejœcie w.cz. Nr katalogowyFM1236/HM/PH phono 3139 147 13411FM1236/HM/F F 3139 147 13421FM1246/HM/PH phono 3139 147 13901FM1246/HM/I IEC 3139 147 13911cji TV oraz stacji radiowych FM poprzez komputery PC. G³owiceFM1236 odbieraj¹ sygna³y w zakresie 55.25÷801.25MHzdla stacji TV oraz sygna³y w zakresie 76÷108MHz dla FM.G³owice FM1246 odbieraj¹ sygna³y w zakresie45.75÷855.25MHz dla stacji TV oraz sygna³y w zakresie87.50÷108MHz dla FM. G³owice s¹ wyposa¿one w dwa wejœciaantenowe: wejœcie sygna³ów TV i wejœcie sygna³ów radiowychFM. W obu typach g³owic sygna³y s¹ odbierane w54 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

Przegl¹d g³owic w.cz. firmy Philips - g³owice FM1236 i FM1246Tabela 19.2. Opis wyprowadzeñ g³owic FM1236 i FM124611 napiêcie strojenia czêœci TV12 napiêcie zasilania czêœci TV +5V13 SCL szyna zegarowa I 2 C14 SDA szyna danych I 2 C15 AS wybór adresu g³owicy20 wyjœcie m.cz. kana³ prawy dla toru radio FM21 wyjœcie m.cz. kana³ lewy dla toru radio FM22 wyjœcie drugiej poœredniej fonii TV23 wyjœcie sygna³u CVBS24 napiêcie zasilania czêœci p.cz. +5V25 wyjœcie m.cz. fonii TVTH1, TH2,TH3, TH4∅12.317.5wyprowadzenia monta¿owe obudowy g³owicy (masa)11 12 13 14 15 20 21 22 23 24 25∅ 8.35Rys.19.1trzech podpasmach: dolnym, œrodkowym i wysokim. Sygna³yradiowe FM odbierane s¹ w paœmie dolnym. Dla g³owicyFM1236 podzia³ na pasma jest nastêpuj¹cy: dolne55.25÷83.25MHz, œrednie 175.25÷211.25MHz, wysokie471.25÷801.25MHz, a dla g³owicy FM1246: dolne45.75÷170MHz, œrodkowe 170÷450MHz, wysokie450÷855.25MHz. W zwi¹zku z podzia³em na trzy pasma wg³owicy znajduj¹ siê trzy tory filtracji i wzmocnienia w.cz. dlaposzczególnych pasm. Ka¿dy tor w.cz. obejmuje 2 filtry pasmoweoraz wzmacniacz w.cz. objêty pêtl¹ ARW. NapiêcieARW pochodzi z detektora ARW znajduj¹cego siê na wyjœciup.cz. z mieszacza. Ka¿dy z filtrów w.cz. oraz obwody oscylatorówlokalnych przestrajane s¹ napiêciem V T , pochodz¹cymz uk³adu PLL, sterowanego magistral¹ I 2 C (wypr. 13, 14). Dlaka¿dego toru sygna³u przyporz¹dkowany jest mieszacz i oscylatorlokalny. W wyniku mieszania sygna³ów w.cz. i oscylatoralokalnego otrzymujemy sygna³ p.cz. Sygna³ p.cz. ma nastêpuj¹ceparametry czêstotliwoœciowe:• dla g³owic FM1236- czêstotliwoœæ noœnej obrazu 45.75MHz,- czêstotliwoœæ noœnej koloru 42.17MHz,- czêstotliwoœæ noœnej koloru 41.25MHz,- czêstotliwoœæ noœnej fonii 32.90MHz,- czêstotliwoœæ dla sygna³u radiowego FM 10.70MHz,• dla g³owic FM1246- czêstotliwoœæ noœnej obrazu 38.90MHz,- czêstotliwoœæ noœnej koloru 34.47MHz,8.1∅ 11∅ 9.514.4F phono IEC- czêstotliwoœæ noœnej koloru 34.47MHz,- czêstotliwoœæ noœnej fonii 32.90MHz,- czêstotliwoœæ noœnej fonii NICAM 32.348MHz,- czêstotliwoœæ dla sygna³u radiowego FM 10.70MHz.Sygna³ p.cz. wizji i fonii TV poprzez filtr typu SAW podawanyjest do uk³adu demodulatora VIF PLL. Do tego uk³adujest do³¹czony generator VCO o czêstotliwoœci równej 2×f nobrazu. Na wyjœciu demodulatora VIF PLL znajduje siê filtrpu³apka,przez który przechodzi tylko sygna³ CVBS. Sygna³ten otrzymywany jest na wyprowadzeniu 23. Sygna³ p.cz. radiowyFM poprzez filtr 10.7MHz jest podawany do demodulatoraFM oraz dyskryminatora 10.70MHz. W wyniku tych operacjina wyjœciu demodulatora FM otrzymuje siê sygna³ MPXdo stereodekodera. Z wyjœcia stereodekodera uzyskiwane s¹sygna³y m.cz. AF-R i AF-L, które s¹ podane na wypr. 20 i 21g³owicy. Uk³ad VIF PLL daje poprzez filtr tak¿e sygna³ drugiejpoœredniej fonii TV. Zostaje on doprowadzony do wypr.22 g³owicy. Na wyjœciu demodulatora FM otrzymywany jestrównie¿ sygna³ m.cz fonii telewizyjnej lub sygna³ MPX RDS,doprowadzany do wypr. 25 g³owicy. Uk³ad PLL sterowanypoprzez magistralê PLL mo¿e pracowaæ z trzema ró¿nymi krokami:31.25, 50 i 62.50kHz.Sygna³ AFC otrzymany w demodulatorze VIF PLL jestprzetwarzany w 5-poziomowym przetworniku A/D, znajduj¹cymsiê w uk³adzie PLL. Cyfrowa postaæ s³owa „AFC status”w operacji magistrali I 2 C „Czytaj” jest nastêpuj¹ca:AFC status 00 01 02 03 04Czêstotliwoœæ [kHz] -125 -62.5 0 +62.5 +125Prze³¹czanie pasm, wejœæ antenowych, regulacja AFC orazautomatyczne strojenie odbywa siê poprzez odpowiednie rozkazyprzekazywane przez magistralê I 2 C.19.5. Parametry elektryczne g³owic1. Przeznaczenie: zestawy multimedialne, systemy CCIR, I,M, oraz N.2. Napiêcie zasilania czêœci tunera V s : +4.75÷5.25V.3. Pr¹d zasilania tunera I s : maks. 120mA.4. Wejœciowe napiêcie SCL V SCL : +5.25V.5. Wejœciowe napiêcie SDA V SDA : +5.25V.6. Pr¹d SDA (otwarty kolektor) I SDA : maks. +5mA.7. Napiêcie sta³e kana³u prawego i lewego FM: typ. 1.0V.8. Impedancja obci¹¿enia kana³u prawego i lewego: po³¹czenierównoleg³e rezystancji 50k i pojemnoœci 9pF.9. Impedancja obci¹¿enia wyjœcia drugiej poœredniej fonii TV:500R.10. Impedancja obci¹¿enia sygna³u wideo CVBS: 75R.11. Napiêcie zasilania czêœci p.cz.: +4.75÷5.25V.12. Pr¹d zasilania p.cz.: maks. 150mA.13. Impedancja obci¹¿enia wyjœcia fonii TV: po³¹czenie równoleg³erezystancji 5k i pojemnoœci maks. 4nF.14. Wspó³czynnik VSWR: kana³y TV - 5, kana³y radiowe - 4.15. T³umienie sygna³ów p.cz. TV: min. 60dB.16. Pasmo m.cz. dla toru radiowego FM: typ. 20Hz÷18kHz.17. Stosunek S/N dla toru radiowego FM f=75kHz: mono 68dB,stereo 63dB.18. Poziom sygna³u m.cz. na wyjœciach 20, 21 g³owicy: mono40÷74mV, stereo 120÷230mV.19. Zniekszta³cenia dla sygna³u stereo f m =1kHz: maks.0.8÷1.5%. }SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002 55

Aplikacje uk³adów scalonych - TDA8176Aplikacje uk³adów scalonychTDA8176 - koñcówka odchylania pionowego (SGS-Thomson)Schemat blokowyTDA8176125711Obudowa15 OSCILLATORVOLTAGEREGULATORFLYBACKGENERATORPOWERAMPLIFIER914SYNCCIRCUITRAMPGENERATORBUFFERSTAGEPREAMPLIFIER2MULTIWATT 158 13 3 41Typowa aplikacja dla kineskopów 110° typu PIL (Ry = 10R, Ly = 25mH, Iy = 1.25A)C10.1µFC3100µF35V7D1 1N4001 C9TABS11 89470µF35VR113.3C100.1µFVS = 25VR12180R4220kC8330pFR939kSYNC.INPUTC110.1µFR134.7k14TDA817621C126.8nFR547kR833kC622µF25VC71000µF25VP1100kHold15R1150k12 13 5P2100k4C40.1µFP347kLinearityR6R739k 5.6kYOKE1025mHR14270HeightC20.15µFR2270kR3680kC50.1µFR100.5Rozkład wyprowadzeńRadiatorpod³¹czonydo wyp.8TDA8176151413121110987654321OscylatorWejœcie impulsów synch.Regulacja wysokoœciWyjœcie regulatora napiêciaZasilanie wzmacniacza VSNiewykorzystaneWyjœcie wzmacniaczaMasaPowrótNiewykorzystaneNapiêcie zasilaniaWyjœcie generatora pi³yGenerator pi³yKompensacjaWejœcie wzmacniaczaPodstawowe parametry:- napięcie zasilania Vs 10 ÷ 35V (typ. 25V)- pobór prądu Is typ. 175mA- prąd cewek odchylania (maks.) Iy 1.4A p-p- napięcie regulacyjne na n.12 V12 6.1 ÷ 6.9V- napięcie regulacyjne na n.13 V13 6.2 ÷ 7V- napięcie referencyjne na n.1 V1 2.07 ÷ 2.3V- rezystancja wejściowa n.14 R14 >1M56 SERWIS ELEKTRONIKI 2/2002

SERWIS ELEKTRONIKI3/2002 Marzec 2002 NR 73Od RedakcjiZapewne niejeden z Czytelników spotka³ siê w swej dzia-³alnoœci z sytuacj¹, gdy nierozwi¹zany problem powraca³ doniego niczym pi³eczka odbijana od œciany. W ostatnim czasie imy stanêliœmy przed takim problemem. Wydawa³oby siê, ¿e takprozaiczna sprawa jak wymiana uk³adu TDA8175 (koñcówkaodchylania pionowego) nie powinna stwarzaæ ¿adnych problemów.Jednak w rzeczywistoœci okazuje siê, ¿e problemy s¹ i todu¿e. W ci¹gu miesi¹ca odebraliœmy kilkanaœcie sygna³ów, ¿euk³ad TDA8175 jest praktycznie nie do zdobycia, a je¿eli ju¿ktoœ go oferuje, to za horrendalne pieni¹dze. Tak do koñca niewiadomo, co jest tego przyczyn¹. Czy to tylko zbieg okolicznoœci,czy mo¿e wyczerpanie zapasów magazynowych, czy te¿jakiœ inny nieznany powód? Nie chodzi nam oczywiœcie o zidentyfikowanieprzyczyny, a o rozwi¹zanie problemu. Tak siêniefortunnie z³o¿y³o, ¿e w ostatnim czasie ¿adna z osób wspó³pracuj¹cychz redakcj¹ nie mia³a na warsztacie odbiorników ztym uk³adem. Nie by³o wiêc okazji, aby sprawdziæ, czy mo¿liwejest zast¹pienie tego uk³adu, np. przez TDA8170, któregoparametry katalogowe s¹ bardzo podobne do parametrówTDA8175. Z sygna³ów docieraj¹cych do redakcji nale¿y wnosiæ,¿e problem istnieje w dalszym ci¹gu, dlatego zwracamy siêdo naszych Czytelników o pomoc. Byæ mo¿e ktoœ ma gotow¹receptê na to, czym zast¹piæ uk³ad TDA8175 choæby tylko wokreœlonym modelu odbiornika.W wielu przypadkach publikujemyw naszym czasopiœmie informacje, o których stopniu przydatnoœcimo¿emy tylko domniemywaæ. Tu natomiast jest konkretnyproblem na rozwi¹zanie którego czeka wiele osób. Zmobilizujmysiê wiêc i pomó¿my sobie wzajemnie.Dodatkowa wk³adka do numeru 3/2002:OTVC HCM TV-7025 - 2 × A2,OTVC Nokia chassis FX 100Hz (II cz. - ark. 5÷6) - 2 × A2,OTVC Sanyo CE25FN1, CE25FA1, CE25FS1, CE25FN1-E,CE25GN1, CE25GS1, CE25EN2, CE28FN1, CE28FA1,CE28FS1, CE28GN1, CE28GS1, CE28EN2, CE28FN1-E,CE28GA1-P chassis EB5-A - 1 × A1,OTVC Sanyo CEP1747/TX/PS/PSTX,CEP2147/TX/PS/PSTX- 2 × A2,Monitor Philips VS9470, VS9479 - 2 × A2,VCR Hitachi VT-418E (II cz. - ark. 5÷6) - 2 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.plPoprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilania (cz.2) .... 6Chassis AE-4 firmy Sony (cz.2 - ost.) ........................... 10Tryb serwisowy OTVC Sony z chasssis AE-4 ............... 15Dwuszufladowy odtwarzacz CDPioneer PD-P710T (cz.2) .............................................. 19Odbiornik satelitarny model 3022 firmyNEC Corporation ........................................................... 23Wybrane naprawy odbiornika ITT Nokia SAT1100 ....... 26Opis uk³adu TDA9109/SN firmy Thomson .................... 27BU... - wysokonapiêciowe tranzystoryw uk³adach odchylania (cz.1) ........................................ 30Schemat ideowy odtwarzacza CD Grundig CDP70 .. 31, 34Schemat ideowy odtwarzacza CD Grundig CDP80 .. 32, 33Porady serwisowe ......................................................... 35- odbiorniki telewizyjne .............................................. 35- audio ........................................................................ 40- magnetowidy ........................................................... 41- monitory ................................................................... 42- ró¿ne ........................................................................ 43Opis aparatu telefonicznego C- 811 firmy CYFRAL ..... 43Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 47Opis monitora NEC JC-1531 (cz.2) ............................... 50Naprawa odtwarzaczy CD Grundig CDP70 i CDP80.... 54Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Radio samochodowe Kenwood KRC-654R D/L - 2 × A2,Telefon Telson TCP960 - 2 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilaniaPoprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilania (cz.2)Karol Œwierc5. Ogólna charakterystyka uk³adu scalonegoMC33368Schemat blokowy tego uk³adu przedstawiono na rysunku7, a skrótowy opis jego w³asnoœci jest nastêpuj¹cy:• jest to kontroler aktywnego uk³adu poprawy wspó³czynnikamocy, przeznaczony do pracy w trybie boost w autonomicznychuk³adach zasilaczy impulsowych,• jest on zoptymalizowany do pracy w uk³adach niewielkiejmocy o du¿ej gêstoœci upakowania, wymaga niewieluelementów zewnêtrznych, rozprasza niewiele mocy, zajmujema³o miejsca na p³ytce drukowanej, produkowanajest wersja w obudowie SMD,• zawiera wewnêtrzny uk³ad startu, który mo¿e byæ zasilanyz wysokiego napiêcia, nie wymaga zatem zewnêtrznychelementów startowych i oszczêdza tym samym oko-³o 0.7W mocy,• zawiera uk³ad czasowy w charakterze uk³adu watchdog,uk³ad mno¿¹cy umo¿liwiaj¹cy pod¹¿anie uk³adu kontroleraza chwilow¹ wartoœci¹ napiêcia sieci, detektor zerowejwartoœci pr¹du w indukcyjnoœci umo¿liwiaj¹cy trybpracy bez przerw miêdzy impulsami steruj¹cymi tranzystoremkluczuj¹cym, transkonduktancyjny wzmacniaczb³êdu, komparator kontroluj¹cy chwilow¹ wartoœæ pr¹duw indukcyjnoœci, Ÿród³o napiêcia referencyjnego o wartoœci5V, uk³ad zabezpieczenia podnapiêciowego (kontrolujeswoje napiêcie zasilaj¹ce) oraz uk³ad wyjœciowy na tranzystorachCMOS umo¿liwiaj¹cy bezpoœrednie sterowanietypowych MOSFET-ów mocy,• zawiera programowany, za pomoc¹ zewnêtrznych elementów,uk³ad klampowania maksymalnej czêstotliwoœci prze-³¹czania,• wewnêtrzny uk³ad zabezpieczenia zawiera ponadto komparatorkontroluj¹cy przekroczenie dopuszczalnej wartoœcinapiêcia wyjœciowego,• wyposa¿ony jest w uk³ad opóŸnienia startu oraz uk³ad ograniczeniapr¹dowego reaguj¹cy na ka¿dy cykl pracy.Uk³ad MC33368 okreœla siê mianem nowej rodziny Greenline, co nale¿a³oby przet³umaczyæ - przyjazny œrodowisku.Wszystkie (tajemnicze) w³asnoœci i funkcje wymienione wy-RestartDelayFBCompMultLEBCurrentSenseZC DetOpóŸnienierestartuZabezpieczenienadnapiêcioweWzmacniaczb³êdu i uk³admno¿¹cyUk³adkontroli pr¹duModulatorszerokoœciimpulsów-+PWMUk³ad timera watchdogi wykrywania zerowejwartoœci pr¹du windukcyjnoœciZabezpieczeniepodnapiêcioweSR QPrzerzutnikstanuuk³aduRys.7. Schemat blokowy uk³adu MC33368.SStartoweŸród³opr¹doweLineV CCWewnêtrzneŸród³o napiêcia V REFodniesieniaAGndBuforpr¹dowyGatePGndUk³ad Frequencyklampowania Clampczêstotliwoœci¿ej zostan¹ rozszyfrowane w kolejnym punkcie opisuj¹cymstrukturê wewnêtrzn¹ uk³adu, dziêki czemu podczas lekturytego rozdzia³u stanie siê jasne dzia³anie ca³ego uk³adu poprawywspó³czynnika mocy. Temu te¿ celowi (a nie komplikacjiopisu) s³u¿¹ przytoczone wzory, które dociekliwy Czytelnikuzna na pewno za pomocne.6. Opis wewnêtrznych bloków uk³aduMC333686.1. Wzmacniacz b³êduWzmacniacz b³êdu to podzespó³ niezbêdny w ka¿dym uk³adzieregulacji, a szczególnie w uk³adzie stabilizacji. Wzmacniaczzastosowany w omawianym uk³adzie jest typem wzmacniaczaokreœlanego mianem „wzmacniacza transkonduktancyjnego”.Oznacza to, ¿e jego wyjœcie jest typu „pr¹dowego”, inaczejmówi¹c jego opornoœæ wyjœciowa nie jest ma³a (dla typowychwzmacniaczy operacyjnych przyjmuje siê, ¿e jest praktycznie- zerowa), lecz du¿a, mo¿na przyj¹æ - nieskoñczeniedu¿a. Wzmocnienie takiego wzmacniacza nie okreœla siê liczb¹bezwymiarow¹, lecz jako stosunek pr¹du wyjœciowego doró¿nicowego napiêcia wejœciowego, a zatem wyra¿one jest wymiaremodwrotnoœci opornoœci - siemens (w literaturze amerykañskiejmo¿na siê spotkaæ z okreœleniem - mho: 1 mho =1 siemens = 1/ohm). Wzmocnienie zastosowanego w uk³adziewzmacniacza b³êdu wynosi oko³o 50µmhos. Co to oznacza?Jeœli obci¹¿ymy go impedancj¹, na przyk³ad 1M, to wzmocnienienapiêciowe wyniesie 50.W uk³adzie MC33368 jest dostêp do wszystkich wyprowadzeñwzmacniacza, z tym ¿e mo¿na manipulowaæ elementamina wejœciu odwracaj¹cym i na wyjœciu, wejœcie nieodwracaj¹cepod³¹czone jest do wewnêtrznego uk³adu referencyjnego o wartoœci+5V. W typowej konfiguracji uk³adu do wejœcia odwracaj¹cegowzmacniacza b³êdu doprowadza siê próbkê napiêcia wyjœciowegoz odpowiednio dobranego dzielnika rezystancyjnego.Maksymalny pr¹d polaryzacji tego wejœcia wynosi 1µA i z uk³aduwyp³ywa. Nale¿y to uwzglêdniæ przy doborze dzielnika zewnêtrznego,zastosowane rezystory s¹ na ogó³ du¿ej wartoœci.Tu ciekawostka - mimo, ¿e o opornoœci zastêpczej widzianej zwejœcia odwracaj¹cego wzmacniacza decyduje rezystor pod³¹czonydo masy, jest on znacznie mniejszy (kilkadziesi¹t razy)od wartoœci rezystora pod³¹czonego do napiêcia wyjœciowego,o b³êdzie wprowadzanym przez pr¹d polaryzacji decyduje tendrugi. Wyjœcie wzmacniacza b³êdu pod³¹czone jest wewnêtrzniedo uk³adu mno¿¹cego, jest ono wyprowadzone na zewn¹trz(n.4) w celu pod³¹czenia elementów kompensacji czêstotliwoœciowej.Transkonduktancyjny typ wzmacniacza umo¿liwiakompensacjê za pomoc¹ jednego kondensatora. Jest to bardzowa¿ny element w uk³adzie - realizuje kompensacjê czêstotliwoœciow¹ca³ego uk³adu korektora wspó³czynnika mocy. Jakwspomnia³em we wstêpie, dobór tej pojemnoœci to jedna z istotnychró¿nic miêdzy aplikacj¹ zasilacza a korektora wspó³czynnikamocy. Pêtla sprzê¿enia zwrotnego musi byæ „wolna”, przyjmujesiê czêstotliwoœæ graniczn¹ równ¹ 20Hz lub mniej. Tym6 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilaniasamym uk³ad nie bêdzie nad¹¿a³ i stabilizowa³ têtnieñ o czêstotliwoœcisieci (za mostkiem Graetz’a = 100Hz). Zatem têtnieniana wyjœciu korektora s¹ znaczne i ograniczone jedynie przezpojemnoœæ wyjœciowego kondensatora elektrolitycznego. Istniej¹wprawdzie istotne ograniczenia na wielkoœæ tych têtnieñ, aleo tym dalej.Jak ju¿ wspomnia³em, wzmacniacz b³êdu wysterowujeuk³ad mno¿¹cy i istotne jest, aby zakres napiêcia wyjœciowegole¿a³ w zakresie prawid³owego dzia³ania (mno¿enia) tego uk³adu.Zakres ten wynosi 1.7÷5V. „Mo¿liwoœci pr¹dowe” wzmacniaczato 11.5µA w obu kierunkach, to znaczy taka wartoœæmo¿e wp³ywaæ lub wyp³ywaæ z wyjœcia wzmacniacza. Nale¿yzauwa¿yæ, ¿e dziêki zastosowaniu wzmacniacza typu transkonduktancyjnegojest mo¿liwe pod³¹czenie kondensatoraograniczaj¹cego pasmo uk³adu wprost do masy (w uk³adzienapiêciowym trzeba by go pod³¹czyæ miêdzy wyjœcie i wejœcieodwracaj¹ce). Tym samym wejœcie feedback mo¿na by³opod³¹czyæ do komparatora zabezpieczenia nadnapiêciowego,o którym w kolejnym podpunkcie (typowe pod³¹czenie kondensatoraca³kuj¹cego nie pozwala³oby na szybk¹ zmianê napiêciana wejœciu wzmacniacza, bowiem zmiany te by³yby kompensowanedzia³aniem lokalnego sprzê¿enia zwrotnego).Dodatkowego wyjaœnienia wymaga problem charakterystykiczêstotliwoœciowej uk³adu. W przypadku wzmacniacza transkonduktancyjnegoszerokoœæ pasma wyra¿ona jest wzorem:B = g m /2πC 1 .Katalog podaje doœæ du¿y rozrzut wartoœci g m (od 30 do80µmhos), musi to byæ uwzglêdnione przy doborze kondensatoraC1. Proste przeliczenia prowadz¹ do wniosku, ¿e dla 1µFi typowej wartoœci g m równej 50µmhos, pasmo wynosi 8Hz!Równoczeœnie zwraca uwagê fakt, ¿e przy aplikacji w w¹skimzakresie napiêcia sieci (110VAC lub 220VAC) stosuje siê wartoœæoko³o 0.5µF, lecz w uk³adach o szerokim zakresie napiêciawejœciowego, nawet 2.2µF. Kondensator ten musi byæ dobrejjakoœci (np. tantalowy). Zastosowanie kondensatora o du¿ejwartoœci ESR mo¿e byæ powodem bardzo przykrych niespodzianekzwi¹zanych z niestabilnoœci¹ uk³adu.6.2. Komparator zabezpieczenia nadnapiêciowegoUk³ad ten zastosowano w celu wyeliminowania mo¿liwoœciniekontrolowanego wzrostu napiêcia wyjœciowego. Takiuk³ad zabezpieczenia istnieje w ka¿dym przyzwoitym zasilaczu,jednak tutaj powodów jego zastosowania jest wiêcej ni¿w zasilaczu. Warunki niekontrolowanego wzrostu napiêciawyjœciowego mog¹ siê pojawiæ podczas: procedury startu, nag³ejzmiany obci¹¿enia lub chwilowych przerw (np. zimnychlutów) miêdzy uk³adem korektora a zasilacza i s¹ spowodowaneprzez nisk¹ czêstotliwoœæ graniczn¹ pasma pêtli sprzê¿eniazwrotnego (która musi byæ niska ze wzglêdu na istotê dzia³aniauk³adu). Komparator zabezpieczenia nadnapiêciowego reagujena szczyty pulsacji napiêcia wyjœciowego i jeœli zostanieprzekroczona dopuszczalna wartoœæ, nastêpuje natychmiastowewy³¹czenie tranzystora-klucza. Ta dopuszczalna wartoœæto 1.08 napiêcia referencyjnego podawanego na wejœcie nieodwracaj¹cewzmacniacza b³êdu. Takie napiêcie 1.08 × 5Vpodane jest jako napiêcie odniesienia na wejœcie odwracaj¹cekomparatora overvoltage. St¹d w³aœnie wynikaj¹ ograniczeniana minimaln¹ dopuszczaln¹ wartoœæ kondensatora elektrolitycznegofiltruj¹cego napiêcie wyjœciowe korektora. Têtnienianapiêcia na nim nie mog¹ byæ wiêksze ni¿ 16%; w przeciwnymrazie uk³ad komparatora zadzia³a ze wzglêdu na szczytow¹wartoœæ tych têtnieñ i wy³¹czy uk³ad. Trudno arbitralniepodaæ minimaln¹ dopuszczaln¹ wartoœæ pojemnoœci filtruj¹cejna wyjœciu, zale¿y ona od mocy jak¹ korektor dostarcza (i oczywiœcieod napiêcia wyjœciowego). Mo¿na j¹ oczywiœcie obliczyæ,przekszta³cenia nie s¹ trudne i prowadz¹ do wzoru:∆V (pp) = I L(MAX) / 2πf AC × C 3Kondensator C3 powinien byæ tak¿e dobrej jakoœci, w przeciwnymrazie nale¿y uwzglêdniæ zastêpcz¹ szeregow¹ rezystancjêrzeczywist¹ tego kondensatora R z i powy¿szy wzór siênieco komplikuje:∆V (pp) = I L(MAX) × √ ( 1 / 2πf AC C 3 ) 2 + R z26.3. Uk³ad mno¿¹cyUk³ad mno¿¹cy w korektorze wspó³czynnika mocy jest podzespo³emkrytycznym, umo¿liwiaj¹cym prawid³owe dzia³anieuk³adu. W uk³adzie MC33368 zastosowano prosty, dwuwejœciowy,jednoæwiartkowy uk³ad mno¿¹cy (przy okazji: uk³adymno¿¹ce s¹ bardzo „lubianym” i czêsto stosowanym poduk³ademprzez konstruktorów uk³adów scalonych, najczêœciej jednakstosuje siê uk³ady zrównowa¿one tzw. czteroæwiartkowe).Co ten uk³ad mno¿y? Wiemy ju¿ z punktu poprzedniego, ¿ewyjœciowe napiêcie b³êdu pêtli kontroluj¹cej wartoœæ (œredni¹,ze wzglêdu na w¹skie pasmo czêstotliwoœciowe tej pêtli) napiêciawyjœciowego. Z czym? Z chwilow¹ wartoœci¹ napiêcia siecizasilaj¹cej. Do n.5 uk³adu scalonego (drugie wejœcie uk³adu mno-¿¹cego) doprowadzona jest próbka tego napiêcia przez dzielnikrezystancyjny R5, R3 (rys.8). Kondensator C2 ma niedu¿¹ wartoœæi stanowi wraz z rezystorem R3 inercjê o sta³ej czasowejwynosz¹cej zaledwie 0.1ms. To du¿o mniej od pulsacji sieci imo¿na go w tym zakresie analizy uk³adu pomin¹æ. Ma on natomiastznaczenie dla filtracji sk³adowej wysokoczêstotliwoœciowejpr¹dów wystêpuj¹cych w uk³adzie kluczowania. Charakterystykauk³adu mno¿¹cego MC33368 jest liniowa od obu wejœæ:dla wejœcia 5 w zakresie 0÷3.2V a dla wejœcia 4 w zakresie 2.5÷4V.Wyjœcie uk³adu mno¿¹cego kontroluje wejœcie odwracaj¹cewzmacniacza, który na drugim wejœciu kontroluje chwilow¹ wartoœæpr¹du tranzystora-klucza uk³adu korektora. Daje to taki efekt,¿e tranzystor ten zostaje w³¹czony na takie odcinki czasu, ¿e œrednijego pr¹d pod¹¿a za chwilow¹ wartoœci¹ napiêcia wejœciowego(sieciowego), a o to chodzi. Wtedy uk³ad „przedstawia siê” dlasieci jak obci¹¿enia rezystancyjne i wspó³czynnik mocy jest bliskijednoœci. Wszystko siê wprawdzie dzieje za mostkiem Graetz’a,ale od strony sieci jest widziane symetrycznie (wzglêdemzera). Pewne niuanse wystêpuj¹ce w zakresie przejœcia napiêciawejœciowego przez zero w powy¿szym t³umaczeniu pomin¹³em,wrócê do nich przy opisie kolejnych (istotnych w tym zakresie)bloków.Wspó³czynnik wzmocnienia uk³adu mno¿¹cego rozumianyjako stosunek napiêcia wyjœciowego do iloczynu napiêæ wejœciowych(dla wejœcia 4 wzglêdem progu jego dzia³ania) jestmniejszy od jednoœci i wynosi oko³o 0.5 [1/V].Kilku uwag wymaga dobór dzielnika rezystancyjnego doprowadzaj¹cegonapiêcie do drugiego (n.5) wejœcia uk³adumno¿¹cego. Dla szczytowej wartoœci napiêcia sieci wartoœæ tegonapiêcia powinna wynosiæ oko³o 3V. Dobór tego dzielnika jestdoœæ istotny dla uzyskania dobrego efektu - du¿ej wartoœciwspó³czynnika mocy. Ograniczeniem od do³u na ów dzielnikjest zapewnienie pewnego startu uk³adu przy dopuszczalnejminimalnej wartoœci napiêcia sieciowego.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 7

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilania6.4. Detektor zerowego pr¹du w indukcyjnoœciJak zaznaczy³em na wstêpie artyku³u, jedn¹ z istotnych ró¿-nic kontrolera wspó³czynnika mocy i zwyk³ego kontrolera zasilaczaimpulsowego, jest brak oscylatora. Jak wynika z rysunku 3i 4 oraz zaprezentowanych prostych przeliczeñ, cel (pod¹¿anieœredniej wartoœci pr¹du za chwilow¹ wartoœci¹ napiêcia wejœciowego)bêdzie osi¹gniêty, gdy tranzystor-klucz zostanie w³¹czonynatychmiast po zanikniêciu pr¹du w indukcyjnoœci oddaj¹cejenergiê do kondensatora wyjœciowego (w indukcyjnoœci g³ównejkonfiguracji uk³adu typu boost). Aby wykryæ ten moment,potrzebny jest uk³ad detektora zerowego pr¹du w tej indukcyjnoœci.Poniewa¿ przebieg pr¹du jest trójk¹tny, mo¿na do tegocelu wykorzystaæ dodatkowe uzwojenie nawiniête na rdzeniu indukcyjnoœcig³ównej (z d³awika robi siê transformator). W aplikacjiuk³adu MC33368 wykorzystuje siê do tego celu uzwojeniestanowi¹ce Ÿród³o napiêcia zasilania kontrolera (wszystkie tezabiegi zmierzaj¹ do tego, ¿eby liczba elementów zewnêtrznychkontrolera by³a rzeczywiœcie ograniczona do minimum). Kieruneknawiniêcia uzwojenia dodatkowego musi byæ taki, aby oddawa³oono energiê do kondensatora (C4 na rys.8) w trybie flyback,to znaczy w czasie, gdy tranzystor-klucz nie przewodzi.Takie dzia³anie uk³adu, z przewodnictwem „prawie ¿e” ci¹g³ymniesie dwie dodatkowe korzyœci:• fakt, ¿e tranzystor kluczuj¹cy nie mo¿e byæ w³¹czony zanimpr¹d jego drenu spadnie do zera, stawia ³agodniejszewymagania na parametry diody prostowniczej przekazuj¹cejenergiê do obci¹¿enia (do zasilacza); parametry dynamicznetej diody, w szczególnoœci czas odzyskiwaniacharakterystyki wstecznej staje siê w takich warunkachmniej krytyczny,• taki tryb pracy ogranicza równie¿ maksymaln¹ wartoœænapiêcia na drenie MOSFET-a kluczuj¹cego; brak przerwi liniowoœæ narastania/opadania pr¹du ogranicza tê wartoœædo dwukrotnej wartoœci szczytów napiêcia sieciowego- dla sieci 220VAC jest to oko³o 620V.Uk³ad detektora zerowej wartoœci pr¹du w indukcyjnoœcireaguje na poziom napiêcia 1.2V. W uk³adzie tym wprowadzonohisterezê o szerokoœci 200mV. Zabezpiecza to uk³adprzed wielokrotnymi i fa³szywymi prze³¹czeniami jakie mog³ybywyst¹piæ przy wolnych (o ma³ej stromoœci) zboczach.Wejœcie tego komparatora jest równie¿ wewnêtrznie zabezpieczoneprzed przekroczeniem wartoœci napiêcia: +10V od góryi – 0.7V z do³u. Natomiast wejœcie to musi byæ zabezpieczonepr¹dowo przez odpowiednio dobrany zewnêtrzny rezystor ograniczaj¹cywartoœæ pr¹du poni¿ej 5mA (taka wartoœæ musi byæograniczona w momencie „klampowania” ograniczników napiêcia,w przedziale napiêæ miêdzy nimi pr¹d jest znaczniemniejszy, opornoœæ wejœciowa tego wyprowadzenia jest du¿a).Dlaczego przyjêcie wartoœci 1.2V (a nie zero) nie wprowadzapraktycznie b³êdu? Proszê zauwa¿yæ, ¿e przy przewodnoœcici¹g³ej krytycznej, z jak¹ pracuje uk³ad, przebieg pr¹du makszta³t trójk¹tny, zatem przebieg napiêcia na uzwojeniu sprzê-¿onym (który jest funkcj¹ pochodn¹ tamtej wartoœci) ma kszta³tprostok¹ta, a wiêc bardzo strome zbocza.6.5. Komparator wartoœci pr¹du w indukcyjnoœci iprzerzutnik RS-latchZastosowanie przerzutnika bistabilnego (RS-latch) zapewnia,¿e w jednym cyklu pracy uk³adu pojawi siê tylko jedenimpuls na wyjœciu steruj¹cym tranzystorem kluczuj¹cym. Inaczejmówi¹c, nie bêdzie „fa³szywych” impulsów, mimo ¿e takiemog¹ siê pojawiæ na wyjœciu komparatora monitoruj¹cegowartoœæ pr¹du w indukcyjnoœci g³ównej. Wartoœæ tego pr¹dujest próbkowana i przetworzona na napiêcie poprzez niewielki(niskoomowy) rezystor w³¹czony w obwodzie Ÿród³aMOSFET-a kluczuj¹cego. Napiêcie to jest z kolei monitorowaneprzez wejœcie czujnika pr¹dowego (CS - current sense)i porównywane za poœrednictwem kolejnego komparatora zpoziomem napiêcia wytworzonym przez opisany wy¿ej uk³admno¿¹cy. Zatem maksymalna wartoœæ pr¹du jaka zostanie osi¹gniêtaw indukcyjnoœci gromadz¹cej energiê w danym cyklupracy jest bezpoœrednio zale¿na od poziomu napiêcia wytworzonegoprzez uk³ad mno¿¹cy oraz wartoœci rezystora mierz¹cegoten pr¹d i równa jest stosunkowi tych dwu wielkoœci.W tym uk³adzie równie¿ istnieje zabezpieczenie. Stanowi jeograniczenie napiêcia na wejœciu komparatora current sensecomparator, narysowane na schemacie blokowym w postacidiody Zenera. W sytuacjach awaryjnych, jak na przyk³ad przerwaniepêtli kontroluj¹cej napiêcie wyjœciowe lub praca przyekstremalnie niskim napiêciu sieci, prze³¹czenie stanu przerzutnikaRS nast¹pi przy pr¹dzie odpowiadaj¹cym napiêciu1.5V czyli 1.5V/R7, mimo ¿e wyjœcie uk³adu mno¿¹cego pozwala³obyna osi¹gniêcie wiêkszej wartoœci tego pr¹du. W normalnychwarunkach pracy i przy typowej aplikacji odpowiadaj¹cejwartoœciom elementów przedstawionych na rysunku8, próg ten jest o wiele ni¿szy. Wynosi on (dla szczytów napiêciawejœciowego) 110mV dla pracy z sieci¹ 90VAC i 100mVdla pracy z sieci¹ 268VAC (ekstremalne wartoœci: minimalnadla sieci 110VAC i maksymalna dla sieci 220VAC. Kataloguk³adu MC33368 zaleca taki dobór rezystora R CS , aby prógodpowiadaj¹cy wartoœci szczytowej wynosi³ 0.5V, dla aplikacjiodpowiadaj¹cej szerokiemu zakresowi napiêcia wejœciowego= 1V.Parametry czasowe (dynamiczne) uk³adu w tym zakresierównie¿ s¹ istotne i wynosz¹ ³¹cznie 200ns - jest to czas propagacjilicz¹c od komparatora mierz¹cego pr¹d, poprzez przerzutnik,uk³ady bramkuj¹ce a¿ na wyjœcie bufora steruj¹cegobramk¹ MOSFET-a. Czas ten jest lepszy ni¿ szybkoœæ prze³¹czaniatypowych tranzystorów polowych mocy. W ga³êzi pomiarupr¹du (current sense) zastosowany jest dodatkowy blokLEB (Leading Edge Blanking – wygaszanie stromych zboczynarastaj¹cych). Jego istnienie jest potrzebne ze wzglêdu na istnieniepojemnoœci rozproszonych d³awika (transformatora),które w momencie w³¹czenia tranzystora-klucza powoduj¹wystêpowanie krótkiej lecz wysokiej „szpilki” pr¹dowej, naktór¹ móg³by fa³szywie zareagowaæ uk³ad komparatora. Waplikacjach uk³adu o du¿ej mocy stosuje siê w tym samym celudodatkowo uk³ad zewnêtrzny z³o¿ony z rezystora i kondensatora(w torze sygna³u CS) o niewielkiej sta³ej czasowej.Przy analizie schematu blokowego struktury uk³adu zwracamuwagê na jeden fakt. Bramka sumy wystêpuj¹ca za przerzutnikiemRS (Br1) realizuje faktycznie iloczyn logiczny,bowiem przyjêta konwencja rysowania zak³ada logikê negatywow¹.Równoczeœnie nale¿y zauwa¿yæ, ¿e stan aktywny odpowiadaj¹cyw³¹czeniu tranzystora-klucza odpowiada wyzerowaniu,a nie ustawieniu przerzutnika RS-latch, równoczeœniewejœcie S jest wejœciem dominuj¹cym (nadrzêdnym).Dodatkowo nale¿y zauwa¿yæ, ¿e bufor wyjœciowy zrealizowanyna tranzystorach CMOS realizuje równoczeœnie negacjêlogiczn¹ sygna³u.8 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilaniaV rms V rms92 ÷ 270EMIFilterD2D14 × 1N5406R51.3MR310kD4D3R81.0MC92.2V re fC51.0RD2AGnd8Mult5C20.01V re f1.5VMultiplier-+LowLoad Detect4CompC12.2QTimerR Latch SRRSSSQuickstart-+MC333681QRSet DominantOvervoltagecomparator+- +1.08 x V re fV re fC60.15.0VReferenceLine1615VD8V CC 1N4744UVLO -Zero12 ++Current 13/8.0Detect7 15V+- 1.2/1.06.9V ZCD R422kFrequencyClampLoading EdgeBlankingV re fBr1Gate11PGnd1013FC9LEB6CS3FBR1351C4100R1110To VCCPin 12D61N4934TQ1MUR460D5+C3330MTW20N50ER70.1R2820kR110kV ORys.8. Schemat uk³adu korektora wspó³czynnika mocy z zastosowaniem uk³adu MC33368.6.6. Uk³ad czasowy timer-watchdogWprowadzenie takiego uk³adu czasowego (watchdog - pilnuj¹cypies) do struktury scalonego sterownika opisywanegouk³adu sta³o siê konieczne, aby unikn¹æ budowania zewnêtrznego(lub wewnêtrznego) oscylatora w sytuacji, kiedy korektorpracuje jako uk³ad autonomiczny. Proszê zwróciæ uwagêna fakt, ¿e na schemacie blokowym timer ten jest w³¹czonymiêdzy wyjœcie i wejœcie zeruj¹ce przerzutnika ustalaj¹cegostan pracy uk³adu: gromadzenie energii w indukcyjnoœci lubjej przekazywanie do wyjœcia (czyli do wejœcia zasilacza). Czastego uk³adu ustalono na 385µs. Timer ten zapewnia nie tylkostart uk³adu, ale realizuje tak¿e restart klucza, gdy stan przerzutnikanie zmieni siê w ci¹gu 385µs od wykrycia przez uk³adopisany wy¿ej zerowej wartoœci pr¹du w indukcyjnoœci gromadz¹cejenergiê. 385µs to wartoœæ typowa, katalog podajedu¿y rozrzut (od 180 do 800µs), ale ze wzglêdu na charaktertego timera nie ma to istotnego znaczenia.6.7. Uk³ad zabezpieczenia podnapiêciowego i uk³adszybkiego startuUk³ad MC33368 zawiera 5V Ÿród³o napiêcia referencyjnego.Jest ono wyprowadzone na zewn¹trz (n.1 uk³adu) i mo¿na z niegopobieraæ (jeœli aplikacja tego wymaga) do 10mA pr¹du. Woparciu o to Ÿród³o zrealizowana jest jeszcze jedna funkcja - zabezpieczeniapodnapiêciowego uk³adu. Zabezpieczenie takie jestpotrzebne, gdy¿ uk³ad mo¿e niew³aœciwie dzia³aæ, gdy napiêciezasilania uk³adu scalonego spadnie zbyt nisko. Próg ustalony jestwewnêtrznie na poziomie 8.5V. Przy napiêciu o ni¿szej wartoœciwyjœcie bufora, n.11 uk³adu przyjmuje permanentnie stan niski.Po g³êbszym przemyœleniu zasady dzia³ania uk³adu, staje siêoczywiste, ¿e by³o równie¿ potrzebne wprowadzenie uk³adu szybkiegostartu. Przy pierwszej analizie mo¿e siê to wydaæ dziwne,wszystkie uk³ady steruj¹ce zasilaniem wyposa¿a siê w uk³adysoftstart (miêkki lub wolny start). Koniecznoœæ zastosowania wMC33368 uk³adu szybkiego startu wynika i wi¹¿e siê z opisanymwy¿ej wzmacniaczem b³êdu, który jest typem wzmacniacza transkonduktancyjnego.W momencie w³¹czenia uk³adu kondensatorna wyjœciu tego wzmacniacza (ograniczaj¹cy pasmo pêtli sprzê-¿enia zwrotnego) jest roz³adowany. Zatem jedno z wejœæ uk³adumno¿¹cego (n.4) ma napiêcie spoza zakresu prawid³owej pracytego multipliera. Praca w tym stanie prowadzi³aby do opóŸnieniazadzia³ania podtrzymania napiêcia zasilaj¹cego sterownik (uk³admno¿¹cy bêdzie bowiem wstrzymywa³ kluczowanie tranzystoremwyjœciowym sadz¹c, ¿e napiêcie wyjœciowe jest zbyt wysokie,gdy faktycznie jest ono za niskie; w konfiguracji boost - równewyprostowanemu napiêciu sieci). W tym czasie pracowa³by ontylko na pr¹dzie startowym. Pr¹d ten nie jest wystarczaj¹cy dlapracy w stanie ON i kondensator na n.12 roz³aduje siê poni¿ejprogu 8.5V. Uk³ad wiêc siê wy³¹czy i za chwilê zacznie od nowastartowaæ, a wiec wejdzie w stan próbkowania (hiccup). Aby takiejsytuacji zapobiec, uk³ad szybkiego startu powoduje wstêpnena³adowanie kondensatora pod³¹czonego do wyjœcia wzmacniaczatranskonduktancyjnego do wartoœci 1.7V. Jest to poziom le-¿¹cy tu¿ poni¿ej progu dzia³ania uk³adu mno¿¹cego i zapewniaprawid³owy start ca³ego uk³adu korektora. Tym samym nie jestwymagany szczególnie du¿ej pojemnoœci kondensator na wyprowadzeniuV CC . Energia z tego kondensatora pobierana jest w czasiestartu uk³adu - startowe Ÿród³o pr¹dowe jej nie zapewnia. }Dokoñczenie w nastêpnym numerzeSERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 9

Chassis AE-4 firmy SonyChassis AE-4 firmy Sony (cz.2 - ost.)Andrzej BrzozowskiTor foniiNa rysunku 9 przedstawiono schemat blokowy toru foniichassis AE-4. W torze tym zastosowano:• uk³ad MSP3410 (IC201), realizuj¹cy funkcje detekcji sygna³ówFM i AM,• uk³ad prze³¹czania sygna³ów fonii - czêœæ uk³adu IC101(CXA1855),• wzmacniacz mocy fonii IC236 (TDA7265),• dekoder ProLogic IC1201 (TC9337) i IC1202 (TC9293),• wzmacniacz mocy kana³ów S i C z dekodera ProLogicIC1250 (TDA7265),• uk³ad regulacji g³oœnoœci i wyciszania sygna³ów w torzes³uchawkowym IC260 (TDA7309),• wzmacniacz mocy sygna³u fonii IC261 (TDA2822) przeznaczonegodo s³uchawek.Schemat blokowy uk³adu MSP3410 przedstawiono w nr 7/2001 „SE” na stronie 28. Jest to uk³ad, w którym przetwarzaniesygna³ów fonii odbywa siê na drodze cyfrowej. Uk³ad tensterowany jest szyn¹ I 2 C.Wejœciowy sygna³ ró¿nicowy fonii QSS z modu³u Frontendpodawany jest do wejœæ 23 i 25 MSP3410 i przetwarzanyna sygna³ cyfrowy. Sygna³ QSS z wyjœcia przetwornika przechodzido uk³adu demodulatora wykrywaj¹cego standard wjakim nadawany jest sygna³ fonii (MONO, STEREO A2, NI-CAM). Je¿eli wykryty zosta³ standard STEREO A2 lub MONO,to na wyjœciach FM1 i FM2 pojawiaj¹ siê sygna³y cyfrowenios¹ce informacjê o sygna³ach fonii kana³ów lewego i prawego.Je¿eli wykryty zosta³ standard NICAM, to na wyjœciach NI-CAM A, NICAM B pojawiaj¹ siê sygna³y z dekodera NICAM.SplitterTunerdodatkowyTU500111DetektorfoniiIC5001U28607Z gniazdaSCART 1Z gniazdaSCART 2Do gniazdaSCART 2Z gniazdaAV3Tunerg³ównyTu101Do gniazdaSCART 18 L10 R252328DA OUTProcesor Audio 5 19DA IN4 16KorektorIC2017 24MSP341062627IC1201TC9337L R R L L R2147 48 30 31 56 57154140Prze³¹cznik AV32 3025 L26 RIC101CXA185544 L46 R L R L R L R22 20 2 4 18 1Regulacje w torzes³uchawkowymIC260 TDA7309Rys.9. Schemat blokowy toru fonii.23WzmacniaczIC236TDA72652422Przetwornik D/AIC1202TC9293F9 5S CWzmacniaczIC1250TDA7265L R S CWzm.DigitalDo gniazdas³uchawkowegoSygna³y FM1, FM2 (wewn¹trz MSP3410) podawane s¹ douk³adu matrycy sterowanej sygna³em IDENT, gdzie nastêpujerozdzia³ sygna³ów FM1, FM2 na sygna³y kana³u prawego ilewego. Z wyjœcia matrycy sygna³y obu kana³ów podawane s¹do uk³adu przetwarzania. Sygna³y NICAM A, NICAM B poprzejœciu przez uk³ad deemfazy podawane s¹ do uk³adu przetwarzania.Sygna³y wejœciowe fonii z gniazd SCART 1, SCART 2,SCART 3 oraz wejœciowy sygna³ AM z modu³u Front-end(MONO) podawane s¹ do uk³adu prze³¹czaj¹cego, a nastêpnieprzetwarzane na sygna³y cyfrowe i podawane do uk³adu przetwarzaniaprocesora MSP3410.Uk³ad przetwarzania jest uk³adem DSP (Digital SignalProcessing). Wszystkie wejœciowe sygna³y s¹ w nim najpierwstandaryzowane tak, aby mia³y jednakowe amplitudy. Nastêpnieprzechodz¹ do uk³adów regulacji balansu tonów wysokichi niskich, g³oœnoœci i na koniec podawane s¹ do uk³adu matrycy,która kieruje odpowiednie sygna³y do wyjœæ uk³adu DSP wzale¿noœci od ustawieñ dokonanych przez u¿ytkownika. Sygna³yz wyjœæ uk³adu DSP podawane s¹ do przetworników cyfrowo-analogowychi do wyjœæ uk³adu MSP3410.Do wejœcia 61 uk³adu IC201 podawany jest po ka¿dymw³¹czeniu odbiornika impuls Reset, który podawany jest z n.2mikrokontrolera. Do wejœæ 20, 21 uk³adu IC201 przy³¹czonyjest rezonator kwarcowy pracuj¹cy na czêstotliwoœci18.432MHz. Do nó¿ek 9 i 8 podawane s¹ sygna³y SCL i SDAz mikrokontrolera steruj¹cego.Sygna³y wyjœciowe fonii z uk³adu IC201 podawane s¹ do:• wyjœæ fonii gniazda SCART 1 oraz do wejœæ uk³adu prze-³¹czaj¹cego CXA1855,• wzmacniacza mocy sygna³ów kana³u prawego i lewegoIC236,• cyfrowego procesora audio IC1201.Uk³ad IC101 (CXA1855) jest matryc¹ prze³¹czaj¹c¹ sygna³yfonii i wideo. Wejœciowymi sygna³ami fonii s¹:• sygna³y kana³u lewego i prawego z wyjœæ 47, 48 uk³aduIC201,• sygna³ z dodatkowego modu³u Front-end (tylko w odbiornikach16:9),• sygna³y fonii z gniazd: SCART 1, SCART 2 i AV 3.Uk³ad CXA1855 sterowany jest szyn¹ I 2 C i prze³¹cza odpowiedniesygna³y fonii do odpowiednich wyjœæ, którymi s¹wyjœcia sygna³ów fonii do gniazda SCART 2 oraz sygna³y foniido toru s³uchawkowego.W torze s³uchawkowym sygna³y kana³u lewego i prawegopodawane s¹ najpierw do procesora IC260 (TDA7309). Uk³adten sterowany jest szyn¹ I 2 C i realizuje regulacjê g³oœnoœci iwyciszania. Nastêpnie sygna³y s¹ wzmacniane w uk³adzieIC261 (TDA2822) i podawane do gniazda s³uchawkowego.W torze sygna³ów przeznaczonych do sterowania g³oœnikamizastosowano wzmacniacz mocy IC236 typu TDA7265firmy Thomson pozwalaj¹cy na uzyskanie mocy wyjœciowej2×25W. Na rysunku 10 przedstawiono schemat blokowy tegouk³adu.10 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Chassis AE-4 firmy Sony-UsL/RAV1 V1L/RAV2 V2L/RAv3 V3KlawiaturaZdalnesterowanie16W chassis AE-4 dla odbiorników 16:9 zastosowano dodatkoweuk³ady scalone IC1201 i IC1202 umo¿liwiaj¹ce przetwarzaniesygna³ów Dolby ProLogic i realizuj¹ce funkcjê korektorasygna³ów fonii. Uk³ad IC1201 typu TC9337 jest cyfrowymprocesorem audio. Do uk³adu tego podawane s¹ cyfrowesygna³y fonii poprzez szynê I 2 S. Sygna³y te s¹ przetwarzanew uk³adzie, a wyjœciowy sygna³ cyfrowy podawany jestdo uk³adu IC1202. W uk³adzie tym nastêpuje konwersja sygna³ucyfrowego na sygna³y analogowe torów: dookólnego S icentralnego C. Sygna³y te s¹ wzmacniane w uk³adzie IC1250(TDA7265) i podawane do g³oœników.Oba wzmacniacze (IC236 i IC1250) sygna³ów doprowadzonychdo g³oœników s¹ wyciszane napiêciami podawanymido wejœcia 5. Napiêcia te wytwarzane s¹ w uk³adzie zbudowanymz tranzystorów: Q276, Q283, Q281, Q280 i sterowanymsygna³ami STANDBY i MUTE z mikrokontrolera.Tor wideoG³ówny tunerTeletekstIN_R11TDA7265CXA1855Mikrokontroler+-CVBSY/CVBSCCOMB YCOMB CY/CVBSGND9PamiêæROMPamiêæNVMUk³adprze³¹czaniaPrze³¹cznikMC14052PIP CVBSFiltrgrzebieniowyCXD2044IN_L710 28 4IN_R OUT_R IN_L OUT_LY/CVBSCMUTERys.10. Schemat blokowy uk³adu TDA7265.Na rysunku 11 przedstawiono schemat blokowy toru wideoodbiornika 4:3, a na rysunku 12 - odbiornika 16:9.Uk³ad CXA1855 pe³ni funkcjê prze³¹cznika sygna³ów wideopochodz¹cych z ró¿nych Ÿróde³. Sygna³ami wyjœciowymis¹ sygna³y Y/CVBS (wideo lub luminancji) i C (chrominancji).Je¿eli wyjœciowym sygna³em z uk³adu prze³¹czaj¹cego jestsygna³ CVBS PAL lub CVBS NTSC, to sygna³ ten podawanyjest do uk³adu filtru grzebieniowego CXD2044, w którym nastêpujerozdzielenie sygna³ów luminancji i chrominancji. Je-¿eli sygna³ami wyjœciowymi z uk³adu prze³¹czaj¹cego s¹ sygna³yY i C, to podawane s¹ one poprzez uk³ad prze³¹czaj¹cyMC14052 do dalszej czêœci toru wideo z pominiêciem uk³adufiltru grzebieniowego.-+5TDA9144/TDA9143TDA4665IC1401TDA9143TDA46653YUVYUV+UsA/DTDA8755Uk³adPIPSDA9288Nastêpnie sygna³y luminancji i chrominancji podawane s¹do dekodera koloru - uk³ad TDA9144 (lub TDA9143). Uk³adten wspó³pracuje z lini¹ opóŸniaj¹c¹ sygna³u koloru TDA4665.Od tego miejsca wystêpuj¹ ró¿nice w torach wideo odbiorników4:3 i 16:9.W torze odbiornika 4:3 sygna³y YUV podawane s¹ do przetwornikaanalogowo-cyfrowego TDA8755. Uk³ad ten jest8-bitowym przetwornikiem sygna³ów YUV, na wyjœciu któregopowstaje ci¹g próbek w formacie 4:1:1. Na ka¿de osiembitów odpowiadaj¹cych wartoœci sygna³u Y przypadaj¹ 4 bityodpowiadaj¹ce wartoœciom sygna³ów U i V (po dwa bity naka¿dy z sygna³ów koloru). Strumieñ wyjœciowy z uk³aduTDA8755 zawiera 12 sygna³ów cyfrowych.W torze odbiornika 16:9 przed przetwornikiem zastosowanouk³ad poprawy sygna³ów YUV - uk³ad TDA9170. W uk³adzietym sygna³ Y poddawany jest przetwarzaniu w uk³adach poprawykontrastu i jaskrawoœci obrazu, a sygna³y U i V podawanes¹ do uk³adu regulacji nasycenia, w którym nastêpujeregulacja amplitud sygna³ów koloru w zale¿noœci od kontrastuobrazu.W dalszej czêœci toru odbiornika 4:3 zastosowano uk³adSAA4945 firmy Philips. Jest to uk³ad redukcji szumów. NazwaLIMERIC jest skrótem angielskiej nazwy LIne MEmorynoise Reduction IC. W uk³adzie tym nastêpuje pomiar i redukcjaszumów w sygna³ach cyfrowych YUV. Funkcja ta mo¿ebyæ ca³kowicie wy³¹czona lub mo¿e mieæ 10 ró¿nych stopni.Cyfrowe sygna³y YUV po uk³adzie redukcji szumów podawanes¹ do pamiêci IC1803 typu TMS4C2972 firmy TI. Nawyjœciu pamiêci uzyskuje siê ci¹g sygna³ów zawieraj¹cych pó³obrazyodczytywane bezpoœrednio i z opóŸnieniem. Sygna³yte podawane s¹ do uk³adu przetwornika cyfrowo-analogowegoSDA9280 firmy Infineon. Uk³ad ten oprócz konwersji sygna³ówcyfrowych na postaæ analogow¹, pozwala równie¿ narealizacjê nastêpuj¹cych funkcji na sygna³ach cyfrowych:• poprawa jakoœci sygna³ów YUV,• peaking dla sygna³u luminancji,• programowalna linia opóŸniaj¹ca sygna³u luminancjiumo¿liwiaj¹ca wyrównanie fazy pomiêdzy sygna³ami kolorui sygna³em luminancji,• realizacja konwersji obrazu z formatu 4:3 do formatu 16:9i odwrotnie,• efekty graficzne (wyœwietlanie obrazu w kolorowej ramce),• zamra¿anie obrazu (pomniejszanie - powiêkszanie obrazu).Na wyjœciu uk³adu otrzymywane s¹ analogowe sygna³y Y,R-Y i B-Y. Sygna³y te podawane s¹ do uk³adu procesora wi-LIMERICSAA4945PamiêæIC1803TMS4C2972RGB PIPRGB tekstD/ASDA9280YR-YB-YProcesorwideoTDA4780WzmacniaczeRGB3xTDA6111Rys.11. Schemat blokowy toru wideo odbiornika 4:3.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 11

Chassis AE-4 firmy SonyG³ównytunerCVBSCVBS PAPTunerdodatkowyUk³adpoprawyYUVTDA9170A/DTDA8755Modu³dekoderaPALPlusPamiêæM1IC1803TMS4C2972Uk³adprze³¹czaj¹cyPAPIC1804IC1805IC1806IC1807ProzonicSAA4990AV1AV2AV3MegatekstSDA5273PKlawiaturaCVBSL/RV1L/RV2L/RV3ZdalnesterowanieCXA1855przeznaczony jest do stosowania w odbiornikach 100Hz wysokiejklasy. Realizuje on nastêpuj¹ce funkcje:• konwersja obrazu 263.5 linii do 525 linii i 312.5 linii do625 linii,• konwersja czêstotliwoœci odchylania pionowego z 50Hzdo 100Hz i z 60Hz do 120Hz,• redukcja efektu migotania linii obrazu,• redukcja szumów obrazu,• korekcja ruchu.Do realizacji tych funkcji konieczne jest zastosowaniedwóch pamiêci obrazu; w odbiorniku 16:9 s¹ to pamiêci M1IC1803 i M2 IC1817 - obie typu TMS4C2972 firmy TI.Sygna³y cyfrowe YUV z uk³adu przetwornika A/DTDA8755 podawane s¹ do modu³u dekodera PALPlus. Sygna³ywyjœciowe z dekodera przechodz¹ do pamiêci M1, z której podawanes¹ do uk³adu prze³¹czaj¹cego PAP. Jest to uk³ad czterechkluczy analogowych typu MC14053, którego zadaniemjest prze³¹czanie pomiêdzy sygna³ami cyfrowymi pochodz¹cymiz pamiêci M1 i sygna³ami (równie¿ cyfrowymi) pochodz¹cymiz pamiêci M2 i prze³¹cznika PAT2.Ca³kowity sygna³ wizyjny CVBS z toru dodatkowego wybranyprzez uk³ad prze³¹czaj¹cy CXA1855 podawany jest dodekodera koloru zawartego w uk³adzie TDA9143. Dekoderwspó³pracuje z lini¹ opóŸniaj¹c¹ TDA4665. Sygna³y wyjœcioweYUV z toru dodatkowego podawane s¹ do przetwornikaanalogowo-cyfrowego TDA8755. Do wyjœæ tego przetwornikado³¹czone s¹ wyjœcia bufora IC1810. Sygna³y na wyjœciubufora pochodz¹ z uk³adu PROZONIC i s¹ to cyfrowe sygna³yz toru g³ównego.Dziewiêæ sygna³ów cyfrowych YUV z wyjœcia przetwornikapodawanych jest do pamiêci M2, a trzy do uk³adu prze³¹czaj¹cegoPAT1 IC1821 typu MC14053. Uk³ad PAT1 prze³¹czate sygna³y lub sygna³y RGB teletekstu pochodz¹ce z uk³a-MikrokontrolerY/CVBSCCOMB YCOMB CY/CVBSCVBSUk³adprze³¹czaniaPrze³¹cznikMC14052FiltrgrzebieniowyCXD2044PamiêæROMPamiêæNVMY/CVBSCTDA9144/TDA9143TDA4665IC1401TDA9143TDA4665YUVYUVA/DTDA8755BuforRGBIC405BuforIC1810Uk³adprze³¹czaj¹cyPAT1IC1821D/ASDA9280PamiêæM2IC1817TMS4C2972RGB tekstYR-YB-YUk³adprze³¹czaj¹cyPAT2IC1822ProcesorwideoTDA4780Uk³adprze³¹czaj¹cyTXTIC406WzmacniaczeRGB3xTDA6111Rys.12. Schemat blokowy toru wideo odbiornika 16:9.deo TDA4780 firmy Philips. Zadaniem procesora jest regulacjakontrastu, jaskrawoœci i nasycenia, realizacja automatycznejregulacji balansu dynamicznego i statycznego bieli, wstawianiesygna³ów RGB pochodz¹cych z zewnêtrznych Ÿróde³(RGB PIP i RGB Text). W tym przypadku Ÿród³ami tych sygna³óws¹: dekoder teletekstu i uk³ad PIP.Sygna³y wyjœciowe RGB z uk³adu TDA4780 podawane s¹do modu³u wzmacniaczy wizyjnych, gdzie zastosowano trzy scalonewzmacniacze typu TDA6111. Wzmacniacze te zapewniaj¹w³aœciwe wzmocnienie szerokopasmowych sygna³ów RGB.Tor sygna³u PIP odbiornika 4:3 obejmuje:• uk³ad prze³¹czaj¹cy CXA1855 dostarczaj¹cy sygna³ CVBSdo wejœcia toru PIP,• dekoder koloru IC1401 (TDA9143) wspó³pracuj¹cy z lini¹opóŸniaj¹c¹ sygna³y koloru TDA4665,• procesor obrazu PIP SDA9288 firmy Infineon wytwarzaj¹cysygna³y RGB odpowiadaj¹ce obrazowi PIP oraz sygna³prze³¹czaj¹cy.Wyjœciowe sygna³y RGB PIP i sygna³ prze³¹czaj¹cy podawanes¹ do procesora wizji TDA4780, który umo¿liwia w³¹czenieobrazu PIP w treœæ obrazu g³ównego.W odbiorniku 16:9 z torem wideo zwi¹zane s¹ dwie funkcje:PAP i PAT. Funkcja PAP - Picture And Picture umo¿liwiajednoczesne wyœwietlenie na ekranie dwóch obrazów pochodz¹cychz dwóch ró¿nych Ÿróde³. Jeden z nich pochodzi z tunerag³ównego odbiornika, a drugi z tunera dodatkowego.Ka¿dy z obrazów zajmuje po³owê ekranu odbiornika. Funkcjata zastêpuje w odbiorniku 16:9 funkcjê PIP.Funkcja PAT - Picture And Teletext umo¿liwia jednoczesnewyœwietlanie na ekranie obrazu i strony teletekstu.W torze sygna³owym odbiornika 16:9 zastosowano uk³adSAA4990. Nazwa tego uk³adu - PROZONIC jest skrótem odPROgresive scan-ZOom and Noise reduction IC. Uk³ad ten12 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Chassis AE-4 firmy Sonydu bufora IC405 do wejœæ uk³adu pamiêci M2. Po³o¿enie prze-³¹cznika PAT1 zale¿y od trybu pracy odbiornika. Dla trybówTV i PAP na wyjœcie prze³¹cznika podawane s¹ sygna³y cyfrowe.W trybie PAT do wejœæ pamiêci do³¹czane s¹ sygna³y RGBteletekstu z bufora IC405. W trybie pracy TXT po³o¿enie prze-³¹cznika nie jest istotne.Z wyjœcia pamiêci M2 sygna³y cyfrowe podawane s¹ douk³adu prze³¹czaj¹cego PAP (9 sygna³ów cyfrowych) i do uk³aduprze³¹czaj¹cego PAT2 IC1822 typu MC14053 (3 sygna³ycyfrowe lub 3 sygna³y RGB z dekodera teletekstu w zale¿noœciod ustawienia prze³¹cznika PAT1). Sygna³y wyjœciowe zprze³¹cznika PAT2 kierowane s¹ razem ze strumieniem 9 sygna³ówcyfrowych do prze³¹cznika PAP i do uk³adu PROZO-NIC dla trybów pracy TV, PAP lub do prze³¹cznika teletekstuIC406 w trybie PAT. Po³o¿enie tego prze³¹cznika w trybie TXTnie jest istotne.Uk³ad PROZONIC przetwarza wejœciowe sygna³y cyfrowe.Wyjœciowe sygna³y z tego uk³adu kierowane s¹ do przetwornikacyfrowo-analogowego SDA9280. Dalsza czêœæ toruwideo odbiornika 16:9 jest taka sama jak w odbiorniku 4:3.Uk³ady scalone toru wideo sterowane s¹ przez mikrokontrolerIC1816 typu P87C654. Uk³ad ten kontroluje uk³ady czasowewytwarzaj¹ce impulsy steruj¹ce prac¹ pamiêci M1 i M2i impulsy steruj¹ce uk³adami odchylania HSYNC, VSYNC.Dekoder PALPlusPALPlus jest standardem s³u¿¹cym do przekazywania obrazuo formacie 16:9 zakodowanego w systemie PAL. Standardten kompatybilny ze standardem PAL usuwa g³ówne wadytego systemu polegaj¹ce na przes³uchach pomiêdzy torami luminancjii chrominancji. Umo¿liwia przy tym zwiêkszeniepasma toru luminancji do 5MHz, a chrominancji do 1.3MHz.Mo¿liwe jest to dziêki zastosowaniu rozwi¹zania nazywanegoCOLOURplus. Istniej¹ dwa tryby pracy kodera i dekoderaPALPlus: Camera-Mode i Film-Mode.W trybie Film-Mode sygna³ wizji tworzony jest z nagranejtaœmy poruszaj¹cej siê przy odtwarzaniu z prêdkoœci¹ 25 obrazówna sekundê. Oznacza to, ¿e w sygnale wizji o czêstotliwoœciobrazu 50Hz z ka¿dej klatki zostaj¹ utworzone dwa identycznepó³obrazy. W torze chrominancji dekodera PALPlusprzesuniête o 180 stopni pó³obrazy zostaj¹ odjête od siebie,czego rezultatem jest wymazanie informacji o luminancji i uzyskaniepe³nej szerokoœci pasma chrominancji (1.3MHz).W trybie pracy Camera-Mode nie mo¿na zastosowaæ metodyodejmowania pó³obrazów (jak w trybie Film-Mode), poniewa¿ró¿ni¹ siê one miêdzy sob¹. W trybie tym porównywanes¹ tylko linie.Nowoœci¹ w standardzie PALPlus jest wykorzystanie linii23, 623 i 318. Linie 23 i 623 s¹ liniami referencyjnymi dladekodera. W linii 23 przekazywana jest informacja o formacieobrazu (16:9 lub 4:3) oraz dane dotycz¹ce trybu pracy dekodera(Film-Mode lub Camera-Mode). Linia 623 jest lini¹ referencyjn¹luminancji.Linia 318 jest zarezerwowana do stosowania w przysz³oœcido korekcji odbiæ - funkcja ta bêdzie mia³a znaczenie przyprzesy³aniu sygna³ów cyfrowych.W odbiorniku 16:9 zastosowano dekoder PALPlus bazuj¹cyna uk³adach scalonych firmy TI i pamiêciach obrazu typuTMS4C2971H (TI).Uk³ady odchylaniaUk³ad SDA9361 firmy Infineon, którego schemat blokowyprzedstawiono na rysunku 13, zosta³ zastosowany w chassisAE-4 do sterowania uk³adem odchylania poziomego i pionowego.Jest on zasilany napiêciem +5V i zawiera:• uk³ad wytwarzania impulsów steruj¹cych odchylaniem poziomymz mo¿liwoœci¹ pracy na czêstotliwoœci 15.625kHzi 31.25kHz,• pêtlê PLL w uk³adzie odchylania poziomego,• uk³ad miêkkiego startu uk³adu odchylania poziomego,• uk³ad korekcji E/W,• sterowanie wzmacniacza uk³adu odchylania pionowegona czêstotliwoœciach 50Hz lub 100Hz,• uk³ad regulacji geometrii obrazu sterowany szyn¹ I 2 C.Wejœciowymi sygna³ami synchronizuj¹cymi s¹ impulsyHSYNC i VSYNC podawane do wejœæ 35 i 28 z uk³adu IC1810(CXD8626Q) oraz sygna³ zegara CLKI podawany do wejœcia1. Sygna³y te wytwarzane s¹ w torze wideo odbiornika. Sygna³yszyny I 2 C podawane s¹ do wejœæ 4 i 5 SDA9361.Na rysunku 14 przedstawiono schemat blokowy uk³aduodchylania z uk³adem SDA9361.Sygna³ zegarowy CLKI jest sygna³em o czêstotliwoœci27MHz (czêstotliwoœæ odchylania poziomego pomno¿onaprzez 834, co daje 31.25kHz×834=27MHz). Przy braku impulsówsynchronizacji na wejœciu HSYNC, uk³ad SDA9361synchronizowany jest impulsami CLKI.Na wyjœciu 8 (SCP) uk³adu SDA9361 obecne s¹ impulsySSC wykorzystywane w torze koloru odbiornika do kluczowaniaprocesora wizji TDA4780. Uk³ad koñcowy odchylaniapoziomego z tranzystorem Q802 sterowany jest uk³adem z tranzystoremQ801. Impulsy steruj¹ce HD pochodz¹ z wyjœcia 29uk³adu SDA9361.Z wyjœciowych impulsów transformatora odchylania poziomegoT805 wytwarzane s¹ nastêpuj¹ce napiêcia zasilaj¹ce:HPROTSSDVPROTCLKI 1LF1240117SCANSCP844VOFFDSELFH_233FH1_231TEST30CLEXT 3228VSYNCHSYNC 3542Uk³adzabezpieczaj¹cyUk³ad sterujacyCLLUk³ad PLL3 2X2 X1SCL2 SDA H5 4 26InterfejsICUk³ad sterowanialiniiUk³ad sterowaniaramkiUk³ad sterowaniakorekcj¹E/W292122HDVD+VD-20 E/WUk³ad PWM 27 PWMPrzetwornikD/AKorekcjawysokoœci iszerokoœciobrazu15ABLRys.13. Schemat blokowy uk³adu SDA9361.14 D/ASERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 13

Chassis AE-4 firmy SonySCPSCLSDA 4VSYNCHSYNC8523283542IC403 SDA93611529201226222111+135VStopieñ ster.IC801+15V2 63174-15V5UEHTIC802STV9379VyH centr.Modulator E/WC811C812Q803HyD802D803Rys.14. Schemat blokowy uk³adu odchylania chassisAE-4.• napiêcie zasilania uk³adu odchylania pionowego ±15V,• napiêcie anodowe kineskopu,• napiêcie zasilania wzmacniaczy wizyjnych +200V,• napiêcie ¿arzenia kineskopu.Po w³¹czeniu zasilania, uk³ad miêkkiego startu odchylaniapoziomego w SDA9361 podaje do uk³adu odchylania impulsysteruj¹ce o czêstotliwoœci oko³o 55kHz. W ci¹gu oko³o 85msnastêpuje zmniejszanie czêstotliwoœci tych impulsów a¿ douzyskania czêstotliwoœci nominalnej.Do wejœcia 12 (HPROT) SDA9361 podawane s¹ impulsypowrotu z uk³adu odchylania poziomego. Przy braku impulsówna tym wejœciu nastêpuje zablokowanie impulsów steruj¹cychi uk³ad odchylania poziomego zostaje wy³¹czony.Do wejœcia 15 (ABL) SDA9361 podawane jest napiêcieproporcjonalne do pr¹du kineskopu wytwarzane w uk³adzieodchylania poziomego. Napiêcie to s³u¿y do kompensacji wymiarówi po³o¿enia obrazu w funkcji pr¹du kineskopu.Sygna³ steruj¹cy modulatorem korekcji E/W z wyjœcia 20SDA9361 podawany jest do wejœcia nieodwracaj¹cego wzmacniaczaoperacyjnego IC801. Do wejœcia odwracaj¹cego podawanes¹ impulsy powrotu z uk³adu odchylania poziomego.Sygna³ z wyjœcia wzmacniacza podawany jest do bramki tranzystoraQ803. Tranzystor ten kluczuje modulator z³o¿ony z :D802, D803, C811, C812.Uk³ad korekcji E/W w SDA9361 zapewnia regulacjê geometriiobrazu w kierunku poziomym. Wszystkie regulacje sterowanes¹ szyn¹ I 2 C. Sygna³y steruj¹ce odchylaniem pionowym z n.21i 22 SDA9361 podawane s¹ do wejœæ 1 i 7 uk³adu IC802. S¹ tosygna³y pi³okszta³tne, ich kszta³t ustalany jest poprzez szynê I 2 Cw uk³adzie regulacji geometrii wewn¹trz uk³adu scalonegoSDA9361. Mo¿liwe s¹ nastêpuj¹ce regulacje:• przesuniêcie obrazu,• zmiana amplitudy odchylania pionowego,• korekcja S odchylania pionowego,• regulacja liniowoœci.Uk³ad IC802 jest wzmacniaczem odchylania pionowegotypu STV9378. Zasilany jest on napiêciem +15V podawanymKorekcja SH lin.Uk³ad sterowaniado wejœcia 2 i -15V podawanym do wejœcia 4.Wyjœciowy sygna³ odchylania pionowego zcewek odchylaj¹cych podawany jest do wejœcia11 (VPROT) uk³adu SDA9361. Brak sygna³una tym wejœciu oznacza uszkodzenie w uk³adzieodchylania pionowego i powoduje, ¿e na wyjœciu29 (HD) SDA9361 nie ma impulsów steruj¹cychodchylaniem poziomym. Uk³ad odchylaniapoziomego zostaje wy³¹czony.Chassis AE-4 sterowane jest 8-bitowym mikrokontroleremSDA30C164 (IC1001). Uk³ad sterowania zawiera równie¿4-Mbitow¹ pamiêæ programu ROM oraz 16-bitow¹ pamiêæ nieulotn¹EEPROM, w której zapisane s¹: ustawienia geometrii,programy telewizyjne regulacje u¿ytkownika: kontrastu, jaskrawoœci,nasycenia, itp.Sygna³ RESET mikrokontrolera wytwarzany jest w uk³adzieIC1004 (MB3793) typu watch-dog-timer i podawany jestdo wejœcia 28 mikrokontrolera. W regularnych odstêpach czasumikrokontroler poprzez n.32 wysy³a sygna³ do uk³aduIC1004. W przypadku braku tego sygna³u IC1004 wysy³a sygna³RESET do mikrokontrolera. Nó¿ka 21 mikrokontroleraumo¿liwia zablokowanie dzia³ania uk³adu IC1004.Mikrokontroler ma osobne wyjœcia sygna³ów RESET dlanastêpuj¹cych uk³adów:• IC1201 TC9337 Dolby ProLogic - nó¿ka 3,• IC2001 SDA5275 Megatekst dekoder - nó¿ka 41,• IC1816 P87C654 mikrokontroler uk³adu przetwarzania100Hz - nó¿ka 55,• IC3 CXD8624Q dekoder PALPlus,• IC2 CXD825Q PALPlus timer,• IC7 SAA7185 PAL encoder.Funkcje wybranych wyprowadzeñ mikrokontrolera IC1001opisano w tabeli 5.Tabela 5. Opis wybranych nó¿ek uk³adu SDA30C164NrFunkcjaTryb standby. Linia ta wykorzystywana jest tak¿e dowyciszania wzmacniaczy fonii toru g³oœnikowego i18 s³uchawkowego- stan wysoki - tryb pracy-stanniski-trybczuwania19 Dioda LED30Blokuje wyœwietlanie znaków przez dekoder Megatext wtrybie TV31 Kontrola uk³adu obrotu obrazu33Prze³¹czanie PAL/NTSC - steruje prac¹ filtrugrzebieniowego34 Prze³¹cza opóŸnienie grupowe w module front-end37 Kontrola sygna³u Dolby Prologic38 Sygna³ wejœciowy z uk³adu CXD8626Q39 Wejœcie sygna³u z odbiornika podczerwieni40Blokowanie mikrokontrolera przez urz¹dzenie zewnêtrznepoprzez wymuszenie stanu niskiego42 Sygna³ identyfikacji z IC104 (modu³ front-end)48, 50 Po³¹czenie z klawiatur¹ lokaln¹51Sygna³ z czujnika oœwietlenia (tylko w chassis dlaodbiorników KV-C)14 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

TeletekstW chassis AE-4 mo¿liwe jest stosowanie dwóch rodzajówmodu³u teletekstu. W odbiornikach KV-C 4:3 stosowany jestmodu³ z uk³adem SDA5273P-C32 Megatext poziom 1.5.W odbiornikach WX2, WS4 16:9 stosowany jest modu³ zuk³adem SDA5275 Megatext poziom 2.5. Teletekst poziom 2.5jest kompatybilny z teletekstem poziom 1.5.Teletekst poziom 1.5 oferuje nastêpuj¹ce mo¿liwoœci:• 24 linie, 40 znaków w linii,• 9 znaków alfanumerycznych,• normalna i podwójna wysokoœæ liter,• migotanie znaków,• 8 kolorów,• 1kB pamiêci na jedn¹ stronê teletekstu.Teletekst poziom 2.5 oferuje:• 15 zdefiniowanych i 16 zmiennych kolorów o ró¿nej intensywnoœci,• 56 znaków w linii,• migotanie i flashing znaków,• dynamicznie definiowane znaki,• 92 dodatkowe znaki graficzne,• dekodowanie VPS (Video Programming System).Dodatkowo dekoder teletekstu wykorzystywany jest dorealizacji wyœwietlania OSD w odbiorniku.Uk³ad SDA5275 ma nastêpuj¹ce cechy:• wejœcie sygna³u wideo,• wyjœcia sygna³ów RGB,• sterowanie poprzez szynê I 2 C lub interfejs USART,• odbiór teletekstu WST poziom 2.5,• odbiór teletekstu w trybach TOP/FLOF,• pamiêæ wewnêtrzna 14 stron,• wspó³praca z pamiêci¹ zewnêtrzn¹ do 2048 stron,• 41 jêzyków,• przewijanie pionowe i poziome stron teletekstu.}

Tryb serwisowy OTVC Sony z chasssis AE-4W³adys³aw WójtowiczW uzupe³nieniu artyku³u opisuj¹cego chassis AE-4firmy Sony prezentujemy opcje serwisowe odbiornikówzbudowanych w oparciu o to chassis.Wszystkie regulacje i ustawienia trybu serwisowego (opróczprogramowania tablicy kana³ów za pomoc¹ podczerwieni wopcji nr TT46 trybu testowego) dokonywane s¹ przy pomocystandardowego nadajnika zdalnego sterowania u¿ytkownikaRM-862.Tryb serwisowyW celu uruchomienia trybu serwisowego nale¿y wykonaænastêpuj¹ce czynnoœci:• Wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym, a nastêpniew³¹czyæ go ponownie trzymaj¹c wciœniête przyciski[ PROG + ] i [ PROG - ] na klawiaturze lokalnej (na rysunku1 pokazano widok klawiatury lokalnej odbiornika).Potwierdzeniem wprowadzenia odbiornika w tryb serwisowyjest pojawienie siê w prawym górnym rogu ekranukomunikatu OSD “TT”.• Poprzez naciœniêcie przycisku [ MENU ] na pilocie mo¿-liwe jest wyœwietlenie na ekranie menu serwisowego pokazanegona rysunku 2.Gniazdos³uchawkoweAV3Gniazda wejœciowe(typu jack)Rys.1.AVWybór wejœciaVOLPROGDEVICESInit TVPip. Lumisponder & AutosideSub AdjustVideo ProcCol Dec MainDeflect. ContCol Dec SubFeature BoxAIDASingle PIPSoundLine 23 detRys.2.TDA4780TDA9144SDA9361TDA9143S87C654TDA9170SDA9280SDA9288• Wyboru opcji regulacji (uk³adu scalonego) dokonuje siêpoprzez naciskanie przycisku joysticka na pilocie (okr¹g³yprzycisk reaguj¹cy w cztery strony) do góry (zielony)lub na dó³ (niebieski).• Przejœcie do nastêpnego ekranu menu nastêpuje po naciœniêciuœrodka joysticka. Kolejne menu zawieraj¹ zestawienieparametrów regulacyjnych wybranej opcji regulacyjnej(wybranego uk³adu scalonego). W tabeli 1 i 2 przedstawionozestawienie wszystkich parametrów regulacyjnychoraz wartoœci parametrów sugerowanych przez producentadla uk³adów odpowiednio: TDA4780 i SDA9361.Wartoœci liczbowe s¹ typowymi wartoœciami dla sygna³uw systemie PAL. Parametry, dla których jako wartoœæ sugerowanapodano ADJ, wymagaj¹ regulacji w konkretnymegzemplarzu odbiornika. Wyboru parametru regulacyjnegolub ustawienia, jak równie¿ zmianê jego wartoœcidokonuje siê tak¿e przy pomocy joysticka.• Zapamiêtanie nowych nastaw nastêpuje po naciœniêciuœrodka joysticka.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 15

Tryb serwisowy OTVC Sony z chassis AE-4Tabela 1.Parametry regulacyjne uk³adu TDA4780Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 BRT ustawienia u¿ytkownika2 COL ustawienia u¿ytkownika3 PIC ustawienia u¿ytkownika4 HUE ustawienia u¿ytkownika5 R GAIN 316 G GAIN ADJ7 B GAIN ADJ8 R LVL REF 319 G LVL REF ADJ10 B LVL REF ADJ11 PEAK DRV LIMIT 6312 GAMMA 3113 SCP ON = 3LEV OFF = 2LEV ON14 DELAY OFF15 DATA BUFF OFF16 NTSC MATRIX OFF17 HDTV OFF18 FSBL OFF19 AUTO CUT OFF ON20 FSW 2 DIS OFF21 FSW 2 OFF22 FSW 1 DIS OFF23 FSW 1 OFF24 ADAPT BLACK OFF25 Y HIGH 1V OFF26 MOD2 OFF27 BLUE STRETCH OFF28 VM OUT OFF29 PEAK DRV ABS ON30 TIME CNST PEAK LIMIT OFFTryb testowy (Test Mode 2)W trybie testowym mo¿liwy jest bezpoœredni dostêp do pamiêcinieulotnej zarówno w trybie odczytu, jak i edycji zawartoœciw celu zmiany wartoœci parametrów regulacyjnych. Wejœciew tryb testowy mo¿liwy jest z poziomu trybu serwisowego, sygnalizowanegokomunikatem “TT” poprzez naciœniêcie dwóchprzycisków numerycznych. U¿yte przyciski numeryczne okreœlaj¹kod funkcji, zgodnie z opisem przedstawionym w tabeli 3.Wyjœcie z trybu testowego nastêpuje poprzez dwukrotne naciœniêciekodu dwucyfrowego zakoñczonego zerem (00, 10, 20,30, 40, 50, 60, 70, 80, 90) lub poprzez prze³¹czenie odbiornika wtryb standby. Jeœli potrzebne jest wy³¹czenie wyœwietlania komunikatówOSD na ekranie, dokonuje siê tego przy pomocy przycisku[ MUTE ]. Przywrócenie wyœwietlania nastêpuje po kolejnymnaciœniêciu tego samego przycisku.Wybrane procedury ustawiania parametróww trybie serwisowymUstawianie zakresu regulacji jaskrawoœciDo wejœcia doprowadziæ sygna³ testowy pasów w skali szaroœci.Wejœæ w tryb serwisowy i z menu serwisowego wybraæpozycjê Sub Adjust. Po naciœniêciu œrodka joysticka nast¹piwyœwietlenie menu Sub adjustment pokazanego na rys. 3. Przypomocy joysticka nale¿y wybraæ pozycjê Sub Brightness izmieniaæ wartoœæ danych tak, aby dwa ostatnie pasy by³y led-Tabela 2.Parametry regulacyjne uk³adu SDA9361Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 HDE ON2 VR 03 RABL ON4 BLK DIS OFF5 2FH 2*LINE FRQ ON6 STANDBY MODE OFF7 VERTICAL ON8 BSE BLK SELECT OFF9 SSE START SCAN OFF10 SRSE START RED SCAN OFF11 GBE GUARD BAND OFF12 STE SCAN TIME TABLE OFF13 NSA SELF ADAPTION ON14 V SHIFT ADJ15 V SIZE ADJ16 V LIN ADJ17 V S-COR ADJ18 V EHT COMP25” = 78, 29” = 100,28” = 3619 H SIZE ADJ20 PIN PHASE ADJ21 PIN AMP ADJ22 UP COR PIN ADJ23 LOW COR PIN ADJ24 H EHT COMP25” = 78, 29” = 100,28” = 3625 H SHIFT ADJ26 V ANGLE ADJ27 V BOW ADJ28 PWM START 029 D/A 030 V BLK TIME 031 H BLK TIME 032 STAR V SCAN 033 H BLK PHASE 034 V SCAN WIDTH 0 035 V SCAN WIDTH 1 036 GUARD BAND 037 START RED SCAN 038 NUMBER FIELDS 139 NI NON INTERLACE OFF40 NR VSYNC NOISE RED ON41 SCC WITH VBL ON42 MIN LINES/FIELD 043 MAX LINES/FIELD 044 AFC EHT COMP 045 PLL FREQ 646 VCR ON47 GEN MOD OFF48 HSWID ON49 INT H PHASE 23950 PWM WIDTH 051 NOISY VCR OFF52 KILLZIP OFF53 TC3RD OFF54 BANDGAP 4 OFF OFF55 BANDGAP OFF OFF56 BANDGAP 016 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Tryb serwisowy OTVC Sony z chassis AE-4Tabela 3.Wykaz funkcji trybu testowegoKodOpis funkcji00 Powrót do normalnej pracy – wy³¹czenie trybu TT01 W³¹czenie menu serwisowego02 Bezpoœredni dostêp do funkcji redukcji szumu03 Ustawienie g³oœnoœci na poziomie 30%04 W³¹czenie menu trybu serwisowego05 W³¹czenie menu trybu produkcyjnego06 Ustawienie g³oœnoœci na poziomie 80%070809101112W³¹czenie trybu „wygrzewania” –poziom g³oœnoœci naminimum, kontrast i jaskrawoœæ na maksimumPrzywo³anie fabrycznych nastaw wartoœci analogowych –stosowane w koñcowej fazie produkcji w celuzapewnienia wszystkim OTVC opuszczaj¹cym fabrykêtych samych ustawieñ tzn.: ustawienie programu nr 1,jako wejœcie AV zostaje ustawione AV1, wyjœcie AVzostaje ustawione na TV Out, poziom g³oœnoœci w torzeg³oœnikowym i s³uchawkowym na 35% zakresu regulacji,format obrazu 4:3, obrazek PIP wy³¹czony, a jegolokalizacja ustawiona w lewym górnym obszarze ekranuKasowanie rejestru w pamiêci NVM odpowiedzialnego zawybór jêzyka komunikatów OSD; powoduje toautomatyczne pojawianie siê menu wyboru jêzyka poka¿dorazowym w³¹czeniu odbiornika; stan ten trwa domomentu wybrania okreœlonego jêzykaUsuniêcie numeru funkcji trybu testowego, mo¿liwe jestwówczas wprowadzenie dowolnego innego numeru.Jednorazowe u¿ycie funkcji nie powoduje znikniêciakomunikatu “TT”, dwukrotne u¿ycie funkcji powodujewyjœcie z trybu testowegoBezpoœredni dostêp do regulacji balansu, regulacjaodbywa siê bez obecnoœci OSD na ekranieBezpoœredni dostêp do regulacji odcienia (Hue),regulacja odbywa siê bez obecnoœci OSD na ekranie13 Wyœwietlenie danych o konfiguracji odbiornika14 Wyœwietlenie informacji produkcyjnych15Odczyt z pamiêci ROM danych dotycz¹cych fabrycznychnastaw analogowych i przepisanie ich do pamiêci NVMjako danych pocz¹tkowych16 Zapisanie aktualnych danych do pamiêci NVM17Przypisanie oznaczeñ (etykiet) do Ÿróde³ sygna³ów AV:AV1, RGB, AV2, YC2, AV3, YC3, AV4, YC418, 19 -20 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)21 Automatyczna rotacja obrazu: (-4) - > (+4) - > 022 Wyœwietlenie efektu monitorowania b³êdów23Bezpoœredni dostêp do ustawienia zakresu regulacjijaskrawoœci24Bezpoœredni dostêp do ustawienia zakresu regulacjinasycenia koloru25 Status wyœwietlania menu262728Wybór zestawujêzykowego(zestaw 06: zachodnioeuropejski)Wybór zestawujêzykowego(zestaw 38: wschodnioeuropejski)Wybór zestawujêzykowego(zestaw 40: zachodnioeuropejski, anglo-amerykañski)29Wybór zestawujêzykowego(zestaw 55: zachodnioeuropejski, turecki)30 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)31 ÷ 37 -38 Pozycja rastra39 Kasowanie tablicy programów40 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)41 Minimalizowanie obrazu42 ÷ 44 -KodOpis funkcji45 W³¹czanie trybu zabezpieczenia pamiêci NVM4647 ÷ 48 -49Programowanie kana³ów drog¹ podczerwieni przypomocy specjalnego pilota. Nale¿y wybraæ numer funkcjitestowej TT46, na ekranie pojawi siê napis „--PR”.Zapamiêtywanie kolejnych kana³ów bêdzie nastêpowaæod wskazanego numeru. Nastêpuje oczekiwanie natransmisjê z nadajnika programuj¹cego. Jeœli w ci¹gu20s nie nast¹pi transmisja funkcja zostaje anulowana. Wczasie uaktywnienia funkcji TT46 ka¿dy rozkaz z pilotajest interpretowany jako dane programuj¹ce.Kasowanie bajtu testowego pamiêci NVM, maj¹cego zazadanie wykrywanie faktu zapisania pamiêci. Powybraniu tej funkcji odbiornik nale¿y wy³¹czyæ i ponowniew³¹czyæ. Pamiêæ NVM zostanie zapisana danymi zmikroprocesora steruj¹cego (za wyj¹tkiem danych ozaprogramowanych kana³ach). Na koniec nast¹pirównie¿ ustawienie trybu chronionego dla pamiêci NVM.50 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)51 Aktywacja funkcji strobowania52 ÷ 53 -54Bezpoœredni dostêp dofunkcjiSVM(u¿ywane w trybieprodukcyjnym)55Ustawienie stanu wysokiego czytania danychteletekstowych56 Brak ustawienie stanu czytania danych teletekstowych57 W³¹czenie menu serwisowego Megatextu58 W³¹czenie ma³ego okna czytania teletekstu59 W³¹czenie szerokiego okna czytania teletekstu60 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)61 ÷ 63 -64Reset wszystkich uk³adów skomunikowanych poprzezszynê I 2 C65Kasowanie kodów b³êdów zapamiêtanych w pamiêciNVM66 Feature box i Pal Plus67 -68 W³¹czone ignorowanie b³êdów69 Wy³¹czone ignorowanie b³êdów70 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)71 ÷ 72 -73Zmniejszenie poziomu sygna³u RGBmegatekstuo1krok74Zmniejszenie poziomu sygna³u RGBmegatekstuo1krok (tryb produkcyjny)75 -76 CDA936077 SDA928078 PiP79 -80 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)81 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu S87C65482 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu TDA917083Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³aduSAA7185WP84 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu TDA478085 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu TDA914486 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu TDA914387 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu SDA928888 Ustawienie zestawu znaków jêzyka rosyjskiego89Kasowanie ustawienia zestawu znaków jêzykarosyjskiego90 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 17

Tryb serwisowy OTVC Sony z chassis AE-4Sub adjustmentSub PictureSub ColorSub Brightness4/3 CenterPAP H-CenterPAPHWE-OffsetRys.3.wo widoczne. Alternatywn¹ metod¹ wejœcia w regulacjê zakresujaskrawoœci jest wybranie funkcji testowej o numerze23 w trybie testowym.Ustawianie zakresu regulacji nasycenia koloruDo wejœcia doprowadziæ sygna³ testowy pasów kolorowych.Sondê oscyloskopu pod³¹czyæ do wyprowadzenia 3 (B OUT)z³¹cza CN3703 na p³ytce kineskopu C (lub wyprowadzenia 3z³¹cza CN0403 w modelach KV32WS4…). Nastêpnie wejœæw tryb serwisowy i z menu serwisowego wybraæ pozycjê SubAdjust. Przy pomocy joysticka wybraæ pozycjê Sub Color.Zmieniaæ wartoœæ parametru tak, aby trzy ostatnie pasy mia³ytê sam¹ wysokoœæ, jak pokazano to na rysunku 4. Alternatywn¹metod¹ wejœcia w regulacjê zakresu nasycenia koloru jestwybranie funkcji testowej o numerze 24 w trybie testowym.LVL REF (pkt 7) uzyskaæ optymaln¹ biel obrazu,• zapamiêtaæ ustawienia poprzez naciœniêcie przycisku[OK] (na œrodku joysticka) po ka¿dym ustawieniu.Ustawianie geometrii obrazuDo wejœcia doprowadziæ sygna³ testowy odpowiedni doustawiania geometrii obrazu, na przyk³ad obraz kraty z naniesionymcentralnie okrêgiem. Wejœæ w tryb serwisowy i z menuserwisowego wybraæ pozycjê Deflect. Cont. Przy pomocy joystickapotwierdziæ wybór i wyœwietliæ menu Deflect cont.SDA9361 przedstawione w tabeli 3. Zmieniaæ wartoœæ parametrów,dla których w kolumnie „Wartoœæ sugerowana” zapisanoADJ, a¿ do uzyskania optymalnej geometrii obrazu. Narysunku 5 schematycznie zobrazowano znaczenie parametrówregulacji geometrii.V LIN V SIZE V SHIFTRys.4.taki sam poziomUstawianie balansu bieliProcedurê regulacji balansu bieli nale¿y rozpocz¹æ od ustawieniaw³aœciwego napiêcia siatki drugiej. W tym celu do wejœciaodbiornika nale¿y doprowadziæ sygna³ o treœci kropek, aregulacje obrazu, jaskrawoœci i nasycenia koloru ustawiæ naminimum. Nastêpnie do katod R, G i B kineskopu doprowadziænapiêcie sta³e 170V z zewnêtrznego zasilacza. Reguluj¹cpotencjometrem RV3701 (SCREEN) na p³ytce kineskopu ustawiænapiêcie siatki drugiej tu¿ za znikniêciem linii powrotu.Do wejœcia doprowadziæ sygna³ bia³ego pola, wejœæ w trybserwisowy, z g³ównego menu serwisowego wybraæ opcjê VideoProc i wyœwietliæ menu Video Proc. TDA4780. Nastêpnieprzeprowadziæ nastêpuj¹c¹ procedurê regulacyjn¹:• parametr PIC (pkt 3) ustawiæ na maksimum,• parametr R GAIN (pkt 5) ustawiæ na 25,• zmieniaj¹c wartoœci parametrów G GAIN (pkt 6) i B GAIN(pkt 7) uzyskaæ optymaln¹ biel obrazu,• zapamiêtaæ ustawienia poprzez naciœniêcie przycisku[OK] (na œrodku joysticka) po ka¿dym ustawieniu,• parametr PIC (pkt 3) ustawiæ na minimum,• parametr R LVL REF (pkt 8) ustawiæ na 31,• zmieniaj¹c wartoœci parametrów G LVL REF (pkt 6) i BPIN AMP H SIZE V S-CORUP CORPINLOW CORPINH SHIFTANGLEV BOWRys.5. }18 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710TDwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710T (cz.2)Miros³aw Sokó³2. Regulacja odtwarzacza2.1. WprowadzenieGdy odtwarzacz nie jest prawid³owo wyregulowany, tomo¿e czasami lub stale pracowaæ wadliwie, co mo¿e budziæpodejrzenie, ¿e uszkodzony jest pickup lub jakiœ wa¿ny uk³ad.Przed wymian¹ prawdopodobnie uszkodzonego elementuwskazane jest podjêcie próby wyregulowania odtwarzacza.Regulacjê odtwarzacza nale¿y przeprowadzaæ zgodnie z podan¹kolejnoœci¹.2.1.1. Rodzaje regulacjiIC351IC151Tryb testowy- zworkiIC301CN201(TP1) VR1031 VR1516 VR102VR152IC401VR1Tabela 2.1.Regulacje odtwarzacza PD-P710TNr Regulacja Punkt testowy1 Offset ostroœci TP1 - n.6 (FCS.ERR)234K¹t œledzeniaœcie¿kiBalans b³êduœledzenia œcie¿kiPo³o¿enie g³owicylaserowejTP1-n.2(TRK.ERR)TP1-n.2(TRK.ERR)TP1-n.1(RF)ElementregulacjiVR103(FCS.OFS)VR102(TRK.BAL)Wkrêty regulacjinachylenia5 Poziom sygna³u RF TP1 - n.1 (RF) VR1 (RF level)678Wzmocnienie pêtliserwa ostroœciWzmocnienie pêtliserwa œledzeniaœcie¿kiKontrola sygna³ub³êdu ostroœciTP1-n.5(FCS.IN)TP1-n.6(FCS.ERR)TP1-n.3(TRK.IN)TP1-n.2(TRK.ERR)TP1-n.6(FCS.ERR)VR152(FCS.GAN)VR151(TRK.GAN)2.1.2. Przyrz¹dy pomiarowe i narzêdzia1. Oscyloskop dwukana³owy (sonda 10 : 1).2. Generator m.cz.3. Dysk testowy (YEDS-7).4. P³yta CD o œrednicy 12cm.5. Filtr dolnoprzepustowy: 39k + 1nF.6. Rezystor 100k.7. Klucz szeœciok¹tny M3mm.8. Zestaw narzêdzi standardowych.2.1.3. Rozmieszczenie elementów regulacjiRozmieszczenie punktów pomiarowych i elementów regulacjipokazano na rysunku 2.1.2.1.4. Uwagi1. Oscyloskopu dwukana³owego nale¿y u¿ywaæ z sond¹ 10:1.2. Wszystkie ustawienia oscyloskopu podczas pomiarówpodano zak³adaj¹c, ¿e korzysta siê z sondy 10 : 1.2.1.5. Tryb serwisowyOdtwarzacz CD mo¿na wprowadzaæ w tryb serwisowy u³atwiaj¹cyserwisowi przeprowadzenie regulacji i pomiarów kontrolnych.Podczas pracy w trybie serwisowym, przyciski nap³ycie czo³owej urz¹dzenia realizuj¹ odmienne funkcje ni¿ normalnie.Rys.2.1. Rozmieszczenie punktów pomiarowychi elementów regulacji na p³ytce g³ównej.• Wprowadzenie w tryb serwisowy1. Wy³¹czyæ odtwarzacz przyciskiem [ POWER ].2. Zewrzeæ zworki trybu testowego na p³ytce g³ównej - rys.2.1.3. W³¹czyæ odtwarzacz przyciskiem [ POWER ]. Je¿eli trybserwisowy w³¹czy siê prawid³owo, to wskazania wyœwietlaczaró¿ni¹ siê od normalnych wskazañ wystêpuj¹cych pow³¹czeniu odtwarzacza. Je¿eli wskazania s¹ takie jak zazwyczaj,to oznacza to, ¿e tryb serwisowy nie zosta³ prawid³owouruchomiony i nale¿y powtórzyæ punkty 1 ÷ 3.• Wy³¹czanie trybu serwisowego1. Wy³¹czyæ wszystkie funkcje naciskaj¹c przycisk [STOP].2. Wy³¹czyæ odtwarzacz przyciskiem [ POWER ].• Funkcje przycisków w trybie serwisowym[ PROGRAM ] - w³¹czanie serwa regulacji ostroœci.Dzia³anie: Je¿eli szuflada dysku 1 jest zamkniêta, to po naciœniêciuprzycisku [ PROGRAM ] przyjmie ona pozycjê,jak dla odtwarzania. Zaœwieci siê wówczas dioda laserowai powoli opuœci siê mechanizm regulacji ostroœci.Nastêpnie mechanizm zacznie powoli unosiæ siê i serwoostroœci zamknie siê w punkcie, w którym soczewka obiektywuzogniskuje siê na powierzchni dysku. Je¿eli w odtwarzaczu,bêd¹cym w takim stanie, lekko obrócimy zatrzymanydysk rêk¹, to mo¿emy us³yszeæ odg³os dzia³aniaserwomechanizmu regulacji ostroœci.S³yszalny odg³os dzia³ania mechanizmu oznacza, ¿e serworegulacji ostroœci dzia³a prawid³owo. Je¿eli naciœniemyprzycisk [ PROGRAM ] bez obecnoœci dysku, to zaœwiecisiê dioda laserowa i opuœci siê powoli serwomechanizmregulacji ostroœci, a nastêpnie uniesie siê i opuœcidwukrotnie, by na koniec powróciæ do swojej pozycjiwyjœciowej.[ PLAY ] - w³¹czanie serwa napêdu dysku.Dzia³anie: W³¹czy siê silnik napêdu dysku w kierunku zgodnymz kierunkiem wskazówek zegara i kiedy obroty dyskuosi¹gn¹ zalecan¹ prêdkoœæ (oko³o 500 obrotów na sekundê),zamknie siê pêtla serwa napêdu dysku.Uwaga: Gdy nie ma w³o¿onego dysku, to naciœniêcieprzycisku [ PLAY ] mo¿e spowodowaæ, ¿e silnik napêdudysku osi¹gnie maksymaln¹ prêdkoœæ.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 19

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710TTakie same objawy mog¹ wyst¹piæ, gdy serwo regulacjiostroœci nie pracuje prawid³owo lub laser œwieci na powierzchniêlustrzan¹ na najbardziej zewnêtrznym obrze¿u dysku.[PAUSE] - wy³¹czanie/w³¹czanie serwa œledzenia œcie¿ki.Dzia³anie: Naciœniêcie tego przycisku (gdy serwo regulacjiostroœci i serwo napêdu dysku pracuj¹ prawid³owo w zamkniêtejpêtli) spowoduje, ¿e: zamknie siê pêtla serwa œledzeniaœcie¿ki, na wskaŸniku wyœwietli siê numer odtwarzanejœcie¿ki i up³ywaj¹cy czas, a na wyjœciu m.cz. odtwarzaczapojawi siê odtwarzany sygna³ audio.Je¿eli na wskaŸniku nie wyœwietli siê up³ywaj¹cy czaslub jego zliczanie nie bêdzie prawid³owe lub sygna³ audionie bêdzie prawid³owo odtwarzany, to mo¿e to oznaczaæ,¿e: laser œwieci na czêœæ zewnêtrzn¹ dysku, na której nicnie jest nagrane lub coœ jest nieprawid³owo wyregulowanelub wyst¹pi³ jakiœ inny problem.Przycisk ten dzia³a naprzemiennie: wy³¹cza/w³¹cza serwoœledzenia œcie¿ki. Przycisk ten nie dzia³a, gdy nie madysku w mechanizmie odtwarzacza.[ TRACK/MANUAL SEARCH REV ] - przesuwanie g³owicydo wewn¹trz.Dzia³anie: Przesuwa pickup w kierunku wewnêtrznej krawêdzidysku. Gdy zamkniêta jest pêtla serwa œledzeniaœcie¿ki, to naciœniêcie tego przycisku spowoduje automatyczneotwarcie pêtli tego serwa. Nale¿y zachowaæ ostro¿-noœæ podczas korzystania z tej funkcji, gdy¿ pickup niezatrzyma siê automatycznie w punkcie krañcowym.[ TRACK/MANUAL SEARCH FWD ] - przesuwanie g³owicyna zewn¹trz.Dzia³anie: Przesuwa pickup w kierunku zewnêtrznej krawêdzidysku. Gdy zamkniêta jest pêtla serwa œledzenia œcie¿-ki, to naciœniêcie tego przycisku spowoduje automatyczneotwarcie pêtli tego serwa. Nale¿y zachowaæ ostro¿noœæpodczas korzystania z tej funkcji, gdy¿ pickup nie zatrzymasiê automatycznie w punkcie krañcowym.[STOP] - wy³¹czanie funkcji STOP.Dzia³anie: Wy³¹czanie wszystkich uk³adów serwo. Pickuppozostaje w miejscu w którym by³, gdy naciœniêto przycisk[STOP].[ OPEN/CLOSE DISC 1 ] - otwieranie/zamykanie szuflady.Dzia³anie: Otwieranie/zamykanie szuflady.• W³¹czanie odtwarzania w trybie serwisowymW trybie serwisowym uk³ady serworegulacji pracuj¹ niezale¿niei dlatego w³¹czenie odtwarzania dysku wymaga dzia-³ania na przyciskach, które wprowadz¹ prawid³owe ustawieniauk³adów serwo.Poni¿ej podano kolejnoœæ dzia³añ na przyciskach umo¿liwiaj¹c¹w³¹czania odtwarzania dysku w trybie serwisowym:1. [ PROGRAM ] - zapali siê œwiat³o lasera i w³¹czy siê serwoostroœci.2. [ PLAY ] - w³¹czy siê silnik napêdu dysku i w³¹czy siê serwonapêdu dysku.3. [ PAUSE ] - w³¹czy siê serwo œledzenia œcie¿ki.Uwaga: Nale¿y odczekaæ 2 ÷ 3 sekund pomiêdzy kolejnymioperacjami.2.2. Regulacja offset-u ostroœci• Cel: Ustawienie offset-u DC dla wzmacniacza b³êdu ostroœci.• Symptomy rozregulowania: Odtwarzacz nie ustawia ostroœcii sygna³ RF nie jest czysty.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego TP1 - n.6 (FCS ERR). Ustawienia:5mV/dz, 10ms/dz, wejœcie DC.• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, mechanizmzastopowany (w stanie, jak bezpoœrednio po w³¹czeniu trybuserwisowego przyciskiem [ POWER ]).• Element regulacji: Potencjometr VR103 (FCS OFS).• Dysk: Nie jest potrzebny.• Procedura regulacji: Potencjometrem VR103 (FCS OFS)regulowaæ tak, aby napiêcie sta³e w punkcie pomiarowymTP1 - n.6 (FCS ERR) wynosi³o -50mV ± 50mV.2.3. Regulacja k¹ta œledzenia• Cel: Ustawienie k¹ta œledzenia œcie¿ki tak, aby plamki wytwarzaneprzez laser pokrywa³y siê ze œcie¿k¹.• Symptomy rozregulowania: Odtwarzacz nie startuje, znalezienieœcie¿ki jest niemo¿liwe, wystêpuje przeskakiwaniemiêdzy œcie¿kami.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego TP1 - n.2 (TRK ERR) poprzezfiltr dolnoprzepustowy pokazany na rys. 2.2. Ustawienia:50mV/dz, 5ms/dz, tryb DC.• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, w³¹czone serwoostroœci i serwo napêdu dysku, wy³¹czone serwo œledzeniaœcie¿ki.• Element regulacji: Szczelina do ustawiania po³o¿enia g³owicylaserowej.• Dysk: O œrednicy 12cm (nie musi byæ u¿yty dysk YEDS-7).• Procedura regulacji:1. Naciskaj¹c przyciski [ TRACK/MANUAL SEARCHFWD ] lub [ TRACK/MANUAL SEARCH REV ] przesun¹æpickup do zewnêtrznej krawêdzi dysku tak, aby szczelinado regulacji k¹ta œledzenia znajdowa³a siê przy zewnêtrznejkrawêdzi dysku.2. Naciskaj¹c kolejno przyciski [ PROGRAM ] i [ PLAY ]w³¹czyæ uk³ady serworegulacji ostroœci i napêdu dysku.3. W³o¿yæ wkrêtak w szczelinê do regulacji k¹ta œledzenia iregulowaæ tak, aby znaleŸæ punkt zerowy (rys.2.3 i opis:„Znalezienie punktu zerowego”).TP1n.2(TRK ERR)n.4 (GND)39kLPF1nF(10 : 1)Rys.2.2. Schemat uk³adu pomiarowego i po³o¿eniepunktu regulacji k¹ta œledzenia œcie¿ki.20 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710T4. Je¿eli bêdziemy powoli poruszaæ wkrêtakiem od punktu zerowegow kierunku przeciwnym do kierunku wskazówekzegara, to amplituda przebiegu bêdzie stopniowo zwiêkszaæsiê. Gdy bêdziemy nadal poruszaæ wkrêtakiem w tym kierunku,to amplituda przebiegu ponownie zmaleje. Nale¿yobracaæ wkrêtakiem od punktu zerowego w kierunku przeciwnymdo kierunku wskazówek zegara do momentu znalezieniapierwszego punktu, w którym amplituda osi¹ga wartoœæmaksymaln¹. Na rysunku 2.3 pokazano relacje miêdzyk¹tem œledzenia œcie¿ki przez promieñ lasera a kszta³temprzebiegów.Uwaga: Amplituda sygna³u b³êdu œledzenia œcie¿ki wynosioko³o 3V p-p(gdy u¿yto filtru dolnoprzepustowego 39k + 1nF).Je¿eli ta amplituda jest bardzo ma³a (2V p-plub mniej), toobiektyw lasera mo¿e byæ brudny lub pickup jest uszkodzony.Je¿eli ró¿nica pomiêdzy amplitud¹ sygna³u b³êdu dlanajbardziej wewnêtrznego i najbardziej zewnêtrznego brzegudysku jest wiêksza od 10%, to ustawienie k¹ta œledzenia niejest optymalne i regulacjê nale¿y powtórzyæ.5. Naciskaj¹c przycisk [ TRACK/ MANUAL SEARCHREV ] ustawiæ pickup w œrodkowej czêœci dysku. Nacisn¹æprzycisk [ PAUSE ] i sprawdziæ czy na wskaŸniku wyœwietlisiê numer œcie¿ki i up³ywaj¹cy czas. Je¿eli nie wyœwietlisiê czas lub wskazanie czasu bêdzie siê zmienia³o nieregularnie,to nale¿y sprawdziæ ustawienie punktu zerowego ipowtórzyæ regulacjê k¹ta œledzenia œcie¿ki.Znalezienie punktu zerowegoGdy w³o¿ymy wkrêtak w szczelinê do regulacji k¹ta œledzeniai zmienimy go, to zmieni siê amplituda sygna³u b³êdu œledzeniaœcie¿ki w punkcie pomiarowym TP1 - n.2. W zakresie zmianyk¹ta œledzenia znajduje siê od 5 ÷ 6 po³o¿eñ, dla których amplitudaprzebiegu osi¹ga minimum. Spoœród tych 5 ÷ 6 po³o¿eñjest tylko jedno, w którym obwiednia przebiegu jest wyg³adzona.Jest to takie po³o¿enie, w którym promienie lasera trafiaj¹jednoczeœnie w tê sam¹ œcie¿kê (rys.2.3). Punkt ten nazywanyjest punktem zerowym. Ustawienie prawid³owego k¹ta œledzenia,oznacza znalezienie punktu zerowego, a g³owica laserowaznajduje siê wówczas w pozycji odniesienia.obrót przeciwny do kierunku ruchuwskazówek zegaraobrót zgodnie z kierunkiem ruchuwskazówek zegara2.4. Regulacja balansu b³êdu œledzenia œcie¿ki• Cel: Skorygowanie ró¿nic w czu³oœci fotodiod œledzeniaœcie¿ki.• Symptomy rozregulowania: Odtwarzacz nie startuje lub znalezienieœcie¿ki jest niemo¿liwe.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego TP1 - n.2 (TRK ERR) poprzezfiltr dolnoprzepustowy (rys.2.2). Ustawienia: 50mV/dz, 5ms/ dz, tryb DC.• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, w³¹czone serwoostroœci i serwo napêdu dysku, wy³¹czone serwo œledzeniaœcie¿ki.• Element regulacji: VR102 (TRK BAL).• Dysk: Dysk testowy YEDS-7.• Procedura regulacji:1. Naciskaj¹c przyciski [ TRACK/MANUAL SEARCHFWD ] lub [ TRACK/MANUAL SEARCH REV ] ustawiæpickup w po³owie drogi wzd³u¿ dysku (R=35mm).2. Naciskaj¹c kolejno przyciski [ PROGRAM ] i [ PLAY ]w³¹czyæ uk³ady serworegulacji ostroœci i napêdu dysku.3. Przesun¹æ liniê œwietln¹ (masy) na œrodek ekranu oscyloskopui prze³¹czyæ wejœcie oscyloskopu na tryb pracy DC.4. Regulowaæ potencjometrem VR102 (TRK BAL) tak, abyamplitudy dodatnia i ujemna sygna³u b³êdu œledzenia œcie¿-ki w punkcie pomiarowym TP1 - n.2 (TRK ERR) by³y takiesame (aby nie by³o sk³adowej sta³ej) - rys.2.4.2.5. Regulacja po³o¿enia g³owicy laserowej• Cel: Ustawienie k¹tów po³o¿enia g³owicy pickup w stosunkudo p³aszczyzny dysku tak, aby promieñ lasera œwieci³ prostona dysk, zapewniaj¹c jak najlepszy odczyt sygna³u RF.• Symptomy rozregulowania: Przerywane odtwarzanie: niektóredyski s¹ odtwarzane a inne nie.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego TP1 - n.1 (RF). Ustawienia:20mV/dz, 200ns/dz, wejœcie AC.• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, w³¹czone odtwarzanie.• Element regulacji: Wkrêty do regulacji po³o¿enia g³owicylaserowej.• Dysk: O œrednicy 12cm (nie musi byæ u¿yty dysk YEDS-7).• Procedura regulacji:1.Naciskaj¹c przyciski [ TRACK/MANUAL SEARCHFWD ] lub [ TRACK/MANUAL SEARCH REV ] ustawiæpickup w po³owie drogi wzd³u¿ dysku (R=35mm). Nastêpniew³¹czyæ odtwarzanie naciskaj¹c kolejno przyciskicharakterystykaw TP1 n.2satysfakcjonuj¹ca pozycja regulacjipunk zerowyAA ≠ BABBA=Bpunk zerowymaksymalna amplitudapoza punktem zerowymRys.2.3. Znajdowanie punktu zerowego po³o¿eniag³owicy laserowej.jest sk³adowa sta³abrak sk³adowej sta³ejRys.2.4. Regulacja balansu b³êdu œledzenia œcie¿ki.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 21

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710T[ PROGRAM ], [ PLAY ] i [ PAUSE ] - spowoduje to w³¹czenieodpowiednich uk³adów serworegulacji przed uruchomieniemodtwarzania w trybie serwisowym.2. Regulowaæ kluczem szeœciok¹tnym M3, ustawienie w kierunkupromieniowym (rys.2.5) obserwuj¹c charakterystykêoka zgodnie z rys.2.6 (kszta³t rombu w centralnej czêœcisygna³u RF) tak, aby by³a ona maksymalnie czysta.3. Regulowaæ kluczem szeœciok¹tnym M3, ustawienie w kierunkustycznym (rys.2.5) obserwuj¹c charakterystykê okazgodnie z rys.2.6 (kszta³t rombu w centralnej czêœci sygna-³u RF) tak, aby by³a ona maksymalnie czysta.4. Powtórzyæ regulacjê ustawienia w kierunku promieniowym istycznym tak, aby charakterystyka oka by³a maksymalnie czysta.Je¿eli jest to konieczne, to nale¿y regulowaæ wkrêtaminaprzemiennie do czasu uzyskania czystego przebiegu.2.6. Regulacja poziomu RF• Cel: Ustawienie optymalnej wartoœci amplitudy sygna³u RF.• Symptomy rozregulowania: Odtwarzacz nie odtwarza lub nieznajduje œcie¿ki.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego TP1 - n.1 (RF). Ustawienia:50mV/dz, 10ms/dz, wejœcie AC.• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, w³¹czone odtwarzanie.• Element regulacji: VR1 (laser power).• Dysk: Dysk testowy YEDS-7.• Procedura regulacji:1. Naciskaj¹c przyciski [ TRACK/MANUAL SEARCHFWD ] lub [ TRACK/MANUAL SEARCH REV ] ustawiæpickup w po³owie drogi wzd³u¿ dysku (R=35mm). Nastêpniew³¹czyæ odtwarzanie naciskaj¹c kolejno przyciski[ PROGRAM ], [ PLAY ] i [ PAUSE ] - spowoduje to w³¹czenieodpowiednich uk³adów serworegulacji przed uruchomieniemodtwarzania w trybie serwisowym.2. Regulowaæ potencjometrem VR1 moc lasera tak, aby amplitudasygna³u RF wynosi³a 1.2V p-p ± 0.1V.kierunek promieniowykierunek stycznykierunekpromieniowyZ³e ustawienieZ³e ustawienieOptymalne ustawienieOptymalneustawienieZ³e ustawienieRys.2.6. Charakterystyka oka.Z³e ustawienie2.7. Regulacja wzmocnienia pêtli serwa ostroœci• Cel: Ustawienie optymalnej wartoœci wzmocnienia pêtli serwaregulacji ostroœci.• Symptomy rozregulowania: Nie w³¹cza siê odtwarzanie lubuk³ad reguluj¹cy ostroœæ ha³asuje.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopi woltomierz zgodnie z rys.2.7. Ustawienia:- kana³ 1: 20mV/dz, tryb X-Y,- kana³ 2: 5mV/dz.• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, w³¹czone odtwarzanie.• Element regulacji: VR152 (FCS GAN).• Dysk: Dysk testowy YEDS-7.• Procedura regulacji:1. Na wyjœciu generatora akustycznego ustawiæ czêstotliwoœæ1.2kHz i amplitudê 1V p-p .2. Naciskaj¹c przyciski [ TRACK/MANUAL SEARCHFWD ] lub [ TRACK/MANUAL SEARCH REV ] ustawiæpickup w po³owie drogi wzd³u¿ dysku (R=35mm). Nastêpniew³¹czyæ odtwarzanie naciskaj¹c kolejno przyciski[ PROGRAM ], [ PLAY ] i [ PAUSE ] - spowoduje to w³¹czenieodpowiednich uk³adów serworegulacji przed uruchomieniemodtwarzania w trybie serwisowym.3. Potencjometrem VR152 (FCS GAN) regulowaæ tak, abykrzywa Lissajous by³a symetryczna wzglêdem osi X i Y,jak pokazano to u do³u rysunku 2.7.DyskTP1n.5(FCS IN)n.4(GND)n.6(FCS ERR)100k1.2kHz1Vp-p(10:1)XYkierunekstycznyZa du¿e wzmocnienieOptymalne wzmocnienieZa ma³e wzmocnienieRys.2.5. Rozmieszczenie punktów regulacji po³o¿eniag³owicy laserowej wzglêdem p³aszczyzny dysku.Rys.2.7. Regulacja wzmocnienia serwa ostroœci.}Dokoñczenie w nastêpnym numerze.22 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Odbiornik satelitarny model 3022 firmy NEC CorporationOdbiornik satelitarny model 3022 firmy NEC CorporationJerzy Gremba, Sebastian GrembaW artykule tym przedstawiono opis dzia³aniaanalogowego odbiornika satelitarnego model 3022firmy NEC Corpration. Zamieszczono w nim równie¿opis lokalizacji i eliminacji typowych uszkodzeñodbiornika.1. Schemat blokowy odbiornikaSchemat blokowy odbiornika przedstawiono na rysunku 1.Sygna³ w.cz. po pierwszej przemianie w LNB doprowadzonyjest do wejœcia (IF input) g³owicy odbiornika (Tuner unit), wktórej nastêpuje wstêpne wyselekcjonowanie i wzmocnieniesygna³u, druga przemiana (Down conv.) oraz demodulacja FM(FM demod.). Do listwy zaciskowej odbiornika doprowadzonyjest wyjœciowy sygna³ automatycznej regulacji wzmocnienia(AGC).Wyjœciowy sygna³ g³owicy (Baseband) doprowadzony jestdo prze³¹cznika wyboru sygna³u (BB Selection), uk³adu deemfazy(De emp. CCIR), uk³adu redukcji szumów pracuj¹cego wsystemie Panda 1 (Wegener Panda 1 dec.), demodulatora FMz podnoœn¹ 6.5MHz (6.5MHz FM demod.) oraz opcjonalniedo dodatkowego demodulatora FM.Sygna³ baseband po uformowaniu charakterystyki w uk³adziedeemfazy doprowadzony jest do filtru dolnoprzepustowego(LPF 5.0MHz). Do prze³¹cznika wyboru sygna³u (BBSelection) doprowadzony jest równie¿ sygna³ po deemfazie orazodfiltrowany sygna³ nieklampowany (bez usuniêcia sygna³udyspersji). Jeden z tych trzech sygna³ów baseband dostarczanyjest do koñcówki BB out gniazda przeznaczonego do wspó³pracyz zewnêtrznym dekoderem. Sygna³ baseband po usuniêciusk³adowej dyspersji w uk³adzie klampuj¹cym (Clamp),poprzez prze³¹cznik (SW) i uk³ad separuj¹cy (Buff) doprowadzonyjest do: wyprowadzenia Video out gniazda Scart, wyprowadzeniaVideo out gniazda RCA oraz do wejœcia wizyjnegomodulatora (RF remod.).Do wejœcia Ext. prze³¹cznika SW doprowadzany jest zewnêtrznysygna³ Ext. Video pochodz¹cy z zewnêtrznego Ÿród³a,na przyk³ad z dekodera.Sygna³ audio po redukcji szumów (Wegener Panda 1 dec.),dla lewego i prawego kana³u przesy³any jest poprzez prze³¹cznikiSW do prze³¹czników SwL i SwR, nastêpnie przez uk³adywyciszania szumów (Mute) doprowadzony jest do odpowiednichwyprowadzeñ L i R Audio out gniazd Scart oraz RCA.Sygna³y audio na wyjœciach uk³adów wyciszania (Mute) podlegaj¹zmieszaniu w bloku (Mix) i nastêpnie po przejœciu przezkolejne dwa klucze prze³¹czaj¹ce SW oraz trzeci blok wyciszania(Mute), doprowadzone s¹ do wejœcia audio modulatora(RF remod.).Poprzez dwa wymienione ostatnio klucze i uk³ad wyciszaniadoprowadzony jest wyjœciowy sygna³ z bloku demodulatoraz podnoœn¹ 6.5MHz (sygna³ ON na wejœciu klucza SW).IF input15/20V300mA max.RemotesensorTuner unitDown conv.FM demod.PSC INPSC OUTAFTVt0/5V10mA maxAGCGNDSkewB.B SelectionW/O emp (CCIR)De emp.(CCIR)W emp (CCIR)UnclampL.P.F.5.0 MHzInt.Clamp#SWBuffExt.B.B outExt. videoAudio in LAudio in RR.G.B.Blanking15 pin D-sub 21 pinScart12V 300mA12VAV SWVideo outLAudio outRPowerT.E.S.StereoMonoMuteTV/RadioInd.FrontpanelTunningmicroprocessorµPD17002Trans.Audio# modecontrolLinefilterWegenerPanda1 dec.##SW#SWExtIntExtInt#SwL#SwRMuteMuteVideo outLR Audio outMonoPresetCTLInd.TU. Vt+20V/15V (LNC)+12V+12V (DEC.)+5VAC240V50Hz6.5 MHzFM demod.FM demod.Option CCTONOFF#SWAudio specialMix#SW0/5VB/GMuteIRF remod.H.P. amp.Rys.1. Schemat blokowy odbiornika NEC3022.40-44chAnt outAnt inH.P. outSERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 23

Odbiornik satelitarny model 3022 firmy NEC CorporationZa poœrednictwem ostatniego klucza SW 0/5V do modulatoramo¿e byæ doprowadzony sygna³ audio pochodz¹cy z dodatkowegouk³adu demodulatora FM (montowanego opcjonalnie dlainnej podnoœnej audio). Zdemodulowany sygna³ z podnoœn¹6.5MHz lub dodatkow¹ w wersji monofonicznej doprowadzonyjest równie¿ do gniazda Mono audio out. Do prze³¹cznikówSwL i SwR (do ich wejœæ Ext.) doprowadzane s¹ zewnêtrznesygna³y Audio in L i Audio in R z gniazda D-sub. Modulatorprzystosowany jest do pracy na kana³ach 40÷44 w standardzieB/G. Sygna³y lewego i prawego kana³u steruj¹ wzmacniaczs³uchawkowy (HP amp.).Praca odbiornika jest kontrolowana przez procesor (Tunnigmicroprocessor) µPD17002CU-520 firmy NEC. S¹ to nastêpuj¹cesygna³y:• sygna³ sterowania uk³adami wyciszania,• sygna³y sterowania (Audio mode control) prze³¹cznikamiSwL, SwR oraz kluczami SW (oznaczonymi na schemaciesymbolem #),• sygna³ wejœciowy dla g³owicy (PSC IN),• sygna³ wyjœciowy preskalera g³owicy (PSC OUT),• sygna³ wyjœciowy ARCz g³owicy (ATF),• napiêcie strojenia (Vt) przeznaczone do strojenia g³owicy,• napiêcie 0/5V o maksymalnej obci¹¿alnoœci 10mA doprowadzonena listwê zaciskow¹,• sygna³ do sterowania polaryzatorem (Skew) wyprowadzonyna listwê zaciskow¹,• sygna³ wejœciowy pochodz¹cy z odbiornika podczerwieni(Remote sensor),• sygna³y steruj¹ce 4 cyfrowym wskaŸnikiem LED,• sygna³y wejœciowe z klawiatury lokalnej odbiornika: Power,TES, Stereo, Mono, Mute, TV/Radio,• sygna³y z panelu sterowania (Preset CLT),• sygna³y steruj¹ce wskaŸnikami LED: Front panel i PresetCLT.Uk³ady odbiornika zasilane s¹ z zasilacza (Trans.) dostarczaj¹cegonapiêæ: do zasilania systemu strojenia (TU Vt), +20/15V do zasilania LNB, +12V do zasilania uk³adów odbiornika,+12V do zasilania dekodera oraz +5V do zasilania cyfrowychuk³adów odbiornika.2. Uk³ad redukcji szumów w systemie WegenerPanda 1Schemat blokowy tego uk³adu przedstawiono na rysunku2. Sygna³ baseband po uprzednim odfiltrowaniu w filtrze górnoprzepustowymHPF doprowadzany jest do wzmacniaczawstêpnego (Amp.) zrealizowanego na uk³adzie scalonymIC301. Po wzmocnieniu doprowadzony jest do czterech torów,gdzie w sk³ad ka¿dego z nich wchodzi filtr pasmowy BPFdla okreœlonej podnoœnej: 7.02MHz, 7.20MHz, 7.38MHz,7.56MHz i demodulator FM (FM Dem. zrealizowane na uk³adachIC502÷IC505).Sygna³y audio (po demodulacji) przesy³ane s¹ do klucza(Select sw.) zbudowanego na uk³adzie IC506. Sygna³em steruj¹cymtrybem stereo (Stereo Mode Select) pochodz¹cym z procesorawybierane s¹ pary stereo 7.02MHz i 7.20MHz lub7.38MHz i 7.56MHz. Wyjœciowe sygna³y dla lewego i prawegokana³u audio pochodz¹ce z klucza (Select sw.) doprowadzones¹ do filtrów dolnoprzepustowych (LPF) zrealizowanych nauk³adach scalonych IC801 i IC803, a nastêpnie do wzmacniaczyregulacyjnych (IC802 i IC804) wspó³pracuj¹cych z uk³ademkompandora stereofonicznego IC806, zrealizowanego nauk³adzie NE572. Wyjœciowe sygna³y wzmacniaczy regulowanychs¹ filtrowane przez uk³ady deemfazy o sta³ej czasowej 75µsokreœlonej przez elementy R822, C808 oraz R852, C838.3. Wybrane aspekty serwisowe odbiornikaObjaw: brak obrazu.• sprawdziæ czy na wejœcie odbiornika doprowadzony jestsygna³ z anteny SAT,• wybraæ tryb INT mode,• brak sygna³u wizji na okreœlonych wyjœciach gniazd -sprawdziæ obwód z uk³adem IC701 (µPD4066B),• brak sygna³u wizji na wszystkich wyjœciach gniazd - sprawdziæczy sygna³ pojawia siê na n.1 uk³adu IC701. Jeœli jestw³aœciwy - sprawdziæ: IC701, Q714, Q715 i Q723. JeœliH.P.F.Amp.IC301TA7051BPStereo mode selectB.P.F.7.38MHzB.P.F.7.02MHzB.P.F.7.56MHzB.P.F.7.20MHzIC502FM Dem.µPC1028HAIC503FM Dem.µPC1028HAIC504FM Dem.µPC1028HAIC505FM Dem.µPC1028HAIC801L.P.F.µPC4558IC506Select sw.µPD4066BQIC803L.P.F.µPC4558IC802Amp.µPC4741IC806Noise reductionNE572IC804Amp.µPC4741R822,C80875µs de-emp.R852,C83875µs de-emp.Rys.2. Schemat blokowy uk³adu redukcji szumów w systemie Wegenera Panda 1 odbiornika NEC3022.24 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Odbiornik satelitarny model 3022 firmy NEC CorporationTabela 1TrybpracyST1ST2M1M2M3M4n.21f 1,2 /f 3,4n.22K-LHLHHLLIC1001 f 1,2 /f 3,4 IC506LLHLHLn.23K-PLLLHLHQ316 Q507 n.5, 6 n.12, 13ONOFFONONOFFOFFONOFFONONOFFOFFTabela 2Tryb L P IC301pracy Q319 Q303 Q320 Q304 n.5 n.13 n.6 n.12ST1ST2M1M2M3M4OFFOFFONOFFONOFFOFFOFFONOFFONOFFOFFOFFOFFONOFFONOFFOFFOFFONOFFONjest nieprawid³owy - sprawdziæ czy sygna³ pojawia siê nakoñcówce 13 g³owicy TN701. Jeœli sygna³ na tej koñcówcejest w³aœciwy - sprawdziæ Q701 i Q725, a je¿eli jestniew³aœciwy - uszkodzona jest g³owica TN701.Objaw: brak sygna³u audio w obu kana³ach w trybie mono.Sprawdziæ, czy na bazie tranzystora Q313 pojawia siê sygna³.Jeœli jest prawid³owy - uszkodzony jest Q313, je¿eli jest nieprawid³owynale¿y sprawdziæ, czy sygna³ pojawia siê na n.1 i 4 uk³aduIC304 (µPD4066B). Jeœli jest w³aœciwy - uszkodzony jest IC304.W przypadku niew³aœciwego sygna³u na tych nó¿kach - sprawdziæIC303, IC305 wraz z elementami z ich otoczenia.Objaw: brak sygna³ów audio w trybie stereo.Sprawdziæ czy sygna³ pojawia siê na koñcówkach 2 i 5 z³¹czaPA. Jeœli jest nieprawid³owy - uszkodzony jest blok PAN-DA-1, je¿eli jest prawid³owy - sprawdziæ sygna³y na wszystkichnó¿kach uk³adu IC301 (µPD4066B). Jeœli s¹ niew³aœciwe- uszkodzony jest IC301, z kolei jeœli s¹ w³aœciwe nale¿y sprawdziæwszystkie sygna³y na nó¿kach uk³adu IC302. W przypadkuniew³aœciwego sygna³u uszkodzony jest IC302, a gdy sygna³jest w³aœciwy - sprawdziæ Q306 i Q307.Objaw: brak pracy w trybie Select Sound Mode.Nale¿y sprawdziæ uk³ady scalone i tranzystory zgodnie ztabelami 1 i 2, gdzie:• ON - stan za³¹czenia tranzystora,• OFF - stan wy³¹czenia tranzystora,• L - stan niski,• H - stan wysoki,• K-L - kana³ lewy audio,LLHLHLHLHHLLHHLHLHLLLHLHLHLLHHHHHLHLTabela 3TrybpracyTVRADIOIC1001n.24TV/RADIOLHQ321OFFON• K-P - kana³ prawy audio,• f 3,4 - podnoœne 7.38 i 7.56MHz,• f 1,2 - podnoœne 7.02 i 7.20MHz.Objaw: odbiornik nie pracuje w trybie Select TV/RADIOMode.Sprawdziæ uk³ady scalone i tranzystory zgodnie z danymipodanymi w tabeli 3.Objaw: Odbiornik nie pracuje w trybie Select V.A. INT/EXT Mode.Sprawdziæ uk³ady scalone zgodnie z danymi podanymi wtabeli 4.4. Regulacje odbiornikaQ311OFFONIC304n.5 n.13W przypadku rozstrojenia uk³adów lub wymiany uszkodzonychelementów nale¿y przeprowadziæ regulacjê niektórychparametrów.4.1. Regulacja wyjœciowego sygna³u wideo• doprowadziæ sygna³ (najlepiej kontrolny) do wejœcia odbiornika,• wyjœcie sygna³u wideo (na koñcówce Video out gniazdawyjœciowego Scart lub RCA) obci¹¿yæ rezystorem 75R iprzy³¹czyæ sondê oscyloskopu,• rezystorem VR701 tak regulowaæ, aby poziomu sygna³uwynosi³ 1V±0.1V PP .4.2. Regulacja podnoœnej 6.5MHz modulatora• przy³¹czyæ generator FM zgodnie z rysunkiem 3,• ustawiæ czêstotliwoœæ na 6.5MHz z modulacj¹ 400Hz, dewiacj¹±50kHz i poziomem wejœciowym 100dBµ,• miernikiem zniekszta³ceñ mo¿na ustawiæ minimum zniekszta³ceñmierz¹c sygna³ na n.7 uk³adu IC303 i reguluj¹ccewk¹ T301.4.3. Regulacja uk³adu z systemem redukcji szumówWegener Panda 1• nale¿y wykonaæ po³¹czenia generatora FM z uk³ademodbiornika, zgodnie ze schematem przedstawionym na rysunku4.HLLHFM Mod. 7512V0.1µFR334R333R335Q308Rys.3. Schemat przy³¹czenia generatoraFM do regulacji podnoœnej 6.5MHz.Tabela 4DECODE IC1001 VIDEO IC701 AUDIO IC701Tryb VIDEOpracy AUDIOwskaŸnik n.3 n.4 Q714 Q715 n.5 n.13 Q317 Q305 n. n.5, 6 12,13INT X L L OFF OFF L H OFF OFF L HDecodeVideoDecodeV, ADecodeVideoH L ON ON H L OFF OFF L HWszystkie H H ON ON H L ON ON H LSERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 25

4.3.1. Strojenie obwodu demodulatora• przy³¹czyæ generator FM z czêstotliwoœci¹ moduluj¹c¹400Hz, dewiacj¹ ±50kHz, czêstotliwoœci¹ podnoœnej7.38MHz i poziomem wejœciowym 70dBµ. CTL SW przy-³¹czyæ do +12V,• przy³¹czyæ miernik zniekszta³ceñ do n.7 uk³adu IC502 icewk¹ L505 regulowaæ na minimum zniekszta³ceñ (2.7%),• kolejno ustawiæ czêstotliwoœci podnoœnych: 7.02MHz,7.56MHz i 7.20MHz oraz reguluj¹c cewkami odpowiednio:L506, L507 i L508 ustawiæ na minimum zniekszta³ceñ(2.7%).4.3.2. Regulacja poziomu sygna³u wejœciowego obwoduPanda 1• przy³¹czyæ CTL SW do masy, generator ustawiæ na czêstotliwoœæmoduluj¹c¹ 400Hz, podnoœn¹ 7.02MHz, dewiacjê±50kHz i poziom wejœciowy 70dBµ.• regulowaæ rezystorem nastawnym VR502 do poziomu700mV PP mierzonego na koñcówce „+” kondensatora C896,• ustawiæ czêstotliwoœæ podnoœnej na 7.20MHz i regulowaærezystorem nastawnym VR504 na napiêcie 700mV PP mierzonena koñcówce „+” kondensatora C897,• przy³¹czyæ CTL SW do 12V i czêstotliwoœæ podnoœnejustawiæ na 7.38MHz. Regulowaæ rezystorem nastawnymVR501 na napiêcie 700mV PP mierzone na koñcówce „+”kondensatora C896,• ustawiæ podnoœn¹ 7.56MHz i regulowaæ rezystorem nastawnymVR503 na napiêcie 700mV PP mierzone na koñcówce„+” kondensatora C897.4.3.3. Regulacja poziomu wyjœciowego sygna³u i charakterystykiczêstotliwoœciowej obwodu Panda 1• ustawiæ CTL SW na masê (STEREO 1), generator na czêstotliwoœæmoduluj¹c¹ 10kHz, czêstotliwoœæ podnoœn¹ na7.02MHz i poziomie wejœciowym 100dBµ,Audio S.G.f 400Hz10kHzFM mod.output level: 100dBµ70dBµFM div ± 50kHz0kHzCarrier frequency f 07.02MHz7.20MHzf 0 7.38MHz7.56MHzRys.4. Schemat w³¹czeniageneratora FM do regulacjiuk³adu Panda 1.0.1µF• przy³¹czyæ oscyloskop do n.7 uk³adu IC802 i rezystoremVR801 regulowaæ na wartoœæ sygna³u 2.8V PP ,• rezystorem VR802 regulowaæ na wartoœæ 2.8V PP obserwuj¹cpoziom sygna³u na n.7 uk³adu IC802 po ustawieniu czêstotliwoœcimoduluj¹cej na wartoœæ 400Hz,• powtórzyæ czynnoœci z dwóch ostatnich punktów, w celuustawienia poziomu sygna³u na wartoœæ 2.8V PP , dla czêstotliwoœcimoduluj¹cych generatora na 400Hz i 10kHz,• czêstotliwoœæ podnoœn¹ generatora FM ustawiæ na7.20MHz, a sygna³ moduluj¹cy na 400Hz,• przy³¹czyæ oscyloskop do n.8 uk³adu IC804 i rezystoremVR803 regulowaæ na wartoœæ 2.8V PP sygna³u,• regulowaæ rezystorem VR804 na wartoœæ sygna³u 2.8V PP dlaczêstotliwoœci moduluj¹cej generatora ustawionej na 10kHz,• powtórzyæ czynnoœci z dwóch ostatnich punktów ustawiaj¹csygna³ na wartoœæ 2.8V PP , wybieraj¹c kolejno czêstotliwoœcimoduluj¹ce 400Hz i 10kHz.}75GNDPANDA 1PC connector42PB connector12V12VDCPower supply5CTL SW

Wybrane uszkodzenia odbiornika ITT Nokia SAT1100Jerzy Gremba, Sebastian GrembaPrzedstawione uwagi serwisowe dotycz¹ równie¿odbiorników Salora 5902 i Salora SRV1150 model6241.Objaw: brak sygna³u polaryzacji.Nale¿y przeœledziæ œcie¿ki po³¹czeniowe oraz po³¹czenialutowane na p³ycie g³ównej prowadz¹ce do wyjœcia steruj¹cegopolaryzator. W celu przetestowania obwodu steruj¹cego polaryzator,nale¿y do gniazda wyjœciowego polaryzatora przy³¹czyærezystor 68R i wykonaæ na nim pomiar napiêcia. Mierzonenapiêcie powinno wynosiæ 0V przy ustawieniu POL 0 oraz oko³o9V po wybraniu POL 9. Na zmianê kroku sterowania polaryzacj¹o 1 przypada zmiana napiêcia wynosz¹ca oko³o 1V.Objaw: nie pracuje dekoder.Nale¿y trzykrotnie nacisn¹æ przycisk [0], w celu wybraniazewnêtrznej pêtli. Zapamiêtanie ustawienia w³aœciwego kana³ujest realizowane poprzez naciœniêcie [ STORE ], po którymwybierany jest dwucyfrowy numer kana³u, w czasie nieprzekraczaj¹cym 8 sekund.ECdodaæ tranzystorBC547dodaæ rezystor 5k6dodaæ diodê 1N4148wykonaæ po³¹czeniedodatkowym przewodemWymieniæ regulator 7818na 7812 w obudowie izolowanej.Odci¹æ punkt lutowniczy œrodkowejnó¿ki regulatora od masy.dodaæ diodêZenera 5V6Rys.1. Sposób modyfikacji p³yty odbiornika SAT1100w celu prze³¹czania zasilania LNB napiêciem13/18V.26 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Objaw: brak obrazu na niektórych kana³ach - odbieranyjest tylko raster.Przyczyn¹ mo¿e byæ wybranie zewnêtrznej pêtli. Mo¿nato usun¹æ poprzez trzykrotne naciœniêcie przycisku [0] w celuwy³¹czenia zewnêtrznej pêtli i zapamiêtanie ustawienia.Jeœli te zabiegi nie pomog¹, problem ten mo¿e byæ spowodowanyprzez niesprawne tranzystory. Nale¿y spróbowaæ po-³¹czyæ ze sob¹ zworki JS28 i JS29, umieszczone w œrodkowejczêœci p³yty. Jeœli pojawi siê obraz, œwiadczy to o uszkodzeniuzamontowanych „powierzchniowo” (SMD) tranzystorów PNPprzy³¹czonych do zworek. Tranzystory te mo¿na wymieniæ natranzystory w obudowach konwencjonalnych np. typu FXT749.Objaw: brak napiêcia zasilania LNB.Napiêcie na wejœciu IT02 powinno wynosiæ 25V, natomiastwychodz¹ce powinno byæ równe 18V, jest ono doprowadzonedo g³owicy. Nale¿y sprawdziæ, czy na koñcówce g³owicy doprowadzaj¹cejnapiêcie zasilania LNB wystêpuje zwarcie.Model Salora SRV1150 typ 6241Objaw: brak sygna³u dla OTVC.Nale¿y wymieniæ tranzystor T30 (TIP32A) i sprawdziæ po-³¹czenia lutowane uk³adu IC13 (7805).Objaw: brak sygna³u wizji, jest tylko raster.Nale¿y wymieniæ kondensator elektrolityczny C50(2200µF/16V).Modyfikacja p³yty w celu uzyskania prze³¹czanianapiêciem 13/18VWczeœniejsze modele odbiorników nie by³y przystosowanedo prze³¹czania zasilania LNB napiêciem 13/18V. Modyfikacjêp³yty odbiornika przedstawiono na rysunku 1. W celumodyfikacji nale¿y:• wymieniæ regulator 7818 na 7812 (w wersji izolowanej),• zamontowaæ dodatkowy tranzystor NPN (np. BC547),• zamontowaæ diodê Zenera 5V6, diodê 1N4148 i rezystor 5k6.Po modyfikacji napiêcie zasilania LNB 13V lub 18V jestwybierane poprzez ustawienie “0” dla polaryzacji pionowejoraz ustawienie 1 do 9 dla polaryzacji poziomej. Procedurajest nastêpuj¹ca: naciœniêcie przycisku [ POL ], [ 0 ], [ STO-RE ] i wybranie dwóch cyfr numeru kana³u. }

Opis uk³adu TDA9109/SN firmy ThomsonOpis uk³adu TDA9109/SN firmy ThomsonMarian BorkowskiProcesor TDA9109/SN steruje wszystkimi funkcjamiuk³adu odchylania pionowego i poziomego wmonitorach wieloczêstotliwoœciowych. Jest on zw³aszczaczêsto stosowany w monitorach o przek¹tnejkineskopu 15” i 17”.Uk³ad TDA9109/SN zawiera wewnêtrzny blok synchronizacjirealizuj¹cy funkcjê korekcji geometrii obrazu. Dodatkow¹zalet¹ tego uk³adu jest ma³a iloœæ elementów zewnêtrznychkoniecznych do poprawnej pracy. Na schemacie blokowym,pokazanym na rysunku 1, zaznaczono g³ówne bloki tego procesora,do jego najwa¿niejszych cech zaliczyæ nale¿y:• maksymalna czêstotliwoœæ linii: 150kHz,• wejœcie uk³adu zabezpieczenia przed promieniowaniem X,• sterowanie za poœrednictwem szyny I 2 C: po³o¿eniem obrazuw poziomie i pionie, czêstotliwoœci¹ linii, wysokoœci¹obrazu i korekcj¹ S,• generator czêstotliwoœci ramki,• generator paraboli,• zasilanie 12V,• napiêcie odniesienia równe 8V,• dwie pêtle PLL.Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA9109/SN przedstawionow tabeli 1.ZasilaniePLL1FHPOSITIONHLOCKOUTR0C0HFLY7 8 3 6 5 12 4 26PLL2CHOUTHREF 13HGND 11V REFPHASE/FREQUENCYCOMPARATORH-PHASE (7bits)VCOPHASECOMPARATORPHASESHIFTERH-DUTY(48%)HOUTBUFFERH/HVIN 2VSYNCIN 2V CC 29XRAY 25V REF 21VGND 195V ( V DD ) 32SDA 31SCL 30GND 27TDA9109/SNSYNC INPUTSELECT(1 bit)V REFRESETGENERATOR2I C INTERFACESYNCPROCESSORLOCK/UNLOCKIDENTIFICATION6 bits 6 bitsS AND CCORRECTION22Forcedfrequency2 bits20VSYNCSAFETYPROCESSOR+VERTICALMOIRECANCEL5 bits + ON/OFFVERTICALOSCILLATORRAMP GENERATORVPOS7 bitsX 2Spin Bal6 bitsXUk³ad TDA9109/SN pracuje w œciœle okreœlonych granicachnapiêæ zasilaj¹cych. Je¿eli napiêcie V CC bêdzie mniejszeni¿ 7.5V lub napiêcie V DD bêdzie ni¿sze od 4V impulsy wyjœciowetego procesora zostan¹ zablokowane. Dla zapewnieniaw³aœciwej pracy uk³adu jego wewnêtrzne bloki s¹ zasilane napiêciamiodniesienia wynosz¹cymi 8V. Dwa spoœród nich wy-Parallelogram6 bitsGEOMETRYTRACKINGVAMP7 bits18+235VV CCXRAYB+adjust7 bitsCORNER7 bitsX 4E/W7 bitsKeyst.6 bitsX 2 +XB+CONTROLLERHORIZONTALMOIRE CANCEL5 BITS + ON/OFF24HSYNCAMPVDF6 bits14 COMP28 B+OUT15 REGIN16 I SENSE17 BGND910HMOIREFOCUSV CAPV AGCCAPBREATHV OUTEWOUTRys.1. Schemat blokowy uk³adu TDA9109/SN.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 1

Opis uk³adu TDA9109/SN firmy ThomsonTabela 1.NrOpis wyprowadzeñ uk³adu TDA9109/SNFunkcja1 Wejœcie sygna³u synchronizacji H o poziomach TTL2 Wejœcie sygna³u synchronizacji V o poziomach TTLPierwsza pêtla PLL:30V – odblokowana; 5V - zablokowana4 Filtr drugiej pêtli PLL5 Zewnêtrzny kondensator generatora odchylania poziomego6 Zewnêtrzny rezystor generatora odchylania poziomego7 Filtr pierwszej pêtli PLLFiltr uk³adu centrowania obrazu w poziomie (kondensator8 tego filtru powinien byæ pod³¹czony do masy uk³aduodchylania poziomego)9 Wyjœcie uk³adu moire (rozproszenie obrazu) w poziomie10Wyjœcie uk³adu dynamicznej regulacji ostroœci obrazu wpionie11 Masa uk³adu odchylania poziomego12Wejœcie impulsów powrotu odchylania poziomego(polaryzacja pozytywowa)13 Napiêcie odniesienia uk³adu odchylania poziomego14 Wyjœcie wzmacniacza b³êdu15 Wejœcie pêtli regulacji napiêcia +Bprowadzone s¹ na zewn¹trz. Jedno dla uk³adów odchylaniapionowego, a drugie dla obwodów linii. S³u¿¹ one do polaryzacjizewnêtrznych obwodów, przy czym, pobór pr¹du powinienbyæ mniejszy ni¿ 5mA. Napiêcia te musz¹ byæ filtrowaneprzez zewnêtrzne kondensatory, aby zapewniæ stabilne wyjœciowesygna³y linii i ramki. Podstawowe parametry uk³aduTDA9109/SN zamieszczono w tabeli 2.Blok B+ realizuje funkcjê konwertera napiêcia sta³ego nanapiêcie sta³e (DC/DC). S³u¿y on do regulacji napiêcia zasilaniatranzystora koñcowego linii. Tranzystor ten ma wp³yw nawartoœæ wysokiego napiêcia, a to powinno byæ stabilne, niezale¿neod aktualnej czêstotliwoœci linii. Zasilanie takie zapewniastabilizacjê wymiarów obrazu. Dzia³anie tego bloku jestpodobne do pracy uk³adu UC3842.Tabela 2.Uk³ady odchylaniaPodstawowe parTDA9109/SNParametrNapiêcie zasilania (n.29)Napiêcie zasilania (n.32)Pobór pr¹du przez n.29Pobór pr¹du przez n.32Maksymalna czêstotliwoœæzegara (n.30)Poziom wejœciowych sygna³ówSCL i SDA (n.30, 31)Maksymalma wartoœæ napiêcia nan.4Maksymalma wartoœæ napiêcia nan.5Maksymalma wartoœæ napiêcia nan.: 6, 7, 8, 14, 15, 16, 20, 22Maksymalma wartoœæ napiêcia nan.: 9, 10, 18, 23, 24, 25, 26, 28Maksymalma wartoœæ napiêcia nan : 1 2 3 30 31Odchylanie poziomeW uk³adzie synchronizacji po separacji impulsów nastêpujewydzielenie kompletnego sygna³u synchronizacji odchylania poziomegoi pionowego. Impulsy synchronizacji s¹ sygna³ami cyfrowymio poziomach TTL, s¹ one doprowadzone do wejœciauk³adu linii. Impulsy te mog¹ mieæ polaryzacjê pozytywow¹lub negatywow¹, jak pokazano na rysunku 2. Aby wewnêtrzneuk³ady rozpozna³y, ¿e przychodz¹ce impulsy s¹ sygna³em synchronizacjistosunek Z/T powinien byæ mniejszy ni¿ 25%, a czastrwania impulsu Z powinien wynosiæ co najmniej 0.7µs.Pêtla PLLPêtla PLL1 sk³ada siê z: komparatora i detektora fazy, zewnêtrznegofiltru i sterowanego napiêciem generatora. Zastosowanyw tej pêtli detektor fazy uniemo¿liwia zablokowaniepêtli na niew³aœciwej czêstotliwoœci. Jego dzia³anie oparte zosta³ona dwóch Ÿród³ach pr¹dowych, których wydajnoœæ pr¹dowajest ró¿na w zale¿noœci od stanu pêtli. Je¿eli pêtla jestzablokowana wartoœæ pr¹du wynosi 1mA, a w stanie odblokowaniapr¹d ten jest mniejszy i wynosi 140µA. Te ró¿nice (pomiêdzyzablokowaniem a odblokowaniem pêtli) pozwalaj¹ na³agodne „chwytanie” czêstotliwoœci odchylania poziomego.Filtr do³¹czony do n.7, pokazany na rysunku 3, ustala warunkidynamicznej pracy pêtli.W celu unikniêcia wprowadzenia zniekszta³ceñ lub uzyskanianiew³aœciwej czêstotliwoœci odchylania pionowego, podczaswydzielania impulsów ramki praca pêtli jest wewnêtrzniezablokowana.ZTRys.2. Wejœciowe impulsy synchronizacji.2 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Opis uk³adu TDA9109/SN firmy Thomson1.8k4.7µPLL171µRys.3. Konfiguracjafiltru do³¹czonegodo n.7.Dla poprawnej pracy generatoraVCO konieczne s¹ zewnêtrzne elementyRC. Przebieg pi³okszta³tnyuzyskuje siê przez ³adowanie i roz-³adowywanie kondensatora przezrezystor. Typowo wartoœæ „pi³y” zawartajest pomiêdzy 1.6V a 6.4V.Napiêcie steruj¹ce generatoremVCO zawiera siê w przedziale:1.33÷6V, schemat uk³adu generuj¹cegoprzebieg pi³okszta³tny pokazano na rysunku 4.Czêstotliwoœæ pracy generatora linii musi zawsze byæ wiêkszani¿ jego czêstotliwoœæ drgañ w³asnych, na przyk³ad dla czêstotliwoœcipracy z zakresu 24kHz÷100kHz, czêstotliwoœæ w³asnapowinna wynosiæ 23kHz. Uzyskuje siê to przez dobórwartoœci rezystora (roz³adowuj¹cego) Ro.Do komparatora porównuj¹cego przebieg pi³okszta³tny,uzyskany z generatora VCO, z impulsem powrotu linii powinnydocieraæ stabilne przebiegi. W³aœnie pêtla PLL2 zapewnia,¿e impuls powrotu jest stabilny. Na rysunku 5 pokazano przebiegpi³okszta³tny linii, przebieg steruj¹cy oraz impuls powrotui ich wzajemne po³o¿enie.Impulsy wyjœciowe linii s¹ przesy³ane do wyjœcia przezuk³ady kszta³tuj¹ce. Impulsy te s¹ zablokowane przez uk³adyzabezpieczaj¹ce, gdy:• napiêcie zasilania spadnie poni¿ej ustalonej wartoœci,• uk³ad zabezpieczenia przed promieniowaniem X jest aktywny,• podczas trwania impulsu powrotu,• je¿eli na szynie I 2 C pojawi siê rozkaz wy³¹czaj¹cy impulsyH.Zabezpieczenie przed promieniowaniem X jest w³¹czone,gdy na n.25 pojawia siê stan wysoki, w tym przypadku jest to8V. Podczas pracy tego uk³adu zablokowane s¹ nie tylko impulsyH, jak ju¿ wspomniano, ale równie¿ wyjœcie B+. Wy³¹czenietego zabezpieczenia odbywa siê przez wy³¹czenie za-PLL1 7+-1.3V

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.1)Odpowiadaj¹c na proœby Czytelników rozpoczynamy publikacjê podstawowych danych technicznych wybranych tranzystorówz serii BU... stosowanych w uk³adach odchylania odbiorników telewizyjnych i monitorów. Obok danych technicznychzamieszczone zosta³y schematy oraz widoki obudów wraz z opisem wyprowadzeñ. Zamienniki opublikowanych tranzystorówznaleŸæ mo¿na w katalogu „Tranzystory - odpowiedniki” tom 2, wydanym przez nasze wydawnictwo.BU505, BU505DSymbol Parametr Warunki pomiaru min. typ. max. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.9A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 2.5 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 4.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 2.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 4.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.1A, V CE =5V 6.0 13.0 30.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

Porady serwisowePorady serwisoweBoles³aw Szpunar, Aleksander Borodin, Marian Borkowski, Jacek Skulski, Aleksander Huzar, MarekUgriczicz, W³adys³aw Wójtowicz, Henryk Demski, Henryk Szostakiewicz, Miros³aw Sokó³, Jan Maszkowski,Ryszard Strzêpek, Robert KarnówkaIC963. Stabilizator ten ma obudowê tak¹ jak tranzystor (TO92),przez co jest trudny do znalezienia na p³ycie. A.B.Odbiorniki telewizyjneFunai TV2003, TV2000AMKIIZasilacz nie startuje (na STK7348).Po wymianie kondensatora 1µ/50V w zasilaczu, kilka minutpo w³¹czeniu dzia³a prawid³owo, póŸniej stopniowo pojawiasiê ciche „skwierczenie” oko³o 100Hz, a obraz ma po bokachdwa, licz¹c w pionie, symetryczne postrzêpione zwê¿eniapo oko³o 1cm z ka¿dej strony. Po ostygniêciu odbiornikznów kilka minut pracuje prawid³owo.Pomiar têtnieñ, podstawienie innych kondensatorów elektrolitycznychw zasilaczu a tak¿e kondensatora wysokonapiêciowegoC171 3.3nF/1kV (jego przebicie powoduje czasemefekt „skwierczenia”) nie da³o oczekiwanego rezultatu. Skwierczeniei falowanie ust¹pi³o po wymianie IC7 - STK7348.Innym znanym mi objawem uszkodzenia tego uk³adu wOTVC Funai (oprócz oczywiœcie ca³kowitego przebicia) jestzani¿enie napiêæ wyjœciowych rzêdu 15% (przy czym odbiornikdzia³a).B.Sz.Philips chassis G111Przy próbie w³¹czenia w tryb pracy dioda sygnalizacyjna pulsujez czêstotliwoœci¹ oko³o 1Hz.W trybie czuwania dioda sygnalizacyjna œwieci, po w³¹czeniupulsuje, poza tym brak jakiejkolwiek innej reakcji. Napiêcia:zasilaj¹ce procesor, reset oraz na szynie I 2 C prawid³owe.Po wymuszeniu w³¹czenia zasilacza (przez od³¹czenie oddruku n.41 procesora) ekran œwieci, widaæ szumy.Podejrzewaj¹c zestaw procesor/pamiêæ (TMP47C634N-2696/X2402P), ze wzglêdu na cenê zacz¹³em od pamiêci. Pocz¹tkowozastosowa³em pamiêæ X24C02 z przypadkowym zapisem(u¿ywan¹), lecz objawy by³y takie same. Bez pamiêcizachowanie odbiornika jest identyczne. Podczas tych prób raztylko w³¹czy³ siê, sygnalizuj¹c „F4” (uszkodzenie pamiêci). Pozapoznaniu siê z porad¹ umieszczon¹ w „SE”5/97 s.23, wmontowa³emnow¹, czyst¹ pamiêæ X24C02 - odbiornik zacz¹³ dzia-³aæ, tylko przy pierwszym uruchomieniu wyœwietli³ „7F” („F7”,w odwrotnej kolejnoœci, to usterka teletekstu, którego ten egzemplarznigdy nie mia³). Po zaprogramowaniu odbiornik pracujeprawid³owo. Przeróbki zalecone we wspomnianej poradzieby³y zbyteczne - nó¿ka 7 pamiêci by³a ju¿ po³¹czona z mas¹.Korzysta³em ze schematu chassis G110S oraz zasilacza G111S.Jak widaæ, usterka pamiêci nie zawsze objawia siê tak, jakbyœmysobie tego ¿yczyli, tj. komunikatem „F4”. B.Sz.Funai TV2000T MK8Telewizor wy³¹cza siê samoczynnie podczas prze³¹czania programówlub podczas zmiany treœci obrazu, brak teletekstu,pogorszona synchronizacja obrazu.Przyczyn¹ niesprawnoœci okaza³ siê ma³y stabilizatorek +5V4Mitsubishi CT2125EETNiestabilna praca telewizora, obraz drga po bokach, po jakimœczasie dochodzi do uszkodzenia tranzystora przetwornicy.Przyczyn¹ nieszczêœæ okaza³ siê uk³ad scalony Q901TEA2261. Uwaga: przy uszkodzeniu siê tranzystora ulegazwarciu dioda Zenera w obwodzie emitera tranzystora3V/1.3W.A.B.Panasonic TC21B3EEŒwierszczenie przetwornicy, brak odchylania poziomego.Po w³¹czeniu telewizora wy³¹cznikiem sieciowym s³ychaæwyraŸne œwierszczenie przetwornicy i szum w g³oœniku, brakodchylania H. Po dok³adnym zbadaniu stwierdzono brak impulsównapêdu stopnia koñcowego linii z uk³adu scalonegoTA8653N. Przyczyn¹ niesprawnoœci by³o zablokowanie stopniawyjœciowego H w uk³adzie scalonym (52 nó¿ka) przez uk³adograniczania pr¹du kineskopu, na skutek utraty pojemnoœciprzez kondensatory C582 i C519 w uk³adzie ograniczania pr¹dukineskopu.A.B.Samsung CK 5012TOdstrajanie siê od zaprogramowanej stacji.Po kilku sekundach pracy telewizor samoczynnie odstrajasiê - nie pomaga dostrajanie filtru ARCz. Przy braku sygna³uantenowego napiêcie ARCz na 18 nó¿ce TDA8305 wynosi9÷10V (a powinno byæ 6V). Przyczyn¹ usterki by³ rezystorR116 (120k). Pomiar rezystancji tego rezytora wlutowanegona p³ycie wykazywa³ wartoœæ 126k i to wprowadza³o w b³¹d.Po wylutowaniu rezystor mia³ opornoœæ 700k. A.B.Toshiba 285D8DNie daje siê uruchomiæ z trybu standby.Jest czuwanie, brak startu. Pomimo wymiany kondensatorówelektrolitycznych w zasilaczu, odbiornik nadal nie startuje.Przyczyn¹ niesprawnoœci okaza³o siê za niskie napiêciestandby, które wynosi³o +3.5V (zamiast +5V) spowodowaneutrat¹ pojemnoœci kondensatora C842.A.B.Sony KV21T5KPrzesuniêcie obrazu, zak³ócenia obrazu (czarne kropki).Obraz przesuniêty w lew¹ stronê, lekko zawiniêty, zak³óceniaw postaci drobnych czarnych kropek z lewej strony ekranu.Regulacja centrowania obrazu w trybie serwisowym nieprzesuwa obrazu do normy (brakuje zakresu regulacji). Przyczyn¹niesprawnoœci by³a przerwa rezystora SMD R583 (22k).Rezystor ten uszkadza siê z powodu zimnych lutów kondensatorówdoprowadzaj¹cych impuls powrotu H z kolektora tranzystorakluczuj¹cego.A.B.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 35

Porady serwisoweToshiba 7010 HYPŒwierszczenie przetwornicy.Odbiornik pracuje normalnie, ale s³ychaæ dokuczliweœwierszczenie przetwornicy. Wymiana kondensatorów elektrolitycznychpo pierwotnej stronie zasilacza nie pomog³a. Przyczyn¹dokuczliwego œwierszczenia przetwornicy okaza³ siê samuk³ad scalony przetwornicy TDA4601.A.B.Finlux 5000Brak obrazu.Napiêcie zasilania do stopnia koñcowego linii i stopnia steruj¹cegodochodzi i jest prawid³owe. Po sprawdzeniu omomierzemwa¿niejszych elementów pó³przewodnikowych wydajesiê, ¿e s¹ one sprawne. Wizualne sprawdzenie poprawnoœcipo³¹czeñ i lutowania nie pozwoli³o na zlokalizowanie uszkodzenia.Dopiero oscyloskopowe pomiary przebiegów wykaza³y,¿e impuls sandcastle jest nieprawid³owy. Sprawdzenieuk³adów odpowiedzialnych za kszta³towanie tego impulsuwskazuje, ¿e brak jest impulsu powrotu linii. Dalsze poszukiwaniadoprowadzi³y do zlokalizowania uszkodzonego elementu,którym okaza³ siê rezystor Rz25 (27k) doprowadzaj¹cy w³aœnieimpulsy powrotu linii do obwodu sandcastle. M.B.Thomson 3405 chassis ICC7Ciemny ekran.Na ekranie widaæ tylko raster z liniami powrotów. Sprawdzononapiêcia w torze wideo, które okaza³y siê poprawne.Równie¿ uk³ad linii pracuje bez zarzutu. Uk³adem, do któregodociera równie¿ sygna³ wideo jest teletekst. Pomiary napiêæ wtym uk³adzie umo¿liwi³y zlokalizowanie uszkodzonego elementu,którym okaza³ siê rezystor RE20 (39R) doprowadzaj¹cynapiêcie do n.7 uk³adu IE10 (TEA2114). M.B.Sony chassis AE1BBrak odbioru.Po w³¹czeniu odbiornik wy³¹cza siê, przy czym dioda LEDmiga 3 lub 4 razy. Z zasilacza podawane s¹ prawid³owe napiêcia.Pomiary napiêæ na nó¿kach uk³adu IC501 (TEA2028) steruj¹cegoodchylaniem pozwoli³y stwierdziæ brak napiêcia nan.9. Analiza uk³adu zasilania tej nó¿ki oraz pomiar elementówtego uk³adu pozwoli³y na ustalenie, ¿e przerwê ma rezystorR522 (100k).M.B.podstawiaæ niektóre elementy i tak te¿ zrobiono. W rezultacieuda³o siê usun¹æ uszkodzenie przez wymianê kondensatoraC386 (3900pF).M.B.Saba M5106 chassis TX90Fa³szywe kolory.Obserwacja odtwarzanego obrazu wskazywa³a, ¿e brak jestjednego z kolorów podstawowych. Pomiary na module kineskopupozwoli³y na ustalenie, ¿e brak jest sygna³u koloru niebieskiegona katodzie kineskopu. Ustalono równie¿, ¿e domodu³u kineskopu dochodz¹ i s¹ prawid³owe wszystkie sygna³ykolorów podstawowych. Pomiary wartoœci napiêæ na tranzystorachwykaza³y nieprawid³owoœæ napiêcia na bazie tranzystoraTT72 (BF883). Sprawdzenie elementów w obwodziebazy tego tranzystora ujawni³o przerwê rezystora RT73 (47k).M.B.Saba T6353 chassis SB75 stereoBrak œwiecenia ekranu.Naprawê rozpoczêto od kontroli optycznej poprawnoœcipo³¹czeñ. Nie wykryto ¿adnych nieprawid³owoœci. Kolejn¹czynnoœci¹ by³ pomiar napiêæ zasilaj¹cych i tu okaza³o siê, ¿ebrak jest zasilania linii. Kolejne pomiary pozwoli³y ustaliæ, ¿euszkodzenia nale¿y szukaæ w zasilaczu. Rzeczywiœcie pomiaryomomierzem doprowadzi³y do lokalizacji uszkodzonegoelementu, którym okaza³a siê dioda DP50 (BYT71-800) - diodata mia³a przerwê.M.B.Thomson chassis TX90Bia³y raster z widocznymi liniami powrotów.Najpierw sprawdzono blok kineskopu, ale okaza³o siê, ¿ezawarte na nim uk³ady s¹ sprawne. Wobec tego „podejrzeniepad³o” na uk³ad TDA8218. Po jego wymianie pojawi³ siê obrazbez zak³óceñ.M.B.Philips 14TVCR240-05Odbiornik pozostaje w stanie standby.Po pomiarze napiêæ wyjœciowych przetwornicy stwierdzono,¿e s¹ one prawid³owe. Mimo, ¿e zasilanie stopnia koñcowego li-MONI14H558222µHPanasonic TX32PF10Przyciemniony obraz.W ca³ym zakresie regulacji jaskrawoœci zmiana œwieceniaobrazu jest niewielka i w rezultacie jest on przyciemniony, bezmo¿liwoœci rozjaœnienia. Pomiary w torze sygna³u wideo nieprzynios³y oczekiwanych rezultatów, wszystkie obwody pracowa³ypoprawnie. W tej sytuacji postanowiono sprawdziæ elementyna module kineskopu. Niestety pomiary ich wartoœcimiernikiem równie¿ nie pozwoli³y na zlokalizowanie uszkodzenia.Wydawa³o siê, ¿e usterki nale¿y szukaæ w innym uk³adzie,ale gdzie? Na szczêœcie analiza wczeœniejszych nietypowychuszkodzeñ, które uda³o siê usun¹æ w innych odbiornikach„podpowiada³a”, ¿eby na module kineskopu spróbowaæ358110k358210kHDR35834k77581BC548B25804.7µ6581UG06B359610k2594100µ7582BC328-403584477584BC637-1625811n25822.2n2552100n1Rys.1.3585180258322n259122n46 35580transformator WN35890.513586107583BU2508DF36 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Porady serwisowenii by³o prawid³owe, brak by³o wysokiego napiêcia. Natomiastpomiar impulsów odpowiedzialnych za wysterowanie linii ujawni³ich brak. Pomiar napiêæ zasilaj¹cych stopieñ steruj¹cy liniipozwoli³ ustaliæ, ¿e za rezystorem 3584 (47R) brak jest napiêcia.Wymiana tego rezystora przywróci³a w³aœciw¹ pracê odbiornika.Zdarza siê czasami, ¿e taki sam objaw powoduje uszkodzenie diody6581 (UG06B). Schemat fragmentu uk³adu z zaznaczeniemtych dwóch elementów zamieszczono na rysunku 1. M.B.Funai TV2000MK2Odbiornik pracuje, jest obraz, nie ma fonii.W opisywanym przypadku elementem uszkodzonym okaza³siê uk³ad scalony IC1 LA7530N, pracuj¹cy w uk³adzie poœredniejczêstotliwoœci.J.S.Curtis 2003VTOdbiornik w³¹czony pilotem startuje, jednak nie œwieci.Nie daje siê te¿ wyprowadziæ do stanu czuwania. W opisywanymprzypadku efekt spowodowany by³ zwarciem na szynieI 2 C. Elementem uszkodzonym okaza³ siê uk³ad scalony IC3CF70128 na module teletekstu TXT-CO1A.J.S.Trilux TAP2511Odbiornik nie dzia³a.W wyniku zwarcia d³awika D£805 1mH uszkodzeniu uleg³y:dioda D802 BY228, rezystor R811 15R oraz uk³ad scalonyIC750 TDA4950.J.S.Spectra CTV2145MBrak odchylania pionowego.Uszkodzona by³a dioda D301 1N4936 (dioda mierzonaomomierzem wydawa³a siê dobra), która spowodowa³a zniszczenieuk³adu scalonego Q301 TDA3653.J.S.Profex Fidelity CTV2090Zniekszta³cenia poduszkowe oraz z³a liniowoœæ w górnej idolnej czêœci obrazu.W opisywanym przypadku zniekszta³cenia poduszkowe spowodowaneby³y wad¹ kondensatora C314 100µF, za z³¹ liniowoœæodpowiedzialny okaza³ siê kondensator C310 2.2µF. J.S.Sony KVX25MOdbiornik pracuje, jednak nie przerywa pêtli strojenia.W opisywanym przypadku uszkodzenie spowodowane by³ozimnymi lutami na wyprowadzeniach filtru T104. J.S.Sanyo CEM14EA13XOdbiornik nie pracuje, uszkodzony zasilacz.Niestabilna praca przetwornicy napiêcia spowodowana by³auszkodzeniem rezystora R555 47K.J.S.Funai TV2000Odbiornik nie odchyla w pionie.Uszkodzony kondensator C242 100µF spowodowa³ zniszczenieuk³adu scalonego IC204 LA7830.J.S.Thomson 63MT60Tx ICC94DTest szyny I 2 C.W sprawnym odbiorniku tester odczyta³ 13 adresów:RE 00000101 -WR 01000010 - DECODER CONVERTWR 10000100 + AUDIO PROCESSORRE 10000101 + AUDIO PROCESSORWR 10001000 + TV SIGN PROC.WR 10001010 + TV SIGN PROC.RE 10001011 + TV SIGN PROC.WR 10001100 + SIGNAL PROC.RE 10001101 + SIGNAL PROC.WR 10100000 + EEP P0RE 10100001 + EEP P0WR 10110110 - NICAMWR 11000010 + PLL A.H.Unimor Siesta 3(A)Test szyny I 2 C - Siesta 3.Test wykonano dla odbiornika z koñcówk¹ TSO (TXT,STEREO, PIP). W odbiorniku obsadzony jest mikrokontrolerSDA20562-A508. W trakcie odczytu adresów nale¿y z pilotawys³aæ polecenie PIP. W sprawnym odbiorniku tester odczytuje15 adresów:WR 00100010 + TXT SDA5248C2RE 00100011 + TXT SDA5248C2WR 00101110 + PIP SDA9088WR 10000100 +/- AUDIO PROC TDA6612RE 10000101 + AUDIO PROC TDA6612WR 10001000 + TV SIGN PROC TDA4680WR 10001010 + TV SIGN PROC TDA9160WR 10100000 + EEP P0 SDA2546RE 10100001 + EEP P0 SDA2546WR 10100100 + EEP P2 SDA2546RE 10100101 + EEP P2 SDA2546WR 10110100 - NICAMRE 10110101 - NICAMRE 10110111 - NICAMWR 11000010 + PLL SDA3202-5 w g³owicyW stanie czuwania na linii SDA panuje stan L, a na liniiSCL stan H. W wy³¹czonym odbiorniku, po odczekaniu nazanik napiêæ, linie SDA i SCL wykazuj¹ w stosunku do masyrezystancjê oko³o 6k6 (pomiar - METEX M3850). A.H.JVC CS2180M chassis BXIIOdstraja siê w miarê nagrzewania.Nale¿y na module sterowania wymieniæ 4 kondensatorySMD - elektrolity: C014 - 4µ7 (by³ 3µ3), C015 - 22µ, C016 -1µ (0µ47), C017 - 4µ7 (3µ3). A.H.Saba T6301, Nordmende 6205VT Spectra StereoObraz poszarpany, giêcie, chwilowo brak synchronizacji.Objawy te bardziej dokuczliwe s¹ w paœmie VHF III, prawieniezauwa¿alne w paœmie UHF. Obserwacja na oscyloskopiepotwierdza zniekszta³cenie sygna³u wizji. Przyczyna -uszkodzony kondensator CH01- 2200µF. Kondensator ulokowanyjest po prawej stronie modu³u p.cz.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 37

Porady serwisowePo 3 - 5 sekundach pracy wy³¹cza siê w.n.Po kilku próbach uruchomienia zostaje plama 3cm, ostrozarysowana po wy³¹czeniu TVC. Przyczyn¹ jest uszkodzenieRL11, DL11 w zasilaniu wzmacniaczy RGB +200V.Po 5 - 10 sekundach pracy wy³¹cza siê w.n.Jeœli obni¿ymy napiêcie U1, krêc¹c regulatorem PP52 maksymalniew prawo, bêdziemy mieli nieco wiêcej czasu na to,aby zobaczyæ objaw na ekranie (kineskop osi¹gnie wymaganypoziom emisji). Zobaczymy zawiniêcie dolnej czêœci obrazu.Przyczyna to uszkodzenie kondenatora CF24 - 2200µF/25V.Próbkowanie.Nale¿y przypuszczaæ ¿e przyczyn¹ jest zawy¿ona wartoœænapiêcia zasilania U1. Pomiar wartoœci maksymalnej U1 z rejestracj¹w pamiêci miernika nie potwierdza tego przypuszczenia.Jest +116V. Obni¿enie tego napiêcia do minimum przezpokrêcenie regulatora PP52 maksymalnie w prawo powoduje,¿e po w³¹czeniu odbiornik rozpoczyna pracê, mo¿emy z powrotemustawiæ +143V.Odbiornik bêdzie poprawnie pracowa³ do wy³¹czenia i poponownym w³¹czeniu defekt siê powtórzy. Przyczyn¹ jestuszkodzenie kondensatora CP55 - 220µF/25V - znaczna utratapojemnoœci.A.H.Yountchi 9329Ma³y kontrast oraz jaskrawoœæ i nie daj¹ siê regulowaæ.Na pierwszy rzut oka sprawia to wra¿enie zu¿ytego kineskopu.Regulacja kontrastu i jaskrawoœci na linijce OSD wskazujezwiêkszanie nastawy, natomiast obraz nie ulega zmianie.Napiêcie ¿arnika kineskopu jest poprawne, ¿arniki ¿arz¹. Dokonanopomiaru emisji kineskopu - jest na 100%. A wiêc uk³adogranicznika kineskopu. Dok³adne pomiary wykaza³y przerwêR433 - 100k. Odbiornik Yountchi 9329 bazuje na tej samejp³ycie co 9329A/T.A.H.SEG CT8100 chassis 11AK18Test magistrali I 2 C.Mikrokontroler steruj¹cy: SDA5250M-C26. Tester odczyta³nastêpuj¹ce adresy:WR 00100100 + PIPWR 00101100 + VIDEO PROC.WR 00110000 - AUDIO PROC.WR 01110000 - DISPLAY DRIV.WR 10000000 + AUDIO PROC.RE 10000001 + AUDIO PROC.WR 10000110 + VIDEO SWITCHWR 10001000 + TV SIGN.PROC.WR 10001010 + TV SIGN.PROC.RE 10001011 + TV SIGN.PROC.WR 10001100 + SIGNAL PROC.RE 10001101 + SIGNAL PROCWR 10011010 + AV SWITCHWR 10100000 + EEPROM P0RE 10100001 + EEPROM P0WR 10110010 + DIGIT.CAM.FILTERWR 11000000 + PLLWR 11010110 - PIP PROC. A.H.Loewe STUDIO S28 chassis C 8001 StereoOdbiornik nie w³¹cza siê.Uszkodzony by³ bezpiecznik S7611 (1.6 A) i tranzystor wykonawczyprzetwornicy T623 (BU508A). Oprócz wymienionychelementów, wymieni³em wszystkie elektrolity po stroniepierwotnej, które maj¹ wp³yw na pracê zasilacza: C626 (100µF),C624 (100µF), C641(100µF) i C638(1µF). Nastêpnie w³¹czy-³em odbiornik na sztucznym obci¹¿eniu (¿arówka). Próba wypad³apozytywnie. Pod³¹czy³em zasilacz do uk³adów odbiornikai w³¹czy³em go. Mimo prawid³owego startu i w³aœciwychnapiêæ, ekran pozosta³ ciemny. Dopiero po kilku minutach, ekranzacz¹³ siê rozjaœniaæ od do³u i góry. Wskazywa³o to na elektrolit,który utraci³ pojemnoœæ, a z analizy schematu wynika³o, ¿eusterki nale¿y szukaæ w uk³adzie odchylania pionowego. I rzeczywiœcie,po wymianie C572 (100µF), ekran normalnie œwieci³.Elektrolit ten podaje impulsy odchylania pionowego na uk³adscalony I311 (TDA3562), który spe³nia rolê dekodera i matrycy.Po dokonaniu regulacji balansu bieli i geometrii obrazu, odbiornikmo¿na by³o oddaæ klientowi.M.U.Philips 21GR2751/02 chassis G90BOdbiornik nie w³¹cza siê, brak sygnalizacji trybu standby.Uszkodzone by³y: bezpiecznik (1600), BUT11AF (7625),SFOR5D43 (6670), CNX83 (7514), BC848C (7637), BC858C(7652), BC848C (7612). Po wymianie uszkodzonych elementówi w³¹czeniu odbiornika, ponownie uleg³a uszkodzeniuwiêkszoœæ z nich (miêdzy innymi BUT11AF i CNX83). Przedwstawieniem nowych, pomierzy³em wszystkie elementy biernepo pierwotnej stronie przetwornicy. Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹tak katastroficznego uszkodzenia, by³ zimny lut (przerwa)przy BZXV85C 6V2 (6617). Po jego usuniêciu i ponownejwymianie elementów, odbiornik w³¹czy³ siê prawid³owo.Zauwa¿y³em jednak, ¿e na poszczególnych stacjach s³ychaæwarkot fonii, a obraz by³ taki jakby odbiornik by³ niedostrojonydo stacji. Wystarczy³o dostrojenie filtru AFC (5034), aby têusterkê usun¹æ.Uwaga: Usterka polegaj¹ca na odstrajaniu siê filtru 5034,wystêpuje bardzo czêsto, szczególnie w odbiornikach sk³adanychw Kwidzynie. Aby j¹ ca³kowicie wyeliminowaæ, nale¿ywyci¹æ znajduj¹cy siê wewn¹trz kondensator, do³¹czyæz zewn¹trz odpowiedni¹ pojemnoœæ i ponownie zestroiæ filtr.M.U.TEC 5167VROdbiornik nie w³¹cza siê.Przed ca³kowitym unieruchomieniem, na rozkaz z pilota„wy³”, reagowa³ wy³¹czeniem fonii i treœci obrazu - pozostawa³raster. Uszkodzony by³ tranzystor koñcowy linii Q305(2SD1426). Przetwornica pod³¹czona do sztucznego obci¹¿eniawykazywa³a zawy¿one napiêcie - oko³o180V. Po wymianieelektrolitów po stronie pierwotnej przetwornicy C609(4.7µF) i C607 (10µF), napiêcie spad³o do 110V i mo¿na by³oregulowaæ jego wartoœæ. W uk³adzie wy³¹czania pracuj¹ dwatranzystory Q606 (2SC3309) i Q605 (2SD1013). Ten drugiQ605 mia³ zwarcie. Po jego wymianie oraz wymianie Q305odbiornik w³¹czy³ siê prawid³owo, lecz z niew³aœciw¹ liniowoœci¹w pionie. Przyczyn¹ by³a utrata pojemnoœci przez elektrolitC309 (2.2µF), przez który podawane jest napiêcie na cewkiodchylania pionowego.M.U.38 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Porady serwisoweThomson SL55T chassis ICC8Z³a geometria obrazu.Odchylanie pionowe dzia³a, ale wystepuj¹ silne zniekszta³ceniageometrii obrazu, brak mo¿liwoœci ich skompensowaniaNie dzia³a korekcja NS. Przyczyn¹ okaza³a siê przerwa cewkiLG87 (56µH) po³¹czonej w szereg z rezystorem RG87 namodule North-South Module NS8002 (pod³¹czonych do 3 wyprowadzedniaz³¹cza BG01 z p³yt¹ chassis). W.W.Thomson FS533 chassis TX92, DS2176Hchassis TX92FNiestabilny poziom wszystkich napiêæ.Du¿e zmiany (ko³ysanie siê) napiêæ roboczych, zasilaczs³abo reaguje na zmiany obci¹¿enia. Sprawdziæ tranzystor TP22(BC337/40) i diodê Zenera DP22 (ZPD11). W.W.Thomson MA215GT chassis TX91GBrak odbioru kana³u C03.W trakcie procedury strojenia odbiornik nie zatrzymuje siêna kanale C03. Nale¿y zwiêkszyæ wartoœæ rezystora RH10 z1M na 1.5M.Brak jakiegokolwiek odbioru w paœmie III.Usterka uk³adu prze³¹czania pasm. Nale¿y sprawdziæ iwymieniæ tranzystory: TH02 i TH03.W.W.Thomson 32WS65EW chassis ICC19 100HzCharcz¹cy warkot zasilacza w stanie standby.Gdy klient uskar¿a siê na charkot odbiornika, a pochodzion z zasilacza i czasami jest on zale¿ny od napiêcia sieciowego,mo¿na wprowadziæ nastêpuj¹ce zmiany usuwaj¹ce to zjawisko:zwiêkszyæ wartoœæ pojemnoœci kondensatora CP067 z220pF na 470pF/50V oraz zmniejszyæ wartoœæ rezystora RP065z 12k na 11k.W.W.Grundig chassis CUC6360 i CUC6365Brak jakichkolwiek funkcji, za wczesne uruchomienie siê uk³adówzabezpieczaj¹cych.Odbiornik samoczynnie prze³¹cza siê w tryb standby i dajesiê ponownie uruchomiæ jedynie przy pomocy wy³¹cznika sieciowego.Przyczyn¹ jest zbyt szybkie (przedwczesne) zadzia-³anie uk³adu zabezpieczenia wysokiego napiêcia. Pocz¹wszyod 3. wersji softwaru odbiorniki daj¹ siê uruchomiæ przy pomocypilota. Nale¿y wymieniæ software na wersjê 3 lub wy-¿sz¹ (19798-265.03), wymieniæ na nowsze wykonanie modu-³u dekodera (dotyczy modu³ów Colour Dec. Sync.29504-105.56, 29504-165.67 i 29504-165.68) oraz na p³ycie chassiszwiêkszyæ wartoœæ rezystora R202 z 150R na 470R. W.W.Grundig chassis CUC1822, CUC1823,CUC1852, CUC1882, CUC1893 (Digi 5)Uszkadzanie siê koñcówki odchylania pionowego.Powtarzaj¹ce siê uszkodzenia uk³adu koñcowego odchylaniapionowego IC410 (TDA4173) spowodowane s¹ zwiêkszaniemsiê wartoœci napiêcia zasilaj¹cego ten uk³ad: +K lub-K (napiêcie w stanie ja³owym z transformatora TR6111 jestza wysokie). W przypadku, gdy mamy do czynienia z powtórnymuszkodzeniem uk³adu, nale¿y szczególnie uwa¿nie sprawdziæ,czy wartoœci napiêæ +K i -K s¹ wiêksze ni¿ 14V oraznapiêcie na diodzie Zenera D403 jest mniejsze od 5.5V. Z koleina p³ytce powielacza nale¿y skontrolowaæ, czy s¹ zamontowanew³aœciwe wykonania powielacza i transformatoraTR6111 w stosunku do istniej¹cego kineskopu. I tak:Powielacz TR6111 Kineskop29304-019.85 29201-386.97 72cm TOS29304-019.94 29201-386.97 72cm PHI29304-019.98 29201-386.97 63cm TOS29304-019.99 29201-385.97 63cm/70cm PHI29304-119.02 29201-387.97 82cm TOS29304-119.03 29201-387.97 95cm TOSPo uzyskaniu zgodnoœci wymienionych elementów nale¿y jeszczewymieniæ nastêpuj¹ce elementy na chassis: rezystor R401zmieniæ z 220k na 150k, R402 z 68k na 15k, R403 z 470k na390k, kondensator C401 z 560pF na 1nF i diodê Zenera D403z 5V1 na 5V6.W.W.Supra STV2084DKNie daje siê w³¹czyæ.W trakcie w³¹czania odbiornika s³ychaæ pisk pochodz¹cyz bloku zasilacza, jednak¿e odbiornik nie za³¹cza siê. Pomiarnapiêæ po wtórnej stronie transformatora przetwornicy daje nastêpuj¹cewyniki: napiêcia +12V i +18V s¹ prawid³owe (wnormie), ale zamiast napiêcia +115V – jest zaledwie +28÷30V.Po od³¹czeniu zasilania od uk³adów odchylania pionowego napiêciewzrasta do +115V. Sprawdzenie splita i pobliskich uk³adównie wykaza³a nieprawid³owoœci. Po pod³¹czeniu uk³adówodchylania pionowego napiêcie znowu spad³o do oko³o +30V.Przy pomocy oscyloskopu stwierdzi³em bardzo du¿e têtnienia(wiêksze od mierzonego napiêcia) na diodzie D8075. Wymianadiody nic nie da³a. Przyczyn¹ by³o uszkodzenie kondensatoraC8075 (33µ/160V).H.D.Mitsubishi CT21M5ENie daje siê trwale w³¹czyæ, przechodzi w standby.Po w³¹czeniu ekran rozb³yska jaskrawym obrazem z widocznymiliniami powrotu. Po paru sekundach odbiornik prze-³¹cza siê w tryb standby. Po zmniejszeniu napiêcia SCREENdo minimum telewizor nie wy³¹cza siê. Od czasu do czasuwidoczny jest numer kana³u lub OSD regulacji. Na katodachkineskopu wystêpuje napiêcie rzêdu 25÷50V. Wymiana uk³aduwzmacniaczy wizji nic nie daje. Dalsze poszukiwania doprowadzaj¹do uszkodzonego tranzystora Q6E7 (JC501-R) wuk³adzie wygaszania plamki na p³ytce kineskopu. H.D.Philips 25PT5302/58 chassis MD1.2ENie daje prze³¹czyæ siê w standby.Naciœniêcie przycisku [ STANDBY ] powoduje wy³¹czeniefonii, natomiast obraz pozostaje. Dioda LED na panelu czo-³owym zmienia kolor œwiecenia z zielonego na ¿ó³ty, podczasgdy w prawid³owo dzia³aj¹cym trybie standby powinna œwieciæna czerwono. Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenie rezystora3588 (3R3/0.25W) w bloku zasilacza, przez który po rozkazieSTANDBY podawany jest niski potencja³ na wtórn¹ stronêtransformatora impulsowego 5550.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 39

Porady serwisoweAudioRadiomagnetofon z CD Sharp WQ-CD220LPrzy odtwarzaniu p³yt CD nastêpuje „przeskakiwanie” œcie¿ek.Problem ten jest charakterystyczny nie tylko dla tego modelu,ale wystêpuje nagminnie równie¿ w innych modelachfirmy Sharp. Przyczyn¹ ca³ego zamieszania jest niewielki trybiknaciœniêty na oœ silnika SLIDE. Trybik ten pêka i nastêpujezmiana skoku pomiêdzy kolejnymi z¹bkami na pêkniêciu.Mimo, ¿e silnik wraz z t¹ zêbatk¹ wystêpuje jako czêœæ zamienna(92LMTR1651BASY), to praktycznie jest nie do zdobycia.Mo¿na kupiæ jedynie ca³y zespó³ z g³owic¹ laserow¹(RCTRH8134AFZZ), ale cena przekracza 350 z³, wiêc jest towiêcej ni¿ niejeden nowy radiomagnetofon sprzedawany obecnie.Mo¿na jednak spróbowaæ nastêpuj¹cej naprawy. Otó¿ nale¿yzwróciæ uwagê, ¿e po zsuniêciu zêbatki z silnika, trybikwraca do prawid³owych kszta³tów. Nale¿y to wykorzystaæ, awiêc zmniejszyæ œrednicê osi silnika. Najwygodniej zrobiæ toprzy pomocy p³askiego pilnika iglaka (wczeœniej wykrêcaj¹csilnik z chassis). Pi³uj¹c nale¿y pozwalaæ poruszaæ siê osi abynast¹pi³o równomierne zebranie z ka¿dej strony. Kiedy zêbatkabêdzie wsuwa³a siê lekko na oœ nale¿y pi³owanie zakoñczyæ.Nastêpnie po przykrêceniu silnika do chassis, zêbatkêtrzeba umocowaæ przy pomocy kropli kleju (najlepiej niezawodnegopod tym wzglêdem dwusk³adnikowego kleju DI-STAL). Po wyschniêciu kleju mo¿emy ca³oœæ z³o¿yæ i cieszyæsiê przywróceniem jeszcze jednego urz¹dzenia do pe³nejsprawnoœci.H.Sz.Wzmacniacz Sony TAE80ESS³yszalny s³aby przydŸwiêk z przedwzmacniacza.Przyczyn¹ by³o wzbudzanie siê stabilizatorów IC202 iIC203. Po przylutowaniu kondensatorów blokuj¹cych o pojemnoœci10nF miêdzy wyprowadzeniami 2, 3 uk³adu IC202 imiêdzy wyprowadzeniami 1, 2 uk³adu IC203 objawy ust¹pi³y.Kondensatory nale¿y przylutowaæ jak najbli¿ej wyprowadzeñstabilizatorów.M.S.Odbiornik samochodowy Pioneer KEH8030W odbiorniku samochodowym KEH8030 nie dzia³a³ tuner.Uszkodzony zosta³ uk³ad Q764. Przyczyn¹ by³a si³a elektromotorycznawytworzona przez automatyczn¹ antenê firmyBosch. Po wymianie uk³adu Q764 na nowy, nale¿y dodatkowodo³¹czyæ szeregowo rezystor 10k miêdzy w³¹cznik zasilaniatunera S453 a n.3 Q764.Sposób postêpowania podczas naprawy:1. Zdj¹æ górn¹ czêœæ obudowy.2. Wymontowaæ mechanizm magnetofonu.3. Wymontowaæ g³ówn¹ p³ytkê wzmacniacza.4. Przeci¹æ œcie¿kê w pobli¿u koñcówki A9.5. Pod³¹czyæ rezystor 10k szeregowo miêdzy C610 a koñcówkêA9 (nale¿y u¿yæ os³onki izoluj¹cej, aby zapobiec zwarciuwyprowadzeñ rezystora z innymi elementami).Uwaga: Wszystkie odbiorniki poczynaj¹c od numeru seryjnegoGK12501 maj¹ zamontowany odpowiedni rezystor.M.S.MiniDisc Kenwood DMCJ7ROdtwarza prawid³owo, po w³¹czeniu nagrywania wyœwietla³akomunikat “disc error”.Pomiar mocy lasera g³owicy optycznej pokaza³, ¿e po w³¹czeniuzapisu, moc lasera jest za ma³a. Po wymianie g³owicyna now¹ (nr czêœci: T25-0074-08), nagrywanie odbywa³o siêbez ¿adnych problemów.M.S.MiniDisc Sony MZ-R55Nie odtwarza i nie nagrywa minidysków.Kontrola wykaza³a, ¿e przyczyn¹ jest zmniejszona moc lasera.Wymiana g³owicy na now¹ (nr czêœci: X-494-92561) przywróci³anormalne dzia³anie nagrywarki minidysków. M.S.MiniDisc Sony MDS-303Z wejœcia analogowego nagrywa monofonicznie.Przyczyn¹ by³o zbyt niskie napiêcie zasilania przetwornikaanalogowo-cyfrowego. Na p³ytce uk³adów cyfrowych nale¿yzdemontowaæ diodê D303 i zast¹piæ j¹ zwor¹. M.S.MiniDisc Sony MX-R3Odtwarza tylko dyski fabryczne i wczeœniej nagrane.Odtwarzanie nowo nagrywanych dysków by³o przerywaneprzez wyciszanie i pojawianie siê innych powa¿niejszychzak³óceñ. Wystêpowa³a tak¿e niemo¿noœæ odczytu informacjio dysku -TOC. Nagrywarkê naprawiono poprzez wymianê g³owicyoptycznej na nowy (nr czêœci: X-4946054-l). M.S.Odtwarzacz CD Sharp K1600Nie czyta dysku.Po komendzie PLAY, nie nastêpuje odtwarzanie dysku,natomiast na wyœwietlaczu pojawia siê komunikat NO DISKlub DISK ERROR. Przeczyszczenie soczewki lasera nic niedaje. Poszukiwanie przyczyny usterki nale¿y rozpocz¹æ od zdjêciagórnej pokrywy zmieniacza p³yt i pokrywy przykrywaj¹cejmechanizm. Przy w³¹czonym zestawie (zachowuj¹c szczególn¹ostro¿noœæ chroniæ wzrok) nale¿y ustaliæ, czy soczewkakorekcyjna znajduje siê w po³o¿eniu neutralnym, a g³owicalasera w po³o¿eniu prawym skrajnym oraz czy silnik obracaj¹cyp³ytê jest nieruchomy. Jeœli stan mechanizmu zmieniaczajest inny - uszkodzony jest uk³ad BA5914FP. Przy monta¿uuk³adu warto dodaæ do niego radiator - konstruktorzy zapomnielio tym, st¹d jego czêste przegrzewanie siê. H.D.Zestaw muzyczny Panasonic SA-CH32Na wyœwietlaczu komunikat „F61”, zestaw nie dzia³a.Po od³¹czeniu przedwzmacniacza komunikat nie pojawiasiê. Na z³¹cze DCDET podano sygna³ zewnêtrzny - zestawdaje siê w³¹czyæ, jednak¿e fonii nadal nie ma, magnetofon iodtwarzacz CD nie dzia³aj¹. Sprawdzenie napiêæ na uk³adzieBA3936: wejœciowe +15V jest, wyjœciowego brak. Na n.6(REF +5V) wystêpuje napiêcie trochê ponad 1V. Podanie zewnêtrznegonapiêcia 5V powoduje rozpoczêcie normalnej pracy.Poszukiwanie uszkodzonego elementu doprowadza do rezystoraR513 (1R) w stabilizatorze 14.5V - zwiêkszy³ sw¹ wartoœædo 10k.H.D.40 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Porady serwisoweMagnetowidySharp VC-A67GMUrz¹dzenie jest ca³kowicie „martwe”.Objaw uszkodzenia sugerowa³, ¿e przyczyn¹ mo¿e byæprzepalony bezpiecznik, ale tak nie by³o. W trakcie prowadzeniapomiarów zauwa¿ono, ¿e przepalony jest rezystor R904.Po jego wymianie i w³¹czeniu aparatu rezystor ten uleg³ ponownemuuszkodzeniu. To sk³oni³o mnie do powa¿niejszegoprzyjrzenia siê obwodowi, w którym pracuje ten rezystor. Okaza³osiê, ¿e przepalanie tego rezystora powoduje uszkodzonytranzystor Q901 (2SC4231).M.B.Hitachi VT-430EUrz¹dzenie przechodzi do stanu standby.Po kilku sekundach od w³¹czenia, magnetowid przechodzido stanu standby. Pomiary uk³adów zasilanych przez zasilaczwskazywa³y, ¿e usterki nale¿y szukaæ w tym bloku. Sprawdzenieelementów zasilacza wykaza³o, ¿e prawdopodobn¹ przyczyn¹uszkodzenia jest uk³ad STK5372 i rzeczywiœcie po jegowymianie klient by³ zadowolony z naprawy. Czêsto jako zamiennikuk³adu STK5372 stosuje siê STK5372H. M.B.Funai V8008CM MK-2Problemy z wind¹ kasety.Po pod³¹czeniu magnetowidu do sieci magnetowid samoczynniepróbuje za³adowaæ kasetê, pomimo ¿e w pojemnikubrak jest kasety. Jeœli w momencie w³¹czenia magnetowidukaseta znajduje siê w pojemniku, wszystko jest w porz¹dku. Zkolei po oko³o 2 sekundach od momentu wyrzucenia kasety,podobnie jak po pod³¹czeniu do sieci magnetowid rozpoczynaprocedurê za³adunku kasety. Uszkodzonym okaza³ siê fototranzystorQ6008.W.W.Funai VIP5000HC MKIINie dzia³a - uszkodzony zasilacz.Klasyczne uszkodzenie przetwornicy, uszkodzony tranzystorkluczuj¹cy i przepalonych kilka rezystorów. Po naprawiei pod³¹czeniu napiêcia sieciowego w trakcie uruchamia zd¹¿y-³em tylko zmierzyæ, ¿e zamiast 5V wystêpuje 10V, po czymwszystko przesta³o dzia³aæ. Przyczyn¹ okaza³ siê uszkodzonytransoptor PC120. W takim jak ten przypadek nale¿y od³¹czyæobci¹¿enie i sprawdzaæ zasilacz bez obci¹¿enia. W.W.Samsung VQ306Nie daje siê w³¹czyæ z trybu standby w tryb normalnej pracy.W trybie standby wskaŸnik tego stanu œwieci siê normalnie.Przy próbie w³¹czenia w tryb normalnej pracy za pomoc¹przycisku [ POWER ], wskaŸnik pracy na moment zapala siêpo czym gaœnie. W³¹cza siê uk³ad zabezpieczenia. Pomiarynapiêæ wykazuj¹ ich zawy¿one wartoœci. Dok³adne sprawdzeniepotencjalnie podejrzanych elementów wykazuje uszkodzeniekondensatora C35 (470µF/16V) filtruj¹cego napiêcie 5V,chocia¿ pomiar miernikiem jego pojemnoœci wskazywa³ na wartoœænominaln¹.W.W.Panasonic NV-SD10Zak³ócenia odtwarzanego obrazu.Przy odtwarzaniu sygna³u odbieranego poprzez tuner, obrazo jaskrawej treœci zak³ócany jest poprzez zrywanie synchronizacjipionowej. Z kolei sygna³ niskiej czêstotliwoœci doprowadzanyprzez gniazda wejœciowe jest zak³ócany na przejœciachpionowych pomiêdzy kolorami - linie te staj¹ siê „zygzakowate”.Przy obserwacji oscyloskopowej takiego sygna³u widaæ, ¿eimpuls synchronizacji pionowej zmieni³ szerokoœæ (czas trwania)- zamiast ustalonej szerokoœci jest to zaledwie tylko „wyskok”.Przy odtwarzaniu sygna³u z kasety obraz jest prawid³owy,sygna³ tak¿e. Przyczyn¹ usterki okaza³a siê utrata pojemnoœcikondensatora SMD 3.3µF/50V. Kondensator ten jest pod-³¹czony do n.59 procesora wideo AN3552FBS. W.W.Panasonic NV-SD205Naprzemienne ³adowanie i wysuwanie kasety.Po wsuniêciu kasety do pojemnika mechanizm opuszczakasetê, po czym natychmiast j¹ oddaje. W trakcie tego oœ napêdowawirowa³a stanowczo za szybko (z maksymaln¹ jak¹mo¿na ustawiæ przy pomocy regulacji). Na wyœwietlaczu zaka¿dym razem pojawia³ siê inny kod b³êdu: F04 (zatrzymanieprocesu opasywania taœmy), F05 (nie obraca siê napêd bêbna),F06 (zatrzymanie procesu za- i wy³adunku kasety), H02. Kontrolanapiêæ wykaza³a brak napiêcia +5V na fotodiodach kontrolitaœmy. Przyczyna braku napiêcia okaza³ siê tranzystorQ1004 (D2544), przez który przechodzi napiêcie +12V do stabilizatora5V.H.D.Aiwa HV-E101DKBrak jakichkolwiek oznak dzia³ania.Magnetowid absolutnie martwy - bezpiecznik dobry. Blokzasilacza zbudowany na uk³adzie MA2830 nie generuje ¿adnychnapiêæ, chocia¿ napiêcie 300V dochodzi do uk³adu scalonego.Dok³adne oglêdziny poparte pomiarem poszczególnychelementów doprowadzaj¹ do kondensatora 1µ/400V do³¹czonegodo n.3 uk³adu scalonego. Bardzo du¿e upakowanie elementówna p³ytce spowodowa³a, ¿e ten kondensator dotyka³obudowy uk³adu scalonego i przez niego podgrzewany po prostuwysech³.H.D.Sony SLV286EENie pamiêta zaprogramowanych kana³ów.Pomimo zaprogramowania stacji telewizyjnych zgodnie zinstrukcj¹ obs³ugi, po prze³¹czeniu programu wszystkie ustawieniazostaj¹ zapomniane. Pierwsze podejrzenie pada na pamiêæEEPROM. Jednak¿e od kolegów po fachu dowiadujê siê,¿e to nie pamiêæ a zablokowanie procesora g³ównego IC501, akonkretnie jego czêœæ odpowiedzialna za komunikacjê z tuneremi pamiêci¹. Nale¿y sprowadziæ do zera potencja³ na wyprowadzeniach53, 54 i 89, 90 (s¹ po³¹czone parami) poprzezchwilowe zwarcie do masy. Uwaga: to „zerowanie” potencja-³ów nale¿y wykonywaæ przy ca³kowitym od³¹czeniu zasilaniaod magnetowidu. W wyniku tej operacji roz³adowaniu ulegaj¹kondensatory C512 (470µ/63V) i C5050 (100µ/6.3V), procesorpowraca do normalnej pracy a zaprogramowane stacje s¹zapamiêtywane.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 41

Porady serwisoweMonitoryMonitor Samsung SyncMaster 17 GLsi(CMH7379L)Na ekranie tylko cienka pionowa linia.Monitor ten ma uk³ad wytwarzania wysokiego napiêcia niezale¿nyod uk³adu odchylania poziomego. Okaza³o siê, ¿e opróczzwartego tranzystora stopnia koñcowego odchylania Q407MJF16212, uszkodzony by³ te¿ klucz regulacji szerokoœci Q406IRF740 i tranzystor steruj¹cy Q406 VN0606M. Nie lada problememby³o zdobycie tego ostatniego. Ostatecznie zosta³ zakupionynajbardziej „podobny” 2N7010. Mimo identycznej obudowyokaza³o siê, ¿e tranzystor ten ma inn¹ konfiguracjê wyprowadzeñ.Jest to podobnie jak IRF740 tranzystor typu MOS-N-FET.Poprzez kolejne „w³¹czanie i wy³¹czanie” tych tranzystorów, przypomocy omomierza stwierdzono, ¿e je¿eli tranzystor ten bêdziele¿a³ okr¹g³ym „brzuszkiem” do do³u, kolejnoœæ bêdzie G, D, S -identycznie jak tranzystora IRF. Zanim jednak powtórnie uruchomionomonitor nale¿a³o znaleŸæ przyczynê tej awarii. Okaza³siê ni¹ transformator L402 - H - Linearity Coil. Transformatorten posiada nawiniête na osobnych sekcjach dwa uzwojenia, zktórych jedno jest na potencjale masy, a drugie ma potencja³wysoki. Nast¹pi³o przebicie jednego z wyprowadzeñ sekcji pierwszejdo sekcji drugiej. Po zregenerowaniu tego transformatoramonitor zacz¹³ dzia³aæ poprawnie.H.Sz.Philips 4CM8270/22TS³aby kontrast, bardzo jasny obraz, brak regulacji jaskrawoœci.Przyczyn¹ du¿ej jaskrawoœci obrazu i braku jej regulacjiby³ brak napiêcia –150V, uzyskiwanego z transformatora linii.Stwierdzono zwart¹ diodê 6621 (RGP10G), przerwany rezystor3626 (1R5) oraz wyschniête kondensatory 2621 i 2636(oba 4.7µF/250V). Po wymianie tych elementów (za diodêRGP10G u¿yto zamiennika BA159) wróci³a do normy jaskrawoœæobrazu i odzyskano mo¿liwoœæ jej regulacji. Natomiastprzyczyn¹ s³abego kontrastu by³o wyraŸne niedo¿arzenie kineskopu(poni¿ej 6V). Napiêcie ¿arzenia doprowadzono donormy przez wymianê wyschniêtego kondensatora 2160(1000µF) na 2200µF/25V. Uzyskano zadowalaj¹co kontrastowyobraz i poprawn¹ pracê monitora.J.M.Sunny C15DMonitor „martwy”Stwierdzono ca³kowite zwarcie tranzystora koñcowego liniiBU2520AF. Po dok³adnym sprawdzeniu i stwierdzeniu, ¿e zasilaczpracuje poprawnie zdecydowano siê na wymianê tranzystora(stosuj¹c zamiennik BU4522AX). Pocz¹tkowo budzi³o w¹tpliwoœcizbyt du¿e napiêcie zasilaj¹ce stopieñ koñcowy (oko³o180V). Napiêcie wróci³o do normy po zadzia³aniu stopnia koñcowego,a dok³adnie dziêki pêtli regulacyjnej, która zamyka siê przezuk³ad procesora odchylania TDA9103, steruj¹cego uk³adem „podbijania”napiêcia zasilaj¹cego 60V. Niezadowalaj¹ca by³a tylkoregulacja zniekszta³ceñ geometrycznych (poduszka i trapez). Wtrakcie wygrzewania ujawni³a siê usterka uk³adu TDA9103 wpostaci ca³kowitej utraty korekcji geometrii i mo¿liwoœci jej regulacji.Po nagrzaniu napiêcie na n.36 z wartoœci oko³o 2.1Vwzrasta³o do 7.2V, a korekcja powraca³a po sch³odzeniu uk³aduscalonego. Prawdopodobnie pierwotn¹ przyczyn¹ zwarcia tranzystoraby³a usterka uk³adu TDA9103. Po jego wymianie monitorpracowa³ nienagannie. Nale¿y zauwa¿yæ, ¿e zamiennikiemTDA9103 mo¿e byæ uk³ad STV7778, ale tylko wtedy, gdy nie s¹wykorzystane wyprowadzenia 6, 7, 8 i 9; natomiast zamiana wprzeciwnym kierunku (tj. STV7778 na TDA9103) jest zawszemo¿liwa (patrz opisy w „SE” 11/2001 i „DS” 22). J.M.Optimus Optiview 15SXWysokoœæ obrazu równa 1/3 wartoœci nominalnej.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: uk³ad scalonyTDA4866 oraz rezystor 0R95/0.5W 1%, do³¹czony jednym koñcemdo n.4 tego uk³adu a drugim koñcem do cewek odchylaniapionowego. Poniewa¿ rezystor ustala amplitudê pionu nale¿y u¿yæegzemplarza o tolerancji 1%. Podczas naprawy pos³u¿ono siê aplikacj¹uk³adu TDA4866 zamieszczon¹ w „DS” 22. R.S.Mitsu XDM2050Po w³¹czeniu monitora do pracy brak jest obrazu.Dioda sygnalizuj¹ca w³¹czenie do sieci œwieci pulsuj¹cymœwiat³em. Jak wykaza³y pomiary omomierzem uszkodzeniu uleg³y:Q401 2SC5148 - stopieñ koñcowy odchylania poziomegooraz Q115 IRF630 - uk³ad korekcji zniekszta³ceñ E-W. Po ichwymianie nale¿y tylko skorygowaæ wymiary obrazu oraz wyregulowaæzniekszta³cenia na minimum.R.S.Compaq 462Brak oznak pracy monitora.Przetwornica nie pracuje. Przyczyn¹ tego stanu jest zwartadioda D933 UG4D. Jest to dioda w torze napiêcia ¿arzenia kineskopu.Diodê zast¹piono diod¹ UF5408 (1000V, 3A, 75ns). R.S.Mitsu XDM2040Zniekszta³cenia w trybie 800 × 600.Monitor pracuje w trybach rozdzielczoœci: 640 × 480 i 800× 600. W trybie rozdzielczoœci 800 × 600 obraz jest zniekszta³conyi za szeroki. Brak te¿ mo¿liwoœci regulacji zniekszta³ceñoraz szerokoœci obrazu. Jak siê okazuje przyczyn¹ tego stanuby³ tranzystor Q409 2SD669A.R.S.Philips CM1221WPrzerwy w pracy monitora.Klient stwierdzi³, ¿e podczas zmiany u³o¿enie kabla steruj¹cegomonitorem zaczê³y siê przerwy w jego pracy. Przewód zwisaj¹cw dó³ za monitorem obci¹¿y³ mechanicznie p³ytê g³ówn¹monitora. Jednoczeœnie zosta³y ujawnione zimne lutowania natranzystorach mocy przykrêconych do radiatora znajduj¹cego siêz ty³u p³yty g³ównej w s¹siedztwie przewodu steruj¹cego monitor.Po poprawieniu po³¹czeñ monitor pracuje prawid³owo. R.S.Siemens Nixdorf MCM1753Monitor samoczynnie w³¹cza i wy³¹cza siê.Przy obserwacji w zaciemnionym pomieszczeniu widaæ,jak iskrz¹ iskrowniki S3, S4. S¹ one w³¹czone w obwody siatekogniskuj¹cych kineskopu. Mimo, ¿e zmniejszono napiêcieanodowe kineskopu, to iskrzenie nie ustêpuje. Okaza³o siê, ¿eiskrowniki by³y uszkodzone.R.S.42 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Opis aparatu telefonicznego C-811 firmy CYFRALRó¿nePrzyrz¹d do pomiaru napiêcia ¿arzeniaObecnie, gdy wiele serwisów RTV boryka siê z problemamifinansowymi, trudno jest wy³uskaæ równie¿ pieni¹dze nadobrej klasy miernik z prawdziw¹ funkcj¹ True RMS. Handlowcypróbuj¹c za wszelk¹ cenê sprzedaæ swój produkt, pisz¹w reklamówkach, ¿e ich przyrz¹dy posiadaj¹ mo¿liwoœæpomiaru True RMS, podczas, gdy w praktyce serwisowej okazujesiê, ¿e pomiar napiêcia ¿arzenia kineskopu, które jak wiemybardzo czêsto jest pobierane z odczepu transformatora WNjest b³êdny z uwagi na ograniczenia w czêstotliwoœci mierzonegonapiêcia.Proponowany przeze mnie przyrz¹d eksploatujê ju¿ odponad dwóch lat. Bezb³êdnie pozwala okreœliæ napiêcie ¿arzeniaz tolerancj¹ ±0.2V, co jest zupe³nie wystarczaj¹ce jak na tepotrzeby. Za pomoc¹ tego przyrz¹du mo¿na okreœliæ poziomnapiêcia skutecznego niejako z definicji, poniewa¿ ciep³o w³ókna¿arówki jest przek³adane na œwiat³o, które pada na obarczonydu¿¹ bezw³adnoœci¹ fotorezystor.Zasada pos³ugiwania siê przyrz¹dem (rys.1):• pod³¹czyæ ¿arówkê równolegle do podstawki lampy kineskopowejdo zacisków ¿arzenia, omomierz do fotorezystora,• w³¹czyæ telewizor,• zmierzyæ rezystancjê fotorezystora,• wy³¹czyæ telewizor,• odlutowaæ ¿arówkê,• pod³¹czyæ ¿arówkê do regulowanego zasilacza stabilizowanego,• stopniowo zwiêkszaj¹c napiêcie zasilacza osi¹gn¹æ rezystancjêzmierzon¹ w telewizorze,• odczytana z zasilacza wartoœæ napiêcia bêdzie napiêciem¿arzenia katody kineskopu.pod³¹czenieomomierzaobudowa z nieprzezroczystego materia³ufototranzystor RPP130¿arówka 12V/50mApod³¹czeniedo ¿arzeniakineskopuRys.1.Zastosowane elementy:• ¿arówka telefoniczna 12V/50mA,• fotorezystor RPP130 (mo¿e byæ ka¿dy inny),• obudowa z nieprzezroczystego tworzywa.Do pomiarów mo¿na u¿yæ najtañszego na rynku cyfrowegomiernika uniwersalnego.R.K.}Opis aparatu telefonicznego C- 811 firmy CYFRALAndrzej NiedzielewskiAparat telefoniczny C-811 firmy CYFRAL jestprzeznaczony do wspó³pracy z centralami telefonicznymicentralnej baterii o napiêciu znamionowym 60Vprzy rezystancji uk³adu zasilaj¹cego 2×500R lub 48Vprzy rezystancji 2×400R w zakresie pr¹du zasilaj¹cego17÷73mA.System wybierania centrali obejmuje wybieraniedekadowe PULSE i wieloczêstotliwoœciowe TONE(DTMF).1. Podstawowe parametry techniczne aparatuAparat C-811 posiada miêdzy innymi:• optyczn¹ sygnalizacjê podniesienia s³uchawki (dioda LED),• 10 pozycyjny wyœwietlacz LCD obs³uguj¹cy funkcje: TI-MER, TIME i DATE; ci¹g³oœæ pracy zegara zapewnia bateria1.5V,• dwutonowy uk³ad sygnalizacji wywo³ania ze skokow¹ regulacj¹g³oœnoœci dzwonka HIGH/ LOW (prze³¹cznik SW2),• automatyczne powtarzanie ostatniego numeru klawiszem[ REDIAL ] (R/P),• dwa systemy wybierania numeru PULSE lub TONE wybieraneprze³¹cznikiem (SW1),• funkcjê HOLD umo¿liwiaj¹c¹ czasowe zawieszenie rozmowyz jednoczesnym wysy³aniem sygna³u dŸwiêkowegoi wy³¹czeniem mikrofonu, a realizowan¹ poprzez wciœniêcieklawisza [H] (HOLD),• funkcjê kalibrowanej przerwy FLASH,• funkcjê PAUSE, czyli wyd³u¿onej przerwy miêdzy grupamicyfr (oko³o 3.6s).Aparat C-811 spe³nia wymagania normy PN – 92 /T – 83000tak, jak to opisano w poprzednich numerach „SE” przy omawianiuinnych modeli telefonów firmy CYFRAL.2. Opis pracy aparatuAparat jest przy³¹czony do linii telefonicznej (zaciski TIP iRIN) przez uk³ad zabezpieczaj¹cy przed przepiêciami. Tworz¹go: trzy szeregowo po³¹czone neonówki BL1, BL2, BL3w³¹czone równolegle do zacisków wejœciowych, rezystor RJ1,warystor VAR1, mostek diodowy D5÷D8 oraz drugi warystorVAR2. Mostkowy uk³ad zasilania umo¿liwia pracê aparatu zewszystkimi centralami publicznej sieci telekomunikacyjnej, wtym równie¿ z tymi o odwracanej pêtli zasilania.Podczas pracy mo¿na wyró¿niæ 5 charakterystycznych stanów,w których mo¿e siê znaleŸæ aparat. S¹ to:2.1. Stan spoczynkuMikrotelefon aparatu spoczywa na podstawie. W tym stanieaparat przedstawia sob¹ du¿¹ rezystancjê wejœciow¹ dlapr¹du sta³ego. Sekcja A prze³¹cznika linii SW1 od³¹cza od li-SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 43

Opis aparatu telefonicznego C-811 firmy CYFRALR8220kVAR2151KD10SW1AHOOK SWD5÷D81N4004×4TIPRJ110R/1WVAR1221KD10BL1NE-2BL2NE-2BL3NE-2RINSW1BHOOK SWC11µ/250VR9100kD101N4148R1110MR7220kQ2HMPSA42Q1HMPSA92R121MR102k2C50.1µC72µ2R273k9LED+R151k3D111N4148D121N4148R132M2C80.02µQ39014CR3522kR162k21 U22UM66TC90.01µJ3D19R14100kLC10.1µ1N4148Z25V1D9116VC1147µD18CHP700BC1010nR172k4C6100µSW1PULSE / TONER19100kR18100kR2033kP TQ49014CC1210nR2333kQ59014CD25CHP700BLGKBD91N60PBT11V5LCDLC2 LC3 LC40.1µ × 333343536376142829303132COM1COM2COM3COM4SEG1SEG25SEG32VRTC1VLCDVRTC2CNCP11DP/C65VDD24HKSLU1W91510DNHC1 C2 C3 C4 C5 R1 R2 R3 R4 HFI GND13 14 15 16 17 18 19 20 21 25 712MODEHFODTMFXMUTEH/P MUTEXT1/INXT1/OUTXT2/INXT2/OUT1068922AFLX13.58M232627EDLC630pLX232.768kLC530p6 5 10 39 8 11 4 2 H1 2 34 5 67 8 912F4 HCHKR/P HR SETMIN7 1R14k7D1÷D41N4004 × 4C24µ7Z127V R215kR32M224C339n1U1 OUTPUTHB31002CDVSS3 5 7C46n886R475kSW2RINGERHIGHLOWD151N4148D161N4148PR33120kPC192n7R216M2PR3636kC1410nR2227kC136.8pQ79014CPD91N4148Q88050DC1520nR26100R2527R281k5R294k7R3056kC162µ2R3112kC174n7R8443kRRPR350Q99014CMIC1PR239k1R24100kD171N60PC1847µZ903V3R3210kD131N4148R3322kQ69014CC204µ7CRys.1 Schemat ideowy aparatu telefonicznego C-811firmy CYFRAL.R5100R610kBZ135mmREC1Q109014CI44 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Opis aparatu telefonicznego C-811 firmy CYFRALnii uk³ad klucza tranzystorowego Q1 i Q2, a wiêc ca³ego torurozmównego. Natomiast sekcja B tego prze³¹cznika przy³¹czaobwód wywo³ania zbudowany na uk³adzie U1, odseparowanyod napiêcia sta³ego kondensatorem C1. Do linii do³¹czony jestrezystor R11. Pr¹d p³yn¹cy przez ten rezystor do³adowuje kondensatorC6, na którym formowane jest napiêcie VDD zasilaj¹ceuk³ad LU1 (n.5). Dioda Zenera Z2 ogranicza wielkoœæ tegonapiêcia do poziomu 5.1V. Przez rezystor R14 podawane jestnapiêcie na wejœcie informacyjne HKS (wysoki stan tego wejœciainformuje, ¿e mikrotelefon spoczywa na podstawie; w tymstanie pr¹d wp³ywaj¹cy do aparatu nie przekracza 0.4mA).2.2. Stan wywo³aniaMikrotelefon aparatu nadal spoczywa na podstawie. Zmiennenapiêcie sygna³u dzwonienia przez zaciski wejœciowe TIP,RIN i dwójnik C1 R1 jest podawane na mostek Graetz’a, którytworz¹ diody: D1÷D4. Wyprostowane napiêcie sygna³u wywo³aniajest filtrowane na kondensatorze C2 i ograniczane przezdiodê Zenera Z1 do 27V. Stanowi ono napiêcie zasilaj¹ce uk³adgeneratora wywo³ania zbudowanego na uk³adzie U1. Próg wyzwalaniageneratora okreœlony jest przez rezystor R2 i jest wprzybli¿eniu odwrotnie proporcjonalny do jego wartoœci. Napiêciewyjœciowe z n.8 U1 przez prze³¹cznik g³oœnoœci wywo-³ania SW2 i rezystory R5 lub R6 jest podawane na przetwornikpiezoceramiczny BZ1.2.3. Stan rozmowyPo podniesieniu mikrotelefonu prze³¹cznik SW1 sekcja Apodaje napiêcie z linii telefonicznej przez rezystor R12 na bazêtranzystora Q3, wprowadzaj¹c go w nasycenie. Tranzystor tenpracuje tutaj jako detektor stanu mikrotelefonu. Niski stan kolektora,a tym samym niski stan n.24 uk³adu U1 (wejœcie HKS)informuje, ¿e mikrotelefon jest podniesiony (wysoki - mikrotelefonspoczywa na podstawie). Powoduje to pojawienie siêstanu wysokiej impedancji na wyjœciu DP/C6 (n.11). Przez rezystoryR8 i R9 zostaje spolaryzowany tranzystor Q2, a nastêpnietranzystor Q1 i ca³y tor rozmówny zostaje pod³¹czonydo linii telefonicznej. W tym stanie aparat w przybli¿eniu zasilanyjest jak ze Ÿród³a pr¹dowego o wydajnoœci pr¹dowej17÷73mA, w zale¿noœci od rezystancji linii abonenckiej. Napiêciesta³e na zaciskach wejœciowych aparatu nie przekracza12÷15V, przy czym polaryzacja tego napiêcia mo¿e siê zmieniæ.Z tego powodu w uk³adzie zasilania aparatu zastosowanomostek Graetz’a z³o¿ony z diod: D5÷D8.Tor rozmówny aparatu tworz¹: obwód nadawczy i odbiorczy.Tor nadawczy aparatu tworz¹: mikrofon elektretowy MIC1,tranzystor Q9 i wzmacniacz tranzystorowy zrealizowany na tranzystorachQ7, Q8. Polaryzacjê mikrofonu zapewnia rezystorPR23 przy przewodz¹cym tranzystorze Q9 (polaryzowanymprzez rezystor R24 z napiêcia na kondensatorze C18). Sygna³elektryczny m.cz. powstaj¹cy w wyniku mówienia do mikrofonujest podawany przez dwójnik z³o¿ony z R22 i C14 na bazêtranzystora Q7, pracuj¹cego wraz z tranzystorem Q8 w uk³adzieDarlingtona. Kondensator C13 zapobiega wzbudzaniu siêwzmacniacza ograniczaj¹c jego pasmo przenoszenia, a rezystorR21 zapewnia polaryzacjê tranzystora Q7. Rezystory R26 iR28 umieszczone w obwodzie C-E tranzystora Q8 tworz¹ konwencjonalnyuk³ad antylokalny, którego zadaniem jest st³umieniesygna³u pochodz¹cego z mikrofonu MIC1 we wk³adce s³uchawkowejmikrotelefonu REC1. Poniewa¿ napiêcie m.cz. naemiterze tranzystora Q8 jest w przeciwfazie w stosunku do napiêciana jego kolektorze, to przy odpowiednio dobranych wartoœciachrezystorów R26 i R28 w punkcie ich po³¹czenia napiêciewypadkowe osi¹ga minimaln¹ wartoœæ. W rezultacie do wk³adkis³uchawkowej mikrotelefonu trafia tylko minimalna czêœæ sygna³um.cz. pochodz¹ca z lokalnego mikrofonu. Kondensator C15poprawia dzia³anie uk³adu dla wy¿szych czêstotliwoœci.Tor odbiorczy aparatu tworzy wk³adka s³uchawkowa REC1sterowana przez jednostopniowy wzmacniacz zbudowany natranzystorze Q10. Sygna³ odbiorczy z linii telefonicznej przezrezystory R28, R29 i kondensator C16 jest podawany na bazêtranzystora Q10, którego obci¹¿eniem jest wk³adka s³uchawkowaREC1. Rezystory R30 i R31 ustalaj¹ punkt pracy tranzystoraQ10. Diody D15 i D16 ograniczaj¹ wielkoœæ maksymalnegonapiêcia na wk³adce, a elementy R84 i C17 kszta³tuj¹charakterystykê przenoszenia wzmacniacza. Zasilanie obu stopni,nadawczego i odbiorczego jest formowane na kondensatorzeC18, który jest ³adowany ograniczonym przez rezystor R25pr¹dem emitera tranzystora Q8. Wielkoœæ tego napiêcia jestograniczona do wartoœci 3.3V przez diodê Zenera Z90.2.4. Stan wybieraniaW zale¿noœci od ustawienia sposobu wybierania prze³¹cznikiemSW1: tonowy (T), czy pulsacyjny (P), aparat charakteryzujesiê odmiennymi stanami pracy. W stanie wybierania tonowego(DTMF) rezystancja aparatu jest zbli¿ona do rezystancjiw stanie rozmowy. Wciœniêcie jednego z dowolnych klawiszynumerycznych powoduje pojawienie siê na n.6 uk³adu LU1sygna³u DTMF, który z dzielnika rezystorowego: PR35, PR33 iPR36 przez kondensator PC19 jest podawany na wzmacniacztranzystorowy z³o¿ony z tranzystorów Q7 i Q8, sk¹d po wzmocnieniuwychodzi w liniê telefoniczn¹.Z kolei w czasie wybierania pulsacyjnego nastêpuj¹ kolejnopo sobie zmiany rezystancji aparatu od du¿ej, charakteryzuj¹cejczas przerwy (BREAK), do ma³ej charakteryzuj¹cej czasrozmowy (MAKE). Funkcjê tê w aparacie C-811 realizuje klucztranzystorowy sk³adaj¹cy siê z dwóch wysokonapiêciowychtranzystorów Q1 (HMPSA92) i Q2 (HMPSA42), a ich prac¹steruje uk³ad LU1. W stanie przerwy n.11 przyjmuje potencja³masy VSS, co powoduje zablokowanie tranzystora Q2, a w konsekwencjiQ1 oraz ca³ego toru rozmównego. W tym stanie pr¹dwp³ywa do aparatu przez rezystory: R8, R9 oraz R12, R13 (uk³adidentyfikuj¹cy stan prze³¹cznika SW1 - HOOK SWITCH), R14oraz R11, przez który uzupe³niany jest ³adunek na kondensatorzeC6. Sumaryczna wartoœæ pr¹du wp³ywaj¹cego do aparatu wtym stanie nie powinna przekroczyæ wartoœci 0.4mA. W stanieprzewodzenia (MAKE) n.11 przyjmuje stan wysokiej impedancji,umo¿liwiaj¹c wysterowanie tranzystorów Q2 i Q1 oraz ca-³ego tor rozmównego. W trakcie wybierania aparatu, kiedy nan.8 (XMUTE) pojawia siê potencja³ masy VSS:• Baza tranzystora Q9 zostaje zbocznikowana przewodz¹cymz³¹czem diody germanowej D17, co powoduje zablokowanietranzystora Q9 i wy³¹czenie mikrofonu MIC1.Zapobiega to wp³ywom mikrofonu na parametry sygna³uwybierczego, jakie mog³yby pojawiæ siê w przypadku aktywnegostanu mikrofonu.• Baza tranzystora Q10 zostaje w analogiczny sposób zbocznikowanaprzez D13 i R32, ograniczaj¹c wzmocnieniestopnia g³oœnikowego oraz zmniejszaj¹c w ten sposób nieprzyjemneefekty akustyczne, jakie mog³yby pojawiæ siêw s³uchawce w trakcie wybierania.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 45

Opis aparatu telefonicznego C-811 firmy CYFRALTabela 1.Opis wyprowadzeñ uk³adu W91510DNHNr Oznaczenie Opis funkcjonalny18÷21 R1÷R4 Rzêdy klawiatury.13÷1711C1÷C5DP/C6Kolumny klawiatury.22 XT1/IN Oscylator 3.579545MHz - wejœcie.23 XT1/OUT Oscylator 3.579545MHz - wyjœcie8 T/P MUTE9 H/P MUTE24 HKS25 HFI10 HFO11 DP/C66 DTMF29 VLCD313233÷3637÷641÷426272830CP, CNCOM1÷COM4SEG1÷SEG32XT2/IN,XT2/OUTVRTC1,VRTC2Wyjœcie typu otwarty dren przechodz¹ce wniski stan podczas wybierania w obutrybach i przy funkcji FLASH.Wyjœcie inwertera CMOS przechodz¹ce wwysoki stan podczas wybieraniapulsacyjnego, REDIAL, FLASH i funkcjiHOLD.Wejœcie informacyjne stanu s³uchawki(wewnêtrznie podci¹gniête do VDD przezwewnêtrzny rezystor):- w stanie od³o¿onej s³uchawki powinienznaleŸæ siê w stanie wysokim VDD lubwysokiej impedancji,- w stanie podniesionej s³uchawkipowinien byæ w stanie niskim VSS.Wejœcie uruchamiaj¹ce tryb g³oœnomówi¹cyaktywne w stanie niskim (wewnêtrznie jestpodci¹gniête do napiêcia VDD).Wyjœcie steruj¹ce prac¹ obwodów trybug³oœnomówi¹cego aktywne w stanie wysokim.Wyjœcie typu otwarty dren aktywne w stanieniskim.Wyjœcie sygna³u DTMF aktywne podczaswybierania w trybie TONE.Napiêcie zasilaj¹ce sterownik wyœwietlaczaLCD.Wejœcia kontroli napiêcia odpowiedniododatniego i ujemnego.Wyjœcia wspólne steruj¹ce wyœwietlaczemLCD.Wyjœcia steruj¹ce segmentami wyœwietlaczaLCD.Oscylator zegara czasu rzeczywistego32.768kHzWejœcia zasilania zegara czasurzeczywistego.5, 8 VDD, VSS Zasilanie i masa uk³adu.2.5. Funkcja HOLDUk³ad realizuj¹cy funkcjê HOLD zbudowany jest na uk³adzieU2 (UM66T) bêd¹cym generatorem melodyjki, którego w³¹czeniemsteruje wyjœcie H/P MUTE (n.9 uk³adu LU1W91510DNH). Przy podniesionej s³uchawce wyjœcie H/P MUTEzmienia swój stan z niskiego na wysoki po wciœniêciu klawisza[ HOLD ] klawiatury, tj. po zwarciu kolumny C6 n.11 z rzêdemR2 n.19 uk³adu LU1. Przez rezystor R17 zostaje podane napiêciezasilaj¹ce uk³ad UM66T (n.2). Wyjœcie melodyjki z tego uk³adu(n.1) przez elementy C8 i R16 oraz z³¹cze C-E przewodz¹cegotranzystora Q1 jest podawane w liniê telefoniczn¹.Od³o¿enie w tym momencie mikrotelefonu na podstawê niepowoduje roz³¹czenia po³¹czenia, poniewa¿ napiêcie zasilaj¹cebazê tranzystora klucza Q2 jest podawane z wyjœcia H/PMUTE (n.9) uk³adu LU1 przez diodê D19 i rezystor R35 (n.11uk³adu LU1 jest w stanie wysokiej impedancji).Przez rezystor R33 zostaje równie¿ wysterowany tranzystorQ6, którego nasycone z³¹cze C-E zwiera z³¹cze B-E tranzystoraQ9 wy³¹czaj¹c go, a tym samym wy³¹czaj¹c mikrofon MIC1.Tabela 2.Kolumny [C]Rzêdy [R]Uk³ad klawiaturyC1 C2 C3 C4 C5 DP/C6R1 1 2 3 HOLD1R2 4 5 6 F4 HOLD2R3 7 8 9 CHK APSETR4 */ T 0 # R/ P RTC/ HOUR SETVX F1 F2 F3 OKR TIM/ MINPodniesienie mikrotelefonu lub powtórne wciœniêcie przycisku[ HOLD ] powoduje roz³¹czenie funkcji HOLD (wynikato z logiki dzia³ania uk³adu LU1).Istnieje jeszcze jedna mo¿liwoœæ roz³¹czenia funkcji HOLD- przez podniesienie s³uchawki drugiego aparatu pod³¹czonegodo tej samej linii telefonicznej. Umo¿liwia to uk³ad zrealizowanyna tranzystorach Q4 i Q5. W stanie za³¹czonego kluczatranzystorowego Q1 i Q2 tranzystor Q4 jest ci¹gle za³¹czonyi zwiera z³¹czem C-E z³¹cze B-E tranzystora Q5, uniemo¿liwiaj¹cjego ewentualne wysterowanie i utrzymuj¹c go wstanie nieprzewodzenia. Podniesienie s³uchawki pod³¹czonegorównolegle innego aparatu powoduje spadek napiêcia wlinii telefonicznej. Poniewa¿ napiêcie na kondensatorze C11nie mo¿e siê skokowo zmieniæ, zmniejsza siê spadek napiêciana rezystorze R19, a tym samym zmniejsza siê napiêcie na bazietranzystora Q4, co powoduje jego wy³¹czenie. Przez rezystorR23 zostaje spolaryzowana baza tranzystora Q5, wprowadzaj¹cgo w nasycenie, a jego przewodz¹ce z³¹cze C-E zwierakolumnê C6 (n.11) z rzêdem R2 (n.19) uk³adu LU1. Powodujeto wy³¹czenie funkcji HOLD (dzia³anie analogiczne do powtórnegowciœniêcia przycisku [ HOLD ]).3. Opis uk³adów scalonych zastosowanych wtelefonie C-811W elektronicznym aparacie telefonicznym C-811 zastosowanokilka specjalizowanych uk³adów scalonych:• U1 - HB31002CD generator wywo³ania (œcis³y odpowiednikuk³adu KA2411),• U2 - UM66T generator pozytywki,• LU1 - W91510DNH uk³ad wybierczy, sterownik wyœwietlaczaLCD.Opisy uk³adów UM66T i KA2411 zosta³y zamieszczone wpoprzednich numerach „SE” przy omawianiu innych modelitelefonów firmy CYFRAL.3.1. Opis uk³adu W91510DNHUk³ad scalony W91510DNH firmy Winbond jest kompletnymuk³adem CMOS, realizuj¹cym wybieranie tonalne i pulsacyjne.Zawiera on sterownik wyœwietlacza LCD 12 lub 16cyfrowego. Jego w³aœciwoœci to:• funkcja PAUSE 3.6s,• funkcja TONE,• funkcja FLASH z regulowanym czasem trwania przerwy(73ms, 100ms, 300ms i 600ms ) wybieranym z klawiatury,• zegar czasu rzeczywistego 12 lub 24 godzinny,• wybór sposobu wybierania TONE/PULSE okreœlany stanemnó¿ki MODE,• funkcja TIMER do 59 minut 59 sekund.46 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Odpowiadamy na listy CzytelnikówW tabeli 1 zamieszczono opis wyprowadzeñ tego uk³adu,a w tabeli 2 uk³ad klawiatury.Objaœnienia do tabeli 2:• F1, F2, F3, F4 - klawisze flash pozwalaj¹ce uzyskaæ odpowiednioczasy: 600ms, 300ms, 73ms lub 100ms,• OKR (One-Key Redial) - klawisz umo¿liwiaj¹cy powtórzenieostatnio wybranego numeru realizuj¹cy roz³¹czenie telefonu(trwaj¹ce oko³o 2.2s), realizacjê pauzy trwaj¹cej oko³o0.6s i nastêpnie powtórzenie ostatnio wybieranego numeru,• RTC (Real Time Clock) - odczyt czasu rzeczywistego,• TIM (Timer) - wyœwietlanie czasu trwania rozmowy, uruchamianiei zatrzymywanie odliczania czasu,• HOUR&MIN - ustawianie czasu zegara,• HOLD1, HOLD2 - klawisze funkcji HOLD w³¹czaj¹ce iroz³¹czaj¹ce tê funkcjê; ró¿nica miêdzy nimi polega na tym,¿e w sekwencji OFF HOOK—>HOLD1 (lub HOLD2)—>ON HOOK —> wciœniêcie klawisza [ HOLD1 ] powodujeroz³¹czenie aparatu, a wciœniêcie klawisza [ HOLD2 ]utrzymuje aparat w stanie w³¹czonym,• APSET - umo¿liwia zmianê formatu wyœwietlanego czasu(12 lub 24 godzinny),• SET - umo¿liwia ustawienie zegara czasu rzeczywistego,• CHK - w sekwencji OFF HOOK —> CHK —> R/P lub OKRumo¿liwia wyœwietlenie ostatnio wybieranego numeru. }Odpowiadamy na listy CzytelnikówProszê o pomoc w przestrojeniu tunera DioryAS-6411. Nie wiem jak przerobiæ aplikacjê procesoraLC7266 firmy Sanyo, który steruje syntez¹ czêstotliwoœci,na odbiór górnego UKF.Tuner Diory AS-6411wymieniony w Pana liœcie by³ najprawdopodobniejwykonaniem na rynek krajowy (z zakresem UKF65.5 ÷ 74MHz) tunera AS-641, przeznaczonego na eksport izawieraj¹cego: g³owicê UKF typ GFE-110/2 na pasmo 87.5 ÷108MHz, programator 7 stacji na uk³adach SAS580/590 i uk³adodczytu czêstotliwoœci na uk³adzie LC7266. Tuner ten nie by³wyposa¿ony w syntezê czêstotliwoœci, a jego przestrojenie niebêdzie skomplikowane. Bardzo pomocny w przestrojeniu tunerabêdzie uk³ad odczytu czêstotliwoœci na uk³adzie LC7266, gdy¿podczas przestrajania oscylatora g³owicy UKF wskazywaæ onbêdzie aktualnie odbieran¹ czêstotliwoœæ. Schemat i opis uk³aduodczytu czêstotliwoœci z tunera AS-641 zamieszczono w „SE”2/2000 na str.39, a aplikacjê uk³adu LC7266 znaleŸæ mo¿na ponadtow „Bazie Porad Serwisowych” 2000/BS3.Konstrukcjê tunera AS-641oparto o nastêpuj¹ce uk³ady scalone:UL1200N - wzmacniacz p.cz. i detektor FM, TCA-4500A(Motorola) - dekoder stereo, UL1203N - tuner AM, UL1550 -stabilizator napiêcia do przestrajania g³owicy UKF, SAS580/590- programator stacji UKF, LC7266 (Sanyo) - odczyt czêstotliwoœcii LB3500 (Sanyo) - dzielnik czêstotliwoœci heterodyny.G³owica UKF tunera AS-641, której schemat elektryczny irysunek monta¿owy znajduje siê na rysunku 1, by³a prawdopodobniezastosowana w tunerze AS-6411. Na rysunku monta¿owympokazano elementy, które nale¿y zmieniæ lub usun¹æprzed przestrojeniem g³owicy na pasmo 87.5 ÷ 108MHz.Przestrojenie g³owicy na pasmo 87.5 ÷ 108MHz:1) Przed przestrojeniem nale¿y wy³¹czyæ tuner, od³¹czyæ good sieci i wykrêciæ wkrêty mocuj¹ce pokrywê. Po zdjêciupokrywy uzyskamy dostêp od góry do p³ytki g³ównej z g³owic¹UKF. Aby móc swobodnie wymieniaæ elementy g³owicynale¿y dodatkowo zdj¹æ pokrywkê ekranu.2) Nastêpnie mo¿emy przyst¹piæ do wykonania przeróbek wewn¹trzg³owicy UKF. Najpierw nale¿y wylutowaæ lub wyci¹æszczypcami kondensatory C29 ÷ C32 zaznaczone narysunku 1 kolorem szarym.3) Na czas strojenia nale¿y wcisn¹æ przycisk [ AFC/MUTING ]ANT-FM221L1/2C1 3-10pC32 18pGFE-110L1/2C32C14-1nCR1 - 68kL3/4C2D1 18pBB104BC6R2 - 100kC31C8T1BF961C5-1 nC30L6L5R3 - 220RR5 - 27kR6 - 56RC29L8D2 - BB104BR4 - 68kC20L9C6 - 3-10pC31 22pC15 - 10nR7 - 100RC1910nL3/4 L6C7-1 nR12 - 3k3 C16 - 2p2C1751pR14 - 4k7C83-10pC18-1 nG£OWICA UKF GFE-110C30 22pR13 - 22kD3-BB104BC92p2R8 - 68kT3BF440C104p7R1768kC20 - 3-10pD4BB104GR10 - 27kR9 - 5k6C22 - 0p5C29 - 27pT2BF414L7C11120pR16 - 2k2C2410nL5C261pR15100RC13 - 100pR11100RC23 - 5p6R19100C1210nL8216C1410pC21 - 100p3-10nCR11100RD5BB105GL92167 ARW89Wyjœciep.cz.5Zasilanie+14.6V6ARCz10Wyjœcieoscylatorado odczytuczêstotliwoœcii4Napiêcie strojenia 3÷25V- oznaczaj¹ elementy, które trzeba wymontowaæ przy przestrajaniu: C29, C30, C31 i C32.Rys.1. Schemat ideowy i rysunek monta¿owy g³owicy UKF GFE-110.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 47

Odpowiadamy na listy Czytelnikówi wy³¹czyæ uk³ad ARCz. Po w³¹czeniu tunera wybieramystrojenie rêczne i ustawiamy wskazówkê skali na górnejskrajnej czêstotliwoœci zakresu UKF. Nastêpnie reguluj¹ctrymerem C20 ustawiamy, na wskaŸniku cyfrowym, górn¹czêstotliwoœæ zakresu UKF równ¹ 108MHz (+0.5MHz). Poustawieniu wskazówki skali na skrajnej dolnej czêstotliwoœcizakresu, rdzeniem cewki L5 ustawiamy doln¹ czêstotliwoœærówn¹ 87.5MHz (-0.5MHz). Powy¿sze regulacje nale¿ykilkakrotnie powtórzyæ.4) Po zestrojeniu heterodyny nale¿y zestroiæ obwody wzmacniaczaw.cz. kilkakrotnie stroj¹c na maksimum wzmocnienia:- trymerami C1, C6 i C8 dla czêstotliwoœci 108MHz,- cewkami L1/2, L3/4 i L6 dla czêstotliwoœci 87.5MHz.Wzmocnienie g³owicy mo¿emy oceniæ na podstawie wskazañwskaŸnika poziomu sygna³u AM/FM lub poprzez pomiarnapiêcia na wyprowadzeniu 13 uk³adu IC2011 - UL1200N.Je¿eli nie dysponujemy generatorem w.cz., to nale¿y znaleŸædwie stacje po³o¿one blisko krañców zakresu i do nich dostroiætor tunera FM stroj¹c obwody wzmacniacza wejœciowegog³owicy na pokrycie zakresu i maksymalne wzmocnienie.Po wstêpnym zestrojeniu nale¿y za³o¿yæ pokrywkê ekranug³owicy i powtórzyæ procedurê strojenia. Opisy przestrojeniapodobnych g³owic UKF stosowanych przez Diorê znajdzie Panw numerach „SE” 10/99 (tuner AS292) i „SE” 4/00 (tunerAS252). Wiele porad na ten temat zawarto w ca³ym roczniku„SE” 2000.M.S.Przetwornica i tor wideo magnetowidu TelefunkenM9050G dzia³a poprawnie, oprócz wyœwietlacza,który œwieci bardzo s³abo (prawie niewidocznie).W niektórych typach magnetowidów, wyœwietlacz zasilanyjest oddzielnym zasilaczem. W wiêkszoœci jednak, wykorzystujesiê przetwornicê zasilaj¹c¹ ca³y magnetowid. Tak jesti w tym przypadku. Stwierdza Pan, ¿e przetwornica jest w porz¹dku.Zacz¹³bym jednak od ponownego jej sprawdzenia. NagnieŸdzie BP02 (zasilacz), wszystkie napiêcia musz¹ byæ zgodneze schematem i bez têtnieñ sieciowych. W naszym przypadku,najwa¿niejsze bêd¹: +5.4V (12, 13, 14) BP02; - 32V(2) BP02 oraz –UH i +UH (3 i 4) BP02. Wartoœæ napiêcia miêdzy3 a 4 BP02 (napiêcie ¿arzenia wyœwietlacza) winna wynosiæoko³o 4V. Jeœli napiêcia odbiegaj¹ od schematowych, proszêsprawdziæ RP41 (0R1), DP41 (BA157), RP452 (6R8) (zak³adam,¿e jest napiêcie zmienne na wyprowadzeniach 15, 16transformatora przetwornicy) oraz wymieniæ CP41 (220µF/16V), CP54 (47µF/50V) i CP51(10µF/50V). Jeœli dotychczaswszystko jest dobrze, przechodzimy do p³ytki KEY/DISPLAY,na której zamontowany jest wyœwietlacz. Proszê sprawdziæ,czy na gnieŸdzie (1) PK16 jest +5.2V, na gnieŸdzie (3) PK06 –30V, a miêdzy wyprowadzeniami 1, 2 a 41, 42 wyœwietlaczaGK01 (11-MT-83GK) jest oko³o 4V. Jeœli tak nie jest, wymieniædiodê DJ66 (ZMM 3.3). Rozumiem, ¿e sprawdzi³ Panwszystkie punkty lutownicze na p³ytce KEY/DISPLAY oraz,¿e nie ma tam przerw. Jeœli wszystkie pomiary wypad³y pozytywnie,a wyœwietlacz nadal bardzo s³abo œwieci, pozostaj¹ tylkodwa elementy: sam wyœwietlacz GK01 i uk³ad scalony IK01(TMP87CP71F). Osobiœcie jednak w¹tpiê w ich uszkodzenie.Gdyby uszkodzony by³ IK01, magnetowid nie realizowa³bywszystkich funkcji lub nie wszystkie segmenty wyœwietlaczaby³yby widoczne. Podobnie z uszkodzeniem GK01. Nie dzia³a³bywcale, b¹dŸ wyœwietla³ tylko niektóre segmenty. Spotka³emsiê jednak ju¿ z uszkodzeniem (wy¿arzeniem) wyœwietlacza polegaj¹cymna zbyt s³abym œwieceniu. Aby to jednak sprawdziæ,konieczne jest podstawienie sprawnego wyœwietlacza. M.U.Proszê o poradê serwisow¹ dotycz¹c¹ magnetowiduSONY SVL-363EE. Usterka dotyczy okresowychzaników obrazu z anteny, pojawia siê niebieskie t³o.Jeœli usterka wystêpuje tylko w czasie odbioru z anteny,zawê¿a to trochê iloœæ podejrzanych podzespo³ów. Dziwi mnietylko, ¿e równoczeœnie nie wystêpuje zanik fonii. Regu³¹ jest,¿e przy braku obrazu sygna³ mute wy³¹cza dŸwiêk.W omawianym modelu sygna³ IF z g³owicy wysokiej czêstotliwoœcipodawany jest przez styk 8CN701 na p³ytkê IF-22(IFB-380MR – czêstotliwoœæ poœrednia) i stamt¹d sygna³ wideopodawany jest przez styk 2CN701 na p³ytê MA-44 (servo,system control, tuner). Po niezbêdnym jego ukszta³towaniu wuk³adzie equalizera i wzmacniacza (Q710, Q718, Q712 i Q713),sygna³ wideo podawany jest na n.4 klucza IC202 (BA7021), a zjego n.8 na p³ytê YC-73 (video, signal processor) przez styk15CN005 do dalszej obróbki. Po obróbce, wraca przez styk8CN005 na p³ytê MA-44. Pomijaj¹c ju¿ jego dalsz¹ obróbkê,bezpoœrednio przez tranzystor Q151 sygna³ wideo podawanyjest na Video Line Out oraz modulator. Jak widaæ obszar poszukiwañjest doœæ szeroki. Aby go zawêziæ, nale¿y sprawdziæ oscyloskopem,czy sygna³ wideo jest na styku 2CN701, n.4 i 8IC202oraz na stykach 8 i 15CN005. Jeœli nie ma go na 2CN701, usterkinale¿y szukaæ w IF-22. Jeœli brak go na nó¿ce 4IC202, uszkodzeniejest na drodze z 2CN701 do IC202. Jeœli brak go na15CN005, uszkodzony jest najprawdopodobniej sam kluczIC202. Przy braku sygna³u wideo na styku 8CN005, uszkodzenianale¿y szukaæ na p³ycie YC-73. Nie ma sensu opisywanieca³ej drogi sygna³u wideo. Bez schematu i tak nic to nie da.Wskaza³em najbardziej racjonaln¹ metodê zawê¿enia obszaruposzukiwañ. Zak³adam, ¿e sprawdzi³ Pan, czy usterka nie wystêpujeprzy opukiwaniu chassis i przy podgrzewaniu poszczególnychelementów toru wideo. Radzi³bym te¿ wymieniæ wszystkieelektrolity sprzêgaj¹ce w torze wideo.M.U.Mam problem z OTVC Panasonic TX21S3TPchassis Z7. Stroi tylko 3 pasmo i to tylko do10 kana³u.Napiêcie warikapowe zmienia siê od 1V do 4V, a potemszybko wzrasta do 30V i nie zmienia siê, chocia¿telewizor szuka ca³y czas. G³owicê podstawi³em i nicsiê nie zmieni³o. Pamiêæ 24C02 jest podobno zaprogramowanafabrycznie. Przy wejœciu w opcje wykazujekomunikat FF - prawid³owo.System strojenia g³owicy odbiornika Panasonic chassis Z7oparty jest na syntezie czêstotliwoœci. W takim uk³adzie utrudnionejest wykonanie potrzebnych pomiarów w celu zlokalizowaniausterki. Komunikacja miêdzy mikroprocesorem a48 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówg³owic¹ odbywa siê za poœrednictwem magistrali I 2 C. Ca³aczêœæ cyfrowa uk³adu syntezy zawarta jest w g³owicy. Trudnejest równie¿ przeprowadzenie pomiarów, które Czytelnik przytacza:g³owica w³¹czona na VHF-3 i zakres napiêcia warikapowego.Te napiêcia, oczywiœcie w g³owicy istniej¹, ale ichodnalezienie bez schematu g³owicy (a nawet ze schematem),nie jest ³atwe.Jeœli Czytelnik pisz¹c „napiêcie warikapowe” mia³ na myœlinapiêcie dochodz¹ce do g³owicy i oznaczone na schemacieBTL-33V, to usterka ju¿ jest zlokalizowana. To nie jest napiêciewarikapowe i ma ono w ca³ym przedziale strojenia mieæwartoœæ +33V. Jeœli to napiêcie siê zmienia, to znaczy, ¿e albog³owica je za bardzo obci¹¿a, albo Ÿród³o tego napiêcia jestzbyt miêkkie. Napiêcie to jest stabilizowane na dwóch diodachZenera D010 i D011. Nie musz¹ to byæ diody skompensowanetermicznie jak w uk³adzie syntezy napiêciowej. Jeœlinawet stabilizacja tego napiêcia jest kiepska, uk³ad syntezyczêstotliwoœci dobrze sobie z tym problemem radzi, dziêkipêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego, w której wartoœci¹ odniesieniajest czêstotliwoœæ kwarcu. Stabilizacja tego napiêciamo¿e wiêc byæ kiepska, ale nie mo¿e zmieniaæ siê w takichgranicach jak pisze Czytelnik (oczywiœcie, jeœli jest s³usznemoje przypuszczenie, ¿e chodzi o napiêcie BTL). Jeœli takw³aœnie jest, podejrzane s¹ tylko dwa elementy: rezystor R014lub R010. Bardziej prawdopodobny jest R014. Panuje na nimnapiêcie 160V (190 – 33). Jest on wiêc nara¿ony na uszkodzenienapiêciowe, a i wydzielana na nim moc jest ca³kiemspora (oko³o 1W).To najbardziej prawdopodobna przyczyna uszkodzeniaodbiornika, któr¹ oceniam na 95%. Niemniej poœwiêcê niecouwagi pozosta³ym 5 procentom.Ogólnie problem ujmuj¹c, s¹ mo¿liwe uszkodzenia w g³owicy,zarówno w jej czêœci analogowej, jak i cyfrowej. Pobórpr¹du przez czêœæ analogow¹ samej g³owicy jest bardzo ma³y,choæ nieco wzrasta ze wzrostem tego napiêcia. Jeœli do tegododaæ pr¹d pobierany przez tranzystor pe³ni¹cy funkcjê przetwornikacyfrowo-analogowego (w g³owicy z syntez¹ czêstotliwoœciznajduje siê taki sam tranzystor i dzia³a tak samo, jaktranzystor na zewn¹trz g³owicy w przypadku systemu syntezynapiêciowej), to pr¹d pobierany ze Ÿród³a napiêcia 33Vprzy wzroœcie napiêcia warikapowego maleje. Ale to tylkopotwierdza diagnozê sugerowan¹ powy¿ej. Niemniej mo¿ewyst¹piæ nieprawid³owa praca przetwornika C/A na skutekuszkodzenia tranzystora lub rezystora w jego kolektorze. Nieprawid³owesterowanie jego bazy nale¿y ju¿ zaliczyæ do b³êdówczêœci cyfrowej uk³adu. W niewielkim prawdopodobieñstwie,¿e „uszkodzenie jest tu”, mieœci siê niestabilnoœæ pracytej pêtli. Aby to potwierdziæ, konieczne s¹ obserwacje oscyloskopoweprzebiegów. Jak ka¿da pêtla ujemnego sprzê¿eniazwrotnego, zawiera ona elementy kszta³tuj¹ce jej charakterystykêamplitudowo-fazow¹. S¹ nimi na ogó³ jeden lub dwaniepozorne kondensatorki, których odnalezienie w tym przypadkumo¿e nie byæ ³atwe. Zreszt¹, znajduj¹ siê one w g³owicy.Tê Czytelnik „podstawi³”, a wiêc nie trzeba siê w tym zakresiemêczyæ. Powy¿sze uwagi maj¹ bardziej na celu zwrócenieuwagi na ogólny charakter tego typu problemu w przypadkusystemu syntezy czêstotliwoœci. W starszych rozwi¹zaniachodbiorników z syntez¹, nie wszystkie wspomnianewy¿ej bloki uk³adu znajduj¹ siê w jednej obudowie (w g³owicy),a wiêc w przypadku takiego odbiornika trzeba siê trochênamêczyæ. Nale¿y jednak zwróciæ uwagê, ¿e pierwsz¹ czynnoœci¹w takich przypadkach powinno byæ porz¹dne zablokowanienapiêcia +5V za pomoc¹ kondensatora elektrolitycznegoi równolegle pod³¹czonego kondensatora bezindukcyjnegoo niedu¿ej pojemnoœci.Wracaj¹c do konkretnego problemu Czytelnika, zwrócêuwagê na to, co mo¿e byæ przyczyn¹ tego typu usterki pozag³owic¹ (i poza uk³adem syntezy czêstotliwoœci).Mikroprocesor komunikuje siê z tym uk³adem za poœrednictwemmagistrali I 2 C. Do magistrali pod³¹czonych jest wiêcejuk³adów, a wiêc ogólnie, mo¿e byæ niesprawna (zablokowana)magistrala. Gdyby jednak tak by³o, nie mog³aby nastêpowaæzmiana napiêcia warikapowego. G³owica nie powinnaw ogóle reagowaæ na rozkazy wysy³ane przez mikroprocesor.Podobnie by siê dzia³o, gdyby by³ ustawiony z³y adres g³owicy.Uk³ad nie odpowie wtedy sygna³em acknowledge na prawid³owowys³any swój adres.Z listu wynika, ¿e Czytelnik pozostawi³ poza podejrzeniamimikroprocesor. Fakt, ¿e odbiornik szuka ca³y czas, przezco rozumiem, ¿e pojawia siê na ekranie podzia³ka wskazuj¹caw jakim punkcie pracy jest uk³ad strojenia, wcale o tym nieprzes¹dza.Opisów oprogramowania zaszytego w mikrokontrolerachodbiorników nigdzie siê nie publikuje, gdy¿ w zasadzie jegoznajomoœæ nie jest do niczego potrzebna (mo¿e poza zaspokojeniemciekawoœci dociekliwego Czytelnika). Nale¿y jednakw tym przypadku zwróciæ uwagê na fakt, ¿e podprogramy wysy³aniapoleceñ magistral¹ I 2 C do g³owicy oraz wskazañ naekranie (jako przebiegi pojawiaj¹ce siê na wyjœciach RGB) nies¹ ze sob¹ w zbyt du¿ym stopniu skorelowane. Jak dok³adniew danym przypadku jest, na ogó³ wie tylko programista, któryten program pisa³. Nale¿y siê jednak spodziewaæ, ¿e s¹ oneskojarzone przez jeden parametr zapisywany w przewidzianejdo tego celu komórce pamiêci RAM lub w jednym z rejestrówsamej jednostki centralnej CPU. Mo¿e zatem tak byæ, ¿e jedenz tych podprogramów dzia³a poprawnie, a drugi nie.Zupe³nie podobnie jest w uk³adach strojenia w oparciu osyntezê napiêciow¹, tu jednak sprawa jest o wiele prostsza,gdy¿ wiêcej da siê zmierzyæ.W przypadkach szczególnie k³opotliwych, w przypadkusyntezy czêstotliwoœci i zastosowania magistrali I 2 C, nieocenioneus³ugi daje najprostszy nawet tester tej magistrali. K.Œ.Uzupe³nienie odpowiedzi zamieszczonej w„SE” 5/20001 str.54 dotycz¹cej odblokowania odbiornikasatelitarnego Maxar 150.Chcia³bym uzupe³niæ informacjê zamieszczon¹ w „SE” 5/2001 dotycz¹c¹ odblokowania odbiornika satelitarnego Maxar150. Podaje przepis na odblokowanie kana³ów: jest to nastêpuj¹casekwencja rozkazów z pilota: [ P/L ], [ REMOVE ],[0], [0], [ 0], [ 0], [ X], [ Y], [ STORE ], gdzie XY tonumer zablokowanego programu. W przypadku uszkodzeniapamiêci mo¿na uszkodzony egzemplarz przekopiowaæ i tak odblokowaæodbiornik. Do dzisiaj takie trzy tunery przerobionena zakres do 2 GHz u¿ytkujê z powodzeniem. R.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 49

123456789C 10B 11FCS (+) 15TRK (+) 16TRK (-) 17FCS (-) 18MM(NOTE)VRPDLDGNDPD GNDIC: 1-12VCVCCFED1DTZ5.6R5270R6 82kR7 82kR8 47kR9 47kD 12R10 47kA 13R11 47kNC 14PSET+DISC MOTOR--SLED MOTOR+SW3DOORCN1Q: 1-8101-102201-202301-305D: 1-4101201300-302L: 1-8(NONE: 4, 5, 6, 7)300-303R20 220kQ2DTC114TKL110µHC11R21100kR: 1-79(NONE: 49, 69, 70, 71, 72, 73, 74)(NONE: 75, 76, 77)101-123201-223300-312C: 1-69(NONE: 59, 60, 61, 62, 63, 65)101-114201-214300-311C16100IC5AN8387S11 VLIN212 PVcc13 D2+15 PGND PGND 616 PGND PGND 518 D1+19 PVcc20 VLIN111 VLIN212 PVcc13 D2+14 D2-14 D2-17 D1-17 D1-+3.5VR11018 D1+19 PVcc20 VLIN1C247Q12SA1037KVcc10IN2 9PC2 8GND 7Vref 4PC1 3IN1 2Vcc 1Vcc10IN2 9PC2 8GND 715 PGND PGND 616 PGND PGND 5Vref 4PC1 3IN1 2Vcc 1IC6AN8387SR22.2kLC1LCD-PANELC36 10pC322pC5 100C6100C570.1R3 15kR410kVR233kC44700pC290.01R1622kR1722kR1922kC45100R1822k1 RFI2 RFO LDON 293 RF4 P/N5 LD6 PD7 PD18 PD29 VC10 F11 E12 EO13 EI14 VR15 CC2REPEATMEMORYIC1CXA1081MC70.018R2222kVCC 30FOK 28EFM 27ASY 26DGND 25CB 24CP 23MIRR 22DEFE 21TE 20FE 19VEE 17CC1 16INTROBATT1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17FE18IC180.1R2633kC8100C9 0.01C10 0.01R24 100kVR3 22kVR447kC140.1C190.1C21150pC22 4.7C230.1R2547kC51C171000pC200.1C24 22R2715kC110.47VR522kR23 22kR1422kR1510k2200p48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37FER28 56kR293.9k C26 0.01R12100kC1522ATSCTZCTEDFCTDVEEMIRR1 VCFSW362 FGDMON353 FS3MDP 344 FLBLOCK 33C30 1000p5 FEOC864 32C316 FE3.5V 31IC2R32 VR67 SRCHCXA1082BQ VCOF 30228 TGU3.3kISET 292.2kR33 220k9 TG2PDI 28SLOC25 10R62 330kC28SLR13 10kC120.01C131500p4700pSSTOPFSETSENSAVEE33 SLOW34353637 S1338 S1239 S1140 S1041 S942 S843 S744 S645 S546 S447 S348 S249 S150 S051FOKC.OUTC27 0.01R30510kC350.1WDCKDIRCTC400.01POWERSPDLDXRST32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20COM2R31100kLOW BATT INDCOM1SPDLDATADATACOM0DVCCXLTCLKPLAYVDDVSSSENSIC4CXP5086H-577QVCL1C561000p10 AVCCBW 27C3211 TA0D.GND263.312 TACLK25SLXLT13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24VCL2VCL3VDDVLEMPHASISPLAYSTOPGFSFWD. SKIP 18SYNCRO DUBB. 11C4MDOOR OPEN 10LOW BATT DET 9AUTO REPLAY 4KEY HOLD 352 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64R42 10kR4310kR44 10kR40 1kR412.7kC33 0.033MODE 19SHUFFLE 17REV. SKIP 16RESETWAKEUPL210µHC670.047MEMORY 15REPEAT 14INTRO. S 13FOK 12SUBQ 8MODE_B 7MODE_A 6SQCK 5MUTE 2LDON 1SCORC46 0.047R351MR36 100kR63100kR3710kR64100kR3422kC340.47C374720 19 18 17 16 15 14 13 12 11VDD LRCK1C580.1T1 BCKGNDA DATARO HS2R39 10k34RO EMP5C4822VDA MCK6C3933LO VDX7LO XO8DTC114TQ6D41SS3551SS355 D3R3822kX1C42 15pC3833pGNDA XIGNDD GNDX9 10Q3DTA114TKIC7TC9276FC680.047R5215080 79 78 77 76 75 74 73 72 71 70 69 68 67 66 65LRCKC4315pC54DATAWDCK1 FSWC2F1 642 MONC1F2 633 MDPC1F1 624 MDSAPTL 615 EFMAPTR 606 ASYP/S SEL 597 LOCK2, S/DB SEL 588 VCOOMD3 579 VCOIMD2 5610 TESTMD1 5511 PDOXO 54IC312 GNDCXD1167QXI 5313 CLKGND 5214 XLTC4M 5115 DATACS 5016 XRSTWE 4917 CNINA11 4818 SENSA10 4719 MUTEA9 4620 CRCFA8 4521 EXCKA7 4422 SBSOA6 4323 SUBQA5 4224 SCORA4 41SQCK25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40SQEXR20112kR10212kR20212kR10112kR5310kR54 150PLAYSTOPC201 R204120p 22kC101120p100pR55 1kMEMORYSW9MODESW8IC8BA4510F5 8 R207 33k+ 72/2- R2086 4 33kC210C210C4LRRAOVVDDGTOPUGFSPLCKWFCKRFCKC2POC2FLC2F2DOTXGFSD8D7R4722kC202100pR20322kC102100pR10322kR10422kR45 22kR48 22kR50 22kR51 22kSW4SW6SW7SW5C203100pC103100pL3 10µHR20533kR20633kR10533kR10633kC470.1R572.2kC20468pC20568pD6D5VDDD4D3D2D1A1A2A3R46 22kC442200Q305DTA114TR3121kC3110.01C10568pR31010kR56 2.2kC53 33IC8BA4510FC412.2R31147kR56 22k123IC10S-8053ALRQ3042SD1757R3131kC310 22R781kL810µHR791kC6633pR30910kC309 10+3.5VQ303DTC114TR30833C304 10R3034.7kC64100C309 10R301 22k R305 33kR3074.7kC303 1R109470R209470R59 4.7C108 R116C104 68p10 22k83 +1/23 R107 33k+ 21-141/2-R1192 R108 33k150kQ4DTC114TD21SS355Q5DTA114TQ82SC2412KC308 1IC11MB3776APF1 IN1 INFB 82 CTL OSC 73 VDDGND64 IBR3063.3kD302UBM108L30310µH C307FB 82 CTL OSC 73 VDDGND64 IBOUT 5L30110µH D301UBM108IC12MB3776APFR3023.3kC10610C20610C690.047C520.047R11310kVR1 10k-AR68 15kQ72SC2412KOUT 5C49 100R215R213 1M10kR21622kC214 4700pC210 22R67470R1102.2kR2102.2kD1011SS355UBSSW2C20810R6515kR666.8k330Q3022SD1963C302330C11022C1090.01C2090.01C3010.1C3060.1R1151MR3041kR111100kR211100kR61 100kC50 22R214 100kQ1012SC2412KR114 100kC114 4700pR2173.3kD2011SS355L30247µHL30047µHQ3012SD1963C3058200pR60100kC1116800pR2121kR2121kQ2012SC2412KR1173.3kC2116800p6 -2/25 + 7C300 330R12010kR11856kR21856kR219150kC55100pR22010kPOWERSW1CDP 70D300UBM108C107680pC207680pIC9NJM3414MR121 18C112220C212220Q1022SD1757KQ2022SD1757KR221 18IC9NJM3414MR1231kR2231kJ2LINE OUTJ3R122 100kR222 100kC113 2200pHEAD PHONEOUTUM3X2BATTERYR3002.7(1/2W)DC JACKDC 3VJ1R=C=µFL=HC213 2200p

123456789C 10B 11FCS (+) 15TRK (+) 16TRK (-) 17FCS (-) 18MMVRPDLDGNDPD GND(NOTE)IC: 1-12VCVCCFED1DTZ5.6R5270R6 82kR7 82kR8 47kR9 47kD 12R10 47kA 13R11 47kNC 14PSET+DISC MOTOR--SLED MOTOR+SW3DOORCN1Q: 1-10101-102201-202300-305D: 1-10(NONE: 9)300-303L: 1-8(NONE: 4, 5, 6, 7)300-303R20 220kQ2DTC114TKL110µHC11R21100kR: 1-79(NONE: 49, 59, 60, 75, 77)101-123(NONE: 116, 117, 118, 119, 120)201-223(NONE: 216, 217, 218, 219, 220)300-318C: 1-68(NONE: 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63)(NONE: 65)101-113(NONE: 111, 112)201-214(NONE: 211, 212)300-321C16100IC5AN8387S11 VLIN212 PVcc13 D2+15 PGND PGND 616 PGND PGND 518 D1+19 PVcc20 VLIN111 VLIN212 PVcc13 D2+14 D2-14 D2-17 D1-17 D1-+3.5VR11018 D1+19 PVcc20 VLIN1C247Q12SA1037KD303RG411DVcc10IN2 9PC2 8GND 7Vref 4PC1 3IN1 2Vcc 1Vcc10IN2 9PC2 8GND 715 PGND PGND 616 PGND PGND 5Vref 4PC1 3IN1 2Vcc 1IC6AN8387SLCD-PANELR22.2kC36 10pC322pC5 100C6100C490.1R3 15kR410kVR222kC44700pC290.01R1622kR1722kR1922kC45100R1822k1 RFI2 RFO LDON 293 RF4 P/N5 LD6 PD7 PD18 PD29 VC10 F11 E12 EO13 EI14 VR15 CC2REPEATMEMORYIC1CXA1081MC70.018LC1R2222kVCC 30FOK 28EFM 27ASY 26DGND 25CB 24CP 23MIRR 22DEFE 21TE 20FE 19VEE 17CC1 16INTROBATT1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17FE18IC180.1R2633kC8100C9 0.01C10 0.01R24 100kVR3 22kVR447kC140.1C21150pC171nC190.1C22 4.7C230.1R2547kC200.1C24 22R2715kC110.47VR522kR23 22kR1422kR1510kC51 0.002248 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37FER28 56kR293.9k C26 0.01R12100kC1522ATSCTZCTEDFCTDVEEMIRR1 VCFSW362 FGDMON353 FS3MDP 344 FLBLOCK 33C30 1000p5 FEOC864 32C316 FE3.5V 31IC2R32 VR67 SRCHCXA1082BQ VCOF 30228 TGU3.3kISET 292.2kR33 220k9 TG2PDI 28SLOC25 10R62 330kC28SLR13 10kC120.01C131.5n0.0047SSTOPFSETSENSAVEER30510k34353651FOKC.OUTC27 0.01C350.132 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20POWER33 SLOW37 S1338 S1239 S1140 S1041 S942 S843 S744 S645 S546 S447 S348 S249 S150 S0WDCKDIRCTC400.01 L210µHCOM2SPDLOXRSTR31100kLOW BATT INDCOM1SPDLDATADATACOM0DVCCXLTCLKPLAYVDDVSSSENSIC4CXP5086H-569QVCL1C561000p10 AVCCBW 27C3211 TA0D.GND263.312 TACLK25SLXLT13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24VCL2VCL3VDDVLEMPHASISPLAYSTOPGFSFWD. SKIP 18SYNCRO DUBB. 11C4MC33 0.033DOOR OPEN 10LOW BATT DET 9AUTO REPLAY 4KEY HOLD 352 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64R42 10kR4310kR44 10kR40 1kR412.7kFOK 19SHUFFLE 17REV. SKIP 16RESETWAKEUPC670.047MEMORY 15REPEAT 14INTRO. S 13FOK 12SUBQ 8MODE_B 7MODE_A 6SQCK 5MUTE 2LDON 1SCORC46 47nR3422kC340.47R351MR36 100kR63100kR3710kR64100kC374720 19 18 17 16 15 14 13 12 11VDD LRCK1C580.1T1 BCKGNDA DATARO HS2R39 10kR75 22k34RO EMP5C4822VDA MCK6C3933LO VDX7D41SS355LO XO8DTC114TQ61SS355 D3R3822kX1C42 15pC3833pGNDA XIGNDD GNDX9 10Q3DTA114TKIC7TC9276FC680.047R5215080 79 78 77 76 75 74 73 72 71 70 69 68 67 66 65LRCKC4315pR10212kC54DATAWDCK1 FSWC2F1 642 MONC1F2 633 MDPC1F1 624 MDSAPTL 615 EFMAPTR 606 ASYP/S SEL 597 LOCK2, S/DB SEL 588 VCOOMD3 579 VCOIMD2 5610 TESTMD1 5511 PDOXO 54IC312 GNDCXD1167QXI 5313 CLKGND 5214 XLTC4M 5115 DATACS 5016 XRSTWE 4917 CNINA11 4818 SENSA10 4719 MUTEA9 4620 CRCFA8 4521 EXCKA7 4422 SBSOA6 4323 SUBQA5 4224 SCORA4 41SQCK25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40D6 1SS355SQEXR20112kR20212kR10112kR5310kR54 150PLAYSTOPC201 R204120p 22kC101120p100pR55 1kMEMORYSW9MODESW8IC8BA4510F5 8 R207 33k+ 72/2- R2086 4 33k3 R107 33k+ 11/2-2 R108 33kC210C210C4LRRAOVVDDGTOPUGFSPLCKWFCKRFCKC2POC2FLC2F2DOTXGFSD8D7R4722kC202100pR20322kC203100pC102100pR10322kR10422kR45 22kR48 22kR50 22kR51 22kR69 22kSW4SW6SW7SW5C103100pR20533kR20633kR10533kR10633kL310µHC442200C470.1R572.2kC20468pC20568pC104 68pC10568pD6D5VDDD4D3D2D1A1A2A3R46 22kR7022kQ102SC2412KR74 22kR7122kD5 1SS355Q92SC2412KR3121kQ305DTA114TC3110.01SW1KEY-HOLDR31010kR56 2.2kC53 33IC8BA4510FC412.2R31147kD8DTZ5.6R56 22kR3131k123IC10S-8053ALRQ3042SD1757C310 22J4REMOTER781kL810µHR791kC6633pR30910kC309 10+3.5VQ303DTC114TR30833C304 10R3034.7kR109330R209330C309 10R301 22k R305 33kQ4DTC114TQ82SC2412KC64100R3074.7kC303 1C10610C20610Q5DTA114TC308 1C2081R2131kIC11MB3776APF1 IN1 INFB 82 CTL OSC 73 VDDGND64 IBR3063.3kD302UBM108L30310µH C307FB 82 CTL OSC 73 VDDGND64 IBOUT 5L30110µH D301UBM108IC12MB3776APFR3023.3kD10DTZ5.6R31422C520.047C1081R1131kVR1 10k-AR68 15kQ72SC2412KOUT 5R67470R1102.2kR2102.2kD21SS355R6515kR666.8k330Q3022SD1963C302330C3010.1C3060.1R3041kR111100kR211100kR115100kC55100pQ1012SC2412KL30247µHL30047µHQ3012SD1963C3050.0082R2121kR2121kQ2012SC2412KIC9BA3570FPRE1BiasGND22OUTC210220R22112R122100kR222100kC110220Q2022SD1757KQ3002SB1308C300 330R12112Q1022SD1757KR1231kR2231kD300UBM108C107680pC207680pC113C213SW2DBSC321C320 330.12 LP Bias21R215 IN IN100k3IN IN R315 150k20R214 C209 2 1C109R11410k 2200p4 HP HP21910k1R316 C3132200p5 LP RPLNF183.3kF.13.3C319 33LP RPL6OUT F.217C314 0.1C318 4.7ALS7MUTESw Swt 16C315 0.22 C317 0.22ALS8 MUTESwt 15SwC316 22ALS Vcc9t 2 14Q306R31710OUT OUT 2SC2412K2 1 131MR31811POW Vcc 4.7kGND 112C312330 D71SS355R72220CDP 80R7347k2200p2200pJ2UM3X2BATTERYJ1LINE OUTR3002.7(1/2W)DC JACKDC 3VR=C=µFL=HJ3HEAD PHONEOUT

Opis aparatu telefonicznego C-811 firmy CYFRALR8220kVAR2151KD10SW1AHOOK SWD5÷D81N4004×4TIPRJ110R/1WVAR1221KD10BL1NE-2BL2NE-2BL3NE-2RINSW1BHOOK SWC11µ/250VR9100kD101N4148R1110MR7220kQ2HMPSA42Q1HMPSA92R121MR102k2C50.1µC72µ2R273k9LED+R151k3D111N4148D121N4148R132M2C80.02µQ39014CR3522kR162k21 U22UM66TC90.01µJ3D19R14100kLC10.1µ1N4148Z25V1D9116VC1147µD18CHP700BC1010nR172k4C6100µSW1PULSE / TONER19100kR18100kR2033kP TQ49014CC1210nR2333kQ59014CD25CHP700BLGKBD91N60PBT11V5LCDLC2 LC3 LC40.1µ × 333343536376142829303132COM1COM2COM3COM4SEG1SEG25SEG32VRTC1VLCDVRTC2CNCP11DP/C65VDD24HKSLU1W91510DNHC1 C2 C3 C4 C5 R1 R2 R3 R4 HFI GND13 14 15 16 17 18 19 20 21 25 712MODEHFODTMFXMUTEH/P MUTEXT1/INXT1/OUTXT2/INXT2/OUT1068922AFLX13.58M232627EDLC630pLX232.768kLC530p6 5 10 39 8 11 4 2 H1 2 34 5 67 8 912F4 HCHKR/P HR SETMIN7 1R14k7D1÷D41N4004 × 4C24µ7Z127V R215kR32M224C339n1U1 OUTPUTHB31002CDVSS3 5 7C46n886R475kSW2RINGERHIGHLOWD151N4148D161N4148PR33120kPC192n7R216M2PR3636kC1410nR2227kC136.8pQ79014CPD91N4148Q88050DC1520nR26100R2527R281k5R294k7R3056kC162µ2R3112kC174n7R8443kRRQ109014CREC1PR350Q99014CMIC1PR239k1R24100kD171N60PC1847µZ903V3R3210kD131N4148R3322kQ69014CC204µ7CRys.1 Schemat ideowy aparatu telefonicznego C-811firmy CYFRAL.R5100R610kBZ135mmI2 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Odpowiadamy na listy CzytelnikówProszê o pomoc w przestrojeniu tunera DioryAS-6411. Nie wiem jak przerobiæ aplikacjê procesoraLC7266 firmy Sanyo, który steruje syntez¹ czêstotliwoœci,na odbiór górnego UKF.Tuner Diory AS-6411wymieniony w Pana liœcie by³ najprawdopodobniejwykonaniem na rynek krajowy (z zakresem UKF65.5 ÷ 74MHz) tunera AS-641, przeznaczonego na eksport izawieraj¹cego: g³owicê UKF typ GFE-110/2 na pasmo 87.5 ÷108MHz, programator 7 stacji na uk³adach SAS580/590 i uk³adodczytu czêstotliwoœci na uk³adzie LC7266. Tuner ten nie by³wyposa¿ony w syntezê czêstotliwoœci, a jego przestrojenie niebêdzie skomplikowane. Bardzo pomocny w przestrojeniu tunerabêdzie uk³ad odczytu czêstotliwoœci na uk³adzie LC7266, gdy¿podczas przestrajania oscylatora g³owicy UKF wskazywaæ onbêdzie aktualnie odbieran¹ czêstotliwoœæ. Schemat i opis uk³aduodczytu czêstotliwoœci z tunera AS-641 zamieszczono w „SE”2/2000 na str.39, a aplikacjê uk³adu LC7266 znaleŸæ mo¿na ponadtow „Bazie Porad Serwisowych” 2000/BS3.Konstrukcjê tunera AS-641oparto o nastêpuj¹ce uk³ady scalone:UL1200N - wzmacniacz p.cz. i detektor FM, TCA-4500A(Motorola) - dekoder stereo, UL1203N - tuner AM, UL1550 -stabilizator napiêcia do przestrajania g³owicy UKF, SAS580/590- programator stacji UKF, LC7266 (Sanyo) - odczyt czêstotliwoœcii LB3500 (Sanyo) - dzielnik czêstotliwoœci heterodyny.G³owica UKF tunera AS-641, której schemat elektryczny irysunek monta¿owy znajduje siê na rysunku 1, by³a prawdopodobniezastosowana w tunerze AS-6411. Na rysunku monta¿owympokazano elementy, które nale¿y zmieniæ lub usun¹æprzed przestrojeniem g³owicy na pasmo 87.5 ÷ 108MHz.Przestrojenie g³owicy na pasmo 87.5 ÷ 108MHz:1) Przed przestrojeniem nale¿y wy³¹czyæ tuner, od³¹czyæ good sieci i wykrêciæ wkrêty mocuj¹ce pokrywê. Po zdjêciupokrywy uzyskamy dostêp od góry do p³ytki g³ównej z g³owic¹UKF. Aby móc swobodnie wymieniaæ elementy g³owicynale¿y dodatkowo zdj¹æ pokrywkê ekranu.2) Nastêpnie mo¿emy przyst¹piæ do wykonania przeróbek wewn¹trzg³owicy UKF. Najpierw nale¿y wylutowaæ lub wyci¹æszczypcami kondensatory C29 ÷ C32 zaznaczone narysunku 1 kolorem szarym.3) Na czas strojenia nale¿y wcisn¹æ przycisk [ AFC/MUTING ]ANT-FM221L1/2C1C1 3-10pGFE-110C32C32 18pL1/24-1nCR1 - 68kL3/4C2D1 18pBB104BC6R2 - 100kC31C8T1BF961C5-1 nC30L6L5R3 - 220RR5 - 27kR6 - 56RC29L8D2 - BB104BR4 - 68kC20L9C6 - 3-10pC31 22pC15 - 10nR7 - 100RC1910nL3/4 L6C7-1 nR12 - 3k3 C16 - 2p2C1751pR14 - 4k7C83-10pC18-1 nG£OWICA UKF GFE-110C30 22pR13 - 22kD3-BB104BC92p2R8 - 68kT3BF440C104p7R1768kC20 - 3-10pD4BB104GR10 - 27kR9 - 5k6C22 - 0p5C29 - 27pT2BF414L7C11120pR16 - 2k2C2410nL5C261pR15100RC13 - 100pR11100RC23 - 5p6R19100C1210nL8216C1410pC21 - 100p3-10nCR11100RD5BB105GL92167 ARW89Wyjœciep.cz.5Zasilanie+14.6V6ARCz10Wyjœcieoscylatorado odczytuczêstotliwoœcii4Napiêcie strojenia 3÷25V- oznaczaj¹ elementy, które trzeba wymontowaæ przy przestrajaniu: C29, C30, C31 i C32.Rys.1. Schemat ideowy i rysunek monta¿owy g³owicy UKF GFE-110.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 47

Odpowiadamy na listy Czytelnikówi wy³¹czyæ uk³ad ARCz. Po w³¹czeniu tunera wybieramystrojenie rêczne i ustawiamy wskazówkê skali na górnejskrajnej czêstotliwoœci zakresu UKF. Nastêpnie reguluj¹ctrymerem C20 ustawiamy, na wskaŸniku cyfrowym, górn¹czêstotliwoœæ zakresu UKF równ¹ 108MHz (+0.5MHz). Poustawieniu wskazówki skali na skrajnej dolnej czêstotliwoœcizakresu, rdzeniem cewki L5 ustawiamy doln¹ czêstotliwoœærówn¹ 87.5MHz (-0.5MHz). Powy¿sze regulacje nale¿ykilkakrotnie powtórzyæ.4) Po zestrojeniu heterodyny nale¿y zestroiæ obwody wzmacniaczaw.cz. kilkakrotnie stroj¹c na maksimum wzmocnienia:- trymerami C1, C6 i C8 dla czêstotliwoœci 108MHz,- cewkami L1/2, L3/4 i L6 dla czêstotliwoœci 87.5MHz.Wzmocnienie g³owicy mo¿emy oceniæ na podstawie wskazañwskaŸnika poziomu sygna³u AM/FM lub poprzez pomiarnapiêcia na wyprowadzeniu 13 uk³adu IC2011 - UL1200N.Je¿eli nie dysponujemy generatorem w.cz., to nale¿y znaleŸædwie stacje po³o¿one blisko krañców zakresu i do nich dostroiætor tunera FM stroj¹c obwody wzmacniacza wejœciowegog³owicy na pokrycie zakresu i maksymalne wzmocnienie.Po wstêpnym zestrojeniu nale¿y za³o¿yæ pokrywkê ekranug³owicy i powtórzyæ procedurê strojenia. Opisy przestrojeniapodobnych g³owic UKF stosowanych przez Diorê znajdzie Panw numerach „SE” 10/99 (tuner AS292) i „SE” 4/00 (tunerAS252). Wiele porad na ten temat zawarto w ca³ym roczniku„SE” 2000.M.S.Przetwornica i tor wideo magnetowidu TelefunkenM9050G dzia³a poprawnie, oprócz wyœwietlacza,który œwieci bardzo s³abo (prawie niewidocznie).W niektórych typach magnetowidów, wyœwietlacz zasilanyjest oddzielnym zasilaczem. W wiêkszoœci jednak, wykorzystujesiê przetwornicê zasilaj¹c¹ ca³y magnetowid. Tak jesti w tym przypadku. Stwierdza Pan, ¿e przetwornica jest w porz¹dku.Zacz¹³bym jednak od ponownego jej sprawdzenia. NagnieŸdzie BP02 (zasilacz), wszystkie napiêcia musz¹ byæ zgodneze schematem i bez têtnieñ sieciowych. W naszym przypadku,najwa¿niejsze bêd¹: +5.4V (12, 13, 14) BP02; - 32V(2) BP02 oraz –UH i +UH (3 i 4) BP02. Wartoœæ napiêcia miêdzy3 a 4 BP02 (napiêcie ¿arzenia wyœwietlacza) winna wynosiæoko³o 4V. Jeœli napiêcia odbiegaj¹ od schematowych, proszêsprawdziæ RP41 (0R1), DP41 (BA157), RP452 (6R8) (zak³adam,¿e jest napiêcie zmienne na wyprowadzeniach 15, 16transformatora przetwornicy) oraz wymieniæ CP41 (220µF/16V), CP54 (47µF/50V) i CP51(10µF/50V). Jeœli dotychczaswszystko jest dobrze, przechodzimy do p³ytki KEY/DISPLAY,na której zamontowany jest wyœwietlacz. Proszê sprawdziæ,czy na gnieŸdzie (1) PK16 jest +5.2V, na gnieŸdzie (3) PK06 –30V, a miêdzy wyprowadzeniami 1, 2 a 41, 42 wyœwietlaczaGK01 (11-MT-83GK) jest oko³o 4V. Jeœli tak nie jest, wymieniædiodê DJ66 (ZMM 3.3). Rozumiem, ¿e sprawdzi³ Panwszystkie punkty lutownicze na p³ytce KEY/DISPLAY oraz,¿e nie ma tam przerw. Jeœli wszystkie pomiary wypad³y pozytywnie,a wyœwietlacz nadal bardzo s³abo œwieci, pozostaj¹ tylkodwa elementy: sam wyœwietlacz GK01 i uk³ad scalony IK01(TMP87CP71F). Osobiœcie jednak w¹tpiê w ich uszkodzenie.Gdyby uszkodzony by³ IK01, magnetowid nie realizowa³bywszystkich funkcji lub nie wszystkie segmenty wyœwietlaczaby³yby widoczne. Podobnie z uszkodzeniem GK01. Nie dzia³a³bywcale, b¹dŸ wyœwietla³ tylko niektóre segmenty. Spotka³emsiê jednak ju¿ z uszkodzeniem (wy¿arzeniem) wyœwietlacza polegaj¹cymna zbyt s³abym œwieceniu. Aby to jednak sprawdziæ,konieczne jest podstawienie sprawnego wyœwietlacza. M.U.Proszê o poradê serwisow¹ dotycz¹c¹ magnetowiduSONY SVL-363EE. Usterka dotyczy okresowychzaników obrazu z anteny, pojawia siê niebieskie t³o.Jeœli usterka wystêpuje tylko w czasie odbioru z anteny,zawê¿a to trochê iloœæ podejrzanych podzespo³ów. Dziwi mnietylko, ¿e równoczeœnie nie wystêpuje zanik fonii. Regu³¹ jest,¿e przy braku obrazu sygna³ mute wy³¹cza dŸwiêk.W omawianym modelu sygna³ IF z g³owicy wysokiej czêstotliwoœcipodawany jest przez styk 8CN701 na p³ytkê IF-22(IFB-380MR – czêstotliwoœæ poœrednia) i stamt¹d sygna³ wideopodawany jest przez styk 2CN701 na p³ytê MA-44 (servo,system control, tuner). Po niezbêdnym jego ukszta³towaniu wuk³adzie equalizera i wzmacniacza (Q710, Q718, Q712 i Q713),sygna³ wideo podawany jest na n.4 klucza IC202 (BA7021), a zjego n.8 na p³ytê YC-73 (video, signal processor) przez styk15CN005 do dalszej obróbki. Po obróbce, wraca przez styk8CN005 na p³ytê MA-44. Pomijaj¹c ju¿ jego dalsz¹ obróbkê,bezpoœrednio przez tranzystor Q151 sygna³ wideo podawanyjest na Video Line Out oraz modulator. Jak widaæ obszar poszukiwañjest doœæ szeroki. Aby go zawêziæ, nale¿y sprawdziæ oscyloskopem,czy sygna³ wideo jest na styku 2CN701, n.4 i 8IC202oraz na stykach 8 i 15CN005. Jeœli nie ma go na 2CN701, usterkinale¿y szukaæ w IF-22. Jeœli brak go na nó¿ce 4IC202, uszkodzeniejest na drodze z 2CN701 do IC202. Jeœli brak go na15CN005, uszkodzony jest najprawdopodobniej sam kluczIC202. Przy braku sygna³u wideo na styku 8CN005, uszkodzenianale¿y szukaæ na p³ycie YC-73. Nie ma sensu opisywanieca³ej drogi sygna³u wideo. Bez schematu i tak nic to nie da.Wskaza³em najbardziej racjonaln¹ metodê zawê¿enia obszaruposzukiwañ. Zak³adam, ¿e sprawdzi³ Pan, czy usterka nie wystêpujeprzy opukiwaniu chassis i przy podgrzewaniu poszczególnychelementów toru wideo. Radzi³bym te¿ wymieniæ wszystkieelektrolity sprzêgaj¹ce w torze wideo.M.U.Mam problem z OTVC Panasonic TX21S3TPchassis Z7. Stroi tylko 3 pasmo i to tylko do10 kana³u.Napiêcie warikapowe zmienia siê od 1V do 4V, a potemszybko wzrasta do 30V i nie zmienia siê, chocia¿telewizor szuka ca³y czas. G³owicê podstawi³em i nicsiê nie zmieni³o. Pamiêæ 24C02 jest podobno zaprogramowanafabrycznie. Przy wejœciu w opcje wykazujekomunikat FF - prawid³owo.System strojenia g³owicy odbiornika Panasonic chassis Z7oparty jest na syntezie czêstotliwoœci. W takim uk³adzie utrudnionejest wykonanie potrzebnych pomiarów w celu zlokalizowaniausterki. Komunikacja miêdzy mikroprocesorem a48 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówg³owic¹ odbywa siê za poœrednictwem magistrali I 2 C. Ca³aczêœæ cyfrowa uk³adu syntezy zawarta jest w g³owicy. Trudnejest równie¿ przeprowadzenie pomiarów, które Czytelnik przytacza:g³owica w³¹czona na VHF-3 i zakres napiêcia warikapowego.Te napiêcia, oczywiœcie w g³owicy istniej¹, ale ichodnalezienie bez schematu g³owicy (a nawet ze schematem),nie jest ³atwe.Jeœli Czytelnik pisz¹c „napiêcie warikapowe” mia³ na myœlinapiêcie dochodz¹ce do g³owicy i oznaczone na schemacieBTL-33V, to usterka ju¿ jest zlokalizowana. To nie jest napiêciewarikapowe i ma ono w ca³ym przedziale strojenia mieæwartoœæ +33V. Jeœli to napiêcie siê zmienia, to znaczy, ¿e albog³owica je za bardzo obci¹¿a, albo Ÿród³o tego napiêcia jestzbyt miêkkie. Napiêcie to jest stabilizowane na dwóch diodachZenera D010 i D011. Nie musz¹ to byæ diody skompensowanetermicznie jak w uk³adzie syntezy napiêciowej. Jeœlinawet stabilizacja tego napiêcia jest kiepska, uk³ad syntezyczêstotliwoœci dobrze sobie z tym problemem radzi, dziêkipêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego, w której wartoœci¹ odniesieniajest czêstotliwoœæ kwarcu. Stabilizacja tego napiêciamo¿e wiêc byæ kiepska, ale nie mo¿e zmieniaæ siê w takichgranicach jak pisze Czytelnik (oczywiœcie, jeœli jest s³usznemoje przypuszczenie, ¿e chodzi o napiêcie BTL). Jeœli takw³aœnie jest, podejrzane s¹ tylko dwa elementy: rezystor R014lub R010. Bardziej prawdopodobny jest R014. Panuje na nimnapiêcie 160V (190 – 33). Jest on wiêc nara¿ony na uszkodzenienapiêciowe, a i wydzielana na nim moc jest ca³kiemspora (oko³o 1W).To najbardziej prawdopodobna przyczyna uszkodzeniaodbiornika, któr¹ oceniam na 95%. Niemniej poœwiêcê niecouwagi pozosta³ym 5 procentom.Ogólnie problem ujmuj¹c, s¹ mo¿liwe uszkodzenia w g³owicy,zarówno w jej czêœci analogowej, jak i cyfrowej. Pobórpr¹du przez czêœæ analogow¹ samej g³owicy jest bardzo ma³y,choæ nieco wzrasta ze wzrostem tego napiêcia. Jeœli do tegododaæ pr¹d pobierany przez tranzystor pe³ni¹cy funkcjê przetwornikacyfrowo-analogowego (w g³owicy z syntez¹ czêstotliwoœciznajduje siê taki sam tranzystor i dzia³a tak samo, jaktranzystor na zewn¹trz g³owicy w przypadku systemu syntezynapiêciowej), to pr¹d pobierany ze Ÿród³a napiêcia 33Vprzy wzroœcie napiêcia warikapowego maleje. Ale to tylkopotwierdza diagnozê sugerowan¹ powy¿ej. Niemniej mo¿ewyst¹piæ nieprawid³owa praca przetwornika C/A na skutekuszkodzenia tranzystora lub rezystora w jego kolektorze. Nieprawid³owesterowanie jego bazy nale¿y ju¿ zaliczyæ do b³êdówczêœci cyfrowej uk³adu. W niewielkim prawdopodobieñstwie,¿e „uszkodzenie jest tu”, mieœci siê niestabilnoœæ pracytej pêtli. Aby to potwierdziæ, konieczne s¹ obserwacje oscyloskopoweprzebiegów. Jak ka¿da pêtla ujemnego sprzê¿eniazwrotnego, zawiera ona elementy kszta³tuj¹ce jej charakterystykêamplitudowo-fazow¹. S¹ nimi na ogó³ jeden lub dwaniepozorne kondensatorki, których odnalezienie w tym przypadkumo¿e nie byæ ³atwe. Zreszt¹, znajduj¹ siê one w g³owicy.Tê Czytelnik „podstawi³”, a wiêc nie trzeba siê w tym zakresiemêczyæ. Powy¿sze uwagi maj¹ bardziej na celu zwrócenieuwagi na ogólny charakter tego typu problemu w przypadkusystemu syntezy czêstotliwoœci. W starszych rozwi¹zaniachodbiorników z syntez¹, nie wszystkie wspomnianewy¿ej bloki uk³adu znajduj¹ siê w jednej obudowie (w g³owicy),a wiêc w przypadku takiego odbiornika trzeba siê trochênamêczyæ. Nale¿y jednak zwróciæ uwagê, ¿e pierwsz¹ czynnoœci¹w takich przypadkach powinno byæ porz¹dne zablokowanienapiêcia +5V za pomoc¹ kondensatora elektrolitycznegoi równolegle pod³¹czonego kondensatora bezindukcyjnegoo niedu¿ej pojemnoœci.Wracaj¹c do konkretnego problemu Czytelnika, zwrócêuwagê na to, co mo¿e byæ przyczyn¹ tego typu usterki pozag³owic¹ (i poza uk³adem syntezy czêstotliwoœci).Mikroprocesor komunikuje siê z tym uk³adem za poœrednictwemmagistrali I 2 C. Do magistrali pod³¹czonych jest wiêcejuk³adów, a wiêc ogólnie, mo¿e byæ niesprawna (zablokowana)magistrala. Gdyby jednak tak by³o, nie mog³aby nastêpowaæzmiana napiêcia warikapowego. G³owica nie powinnaw ogóle reagowaæ na rozkazy wysy³ane przez mikroprocesor.Podobnie by siê dzia³o, gdyby by³ ustawiony z³y adres g³owicy.Uk³ad nie odpowie wtedy sygna³em acknowledge na prawid³owowys³any swój adres.Z listu wynika, ¿e Czytelnik pozostawi³ poza podejrzeniamimikroprocesor. Fakt, ¿e odbiornik szuka ca³y czas, przezco rozumiem, ¿e pojawia siê na ekranie podzia³ka wskazuj¹caw jakim punkcie pracy jest uk³ad strojenia, wcale o tym nieprzes¹dza.Opisów oprogramowania zaszytego w mikrokontrolerachodbiorników nigdzie siê nie publikuje, gdy¿ w zasadzie jegoznajomoœæ nie jest do niczego potrzebna (mo¿e poza zaspokojeniemciekawoœci dociekliwego Czytelnika). Nale¿y jednakw tym przypadku zwróciæ uwagê na fakt, ¿e podprogramy wysy³aniapoleceñ magistral¹ I 2 C do g³owicy oraz wskazañ naekranie (jako przebiegi pojawiaj¹ce siê na wyjœciach RGB) nies¹ ze sob¹ w zbyt du¿ym stopniu skorelowane. Jak dok³adniew danym przypadku jest, na ogó³ wie tylko programista, któryten program pisa³. Nale¿y siê jednak spodziewaæ, ¿e s¹ oneskojarzone przez jeden parametr zapisywany w przewidzianejdo tego celu komórce pamiêci RAM lub w jednym z rejestrówsamej jednostki centralnej CPU. Mo¿e zatem tak byæ, ¿e jedenz tych podprogramów dzia³a poprawnie, a drugi nie.Zupe³nie podobnie jest w uk³adach strojenia w oparciu osyntezê napiêciow¹, tu jednak sprawa jest o wiele prostsza,gdy¿ wiêcej da siê zmierzyæ.W przypadkach szczególnie k³opotliwych, w przypadkusyntezy czêstotliwoœci i zastosowania magistrali I 2 C, nieocenioneus³ugi daje najprostszy nawet tester tej magistrali. K.Œ.Uzupe³nienie odpowiedzi zamieszczonej w„SE” 5/20001 str.54 dotycz¹cej odblokowania odbiornikasatelitarnego Maxar 150.Chcia³bym uzupe³niæ informacjê zamieszczon¹ w „SE” 5/2001 dotycz¹c¹ odblokowania odbiornika satelitarnego Maxar150. Podaje przepis na odblokowanie kana³ów: jest to nastêpuj¹casekwencja rozkazów z pilota: [ P/L ], [ REMOVE ],[0], [0], [ 0], [ 0], [ X], [ Y], [ STORE ], gdzie XY tonumer zablokowanego programu. W przypadku uszkodzeniapamiêci mo¿na uszkodzony egzemplarz przekopiowaæ i tak odblokowaæodbiornik. Do dzisiaj takie trzy tunery przerobionena zakres do 2 GHz u¿ytkujê z powodzeniem. R.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 49

Opis monitora NEC JC-153118VIC4016Przebieg na n.34 IC4A1R4D1R4D2Q4A3C402Przebieg na n.6 IC401IC4A13435Q4A2Rys.17. Przebiegi steruj¹ce stopniem koñcowym ramki.C4A2R4D0Q4A1n.48n.49HLn.50Rys.15. Schemat blokowy uk³adu odchylania pionowego.pr¹du p³yn¹cego przez cewki odchylaj¹ce. Obwód sprzê¿eniazwrotnego z³o¿ony z: R404, R405, R406 i VR402 umo¿liwiaregulacjê liniowoœci ramki (VR402).12. Uk³ad wytwarzania przebiegu parabolicznegoSygna³ pi³okszta³tny z n.44 uk³adu IC4A1 przez kondensatorpodany jest do wejœæ uk³adu IC4A2, w którym przez uk³ady mno-¿¹ce tworzony jest sygna³ paraboliczny. Amplituda przebieguparabolicznego musi byæ proporcjonalna do wartoœci napiêcia zasilaniastopnia koñcowego linii. Napiêcie to jest doprowadzonedo n.8 uk³adu IC4A1 przez R409 i VR403. Rezystorem VR403dokonuje siê regulacji amplitudy przebiegu parabolicznego.Zniekszta³cenia trapezowe s¹ niwelowane przez zmianêwartoœci napiêcia podanego przez R4A2 na n.8 uk³adu IC4A2.Wartoœæ napiêcia na n.8 IC4A2 zale¿y od wysokoœci obrazu ipo³o¿enia suwaka rezystora VR404. Rezystor ten umo¿liwiakorekcjê zniekszta³ceñ trapezowych.Vert.trig.inputZasilanieLA7837LA7838OneshotmultiRampgeneratorVerticalsizecontrolS.WVerticaldriveThermal protectionPump upVerticaloutput1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13Wejœcie impulsów ramkiSta³a czasowaRegulacja wysokoœci obrazuRegulacja wartoœci sygna³uwejœciowego podczasprze³¹czania 50/60HzKszta³towanie impulsu ramkiWyjœcie uk³adusprzê¿enia zwrotnegoRys.16. Schemat blokowy uk³adów LA7837 i LA7838.Zasilanie (Vcc 8)Wyjœcie uk³adu “pompy”Zatrzymanie oscylacjiMasaWyjœcie impulsów ramkiZasilanie koñcówki mocyn.5140 50 54 60 64 70 74 80 8390Fv [Hz]100Rys.18. Przebieg impulsów koryguj¹cych wysokoœæobrazu.13. System Intelligent Power Manager (IPM)System IPM zarz¹dza iloœci¹ pobieranej przez monitor energii.W omawianym monitorze uk³ad ten sk³ada siê z: Q8P0,Q8P1, R8P0, D8P0 i ZD8P0, poniewa¿ elementy tego obwodurozmieszczone s¹ w ró¿nych czêœciach monitora, schematblokowy uk³adu IPM przedstawiono na rysunku 19.Na opublikowanym schemacie pomylono emiter z kolektoremtranzystora Q591, oczywiœcie emiter powinien byæ po-³¹czony z katod¹ diody D591.Uk³ad ten powoduje, ¿e przy braku impulsów synchronizacjina n.7 uk³adu IC852 pojawia siê stan wysoki, który powoduje,¿e:• wyjœcie IC552 zostaje sprowadzone do stanu niskiego i wyjœcioweimpulsy odchylania pionowego nie s¹ generowane,• stopieñ wyjœciowy odchylania poziomego nie pracuje, aco za tym idzie brak jest wysokiego napiêcia,• uk³ad zabezpieczenia zostanie w³¹czony.W rezultacie moc pobierana przez monitor jest mniejszani¿ 30W dla modeli w wersji A, a dla wersji B pobór ten jestmniejszy ni¿ 35W.IC8527ZD8P0+5VR8P0Q8P0Q8P1D8P0SUS24SUS3Uk³ad wygaszania plamki24VD591Q591PWE-388IC552 23 4ON/OFFRys.19. Schemat blokowy uk³adu IPM.Dokoñczenie w nastêpnym numerze }C591SUS1R5921R593Q592SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 53

Naprawa odtwarzaczy CD Grundig CDP70 i CDP80Naprawa odtwarzaczy CD Grundig CDP70 i CDP80W³adys³aw WójtowiczSchematy ideowe odtwarzaczy CD Grundig CDP70i CDP80 zosta³y zamieszczone wewn¹trz bie¿¹cegonumeru na stronach 31 ÷ 34. W artykule przedstawionoœcie¿kê postêpowania w przypadku typowychusterek i nieprawid³owoœci dzia³ania.Procedura postêpowania przy diagnozowaniu i naprawieodtwarzaczy jest nastêpuj¹ca:• po otwarciu pokrywy CD nale¿y w³¹czyæ zasilanie - nawyœwietlaczu powinno wyœwietliæ siê “00”: jeœli tak jestprzechodzimy do nastêpnego podpunktu, a jeœli nie - patrzpunkt 1,• wk³adamy p³ytê CD i zamykamy pokrywê - na wyœwietlaczupowinna wyœwietliæ siê liczba wszystkich œcie¿ekoraz sumaryczny czas odtwarzania: jeœli komunikaty s¹wyœwietlane prawid³owo przechodzimy do nastêpnegopodpunktu, a jeœli nie - patrz punkt 2,• naciskamy przycisk [ PAUSE/PLAY ] - na gnieŸdzie wyjœciowympowinien pojawiæ siê sygna³ fonii: jeœli tak jestprzechodzimy do nastêpnego podpunktu, a jeœli nie - patrzpunkt 3,• nacisn¹æ przycisk wyboru (przeskoku) œcie¿ki do przodulub do ty³u - powinna zostaæ wybrana œcie¿ka: jeœli nast¹pi³prawid³owy wybór to urz¹dzenie jest w pe³ni sprawne,a jeœli wyst¹pi³y nieprawid³owoœci - patrz punkt 4.1. Po otwarciu pokrywy pojemnika CD i w³¹czeniuzasilania brak komunikatu “00” na wyœwietlaczu.1.1. Czy jest prawid³owe napiêcie zasilaj¹ce?• nie - sprawdziæ IC11, Q302 i w CDP80 Q9 oraz elementyich aplikacji,• tak - p.1.2.1.2. Sprawdziæ, czy sygna³ RE-SET na n.62 uk³adu IC4ma przebieg i poziom pokazanyna rys.1?• nie - sprawdziæ IC10, wCDP80 tak¿e Q10 orazelementy ich aplikacji,• tak - p.1.3.1.3. Sprawdziæ, czy na n.61 (C4M) uk³adu IC4 pojawia siêprzebieg zegarowy o czêstotliwoœci 4MHz?• nie - sprawdziæ uk³ady IC3, IC7 i rezonator kwarcowyX1 (16.9344MHz) oraz elementy ich aplikacji,• tak - sprawdziæ IC4 oraz elementy jego aplikacji.2. Po za³adowaniu p³yty CD na wyœwietlaczu niepojawia siê komunikat o iloœci œcie¿ek oraz ³¹cznymczasie odtwarzania.W zale¿noœci od czasu, po którym po zamkniêciu pokrywypojemnika p³yty CD pojawia siê komunikat “-- --” inne jestpostêpowanie diagnostyczne: po oko³o 5 sekundach - p.2A,po oko³o 15 sekundach - p.2B.1200ms4.2VPower On2.A. Po zamkniêciu pokrywy pojemnika p³yty CD komunikat“-- --” pojawia siê po oko³o 5 sekundach.2.1. Sprawdziæ, czy laser emituje œwiat³o:• nie - sprawdziæ, czy na n.5 (LD) uk³adu IC1wystêpujenapiêcie

Naprawa odtwarzaczy CD Grundig CDP70 i CDP802.7. Sprawdziæ, czy na n.41 (FOK) uk³adu IC2 wystêpuje przebiegpokazany na oscylogramie 5:• nie - sprawdziæ uk³ad IC7 oraz IC1 (ze szczególnymuwzglêdnieniem wyprowadzeñ 15, 16 i 28),• tak - p.2.8.2.8. Sprawdziæ, czy na n.19 (FE) uk³adu IC1 wystêpuje przebiegpokazany na oscylogramie 6:• nie - sprawdziæ uk³ad IC1,• tak - p.2.9.60V>2V2.9. Sprawdziæ, czy na n.48 (FE) uk³adu IC2 wystêpuje przebiegpokazany na oscylogramie 7:• nie - sprawdziæ obwody i elementy do³¹czone do n.19 uk³aduIC1 oraz uk³ad IC2,• tak - sprawdziæ uk³ad IC2 oraz elementy jego aplikacji.70V>0.3V2.12. Sprawdziæ, czy na n.54 (XO) wystêpuje sygna³ o czêstotliwoœci8.46MHz:• nie - sprawdziæ uk³ady IC3, IC7, kwarc X1 oraz elementyich aplikacji,• tak - p.2.13.2.13. Sprawdziæ, czy na n.8 (VCOO) wystêpuje przebieg o czêstotliwoœci6 ÷ 10MHz:• tak - sprawdziæ uk³ad IC2 oraz elementy i stan lutowaniaelementów jego aplikacji lub pêtla PLL jest Ÿle wyregulowana- przeprowadziæ regulacjê przy pomocypotencjometru VR6,• nie - sprawdziæ uk³ady IC1 i IC3 oraz elementy i stanlutowania elementów w linii sygna³u ASY.2.14. Sprawdziæ, czy na n.20 (TE) uk³adu IC1 wystêpuje przebiegpokazany na oscylogramie 9:• nie - sprawdziæ po³¹czenia z³¹cza CN1 oraz uk³ad IC1,• tak - p.2.15.9 102.B. Po zamkniêciu pokrywy pojemnika p³yty CD komunikat“-- --” pojawia siê po oko³o 15 sekundach.Zaobserwowaæ na ekranie oscyloskopu przebieg sygna³uw punkcie pomiarowym TP1 (n2. IC1 - RFO). Jeœli wygl¹daona tak, jak na oscylogramie A - p.2.10, a jeœli tak, jak na oscylogramieB - p.2.14.AB2.10. Sprawdziæ, czy na n.27 (EFM) uk³adu IC1 wystêpujeprzebieg pokazany na oscylogramie 8:2.15. Sprawdziæ, czy na n.45 (TE) uk³adu IC2 wystêpuje przebiegpokazany na oscylogramie 10:• nie - sprawdziæ uk³ady pod³¹czone do linii sygna³u TE;wzmocnienie sygna³u tracking jest nieprawid³owe -przeprowadziæ regulacjê przy pomocy VR5,• tak - p.2.16.2.16. Sprawdziæ, czy na n.11 (TAO) uk³adu IC2 wystêpuje przebiegpokazany na oscylogramie 11:• nie - sprawdziæ, czy na n.44 (DFCT) uk³adu IC2 jeststan wysoki,- nie - sprawdziæ uk³ad IC2,- tak - sprawdziæ uk³ad IC1 i jego otoczenie,• tak - p.2.17.11 1284V• nie - sprawdziæ, czy napiêcie na n.26 (ASY) uk³adu IC1wynosi 2.5V:- nie wystêpuje - sprawdziæ uk³ady IC1 i IC3 oraz elementyi stan lutowania elementów w linii sygna³u ASYoraz œcie¿kê ³¹cz¹c¹ n.26 IC1 z n.6 IC3,- wystêpuje - sprawdziæ uk³ad IC1,• tak - p.2.11.2.11. Sprawdziæ, czy na n.33 (LOCK) uk³adu IC2 wystêpujestan wysoki:• tak - sprawdziæ przebiegi na n.23, 24 i 25 uk³adu IC3oraz na wyprowadzeniach 5, 8 i 64 uk³adu IC4,• nie - p.2.12.2.17. Sprawdziæ, czy na nó¿kach 26 i 28 uk³adu IC1 wystêpujeprzebieg pokazany na oscylogramie 12:• nie - sprawdziæ uk³ad IC5 i jego otoczenie,• tak:- sprawdziæ jakoœæ i prawid³owoœæ po³¹czeñ z³¹cza CN1,- regulacja balansu EF jest nieprawid³owo ustawiona,przeprowadziæ regulacjê przy pomocy VR2,- sprawdziæ pickup.3. Odtwarzacz prawid³owo reaguje po w³¹czeniu ipo za³adowaniu p³yty CD, ale po naciœniêciuprzycisku [ PAUSE/PLAY ] - na gnieŸdzie wyjœciowymnie pojawia siê sygna³ fonii.SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002 55

Naprawa odtwarzaczy CD Grundig CDP70 i CDP803.1. Sprawdziæ, czy na kolektorze tranzystora Q3 jest stan niski:• nie - sprawdziæ, czy na n.2 (MUTE) uk³adu IC4 jest równie¿stan niski:- nie - sprawdziæ uk³ady IC3 i IC4 oraz jakoœæ po³¹czeñlutowniczych wyprowadzeñ tych uk³adów,- tak - sprawdziæ tranzystory Q101 i Q201, elementyich otoczenia oraz jakoœæ po³¹czeñ lutowniczych wyprowadzeñposzczególnych elementów tych uk³adów,• tak - p.3.2.3.2. Sprawdziæ, czy na n.1 (OUT Rch) i n.7 (OUT Lch) uk³aduIC8 pojawia siê sygna³ m.cz. fonii:• nie - sprawdziæ uk³ad IC8 oraz elementy z jego otoczenia,• tak - p.3.3.3.3. Sprawdziæ, czy na n.16 uk³adu IC7 pojawia siê sygna³ oczêstotliwoœci 4.32MHz:• nie - sprawdziæ uk³ad IC3, elementy jego otoczenia orazstan po³¹czeñ lutowniczych tych elementów,• tak - p.3.4.3.4. Sprawdziæ, czy na n.13uk³adu IC7 pojawia siê sygna³ oczêstotliwoœci 88.2MHz:• nie - sprawdziæ uk³ad IC3, elementy jego otoczenia orazstan po³¹czeñ lutowniczych tych elementów,• tak - p.3.5.3.5. Sprawdziæ, czy na n.15 uk³adu IC7 pojawia siê sygna³ oczêstotliwoœci 88.2MHz:• nie - sprawdziæ uk³ad IC3, elementy jego otoczenia orazstan po³¹czeñ lutowniczych tych elementów,• tak - sprawdziæ uk³ady IC3 i IC7, elementy jego otoczeniaoraz stan po³¹czeñ lutowniczych tych elementów.4. Odtwarzacz prawid³owo odtwarza p³yty CD,nieprawid³owo funkcjonuje wybieranie œcie¿ek.4.1. Nacisn¹æ przycisk wyszukiwania (przeskoku) œcie¿ki doprzodu lub do ty³u. Sprawdziæ, czy w punkcie pomiarowymTP9 (n.20 IC1) wystêpuje przebieg pokazany na oscylogramie13:13 14• tak - regulacja balansu E/F jest Ÿle ustawiona, przeprowadziæregulacjê przy pomocy VR2,• nie - p.4.2.4.2. Nacisn¹æ przycisk wyszukiwania (przeskoku) œcie¿ki doprzodu lub do ty³u. Sprawdziæ, czy w punkcie pomiarowymTP9 (n.20 IC1) wystêpuje przebieg pokazany na oscylogramie14:• tak - sprawdziæ stan mechaniki odtwarzacza w tym silnikprzesuwu sanek, sprawdziæ blok g³owicy laserowej(pickup),• nie - p.4.3.4.3. Nacisn¹æ przycisk wyboru (przeskoku) œcie¿ki do przodulub do ty³u. Sprawdziæ, czy na n.33 (LOCK) uk³adu IC2wystêpuje przebieg pokazany na oscylogramie 15:• tak - Ÿle jest ustawionapêtla PLL, nale¿y przeprowadziækorektê regulacjiprzy pomocy potencjometruVR6,• nie - sprawdziæ uk³adIC4.Procedury regulacji1. Na potrzeby przeprowadzenia procedur regulacji nale¿y usun¹æbaterie lub akumulatorki z pojemnika baterii i pod³¹czyænapiêcie zasilaj¹ce 3V z zewnetrznego zasilacza napiêciasta³ego.2. Nie nale¿y dokonywaæ regulacji bloku pickup, gdy¿ pr¹dlasera zosta³ ustawiony fabrycznie.Ustawienia wstêpnePo³¹czyæ punkty TP27 i TP28. PotencjometryVR3, VR4 i VR5 ustawiæ w po³o¿eniach œrodkowych,a potencjometr VR2 w po³o¿eniu pokazanymna rysunku 1.15Ustawianie offsetu ostroœciPod³¹czyæ oscyloskop pomiêdzy punktyTP5 (masa) i TP40 (n.20 IC1). Uruchomiæodtwarzanie. Przy pomocy VR4 ustawiæsygna³ pokazany na rys.2 na maksimum.Ustawianie balansu E/FPod³¹czyæ oscyloskop pomiêdzypunkty TP3 (masa) i TP9 (n.20 IC1).Uruchomiæ odtwarzanie. Przy pomocyVR2 ustawiæ sygna³ pokazanyna rys.3 symetrycznie wzglêdemnapiêcia 0V tak, aby A=B.Ustawianie wzmocnienia sygna³u focusPod³¹czyæ oscyloskop pomiêdzypunkty TP33 (masa) i TP34 (n.17 i 18IC5). Uruchomiæ odtwarzanie. Przypomocy VR3 ustawiæ sygna³ pokazanyna rysunku 4 tak, aby wartoœæ miêdzyszczytowawynios³a 500mV pp .Ustawianie wzmocnienia sygna³u trackingPod³¹czyæ oscyloskop pomiêdzy punkty TP35 (masa) iTP36. Uruchomiæ odtwarzanie. Przypomocy VR5 ustawiæ sygna³ pokazanyna rysunku 5 tak, aby wartoœæ miêdzyszczytowawynios³a 300mV pp .Rys.5Regulacja pêtli PLLPo³¹czyæ punkty TP4 i TP5. Pomiêdzy punkty TP5 (masa)a TP11 pod³¹czyæ licznik czêstotliwoœci. Przy pomocy VR6ustawiæ czêstotliwoœæ 4.125MHz ± 5kHz.Roz³¹czyæ po³¹czenie punktów TP4 i TP5. W³¹czyæ odtwarzaniep³yty CD. Sprawdziæ, czy nie zmieni³a siê ustawionaczêstotliwoœæ 4.125MHz ± 5kHz. }0VRys.3Rys.4Rys.25VRys.1AB56 SERWIS ELEKTRONIKI 3/2002

SERWIS ELEKTRONIKI4/2002 Kwiecieñ 2002 NR 74Od RedakcjiNaprawiaæ, czy kupowaæ nowy sprzêt? To pytanie, które corazczêœciej zadaj¹ sobie u¿ytkownicy sprzêtu elektronicznego. Ci, którzyprzekroczyli pierwszy próg podatkowy, a ju¿ na pewno Ci, którzyotarli siê o drugi, nie maj¹ wiêkszych problemów z odpowiedzi¹ na topytanie (to tak na marginesie zbli¿aj¹cego siê terminu rozliczenia rocznychzeznañ podatkowych). Kupuj¹ nowy sprzêt i problem rozwi¹zany.Niestety coraz wiêcej jest takich osób, które z trudem mog¹ pozwoliæsobie na naprawê zepsutego odbiornika telewizyjnego czy magnetowidu.Wcale nie do rzadkoœci nale¿¹ przypadki, gdy do serwisówtrafia sprzêt, który ju¿ kiedyœ zosta³ odstawiony do lamusa. Zregu³y pierwsze pytanie klienta brzmi: „Ile bêdzie kosztowa³a naprawa”,na które wcale nie tak ³atwo udzieliæ odpowiedzi. Wiele serwisówpo „z³otych czasach” przestrojeñ musi rozgl¹daæ siê za klientamii raczej nie odsy³a petenta, nawet wtedy, gdy z góry wiadomo, ¿enaprawa bêdzie k³opotliwa, a zysk niewielki.Wiadomo, ¿e najbardziejop³acalne s¹ przypadki typowe, gdy na samym wstêpie wiadomo, cowymieniæ lub podregulowaæ. Na ³amach naszego pisma staramy siêomawiaæ te typowe przypadki, jak i te nie tak oczywiste. Te drugiewymagaj¹ niejednokrotnie trochê wysi³ku i wiedzy. Potrzebna jestanaliza uk³adu, czasami dosyæ szczegó³owa, co nale¿y t³umaczyæ czasoch³onna.Chc¹c u³atwiæ szybkie dotarcie do takiej poszerzonej informacji,postanowiliœmy wydzieliæ now¹ rubrykê, któr¹ roboczo nazwaliœmy„Naprawy dla dociekliwych”. W k¹ciku tym bêdziemy publikowaækrótkie artyku³y bêd¹ce w du¿ej mierze odpowiedziami naproblemy zg³oszone przez Czytelników. Bêd¹ to odpowiedzi poszerzoneo szczegó³ow¹ analizê dzia³ania poszczególnych uk³adów lubelementów, o opis ca³ego procesu myœlowego prowadz¹cego do zdiagnozowaniaprzyczyny usterki, b¹dŸ wreszcie o opis w³asnych doœwiadczeñautora z napraw tego, czy te¿ podobnego sprzêtu.Dodatkowa wk³adka do numeru 4/2002:OTVC Crown CTV5701 chassis 11.1 90° - 2 × A2,Monitor Hyundai HN/HL4848, HN/HL4848M, HN/HL5848,HN/HL5848M - 4 × A2,OTVC Magnum 7050VT - 1 × A1,OTVC ITT Stereo Color: 3465, 3495, 3774, 3795, 5765, 6775,84659, 87659, 87959, Marquis Stereo 4465, Consul Stereo4495, Landgraf Stereo 4765, Burggraf Stereo 4795,Landgraf Stereo 24659, Consul Stereo 24959, LandgrafStereo 27659, Burggraf Stereo 27959, Weltblick Stereo7765 - 1 × A1,OTVC Schneider STV7055 chassis DTV1 - 2 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.plPoprawa wspó³czynnika mocy uk³adówzasilania (cz.3-ost.) .......................................................... 6Co to jest GPS? (cz.1) ..................................................... 8Przenoœny zestaw audio Sony CFS710L -opis i naprawy ................................................................ 13Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6 (cz.1) ..... 18Porady serwisowe ......................................................... 22- odbiorniki telewizyjne ............................................... 22- audio ......................................................................... 28- magnetowidy ............................................................ 29- monitory .................................................................... 30BU... - wysokonapiêciowe tranzystoryw uk³adach odchylania (cz.2) .................................. 31, 34Schemat ideowy zestawu przenoœnego audioSony CFS710L .............................................................. 32Dwuszufladowy odtwarzacz CD PioneerPD-P710T (cz.3-ost.) ..................................................... 35Odbiorniki SAT Amstrad SRX310/320 i SRD510/520 ... 38Dane serwisowe uk³adu TA8867AN firmy Toshiba ....... 42Opis monitora NEC JC-1531 (cz.3 - ost.) ..................... 44OTVC Sony chassis z AP1E - tryb i regulacjeserwisowe ...................................................................... 49Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 52Naprawy dla dociekliwych ............................................. 55OTVC TEC5168VROg³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:OTVC Unimor Neptun T66D6 - 4 × A2.Na ok³adce:„Naprawa odbiorników satelitarnych” - ju¿ w kwietniuw sprzeda¿y!Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilaniaPoprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilania (cz.3-ost.)Karol Œwierc6.8. Uk³ad opóŸnienia restartuUk³ad opóŸnienia restartu zosta³ wprowadzony w celuumo¿liwienia próbkowania uk³adu (hiccup mode) w warunkachprzeci¹¿enia lub zwarcia na wyjœciu, jak równie¿ w celuzabezpieczenia uk³adu zasilacza przed kolejnymi próbami restartuw momencie od³¹czenia uk³adu od sieci zasilaj¹cej.Uk³ad opóŸnienia restartu nie jest aktywny w czasie pierwszegow³¹czenia uk³adu do sieci, uaktywnia siê natomiast, gdynapiêcie zasilaj¹ce V CC opadnie poni¿ej dopuszczalnego progu(8.5V). Gdy natomiast napiêcie zasilaj¹ce ponownie przekroczyten próg, opóŸnienie restartu wyznaczone jest zewnêtrznymielementami R, C pod³¹czonymi do wypr. 2 uk³adu scalonego.Wyprowadzenie to jest wysoko impedancyjne, dziêkitemu przez zastosowanie niezbyt du¿ej wartoœci kondensatoramo¿na uzyskaæ opóŸnienie rzêdu kilku sekund.W razie przeci¹¿enia lub zwarcia na wyjœciu uk³adu sytuacjawygl¹da nastêpuj¹co: uzwojenie zasilaj¹ce uk³ad kontroleranie jest w stanie utrzymaæ w³aœciwej wartoœci tego napiêcia,uk³ad opóŸnienia restartu wy³¹cza startowe Ÿród³o pr¹dowena czas wyznaczony pojemnoœci¹ kondensatora pod³¹czonegodo n.2 uk³adu, zatem uk³ad „nie stara siê za wszelk¹ cenê”utrzymaæ w³aœciwych warunków swojego zasilania. Jeœli napiêcieV CC spadnie poni¿ej progu wyznaczonego przez uk³adzabezpieczenia UVLO (UnderVoltage LockOut), tranzystor kluczuj¹cyzostanie na pewien czas wy³¹czony. W tej sytuacjipodczas prób restartu uk³adu œredni wspó³czynnik czasu kluczowaniatego tranzystora jest bardzo niski i zabezpiecza goprzed uszkodzeniem. Po usuniêciu zwarcia lub przeci¹¿enia,uk³ad podejmuje normaln¹ pracê po czasie wyznaczonym opóŸnieniemrestartu.6.9. Uk³ad klampowania czêstotliwoœci kluczowaniaW punkcie 3 wspomniano o pewnych problemach w pracyuk³adu korektora w odcinkach czasu, gdy sinusoida napiêciasieciowego zbli¿a siê do wartoœci zerowej. W warunkach „normalnych”,kiedy k¹t fazy sieci nie jest bliski zeru, uk³ad pracujew warunkach „krytycznych”, które polegaj¹ na tym, ¿e pr¹dw indukcyjnoœci narasta do wartoœci maksymalnej wyznaczonejchwilow¹ wartoœci¹ napiêcia wyjœciowego uk³adu mno¿¹cego,nastêpnie opada do zera, po czym natychmiast zaczynanarastaæ. Proste przeliczenia prowadz¹ do wniosku, ¿e czasw³¹czenia tranzystora klucza jest mniej wiêcej sta³y (teoretyczniedok³adnie sta³y), niezale¿ny od chwilowego k¹ta fazy napiêciasieci. Wynika to z faktu, ¿e próg, do którego narastanapiêcie jest proporcjonalny do sinusa tego k¹ta (pamiêtamy ouk³adzie mno¿¹cym) ale i stromoœæ narastania napiêcia w indukcyjnoœcijest te¿ do tej wartoœci proporcjonalna. Czas osi¹gniêciawyznaczonego progu przez ten pr¹d jest proporcjonalnydo stosunku tych dwu wielkoœci, a wiêc jest sta³y. Zale¿yon od oddawanej mocy z uk³adu i indukcyjnoœci g³ównej.Odpowiednie przeliczenia prowadz¹ do wzoru (cytowanegoju¿ wczeœniej): t (ON) = 2P OUT L P / U AC2 . W stosunku do tej teoretycznejwartoœci czas ten ulega nieznacznemu wyd³u¿eniu, zewzglêdu na skoñczon¹, ni¿sz¹ od jednoœci sprawnoœæ uk³adu.O czêstotliwoœci kluczowania uk³adu decyduje suma czasóww³¹czenia i wy³¹czenia tranzystora-klucza. Czas wy³¹czenia(t OFF ) jest silnie zale¿ny od k¹ta fazy napiêcia sieci (patrzp.3). Jest maksymalny w momentach szczytu napiêcia sieci -fazy 90° (du¿a wartoœæ pr¹du w indukcyjnoœci, a ma³a ró¿nicanapiêæ miêdzy wyjœciem a wejœciem; napiêcie na wyjœciu wuk³adzie boost jest i musi byæ wy¿sze od szczytowego napiêciawejœciowego) i zd¹¿a do zera, gdy wartoœæ chwilowa napiêciawejœciowego maleje. W tych „regionach” pracy, gdy chwilowawartoœæ napiêcia jest bliska zeru (faza 0, π, 2π, itd.) œredniawartoœæ pr¹du nie „potrafi” nad¹¿aæ za wartoœci¹ napiêcia i jestto g³ównym czynnikiem obni¿aj¹cym wartoœæ wspó³czynnikamocy poni¿ej jednoœci. Dodatkowo w tych przedzia³ach czasowychsytuacjê pogarsza istnienie kondensatora za mostkiemGraetz’a - kondensator o niedu¿ej pojemnoœci musi tu istnieæ.W pewnym stopniu lekarstwem jest wprowadzenie uk³adu„klampowania” czêstotliwoœci kluczowania. Uk³ad ten jest nadrzêdnyw dzia³aniu (ma wy¿szy priorytet) w stosunku do uk³adudetektora zerowej wartoœci pr¹du w indukcyjnoœci (opisanegow p.6.4). Wyznacza on minimalny czas wy³¹czenia tranzystoraklucza t (OFF)MIN . O wartoœci tego czasu decyduj¹ elementyR, C pod³¹czone do n.13 uk³adu sterownika MC33368. Parametrykatalogowe uk³adu podaj¹, ¿e mo¿liwoœæ wysterowaniatranzystora klucza jest zablokowana, gdy napiêcie na n.13 jestni¿sze od +2V. W fazie w³¹czenia tranzystora-klucza kondensatorpod³¹czony do tego wyprowadzenia jest roz³adowywanywewnêtrznym Ÿród³em pr¹dowym o wartoœci 1.7mA (typowo).Po przestawieniu stanu wewnêtrznego przerzutnika RS, a wiêcod momentu wy³¹czenia tranzystora-klucza, kondensator na tymwyprowadzeniu ³adowany jest przez rezystor pod³¹czony donapiêcia V CC . Zatem przebieg napiêcia na nim jest wyk³adniczy(funkcja typu 1 – e -t/T ). Po prostych przekszta³ceniach ³atwo obliczyæ,¿e minimalny czas t OFF wprowadzony przez opisywanyuk³ad „klampowania” jest równy:t off(min) = - R 10 C 7 × ln(1-2/V CC ),znak „-” wystêpuje przed wzorem, gdy¿ logarytm liczby mniejszejod jednoœci jest równie¿ ujemny.Jeœli aplikacja tego wymaga, dzia³anie powy¿szego uk³adumo¿e zostaæ wy³¹czone przez pod³¹czenie n.13 uk³adu do V CC(nó¿ka 12 uk³adu).6.10. Stopieñ wyjœciowy uk³adu driveraStopieñ wyjœciowy przeznaczony jest do bezpoœredniegosterowania bramk¹ polowego tranzystora mocy z izolowan¹bramk¹. Jest to przeciwsobny stopieñ totem pole, wykonanyna komplementarnych tranzystorach CMOS. Szybkoœæ prze-³¹czania tranzystora-klucza jest bardzo istotna ze wzglêdu nawydzielan¹ w nim moc. Tranzystory MOSFET maj¹ wprawdziepraktycznie zerowy pr¹d bramki, wykazuj¹ jednak znaczn¹pojemnoœæ bramka-Ÿród³o, rzêdu jednego nanofarada (aczasem i powy¿ej).W zwi¹zku z tym stopieñ wyjœciowy uk³adu sterownikaMC33368 jest zaprojektowany tak, aby by³ w stanie dostarczaæ(i pobieraæ) pr¹d o wartoœci 1.5A. Pozwala on na uzyska-6 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Poprawa wspó³czynnika mocy uk³adów zasilanianie czasów narastania i opadania napiêcia na wyjœciu obci¹¿onympojemnoœciowo 1nF wynosz¹cych oko³o 50ns. Równoczeœniestopieñ ten jest zaprojektowany tak, ¿e w stanie zadzia³aniauk³adu zabezpieczenia (undervoltage lockout) pobierapr¹d z wyjœcia. Rozwi¹zanie takie oszczêdza stosowanie zewnêtrznegorezystora miêdzy bramk¹ a mas¹. Stosuje siê natomiastniewielkiej wartoœci rezystor zabezpieczaj¹cy (szeregowy)miêdzy wyjœciem drivera a bramk¹ MOSFET-a. Równoczeœniezminimalizowano efekt, typowy dla wszystkich prze-³¹czaj¹cych uk³adów komplementarnych CMOS, polegaj¹cyna znacznym wzroœcie mocy wydzielanych w nich przy du¿ejszybkoœci prze³¹czania. Opornoœæ kana³u w³¹czonego tranzystora(PMOS i NMOS) jest typowo ni¿sza od 10R (maks. 20R).6.11. Uk³ad startowyJak zaznaczono na wstêpie, uk³ad startowy jest zawarty wstrukturze uk³adu scalonego, nie s¹ wymagane zatem ¿adnezewnêtrzne rezystory startowe. Dodatkowo uk³ad ten, któryjest wysokonapiêciowym Ÿród³em pr¹dowym (wykonanym natranzystorze polowym PMOS), po wystartowaniu jest wy³¹czany,zatem moc rozpraszana przez niego jest zredukowanado zera. Jest to uk³ad „rzeczywiœcie wysokonapiêciowy”, gdy¿mo¿na na niego podaæ napiêcie o wartoœci do 500V! Zatemmo¿e to byæ wyjœciowe napiêcie uk³adu korektora. Rozwi¹zanietakie upraszcza aplikacjê, ale tylko w konfiguracji boost.7. Schematy ideowe uk³adu poprawy wspó³czynnikamocy ze sterownikiem MC33368U~220 VACCyfrowysygna³ON/OFFFiltrEMIDzielnik oporowy kontrolichwilowej wartoœcinapiêcia sieci5V0V25Uk³admno¿¹cyOFFONUk³adopóŸnieniarestartuMC333681µF16StartoweŸród³opr¹doweBufor“totempole”13 3V CC1211Klucz6 Sprzê¿eniezwrotnepr¹doweRezystorkontroli pr¹duSprzê¿enie zwrotne napiêcioweLWyjœcieDC=400VDzielnikoporowykontrolinapiêciawyjœciowegoRys.9. Uk³ad korektora w³¹czany/wy³¹czany sygna³em TTL.Typowy schemat uk³adu korektora wspó³czynnika mocy zzastosowaniem sterownika MC33368 przedstawiono na rysunku8 (w 2 czêœci artyku³u - „SE” 3/2002). Uk³ad ten zaprojektowanyjest do pracy w szerokim zakresie napiêcia sieci (90 ÷268VAC rms !). Dostarcza napiêcie wyjœciowe równe 400VDC,têtnienia o czêstotliwoœci sieci s¹ rzêdu 4V, sprawnoœæ uk³aduzale¿y od wartoœci napiêcia sieci i dla 110VAC wynosi oko³o92%, dla 220VAC oko³o 95%. Jest on w stanie dostarczaæ mocy175W i uzyskany wspó³czynnik mocy jest równy oko³o0.98÷0.99, równie¿ zale¿ny od wartoœci wejœciowego napiêciazmiennego. Zwraca uwagê fakt, ¿e gdy sprawnoœæ uk³aduroœnie, wspó³czynnik mocy maleje.Jeszcze lepsze parametry uzyskuje siê konstruuj¹c uk³adkorektora, przeznaczony do pracy w wê¿szym zakresie zmiannapiêcia wejœciowego (schemat jest taki sam, jedynie inne wartoœcielementów).Rysunek 9 przedstawia rozwi¹zanie uk³adu korektora, którymo¿e byæ w³¹czany/wy³¹czany sygna³em TTL. Nale¿y zwróciæuwagê, ¿e konieczne jest zablokowanie uk³adu w dwóch „miejscach”.„Œci¹gniêcie” do stanu niskiego n.13 wy³¹cza (wprowadzaw stan niski) wyjœciowy driver, na n.2 natomiast trzeba podaæstan wysoki, co wy³¹cza startowe Ÿród³o pr¹dowe.Stosowanie uk³adu korektora wspó³czynnika mocy „niezwalnia” od stosowania filtrów EMI. Zatem przed mostkiemGraetz’a powinien siê taki znajdowaæ, choæ równie¿ obni¿a onnieco sprawnoœæ ca³ego uk³adu. Sprawnoœæ samego filtru jestchoæ bliska, jednak zawsze mniejsza od jednoœci.8. Czy uk³ad musi pracowaæ w trybie boost?Nie musi, choæ taka konfiguracja jest najprostsza. Ma onajednak jedn¹ podstawow¹ wadê: napiêcie wyjœciowe uk³adumusi byæ wy¿sze od wartoœci szczytowej napiêcia sieci dla najgorszegoprzypadku, którym jest maksymalne napiêcie sieci,czyli: 220V RMS + 10% (220 × √2 × 1.1 = ok. 350V). Trzebawiêc przyj¹æ wartoœæ oko³o 400V. Na takie napiêcie wejœciowemusi byæ zaprojektowany zasilacz, który znajduje siê oczywiœcieza uk³adem poprawy wspó³czynnika mocy. Stawia towiêksze wymagania napiêciowe dla tranzystora-klucza stosowanegow uk³adzie przetwornicy. Ze wzglêdu na parametrydostêpnych tranzystorów nie stanowi to na ogó³ wiêkszego problemui tak¹ wartoœæ siê przyjmuje.W sytuacji, kiedy wymóg ten mo¿e byæ problemem (np.zastosowanie uk³adu korekcji do zasilacza zaprojektowanegoju¿ na napiêcie wejœciowe 310V) trzeba wykonaæ uk³ad korektorawspó³czynnika mocy dla pracy w trybie flyback. Schematblokowy takiej konstrukcji w maksymalnym uproszczeniuprzedstawia rysunek 10.Widaæ z niego, ¿e uk³ad ten ma równie¿ dodatkow¹ zaletê:realizuje izolacjê galwaniczn¹ od sieci. Mo¿na zatem wykonaæuk³ad zasilacza bez izolacji, który w takiej konfiguracjijest na ogó³ prostszy. Ca³oœæ uk³adu korektor-zasilacz w takiejkonfiguracji siê jednak komplikuje i w ogólnym rozrachunkuwypada na niekorzyœæ w stosunku do konfiguracji korektoraboost. Dlaczego tak jest, widaæ dopiero na schemacie ideowoblokowym,przedstawionym na rysunku 11.ACStartoko³o 1µFSTERO-WNIKKluczRys.10. Uproszczony schematkorektora flyback.WYDCo dowolnejwartoœcinapiêciaSERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 7

TR1Niedu¿ej pojemnoœcikondensator220 VACFiltr EMI0.5÷1µF2.2µF1µF400V1.2M10kV CC16 ZCDLINE 12 22k75OUT1011MC33368 9LEB4 KOMP 6CS8 3FB220µF25V~T1BUZ900.5100µF350V560k10k220VAC(110VAC)Uk³adsteruj¹cySprzê¿enie zwrotneRys.12. Podstawowa struktura zasilacza rezonansowego(SRPS).Obci¹¿enieewentualnie„izolacja”Rys.11. Schemat uk³adu pracuj¹cego w trybie flyback.A wiêc:• uk³ad ten wymaga dodatkowych elementów zasilania startowego,• tranzystor kluczuj¹cy T1 musi mieæ wiêksz¹ wytrzyma-³oœæ napiêciow¹ i pr¹dow¹ (warto tu zwróciæ uwagê, ¿enapiêciow¹ te¿, mimo ¿e uk³ad wytwarza napiêcie ni¿szeni¿ konfiguracja w trybie boost: 300V i 400V),• tak samo wy¿sz¹ wytrzyma³oœæ napiêciow¹ musi mieæ diodastosowana jako prostownik na wyjœciu uk³adu,• transformator TR1 musi byæ wiêkszy nie tylko dlatego, ¿ema dodatkowe uzwojenie, ale przenosi wiêksz¹ moc (oko³o3-krotnie) - ca³¹ moc pobieran¹ przez zasilacz,• tym samym uk³ad korektora ma mniejsz¹ sprawnoœæ,• kondensator gromadz¹cy energiê dla startu uk³adu musimieæ odpowiednio wiêksz¹ pojemnoœæ,• w uk³adach o wymaganej du¿ej mocy, z konfiguracji flybacknie uzyskamy takiej mocy, jak w uk³adzie boost.9. Inne metody poprawy wspó³czynnika mocyJedn¹ z metod jest stosowanie zasilaczy rezonansowychSRPS (Serial Rezonant Power Supply). Podstawow¹ strukturêtakiego zasilacza przedstawia rysunek 12.Opisywany w „SE” nr 7/2001 zasilacz sinusoidalny, zwanyrównie¿ rezonansowym z konstrukcj¹ przedstawion¹ na rysunku12 ma jedynie zbie¿n¹ nazwê, zasada dzia³ania jest zupe³nieinna. Zasilacz SRPS potrafi pracowaæ na wyprostowanym,ale nie odfiltrowanym napiêciu sieci i w³aœnie dlategowspó³czynnik mocy widziany od strony sieci ma wartoœæ blisk¹jednoœci. Zasilacze SRPS stosowane s¹ jako zasilacze autonomicznelub jako zasilacze wstêpne, za którymi stosuje siêtypow¹ konfiguracjê SMPS. Jednak rozwi¹zania te znalaz³yzastosowanie jedynie w uk³adach du¿ej mocy, na ogó³ powy-¿ej 500W. Prezentowane w artykule rozwi¹zanie z wykorzystaniemuk³adu MC33368 przeznaczone jest g³ównie dla zasilaczyo dostarczanej mocy rzêdu 100W, czyli mocy zu¿ywanejprzez np. odbiorniki telewizyjne. Niemniej w oparciu o opisywanyuk³ad Motoroli konstruuje siê równie¿ uk³ady korekcjiwspó³czynnika mocy o dostarczanej mocy rzêdu 400W. }

Co to jest GPS?Co to jest GPS? (cz.1)Karol ŒwiercWœród wielu wynalazków najnowszej techniki,które mamy mo¿liwoœæ obserwowaæ, u¿ywaæ a tak¿epoznawaæ za poœrednictwem naszego pisma znalaz³ siêrównie¿, wywodz¹cy siê z opracowañ militarnych,system globalnej lokalizacji - GPS (Global PositioningSystem).Z pewnoœci¹ nie tylko autorowi tego artyku³u, gdy mowa oGPS, nasuwaj¹ siê skojarzenia z kompasem. Mo¿na œmia³o powiedzieæ,¿e GPS to kompas XXI wieku. A jaka jest historiatego staro¿ytnego wynalazku, s³u¿¹cego do okreœlania po³o-¿enia na naszym Globie? Kompas pojawi³ siê po raz pierwszyw Chinach oko³o I wieku naszej ery. Pocz¹tkowo zamiast ig³ymagnetycznej u¿ywano specjalnych ³y¿eczek. Oko³o V wiekukompas przyj¹³ postaæ zbli¿on¹ do dzisiejszej. W XII wiekuChiñczycy zastosowali go do nawigacji na morzu, a z 1190roku pochodzi pierwsza informacja o u¿ywaniu tego urz¹dzeniaprzez europejskich ¿eglarzy. Oko³o 1300 roku kompaswzbogaci³ siê o ró¿ê wiatrów, któr¹ stworzy³ W³och FlavioGioja. Przyrz¹d ten okaza³ siê wa¿nym wynalazkiem w historiicywilizacji, miêdzy innymi doprowadzi³ do rozwoju ¿eglugipe³nomorskiej i w rezultacie do wielkich odkryæ geograficznychw XV i XVI wieku. W drugiej po³owie XVI wiekuwprowadzono kompasy morskie zawieszone na pierœcieniachkardanowych, uniezale¿niaj¹c je od ko³ysania statku.Na jakiej zasadzie dzia³a kompas opisywaæ nie trzeba, a najakiej dzia³a GPS? Najkrócej mówi¹c, lokalizacja po³o¿enia woparciu o odbiornik GPS bazuje na wykorzystaniu satelitów,przeznaczonych dla tego systemu. Zatem na wstêpie parê s³ówo satelitach.1. Co nieco o satelitachSztucznych satelitów kr¹¿¹cych wokó³ Ziemi jest doœæ sporo.S¹ wœród nich satelity telekomunikacyjne, meteorologiczne,badaj¹ce powierzchniê Ziemi i ró¿nego innego jeszcze przeznaczenia.Ze wzglêdu na orbitê, po której kr¹¿¹, mówi siê osatelitach LEO, MEO i GEO. Poniewa¿ jest to kluczowa sprawadla zrozumienia istoty opisywanego systemu, zacznijmyw³aœnie od orbit.1.1. Na pocz¹tek nieco fizykiWarunkiem kr¹¿enia satelity (sztucznego czy naturalnego)po orbicie ko³owej jest równowa¿enie siê grawitacyjnej si³yprzyci¹gania z si³¹ odœrodkow¹, a wiêc:(G × M× m)/r 2 = (m × v 2 )/rgdzie: M - masa Ziemi, m - masa cia³a na orbicie, r - odleg³oœæliczona od œrodka Ziemi, G - sta³a grawitacyjna o wartoœci6.67×10 -11 m 3 /kg×s 2 .Widaæ z powy¿szego wzoru, ¿e masa satelity nie ma znaczenia,fizyk doda³by: z uwagi na równoœæ masy grawitacyjneji bezw³adnej. Jest to jedna z najbardziej zdumiewaj¹cych izaskakuj¹cych cech naszej przyrody. Sprawdzono j¹ doœwiadczalniez dok³adnoœci¹ do jednej bilionowej czêœci (10 -12), a ten fenomen przyrody zosta³ teoretycznie wyjaœnionydopiero w latach dwudziestych XX wieku przez Alberta Einsteina.Masa Ziemi „jest jaka jest”, a wiêc prêdkoœæ poruszaniasiê satelity i jego wysokoœæ (h = r - R, gdzie: R - to promieñkuli ziemskiej) s¹ ze sob¹ jednoznacznie zwi¹zane. Praw¹stronê równania (G × M× m)/r 2 = (m × v 2 )/r mo¿na przepisaædo wygodniejszej postaci:m×v 2 /r = m × ω 2 ×rgdzie: ω - to prêdkoœæ k¹towa, zwi¹zana prostym wzorem zczasem obiegu satelity wokó³ Ziemi: T = 2π/ω.Przygl¹daj¹c siê tym wzorom, widaæ wyraŸnie, ¿e im ni¿-sza orbita, tym krótszy czas obiegu satelity. Szczególnie interesuj¹cajest orbita taka, na której czas obiegu T jest równydok³adnie okresowi wirowania Ziemi wokó³ swojej osi, a wiêcdok³adnie 24 godziny. Aby by³a to orbita geostacjonarna, toznaczy, na której satelita pozornie spoczywa nad jednym punktemZiemi, konieczny jest jeszcze jeden warunek: orbita ta musile¿eæ w p³aszczyŸnie równika.Fakt, ¿e ta jedyna orbita jest szczególnie interesuj¹ca wi¹-¿e siê z tym, ¿e jest na niej ju¿ doœæ „gêsto”. Znajduj¹ siê naniej przede wszystkim satelity z przekaŸnikami sygna³u telewizyjnego,na które „patrz¹” anteny, które sta³y siê ju¿ nieod-³¹cznym elementem krajobrazu nie tylko naszych miast, aleniemal wszystkich terenów zamieszka³ych. Proste podstawieniedanych liczbowych do wzoru prezentowanego na wstêpiepozwala wyliczyæ, ¿e orbita ta jest „doœæ wysoko”, bo oko³o35.780km i ani trochê mniej, czy wiêcej.Wykorzystanie satelitów geostacjonarnych dla celów systemulokalizacji po³o¿enia jest nie tylko niepraktyczne z uwagina tê wysokoœæ, ale i niemo¿liwe, gdy¿ satelita taki „niewidzi” obszarów podbiegunowych, a i w rejonach odleg³ychod nich, widzi je pod k¹tem bliskim zero, a wiêc patrz¹c zpozycji obserwatora na Ziemi - w p³aszczyŸnie poziomej, atym samym mo¿e byæ ³atwo zas³oniêty.Orbit powy¿ej GEO, praktycznie nie wykorzystuje siê do¿adnych celów, natomiast orbity MEO i LEO le¿¹ odpowiednioni¿ej i co istotne, niekoniecznie nad równikiem.LEO (Low Earth Orbit) to orbity najni¿sze, od 700 do1500km . Wa¿ne tu jest jedynie to, aby atmosfera na tej wysokoœciby³a ju¿ tak rzadka, aby mo¿na by³o za³o¿yæ, ¿e le¿¹ponad atmosfer¹. Czas obiegu tych satelitów jest najkrótszy, ateoretycznym ograniczeniem od do³u jest tak zwana pierwszaprêdkoœæ kosmiczna, obliczona dla wysokoœci równej 0, codaje 7.9km/s lub T = 1 godzina 25 minut.Wymieñmy parê cech charakterystycznych dla jakiegokolwieksystemu ³¹cznoœci wykorzystuj¹cego satelity LEO. Niedu¿awysokoœæ, a wiêc i odleg³oœæ od interesuj¹cego punktuna Ziemi sugeruje wiêksz¹ dok³adnoœæ bezwzglêdn¹ przy tejsamej wzglêdnej ocenie odleg³oœci. Jednak niekorzystnym efektemjest du¿a prêdkoœæ poruszania siê satelity. Ma³a wysokoœæma równie¿ swoj¹ wadê w postaci wzglêdnie ma³ego obszaru„widzianego” przez satelitê, a wiêc do pokrycia ca³ej powierzchniZiemi liczba satelitów musi byæ du¿a. Oblicza siê,SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 1

Co to jest GPS?Rys.1. Ilustracja rozmieszczeniasatelitówwokó³ Ziemi.¿e co najmniej 40, aby dowolnypunkt na Ziemi widzia³przynajmniej jednegosatelitê, co dla systemulokalizacji jest oczywiœciewartoœci¹ zupe³nie niewystarczaj¹c¹.Jako ciekawostkêmo¿na przytoczyæ,¿e na przyk³ad systemsatelitarnej ³¹cznoœciIrydium, który wykorzystujesatelity LEO (na wysokoœci780km) ma ich 66(dla systemu ³¹cznoœciwystarczaj¹ca jest oczywiœciewidocznoœæ jednego satelity). Dla wyboru wysokoœci orbituwzglêdnia siê równie¿ aspekty ekonomiczne ca³ego przedsiêwziêcia.W tym aspekcie nale¿y nadmieniæ, ¿e dla umieszczeniasatelitów na niskich orbitach wystarczaj¹ systemy rakietoweo umiarkowanych parametrach, jednak iloœæ „misji” jestrówna iloœci satelitów, a wiêc du¿a. Nie bez znaczenia jest równie¿z³o¿onoœæ systemu naziemnego dla precyzyjnego utrzymaniasta³oœci orbit w czasie.Dla porównania przytoczmy cechy systemu z wykorzystaniemsatelitów MEO (Medium Earth Orbit). Za takie uwa¿a siêorbity o wysokoœci od 10.000 do 15.000km, a wiêc orbity oœredniej wysokoœci. W literaturze mo¿na siê równie¿ spotkaæ zokreœleniem ICO (Intermediate Circular Orbit - w bezpoœrednimt³umaczeniu - poœrednie orbity ko³owe). Cechy systemu wynikaj¹bezpoœrednio z wiêkszej wysokoœci orbit i mniejszej prêdkoœciporuszania siê „zawieszonych” na nich satelitów.Uwagi te powinny daæ wystarczaj¹cy obraz tego, dlaczegodla systemu lokalizacji wybrano satelity MEO. S¹ to satelitykr¹¿¹ce w górnej strefie tego umownego i arbitralnie przyjêtegopodzia³u, wiêc mówi siê równie¿, ¿e kr¹¿¹ po orbitach wysokich(high orbit).Po tym wstêpie o charakterze ogólnym, ale daj¹cym fizykalnyobraz istoty omawianego systemu, przejdŸmy do opisusystemu GPS.2. Ogólna idea dzia³ania systemuSystem GPS wykorzystuje satelity na wysokoœci oko³o20.000km. Wystrzelono ich dla tego celu 24, z czego czynnychjest 21, a 3 to satelity zapasowe. Zasada lokalizacji punktuna powierzchni Ziemi opiera siê na swoistym pomiarze odleg³oœcitego punktu od co najmniej kilku satelitów. Ale satelityte nie s¹ geostacjonarne, poruszaj¹ siê i to z du¿¹ prêdkoœci¹.Znajduj¹ siê one mimo wszystko doœæ wysoko, a jedynymdostêpnym czynnikiem pomiaru tej odleg³oœci jest pomiarczasu, w jakim tê odleg³oœæ przebiega fala elektromagnetyczna,a jak wiadomo prêdkoœæ œwiat³a jest „niebagatelna”.Zanim przejdê do opisu, jak poradzono sobie z tymi problemamiw systemie GPS, zastanówmy siê nad koncepcj¹ rozwi¹zaniainnego prostszego problemu, a mianowicie rozwa¿-my przypadek, gdy okrêt na morzu chce zlokalizowaæ swojepo³o¿enie. Za³ó¿my, ¿e do dyspozycji s¹ tylko sygna³y akustyczne(jest gêsta mg³a) i takie sygna³y wysy³aj¹ punkty wcharakterze latarni morskich, jednym s³owem punkty o znanym,okreœlonym po³o¿eniu. Bardzo istotna jest tu swoistegorodzaju umowa, kiedy sygna³y te s¹ emitowane powiedzmy,¿e na pocz¹tku ka¿dej minuty, a zegary na statku i w owychlatarniach morskich s¹ dok³adnie z sob¹ zsynchronizowane.Warto na marginesie zauwa¿yæ, ¿e sprawa by³aby o wieleprostsza, gdyby mieæ do dyspozycji dwa sygna³y rozchodz¹cesiê z ró¿n¹ prêdkoœci¹. Intuicyjnie przeprowadzamy taki pomiarokreœlaj¹c odleg³oœæ burzy od nas na podstawie ró¿nicypomiaru czasu przebiegu sygna³u œwietlnego i akustycznegopochodz¹cego od pioruna - grzmotu (tu mo¿na za³o¿yæ, ¿e prêdkoœæœwiat³a jest nieskoñczona).Wróæmy do problemu, nieco tylko bardziej skomplikowanego,okreœlenia po³o¿enia statku we mgle. Znaj¹c czas i prêdkoœærozchodzenia siê fali dŸwiêkowej ³atwo policzyæ odleg³oœæ.Miejsce geometryczne mo¿liwych po³o¿eñ statku bêdziezatem zbiorem punktów u³o¿onych w kszta³cie ko³a. Abyokreœliæ, który z tych punktów jest w³aœciwy, trzeba wykonaædrugi pomiar wzglêdem innego punktu odniesienia. Otrzymamyzatem drugie ko³o, które przetnie pierwsze w dwóch punktach.Na ogó³ to wystarczy. Jeœli na przyk³ad jeden z tych punktówbêdzie le¿a³ na l¹dzie, mo¿na go jednoznacznie wykluczyæ.Jednak w razie w¹tpliwoœci trzeba wykonaæ trzeci pomiar.Jeœli pomiary s¹ dok³adne, trzecie ko³o przetnie dwapierwsze w jednym z dwóch punktów wyznaczonych wczeœniej,daj¹c ju¿ teraz jednoznaczny wynik. Ten trzeci pomiarnie jest bezu¿yteczny nawet wtedy, gdy z dwóch pierwszychpomiarów jeden ze wskazanych punktów mo¿na odrzuciæ jakononsensowny lub po prostu niemo¿liwy. Intuicyjnie jest jasne,¿e jeœli pomiary obarczone s¹ b³êdem, przeciêcie owych trzechokrêgów nie nast¹pi w jednym punkcie. B³¹d w tym przypadkumo¿e byæ spowodowany np. niedok³adn¹ synchronizacj¹zegarów na statku i w punktach odniesienia (latarniach morskich)lub warunkami atmosferycznymi, maj¹cymi wp³yw naprêdkoœæ rozprzestrzeniania siê fali akustycznej. Nale¿y wzi¹æpod uwagê równie¿ b³êdy spowodowane np. dŸwiêkami zak³ócaj¹cymi.Zatem przy „nadmiarowoœci” pomiarów mo¿nazmniejszyæ odpowiednimi metodami matematycznymi b³¹d pomiarulokalizacji. Jasne intuicyjnie jest równie¿ to, ¿e b³¹d pomiarubêdzie mniejszy, jeœli k¹t rozstawienia punktów odniesieniabêdzie odpowiednio du¿y.Przyk³ad powy¿szy jest dobry, bo zasada pomiaru po³o¿eniaw systemie GPS jest taka sama, ale:• pomiar dokonywany jest za poœrednictwem fali elektromagnetycznej,której prêdkoœæ w stosunku do fali dŸwiêkowejjest, bagatela, prawie 1.000.000 razy wiêksza,• pomiar dokonywany jest nie w dwóch wymiarach, ale wtrzech,• odleg³oœæ owej „latarni morskiej” (satelity) jest ogromna,bo oko³o 20.000km oraz porusza siê ona z prêdkoœci¹ oko³o13.000km/godz (3.8km/s).Teraz ju¿ dok³adniej wiemy, jak wygl¹da zasada okreœlanialokalizacji w systemie GPS. Za³ó¿my, ¿e znamy w danymmomencie dok³adne po³o¿enie satelity oraz zegary w odbiornikui nadajniku (na satelicie) s¹ ze sob¹ bezb³êdnie zsynchronizowane.Okreœlenie odleg³oœci odbiornika od nadajnika dajetylko tak¹ wiedzê, ¿e znajdujemy siê gdzieœ na powierzchnikuli o znanym promieniu (ta odleg³oœæ), w której centrum znajdujesiê satelita.Wykonanie drugiego pomiaru, wzglêdem drugiego satelitydaje tê sam¹ wiedzê. Przeciêcie dwóch sfer to okr¹g le¿¹cyw p³aszczyŸnie prostopad³ej do prostej ³¹cz¹cej œrodki obu sfer,2 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Co to jest GPS?a/b/Pomiary wzglêdem dwóchsatelitów ograniczaj¹ lokalizacjêgdzieœ na tym okrêgu1 2Pomiar wzglêdem trzeciegosatelity daje dwa mo¿liwe punkty31Rys.2. Lokalizacja po³o¿enia woparciu o pomiar odleg³oœciod 3 satelitów.2a wiêc w tym momenciewiemy, ¿e znajdujemysiê w którymœ punkcietego okrêgu - rys 2a.Wykonanie pomiaruwzglêdem trzeciego satelityda nam wynikdwóch mo¿liwych punktów.To w zasadzie wystarczy,gdy¿ oba punktyle¿¹ symetryczniewzglêdem p³aszczyznywyznaczonej przez 3punkty (3 satelity). Awiêc, jeœli jeden punktle¿y na Ziemi (lub w rozs¹dnejodleg³oœci nad jejpowierzchni¹), to drugi„gdzieœ w przestworzach”- rys.2b. Ten drugipunkt, nie w ka¿dymzastosowaniu musi byæbezsensowny. SystemGPS mo¿e byæ wykorzystywanyna przyk³ad do lokalizacji innych satelitów (meteorologicznych,badaj¹cych powierzchniê Ziemi, itp.).Wykonuje siê jeszcze czwarty pomiar i to wcale nie z tegopowodu aby okreœliæ, który z dwóch (wynikaj¹cych z trzechpoprzednich pomiarów) punktów jest w³aœciwy (ich rozró¿-nienie jest na ogó³ i tak bezsprzeczne). Chodzi o to, ¿e sednempoprawnoœci dzia³ania systemu jest bardzo dok³adna synchronizacjazegarów (na satelicie i w odbiorniku). Dok³adnoœæ musibyæ bardzo du¿a z uwagi na niesamowicie du¿¹ prêdkoœæ œwiat³a,przez któr¹ ów b³¹d czasowy nale¿y przemno¿yæ. Wartosobie w tym momencie zdaæ sprawê, ¿e fala elektromagnetycznaw ci¹gu 1 mikrosekundy przebywa drogê 300 metrów.Na satelitach umieszczone s¹ zegary o najwiêkszej (obecnieznanej) dok³adnoœci, s¹ to zegary atomowe. Stosuje siê wzorzecczasu cezowy i rubidowy. Ich dok³adnoœci s¹ rzêdu 10 -10 .Dla dodatkowego zwiêkszenia dok³adnoœci jest nie jeden zegar,a kilka (zwykle 4). Stosowanie takiego wzorca czasu wodbiorniku GPS jest niemo¿liwe z kilku powodów. Najbardziejoczywistym jest czynnik ekonomiczny, a poza tym, zegaryte maj¹ du¿e rozmiary.Reasumuj¹c te spostrze¿enia mo¿na zauwa¿yæ, ¿e czwartypomiar wykonuje siê w celu z³agodzenia wymagañ wobecwzorca czasu w odbiorniku systemu. Pozwala on na wprowadzeniestosownej poprawki. Tym samym otrzymuje siê klasycznyuk³ad czterech równañ z czterema niewiadomymi: trzywspó³rzêdne przestrzenne i poprawka czasowa. Ich rozwi¹zaniemzajmuje siê oczywiœcie mikroprocesor w odbiorniku GPS.Wobec skali wy¿ej zarysowanych problemów jest to dla mikroprocesora„dziecinnie prosta zabawa”.Na podstawie tych podstawowych informacji o systemie,uwa¿ny Czytelnik zauwa¿y, ¿e satelitarny system lokalizacjito równoczeœnie nadzwyczaj dok³adny wzorzec czasu dostêpnyna ca³ej kuli ziemskiej i faktycznie jako taki jest powszechniewykorzystywany.Czêsto w skromnej, jak na razie literaturze poœwiêconejtematowi GPS mo¿na przeczytaæ, ¿e pomiary wykonuje siê napodstawie efemerydy satelity. Sk¹d tak subtelna nazwa? Zapewnedlatego, ¿e satelita poruszaj¹c siê z du¿¹ prêdkoœci¹ naddanym obszarem pojawia siê, po czym znika. Taka „efemeryda”jest aktualna przez oko³o 4÷6 godzin.3. Trzy istotne elementy systemuW systemie GPS mo¿na rozró¿niæ 3 odrêbne czêœci nazywanesegmentami. Jak wspomniano na wstêpie GPS by³ opracowanyjako system militarny. Jego pierwotna nazwa to NAVSTAR(od Navigation Satelite Timing and Ranging - oficjalna nazwaDepartamentu Obrony USA). W tej nazwie jest zawarte, ¿e sercemsystemu s¹ satelity, a wiêc: pierwszy z segmentów to TheSpace Segment - segment kosmiczny (satelitarny).3.1. Segment satelitarny (Space Segment)Satelitów jest 24 (z czego 3 zapasowe) i s¹ one tak rozmieszczone,¿e zawsze i z dowolnego punktu na Ziemi zapewniaj¹widocznoœæ co najmniej czterech satelitów. Pierwszy znich zosta³ umieszczony na orbicie w 1978 roku (choæ pracenad systemem rozpoczê³y siê ju¿ we wczesnych latach szeœædziesi¹tych),a ostatni z systemu zosta³ wystrzelony w 1994roku kompletuj¹c ów segment kosmiczny. W tym samym rokuca³y system globalnej lokalizacji zosta³ uruchomiony. ¯ywotnoœæsatelitów przewiduje siê na 10 lat, tym samym przewidujesiê uruchamianie kolejnych satelitów dla utrzymania ci¹g³oœcidzia³ania systemu. Satelity te kr¹¿¹ po 6 orbitach ko³owychna wysokoœci 20.183km. Oczywiœcie do ich pracy wymaganejest zasilanie. Czerpane jest ono z energii s³onecznej,natomiast w „fazie zacienienia” z akumulatorów. Ka¿dy z satelitówwyposa¿ony jest równie¿ w ma³e silniczki odrzutowe(boosters rocket). Dlaczego ma³e i po co? Do kr¹¿enia satelitypo orbicie oko³oziemskiej dostarczanie energii nie jest potrzebne,jednak jest jasne, ¿e orbita musi byæ utrzymywana bardzoprecyzyjnie (inaczej na nic by siê zda³ precyzyjny pomiar czasuprzebiegu fali elektromagnetycznej dla okreœlenia odleg³oœci).Orbita ka¿dego satelity kontrolowana jest przez stacjenaziemne stanowi¹ce segment (Control segment) opisany wnastêpnym podpunkcie. W razie „zejœcia” satelity z za³o¿onejorbity korygowana jest ona przy pomocy tych „silniczków”.Warto zauwa¿yæ, ¿e w przestrzeni gdzie nie ma atmosfery jestto jedyny mo¿liwy sposób.CONTROL SEGMENTSPACE SEGMENTUSER SEGMENTRys.3. Trzy istotne segmenty systemu GPS.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 3

Co to jest GPS?Jak wyjaœniono równie¿ we wstêpie, wysokoœæ satelity narzucajego prêdkoœæ i w tym przypadku jest to oko³o13.800km/godz. Czas okr¹¿enia Ziemi wynosi wtedy 12 godzin(dok³adnie 11 godz. 58 min.).£¹cznoœæ miêdzy satelit¹ (nadajnikiem) a odbiornikiem,który jest trzecim segmentem systemu GPS jest jednokierunkowa(odbiornik ca³y czas nas³uchuje co najmniej 4 satelitów).A wiêc co i na jakiej czêstotliwoœci nadajniki nadaj¹ i wjaki sposób s¹ identyfikowane? Moc tych nadajników jest niewielka,bo 20÷50W. Aby mieæ obraz jak s³aby sygna³ docierado odbiornika trzeba mieæ ca³y czas na uwadze, ¿e nadajnikjest w odleg³oœci 20.000km. Najs³absze nadajniki radiowe maj¹moc 50W i przez radioodbiornik o dobrej selektywnoœci odbiórstaje siê niemo¿liwy w odleg³oœci kilkudziesiêciu kilometrów.Zatem sygna³ docieraj¹cy do Ziemi jest na poziomie szumówt³a, jest to poni¿ej -160dBW (co po przeliczeniu dajewartoœæ 10 -16 wata). Zatem konieczna jest dobra „widocznoœæ”nieba. Czêstotliwoœæ nadawanego sygna³u mieœci siê w zakresie1÷1.5GHz. Takie fale dobrze przechodz¹ przez chmury itakie materia³y, jak szk³o czy plastik, ale nie przechodz¹ przezmasywne obiekty, jak góry czy budynki, co jednoznacznie ograniczazastosowanie GPS-u. Równie¿ niemo¿liwa jest lokalizacjaprzez ten system w g³êbinach morskich, czy w du¿ych gara¿achpodziemnych albo jaskiniach. Dla odbiornika jednokana³owegoprzeszkod¹ mo¿e byæ nawet gruba pokrywa liœci wlesie.Aktualnie wykorzystywane s¹ dwie czêstotliwoœci noœne,aczkolwiek system przewiduje ich wiêksz¹ liczbê (jedna z nichL5 jest ju¿ uruchomiona, o czym parê s³ów w punkcie 8).Czêstotliwoœæ pierwsza z nich oznaczona jako L1 wynosi1575.42MHz i ona jest jedynie udostêpniona dla zastosowañcywilnych (kod C/A - co zostanie wyjaœnione dalej). CzêstotliwoœæL2 wynosi 1227.60MHz. Przenosi ona tzw. kod P i jests³absza od L1 zmodulowanej kodem C/A o 6dB oraz od L1nios¹cej kod P o 3dB. Co to s¹ te kody?Zwa¿ywszy na to, ¿e system zosta³ stworzony przedewszystkim dla celów wojskowych, jasnym jest, ¿e musianozapewniæ dwie rzeczy: uodporniæ system na zag³uszanie przez„wroga” oraz uniemo¿liwiæ korzystanie z tego systemu przezogólnie mówi¹c s³u¿by niepowo³ane. Zatem stosuje siê przemyœlnekodowanie i szyfrowanie danych zwane A-S (od AntiSpoofing - zabezpieczenie przed fa³szowaniem).Zawarte informacje w strumieniu danych p³yn¹cych z satelitówmo¿na podzieliæ na dwie czêœci: kodowan¹ i niekodowan¹.Dane kodowane dostêpne s¹ dla jednostek upowa¿nionych,a czêœæ niekodowana potrzebna jest dla dostêpu do czêœcikodowanej. Równoczeœnie czêœæ niekodowana mo¿e byæu¿yta dla lokalizacji po³o¿enia o ograniczonej dok³adnoœci. Dlaspe³nienia drugiego warunku wprowadza siê (jest taka mo¿liwoœæ)sztuczne zafa³szowanie sygna³u z satelity ograniczaj¹cedodatkowo dok³adnoœæ lokalizacji przez „osoby” niepowo³ane.Zabieg ten nazywa siê SA (Selective Availability - selektywnydostêp). W tej nazwie zawarty jest oczywiœcie sens tegosygna³u mówi¹cy, ¿e zafa³szowanie to mo¿e byæ usuniête postronie odbiorczej przez upowa¿nione jednostki. Jak mo¿naby³o przeczytaæ (równie¿ w prasie codziennej) zag³uszanieselektywne zosta³o wy³¹czone 2 maja 2000 roku dekretem prezydentaStanów Zjednoczonych Billa Clintona i aktualnie niejest stosowane. System GPS ma jednak te¿ mo¿liwoœæ zafa³szowañselektywnych pod wzglêdem geograficznym, co jestchyba niezmiernie istotne w zwi¹zku z wydarzeniami, któremaj¹ aktualnie miejsce. Oznacza to, ¿e pewne rejony mog¹byæ pozbawione mo¿liwoœci lokalizacji o du¿ej precyzji przyjej zachowaniu w innych rejonach œwiata.Warto w tym miejscu nadmieniæ, ¿e bogata teoria szyfrowaniadanych te¿ jest nauk¹ wywodz¹c¹ siê z krêgów militarnych.Jest ona obecnie bardzo rozwiniêta, zajmuje siê ni¹ kryptografia.Kody C/A i P s¹ tzw. kodami Golda. Równoczeœnieprzemyœlne metody szyfrowania wysz³y poza zastosowaniawojskowe, co ma ogromne znaczenie w przypadku bardzo rozleg³ychsieci komputerowych (oczywiœcie o Internecie wspominaænie trzeba).Ogólnie mówi¹c strumieñ przesy³anych z satelitów danychjest bardzo wolny, to tylko 50 bitów na sekundê. Ca³a ramkadanych zajmuje 7500 bitów, a wiêc jej przes³anie zajmuje 2.5minuty.Kod precyzyjny (kod P) szyfrowany jest tak skutecznie, ¿epowtarza siê on raz na 7 dni. Kod C/A (Coarse/Acquisition –lokalizacji zgrubnej) powtarza siê co 1 milisekundê. A wiêcchc¹c zsynchronizowaæ siê bezpoœrednio z kodem P mo¿na wnajmniej korzystnej sytuacji czekaæ nawet tydzieñ. Skrócenietego czasu umo¿liwia kod C/A. Po nawi¹zaniu ³¹cznoœci z satelit¹mo¿e byæ odebrana równie¿ wiadomoœæ informuj¹ca,która czêœæ kodu P jest w danej chwili nadawana. Nawi¹zuj¹cdo powy¿szego staje siê zrozumia³a nazwa, ¿e kod C/A niesiewiadomoœci typu „almanach” (wiadomoœæ pierwotna). Dane„almanach” s¹ œledzone i przechowywane w pamiêci odbiornika.Dlatego jeœli odbiornik zostaje w³¹czony mówi siê, ¿ejest on „zimny” (cold). Musi wtedy up³yn¹æ d³u¿szy czas ani-¿eli jest on w stanie aktualizowaæ dane o swoim po³o¿eniu,gdy jest ju¿ warm (gor¹cy).Nale¿y siê jeszcze pewne wyjaœnienie odnoœnie wspomnianychczêstotliwoœci L1 i L2. Kod P jest nadawany z czêstotliwoœci¹10.23MHz na obu noœnych L1 i L2, zatem modulacjapowoduje rozmycie pasma obu czêstotliwoœci (1575.42 i1227.60MHz) z pewnym tylko uproszczeniem do szerokoœci20.46MHz. Kod C/A jest nadawany z czêstotliwoœci¹ dok³adnie10-krotnie mniejsz¹, równ¹ 1.023MHz. Zatem w jego wynikunastêpuje rozmycie pr¹¿ka L1 do 2.046MHz. Jest to czêœæwidma tego sygna³u o wiêkszej mocy (o 3dB).Warto jeszcze powiedzieæ, ¿e kody te to wa¿na i powszechniestosowana klasa tzw. kodów pseudolosowych, oznacza to,¿e ma on statystyczne w³asnoœci szumu bia³ego.Doœæ informacji na temat kodów, wypada wreszcie powiedzieæ,¿e przede wszystkim wed³ug nich rozpoznawany jestprzez odbiornik ka¿dy z satelitów. Dok³adniej jest tak, ¿e ka¿-dy satelita nie wykorzystuje innego kodu (aby byæ rozró¿nionym),ale inn¹ sekwencjê zwielokrotnienia kodowego. Pomiarodleg³oœci (tzw. pseudoodleg³oœci) odbywa siê na takiej zasadzie,¿e w odbiorniku generowany jest ten sam kod i sprawdzasiê na ile trzeba go przesun¹æ w czasie aby pokrywa³ siê z kodem„przychodz¹cym” z satelity.Warto tu podaæ dla ciekawoœci, ¿e zosta³ równie¿ zbudowanysystem radziecki (GLONAS), w którym identyfikacjasatelitów nastêpuje na podstawie faktu, ¿e ka¿dy z nich nadajena innej czêstotliwoœci. To pozorne uproszczenie powoduje jednakkomplikacjê odbiornika. Jest to prawdopodobnie g³ówn¹przyczyn¹ (obok niezgodnoœci czasów systemowych), ¿e systemGLONAS w zastosowaniach cywilnych nie jest praktyczniewykorzystywany.4 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Co to jest GPS?Aby skompletowaæ informacje wysy³ane przez satelity systemuGPS, nale¿y powiedzieæ, ¿e obok informacji identyfikuj¹cychsatelitê i jego orbitê przesy³ana jest informacja o czasie(to sedno sprawy), informacje nazywane statusem systemu, arównie¿ matematyczny model opóŸnienia jonosferycznego.3.2. Segment kontroli i sterowania (Control Segment)Na nic by siê zda³y wszystkie satelity, gdyby nie mo¿naby³o precyzyjnie kontrolowaæ i sterowaæ ich po³o¿eniem przezsystem kontroli naziemnej. Do tego celu jest 5 stacji, rozlokowanychna Ziemi w rejonach przyrównikowych (tyle tylkomo¿na w literaturze odnaleŸæ, z pewnoœci¹ dlatego, ¿e to punktystrategiczne). Z tych 5 stacji naziemnych jedna jest centrumsterowania (z pewnoœci¹ w USA), a 4 stacjami bezobs³ugowymiprzesy³aj¹cymi odebrane dane do centrum sterowania. Ztego wszystkie 5 stacji s¹ stacjami obserwacyjnymi, natomiastzestawiaj¹cymi po³¹czenia s¹ 3 stacje. (Dla porównania - wsystemie GLONAS jest te¿ 5 stacji segmentu naziemnego,wszystkie rozlokowane s¹ na obszarze Rosji).A wiêc segment kontroli i sterowania, jak jego nazwa wskazujeprowadzi swoistego rodzaju „œcie¿kowanie” (tracking, oprecyzji wzglêdnej nieporównywalnie wiêkszej ni¿ funkcja otej samej nazwie w magnetowidzie, zwa¿ywszy na to, ¿e uk³ademwykonawczym s¹ w tym przypadku wspomniane wczeœniejsilniczki odrzutowe) oraz korekcjê czasu „na orbicie”.Dane „w górê” przesy³ane s¹ z centrum g³ównego oraz dwóchspoœród 4 pozosta³ych stacji segmentu kontroli.3.3. Segment u¿ytkownika (User Segment)To po prostu u¿ytkownik ze „swoim GPS-em”. Oczywiœcieelementem centralnym tego segmentu jest antena odbiornika.Dokoñczenie w nastêpnym numerze }SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 5

Przenoœny zestaw audio Sony CFS710L - opis i naprawyPrzenoœny zestaw audio Sony CFS710L - opis i naprawyW³adys³aw WójtowiczPrzenoœny zestaw audio Sony CFS710L to bardzo popularnyradioodtwarzacz rozprowadzany przez sieæ sklepów Pewexw latach dziewiêædziesi¹tych. Przeznaczony on jest doodbioru programów radiowych w górnym zakresie UKF, pasmachfal krótkich, œrednich i d³ugich, a tak¿e odtwarzania,przegrywania i zapisu sygna³ów z tunera lub zewnêtrznegomikrofonu. Zestaw wyposa¿ony jest w dwa stereofoniczne napêdymagnetofonów kasetowych umo¿liwiaj¹ce przegrywaniez przyspieszon¹ prêdkoœci¹, synchroniczny start zapisu, funkcjeautostop i autorewers (w pierwszym napêdzie). Tor sygna-³ów m.cz. wyposa¿ony jest w piêciopasmowy korektor, systemprzestrzennego dŸwiêku MEGA BASS oraz wzmacniaczkoñcowy o mocy 2 × 6W, dla obci¹¿enia g³oœnikami o impedancji6R. Zasilanie zestawu przy pomocy napiêcia 220V 50Hzlub z 6 baterii (R20) napiêciem 9V.Uk³ady elektroniki radioodtwarzacza rozmieszczono nadwóch p³ytkach drukowanych: p³ycie g³ównej oraz tunera, któreto p³yty zawieraj¹ nastêpuj¹ce bloki i uk³ady funkcjonalne:• tuner (IC1),• wzmacniacze odtwarzania, zapisu sygna³ów z g³owic (zautomatyczn¹ regulacj¹ poziomu zapisu), sygna³u z mikrofonuoraz uk³ady prze³¹czaj¹ce (IC301),• generator pr¹du podmagnesowania (Q303, T301),• korektor graficzny (IC302),• system dŸwiêku przestrzennego (IC303),• wzmacniacz mocy (IC304),• uk³ad wyciszania dŸwiêku (Q101, Q201),• uk³ad steruj¹cym autorewersem (Q401÷Q403),• uk³ad autostopu (PH411, Q375÷Q378),• uk³ad sterowania prêdkoœci¹ obrotów silników magnetofonów(Q379÷Q381),• zasilacz sieciowy (T361),• stabilizator napiêcia +6V (Q371).wejœcie mikrofonowewejœcie linioweTunerIC1Schemat ideowy zestawu bez tunera zamieszczono wewn¹trzbie¿¹cego numeru na stronach 32÷33, a schemat blokowy pokazanona rysunku 1.1. Opis uk³adów1.1. TunerTuner zestawu to czterozakresowa superheterodyna przeznaczonado odbioru stereofonicznych sygna³ów FM w paœmieUKF (87.5÷108MHz) oraz sygna³ów AM w pasmach fal:d³ugich LM (148÷283kHz), œrednich MW (526.5÷1606kHz)oraz krótkich (5.95÷18MHz). Zbudowany zosta³ na bazie jednegouk³adu scalonego CXA1238S, obs³uguj¹cego zarównowszystkie tory AM, jak i FM wraz ze stereodekoderem. Niezbêdnedla poprawnej pracy poszczególnych torów tunera zewnêtrzneobwody rezonansowe i filtry zosta³y pokazane naschemacie ideowym tunera na rysunku 2.Uk³ad IC1 wyposa¿ony jest w wewnêtrzny stabilizator napiêcia.Jest ono wyprowadzone na n.21 uk³adu i s³u¿y do zasilaniawszystkich uk³adów tunera. Wybór toru FM lub AM odbywasiê poprzez podanie na n.15 uk³adu odpowiedniego napiêcia:poziom niski - AM, poziom wysoki - FM.Tor FMSygna³ zmodulowany czêstotliwoœciowo (FM), odebranyprzez antenê teleskopow¹ zostaje doprowadzony poprzez kondensatorC1, prze³¹cznik wyboru zakresu S1-5 i kondensatorC2 do wstêpnego filtru FL1 pasmowego nastrojonego na czêstotliwoœæœrodkow¹ odbieranego zakresu. Z jego wyjœcia jeston doprowadzony do n.18 uk³adu IC1 (CXA1238S -schematblokowy opublikowany by³ w „SE” 10/99), stanowi¹cej wejœciewzmacniacza czêstotliwoœci w.cz. Obci¹¿eniem jego (n.20)jest obwód CV1, CT1, C07, L1.Do strojenia toru FM na ¿¹dan¹ czêstotliwoœæ s³u¿y przestrajanyobwód heterodyny CV2, CT2, C08, L2, R05 pod³¹czony don.22 uk³adu IC1. Przez kondensator C10 do uk³adu ARCz (n.23)pod³¹czony jest warikap.Koryguj¹ce napiêcie ARCz jest podawanez n.10 na n.23 poprzez filtr C15, R109, C25 i R06.Sygna³ p.cz. (10.7MHz) tworzony na wyjœciu mieszacza(n.16) przechodzi przez R22 i filtry pasmowe CF1-1, CF1-2G³owicaodczytuj¹ca(1)G³owicauniwersalna(2)Generatorpr¹du podk³aduQ303Wzmacniacz odczytu,wzmacniacz zapisu,prze³¹czniki sygna³ówIC301Uk³ad sterowaniaodczytem wsteczQ401, Q402, Q403Uk³ad autostopuPH411, Q375÷Q378PiêciopasmowykorektorgraficznyIC302MSolenoidPrzedwzmacniacz,uk³ad uprzestrzennianiadŸwiêkuIC303BlokzasilaczaT361, Q371, Q372WzmacniaczmocyIC304dozestawówg³oœnikowychdos³uchawekUk³ad sterowaniaprêdkoœci¹Q379÷Q381Rys.1. Schemat blokowy zestawu Sony CFS710L.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 13

++Przenoœny zestaw audio Sony CFS710L - opis i naprawyC01220p C2220pD1 1SS133D2 1SS133S1-5S1-7L5L3L7 S1-8 S1-6C33L6L4S1-1S1-2FMSW AnTMW BAR 39p LW BARSW. OSCMW. OSCC40 4300pFM FMSW SW SWMW C32C35C41 390pMW MWLW 8p10pC42 270pLW LWFL1 CT3C36CV3CT55pBPFCT910pCT7 50pCV4C34L80,01FLW. OSCR24 470R032k2T1AM. IFTIC1 CXA1238SR22330CF2AMC110,01FR0768kC46100p16IF OUTBANDSELE15C04 10µ/50VC45C61 100p C03 0,01FC05 0,01F 100pC22C07CF3100µCV2 CT2L2C216pFM10VR15L9OSC2,2µ220k50VRV1CV1 CT1 L1 RFR1322kR1410010kR06C10100k6p17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30GND FER2100C12100pAM IFIN14RF INCF1-1FMFMSWMWLWS1-4CF1-2FMAM INFM IFIN13TUN12C44 100pV11FM RFIF DETGNDC25 0,1µ/50VREGR09100kC15 4,7µ/50VUAGC: AFC10+JAGC: AFCC16 1µ/50V9C08 5pFM OSC+ + + +RIPPLEFILTER8C17 47µ/10VC18 47µ/10V+AFCVCC+7C19 0,01FCT6 10pR05 3k3L: CHOUTR10 1506AM OSCR11 6k8C38 22pC27 0,012+MUTER: CHOUT5R12 6k8CT4FM DISCRIC28 0,012+VCOC39 220pVCO CHECKST INDC30 0,47µ/50VC29 0,47µ/50V4CT8 30pMPX REGPILOTDET LPF3C201µ/50VR2310kR52 3k3R51 3k3PLL LPFPILOTDET LPF+2Q1RN120710k: 47kSWITCHGNDPLL LPF1C23 4,7µ/50VR16220kR54 10kR53 10k+R17 2k2C24 4,7µ/50V+R19820R203k3C47 100pD11SLR-34VRMEBRLRys.2. Schemat ideowy tunera zestawu Sony CFS710L.do n.13 IC1, do wewnêtrznego wzmacniacza i detektora. Uk³adodwracaj¹cy fazê CF3 i R13 pod³¹czony jest do n.26.Stereodekoder posiada wyjœcie (n.27) przeznaczone do podstrojeniageneratora steruj¹cego napiêciem, do którego pod³¹czones¹ elementy R14, RV1, C22. Wyprowadzenie 4 IC1 pe³nirolê wskaŸnika transmisji stereofonicznej przy pomocy pod-³¹czonej diody LED D11. Nó¿ka 3 przeznaczona jest do prze-³¹czania trybu pracy dekodera przy pomocy tranzystora Q1: wtrybie STEREO Q1 jest zablokowany, a w trybie MONO przewodzi,³¹cz¹c poprzez R23 to wyprowadzenie z mas¹.Sygna³y prawego i lewego kana³u wyprowadzone s¹ nanó¿ki 5 i 6, sk¹d poprzez C30, R52 i C29, R51 doprowadzones¹ do prze³¹czników rodzaju pracy S302 (1/4) i S302 (2/4) nap³ycie g³ównej.Tor AMTor AM zostaje w³¹czony przez prze³¹cznik S1-4, zwieraj¹cypoprzez R2 nó¿kê 15 uk³adu IC1 do masy. Odbiór czêstotliwoœcifal krótkich odbywa siê poprzez antenê teleskopow¹,a fal œrednich i d³ugich poprzez wbudowan¹ antenê ferrytow¹.Prze³¹czanie zakresów odbywa siê przy pomocy prze³¹cznikazakresów S1, powoduj¹cego w³¹czenie odpowiednich obwodówheterodyny, a tak¿e w³aœciwych sekcji kondensatorów ozmiennych pojemnoœciach. Sekcja CV3 s³u¿y do przestrajaniaobwodów wejœciowych, a sekcja CV4 - obwody heterodyny:• obwody wejœciowe:- C33, CT7, L7 - fale d³ugie (LW),- C32, CT3, L3 - fale œrednie (MW),- CT5, L5 - fale krótkie (SW),• obwody heterodyny:- C39, CT8, L8, C42 - fale d³ugie (LW),- C38, CT4, L4, C41 - fale œrednie (MW),- CT9, C35, C36, CT6, L6, C40 - fale krótkie (SW).Sygna³y z obwodów wejœciowych doprowadzane s¹ przezprze³¹cznik S1-8 do wejœcia wzmacniacza sygna³ów w.cz (n.19IC1). W uk³adzie IC1 nastêpuje wzmocnienie i przemiana sygna³ówna sygna³ p.cz. o czêstotliwoœci 455kHz. Wybranyobwód heterodyny zostaje pod³¹czony do n.24 uk³adu poprzezkontakty prze³¹cznika S1-2.Sygna³ p.cz. 455kHz utworzony na wyjœciu mieszacza (n16.)poprzez filtr pasmowy T1, CF2, R07 jest doprowadzony do n.14IC1 do wewnêtrznego wzmacniacza i detektora. Wyjœciami sygna³ów,podobnie jak dla toru FM s¹ nó¿ki 5 i 6 uk³adu IC1.1.2. MagnetofonDwukasetowy napêd magnetofonu z autostopem i autorewersemdla pierwszej kieszeni umo¿liwia odtwarzanie, przegrywaniekaset z normaln¹ lub zwiêkszon¹ prêdkoœci¹, zapissygna³ów z tunera, wejœcia liniowego lub mikrofonu zewnêtrznego.Kasowanie zapisu odbywa siê przy pomocy g³owicy kasuj¹cej,w postaci sta³ego magnesu.Tryb odtwarzaniaW pierwszej kieszeni napêdu znajduje siê rewersyjna g³owicaodtwarzania z dwiema parami uzwojeñ. Prze³¹czanieuzwojeñ dla odtwarzania wstecz (rewersyjnego) dokonuje siêprzy pomocy prze³¹cznika S405. Sygna³y odtworzonej fonii zg³owic pierwszej kieszeni poprzez kontakty z³¹cza CN1, a nastêpnieR101, R201 doprowadzane s¹ do wejœæ (n.32 i 31)uk³adu IC301 (BA34225), zawieraj¹cego wzmacniacz sygna-³ów odczytu. Na drug¹ parê wejœæ (n.4 i 3) poprzez z³¹cze CN2i rezystory R102 i R202 podawane s¹ sygna³y odczytu z uni-14 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Przenoœny zestaw audio Sony CFS710L - opis i naprawywersalnej g³owicy kieszeni drugiej. Kondensatory C101, C201,C102, C202 wraz z indukcyjnoœciami g³owic tworz¹ uk³adyrezonansowe uwydatniania wysokich czêstotliwoœci.Wybór sygna³u (pary sygna³ów) jednej z g³owic (pierwszejlub drugiej) kieszeni nastêpuje w wyniku podania sygna³uo odpowiednim poziomie na n.20 IC301: poziom niski - g³owicadruga (B), poziom wysoki - g³owica pierwsza (A - pierwszakieszeñ). Sygna³ ten tworzony jest w uk³adzie z tranzystoramiQ386÷Q388, w zale¿noœci od po³o¿enia kontaktów prze-³¹cznika S401pierwszego napêdu i S452 drugiego. Wybór sygna³ówze wzmacniacza sygna³ów odczytu w uk³adzie IC301dokonuje siê przy pomocy niskiego poziomu sygna³u na wypr.18 uk³adu. W trybie odczytu na n.19 IC301 powinien byæ niskipoziom napiêcia (pod³¹czaj¹cy wzmacniacz odczytu i od³¹czaj¹cywzmacniacz zapisu).Po¿¹dan¹ charakterystykê amplitudowo-czêstotliwoœciow¹tworz¹ elementy korekcji C102, R103, C104, R104, R105 (pod-³¹czone do n.1 i 2) i C203, R203, C204, R204, R205 (pod³¹czonedo n.29 i 30). Z wyjœæ 15 i 14 uk³adu IC301, sygna³y obu kana-³ów poprzez uk³ady z elementami C109, R112, C141 i C209,R212, C241, doprowadzane s¹ do wejœæ korektora graficznego.Tryb zapisuZapis sygna³ów dŸwiêkowych jest mo¿liwy tylko w napêdziedrugim. •ród³ami sygna³ów zapisu mog¹ byæ: tuner, pierwszynapêd magnetofonu, mikrofon zewnêtrzny lub sygna³ pod-³¹czony do wejœcia liniowego. Wybór Ÿród³a nastêpuje przypomocy prze³¹cznika trybu pracy S302. Prze³¹cznikiem S304ustawia siê przegrywanie z pierwszego napêdu (z normaln¹lub zwiêkszona prêdkoœci¹).Sygna³y z tunera lub wejœcia liniowego J303 s¹ komutowaneprzy pomocy kontaktów prze³¹czników S302(1/4) i S302(2/4) na wejœcia 24, 25 IC301. Sygna³ mikrofonowy z gniazdaJ302 doprowadzany jest do 23 nó¿ki IC301 do wejœcia wzmacniaczamikrofonowego.Uk³ad IC301 zostaje prze³¹czony w tryb zapisu przy pomocywysokiego poziomu sygna³u, podawanego z kontaktówprze³¹cznika S301 (4/4) poprzez D306, R307 na jego 19 nó¿-kê. Uk³ad IC301 zawiera dwukana³owy wzmacniacz zapisu zautomatyczn¹ regulacj¹ poziomu o sta³ej czasowej, ustalonejelementami R302, C314, pod³¹czonymi do n.9. Jeden z zapisywanychsygna³ów wewn¹trz uk³adu IC301 podawany jestna wejœcia wzmacniacza zapisu. Dla korekcji charakterystykiamplitudowo-czêstotliwoœciowej w trybie przegrywania zezwiêkszon¹ prêdkoœci¹, do 21 nó¿ki podawany jest sygna³ owysokim poziomie z prze³¹cznika S304 (poprzez D304, R305).Z wyjœæ wzmacniacza zapisu (n.4 i 3 IC301) sygna³y doprowadzanes¹ do uzwojeñ g³owicy uniwersalnej drugiego napêdu.Na drugie koñce uzwojeñ g³owicy podawany jest sygna³podmagnesowania z kontaktów prze³¹czników zapisu: S301(1/4) i S301 (2/4).Generator pr¹du podmagnesowania zbudowano na tranzystorzeQ303. Napiêcie zasilania jest podawane do generatora zprze³¹cznika S301 (4/4) poprzez rezystor R310. Sygna³ podmagnesowaniazbierany jest z wtórnej strony transformatoraT301 i poprzez elementy C313, 108, C208, R106, R206 doprowadzanedo uzwojeñ g³owicy. Czêstotliwoœæ generatoramo¿e byæ zmieniana przez pod³¹czenie po wyjœciowej stronieuzwojeñ transformatora T301 dodatkowego kondensatora C307(przy kontaktach prze³¹cznika S303 (1/2).Uk³ad autostopu zosta³ zrealizowany przy pomocy transoptoraPH411 i tranzystorów Q375÷Q378. Przy w³¹czeniu magnetofonu,na dodatni biegun zasilania silnika jest podawanenapiêcie z prze³¹cznika S401. Kiedy w trybach odczytu i przewijaniataœma kasety przesuwa siê, transoptor generuje impulsyna wyprowadzeniu 3, które przechodz¹ przez z³¹cze CN4 ikondensator C375 do bazy Q375, pracuj¹cego w charakterzewzmacniacza. Impulsy napiêcia na jego wyjœciu powoduj¹ sta³eprzewodzenie Q376 i kondensator C377 nie ma dostatecznegoczasu na roz³adowanie siê poprzez R383. Poziom napiêcia nakolektorze Q376 pozostaje niski, Q377 jest zablokowany, Q378przewodzi i zamykaj¹c ujemny biegun silnika do masy powoduje,¿e silnik pracuje. Gdy przesuw kasety zostanie zatrzymany,generacja impulsów z transoptora zostaje przerwana,Q376 nie przewodzi, napiêcie na jego emiterze wzrasta, zaczynaprzewodziæ Q377, Q378 zostaje zablokowany i silnikzatrzymuje siê.Tranzystory Q378÷Q380 tworz¹ uk³ad sterowania prêdkoœci¹wirowania silników. W trybie odtwarzania lub zapisu przynormalnej prêdkoœci tranzystor Q380 jest zablokowany, a Q379i Q381 przewodz¹ dziêki dodatnim napiêciom na ich bramkach.Przy przegrywaniu ze zwiêkszon¹ prêdkoœci¹ z prze³¹cznikaS304 na bazê tranzystora Q380 podawane jest napiêciew³¹czaj¹ce i katody D375, D376 zamykaj¹ obwód do masyprzez przewodz¹cy tranzystor Q380. Tranzystory Q379, Q381nie przewodz¹c, od³¹czaj¹ odpowiednie rezystory.1.3. Tor wzmacniaczaTor wzmacniacza zawiera: korektor graficzny, uk³ad uprzestrzennianiadŸwiêku, koñcowy wzmacniacz mocy oraz systemuk³adu wyciszania.Sygna³y fonii z wyjœæ IC301 s¹ doprowadzone do piêciopasmowegokorektora graficznego (n.21 i 22 IC302) o czêstotliwoœciachœrodkowych pasm regulacji: 100Hz, 400Hz, 1kHz,4kHz i 10kHz. Z jego wyjœæ poprzez elementy C142, R132,C146 i C242, R232, C246 sygna³y s¹ doprowadzone do przedwzmacniaczaIC303 (RC4558P), który wprowadza w sygna³yokreœlone zniekszta³cenia fazowe, daj¹ce efekt dŸwiêku przestrzennego.Ten efekt jest w³¹czany/wy³¹czany prze³¹cznikiemS305. Na wyjœciach przedwzmacniacza umieszczone s¹ regulacjebalansu i poziomu g³oœnoœci, przez które sygna³y przechodz¹do koñcowego wzmacniacza mocy IC304 (LA4620).Tranzystory Q101, Q201 s³u¿¹ do krótkotrwa³ego wyciszaniadŸwiêku (przechodzenia sygna³u do wzmacniacza mocy) przyw³¹czeniu tunera. Wzmocnione sygna³y dŸwiêkowe dostêpnes¹ na wyprowadzeniach 20, 17 i 22, 14 IC304, sk¹d s¹ podawaneodpowiednio na: gniazdo s³uchawkowe J301 i gniazdazestawów g³oœnikowych J304.1.4. ZasilanieOpisywany zestaw mo¿e byæ zasilany albo z 6 baterii, albonapiêciem sieciowym poprzez wbudowany zasilacz sieciowy.Blok zasilacza zawiera transformator obni¿aj¹cy napiêcie T361,mostek diodowy D361÷D364 z kondensatorami filtruj¹cymiC361÷C365. Napiêcie sieciowe jest podawane na stronê pierwotn¹transformatora poprzez gniazdo CNJ361.Wybór napiêcia zasilaj¹cego: z bloku zasilacza lub z bateriidokonuje siê przez w³o¿enie wtyczki kabla sieciowego dogniazda CNJ361. Napiêcie zasilaj¹ce +9V jest podawane na:SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 15

Przenoœny zestaw audio Sony CFS710L - opis i naprawyn.1 i 11 uk³adu IC304, uk³ady sterowania mechanik¹ magnetofonui na stabilizator napiêcia zbudowanego na tranzystorzeQ371. Stabilizator „wypracowuje” napiêcie do zasilaniawszystkich pozosta³ych uk³adów zestawu. On w³¹cza siê dodatnimnapiêciem, przychodz¹cym na katodê D371 albo przezD305, R372, albo z kontaktów S401, S451 mechanizmu przesuwutaœmy magnetofonu, albo z przewodz¹cego tranzystoraQ372 przy wspó³pracy z tunerem lub zewnêtrznym Ÿród³emdŸwiêku.2. Naprawy wybranych uszkodzeñ2.1. Zestaw nie pracuje w ¿adnym trybiePrzyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego.Sprawdziæ:• napiêcie zasilaj¹ce na kolektorze Q371,• napiêcie na ok³adzinie „+” kondensatora C365,• bezpiecznik F361,• istnienie napiêcia zmiennego na wejœciowych i wyjœciowychuzwojeniach transformatora T361.2.2. W g³oœnikach s³yszalny przydŸwiêk sieciPrzyczyna: Zbyt du¿e têtnienia napiêcia zasilaj¹cego.Prawdopodobnie uszkodzona jedna z diod mostka D361÷D364 albo kondensator filtruj¹cy C365.2.3. Brak dŸwiêku w g³oœnikach we wszystkichtrybach pracy, mechanizm magnetofonu pracujeprawid³owoPrzyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego.Sprawdziæ przechodzenie napiêcia zasilaj¹cego:• z wyjœcia zasilacza na 1 i 11 nó¿kê uk³adu IC304 i na kolektorQ371,• z emitera Q371 na: n.23 IC302, n.8 IC303, n.26 IC301.Jeœli na emiterze Q371 brak napiêcia +6V to albo niesprawnes¹ elementy stabilizatora, albo nie przechodzi napiêcie przezD304, R372.Przyczyna: Uszkodzenie toru wzmacniacza.Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów fonii przez nastêpuj¹ceelementy:• kana³ lewy: n.15 IC301, C109, R112, C141, n.21 IC302,C142, R132, C146, n.3 i n.1 IC303, C150, RV336 (1/2),RV301 (2/2), R151, C151, n3. i n.20 IC304,• kana³ prawy: n.14 IC301, C209, R212, C241, n.22 IC302,C242, R232, C246, n.5 i n.7 IC303, C250, RV336 (2/2),RV301 (1/2), R251, C251, n9. i n.17 IC304.Jeœli sygna³ fonii nie przechodzi przez uk³ad IC304 - sprawdziæ,czy na n.10 tego uk³adu wystêpuje poziom wysoki za³¹czaj¹cyten uk³ad do pracy.Ponadto sygna³ mo¿e byæ blokowany na skutek uszkodzeniatranzystorów Q101, Q201 lub kondensatora C379 (na przyk³adtranzystory w³¹czone w wyniku up³ywnoœci C379).2.4. DŸwiêk we wszystkich trybach pracy cichy lubzniekszta³cony w jednym lub obu kana³achPrzyczyna: Zani¿one napiêcie zasilaj¹ce.Sprawdziæ wartoœæ napiêcia zasilaj¹cego na ok³adzinie „+”kondensatora C365, przy pracy z napiêciem sieci powinno onobyæ nie mniejsze ni¿ 9V.Sprawdziæ wartoœæ napiêcia na emiterze Q371 (+6V). Jeœlijest ono ni¿sze, to prawdopodobnie uszkodzona jest dioda ZeneraD371 lub kondensator C372.Przyczyna: Uszkodzenie w torze wzmacniacza.Sprawdziæ przechodzenie sygna³u fonii zgodnie z punktem2.3. Najprawdopodobniej uszkodzony jest jeden z kondensatorówsprzêgaj¹cych: C109, C209, C141, C241, C142,C242, C146, C246, C150, C250, C151, C251, a ponadto pozosta³ekondensatory aplikacji uk³adów IC303, IC304 lub sameuk³ady scalone IC303, IC304.2.5. Brak odbioru w paœmie FMPrzyczyna: Brak sygna³u wyboru toru FM w uk³adzie IC1.Zmierzyæ napiêcie na n.15 IC1, ono nie powinno byæ zerowe.Jeœli jest ono równe zeru, to niesprawne s¹ kontakty prze-³¹cznika zakresów S1-4.Przyczyna: Uszkodzenie obwodów w.cz.Sprawdziæ poprawnoœæ obwodów wejœciowych: pod³¹czenieanteny, diody D1, D2, prze³¹cznik S1-5, C2, wejœciowyfiltr pasmowy FL1.Sprawdziæ obwód czêstotliwoœci radiowej CV1, CT1, C07,L1 i obwód heterodyny CV2, CT2, C08, L2, R05.Przyczyna: Uszkodzenie w torze p.cz.Sprawdziæ elementy filtru pasmowego p.cz. - R22, CF1-1,CF1-2 i uk³ad detektora R13, CF3.Jeœli wszystkie powy¿sze czynnoœci nie doprowadzaj¹ doznalezienia niesprawnoœci, prawdopodobnie uszkodzony jestuk³ad scalony IC1.2.6. Tuner nie pracuje w ¿adnym zakresiePrzyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego uk³ad IC1.Zmierzyæ przechodzenie napiêcia zasilaj¹cego z emiteraQ371 na n.7 IC1 przez prze³¹cznik S302 (3/4) i R10. Niesprawnymo¿e byæ równie¿ (przebity) kondensator pod³¹czony donapiêcia zasilaj¹cego - C18.Sprawdziæ, czy na n.21 wystêpuje napiêcie zasilaj¹ce. Jeœlibrak go lub jest zani¿one, to albo jest uszkodzony uk³ad IC1,albo napiêcie zasilaj¹ce jest przywierane do masy.Przyczyna: Sygna³y nie przechodz¹ przez uk³ad IC1.Sprawdziæ, czy na wyjœciach 5 i 6 IC1 wystêpuj¹ sygna³yfonii. Jeœli nie, to prawdopodobnie uszkodzony jest uk³ad IC1.W przeciwnym wypadku nale¿y sprawdziæ przechodzenie sygna³ówz wyjœæ IC1 przez elementy: C29 (C30), R51 (R52),S302 (1/4), (S302 (2/4)), C110 (C210).Przyczyna: Sygna³y z tunera nie s¹ wybierane w uk³adzieIC301.Zmierzyæ napiêcie na n.18 IC301. Jeœli wystêpuje na niejpoziom wysoki, to uszkodzony jest uk³ad IC301. W przeciwnymwypadku nale¿y sprawdziæ kontakty prze³¹cznika rodzajupracy S302 (3/4) oraz elementy D303, R303, C318.2.7. Brak mo¿liwoœci przestrajania w paœmie FM,s³yszalne tylko szumyPrzyczyna: Niesprawne elementy przemiany czêstotliwoœci.Sprawdziæ elementy obwodu heterodyny CV2, CT2, C08,L2. Jeœli obwód jest sprawny, uszkodzony jest uk³ad IC1.2.8. Nie pracuje uk³ad ARCzPrzyczyna: Brak napiêcia lub niesprawny obwód ARCz.16 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Przenoœny zestaw audio Sony CFS710L - opis i naprawySprawdziæ przechodzenie sygna³u steruj¹cego z n.10, poprzezR09, R06 na n.23 IC1. Niesprawne mog¹ byæ równie¿C15, C25, C10. Jeœli elementy zewnêtrzne uk³adu ARCz s¹sprawne a regulacja nie dzia³a prawid³owo, uszkodzony jestuk³ad scalony IC1.2.9. Jednoczeœnie s³yszalnych jest wiele stacji wpaœmie UKFPrzyczyna: Za ma³a selektywnoœæ toru p.cz.Prawdopodobnie uszkodzony filtr piezoceramiczny CF1-1, CF1-2, a jeœli ich wymiana nie skutkuje popraw¹ - uszkodzonyjest uk³ad IC1.2.10. Ma³a czu³oœæ w paœmie UKFPrzyczyna: Nieprawid³owoœæ w torze p.cz.Sprawdziæ obwody wejœciowe. Mo¿liwe, ¿e niesprawny jestselektor wstêpny albo rozstrojony obwód czêstotliwoœci radiowychCV1, CT1, C07, L1 - podstroiæ przy pomocy kondensatoraCT1.2.11. Brak odbioru stereofonicznego w paœmie UKFPrzyczyna: Nie pracuje stereodekoder w uk³adzie IC1.Zmierzyæ napiêcie na n.3 IC1 - ono nie powinno mieæ wartoœcizerowej dla trybu pracy STEREO.Sprawdziæ, czy przypadkiem nie przewodzi tranzystor Q1,wyzwolony wysokim poziomem sygna³u przychodz¹cego najego bazê.Spróbowaæ podstroiæ przy pomocy RV1 wewnêtrzny generatorsterowany napiêciowo. Jeœli sygna³ stereofoniczny niepojawi siê - uszkodzony uk³ad IC1.Przyczyna: Niski poziom sygna³u FM.Sprawdziæ tor czêstotliwoœci radiowej i p.cz, jak dla punktów2.9 i 2.10.2.12. Brak odbioru w zakresach AMPrzyczyna: Brak sygna³u wyboru toru AM w uk³adzie IC1.Zmierzyæ napiêcie na n.15 IC1. Dla w³¹czenia toru AMono powinno byæ równe zeru. Jeœli napiêcie to jest ró¿ne odzera, to niesprawny jest kontakt prze³¹cznika S1-4.Przyczyna: Niesprawne obwody wejœciowe lub heterodyny.Sprawdziæ obwody wejœciowe i heterodyny dla poszczególnychzakresów. Upewniæ siê, ¿e sprawne s¹: cewka L9 orazkontakty prze³¹czników S1-8, S1-2 prze³¹cznika zakresów,pod³¹czaj¹cych obwody wejœciowe i heterodyny do n.19 i 24uk³adu IC1.Przyczyna: Niesprawny filtr p.cz.Sprawdziæ selektywnoœæ cewki T1, i filtru CF2. Mo¿liwaprzerwa w uzwojeniach T1.Jeœli powy¿sze czynnoœci nie usuwaj¹ usterki - uszkodzonyuk³ad IC1.2.13. Ma³a czu³oœæ dla zakresów AMPrzyczyna: Rozstrojony obwód wejœciowy.Podstroiæ obwód wejœciowy ka¿dego z zakresów przy pomocyodpowiedniego kondensatora.2.14. Brak odtwarzania i przewijania napêdu pierwszejkieszeni magnetofonuPrzyczyna: Uszkodzony silnik.W trybie odtwarzania (przewijania) zmierzyæ napiêcie nadodatnim zacisku silnika. Jeœli napiêcie wystêpuje, a silnik niewiruje, to znaczy, ¿e jest on uszkodzony.Przyczyna: Brak napiêcia na zaciskach silnika.W³¹czyæ tryb odtwarzania i sprawdziæ przechodzenie napiêciazasilania przez kontakty prze³¹cznika S401 na dodatnizacisk silnika i na R384, Q377. Jeœli na zacisku „-” napiêcienie jest równe dok³adnie zeru, to uszkodzony jest tranzystorQ377 lub Q378. Ten ostatni powinien przewodziæ.2.15. Brak odtwarzania i przewijania napêdu drugiejkieszeni magnetofonuPrzyczyna: Uszkodzony silnik.Sprawdziæ, jak w punkcie 2.14.Przyczyna: Brak napiêcia na zaciskach silnika.W³¹czyæ tryb odtwarzania i sprawdziæ przechodzenie napiêciazasilania przez kontakty prze³¹cznika S451 na stabilizatorQ374, a z niego (emiter Q374) na zacisk „+” silnika. Mo¿-liwa przerwa R378 albo uszkodzenie któregoœ z elementówstabilizatora.2.16. Za ma³a lub za du¿a prêdkoœæ przesuwu taœmyPrzyczyna: Uszkodzony silnik.Zewrzeæ zaciski A i B silnika. Jeœli prêdkoœæ nie zmienisiê, to oznacza, ¿e silnik jest uszkodzony.Przyczyna: Uszkodzenie uk³adu sterowania obrotami silnika.Sprawdziæ, czy s¹ sprawne tranzystory Q379 i Q381 dlaodpowiednio pierwszego i drugiego napêdu. W trybie odtwarzaniapowinny one przewodziæ, a w trybie przegrywania zezwiêkszon¹ prêdkoœci¹ - nie.Jeœli przy odtwarzaniu prêdkoœæ jest za du¿a dla obu napêdów,to uszkodzony jest tranzystor Q380.Dla niewielkich odchy³ek prêdkoœci przesuwu jest mo¿liwakorekcja przy pomocy potencjometrów RV372 i RV374.2.17. Po w³¹czeniu pierwszego napêdu uruchamia siêautostopPrzyczyna: Uszkodzenie w uk³adzie autostopu.Zewrzeæ kolektor z emiterem tranzystora Q378, w³¹czyæodtwarzanie pierwszego napêdu i sprawdziæ impulsy na wyjœciutransoptora PH411 i ich przechodzenie przez C375, Q375,C376 na bazê Q376. Jeœli na bazie Q376 impulsy wystêpuj¹, ana kolektorze jest poziom wysoki, to tranzystor jest niesprawny.Mo¿liwe jest uszkodzenie (utrata pojemnoœci) kondensatoraC377.2.18. Funkcja autostop nie dzia³aPrzyczyna: Uszkodzenie w uk³adzie autostopu.Sprawdziæ sprawnoœæ tranzystorów Q376, Q377 - mo¿liweich przebicie. Sprawdziæ równie¿ Q378.2.19. Odtwarzanie rewersyjne nie dzia³aPrzyczyna: Uszkodzenie w uk³adzie sterowania odtwarzaniemwstecz.Sprawdziæ sprawnoœæ tranzystorów Q401, Q402 i kontaktówprze³¹czników S403, S404, S405 (3/3).2.20. Brak odtwarzania w obu napêdach, przewijaniedzia³a poprawniePrzyczyna: Uszkodzenie w torze odtwarzania.Zmierzyæ napiêcie na n.18 IC301 - ono powinno byæ naSERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 17

niskim poziomie. Jeœli poziom jest wysoki, mo¿liwe jest nieprawid³owepo³o¿enie prze³¹cznika rodzaju pracy S302 (3/4).Zmierzyæ napiêcie na n.19 IC301 - napiêcie to powinnobyæ równie¿ na niskim poziomie. Jeœli poziom jest wysoki,mo¿liwe jest nieprawid³owe po³o¿enie prze³¹cznika zapisuS301 (4/4).Jeœli powy¿sze sprawdzenia daj¹ wynik pozytywny, uszkodzonyjest uk³ad IC301.2.21. Brak odtwarzania w jednym z napêdówPrzyczyna: Nie zostaje wybrany sygna³ z okreœlonej g³owicy.Zmierzyæ napiêcie na n.20 IC301. Przy odtwarzaniu zpierwszego napêdu poziom na n.20 powinien byæ wysoki, zdrugiego napêdu - poziom niski. Jeœli poziomy napiêæ na n.20s¹ nieprawid³owe, nale¿y sprawdziæ uk³ad tworzenia tego sygna³una tranzystorach Q386÷Q388, a tak¿e poprawnoœæ zwieraniakontaktów prze³¹czników. Przy odtwarzaniu z pierwszegonapêdu, zwierany powinien byæ prze³¹cznik S402, z drugiegonapêdu - S452.Jeœli dzia³ania powy¿sze nie przynios³y oczekiwanego skutkusprawdziæ jeszcze sprawnoœæ odpowiedniej g³owicy, z³¹cza:CN1 lub CN2 i rezystorów R101, R201 lub R102, R202.Jeœli wszystkie te elementy s¹ sprawne, uszkodzony jest uk³adscalony IC301.2.22. Brak odtwarzania niskich tonówPrzyczyna: Zmieni³a siê charakterystyka amplitudowo-czêstotliwoœciowa.Najprawdopodobniej niesprawny uk³ad korekcji wzmacniaczaodczytu - elementy R103, C103, i R203, C203.2.23. Nie dzia³a zapis z ¿adnego Ÿród³aPrzyczyna: Uk³ad IC301 nie prze³¹cza siê w tryb zapisu.W³¹czyæ zapis i zmierzyæ napiêcie na n.19 IC301, na którejpowinien byæ poziom wysoki. Jeœli poziom jest niski, nale-¿y sprawdziæ przechodzenie tego napiêcia z kontaktów prze-³¹cznika S301 (4/4) przez D306, R307; mo¿e byæ tak¿e przebitykondensator C317.Przyczyna: Uszkodzenie toru zapisu.Jeœli poziom napiêcia na n.19 jest prawid³owy (wysoki),sprawdziæ w trybie zapisu z dowolnego Ÿród³a sygna³u, obecnoœæsygna³ów fonii na nó¿kach 3 i 4 IC301. Brak sygna³ówoznacza uszkodzenie IC301.2.24. Nie dzia³a zapis z tunera lub wejœcia liniowegoPrzyczyna: Uszkodzenie toru zapisu.W trybie zapisu z tunera lub wejœcia liniowego sprawdziæobecnoœæ sygna³u o wysokim poziomie na n.18 IC301. Jeœliwystêpuje, sprawdziæ przechodzenie sygna³ów fonii przez S302(1/4), C110 i S302 (2/4) C210 na 24 i 15 nó¿kê IC301. Jeœlisygna³y fonii s¹ obecne na tych wyprowadzeniach, uszkodzonyjest uk³ad IC301.2.25. Nie dzia³a zapis z mikrofonuPrzyczyna: Uszkodzenie toru mikrofonowego.Sprawdziæ kontakty gniazda mikrofonowego J302 i elementyC301, R304; jeœli s¹ one sprawne, uszkodzony jest wzmacniaczmikrofonowy w uk³adzie IC301.2.26. Z³a jakoœæ zapisu - du¿e zniekszta³ceniaPrzyczyna: Brak pr¹du podmagnesowania.W trybie zapisu sprawdziæ obecnoœæ sygna³u podmagnesowaniana wyjœciu T301. Jeœli brak, upewniæ siê, ¿e do pierwotnejstrony T301 i kolektora Q303 dochodzi zasilanie. Mo¿-liwe uszkodzenie elementów doprowadzaj¹cych napiêcie zasilaj¹ceR301, C301 lub przerwa w uzwojeniach T301.Sprawdziæ przechodzenie sygna³u podmagnesowania z wyjœciaT301 poprzez C313, R106, C108, R206, C208, S301 (1/4)(2/4) do g³owicy zapisuj¹cej.Przyczyna: Niew³aœciwa praca uk³adu automatycznej regulacjipoziomu zapisu.Sprawdziæ elementy ustalaj¹ce sta³¹ czasow¹ uk³adu automatycznejregulacji wzmocnienia C314, R302 na n.9 IC301.Jeœli powy¿sze elementy i uk³ady s¹ sprawne - uszkodzonyuk³ad IC301. }

Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6 (cz.1)Ryszard StrzêpekOTV Neptun T66D6 by³ ostatnim odbiornikiemtelewizyjnym produkowanym przez GZE „Unimor” wlatach 1997/8 w oparciu o konstrukcjê opracowan¹przez izraelsk¹ firmê Elbit. Odbiorniki bazuj¹ce natym opracowaniu by³y produkowane wczeœniej tak¿eprzez „Biazet” z oznaczeniami: 2503/04ST i 2801/02ST. OTV Neptun T66D6 jest wersj¹ podstawow¹ tejkonstrukcji (bez modu³u NICAM i tunera satelitarnego).Mog¹ w nim wystêpowaæ dwa typy kineskopów28”: A66EAK71X11 firmy Philips lub A66ECF10X05firmy Videocolor.Schemat odbiornika T66D5 zosta³ zamieszczony nawk³adce schematowej w bie¿¹cym numerze „SerwisuElektroniki”.1. ZasilaczUk³ad zasilania OTV Neptun T66D6 pracuje w oparciu ouk³ad IC800 (TDA4605-2). Elementem kluczuj¹cym przetwornicyjest tranzystor Q800 (BUZ90). Tranzystor ten zasilanyjest napiêciem sta³ym z mostka prostowniczego DB800(B250C1500), poprzez uzwojenie 7-5 transformatora przetwornicyT801/802. Podczas trwania okresu za³¹czenia tranzystoraQ800, energia ze Ÿród³a zasilania jest magazynowana w transformatorzeprzetwornicy T801/802.W czasie wy³¹czenia tranzystora Q800, energia zgromadzonaw transformatorze przetwornicy jest przekazywana dojego uzwojeñ wtórnych. Uk³ad TDA4605-2 kontroluje energiêprzekazywan¹ do strony wtórnej transformatora T801/802poprzez regulacjê czasu w³¹czenia tranzystora Q800. Informacj¹zwrotn¹ dla IC800 jest napiêcie powstaj¹ce na kondensa-18 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6torze C809 (47µF/25V), pochodz¹ce z uzwojenia 1-2 transformatoraT801/802 poprzez diodê D804 (1N4148). Poprzezporównanie tego napiêcia z wewnêtrznym napiêciem referencyjnymwystêpuj¹cym w TDA4605-2 nastêpuje ustalenie czasutrwania impulsu w³¹czaj¹cego tranzystor Q800, zale¿ne odobci¹¿enia strony wtórnej transformatora przetwornicy. Na n.2IC800 jest podawane napiêcie pi³okszta³tne, wytworzone naR810 (270k/0.6W) i C816 (8.2nF), nios¹ce informacje o narastaniupr¹du w uzwojeniu pierwotnym T801/802. ElementyR810 i C816 decyduj¹ o mocy, przy której nastêpuje ograniczenieczasu w³¹czania tranzystora Q800 podczas przeci¹¿eniaprzetwornicy. Na n.3 jest podawane napiêcie z dzielnikaR811 (820k) i R812 (5.1k) proporcjonalne do napiêcia zasilania.Napiêcie to jest porównywane z wewnêtrznym napiêciemodniesienia w uk³adzie IC800. W przypadku zbyt niskiegonapiêcia zasilania nastêpuje wy³¹czenie przetwornicy. Nó¿ka5 uk³adu TDA4605-2 jest wyjœciem impulsów steruj¹cychbramk¹ tranzystora Q800.Uk³ad TDA4605-2 zasilany jest napiêciem podawanym nan.6 przez rezystor R801 (rezystancja zale¿na od opcji zasilacza)i R802 (75k/1W). Kondensator C826 (220nF/63V) do³¹czonydo n.7 IC800 powoduje wolne narastanie impulsu w³¹czaj¹cegoQ800 po w³¹czeniu zasilania, co zapewnia „miêkki”start przetwornicy i przeciwdzia³a przeci¹¿eniu tranzystoraQ800 w momencie w³¹czenia. Wyprowadzenie 8 jest wejœciemsygna³u sprzê¿enia zwrotnego dla generatora w uk³adzieTDA4605-2. Ka¿de przejœcie przez poziom 0V napiêciana n.8 przy opadaj¹cym zboczu, powoduje w³¹czenie impulsuwyjœciowego na n.5 IC800. Elementy: D811, R820 (27k/5W),C820 (27nF/1kV) ograniczaj¹ przepiêcie powstaj¹ce w momenciewy³¹czenia klucza Q800. Do stabilizacji napiêæ wyjœciowychz przetwornicy s³u¿y uk³ad z³o¿ony z: R807 (47R),C814 (1µF/25V), C810 (4.7nF), D805 (1N4148), R806 (potencjometr680R), R805 (6.42k), R803 (220R/1%), C821(15nF), R821 (510R).Podstawow¹ regulacj¹ w przetwornicy jest ustawienie potencjometremR806 napiêcia +148V na „+” kondensatora C813(punkt TP801), dla minimalnych nastaw jaskrawoœci, kontrastui si³y g³osu. Na wyjœciach przetwornicy otrzymuje siê nastêpuj¹cenapiêcia: +19V (TP804), +26V (TP805), +5V(TP302), +12V (TP802), +33V (TP803).Przy pracy przetwornicy w stanie czuwania na wyjœciuIC803 (LM317) brak jest napiêcia +12V. Za³¹czanie tego napiêciaodbywa siê poprzez zmianê napiêcia na bazie tranzystoraQ809 z procesora zarz¹dzaj¹cego OTV.Uwaga: Nie nale¿y dokonywaæ pomiaru napiêcia na bramceBUZ90 w czasie pracy przetwornicy, gdy¿ istnieje du¿eprawdopodobieñstwo jego uszkodzenia. Istnienie impulsówsteruj¹cych tranzystorem Q800 nale¿y sprawdzaæ na n.5Tabela 1. Wartoœci elementów przetwornicy zale¿neod jej wykonaniaWyk. T801/T802 D811 R801 R813 R8191 CT495/PM2 BYT85-8002 AT3010/110 BYD33M3 AT3010/110 BYD33MNTC4R72R74W2R74Wbezp.2.5A0R221Wbezp.2.5Abezp.2.5A0R220.5W0R220.5WTDA4605-2, gdy bramka BUZ90 jest od³¹czona od R815.W przypadku uszkodzenia C804 (220µF/385V) nale¿y wymieniætak¿e IC800.W tabeli 1 pokazano ró¿nice wartoœci elementów przetwornicyw zale¿noœci od jej wykonania.2. Uk³ad p.cz. wizjiTor p.cz. zosta³ zrealizowany w oparciu o uk³ad TDA8304,który sterowany jest symetrycznym sygna³em z napiêciowejg³owicy w.cz. typu UV915/IEC firmy Philips. Sygna³ ten przechodziprzez filtr typu SAW OFWK6256 i jest doprowadzonydo n.9, 10 uk³adu IC1100 (TDA8304). Do n.23 i 24 tego uk³adudo³¹czony jest obwód L1105, nastrojony na czêstotliwoœæ38.9MHz. Jest to czêstotliwoœæ poœrednia wizji dla systemówB, G, L. Kompletny sygna³ wizyjny (CVBS) otrzymywany jestna n.20 uk³adu TDA8304. Sygna³ ten przechodzi przez: tranzystorQ1104 (wtórnik emiterowy), uk³ad eliminatora zbudowanyna filtrze ceramicznym Z1101 5.5MHz oraz tranzystoryQ1102 i Q1103.W punkcie TP1102 mo¿na skontrolowaæ sygna³ CVBS, którysteruje prac¹ toru luminancji i chrominancji oraz przekazywanyjest do euroz³¹cza. Uk³ad IC1100 zasilany jest poprzezrezystor R1111 (1R) napiêciem +12V, które mo¿na zmierzyæw punkcie TP1100. Z emitera Q1103 sygna³ CVBS podawanyjest na n.16 IC1100 (wejœcie wewnêtrznego prze³¹cznika sygna³uwideo). Z nó¿ki 15 (wyjœcie wewnêtrznego prze³¹cznikasygna³u wideo) sygna³ ten podawany jest do uk³adu separatoraimpulsów synchronizacji, poprzez C1131 i R1142 do n.28IC1100.W uk³adzie separatora dokonuje siê wydzielenie impulsówsynchronizacji poziomej, które podawane s¹ do uk³adu pierwszegodetektora fazy. W uk³adzie tym zachodzi synchronizacjaimpulsów wyjœciowych separatora z sygna³em generatoraodchylania poziomego. Sta³¹ czasow¹ pierwszego detektorafazy stanowi¹: C1129, C1130, R1143 do³¹czone do n.27IC1100. Elementem zewnêtrznym generatora H jest kondensatorC1128 do³¹czony do R1139 oraz potencjometr VR1101,s³u¿¹cy do regulacji czêstotliwoœci H, po³¹czony z n.26.Uk³ad wytwarzania napiêcia ARW w TDA8304 dzia³a nazasadzie detekcji impulsów synchronizacji w sygnale wizyjnym.Kondensatorem uk³adu ARW jest C1114 (6.8µF/16V)do³¹czony do n.11 uk³adu IC1100. Napiêcie z tego kondensatorajest wewn¹trz uk³adu TDA8304 wykorzystywane do regulacjiwzmacniacza p.cz. i przez n.6 jest podane do g³owicyUV915/IEC. Napiêcie ARW regulowane jest potencjometremVR1100 i mo¿na go zmierzyæ w punkcie TP1101. Na nó¿ce30 wyprowadzone s¹ impulsy sandcastle.W uk³adzie TDA8304 znajduje siê tak¿e drugi detektor fazy,w którym utrzymywana jest synchronizacja miêdzy przebiegiemgeneratora H a impulsami powrotu linii. Sta³¹ czasow¹tego detektora ustala kondensator C1134 do³¹czony do n.31.Potencjometrem VR1103 regulowana jest faza generatora H.Na n.25 otrzymujemy sygna³ identyfikacji MUTE, który niesieinformacjê o tym, czy uk³ad synchronizacji poziomej jestzsynchronizowany z sygna³em wizyjnym. Sygna³ MUTE podawanyjest przez wtórnik emiterowy Q1106 do uk³adu zdalnejregulacji. Nó¿ka 32 IC1100 s³u¿y do wyboru systemu (BGczy LL’), stan niski wymusza system BG, a wysoki systemSERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 19

Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6LL’. Wyprowadzeniem tym steruje mikroprocesor, który sterujerównie¿ n.18 bêd¹c¹ prze³¹cznikiem TV/AV. W stanie AVuk³ad p.cz. jest zablokowany.Z n.21 otrzymujemy napiêcie AFC do uk³adu strojenia g³owicy.Wewn¹trz uk³adu TDA8304 znajduje siê tak¿e uk³adseparacji impulsów synchronizacji pionowej. Wydzielone wseparatorze impulsy s¹ podawane na wejœcie zeruj¹ce synchronicznegodzielnika czêstotliwoœci odchylania pionowego. Nawyjœciu dzielnika uzyskuje siê impulsy odchylania pionowegozsynchronizowane impulsami z separatora. Impulsy te s³u-¿¹ do bramkowania generatora odchylania pionowego. Zadaniemgeneratora odchylania pionowego jest wytworzenie przebiegutrójk¹tnego do sterowania stopniem koñcowym odchylaniapionowego. Kszta³t przebiegu z generatora odchylaniapionowego jest okreœlony przez elementy: C1102, R1103,R1104 do³¹czone do n.3 TDA8304. Sygna³ z tego generatorajest wzmacniany w uk³adzie wzmacniacza objêtego pêtl¹ sprzê-¿enia zwrotnego. Sygna³ z n.4 IC1100 steruje stopniem koñcowymodchylania pionowego, na n.5 TDA8304 podawanyjest sygna³ sprzê¿enia zwrotnego V. Natomiast do n.1 IC1100doprowadzony jest sygna³ BCL ze stopnia koñcowego odchylaniapoziomego, który niesie informacje o pr¹dzie kineskopu.Napiêcie BCL poprzez rezystor R1105 koryguje amplitudêsygna³u generatora odchylania pionowego w zale¿noœci odpr¹du kineskopu.3. Uk³ad odchylania poziomego, korekcjaE-W i wysokiego napiêciaZ n.29 uk³adu IC1100 (TDA8304) podawane s¹ impulsysteruj¹ce H na bazê tranzystora Q600 (BF819). Obci¹¿eniemtranzystora Q600 jest transformator steruj¹cy stopniem koñcowymodchylania poziomego T602 (AT4043/87). Impulsy Hz tego transformatora steruj¹ baz¹ tranzystora Q601(BU508AF), który stanowi stopieñ koñcowy odchylania poziomego.Tranzystory Q600 i Q601 s¹ zasilane napiêciem+148V z kontaktu 1 z³¹cza K601. W uk³adzie trafopowielaczaT600 (AT2078/83EP lub AT2077/34M) wytwarzane s¹ nastêpuj¹cenapiêcia: +185V (do zasilania koñcowych wzmacniaczywizyjnych), +26V (do zasilania uk³adu odchylania pionowego),wysokiego napiêcia 25kV, ostroœci U S3 =7.75kV i siatkidrugiej 575÷825V. Wzmocnienie stopnia koñcowego odchylaniapoziomego ustala kondensator C610 (2.7nF/2kV lub3.3nF/2kV, w zale¿noœci od typu u¿ytego kineskopu).Uk³ad korekcji zniekszta³ceñ E-W stanowi¹ diody modulatoraD606 (BY228), D609 (BYW96D) oraz stopnie zbudowanena tranzystorach: Q653 (BC548C), Q651 (BC558), Q650(BDT61BF). Regulacje: E-W oraz szerokoœci obrazu s¹ dokonywaneza pomoc¹ potencjometrów: R659 (4.7k) - szerokoœæ, R660(22k) - parabola, R668 (100k) -faza. Uk³ad odchylania poziomegojest po³¹czony z p³ytk¹ kineskopu za pomoc¹ wtyku K600.Cewki odchylania poziomego s¹ do³¹czone do gniazda K601(wyprowadzenia 4, 5 i 7, 8). W punktach pomiarowych TP602 iTP603 mo¿na zmierzyæ odpowiednio +185V i +148V.4. Uk³ad odchylania pionowegoUk³ad odchylania pionowego pracuje w oparciu o uk³adscalony TDA3654 (IC400). Sygna³ steruj¹cy V-DRIVE jestpodawany na n.1 i 3 IC400 poprzez rezystory R400 i R401.Nó¿ka 1 jest wejœciem wzmacniacza mocy odchylania pionowego,a n.3 wejœciem uk³adu generatora powrotu. Wzmocnionysygna³ odchylania pionowego pojawia siê na wyjœciu 5, któregoobci¹¿eniem s¹ cewki odchylania pionowego. Pr¹d p³yn¹cyprzez cewki odchylaj¹ce V zamyka siê do masy przez:R415, R414 i C407, daj¹c napiêcie V-CORR, s³u¿¹ce do korekcjizniekszta³ceñ E-W obrazu. Potencjometr R412 s³u¿y doustawienia amplitudy odchylania V. W uk³adzie z³o¿onym z:C408, R410A, R411, R413 wytwarzany jest sygna³ sprzê¿eniazwrotnego V-Feedb. dla uk³adu synchronizacji. PotencjometrR426 s³u¿y do regulacji liniowoœci odchylania pionowego. PotencjometremR408 mo¿na wycentrowaæ obraz w pionie. Elementydo³¹czone do n.6 i 8 IC400 oraz C405, D400, R402stanowi¹ uk³ad generatora powrotu. W okresie wybieraniakondensator C405 w³¹czony miêdzy n.6 i 8 TDA3654 jest ³adowanyze Ÿród³a zasilania przez diodê D400. W momencierozpoczêcia okresu powrotu i w momencie, gdy napiêcie nan.5 przekroczy napiêcie zasilania uk³adu, generator powrotuzaczyna pracowaæ. Amplituda napiêcia powrotu zale¿y odwartoœci R402. Uk³ad IC400 zasilany jest napiêciem +26Vpodawanym na n.9 przez R405. Na n.7 uk³adu TDA3654 pojawiasiê napiêcie 4.5V, gdy zadzia³a uk³ad zabezpieczaj¹cykineskop. Zadzia³anie tego uk³adu oznacza uszkodzenie w uk³adzieodchylania pionowego. Napiêcie z n.7 IC400, podane poprzezrezystor R404 do szyny impulsów SSC, powoduje zablokowanietoru sygna³owego, a tym samym wygaszenie kineskopu.Oszczêdzany jest przez to kineskop, gdy¿ nie ma efektuwypalania luminoforu w wyniku œwiecenia cienkiej linii naœrodku ekranu.5. Tor luminancji i chrominancjiW tych torach zastosowano nastêpuj¹ce uk³ady scalone:• TDA4650 (IC500) dekoder PAL/SECAM/NTSC,• TDA4661 (IC501) linia opóŸniaj¹ca 64µs,• TDA4565 (IC503) uk³ad poprawy zboczy sygna³ów ró¿-nicowych,• TDA3505 (IC502) matryca RGB, regulacje analogowe,sterowanie pr¹dem kineskopu.Sygna³ CVBS przez kondensator C500 podany jest na tranzystorQ501, pracuj¹cy jako wtórnik emiterowy. Z emitera tegotranzystora sygna³ CVBS rozdzielany jest na 3 tory: tor chrominancjiw systemie PAL i NTSC, tor chrominancji w systemieSECAM i tor luminancji. Miêdzy emiterem Q501 a n.27,28, 25 IC500 znajduj¹ siê filtry sygna³u chrominancji: L505dla systemu PAL i NTSC (4.43MHz) i L506 dla systemu SE-CAM oraz stopnie na tranzystorach Q503, Q502. Je¿eli dekoderwykrywa obecnoœæ sygna³u chrominancji systemu SECAM,to na n.27 IC500 pojawia siê napiêcie 6V i tranzystor Q503przewodzi, natomiast przy braku tego sygna³u na n.27 IC500jest 0V i tranzystor Q503 jest w stanie zatkania. Analogiczniedzieje siê w przypadku sygna³ów chrominancji w systemachPAL, NTSC (dotyczy to n.25). Sygna³ luminancji z emiteraQ501 jest podawany na n.17 uk³adu CTI zbudowanego w oparciuo uk³ad TDA4565 (IC503). Sygna³ z emitera Q502 lub Q503doprowadzony jest do n.15 IC500. Jest to uk³ad wzmacniaczao automatycznie kontrolowanym wzmocnieniu (AGC). Napiêcieregulacyjne AGC jest otrzymane przez synfazow¹, synchroniczn¹detekcjê impulsów burst w systemie PAL, NTSC lub20 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6ca³ego sygna³u chrominancji SECAM. Synfazowy detektor posiadazewnêtrzny kondensator C524 do³¹czony do n.16 IC500.Pozwala on na szybkie ustalenie wzmocnienia, co skraca czasidentyfikacji w uk³adzie wybierania systemu. W czasie rozpoznawaniasystemu amplituda napiêcia na n.25, 27, 28 TDA4650wynosi oko³o 2.5V. Po rozpoznaniu systemu amplituda ta wynosi6V. Minimalny czas pomiêdzy pocz¹tkiem wybierania systemua jego ustaleniem wynosi 320ms.Uk³ad rozpoznania systemu dzia³a tylko w czasie trwaniaimpulsów synchronizacji koloru burst. Dla systemu PAL sygna³yró¿nicowe R-Y i B-Y s¹ wytwarzane w uk³adzie pêtlifazowej PLL, dla której sygna³em odniesienia jest generator oczêstotliwoœci równej 8.86MHz. Elementy zewnêtrzne generatora8.86MHz do³¹czone s¹ do n.21 IC500. S¹ to: rezonatorkwarcowy Y500 (8.86MHz) oraz trymer C519, którym mo¿naregulowaæ czêstotliwoœæ tego generatora. Pojemnoœci do³¹czonedo n.18, 20 IC500 oraz rezystor R528 stanowi¹ zewnêtrzneelementy filtru pêtli fazowej PLL. Do demodulacji sygna³u SE-CAM s³u¿y uk³ad demodulatora kwadraturowego posiadaj¹cydwie pary wejœæ. Na jedn¹ z nich podany jest sygna³ ze wzmacniacza-ogranicznika,druga natomiast po³¹czona jest z zewnêtrznymobwodem referencyjnym SECAM (L504, C533,C529, C530, C532, R534, R535, R533). Obwód ten przesuwafazê sygna³u chrominancji w zale¿noœci od jego chwilowejczêstotliwoœci. W czasie wygaszania pionowego i poziomegosygna³ na wyjœciu demodulatora SECAM jest blokowany, a nasygna³y ró¿nicowe nak³adane s¹ dwa ró¿ne, sztuczne poziomyczerni odpowiadaj¹ce sygna³om ró¿nicowym. W celu ustaleniawspólnego poziomu czerni dla ró¿nych systemów transmisjikoloru, sygna³y ró¿nicowe s¹ podane na uk³ady klampuj¹cepoziom czerni. Do tego wykorzystywane s¹ kondensatory do-³¹czone do n.4, 5, 6 uk³adu TDA4650. Wydzielone sygna³yró¿nicowe s¹ podane na uk³ad wy³¹cznika koloru. W przypadkubraku sygna³u chrominancji na wyjœciach dekodera(TDA4650 n.1, 3) ustawiany jest poziom czerni.Z wyjœæ dekodera, poprzez kondensatory C539 i C538 sygna³yró¿nicowe s¹ podane na n.16 i 14 uk³adu IC501(TDA4661). Uk³ad ten pracuje jako linia opóŸniaj¹ca 64µs,która dzia³a na zasadzie prze³¹czanych pojemnoœci. Sygna³y:bezpoœredni i opóŸniony o 64µs s¹ dodawane w uk³adzie sumuj¹cym.Sygna³y ró¿nicowe, jako kolejnoliniowe wyprowadzones¹ na n.11, 12 uk³adu TDA4661, a nastêpnie poprzezkondensatory C568 i C569 podane na uk³ad IC503 (TDA4565),który poprawia stromoœæ zboczy sygna³ów ró¿nicowych. Wcelu wyrównania czasów przejœcia sygna³ów w torze luminancjii chrominancji, w uk³adzie TDA4565 zawarta jest regulowanalinia opóŸniaj¹ca sygna³u luminancji. Czas opóŸnieniaregulowany jest napiêciem doprowadzonym do n.15 IC503.Dla systemu SECAM wynosi ono 12V, a dla PAL i NTSC oko-³o 1.2V. Po przejœciu przez uk³ad IC503, sygna³y ró¿nicowe zwyjœæ 7, 8 oraz sygna³ luminancji z n.12 poprzez pojemnoœciC546, C544, C542 podawane s¹ na uk³ad IC502 (TDA3505n.18, 17, 15).Uk³ad IC502 pe³ni nastêpuj¹ce funkcje:• wytwarzanie z sygna³ów ró¿nicowych i sygna³u luminancjisygna³ów kolorów podstawowych RGB,• regulacja: jaskrawoœci, kontrastu i nasycenia koloru za pomoc¹doprowadzonych z zewn¹trz napiêæ sta³ych (z procesorazarz¹dzaj¹cego),• automatyczne ustawianie balansu bieli,• automatyczne ustawienie punktu odciêcia katod RGB kineskopu,• wygaszanie sygna³ów podczas powrotów odchylania poziomegoi pionowego,• elektroniczne prze³¹czanie sygna³ów wytwarzanych wewnêtrzniew uk³adzie macierzy RGB i zewnêtrznych sygna³ówRGB.W celu prawid³owej pracy uk³adu IC502, do jego n.10 doprowadzonyjest z wyprowadzenia 6 gniazda K501 trójpoziomowyimpuls sandcastle. Na wejœciach sygna³ów ró¿nicowychi sygna³u luminancji w uk³adzie TDA3505 znajduj¹ siê kluczowaneuk³ady odtwarzania sk³adowej sta³ej, sprowadzaj¹cepoziom czerni sygna³ów ró¿nicowych i sygna³u luminancji dopoziomu czerni ustalonego przez wewnêtrzne uk³ady IC502.Zmiana nasycenia koloru realizowana jest przez doprowadzeniez mikroprocesora IC300 napiêcia regulacyjnego do n.16TDA3505. Za stopniami regulacji nasycenia koloru znajdujesiê macierz sygna³u G-Y, w której poprzez sumowanie w odpowiednichproporcjach sygna³ów ró¿nicowych R-Y i B-Y jestodtwarzany trzeci sygna³ ró¿nicowy. W nastêpnych stopniachuk³adu IC502 poprzez sumowanie w odpowiedni sposóbwszystkich sygna³ów ró¿nicowych z sygna³em luminancji Y,otrzymujemy sygna³y kolorów podstawowych RGB. Sygna³yte poprzez uk³ady prze³¹czaj¹ce podane s¹ na wejœcia uk³adówregulacji kontrastu. Na drugie wejœcie uk³adów prze³¹czaj¹cychpodane s¹ zewnêtrzne sygna³y RGB (n.12, 13, 14)poprzez kondensatory C560, C561, C562. Stan napiêcia na n.11decyduje o tym, które sygna³y wyjd¹ z uk³adu TDA3505. Uk³adyregulacji kontrastu s¹ sterowane z mikroprocesora IC300napiêciem regulacyjnym podanym na n.19 IC502. Za uk³adamiregulacji kontrastu znajduj¹ siê uk³ady regulacji jaskrawoœci.S¹ to kluczowane uk³ady odtwarzania sk³adowej sta³ej.Kondensatorami pamiêtaj¹cymi tych uk³adów s¹: C557, C558i C559 do³¹czone do n.7, 8, 9 TDA3505. Poziom sk³adowejsta³ej zale¿y od napiêcia regulacyjnego jaskrawoœci, podanegona n.20 uk³adu IC502. Po uk³adach regulacji jaskrawoœciznajduj¹ siê uk³ady wygaszania, które sterowane s¹ impulsamiV + H z detektora impulsów sandcastle. Z kontaktu 7 z³¹czaK500 poprzez R559, C552, R557 do n.26 uk³adu TDA3505,podany jest sygna³ sprzê¿enia zwrotnego, pochodz¹cy z uk³adusterowania kineskopem.Podczas trwania linii nr 21 sygna³ sprzê¿enia zwrotnego³aduje kondensator C548 (przy³¹czony do n.27 IC502) do napiêciaproporcjonalnego do pr¹du kineskopu. W czasie trwanialinii nr 22÷24, poprzez wyjœcia RGB n.1, 3, 5 podawane s¹impulsy pomiarowe do kineskopu. Impulsy te wstawiane s¹ wczasie trwania impulsu wygaszania pionowego, a ich amplitudaodpowiada nominalnemu poziomowi czerni w sygnale. Wuk³adzie TDA3505 we wzmacniaczu ró¿nicowym nastêpujeporównanie napiêcia wystêpuj¹cego na C548, kolejno z sygna³amipochodz¹cymi z uk³adu sprzê¿enia zwrotnego podczaslinii 22, 23, 24. Prowadzi to do uzyskania napiêcia b³êdukoryguj¹cego poziom czerni w torach RGB (automatyczneustawianie balansu bieli). Napiêcie b³êdu poszczególnych torówzapamiêtywane jest na kondensatorach do³¹czonych don.28, 2 i 4 uk³adu IC502. W punktach pomiarowych TP506,TP507 i TP508 mo¿emy sprawdziæ sygna³y RGB wychodz¹cez uk³adu TDA3505. S¹ one podawane poprzez z³¹cze K500 nauk³ad sterowania kineskopem. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 21

Porady serwisowePorady serwisowePiotr Herda, Marek Ugriczicz, Marian Borkowski, Jan Maszkowski, Aleksander Huzar, Jerzy Pora, MarianRakoczy, Edward Bitner, W³adys³w Wójtowicz, Henryk Demski, Andrzej GutekOdbiorniki telewizyjneFinlux 21B59TXEEZasilacz i uk³ady odchylania pracuj¹, lecz brak wizji i foniioraz nie reaguje na pilota.Pierwsze podejrzenie jest nies³uszne – procesor jest sprawny.Sygna³ reset procesora G22GY9501 wynosi 0V zamiast5V. Linia reset jest zwierana do masy przez tranzystor VF15,który jest sterowany przez VF14. Ten drugi (VF14) jest uszkodzony,czasami przerywa, czasami na sta³e nieprawid³owo sterujeVF15. Oba tranzystory s¹ elementami typu SMD; VF14to BC858.P.H.Thomson 72MT60TX chassis ICC9/347Obraz rozci¹gniêty w poziomie.Funkcja ZOOM odbiornika dzia³a, ale obraz nadal jest zaszeroki. Uszkodzony jest kondensator C229 – 75nF/250V namodule ZOOM.P.H.Philips 28GV752Obraz zwê¿ony z obu stron o oko³o 5 cm.Uszkodzony kondensator 3.3nF/1600V w kolektorze tranzystoraodchylania poziomego.P.H.Otake Color 5130S³aby, charcz¹cy dŸwiêk.Przyczyny mog¹ byæ dwie: przerwa rezystora R353 – 10klub/i utrata pojemnoœci C439 - 1µF/50V (element znajduje siêw pobli¿u uk³adu pionu, co jest bardzo myl¹ce). P.H.Thomson 55MC16Tx-A chassis TX91Odbiornik wy³¹cza siê, miga wtedy dioda.Czasami pojawiaj¹ siê samoczynnie komunikaty OSD, wkoñcu nie chce siê w³¹czyæ i miga dioda. Przyczyn¹ usterkijest uszkodzenie pamiêci IR03 typu 24C04. Trzeba j¹ wymieniæi ustawiæ opcje w trybie serwisowym.P.H.4Przyczyn¹ usterki jest wzrost napiêcia 5V do oko³o 7V.Wzrost napiêcia spowodowany zosta³ zwiêkszeniem rezystancjirezystora nastawnego R7013 w uk³adzie stabilizatora 5V(LM317) z 220R do oko³o 600R. Rezystor ten nie przerywa –jego warstwa oporowa zmienia opornoœæ. Usterkê tê bardzotrudno w³aœciwie skojarzyæ, bior¹c pod uwagê opisane wczeœniejobjawy.P.H.Elemis 5550TPo w³¹czeniu, odbiornik przechodzi w stan czuwania.Na pocz¹tek sprawdzi³em przetwornicê ze sztucznym obci¹¿eniem- dzia³a³a poprawnie (mia³em ju¿ przypadki, gdywinê za to ponosi³ stycznik). Nastêpnie sprawdzi³em sterowaniei koñcówkê linii oraz diody za trafopowielaczem. Sprawne,chocia¿ rezystancja na nó¿ce 1 trafopowielacza (kolektorT303-BU508DF) w kierunku zaporowym wydawa³a siê zbytma³a. Od³¹czy³em wtyk W302 (¿arzenie, +12V i +200V nap³ytkê kineskopu) i odbiornik wystartowa³. Teraz pozosta³o tylkosprawdziæ, co tak obci¹¿a przetwornicê. Okaza³o siê, ¿e by³to uk³ad scalony US502 (TDA6101Q) – wzmacniacz koñcowytoru G. Po wymianie uk³adu i dwóch przegrzanych rezystoróww jego aplikacji odbiornik dzia³a prawid³owo. M.U.Hitachi C28-P445VTPo w³¹czeniu wystêpowa³o strzêpienie obrazu (wyrywanie liniiw poziomie), które po oko³o 2-3 minutach zanika³o.PóŸniej, po w³¹czeniu (oprócz opisanej powy¿ej usterki),pojawi³ siê bardzo silny warkot fonii i odbiornik przesta³ dzia³aæ.Uszkodzony by³ (na zwarcie) tranzystor koñcowy linii T525(2SD1577), silnie przegrzany rezystor R537 (zwiêkszy³ sw¹ rezystancjêdo oko³o 100k - powinno byæ 10k) i wypalony (przerwa)styk 1 z³¹cza Q17 cewek odchylania poziomego. Po wymianieuszkodzonych elementów i naprawie przez bezpoœredniezwarcie styku z³¹cza Q17, uruchomi³em odbiornik i pomierzy-³em podstawowe napiêcia zasilacza. Wszystkie by³y zgodne zeschematem, oprócz -15V, które by³o zani¿one do -14V. Dodawaniepojemnoœci w okolicach -15V, +15V i -4.5V nie przynios³oefektów. Dopiero wstawienie nowego C624 (220µF/16V) w ga-³êzi -4.5V usunê³o wszystkie usterki. Okaza³o siê, ¿e element ten,nie doœæ ¿e utraci³ pojemnoœæ, to „zamieni³” siê w rezystor. M.U.Elemis 5550TMPoziome paski na obrazie i ukoœnie przesuwaj¹ce siê pasy (objawnietypowy).Przyczyn¹ by³ uszkodzony kondensator C157 10µF/25V,obok uk³adu TDA8362 w uk³adzie regulacji jaskrawoœci obrazu.P.H.TV Stassfurt 67-5423Odbiornik w³¹cza siê na chwilê, startuje wysokie napiêcie, lecznie ma obrazu. Na wyœwietlaczu zapalaj¹ siê ró¿ne segmenty,po chwili wy³¹cza siê.Sanyo CEM2142PTX00Odbiornik dostarczono z diagnoz¹: uszkodzony trafopowielacz.Stwierdzilem, ¿e uszkodzony jest tranzystor koñcowy liniiQ313 (2SD1651), „wylany” elektrolit C365 (470µF) oraz wielezimnych lutów. Po wymianie uszkodzonych elementów i poprawielutowañ, w³¹czy³em odbiornik. Us³ysza³em syk i odbiornikprze³¹czy³ siê w stan czuwania. Q313 zosta³ uszkodzony.Próba „na ¿arówkê” pozwoli³a stwierdziæ, ¿e napiêcieB1 jest zawy¿one do 200V (powinno byæ 130V). Konstrukcjaprzetwornicy nakaza³a mi szukaæ uszkodzenia po stronie wtórnej,w uk³adzie regulacji B1. Pomiary rezystorów pozwoli³y22 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Porady serwisoweznaleŸæ uszkodzony element: R355 (47k). Rezystor znajdujesiê w pobli¿u kondensatora C365. Po jego wymianie, odbiornikw³¹czy³ siê, lecz bez odchylania pionowego (na ekranie w¹skipoziomy pasek). Wymieni³em uk³ad koñcówki odchylania pionowegoi pojawi³ siê obraz. Zauwa¿y³em jeszcze, ¿e podczaspracy w systemie SECAM, u góry ekranu widaæ linie powrotuodchylania pionowego. Przyczyn¹ by³a utrata pojemnoœci elektrolituC493 (3.3µF) podaj¹cego impulsy odchylania pionowegona dekoder SECAM.M.U.Funai TV2100MK7Odbiornik nie chce siê w³¹czyæ - pozostaje w stanie czuwania.Pomiary nie wykaza³y zwarcia po stronie wtórnej przetwornicy.Wymiana C516 (220µF/6.3V) i C515 (330µF/25V) postronie pierwotnej przetwornicy zaowocowa³a uruchomieniemodbiornika.M.U.Grundig T70340CTI chassis CUC3400Brak odchylania pionowego.Uszkodzone by³y: uk³ad scalony koñcówki pionu IC411(TDA8170) oraz rezystor R681 (0R22) i dioda D411 (1N4936)w ga³êzi zasilania tego uk³adu. Po wymianie tych elementów,znikn¹³ poziomy pasek, lecz obraz by³ zmniejszony w pionie(widaæ to by³o dopiero po zwiêkszeniu napiêcia na S 2 ) i nieby³o treœci obrazu. Treœæ pojawia³a siê po wyjêciu z³¹cza SP(polaryzacja S 1 ). Zauwa¿y³em, ¿e w miejsce R711 zamiast 270Rzosta³ wstawiony rezystor 2M2. Wstawienie rezystora o w³aœciwejwartoœci nie zmieni³o sytuacji. Pomiary elementów waplikacji IC411 i sprawdzenie oscylogramów niczego nowegonie wnios³o. Poniewa¿ generator odchylania pionowego znajdujesiê na module czêstotliwoœci poœredniej (IC9200 -TDA2579), tam skierowa³em swoj¹ uwagê. Okaza³o siê, ¿edioda D9222 (TD041), podaj¹ca U ref do generatora ramki, maw kierunku zaporowym opornoœæ rzêdu 70k. Po jej wymianie(zastosowa³em 1N4148), pojawi³a siê treœæ obrazu i mo¿na by³oustawiæ jego w³aœciw¹ wysokoœæ i liniowoœæ. M.U.Siemens FC563Odbiornik nie dzia³a.Uszkodzony bezpiecznik S500 i tranzystor wykonawczyzasilacza V560 (S2530A). Po wymianie tych elementów i drobnychregulacjach dzia³a bez zarzutu. Nastêpnego dnia zg³oszenie:znowu to samo. Tym razem oprócz wymienionych wy-¿ej elementów, wymieni³em równie¿ C544 (2µF), C559 (47µF),C553 (10µF) po stronie pierwotnej zasilacza oraz tyrystor D555(BR103 - mia³em orygina³). Odbiornik popracowa³ dwa dni iznów to samo. Pomierzy³em wszystkie elementy bierne po stroniepierwotnej zasilacza wszystkie w granicach tolerancji. Tylkorezystor reguluj¹cy U sys R550 (1k) mia³ trochê zawy¿on¹ wartoœæ(1.3k) i przerywa³ przy krêceniu suwakiem. Wymieni³emgo i k³opoty z odbiornikiem skoñczy³y siê.M.U.Sony KVM2511ENiew³aœciwe dzia³anie korekcji EW.Poszukiwania uszkodzenia rozpoczêto od sprawdzenia obwodówkorekcji. Okaza³o siê, ¿e uszkodzona jest cewka L806.Po jej wymianie wszystkie regulacji uk³adu EW dzia³a³y poprawnie.M.B.OTVC Philips 27CE4599/33R chassis 2BBrak odbioru.W okolicach zasilacza s³ychaæ jedynie trzaski. Po od³¹czeniustopnia koñcowego linii trzasków nie s³ychaæ. Po sprawdzeniuelementów tego stopnia okaza³o siê, ¿e zwarcie makondensator 2617 (1.5nF). Ponadto, w przypadku takich uszkodzeñ,sprawdziæ nale¿y tranzystor koñcowy linii, gdy¿ mo¿eon byæ równie¿ uszkodzony. Sprawdzeniu poddaæ nale¿y równie¿poprawnoœæ lutowania elementów koñcówki linii. M.B.Daewoo 2896ST chassis CP775Brak odbioru.Stwierdzono brak napiêæ wyjœciowych po wtórnej stronietransformatora przetwornicy. Napiêcie sieciowe dochodzi doodbiornika, ale uszkodzony jest bezpiecznik F801 (4A). Szukaj¹cprzyczyny przepalenia tego bezpiecznika pomierzonodiody w mostku prostowniczym i stwierdzono, ¿e s¹ one sprawne.Sprawdzono równie¿ kondensatory elektrolityczne, ale ione nie mia³y zwarcia. Natomiast wszystko wskazywa³o, ¿ezwarcie ma uk³ad I801 (STRS5707). Pomiar elementów do³¹czonychdo jego nó¿ek ujawni³ przyczynê usterki, któr¹ okaza³siê uszkodzony kondensator C806 (100p). Nale¿y pamiêtaæ,¿e po wymianie uszkodzonych elementów wskazane jestsprawdzenie napiêcia 132V.M.B.Saba M5106 chassis TX90Obraz jest zawê¿ony i zafalowany w pionie.Poszukiwanie usterki rozpoczêto od pomiarów napiêæ nanó¿kach uk³adu IL01 (TDA8218). Okaza³o siê, ¿e s¹ one poprawnei w przybli¿eniu równe napiêciom podanym na schemaciechassis TX90, który zosta³ zamieszczony w dodatkowejwk³adce do „SE” 3/1999. Zaczêto rozwa¿aæ, czy przyczyn¹uszkodzenia nie jest wadliwa praca bloków zawartych w strukturzeuk³adu scalonego, ale przed jego wymian¹ postanowionosprawdziæ wartoœci pojemnoœci kondensatorów elektrolitycznychz nim wspó³pracuj¹cych. W trakcie pomiarów uda³osiê stwierdziæ, ¿e kondensator CL10 (47µF) straci³ pojemnoœæ.Jego wymiana wyeliminowa³a uszkodzenie. Profilaktycznienale¿y sprawdziæ wszystkie kondensatory pracuj¹ce w obwodzieuk³adu odchylania pionowego.M.B.Samsung CB5012Z chassis P58SCPodczas przestrajania odbiornik nie zatrzymuje siê na kana-³ach, na których odbierane s¹ silne sygna³y.Schemat odbiornika z chassis P58SC znaleŸæ mo¿na wdodatkowej wk³adce do „SE” 11/2001. Po sprawdzeniu, czynie wyst¹pi³y pêkniêcia œcie¿ek, przyst¹piono do pomiaru napiêæsta³ych na wyprowadzeniach g³owicy. Okaza³o siê, ¿e napiêciate, jak i napiêcie przestrajania s¹ prawid³owe. Nastêpniesprawdzono, czy pojemnoœci kondensatorów elektrolitycznychmaj¹cych wp³yw na napiêcia wystêpuj¹ce na wyprowadzeniachg³owicy maj¹ w³aœciwe wartoœci. Równie¿ ten trop okaza³ siêfa³szywy. Zaczêto rozwa¿aæ próbê podstawienia innej g³owicy,ale ze wzglêdu na jej brak na stanowisku naprawczym postanowionosprawdziæ, czy procesor wytwarza w³aœciwy sygna³AFC. Okaza³o siê, ¿e taki sygna³ wychodzi z procesora,ale do g³owicy w ogóle nie dociera lub jego wartoœæ jest niemierzalna.Po sprawdzeniu elementów miêdzy wyprowadze-SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 23

Porady serwisoweniem procesora a wyprowadzeniem g³owicy okaza³o siê, ¿erezystor R116 (120k) znacznie zwiêkszy³ swoj¹ wartoœæ. Pojego wymianie sygna³ AFC pojawi³ siê na odpowiednim wyprowadzeniug³owicy i odbiornik pozwala³ na poprawne programowaniekana³ów.M.B.Samsung CI5031 chassis P58Brak odbioru.Stwierdzono brak napiêæ po wtórnej stronie przetwornicy.Równie¿ po od³¹czeniu obci¹¿enia sytuacja nie uleg³a zmianie.Lokalizacjê uszkodzenia rozpoczêto od sprawdzenia poprawnoœcidzia³ania obwodów po stronie pierwotnej. Elementypó³przewodnikowe nie wykazywa³y uszkodzeñ, przyczyn¹uniemo¿liwiaj¹c¹ pracê odbiornika by³o uszkodzenie kondensatoraC816 (2.2nF/1kV).M.B.Philips chassis CP110Brak regulacji si³y g³osu.Po w³¹czeniu odbiornika jest bardzo du¿y poziom si³y g³osu.Próby zmniejszenia go przyciskiem [ VOL- ] okaza³y siênieskuteczne. Równie¿ niemo¿liwa jest regulacja przyciskiem[VOL+]. Pomiary sygna³u powoduj¹cego zmniejszenie lubzwiêkszenie si³y g³osu wskazywa³y, ¿e s¹ one poprawne. Torsygna³u fonii do uk³adu 7101 (TDA8190) dzia³a w³aœciwie.Pomiary napiêæ na nó¿kach tego uk³adu nie wskazywa³y nauszkodzenie elementów z jego aplikacji. Dopiero wymianauk³adu TDA8190 pozwoli³a na przywrócenie poprawnej regulacjisi³y g³osu.M.B.Crown 2196Nie dzia³a - brak napiêæ wyjœciowych z przetwornicy.Sprawdzono poprawnoœæ po³¹czeñ oraz diody prostowniczepo wtórnej stronie transformatora przetwornicy i okaza³o siê, ¿eelementy te s¹ sprawne. Od³¹czenie ga³êzi zasilania linii i pod³¹czeniew to miejsce obci¹¿enia zastêpczego nie spowodowa³opojawienia siê napiêæ po stronie wtórnej. Rozpoczêto pomiarypo stronie pierwotnej, okazuje siê, ¿e na wyjœciu mostka prostowniczegopojawia siê w³aœciwe napiêcie. Pomiary elementówpó³przewodnikowych przetwornicy nie pozwoli³y na ustalenieprzyczyny braku napiêæ wyjœciowych. Pomiary, a nawet podstawieniekondensatorów elektrolitycznych równie¿ nie da³y oczekiwanychrezultatów. Dopiero pomiary rezystorów pozwoli³y naustalenie, ¿e rezystor R108 (220k) zwiêkszy³ wartoœæ do oko³o750k, a rezystor R109 (330k) mia³ przerwê. M.B.Philips 21GR2550/02B chassis G90AEBrak fonii, brak mo¿liwoœci sterowania pilotem i klawiatur¹lokaln¹.Wy¿ej wymienione usterki ustêpuj¹ po pewnym czasie odw³¹czenia (od kilkunastu do kilkudziesiêciu minut). Na ekraniewyœwietlany jest komunikat “F7” – oznaczaj¹cy, ¿e wystêpujeusterka w uk³adzie teletekstu. Podczas sprawdzania okazujesiê, ¿e napiêcie zasilaj¹ce uk³ady scalone teletekstu jestzani¿one do 4.6V, „po nagrzaniu” dochodzi do 4.95V i wtedyodbiornik zaczyna normalnie pracowaæ. Dok³adne sprawdzeniewykaza³o znaczny spadek pojemnoœci kondensatora 2843(220µF/16V) w uk³adzie prostownika napiêcia 8.3V. J.M.Philips GOYA ROYAL S864 chassis K12Brak odchylania pionowego.Stwierdzono nadpalone styki w gnieŸdzie modu³u korekcji(U555). Jest to bardzo typowa usterka dla tego chassis, równieczêsto spotykana w module odchylania pionowego (U590). Jedynierozs¹dna droga naprawy gwarantuj¹ca styk, to po³¹czenieprzewodami odpowiednich punktów modu³u z lutowaniamigniazda modu³u (na p³ycie od strony druku). Po wykonanejnaprawie powróci³o odchylanie pionowe, ale brak by³o korekcjizniekszta³ceñ. Wymiana spalonego rezystora R265 (2R2)zakoñczy³a naprawê.J.M.Grundig T55640 CUC6300Po nagrzaniu przestraja siê i przerywa odbiór.Po kilkunastu minutach od w³¹czenia pojawiaj¹ siê na ekraniepoziome, jasne paski, a póŸniej nastêpuj¹ przerwy w odbiorze,po³¹czone z przestrajaniem siê (na wszystkich zakresach,zarówno na VHF, jak na UHF). Opukiwanie wskaza³o na Ÿród³ousterek w g³owicy. Poniewa¿ koszt wymiany g³owicy(29504-201.01) by³by wysoki, zdecydowano siê na próbê dokonanianaprawy. Poprawianie lutowañ elementów maj¹cychwp³yw na przestrajanie siê heterodyny nie dawa³y wyraŸnejpoprawy, dopiero ponowne lutowanie brzegów p³ytki drukowanejdo metalowej obudowy skutecznie usunê³o usterkê. J.M.Loewe Contur S28 chassis 110C81Obraz widoczny tylko w dolnej czêœci ekranu.Po w³¹czeniu ekran jest ciemny, powoli od do³u w w¹skimpasie zaczyna pojawiaæ siê obraz. Pas ten rozszerza siê w górê,ale brak synchronizacji pionowej, a pozioma jest te¿ niestabilna.Ustalono, ¿e g³ówn¹ przyczyn¹ s¹ wyschniête kondensatoryelektrolityczne w uk³adzie odchylania pionowego: C519 (47µF/50V), C527 (100µF/40V). Przy okazji sprawdzania wymienionorównie¿ inne kondensatory, które mia³y mocno zani¿on¹pojemnoœæ lub nie mia³y jej wcale (C507 22µF/250V, C5482.2µF/250V i C557 2200µF/35V). Przyczyna braku synchronizacjile¿a³a w module teletekstu, ale klient nie chcia³ zgodziæsiê na wiêkszy koszt naprawy, oœwiadczaj¹c, ¿e i tak z teletekstunie korzysta. Wobec tego ominiêto uk³ad SAA5230 wykonuj¹codpowiednie prze³¹czenie na module teletekstu i uzyskanow pe³ni prawid³ow¹ synchronizacjê.J.M.Unimor Siesta 3(A)Test szyny I 2 C wykonany dla odbiornika z koñcówk¹ TSO(TXT, STEREO, PIP). W odbiorniku obsadzony jest mikrokontrolerSDA20563-A515. W trakcie odczytu nale¿y u¿yæpolecenia PIP z pilota. Tester przy pe³nej sprawnoœci odbiornikaodczytuje 23 adresy:WR 00000000 - GENERAL CALL mikrokontrolerRE 00010011 - ? nie wiadomo co, nie obsadzonyWR 00100010 + TXT SDA5248C2RE 00100011 + TXT SDA5248C2WR 00101110 + PIP SDA9088WR 01000000 - DECODER CONVERTER nie obsadzonyWR 01000110 - SAT AUDIO PROC nie obsadzonyWR 10000100 +/- AUDIO PROC TDA6612RE 10000101 + AUDIO PROC TDA6612WR 10001000 + TV SIGN PROC TDA468024 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Porady serwisoweWR 10001010 + TV SIGN PROC TDA9160RE 10001011 + TV SIGN PROC TDA9160RE 10001111 - COLOUR DECODER nie obsadzonyWR 10100000 + EEP P0 SDA2586RE 10100001 + EEP P0 SDA2586WR 10100100 + EEP P2 SDA2586RE 10100101 + EEP P2 SDA2586RE 10110101 - NICAMWR 10110110 - NICAMRE 10110111 - NICAMWR 11000000 + PLL SDA3202-5 w g³owicyRE 11000101 - PLLRE 11000111 - PLL A.H.Samsung CK5027TBrak wizji i fonii, widoczny delikatny raster.Po próbie zwiêkszenia jaskrawoœci okazuje siê, ¿e wszystkienastawy s¹ w pamiêci na minimum, natomiast programy s¹ naswoich miejscach. W takich przypadkach wskazana jest wymianapamiêci 24C02 na now¹ i ponowne zaprogramowanie. Uszkodzenieto jest powtarzalne w tej grupie modeli. Profilaktycznienale¿y wymieniæ cztery kondenstory w przetwornicy i dokonaæprzegl¹du lutów w zasilaczu (najlepiej pos³uguj¹c siê lup¹). A.H.Samsung CX5312W i CX558WTB³¹d na schemacie modu³u kineskopu.B³¹d dotyczy tranzystora Q559, który na schemacie jestoznaczony jako KSC539 (npn). Na schemacie s¹ 2 b³êdy:• kolektor powinien byæ po³¹czony z mas¹ - a nie emiter,• tranzystor powinien byæ typu pnp o symbolu KSA539.Jeœli zachodzi potrzeba wymiany, wstawiamy BC557B -cokó³ jest zgodny z nadrukiem na p³ytce.A.H.Samsung CX558WT i CX5312WRutynowe czynnoœci naprawcze.Po wielu latach eksploatacji nale¿y przed rozpoczêciemzasadniczej naprawy wykonaæ pewne czynnoœci rutynowe:• wymieniæ: C808, C811, C812, C813, C819, C301, C506,• wykonaæ poprawkê lutowañ trafa przetwornicy, stabilizatorów7812, 7805, dokonaæ oglêdzin lutowañ w uk³adziezasilacza pod lup¹ i poprawiæ wszystkie w¹tpliwe,• ustawiæ +Ub na 125V,• teraz mo¿emy przyst¹piæ do lokalizacji uszkodzenia zg³oszonegoprzez klienta.A.H.Telefunken P325M chassis TX91Test magistrali I 2 C.Odczytane adresy:RE 00000101 - ?WR 00100010 - TXT nie obsadzonyWR 01111000 - DISPLAY DRIV nie obsadzonyWR 10001010 +/- TV SIGN.PROC STV2118RE 10001011 +/- TV SIGN.PROC STV2118WR 10100000 + EEPROM P0 24C04RE 10100001 + EEPROM P0 24C04W stanie czuwania szyna znajduje siê na poziomie wysokimi jest nieaktywna.A.H.Trilux TAP2101TNie daje siê w³¹czyæ z czuwania do stanu pracy.Sprawdzenie przebiegu steruj¹cego baz¹ tranzystora T802(BU508DF) wykaza³o co prawda jego obecnoœæ, ale amplitudai kszta³t ró¿ni³y siê zasadniczo od wymaganych. Podobnie by³oz przebiegami na bazie i kolektorze tranzystora T801 (BC639).Sprawdzanie elementów wykaza³o uszkodzenie tranzystoraT801. Przy poprawnie dzia³aj¹cym tranzystorze T801 sta³e napiêciawynosz¹: na bazie +0.54V, a na kolektorze +15V. Po wstawieniunowego tranzystora T801 sterowanie tranzystorem mocyBU508DF by³o prawid³owe, ale nadal stopieñ mocy linii niepracowa³. Pomiary napiêæ sta³ych wykaza³y zani¿on¹ wartoœænapiêcia +B do +80V (powinno wynosiæ +118V). Obci¹¿onosztucznie sam¹ przetwornicê ¿arówk¹ 60W i napiêcie nadal by³ozani¿one, co wskaza³o na uszkodzenie przetwornicy. Poniewa¿odbiornik pracowa³ kilka lat, wymieniono kondensatory elektrolityczneC613, C609 (oba po 100µF/40V) i C612 (100µF/25V). Po ich wstawieniu i korekcji napiêæ z przetwornicy przypomocy R611 odbiornik pracowa³ poprawnie.J.P.Trilux TAP2531Obraz zawê¿ony w poziomie z prawej i lewej strony.Objaw œwiadczy o Ÿle dzia³aj¹cym uk³adzie korekcji E-W.Silnie grzeje siê rezystor R811 (2R2/0.5W) oraz cewka L802(14mH), brak napiêcia zmiennego na diodzie modulatora D803.Napiêcie to pojawi³o siê po od³¹czeniu rezystora R811. Sprawdzanieelementów do³¹czonych do tej diody wykaza³o uszkodzeniecewki L802 (zwiera³a). Po wstawieniu nowej cewki nadalobraz by³ za w¹ski, rezystor R811 i cewka L802 nadal silnie siêgrza³y, napiêcie zmienne na diodzie D803 pojawi³o siê, ale by³oznacznie zawy¿one. Tak wiêc cewka nie by³a przyczyn¹ uszkodzenia,lecz uleg³a uszkodzeniu na skutek ogl¹dania przez u¿ytkownikaprogramu z zawê¿onym obrazem (jak sam oœwiadczy³).Nale¿a³o wiêc ustaliæ element, którego uszkodzenie powodujetakie objawy. Podejrzenie pad³o na kondensator C811(1µF/250V)i faktycznie pomiary wykaza³y brak pojemnoœci. J.P.Thomson 25DH79J chassis ICC9Obraz zawê¿ony w poziomie, zniekszta³cenia poduszkowe.Podejrzenie pad³o na elementy pracuj¹ce w uk³adzie korekcjiE-W. Elementem uszkodzonym okaza³ siê kondensatorCL42 (4.7µF/160V). Uszkodzenie tego kondensatora jest czêstew tego typu odbiornikach. Po wstawieniu nowego kondensatoraodbiornik pracowa³ poprawnie. Dla u³atwienia naprawypodajê wartoœæ napiêæ w tym rejonie dla poprawnie dzia³aj¹cegouk³adu: napiêcie sta³e na katodzie DL22 wynosi +27V,napiêcia zmienne mierzone miernikiem wartoœci TRUE RMSwynosz¹ odpowiednio: na katodzie DL22 204V sk , a na kondensatorzeCL42 4V sk.J.P.Sony KV21X4DW trakcie programowania szum na ekranie, linijka strojeniajest obecna, ale nie widaæ ¿adnego programu.Sprawdzono napiêcia przychodz¹ce na g³owicê, wszystkieby³y obecne, ale podejrzenia wzbudzi³ lut przy wyprowadzeniug³owicy, na które podawane jest napiêcie +33V. Po przelutowaniutego wyprowadzenia odbiornik zacz¹³ pracowaæ po-SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 25

Porady serwisoweprawnie. Dla u³atwienia lokalizacji uszkodzeñ podajê wartoœcinapiêæ na wyprowadzeniu g³owicy TU101: AGC +2.63V zsygna³em i +4.03V bez sygna³u, SCL i SCA +2.9V, AM 0V,QSS +2.2V i VIDEO +1.76V.J.P.Curtis 2801VTObraz zwê¿ony w poziomie.Obraz obserwowany na ekranie jest zawê¿ony z boków pooko³o 5 centymerów. Sprawdzenie wiêkszoœci elementów wuk³adzie linii i korekcji nie przynios³o ¿adnych rezultatów.Dopiero pomiar opornoœci potencjometru regulacji szerokoœciujawni³, ¿e ma on wartoœæ 2k5 zamiast 1k i to on by³ powodemzmniejszenia szerokoœci obrazu.M.R.Daewoo 14A5T chassis CP375Nie dzia³a.Mocno przypalony styk wy³¹cznika sieciowego spowodowa³uszkodzenie uk³adu steruj¹cego zasilacza I801 STRS5707.M.R.Finlux 5028KTXPIPPo pewnym czasie od w³¹czenia zanika kolor.Po oko³o 15 minutach pracy odbiornik gubi kolor. Nie mago w systemie PAL, jak i SECAM, w³acza siê natomiast uk³adidentyfikacji sygna³u NTSC 4.43 lub NTSC 3.58. W tym czasienapiêcie na nó¿ce 17 (HUE SERVICE) uk³adu ICe2TDA4650 wzrasta z 3.3V do 5.0V. Od³¹czenie nó¿ki 17 ICe2od nó¿ki 26 ICe4 TDA4680 powoduje ust¹pienie usterki. St¹dwniosek, ¿e opisane objawy powoduje uk³ad ICe4, podaj¹cfa³szywy sygna³. Wymiana uk³adu ICe4 przywraca prawid³owedzia³anie odbiornika.M.R.GoldStar CF29C69 MC74ABrak wizji i fonii.Na ekranie obserwujemy brak treœci wizyjnej, znaki OSDwyœwietlane s¹ prawid³owo. Brak równie¿ fonii. Pomiar oscyloskopemwykaza³ obecnoœæ sygna³u IF na wejœciu uk³adu IC512TDA8375 (nó¿ka 48 i 49) natomiast na jego wyjœciu (nó¿ka 38)brak sygna³u wideo. Uszkodzony by³ uk³ad IC512. M.R.Hitachi CMT2139Nie dzia³a.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ wejœcie wysokiego napiêcia,po czym nastêpuje blokada zasilacza. Pomiary omomierzemujawni³y tylko jeden uszkodzony element: zwart¹ diodêD761 AS01Z.M.R.Imperial 70DX92Nie dzia³a.Po w³¹czeniu odbiornika zasilacz próbuje wystarowaæ, jednakbezskutecznie. Pomiary wykaza³y uszkodzony tranzystorkoñcowy linii T601 BU508DF. Poszukiwania przyczyny uszkodzeniatego tranzystora doprowadzi³y do kondensatora C612220µF/40V podaj¹cego sygna³ steruj¹cy „H” z uk³adu IC602.W³aœnie utrata sprawnoœci tego kondensatora by³a powodemuszkodzenia T601.M.R.Philips 21PT165A/42POdstraja siê, zrywa synchronizacjê.Po oko³o dwóch godzinach pracy odbiornik zachowuje siêjakby mia³ uszkodzony uk³ad ARW: obraz przesterowany, zrywasynchronizacjê i odstraja siê lekko od stacji. Naprawê rozpoczêtood wymiany najbardziej podejrzanego w tym wypadku uk³aduIC7015 TDA4504, jednak bez rezultatu. Zauwa¿ono, ¿e w momenciewystêpowania usterki spada napiêcie na nó¿ce 12 uk³aduIC7015. Wymieniono wiêc kondensator C2370 33µF/100V i diodêD6370 LL2-F12, niestety te¿ bez rezultatu. Dopiero wymianakondensatora SMD C2371 22nF usunê³a usterkê. M.R.Telestar CTV2003 20”Zielone t³o z liniami powrotów.Po w³¹czeniu odbiornika, na chwilê pojawia siê prawid³owyobraz. Nastêpnie zanika, a na ekranie pozostaje bardzo jasne zielonet³o z liniami powrotów. W tym czasie napiêcie na n.3 uk³aduscalonego TDA4580 roœnie do wartoœci 6.7V (norma oko³o 4V).Pocz¹tkowo podejrzewany by³ w³aœnie ten uk³ad. Doœwiadczeniepodpowiada³o, aby wczeœniej sprawdziæ wszystkie elementytoru G umieszczone na p³ycie kineskopowej. I s³usznie - uszkodzonyby³ rezystor R618 o wartoœci 330k (ca³kowita przerwa).Opisana usterka mo¿e dotyczyæ zarówno toru R, jak i toru B.Przy naprawie mo¿na korzystaæ ze schematu Telestar CVT2001,który zamieszczony jest w „SE” 8/00.E.B.Elemis 5511TS³yszalne próbkowanie zasilacza.Dioda standby nie œwieci. Wstêpne pomiary ujawniaj¹ zwarcietranzystora linii BU508DF. Po od³¹czeniu BU i w³¹czeniu wjego miejsce sztucznego obci¹¿enia (¿arówka 60W) - zasilaczpracuje prawid³owo. Elementy wspó³pracuj¹ce z BU508DF -sprawne. Jednak po jego wymianie i próbie w³¹czenia odbiornikaw stan pracy, wystêpuje wy³adowanie wysokiego napiêcia wokolicy iskrownika focus i ponowne zwarcie uprzednio wymienionegotranzystora. Dopiero wymiana trafopowielacza T82.1(zamiennik TA925 - bez przeróbek) i ponownie tranzystora pozwalana bezawaryjne uruchomienie odbiornika. E.B.Belstar 2155TBrak fonii.Wstêpnie stwierdzono zwarcie uk³adu IC501 TDA7056A.Zwarcie IC501, spowodowa³o przepalenie siê cewki g³oœnikaGD5-9/8/3. Po wymianie wskazanych elementów fonia pojawiasiê, jednak nie mo¿na jej wyciszyæ (przy prawid³owejregulacji na linijce). W tym odbiorniku, regulacja si³y g³osudokonywana jest przez zmianê napiêcia na n. 5 uk³adu IC501 ito napiêcie zmienia siê prawid³owo (w wiêkszoœci odbiornikówtaka regulacja jest realizowana przez zmianê napiêcia na n.5uk³adu TDA8361 lub TDA8362). Aby rozwiaæ w¹tpliwoœci, nawszelki wypadek podstawiono uk³ad TDA8361 (wstawionoTDA8361N5) - bez powodzenia. Po dok³adnym przeanalizowaniupo³¹czeñ na p³ycie bazowej, nie stwierdzono takiej mo¿-liwoœci regulacji. Pozostaje wiêc prawdopodobieñstwo, ¿e nowyuk³ad TDA7056A jest uszkodzony. Sprowadzenie nastêpnych(i to z ró¿nych hurtowni), nie zmienia stanu rzeczy. Dopieroczwarty z kolei trafi³ siê sprawny. W tych niesprawnych, wy-26 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Porady serwisowestêpowa³a nieskoñczenie wielka rezystancja miêdzy n.5 a mas¹(w sprawnym uk³adzie wystêpuje du¿a, ale malej¹ca wartoœærezystancji). Takie rozwi¹zanie regulacji si³y g³osu, jest rzadkospotykane, st¹d nie ma ¿adnych informacji o tak du¿ej awaryjnoœcitych uk³adów. Gdy trafi siê taki przypadek uszkodzeniatoru fonii, nie nale¿y wpadaæ w panikê. Wystarczy miêdzy n.2mikrokontrolera CTV3225V2.0 a n.5 uk³adu TDA8361 zamontowaærezystor 22k (mo¿na czêœciowo wykorzystaæ wolne miejsce,gdzie mia³ byæ zamontowany rezystor R157). Taki zabiegzapewnia idealn¹ regulacjê si³y g³osu - nawet z niepe³nosprawnymuk³adem TDA7056A. W tym modelu odbiornika uk³aduTDA7056A nie mo¿na zastêpowaæ uk³adem TDA7056 (mimo,¿e niektóre katalogi tak¹ rzecz sugeruj¹). E.B.Thomson 51MT11 chassis TX91Nie œwieci dioda standby.Wstêpne pomiary na p³ycie bazowej, pozwoli³y stwierdziæprzerwê rezystora RP01 5R1/5W oraz zwarcie tranzystoraTP101 BUL310XI w zasilaczu impulsowym. Takie uszkodzeniemusi mieæ swoj¹ przyczynê. W tym przypadku, nale¿ysprawdziæ dok³adnie pozosta³e elementy zasilacza impulsowego.Dalsze pomiary ujawniaj¹ ca³kowit¹ utratê pojemnoœcikondensatora CP07 100µF/400V. Ten ostatni element by³ odpowiedzialnyza uszkodzenie TP101 i RP01. Do prób serwisowych,w miejsce tranzystora TP101 mo¿na z powodzeniemzastosowaæ BU508AF. Po wymianie wskazanych elementów,odbiornik podj¹³ normaln¹ pracê. Przy naprawie bardzo pomocneokaza³y siê informacje zawarte w „SE” 5/99 - s.11 orazschemat zamieszczony w „SE” 8/00 (DW).E.B.Philips 25PT4103/58 chassis L6.2Cienka pionowa linia w centralnej czêœci ekranu.Objawy wskazuj¹ na brak odchylania H, przy poprawnejpracy trafopowielacza. Uszkodzenie wydaje siê byæ bardzo proste.Wyst¹pi³y jednak trudnoœci w jego zlokalizowaniu, mimo¿e elementem uszkodzonym by³ tylko kondensator impulsowy390nF/250V, umieszczony na module korekcji i oznaczonysymbolem 2015 lub 2020. Kondensator ten straci³ ca³kowicieswoj¹ pojemnoœæ, nie pozostawiaj¹c ¿adnych œladów zewnêtrznych(przebarwienie, wypalenie lub termiczne odkszta³cenieobudowy). Jego wymiana, skutkuje poprawn¹ prac¹ odbiornika.E.B.Orion 2180MK6Nie daje siê w³¹czyæ.Uszkodzenie przetwornicy. Przebity tranzystor 2SK2056 idioda po stronie wtórnej w napiêciu 115V – 150F6 (D508). Powymianie tych elementów odbiornik popracowa³ przez 3 dni isytuacja powtórzy³a siê. Przyczyna le¿a³a w uk³adzie odchylaniapoziomego. Po podstawieniu „mocniejszej” diody przebiciuuleg³ tranzystor linii. Po zbadaniu wybranych elementówujawni³o siê p³ywanie pojemnoœci kiepskiej jakoœci kondensatoraC417 (560pF) w granicach od 620÷640pF, w³¹czonegopomiêdzy kolektor i emiter tranzystora Q401 (2SC2688) znajduj¹cegosiê w uk³adzie sterowania tranzystorem odchylaniapoziomego. Wymiana kondensatora na element o nominalnejwartoœci pojemnoœci i co wa¿ne z lepszym wspó³czynnikiemtemperaturowym usuwa usterkê bezpowrotnie. W.W.Samsung CK3385ZRNie daje siê w³¹czyæ.Uszkodzenie objawi³o siê po uderzeniu pioruna. Blok zasilaczasprawny, za to uszkodzony okazuje siê procesor steruj¹cySZM-137M3. Po jego wymianie udaje siê w³¹czyæ odbiornik,jednak¿e problemy z napraw¹ dopiero rozpoczynaj¹siê. Na ekranie widoczny w¹ski poziomy pas, a wyjœciowyuk³ad odchylania pionowego (VPG101T - TA8445K) wydajesiê byæ sprawny. Obraz udaje siê rozci¹gn¹æ na u³amek sekundyprzy dotkniêciu 5 wyprowadzenia uk³adu VPG101T. Okazujesiê, ¿e uszkodzeniu uleg³ wzmacniacz p.cz. wizjiM52309SP-A, na n.18 brak sygna³u pi³okszta³tnego. W.W.Universum FT7103Obraz zmniejszony w pionie.W odbiorniku uleg³a zmniejszeniu wysokoœæ obrazu nast¹pi³ojego przesuniêcie w pionie. Wstêpne oglêdziny i pomiarynie ujawni³y nieprawid³owoœci, wobec czego postanowi³empoddaæ odbiornik regulacji parametrów geometrii obrazu.Niestety nie znalaz³em ani potencjometrów regulacyjnychodpowiedzialnych za te regulacje, ani sposobu wejœcia w trybserwisowy tego odbiornika (nie wiem czy taki jest, a ponadtoodbiornik dostarczono do naprawy bez pilota), wiêc postanowi³emporadziæ sobie inaczej. W uk³adach odchylania zastosowanouk³ady TDA8432 i TDA3654. Prawid³ow¹ wysokoœæobrazu ustawi³em przy pomocy dobrania wartoœci pojemnoœcikondensatora na wypr. 19-21 (0.33µF), a centrowanie w pionie– na wypr. 23-24 (0.01µF).W.W.Toshiba 1450XSBrak odbioru.Brak odbioru sygna³ów wizyjnych, widoczny tylko szum,jak przy od³¹czonej antenie. Po podaniu sygna³u poprzez z³¹czeAV odbiór prawid³owy. Szybko ustalono, ¿e uszkodzonyjest tuner. Problem w tym, ¿e jest to drogi i trudno dostêpnyblok tunera zintegrowanego z uk³adem p.cz. Próba „o¿ywienia”tunera wykaza³a, ¿e uszkodzeniu uleg³ uk³ad CXA1664M.Zasilanie 9V doprowadzane do n.11 by³o prawid³owe, natomiastna wypr. 6 zamiast napiêcia 6V doprowadzanego do tuneraby³o zaledwie 1.5V. Napiêcie 6V na n.6 jest tworzoneprzez wewnêtrzny stabilizator napiêcia. Przed wymian¹ uk³adu(miêdzy innymi z powodu braku takiego „pod rêk¹”) postanowionospróbowaæ pod³¹czyæ do n.6 napiêcie 5V z innegomiejsca odbiornika. Odbiornik zacz¹³ funkcjonowaæ prawid³owo,a poniewa¿ nie zauwa¿ono obni¿enia jakoœci obrazu naprawêuznano za zakoñczon¹ sukcesem tym bardziej, ¿e taknaprawiony „pracuje” ju¿ ponad rok.W.W.LG20 chassis MC-84ANie pamiêta nastaw.Nie pamiêta ustawieñ, wolno reaguje na rozkazy, nieprawid³owoprzebiega proces strojenia kana³ów. Po dostarczeniudo serwisu odczytano, ¿e wszystkie nastawy s¹ ustawione nawartoœci minimalne, jednak¿e obserwacja dzia³ania odbiornikanie potwierdza³a tego. Wymiana pamiêci nic nie da³a. Okaza³osiê, ¿e dwa rezystory w drabince rezystorowej 8×4k7 odbiegaj¹od wartoœci nominalnych, gdy¿ maj¹ oko³o 2k4 i toona by³a odpowiedzialna za tê usterkê.W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 27

Porady serwisoweAudioZestaw audio Samsung SCM7550BNie dzia³a odtwarzacz CD.Wprawdzie przyjmuje p³ytê, ale na wyœwietlaczu zamiastpojawienia siê dwóch mrugaj¹cych poziomych kresek, wyœwietlanyjest od razu numer pierwszego utworu. Silnik nie startuje.Zacz¹³em od dok³adnego czyszczenia czytnika laserowego(SOHOT31C11). Skutek by³ taki, ¿e po przyjêciu p³yty silnikstartowa³, ale na tym siê koñczy³o. Próba regulacji potencjometremzmieniaj¹cym czu³oœæ czytnika laserowego te¿ nie przynios³aefektu. Poniewa¿ czytnik SOHOT31C11 jest ju¿ niedostêpnyi nie posiada zamiennika, zdecydowa³em siê na wymianêpotencjometru czu³oœci, poniewa¿ jego rezystancja (pomierzona)ró¿ni³a siê od wartoœci na nim nadrukowanej. I by³ tostrza³ w dziesi¹tkê. Odtwarzacz CD startuje bez problemu irealizuje wszystkie funkcje. Aby zakoñczyæ naprawê, musia-³em zdemontowaæ, przeczyœciæ i przesmarowaæ ca³y mechanizm(wózek nie zawsze cofa³ siê do koñca). M.U.CD Fonica CDF001W³¹cza siê, ale nie wysuwa kieszeni.Po wymontowaniu mechanizmu okaza³o siê, ¿e z lewej stronybrakuje sprê¿yny podnosz¹cej p³ytkê, na której k³adzie siê p³ytêCD. Wy³amane jest równie¿ plastikowe mocowanie, na którejzamocowana jest sprê¿yna oraz plastikowy punkt jej podparcia.Teoretycznie, nale¿a³oby wymieniæ ca³y plastikowy wózek– jest on jednak nieosi¹galny i postanowi³em go naprawiæ.Naprawa polega³a na wywierceniu otworów w miejscach wy³amanychmocowañ i wykonaniu nowych mocowañ z metalowychelementów. Wykonane elementy zosta³y umieszczone w wywierconychotworach i zalane klejem. Sprê¿ynê wykona³em z hartowanegodrutu na wzór sprê¿yny z prawej strony (rozhartowanie,wykonanie sprê¿yny i ponowne jej zahartowanie). Po wykonaniupowy¿szego, kieszeñ bez problemów wysuwa siê i chowa.Jednak silnik nie chce startowaæ, dysk nie obraca siê. Czyszczenieczytnika laserowego nie pomog³o. Nie trzeba by³o gojednak wymieniaæ. Wystarczy³a regulacja potencjometrem zmieniaj¹cymczu³oœæ czytnika laserowego.M.U.CD Listening Station Hit1Po w³¹czeniu zapalaj¹ siê tylko diody LED przy wyœwietlaczu,ale nic siê nie dzieje (nie startuje silnik, ¿aden segmentwyœwietlacza nie œwieci siê).Sam wyœwietlacz jest sprawny, poniewa¿ pomiar opornoœcipomiêdzy poszczególnymi jego wyprowadzeniami powoduje,¿e zapalaj¹ siê poszczególne jego elementy. Równie¿ napiêciez zasilacza nie obni¿a siê po jego pod³¹czeniu do urz¹dzenia.St¹d wniosek, ¿e ¿aden z podstawowych elementównie stanowi nadmiernego obci¹¿enia. Nie mia³em schematu,dokona³em wiêc pomiarów elementów aktywnych. Znalaz³emjeden uszkodzony tranzystor SMD (6Dp-przerwa emiter-baza),ale jego wymiana nie zmieni³a sytuacji. Z analizy strukturyuk³adowej wynika³o, ¿e bezpoœrednio odpowiedzialnym zawprowadzenie urz¹dzenia w tryb pracy jest uk³ad scalonyPIC16C71-04/P. Jest on dostêpny, ale bez programu (pusty) –wiêc sama jego wymiana niczego nie zmieni³a. Mimo ¿e uk³adby³ uszkodzony, zachowa³ siê jednak program, który mo¿naby³o przepisaæ przy u¿yciu kopiarki. Gdyby to siê nie uda³o,uk³ad scalony z programem trzeba by³oby sprowadzaæ bezpoœredniood producenta sprzêtu.M.U.Zestaw muzyczny Sony HCD-H50Nie daje siê uruchomiæ.Po od³¹czeniu sznura sieciowego i po ponownym w³¹czeniudo sieci wskaŸnik zasilania œwieci siê, ale zestaw nie reagujena ¿adne przyciski, nie œwieci siê równie¿ wskaŸnikwykonywanej funkcji. Powtarzaj¹c¹ siê przyczyn¹ niesprawnoœcijest uszkadzanie siê tranzystora Q739. Wstawiæ tranzystor2SD1388 (NPN, 60V, 1A, 0.7W).H.D.Zestaw muzyczny Sony GR7Nie dzia³a odtwarzacz CD.Szczegó³owe pomiary pozwoli³y wykryæ uszkodzenie matrycyfotoelementów g³owicy laserowej. Poniewa¿ nie uda³osiê zdobyæ tylko samej matrycy, konieczna by³a wymiana ca-³ej g³owicy typu KSS-213ARP.H.D.Radio samochodowe Pioneer KEH-P4450Nie daje siê w³¹czyæ.Nie daje sie w³¹czyæ przy zasilaniu z akumulatora. Po podaniunapiêcia zasilaj¹cego z zasilacza serwisowego udaje siênamierzyæ, ¿e zadzia³al uk³ad zabezpieczenia przeciwprzeci¹-¿eniowego w reakcji na uszkodzenie koñcówki mocy IC552TA8251AH. Po wymianie wzmacniacza mocy radioodbiornikpodejmuje normalna pracê.H.D.Radiomagnetofon Panasonic RX-CT990Brak dŸwiêku w g³oœnikach we wszystkich trybach pracy, tuneri magnetofon pracuj¹ normalnie.Sprawdziæ, czy na wejœciach kluczy analogowych IC301,IC302 (BU4066B) wystêpuje jeden z sygna³ów: TAPE, RA-DIIO, AUX. Jesli sygna³y wystêpuj¹ i maj¹ prawid³owy poziomsprawdziæ przechodzenie sygna³u fonii od kluczy analogowychdo wzmacniacza mocy: kana³ lewy - n.2, 3 IC301(BU4066B), kontakt 9 z³¹cza CP302-CN352, C151, Q151,R158, C166, kontakt 4 z³¹cza CN354-CP352, VR361-1, R182,C183, Q152, kontakt 4 z³¹cza W351-CP303, C101; kana³ prawy- n.9, 10 IC301 (BU4066B), kontakt 8 z³¹cza CP302-CN352, C251, Q251, R258, C266, kontakt 2 z³¹cza CN354-CP352, VR361-2, R282, C283, Q252, kontakt 2 z³¹cza W351-CP303.Brak pracy we wszystkich trybach, dioda LED sygnalizuj¹catryb pracy œwieci na czerwono.Przy zasilaniu sieciowym sprawdziæ sprawnoœæ stabilizatoraQ317. Na jego wyjœciu powinno wystêpowaæ napiêcie +5V.Sprawdziæ liniê zasilania od wyjœcia stabilizatora przez L104,z³¹cze CP301-W803, L802, L801 do nó¿ki 54 procesora steruj¹cegoIC801 (µPD75308GB46). Sprawdziæ równie¿ liniêzasilania 14.2V oraz sprawnoœæ rezonatora kwarcowego X801i wystêpowanie sygna³ów na n.58, 59 IC801. H.D.28 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Porady serwisoweMagnetowidySanyo VHR3100EEW czasie odtwarzania wci¹ga taœmê.Nawet jeœli siê j¹ tylko przewija, przy wydawaniu zostajeona zakleszczona przez kasetê. Wystarczy³a wymiana kompletupasków gumowych oraz dok³adne czyszczenie wszystkichpowierzchni z nimi wspó³pracuj¹cych.Odbiera tylko czêœæ stacji.Na I paœmie nie odbiera ¿adnego programu, na III odbieratylko czêœæ, na UHF odbiera wszystkie stacje (klient korzystaz us³ug sieci kablowej).Podejrzewa³em g³owicê w.cz., lecz pomiar napiêcia warikapowegowykaza³ zani¿on¹ jego wartoœæ (maksymalnie 18Vna g³owicy). Przyczyna by³a prozaiczna – przegrzane luty miêdzyzasilaczem a g³owic¹.W czasie odtwarzania s³yszalna g³oœna praca mechanizmu, przycichych fragmentach fonii s³yszalna równie¿ w g³oœnikach.Tu sytuacja by³a gorsza. Na pewno przyczyn¹ by³ silnik,lecz jego wymiana nie wchodzi³a w rachubê ze wzglêdu nakoszt. Po wymontowaniu silnika, zauwa¿y³em wylany elektrolit100µF/16V. Dla pewnoœci wymieni³em wszystkie trzyelektrolity. Zmniejszy³o to g³oœnoœæ pracy silnika, lecz nie dokoñca. Trzeba by³o cofn¹æ siê do zasilacza. Wymiana elektrolitówC3008 (2200µF/16V) i C5009 (47µF/16V) usunê³a usterkêdo koñca. Niezbêdna regulacja toru przebiegu taœmy zakoñczy³anaprawê.M.U.Sanyo VHR4100EENie mo¿na zaprogramowaæ ¿adnej stacji.Jako odtwarzacz magnetowid dzia³a³ bez zarzutu, chocia¿paski gumowe by³y mocno rozci¹gniête i na wszelki wypadekwymieni³em je. Po wejœciu w tryb strojenia magnetowid znajdowa³stacje, ale na ¿adnej siê nie zatrzymywa³. Pomierzy³emnapiêcia w zasilaczu, by³y poprawne, chocia¿ na sk³adow¹ sta-³¹ nak³ada³y siê zbyt silne têtnienia o czêstotliwoœci sieci. Wymieni³emkondensatory C5104 (47µF/50V) i C5103 (4700µF/16V) i têtnienia zniknê³y. Nie usunê³o to jednak usterki. Poniewa¿za strojenie i zapamiêtywanie stacji odpowiedzialny jestuk³ad IC711 (M50957-632SP), zacz¹³em badaæ elementy jegoaplikacji. Oba kwarce (X7101 i X7102) by³y sprawne, na nó¿-kach 28, 29, 30 i 31 IC711 by³y przebiegi. Uk³ad hybrydowyRB711 dzia³a³, pozosta³e elementy maj¹ce wp³yw na pracê IC711równie¿. Wymieni³em wiêc IC711 i usterka zniknê³a. M.U.Sanyo VHR5100EEMadgnetowid nie przyjmowa³ kasety.Jeœli ju¿ j¹ przyj¹³, nie wykonywa³ tych rozkazów, które muzadano. Oprócz tego, bardzo s³abo œwieci³ wyœwietlacz. Naprawêzacz¹³em od zasilacza. Jak zwykle w tym modelu trzebaby³o wymieniæ wylany elektrolit C5105 (47µF/100V). Poza tym,w zasilaczu nie znalaz³em ¿adnej usterki, wszystkie napiêciaby³y zgodne ze schematem. Jednak na nó¿ce 38 IC711 (M50957-125P) zamiast –30V by³o tylko –16V. Napiêcie to, wytwarzanejest z napiêcia –45V wychodz¹cego z zasilacza, na stabilizatorzez³o¿onym z tranzystora Q5404 (2SA984K) i diody ZeneraD5405 (MT233A). Opór bezpiecznikowy, przez który zasilanyjest ten uk³ad, mia³ przerwê, tranzystor Q5404 zwarcie kolektor-emitera dioda D5404 by³a rozwarta. Wymieni³em uszkodzoneelementy. Wyœwietlacz mia³ ju¿ prawid³ow¹ jasnoœæ, alek³opoty z przyjmowaniem kasety pozosta³y. Zdecydowa³em siêna wymianê gumowych pasków. O ile wymiana paska silnikanie przedstawia ¿adnych problemów, to wymiana paska silniczkasteruj¹cego prze³¹cznikiem rodzaju pracy jest nieco k³opotliwa.Nie trzeba jednak demontowaæ ca³ego mechanizmu. Wystarczyodkrêciæ p³ytkê, na której zamontowany jest czujnikwilgotnoœci i zdj¹æ plastikowy œlimak. Wtedy, choæ utrudniony,jest dostêp do paska. Po wymianie pasków magnetowid dzia³a³ju¿ bez zarzutu. Jednak po od³¹czeniu od sieci, zegar od razusiê resetowa³. Nie dzia³a³ uk³ad podtrzymania pamiêci (powinienprzechowywaæ dane do 40 minut). Przyczyn¹ by³ wyschniêtykondensator C7110 (0.047/5.5 -/DL-ELECT/). Pozosta³o tylkooczyszczenie g³owic i pozosta³ych czêœci toru przebiegu taœmyoraz drobne regulacje.M.U.Panasonic NVJ40Brak odtwarzania.Obraz widoczny na ekranie wygl¹da tak, jakby g³owica by³abrudna lub uszkodzona. Po otwarciu magnetowidu i zewnêtrznychoglêdzinach g³owicy nic nie wskazywa³o na jej uszkodzenie.Pierwsz¹ czynnoœci¹ jak¹ wykonano by³o wyczyszczenieg³owicy, ale niestety nie przynios³o to ¿adnej poprawy.Zaczêto rozwa¿aæ mo¿liwoœæ wymiany g³owicy, ale przed t¹operacj¹ postanowiono wyeliminowaæ wszelkie inne, mniejprawdopodobne przyczyny awarii. W trakcie pomiarów napiêæzasilaj¹cych w zasilaczu, podejrzanym wydawa³o siê napiêciena n.6 IC1103 (VEFH24A). Po sprawdzeniu elementóww ga³êzi tego napiêcia okaza³o siê, ¿e kondensator C1127(330µ) jest uszkodzony. Wystarczy³a wymiana tego kondensatorana sprawny, aby magnetowid dzia³a³ poprawnie. Na rysunku1 pokazano fragment zasilacza z zaznaczonym kondensatoremC1127.M.B.T1101ETE28K61 AYS5S2S1S6S4S3S8S7C1155100pD1109ERA22-02C1123100pD1110 +RL2ZPLF-C4C112520V680D1112MA185D111311EQS04D111411EQS04C11320.01C11330.011 2 3 4 5 6 7 8 9C1124 42.6 14.213.6 12.3 38.1 6.1 5.4 5.1+63V47++R1115+L11091800C1138VLQ0410T16V47+D1111MA2160B+C112650V10+C112710V330+C11276V330C11340.01C11350.01TransoptorQ1103POWERTRERRORAMPC113020V680R11185600C11280.01C11390.01Rys.1.L1108VLP0085C1129 50V10D1115MA4130LPOWERTRERRORAMPR1116 10kC1136 10V100C11531000p+C11450.1Q11042SD1996+C114016V10POWERTRERRORAMP+C113710V100IC1103VEFH24AUNREG 45VNON SW 12VPOWER OFFUNREG 14VREG 12.3VNON SW 5.3VREG 5VUNREG -29VHEATER (+)HEATER (-)SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 29

Porady serwisoweMonitoryMonitor Nokia 449 Xi PlusKlient dostarczy³ monitor z opisem: strzeli³o, poszed³ dym.W takim przypadku nie za³¹czano monitora, przyst¹pionozaœ do jego otwarcia. O ile od³¹czenie podstawki obrotowejnie przysporzy³o k³opotów, to zdjêcie pokrywy okaza³o siê problemem.Nie jest ona przykrêcona wkrêtami, ani zamocowanazatrzaskami z góry i z do³u monitora, lecz zatrzaskami z bokówmonitora; po dwa z ka¿dej strony. Nale¿y delikatnie ww¹skie szczeliny wsun¹æ p³askie i w¹skie narzêdzie i unosz¹cjednoczeœnie pokrywê do góry zdj¹æ j¹. To bardzo nietypowerozwi¹zanie zamocowania pokrywy. Po dotarciu do p³ytystwierdzono przegrzany laminat w okolicy diody D117 i kondensatorówC439 i C440. Same kondensatory wczeœniej wybuch³yi w miejscu ich monta¿u stwierdzono jedynie obecnoœægumek i papieru. Resztki obudów z foli¹ informuj¹ce o ichparametrach (100µF/16V) ka¿dy znaleziono w górnej czêœcimonitora, wciœniête pod cewki rozmagnesowuj¹ce. Po odlutowaniublachy ekranuj¹cej wyprowadzenia trafopowielaczaT402 stwierdzono zimne luty, które by³y przyczyn¹ usterki.Po ich naprawie, wymianie C439 i C440 oraz D117 (BA159)monitor zacz¹³ funkcjonowaæ poprawnie.A.G.Philips 7CM5279/00TBia³y raster.Na ekranie na tle bia³ego rastru widaæ jeszcze linie powrotów.Napiêcia na siatkach kineskopu by³y w³aœciwe, równie¿wartoœci napiêæ w obwodach kszta³towania sygna³u wideo nieodbiega³y od wielkoœci nominalnych. Do tranzystorów koñcowychwideo dochodzi³y poprawne sygna³y, ale pomiar napiêæna koñcówce wideo pozwoli³ ustaliæ, ¿e uszkodzony jestrezystor 3570 (0.68R).M.B.Multi Synchronous KTM1428Pulsowanie jaskrawoœci w torze R.Po zdjêciu obudowy, zauwa¿ono rytmiczne zapalanie siê neonówki(iskrownika), do³¹czonej do katody R. Pierwsze skojarzenie- uszkodzony kineskop. Okaza³o siê, ¿e przy próbie ustawieniabalansu bieli, takie pulsowanie mo¿e pojawiæ siê na ka¿dejkatodzie. W tym przypadku nale¿a³o ustawiæ balans bieli, przynieco ni¿szych napiêciach na katodach i usterka ust¹pi³a. E.B.Magic C5005LEkran ciemny - s³abo widoczne OSD.Po zwiêkszeniu napiêcia S2, pojawia siê s³abej jakoœci treœæobrazu, ale szerokoœæ rastra jest wyraŸnie za ma³a. Nie pomagaj¹regulacje przy pomocy klawiatury lokalnej (wartoœci nalinijce s¹ maksymalne). Pomiary na p³ycie bazowej ujawniaj¹zwarcie diody D710 31DF2 (zamiennik BYV28/200 - 3.5A/200V, 30ns). Po jej wymianie wszystko wraca do normy. E.B.Yakumo PS1564Nie pracuje zasilacz.Po w³¹czeniu monitora s³ychaæ rytmiczne próbkowanie za-silacza, charakterystyczne dla przeci¹¿enia strony wtórnej. Pomiarywykazuj¹ zwarcie w ga³êzi +80V. Od³¹czenie wtyku zasilaniaz modu³u koñcowych wzmacniaczy wizji, potwierdza wystêpowaniezwarcia w tym module. Po jego rozmontowaniu,stwierdzono zwarcie tranzystora Q416 2SA1208 (BF472), Q4112SC2910 (BF459) oraz diody 1N4448 (1N4148). E.B.ViewSonic P655Uk³ad sterowania.Przy próbie wykonania jakiejkolwiek regulacji z klawiaturylokalnej (jaskrawoœci, kontrastu czy geometrii) w kierunkuzwiêkszania, na ekranie pojawia siê linijka regulacji poziomug³oœnoœci. Najzabawniejsze jest to, ¿e monitor nie posiada anig³oœników, ani wzmacniacza m.cz. fonii.Dok³adne oglêdziny konstrukcji i monta¿u monitora pozwoli³yzaobserwowaæ, ¿e p³ytka klawiatury steruj¹cej umieszczonejest (prostopadle) bardzo blisko ró¿nych elementów p³ytyg³ównej (prostopadle). W rezultacie tego przy poruszaniu jejprzez naciskanie przycisków (lub w trakcie monta¿u monitoraw fabryce) w pewnych okolicznoœciach mo¿e dojœæ do uszkodzeniamechanicznego (przeciêcia i zniszczenia) rezystoraR710. Widocznie przy braku tego rezystora uk³ad steruj¹cyprac¹ monitora (który jest pewnie uniwersalny i byæ mo¿e obs³ugujemonitory z torem fonii) opisane próby regulacji „odczytuje”jako regulacjê poziomu g³oœnoœci. W naprawianymmodelu rezystor by³ tak zniszczony, ¿e nie uda³o siê odczytaæjego wartoœci. Poniewa¿ nie mog³em dotrzeæ do schematu tegomonitora, metod¹ prób i b³êdów dobra³em rezystor o wartoœci4k3.Wartoœæ jego wydaje siê byæ doœæ krytyczna. W.W.Hyundai S570Okresowe zak³ócenia dzia³ania.Monitor niby pracuje prawid³owo, jednak od czasu do czasuzaczyna siê “czkawka”, jakby usi³owa³o zadzia³aæ jakieœzabezpieczenie, czemu towarzyszy rozjaœnienie ekranu - trwato a¿ do czasu wy³¹czenia monitora. Po ponownym w³¹czeniumonitora wszystko jest na pozór w porz¹dku. Sytuacja powtarzasiê z ró¿n¹ czêstotliwoœci¹, od: raz na miesi¹c do raz nadzieñ. Przyczyn¹ tego dziwnego zachowania siê monitora jestprocesor WT60P1. Naprawa mo¿e polegaæ na wymianie procesorana nowy (poprawiony) egzemplarz ale równie skutecznejest jego zaekranowanie od reszty monitora. (Wiêkszoœætakich dziwnych zachowañ tego modelu monitora mia³o miejscew sytuacji, gdy monitor by³ pod³¹czony do gniazda sieciowegobez uziemienia!!!).W.W.Daytek DT14SNENie daje siê w³¹czyæ.Monitor nie startuje, wskaŸnik w³¹czenia œwieci siê. W tymstanie nie mo¿na wykonaæ ¿adnych pomiarów. Dopiero pood³¹czeniu modu³u uk³adów zabezpieczaj¹cych i stabilizacji,znajduj¹cego siê po prawej stronie kineskopu patrz¹c z ty³umonitora uda³o siê zmierzyæ nastêpuj¹ce napiêcia zmienne natransformatorze: n.8 - 7V, n.10 - 122V, n.12 - 32V i n.13 - 12V,na pozosta³ych 0V. Pomiar napiêcia sta³ego za prostownikami(napiêcia systemowego) daje wynik równie¿ oko³o 122V. Oscyloskoppotwierdza przypuszczenie, ¿e uszkodzony jest kondnensatorfiltruj¹cy napiêcie g³ówne 160µF/220V. W.W.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.2)BU508A, BU508DSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.5A, I B =2.0A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =0.1A, V CE =5V 6.0 13.0 30.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaDokoñczenie ze strony 31BU603Symbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1350 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 550 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =2.0A, I B =0.33A 2.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 5.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 8.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 2.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 4.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =2.0A, V CE =2V 6.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

++++++++32 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 33Q383, 384 SYNCHRO STARTC31047µ10V3300p+C3090,01µR3095,6MONOS303 (2/2)MONO/STR308 6k8 BIAS-OSCQ3032SC1815GRC308C3740,022µ D373MTZJ8,2BC3060,001µQ384RN1207Q383RN1207ST2ISS220p{LRz tunera GND+BMONO/STQ3862SC2458GR R379150R38075S303 (1/2)1 C307BIAS-OSCT301R310270R391 4k7Q387RN1202R210 47kQ388RN2202R3781,51/4WQ3742SB1761FREGR38810k++ + +J303R110 47k+Uwaga:Schemat ideowy tunera zestawu Sony CFS710Lzamieszczono w bie¿¹cym numerze na stronie 14.R111 10kRV3735kR211 10kS302 (1/4)S302 (2/4)D3061SS133Q386-388A/B SELECTR39210kQ3732SA952-LSWITCHQ3812SK105A-30SPEEDSWITCHR39310kJ302R3771kR3894k7S301 (4/4)D3761SS133MM402DECK B MOTORC20347µ10V+++S405 (1/3)C101560pR203120C305 C311220µ 100µ10V 10VC211100pC111100pC3020,022µC31622µ25VC3174,7µ 50VC3184,7µ 50VD3031SS133D3021SS133Q381 SPEED SWITCHRV374 2kS452MD BFF/REWC201560pC2040,012µC3120,022µC210 0,47µ 50V++++++++S451MD BPOWERS302 (3/4)S301 (3/4)REVR204270kR23722kC110 0,47µ 50VC301 0,47µ 50VC303 1µ 50VR3036k8R201220C315 4,7µ 50VR30610kR3074k8Q380RN1207SPEEDSELECTHIGHSPEEDMODED3011SS133C1123300pS304TP101R101220R205 4k7R3041kR3011k2R305D3046k81SS133Q3782SD467-BCN1S301 (2/4)Q377RN120232 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17FWDC3134,7µ50VQ375-378AUTO-OFF SWITCHQ3752SC2458GRC37722µ25V+D3751SS133+TAPE-A/LTAPE-A/RPB-NF/RPB-OUT/RBIASGNDVCCHEAD - AR206 8k2C208680pRADIO-IN/RRADIO-IN/LMIC-INMIC-NFNOR/X2A/BREC/PBRADIO/TAPELPFC37922µ25V+SPEEDSWITCHRV3715kR381220kQ376RN2202+Q37925K105A-30M401DECK A MOTORC3751µ50VC3761µ 50VR3841k5R3851k5R386100kR3874k7M+R3824k7R38322kD3741SS133S405 (2/3)ERASE HEADIC301 BA34225REC PB EQ AMPRV3722KCN6R106 8k2C108680pR33822kPB-NF/LPB-OUT/LTAPE-B/RTAPE-B/LL2/LL1/LPEAK-NF/LREC-NF/LAGCL2/RL1/RPEAK-NF/RREC-NFLINE-OUT/RLINE-OUT/LR375 220kLPFQ201RN1210MUTEQ3722SA933SORT1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16S301 (1/4)RR202 220R104270kR105 4k7C205470pC2094,7µ 50VC1094,7µ 50VR3761kLC105470pC1062200pC2062200pC1040,012µC2123300pHEAD - BREC/PB HEADCN2R102 220R212 22kR112 22kCN4CN5D4061SS133S302 (4/4)R103120C1074,7µ50VC102560pC31422µ25VR302C207470k4,7µ 50VC3730,022µD305RB441QR412560Q4022SB467-BD371 MTZJ6,8BC202560pR2132k2C10347µ 10VR1132k2Q101RN1210MUTES403Q4012SA933S-RTS402MB AFF/REVSOLENOIDPM401+C372220µ8VC3710,022µ1 2PH411GP-2504-BR407100R373 180R4081kR372330R41122KR406 10kS4043 4S401MD A POWERC4014,7µ/50VQ3716V 2SB773-3R371 4,71/4W9V+D401...D4031SS133RV301(1/2)20kC251R251 2k2 1µ/50VD403REGD402D401+R40556kQ4032SA933S-RTSWITCHR40910kRV331 (2/2) RV332 (2/2) RV333 (2/2) RV334 (2/2) RV335 (2/2)100Hz 400Hz 1kHz 4kHz 10kHz0,033µ C2421µ/50V+RV301(2/2)20kR40324050k50k50k50kC239 +4,7µ/50VC24150k0,47µ/50VR231 510 C240R2321kC333100µ10V+R3342k2+C332100µ10VC151R151 1µ/50V2k2+CN3(1/2)IC304 LA4620POWER A/BCN3(2/2)S405(3/3)R401240R402680R404 560C25222µ 25VT361 POWER TRANSFORMERC2311µ/50VC2330,47µ50VC2350,1µ50VC2370,047µ50VR23522KR236220kR3331k8C3320,047µC3340,01µC3364700pC3381000pC243 C244C245100p100p 100pR233100kC351100µ10VC364 D364 D362AC INR351 10k+++82 4 6 8 10 12 14 16 18202224C2460,47µ50VR254 2,2 1/4WCNJ361R332 56C3656800µ16VF361T2,5AC2501µ 50VR152 1K+2 13 10 11 125C2580,033µC362SUM-1×6 9V+7C2540,1µ14R253 2,2 1/4WJ3046-IC302 BA3823LSGEO AMP+-R33156C2470,082µ815C351100µ 10VC361RC363RV336(2/2)50k+C2570,033µC24810pR237 22kC253100µ10V7+-17D363 D3611 3 5 7 9 11 13 15 17192123S305R234470kC249100p+918IMPEDANCE: USE 6 OHMLC361...C3640,022µC1320,047µC1340,01µC1364700pC1381000pBALANCE+C133 C135 C1370,47µ + 0,1µ + 0,047µ +50V 50V 50V+C145100pC1311µ/50VC1394,7µ/50VC143100p510C141 0,47µ/50V+ C144100pC1394,7µ R335+10V 15KR134 470kC252560pC255100µ10VR154 2,2 1/4WC159 100µ10VSPEAKER OUT61D361...D3641N5401MAC-PLUGON OFFR135 22KC14810pR1521k4RV336(1/2)50kC152 C154560p 0,1µ23C1580,033µ+-R1551KR1568250k50k50k50k50kR131C140 0,033µR133 C146100k 0,47µ +50V3C1501µ 50V+ +R136 220k+412-+-2221C156100µ/10VR153 2,2 1/4W100Hz 400Hz 1kHz 4kHz 10kHzRV331 (1/2) RV332 (1/2) RV333 (1/2) RV334 (1/2) RV335 (1/2)C1421µ/50VR132 C1471k 0,082µIC303 RC4558PSPACE SOUND AMPC153100µ10V+5C1570,033µR2551K+R25682R137 22K320C149100pC155100µ/10VC259 100µ 10V16 19+PHONESJ301Schemat ideowy zestawu przenoœnego audio Sony CFS710L Schemat ideowy zestawu przenoœnego audio Sony CFS710L

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710TDwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710T (cz.3-ost.)Miros³aw Sokó³2.8. Regulacja wzmocnienia pêtli serwa œledzenia• Cel: Ustawienie optymalnej wartoœci wzmocnienia pêtli serwaœledzenia œcie¿ki.• Symptomy rozregulowania: Nie w³¹cza siê odtwarzanie albopodczas przeszukiwania uk³ad œledzenia œcie¿ki ha³asuje lubwystêpuje przeskakiwanie miedzy œcie¿kami.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopi woltomierz zgodnie z rys.2.8. Ustawienia:- kana³ 1: 50mV/dz, tryb X-Y,- kana³ 2: 50mV/dz.• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, w³¹czone odtwarzanie.• Element regulacji: VR151 (TRK GAN).• Dysk: Dysk testowy YEDS-7.• Procedura regulacji:1. Na wyjœciu generatora akustycznego ustawiæ czêstotliwoœæ1.2kHz i amplitudê 2V p-p .2. Naciskaj¹c przyciski [ TRACK/ MANUAL SEARCHFWD ] lub [ TRACK/ MANUAL SEARCH REV ] ustawiæpickup w po³owie drogi wzd³u¿ dysku (R=35mm). Nastêpniew³¹czyæ odtwarzanie naciskaj¹c kolejno przyciski[ PROGRAM ], [ PLAY ] i [ PAUSE ] - spowoduje to w³¹czenieodpowiednich uk³adów serworegulacji przed uruchomieniemodtwarzania w trybie serwisowym.3. Potencjometrem VR151 (TRK GAN) regulowaæ tak, abykrzywa Lissajous by³a symetryczna wzglêdem osi X i Y.TP1n.3(TRK IN)n.4(GND)n.2(TRK ERR)LPFZa du¿e wzmocnienie39k1nF100k1.2kHz2Vp-p(10:1)Optymalne wzmocnienieZa ma³e wzmocnienieRys.2.8. Regulacja wzmocnienia serwa œledzenia œcie¿ki.2.9. Kontrola sygna³u b³êdu ostroœci• Cel: Ocena sprawnoœci g³owicy laserowej na podstawie obserwacjisygna³u b³êdu ostroœci. Stan g³owicy laserowejmo¿na oceniæ zarówno na podstawie pomiaru amplitudy sygna³ub³êdu œledzenia œcie¿ki (pkt.2.4), jak i na podstawieoceny kszta³tu sygna³u b³êdu ostroœci.• Pod³¹czenie przyrz¹dów pomiarowych: Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego TP1 - n.6 (FCS ERR). Ustawienia:100mV/dz, 5ms/dz, tryb DC.XY• Stan odtwarzacza: W³¹czony tryb serwisowy, stop.• Dysk: Dysk testowy YEDS-7.• Procedura regulacji:1. Po³¹czyæ punkt pomiarowy TP1-n.5 z mas¹.2. Poruszyæ zawieszeniem dysku.3. Podczas ogl¹dania ekranu oscyloskopu, nacisn¹æ przycisk[ PROGRAM ] i obserwowaæ przez moment charakterystykêpokazan¹ na rys.2.9. Sprawdziæ, czy amplituda jestwiêksza od 2.5V p-p oraz, czy wychylenia dodatnie i ujemnes¹ w przybli¿eniu równe. Poniewa¿ pokazana charakterystykawystêpuje tylko przez moment, dlatego dla jejzaobserwowania mo¿e byæ konieczne kilkukrotne naciskanieprzycisku [ PROGRAM ].• Ocena stanu g³owicy laserowej:Ocena stanu g³owicy laserowej nie jest konieczna, je¿eliwszystkie regulacje uda³o siê wykonaæ poprawnie. Nale¿ysprawdziæ, czy pickup nie jest uszkodzony w przypadkach gdy:1. Amplituda sygna³u b³êdu œledzenia œcie¿ki jest bardzo ma³a- mniejsza ni¿ 2V p-p .2. Amplituda sygna³u b³êdu regulacji ostroœci jest bardzo ma³a- mniejsza ni¿ 2.5V p-p .3. Dodatnia i ujemna czêœæ charakterystyki b³êdu regulacji ostroœcis¹ skrajnie asymetryczne - stosunek 2 : 1 lub wiêcej.4. Amplituda sygna³u RF jest równie¿ bardzo ma³a (mniejszani¿ 0.8V p-p ) i regulacja moc¹ lasera za pomoc¹ potencjometruVR1 nie pozwala na ustawienie wartoœci standardowej.3. Demonta¿AA=BA+B>2.5Vp-pBRys. 2.9. Kontrola sygna³u b³êdu ostroœci.3.1. Demonta¿ obudowyDemonta¿ obudowy polega na wykrêceniu wkrêtów mocuj¹cych:1. pokrywê górn¹ - 5 wkrêtów,2. wspornik tylny - 2 wkrêty,3. os³onê tyln¹ mechanizmu - 2 wkrêty,4. nó¿ki przednie - 2 wkrêty,5. p³ytê czo³ow¹ od góry i do³u - 4 wkrêty,6. mechanizm CD do wspornika dolnego - 4 wkrêty.3.2. Demonta¿ p³ytki g³ównej1. Zdemontowaæ pokrywê górn¹ wykrêcaj¹c 5 wkrêtów mocuj¹cych.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 35

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710Tko³o zêbatepoœrednicz¹cep³ytkap³ytkaprzewody po³¹czenioweko³ozêbate Ipalecstronafrontowaoko³o 25mmWidok z góryRys. 3.1. Demonta¿ zespo³u p³ytki g³ównej.2. W³o¿yæ palec miêdzy dwuszufladowy mechanizm CD awspornik boczny (rys.3.1) od strony w³¹cznika zasilania.Obracaj¹c palcem ko³o zêbate poœrednicz¹ce spowodowaæotwarcie szuflad dysków I i II - jest to przygotowanie dozdemontowania p³yty czo³owej.• Aby wysun¹æ szufladê dysku I, nale¿y obracaæ ko³em zêbatympoœrednicz¹cym w kierunku zgodnym z ruchemwskazówek zegara. Aby wysun¹æ szufladê dysku II, nale-¿y obracaæ ko³em zêbatym w kierunku przeciwnym doruchu wskazówek zegara.3. Zdemontowaæ:• wspornik tylny i os³onê tyln¹ mechanizmu wykrêcaj¹c 4wkrêty mocuj¹ce je od ty³u,• nó¿ki przednie wykrêcaj¹c 2 wkrêty mocuj¹ce je od spodu,• p³ytê czo³ow¹ wykrêcaj¹c 4 wkrêty mocuj¹ce j¹ od spodui od góry.4. Odkrêciæ 4 wkrêty mocuj¹ce mechanizm CD do dna. Lekkoprzesun¹æ mechanizm CD w stronê p³ytki zasilacza, co u³atwizdemontowanie p³ytki g³ównej.5. Odgi¹æ uchwyt (rys.3.2) blokuj¹cy przewód giêtki, ³¹cz¹cypickup z p³ytk¹ g³ówn¹.6. Wykrêciæ wkrêt [B] mocuj¹cy p³ytkê g³ówn¹ - rys.3.2.7. Wyci¹gn¹æ p³ytkê g³ówn¹ z uchwytów [1] i [2] - rys.3.2œciskaj¹c je podczas wyci¹gania. Po wyci¹gniêciu p³ytkig³ównej z uchwytów [1] i [2] nale¿y j¹ lekko przesun¹æ tak,aby nie zosta³a ona ponownie zatrzaœniêta w którymœ zuchwytów.Rys. 3.3. Przekrój poprzeczny zespo³u p³ytki g³ównej.Uwaga: Zespó³ p³ytki g³ównej ma kszta³t litery L, na któr¹sk³adaj¹ siê dwie p³ytki po³¹czone przewodami - rys.3.3.Nie nale¿y wyginaæ przewodów po³¹czeniowych oraz nienale¿y u¿ywaæ nadmiernej si³y podczas wyci¹gania i ponownejinstalacji tego podzespo³u, gdy¿ mo¿e dojœæ do zerwaniaprzewodów po³¹czeniowych lub uszkodzenia druku.8. Aby móc sprawdziæ pracê zespo³u p³ytki g³ównej, nale¿ynajpierw wyci¹gn¹æ go i przekrêciæ zgodnie z rys.3.4, a nastêpnieprzykleiæ go taœm¹ klej¹c¹ do korpusu mechanizmu.zespó³ p³ytki g³ównejmechanizm CDzamocowanie taœm¹ klej¹c¹wspornik dolny3.4. Demonta¿ odtwarzacza i zabezpieczeniezespo³u p³ytki g³ównej.3.3. Demonta¿ szuflad dysków I i II1. Otworzyæ szufladê dysku I - opis w punkcie 3.2, rys.3.1.2. W³o¿yæ koniec p³askiego wkrêtaka w szczelinê po lewejstronie szuflady dysku I - rys.3.5. Nacisn¹æ zaczep wkrêtakiemi wyci¹gn¹æ szufladê dysku I.3. Po otwarciu szuflady dysku II nale¿y w³o¿yæ koniec p³askiegowkrêtaka w szczelinê po prawej stronie szufladydysku II - rys.3.6 i wyci¹gn¹æ szufladê dysku naciskaj¹cjednoczeœnie zaczep wkrêtakiem.przewód giêtkiuchwytwkrêt [B]wkrêtakuchwyt p³ytki [2]ko³o zêbate Iwspornik uchwyt p³ytki [1]zespó³ p³ytki g³ównejRys.3.2. Zamocowanie zespo³u p³ytki g³ównej.po³o¿enie szczelinyszuflady dysku IRys.3.5. Demonta¿ szuflady dysku I.36 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Dwuszufladowy odtwarzacz CD Pioneer PD-P710Twkrêtakko³o zêbate IIpo³o¿enie szczelinyszuflady dysku IIko³o zêbate Iwystêpotwórko³ozêbate IIko³o g³ówneko³o zêbateprowadz¹ceko³o zêbateprowadz¹ceRys.3.6. Demonta¿ szuflady dysku II.4. Monta¿4.1. Monta¿ szuflady dysku I1. Zamkn¹æ szufladê dysku II i otworzyæ szufladê dysku I.2. Ustawiæ pierwszy z¹b szuflady dysku I tak, aby trafia³ on narowek rozdzielaj¹cy ko³a zêbatego I - rys.4.1.Rys. 4.3. Monta¿ i pozycjonowanie kó³ zêbatych.wystêpzespó³ uchwyturamiê B uchwyturowek rozdzielaj¹cyko³ozêbate Ipierwszy z¹bRys. 4.1. Monta¿ szuflady I.4.2. Monta¿ szuflady dysku II1. Zamkn¹æ szufladê dysku I i otworzyæ szufladê dysku II.2. Ustawiæ pierwszy z¹b szuflady dysku II tak, aby trafia³ onna znacznik (marker) ko³a zêbatego II - rys.4.2.Rys.4.4. Monta¿ zespo³u uchwytu dysku.4.5. Monta¿ talerza dysku1. Za pomoc¹ szczypiec lub innego narzêdzia przeci¹æ dwieczêœci przek³adki oznaczone strza³kami (A) na rys 4.5. - [1].Zdemontowaæ przek³adkê.pierwszy z¹bustawiæ poziomo na markerko³ozêbate II1 2chassisprzek³adkaprzek³adkasi³a nacisku~9kgtalerz dyskuRys. 4.2. Monta¿ szuflady II.4.3. Monta¿ i pozycjonowanie kó³ zêbatychPrawid³owe po³o¿enie znaczników na ko³ach napêdowychmechanizmu CD po jego zmontowaniu pokazano na rys.4.3.4.4. Monta¿ zespo³u uchwytu dyskuPo³o¿enie zespo³u uchwytu dysku wzglêdem ramienia Buchwytu pokazano na rys.4.4.Apo³o¿enieprzek³adkisilnik napêdudysku4.5. Monta¿ talerza dysku.Bpodstawa silnikaklocek7.3mm3.5mm±0.052. Po podparciu wa³ka silnika napêdu dysku na klocku (rys4.5. - [2]), po³o¿yæ przek³adkê na górze podstawy silnika(ustawiaj¹c tak, aby nie dotykaæ czêœci B) i wcisn¹æ talerzdysku na oœ silnika (u¿yæ si³y nacisku ~ 9kg). Po za³o¿eniutalerza dysku nale¿y wyci¹gn¹æ przek³adkê.}SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 37

Odbiorniki SAT Amstrad: SRX310/320, SRD510/520Odbiorniki SAT Amstrad SRX310/320 i SRD510/520Jerzy Gremba, Sebastian GrembaW opracowaniu tym przedstawiono opis dzia³aniaodbiornika Amstrad SRX310/320 oraz modeli pochodnychSRD510 i SRD520. Opis funkcji wyprowadzeñwa¿niejszych podzespo³ów odbiornika mo¿e u³atwiæewentualn¹ naprawê. Schemat ideowy tych odbiornikówzamieszczono w „SE” nr 10/2000, a opis naprawyw „SE” nr 11/2001.1. Blok g³owicyW odbiorniku zastosowano g³owicê firmy RWT (RealWorld Technology). Praca tej g³owicy jest kontrolowana zapomoc¹ szyny I 2 C. Sygna³ czêstotliwoœci odniesienia przeznaczonydo sterowania uk³adu scalonego syntezy czêstotliwoœci(SP5055) doprowadzony jest do wejœcia REF g³owicy z oscylatoraczêstotliwoœci zegarowej mikroprocesora IC5, za poœrednictwemtranzystora TR40 (z jego emitera). Obwody g³owicys¹ zasilane nastêpuj¹cymi napiêciami:• +9V uzyskiwanym w wyniku obni¿enia napiêcia 12V przypomocy uk³adu z tranzystorem TR9 i rezystorem nastawnymRV2 (9V ADJ), przeznaczonym do dok³adnego ustawieniawartoœci napiêcia +9V. G³owica pobiera w obwodzietego napiêcia pr¹d o wartoœci oko³o 150mA,• +5V o pr¹dzie nominalnym obci¹¿enia wynosz¹cym oko-³o 130mA. Ten obwód zasilania g³owicy zabezpieczonyjest przed nadmiernym wzrostem napiêcia przy pomocydiody Zenera D7 (6V8),• LNB przeznaczonym do zasilania konwertera antenowego(LNB),• +23V przeznaczonym do zasilania systemu strojenia g³owicy.Sygna³ wyjœciowy g³owicy VIDEO-BB jest przeznaczonydo sterowania torów sygna³u wizji i fonii odbiornika.Opis funkcji wyprowadzeñ g³owicy odbiornika przedstawionow tabeli 1.2. Tor sygna³u wizjiTabela 1. Opis funkcji wyprowadzeñ g³owicyodbiornika SRX310Nr Oznaczenie Opis funkcji1 LNB Zasilanie LNB napiêciem 13/17V2 23V Napiêcie zasilania systemu strojenia g³owicy3 ADDR Wejœcie adresowania (przy³¹czone do masy)4 REF Wejœcie sygna³u czêstotliwoœci wzorcowej (4MHz)5 SDA Szyna danych magistrali I 2 C6 SCL SzynazegaramagistraliI 2 C7 9V Napiêcie zasilania g³owicy +9V8 VIDEO BB Sygna³ wyjœciowy baseband9 5V Napiêcie zasilania g³owicy +5V10 GND MasaSygna³ wyjœciowy baseband g³owicy jest doprowadzanydo bazy tranzystora TR8. Poziom tego sygna³u jest ustawianyprzy pomocy rezystora nastawnego RV1. Prze³¹cznik S1 s³u¿ydo wyboru normalnego sygna³u wideo (VID NORM), przeznaczonegodo odbioru w paœmie Ku oraz odwróconego sygna³uwideo, przeznaczonego do odbioru w paœmie C.Z wyjœcia tranzystora TR8 sygna³ wideo baseband (BB)jest doprowadzany za poœrednictwem kondensatora C13 douk³adu wzmacniacza baseband z³o¿onego z tranzystorów TR26i TR25. Z emitera tranzystora TR25 sygna³ ten przy³¹czonyjest do wyprowadzenia 12 z³¹cza SCART (SK4), przeznaczonegodo wspó³pracy z zewnêtrznym dekoderem.Sygna³ po wzmocnieniu w stopniu z tranzystorami TR7 iTR6 oraz po przejœciu przez obwód deemfazy z³o¿ony z: R9,R10, C7 i C8, doprowadzony jest jako sygna³ DE (sygna³ wideopo deemfazie) za poœrednictwem kondensatora C14 doobwodu wzmacniacza zrealizowanego na tranzystorach TR29i TR28. Wyjœcie tego stopnia (emiter TR28) jest przy³¹czonedo wyprowadzenia 10 gniazda SCART (SK4).Po odfiltrowaniu w filtrze dolnoprzepustowym z³o¿onymz elementów: C3, C4, C5, C10, C19, L2 i L3 sygna³ wideo jestwzmacniany w dwustopniowym wzmacniaczu z tranzystoramiTR3 i TR10, a nastêpnie w stopniu z tranzystorami TR2 iTR1. Wzmocniony i uformowany sygna³ wideo PAL doprowadzonyjest do z³¹cza modu³u VIDEOCRYPT-u (SHT #2)oraz do wejœcia (n.5) uk³adu IC10, prze³¹cznika CMOS sygna³ówwideo i audio.Z emitera tranzystora TR4 sygna³ wideo PAL przesy³anyjest do n.3 (wejœcie Z0) prze³¹cznika sygna³ów wideo i audioIC1, natomiast z jego wyjœcia (n.4) do bazy tranzystora TR4.Obwód z elementami przy³¹czonymi do kolektora tranzystoraTR10 oraz tranzystorów TR5 i TR4, stanowi uk³ad klampowania(usuwania przebiegu dyspersji z sygna³u wizyjnego).Wyjœciowy sygna³ wideo z n.4 uk³adu IC10 jest przy³¹czonydo wejœcia Z0 (n.5) uk³adu IC9 stanowi¹cego prze³¹czniksygna³ów wideo i audio. Z wyjœcia tego prze³¹cznika (n.4),sygna³ wideo jest doprowadzony do uk³adu wzmacniacza-separatoraimpulsów synchronizacji z wykorzystaniem tranzystorów:TR17, TR12, TR18, TR19, TR16 i TR15. Uk³ad z tranzystoramiTR13 i TR14 formuje impulsy synchronizacji poziomejHSYNC doprowadzone do n.13 uk³adu grafiki ekranowejOSD (IC8).W uk³adzie z tranzystorami TR36 i TR37 uformowane s¹impulsy synchronizacji pionowej VSYNC, które zostaj¹ doprowadzonedo n.12 uk³adu IC8.Z emitera tranzystora TR15 sygna³ wideo steruje wejœcieVID IN (n.18) uk³adu grafiki ekranowej IC8, którego pracajest synchronizowana zegarem o czêstotliwoœci 17.73447MHz,stabilizowanego rezonatorem kwarcowym XL11. Opis funkcjiwyprowadzeñ uk³adu OSD przedstawiono w tabeli 2.Sygna³ wideo z wmiksowanymi znakami OSD poprzez stopieñwzmacniaj¹co-dopasowuj¹cy z tranzystorami TR20 i TR27jest doprowadzany do wyprowadzenia 19 gniazda SCART (SK2)oraz do wejœcia VIDEO modulatora IC7 MOD.38 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

3. Tor sygna³u foniiSygna³ baseband (AVID) z emitera tranzystora TR8 doprowadzonyjest poprzez filtr pasmowo-przepustowy z³o¿onyz: C37, L9, C84, L8 i C90 do bazy tranzystora TR38 kompensuj¹cegostraty poziomu sygna³u powodowane przez ten filtr.Z kolektora tego tranzystora wzmocniony sygna³ przy³¹czonyjest do wejœcia mieszacza MIXI (n.24) procesora fonii IC2. Wtorze fonii odbiornika wykorzystano uk³ad TDA6160-2X firmySiemens (aktualnie Infineon).Uk³ad ten spe³nia praktycznie wszystkie potrzebne funkcjetoru fonii satelitarnego odbiornika analogowego, zawiera onnastêpuj¹ce uk³ady:• mieszacz podnoœnych fonii,• przestrajany napiêciowo oscylator (VCO),• programowany dzielnik czêstotliwoœci,• dzielnik czêstotliwoœci odniesienia z oscylatorem kwarcowym,• komparator fazy,• wzmacniacz operacyjny dla filtru pêtli PLL,• interfejs I 2 C,• 3 jednakowe wzmacniacze ograniczaj¹ce FM z koincydencyjnymidemodulatorami.Uk³ad IC2 zasilany jest napiêciem +5V pochodz¹cym z regulatoraIC6. Sygna³ czêstotliwoœci wzorcowej 4MHz jest dostarczanydo wejœcia XTAL uk³adu z oscylatora kwarcowegomikroprocesora IC5.Tabela 2. Opis funkcji nó¿ek uk³adu µPD6450Nr Oznaczenie Opis funkcji1 BUSY2 CLKWejœcie informuj¹ce mikroprocesor o gotowoœciuk³adu do przyjêcia kolejnego rozkazu. Aby rozkaz by³wykonany w³aœciwie impuls STB mo¿e byæ wys³anytylko wówczas, gdy wyjœcie BUSY znajduje siê wstanie niskimWejœcie przebiegu synchronizuj¹cego odczyt bitówdanych. Stan wejœcia DATA jest wprowadzany dowewnêtrznego rejestru przesuwnego w momencieprzedniego zbocza przebiegu CLK3 STBWejœcie impulsów synchronizuj¹cych odczyt bajtów.W momencie przedniego zbocza STB nastêpujeodczyt wewnêtrznego rejestru przesuwnego iwykonanie zakodowanego w nim rozkazu4 DATA Wejœcie sygna³u danychdosterowaniauk³adem5 V DD Napiêcie zasilania +5V6 CK OUT Wyjœcie przebiegu odwróconego wzglêdem LOSC OUT7, 8 LOSC OUTWyprowadzenia przeznaczone do pod³¹czeniazewnêtrznych elementów LC oscylatora przebiegówczasowych sterowania wyœwietlaniem elementówobrazu OSD9 V SS Masa10, 11 XOSC IN12 VSYNCWyprowadzenia do pod³¹czenia rezonatorakwarcowego oscylatora wewnêtrznego przebiegusynchronizacjiWejœcie spolaryzowanych ujemnie impulsówsynchronizacji ramki13 HSYNCWejœcie spolaryzowanych ujemnie impulsówsynchronizacji linii14 VCL Wejœcie regulacji poziomu bieli znaków OSD15 VBL Wejœcie regulacji poziomu czerni t³a OSD16 VVLWyjœcie testowe (pod³¹czone poprzez rezystor R72do napiêcia zasilania +5V)17 VID OUT Wyjœcie sygna³u wideo z wmiksowanymi znakami OSD18 VID IN Wejœcie sygna³u wideoOdbiorniki SAT Amstrad: SRX310/320, SRD510/520Filtry ceramiczne XL1 i XL3 o czêstotliwoœciach œrodkowych10.70MHz oraz XL2 i XL3 o czêstotliwoœciach œrodkowych10.52MHz, stanowi¹ obwody poœredniej czêstotliwoœcisygna³u fonii dla toru stereofonicznego odbiornika. Z kolei filtrXL5 o czêstotliwoœci œrodkowej 10.70MHz stanowi obwódpoœredniej czêstotliwoœci (szerokopasmowy) dla odbioru monofonicznego.Rezonatory ceramiczne: XL6 z d³awikiem L6, XL7 z d³awikiemL7 oraz XL8 z d³awikiem L8 stanowi¹ zewnêtrzneobwody przesuwników fazowych demodulatorów FM dla torustereofonicznego oraz monofonicznego. Zewnêtrzne elementygeneratora przestrajanego napiêciem (VCO) stanowi¹: indukcyjnoœæL10, dioda pojemnoœciowa D1 oraz kondensatorC34. Napiêcie przestrajania obwodu rezonansowego VCO jestuzyskiwane na wyprowadzeniu INT (n.3) uk³adu IC2 (wyjœcieintegratora). Elementy R38 i C32 stanowi¹ zewnêtrznyfiltr pêtli PLL.Uk³ad IC2 jest programowany przy pomocy magistrali I 2 C(sygna³y SCL i SDA). Opis funkcji wyprowadzeñ uk³aduTDA6160-2X przedstawiono w tabeli 3, a jego schemat blokowyna rysunku 1.Wyjœciowe sygna³y toru stereofonicznego AF2 i AF3 doprowadzanes¹ do wejœæ IN1 oraz IN2 uk³adu dynamicznejredukcji szumów IC3 (n.2 i 12). Uk³ad ten zrealizowano woparciu o uk³ad LM1894N. Schemat blokowy tego uk³aduprzedstawiono na rysunku 2.Po redukcji szumów, sygna³y m.cz. (OUT1 i OUT2uk³adu IC3) obu kana³ów s¹ doprowadzone do prze-³¹cznika CMOS (do jego wejœæ Y0 i X1) zrealizowanegona uk³adzie IC1. Z wyjœæ tego uk³adu (odpowiednioY i X) sygna³y audio oznaczone jako WL(dla kana³u lewego) oraz WR (dla kana³u prawego),doprowadzane s¹ do stopni wzmacniaj¹cych z tranzystoramiTR11 oraz TR32, a nastêpnie do wejœæ Y0i X0 prze³¹cznika analogowego CMOS zrealizowanegona uk³adzie IC10. Wyjœcia tego prze³¹cznika (odpowiednioY i X) po³¹czone s¹ z wejœciami Y0 i X0prze³¹cznika analogowego IC9. Z wyjœæ tego prze-³¹cznika (n.15 i n.14), sygna³y m.cz. dla kana³u lewegoi prawego poprzez wtórniki emiterowe z tranzystoramiTR22 i TR21 s¹ doprowadzone do wyprowadzeñ1 i 3 gniazda SCART (SK2), gniazda SCART(SK3), do gniazd PHONO AUDIO OUT typu RCAoraz do wejœcia AUDIO modulatora IC7MOD.Na wyjœciu sygna³u m.cz. toru monofonicznego(AF1 uk³adu IC2) przy³¹czone s¹ obwody deeemfazyaudio z elementami: R27, R33 i C42 (dla deemfazy50µs) oraz z R28 i C29 (dla deemfazy J17µs), wybieranychprze³¹cznikiem S2.Kontrola wyjœæ prze³¹cznika IC1 jest realizowanapoprzez jego wejœcia A, B sygna³ami pochodz¹cymiz mikroprocesora oraz sygna³em CLAMP (ze z³¹czamodu³u VIDEOCRYPT).Wyjœcia uk³adu prze³¹cznika IC10 (X, Y, Z) s¹ uaktywnianepoprzez doprowadzenie do jego wejœæ (A,B, C), napiêcia prze³¹czaj¹cego z wyprowadzenia 8z³¹cza SCART (SK4). Wyjœcia uk³adu prze³¹cznika IC9(X, Y, Z) s¹ uaktywniane poprzez wejœcia A, B i Cprzy³¹czeniem emitera tranzystora TR35 sygna³emVCT, pochodz¹cym z portu z mikroprocesora.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 39

Odbiorniki SAT Amstrad: SRX310/320, SRD510/52028 27 262 6 bitIC :32/33prog.bus 5 bitsdividerQuarzosc.14. Zespó³ sterowaniaPraca odbiornika jest kontrolowana za pomoc¹ mikroprocesoraIC5 (68HC05C9), wspó³pracuj¹cego z pamiêci¹ danychEEPROM zrealizowan¹ na uk³adzie IC4. Komunikacja mikroprocesoraz pamiêci¹ EEPROM odbywa siê przy pomocy szeregowegointerfejsu I 2 C. Czêstotliwoœæ zegarowa mikroprocesorawynosi 4MHz i jest stabilizowana rezonatorem kwarcowymXL9. Sygna³ z tego oscylatora za poœrednictwem separatoraz tranzystorem TR40 doprowadzany jest równie¿ do uk³adusyntezy czêstotliwoœci PLL, systemu strojenia g³owicy orazdo procesora fonii TDA6160-2X. Funkcjê RESET spe³nia obwódz³o¿ony z: D2, R43 i C45 przy³¹czony do n.1 mikroprocesora.Opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesora IC5 przedstawionow tabeli 4.Uwaga: W odbiornikach Amstrad SRX310 i SRX320 stosowaneby³y mikroprocesory z programem AMS41565, natomiastpamiêci EEPROM o oznaczeniu 24C08/10P.13CH2INPUT14BYPASS2+Vs2Referencedivider:40020k3AMPCH2 CH1CH2 ID OUTPUT OUTPUT12 11 420kgm+-PD41.2V 30k25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15-+5VCOChipaddress+Vs1+f sound IFOPAMPA V = 26OPAMP700-+CH1 IO V+3120kgm+-27k-PK DET+1.2V 905AMP6GAIN8GAIN9PEAKOUTPUT AMP AMP DETECTORINPUT OUTPUT INPUT6Rys.1. Schemat blokowy uk³adu TDA6160-2X.20kVTO1CONVE-RTER10PEAKDETECTOROUTPUT7GNDRys.2. Schemat blokowy uk³adu LM1894N.78AF I9+Vs1FI I10AF II11 12FI II+Vs1FI III1314AF III2CH1INPUTTabela 3. Opis funkcji nó¿ek uk³adu TDA6160-2XNrOpis funkcji1 Oscylator kwarcowy o czêstotliwoœci 4MHz2 Wyjœcie PD / wejœcie ca³kuj¹ce (f REF ,f Cy )3456, 78Wyjœcie ca³kuj¹ce V D . Napiêcie po sca³kowaniuprzez elementy R202 i C31 przestraja diodêpojemnoœciow¹ D1Generator przestrajany napiêciowo VCO. Zewnêtrznyobwód VCOstanowi¹: L10,C34iD1Adresowanie prze³¹czania uk³adu CA (niewykorzystanew odbiorniku SRX320)Obwód demodulatora IF-1. Obwód demodulatora dlakana³u monofonicznego z elementami: XL6, L6 i R41Wyjœcie 1 m.cz. Wyjœcie sygna³u audio dla kana³umonofonicznegoObwód demodulatora IF-2. Obwód demodulatora dla9, 10 kana³u prawego toru stereofonicznego z elementami:XL7, L5 i R3911 Wyjœcie2m.cz.Wyjœcie sygna³u audio dla kana³uprawegoObwód demodulatora IF-3 Obwód demodulatora dla12, 13 kana³u lewego toru stereofonicznego z elementami:XL8, L4 i R4014 Wyjœcie3m.cz.Wyjœcie sygna³u audio dla kana³u lewego15Wejœcie 3 p.cz. Sygna³ p.cz. o czêstotliwoœci œrodkowej10.7MHz (tor stereofoniczny)16 Zasilanie czêœci analogowej Vs17Wejœcie 2 p.cz. Sygna³ p.cz. o czêstotliwoœci œrodkowej10.52MHz (tor stereofoniczny)18 Masa analogowa19Wejœcie 1 p.cz. Sygna³ p.cz. o czêstotliwoœci œrodkowej10.7MHz (tor monofoniczny szerokopasmowy)20 P.cz. odniesienia21 Wyjœcie 2 mieszacza (dla toru monofonicznego)22 Wyjœcie 1 mieszacza (dla toru stereofonicznego)23 Wejœcie odniesienia mieszacza24 Wejœcie mieszacza (sterowane sygna³em baseband)25 Masa czêœci cyfrowej26 Zasilanie czêœci cyfrowej uk³adu napiêciem Vs27 Szyna zegara SCL magistrali I 2 C28 Szyna danych SDA magistrali I 2 C5. Panel czo³owy odbiornikaPanel czo³owy odbiorników SRX320/SRD520 zawiera:dwucyfrowy wyœwietlacz LED (IC4), sterowniki wyœwietlaczaIC2 i IC3 (stanowi¹ce 8-bitowe z szeregowym wejœciem irównoleg³ym wyjœciem rejestry przesuwne), odbiornik podczerwieniIC1, wskaŸniki diodowe LED - D1 (standby) i D2(ON) oraz przyciski klawiatury lokalnej (S1÷S8).Poszczególne segmenty cyfr wyœwietlacza LED s¹ sterowanez mikroprocesora za pomoc¹ 8-bitowych rejestrów przesuwnychz szeregowymi wejœciami oraz równoleg³ymi wyjœciami,zrealizowanymi przy pomocy uk³adów IC2 i IC3. Wejœciazegarowe tych uk³adów (CLK) s¹ sterowane sygna³emLEDCLK, natomiast ich szeregowe wejœcia informacyjne (A iB) s¹ sterowane sygna³em LEDDATA. Sygna³y LEDCLK iLEDDATA s¹ doprowadzane bezpoœrednio z portów wyjœciowychmikroprocesora IC5.Panel czo³owy odbiornika SRD510 nie zosta³ wyposa¿onyw wyœwietlacz LED oraz w uk³ady nim steruj¹ce.40 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Tabela 4. Opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesora 68HC05C9Nr Oznaczenie Opis funkcji1 RESET Reset mikroprocesora2 IRQ Przy³¹czone do +5V przez rezystor 10k3 NC Nie wykorzystane4 Port PA7 Przy³¹czone do +5V przez rezystor 10k5 HS Sygna³ HS do gniazda videocryptu6 LED CLK Sygna³ zegara dla wyœwietlacza LED7 LED DATA Sygna³ danych dla wyœwietlacza LED8 SCDETECT Sygna³ przeci¹¿enia w obwodzie zasilania (przetwornicy PSU)9 DATA Sygna³ danych dla OSD10 CLOCK Sygna³ zegara dla OSD11 STROB Sygna³ strobowania dla OSD12 Port PB0 Sterowanie wejœcia A uk³adu prze³¹cznika sygna³ów (IC1)13 DISH A/B6. Zasilacz odbiornikaSterowanie wejœciami A i B z LNB poprzez napiêcie uzyskiwane zwyprowadzenia 14 z³¹cza SCART (SK4)14 Port PB2 Sterowanie wejœcia B uk³adu prze³¹cznika sygna³ów (IC1)15 SDA Szyna danych magistrali I 2 C16 SCL Szyna zegara magistrali I 2 C17 HVWyjœcie sterowania zmian¹ polaryzacji H/V poprzez zmianênapiêcia zasilania LNB18 STANDBY Wyjœcie sygna³u sterowania stanem odbiornika czuwanie - praca19 PAY Sygna³ PAY ze z³¹cza videocryptu20 VSS Masa21÷23 CO1÷CO3 Sterowanie z klawiatury lokalnej odbiornika24 TVS Sterowanie z³¹czem SK2 (wypr.8)25 VCS Sterowanie wejœciamiA,B,C26 LNBPWR Wyjœcie sygna³u sterowaniadlaza³¹czenia napiêcia zasilania LNB27 VCT Sygna³ VCT dla dekodera videocryptu28 RESETDEC Reset dla dekodera videocryptu29÷31 R01÷R03 Sterowanie z klawiatury lokalnej odbiornika32 LED233 LED1Sterowanie diod¹ LED D2 (zielona) sygnalizuj¹c¹ stan za³¹czeniaodbiornika (ON)Sterowanie diod¹ LED D1 (czerwona) sygnalizuj¹c¹ stan czuwaniaodbiornika - STAND BY)34 VCS Sygna³ VCS (videocryptu z wyprowadzenia 8 gniazda SCART - SK3)35 NC Nie wykorzystane36 BUSY Sygna³ dla OSD37 IR Wejœcie sygna³u z odbiornika podczerwieni (IR SENSOR)38, 39 OSC2, OSC1 Wyprowadzenia dla pod³¹czenia rezonatora kwarcowego40 VDD Napiêcie zasilania +5VDOdbiornik wyposa¿ony jest w zasilacz pracuj¹cy w oparciu oprzetwornicê napiêcia. W przetwornicy zastosowano sterownikIC600 (UC3842), wspó³pracuj¹cy z bipolarnym tranzystoremkluczuj¹cym TR600 oraz z transformatorem impulsowym T600.Czêstotliwoœæ pracy wewnêtrznego generatora uk³aduUC3842 zale¿y od wartoœci rezystora R613 oraz pojemnoœciC615. Uk³ad UC3842 zawiera obwody pozwalaj¹ce kontrolowaæpr¹d wyjœciowy. Pojawienie siê impulsu wyzwalaj¹cegotranzystor TR600 inicjowane jest przez generator. Impuls wyzwalaj¹cykoñczy siê, gdy wartoœæ pr¹du p³yn¹cego przez uzwojenie1-5 transformatora przetwornicy T600 przekroczy prógustalony na wyjœciu wzmacniacza b³êdu (n.1 uk³adu UC3842).Uk³ad komparatora próbki pr¹du tranzystora TR600 (napiêciena równolegle po³¹czonych rezystorach R609 i R610) iwewnêtrzny uk³ad zatrzasku powoduj¹, ¿e na wyjœciu uk³adusterownika (n.6) pojawia siê jeden impuls wyzwalaj¹cy pod-Odbiorniki SAT Amstrad: SRX310/320, SRD510/520czas jednego cyklu generatora. Napiêciena rezystorach R609 i R610 (na emiterzetranzystora kluczuj¹cego TR600) jestmonitorowane przez komparator próbkipr¹du wyjœciowego, stanowi¹cy wewnêtrznyblok uk³adu UC2842. W przypadkuzmiany obci¹¿enia poza dopuszczalnegranice, uk³ad ustawia próg tegokomparatora na 1V ograniczaj¹c maksymalnyimpuls pr¹du w obci¹¿eniu.Napiêcie zasilania uk³adu doprowadzonedo n.7 oraz wyjœciowe napiêcieodniesienia (n.8) s¹ monitorowaneprzez niezale¿ne komparatory. Komparatornapiêcia zasilania VCC identyfikujenapiêcie z zakresu 16÷10V (zakreshisterezy). Zakres histerezy napiêciaodniesienia VREF dzia³a w granicach3.6÷3.4V. Opis uk³adów seriiUC3842 zamieszczony zosta³ w „SE”nr 6/2000.Poziom napiêcia wyjœciowego +5Vjest kontrolowany poprzez pêtlê sprzê-¿enia zwrotnego z wykorzystaniem Ÿród³anapiêcia odniesienia IC602 i transoptoraIC601 zapewniaj¹cego izolacjêobwodów wyjœciowych od obwodówwejœciowych przetwornicy. Wyjœcietransoptora (emiter jego optotranzystora)jest przy³¹czony za poœrednictwemdzielnika R615 i R616 do wejœciasprzê¿enia zwrotnego sterownikaIC600 (n.2). Poziom napiêcia wyjœciowego+5V jest ustawiany przy pomocyrezystora nastawnego RV600.Napiêcie zasilania LNB uzyskiwanejest na kolektorze tranzystoraTR303, którego baza jest sterowana zwyjœcia komparatora/wzmacniaczaoperacyjnego IC300. Poziom napiêciazasilania LNB (dla okreœlonej polaryzacjiH lub V) jest uzyskiwany przypomocy sygna³u HV (z mikroprocesora)doprowadzonego do tranzystora TR1, a nastêpnie do wejœciaodwracaj¹cego (n.2) komparatora IC300. Wartoœæ napiêciazasilania dla polaryzacji V jest ustawiana rezystorem nastawnymRV1. Obwód z rezystorem R308 wraz z tranzystoremTR302 stanowi czujnik zabezpieczenia przed nadmiernym wzrostempr¹du w obwodzie zasilania LNB. Spadek napiêcia na rezystorzeR308 (jego progowa wartoœæ wynosi oko³o 0.5÷0.6V)powoduje otwarcie tranzystora TR302, zmianê poziomu napiêciana wejœciu nieodwracaj¹cym uk³adu IC300, zmianê stanujego wyjœcia i w efekcie wy³¹czenie tranzystora TR303.Analogiczna sytuacja (za poœrednictwem tranzystora TR300)wystêpuje w przypadku pojawienia siê sygna³u steruj¹cegoLNBPWR pochodz¹cego z mikroprocesora, przeznaczonego dosterowania za³¹czeniem/wy³¹czeniem napiêcia zasilania LNB.Napiêcie +12V uzyskiwane jest na emiterze tranzystoraTR304 (w uk³adzie z drugim komparatorem uk³adu IC300).}SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 41

Dane serwisowe uk³adu TA8867AN firmy ToshibaDane serwisowe uk³adu TA8867AN firmy ToshibaMarian BorkowskiUk³ad TA8867AN jest procesorem sygna³u wideo,chrominancji oraz sygna³ów steruj¹cych uk³adamiwykonawczymi linii i ramki. Jest on przystosowany dopracy w standardzie PAL i NTSC. Znalaz³ on miêdzyinnymi zastosowanie w odbiornikach firmy Orion.Schemat blokowy procesora TA8867AN przedstawiono narysunku 1. Do jego cech charakterystycznych zaliczyæ nale¿y:• poprawê wyrazistoœci obrazu,• utrzymywanie poziomu czerni,• redukcjê zak³óceñ sygna³u wideo,• automatyczne dostrojenie siê do linii opóŸniaj¹cej 1H,• wyjœcie sygna³ów ró¿nicowych koloru,• wyjœcie sygna³ów RGB,• podwójn¹ pêtlê ARCz,• automatyczn¹ identyfikacjê czêstotliwoœci odchylania pionowego(50/60Hz),• uk³ad zabezpieczenia przed promieniowaniem X,• wymuszone prze³¹czanie czêstotliwoœci ramki 50/60Hz,• wejœcie sygna³ów RGB,W tabeli 1 zamieszczono wartoœci napiêæ na wybranychnó¿kach tego uk³adu, a jego schemat aplikacyjny pokazano narysunku 2.Opis wyprowadzeñn.1 – Rezonator ceramiczny s³u¿¹cy do ustalenia czêstotliwoœcioscylacji w³asnych wewnêtrznego generatora, która wynosi32f H .n.2 – Filtr generatora linii.n.3 – Filtr uk³adu kontroli fazy impulsów linii.n.4 – Do tej nó¿ki do³¹czony jest kondensator kszta³tuj¹cy pi-³okszta³tny impuls odchylania poziomego.n.5 – Wejœcie impulsów synchronizacji. Typowa wartoœæ tychimpulsów wynosi 2V PP .n.6 – Wejœcie sygna³u luminancji.n.7 – Uk³ad odtwarzania sk³adowej sta³ej. Pojemnoœæ kondensatora,do³¹czonego do tej nó¿ki powinna wynosiæ oko³o10µF. Natomiast dla 100% odtwarzania sk³adowej sta³ejnó¿ka ta nie powinna byæ pod³¹czona (powinna wisieæ wpowietrzu).n.8 – Filtr uk³adu detekcji impulsów czerni dla obwodu ustalaniapoziomu czerni. W celu zablokowania uk³adu ustalaniapoziomu czerni, nale¿y na tej nó¿ce zapewniæ napiêciew zakresie 3÷5V.n.9 – Uk³ad regulowanego opóŸnienia sygna³u dla polepszeniawyrazistoœci obrazu. Je¿eli do tej nó¿ki zostanie doprowadzonenapiêcie z zakresu 0÷5V, to czas opóŸnienia w zale¿noœciod wartoœci tego napiêcia mo¿e siê zmieniaæ w za-48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 2550 / 60 switch50 / 60 ident.CoincidencedetectorV. CounterV. outH. CounterH. outBlankingswitchLinear RGB interfaceClampSharpnessYNRL.P.F.MatrixContrastTA8867AN32f VCOHYNRSharpnessApa. CTRL,YNRColor,contrastPhasecomparatorSync. Sep.PedestalclampBlack stretchDC res. rat.correctionClampVCXOPhasecomparatorChromademo.ColorkillerACC amp.BlankingswitchGain adj.Phase adj.50/60switchDL amp.50 / 60 ident.123456789101112131415161718192021222324Rys.1. Schemat blokowy uk³adu TA8867AN.42 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Dane serwisowe uk³adu TA8867AN firmy ToshibaTabela 1. Napiêcia na wybranych nó¿kachuk³adu TA8867ANNrWartoœæ [V]nó¿ki Min. Typ. Maks.1 5.0 5.9 7.02 6.5 7.5 8.53 3.0 3.9 4.85 1.5 2.3 3.16 3.0 3.8 4.58 5.0 5.9 6.89 2.5 3.5 4.510 4.5 5.2 6.111 4.5 5.2 6.113 3.5 5.0 6.515 5.5 6.5 7.516 4.0 4.8 5.617 4.0 4.8 5.618 3.7 4.5 5.319 3.0 3.8 4.621 3.7 4.5 5.224 4.5 5.2 6.025 0.232 4.333 4.334 4.337 3.539 3.541 3.5Warunki pomiaruBrak sygna³uwejœciowegoBrak sygna³uwejœciowegoBrak sygna³uwejœciowegoBrak sygna³uwejœciowegoNapiêcie na n.30równe 2.5VNapiêcie na n.31równe 2.5Vkresie 125÷210ns. Z kolei, je¿eli ta nó¿ka nie zostanie pod-³¹czona (wisi w powietrzu), to czas opóŸnienia wynosi150ns.n.10 – Wejœcie sygna³u ró¿nicowego koloru B-Y,n.11 – Wejœcie sygna³u ró¿nicowego koloru R-Y,n.12 – Zasilanie uk³adów obróbki sygna³u wideo i chrominancji(8.1÷9.9V), zalecana wartoœæ to 9V.n.13, 15 – Rezonator demodulatora chrominancji.n.14 – Filtr wewnêtrznych uk³adów przetwarzania sygna³u.n.16 – Wyjœcie sygna³u ró¿nicowego R-Y.n.17 – Wyjœcie sygna³u ró¿nicowego B-Y.n.18 – Filtr wy³¹cznika koloru. Je¿eli wy³¹cznik koloru jest wstanie aktywnym (kolor wy³¹czony), to na tej nó¿ce wystêpujenapiêcie równe 4.5V. W przypadku odbioru sygna³u wstandardzie PAL, napiêcie na tej nó¿ce powinno wynosiæ5.2V, a dla standardu NTSC jest ono równe 3.8V.n.19 – Wejœcie sygna³u chrominancji.n.20 – Masa obwodów wideo i chrominancji.n.21 – Wejœcie sygna³u chrominancji po przejœciu przez liniêopóŸniaj¹c¹. Nó¿ka ta pe³ni równie¿ inn¹ funkcjê, a mianowicies³u¿y do wymuszenia odpowiedniej czêstotliwoœciodchylania pionowego. Je¿eli zostanie na ni¹ podanenapiêcie wy¿sze ni¿ 5.8V to wymuszona zostaje czêstotliwoœæramki równa 50Hz. Natomiast przy napiêciu na tejnó¿ce mniejszym ni¿ 3.8V, czêstotliwoœæ ramki bêdzie wynosi³a60Hz. Je¿eli nie zostanie podane napiêcie wymuszaj¹ceczêstotliwoœæ lub doprowadzone napiêcie bêdzie mia-³o wartoœæ 4.5V, wybór czêstotliwoœci ramki bêdzie odbywa³siê automatycznie, w zale¿noœci od czêstotliwoœci impulsówsynchronizuj¹cych.n.22 – Kondensator koryguj¹cy fazê sygna³u po przejœciu przezliniê opóŸniaj¹c¹.n.23 – Korekcja wzmocnienia sygna³u po przejœciu przez liniêopóŸniaj¹c¹.n.24 – Wyjœcie sygna³u, który jest podawany na liniê opóŸniaj¹c¹.Nó¿ka ta umo¿liwia identyfikacjê czêstotliwoœci wyjœciowychimpulsów ramki. Je¿eli napiêcie sta³e na niej wynosi5.3V, wówczas czêstotliwoœæ ramki jest równa 50Hz, aje¿eli napiêcie to jest równe 3.3V, to odchylanie pionowepracuje z czêstotliwoœci¹ 60Hz.n.25 – Identyfikacja faktu odbioru sygna³u wideo. Je¿eli uk³adnie zidentyfikuje impulsów synchronizacji odchylania pionowego,traktowane to jest jako brak sygna³u i na nó¿ce tejbrak jest napiêcia (0V). W przypadku zidentyfikowaniaimpulsów synchronizacji ramki i braku identyfikacji standardusygna³u koloru napiêcie na n.25 wynosi 2.5V. Z kolei,gdy dokonana zosta³a identyfikacja sygna³u synchronizacjiramki i standardu odbieranego sygna³u chrominancji,napiêcie to jest równe 5V.n.26 – Sterowanie uk³adem redukcji szumów sygna³u luminancji.Napiêcie steruj¹ce zawarte jest w zakresie 0÷5V.Je¿eli wartoœæ tego napiêcia roœnie, wzrasta równie¿ poziomredukcji szumów.n.27 – Sterowanie uk³adem regulacji wyrazistoœci obrazu. Równie¿wartoœæ napiêcia steruj¹cego mieœci siê w zakresie0÷5V. Zwiêkszanie poziomu wyrazistoœci powodowane jestwzrostem napiêcia steruj¹cego. Je¿eli napiêcie na tej nó¿cebêdzie równe napiêciu zasilaj¹cemu, poziom wyjœciowychsygna³ów RGB ustalony jest na 3.3V.n.28 – Sterowanie zabarwieniem obrazu (NTSC). Napiêcia steruj¹cezawarte s¹ w zakresie 0÷5V i wzrost tego napiêciarównie¿ powoduje zwiêkszenie fazy demodulowanego koloru.Je¿eli napiêcie na tej nó¿ce jest mniejsze ni¿ 1V, wówczasodbierany jest sygna³ w standardzie PAL i uk³ad regulacjizabarwienia jest wy³¹czony. Dla standardu PAL zalecasiê po³¹czenie tej nó¿ki z mas¹.n.29 – Regulacja nasycenia kolorów (0÷5V).n.30 – Regulacja kontrastu. Zakres regulacji wynosi 0÷5V, zewzrostem tego napiêcia roœnie kontrast.n.31 – Regulacja jaskrawoœci. Zakres regulacji równie¿ wynosi0÷5V, ze wzrostem tego napiêcia zwiêksza siê jaskrawoœæobrazu.n.32 – Wejœcie sygna³u koloru czerwonego (R).n.33 – Wejœcie sygna³u koloru zielonego (G).n.34 – Wejœcie sygna³u koloru B.n.35 – Nó¿ka prze³¹czania sygna³ów. Je¿eli napiêcie doprowadzonedo tej nó¿ki jest mniejsze ni¿ 0.5V, sygna³ telewizyjnyjest wyprowadzony jako sygna³y RGB. W przypadku, gdynapiêcie to jest wiêksze od 1V, wejœciowe sygna³y RGB s¹wyprowadzone na wyjœcia RGB. Natomiast gdy jest onowiêksze ni¿ 6.5V, kontrast jest ograniczony do –6dB.n.36 – Filtr uk³adu klampowania sygna³u R.n.37 – Wyjœcie sygna³u R.n.38 – Filtr uk³adu klampowania sygna³u G.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 43

10µ+0.01µ9V10k0.47µWyjœcie impulsów VWygaszanie HWyjœcie impulsów HZabezpieczenieprzed promieniowaniem XBDo bloku kineskopuG0.1µR0.1µ48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25Fast blanking0.1µBWejœcia RGBGRJaskrawoœæ0.1µ 0.1µ 0.1µKontrastNasycenieOdcieñ koloruWyrazistoœæRedukcja szumówluminancjiDetektorkoincydencyjnyTA8867AN47010.01µ2 3 41µ + 22n 3.9n5.6k560.1µ0.1µ7+891011+4.7µ 4.7µ+ +0.01µ10µ+120.01µ3k131.5k33p14151.5k33p0.01µ2.2µ1.5k16R-YB-Y17 180.1µ30µH19 20 2110p18p8203900.01µ4.7µH2223+1µ + 1µ1HDL240.01µ39013µHWe. CVBS9VRys.2. Schemat aplikacyjny uk³adu TA8867AN.n.39 – Wyjœcie sygna³u G.n.40 – Filtr uk³adu klampowania sygna³u B.n.41 – Wyjœcie sygna³u B.n.42 – Masa uk³adów synchronizacji.n.43 – Wejœcie uk³adu zabezpieczenia przed promieniowaniemX. Je¿eli na tej nó¿ce wartoœæ napiêcia jest wiêksza ni¿ 3.3V,wówczas wyjœciowe impulsy odchylania poziomego s¹ zablokowane(na wyjœciu tym jest 0V). Sytuacja taka trwa takd³ugo, jak d³ugo napiêcie zasilania obwodów odchylania(n.48) bêdzie mniejsze ni¿ 3V.n.44 – Wyjœcie impulsów odchylania poziomego, ich amplitudawynosi 5V PP .n.45 – Wygaszanie H.n.46 – Wyjœciowe impulsy odchylania pionowego.n.47 – Filtr separatora impulsów odchylania pionowego.n.48 – Zasilanie uk³adów synchronizacji i odchylania, wartoœænapiêcia powinna zawieraæ siê w przedziale 8.1÷9.9V. }

Opis monitora NEC JC-1531Opis monitora NEC JC-1531 (cz.3 - ost.)Marian BorkowskiW czêœci pierwszej i drugiej omówiona zosta³azasada dzia³ania monitora JC1531. Ostatnia czêœætego artyku³u poœwiêcona zosta³a omówieniu problemówserwisowych tego monitora.14. Lokalizacja uszkodzeñ14.1. Brak rastru14.1.1. Po sprawdzeniu poprawnoœci wszystkich po³¹czeñw monitorze nale¿y sprawdziæ napiêcie 150V i 80V. Pomiarudokonujemy po wyjêciu wtyku doprowadzaj¹cego te napiêciado poszczególnych bloków monitora. Napiêcie 150V powinnomieæ wartoœæ wiêksz¹ ni¿ 150V, a napiêcie 80V powinnobyæ w przybli¿eniu równe wartoœci znamionowej (80V). Mo¿-na równie¿ sprawdziæ wartoœæ napiêcia 24V, które nie powinnoodbiegaæ zbytnio od tej wartoœci. Je¿eli w wyniku pomiarówwartoœci tych napiêæ odbiegaj¹ znacznie od wymienionychwy¿ej wartoœci, nale¿y wy³¹czyæ monitor i pod³¹czyæ dotych ga³êzi obci¹¿enie zastêpcze, jak pokazano na rysunku 20.Wartoœci rezystorów i odpowiadaj¹cy im pr¹d zamieszczonow tabeli 2. Po pod³¹czeniu obci¹¿enia zastêpczego nale¿y odczekaæco najmniej 60 sekund i dopiero po tym czasie w³¹czyæzasilanie. Wartoœci napiêæ przy obci¹¿eniu zastêpczym powinnymieæ nastêpuj¹ce wartoœci:• 150V±5%,• 80V±1%,• 24V±5%.14.1.2. W przypadku niew³aœciwych wartoœci tych napiêænale¿y sprawdziæ wartoœæ napiêcia zasilaj¹cego i bezpiecznikF601. Je¿eli elementy te oka¿¹ siê sprawne, oznacza to uszkodzenieprzetwornicy. Naprawie przetwornicy poœwiêcony zosta³oddzielny punkt.Je¿eli wartoœci mierzonych napiêæ s¹ w³aœciwe, nale¿y pod³¹czyæwtyk rozprowadzaj¹cy je do uk³adów monitora i zmierzyæich wartoœæ na wyprowadzeniach tego wtyku. Ich wartoœcipowinny odpowiadaæ napiêciom nominalnym. W przypadku,gdy tak nie jest nale¿y:• dla napiêcia 150V sprawdziæ:C541, C521, D508, Q510, Q505,K1K2K3K4150V80V24VMasaR3R2R1Rys.20. Pod³¹czenieobci¹¿enia zastêpczegow celusprawdzenianapiêæ wyjœciowychzasilacza.D509, C522, D557, D503 i D504,• dla napiêcia 80V sprawdziæ:C762, C763 i IC703,• dla napiêcia 24V sprawdziæ:IC553, C404, IC401, C553, IC551,C4C9,C5H2, IC4A1, IC5A2.14.1.3. Sprawdziæ napiêcie¿arzenia kineskopu. Je¿eli jestjego brak lub jest niew³aœciwenale¿y sprawdziæ: C558, C557,C899, IC854, C561, IC552,D553, C559, C555, C556, D551,Q552, Q554, Q551 i C562.14.1.4. Brak rastru mo¿e byæTabela 2PunktpomiarowyWartoœænapiêciaOznaczenierezystoraWartoœæ pr¹duirezystancjiobci¹¿eniaK1 150V R180mA, 2.6k±10% 40WK2 80V R2 0A rozwarcieK3 24V R30.6A, 33R±10% 43Wrównie¿ spowodowany brakiem wysokiego napiêcia, któregowartoœæ œrednia wynosi oko³o 24kV.14.1.4.1. Je¿eli wysokie napiêcie jest równe 0V nale¿y sprawdziæczy na bazie tranzystora Q513 wystêpuj¹ impulsy steruj¹ce.Je¿eli w wyniku pomiaru oka¿e siê, ¿e impulsy tewystêpuj¹ nale¿y sprawdziæ: Q513, Q514, Q515, Q517,D518 i T503. W przypadku braku impulsów steruj¹cych nabazie Q513 nale¿y sprawdziæ czy s¹ impulsy steruj¹ce nabazie Q553, je¿eli tak, to nale¿y sprawdziæ modu³ zabezpieczaj¹cyPWE-316. Natomiast przy braku tych impulsówsprawdziæ tranzystor Q553.14.1.4.2. Je¿eli stwierdzono brak impulsów na bazie Q553nale¿y sprawdziæ wartoœæ impulsów na n.4 uk³adu IC501,ich amplituda powinna wynosiæ oko³o 12V. Je¿eli impulsyte wystêpuj¹ i maj¹ w³aœciw¹ wartoœæ nale¿y sprawdziæ:IC501, IC552 oraz napiêcie zasilania 12V. W przypadkugdy na n.4 IC501 brak jest impulsów lub maj¹ niew³aœciw¹wartoœæ sprawdziæ nale¿y poprawnoœæ impulsów na wyprowadzeniu16 bloku PWE-366A.14.1.4.3. Je¿eli stwierdzimy obecnoœæ tych impulsów na wyprowadzeniu16 bloku PWE-366A, nale¿y z kolei upewniæsiê czy wystêpuj¹ równie¿ impulsy na wyprowadzeniach16 i 17 bloku PWE-388. Je¿eli jest ich brak sprawdziæ trzebaczy wystêpuje przebieg pi³okszta³tny na n.14 uk³aduIC5A5 o czêstotliwoœci linii. W przypadku jego braku nale-¿y sprawdziæ: IC5A3, ZD8P0, Q8P1, D8P0, IC5A5, Q5A6i ZD5A3, a gdy zostanie stwierdzona obecnoœæ tego przebiegunale¿y sprawdziæ: IC5A3, IC5A5 i D5A9.14.1.4.4. Je¿eli wystêpuje przebieg na wyprowadzeniach 16 i17 bloku PWE-388 sprawdziæ nale¿y napiêcia na nó¿kachuk³adu IC5A3 i sam ten uk³ad. Je¿eli uk³ad ten jest sprawny,sprawdziæ IC5A5 i IC5A5.14.1.4.5.W przypadku braku przebiegu na wyprowadzeniu 16bloku PWE-366A sprawdziæ napiêcie na wyprowadzeniu24 tego bloku. Napiêcie to powinno wynosiæ oko³o 12V.Jeœli stwierdzimy brak tego napiêcia nale¿y sprawdziæ:IC5A1, C564, C551, IC553, C553, IC551.14.1.4.6. Je¿eli na wyprowadzeniu 24 PWE-366A jest 12V sprawdziænale¿y czy s¹ impulsy wejœciowe generatora linii. W tymcelu nale¿y sprawdziæ czy wystêpuje przebieg na wyprowadzeniu15 bloku PWE-366A. Je¿eli tak, to sprawdziæ nale¿y:Q501, Q502, Q5A3, IC5A6 i IC5A2. Natomiast je¿eli przebieguna wyprowadzeniu 15 nie ma, sprawdziæ napiêcie zasilaniauk³adu IC801 (n.16), które powinno wynosiæ 12V.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 1

Opis monitora NEC JC-153114.1.4.7. Je¿eli na n.16 IC801 brak jest 12V sprawdziæ IC801i C807, natomiast je¿eli napiêcie to jest prawid³owe nale¿ysprawdziæ czy do n.6 IC801 dochodz¹ impulsy synchronizacji.Jeœli nie, to sprawdziæ nale¿y: D801, D802, C812,C817, Q801, C802, LC802, D706, D712, IC4A6 i IC801.14.1.4. 8. Je¿eli na n.6 IC801 wystêpuj¹ impulsy synchronizacji,a mimo to brak jest wysokiego napiêcia sprawdziæ nale-¿y IC801 lub IC4A6.14.1.4. 9. Je¿eli wartoœæ wysokiego napiêcia jest niew³aœciwa,sprawdziæ nale¿y: ZD507, Q517, R540.14.1.5. Je¿eli wysokie napiêcie jest prawid³owe sprawdziænale¿y wartoœæ napiêcia ostroœci, która powinna zawieraæ siêw zakresie 250÷900V. Je¿eli napiêcie to jest za du¿e to uszkodzonyjest transformator T503.14.2. Obraz za jasny lub za ciemny14.2.1. Do wejœcia monitora pod³¹czyæ generator pola bia-³ego i sprawdziæ przebiegi w punktach TP901 (R), TP902 (G)i TP903 (B).14.2.1.1. Je¿eli brak jest impulsów w punktach TP901(R),TP902(G) i TP903(B) nale¿y podaæ test pola czarnego isprawdziæ czy w tych punktach amplituda impulsów klampowaniawynosi 10V PP . Je¿eli nie ma tych impulsów nale¿ysprawdziæ czy do n.6 i 8 uk³adu IC801 docieraj¹ impulsysynchronizacji. W przypadku ich braku nale¿y sprawdziæ:D706, D707, D713, LC802, LC803, Q801, Q802. Natomiastje¿eli impulsy te wystêpuj¹, przyczyn¹ zbyt jaskrawego (lubzbyt ciemnego obrazu) mog¹ byæ: IC801, LC801 lub IC851.14.2.1.2. Je¿eli dotychczasowe dzia³ania nie spowodowa³ypojawienia siê sygna³ów RGB w punktach: TP901 (R),TP902 (G) i TP903 (B) sprawdziæ nale¿y przebiegi na nó¿-kach: 24, 20 i 16 uk³adu IC701, przebiegi te powinny byæ wprzybli¿eniu takie same. Je¿eli oka¿e siê, ¿e warunek tennie jest spe³niony sprawdziæ nale¿y uk³ad IC701. Nieprawid³oweimpulsy w punkcie TP901 (R) mo¿e powodowaæuszkodzenie nastêpuj¹cych elementów: IC703, Q750R,Q780R lub Q781R. Natomiast dla sygna³ów B i G nale¿ysprawdziæ odpowiednie elementy (analogicznie jak dla toruR) w torach tych sygna³ów.14.2.1.3. Przyczyn¹ niew³aœciwej jaskrawoœci obrazu mo¿erównie¿ byæ niew³aœciwe dzia³anie regulacji kontrastu. Je-¿eli zwiêkszamy kontrast to napiêcie w punktach TP901 (R),TP902 (G) i TP903 (B) powinno rosn¹æ, jeœli tak nie jest, tosprawdziæ nale¿y: Q721, Q722, IC853 i IC859. Po stwierdzeniuprawid³owej pracy uk³adu sterowania kontrastemprzy tego typu usterce sprawdziæ nale¿y: D701, D702, D703,D704, D708, D709, D710, IC703, IC702 i IC701.14.2.2. Po pod³¹czeniu do wejœcia monitora testu pola bia-³ego nale¿y równie¿ sprawdziæ czy w punktach TP901 (R),TP902 (G) i TP903 (B) napiêcie sta³e wynosi 85±6V.14.2.2.1. Je¿eli w punktach tych napiêcie jest inne nale¿y sprawdziænapiêcie 120V, je¿eli jest ono niew³aœciwe, to znaczyto, ¿e uszkodzony mo¿e byæ kondensator C786 i diodyZD557÷ZD565.14.2.2.2. Je¿eli w punktach TP901 (R), TP902 (G) i TP903 (B)jest 85±6V sprawdziæ nale¿y regulacjê jaskrawoœci, którejzwiêkszanie powinno powodowaæ zwiêkszenie napiêcia wtych punktach. Jeœli tak nie jest nale¿y sprawdziæ: Q780R,Q781R i IC704 dla napiêcia w punkcie TP901(R). Dla napiêæw punktach TP902 (G) i TP903 (B) nale¿y sprawdziæodpowiednie elementy (analogicznie jak dla toru R) w torachsygna³ów koloru zielonego i niebieskiego. Je¿eli regulacjajaskrawoœci dzia³a poprawnie to w celu eliminacji usterkipowoduj¹cej niew³aœciw¹ jaskrawoœæ sprawdziæ nale¿y:IC704, IC854 i IC859.14.2.3. Je¿eli w punktach TP901 (R), TP902 (G) i TP903 (B)napiêcie jest w³aœciwe przy teœcie pola bia³ego (85±6V), sprawdziænale¿y wysokie napiêcie, które powinno wynosiæ 24kV. Jeœlijest ono niew³aœciwe nale¿y postêpowaæ zgodnie z procedur¹przedstawion¹ w punkcie 14.1.4.14.2.3.1. Je¿eli wysokie napiêcie jest prawid³owe zmierzyænale¿y napiêcie siatki drugiej, które powinno byæ zawartew zakresie 250÷900V. Jeœli to napiêcie jest za wysokieuszkodzony mo¿e byæ transformator T503. Natomiast jeœlijest ono prawid³owe to podejrzewaæ nale¿y, ¿e niew³aœciw¹jaskrawoœæ mo¿e powodowaæ uszkodzenie kineskopu.14.3. Brak odchylania poziomego14.3.1. Sprawdziæ napiêcie 150V, jeœli jest niew³aœciwepostêpowaæ zgodnie z punktem 14.1.1. Je¿eli po tym sprawdzeniuoka¿e siê, ¿e napiêcie 150V nadal jest niew³aœciwe, tonale¿y sprawdziæ nastêpuj¹ce elementy: Q510, Q505, D508,C521, C522, C541, C535, Q517, Q515, C539 i D518.14.3.2. Jeœli oka¿e siê, ¿e napiêcie 150V jest poprawnesprawdziæ nale¿y przebieg na wyprowadzeniu 17 bloku PWE-388, jeœli jest on w³aœciwy, to przyczyn¹ braku odchylania poziomegomo¿e byæ uszkodzenie jednego z nastêpuj¹cych elementów:Q518, Q519, D506, C520 i Q510.14.3.3. Jeœli przebieg na wyprowadzeniu 17 bloku PWE-388jest niew³aœciwy postêpowaæ nale¿y zgodnie z punktem 14.1.4.3.Sprawdziæczy napiêciezasilania IC851wynosi 5VTakSprawdziænapiêcie nan.7 IC859(powinno byæ11.4V)TakSprawdziæczy na n.10 IC5A1jest 12V oraz czyna n.1 IC5A1 s¹ impulsysynchronizacji H,a na n.12 sygna³wyjœciowyTakNieNieSprawdziæ: IC5A2, VR501 oraz VR502NieSprawdziæ: C874A, IC853,IC855, IC854, IC856, IC864oraz IC851Sprawdziæ: IC859, IC852, IC851oraz napiêcie zasilania 12VSprawdziæ: IC5A1, IC5A6, Q5A3,IC5A2, IC4A6 oraz napiêcie 12VRys.21. Algorytm postêpowania w przypadku niestabilnoœciimpulsów synchronizacji odchylaniapoziomego.2 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Opis monitora NEC JC-153114.4. Brak odchylania pionowego14.4.1. Sprawdziæ przebieg na n.12 uk³adu IC401. Jeœli jestprawid³owy sprawdziæ nale¿y po³¹czenia przy cewkach odchylaniapionowego i elementy miêdzy cewkami a n.12 IC401.Natomiast jeœli przebieg na n.12 IC401 jest niew³aœciwy sprawdziæczy na n.1 tego uk³adu jest 12V, a na n.8 napiêcie powinnowynosiæ 24V.14.4.2. Jeœli brak jest napiêæ na n.1 lub 8 uk³adu IC401nale¿y sprawdziæ: C401, C562, IC552, IC401, C402 oraz liniêzasilania 24V. Gdy napiêcia te s¹ prawid³owe sprawdziæ: IC851,IC4A6, Q4A1, IC4A1.14.4.3. Jeœli dotychczasowe poszukiwania nie da³y pozytywnychrezultatów nale¿y sprawdziæ przebieg na n.6 IC401 ije¿eli jest on niew³aœciwy sprawdziæ: IC4A1, IC401, C4H0,Q4A2 i Q4A3. Natomiast jeœli jest on prawid³owy sprawdziænapiêcie na n.12 IC4A1, które powinno wynosiæ 18V, na n.16tego uk³adu powinno ono wynosiæ 24V, a na n.36 powinnobyæ równe –5V.14.5. Niestabilne impulsy synchronizacjiW przypadku niestabilnoœci impulsów synchronizacji poziomejnale¿y postêpowaæ zgodnie z algorytmem przedstawionymna rysunku 21.Sprawdziæwartoœæ wysokiegonapiêcia(22.5÷25kV)TakSprawdziæczy zmienia siênapiêcie na n.26IC4A1 podczaszmiany wysokoœciobrazuTakSprawdziæczy zmienia siênapiêcie na n.18IC4A1 podczaszmiany wysokoœciobrazuTakNieNieNieSprawdziæ obwód wytwarzaniawysokiego napiêciaSprawdziæ: IC852, IC851 oraznapiêcie 12V i 5VSprawdziæ: IC4A1 oraznapiêcia 18V i 24VSprawdziæprzebieg na n.4IC401NieUszkodzony jest IC4A1Zmierzyænapiêcie pomiêdzypunktem K1 i mas¹bloku PWE-384A(150V)TakSprawdziæ obwód wytwarzaniawysokiego napiêciaTakUszkodzenie IC401NieSprawdziæprzebieg nan.1 IC5A4NieSprawdziænapiêcie na n.13uk³adu IC852, którepowinno siê zmieniaæw trakcie zmianywymiarów obrazuTakSprawdziæprzebieg nabramce Q510TakSprawdziæ: Q510, T502,napiêcie 150V oraz Q505TakNieNieSprawdziæ poprawnoœæ dzia³aniabloku PWE-388Sprawdziæ IC852 i IC851Sprawdziæ: Q518, Q519, Q510,IC5A4, ZD570, Q5A6, IC5A5oraz napiêcie 18VRys.22. Algorytm postêpowania przy niew³aœciwychwymiarach obrazu w poziomie.Rys.23. Algorytm postêpowania przy niew³aœciwychwymiarach obrazu w pionie.Natomiast gdy niestabilne s¹ impulsy synchronizacji pionowejsprawdziæ nale¿y przebieg na n.6 uk³adu IC401. Jeœlijest on niew³aœciwy uszkodzone mog¹ byæ: Q4A3, Q4A2,IC4A1 oraz linia doprowadzaj¹ca napiêcie 12V. Jeœli przebiegna n.6 IC401 jest poprawny, to przyczyn¹ niestabilnoœci impulsówsynchronizacji pionowej mo¿e byæ uszkodzenie uk³aduIC401 lub IC4A6 oraz niew³aœciwe napiêcie, którego wartoœæpowinna wynosiæ 24V.14.6. Niew³aœciwa praca uk³adu zabezpieczaj¹cegoprzed wzrostem wysokiego napiêciaUwaga: W momencie, gdy jest wysokie napiêcie pracujerównie¿ uk³ad odchylania poziomego, dlatego na kolektorzeQ505 œrednia wartoœæ impulsu wynosi oko³o 900V PP.Nale¿y równie¿ pamiêtaæ, ¿e po wy³¹czeniu odbiornikauk³ad zabezpieczenia przed nadmiernym wzrostem wysokiegonapiêcia wymaga up³ywu kilku sekund, aby uleg³ onzresetowaniu.14.6.1. W przypadku niew³aœciwej pracy uk³adu zabezpieczeniaprzed wzrostem wysokiego napiêcia nale¿y sprawdziæprzebiegi w punktach A7 i A9 bloku PWE-384A. Je¿eli s¹ oneniew³aœciwe sprawdziæ nale¿y obwód wysokiego napiêcia postêpuj¹czgodnie z punktem 14.1.4.1.14.6.2. Je¿eli wysokie napiêcie jest w³aœciwe sprawdziænale¿y: R536, D2005, C2004, R537, D2004 i C2003.SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 3

Opis monitora NEC JC-1531Sprawdziænapiêcie na n.12uk³adu IC852, którepowinno siê zmieniaæw trakcie centrowaniaobrazu wpoziomieNieSprawdziæ: IC852, IC855,napiêcie 12V i 5V,Sprawdziæczy zmienia siênapiêcienan.2,4i13IC853 w trakcie regulacjikontrastuNieSprawdziæ IC853 i napiêcie 5VTakTakSprawdziæprzebieg nan.7 IC5A6NieSprawdziæ: IC5A6, Q5A3, IC5A2,IC4A6 oraz napiêcie 18VSprawdziæczy zmienia siênapiêcie na n.13, 17 i 21IC701 w trakcie regulacjikontrastuNieSprawdziæ: IC701, IC860, IC859i napiêcie 12VTakTakSprawdziæ: IC701, IC702i napiêcie 12VSprawdziæprzebieg wyjœciowyna n.12 IC5A1NieSprawdziæ IC5A1 i napiêcie 12VRys.25. Algorytm poszukiwania uszkodzenia w przypadkubraku regulacji kontrastu.TakSprawdziæ: Q522, D522, T502Rys.24. Algorytm postêpowania w przypadku niew³aœciwegopo³o¿enia obrazu w poziomie14.6.3. Je¿eli impulsy w punktach A7 i A9 s¹ poprawne,sprawdziæ napiêcie na bazie Q2002. Je¿eli jest jego brak lubjest niew³aœciwe sprawdziæ: Q2002, Q2001 i ZD2002. Natomiastje¿eli na napiêcie na bazie Q2002 jest poprawne, to przyczyn¹z³ej pracy uk³adu zabezpieczenia mo¿e byæ uszkodzenie:IC5A1, ZD2002 lub D2002.14.7. Zniekszta³cenia geometrii14.7.1. Sprawdziæ przebieg paraboliczny na wyprowadzeniu12 bloku PWE-366B, jeœli jest on w³aœciwy sprawdziæ C5E1i IC5A5.14.7.2. Je¿eli przebieg na wyprowadzeniu 12 PWE-366Bjest niew³aœciwy skontrolowaæ nale¿y impulsy na n.4 IC4A3,jeœli s¹ one w³aœciwe, to przyczyn¹ zniekszta³ceñ geometriiobrazu mo¿e byæ uszkodzenie IC4A1 lub IC4A3.14.7.3. W przypadku gdy impulsy paraboliczne na n.4IC4A3 s¹ niepoprawne sprawdziæ nale¿y przebieg na n.1 uk³aduIC4A3, jeœli jest on poprawny to uszkodzony mo¿e byæ IC4A3,jeœli przebieg ten jest niew³aœciwy to kolejnym krokiem jestsprawdzenie impulsów pi³okszta³tnych na n.44 IC4A1.14.7.4. Jeœli przebieg na n.44 IC4A1 jest zgodny z wymaganymto sprawdziæ nale¿y C4C0 i IC4A2, a w przeciwnymprzypadku nale¿y zmierzyæ napiêcie na wyprowadzeniu 13PWE-366B powinno ono wynosiæ –10V, na wyprowadzeniu 6napiêcie powinno byæ równe 18V, a na wyprowadzeniu 5 powinnowynosiæ 24V.14.7.5. Je¿eli napiêcia na tych wyprowadzeniach PWE-366B s¹ niew³aœciwe sprawdziæ nale¿y obwody wytwarzanianapiêcia 18V i 24V. Natomiast jeœli napiêcia na wspomnianychwyprowadzeniach PWE-366B s¹ w³aœciwe sprawdziænale¿y przebieg na n.12 IC401, jeœli jest on w³aœciwy to przy-Sprawdzeniepracy blokuPWE-384ASprawdziæczy na emiterzeQ554 jest 24VTakSprawdziæprzebieg nawyprowadzeniu 22bloku PWE-388NieSprawdziæczy napiêcia nabazie Q551 jestwiêkszeni¿ 0.5VTakCzynapiêciena wyprowadzeniu23 bloku PEW-388jest wiêkszeni¿ 6VNieSprawdziæ T551 i IC5A5NieSprawdziæ: R554, Q551,Q554, C555 i C556Tak Sprawdziæ: Q552, D551,ZD553, D555, C557, C558 i T551NieTakSprawdziæ Q551 i blok PWE-388Sprawdziæ VR551Rys.26. Algorytm sprawdzenia poprawnoœci pracybloku PWE-384A.4 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Opis monitora NEC JC-1531czyn¹ uszkodzenia polegaj¹cego na zniekszta³ceniach geometriiobrazu mo¿e byæ Q4A4, ZD4A2 lub IC4A1.14.7.6. Je¿eli przebieg na n.12 IC401 jest niew³aœciwy sprawdziænale¿y czy zmienia siê napiêcie na n.8 IC4A1 podczas regulacjizniekszta³ceñ, jeœli siê zmienia to uszkodzony mo¿e byæIC4A1, a jeœli wykryty zostanie brak zmian napiêcia regulacji,to uszkodzenia nale¿y szukaæ wœród: IC4A1, IC852 i IC851.14.8. Niew³aœciwe wymiary obrazu w poziomie lubpionieSposób postêpowania w przypadku niew³aœciwych wymiarówobrazu w poziomie przedstawia algorytm zamieszczonyna rysunku 22Dla takiej usterki dotycz¹cej wymiarów obrazu w pioniepomocny powinien okazaæ siê algorytm przedstawiony na rysunku23.14.9. Niew³aœciwe po³o¿enie obrazu w poziomieSposób postêpowania przy tego typu uszkodzeniach zaprezentowanona rysunku 24.14.10. Brak regulacji kontrastuNa rysunku 25 przedstawiono algorytm postêpowania przylokalizacji tego uszkodzenia.14.11. Sprawdzenie poprawnoœci pracy blokuPWE-384ACzêsto w trakcie poszukiwania usterki nale¿y sprawdzaænapiêcia, które wytwarzane s¹ w bloku PWE-384A, dlategona rysunku 26 przedstawiono algorytm kontroli poprawnoœcipracy tego bloku.}SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 5

OTVC Sony z chassis AP1E - tryb i regulacje serwisoweOTVC Sony z chassis AP1E - tryb i regulacje serwisoweW³adys³aw WójtowiczW chassis AP1E wyposa¿one s¹ nastêpuj¹ce modele OTVCSony: KP-S4111K, KP-S4112U, KP-S4113 i KP-S4613/2.Wszystkie regulacje i ustawienia serwisowe mog¹ byæ wykonywaneprzy pomocy pilota bêd¹cego na wyposa¿eniu OTVC:RM-831 dla trzech pierwszych modeli i RM-842 dla modeluKP-S4613/2. Regulowane parametry sygnalizowane s¹ na ekraniestosownymi komunikatami OSD. Program procesora wyposa¿onyjest w procedurê autodiagnozy szyny I 2 C oraz uk³adówkomunikuj¹cych siê przy jej pomocy.1. Tryb serwisowyW celu wprowadzenia odbiornika w tryb serwisowy nale-¿y nacisn¹æ przyciski regulacyjne [+] i [-] klawiatury lokalneji przytrzymuj¹c je wciœniête w³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiemsieciowym. Potwierdzeniem wprowadzenia odbiornikaw tryb serwisowy jest pojawienie siê w prawym górnym roguekranu komunikatu „TT”.Funkcje przycisków w trybie serwisowym s¹ nastêpuj¹ce:• [ MENU ] - wyœwietlenie poszczególnych menu zawieraj¹cychregulowane parametry,• [ +] i [ -] - wybór parametrów regulacji,• [OK] - potwierdzanie wyboru oraz zapis ustawieñ.Po uruchomieniu trybu serwisowego i naciœniêciu przycisku[ MENU ] na pilocie, nastêpuje wyœwietlenie g³ównegomenu trybu serwisowego, pokazanego na rys.1.MAIN MENUProgramme TableVideo ConnectionPicture ControlSound ControlTimerPresetLanguage> DEMOSelect < > and press OKRys.1.DEVICEInit> CXA1587CXD2018TDA9145CXA1526TDA6612CXA7948PIPSelect < > and press OKRys.2.Tabela 1.CXA1587NrParametrWartoœæsugerowana01 PICTURE 5302 COLOR 3103 BRIGHT 3104 HUE 3105 SHARPNESS 706 RGB PICTURE 1307 SUB CONTRAST ADJ.08 SUB COLOR ADJ.09 SUB BRIGHT ADJ.10 SUB HUE 711 VM LEVEL 312 NR LEVEL 013 ABL MODE 014 G-DRIVE ADJ.15 B-DRIVE ADJ.16 G-AUTO CUT OFF ADJ.17 B-AUTO CUT OFF ADJ.18 R-MANUAL CUT OFF ADJ.19 G-MANUAL CUT OFF ADJ.20 B-MANUAL CUT OFF ADJ.21 GAMMA LEVEL 022 DC TRANSFER RATIO 323 DYNAMIC PICTURE 224 Y FILTER ADJ. ADJ.25 Y DELAY TIME 1526 Y DELAY SWITCH 1 027 Y DELAY SWITCH 2 128 SHARPNESS LIMIT ON29 ALL BLK OFF30 H SHIFT 3231 DAC TEST OFF32 PRE/OVER SHOOT 733 SHARPNESS FO 234 SUB SHARPNESS 335 R MUTE OFF36 G MUTE OFF37 B MUTE OFF38 AGING 1 OFF39 AGING 2 OFF40 AKB ON41 INHIBIT RGB OFF42 FORCED RGB OFF43 V/2V OFF44 AXIS PAL45 HUE SW OFF46 V EXTENTION OFF47 AFC 1 148 AFC 2 049 AFC ON50 REF. POSITION 0SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 49

OTVC Sony z chassis AP1E - tryb i regulacje serwisowePo wybraniu przyciskami [ +] i [ -] linii DEMO i potwierdzeniuprzyciskiem [OK] otwarte zostaje menu DEVI-CE (rys.2), zawieraj¹ce wykaz uk³adów scalonych, parametryktórych podlegaj¹ regulacji w trybie serwisowym.Jeœli, jak pokazano na rysunku 2, przy pomocy przycisków[ +] i [ -] zostanie wybrany i potwierdzony przyciskiem[OK] uk³ad CXA1587, na ekranie zostanie wyœwietlone menuregulacyjne tego uk³adu, pokazane w tabeli 1 wraz z sugerowanymiwartoœciami nastaw dla tego procesora.W tabelach 2 i 3 zestawiono parametry regulacyjne i sugerowanewartoœci i ustawienia dla uk³adów odpowiednio:CXA1526 i CXD2018.Tryb testowy (Test Mode 2)W trybie testowym mo¿liwy jest bezpoœredni dostêp dopamiêci nieulotnej zarówno do odczytu wartoœci parametrów(przywo³ywania), jak i ich edycji. Wejœcie w tryb testowy jestmo¿liwy z poziomu trybu serwisowego, sygnalizowanego komunikatem„TT”, poprzez naciœniêcie dwóch przycisków numerycznych(kodu). U¿yte przyciski numeryczne okreœlaj¹ kodTabela 2.Tabela 3.CXA1526NrParametrWartoœæsugerowana01 DC SHIFT 3202 UPPER Y BOW 403 LOWER Y BOW 504 H AMP 4805 H TILT 2906 UPPER COR BOW 3207 UPPER TILT 3208 LOWER COR BOW 3209 LOWER TILT 32CXD2018NrParametrWartoœæsugerowana01 V SIZE No ADJ.02 V SHIFT No ADJ.03 S CORRECTION No ADJ.04 V LINEARITY No ADJ.05 H SIZE No ADJ.06 PIN AMP No ADJ.07 TILT No ADJ.08 UPPER CORNER No ADJ.09 LOWER CORNER No ADJ.10 V BOW No ADJ.11 ANGLE No ADJ.12 HV COMP. V 1313 HV COMP. H 814 FRAME SHIFT OFF15 FREE RUN 60Hz OFF16 SYSTEM 60Hz OFF17 ASPECT WIDE OFF18 DOUBLE SCAN OFF19 INTERLACE OFF20 H SHIFT 3221 N/S CORRECTION No ADJ.Tabela 4.Wykaz funkcji trybu testowegoKodOpis funkcji00 Powrót do normalnej pracy - wy³¹czenie trybu TT01 Ustawienie parametrów obrazu na wartoœæ maksymaln¹02 Ustawienie parametrów obrazu na wartoœæ minimaln¹03 Ustawienie poziomu g³oœnoœci na 35%04 Ustawienie poziomu g³oœnoœci na 50%05 Ustawienie poziomu g³oœnoœci na 65%06 Ustawienie poziomu g³oœnoœci na 80%07W³¹czenie trybu wygrzewania (poziom g³oœnoœci naminimum, parametry obrazu i jaskrawoœæ na maksimum,dla CXA1587S ustawiony zostaje tryb AGING 2 - zapoœrednictwem n.34 mikroprocesora steruj¹cego,blokowany jest sygna³ w relacji TDA2595 do CXA1587S08Przywo³anie fabrycznych nastaw wartoœci analogowych,ustawiony program 1, wy³¹czony tryb „TT”)09, 10 -11 Bezpoœrednia regulacja balansu12 Bezpoœrednia regulacja odcienia obrazu13, 14 -15Odczyt z pamiêci ROM fabrycznych nastaw wartoœcianalogowych: si³y g³osu, balansu, tonów wysokich i niskich,jaskrawoœci, kontrastu, odcienia, ostroœci oraz koloru izachowanie ich w pamiêci NVM w miejscu ostatnioustawionych, jako wartoœci pocz¹tkowych (Last Power Memory)Zachowanie w pamiêci NVM aktualnie ustawionych16wartoœci nastaw analogowych jako wartoœci pocz¹tkowych– odpowiada to ustaleniu normalizacji u¿ytkownika nastawbalansu, tonów wysokich, niskich, odcienia oraz ostroœci17 Ustalenie opisów identyfikacyjnych dla Ÿróde³ AV18 -19 Regulacja przes³uchu stereofonicznego20 -21 Ustawienie zakresu regulacji kontrastu22 Ustawienie zakresu regulacji koloru23 Ustawienie zakresu regulacji jaskrawoœci24-30 -31 Regulacja wzmocnienia toru „G”32 Regulacja wzmocnienia toru „B”3334353637Automatyczna regulacja punktu odciêcia katody „G”(G-AUTO CUT OFF)Automatyczna regulacja punktu odciêcia katody „B”(B-AUTO CUT OFF)Rêczna regulacja punktu odciêcia katody „R”(tryb R-AUTO CUT OFF wy³¹czony)Rêczna regulacja punktu odciêcia katody „G”(tryb G-AUTO CUT OFF wy³¹czony)Rêczna regulacja punktu odciêcia katody „B”(tryb B-AUTO CUT OFF wy³¹czony)Regulacja filtru Y (pu³apka wy³¹czona, dekoder koloru38 TDA9145 w trybie wymuszonym prze³¹czony na systemNTSC)39-40 -4142Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu CXA1587S(wymagane ustawienie odbiornika na program 99)Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu CXD2018Q(wymagane ustawienie odbiornika na program 99)43Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu CXA1526(wymagane ustawienie odbiornika na program 99)44-48 -49Kasowanie bajtu testowego pamiêci NVM, maj¹cego zazadanie wykrywanie faktu zapisania pamiêci. Po wybraniutej funkcji, nale¿y odbiornik wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ.Pamiêæ NVM zostanie zapisana danymi z mikroprocesorasteruj¹cego (poza danymi o zaprogramowanych kana³ach)50 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

OTVC Sony z chassis AP1E - tryb i regulacje serwisowefunkcji, zgodnie z opisem w tabeli 4. Wyjœcie z trybu testowegonastêpuje poprzez dwukrotne naciœniêcie przycisku [ 0](kod 00) lub prze³¹czenie odbiornika w tryb standby. Jeœli potrzebnejest wy³¹czenie komunikatów OSD na ekranie, dokonujesiê przy pomocy przycisku [ MUTE ]. Ponowne naciœniêcietego przycisku przywraca wyœwietlanie komunikatów OSD.Podczas korzystania z funkcji trybu testowego o kodach35÷38, automatycznie wmuszone zostaj¹ nastêpuj¹ce ustawienia:AKB, Color Mode i Trap - OFF. Po wybraniu innej funkcjini¿ 35÷38, parametrom tym zostaj¹ przypisane ustawienia:AKB i Trap - ON, Color Mode - Auto Search Mode.2. Procedura autodiagnozySystem autodiagnozy zawarty w programie mikroprocesorawykrywa nieprawid³owoœci w funkcjonowaniu magistrali I 2 Coraz uk³adów do niej do³¹czonych. Sygnalizacja defektu nastêpujepoprzez b³yski diod LED Standby oraz Power On. Schematczasowy sygnalizacji przedstawiono na rys. 3.LED POWER ONLED STANDBY0 01 2 3 4 5 6 7 1Rys.3. Sygnalizacja b³êdu nr 7 przez diodê STANDBY.W przypadku braku bitu potwierdzenia transmisji, diodyLED Standby oraz Power On rozpoczynaj¹ sygnalizowaniedefektu za pomoc¹ b³ysków œwiat³a. Liczba b³ysków diodyStandby sygnalizuje lokalizacjê uszkodzenia zgodnie z danymizawartymi w tabeli 5. Obowi¹zuje przy tym zasada, ¿e immniejsza liczba b³yœniêæ, tym wy¿szy priorytet uszkodzenia.Oznacza to, i¿ w przypadku wyst¹pienia wiêcej ni¿ jednegodefektu, dioda wskazywaæ bêdzie b³¹d o wy¿szym priorytecie(np. przy wyst¹pieniu jednoczeœnie b³êdów o numerach 2 i 5,dioda wskazywaæ bêdzie na b³¹d nr 2).• Do wypr.1 z³¹cza CN0123 (R OUT) p³yty „A” odbiornikapod³¹czyæ sondê oscyloskopu.• Wprowadziæ odbiornik w tryb serwisowy, po czy wybraæz nadajnika zdalnego sterowania cyfry [ 3 ] i [ 8 ].• Przy pomocy przycisków kursorów, doprowadziæ do ustawieniaminimalnej wartoœci sygna³u chrominancji.3.2. Ustawienie zakresu regulacji kontrastu• Doprowadziæ do wejœcia antenowego odbiornika sygna³testowy czarnego pola z centralnie umieszczonym, niewielkimprostok¹tem o luminancji 100% (tzw. Window signal).• Do wypr.1 z³¹cza CN0123 (R OUT) p³yty „A” odbiornikapod³¹czyæ sondê oscyloskopu.• Wprowadziæ odbiornik w tryb serwisowy, a nastêpnie wybraæcyfry [ 0 ] i [ 1 ], po czym cyfry [2] i [1], uzyskuj¹cdostêp do bezpoœredniej regulacji kontrastu.• Przy pomocy przycisków kursorów doprowadziæ do uzyskanianapiêcia na poziomie 2.5V PP .3.3. Ustawienie zakresu regulacji jaskrawoœci• Doprowadziæ do wejœcia antenowego odbiornika sygna³testowy o treœci Philips Pattern.• Wprowadziæ odbiornik w tryb serwisowy, a nastêpnie wybraæcyfry [ 2 ] i [ 3 ].• Przy pomocy przycisków kursorów przeprowadziæ regulacjêparametru tak, aby dwa ostatnie pasy na skali szaroœciby³y ledwo widoczne.3.4. Ustawienie zakresu regulacji koloru• Doprowadziæ do wejœcia antenowego odbiornika sygna³testowy pionowych pasów kolorowych systemu PAL.• Do punktu 1 z³¹cza CN0125 (B OUT) p³yty „A” odbiornikado³¹czyæ sondê oscyloskopu.• Wprowadziæ odbiornik w tryb serwisowy, a nastêpnie wtrybie testowym wybraæ cyfry [ 2 ] i [ 2 ].• Pos³uguj¹c siê przyciskami kursorów, uzyskaæ przebieg okszta³cie przedstawionym na rys.4.jednakowy poziomRys.4. Prawid³owy kszta³t przebiegu B Out.3. Przyk³adowe procedury ustawianiaparametrów w trybie serwisowym3.1. Regulacja filtru Y• Doprowadziæ do wejœcia antenowego odbiornika sygna³testowy czerwonego pola w systemie PAL.3.5. Regulacja przes³uchu stereofonicznego• Pod³¹czyæ sygna³ stereofoniczny zmodulowany sygna³em1kHz w kanale lewym i 400Hz w kanale prawym.• Wprowadziæ odbiornik w tryb serwisowy, a nastêpnie wtrybie testowym wybraæ cyfry [ 1 ] oraz [ 9 ].• Obserwuj¹c sygna³y obu kana³ów, zminimalizowaæ wzajemneprzenikanie sygna³ów.3.6. Regulacja g³ównego napiêcia zasilania +B• Pod³¹czyæ woltomierz cyfrowy do wyprowadzenia 5 z³¹czaCN1654,• Potencjometrem RV601, ustawiæ napiêcie +115V ± 0.5V.}SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 51

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówMonitor LG CB775BC. Uszkodzony zosta³trafopowielacz 6174Z-1012B. Wymieniony zosta³ naodpowiednik HR46159. Po wymianie na ekranie z lewejstrony widoczne s¹ cztery ciemne, pionowe paski oszerokoœci oko³o 0.5cm ka¿dy (w ca³oœci zajmuj¹ oko³o3 cm). Ich szerokoœæ nieznacznie zale¿y od poziomujaskrawoœci. Przy rozdzielczoœci 600 × 800 paskiznajduj¹ siê poza rastrem, przy wy¿szych rozdzielczoœciachs¹ widoczne na obrazie. Czy wymiana oryginalnegotrafopowielacza na jego zamiennik wymagadodatkowych zmian w uk³adach monitora?Nie wydaje siê, ¿e w tym wypadku wymiana transformatorawi¹¿e siê z dodatkowymi przeróbkami na p³ycie monitora.Bardziej prawdopodobne jest to, ¿e zamiennik nie jest taki samjak orygina³. Transformator 6174Z - 1012B nale¿y niestety dogrupy transformatorów bardzo czêsto wymienianych. Zdarzasiê równie¿, ¿e parametry zamienników nie odpowiadaj¹ parametromelementów oryginalnych. Nie dotyczy to zreszt¹ tylkotransformatorów. Katalogi elementów pó³przewodnikowychbardzo czêsto podaj¹ z³e zamienniki. Czytelnikowi radzê jednakzastosowaæ element oryginalny, dostêpny w sieci serwisówLG za oko³o 150 z³. Gdyby opisana usterka mimo wszystkowystêpowa³a nadal, nale¿a³oby dok³adnie sprawdziæ pracêklucza stopnia koñcowego linii.A.G.Monitor Hyundai HL4848F. Po awarii przetwornicyobraz w trybie podstawowym jest zawê¿ony wpionie i poziomie. Podobna sytuacja jest w wy¿szychtrybach, gdzie dodatkowo brak nale¿ytej ostroœci ijaskrawoœci. Nie mam schematu ideowego, nie jestem wstanie zdobyæ danych technicznych tranzystorów(..C200, A200.), które by³y uszkodzone.Przyczyn¹ opisanej usterki jest zbyt niskie napiêcie B+ zasilaj¹cestopieñ koñcowy odchylania poziomego. Czytelnik pisze,¿e znalaz³ uszkodzone tranzystory C200 i A200. Chodzizapewne o tranzystory Q308 i Q309 (rys.1).R3181kz n.22 U301do n.42 U301Q308Q309+12V+55VR35722RD3171N4148R3561k5L302R3584k7Q310 DGSR3591R5 R3601R5D305S2L60R3611kC346330pFP303C355100µFB+R389270kRys.1.W przypadku takiej awarii nale¿y najpierw sprawdziæ pracêg³ównego zasilacza monitora. A zrobiæ to mo¿na w nastêpuj¹cysposób. Po od³¹czeniu ga³êzi +55V (za diod¹ D109) iobci¹¿eniu jej ¿arówk¹ 220V/60W w³¹czamy zasilacz. Jeœli¿arówka zaœwieci, mierzymy napiêcie na jej zaciskach. Powinnowynosiæ oko³o 60V. Zmierzyæ te¿ nale¿y wartoœæ napiêcia+12V ( za diod¹ D112) i ustawiæ +12.2V z tolerancj¹ 0.1V.Korekcjê wartoœci napiêcia +12.2V wykonaæ potencjometremmonta¿owym VR101. Oczywiste, ¿e napiêcie +12.2V i +55Vzmieniaj¹ siê wspó³bie¿nie przy regulacji VR101. Producentzaleca regulacjê zasilacza do napiêcia +12.2V. Po sprawdzeniuzasilacza g³ównego mo¿na przyst¹piæ do naprawy przetwornicyB+. Uszkodzone tranzystory Q308 i Q309, to odpowiednioKTC200 i KTA200, ka¿dy o parametrach U CE = 50V iI C = 500mA, P C = 625mW. Mo¿na je zast¹piæ dostêpnymi unas BC237 i BC307. Tworz¹ parê komplementarn¹ npn-pnp,steruj¹c¹ bezpoœrednio klucz przetwornicy B+ zbudowany natranzystorze Q310 2SK2134. W przypadku uszkodzenia Q308i Q309 nale¿y bezwzglêdnie sprawdziæ tranzystor Q310 (zamiennikIRF640, 2SK3109, itp.) oraz wspó³pracuj¹ce z nimelementy: R359 i R360 ka¿dy po 1R5, R358 4k7, R357 22R,D317 1N4148, D305, L302 i C355. Ostatnie trzy elementy s¹szczególnie wa¿ne dla pracy przetwornicy. Dioda D305 musibyæ „szybka” 3A/600V, d³awik L302 o indukcyjnoœci 190µH ikondensator C355 100µF/200V. Jeœli wymienione powy¿ej elementys¹ ju¿ sprawne, mo¿na przyst¹piæ do uruchamiania przetwornicy.W tym celu od³¹czamy kolektor tranzystora Q307od obwodu i w³¹czamy ¿arówkê 220V/60W pomiêdzy n.1transformatora T601 i masê. Po w³¹czeniu monitora bez sygna³unapiêcie na ¿arówce (lub mierzone w punkcie P303)powinno wynosiæ 180V. Po podaniu sygna³u VGA 31.5 kHzpowinno wynosiæ 147V, a przy 48kHz 179V. Warto zauwa¿yæ,¿e nie dzia³a wtedy regulacja napiêcia B+ (VR301). Zadzia³aona dopiero przy pojawieniu siê wysokiego napiêcia.Uwaga: Dzia³anie pêtli regulacyjnej B+ mo¿na te¿ sprawdziæw sposób bardziej profesjonalny. W tym celu nale¿yod³¹czyæ rezystor R365 3k od siódmej i szóstej nó¿ki U302LM358 i podaæ na niego napiêcie +5V z zewnêtrznego zasilaczaregulowanego. Przy braku sygna³u z karty grafiki ipowolnym zwiêkszaniu +5V z zasilacza do +5.40V, obserwujemyspadek napiêcia B+ ze 175V do oko³o 60V, znakomiciesygnalizowanym przez zmieniaj¹ce siê œwiat³o ¿arówki.Dzia³a wtedy regulacja napiêcia B+ przeprowadzana potencjometremVR301.Jeœli regulator B+ dzia³a prawid³owo, w³¹czamy tranzystorQ307 do obwodu i mo¿emy przyst¹piæ do sprawdzenia ca³egomonitora. Pod³¹czamy p³ytê do kineskopu i ostro¿nie za³¹czamymonitor. Napiêcie mierzone w punkcie P303 w trybie VGA31.5kHz powinno wynosiæ 88V z tolerancj¹ 0.2V (regulacja potencjometremVR301). Proszê zwróciæ uwagê, ¿e dla tego trybujest to du¿o mniejsza wartoœæ napiêcia ni¿ w przeprowadzonymwy¿ej pierwszym pomiarze serwisowym przetwornicy B+.A.G.Zwracam siê z proœb¹ o pomoc przy naprawiemonitora komputerowego GoldStar 1468, chassisCA32. W trybie 640 × 480 monitor traci synchronizacjêw czasie przejœcia z jednego programu na inny. Pod-52 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówczas pracy w danym programie synchronizacja jestpoprawna. W wy¿szych trybach monitor ca³kowicietraci synchronizacjê.Monitor GoldStar 1468 zosta³ opracowany ju¿ doœæ dawnoi do obecnych zastosowañ, to jest do pracy w wy¿szych trybachju¿ nie bardzo siê nadaje. U¿yty sterownik odchylaniapoziomego i pionowego TDA4850 posiada ograniczone mo¿-liwoœci pracy w wy¿szych trybach. Producent okreœli³ trzy podstawowetryby pracy dla czêstotliwoœci odchylania poziomegorównej 31.45kHz (o ró¿nej polaryzacji impulsów synchronizuj¹cychpoziom i pion), zaœ czwarty tryb jest ustawiany przezdodatkowy rezystor pod³¹czony do siódmej nó¿ki TDA4850.Ale zacznijmy od pocz¹tku. Uk³ad TDA4850 zawiera autonomicznygenerator H i V. Czêstotliwoœæ generatora H okreœlaj¹elementy pod³¹czone do n.18 i 19, tj. R H i C H . O ile C Hjest kondensatorem sta³ym (w monitorze C710) o wartoœci pojemnoœci2.2nF, to R H stanowi rezystor R715 12k wraz zVR708 3k i do³¹czony równolegle przez tranzystor Q803 rezystorR805 18k. Przy braku impulsów z karty grafiki, generatorpowinien pracowaæ ze stabiln¹ czêstotliwoœci¹ zbli¿on¹do 31.45kHz. Regulacjê czêstotliwoœci przeprowadza siê potencjometremmonta¿owym VR708. Rezystor R805 nie jestwtedy do³¹czony do obwodu generatora. Wa¿ny jest te¿ kszta³timpulsów powrotu z transformatora wysokiego napiêcia, doprowadzonychdo n.2 TDA4850. Przy zmianie trybu pracymonitora, bardzo wa¿n¹ funkcjê spe³nia uk³ad IC202GVC08001. Prze³¹cza on mianowicie tory zasilania B+ orazgeneratora H i obwody regulacji wysokoœci obrazu. Istotnymelementem jest tranzystor Q803, który pod³¹cza rezystor R805do obwodu generatora H przy pracy w wy¿szych trybach. Podobn¹rolê spe³nia tranzystor Q807 do³¹czaj¹cy wtedy rezystorR812 2k2 do n.7 TDA4850. Kondensatory pracuj¹ce wobwodach PLL1 i PLL2 (n.17 i 20 TDA4850) oznaczone odpowiednioC702 i C706 oraz C711 równie¿ mog¹ mieæ wp³ywna utratê synchronizacji obrazu.Odpowiadaj¹c Czytelnikowi na jego proœbê, nale¿a³obyodwo³aæ siê do doœwiadczeñ z praktyki. Naprawê zacz¹æ trzebaby od wymiany IC202 jako najbardziej prawdopodobnejprzyczyny usterki. Nastêpnie sprawdziæ tranzystory Q803 iQ805 oraz kondensatory wymienione wczeœniej przy opisieuk³adu TDA4850.A.G.Monitor GoldStar Studioworks 44m. Powymianie trafa 6174Z-2001A (wstawi³em 154-218C),uszkodzone by³y równie¿ C723, R742, R726, Q711,D714, D715, D713. Na wszelki wypadek wymieni³emrównie¿ wszystkie kondensatory po wtórnej stronieprzetwornicy oraz tranzystor Q706 2SC5149. Poza³¹czeniu monitor zadzia³a³ jednak nadmiernie grza³siê tranzystor Q706 oraz IC601 (TDA4866 - odchylaniepionowe), po oko³o 30 minutach uszkodzeniu uleg³tranzystor Q706.Cech¹ charakterystyczn¹ monitorów GoldStar Studioworks44m (podobnie zreszt¹ jak Goldstar 1468 i 1485) jest kiepskiejjakoœci transformator wysokiego napiêcia. Pierwotnie stosowanyby³ 180-821B, który nie uszkadza³ siê. Potem zast¹piono go154-218C, ale na krótko, by w koñcu montowaæ bardzo felernyi s³awny ze z³ej strony 6174Z-2001A. Ten ostatni bardzo czêstoulega uszkodzeniom niszcz¹c przy okazji inne obwody monitora:ABL i IC202. Klienci czêstokroæ po us³yszeniu ceny naprawy,rezygnuj¹ z dalszego u¿ytkowania monitora.Czytelnik naprawi³ monitor, w którym przyczyn¹ usterki by³transformator wysokiego napiêcia. Zosta³ te¿ zast¹piony w³aœciwymzamiennikiem. Nie poda³ typu zastosowanego tranzystoraQ706. Z moich doœwiadczeñ serwisowych z tym monitoremwynika, ¿e oryginalny tranzystor 2SC5149 prawie siê nie uszkadza,nawet w przypadku uszkodzenia transformatora WN. Dobrzeby³oby spróbowaæ wstawiæ oryginalny egzemplarz (podwarunkiem oczywiœcie, ¿e nie jest zwarty). Problematyka pracytranzystora koñcowego linii by³a kilka razy opisywana w „SE”,patrz numery: 5/2000, 11/2000. Do sprawdzenia warunków pracytego tranzystora nale¿y koniecznie u¿yæ oscyloskopu. Proszêsprawdziæ napiêcie na kondensatorze C712 100µF/16V. Radzi³bymsprawdziæ te¿ elementy, które zosta³y przez Czytelnika wymienione.Nawet doœwiadczonym serwisantom zdarza siê monta¿nowego elementu, który jest faktycznie uszkodzony. Tego typuusterki s¹ nieraz trudniejsze do znalezienia, bo przecie¿ nie podejrzewasiê nowego elementu. Mówi siê wtedy, ¿e nie ma to, jaksobie samemu zrobiæ usterkê w sprzêcie. Nagrzewanie siê stopniakoñcowego odchylania pionowego (TDA4866) jest w tymmonitorze zjawiskiem normalnym.A.G.Magnetowid Philips VR151/59. Po w³¹czeniuurz¹dzenia przez kilka sekund obraca siê silnik za³adunkukasety. Silnik napêdu dysku wizyjnego, który powinien„daæ znak ¿ycia” jest martwy. PóŸniej mechanizmnie reaguje na próbê za³adowania kasety. Poza tymczêœæ nie zwi¹zana z mechanizmem dzia³a prawid³owo.W opisanym przez Pana przypadku, nie szuka³bym uszkodzeniaw czêœci elektronicznej magnetowidu. Wszystko wskazujena to, ¿e uszkodzony jest mechanizm (mechanizm HighSuper-Drive; opis jego dzia³ania mo¿na znaleŸæ w instrukcji serwisowejlub w „Dodatku Specjalnym” nr 5). Aby to sprawdziæ,nale¿y wymontowaæ ca³y mechanizm, to znaczy: od³¹czyæ przewody³¹cz¹ce go z czêœci¹ elektroniczn¹, zdj¹æ plastikowy front,odkrêciæ 4 wkrêty mocuj¹ce (w tym jeden od spodu) i wtedyca³y mechanizm mo¿na bez trudu wymontowaæ. Nastêpnie trzebawprowadziæ kasetê do kieszeni i krêc¹c rêcznie silniczkiemnapêdu (z ty³u po prawej stronie) sprawdziæ, czy kaseta jest prawid³owo³adowana, czy taœma opasuje bêben wizyjny g³owicy,czy rolka docisku dochodzi do rolki napêdu i czy wszystko przebiegaprawid³owo w odwrotnej kolejnoœci, a¿ do wydania kasety.W trakcie tych czynnoœci nie powinno odczuwaæ siê ¿adnychoporów, b¹dŸ momentów w których trzeba mocniej krêciæ.Jeœli coœ takiego wyst¹pi, nale¿y dok³adnie obejrzeæ wszystkieelementy mechanizmu, szczególnie plastikowe b¹dŸ z³o¿onez elementów metalowych, na których osadzone s¹ plastiki,na okolicznoœæ zu¿ycia b¹dŸ wy³amania z¹bków. Nie mówiêju¿ o tak prozaicznej sprawie jak brak któregoœ z elementów,b¹dŸ przestawieniu ca³ego mechanizmu spowodowane na przyk³adprób¹ wprowadzenia na si³ê kasety odwrotn¹ stron¹. Elementyplastikowe nie powinny mieæ œladów pêkniêæ, a te któres¹ mocowane na sta³e na elementach metalowych nie powinnyprzemieszczaæ siê na nich (krêciæ siê). Szczególnie wa¿ny jestSERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 53

Odpowiadamy na listy Czytelnikówtu tak zwany „wiatraczek” z prawej strony mechanizmu, wyraŸniewidoczny z góry. Jeœli mechanizm jest przestawiony, nale¿ygo zdemontowaæ i zamontowaæ powtórnie wed³ug instrukcji.Mo¿liwe jest oczywiœcie uszkodzenie któregoœ z elementówsygnalizuj¹cych, w którym miejscu znajduje siê kaseta iwtedy nie startuje silnik dysku wizyjnego. Mo¿na to jednaksprawdziæ dopiero po przeprowadzeniu wszystkich czynnoœciopisanych powy¿ej i zamontowaniu mechanizmu.Opisany przez Pana model, o ile dobrze pamiêtam nie posiadatak zwanego „trybu serwisowego”.M.U.OTVC Hitachi C28P500E oraz CPT2828T.Oba modele maj¹ takie same rozwi¹zania i trafi³y z tymsamym b³êdem (usterk¹). Kiedy odbiornik wy³¹czy siê zsieci na wiêcej ni¿ 30 minut, to jest problem z jegostartem do normalnej pracy. Ze stanu czuwania nie ma¿adnych problemów z w³¹czeniem. Im d³u¿ej jest wy³¹czonyz sieci tym wiêksze k³opoty przy starcie. Zanimwystartuje, napiêcie Ua zaczyna narastaæ do 46V izatrzymuje siê. Po wy³¹czeniu z sieci i odczekaniu kilkusekund, kiedy wcisnê wy³¹cznik, odbiornik startuje bezproblemu. Wymieni³em wszystkie kondensatory elektrolitycznepo pierwotnej stronie oraz uk³ad TDA4601 iBU508A. Profilaktycznie wymieni³em tak¿e rezystorystartowe, ale to nic nie da³o. B³¹d najprawdopodobniejle¿y po stronie wtórnej, ale co z tego, kiedy nie mo¿natego zlokalizowaæ, gdy¿ kiedy ju¿ uda siê w³¹czyæodbiornik, to mo¿e graæ bezproblemowo kilka godzin anie wy³¹czany z sieci nie ma wcale problemu ze startem.Po w³¹czeniu, po stronie wtórnej na ¿adnym zprostowników nie ma têtnieñ, które mog³yby wzbudziæjakiekolwiek podejrzenia.Problem odbiornika firmy Hitachi o identycznych objawach,które opisuje Pan w liœcie, opisywaliœmy w poradach serwisowych„SE” 8/2001. Tam autor tej porady naprawia³ OTVC Hitachimodel CPT2188 , a za opisywan¹ usterkê winny by³ kondensatorC604 (1000µF/25V). Z braku schematu nie jestem wstanie sprawdziæ ró¿nic miêdzy tym modelem a C28P500E orazCPT2828T. Jeœli by³yby ró¿nice, generalna metoda postêpowaniaw takim przypadku jest standardowa. Usterka mo¿e le¿eæpo stronie wtórnej zasilacza (choæ czêœciej w takich przypadkachle¿y po stronie pierwotnej, ale tu kondensatory elektrolitycznePan wymienia³). Z objawów nale¿y domyœlaæ siê, ¿e tokondensator elektrolityczny. Skoro problem nie wystêpuje przyw³¹czaniu odbiornika ze stanu standby, nale¿y s¹dziæ, ¿e bêdzieto kondensator, na którym w tym stanie istnieje napiêcie.To bardzo ogranicza zakres poszukiwañ. W przypadkach w¹tpliwychdla jednoznacznego wskazania winowajcy warto pos³u¿yæsiê zmra¿aczem i suszark¹ do w³osów z „lejkiem” u wylotudla zawê¿enia strumienia ciep³ego powietrza. K.Œ.Monitor PRESIDENT model GD5164-LPM zusterk¹ polegaj¹c¹ na braku liniowoœci poziomej (obrazjest zwê¿ony po bokach). Poniewa¿ nie znalaz³em doniego schematu, mam k³opoty z lokalizacj¹ usterki.Ja równie¿ nie posiadam schematu tego monitora, ale postaramsiê wyt³umaczyæ, jak znaleŸæ przyczynê usterki. Liniowoœæpozioma obrazu kszta³towana jest w szeregowym obwodziecewek odchylania poziomego za pomoc¹ elementów w³¹czonychdodatkowo do tego obwodu, tj. d³awika nasyconego ikondensatora korekcji S. W monitorach z regu³y stosuje siêjeden d³awik i kilka kondensatorów. Kondensatory korekcji Sdo³¹czane s¹ równolegle do kondensatora podstawowego zapomoc¹ kluczy na tranzystorach polowych w obudowachTO220. Przez wszystkie te elementy przep³ywa doœæ du¿y pr¹dcewek H. Klucze do³¹czaj¹ lub od³¹czaj¹ dodatkowe kondensatoryw zale¿noœci od czêstotliwoœci H sygna³u podawanegodo monitora. Z doœwiadczeñ serwisowych mo¿na powiedzieæ,¿e d³awik nasycony nie ulega uszkodzeniu. Czêsto natomiastuszkadzaj¹ siê kondensatory korekcji S (nieraz w sposób widocznyz zewn¹trz) oraz klucze polowe. Sprawdziæ (podmieniæ)nale¿y przede wszystkim kondensatory w³¹czone do obwoduna sta³e. W przypadku utraty ich pojemnoœci, przegrzewaj¹i uszkadzaj¹ siê klucze oraz kondensatory korekcji S. Jeœliuszkodzeniu ulegnie obwód z jednym kluczem, wtedy przyzmianie trybu pracy monitora obraz zmienia liniowoœæ poziom¹z normalnej w rozci¹gniêt¹ lub œciœniêt¹. Doœæ czêsto wobwodach korekcji S spotykane s¹ te¿ przekaŸniki elektromagnetyczne.Styki przekaŸników, przez które przep³ywa pr¹dcewek odchylania poziomego równie¿ siê nagrzewaj¹ i mo¿eto prowadziæ do zmiany liniowoœci obrazu.A.G.OTVC Mitsubishi CT-2965EST. Nie pamiêtawyszukanych kana³ów, ponadto zawija obraz do œrodkaprzy braku sygna³u (poduszka). Kontroler na p³ycie toM50439-566SP. Pamiêæ jest umieszczona dziwnie, bo nap³ytce TXT i w³aœciwie nie wiem, czy bierze udzia³ wzapamiêtywaniu kana³ów (a gdzie jest w wersji odbiornikabez TXT) - jej typ to PCD85C72. Niestety nie mamna podmianê drugiego. Czy mo¿na wstawiæ w zamian24C01A (gdzieœ coœ takiego wyczyta³em, ale nie jestempewien) i czy wymagane jest jego wstêpne zaprogramowanie?A mo¿e wystarczy wejœæ w tryb serwisowy (alejak, je¿eli jest - nie znalaz³em ¿adnych zworek jak wmodelu z chassis Euro-12) i ustawiæ odpowiednio opcje?W koñcu zdoby³em schemat i uda³o mi siê ustaliæ przyczynêpowy¿szych problemów. Uk³adem odpowiedzialnym zapamiêæ kana³ów jest 14-nó¿kowy uk³ad M58630P oznaczonyna p³ycie jako IC702. Jest on po³o¿ony doœæ daleko od procesoraw otoczeniu innych uk³adów, a ponadto pierwszy raz spotykamsiê z takim typem i to mnie zmyli³o. Nie mam pojêcia,gdzie go zdobyæ lub czym go zast¹piæ w przypadku uszkodzenia.Na szczêœcie nic mu siê nie sta³o. Uk³ad do poprawnejpracy potrzebuje napiêcia -30V doprowadzonego do nó¿ki 2.Niestety by³o tam ono przez moment, a potem zanika³o do poziomu-5V. Przyczyn¹ takiego stanu by³a dioda D954(1N4003G). Bez napiêcia niby dobra, ale pod napiêciem przestawa³apoprawie pracowaæ. Przy okazji wymieniono kondensatoryC962 (100µF/50V) i C964 (10µF/50V) filtruj¹ce to napiêcie.Potrzebne jest ono te¿ dla uk³adów korekcji, st¹d poduszkaprzy braku treœci obrazowej. Teraz wszystko pracujepoprawnie.H.K.}54 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

Naprawy dla dociekliwych - OTVC TEC5168VRNaprawy dla dociekliwychOTVC TEC5168VRKarol ŒwiercOd RedakcjiW numerze bie¿¹cym otwieramy now¹ rubrykê poœwiêcon¹ naprawom sprzêtu audio-wideo, któr¹ nazwaliœmyroboczo „Naprawy dla dociekliwych”. W k¹ciku tym bêdziemy publikowaæ krótkie artyku³y bêd¹ce w du¿ejmierze odpowiedziami na problemy zg³oszone przez Czytelników, ale odpowiedziami poszerzonymi b¹dŸ o szczegó³ow¹analizê dzia³ania poszczególnych uk³adów lub elementów, b¹dŸ o opis ca³ego procesu myœlowego prowadz¹cegodo zdiagnozowania przyczyny usterki i wytypowania najbardziej podejrzanych elementów lub drogipostêpowania w kierunku znalezienia przyczyny, b¹dŸ podzielenia siê doœwiadczeniami z napraw tego czy te¿podobnego sprzêtu. Zdecydowaliœmy siê na utworzenie nowej rubryki, poniewa¿ materia³y jakie chcemy w tymmiejscu publikowaæ nie bardzo mieszcz¹ siê w formule „Odpowiedzi na listy Czytelników” z racji objêtoœci, atak¿e z uwagi na sygnalizowane przez Czytelników nieposiadaj¹cych naszej Bazy Porad na p³ytach CD, trudnoœcize znalezieniem takiej odpowiedzi w g¹szczu innych porad.Rubryka kierowana jest g³ównie do Czytelników, których nie zadowala tylko podpowiedŸ, który element nale¿ywymieniæ ¿eby „zaliczyæ” naprawê, ale chcieliby dowiedzieæ siê dlaczego w³aœnie ten element, co by³o przyczyn¹,jak mo¿na samodzielnie dojœæ do w³aœciwej diagnozy w podobnym lub ca³kiem innym sprzêcie, jednym s³owem dotych, którzy chc¹ siê czegoœ wiêcej dowiedzieæ, poszerzyæ swoje kwalifikacje i warsztat zawodowy, a tak¿e tych dlaktórych elektronika to nie tylko nudna, codzienna praca zawodowa.OTVC TEC 5168VR. Brak odchylania pionowego.Generator pi³y w uk³adzie TA7698AP dzia³a, ale brakprzebiegu wyjœciowego na n.24. Sprawdzono i wymienionowszystkie elementy w koñcówce (na tranzystorach),dwukrotnie podstawiono uk³ad TA7698AP (razu¿ywany, raz nowy). Wszystko bez rezultatu. Ju¿ niemam pomys³u, co mo¿e byæ uszkodzone. Byæ mo¿eTA7698AP uszkadza siê natychmiast po w³¹czeniu, alejak to sprawdziæ?Przygotowuj¹c tê odpowiedŸ korzystam ze schematu OTVCAnitech XT-5103.Mimo wszystko, uszkodzenia nale¿y siê jednak dopatrywaæw uk³adzie koñcówki odchylania pionowego. Brak przebieguna wyprowadzeniu 24 TA7698 nie œwiadczy (nie musiœwiadczyæ i na ogó³ nie œwiadczy) o uszkodzeniu tego uk³aduscalonego, ani elementów zwi¹zanych bezpoœrednio z aplikacj¹czêœci odpowiedzialnej za odchylanie pionowe. To fakt, ¿enó¿ka 24 tego uk³adu scalonego to wyjœcie steruj¹ce stopniemwzmacniacza mocy (tu wykonanym na elementach dyskretnych),ale stopieñ zawarty w TA7698 oraz koñcówka objête s¹sprzê¿eniem zwrotnym. Jeœli TA7698 nie otrzyma odpowiedniegosygna³u sprzê¿enia zwrotnego, stopieñ drivera zostaniewy³¹czony, choæ generator bêdzie pracowa³ nadal. Co wiêcej,owo sprzê¿enie zwrotne jest dwojakiego typu: sta³opr¹dowe izmiennopr¹dowe. Oba zamykaj¹ siê na nó¿ce 26 uk³adu scalonego,jednak za obie pêtle odpowiadaj¹ zupe³nie odrêbne elementyzewnêtrzne. Najkrócej mówi¹c, sprzê¿enie zwrotnezmiennopr¹dowe odpowiedzialne jest za amplitudê i liniowoœæodchylania pionowego, natomiast sprzê¿enie sta³opr¹dowe zapunkt pracy stopnia wzmacniacza mocy. To ostatnie spostrze-¿enie, ¿e punkt pracy wzmacniacza zale¿y od polaryzacji napiêciaz wyjœcia uk³adu scalonego, a wiêc, ¿e sprzê¿enie obustopni (koñcówki i drivera) jest sta³opr¹dowe, znacznie utrudnianaprawê w zakresie uszkodzenia zg³oszonego przez Czytelnika.Niezale¿nie bowiem, gdzie uszkodzenie jest zlokalizowane,nale¿y siê spodziewaæ nieprawid³owych napiêæ sta-³ych i braku przebiegów zarówno w jednym, jak i w drugimstopniu, a wiêc praktycznie wszêdzie.Po tych uwagach ogólnych, podajê krótki opis dzia³aniauk³adu, a nastêpnie sposób postêpowania przy lokalizacji opisanegouszkodzenia.Wyjœcie uk³adu scalonego zwi¹zane bezpoœrednio z samymgeneratorem ramki to nó¿ka 29 uk³adu TA7698. Znajduj¹ siêna niej elementy zewnêtrzne ustalaj¹ce czêstotliwoœæ tego generatora.Czytelnik pisze, ¿e generator ramki pracuje, a wiêcrozumiem, ¿e przebieg na tej nó¿ce wystêpuje. Generator przebiegupi³okszta³tnego pracuje z elementami zewnêtrznymi pod-³¹czonymi do wyprowadzeñ 25 i 27 tego uk³adu scalonego.Rezystancja na n.25 ustala wydajnoœæ Ÿród³a pr¹dowego, którym³adowany jest kondensator na n.27. Nó¿ka 24, to jak ju¿wy¿ej wspomniano, uk³ad drivera steruj¹cy stopniem mocy.Istotna jest informacja, ¿e jest to wyjœcie typu – wtórnik emiterowy.Nó¿ka 26, to wejœcie sprzê¿enia zwrotnego. W zakresiepêtli zmiennopr¹dowej istotna jest informacja, ¿e nó¿ki 26 i27 stanowi¹ wejœcia odpowiednio: odwracaj¹ce i nieodwracaj¹cejednego wzmacniacza operacyjnego. St¹d wniosek, ¿eprzebiegi napiêæ na obu wyprowadzeniach musz¹ byæ identyczne.Inaczej mówi¹c, uk³ad „¿¹da”, aby przebieg na n.26,które jest w tym przypadku wejœciem, by³ taki jaki wystêpujena n.27 (który tu jest przebiegiem niezale¿nym i pierwotnym).To „¿¹danie” nale¿y rozumieæ w ten sposób, ¿e uk³ad tak wypracowujeprzebieg na nó¿ce 24, aby otrzymaæ ¿¹dany przebieg.Jeœli nie jest to mo¿liwe, stopieñ drivera zostaje wy³¹czony.Dlatego upatrujê siê uszkodzenia w stopniu koñcowymramki, mimo ¿e pozornie s³uszne jest rozumowanie Czytelni-SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002 55

Naprawy dla dociekliwych - OTVC TEC5168VRka stwierdzaj¹ce, ¿e skoro brak przebiegu na wyjœciu steruj¹cym(24), to uszkodzenie jest w tym stopniu lub wczeœniej.Kilka s³ów o tym, jak dzia³a stopieñ koñcowy uk³adu ramki,a jest on raczej skomplikowany i doœæ „fikuœny”. W wiêkszoœciodbiorników telewizyjnych pracuje w tym miejscu uk³adscalony (TDA3653, TDA3654, LA7830 lub podobny), a wiêcktóry fragment takiego uk³adu nie by³by uszkodzony, trzeba(lub wystarczy) wymieniæ ca³y uk³ad scalony.Tranzystor Q301 to stopieñ daj¹cy wzmocnienie napiêciowe;tranzystory Q302 i Q303 - to stopieñ wzmacniacza pr¹dowego.Pracuje on jako przeciwsobny wtórnik emiterowy, inaczejmówi¹c, jest to stopieñ bufora pr¹dowego. Skomplikowanenatomiast jest zasilanie tego stopnia. Energia pobierana jestz trafopowielacza. Napiêcie wyprostowane na C301 (przezD306 i R312) daje zasilanie stopnia wzmacniacza Q301 orazbierze udzia³ w zasilaniu stopnia bufora pr¹dowego. Nie stanowizasilania, a jedynie „bierze udzia³”, gdy¿ jest tu dodatkowyobwód z C308 i R313. Elementy te pod³¹czone s¹ równie¿do trafopowielacza. Uk³ad ten z grubsza dzia³a tak: w czasiepowrotu odchylania poziomego, czêœæ ³adunku z C301 prze³adowanajest przez D304 na C308. W czasie wybierania (odchylaniapoziomego) ³adunek z C308 prze³adowany jest doC307. Dioda D304 spolaryzowana jest wtedy zaporowo, a D305przewodzi. Rozwi¹zanie takie daje zasilanie o wy¿szym napiêciuni¿ gdziekolwiek istnieje (sk¹d jest pobierane). Zasadajest zupe³nie podobna do dzia³ania powielacza. Z kolei diodaD301 zabezpiecza, by napiêcie to nie przekroczy³o wartoœcinapiêcia, które zasila stopieñ linii, czyli oko³o 120V.Pozwoli³em sobie opisaæ ten fragment w miarê szczegó³owo,gdy¿ to istotne, a ponadto mo¿na w odbiornikach w tym miejscuspotkaæ ró¿ne „poprawki i udoskonalenia” wynikaj¹ce z brakuznajomoœci (przez serwisanta) dzia³ania uk³adu.Najczêœciej uszkadzaj¹cym siê elementem w tym stopniujest kondensator C307. Jego uszkodzenie nie daje jednak takichobjawów, jak opisano w liœcie, warto jednak o tym wspomnieæ,jak równie¿ i o tym, ¿e w razie uszkodzenia tego kondensatoranale¿y tu za³o¿yæ element o obni¿onej impedancji itemperaturze pracy do 105°C. Nale¿y tak post¹piæ z dwóchprzyczyn: element ten choæ pracuje w uk³adzie pionu, to wystêpujena nim przebieg (têtni¹cy) o czêstotliwoœci odchylaniapoziomego oraz ulokowany jest on w pobli¿u bardzo gor¹cegoradiatora.Aby nie rozpisywaæ siê szczegó³owo nad dzia³aniem tegouk³adu, wspomnê jeszcze o dwóch istotnych elementach. Pierwszyto dioda D303, której istnienie jest istotne z uwagi na indukcyjneobci¹¿enie ca³ego wzmacniacza (nale¿y sprawdziæ j¹ koniecznie,gdy uszkodzony by³ tranzystor Q303). Brak jeszcze innejdiody (czêsto stosowanej w podobnych rozwi¹zaniach) powoduje,¿e w pocz¹tkowej fazie okresu powrotu tranzystor Q302pracuje (przewodzi) inwersyjnie. Drugi element na który chcia-³em zwróciæ uwagê, to kondensator Q302, który daje napiêciebootstrap dla stopnia wzmocnienia napiêciowego.Jak sprawdziæ prawid³owoœæ pracy tego uk³adu lub zlokalizowaæw nim uszkodzenie?Najproœciej to mo¿na zrobiæ od³¹czaj¹c go od stopnia drivera,poprzez zlikwidowanie po³¹czenia pomiêdzy nó¿k¹ 24TA7698 a baz¹ Q301. W tym stanie napiêcie na kolektorzeQ301 i emiterach Q302 i Q303 powinno byæ wysokie (zbli¿onedo napiêcia na kondensatorze C301). Nastêpnie najlepiejspolaryzowaæ bazê Q301 przez rezystor o wartoœci oko³o1÷4.7k z napiêcia 5÷12V. Wtedy wspomniane wy¿ej napiêciapowinny przejœæ w okolice 0V (na kolektorze Q301 – poni¿ej0.5V, na emiterach Q302, Q303 – oko³o 1V). Jeœli tak jest,mo¿na za³o¿yæ w 95%, ¿e koñcówka jest sprawna. Jeœli nie,wspomnian¹ metod¹ ³atwo rêcznie sprawdziæ, gdzie wystêpujeuszkodzenie. Ca³y stopieñ koñcowy ramki ³¹cznie z obwodemcewek najproœciej sprawdziæ w nastêpuj¹cy sposób: przyk³adaæów rezystor (do bazy Q301) i od³¹czaæ go. Jeœli koñcówkajest sprawna, to obserwuj¹c ekran odbiornika uda siêzaobserwowaæ drgniêcia poziomej kreski odpowiednio: w dó³i w górê od pozycji centralnej. Lepszym sposobem, ale niecok³opotliwym, jest podanie na bazê Q301 têtnieñ o napiêciu siecilub sygna³ z dowolnego generatora o czêstotliwoœci oko³o50Hz. Powinno siê wtedy zaobserwowaæ „pas obrazu”. K³opotw tym przypadku polega natomiast na tym, ¿e trzeba takspolaryzowaæ bazê Q301 (sta³opr¹dowo) aby wszystkie tranzystorypracowa³y w obszarze aktywnym (swojej charakterystyki).Gdzie jeszcze mo¿e byæ b³¹d? Pozosta³y wspomniane na pocz¹tkupêtle ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Elementów w tymzakresie jest niewiele. Decyduj¹cymi dla pêtli sta³opr¹dowej s¹rezystory R307 i R308. To ten dzielnik decyduje o ustaleniu sk³adowejsta³ej napiêcia na wyjœciu bufora pr¹dowego w okolicypo³owy napiêcia zasilania. Rzadkie s¹ przypadki, gdy wymaganajest niewielka korekcja wartoœci tego dzielnika.Sprzê¿enie zwrotne zmiennopr¹dowe. Elementem decyduj¹cymjest rezystor R314. Na nim próbkowany jest pr¹d p³yn¹cyw cewkach odchylaj¹cych. Informacja ta doprowadzona jestdo 26 nó¿ki uk³adu scalonego przez kondensator C315. Tenkondensator to te¿ jeden z bardziej podejrzanych elementówodpowiedzialny za uszkodzenie opisane w liœcie.}SprostowanieW numerze 12/2000 „SE”, a w œlad za tym równie¿ w „BaziePorad Serwisowych” zamieœciliœmy informacjê odnoœniemo¿liwoœci zast¹pienia uk³adu TDA8178FS przez uk³adSTV9379F. Praktyka pokaza³a, ¿e tak jest w rzeczywistoœci,co zosta³o potwierdzone w licznych sygna³ach od naszychCzytelników. Sygna³y by³y liczne mo¿e i dlatego, poniewa¿na schemacie aplikacyjnym znalaz³ siê b³¹d, który wprowadzi³trochê zamieszania. Dioda Zenera BZX75C2V1, która dla uk³aduSTV9379F powinna tworzyæ na wyprowadzeniu 7 Ÿród³onapiêcia referencyjnego oko³o 2.1V, zosta³a na rysunku i wtekœcie pod³¹czona odwrotnie - prawid³owo powinna byæ pod-³¹czona katod¹ do n.7 uk³adu, a anod¹ do masy.Ponadto opis funkcji wyprowadzenia 7 uk³adu STV9379Fjest niepe³ny. Nó¿ka ta oprócz funkcji napiêcia odniesienia(Reference Voltage) mo¿e pe³niæ (i to jest jej zasadnicza funkcja)funkcjê wejœcia nieodwracaj¹cego wzmacniacza (Non-invertinginput).Przepraszamy Czytelników za pomy³kê i niezamierzonezamieszanie. }56 SERWIS ELEKTRONIKI 4/2002

SERWIS ELEKTRONIKI5/2002 Maj 2002 NR 75Od RedakcjiTrzymacie Pañstwo w rêku 75. numer „Serwisu Elektroniki”.Rocznice i jubileusze to zwykle dobra okazja do ró¿negorodzaju podsumowañ, zestawieñ i wyliczeñ. Siedem lat dzia-³alnoœci wydawniczej to wydaje siê, ¿e nie jest zbyt wiele. Gdybyjednak spojrzeæ tylko na liczbê wydanych schematów (do1140 modeli i typów chassis) i liczbê opracowanych trybówserwisowych (do 1330 modeli i typów chassis), to widaæ, ¿ejest to ca³kiem spora iloœæ informacji, a przecie¿ to nie wszystko.Kilka tysiêcy porad dotycz¹cych praktycznie ka¿dego rodzajusprzêtu, który trafia do punktów serwisowych, opisydzia³ania i budowy, opisy typowych problemów serwisowych,daj¹ w sumie dobre podstawy do rozwi¹zywania problemów,na które serwisanci trafiaj¹ w codziennej praktyce.Warto równie¿ wspomnieæ o „Dodatkach Specjalnych”,które by³y wydawane przez trzy lata (w sumie 24 numery).Jako publikacje poœwiêcone jednemu tematowi, dobrze uzupe³nia³yi rozwija³y tematykê poruszan¹ w „Serwisie Elektroniki”- wystarczy wymieniæ te poœwiêcone mechanizmom magnetowidów,trybom serwisowym czy te¿ monitorom. Mamywiele sygna³ów, ¿e ta forma publikacji mia³a swoich zagorza-³ych zwolenników, nie jest wiêc wykluczone, ¿e w przysz³oœcipowrócimy do tej lub podobnej formu³y.W ca³ym podsumowaniu nie mo¿na pomin¹æ „Bazy PoradSerwisowych”. Z wersji elektronicznej mog¹ co prawda korzystaætylko ci, którzy posiadaj¹ komputery, ale w dzisiejszychczasach nie jest to ju¿ taki „rarytas”, jak to jeszcze w niedalekiejprzesz³oœci bywa³o. Je¿eli nawet trzeba ponieœæ okreœlonenak³ady zwi¹zane z wyposa¿eniem warsztatu w komputer, toefekty wynikaj¹ce z jego wykorzystania szybko zrekompensuj¹poniesione koszty.Na koniec jeszcze niespodzianka dla naszych Czytelników.Wewnêtrzna wk³adka schematowa zawiera podwójn¹ iloœæstron - to taki drobny prezent z okazji 75. wydania naszegoczasopisma.Dodatkowa wk³adka do numeru 5/2002:OTVC Philips chassis MD1.1E AA - 6 × A2,OTVC Sharp 25N42-E3, 29N42-E3 chassis 9P-KM2 - 4 × A2,Radiomagnetofon Panasonic RX-CT980 - 2 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.plCo to jest GPS? (cz.2 - ost.) ............................................ 6TOPSwitche–GX - opis funkcjonalnyi typowe aplikacje (cz.1) .................................................. 9Odbiorniki Elemis: 5560TMS, 6360TMS i 7060TMS .... 12Odbiornik satelitarny Diora TSA502 .............................. 17Porady serwisowe ......................................................... 22- odbiorniki telewizyjne ............................................... 22- audio ......................................................................... 28- odbiorniki satelitarne ................................................ 28- magnetowidy ............................................................ 29- monitory .................................................................... 30BU... - wysokonapiêciowe tranzystoryw uk³adach odchylania (cz.3) .................................. 31, 34Schemat ideowy telefonu Philips 9039/A, RWT Cyprys . 32Schemat ideowy telefonu Philips D9033 ....................... 33Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6 (cz.2-ost.) 35Chassis Z7 firmy Panasonic (cz.1) ................................ 38Telefon z automatyczn¹ sekretark¹Panasonic KX-T2395 (cz.1) .......................................... 42Naprawy dla dociekliwych - OTVC Philipsz chassis 2B ................................................................... 47Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 49Naprawy i regulacje magnetowidów DaewooDV-F40/20D, DV-F44/24D, DV-F46/26D, DV-F48/28D .. 51Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:OTVC Elemis 5560TMS, 6360TMS, 7060TMS - 2 × A2,Odbiornik satelitarny Echostar SR800 - 2 × A2,VCR Daewoo DV-F44/24D, DV-F46/26D, DV-F48/28D, DV-F40/20D - 4 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Co to jest GPS?Co to jest GPS? (cz.2 - ost.)Karol Œwierc4. •ród³a b³êdów i dok³adnoœci systemuGPSB³êdy i niedok³adnoœci systemu to wcale nie marginalnasprawa, ale niestety jego nieod³¹czna czêœæ. Miêdzy innymidlatego ten punkt artyku³u jest taki obszerny. Poza tym równie¿dlatego, ¿e czynników b³êdów jest wiele, podobnie jak isposobów walki z nimi.Wymieñmy zatem na wstêpie Ÿród³a b³êdów:• b³¹d czasu na satelicie,• szybkoœæ propagacji fali elektromagnetycznej, tutaj nale-¿y wyszczególniæ dwa czynniki:- wp³yw jonizacji górnych warstw atmosfery,- ciœnienie powietrza w dolnych warstwach atmosfery,• propagacja wielodrogowa,• celowe ograniczenie dok³adnoœci przez stosowanie selectiveavalability,• dok³adnoœæ pomiaru zale¿y od geometrii u¿ytego w danymmomencie fragmentu systemu, a wiêc od rozlokowaniasatelitów, wzglêdem których prowadzony jest pomiar.Niekorzystna sytuacja jest wtedy, gdy satelity znajduj¹ siêblisko siebie lub widoczne s¹ w jednej linii.Fale emitowane przezsatelity s¹ blokowaneB³¹d wielodrogowoœciRys.4. Ilustracja ograniczeñ i b³êdów powodowanychprzez masywne obiekty.B³¹d czasu na satelicie (po skompensowaniu) jest rzêdu15 ÷ 20 nanosekund. W takim czasie œwiat³o przebiega drogê4.5 ÷ 6m (to jeszcze nieŸle).Wp³yw ogólnie mówi¹c stanu atmosfery na szybkoœæ propagacjifali (elektromagnetycznej) jest wzglêdnie niedu¿y. Ale jeœliten b³¹d wzglêdny przemno¿y siê przez 20.000 kilometrów (toprzesada, ale kilkanaœcie kilometrów trzeba uwzglêdniæ), to wartoœæmo¿e byæ ca³kiem spora. Oprogramowanie mikroprocesoraw odbiorniku uwzglêdnia model matematyczny toru i prêdkoœcifali, dodatkowo sugerowana poprawka przesy³ana jest w strumieniudanych z satelity. Odbiorniki analizuj¹ce odleg³oœæ (tzw.pseudoodleg³oœæ) w oparciu o kod precyzyjny (P), mog¹ dodatkowozmniejszyæ ten b³¹d. Kluczem do tego zabiegu jest fakt, ¿ekod P nadawany jest na dwóch czêstotliwoœciach i mo¿nauwzglêdniæ zjawisko dyspersji (zjawisko dyspersji znane jest wfizyce jako rozszczepienie fali, ale chodzi tu o zale¿noœæ prêdkoœcifali w oœrodku od jej czêstotliwoœci, co jest pierwotn¹ przyczyn¹zjawiska dyspersji). Niemniej b³êdy wynikaj¹ce z tegoczynnika s¹ niebagatelne i istotne.Œwiat³o rozchodzi siê z prêdkoœci¹ 300 000km/s (dok³adniej299 792 458m/s) w pró¿ni. To najwiêksza mo¿liwa w przyrodzieprêdkoœæ i co ciekawe (i na pozór sprzeczne z prost¹logik¹) taka sama wzglêdem ró¿nych uk³adów odniesienia,które mog¹ byæ wzglêdem siebie w ruchu i to z dowoln¹ prêdkoœci¹(wzglêdem ka¿dego uk³adu inercjalnego). To sprawanies³ychanie ciekawa, ale nie ona jest tematem artyku³u, a nadodatek daleka od serwisu sprzêtu elektronicznego.Niezale¿nie od tego bêd¹c przy „problemach kosmicznych”warto wspomnieæ jeszcze o innej ciekawostce. Œwiat³o (i falaelektromagnetyczna o dowolnej czêstotliwoœci) nie tylko zwalniaw atmosferze, ale i nie rozchodzi siê dok³adnie w linii prostej(np. zjawisko fatamorgany na pustyni). Ciekawostka polegana tym, ¿e wyd³u¿enie drogi w wyniku zakrzywienia torunie wp³ywa na zwiêkszenie owego b³êdu czasowego. W fizyceznane jest twierdzenie mówi¹ce, ¿e œwiat³o i tak wybierzetaki tor, ¿e czas przebiegu miêdzy dwoma wyznaczonymi punktamibêdzie najkrótszy (rozwiniêcie znanej zasady najmniejszegodzia³ania).Doœæ ciekawostek, wracamy do problemu b³êdów GPS-u.B³¹d bêd¹cy wynikiem wp³ywu stanu atmosfery jest rzêdu 5metrów w serwisie SPS (Standard Positioning Service - wykorzystanietylko noœnej L1) i rzêdu 2 metrów w serwisie PPS(Precise Positioning Service - serwis wojskowy).B³¹d wielodrogowoœci trajektorii fali polega na tym, ¿e jeœlido odbiornika dotrze fala odbita, mo¿e on nie byæ w stanierozpoznaæ tego faktu. B³êdy wywo³ane tym czynnikiem mog¹byæ bardzo du¿e. Nara¿one s¹ na nie obszary wielkomiejskielub tereny podgórskie.B³¹d wywo³any celowym zafa³szowaniem (SA) wp³ywa napozorny b³¹d zegara na satelicie wyd³u¿aj¹c go do wartoœcioko³o 100ns. Oblicza siê, ¿e b³¹d ten w p³aszczyŸnie poziomejzmniejsza dok³adnoœæ do oko³o 100 metrów. Objawia siê to wten sposób, ¿e odbiornik umieszczony w jednym miejscu bêdziewskazywa³ po³o¿enie zmieniaj¹ce siê w zakresie wy¿ejwspomnianej dok³adnoœci uniemo¿liwiaj¹c okreœlenie, którawartoœæ jest poprawna. Ale czy tak do koñca?Na ominiêcie (z³agodzenie) tego b³êdu jest rada, o ile pomiarnie musi byæ wykonany szybko. Wykonanie wielu pomiarówi obliczenie wartoœci œredniej zbli¿a pomiar do wartoœcipoprawnej, œciœlej najbardziej prawdopodobnej. Jest to znanametoda, o ile jest znany rozk³ad statystyczny b³êdu, na przyk³adszumu zafa³szowuj¹cego sygna³ informacyjny (a jest tozwykle rozk³ad normalny - gaussowski). Otó¿ seria wielu pomiarówjest w stanie „wydobyæ” sygna³ le¿¹cy nawet „daleko”poni¿ej szumu. Dla œcis³oœci nale¿y dodaæ, ¿e koniecznymwarunkiem jest tu brak korelacji (statystycznej) z sygna³emzak³ócaj¹cym.Wracaj¹c od zagadnieñ statystyki matematycznej do GPS-u,6 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Co to jest GPS?mo¿na zauwa¿yæ, ¿e ostatni z wymienionych b³êdów, nazywanyte¿ b³êdem DOP (Dilution of Precision - rozp³ywanie siêprecyzji), wynika z czystych zale¿noœci geometrycznych uk³adusatelitów i odbiornika GPS.Na te wszystkie b³êdy, obok metod powiêkszania wszelkichdok³adnoœci s¹ dwie rady bardzo skuteczne, ale nie zawszemo¿liwe do zastosowania.Jeœli odbiornik „widzi” wiêcej satelitów ni¿ 4, co jest wartoœci¹minimaln¹ i co system zawsze zapewnia, to bêdzie prowadziæpomiar wzglêdem wszystkich lub maksymalnej mo¿liwejiloœci (s¹ odbiorniki, które potrafi¹ prowadziæ pomiarwzglêdem 8 i wiêcej satelitów). Odpowiednio inteligentne oprogramowaniemikroprocesora w odbiorniku jest w stanie prostymimetodami matematycznymi zmniejszyæ b³¹d, a œciœlejobliczyæ wartoœæ najbardziej prawdopodobn¹.Drug¹ bardzo skuteczn¹ metod¹ jest pomiar ró¿nicowyDGPS (Differential GPS). Poniewa¿ ta metoda zas³uguje naszersze omówienie, Czytelnik znajdzie jej opis w punkcie 5tego artyku³u.Wreszcie nale¿a³oby wymieniæ jakie s¹ te dok³adnoœci (lubniedok³adnoœci). W literaturze mo¿na spotkaæ bardzo ró¿neliczby. Czy zatem jedne z nich s¹ prawdziwe, a inne nie?Wszystko zale¿y jak siê dany b³¹d mierzy, a przynajmniej jaksiê go definiuje. Spróbujmy wiêc co nieco zdefiniowaæ.Rozk³ad b³êdu jest ogólnie mówi¹c statystyczny. Oznaczato tyle, ¿e podaj¹c wartoœæ b³êdu nale¿a³oby podaæ jakie jestprawdopodobieñstwo, ¿e wartoœæ jednego pomiaru przekroczypodan¹ wartoœæ. Tak siê faktycznie robi i w nawigacji stosujesiê okreœlenie „drms” (distance root mean squere - odleg³oœæœrednia kwadratowa). Wiêkszoœæ danych w systemie GPSodnosi siê wzglêdem 2drms. Oznacza to, ¿e przy du¿ej liczbiepomiarów, 95% z nich bêdzie zawartych w promieniu kuli opodanej wartoœci b³êdu. Dla tak zdefiniowanego b³êdu pomiaruw systemie GPS uzyskuje siê nastêpuj¹ce dok³adnoœci:• w p³aszczyŸnie poziomej: w serwisie PPS - 22 metry, wserwisie SPS z zag³uszaniem SA - 100m,• w p³aszczyŸnie pionowej: PPS - 27.7m; SPS z SA - 156m,• b³¹d pomiaru szybkoœci: w serwisie PPS - 0.2m/s (tj. ok.0.7km/godz),• b³¹d pomiaru czasu: PPS - 200ns; SPS - 340ns.Co do pomiaru prêdkoœci oczywiste jest, ¿e mo¿na j¹ obliczyædziel¹c przebyt¹ drogê przez czas. Taki sposób jest jednakwolny i mo¿e byæ stosowany jedynie dla ruchu o ma³ejdynamice. Zatem w systemie GPS wykorzystuje siê równie¿zjawisko przesuniêcia fazy w wyniku efektu Dopplera.5. Odbiór ró¿nicowy - DGPSIdea pomiaru ró¿nicowego DGPS jest doœæ prosta. Wykonujesiê pomiar wzglêdem punktu odniesienia, którego po³o-¿enie jest znane. Mo¿na w ten sposób bardzo dok³adnie okreœliæb³¹d pomiaru. Jeœli obiekt, którego po³o¿enie chcemy zlokalizowaæznajduje siê stosunkowo blisko tego punktu odniesienia,mo¿na za³o¿yæ, ¿e b³¹d jest taki sam lub niewiele siêró¿ni. Przesy³aj¹c zatem poprawkê w postaci zmierzonego b³êdustacji bazowej mo¿na dok³adnoœæ pomiaru zwiêkszyæ wielokrotnie.Metod¹ ró¿nicow¹ uzyskuje siê dok³adnoœci centymetrowe.Jest to metoda, która w zasadzie niweluje wszystkieŸród³a b³êdów z wyj¹tkiem niedok³adnoœci zegara odbiornika,ale ten te¿ mo¿na synchronizowaæ ze stacji bazowej. Stacje tenazywa siê stacjami korekcyjnymi, a przesy³an¹ poprawkêdanymi korekcyjnymi. Jeœli stacja korekcyjna znajduje siê wodleg³oœci kilkunastu kilometrów od odbiornika dokonuj¹cegopomiarów, dok³adnoœæ jest rzêdu kilku centymetrów. Jeœlijednak odleg³oœæ ta roœnie do kilkuset kilometrów, dok³adnoœæspada do metra, a nawet kilku metrów.Jest jednak i metoda na to. Jeœli nie jest mo¿liwa lokalizacjaw niedu¿ej odleg³oœci od stacji korekcyjnej, dokonuje siêpomiarów wzglêdem kilku takich stacji. T¹ metod¹ otrzymujesiê tzw. wektor b³êdu. Odpowiednich przeliczeñ w oparciu oproste zasady geometrii mo¿e dokonaæ sam odbiornik, jak równie¿komputer umieszczony w dowolnym miejscu. Nale¿y tujednak zaznaczyæ, ¿e owych danych o wektorze b³êdu nie przesy³asiê przez satelity systemu GPS. Wykorzystuje siê do tegocelu jeden z kilku istniej¹cych systemów satelitarnej ³¹cznoœciruchomej lub system naziemny, np. telefonii komórkowej GSM.KorekcyjnastacjabazowaDanekorekcyjneSygna³ satelity GPSSygna³ ró¿nicowy(korekcyjny) DGPSSygna³ satelity GPSOdbiornik sygna³u GPSi sygna³u korekcyjnegoRys.5. Ilustracja idei pomiaru ró¿nicowego.W oparciu o przedstawion¹ ideê jest opracowywany systemzwiêkszenia dok³adnoœci lokalizacji dla terenów AmerykiPó³nocnej i Europy.System WAAS (Wide Area Augmentation System) sk³adasiê z 25 stacji odniesienia w Stanach Zjednoczonych, a równie¿na terenie Kanady oraz w Meksyku. Wszystkie te stacjepo³¹czone s¹ w swoistego rodzaju sieæ, przesy³aj¹ dane do stacjinadrzêdnej, która oblicza wspomniany wektor b³êdu. Oczywiœcie,aby korzystaæ z systemu WASS, odbiornik GPS musibyæ do tego przystosowany. Takie odbiorniki przewidziane s¹g³ównie w samolotach, gdy¿ ca³e przedsiêwziêcie finansowanejest przez Federalny Urz¹d Lotnictwa FAA (Federal AviationAdministration). Przedsiêwziêcie to ma na celu stworzeniesystemu umo¿liwiaj¹cego zdalne l¹dowanie samolotów, np.w warunkach prawie zerowej widocznoœci. Trudno obecnie powiedzieæcoœ wiêcej na temat skutecznoœci tego systemu, gdy¿ocenia siê, ¿e dok³adnoœæ jest mimo wszystko rzêdu kilkumetrów (3÷5m w p³aszczyŸnie poziomej oraz 3÷7m w pionie).Uwa¿a siê równie¿, ¿e system GPS jest te¿ jak na dzieñ dzisiejszyzbyt ma³o wiarygodny.Podobny system opracowuje siê dla Europy o nazwieEGNOS (autorowi artyku³u uda³o siê znaleŸæ informacjê z marca2001 roku, ¿e system jest testowany oraz, ¿e inauguracjêSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 7

Co to jest GPS?jego oficjalnego dzia³ania przewiduje siê na rok 2004). Zwiêkszeniedok³adnoœci lokalizacji uzyskanej t¹ drog¹ zwiêkszyoczywiœcie zakres zastosowañ GPS-u (o czym wiêcej w p.7).EGNOS czyli Europejski Geostacjonarny Serwis Nawigacyjnyjest przedsiêwziêciem Europejskiej Agencji Kosmicznejdzia³aj¹cej we wspó³pracy z Komisj¹ Europejsk¹ oraz organizacj¹Eurocontrol zajmuj¹c¹ siê problemem bezpieczeñstwaw nawigacji lotniczej. Serwis ten wykorzystuje zarównosatelity GPS-u, jak i radzieckiego systemu GLONAS. Danekorekcyjne, obliczane przez stacje bazowe, maj¹ byæ przesy-³ane za poœrednictwem trzech satelitów do tego przewidzianych- satelitów serwisu EGNOS.Przewiduje siê zwiêkszenie dok³adnoœci lokalizacji za pomoc¹GPS wspomaganym EGNOS oko³o 4-krotne, czyli dok³adnoœælepsz¹ ni¿ 5 metrów. Dok³adnoœæ systemu nie jestjednak jedynym celem. Nie mniej wa¿na jest stabilnoœæ i wiarygodnoœæ.Z informacji „nietechnicznych” warto podaæ, ¿e EGNOSjest pierwszym krokiem w kierunku uruchomienia europejskiegosystemu nawigacji satelitarnej o nazwie GALILEO. Systemten bêdzie siê sk³ada³ z 30 satelitów umieszczonych naorbicie MEO, a jego uruchomienie planowane jest na lata2006÷2008.6. Budowa odbiornikaOdbiorniki GPS, podobnie jak wiêkszoœæ urz¹dzeñ elektronicznych,podlegaj¹ trendowi miniaturyzacji, a wiêc konstruowaniaurz¹dzeñ mniejszych, l¿ejszych, szybszych i tañszych.Aby mieæ obraz skali tego postêpu kilka informacji „zhistorii”. Pierwsze odbiorniki budowane by³y w latach siedemdziesi¹tych.By³y to urz¹dzenia wielkoœci mniej wiêcej Rubina714, a ich waga by³a jeszcze wiêksza. Na przyk³ad uwa¿anyza bardzo dobry odbiornik Macrometer V-1000 konstrukcjinaukowców z Massachusetts (opracowanie z 1982 roku)wa¿y³ 73kg, a antena do niego 18kg.Pierwsze odbiorniki by³y tak wolne, ¿e operacje w czasierzeczywistym nie by³y mo¿liwe, wykonanie pomiaru trwa³okilka minut, natomiast wszelkie przeliczenia pseudoodleg³oœcidokonywa³ zewnêtrzny komputer. Wspomniany MacrometerV-1000 nie potrzebowa³ komputera, ale z uwagi na brakmo¿liwoœci synchronizacji zegara sygna³em z satelity trzebaby³o stosowaæ przynajmniej dwa odbiorniki jednoczeœnie. Jakwidaæ trudno by³oby go zabraæ na górsk¹ wycieczkê.Opracowane w latach osiemdziesi¹tych odbiorniki firmyTexas Instruments by³y ju¿ wielkoœci telewizora 14", wa¿y³yjednak ponad 20 kilogramów i trzeba by³o nosiæ za nimi akumulator.Prototyp pierwszego odbiornika rêcznego zademonstrowa³afirma Collins Division of Rockwell International w roku 1988.Obecnie mo¿na kupiæ odbiornik zamontowany GPS w zegarkulub zegarek w GPS-ie, w ka¿dym razie mo¿na go za³o-¿yæ na nadgarstek. Prognozy z lat osiemdziesi¹tych mówi³y,¿e w XXI wieku odbiorniki GPS bêd¹ wielkoœci zegarka i bêd¹lokalizowa³y z dok³adnoœci¹ do 1cm, a cena takiego urz¹dzeniawyniesie 10 dolarów. Pierwsze siê sprawdzi³o, ale jak narazie cena to oko³o 400 dolarów, a dok³adnoœæ wynosi kilkanaœciemetrów. Trudno powiedzieæ, jakie s¹ granice miniaturyzacji,ale jedno jest pewne - jej ograniczeniem bêdzie wymiaranteny.Po tym „wstêpie historycznym” wróæmy do budowy odbiornikaGPS. Jego podstawowe elementy to:• Antena - wiadomo, ¿e fala elektromagnetyczna musi gdzieœindukowaæ napiêcie czy pr¹dy. Odbiorniki z anten¹ zewnêtrzn¹posiadaj¹ niskoszumowe przedwzmacniacze(tzw. anteny aktywne).• Wzmacniacz w.cz., przemiana czêstotliwoœci (z bardzo stabilnymoscylatorem kwarcowym), wzmacniacz p.cz. - jakka¿dy odbiornik radiowy. W niektórych odbiornikach jestnawet mo¿liwoœæ pod³¹czenia zewnêtrznego oscylatora wstopniu przemiany; mo¿e byæ on synchronizowany podobniejak zegary atomowym wzorcem czêstotliwoœci.• Sekcja œledzenia/korelacji sygna³u. Jak ju¿ wiadomo odbiornikmusi œledziæ co najmniej 4 satelity. Dlatego, jeœliodbiera tylko kod C/A, musi siê dostroiæ do czêstotliwoœciL1(1575.42MHz) i na podstawie kodu rozró¿niaæ ich odleg³oœæ(tzw. pseudoodleg³oœæ, bo faktycznie to jest czasprzebiegu sygna³u). W tym zakresie rozró¿nia siê odbiornikiwielokana³owe (które czyni¹ to dla ka¿dego satelityrównoczeœnie) lub odbiorniki sekwencyjne. Odbiornik jednokana³owymusi przechodziæ pomiêdzy sygna³ami z 4satelitów i na ka¿dym z nich musi siê zatrzymaæ przez conajmniej pó³ minuty. Odbiorniki jednokana³owe s¹ prostsze,a wiêc i tañsze, ale ze wzglêdu na ich powolnoœæ nadaj¹siê tylko do niektórych zastosowañ. Wiêkszoœæ nowoczesnychcywilnych odbiorników GPS posiada 8÷12kana³ów, niektóre maj¹ ich 24, a nawet 40. Odbiornikiwielokana³owe mog¹ nie tylko czêœciej uaktualniaæ swojepo³o¿enie, ale maj¹ te¿ z regu³y wiêksz¹ czu³oœæ.• Mikroprocesor z pamiêci¹ programu i danych u¿ytkownikato podzespó³, który mo¿na ju¿ dziœ nazwaæ klasycznym, gdy¿wystêpuje w ka¿dym „szanuj¹cym siê” urz¹dzeniu. Nie trzebawspominaæ o realizacji takich funkcji, jak obs³uga klawiaturyczy wyœwietlacza. Co mikroprocesor „ma do roboty” wGPS-ie wynika³o ju¿ z g³ównych punktów tego artyku³u.Wiadomo im bogatsze oprogramowanie, tym wiêcej „bajerów”.Pokazuje nie tylko po³o¿enie, ale i prêdkoœæ oraz oczywiœcieczas. Jest mo¿liwoœæ rejestrowania poszczególnychpunktów drogi (np. wycieczki, aby wróciæ po œladach). Jestmo¿liwoœæ przes³ania danych portem szeregowym do komputeraw celu ich archiwizacji. Mo¿na wycieczkê kolegi przegraæ,przes³aæ np. Internetem i z komputera - do GPS-u, adalej pod¹¿aæ po jego œladach. GPS-y wiêksze mog¹ wyœwietliæswoje po³o¿enie nie tylko podaj¹c szerokoœæ i d³ugoœægeograficzn¹ oraz wysokoœæ nad poziomem morza, alewyœwietliæ mapê i zlokalizowaæ siê na niej. Nale¿y w tymmiejscu zaznaczyæ, ¿e g³ównym uk³adem odniesienia jest systemWGS 84 (Word Geodetic System 1984 – Œwiatowy SystemGeodezyjny 1984) i jeœli mapa wczytana (np. z p³ytyCD) nie bêdzie zgodna lub nie bêdzie w pe³ni pokrywa³a siêz tym uk³adem, to b³êdu tego nie skoryguje ¿aden system,nawet DGPS. Mikroprocesory z bogatszym oprogramowaniemmog¹ wyœwietlaæ po³o¿enie równie¿ w innym uk³adziewspó³rzêdnych, nawet zdefiniowanym przez u¿ytkownika.Wyœwietlacz graficzny mo¿e pokazaæ obraz kompasu lub tzw.highway view.• Dla kompletu danych o podzespo³ach odbiornika trzebaoczywiœcie dodaæ zasilanie, którym obecnie jest bateryjkaoraz czêsto druga bateria litowa dla podtrzymania danychRAM-u.8 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

7. Zastosowanie GPS-uGama zastosowañ jest bardzo szeroka i wci¹¿ roœnie. Odpowa¿nych, jak w wojsku, lotnictwie czy nawigacji morskiejdo „mniej powa¿nych”, jak uatrakcyjnienie wycieczek pieszychczy rowerowych. Artyku³ ten jest w zasadzie poœwiêcony stronietechnicznej zagadnienia, zatem wymieniê tylko parê ciekawszychzastosowañ.Zwiêkszenie precyzji i wiarygodnoœci systemu wspomaganepomiarem ró¿nicowym z wykorzystaniem takich systemówjak WAAS czy EGNOS, pozwoli na „œlepe” l¹dowaniesamolotów, kierowanie ruchem statków w cieœninach czy lokalizacjêpoci¹gów z dok³adnoœci¹ do s¹siednich torów, identyfikacjêautostrad przez s³u¿by ratownicze z dok³adnoœci¹ dopasa itp. Wspó³praca odbiornika GPS z sieci¹ telefonii bezprzewodowejumo¿liwia zdalne, indywidualne œledzenie pojazdównawet bez wiedzy ich za³ogi. Mo¿na tu wspomnieæ okonwojowaniu cennych ³adunków, czy lokalizacji skradzionegosamochodu.Nie ma potrzeby podkreœlaæ zastosowañ w bran¿ach tradycyjnych,jak nawigacja, kartografia czy geodezja, które zajmuj¹siê udzielaniem odpowiedzi na pytania: gdzie jestem, jakdaleko jestem od celu, jaka jest odleg³oœæ pomiêdzy okreœlonymipunktami?Z zastosowañ ciekawszych i niekonwencjonalnych chcia³bymtylko wymieniæ, ¿e francuskie rolnictwo stosuje systemGPS wraz z laserowymi dalmierzami do okreœlania odleg³oœcipól zbó¿ modyfikowanych genetycznie i pól zbó¿ naturalnych(podobno musi byæ minimum 800 metrów). Japoñski InstytutPomiarów Geodezyjnych natomiast obserwuje odkszta³ceniaskorupy ziemskiej, aby przewidywaæ na tej podstawie trzêsieniaziemi.S¹ równie¿ takie zastosowania, jak synchronizacja sieci komórkowych,DECT i energetycznych.Do sfery zabawy i rekreacji zaliczyæ nale¿y odwiedzaniepunktów przeciêcia po³udników i równole¿ników o wartoœciachca³ych stopni k¹towych (jest ich podobno 11.650 - tylko te nal¹dzie, a w Polsce 26). Powstaje swoistego rodzaju album, któryzawiera ju¿ ponad 4.000 fotografii dokumentuj¹cych oko³o 640takich punktów w 46 krajach (dane z po³owy 2000 r.). Wspó³rzêdneGPS-u pojawiaj¹ siê równie¿ w nowych przewodnikachturystycznych.8. Planowany rozwój i modernizacja systemuModernizacja systemu nastêpuje przede wszystkim w momencie,gdy uszkodzone satelity zastêpowane s¹ nowymi.G³ównym trendem jest zwiêkszanie dok³adnoœci i udostêpnianiesystemu dla coraz to nowych zastosowañ cywilnych. Nowysygna³ o nazwie GPSL2 ma byæ nadawany na czêstotliwoœci1227.6MHz (jest ona obecnie wykorzystywana jedynie przezszyfrowany kod wojskowy P).Wiceprezydent Gore zapowiedzia³ równie¿ wprowadzeniena pocz¹tku 2005 roku trzeciego sygna³u, przeznaczonego dlas³u¿b ratowniczych. Sygna³ ten o nazwie L5 ma byæ nadawanyna czêstotliwoœci 1176.45MHz. Jego moc ma byæ o 6dB wiêkszaod mocy sygna³u obecnie dostêpnego dla zastosowañ cywilnych.Dziêki mo¿liwoœci wykorzystania trzech par czêstotliwoœci(L1-L2, L1-L5 i L2-L5) bêdzie mo¿liwe znacznezmniejszenie b³êdu spowodowanego tzw. opóŸnieniem jonosferycznym(mniejsz¹ prêdkoœci¹ propagacji fali ani¿eli w pró¿-ni) co ma poprawiæ dok³adnoœæ serwisu standardowego SPSdo 6 metrów w p³aszczyŸnie poziomej. Przewiduje siê równie¿wprowadzenie nowych kodów wojskowych o nazwie M.Wed³ug danych z koñca 2000 roku pierwszy satelita z now¹czêstotliwoœci¹ L5, z nowym kodem C/A na czêstotliwoœci L2i z kodem M na noœnych L1 i L2 produkowany jest (by³?) przezfirmê Boeing.Mamy nadziejê, ¿e po lekturze tego niezupe³nie zwi¹zanegoz serwisem, ale ciekawego artyku³u, Czytelnik kupuj¹c GPSbêdzie siê orientowa³ nie tylko, w którym miejscu na Ziemi siêznajduje, ale równie¿, co siê dzieje w przestworzach. }

TOPSwitche–GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacje (cz.1)Karol ŒwiercUk³ady typu TOPSwitch by³y ju¿ opisywane w „SE” nr 12/1999 i 1/2000. Pisaliœmy wówczas, ¿e s¹ to elementy nowe ifaktycznie nadal do takich siê zaliczaj¹, jednak na dzieñ dzisiejszynazwane s¹ TOPSwitchami standardowymi, poniewa¿pokaza³y siê ju¿ elementy nowsze oznaczone jako TOPSwitch-GX. W materia³ach Ÿród³owych firmy Power Integration „tamte”TOPSwitche nazywane s¹ TOPSwitch II.Nie ulega w¹tpliwoœci, ¿e g³ówn¹ przes³ank¹ przyœwiecaj¹c¹konstruktorom uk³adów TOPSwitch II by³o maksymalneuproszczenie uk³adu zasilacza-przetwornicy. Elementy te zawieraj¹jedynie 3 wyprowadzenia, a uzyskiwane moce s¹ rzêdu30W. Pretenduje to je do zastosowañ w sprzêcie o niewielkichmocach. Wiêkszoœæ serwisantów zetknê³a siê ju¿ z tymielementami g³ównie w tunerach satelitarnych. Jak praktyka pokazuje,mimo niewielu elementów, które taka przetwornicazawiera, jej naprawa nie jest spraw¹ prost¹. Próba naprawyprzetwornicy z uszkodzonym TOPSwitchem, bez gruntownejanalizy przyczyny usterki, prowadzi niechybnie do jego powtórnegouszkodzenia, a przecie¿ nie jest to element tani.Niniejszy artyku³ poœwiêcony jest elementom TOPSwitch-GX. Wiêkszoœæ informacji zawartych w opisie elementówTOPSwitch II zachowuje swoj¹ aktualnoœæ, wobec czego niebêd¹ one tutaj powtarzane i dlatego przed lektur¹ niniejszegoartyku³u warto je sobie przypomnieæ.Ze wzglêdu na ograniczenie do minimum iloœci wyprowadzeñstandardowych TOP-ów, elementy te okaza³y siê ma³o elastycznew budowie zasilaczy. Pod tym wzglêdem korzystniejszeokaza³y siê 5-nó¿kowe VIPery. Porównanie tych „oszczêdnych”elementów w budowie zasilaczy-przetwornic zamieœciliœmy w„SE” nr 4 i 5/2001. Iloœæ wyprowadzeñ (nó¿ek aktywnych) ele-SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 9

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjementu TOPSwitch-GX to w zale¿noœci od obudowy: 4 lub 6.Uzyskiwane moce przy stosowaniu TOPSwitch-GX dochodz¹ do250W, natomiast minimalna moc obci¹¿enia przetwornicy jestjeszcze ni¿sza ni¿ w przypadku TOP-ów II (a ju¿ one osi¹ga³yten parametr na poziomie 1W). W³aœciwoœæ ta umo¿liwia bezpieczn¹pracê zasilacza z TOPSwitchem-GX bez wstêpnego obci¹¿enia.Wiêkszoœædodatkowych w³aœciwoœci tych nowoczesnychelementów nie jest jednak¿e zas³ug¹ tylko wprowadzeniadodatkowych wyprowadzeñ. Osoby zajmuj¹ce siê serwisem urz¹dzeñelektronicznych maj¹ na ogó³ kontakt z „nowoœciami”, zpewnym opóŸnieniem w stosunku do elektroników projektantówi konstruktorów. Jednak ze wzglêdu na wspomniane walorytych elementów nale¿y siê spodziewaæ coraz czêstszego kontaktuz nimi w naszych warsztatach.Podobnie jak w artykule opisuj¹cym TOPSwitche standardowepierwsze punkty niniejszego artyku³u poœwiêcone s¹opisowi funkcjonalnemu, a punkty ostatnie ich aplikacjom.1. Skrótowy opis w³asnoœci uk³adówTOPSwitch-GXPrzedstawione poni¿ej w³asnoœci podawane s¹ przez katalogw charakterze parametrów reklamuj¹cych te elementy:• wiêksze uzyskiwane moce bez zwiêkszania z³o¿onoœciuk³adu,• wyposa¿enie TOP-ów we w³asnoœci pozwalaj¹ce na eliminacjêlub istotn¹ redukcjê stosowania kosztownych elementówzewnêtrznych,• w pe³ni zintegrowany (nie wymagaj¹cy elementów zewnêtrznych)„miêkki” start, zapewniaj¹cy minimalny„stres” elementów i przepiêcia podczas startu zasilacza,• mo¿liwoœæ precyzyjnego programowania wartoœci ograniczeniapr¹dowego, pozwalaj¹ca na: zwiêkszenie efektywnoœcisystemu, obni¿enie kosztu projektu zasilacza iograniczenie mocy,• szerszy zakres wspó³czynnika wype³nienia czasu kluczowaniatranzystora wykonawczego, pozwalaj¹cy na uzyskaniewiêkszej mocy i stosowanie mniejszej pojemnoœcikondensatora wejœciowego,• rozdzielone linie monitorowania zasilania i ograniczeniapr¹dowego (dotyczy tylko elementów w obudowie Y),• zabezpieczenie podnapiêciowe (undervoltage),• zabezpieczenie nadnapiêciowe wejœciowej linii zasilania(overvoltage),• kompensacja uk³adu typu feed forward z ograniczeniemmaksymalnej wartoœci wspó³czynnika kluczowania uk³adu,pozwalaj¹ca na zmniejszenie przenikania têtnieñ o czêstotliwoœcisieci na wyjœcie zasilacza oraz na ograniczeniewspó³czynnika wype³nienia w warunkach du¿ej wartoœciwejœciowego napiêcia sieciowego,• modulacja (dr¿enie) czêstotliwoœci kluczuj¹cej zasilacza,poprawiaj¹ca parametry kompatybilnoœci elektromagnetyczneji zmniejszaj¹ca koszt filtrów EMI,• mo¿liwoœæ pracy bez wstêpnego (minimalnego) obci¹¿eniazasilacza,• czêstotliwoœæ kluczowania 132kHz pozwalaj¹ca na redukcjêwielkoœci transformatora,• opcja trybu pracy ze zmniejszon¹ do po³owy czêstotliwoœci¹kluczowania, u¿yteczna w wielu aplikacjach,• zabezpieczenie termiczne pracuj¹ce z histerez¹, pozwalaj¹cena automatyczny restart po ust¹pieniu warunków awaryjnych,• du¿a histereza uk³adu zabezpieczenia termicznego zabezpieczaj¹caprzed przegrzaniem p³yty drukowanej,• wykonywanie uk³adów w standardowych obudowach zpominiêtym jednym wyprowadzeniem (w pobli¿u wyprowadzeniadrenu), powoduj¹ce zmniejszenie niebezpieczeñstwaprzebicia w wyniku znacznej wartoœci napiêcia panuj¹cegona s¹siednich nó¿kach.Elementy TOPSwitch-GX spe³niaj¹ normê pozwalaj¹c¹ nazaliczenie ich do kategorii EcoSmart (EcoSmart podobnie jakTOPSwitch s¹ znakami zastrze¿onymi firmy Power Integration),dziêki nastêpuj¹cym w³asnoœciom:• szczególnie ma³y pobór mocy w stanie zdalnego wy³¹czenia(160mW przy zasilaniu z sieci 230VAC i 80mW dla110VAC),• w warunkach ma³ego obci¹¿enia ulega zmniejszeniu czêstotliwoœækluczowania, co zwiêksza sprawnoœæ zasilaczaw trybie pracy standby,• mo¿liwoœæ wy³¹czenia/w³¹czenia zasilacza poprzez sieæ.2. Ogólny opis uk³adów TOPSwitch-GXUk³ady TOPSwitch-GX wykonywane s¹ w tej samej sprawdzonejtechnologii (wykorzystuj¹cej tê sam¹ topologiê struktury),co znane ju¿ elementy TOPSwitch II (standardowe). Jestto zintegrowany w jednej strukturze wysokonapiêciowy tranzystorpolowy (MOSFET) wraz z kontrolerem modulatora szerokoœciimpulsów, uk³adami zabezpieczeñ, jak równie¿ innymiuk³adami steruj¹co-kontrolnymi. Generalnie technologia ichwykonania to komplementarny MOS (CMOS). G³ówny kierunekudoskonalenia standardowych TOP-ów, a który zaowocowa³powstaniem uk³adów TOPSwitch-GX polega³ na zwiêkszeniumocy zasilaczy budowanych na ich bazie, niemniej jednakwbudowano w ich strukturê wiele nowych funkcji, co bêdziew tym artykule szczególnie wyeksponowane.Jak wspomniano we wstêpie, elementy te wyposa¿ono wzale¿noœci od obudowy w jedno lub trzy dodatkowe wyprowadzenia- przedstawiono to na rysunku 1.Jak widaæ, obudowa Y ma 6 wyprowadzeñ, natomiast obudowytypu P i G chocia¿ maj¹ ich 7, to aktywnych jest tylko 4, awiêc tylko jedna nó¿ka dodatkowa. Uk³ady w obudowach P i Gs¹ wiêc ubo¿sze o wyprowadzenie F, a wyprowadzenia L i Xzosta³y zast¹pione jednym, co jak mo¿na siê spodziewaæ ograniczaw pewnym zakresie ich wykorzystanie. Wspólne wyprowadzenieL i X nazywa siê multifunction pin i oznaczane jest liter¹M. Opisowi funkcji dodatkowych wyprowadzeñ poœwiêcono„nale¿ne miejsce” w dalszej czêœci artyku³u, natomiast dodatko-Obudowa Y (TO-220-7C)Radiator po³¹czonyz wyprowadzeniem „S”7D5F4S3X2L1CObudowa P (DIP-8B)Obudowa G (SMD-8B)18 SRys.1. Uk³ad wyprowadzeñ uk³adu TOPSwitch-GX.MSSC23475SD10 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjewe funkcje uk³adów nie wymagaj¹ce dodatkowych nó¿ek (nazywanew materia³ach Ÿród³owych „przezroczystymi”) s¹ nastêpuj¹ce:„miêkki” start, czêstotliwoœæ kluczowania 132kHz z funkcj¹dr¿enia (jittering) czêstotliwoœci, automatyczna redukcja czêstotliwoœciprzy ma³ym obci¹¿eniu, szeroki zakres wspó³czynnikawype³nienia PWM oraz zabezpieczenie termiczne pracuj¹ce zdu¿¹ histerez¹. Ponadto do dodatkowych w³aœciwoœci „przezroczystych”nale¿y zaliczyæ fakt, ¿e wszystkie krytyczne parametryelementów TOPSwitch-GX wp³ywaj¹ce na pracê zasilaczamaj¹ mniejsze tolerancje, jak równie¿ wspó³czynniki zmiennoœcitemperaturowej, co w niektórych aplikacjach znacznie upraszczaprojektowanie jak i koszt ca³ego systemu.3. Opis wyprowadzeñ uk³adów TOPSwitch-GXAplikacjom uk³adów TOPSwitch-GX poœwiêcona bêdziedalsza czêœæ artyku³u, ale na rysunku 2 przedstawiono podstawowyuk³ad aplikacyjny. Rysunek ten nale¿y traktowaæ jakoorientacyjny dla opisu wyprowadzeñ.3.1. D - drain (dren)Podobnie jak w standardowych TOPSwitchach integrujew sobie 3 funkcje:• wyprowadzenie drenu wysokonapiêciowego tranzystorakluczuj¹cego,• wyprowadzenie wejœciowe startowego, wysokonapiêciowegoŸród³a pr¹dowego,• punkt pomiarowy dla celów ograniczenia pr¹dowego (woparciu o rezystancjê kana³u w³¹czonego MOSFET-a).3.2. C - control• wejœcie sprzê¿enia zwrotnego wysterowuj¹cego wzmacniaczb³êdu i poœrednio kontroluj¹cego wspó³czynnik wype³nieniakluczowania tranzystora wykonawczego,• do wyprowadzenia tego pod³¹czony jest uk³ad regulatoratypu shunt regulator (bocznikuj¹cego), w celu zapewnieniamo¿liwoœci polaryzacji uk³adu kontrolera tranzystorawykonawczego z tego samego wyprowadzenia,• wyprowadzenie to pozwala równie¿ na pod³¹czenie kondensatorabocznikuj¹cego dla celów zasilania, jak i autorestartuuk³adu,• niezale¿nie na tej samej nó¿ce jest kszta³towana, kompensowanacharakterystyka pêtli sprzê¿enia zwrotnego.3.3. S - source (Ÿród³o)•ród³o MOSFET-a wykonawczego, czyli punkt zwrotnyACINTOPSwitch-GXDLCONTROLS X FC+DCOUT-Rys.2. Uproszczona, typowa aplikacja TOPSwitcha GX.(return) obwodu wysokopr¹dowego zasilacza. Równoczeœniewyprowadzenie to stanowi potencja³ odniesienia czyli punkt„wspólny” dla uk³adu steruj¹cego i „gor¹cej” czêœci pêtli sprzê-¿enia zwrotnego. Zintegrowanie tych funkcji na jednym wyprowadzeniu,choæ wydaje siê logiczne i naturalne, wymagaprzemyœlanego i prawid³owego prowadzenia œcie¿ek obwodudrukowanego p³ytki zasilacza, aby zabezpieczyæ siê przed przenikaniemzak³óceñ obwodu mocy na obwód sterowania i kontroli.W TOPSwitchach GX jest to bardziej istotne z uwagi nawiêksze moce, a wiêc i pr¹dy strony pierwotnej przetwornicy.Warto na ten fakt zwróciæ uwagê, gdy¿ w konstrukcjach mniejprofesjonalnych mo¿e byæ on powodem bardzo k³opotliwychi trudnych do usuniêcia zak³óceñ, jednym s³owem, powa¿-nych problemów serwisowych.3.4. L - line-senseWyprowadzenie L wystêpuje tylko w obudowie typu Y iprzeznaczone jest do:• programowania zabezpieczenia nadnapiêciowego,• programowania zabezpieczenia podnapiêciowego,• sterowania korekcj¹ feed forward wraz z redukcj¹ maksymalnegowspó³czynnika wype³nienia modulatora PWM,• daje mo¿liwoœæ wykorzystania tej nó¿ki do zdalnego w³¹czenia/wy³¹czeniauk³adu,• mo¿liwoœæ synchronizacji.Po³¹czenie wyprowadzenia L z S dezaktywuje wszystkiete funkcje.3.5. X - external current limitWyprowadzenie X wystêpuje tylko w obudowie typu Y iprzeznaczone jest do:• programowania wartoœci ograniczenia pr¹dowego,• daje mo¿liwoœæ zdalnego w³¹czenia/wy³¹czenia,• daje mo¿liwoœæ synchronizacji.Podobnie jak dla nó¿ki L po³¹czenie ze Ÿród³em (S) dezaktywujewszystkie funkcje.3.6. M - multifunction pinTo wyprowadzenie stosowane tylko w obudowach P i G³¹czy funkcje wyprowadzeñ L i X, a wiêc:• zabezpieczenie overvoltage,• zabezpieczenie undervoltage,• korekcja feed forward z ograniczeniem DC MAX (Duty Cyclemax),• programowanie ograniczenia pr¹dowego (wykorzystaniewyprowadzenia w tym charakterze uniemo¿liwia aktywacjêpowy¿szych trzech funkcji),• mo¿liwoœæ zdalnego w³¹czenia/wy³¹czenia i/lub synchronizacji.Zwarcie wyprowadzenia M (multifunction) ze Ÿród³em równie¿dezaktywuje wszystkie dodatkowe funkcje i TOPSwitch-GX pracuje w trybie standardowego TOP-a, czyli w tak zwanymtrybie trzynó¿kowym.3.7. F - frequencyWyprowadzenie s³u¿¹ce do selekcji podstawowej czêstotliwoœcipracy (132kHz) lub czêstotliwoœci „po³ówkowej” (halffrequency = 66kHz). }Ci¹g dalszy nast¹piSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 11

Odbiorniki Elemis: 5560TMS, 6360TMS, 7060TMSOdbiorniki Elemis: 5560TMS, 6360TMS i 7060TMSMarian BorkowskiSchemat ideowy odbiorników Elemis: 5560TMS,6360TMS i 7060TMS zosta³ opublikowany we wk³adceschematowej wewn¹trz bie¿¹cego numeru.ZasilanieW uk³adzie zasilania odbiorników Elemis 5560TMS,6360TMS i 7060TMS pracuje przetwornica zbudowana woparciu o uk³ad TDA4605-2. Jej g³ówny obwód stanowi: kondensatorC41, tranzystor T1 i uzwojenie 3-15 transformatoraTR1. Czêstotliwoœæ pracy przetwornicy zale¿y od wartoœcipr¹du pobieranego przez obci¹¿enie. Przy zwarciu na wyjœciujest ona minimalna, a przy braku obci¹¿enia – maksymalna.Jako zwarcie na wyjœciu nale¿y traktowaæ sytuacjê zaraz pow³¹czeniu odbiornika, gdy kondensatory po stronie wtórnejs¹ roz³adowane, natomiast rozwarciu odpowiada stan standby(minimalny pobór mocy).Po w³¹czeniu telewizora uk³ad TDA4605-2 zasilany jest zuk³adu startowego zbudowanego z rezystora R9 i kondensatoraC12. Po rozpoczêciu pracy przez przetwornicê jest ona ju¿ zasilananapiêciem z dodatkowego uzwojenia transformatora, którejest prostowane przez diodê D3 i filtrowane na kondensatorze C12.Do n.1 TDA4605 doprowadzone jest napiêcie regulacyjne, któregowartoœæ wynosi oko³o 400mV. Zadaniem uk³adu zbudowanegoz R13 i C14 jest eliminacja wp³ywu harmonicznych, wystêpuj¹cychna wyjœciu transformatora na napiêcie regulacyjne.Do n.2 TDA4605 do³¹czony jest uk³ad zbudowany z R5 iC9, przez który podawana jest informacja o wartoœci pr¹dup³yn¹cego w uzwojeniu pierwotnym transformatora. KondensatorC11 do³¹czony do n.7 ma wp³yw na wartoœæ napiêciab³êdu modulatora szerokoœci impulsów, a tym samym na czasprzewodzenia tranzystora-klucza w fazie rozruchowej. Detekcjaprzejœcia przez zero dokonywana jest w uk³adzie z³o¿onymz rezystorów R12 i R13. Minimalne napiêcie sieci zasilaj¹cejustalone jest przez dzielnik R6 i R7 do³¹czony do n.3TDA4605.Tor p.cz.Wyjœciowy sygna³ z g³owicy jest dostarczany do modu³up.cz. MP2062. W module tym po przejœciu przez uk³ad z³o¿onyz wtórników emiterowych T201 i T202 sygna³ podawanyjest na filtr z fal¹ powierzchniow¹. Z tego filtru doprowadzonyjest do uk³adu IC201(TDA9813T w niektórych wykonaniachstosuje siê TDA9814T), którego zadaniem jest wzmocnienie idemodulacja przebiegu p.cz. Schemat blokowy uk³aduTDA9813T przedstawiono na rysunku 1, charakteryzuje siêon nastêpuj¹cymi w³asnoœciami:• sterowane wzmocnienie w szerokim zakresie czêstotliwoœcip.cz.,• liniowa charakterystyka demodulacji,• du¿e t³umienie intermodulacji i redukcja harmonicznych,• separacja wzmacniacza wideo od pu³apki fonii,CAGCTUNERAGCAFC253 4165222120TUNER AND VIF - AGCVCO TWDAFC DETECTORVIF21VIF AMPLIFIERFPLLVIDEO DEMODULATORAND AMPLIFIER18 VIDEO1VPPSIF2827SIFAMPLIFIERSINGLE REFERENCEMIXERTDA9813TVIDEOBUFFERFM DETECTOR (PLL)AF AMPLIFIER8191310CVBS2VPPVi(vid)AF1INTERNAL VOLTAGESTABILIZERSIF - AGCFM DETECTOR (PLL)AF AMPLIFIER11AF226 24 237691715 14 121/2VPSIF+5VCAGCSIFRys.1. Schemat blokowy uk³adu TDA9813T.12 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Tabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA9813TNr nó¿kiFunkcja1, 2 Ró¿nicowe wejœcie p.cz wizji3, 7, 9 Nie pod³¹czone4 Regulacja opóŸnienia sygna³u ARW dla g³owicy5 Filtr pêtli PLL6 Kondensator ARW sygna³u p.cz. fonii8 Wyjœcie kompletnego sygna³u wizji10 Wyjœcie 1 fonii11 Wyjœcie 2 fonii12, 13 Kondensatory odsprzêgaj¹ce14 Wejœcie 2 p.cz. fonii15 Wejœcie 1 p.cz. fonii16 Wyjœcie sygna³u ARW dla g³owicy17 Wyjœcie sygna³u odniesienia QSS18 Wyjœcie sygna³u wideo19 Wejœcie stopnia buforuj¹cego sygna³ wideo20 Wyjœcie ARCz21, 22 Obwód rezonansowy generatora VCO23 Kondensator napiêcia odniesienia (0.5×V P )24 Masa25 Kondensator ARW sygna³u p.cz. wideo26 Zasilanie27, 28 Ró¿nicowe wejœcie sygna³u p.cz. fonii• regulowany punkt zadzia³ania ARW dla g³owicy,• dwa demodulatory FM-PLL.Funkcje poszczególnych wyprowadzeñ przedstawiono wtabeli 1.Do demodulacji potrzebna jest czêstotliwoœæ fali noœnej,do odtworzenia, której s³u¿y wewnêtrzny generator TDA9813Tz zewnêtrznym obwodem rezonansowym z³o¿onym z: L201,C208 i C215. W wyniku demodulacji powstaje sygna³ wizyjnyo amplitudzie 1V PP , który wyprowadzony jest na n.18 IC201.Do nó¿ki tej do³¹czone s¹ pu³apki czêstotliwoœci ró¿nicowejfonii. Ostatecznie wyjœciowy sygna³ wizyjny o amplitudzie 2V PPotrzymywany jest na n.8.V IRRIGHTV ILLEFT180nW uk³adzie TDA9813T uzyskuje siê równie¿, w wynikuprzemiany, sygna³y fonii o czêstotliwoœciach ró¿nicowych(n.17). Podstawowy sygna³ foniczny po filtrze F205 (F206)jest poddany demodulacji PLL i doprowadzony jako sygna³FONIA 1 na wyprowadzenie 23 modu³u MP2062, a sygna³drugiego kana³u, po przejœciu przez filtr F203 (F204), podanyjest jako FONIA 2 na wyprowadzenie 25.W uk³adzie TDA9813T realizowana jest równie¿ funkcjaautomatycznej regulacji wzmocnienia. Sygna³ ARW dla g³owicydostêpny jest na n.16. Próg zadzia³ania ARW g³owicyustawiany jest potencjometrem P201.Uk³ad IC202 realizujefunkcjê prze³¹cznika zewnêtrznego lub wewnêtrznego sygna-³u. Prze³¹czanie jest realizowane sygna³em AV/TV, podanymna tranzystor T204.W modu³ach p.cz. przeznaczonych do omawianych odbiorników(5560TMS, 6360TMS i 7060TMS) zwarte s¹ wyprowadzenia7 i 18, aby napiêcie ARW by³o doprowadzone domodu³u MT2070.Wiêkszoœæ funkcji toru wideo odbiornika wykonuje procesorwizyjny TDA8376, który zosta³ opisany w „SE” nr 9/1996.Tor foniiCa³y tor fonii zosta³ umieszczony na module MF2070. Wtorze tym wykorzystano nastêpuj¹ce uk³ady:• TDA6812 – dekoder sygna³u stereofonicznego i uk³ad regulacjifonii,• TEA6360 – realizacja nastaw: mowa, jazz, classic, pop,normal,• TDA7050 – wzmacniacz mocy toru s³uchawkowego,• HEF4053 – prze³¹cznik.Na nó¿ki 1 i 3 uk³adu TDA6812 podawane s¹ sygna³y foniiz modu³u p.cz. Sygna³y te nim trafi¹ do wejœæ uk³aduTDA6812, przechodz¹ przez uk³ady deemfazy zbudowane odpowiednio,dla n.1 z R301 i C302, a dla n.3 z R302 i C305.W przypadku odbioru sygna³u monofonicznego jest on kierowanydo n.1. Dla sygna³u stereofonicznego sygna³ pilota jestwydzielany w filtrze zbudowanym z DL302 i C307, do³¹czonymdo n.5 i 6TDA6812. Filtr ten5.1k 6.8k 5.1k 5.1k 6.2kV ORRIGHT4.7n 820p 1n 18n 12n 68n 47n 180n 180nMAD3.3nGND1 GND232 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 1714.7nfilter 1f=2.25kHzQ=1.24235.1k4 5820p3.3nfilter 2f=12kHzQ=1.091n66.8k18nfilter 3f=790HzQ=1.23712n85.1k68nfilter 4f=205HzQ=1.24947n105.1kfilter 5f=59HzQ=1.1411126.2k180nRys.2. Schemat blokowy uk³adu TEA6360.Odbiorniki Elemis: 5560TMS, 6360TMS, 7060TMSTEA6360130.1µ14Vp2I C BUSCONTROLSDA1516SCLV OLLEFTjest t³umiony przezz³¹cze C-E tranzystoraT301, bêd¹cego wstanie nasycenia, gdyodbierany jest sygna³monofoniczny. Nasycenietranzystora powodujesygna³ szumuwystêpuj¹cy na drugimwejœciu fonii. Sygna³yfonii z modu³up.cz. oraz zewnêtrznychŸróde³ (n.7÷12TDA6812) podawanes¹ do uk³adu prze³¹czaj¹cego,któryumo¿liwia prze³¹czeniedowolnego sygna-³u wejœciowego naSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 13

Odbiorniki Elemis: 5560TMS, 6360TMS, 7060TMSTabela 2. Wartoœci napiêæ na z³¹czu PL602Nrwyprowadzeniawybrane wyjœcie (g³oœnikowe, s³uchawkowe, EURO1 iEURO2).Uk³ad HEF4053 prze³¹cza sygna³y podawane na wyprowadzenia1 i 3 gniazda EURO2.Z kolei uk³ad TEA6360 zawiera w ka¿dym torze filtry zbudowanena wzmacniaczach operacyjnych. Schemat blokowytego uk³adu przedstawiono na rysunku 2. Czêstotliwoœci filtrówustalaj¹ elementy zewnêtrzne do³¹czone do nó¿ek: 2,4÷12, 21÷29 i 31. Najczêœciej czêstotliwoœci œrodkowe filtrówtego uk³adu wynosz¹: 60Hz, 200Hz, 800Hz, 3kHz i 12kHz.Przez wybór odpowiedniej charakterystyki realizowane s¹ nastêpuj¹cenastawy: mowa, jazz, classic, pop, normal.Uwaga: Uk³ad TEA6360 nie jest stosowany w odbiornikacho przek¹tnej ekranu równej 21”.Uk³ad TDA7050 sterowany jest z nó¿ek 30 i 31 uk³aduTDA6812. Regulacje w torze s³uchawkowym dokonywane s¹niezale¿nie od regulacji w torze g³oœnikowym.Uk³ady odchylaniaWartoœæ napiêcia5±0.3V - w stanie standby1 0.3±0.2V - przy wciœniêtym wy³¹cznikusieciowym2 5±0.25V – napiêcie zasilania3, 4 (K1, K2)Wartoœci napiêæ zale¿¹ od tego, który przyciskklawiatury lokalnej jest wciœniêty. Dla p³ytkiPK2075 (21” i28”) przywciœniêtym przycisku:- [P-]– K1 = 0V, K2 = 1.55±0.15V,- [P+]– K1 = 0V, K2 = 2.45±0.45V,- [GL-]– K1 = 1.55V±0.15V, K2 = 0V,- [GL+]– 2.45±0.25V, K2 = 0V.Dla p³ytki PK2070 (25”)przywciœniêtym przycisku:- [P-]– K1 = 3.2±0.32V,- [P+]– K1 = 2.45±0.25V,- [GL-]– K1 = 1.55±0.15V,- [GL+]– K1 = 1.0±0.15V.Wartoœci napiêæ na wyprowadzeniu K2 dlaPK2070 nie s¹ okreœlone0.2±0.2V – stan niski impulsów zdalnegosterowania54.8±0.4V – stan wysoki impulsów zdalnegosterowania6 5±0.3V7, 890.2±0.2V – stan niski impulsów naszynieI 2 C4.7±0.4V – stan wysoki impulsów naszynieI 2 C0.2±0.2V – stan niski impulsów1.5±0.3V – wartoœæ œrodkowa impulsów H4.4±0.4V – stan wysoki impulsów H2.0±0.2V – stan wysoki impulsów VUk³ad odchylania pionowegoUk³ad odchylania pionowego zrealizowano w oparciu ouk³ad TDA8350, który zosta³ omówiony w „SE” nr 3/2001.Uk³ad ten jest sterowany impulsami generowanymi wTDA8376 (n.47 i 48). Uk³ad TDA8350 zasilany jest dwomanapiêciami, wynosz¹cymi oko³o 15V (n.4) i 40V (n.8). Rezystoramisprzê¿enia zwrotnego s¹: R56 i R57, do³¹czone do n.5Tabela 3. Opis wyprowadzeñ z³¹cza PL601Nrwyprowadzeniai 9. Je¿eli nast¹pi uszkodzenie stopnia koñcowego ramki, nan.10 TDA8350 pojawia siê napiêcie sta³e, które powoduje zablokowaniesterowania kineskopu (stopni koñcowych wTDA8376).Korekcjê EW stosuje siê w odbiornikach 25” i 28”, wtedyrezystor R50 okreœla wzmocnienie wzmacniacza korekcji EW.Uk³ad odchylania poziomegoTranzystor koñcowy linii T11 sterowany jest z n.40TDA8376. Dwójnik R42 i C48 s³u¿y do t³umienia oscylacjipowstaj¹cych w czasie zatkania tranzystora T10. Uk³ad odchylaniapoziomego jest typowym uk³adem stosowanym wwielu odbiornikach. Na dodatkowych uzwojeniach transformatoralinii TR3 uzyskuje siê nastêpuj¹ce napiêcia:• 200V – do zasilania wzmacniaczy wizyjnych,• 15V – do zasilania ramki,• 45V – jest to wartoœæ napiêcia powrotów linii.Na kondensatorze C67 gromadzi siê ³adunek, który jestproporcjonalny do sk³adowej zmiennej pr¹du kineskopu. Informacjata jest dostarczana do modu³u wzmacniaczy wizyjnychMPW2070.Modu³ procesoraWartoœæ napiêcia10 Sygna³ wideo z TDA8376 o amplitudzie 2V PP11 Masa12, 13, 1514 0±12V16, 17, 184±0.4V – stan wysoki przy pod³¹czonymrezystorze 4k7 do 5±0.25V0.2±0.2V – stan niski przy rezystorze 4k7do³¹czonym do 5±0.25V0.5±0.1V – stan wysoki (po w³¹czeniuteletekstu)0.05±0.05V – stan niski19 2.8±0.3V – po w³¹czeniu teletekstu20 Nie wykorzystane21 12±1V22 5±0.3V – zasilanie23 Nie wykorzystane24251.1V – stan wysoki0.05V – stan niskiNapiêcie wiêksze od 4V – stan wysokiNapiêciemniejszeod1V– stan niskiNa module MT2070 znajduj¹ siê obwody teletekstu i procesora.Modu³ ten zawiera nastêpuj¹ce uk³ady:• SDA5250 (IC602) – uk³ad ten pe³ni funkcjê procesora irealizuje zadania teletekstu,• TMS27C512-15JL (IC601) – pamiêæ EPROM zawieraj¹caprogram dzia³ania SDA5250,• CAT24C08J (IC603) – pamiêæ EPROM, w której przechowywanes¹ dane o nastawach odbiornika.Ze wzglêdu na fakt, ¿e uk³ad SDA5250 realizuje znaczn¹iloœæ funkcji, znajomoœæ funkcji jego wyprowadzeñ mo¿e u³atwiælokalizacjê usterek. W opisie nó¿ek pominiêto te, któres³u¿¹ do przesy³ania danych lub adresów oraz zasilania i masy:14 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Odbiorniki Elemis: 5560TMS, 6360TMS, 7060TMSTabela 4. Zestawienie parametrów regulowanych w trybie serwisowymParametr Wartoœæ Opis ustawianej funkcji(A1) V-AMPLIT(A2) V-SLOPE(A3) V-SHIFT(A4) S-CORREC(A5) H-SHIFT(A6) E-W WITH(A7) E-W PARAB(A8) E-W TRAPE(A9) E-W CORNE(B1) BRIGHT(B2) SATURAT(B3) WHITE RED(B4) WHITE GREEN(B5) WHITE BLUE(B6) DEL 8376 05Wysokoœæ obrazuNachylenie przebiegu pi³okszta³tnegoRegulacja po³o¿enia obrazu w pionieKorekcja SRegulacja po³o¿enia obrazu w poziomieRegulacja szerokoœci obrazuRegulacja paraboli E-WRegulacja zniekszta³ceñ trapezowychRegulacja zniekszta³ceñ w rogach ekranuRegulacja jaskrawoœciRegulacja nasyceniaRegulacja balansu bieli (kolor czerwony)Regulacja balansu bieli (kolor zielony)Regulacja balansu bieli (kolor niebieski)OpóŸnienie sygna³u luminancji (ustawiane wczasie procesu produkcyjnego) dla OTVCElemis 5560(B7) DEL 4670 18OpóŸnienie sygna³u luminancji (ustawiane wczasie procesu produkcyjnego) dla OTVCElemis 6360(B8) CROSS C 18 Eliminacja przes³uchów(C1) INSTALL(C2) KEYBOARD(C3) AUTO PRG STDHOME lubHOTELSIEMENSBG lub DK(C4) IF 38.9(C5) TUNER(C6) PRESETEEPROM(C7) AGCTHOMSONHTP221SP1 – EEPROMTV-21P2 – EEPROMTV-25P3 – EEPROMTV-28P4 – EEPROMTV-29P5 - COPYEEPROMNapiêcie ARWUstawienie trybu hotelowegoParametr ustawiany w trakcie procesuprodukcyjnego zale¿ny od kraju, w którymodbiornik bêdzie sprzedawany. Parametrutego nie reguluje siêWybór standardu podczas automatycznegoprzeszukiwaniaWartoœæ czêstotliwoœci poœredniej, ustawianejpodczas procesu produkcyjnegoG³owica (typ)Podstrona po naciœniêciu [OK]Zapis EEPROM po wymianieZapis EEPROM po wymianieZapis EEPROM po wymianieZapis EEPROM po wymianieOpcja u¿ywana w procesie produkcyjnymDo wejœcia antenowego podaæ sygna³ pasówkolorowych o poziomie 1mV i g³êbokoœcimodulacji 90%. Do wyprowadzenia 7 modu³uMP2062 pod³¹czyæ woltomierz cyfrowy iustawiæ je potencjometrem P201 na 6.8±0.5Vn.5 – reset, który jest generowany po w³¹czeniu zasilania +5V.n.37÷40 – wyjœcia RGB i BL s³u¿¹ce do wyœwietlania znakówalfanumerycznych. Pojawiaj¹cy siê cieñ po prawej stronieznaków wytwarzany jest w obwodzie z³o¿onym z: D602,R608, C606, D601.n.44 i 45 – elementy: L601, C626 i C627 maj¹ wp³yw na szerokoœæznaków i strony teletekstu.n.46 – wejœcie impulsów sandcastle, które s¹ buforowane przeztranzystor T605 i synchronizuj¹ wyœwietlanie znaków.n.48 – wejœcie identyfikuj¹ce stan zwarcia styków niskopr¹dowychwy³¹cznika sieciowego. Je¿eli stykite s¹ zwarte przewodzi tranzystor T2 i wymuszastan niski na wyprowadzeniu 1 z³¹czaPL602. Stan niski pojawia siê równie¿na nó¿ce P0.0, a to powoduje przejœcie telewizoraw stan pracy.n.49 – wyjœcie umo¿liwiaj¹ce programowew³¹czenie cienia dla znaków OSD iwy³¹czenie go, gdy teletekst odbieranyjest w trybie MIX.n.58, 59 – wejœcie przetwornika analogowo-cyfrowegoprzetwarzaj¹cego sygna³y zklawiatury lokalnej, które s¹ doprowadzonedo wyprowadzeñ k3 i k4 z³¹cza PL602.n.61 – wejœcie uk³adu dokonuj¹cego pomiaruARW-automat.n.68 – wejœcie sygna³u wideo.n.69 – na wyjœciu tym pojawia siê stanwysoki w przypadku wyœwietlania sygna-³ów RGB ze z³¹cza EURO1, je¿eli brakjest stanu wysokiego na wyprowadzeniublanking.n.70 – stan niski na tej nó¿ce powodujeprzejœcie odbiornika ze stanu standby dopracy.n.73 – wejœcie sygna³u zdalnej regulacji.n.75 – wejœcie umo¿liwiaj¹ce prze³¹czenieodbiornika w tryb AV.n.76 – wyjœcie, na którym generowany jestprzebieg prostok¹tny o czêstotliwoœci25Hz, który doprowadzony jest do uk³aduramki, aby wyeliminowaæ migotanieteletekstu.Dla celów serwisowych pomocnamo¿e byæ znajomoœæ napiêæ na poszczególnychwyprowadzeniach modu³uMT2070. W tabeli 2 zamieszczono napiêciana z³¹czu PL602, a w tabeli 3 opiswyprowadzeñ z³¹cza PL601.Tryb serwisowyWejœcie w tryb serwisowy nastêpuje po:• naciœniêciu przycisku [ MENU ] na pilocie,• wybraniu linii PROGRAM,• naciœniêciu [OK],• wybraniu linii SERVICE,• naciœniêciu [OK],• wybraniu kodu 8181.W tabeli 4 podano wykaz mo¿liwych regulacji w trybie serwisowym.Regulacje te s¹ umieszczone na trzech stronach (pageA, B, C), dlatego w nawiasach przy nazwie parametru podanostronê, na której siê on znajduje.Uwaga: Je¿eli po w³¹czeniu odbiornika pojawi siê komunikatCONTENS OF THE EEPROM LOST, oznacza to utratêca³oœci lub czêœci danych systemowych w pamiêci IC603.W celu usuniêcia tej wady nale¿y wejœæ w tryb serwisowy idokonaæ regulacji parametru (C6) PRESET EEPROM.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 15

Odbiorniki Elemis: 5560TMS, 6360TMS, 7060TMSBrak obrazuSprawdziæ,czy œwieciczerwonyLEDNIEOd³¹czyæ cewkiodchylaniaSprawdziæ,czy œwieciczerwonyLEDTAKTranzystor T11uszkodzony (zwarcie)TAKNIEW³¹czyæodbiornikSprawdziæ mostek UP1 i kondensator C41, je¿elis¹ one sprawne uszkodzone mog¹ byæ T1 i C4÷7UszkodzonyIC2 lub IC3NIESprawdziæ,czy po zwarciubazy T04 do masyœwieci zielonyLEDNIESprawdziæ,czy œwiecizielonyLEDUszkodzony T10lub TDA8376NIESprawdziæ elementyuk³adu startu: IC1R9, C12Brak zasilaniaSDA5240 lubuszkodzenie tegouk³aduTAKTAKSprawdziæ,Sprawdziæ,czy jestTAK czy szyna2sterowanieI C dzia³aliniipoprawnieNIETAKUszkodzenieuk³adu pod³¹czonegodo szyny I 2 CSprawdziæ,czy jest napiêcie¿arzeniakineskopuNIENIETAKSprawdziæ,czy napiêcie nan.49 TDA8376jest mniejszeod 3.9VNIEUszkodzony transformatorlinii lub uk³ad kompensacjiUszkodzony stopieñkoñcowy liniiNIESprawdziæ,czy napiêcie startuzmienia siêNIESprawdziæ IC1TAKSsprawdziæ:D4, D7, IC1 i TR1Uszkodzony modu³ MP2062, MPW2070lub brak napiêcia warikapowegoNIETAKSprawdziæ,czy jest sygna³na wyprowadzeniu37 modu³uMPW2070TAKSkorygowaæwartoœæ UASprawdziæ,prawid³owoœænapiêcia UANIESprawdziæ:P1, D2, C13TAKBrak impulsu H lub VNIESprawdziæ,czy wystêpujeimpuls SSC na wyprowadzeniu5 modu³uMPW2070Rys.3. Algorytm poszukiwania uszkodzeñ w odbiornikach Elemis: 5560TMS, 6360TMS i 7060TMS.Wartoœæ napiêcia A, przy jaskrawoœci ustawionej na minimum,powinna wynosiæ:• 158V dla odbiorników 25” i 28”,• 120V dla odbiorników 21”.Napiêcie siatki drugiej ustawia siê po wybraniu trybu AV iwyregulowaniu jaskrawoœci tak, aby szare t³o by³o ciemne.Nale¿y okreœliæ, na której katodzie jest najwy¿sze napiêcie ido niej pod³¹czyæ oscyloskop. Nastêpnie nale¿y podaæ sygna³pasów pionowych, a nastawy kontrastu i nasycenia ustawiæ naminimum, natomiast jaskrawoœæ tak, aby widoczne by³y wszystkiestopnie gradacji. Kolejnym krokiem jest regulacja potencjometremsiatki drugiej (na transformatorze linii) poziomuczerni, aby wynosi³ on 160±2V. W przypadku pojawienia siêna ekranie powrotów, nale¿y zmniejszyæ napiêcie poziomuczerni o 10V. Potencjometrami R724 i R725 regulowaæ tak,aby uzyskaæ wszystkie odcienie szaroœci.Lokalizacja uszkodzeñPrzy poszukiwaniu uszkodzonego podzespo³u lub elementuprzydatny mo¿e okazaæ siê sposób postêpowania przedstawionyna rysunku 3.}16 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Odbiornik satelitarny Diora TSA502Odbiornik satelitarny Diora TSA502Jerzy Gremba, Sebastian GrembaOpracowanie zawiera opis dzia³ania odbiornikasatelitarnego TSA502 firmy Diora. Przedstawiono opisfunkcji wyprowadzeñ niektórych, rzadziej stosowanychuk³adów scalonych, a wykorzystanych w tymodbiorniku. Dla u³atwienia analizy uszkodzeñ odbiornikazosta³y przedstawione schematy blokowe wybranych,niepublikowanych na naszych ³amach uk³adówscalonych. Ponadto, zamieszczono uwagi serwisowedotycz¹ce odbiornika. Schemat ideowy odbiornikaDiora TSA502 zosta³ opublikowany w dodatkowejwk³adce schematowej do „SE” nr 5/2001.Odbiornik SAT model TSA502 zosta³ zaprojektowany iwykonany przez firmê Diora w oparciu o podzespo³y pochodzeniaeuropejskiego firm: Philips, Siemens, Telefunken, SGSoraz krajowego producenta elementów pó³przewodnikowychCEMI.Funkcje wa¿niejszych podzespo³ów:• tuner 1720 PSC – g³owica 2-wejœciowa,• modulator – MZ-101,• uk³ad TDA6151X – procesor sygna³u wideo,• uk³ad TDA6160X – procesor sygna³u audio,• uk³ad MCY74053N – analogowy prze³¹cznik sygna³ówaudio,• uk³ad TDA8440 – analogowy prze³¹cznik sygna³ów wideoi audio (dla wyjœæ SCART),• uk³ad TDA8442 – prze³¹cznik dla sygna³ów steruj¹cych:wyboru systemu mono/stereo toru fonii, wyboru wewnêtrznych/zewnêtrznychsygna³ów wideo i audio oraz wyborurodzaju polaryzatora,• uk³ad TDA8138S – regulator napiêæ zasilania +5V i +12Vsterowanego, generacja impulsu reset dla mikroprocesora,• uk³ad SAA1064 – sterownik wyœwietlacza LED,• uk³ady SDA2516 (3 szt.) – pamiêci danych EEPROM,• uk³ad SCN8049HCBN40 – mikroprocesor kontroluj¹cypracê odbiornika.1. Zespó³ g³owicyW odbiorniku zastosowano g³owicê 1720 PSC firmy Telefunken.Jest to dwuwejœciowa g³owica przestrajana w systemiesyntezy czêstotliwoœci PLL. Wybór wejœæ INPUT 1 lubINPUT 2 oraz zasilanie LNB realizowane jest poprzez przy³¹czenienapiêcia +13/17V do wyprowadzeñ 1 lub 2 modu³u g³owicy,za poœrednictwem przekaŸnika PK1 sterowanego napiêciem+12V SWITCHED, uzyskiwanym z n.8 uk³adu scalonegoIC9 (TDA8138S).System strojenia g³owicy jest kontrolowany za pomoc¹magistrali I 2 C, sygna³ami danych (SDA) i zegara (SCL) doprowadzonymido modu³u g³owicy z mikroprocesora IC402(n.27 i 21).Opis funkcji wyprowadzeñ g³owicy 1720 PSC przedstawionow tabeli 1.Tabela 1. Opis wyprowadzeñ g³owicy 1720 PSCfirmy TelefunkenNr Oznaczenie Opis funkcji1 LNB Input 1 Zasilanie LNB z wejœcia 1 napiêciem +13/17V2 LNB Input 2 Zasilanie LNB z wejœcia 2 napiêciem +13/17V3 GND Masa4 +5V SwitchedSterowane napiêcie zasilania g³owicy +5Vpochodz¹ce z wyjœcia uk³adu regulatora IC75 +33V Zasilanie obwodów strojenia g³owicy6 NC Nie wykorzystane7 GND Masa8 Sterowanie cewki przekaŸnika PK19 SCL Szyna zegara magistrali I 2 C10 SDA Szyna danych magistrali I 2 C11 +12V Switched Sterowane napiêcie zasilania +12V12 Baseband Wyjœcie sygna³u baseband13 GND Masa14 NC Nie wykorzystane15 NC Nie wykorzystane2. Tor sygna³u wideoSygna³ wyjœciowy g³owicy baseband jest doprowadzonydo uk³adu IC1 (TDA6151X), pe³ni¹cego funkcjê wyspecjalizowanegoprocesora obróbki sygna³u wideo z przeznaczeniemdla odbiorników satelitarnych.Uk³ad TDA6151X spe³nia nastêpuj¹ce funkcje:• umo¿liwia nastawê wzmocnienia dla ró¿nego poziomu dewiacjiFM,• zawiera bufor sygna³u wideo oraz specjalne wyjœcie sygna³ubaseband przeznaczone do sterowania procesorafonii np. TDA6160X,• zawiera uk³ad klampowania umo¿liwiaj¹cy usuniêcie sygna³udyspersji z sygna³u wideo,• posiada wbudowany prze³¹cznik umo¿liwiaj¹cy przy³¹czeniezewnêtrznego sygna³u wideo.20DeemPhasisSelectSoundGain IFAdjust OUT19 18 17 16 15 14 13 12 11BBHP-12dBV s-4dB B+14 dB -1BExt. Ext. KeyAV- Video PulseSelect IN6dBKey Pulse Generator+Energy Dispersal Clamping1 2 3 4 5 6 7 8 9 1047n100nClampDeemLevelPhasis 2SelectDeemPhasis 1SyncSeparatorLPFInt./Ext.SelectRys.1. Schemat blokowy uk³adu TDA6151X+Vs75BC876BaseBand75 OUT+Vs75BC876VideoOUT75SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 17

Odbiornik satelitarny Diora TSA502Tabela 2. Opis funkcji wyprowadzeñ uk³aduTDA6151XNr Oznaczenie Opis funkcji1 CVBS Wyjœcie sygna³u CVBS (kontrolne)2 PATH Wybór deemfazy (nie wykorzystane w TSA502)3 PATH 2 Wejœcie dla deemfazy 24 GND Masa5 PATH 1 Wejœcie dla deemfazy 16 H-SEPSeparator impulsów synchronizacji (niewykorzystane w TSA502), zablokowane domasy kondensatorem C67 BASEB 2 Wyjœcie 2 sygna³u baseband8 LEVSELWybór poziomu klampowania (niewykorzystane w TSA502)9 BASE IN Wejœcie sygna³u baseband10 EXSEL11 EXTKEYWybór zewnêtrznego/wewnêtrznegoklampowania (nie wykorzystane w TSA502)Wejœcie impulsu kluczowania zewnêtrznego(nie wykorzystane w TSA502)12 VIDEO INWejœcie zewnêtrznego sygna³u wideo (niewykorzystane w TSA502)13 AVSEL Wybór AV (nie wykorzystane w TSA502)14 VIDEO OUT Wyjœcie sygna³u wideo15 Vs Napiêcie zasilania16 BASEB1 Wyjœcie 1 sygna³u baseband17 GND Masa18 SOUND Wyjœcie sygna³u dla toru fonii19 GAIN Ustawianie wzmocnienia20 CVBS IN Wejœcie sygna³u CVBSSchemat blokowy uk³adu TDA6151X przedstawiono narysunku 1. Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu TDA6151Xprzedstawiono w tabeli 2.Sygna³ baseband z g³owicy doprowadzony jest za poœrednictwemkondensatora C7 do wejœcia uk³adu procesora sygna-³u wideo (n.20 IC1). Z wyjœcia (n.7 IC1) sygna³ baseband zostajedoprowadzony do obwodu filtru dolnoprzepustowego z³o-¿onego z elementów: R3, L1, L2, C1, C2, C3, C4, R5 i R7,separowanego zarówno od strony wejœcia jak i wyjœcia wtórnikamiemiterowymi z tranzystorami T1 i T2.Ustawienie w³aœciwego poziomu wzmocnienia sygna³ubaseband na wejœciu uk³adu jest realizowane za pomoc¹ rezystoranastawnego R11. Sygna³ p.cz. fonii (IF audio) z n.18uk³adu IC1 jest doprowadzony do wejœcia procesor fonii IC2(TDA6160X). Wyjœciowy sygna³ wideo, z n.14 IC1, za poœrednictwemwtórnika emiterowego z tranzystorem T3 jestprzesy³any do n.1 uk³adu klucza analogowego IC4 (TDA8440),a nastêpnie z wyjœcia tego klucza (n.16) do gniazda TV SCART(n.19) oraz do wejœcia wideo (n.2) modulatora MZ-101.Z emitera tranzystora T4 wtórnika emiterowego, sygna³ wideojest doprowadzony do wypr.19 gniazda VCR/DECODERSCART. Z kolei, z wyjœcia (n.16 IC1) sygna³ baseband jest doprowadzony,za poœrednictwem wtórnika emiterowego z tranzystoremT5 do wypr.14 gniazda VCR/DECODER SCART (przeznaczonegodo sterowania zewnêtrznego dekodera).Schemat blokowy uk³adu TDA6160X przedstawiono narysunku 2.Z wyjœcia mieszacza (n.21 IC2) sygna³ p.cz. jest doprowadzonydo monofonicznego toru szerokopasmowego z filtremF5 (SFE10.7M) oraz za poœrednictwem stopnia wzmacniaj¹cegoz tranzystorem T6, do stereofonicznego toru w¹skopasmowegoz filtrami F3, F4 oraz F1, F2. Obwody demodulatorówstanowi¹: L6, C24 i R33 dla monofonicznego toru szerokopasmowego,L5, C23, R32 oraz L4, C22, R31 dla kana³ówtoru stereofonicznego. Napiêcie wyjœciowe z n.3 IC2 po sca³kowaniuprzez obwód z elementami R35 i C26, s³u¿y do przestrajaniaobwodu generatora przestrajanego napiêciowo VCO,którego zewnêtrzne elementy stanowi¹: dioda pojemnoœciowaD2, kondensator C27 i regulowana indukcyjnoœæ L7.Praca procesora TDA6160X jest taktowana zegarem o czêstotliwoœci4 MHz, stabilizowanej rezonatorem kwarcowymX1. Sterowanie uk³adu jest realizowane z mikroprocesoraIC402 za poœrednictwem magistrali I 2 C.Wyjœciowy sygna³ fonii m.cz. toru monofonicznego (n.8IC2), przy³¹czony jest do wejœcia (n.3) klucza analogowegoIC3 (MCY74053N). Z wyjœcia tej pierwszej sekcji klucza (n.4),sygna³ jest doprowadzony do wejœæ wzmacniaczy z tranzystoramiT8 i T10, a nastêpnie do wejœæ drugiej sekcji klucza analogowegoIC3. Do wejœæ tych stopni wzmacniaj¹cych przy³¹czonyjest równie¿ sygna³ m.cz. z wyjœcia (n.11 IC2). Z kolei,trzecia sekcja klucza analogowego IC3 jest sterowana za poœrednictwemstopni wzmacniaj¹cych na tranzystorach T7 i T9z wyjœcia (n.14) uk³adu IC2. Wyjœciowe sygna³y m.cz. kluczaIC3, dostarczane s¹ za poœrednictwem stopni wzmacniaj¹cychz tranzystorem T13 (dla kana³u prawego) oraz z tranzystoremT12 (dla kana³u lewego) do wyprowadzeñ gniazda VCR/DE-CODER SCART (wypr.1 i wypr.3), jak równie¿ do prze³¹cznikaanalogowego sygna³ów AV zrealizowanego na uk³adzieIC4. Wyjœcia tego prze³¹cznika (n.12 i n.14) dostarczaj¹ sygna³ówm.cz. do gniazda TV SCART (wypr.3 i wypr.4), gniazdRCA (AUDIO R i AUDIO L) oraz do wejœcia audio (n.3) modulatoraMZ-101.I2 C :32/33Bus 5 BitsQuarzOsc.+V S2 +f Sound IF +V S128 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15ReferenceDivider:4006-BitProgr.DividerPDVCOFI IFI IIFI III1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14+V S1AFI III3. Tor sygna³u audioSygna³ p.cz. fonii doprowadzony jest do wejœcia mieszaczauk³adu procesora fonii (n.24 IC2), zrealizowanego z wykorzystaniemuk³adu scalonego TDA6160X.ChipAddressAFI IAFI II+V S1Rys.2. Schemat blokowy uk³adu TDA6160X.18 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Odbiornik satelitarny Diora TSA502Sterowanie kluczem analogowym IC3 odbywa siê za pomoc¹sygna³u LOUDNESS pochodz¹cego z mikroprocesora,prze³¹czaj¹cego sekcje drug¹ i trzeci¹ klucza za poœrednictwemtranzystora T14 (praca w systemie stereofonicznym) oraz zapomoc¹ sygna³u z n.1 uk³adu prze³¹cznika IC12, prze³¹czaj¹cegosekcjê pierwsz¹ klucza IC3, za poœrednictwem tranzystoraT11 (praca w systemie monofonicznym).Do uk³adu prze³¹cznika sygna³ów IC4 (n.9, n.5) doprowadzanes¹ zewnêtrzne sygna³y fonii z gniazda VCR/DECODERSCART. Prze³¹cznik IC4 jest sterowany napiêciem steruj¹cymdoprowadzonym do wypr.17, pochodz¹cym z gniazda VCR/DECODER SCART lub napiêciem steruj¹cym pochodz¹cymz n.11 prze³¹cznika IC12.Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu TDA6160X przedstawionow tabeli 3.4. Blok sterowaniaW sk³ad bloku sterowania wchodz¹ nastepuj¹ce uk³ady: mikroprocesorIC402 (SCN8049HCBN40), pamiêci EEPROM zuk³adami scalonymi IC401, IC404 i IC405 (3 × SDA2516),uk³ad IC403 (UCY7407N) pe³ni¹cy funkcjê sterownika diodLED oraz klawiatury lokalnej umieszczonej w panelu czo³owymodbiornika. Mikroprocesor jest taktowany czêstotliwoœci¹zegarow¹ 4 MHz. Sygna³ reset dla mikroprocesora jestuzyskiwany z uk³adu regulatora sterowanych napiêæ zasilaniaIC9 (TDA8138S).Opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesora steruj¹cegoSCN8049HCBN40 wykorzystanych w odbiorniku TSA502przedstawiono w tabeli 4.5. Blok wyœwietlacza LEDZasadniczymi elementami bloku wyœwietlacza jest 4-cyfrowywyœwietlacz LED, sterowany z uk³adu IC301(SAA1064). Praca uk³adu sterownika IC301 jest kontrolowanaprzez mikroprocesor przy pomocy magistrali I 2 C. Anodyposzczególnych cyfr wyœwietlacza LED s¹ multipleksowane zwyjœæ (n.11 i n.14) uk³adu IC301 za poœrednictwem tranzystorówT301 i T302.Schemat blokowy uk³adu SAA1064 przedstawiono na rysunku3. W tabeli 5 przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñuk³adu SAA1064.Tabela 3. Opis funkcji wyprowadzeñ uk³aduTDA6160XNrOpis funkcji1 Oscylator kwarcowy X1 o czêstotliwoœci 4MHz2 Wyjœcie PD / wejœcie ca³kuj¹ce (f REF, f Cy )3456, 78Wyjœcie ca³kuj¹ce V D . Napiêcie po sca³kowaniu przezelementy R35 i C26 przestraja diodê pojemnoœciow¹ D2.Generator przestrajany napiêciowo VCO. Zewnêtrznyobwód VCO stanowi¹ elementy L7, C27 i D2.Adresowanie prze³¹czania uk³adu CA (nie wykorzystane wodbiorniku TSA502)Obwód demodulatora IF-1. Obwód demodulatora dlakana³u monofonicznego z elementami L6, C24 i R33.Wyjœcie1m.cz.Wyjœcie sygna³u audio dla kana³umonofonicznego.9, 10Obwód demodulatora IF-2. Obwód demodulatora dla kana³uprawego toru stereofonicznego z elementami L5, C23 i R32.11 Wyjœcie 2 m.cz. Wyjœcie sygna³uaudiodlakana³u prawego.12, 13Obwód demodulatora IF-3. Obwód demodulatora dla kana³ulewego toru stereofonicznego z elementami L4, C22 i R31.14 Wyjœcie3m.cz.Wyjœcie sygna³u audio dla kana³u lewego.15Wejœcie3p.cz.Sygna³ p.cz. o czêstotliwoœci œrodkowej10.7MHz (tor stereofoniczny)16 Zasilanie czêœci analogowej Vs17Wejœcie2p.cz.Sygna³ p.cz. o czêstotliwoœci œrodkowej10.52MHz (tor stereofoniczny)18 Masa analogowa19Wejœcie1p.cz.Sygna³ p.cz. o czêstotliwoœci œrodkowej10.7MHz (tor monofoniczny szerokopasmowy)20 P.cz. odniesienia21 Wyjœcie 2 mieszacza (dla toru monofonicznego)22 Wyjœcie 1 mieszacza (dla toru stereofonicznego)23 Wejœcie odniesienia mieszacza24Wejœcie mieszacza (sterowane sygna³em baseband zuk³adu IC1)25 Masa czêœci cyfrowej26 Zasilanie czêœci cyfrowej uk³adu napiêciem Vs27 Szyna zegara SCL magistrali I 2 C28 Szyna danych SDA magistrali I 2 CTabela 4. Opis funkcji wyprowadzeñmikroprocesora SCN8049HCBN40wykorzystanych w odbiorniku TSA502Nr Oznaczenie Opis funkcji1Port wejœciowy dla sygna³ów zklawiaturylokalnej (Standby)2 XTAL IN Wejœcie dla rezonatora kwarcowego3 XTAL OUT Wyjœcie dla rezonatora kwarcowego4 RESETWejœcie dla sygna³u reset uzyskiwanego z n.6uk³adu IC96 IR IN Wejœcie dla sygna³ów z odbiornika podczerwieni7 GND Masa12÷15Porty wejœciowe dla sygna³ów zklawiaturylokalnej17 PULSEWyjœcie impulsów sterowania polaryzatoramechanicznego19 LOUDNESS Wyjœciesterowaniasystemempracymono/stereo toru fonii20 GND Masa21 SCL Szyna zegara magistrali I 2 C24LEDSTANDBYPort wyjœciowy dla sterowania wskaŸnikiemLED Standby25 Vcc Napiêciezasilania+5V27 SDA Szyna danych magistrali I 2 C28 STAND BY Sterowanie funkcj¹ za³¹czenia odbiornika29 AUXSterowanie wskaŸnika LED przy³¹czeniasygna³ów zewnêtrznych wizji i fonii30 AUTOSterowanie wskaŸnika LED automatycznegostrojenia31 LOUDNESS Sterowanie wskaŸnika LED odbioru mono32 STEREO Sterowanie wskaŸnika LED odbioru stereo33 IN1/IN235÷38Sterowanie wskaŸników LED wyboru wejœæg³owicyPorty wejœciowe dla sygna³ów zklawiaturylokalnej39 IR ADRESS Wejœcie adresowania IR40 Vcc Napiêcie zasilania+5VSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 19

Odbiornik satelitarny Diora TSA502SDA23P1622P1521P1420P1319P1218P1117P1016P915SAA1064SCL24I/O8DIGIT 3 LATCHMULTIPLEXERPR8DIGIT 4 LATCHTESTMUXEMITTERFOLLOWER14MX2PRI2C-BUS8LENLCORESETINSTRUCTIONDECODER43021COMODECONTROLCURRENTDAC13VCCADR1A0N A1N PRLEVELDETECTOR&CURRENTREFERENCE8DIGIT 1 LATCH8 8DIGIT 2 LATCHMUXCLOCKDIVIDER12VEEC EXT2ENCLOCKOSCILLATORMULTIPLEXERCURRSINK3 4 5 6 7 8 9 10TESTEMITTERFOLLOWER11MX1P8P7P6P5P4P3P2P1Rys.3. Schemat blokowy uk³adu SAA1064.Tabela 5. Funkcje wyprowadzeñ uk³adu SAA1064Nr Oznaczenie Opis funkcji1 ADRWejœcie adresowe magistrali I 2 C(wodbiorniku przy³¹czone do masy)2 C EXT wykorzystane i zablokowane do masySterowanie zewnêtrzne - w odbiorniku niekondensatorem C3013 ÷ 10 P8 do P1Wyjœcia steruj¹ce segmentamiwyœwietlacza LED11 MX1 Wyjœcie multipleksera12 V EE Masa (ujemny biegun zasilania)13 Vcc Napiêcie zasilania (+5V sterowane)14 MX2 Wyjœcie multipleksera15 ÷ 22 P9 ÷ P16Wyjœcia steruj¹ce segmenty wyœwietlaczaLED23 SDA Szeregowa linia danych magistrali I 2 C24 SCL Szeregowa linia danych magistrali I 2 C6. Blok sterowania polaryzatorówOdbiornik jest przystosowany do wspó³pracy z:• konwerterem antenowym (LNB) z polaryzacj¹ prze³¹czan¹napiêciowo,• konwerterem antenowym wyposa¿onym w polaryzator mechaniczny,• konwerterem antenowym wyposa¿onym w polaryzator magnetyczny.Napiêcie zasilania LNB jest wybierane prze³¹cznikiem LNBspoœród wartoœci 13/17V lub 17V, poprzez zmianê stanu napiêciana bazie tranzystora T26, a tym samym zmianê napiêciawyjœciowego regulatora IC6 (UL7512G) zasilaj¹cego LNB.Polaryzator mechaniczny jest sterowany impulsami PUL-SE pochodz¹cymi z mikroprocesora IC401, za poœrednictwemstopnia z tranzystorem T22, uaktywnianego napiêciem zasilaniapochodz¹cym z obwodu z tranzystorami T15, T16 i T17.Aktywacja tego obwodu nastêpuje w wyniku pojawienia siênapiêcia steruj¹cego na bazie tranzystora T17, pochodz¹cegoz n.6 uk³adu prze³¹cznika IC12 (TDA8442).Sterowanie polaryzatora magnetycznego odbywa siê zapoœrednictwem obwodu z tranzystorami T18 do T21, uaktywnianegonapiêciem steruj¹cym pochodz¹cym z n.3 uk³adu prze-³¹cznika IC12. Sterowanie funkcjami prze³¹cznika scalonegoIC12 jest realizowane za pomoc¹ magistrali I 2 C.7. Zasilanie odbiornikaZasilacz odbiornika dostarcza nastêpuj¹cych napiêæ:• napiêcie +12V uzyskiwane na wyjœciu regulatora IC8(UL7512G), przeznaczone do zasilania uk³adu scalonego prze-³¹cznika sygna³ów AV (IC4) oraz modulatora (k.4). Obwodyte musz¹ byæ zasilane w stanie czuwania odbiornika.• napiêcie +13/17V, przeznaczone do zasilania LNB, uzyskiwanena wyjœciu regulatora IC6 (UL7512G). Napiêcie to jestuaktywniane po za³¹czeniu odbiornika ze stanu czuwania do20 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Odbiornik satelitarny Diora TSA502stanu pracy, poprzez otwarcie tranzystora T25 napiêciem +12Vsterowanym pochodz¹cym z n.8 uk³adu regulatora IC9.• napiêcie +5V sterowane, przeznaczone do zasilania obwodówodbiornika: g³owicy, procesora fonii IC2, sterownikapolaryzatora mechanicznego, polaryzatora magnetycznego,uzyskiwane na wyjœciu regulatora IC7 (UL7505G). Napiêcieto jest uaktywniane po za³¹czeniu odbiornika ze stanuczuwania do stanu pracy, poprzez otwarcie tranzystora T25napiêciem +12V sterowanym, pochodz¹cym z n.8 uk³aduregulatora IC9 (TDA8138S firmy SGS).• napiêcie +33V, przeznaczone do zasilania systemu strojeniag³owicy, uzyskiwane przy pomocy skompensowanego termiczniestabilizatora IC5 (UL1550II). Napiêcie zasilania uk³aduscalonego IC5 jest uzyskiwane w uk³adzie podwajacza napiêciaz wykorzystaniem elementów C56, D8, D9 i C57.• napiêcie +5V, przeznaczone do zasilania: mikroprocesoraIC402, pamiêci EEPROM (IC401), uk³adu sterownika wskaŸnikówLED IC 403 modu³u wyœwietlacza LED z uk³ademIC301 oraz odbiornika podczerwieni SBX1619-51. W stanieczuwania odbiornika wyœwietlacz LED zostaje wygaszony(brak sygna³u na wyprowadzeniu STAND BY mikroprocesora(k.28) powoduj¹cy stan nieaktywny tranzystora T402 i wzwi¹zku z tym brak napiêcia zasilania modu³u wyœwietlaczaLED, zespo³u pamiêci EEPROM (uk³ady IC404 i IC405) orazwskaŸników diodowych LED (D402 do D407). Napiêcie +5Vjest uzyskiwane na k.9 regulatora scalonego IC9 (TDA8138S).Wejœcie (k.1) tego uk³adu jest zasilone napiêciem niestabilizowanymodfiltrowanym na kondensatorze C62, natomiast dowejœcia (k.2) doprowadzone jest napiêcie niestabilizowane zmostka prostowniczego z³o¿onego z diod D12 do D15.• napiêcie +12V sterowane, przeznaczone do sterowania za-³¹czeniem regulatorów IC6 i IC7, do zasilania g³owicy, uk³aduprocesora wizyjnego IC1, analogowego prze³¹cznika sygna³ówfonii IC3, uk³adu prze³¹cznika IC12, obwodu wyjœciowegosterownika polaryzatora magnetycznego oraz modulatora(k.1) podczas stanu pracy odbiornika. Napiêcie tojest uaktywniane na wyjœciu (k.8) regulatora IC9 po za³¹czeniuodbiornika ze stanu STAND BY do stanu pracy.Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu TDA8138S przedstawionow tabeli 6, a jego schemat blokowy opublikowany by³w „SE” nr 2/96 (znajduje siê równie¿ na p³ycie CD naszej „BazyPorad Serwisowych” nr 2000/BS1).Uwaga: Dla prawid³owej pracy uk³adu TDA8138S, napiêciewejœciowe 1 powinno zawieraæ siê w zakresie 7 do 14V, a napiêciewejœciowe 2, w zakresie 14 do 18V. OpóŸnienie impulsureset wynosi typowo 25ms. Poziom napiêcia na wejœciu disableprzy aktywnym wyjœciu 2 (+12V sterowane) wynosi minimum2V, natomiast w stanie zablokowania wynosi maks. 0.8V.8. Naprawa odbiornika• Objaw: brak napiêcia zasilania LNB, zarówno +13V jak i +17V(dla obydwu polaryzacji) oraz na obu wejœciach g³owicy.Nale¿y sprawdziæ bezpiecznik zw³oczny B5 (315 mA/250V). Jeœli bezpiecznik B5 jest sprawny, sprawdziæ poziomnapiêcia wyjœciowego regulatora scalonego IC6 (UL7512G)oraz stan napiêcia na kolektorze tranzystora T23 (BD136) Jeœlipowy¿sze elementy s¹ sprawne, nale¿y sprawdziæ bezpiecznikB2 (T-0,63A) oraz diody D10 i D11.Tabela 6. Funkcje wyprowadzeñ uk³adu TDA8138SNr Oznaczenie Opis funkcji1 INPUT 1 Wejœcie 1 napiêcia niestabilizowanego2 INPUT 2 Wejœcie 2 napiêcia niestabilizowanego3 DEL CAP4 DISABLE5 GND MasaKondensator opóŸniaj¹cy 100nF (dla obwodureset)Wejœcie zablokowania dla napiêciawyjœciowego 2 (+5V)6 RESET Reset dla mikroprocesora7 NC Nie wykorzystane8 OUTPUT 2 Wyjœcie napiêcia 2 ( +12V sterowanego)9 OUTPUT 1 Wyjœcie napiêcia1(+5V)• Objaw: brak napiêcia zasilania LNB o wartoœci +13V.W pierwszej kolejnoœci trzeba sprawdziæ po³o¿enie prze-³¹cznika zasilania LNB, umieszczonego na tylnym panelu odbiornika– zasilanie LNB z polaryzacj¹ prze³¹czan¹ napiêciem13/17V. Jeœli pozycja prze³¹cznika jest prawid³owa, nale¿ysprawdziæ, czy do bazy tranzystora T26 doprowadzane jest napiêciesteruj¹ce zmian¹ napiêcia zasilania LNB, pochodz¹ce zk. 16 uk³adu IC12 (TDA8442), który jest z kolei sterowany zmikroprocesora IC401 za pomoc¹ magistrali I 2 C. Jeœli jest napiêciesteruj¹ce – wymieniæ tranzystor T26, w przypadku jegosprawnoœci wymieniæ uk³ad scalony IC12.• Objaw: po w³¹czeniu do stanu pracy odbiornik pracowa³poprawnie przez oko³o 15 do 20 minut, a nastêpnie wy³¹cza³siê samoczynnie do stanu czuwania lub pozostawa³ wstanie przypadkowych nastaw, przy braku mo¿liwoœci sterowanianimi zarówno z pilota jak i klawiatury lokalnej.W ramach ustalenie przyczyny tego rodzaju zachowaniasiê odbiornika, sprawdzono stan wszystkich napiêæ zasilaj¹cych.Pomiar wykaza³ prawid³owy stan tych napiêæ, zarównopodczas normalnej pracy odbiornika jak równie¿ w jego stanieawaryjnym. Podejrzenie powstawania stanu awaryjnego pad³ona podzespo³y sterowane przy pomocy magistrali I 2 C. Wtym celu nale¿a³o sprawdziæ wszystkie podzespo³y wspó³pracuj¹cez magistral¹ I 2 C. W odbiorniku nale¿¹ do nich: g³owica1720 PSC, uk³ad toru fonii TDA6160X, uk³ad TDA8442, uk³admikroprocesora, zespó³ pamiêci EEPROM (SDA2516) orazuk³ad sterownika wyœwietlacza SAA1064.Najprostszym sposobem sprawdzenia wp³ywu na stanymagistrali I 2 C by³o odlutowanie wyprowadzeñ rezystorów R25i R26 (o rezystancji 270R) od wyprowadzeñ 27 i 28 uk³aduscalonego TDA6160X. Po od³¹czeniu rezystorów (i pozbawieniumo¿liwoœci sterowania torem fonii), problem blokowaniaodbiornika przesta³ istnieæ. Dodatkowo, po kilkunastu minutachdo w³¹czenia odbiornika, zauwa¿ono nienaturalny wzrosttemperatury obudowy uk³adu scalonego TDA6160X. W celuusuniêcia wady odbiornika nale¿a³o wymieniæ uk³ad scalonyTDA6160X (w obudowie przystosowanej do monta¿u powierzchniowego).Uwaga: Uk³ad scalony TDA6160 jest oferowany w dwóchwersjach obudów: wersja oznaczona TDA6160-2X (nowszawersja uk³adu TDA6160X) wykonana jest w obudowie28-nó¿kowej, przystosowanej do monta¿u powierzchniowego,natomiast wersja oznaczona TDA6160-2X posiada obudowê30-nó¿kow¹ typu DIP. }SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 21

Porady serwisowePorady serwisoweEdward Bitner, Krzysztof Gamus, Karol Jachimowicz, Marian Rakoczy, Aleksander Huzar, Marek Ugriczicz,Jerzy Pora, Marian Borkowski, W³adys³aw Wójtowicz, Bogdan Sikorowski, Henryk Szostakiewicz,Ryszard StrzêpekOdbiorniki telewizyjneElemis Westa TC401Doœæ dokuczliwe drgania obrazu w pionie.Usterka by³a stosunkowo prosta, ale ze wzglêdu na powa¿-ne trudnoœci w jej zlokalizowaniu, zdecydowa³em siê na jej opisanie.Objawy by³y podobne do braku wybierania miêdzyliniowego(drgaj¹ce przesuniêcie - rozdwojenie treœci obrazu w pionieo oko³o 5mm, szczególnie widoczne na napisach). Dotyczy-³o to tylko programów odbieranych na zakresie UHF. Po³¹czenieobudowy g³owicy zintegrowanej z obudow¹ modu³u p. cz.oraz dodatkowo zamontowanie mostków na p³ycie bazowej (³¹cz¹cychwszystkie punkty masy, które przez gniazdo podaj¹masê na g³owicê zintegrowan¹), usuwa zg³oszon¹ usterkê.Przepala siê bezpiecznik zasilacza impulsowego.Po w³¹czeniu odbiornika przy pomocy pilota, natychmiastprzepala siê bezpiecznik 800mA na module zasilacza. Elementymodu³u s¹ sprawne. Jedynym podejrzanym pozostaje wiêc transformatorprzetwornicy T30 (lub TR029). Zosta³o to potwierdzonedopiero po przy³o¿eniu napiêcia sta³ego rzêdu 120V (podanegoprzez ¿arówkê 60W), miêdzy uzwojenie kolektorowe a dowolneuzwojenie kontrolno-zwrotne strony pierwotnej transformatora(n.7 i dowolna z n.11, 13, 15, 9). ¯arówka zaœwieci³a.Przed testem nale¿a³o wyj¹æ z gniazda modu³ zasilacza.Uwaga: W przypadku przepalenia siê tego bezpiecznika, istniejedu¿e prawdopodobieñstwo pora¿enia pr¹dem w czasiepróby wk³adania opisywanego modu³u do gniazda (kondensatorelektrolityczny prostownika doœæ d³ugo utrzymujenapiêcie 300V). Niekontrolowane i gwa³towne odrzucenier¹k do góry, mo¿e spowodowaæ rozbicie (st³uczenie) szyjkikineskopu.E.B.Curtis 2102VTUszkadza siê tranzystor przetwornicy Q801P.W przypadku, gdy po wymianie bezpiecznika F851 3.15Ai tranzystora Q801P 2SD1555, ulegaj¹ one ponownemu i natychmiastowemuuszkodzeniu - to najbardziej prawdopodobn¹przyczyn¹ tego stanu rzeczy jest wewnêtrzna przerwa rezystoraR806P lub R805P. Zasilaj¹ one n.4 uk³adu TDA4601. Wopisywanym przypadku by³ to rezystor R805P 120k/0.5W(wzrost rezystancji do nieskoñczonej wartoœci). E.B.Thomson 55MC 16 chassis TX91Zanikaj¹ programy na paœmie UHF.W odbiorniku wystêpuje przypadkowe odstrajanie siê stacji,tylko na niskich kana³ach pasma UHF. Nastawy na linijce strojeniowejoraz napiêcia warikapowe zachowuj¹ sta³¹ wartoœæ, natomiastodstrojenie by³o tym wiêksze, im d³u¿ej odbiornik by³wy³¹czony. W tym przypadku uszkodzona jest g³owica zintegrowana.Mimo ¿e g³owica absolutnie nie reagowa³a na dzia³aniaudarowe, to wystêpowa³a w niej stosunkowo ³atwa do usuniêcia4niestabilna przerwa. Zauwa¿ono niewielkie wyrysowanie po³¹czenialutowniczego, ³¹cz¹cego korpus g³owicy z mas¹ p³ytkidrukowanej g³owicy (od strony wyprowadzeñ). Punktowe zastosowanieoziêbiacza potwierdzi³o spostrze¿enie. Nie jest to pierwszyprzypadek w g³owicach z monta¿em SMD. Schemat odbiornikaznajdziemy w „SE” 8/00.E.B.Loewe Classic S124Fonia jest, ekran ciemny.Po w³¹czeniu s³ychaæ „wejœcie” WN. Napiêcie siatki drugiejwaha siê w granicach 200V i jest stanowczo za niskie.Wystêpuje tak¿e blokada koñcowych wzmacniaczy wizji (napiêciana katodach równe napiêciu zasilania). Brak równie¿sygna³ów steruj¹cych na wejœciach RGB tego wzmacniacza(wystêpuj¹ nietypowe przebiegi H bez treœci obrazu). Podstawienieprocesora wizyjnego TDA3562A, nie zmienia stanurzeczy. Jedynym punktem zaczepienia pozostaje wiêc tylko zaniskie napiêcie S2, trafopowielacz okaza³ siê jednak sprawny.Dopiero od³¹czenie przewodu ostroœci od podstawki kineskopuujawnia znaczn¹ up³ywnoœæ iskrownika (nie jest mierzalnaomomierzem). Po wymianie podstawki kineskopu, nale¿a³oponownie ustawiæ napiêcie S2 (w tym odbiorniku wystêpujedoœæ w¹ski zakres trzymania automatycznego balansu bieli iprzy nieprawid³owym ustawieniu tego napiêcia, ekran mo¿erównie¿ pozostawaæ ciemny).E.B.Skytronic TV2055Zmienna reakcja na pilota i klawiaturê lokaln¹.Usterka objawia³a siê w ró¿ny sposób. Odbiornik sporadycznienie reagowa³ na niektóre polecenia z pilota - zwykle w tymczasie nie mo¿na by³o równie¿ wyzwoliæ telegazety. Niejednokrotniepo wys³aniu rozkazu z pilota, pojawia³o siê OSD z numeremprogramu ale bez treœci obrazu (tak, jak przy uaktywnionymwejœciu AV). Nie mo¿na by³o równie¿ wy³¹czyæ odbiornikado trybu standby. Innymi s³owy, ogólne pomieszaniefunkcji z ich przeznaczeniem. Pierwsze podejrzenie pad³o namikrokontroler i jego napiêcia zasilania, jednak nietrafnie. Metod¹termiczn¹ odnaleziono przyczynê. By³o to niewidoczne go-³ym okiem zmêczenie po³¹czenia lutowniczego przy kwarcu telegazetyX701 27MHz (nale¿y tylko dodaæ, ¿e miejsce to niereagowa³o na ¿adne mechaniczne dzia³ania udarowe). E.B.Orion TV3782TVEkran bardzo jasny z liniami powrotów.Nie reaguje na pilota i klawiaturê lokaln¹. Brak jest fonii itreœci obrazu. Nie mo¿na wy³¹czyæ odbiornika do stanu standby.W tym przypadku podejrzewanie procesora wizyjnego nieprzynios³o ¿adnych efektów (w czasie pomiarów napiêæ na jegowyprowadzeniach, mo¿e dojœæ do uszkodzenia tranzystorakoñcowego linii BUT11AF). Dopiero pomiar aplikacji mikrokontrolera,ujawnia brak oscylacji w obwodzie kwarcu 167912MHz. Kwarc by³ uszkodzony.E.B.22 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Porady serwisoweAxxion AX5121TZasilacz pracuje niestabilnie. Nie wy³¹cza do stanu standby.Czasami wystêpuje rytmiczne zawê¿anie siê szerokoœci obrazu(pulsowanie), do jego zaniku w³¹cznie. Równie¿ zmianynapiêcia sieci, zdecydowanie wp³ywaj¹ na zmianê szerokoœciobrazu. Uszkodzenia nale¿y szukaæ w zasilaczu. W tym przypadkuwyst¹pi³a ca³kowita utrata pojemnoœci kondensatora C616100µF/160V i co najdziwniejsze - po stronie wtórnej zasilacza.Mo¿na uznaæ, ¿e utrata jego pojemnoœci niew¹tpliwie wp³ywa³ana zmianê charakteru obci¹¿enia zasilacza, przez co zak³óca³astabilizacjê, jak i pracê klucza w³¹czaj¹cego Q605, Q606. E.B.Telestar 7469TA BetaFonia jest. Ekran ciemny. Brak WN.Po w³¹czeniu odbiornika, rezystor R711 nagrzewa siê doczerwonoœci. Dioda D574 zabezpieczaj¹ca uk³ad TDA8145 nap³ytce E-W sprawna - co rokuje du¿¹ nadziejê, ¿e uk³ad jestrównie¿ sprawny. Sprawdzenie elementów pracuj¹cych w obwodziecewek odchylania poziomego, ujawnia ca³kowit¹ utratêpojemnoœci kondensatora (MKT) C620 470nF/250V, mimo¿e jego wygl¹d zewnêtrzny nie budzi³ ¿adnych zastrze¿eñ. Jaksiê póŸniej okaza³o, by³ to jedyny uszkodzony element. E.B.Curtis 2001Po w³¹czeniu dioda standby pulsuje.Nie mo¿na wyzwoliæ odbiornika do stanu pracy. Naprawêrozpoczynamy od sprawdzenia zasilacza impulsowego, pracuj¹cegona uk³adzie TDA4601. Pulsowanie diody standbypodpowiada, ¿e uk³ad jest sprawny. Elementy uszkodzone to:C801P 10µF/16V oraz C805 100µF/16V (znacznie utraci³ypojemnoœæ). Po ich wymianie zasilacz pracuje prawid³owo, aleka¿da próba wprowadzenia odbiornika w stan pracy koñczysiê tylko wygaszeniem diody standby i nic poza tym. Od³¹czeniekoñcowego tranzystora linii i obci¹¿enie ga³êzi 115V ¿arówk¹60W, ujawnia nieprawid³owoœæ tego napiêcia (tylko50V). W tym przypadku nie by³o przeci¹¿enia, a za taki stanrzeczy odpowiada³ kondensator C807S 33µF/160V (ca³kowitautrata pojemnoœci). Mimo ¿e w tej ga³êzi pracuje drugi kondensatoro pojemnoœci 47µF/160V, to jest on odseparowanyod C807S przy pomocy niewielkiego d³awika. D³awik ten dlask³adowej zmiennej stanowi du¿¹ rezystancjê - st¹d ga³¹Ÿ 115Vdawa³a zani¿one napiêcie wyjœciowe.E.B.Funai TV2000MK2Na ekranie widoczne pionowe pasy na ca³ym ekranie.Efekt jest taki, jakby podany by³ w tle sygna³ z generatoraobrazu testowego. Jak siê okaza³o, kondensator C1 47µF/25Vmia³ znaczn¹ up³ywnoœæ.K.G.Condor CTV1437Nie dzia³a.Uszkodzony bezpiecznik sieciowy F801-2A oraz jedna diodamostka prostowniczego D202-1N4007. Zmieni³em wszystkiediody, poniewa¿ ju¿ jedna z nich by³a zmieniana, a z doœwiadczeniawiem, ¿e za jakiœ czas uszkodz¹ siê nastêpne.Oprócz F801 wymieni³em wszystkie kondensatory elektrolitycznepo pierwotnej stronie przetwornicy, a po wtórnej C821100µF/160V. Odbiornik w³¹czy³ siê, pokaza³ siê obraz, leczbrak fonii. Na rezystorze R610 18R/3W brak by³o napiêcia+17V. Przyczyn¹ by³o uszkodzenie styków przekaŸnika. Pooczyszczeniu styków pojawi³a siê prawid³owa fonia. K.G.Funai TV2000MK8Po w³¹czeniu ekran jest bia³y.Podstawiono uk³ad TA8759, jednak nie by³o to trafne posuniêcie.Napiêcie zasilaj¹ce wzmacniacz wizji wynosi³o 180V.Uszkodzony okaza³ siê rezystor 10R w zasilaniu tego wzmacniacza.K.G.Trilux TAP2834TPNNa chwilê pokaza³ siê obraz, po czym odbiornik wy³¹czy³ siêsamoczynnie.Uszkodzony zosta³ tranzystor linii T802 BU508AF. Przedwymian¹ na nowy, w przetwornicy po stronie pierwotnej wymieni³emC614 1µF/63V, C640 4.7µF/25V, C618 47µF/250V,C619 47µF/250V. Po tej operacji odbiornik wchodzi w trybstandby, jednak nadal brak startu. Okaza³o siê, ¿e uszkodzonyby³ uk³ad IC801 TDA8143.K.G.Telestar 4037 Profilo 14” chassis SM1 MonoNie pracuje zasilacz.W tym modelu zastosowano typow¹ przetwornicê naTDA4605-3 (IC104). Poniewa¿ uk³ad ten by³ uszkodzony, zast¹pi³emgo uk³adem TDA4605-2. Tranzystor Q101 STP3N90zast¹pi³em tranzystorem STP3NB80. Ponadto wymieni³emC109 1µF, C112 100µF, R109 330k oraz R108 220k - sprawcêca³ego zamieszania. Po kilkugodzinnym wygrzewaniu okaza-³o siê, ¿e zmienia siê szerokoœæ obrazu. Du¿o czasu zajê³o miustalenie, ¿e odpowiedzialnym za to by³ przegrzany rezystorw zasilaczu R101 5R6/5W. Jeszcze raz potwierdzi³a siê zasada,aby przy lawinowych uszkodzeniach stopni mocy wymieniaæprofilaktycznie niskoomowe rezystory szeregowe, zw³aszczaemiterowe.K.J.Grundig ST63-660/8 TOP chassis CUC5360Odbiornik przechodzi do trybu standby.Odbiornik ma zwê¿ony raster i pracuje z niestabiln¹ szerokoœci¹.Pomiar napiêcia linii wykazuje napiêcie 130V (znamionowopowinno byæ 145V). Z informacji klienta wynika³o,¿e by³ naprawiany w „domu”. Przy w³aœciwym ustawieniuUa = 145V jakakolwiek gwa³towna zmiana treœci obrazu powodujeprzejœcie do trybu standby. Usterkê usuwa wymianakondensatora C568 27nF/400V.K.J.Axxion AX5121TNie pracuje zasilacz.Przyczyn¹ awarii by³o zimne lutowanie pojemnoœci C6122n2/1600V w zasilaczu. Doœæ czêsto szeregowo po³¹czony zni¹ rezystor jest przyczyn¹ uszkodzenia Q603 2SD1545. Dodatkowowymieni³em R603 2R2/2W oraz profilaktycznie kondensatoryC609 i C610, oba po 47µF/50V. Przy oddawaniuodbiornika do naprawy w³aœciciel narzeka³ równie¿ na zanikaniekoloru. Okaza³o siê, ¿e ginie sygna³ B-Y na n.62 uk³aduTA8759BN. Wymiana C202 0.47µF za³atwi³a sprawê. K.J.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 23

Porady serwisoweLiftec LT7000Rozci¹gniêty pion.Rozci¹gniêty raster w pionie z widocznymi trzema liniamikolorów podstawowych w górnej czêœci ekranu, brak regulacjiwysokoœci. Odpowiedzialnym okaza³ siê uk³ad TDA8170. Nale-¿y profilaktycznie wymieniæ pojemnoœci w jego aplikacji. K.J.Sharp CV3709GNie pracuje zasilacz.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ pisk przeci¹¿onej przetwornicy.Uszkodzona dioda D615 R2M. Jasnym jest, ¿e niedzia³a regulacja napiêcia wyjœciowego. Potwierdza to pomiarprzy zwartych, rezystorem 100k, wyprowadzeniach 5 i 4 uk³aduSTR40090. Powinno byæ oko³o 100V, a by³o 138V i ros³o.Po wymianie uk³adu stabilizacja powróci³a. Dok³adne pomiarypojemnoœci wykaza³y znaczn¹ up³ywnoœæ kondensatoraC711 1µF/100V (pod³¹czonego przez rezystor do n.5 uk³aduSTR40090), co by³o prawdopodobn¹ przyczyn¹ awarii. Dodatkowonale¿y profilaktycznie wymieniæ kondensatory C714i C716, oba po 10µF/100V.K.J.Royal-Lux TV7190TXT/STProblemy ze startem.Przetwornica pracuje, nie startuje natomiast uk³ad wysokiegonapiêcia. Usterka wystêpuje najczêœciej po d³u¿szymod³¹czeniu odbiornika od sieci. Powodem takiego zachowanias¹ dwa kondensatory po stronie wtórnej przetwornicy: C1252200µF/25V i C121 47µF/250V.M.R.Samsung CX530ZNie pamiêta programów.Odbiornik nie pamiêta zaprogramowanych stacji. Pomiarnapiêcia na nó¿ce 2 uk³adu pamiêci M58658P wykaza³ wartoœæ-17V, a powinno byæ -30V. Pomiar na kondensatorze RC603wykaza³ wartoœæ -47V zamiast oko³o -130V. Uszkodzonym okaza³siê sam kondensator RC603 2.2µF/300V. M.R.Sharp DV5451SCNie startuje z trybu standby.Odbiornik wchodzi w standby, po czym nie reaguje na pilotai klawiaturê lokaln¹. Pomiary ujawni³y zwarty tranzystor liniiQ603 2SD1554. Jego uszkodzenie spowodowane zosta³o przezprzypalon¹ nó¿kê kondensatora powrotu C603 6.8nF/1600V. Wymianaobu elementów przywróci³a sprawnoœæ odbiornika.M.R.Sharp SV2153SCNNie startuje ze stanu standby.Po w³¹czeniu odbiornika wy³¹cznikiem sieciowym wchodziWN, po czym nastêpuje blokada zasilacza. W momencie startuodbiornika zauwa¿ono brak napiêcia +27V na linii zasilania odchylaniapionowego. Powodem braku tego napiêcia by³a zwartadioda D502 (zastosowa³em BY299) i uszkodzony rezystor R5213R3/1W. Po wymianie obu elementów odbiornik pracuje poprawnie.Poniewa¿ ma on kilkanaœcie lat profilaktycznie wymienionokondensatory elektrolityczne po stronie pierwotnej zasilacza:C716 47µF, C714 100µF, C723 4.7µF/50V-bipolarny. M.R.Spectra CTV2145MObraz przesuniêty w lewo.Na ekranie obserwujemy tzw. „firankê” - obraz przesuniêtyw lewo i zawiniêty. Nie s¹ równie¿ wyœwietlane znaki OSD.Pomiary rozpoczêto w obrêbie uk³adu generatora linii i transformatoraWN. Do uk³adu porównania fazy (n.12 TDA2579B)powinien byæ podawany impuls z transformatora WN przezrezystor R414 560k, jednak go tam nie by³o. Uszkodzonymokaza³ siê w³aœnie rezystor podaj¹cy ten impuls R414. M.R.Unimor M449TSZniekszta³cona fonia.Objawy podobne jak przy uszkodzonych filtrach ceramicznychw uk³adzie ró¿nicowym. Poniewa¿ fonia by³a zniekszta³conazarówno dla sygna³u z wejœcia antenowego, jak i euroz³¹cza,zdecydowano siê na wymianê uk³adu IC201 TDA6612-5, który okaza³ siê uszkodzony. M.R.Grundig CUC6310Test magistrali I 2 C.Po w³¹czeniu wtyczk¹ sieciow¹ w stan czuwania odczytano:WR 00000000 + GENERAL CALL µPCPo w³¹czeniu w stan pracy:WR 00100010 + TXT CF70200RE 00100011 + TXT CF70200WR 10100000 + EEPROM P0 24C02RE 10100001 + EEPROM P0 24C02WR 10100010 + EEPROM P1 24C02RE 10100011 + EEPROM P1 24C02WR 10100110 + EEPROM P3 24C02RE 10100111 + EEPROM P3 24C02WR 11000100 + PLL g³owicaRE 11000101 + PLL g³owica A.H.Grundig P40440 CUC4400Test magistrali I 2 C.Odczytano nastêpuj¹ce adresy:WR 10100000 + EEPROM P0 SDA2526-2RE 10100000 + EEPROM P0 SDA2526-2WR 10100100 + EEPROM P2 SDA2526-2RE 10100101 + EEPROM P2 SDA2526-2WR 11000010 + PLL SDA3202-3 g³owicaRE 11111111 - ? A.H.Trilux TAP2533TSTest magistrali I 2 C.Po w³¹czeniu w stan czuwania, na magistrali nie pojawiaj¹ siê¿adne adresy. Po w³¹czeniu w stan pracy odczytano adresy:WR 00100010 + TXTWR 10000000 + AUDIO PROC.WR 10000100 + AUDIO PROC.RE 10000101 + AUDIO PROC.WR 10001010 + TV SIGN PROC.RE 10001011 +/- TV SIGN PROC.WR 10001110 - COLOUR DECODERWR 10010110 + AV SWITCHWR 10100000 + EEPROM P024 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Porady serwisoweRE 10100001 + EEPROM P0WR 10100100 + EEPROM P2RE 10100101 + EEPROM P2WR 10100110 + EEPROM P3RE 10100111 + EEPROM P3WR 10110110 - NICAM (nieobsadzony)WR 11000000 + PLL A.H.Blaupunkt IS7040VTNie pali siê pierwsza cyfra wyœwietlacza - cyfra dziesi¹tek.W pierwszym odruchu podejrzewaæ mo¿na, ¿e odbiornikzosta³ przestawiony w tryb odbioru dziewiêciu programów(mo¿liwy jest wybór trybu 9 lub 49 programów). Przyczyna -to uszkodzony T817 - BC327 steruj¹cy n.14 wyœwietlacza.Tryb odbioru 9 lub 49 programów.Aby dokonaæ zmiany trybu, nale¿y przycisn¹æ przycisk[ME] na klawiaturze lokalnej, a nastêpnie w³¹czyæ odbiornikwy³¹cznikiem sieciowym. Mo¿na te¿ jednoczeœnie nacisn¹æprzycisk [ME] oraz [+] i [-] klawiatury lokalnej i w³¹czyæodbiornik wy³¹cznikiem sieciowym.A.H.Blaupunkt IS7051VT FM412.40Po wy³¹czeniu nie wygasza plamki - widoczne wypalenie luminoforu.Plamka utrzymuje siê krótko (oko³o 3 sekundy), ale jestbardzo intensywna i skupiona na ma³ej powierzchni (oko³o 2mm). Widoczne jest ju¿ wypalenie luminoforu. Dodatkowymobjawem jest nierównomierne nasycenie koloru - góra i dó³normalne, na œrodku nasycenie jest minimalne. Przyczyn¹ jestC672 - 1000µF/40V - znaczna utrata pojemnoœci - filtruje napiêciezasilaj¹ce +16.5V.A.H.Blaupunkt PS5520 FM401.20Brak fonii.Stwierdzono uszkodzenie uk³adu TDA4482, pe³ni¹cegofunkcjê wzmacniacza p.cz. + r.cz. 5.5MHz + 5.74MHz. Wuk³adzie TDA uszkodzony jest tor r.cz. Poniewa¿ uk³ad jestostatnio trudny do zdobycia, a jeœli ju¿ to za bardzo wysok¹cenê, mo¿na wykonaæ tani¹ i skuteczn¹ przeróbkê.Funkcjê toru r.cz. z demodulatorem zrealizuje tani UL1242(TBA120S). Nale¿y go przedtem „uzbroiæ” w trzy elementy RC:• miêdzy nó¿ki 13 i 14 rezystor 470R,• miêdzy nó¿ki 13 i 2 kondensator 10nF,• miêdzy nó¿ki 13 i 1 kondensator 10nF.Nastêpnie nó¿ki 1, 7, 8, 9, 11, 14 przed³u¿amy cienk¹ srebrzank¹i wlutowujemy w miejsce po wymontowanym TDA4482wed³ug poni¿szego przyporz¹dkowania:UL1242 ==> TDA44821 ==> 187 ==> 108 ==> 69 ==> 1111 ==> 1414 ==> 15Nie jest to rozwi¹zanie eleganckie, ale przy odpowiedniej starannoœcizachowamy estetykê. Tor p.cz. fonii realizuje uk³ad foniirównoleg³ej , tak wiêc mamy wszystko w komplecie.A.H.Colormat 4610AJest tylko program pierwszy i nie mo¿na prze³¹czyæ na inny.Nie wykonuje funkcji prze³¹czania programów ani z pilota,ani z klawiatury lokalnej. Regulacje analogowe, wyciszanie,jak i wy³¹czanie pilotem - wszystko dzia³a poprawnie.Przyczyna to mikroprocesor steruj¹cy U806DI. Odpowiednikiemtego uk³adu jest SAB3022B.A.H.Uher UC267Po w³¹czeniu odbiornik próbkuje i przechodzi w stan czuwania.Poniewa¿ jest to odbiornik nieŸle ju¿ wys³u¿ony, pomierzy³emnajpierw wydajnoœci katod - by³y w granicach 75%.Po od³¹czeniu powielacza, odbiornik w³¹czy³ siê i pojawi³a siêfonia. Aby koszt naprawy by³ jak najni¿szy, zamiast orygina³uzastosowa³em TPN31. Obraz jednak nie pojawi³ siê. Pomiarydoprowadzi³y mnie do uk³adu scalonego IC1 (TDA3561A),który pe³ni rolê dekodera i matrycy. Po jego wymianie, mia-³em ju¿ treœæ obrazu, lecz stukanie w chassis powodowa³owystêpowanie najrozmaitszych usterek. Praktycznie ca³¹ p³ytê,na której znajduje siê zasilacz, uk³ad odchylania poziomegoi pionowego, trzeba by³o przelutowaæ. Konieczna by³a równie¿wymiana kilku rezystorów regulowanych. Regulacja geometriiobrazu i balansu bieli zakoñczy³a naprawê. M.U.Saba UltraColor T70U95Odbiornik nie w³¹cza siê.Uszkodzone: bezpiecznik sieciowy FP05, tranzystor wykonawczyprzetwornicy TP24 (S2000A) i tranzystor koñcowyodchylania poziomego TL31 (S2000A). Na pierwszy ogieñposz³a przetwornica. Wymieni³em wszystkie elektrolity, któremaj¹ wp³yw na jej pracê: CP04, CP24, CP26, CP19 i wstawi-³em nowy TP24. Usterek po stronie wtórnej przetwornicy nieznalaz³em, przeprowadzi³em wiêc próbê „na ¿arówkê”. Wypad³apozytywnie, wstawi³em wiêc TL31 i w³¹czy³em odbiornik.Z wyjœcia napiêcia anodowego trafopowielacza strzeli³aiskra i odbiornik wy³¹czy³ siê. Ponownemu uszkodzeniu uleg³TL31. Zaizolowanie trafopowielacza nie powiod³o siê i trzebaby³o go wymieniæ. Zastosowa³em HR6067. Po w³¹czeniu odbiornikdzia³a³ poprawnie.M.U.Universum FT7126Odbiornik nie w³¹cza siê.Uszkodzone: bezpiecznik FU1 i tranzystor wykonawczy przetwornicyTu1. Oprócz tych elementów „z marszu” wymieni³empo stronie pierwotnej przetwornicy Cu6 (22µF), Cu7 (100µF),Cu8 (100µF) i Cu12 (1µF). Po stronie wtórnej wszystkie diodys¹ sprawne, nie ma równie¿ zwarcia za nimi. Próba w³¹czeniawypad³a negatywnie, nie s³ychaæ nawet próbkowania. Mimo i¿pomiary wykazywa³y ¿e s¹ dobre, podstawi³em Zdu1 (C7V5) iThu1 (MCR100-6). Znowu nic. Zosta³ tylko uk³ad scalony Icu1(TDA4600). Po jego wymianie przetwornica wystartowa³a. RegulacjaU sys dzia³a, pozosta³e napiêcia z zasilacza zgodne ze schematem,ale odbiornik zachowywa³ siê dziwnie: albo nie przyjmujerozkazów, albo realizuje nie to, czego siê od niego ¿¹da.Sprawdzi³em napiêcie na procesorze - zamiast 5V jest 6.6V. Przyczyn¹tego by³y dwa elementy: dioda ZDa1 (5.6V) - rozwarcie itranzystor Ta3 (BD135) zwarcie kolektor-emiter. M.U.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 25

Porady serwisoweColorlux 4110AOdbiornik nie zawsze w³¹cza siê, a w czasie pracy bez powoduwy³¹cza siê.Usterka prozaiczna i typowa dla tych odbiorników – zimneluty przy transformatorze przetwornicy. Ale by³a jeszcze innausterka. W miarê nagrzewania siê odbiornika, obraz przesuwa³siê w poziomie i po oko³o 15 minutach, z lewej strony ekranuustala³ siê pionowy czarny pas o szerokoœci oko³o 3.5cm. Usterkizacz¹³em szukaæ w module synchronizacji. Podstawi³em A255D,tranzystory, elektrolity – w koñcu ca³y modu³, a usterka pozostawa³a.Zacz¹³em ju¿ na serio podejrzewaæ transformator linii.Przy sprawdzaniu elementów w obrêbie transformatora linii,zauwa¿y³em, ¿e tranzystor VT6602 (stopieñ koñcowy linii) jestniestarannie przykrêcony. Wystarczy³o tylko mocno dokrêciæmocuj¹ce go œrubki i usterka zniknê³a.M.U.GoldStar CKT9742 (chassis PC91A)Brak wizji i fonii.Ekran nie œwieci, czasami zaœwieci siê LED standby, czasaminie. Pomiar napiêcia +B w przetwornicy wykazuje wartoœæ+136V. Mimo wszystko odbiornik nie daje siê uruchomiædo stanu pracy. Dopiero obci¹¿enie przetwornicy ¿arówk¹ 60W,pozwala na stwierdzenie nieprawid³owej pracy, gdy¿ napiêcie+B wynosi tylko +36V. Przyczyn¹ tego by³ kondensator C805(47µF/16V). Powy¿szy przyk³ad pokazuje, ¿e pomiary napiêæprzetwornicy bez obci¹¿enia prowadz¹ czasami do b³êdnychdiagnoz i przed³u¿aj¹ znacznie czas naprawy. Po wymianiekondensatora i ustawieniu przy pomocy VR801 napiêcia +Brównego +112V, odbiornik pracowa³ poprawnie. J.P.Ultravox HITCykliczna zmiana jaskrawoœci.Po pewnym czasie nastêpuje tzw. „pompowanie” oraz zwê-¿enie obrazu i pojawienie siê zniekszta³ceñ poduszkowych,jednoczeœnie czuæ zapach przegrzanego elementu. Podejrzeniepad³o na modu³ korekcji E-W i faktycznie kondensator C505(10µ/100V) by³ bardzo gor¹cy. Po wymianie kondensatora nanowy i regulacji szerokoœci potencjometrem monta¿owym namodule, odbiornik pracuje poprawnie. Poniewa¿ na schemaciebrak napiêæ, podajê wartoœci zmierzone na elementach uk³adu,gdzie by³a dokonana naprawa (przy sprawnym uk³adzie):napiêcie sta³e na katodzie D502 +14.5V, napiêcie zmienne nakatodzie diody 40V ss , a na C505 3.1V ss .J.P.Philips 27CE3299/10B chassis CP110Problemy z w³¹czeniem odbiornika.Po w³¹czeniu odbiornika klawiszem sieciowym zapala siêdioda LED stanu czuwania, po czym gaœnie przy próbie przejœciado stanu pracy, czyli naciœniêcia na pilocie przycisku dowolnegoprogramu. Innym razem dioda LED w ogóle siê niezapala. W obu tych przypadkach nie pracuje przetwornica.Wed³ug relacji klienta, je¿eli w³¹czy odbiornik klawiszem sieciowym,to po kilku godzinach mo¿na uruchomiæ odbiornik.Wskazuje to najprawdopodobniej na uszkodzenie któregoœ zkondensatorów elektrolitycznych. Pomiary pojemnoœci znajduj¹cychsiê w przetwornicy po stronie pierwotnej wykaza³yznaczn¹ utratê pojemnoœci C2690 (100µF/50V). Po wstawieniunowego przetwornica pracuje prawid³owo, ale na ekraniewidaæ szum i odbiornik nie odbiera ¿adnego programu. Przeprowadzonodostrojenie do stacji, ale po wy³¹czeniu z sieci iponownym w³¹czeniu ponownie jest tylko szum na ekranie(odbiornik „nie pamiêta” nastaw). Za pamiêæ odpowiedzialnyjest akumulatorek 2.4V oznaczony w uk³adzie jako 1901, któryfaktycznie straci³ pojemnoœæ. Ostatni¹ usterk¹ jak¹ stwierdzonoby³ s³aby kontrast, mimo ustawienia regulatora 3944(50k) na wartoœæ maksymaln¹. Podejrzenie pad³o na kineskop,ale zmierzono uprzednio napiêcie ¿arzenia, które wynosi³o 5.7V(by³o oko³o 10% mniejsze od nominalnego). Zmniejszono wartoœæd³awika 5401 (100µH), który redukuje napiêcie ¿arzeniapodawane z trafopowielacza. Po wykonaniu tych wszystkichczynnoœci odbiornik pracuje poprawnie.Uwagi: 1. Na schemacie opublikowanym w „Serwisie Elektroniki”nie ujêto dodatkowej p³ytki umieszczonej w uk³adziezasilacza. Na niej w³aœnie znajdowa³ siê uszkodzonykondensator elektrolityczny. Oprócz niego s¹ tam umieszczonetranzystory oznaczone jako 7690 i 7691. W sprawnymodbiorniku napiêcie sta³e na tym kondensatorze wynosi=14.4V dla standby i 18.7V dla stanu pracy.2. W przypadku braku akumulatora 2.4V (nie zawsze s¹dostêpne) mo¿na wstawiæ 3.6V.J.P.Samsung CX5944WBrak odchylania pionowego.Podczas wstêpnych oglêdzin odbiornika nie stwierdzonowidocznych przerw lub spalonych elementów. Kolejn¹ czynnoœci¹by³ pomiar napiêæ zasilaj¹cych koñcówkê odchylania pionowego- okaza³o siê, ¿e napiêcia s¹ prawid³owe. Nastêpniesprawdzono elementy aplikacyjne uk³adu IC301 (TDA8350Q),ale nie pozwoli³o to na lokalizacjê uszkodzonego elementu.Sprawdzono oscyloskopem, czy do uk³adu IC301 dochodz¹impulsy steruj¹ce i stwierdzono ich obecnoœæ, nie stwierdzononatomiast impulsów wyjœciowych z tego uk³adu. Stwierdzenieto w doœæ jednoznaczny sposób wskazywa³o, ¿e uszkodzonymelementem jest uk³ad TDA8350Q. Rzeczywiœcie po jego wymianieuk³ad odchylania pionowego dzia³a³ bez zarzutu. M.B.Nordmende Galaxy 55 chassis ICC8Brak odbioru.Odbiornik wchodzi w stan standby. Strona pierwotna przetwornicypracuje w³aœciwie. Kolejnym krokiem by³o sprawdzenienapiêæ wyjœciowych. Okaza³o siê, ¿e napiêcie zasilaj¹cestopieñ koñcowy linii jest nieprawid³owe. Przyczyn¹ tejusterki by³ uszkodzony kondensator CP51 (150µF). M.B.Sony KVX25TD chassis AE1Odbiornik po w³¹czeniu wy³¹cza siê.Na pocz¹tku podejrzewano nadmierny pobór pr¹du przezuk³ad odchylania poziomego, ale po od³¹czeniu tego uk³adu ipod³¹czeniu obci¹¿enia zastêpczego okaza³o siê, ¿e obwodylinii s¹ sprawne. Kolejne pomiary w poszukiwaniu elementupowoduj¹cego zwarcie doprowadzi³o do podejrzenia, ¿e uszkodzonymo¿e byæ uk³ad IC251 (LA4280). Rzeczywiœcie po jegowymianie odbiornik nie wy³¹cza³ siê. W tym odbiorniku czasamizdarza siê usterka polegaj¹ca na wy³¹czaniu siê go pojakimœ czasie, na przyk³ad po 1 lub 2 godzinach. Jest to uszko-26 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Porady serwisowedzenie, które nieraz sprawia du¿o k³opotów i wiele reklamacji.Czêsto przyczyn¹ tej sytuacji jest uszkodzony tranzystor Q608pracuj¹cy w uk³adzie regulatora 12V. Zdarza siê, ¿e tak¹ sam¹usterkê powoduj¹ zimne luty tego tranzystora lub elementówznajduj¹cych siê w jego s¹siedztwie. Dlatego profilaktycznieprzy okazji naprawy tego odbiornika nale¿y sprawdziæ poprawnoœælutowania obwodu regulatora 12V.M.B.Philips chassis GR2.2AABrak odbioru.Napiêcia zasilania by³y poprawne, równie¿ elementy stopniakoñcowego linii by³y sprawne. Mimo to brak by³o oscylacji.Dopiero pomiary elementów biernych pozwoli³y ustaliæ, ¿e uszkodzonyjest kondensator 2549 (390nF). Po jego wymianie pojawi-³y siê oscylacje i linia „ruszy³a”. M.B.Sony KVX2533EBrak startu.Pomiary rozpoczêto od sprawdzenia napiêæ wyjœciowychprzetwornicy, okaza³o siê, ¿e brak jest napiêæ po stronie wtórnej,jak i napiêcia standby. W tej sytuacji sprawdzono, czy do zasilaczadochodzi napiêcie sieci i stwierdzono, ¿e jest ono doprowadzonedo prostownika i jego wartoœæ jest w³aœciwa. Sprawdzononastêpnie elementy pó³przewodnikowe strony pierwotnej przetwornicy,ale nie znaleziono uszkodzonej czêœci. Sprawdzeniekondensatorów umo¿liwi³o lokalizacjê uszkodzenia. Usterkê powodowa³kondensator C605 (220µF), który do³¹czony jest don.15 uk³adu IC601 (TEA2260) i masy. M.B.Thomson 28WS78 MP chassis ICC19-100HzOdbiornik nie reaguje na pilota.W zupe³nie przypadkowych momentach odbiornik przestajeregowaæ na polecenia z pilota. W tym samym czasie klawiaturalokalna dzia³a prawid³owo. Sprawdzenie pilota i toruodbiorczego a¿ do n.54 procesora nie wykazuje ¿adnych nieprawid³owoœci.Nale¿y wymieniæ pamiêæ EEPROM (IR003)na nowsz¹ wersjê o nr zamów. 10462210.Blokuje siê po w³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym.Odbiornik blokuje siê po w³¹czeniu go wy³¹cznikiem sieciowym,dioda LED œwieci na pomarañczowo. Wy³¹czenie iponowne w³¹czenie przywraca odbiornikowi pe³n¹ sprawnoœæ.Usterka powtarza siê w sposób losowy. Przyczyn¹ okazuje siêbyæ krytyczna wartoœæ sta³ej czasowej uk³adu w³¹czenia w procesorze.Nale¿y zwiêkszyæ wartoœæ pojemnoœci kondensatoraC92 z 100pF do 470pF.W.W.Nordmende SC72TH chassis ICC10Nie dzia³a - uszkodzenie przetwornicy.Odbiornik nie daje sie w³¹czyæ. Szybko zlokalizowano przyczynê- uszkodzenie tranzystora kluczuj¹cego TP060. Po wymianieodbiornik podejmuje pracê, jednak¿e za niskie jest napiêciesystemowe USYST. Próby ustawienia wartoœci nominalnejprzy pomocy potencjometru nie daj¹ ¿adnego rezultatu.W akcie rozpaczy zaczêto wymieniaæ kolejne elementy, poczynaj¹coczywiœcie od tranzystora. Dopiero na samym koñcu(nie maj¹c nadziei na sukces), gdy wymieniono uk³ad steruj¹cyprac¹ przetwornicy TEA2261 (IP060), napiêcie USYST da³osiê bezproblemowo ustawiæ na ¿¹dan¹ wartoœæ. W.W.Loewe Profil 2163 chassis E3000Brak obrazu.Na ekranie brak obrazu, pomiary wykazuj¹ brak napiêciasiatki drugiej na podstawce kineskopu. Dalsze pomiary doprowadzaj¹do uszkodzonej diody D544.Brak obrazu, fonia pawid³owa.Ekran ciemny, fonia prawid³owa, wysokie napiêcie jestobecne. Katastroficzne uszkodzenie na p³ytce kineskopu.Uszkodzeniu uleg³y 4 tranzystory: Q3504, Q3507, Q3401 iQ3404.Brak obrazu.W przypadku braku obrazu nastêpuj¹ce elementy na p³yciesygna³owej znane s¹ z praktyki jako najczêœciej ulegaj¹ceuszkodzeniom: VDP3108 (I1601), CCU3000-I (I1801),EEPROM 24C16 (I1943), Q1658, Q1659, C1673 (100nF),C1672 (3.3µF).Obraz z przewag¹ jednego z kolorów podstawowych.W przypadku œwiecenia ekranu z przewag¹ jednego z kolorówRGB, najczêœciej ulega³y uszkodzeniom nastêpuj¹ce elementyna p³ycie sygna³owej:• obraz czerwony - VDP3108 (I1601), Q1653, Q1655,• obraz zielony - Q1645, Q1643, Q1641, Q1646,• obraz niebieski - Q1636, Q1633.W.W.Samsung CK5051ANie dzia³a.Wed³ug s³ów klienta z odbiornika zadymi³o siê, po czymodbiornik siê wy³¹czy³. Po zdjêciu œcianki tylnej od razu zauwa¿ono„rozsadzony” kondensator C853 w zasilaniu +125V.Z kolei pomiary ujawni³y uszkodzenie tranzystora koñcowegolinii Q402 i przerwê rezystora R826. Wymienione uszkodzeniaby³y nastêpstwem wzrostu napiêcia na wyjœciu zasilacza.Poszukuj¹c przyczyny wzrostu napiêcia w zasilaczu zauwa¿onodookólne pêkniêcie wokó³ wyprowadzenia 9 uk³adu IC801(SDH209B) oraz „namierzono” utratê pojemnoœci kondensatoraC852. Po wymianie uszkodzonych elementów, naprawiepo³¹czenia wokó³ n.9 IC801 oraz korekcie lutowania „podejrzanych”pó³ lutowniczych, odbiornik zacz¹³ pracowaæ prawid³owo.W.W.LG CF21D70 chassis MC64ANie daje siê w³¹czyæ w tryb pracy.Po w³¹czeniu w tryb pracy odbiornik z powrotem przechodziw tryb standby, po czym wszystko gaœnie. Pomiary wykaza³y,¿e po podaniu napiêcia sieciowego, wyjœciowe napiêcie+B roœnie do wartoœci ponad +160V (gdy wartoœæ znamionowawynosi +125V) i uruchamia siê uk³ad zabezpieczenia ponadnapiêciowego,zatrzymuj¹cego pracê zasilacza. Sprawdzanieelementów zasilacza doprowadzi³o do wykrycia uszkodzeniakondensatora elektrolitycznego C824 4.7µ/50V (wyschniêty),pod³¹czonego pomiêdzy 4 wypr. IC801 i 7 wypr.STRS5707. Ku mojej uciesze zadzia³anie uk³adu protekcji,zabezpieczy³o odbiornik przed dalszymi uszkodzeniami. W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 27

Porady serwisoweAudioOdbiorniki satelitarneZestaw audio JVC CAD4TDziwne próbkowanie.Sprzêt przy ma³ej sile g³osu, pracuje prawid³owo, jednakka¿da próba zwiêkszenia si³y g³osu, powoduje zadzia³anie przekaŸnikaprzeci¹¿eniowego (s³ychaæ jego próbkowanie). Pierwszepodejrzenie pad³o na koñcowy wzmacniacz mocy i s³usznie,choæ nie do koñca. Za taki stan rzeczy odpowiada³o trwa³ezwarcie wystêpuj¹ce w jednym z g³oœnikowych gniazd przy-³¹czeniowych. Prawdopodobnie u¿ytkownik nieœwiadomieusi³owa³ udro¿niæ otwory gniazd - a te nie s¹ przelotowe. Spowodowa³oto odkszta³cenie metalowej konstrukcji gniazda, aw konsekwencji trwa³e zwarcie. Regeneracja gniazda przywracaprawid³ow¹ pracê zestawu.E.B.Zestaw audio Thomson TM9361CDCichy odbiór (zniekszta³cony).Pierwsze podejrzenie pad³o na koñcowy wzmacniacz mocyTA8227P. Jego wymiana co prawda zwiêksza si³ê g³osu, alezniekszta³cenia pozostaj¹. Dopiero wymiana bezpiecznika termicznegoF002 na rezystor bezpiecznikowy 1R/0.125W, przywracaprawid³owe brzmienie dŸwiêku w zestawie. Po odebraniusprzêtu przez klienta - „wpadka” - nie dzia³a odtwarzaczCD (wyœwietlany jest komunikat: “diSC”). Okaza³o siê, ¿e wdrodze z punktu serwisowego do domu klienta, zd¹¿y³a siêprzykleiæ drobinka piasku do soczewki lasera. Usuniêcie tegonietypowego zanieczyszczenia, pozwala na prawid³owe uruchomienieodtwarzacza. Tym sposobem szykuj¹cy siê konfliktinteresów zosta³ za¿egnany - ku uciesze obu stron. E.B.Radio samochodowe Pioneer KEHP25RDSNa wyœwietlaczu pojawia siê komunikat “affariess”, brak fonii.Wyœwietlenie tego komunikatu po naciœniêciu przycisku[ RDS ] spowodowane by³o zimnymi lutami na nó¿kach stabilizatora+9V. Nale¿y zwróciæ tak¿e uwagê na stan lutowia nakoñcówce mocy. Dodatkowym efektem zablokowania radia by³sta³y pobór pr¹du: oko³o 0.6A.K.J.Zestaw audio Sony HCDD109B³êdne wybieranie urz¹dzeñ.Po przyciœniêciu przycisku wyboru, zestaw wybiera niew³aœciweurz¹dzenie do odtwarzania, np. naciœniêcie na CD wybieraTUNER, na TAPE wybiera CD, itd. Poza tym dzia³a tylko magnetofon.Od³¹czenie wejœæ steruj¹cych A (n.10) i B (n.9) uk³aduIC1002 MC14052 i sprawdzenie poziomów logicznych na procesorzew trakcie wyboru urz¹dzenia wykaza³o, ¿e pracuje onprawid³owo. Uszkodzonym okaza³ siê uk³ad IC1002, który zpowodzeniem zast¹pi³em uk³adem CD4052. Poni¿ej przedstawionoodpowiednie wartoœci dla wejœæ steruj¹cych A i B.PHONO CD TAPE TUNERX0 X1 X2 X3A L H L HB L L H Hgdzie: H=5.0V, L=0.0VM.R.Amstrad SRX310Próbkowanie zasilacza.Zasilacz próbkuje, w minimalnym stopniu ³aduj¹c pojemnoœciwtórne, wadliwy TR600 MJF1804. Nale¿y zwróciæ uwagêna IC602 TL431CLP (LM431ACZ). Jest to regulowaneŸród³o napiêcia odniesienia 1.5÷35V. Za³¹czanie transoptoranastêpuje przy przekroczeniu zadanego napiêcia o 0.2V. W tensposób jest realizowana stabilizacja napiêæ po stronie wtórnej.Mo¿na sprawdziæ ga³¹Ÿ regulacji do³¹czaj¹c 5.4V na wyjœciu+5V - zasilacz nie powinien startowaæ. K.J.Amstrad SRX320S³aba treœæ wizyjna.Na ekranie obserwujemy obraz o bardzo ma³ym kontraœciei zak³óconej synchronizacji pionowej. Po oko³o godzinie pracyobraz staje siê poprawny. Metod¹ termiczn¹ odnaleziononiesprawny kondensator na p³ycie g³ównej C6 10µF/25V.Pr¹¿ki na ekranie.Na ekranie obserwujemy obraz zak³ócony poprzecznymi,nieregularnymi pr¹¿kami. Wymiana dwóch kondensatorów wbloku zasilacza: C301 100µF/25V i C302 100µF/35V usuwausterkê.M.R.Connexions CX99Usuniêcie blokady rodzicielskiej.W przypadku zapomnienia kodu, blokadê usuwamy w nastêpuj¹cysposób:• od³¹czyæ odbiornik od sieci,• przytrzymaæ jednoczeœnie wciœniête na klawiaturze lokalnejklawisze [ channel up ] i [ channel down ],• w³¹czyæ odbiornik do sieci,• zwolniæ klawisze po 3 sekundach.M.R.Orbitech X200 OSDBrak wizji.Jest fonia, wyœwietlana jest grafika OSD, brak natomiastobrazu. Chwilami s¹ jego mizerne przeb³yski. Pomiar oscyloskopemtoru wideo wykaza³ obecnoœæ sygna³u na bazie tranzystoraT109-BC848 i jego brak na bazie tranzystora T110-BC858. Wymiana obu tranzystorów przywraca sprawne dzia-³anie tunera.M.R.Philips STU330ABrak mo¿liwoœci nagrywania sygna³u przez magnetowid do-³¹czony bezpoœrednio do odbiornika SAT.Przyczyn¹ jest zak³ócony przebieg napiêcia prze³¹czaj¹cegona 8 wyprowadzeniu gniazda SCART odbiornika SAT. Wcelu zlikwidowania zak³óceñ nale¿y pod³¹czyæ do tego wyprowadzeniakondensator elektrolityczny 2.2µF/63V („+” dowypr. 8, „-” do masy). Dodatkowo pomiêdzy wypr.8 gniazda akolektor tranzystora Q63 nale¿y wlutowaæ diodê np. 1N4148(katod¹ do wyprowadzenia 8, anod¹ do kolektora Q63) W.W.28 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Porady serwisoweMagnetowidyThomson chassis R6000 (np.: V2700, VP2750,VP4750, VP4780, VR8027, VR8047...)Zmiana kana³u wyjœciowego modulatora.Koniecznoœæ zmiany kana³u wyjœciowego modulatora (i tonie tylko w magnetowidzie) zachodzi w przypadkach, gdypokrywa siê on z kana³em innej stacji nadawczej pracuj¹cej wtej samej instalacji antenowej. Z wielu powodów nie jest wskazanerównie¿ by by³y to kana³y s¹siednie.Magnetowidy z chassis R6000 wyposa¿one s¹ w modulatoryRF pracuj¹ce w paœmie UHF, z mo¿liwoœci¹ wyboru kana³uwyjœciowego w zakresie od K51 do K67. Sam modulatorwyposa¿ony jest w pêtlê PLL z preskalerem i programowanymdzielnikiem czêstotliwoœci. Sterowanie wyborem kana³umo¿liwe jest wiêc tylko poprzez system mikroprocesorowy zapomoc¹ magistrali steruj¹cej I 2 C.W celu zmiany kana³u wyjœciowego modulatora nale¿ywykonaæ nastêpuj¹ce czynnoœci:• nacisn¹æ i przytrzymaæ przycisk [A] a¿ do momentu, gdyna wyœwietlaczu magnetowidu pojawi siê napis “SYS”(standard telewizyjny),• u¿ywaj¹c klawisza [AV] nale¿y dokonaæ wyboru pomiêdzytrzema standardami:- SYS 1 - standard L (Francja),- SYS 2 - standard BG (Europa Zachodnia),- SYS 3 - standard DK (Europa Wschodnia).• ponownie nacisn¹æ przycisk [A], po kilku sekundach nawyœwietlaczu magnetowidu poka¿e siê aktualny numer kana³uwyjœciowego modulatora,• u¿ywaj¹c przycisków [+] lub [-] w nadajniku zdalnegosterowania ustawiæ w³aœciwy (zale¿ny od rozk³adu kana-³ów w konkretnej sieci antenowej) numer kana³u w zakresieod 51 do 67.B.S.Toshiba V110CZMagnetowid nie reaguje na ¿adne przyciski, na wyœwietlaczupokazywany jest bie¿¹cy czas.Magnetowid dostarczono bez pilota. Klient oznajmi³, ¿emagnetowid pracowa³ normalnie dzieñ wczeœniej. Zosta³ wy³¹czonyi ju¿ nastêpnego dnia nie da³ siê w³¹czyæ. Obserwacjapracy mikrokontrolera HD404019A40S wykaza³a, ¿e uk³ad generujeimpulsy „przeczesuj¹ce” klawiaturê. ¯aden z klawiszyklawiatury nie by³ na sta³e zwarty, niezrozumia³e zatem by³o tozablokowanie, w którym znalaz³ siê magnetowid. Poproszonoklienta o dostarczenie pilota. Okaza³o siê w pierwszym momencie,¿e nic to nie zmienia, ale te¿ natychmiast tester pilotówzainstalowany na sta³e w zak³adzie wskaza³, ¿e pilot nie generuje¿adnych impulsów. Po w³o¿eniu nowych baterii i naciœniêciuprzycisku [ STANDBY ] na pilocie, magnetowid zacz¹³ pracowaænormalnie. Jak z tego widaæ, magnetowid wy³¹czony pilotem,móg³ zostaæ w³¹czony tylko pilotem.H.Sz.Funai V3EEMK5Nie dzia³a,wyœwietlacz nie œwieciNa wstêpie sprawdzono napiêcia wyjœciowe z zasilacza -wszystkie prawid³owe. Oglêdziny p³yty g³ównej w okolicy procesoraIC1 ujawni³y, ¿e klej którym przytwierdzony jest rezonatorX2 „rozpuœci³” jego nó¿ki. Po oczyszczeniu p³yty i zamontowaniunowego rezonatora wszystko wróci³o do normy. M.R.Samsung SV9000Brak fonii.Brak fonii zarówno w trybie Play jak i Record. Na nó¿ceuk³adu fonii IC0105 LA7297 nie stwierdzono napiêcia zasilaj¹cego+9V. Jest ono podawane przez tranzystor Q1092SC2328, który okaza³ siê uszkodzony.M.R.Hitachi VTM727ENie wyrzuca kasety.Taka by³a pierwotna usterka. Klient poinformowa³ mnie, ¿epróbowa³ sam naprawiæ sprzêt i w trakcie tego na chassis upad³mu metalowy œrubokrêt. W rezultacie magnetowid nie w³¹czasiê, wyœwietlacz nie œwieci. Uszkodzony by³ bezpiecznik FU853(630mA). Przy pomiarze napiêæ w zasilaczu, stwierdzi³em braknapiêcia –30V. Wymieni³em elektrolit C268 (1µF/50V) i terazwszystkie napiêcia wychodz¹ce z zasilacza by³y zgodne ze schematem.Dalej jednak nie by³o ¿adnej reakcji na próby w³¹czeniaVCR. Poniewa¿ prac¹ magnetowidu steruje IC751(CXP50112-110Q), pomierzy³em napiêcia na jego wyprowadzeniach.Wiêkszoœæ z nich by³a niezgodna ze schematem. Nie by³orównie¿ impulsów o czêstotliwoœci 32kHz na n.30 i 31. Zdecydowa³emsiê na wymianê procesora. Po jego wymianie zacz¹³œwieciæ wyœwietlacz i VCR mo¿na by³o w³¹czyæ. Realizowa³wszystkie funkcje, tylko nie zawsze wyrzuca³ kasetê. Sprawdzi³emelementy mechaniczne odpowiedzialne za wyrzucaniekasety i przeczyœci³em je. Zauwa¿y³em, ¿e pasek gumowy przenosz¹cynapêd z silnika trochê siê œlizga³. Wymieni³em go namniejszy i k³opoty z wyrzucaniem kasety skoñczy³y siê. Po trzechdniach magnetowid wróci³ do warsztatu – klient twierdzi³, ¿e niezawsze nagrywa foniê. Bez dokonania pomiarów wymieni³emIC401 (LA7247). Zacz¹³ nagrywaæ foniê, ale postanowi³em VCRwygrzaæ i ponownie sprawdziæ. I znowu nie nagra³ fonii – wiêcto nie IC401 by³ tego przyczyn¹. Pomierzy³em na nim napiêcia istwierdzi³em, ¿e napiêcie na n.8 jest zani¿one. Wychodzi³o takieju¿ z zasilacza. Sprawdzi³em napiêcia w aplikacji tranzystoraQ854 (2SD1765). Na jego bazie by³o ono zbyt niskie w wynikuuszkodzenia diody Zenera ZD854 (HZS5C-1). Wymieni³em j¹,jak równie¿ elektrolit C858 (220µF/16V). Druga dioda ZeneraZD853 (HZS6H-2) mia³a dobre napiêcie (s¹ one po³¹czone szeregowo).Zastosowa³em diodê BZX83C5V1. K³opoty z nagrywaniemfonii skoñczy³y siê.M.U.Panasonic NVJ30EGW trybie PLAY silnik pracuje g³oœno, brak obrazu i dŸwiêku.Magnetowid przyjmuje i wydaje kasetê, przewija (przyprzewijaniu na podgl¹dzie widaæ obraz). Czêœæ „telewizyjna”dzia³a. Sprawdzi³em zasilacz – napiêcia z niego wychodz¹ces¹ w normie. Postanowi³em sprawdziæ, jak te napiêcia wygl¹daj¹na oscyloskopie – widaæ têtnienia. Wstawi³em nowe elektrolityfiltruj¹ce poszczególne napiêcia. Ju¿ wymiana C22(330µF/10V) poprawi³a sytuacjê, ale zdecydowa³em siê jeszczena wymianê C19 (680µF/20V), C20 (680µF/20V) i C27(470µF/63V). Teraz têtnienia zniknê³y zupe³nie. Funkcja PLAYrealizowana by³a poprawnie, nagrywanie równie¿. M.U.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 29

Porady serwisoweMonitorySiemens PM150 G6 ScenicNa tle obrazu widoczne s¹ jasne linie powrotów.Pocz¹tkowo podejrzewany by³ kineskop, a to dlatego, ¿elinie powrotów zanika³y po zmniejszeniu napiêcia S2. Jednakwówczas obraz by³ zbyt ciemny i ma³o kontrastowy. Poniewa¿linie mia³y charakter bardziej zbli¿ony do braku wygaszania,st¹d swoj¹ uwagê skierowa³em na pomiar drogi impulsówwygaszania pionowego. Kondensatory elektrolityczne na tejdrodze okaza³y siê sprawne. Doprowadzi³o to jednak do tranzystoraQ215 BF422 (wszystko wskazywa³o na to, ¿e tranzystornie pracuje). Pomiar omomierzem, wykaza³ znaczne up³ywnoœcina jego z³¹czach. Tranzystor ten zamontowany jest bardzoblisko radiatora uk³adu scalonego odchylania pionowegoi rezystora o znacznej mocy, co spowodowa³o jego przegrzanie.Potwierdza³ to równie¿ opis usterki „.. od oko³o miesi¹cazaczê³y pojawiaæ siê na ekranie, coraz bardziej dokuczliwe,jasne ukoœne linie”. St¹d, nie zawsze za taki stan rzeczy odpowiadawysychaj¹cy kondensator elektrolityczny lub uszkodzeniekineskopu.E.B.Eizo 9070sMonitor w³¹cza siê, ale obraz jest niestabilny.Przez oko³o 20 minut zmieniaj¹ siê wymiary obrazu i jegojaskrawoœæ, a synchronizacja pozioma zaczyna dzia³aæ po oko³o1.5godziny. Za zmiany rozmiarów i jaskrawoœci obrazu odpowiedzialnaby³a drabinka rezystorowa RA152 (10 × 470R) waplikacji uk³adu scalonego IC151(M54480P) na p³ycie A zasilacza.Na p³ycie kineskopu zauwa¿y³em rozsadzon¹ diodêD754 (zastosowa³em BA159) i napuchniêty elektrolit C762(100µF/16V). Nie poprawi³o to jednak synchronizacji. Poniewa¿wed³ug relacji klienta usterka ustêpowa³a po oko³o 1.5godzinie,domyœli³em siê, ¿e jej przyczyn¹ mog¹ byæ elektrolityktóre straci³y pojemnoœæ. Sprawdzi³em wiêc kolejno wszystkieelektrolity na p³ycie D (synchronizacja) oraz p³ycie C, naktórej umieszczony jest wielkogabarytowy uk³ad STK78617.W efekcie na p³ycie D wymieni³em: C405 i C534 (oba po100µF/16V) oraz rezystor R503, który zmieni³ sw¹ rezystancjêz 10k na oko³o 18k. Na p³ycie C trzeba by³o wymieniæC423 (100µF/16V), C411 (220µF/16V) oraz C352 (47µF/16V).Po kalibracji monitor dzia³a³ bez zarzutu.M.U.Highscreen MS1595PW¹ski obraz we wszystkich rozdzielczoœciach.Uszkodzona by³a D418 oraz tranzystor Q402 2SD1761. Powymianie uszkodzonych elementów monitor pracuje prawid³owowe wszystkich trybach.K.G.Prostar FL1785TPo w³¹czaniu monitora obraz pojawia siê z opóŸnieniem.Po oko³o 2 minutach na œrodku ekranu pojawia siê poziomy,czarny pas o szerokoœci oko³o 5cm i rozchodzi siê równomierniew pionie. Po 4 minutach obraz osi¹ga prawid³owe wymiary.Przyczyn¹ usterki by³ uszkodzony kondensator C13347µF/25 w ga³êzi 12V.K.G.Maco PVP6415Wy³¹czy³ siê podczas pracy.Przetwornica zbudowana jest w oparciu o uk³ad TDA4605.Nie pomog³a standardowa wymiana elektrolitów w przetwornicy.Jak siê okaza³o przyczyn¹ usterki by³ wzrost rezystancjiR104 82k/0.5W do 1M.K.G.Yakumo DB1765 (Delta 1765)Nie pracuje, uszkodzony zasilacz.Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: tranzystor2SK1213 i BU2520AX, dioda D1 oraz rezystor R101 o niezidentyfikowanejwartoœci. Po wymianie elektrolitów strony pierwotnejprzetwornicy i uszkodzonych elementów (za diodê D1wstawiono 1N4006, a za R101 2R) oraz dodatkowo uk³aduUC3842 monitor „ruszy³”.K.G.Monitor Smile CK1420Nie dzia³a.Na wyjœciu zasilacza brak jest napiêæ zasilaj¹cych. Napiêciesieciowe dochodzi do mostka BD501, równie¿ na jegowyjœciu jest prawid³owe wyprostowane napiêcie, ale ju¿ nabazie tranzystora Q503 napiêcia nie ma. Powodem tego by³ouszkodzenie rezystora R531 (560k).M.B.Tatung CM14SBEPrzez oko³o 1.5 godziny monitor pracuje prawid³owo. Po tymczasie obraz traci synchronizacjê pionow¹.Uszkodzony jest uk³ad odchylania pionowego TDA1675A.Kilkugodzinne wygrzewanie monitora potwierdzi³o skutecznoœænaprawy.R.S.NEC JC1404HMEBrak oznak pracy monitora.Napiêcie +300V nie wystêpuje na drenie tranzystora Q6032SK872, który jest tranzystorem kluczuj¹cym przetwornicy.Przyczyn¹ tego stanu s¹ uszkodzone nastêpuj¹ce elementy:dwie diody 1N5406 w mostku prostowniczym, triak CR601AC100GM i bezpiecznik sieciowy F601 3.15A. Po ich wymianiemonitor zaczyna normaln¹ pracê.R.S.Siemens Nixdorf MCM1707Pulsowanie wysokiego napiêcia przy ni¿szych rozdzielczoœciach.Monitor w trybie 1280 × 1024 pracuje prawid³owo. Jednakczêsto, chocia¿ nie zawsze, przy przejœciu na ni¿sze rozdzielczoœci,np. 800 × 600, czy 640 × 480 nastêpuje pulsacyjne wchodzeniewysokiego napiêcia, miga dioda sygnalizujaca w³¹czeniemonitora. Impulsy H na n.21 uk³adu TDA9105 pojawiaj¹ siê iznikaj¹. Na n.17 TDA9105 impulsy synchronizuj¹ce maj¹ zmienn¹amplitudê. Uszkodzony by³ uk³ad TDA9105. R.S.Optimus Optiview 15LT92Z³a liniowoœæ pozioma dla trybu 1024 × 768.W pozosta³ych trybach liniowoœæ jest dobra. W uk³adziekorekcji zniekszta³ceñ dla rozdzielczoœci 1024 × 768 uszkodzonyjest tranzystor IRF630. Po jego wymianie nale¿y ustaliæwymiary obrazu.R.S.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.3)BU903Symbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1350 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 550 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.2A, I B =0.53A 2.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 6.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 8.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 2.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 4.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =3.2A, V CE =2V 6.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaDokoñczenie ze strony 31BU2506DFSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =3.0A, I B =0.79A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 5.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 8.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 3.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 5.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =3.0A, V CE =5V 3.8 5.5 7.5 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

Schemat ideowy telefonu Philips 9039/A, RWT CyprysSchemat ideowy telefonu Philips 9039/A, RWT CyprysPD2400L1L22P1aVR295V31DL13,3mHVR1130VDL23,3mH1MC71µFR04,7MC11nFC21nF2P1bR5010KR82,7KR92,2K13D4D3R185,6R19100kC1810nFT1BC3068R16220KD1-D4BYP401/400D1D2R21MR301MD6BZP683C12T6 MPSA92T2BF423R2822KT3BF442R25220KR333C154,7nFC610nFD7BZP685C10C1610nFR24100K C204,7nFR20300R21510R227,5KR26300T7BC327C510µFC171µF10nF21 FCL1 LS28 RL27 LI6 STP26 VSS25 CS7 CLR42,2K C4100µFM1 23R01 3R02 2M2 24AGND 5C10 100nFR10300C3 100nFC11100µFR5300R31SVP202G1K C9100nFR11300PK2200MSSMD2QPCA-2-01HILOWOFFZDP3R2722KStan pol.lutowniczychMLNR1330KStan pol.lutowniczychABCD9BZP685 C24R710C1410µFT4D13 BAYP-94C1310µF D14BZP683C5V6BC237BT5BC237BC12470µFCzestotl. Flash tz/tpD12BAYP-94R1522KC833pF O SC3,58MHzZ10 HS/DP11 OSC8 MO9 LLC22 MODE4 VddUS1SA2531UPAC4 13C3 14C2 15C1 16R1 20R2 19R3 18R4 17R 12MNLBACk4k3k2k1r1r2r3r4D3BAYP-94PW250010Hz600ms1:210Hz 100ms 1:2ZR P2PD2300UWAGI:1. Zwieraæ pola M-£ od strony œcie¿ek.2. R31 montowany by³ do czasu zmiany SW202G - 2×1K NA SVP202G - 2×600R.TONE PULSEMk+D2BAYP-94CMT-621 2 34 5 6 7*8 9 0#LNRM1 M2 M3Wsd-92D1BAYP-94r32 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Schemat ideowy telefonu Philips D90331 2 3 STR M1R12867026701ON HOOK52701560p1 OFF HOOKON HOOK12414 5 6 M2R212411THIS CIRCUIT HAS BEEN IN OFF HOOK,AND IN PULSE POSITION.OFF HOOK6327 8 9 M3R322702560p3910470K467046913670328111µ250V* 0 #R4337012M76701÷67041N4004×4OR-RE-SETLNR/PBA317R547811L324038142K21WG7706117V2703560p1243C1C2C3C4C5R6681018V 68 5a133912147912MPSA927705250V470K392018KBUZ+LINE17910MPSA42b153911470K716RCLINE2117GNDSRCCOFCR57911MPSA424 3 21810R727V+281010µ2812100n381310K6924KEY PADV+6914BAT811 2 32922470µ29232n2PULSE TONE124112343918470KTONE3123479161602C69155V6239171MOFFHOOK19041PULSE26202n22619100µ3625560260110n661012V3610120K6 5 4109248251 41566115V1V+ONHOOK3916560KPTS292110µOSCOUTOSCINVDDDP213923100K1112312VCCMIC-LINIRPD2603100n1126022n236113K9RESET39151M27 MUTE3924100K56612BA3176613BA3178104 810479211402E3919100K7917PCD3344/04614MUTE16113615222223 DTMF39218K229196n82920100n7614TEA1067C2OR+2610680p260910µ361633K26071n8103 810313VSSDTMF626116n836121K23914390KCE 1220 DMO392218KGAR17AGCVEESTABREGGAS2GAS1SLPEBUZ-DP-8MIC+36131K39131M28 1 2 3 4 13 14 15 16 177 18 2 3 16 9 10261610n36171K36182K28105810516108101261210nR1 R2 R3 R4 R5 C1 C2 C3 C4 C536235K6362147K26152n2361918K26051n26142n2260810n81028102KEY PAD26184µ736202K236222036142K726061n2604100n26132n226174n7Schemat ideowy telefonu Philips D9033SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 33

Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6 (cz.2-ost.)Ryszard Strzêpek6. Uk³ad sterowania kineskopemSygna³y RGB ze z³¹cza K701 (kontakty: 1, 3, 5) podawanes¹ do wzmacniaczy wizji IC701÷IC703, zbudowanych w oparciuo uk³ady TDA6101Q. Uk³ady te posiadaj¹ szerokopasmowywzmacniacz z wejœciem ró¿nicowym. Sygna³ wizyjny jestpodawany do wejœcia TDA6101Q (n.3) poprzez dzielnik dopasowuj¹cypoziom sygna³u. Tworz¹ go rezystory: dla toru B -VR710 (regulacja wzmocnienia w torze B), R712, R713; dlatoru G - VR720 (regulacja wzmocnienia w torze G), R722,R723; dla toru R - R736, R732, R733. Na wejœcie nieodwracaj¹ce(n.1) podane jest napiêcie odniesienia otrzymywane w stopniuz tranzystorem Q790. Wzmocniony sygna³ wyprowadzonyjest na n.8 uk³adu, sk¹d podawany jest na katody kineskopupoprzez rezystory R742, R743 i R744. Z wyprowadzenia 5uk³adów IC701÷IC703 pobierany jest sygna³ sprzê¿enia zwrotnegodla uk³adu IC502 (TDA3505). Sygna³y sprzê¿enia zwrotnegoz ka¿dego wzmacniacza wizji s¹ sumowane w uk³adziesk³adaj¹cym siê z rezystorów: R706÷R709. Wynikowy sygna³sprzê¿enia zwrotnego mo¿na zmierzyæ w punkcie TP704. Nó¿-ka 9 uk³adu TDA6101Q stanowi wyjœcie wewnêtrznego sprzê-¿enia zwrotnego wzmacniacza wizji. Rezystory w³¹czone miêdzyn.3 i 9 s³u¿¹ do realizacji sprzê¿enia zwrotnego (R714,R724, R734), ustalaj¹cego poziom wzmocnienia ka¿degowzmacniacza. Uk³ad TDA6101Q jest zasilany napiêciami:+185V (n.6) i +12V (n.2). Kondensator w³¹czony miêdzy n.7i 8 (C714, C724, C734) s³u¿y do kompensacji charakterystykiczêstotliwoœciowej. Napiêcie ¿arzenia kineskopu jest podanepoprzez rezystor R741 (wartoœæ zale¿y od typu kineskopu) napodstawkê kineskopu - kontakty 9 i 10. Stopieñ z tranzystoremQ750 s³u¿y do wygaszania kineskopu w momencie wy³¹czeniaOTVC - podaje on w tym momencie ujemny impulsnapiêcia na siatkê 1 kineskopu blokuj¹c jego pr¹d anodowy.8. Uk³ad teletekstuUk³ad teletekstu zbudowano przy pomocy uk³aduSAA5246A (IC901), wspó³pracuj¹cego z pamiêci¹ S-RAMIC902 (U6264ADC). Uk³ad SAA5246A jest produkowany wdwóch obudowach: SOT240 i SOT319. W opisywanym odbiornikuzastosowano uk³ad SAA5246A w obudowie SOT240.Uk³ad ten mo¿e pracowaæ w trzech wersjach jêzykowych: polskiejSAA5246AP/H, hebrajskiej SAA5246AP/L i angielskiejSAA5246AP/E. Ten jednouk³adowy procesor pozwala na zapamiêtanie4 stron teletekstowych. Na rysunku 1 pokazanoschemat blokowy uk³adu SAA5246A, a opis wyprowadzeñ zamieszczonow tabeli 2.9. Tor foniiTor fonii zawiera: uk³ad p.cz. TDA3858 (IC2100), uk³adstereodekodera TDA8416 (IC2101), uk³ad regulacji TDA8425(IC2102) i wzmacniacz stereofoniczny TDA1521 (IC260). Narysunku 2 przedstawiono schemat blokowy uk³adu TDA3858,a na rysunku 3 - uk³adu TDA8416. Opis wyprowadzeñ tychuk³adów zamieszczono w tabeli 3 i 4.Sygna³ p.cz. z g³owicy UV915/IEC doprowadzony jest dofiltru z fal¹ powierzchniow¹ K9260M, a nastêpnie na n.31 i 32uk³adu IC2100 (TDA3858). Jest to wejœcie sygna³u p.cz. FM,natomiast wejœciem sygna³ów p.cz. AM (system L) s¹ n.1, 2.Wyboru standardu (w naszym przypadku: B/G i DK) dokonujesiê przez podanie odpowiedniego napiêcia na n.6 IC2100. Poniewa¿n.1, 2 s¹ nieczynne, w miejscu ich wyprowadzenia zamontowanajest zwora L2101. Sygna³ p.cz. jest nastêpnie wzmacnianyw trzystopniowym wzmacniaczu p.cz. wewn¹trz uk³aduY BLAN COR RGBREF RGB ODD/EVEN7. Procesor zarz¹dzaj¹cyProcesorem zarz¹dzaj¹cym odbiornika jest uk³ad IC300 (systemCTV352S firmy Philips). Procesor ten zosta³ szczegó³owoomówiony w „SE” 11 i 12/1998 w artykule „System sterowaniaodbiorników telewizyjnych CTV352S z mikrokontroleremPCA84C841/086”. W zale¿noœci od iloœci programów w OTVCwystêpuje procesor PCA84C841/086 (70 programów) lubPCA84C841/156 (90 programów). Analogicznie w zale¿noœci odiloœci programów stosowane s¹ dwie pamiêci EEPROM IC301:PCF8582E (dla 70 programów) lub PCF8594E/2P (90 programów).Do wspó³pracy procesora IC300 z zewnêtrznymi sygna-³ami RGB oraz teletekstem s³u¿y uk³ad 74LS241 (IC302). Procesorwspó³pracuje z klawiatur¹ lokaln¹ (2KBDOO400) przezgniazdo K301. Procesor IC300 komunikuje siê z uk³adami odbiornikasterowanymi za poœrednictwem magistrali I 2 C poprzezgniazdo K300. W punktach pomiarowych MP mo¿na sprawdziæprzebieg sygna³ów na szynach SDA i SCL. Do poprawnego dzia-³ania uk³adu procesora zarz¹dzaj¹cego potrzebne s¹ nastêpuj¹cenapiêcia zasilaj¹ce: +5V, +12V i +33V.5V SSV 6DDDCVBS22 19 20 18 15÷17 21DATASLICERANDCLOCKREGENERATORANALOGUETODIGITALCONVERTERCVBSCRYSTALOSCILLATORDISPLAYTTDTTCTVAL2 4 37 9 8OSCOUT OSCGND OSCIN27MHz13.5MHzTELETEXTACQUISITIONANDDECODINGTIMINGCHAININPUTCLAMPAND SYNCSEPARATORPLVCSBLACK IREF CVBS POL4847MEMORY34÷46INTERFACE2I C-BUSINTERFACESAA5246A6MHzDISPLAYCLOCKPHASELOCKEDLOOP11 13 12VCR/FFB26÷33242311025STTV/LFBRys.1. Schemat blokowy uk³adu SAA5246A.WEOEA0÷A12D0÷D7SDASCLV DDV DDV SSSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 35

Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6Tabela 2.SymbolOpis wyprowadzeñ uk³adu SAA5246ANó¿kaSOT240 SOT319OSC OUT 2 27OpisWyjœcie rezonatora kwarcowego27MHz.OSC IN 3 28Wejœcie rezonatora kwarcowego27MHz.OSC GND 4 29 Masa rezonatora kwarcowego.VSS 5,14,25 26,30,31, Masa.43,58BLACK 7 35CVBS 8 36IREF 9 37VDD 1,6,10POL 11 39STTV/LFB 12 4025,32,38Poziom czerni sygna³u wideo.Nó¿ka ta powinna byæ pod³¹czonado masy przez kondensator 100nF.Wejœcie sygna³u wideo. Amplitudasygna³u wideo powinna wynosiæ1V PP . Sygna³ wideo powinien byæpod³¹czony przez kondensator100nF.Wejœcie pr¹du odniesienia. Nó¿kata powinna byæ pod³¹czona domasy poprzez rezystor 27k.Plus zasilania 5V.Wejœcie wyboru polaryzacji:STTV/LFB/FFB.Wyjœcie impulsów synchronizacjiOTVC lub wejœcie impulsówpowrotu linii.VCR/FFB 13 42Wejœcie VCR lub wejœcie impulsówpowrotu ramki.R 15 44 Wyjœcie koloru R.G 16 45 Wyjœcie koloru G.B 17 47 Wyjœcie koloru B.RGB REF 18 48BLAN 19 52COR 20 53ODD/EVEN 21 54Wejœcie sta³ego napiêciaustalaj¹cego poziom wysoki dlawyjœæ RGB.Wyjœcie steruj¹ce wygaszaniemobrazu.Wyjœcie umo¿liwiaj¹ce redukcjêkontrastu obrazu TV (np. w trybiemix).Jesttowyjœcietypuotwartydren.Przebieg prostok¹tny o f = 25Hz,którego poziom logiczny zmieniasiê na pocz¹tku ka¿degopó³obrazu. Stan wysoki odpowiadaparzystym pó³obrazom, a stan niskinieparzystym.Y 22 55Wyjœcie sygna³u luminancji.Wyjœcie to zawiera sumê logiczn¹wyprowadzeñ R, G, B zwy³¹czeniem informacji o tleznaków. Wyjœcie typu otwarty dren.SCL 23 56 Szyna zegarowa magistrali I 2 C.SDA 24 57 Szyna danych magistrali I 2 C.D0÷D7 26÷33A0 ÷ A12 34÷46OE 47 23WE 48 24n. c. -3,60÷64,4,5Porty danych dla stron pamiêciSRAM.6,9,12÷Wyjœcia adresowe dla stron14,16,17,pamiêci SRAM.19÷22Stan niski - mo¿liwoœæ odczytudanych z zewnêtrznej pamiêciSRAM.Stan niski - mo¿liwoœæ zapisudanych do pamiêci zewnêtrznejSRAM.1,2,10,11,15,18,33,34,41,46,49÷51,59- nie pod³¹czone.TDA3858. Po wzmocnieniu sygna³ p.cz. jest podany na demodulator.Obwodem referencyjnym dla demodulatora jest obwódnastrojony na czêstotliwoœæ 38.9MHz, do³¹czony do n.16, 17IC2100. W uk³adzie TDA3858 znajduje siê uk³ad trackingu pobieraj¹cyz demodulatora napiêcie sta³e, zale¿ne od czêstotliwoœcisygna³ów p.cz. przychodz¹cych do demodulatora. Je¿eli czêstotliwoœæprzychodz¹cego sygna³u jest ró¿na od 38.9MHz, tona n.19 IC2100 powstaje napiêcie, które przez diody pojemnoœcioweD2102 i D2103 dostraja obwód referencyjny do czêstotliwoœcisygna³u odbieranego. Z demodulatora otrzymuje siê sygna³yw systemie B/G stereo (system A2 z podnoœnymi 5.50 i5.74MHz) i w systemie DK mono z podnoœn¹ 6.5MHz. Z n.23mo¿e byæ pobierany sygna³ do dekodera fonii NICAM.Odbiorniki Neptun T66D6 i Biazet 2503/04ST i 2801/02STs¹ przystosowane fabrycznie do zamontowania modu³u foniiNICAM oraz tunera satelitarnego, jednak¿e wyprodukowanemodele nie by³y w te bloki wyposa¿one.Miêdzy n.21, 22, 23 pod³¹czone s¹ filtry ceramiczne o czêstotliwoœciachœrodkowych: 5.5MHz, 5.74MHz i 6.5MHz(Z2102÷Z2104). Sygna³y p.cz. o tych czêstotliwoœciach s¹ podanedo uk³adów ograniczników i demodulatorów FM1, FM2.Do n.8, 9 do³¹czony jest obwód referencyjny L2102 o czêstotliwoœci5.74MHz, natomiast do n.12, 13 do³¹czone s¹ dwaobwody referencyjne po³¹czone szeregowo: L2105 (6.5MHz)i L2103 (5.5MHz). Sygna³y m.cz AF1 i AF2 wychodz¹ z uk³a-Tabela 3.Nó¿kaOpis wyprowadzeñ uk³adu TDA3858Opis1 Wejœcie1AMIFró¿nicowe dla standardu L 32.4MHz.2 Wejœcie2AMIFró¿nicowe dla standardu L 32.4MHz.3,14,15,18,30Nie pod³¹czone.4 Kondensator ³aduj¹cy dla ARW (FM i AM).5 Kondensator ³aduj¹cy dla ARW AM.6 Trzystanowe wejœcie dla wyboru standardu.7 Wejœcie dla korekcji matrycy stereo.8 Obwód referencyjny dla FM2 (5.74MHz).9 Obwód referencyjny dla FM2 (5.74MHz).10 Wyjœcie AF2 (AF wyjœcie 5.74MHz).11 Wyjœcie AF1 (AF wyjœcie5.50MHzlubAM).12 Obwód referencyjny dla FM1 (5.50MHz).13 Obwód referencyjny dla FM1 (5.50MHz).16 Obwód referencyjny dla noœnej wizji (38.9MHz).17 Obwód referencyjny dla noœnej wizji (38.9MHz).19 Poziom sta³opr¹dowy dla pêtli regulacyjnej tracking.20Kondensator odsprzêgaj¹cy dla AM demodulatora(AF-AM).21 Wejœcie dla podnoœnej FM1 (5.50MHz).22Kondensator odsprzêgaj¹cy dla pr¹du sta³ego FM1demodulator (AF1).23 Wyjœcie sygna³u podnoœnej (5.50/5.74MHz).24Kondensator odsprzêgaj¹cy dla pr¹du sta³ego FM2demodulator (AF2).25 Wejœcie dla podnoœnej FM2 (5.74MHz).26 Masa.27 5÷8V napiêcia zasilania (gdy n.28 jest nie pod³¹czona).28 12V napiêcie zasilania (gdy n.27 jest nie pod³¹czona).29 Kondensator ³aduj¹cy dla napiêcia odniesienia31 Wejœcie 1 IF dla standardu B/G (38.9MHz).32 Wejœcie 2 IF dla standardu B/G (38.9MHz).36 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Opis dzia³ania OTVC Unimor Neptun T66D6FMIF 2FMIF 1V IVCAMIF 1AMIF 2FM(FM)AM+E1(L+R), AE22R, BalternativeVp = 12V8429263132127628VOLTAGESUPPLYINPUTSOURCESWITCHSTANDARDSELECTAnti-aliasingAnti-aliasingV p =5V27OSCILLATORFREQUENCYCOUNTERSELto resonancereferencecircuitTRACKING3-stageIF-amplifier19 17 16AGC4 5C AGCfo=38.9MHzQUASI-SPLITSOUNDDEMO-DULATORCAMAMDEMODU-LATORLIMITINGAMPLIFIERLIMITINGAMPLIFIERFM2DEMODU-LATORFM1DEMODU-LATORMUTEdu TDA3858 poprzez uk³ady driverów. Na n.10 wyprowadzonyjest sygna³ 2R, a na n.11 L+R. Sygna³y te poprzez kondensatoryC2106 i C2107 s¹ podawane do n.7, 8 stereodekoderaIC2101 (TDA8416). Do n.28 IC2100 podane jest napiêcie zasilaj¹ce+12V, a do n.27 napiêcie +5V. Do n.4 do³¹czony jestkondensator C2102 (4.7µF/16V) ustalaj¹cy wewnêtrzne napiêcieARW, reguluj¹ce 3-stopniowy wzmacniacz p.cz. Na n.5wystêpuje sygna³ ARW w przypadku systemu L (AM), w naszymprzypadku nie jest ona pod³¹czona. Potencjometr VR2100pod³¹czony suwakiem do n.7 IC2100 s³u¿y do korekcji matrycowaniasygna³ów AF1 i AF2. Sygna³y te przechodz¹ przezfiltry wewn¹trz uk³adu TDA8416 do uk³adów dematrycowaniai deemfazy. Na ich wyjœciach otrzymujemy sygna³y m.cz.kana³u lewego (L) i prawego (R). Sygna³y te przechodz¹ nastêpnieprzez prze³¹cznik i uk³ad wyboru Ÿróde³ sygna³ów m.cz.Uk³ad TDA8416 zawiera interfejs magistrali I 2 C (n.2, 3) orazwejœcie adresowe (n.20). Magistrala I 2 C steruje uk³adem logikiznajduj¹cym siê w TDA8416. Uk³ad logiki daje sygna³ CON-intercarrlerf o = 5.5MHzfo =5.74MHz23 25 21fo=5.5MHzTDA385812 13AF2DRIVERSELSTEREOMATRIXCORRECTION20 24 8 9fo = 5.74MHz 7Rys.2. Schemat blokowy uk³adu TDA3858.E1L, ADEMATRIXANDDE-EMPHSISE2R, BClock54.7kHzclockclockcontrolTDA8416clockclockSUPPLY15 16 5 17V pclockexternal AFE6 E4 E36 9 10AF SWITCH117Hzcontrol274HzClockPOWERONRESETresetresetcontrol2I C-BUSTRANSCEIVER20 2 3MAD SDA SCL2I C-bus22SELAF1/AF-AMDRIVERSOURCESELECTORRys.3. Struktura wewnêtrzna uk³adu TDA8416.11AF1AF-AMOUTPUTSTO MATRIX10AF211121314A4AF2A3A2AF1A1Tabela 4.Nó¿kaOpis wyprowadzeñuk³adu TDA84161 Port kontrolny C1.Opis2 SDA szyna danych magistrali I 2 C.3 SCL szyna zegarowa magistrali I 2 C.4 Wejœcie oscylatora.5 Masa cyfrowa.6 Wejœcie AF zewnêtrzne (E5).7 Wejœcie kana³u AF2(E2).8 Wejœcie kana³u AF1(E1).9 Wejœcie AF zewnêtrzne E4.10 Wejœcie AF zewnêtrzne E3.11 Wyjœcie sygna³u AF2A4.12 Wyjœcie sygna³u AF2A3.13 Wyjœcie sygna³u AF1A2.14 Wyjœcie sygna³u AF1A1.15 Napiêcie zasilania V P .16 Masa analogowa.17Zmniejszenie zak³óceñ na zasilaniu,kondensator 220nF do masy.18 Wejœcie wyciszania mute.19 Port kontrolny C2.20 Wejœcie adresowe.TROL, który steruje ca³ym torem sygna³ówL i R. Do n.4 do³¹czony jest rezonator kwarcowyo czêstotliwoœci 10MHz. Sygna³ z tegooscylatora poprzez dzielnik czêstotliwoœcidaje impulsy zegarowe do prawie wszystkichuk³adów IC2101. Sygna³ MUTE jest doprowadzonydo n.18. Do n.9 i 10 poprzez kon-controlresetdensatory 470nF mog¹ byæ doprowadzone sygna³ym.cz. z dekodera NICAM. Sygna³y wyj-1C1controlLOGIC ports19C2œciowe L i R toru fonii TV wyprowadzone s¹na n.13 i 14, natomiast na n.11, 12 otrzymujesiê sygna³y L i R do gniazda AV (poprzez kondensatoryC2134, C2135).18muteSygna³y L i R z uk³adu IC2101 s¹ doprowadzonedo n.1, 3 procesora dŸwiêku IC2102(TDA8425). Do n.11 i 12 tego uk³adu doprowadzones¹ szyny magistrali I 2 C. Przy pomocy tej magistrali wuk³adzie TDA8425 regulowany jest: poziom g³oœnoœci w obukana³ach, balans oraz barwa dŸwiêku. Do n.18, 20 s¹ doprowadzonesygna³y audio L i R z modu³u AV. Dochodz¹ one do uk³adów:prze³¹czania Ÿróde³ sygna³ów dŸwiêku, funkcji pseudostereoi spatial stereo. Je¿eli OTVC jest w stanie AV, to sygna³yte przechodz¹ przez uk³ady regulacji do wyjœæ m.cz. procesoradŸwiêku TDA8425 (n.9, 13). Sygna³y z wyjœæ 9, 13 doprowadzones¹ do stereofonicznego wzmacniacza mocy m.cz. IC260.Zasilanie uk³adu IC2102 (+12V) podane jest na n.4.Wzmacniacz mocy m.cz. zbudowano w oparciu o uk³adIC260 (TDA1521). Moc wyjœciowa tego wzmacniacza wynosi2 × 5W. Zasilanie +33V podane jest do n.7 TDA1521. Sygna³yL i R dochodz¹ do n.1, 9 IC260, a po wzmocnieniu wyprowadzanes¹ na n.6 i 4, sk¹d poprzez kondensatory elektrolityczneC263 i C264 (680µF/35V) podawane s¹ do g³oœnikówza poœrednictwem z³¹cza K262. W ka¿dym torze znajduj¹siê 2 g³oœniki (1 wysokotonowy + 1 niskotonowy). }SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 37

Chassis Z7 firmy PanasonicChassis Z7 firmy Panasonic (cz.1)Krzysztof Po³oñskiOpis chassis Z7 dotyczy odbiorników o przek¹tnejekranu 14” i 21”. Schematy ideowe modeli TX-21S3TC i TC-21S3RC skonstruowanych w oparciu oto chassis zamieszczono w dodatkowej wk³adceschematowej do nr 2/2001 „SE”.W porównaniu z poprzednim chassis (Z5), w chassis Z7wprowadzono nastêpuj¹ce zmiany:• zastosowano nowy zasilacz impulsowy z poborem mocyw stanie standby wynosz¹cym 1W (zasilacz g³ówny jestwy³¹czany w stanie standby, a pracuje jedynie skromny,tradycyjny zasilacz z transformatorem),• ulepszono system autoochrony,• zastosowano nowy mikroprocesor zawieraj¹cy tor obróbkisygna³u teletekstu,• wprowadzono jednochipowy system obróbki sygna³ów wideoi odchylania,• wszystkie ustawienia u¿ytkowe i serwisowe przeprowadzasiê z poziomu oprogramowania (software) procesora,• zastosowano now¹ procedurê strojenia (ATP),• zastosowano nowe okna dialogowe systemu OSD.1. Zasilacz1.1. Zasilanie w trybie standbySchemat zasilacza w trybie standby przedstawiono na rysunku1. Prostota konstrukcji mo¿e a¿ szokowaæ, lecz w konsekwencjidaje to efekt w postaci niezawodnoœci i uproszczeniaewentualnych napraw. Napiêcie po wyjœciu z transformatora„rozdzielone” zostaje na dwie drogi.T1201ACINR1201S2P2Cewkirozmagnesowuj¹ceD1202C1202D1205D1208S1P1C1203C1201R1246R1247D1214Rys.1. Schemat zasilaczaOTVC z chassis Z7w stanie standby.D1209D1212D803D801C804C802D806D804D805D803RL1201Q1204Q1203C807R804R811R1248Q1202R801+5VStandbysupplyMicroprocesorIC1201 n. 1IC801Pierwsza z nich to: kondensator C1202, prostownik D1208,D1205 i filtr têtnieñ z kondensatorem C1203. Wytworzone napiêcieznowu podlega podzia³owi na dwie drogi, z których jednazasila uk³ad wyzwalania przekaŸnika RL1201, a druga z diod¹Zenera tworzy napiêcie odniesienia dla stabilizatora z tranzystoremQ1204. Druga droga s³u¿y do wytworzenia napiêciestandby +5V - dioda D1202, kondensator filtruj¹cy C1201 oraztranzystor Q1204 w roli stabilizatora.Tranzystory Q1203 i Q1202 pe³ni¹ rolê interfejsu pomiêdzyprzekaŸnikiem a procesorem g³ównym. Napiêcie +5V zasilajedynie mikroprocesor IC1201 i pamiêæ EEPROM (IC1205).W trybie normalnej pracy napiêcie to jest konieczne dowy³¹czenia odbiornika do trybu standby przy pomocy pilotalub klawiatury lokalnej.Uwaga: Najczêstszym ze zdarzaj¹cych siê defektów tegozasilacza jest utrata pojemnoœci kondensatora C1202 lubprzerwa rezystora R1201.1.2. Zasilacz zasadniczyKoncepcja zasilacza (rys. 2) bazuje na uk³adzie STR58041A(IC801). Napiêcie sieci prostowane jest przez mostek diodowyi pozbawiane têtnieñ sieci przez kondensator elektrolitycznyC807 odk³adaj¹c na nim oko³o 300V. Równie¿ w tym przypadkumamy do czynienia z „rozdzia³em” napiêcia na dwie drogi.Jedna z nich prowadzi do n.3 IC801, druga zaœ przez rezystoryR804 i R811do n.2 IC801, dostarczaj¹c napiêcia niezbêdnegodo startu tego uk³adu. Odpowiednio spolaryzowana baza Q3(IC801) wprowadza ten tranzystor w stan przewodzenia, copoci¹ga za sob¹ przep³yw pr¹du przez n.3 i 4 oraz uzwojenietransformatora T801 P2/P1, gromadz¹c energiê w jego polumagnetycznym. Po nasyceniu nastêpuje za³amanie charakterystykimagnesowania (brak przep³ywu pr¹du), co wi¹¿e siêze zdolnoœci¹ oddawania energii na stronê wtórn¹. Stron¹ wtórn¹jest jak zauwa¿amy kondensator C812, zamykaj¹cy obwóddla pr¹du w momencie nasycania rdzenia transformatora. Potencja³gromadzony na nim jest jednoczeœnie u¿yty jako Ÿród³ozasilania koñcowego stopnia odchylania poziomego.Uzwojenie pomocnicze B1/F1 dostarcza po w³¹czeniu zasilaczanapiêcia zasilania dla IC801 (n.2) przez rezystor R807 orazC808 i jest ono proporcjonalne do napiêcia na uzwojeniu P2/P1.Uzwojenie B1/F1 nie jest jednak¿e w stanie zapewniæ wystarczaj¹cejiloœci pr¹du do szybko prze³¹czanego tranzystora Q3.Odpowiednia konfiguracja tranzystora Q802 z kondensatoramiC810 i C817 ma s³u¿yæ do zmiany tej sytuacji. W momencie za-³¹czenia tranzystor Q3 zaczyna przewodziæ, a napiêcie na wyprowadzeniuB1 transformatora T801 ma polaryzacjê dodatni¹ iprzez rezystory R808 i R813 polaryzuje bazê Q802 powoduj¹cjego przewodzenie. Nastêpuje wówczas roz³adowanie C810/C817przez n.2 IC801. Jest to moment nasycania siê rdzenia T801.Napiêcie na wyprowadzeniu B1 zaczyna spadaæ. Dalszy spadekpowoduje te¿ wy³¹czenie Q3 i Q802. Konsekwencj¹ jest ponowne³adowanie siê C810/C817 przez diodê D808. Kiedy nast¹piponowne wprowadzenie tranzystora Q3 w stan przewodzenia,ca³y cykl zaczyna siê powtarzaæ.38 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Chassis Z7 firmy Panasonic1.3. RegulacjaW czasie normalnej pracy zasilacza wszystkie zmiany obci¹¿enialub napiêcia sieci s¹ kontrolowane za pomoc¹ uzwojeniakontrolnego F1/F2 i przy pomocy tranzystora Q801 utrzymujesiê stabilnoœæ zasilacza. Naturalnie parametrem decyduj¹cymo tym jest czêstotliwoœæ pracy.O czêstotliwoœci pracy zasilacza decyduje ujemne sprzê-¿enie zwrotne podaj¹ce z uzwojenia F2 poprzez R810, L805 iD811 ujemne napiêcie na n.1 IC801. Wewnêtrzny tranzystorQ1 jest za³¹czany przez Q3. Je¿eli napiêcie wyjœciowe roœnie,to wzrasta równie¿ napiêcie polaryzacji Q1. Coraz bardziejprzewodz¹cy tranzystor Q1 doprowadza do tego, ¿e baza Q2osi¹ga potencja³ w³asnego emitera, wprowadzaj¹c go w przewodzenie.Kiedy przewodzi Q2, napiêcie na bazie Q3 zmniejszasiê, co w efekcie daje ustabilizowanie napiêcia na n.2, naw³aœciwym poziomie (uniemo¿liwienie dalszego wzrostu napiêciawyjœciowego).W czasie zwiêkszenia zapotrzebowania na oddawan¹ mocz transformatora pog³êbiane jest ujemne sprzê¿enie zwrotne,powoduj¹c zmniejszenie przewodzenia Q1 oraz Q2 i wzrostpr¹du tranzystora Q3. Podobny efekt wystêpuje, gdy spada napiêciesieci zasilaj¹cej.1.4. Zabezpieczenie nadpr¹doweZadanie to powierzono tranzystorowi Q801 i rezystorowiR805. Oba te elementy nie pracuj¹, gdy zasilacz pracuje stabilnie.Jednak, gdy zdarzy siê przeci¹¿enie na skutek np. zwarciapo stronie wtórnej, wymuszony zostaje wzrost pr¹du Q3.Wzrasta przez to spadek napiêcia na R805, powoduj¹c przewodzenieQ801, który szybko nasyca Q2 wy³¹czaj¹c Q3 przezodciêcie polaryzacji jego bazy. Na skutek tego nastêpuje od³¹czenienapiêcia z n.4 IC801. Zasilacz nie pozostaje d³ugo wtym stanie próbuj¹c co jakiœ czas siê za³¹czyæ.1.5. Zabezpieczenie nadnapiêcioweZabezpieczenie to jest dos³ownie prymitywne, gdy¿ zak³adazniszczenie diody Zenera D812 przez niekontrolowany wzrostnapiêcia roboczego, przeznaczonego dla uk³adu odchylania poziomego.Zniszczenie D812 objawia siê zawsze jej zwarciem, coz kolei wymusza zadzia³anie zabezpieczenia nadpr¹dowego.RL1201IC801Q1Q21.6. Strona wtórna zasilaczaPo stronie wtórnej wystêpuj¹ nastêpuj¹ce napiêcia:• 103V - w odbiornikach 14”,• 125V - w odbiornikach 21” (to napiêcie jest uzyskiwanena wyprowadzeniu P1 transformatora T801),• 22V - napiêcie dla „koñcówki fonii” IC251,• 12V - przeznaczone do tworzenia napiêæ:- 9V - stabilizowane przez IC852 dla tunera,- 8V - stabilizowane przez IC853 dla uk³adów: IC201,IC601, IC603,• 5V stabilizowane przez IC851 dla uk³adów IC601 i IC602.Dodatkowo wszystkie napiêcia wyjœciowe s¹ kontrolowaneprzez mikrokontroler (n.31) IC1201 i w przypadku wykryciazwarcia, procesor prze³¹cza TV do stanu standby (dzia³anietego zabezpieczenia znajduje siê w p.2).2. MikroprocesorWszystkie modele OTV z chassis Z7 wyposa¿ono w mikroprocesorspe³niaj¹cy funkcje kontrolera oraz obróbki sygna³u teletekstu.Mikroprocesor SDA5254, którego schemat blokowypokazano na rys.3, zawiera nastêpuj¹ce bloki funkcjonalne:• 8-bitowy C500-CPU,• wewnêtrzny generator 18MHz,• równoleg³a 8-bitowa szyna danych oraz 16÷19 bitowaszyna adresowa,• osiem 16-bitowych rejestrów danych OSD,• dwa 16-bitowe timery,• watchdog-timer,• blok dekodera-timera dla sygna³u zdalnego sterowania,• z³¹cze szeregowe,• 256-bajtowy RAM,• 8-kilobajtowy OSD-RAM,• 1-kilobajtowy ACQ-Buffer-RAM,• 1-kilobajtowy rozszerzony RAM,• 8-bitowy modulator szerokoœci impulsu z 6 kana³ami,• 14-bitowy modulator szerokoœci z 2 kana³ami,• 4 przetworniki A/D z 8-bitow¹ rozdzielczoœci¹,• jeden 8-bitowy port we/wy z otwartym drenem i I 2 C-Bus-Emulation,• dwa 8-Bit-Impuls-Multifunktions-Ports,• jeden 2-bitowy port we/wy dla funkcji opcjonalnych,• jeden 3-bitowy port we/wy dla funkcji opcjonalnych rozszerzeñpamiêci RAM/ROM do 512kB.Cewkirozmagnesowuj¹ceA.C.InA.C. InC803D801C804D802C806D804C805C803C8071R804R811R80123D809C808Rys.2.Schemat zasilaczazasadniczego chassis Z7.C811D811L8054D8165Q802R813Q801C809R810D808R806R807C817Q3C810R809L803D810D815R808R805C812T801P1 S1P2F1F2B1S2S3StopieñkoñcowyliniiCaptureCompareTimerWatchdogTimerP3ADCPWMCPUP2P1P0CVBSFIL1FIL2FIL3REFTTX,VPSSlicerExtendedDataRAM1K ByteTTCTTDAcquisitionProgramMemoryROMLCINLCOUTVSHS/SCDisplayTimingCharacterROMDual PortInterfaceBufferDisplayGeneratorDual PortInterfaceDisplayRAMRys.3. Schemat blokowy uk³adu SDA5254.RGBBlanCorSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 39

Chassis Z7 firmy Panasonic2.1. Opis wyprowadzeñ procesora2.1.1. Wejœcian.5÷9 - Wprowadzanie rozkazów klawiatury lokalnej. Normalniewejœcia te s¹ w stanie wysokim. Stan ten utrzymuje siêdziêki rezystorom przy³¹czonym do napiêcia standby +5V.n.12, 13 - XTAL1, XTAL2.n.15 - Reset. W przypadku za³¹czenia/wy³¹czenia mog¹ pojawiæsiê stany nieustalone, niebezpieczne dla procesora, dlatego nan.15 podaje siê RESET. Ten sygna³ dostarczany jest z n.1 uk³aduIC1202, który zasilany jest z napiêcia +5V standby (n.2).Gdy nastêpuje za³¹czenie, napiêcie to ma poziom oko³o 4.3V,wymusza to sprowadzenia n.15 procesora do stanu niskiego,utrzymuj¹c procesor w stanie stabilnym do czasu, a¿ napiêciewzroœnie ponad 4.3V, co jest równoznaczne z wprowadzeniemn.15 do stanu wysokiego, inicjuj¹c jednoczeœnie pracê.n.30 - CVBS. Jest to wejœcie sygna³u wideo dla teletekstu.n.31 - Detektor zwarcia. Nó¿ka ta w stanie normalnej pracyjest utrzymywana przez rezystor R1218 w stanie wysokim istan ten oznacza „czuwanie przeciwzwarciowe”:• 33V - kontrolowane przez R1218,• 22V - kontrolowane przez tranzystory Q252 i Q253, którew stanie normalnym utrzymuj¹ stan wysoki,• 12V - kontrolowane przez D857,• 9V - kontrolowane przez D858,• 8V - kontrolowane przez D860,• 5V - kontrolowane przez D859,• odchylanie pionowe - kontrolowane przez Q453/Q454.W momencie pojawienia siê zwarcia któregoœ z kontrolowanychnapiêæ, nastêpuje wymuszenie niskiego stanu nan.31, sprowadzaj¹c ca³oœæ do stanu standby.n.32 - ABL (automatyka ograniczenia pr¹du kineskopu). Wczasie normalnej pracy odbiornika, uk³ad IC601 (n.26) kontrolujewartoœæ pr¹du kineskopu. Gdy jednak zdarzy siê przekroczenie,to normalnie utrzymywany stan wysoki (rezystorR1220) na n.32 jest sprowadzony przez uk³ad z diod¹Zenera D506, transformatorem linii T552 i diod¹ D506, dopoziomu niskiego wy³¹czaj¹c odbiornik do stanu standby.n.33 - AFC. Wyprowadzenie to jest wykorzystywane w trybiestrojenia oraz do kontroli stabilnoœci dostrojenia. Napiêciedoprowadzone do n.33 za poœrednictwem Q102 z n.1 IC601,obrazuje stan dostrojenia do stacji. Kiedy napiêcie AFC osi¹gaœrodkow¹ wartoœæ pomiêdzy najwiêksz¹ a najmniejsz¹ dopuszczaln¹wartoœci¹, to mikroprocesor koñczy dostrajaniez jednoczesnym zapisem w pamiêci danych strojenia.n.36 - Power Good (PG). Rol¹ tego wyprowadzenia jest rejestrowanieczy podany nañ sygna³ (Ausschalt-Reset-Signal)obrazuje normalne wy³¹czenie TV. Bez niego mikrokontrolernie jest w stanie rozpoznaæ czy nast¹pi³o „wymuszone”wy³¹czenie, np. przez zwarcie, czy na rozkaz u¿ytkownika.Konieczne jest to do ³adowania nastawieñ w momencie ¿¹daniaza³¹czenia przez obs³uguj¹cego.n.44 - Remote IN. Wejœcie sygna³u zdalnego sterowania w odpowiednimformacie.n.45 - Sandcastle IN. Sygna³ sandcastle niezbêdny do synchronizacjiFBAS w trybie teletekstu.n.46 - Slow switching. Nó¿ka ta s³u¿y do automatycznego prze-³¹czenia odbiornika na z³¹cze SCART, gdy na jego wyprowadzenie8 zostanie podany stan wysoki. W operacji tej poœredniczytranzystor Q1240.n.52 - HFSW. Wyprowadzenie to s³u¿y do kontroli po³o¿eniapó³obrazów w trybie teletekstu i eliminacji dr¿enia (migotania)ca³oœci. Wspó³praca z: Q1216, R451 i R453 gwarantujew³aœciwe po³o¿enie pó³obrazów na ekranie.2.1.2. Wyjœcian.1 - Standby. Wyjœcie to steruje poœrednio przez Q1202 iQ1203 przekaŸnikiem standby.n.4 - CATS Eye. Nó¿ka ta s³u¿y do sterowania funkcj¹ C.A.T.S.(Contrast AutomaticTracking System). Wykorzystuj¹c fotorezystorR1223 i tranzystor Q1217 ustalany jest poziomnapiêcia na n.26 procesora wideo IC601.n.16 - CATS On/Off s³u¿y do przywo³ania lub odwo³ania nastawieñz poprzedniego systemu CATS.n.20 - Off/Text. Wyjœcie to s³u¿y do kontroli parametrów trybuteletekst / OSD / teletekst-SCART.n.21 - Detektor koincydencyjny (Coincidence Detection), pomocnyprzy utrzymaniu stabilnoœci wskazañ OSD w momencies³abego sygna³u antenowego lub jego braku.n.22 - Message Received - wyprowadzenie wskaŸnika odbioru„promienia” pilota (mruganie diody standby LED).• n.23 - Mute 2 (sterowanie wyciszaniem - mute).• n.25÷27 - FLT1, 2, 3:- FLT3 (n.25) - przesuwnik fazy VPS / teletekst,- FLT2 (n.26) - filtr PLL dla VPS,- FLT1 (n.27) - filtr PLL wykorzystywany przez teletekst.n.38, 39 - Video Clock (V.CLK). Wyprowadzenie czêstotliwoœcireferencyjnej dla OSD i teletekstu.n.40 - Mute 1- funkcja mute dla z³¹cza SCART.n.47÷49 - Wyjœcie RGB teletekst/OSD.n.50 - Blanking.n.2, 3 - Szyna danych (komunikacja SDA / SCL pomiêdzyEEPROM, mikroprocesor, procesor wideo).2.1.3. Dekoder teletekstuDo prawid³owego dekodowania sygna³u nios¹cego informacjetekstowe w sygnale FBAS niezbêdne s¹ nastêpuj¹ce uk³ady:• TXT-(teletekst), VPS-(Video Programme Signal) - podwójnyogranicznik sygna³u wideo,• separator TEXT/VPS,• Anzeige-Timing - blok do synchronizacji rastru obrazu,• pamiêæ znaków - ROM, s³u¿y do tymczasowego przechowywaniawyœwietlanego obrazu w trybie TEXT,• Anzeige-Generator - generator znaków RGB-TEXT.3. Droga obróbki sygna³u wideoObróbka sygna³u wizyjnego realizowana jest uk³adM52778SP (IC601), którego schemat blokowy przedstawionona rysunku 4. Uk³ad ten realizuje nastêpuj¹ce funkcje:• przetwarzanie sygna³u wideo - V.I.F.,• przetwarzanie sygna³u audio - S.I.F.,• obróbka sygna³u FBAS (video-extra),• wytwarzanie sygna³ów synchronizacji i odchylania (V, H).3.1. Obróbka sygna³u wideo (V.I.F.)Sygna³ poœredniej czêstotliwoœci wyprowadzony z g³owicyza poœrednictwem tranzystora dopasowuj¹cego, dociera dofiltru z akustyczn¹ fal¹ powierzchniow¹ (rys.5). Nastêpnie sygna³ten jest doprowadzony do n.6 i 7 IC601, gdzie pierwszymstopniem jest wzmacniacz-ogranicznik.40 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Chassis Z7 firmy PanasonicRF AGCOutVIF InAFCOutContrastVideoOut36712638FM direct out FilterVCO FilterVideo out SIF in20 449 50 5152 2IC601X2RF AGCVIF AMPVideoMuteClampVideoToneDelayChromaTrapAFTIF AGCHPFAMPChromaBPFACCVCOVideoDet.APCDet.SWKillerDet.ACCDet.IDDet.APCDetLookDet.ACLROBMatrixChromaDemodulatorPALSWVCXOBrightAMPAudio bypass48 33FMDetB.ExtInputR. ExtInputG. ExtInputSync.Sep.AFC-1DriveAMPExt. audio in47V SyncSep.AltClampVert.DividerHorizontalDivider32FHVCOHor.OutputAFAmpBusinterfaceHVBLKSAW ToothGeneratorSECAMRefAudio46Out14 SDA11 SCL31 Fast BLK25 BIn29 RIn27 GIn21 R Out23 B Out221918171042G Out- Ramp+ RampI Ref.RampAGCSECAMRef.SW136TV In34Ext. Video In.35Filter43R-YOut4 45 44 39 16R-Y B-Y Video FilterIn In InB-YOutRys.4. Schemat blokowy uk³adu M52778SP.15 12 13 28Hor. SC Hor. FilterOsc. Pulse OutTunerR101L105R104R102 C102R103L105Q101+8VR106C105C106R105X101SAW Filter1 In Out 52 Out 43Rys.5. Fragment uk³adu toru sygna³u wideo.L107R107IC6016 VIF7 VIFPierwsz¹ œcie¿k¹ dla IF jest stopieñ AFT, gdzie kontrolipodlega czêstotliwoœæ sygna³u. Kiedy IF le¿y poni¿ej 38.9MHz,to napiêcie korekcji AFT (n.1 IC601) doprowadzone do tunerawzrasta, wymuszaj¹c podniesienie generowanej przez oscylatorlokalny czêstotliwoœci, co w konsekwencji daje wzrostczêstotliwoœci sygna³u IF. Podobnie dzieje siê, gdy czêstotliwoœæIF jest wiêksza od 38.9MHz. Obni¿enie napiêcia korekcjina n.1 IC601 sprowadza identyczn¹ drog¹ czêstotliwoœæ IFdo w³aœciwej wartoœci (38.9MHz).Napiêcie z n.1 IC601 podane jest do procesora IC1201 iwykorzystywane jest w procesie strojenia odbiornika. W trakciestrojenia przez tranzystor Q102 do n.33 mikroprocesora dostarczonejest napiêcie AFT. W czasie, gdy napiêcie to osi¹gawartoœæ œrodkow¹ pomiêdzy najmniejsz¹ i najwiêksz¹ wartoœci¹,mikroprocesor zatrzymuje przeszukiwanie kana³ów i wysy³aautomatycznie rozkaz zapisu „nastrojenia” do pamiêci.Druga œcie¿ka prowadzi do demodulatora sygna³u wideo idalej do obwodu VCO, gdzie tworzona jest informacja z czêstotliwoœci¹referencyjn¹ potrzebn¹ do utrzymania stabilnoœcidostrojenia.Z detektora wideo sygna³ V.I.F. doprowadzony jest do stopniaIF-AGC, gdzie realizuje siê automatykê wzmocnienia dlatunera wyprowadzaj¹c odpowiednie napiêcie na n.3 IC601. Jestono niezbêdne do utrzymania w³aœciwego wzmocnienia stopniwejœciowych i wyjœciowych tunera. Napiêcie to oznaczanejest niekiedy w dokumentacji jako HF-AGC.Z n.52 wyprowadzony zostaje sygna³ VIF i przez tranzystorQ301 rozdzielony jest na dwie œcie¿ki. Jedna z nich toobwody obróbki sygna³u wizyjnego, który po odpowiednimodfiltrowaniu wraca do IC601. Druga droga przeznaczona dlasygna³u oznaczonego jako SIF, prowadzi do toru wydzielaniasygna³u audio. Fragment schematu chassis Z7 pokazany na rysunku6 ilustruje opisany proces.+VR1267 R11633Q102R117R108TunerR11C13R13C109C10R110C110C108Rys.6.Fragment uk³adu p.cz. chassis Z7.4 5C107L1033 1C114 49 50C1113 RF AGC IF AGC VCOIC601VIF In 67136VIFAMPAFTVideoDel.AFCDet.R112C11251SWLockDel.C31852SIF ProcessingR226 C204 C203Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze. }SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 41R315C317R314R313Q302+VR322C320R321L301X301Video out21 pin ScartR312L303C323R323Q301L201+VR310R311

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395 (cz.1)Miros³aw Sokó³Telefon KX-T2395 firmy Panasonic jest aparatem jednoliniowymzasilanym z linii telefonicznej i z dodatkowego zasilaczazewnêtrznego. Telefon wyposa¿ono w funkcjê automatycznejsekretarki z zapisem informacji wychodz¹cych i przychodz¹cychna mikrokasecie.Funkcje telefonu KX-T2395:• wybieranie w trybie tonowym (DTMF) lub impulsowym,• Redial - automatyczne powtarzanie ostatnio wybranegonumeru,• pamiêæ 12 (2 × 6) numerów telefonów, ka¿dy o maksymalnie16 cyfrach,• Pause - wprowadzanie wyd³u¿onej przerwy pomiêdzy grupamicyfr (3.5s),• Flash - kontrolowane przerwanie linii,• Tone - zmiana trybu wybierania impulsowego na tonowy,• Hold - mo¿liwoœæ czasowego zawieszenia rozmowy z jednoczesnymwys³aniem sygna³u dŸwiêkowego i wy³¹czeniemmikrofonu,• Incoming Message (ICM) - mo¿liwoœæ nagrywania przychodz¹cychwiadomoœci na mikrokasecie,• Outgoing Message (OGM) - mo¿liwoœæ odtwarzania informacjinagranych na mikrokasecie o czasie do 30 sekund,• Speakerphone - mo¿liwoœæ obs³ugi w trybie g³oœnomówi¹cymprzy od³o¿onej s³uchawce.1. Opis rozwi¹zaniaSchemat ideowy aparatu telefonicznego KX-T2395 opublikowanowe wk³adce schematowej do „Serwisu Elektroniki”nr 10/2001, a schemat blokowy przedstawiono na rys.1.1.Aparat sk³ada siê ze s³uchawki i czêœci bazowej. S³uchawkazawiera jedynie mikrofon i g³oœnik piezoelektryczny.W aparacie zastosowano nastêpuj¹ce uk³ady scalone:IC1 - PQVIBA8205F - uk³ad dzwonka,IC2 - PQVISC79054A - uk³ad rozmówny g³oœnomówi¹cy,IC3 - MN158413AKPK - g³ówny mikroprocesor steruj¹cy,IC4 - PQVI4149HA35 - mikroprocesor steruj¹cy automatyczn¹sekretark¹,IC5 - PQVIBA6220 - uk³ad stabilizacji obrotów silnika,IC6 - PQVISC79100P - wzmacniacz sygna³ów nagrywanychi odtwarzanych na kasecie,IC7 - PQVINJM4558D - podwójny wzmacniacz operacyjny,IC8, IC9 - PQVIIR3N05 - detektory zdalnych sygna³ów steruj¹cychDTMF.a ponadto:SA1 - PQVDSA310F1 - warystor,PC1 - PQVIPC817K - transoptor,D6 - PQVDS1YB40F1 - mostek prostowniczy.Telefon KX-T2395 wyposa¿ony jest w dwa mikroprocesory:• mikroprocesor g³ówny MN158413AKPK (IC3), pe³ni¹cyrolê uk³adu wybierczego, obs³uguj¹cy klawiaturê wybiercz¹, zawieraj¹cypamiêæ ROM o pojemnoœci 4Kbajtów i pamiêæ RAMo pojemnoœci 3Kbajtów, generator DTMF, uk³ady sterowaniaoraz uk³ady wejœciowe i wyjœciowe, pracuje z czêstotliwoœci¹zegara 3.58MHz oraz jest zasilany z napiêcia 2.5 ÷ 5.5V- opiswyprowadzeñ w tabeli 1.1.Do mikroprocesora do³¹czone s¹:- klawiatura wybiercza,- prze³¹czniki opcji pracy uk³adu,- uk³ad reset na tranzystorach Q9, Q10,- uk³ad wybierania impulsowego oraz kontroli w³¹czenia/wy³¹czenia na tranzystorach Q1 ÷ Q3,- uk³ad automatycznego roz³¹czania na tranzystorze Q6,- uk³ad rozmówny IC2,- szyny komunikacji z mikroprocesorem TAM.ACAdaptorIC2IC5, Q15 ÷ Q23DeckDriverCircuitQ11, Q12PowerSupplyCircuitSpeaker PhoneCircuitD35IC4TAMControlCircuit+6V+5.4VIC8, IC9, IC3Remote DetectorCircuitRecord/PlayAmplifierHandsetSPMICIC2Handsetamp.PC1Line Out/InSelectorSwitchRingDetectorReceiving/TransmittingSignal andAdressSignalCF1Q5CPCDetectorQ6AutoDisconnectCircuitIC1Tone RingerGeneratorQ1, Q2, Q3Dial PulseSwitch andOn/Off ControlD1÷D4DiodeBridgeD6DiodeBridgeSW1-1C1R1TRQ13TAM CPUResetIC7VOXDetectorCircuitIC6Q14RecordBias, EraseCircuitIC2, Q24P/RHeadEraseHeadIC3ITS CPU withmemory, DTMFOutput andControl CircuitQ9, Q10ITS Resetand Standby ControlRys.1.1. Schemat blokowy telefonu KX-T2395.42 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395• mikroprocesor steruj¹cy automatyczn¹ sekretark¹ TAM(Telephone Automatic Mystery) PQVI4149HA35 (IC4) - posiadapamiêæ ROM o pojemnoœci 4Kbajtów, pamiêæ RAM opojemnoœci 128×4Kbity, pracuje z czêstotliwoœci¹ zegara4MHz i jest zasilany z napiêcia 5 lub 5.4V. Do uk³adu mikroprocesoraTAM do³¹czone s¹:- przyciski wyboru funkcji magnetofonu automatycznej sekretarkii wskaŸniki LED,- drivery solenoidu wyboru funkcji mechanizmu magnetofonuna tranzystorach Q15 ÷ Q17,- driver silnika magnetofonu na tranzystorach Q18 ÷ Q23 iuk³adzie stabilizacji obrotów IC5,- uk³ad reset na tranzystorze Q13,- uk³ad rozmówny g³oœnomówi¹cy IC2,- uk³ad wzmacniacza zapisu i odczytu IC6,- uk³ad VOX IC7,- uk³ad zdalnego sterowania DTMF na uk³adach IC8, IC9,- uk³ad kasowania i pr¹du podk³adu dla magnetofonu na tranzystorzeQ14,- detektor dzwonka na transoptorze PC1,- detektor CPC na tranzystorze Q5,- prze³¹cznik linii na uk³adzie IC2 i tranzystorze Q24.Pozosta³e uk³ady telefonu to:• Uk³ad dzwonka zrealizowany na uk³adzie PQVIBA8205F(IC1), pe³ni¹cym rolê detektora sygna³u dzwonienia i wytwarzaj¹cymsygna³ dzwonienia (rys.1.2). Sygna³ dzwonka uzyskiwanyjest z n.8 uk³adu. Czêstotliwoœæ dzwonka zale¿y odelementów RC do³¹czonych do n.6, 7 uk³adu, a czêstotliwoœæpowtarzania dzwonka zale¿y od elementów RC do³¹czonychdo n.3, 4. O czu³oœci uk³adu dzwonka decyduje rezystor do³¹czonydo n.2 uk³adu. Opisy aplikacji tego uk³adu zawarto wpunktach 2.1 i 2.12.1VCCINPUTVSS53LOWOSC4POWER SUPPLY(WITHHISTERESIS)27HIGHOSC6AMP8OUTPUTRys.1.2. Schemat blokowy uk³adu PQVIBA8205F.8 Amp 17 GND2QuadDet6 3Pull5 Vcc 4Rys.1.3.Schemat blokowyuk³adu PQVIIR3N05.GND 1GND 2GND 3TRQ 4STARTER20:1Vref8 MOTOR7 GND6 GND5 VCCRys.1.4.Schemat blokowyuk³adu PQVIBA6220.Tabela 1.1.NrSymbolOpis wyprowadzeñ mikroprocesorag³ównego MN158413AKPK - IC3StanwysokiStanniskiOpis funkcji1 VSS –––– –––– Masa (0V)2 P70Wyjœcia3 P71 Normalnysygna³uAktywny4 P72 (H-imp)skanowania5 P73klawiatury6 SBI –––– –––– Nie wykorzystane7 SBO –––– –––– Nie wykorzystane8 M/XNZ –––– W³¹czona Opcja9 MTC Wy³¹czone W³¹czone SMTCL - wyciszanie10 TONE –––– ZazwyczajWyjœcie sygna³u„Audible Tone” i „Ring”11 RESET Zazwyczaj Aktywny Wejœcie sygna³u reset12 HOLD-L Wy³¹czony W³¹czonySterowanie diod¹LED – Hold/Store13 ON/OFF Wy³¹czony W³¹czonySterowanie diod¹LED – ON/OFF14 P02 –––– –––– Nie wykorzystane15 P03 –––– –––– Nie wykorzystane16 P4017 P4118 P4219 P4320 P2021 P2122 P2223ZezwolenieEX-HOOK24 P3025 P3126 P3227 P3328 TR2930SPMUTEMICMUTE31 SP/HSUk³ad„Hook”wy³¹czonyW³¹czonyG³oœnikaparatuZablokowanieUk³ad„Hook”w³¹czonyWy³¹czonyZablokowanieZezwolenieMikrotelefonWejœciasygna³uskanowaniaklawiaturyWejœcia prze³¹cznikaopcjiWejœcie sygna³u„Ex-Hook”Wejœcia sygna³uskanowania klawiaturyWyjœcie kontrolisygna³u TR (Tip Ring)Wyjœcie sygna³uwyciszania g³oœnikaWyjœcie sygna³uwyciszania mikrofonuWyjœcie prze³¹czaniag³oœnomówi¹cy/mikrotelefon32 TR2 –––– –––– Nie wykorzystane3334PWRDOWNHOOKSWZasilaniew³¹czoneWy³¹czonyZasilaniewy³¹czoneW³¹czonyWejœcie wy³¹czeniazasilaniaWejœcie sygna³uprze³¹cznika linii„Hook”35 STOP Standby Normalny Wejœcie sygna³u STOP36 BREAK ZazwyczajWyjœcie sygna³uwybieraniaimpulsowego37 DTMF Wyjœcie sygna³u DTMF383940 NCSYSCLOCKSYSCLOCK41 IRQ––––42 VDD ––––––––Oscylator kwarcowyOscylator kwarcowyNie wykorzystaneWyjœcie sygna³uprzerwaniaNapiêcie zasilaniaSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 43

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395Tabela 1.2. Opis wyprowadzeñ mikroprocesoraautomatycznej sekretarki PQVI4149HA35 - IC4Nr Funkcja Stan wysoki Stan niski1 PLT W³¹czony Wy³¹czony2 PLL W³¹czony Wy³¹czony3 RLY 2 Aktywny ––––4 AC DOWN Normalny Brak AC5 CPC A/B SW CPC-B CPC-A6 RING 3 Dzwonek 3 Dzwonek 57 AUTO Auto Dzwonek 58 Line-Beep9 SP-Head-Beep––––10 –––– Vcc––––11 Rec Bias Nagrywanie Odtwarzanie12 Data13 Clock–––– ––––14 Vox Zablokowanie Zezwolenie15 RMT –––– Sterowanie16 Vcc Vcc ––––17 OGM R18 OGM P19 MemoNaciœniêcieprzycisku20 Rew21 Reset Reset ––––22 Test Normalny Test CPC23 NC24 OSC125 OSC2––––26 GND Masa––––27 Key InputNaciœniêcie28 Key Inputprzycisku29 Strobe Aktywny30 StrobeAktywny31 Power LED W³¹czony Wy³¹czony32 Answer LED W³¹czony Wy³¹czony33 NC –––– ––––34 RMT –––– Sterowanie35 CPC CPC ––––36 PLY Aktywny ––––37 BELL –––– Dzwonek38 HOOK SW W³¹czony Wy³¹czony39 –––– –––– Masa40 RVN –––– ––––41 FF Motor W³¹czony Wy³¹czony42 Rew Motor W³¹czony Wy³¹czony43 V disp –––– Masa44 Play Motor W³¹czony Wy³¹czonyRXMUTE 16TXMUTE 18SP/HS 17GNDH/SRX AmpLOGIC CONTROLSP RX ATTENUATORSPRX AmpTXLog AmpRXLog AmpRys.1.5. Schemat blokowy uk³aduSIDE TONESP TXATTE-NUATORCOMPARATORH/S TXAmpSPTXAmpGNDVOICEDETECTORGNDPQVISC79054A.• Uk³ad zdalnego sterowania, zrealizowany na uk³adachPQVIIR3N05 (IC8, IC9), pe³ni¹cych rolê detektorów sygna³uDTMF (rys.1.3). Sygna³ steruj¹cy DTMF, bêd¹cy kombinacj¹dwóch czêstotliwoœci, najpierw jest wzmacniany w uk³adziepodwójnego wzmacniacza operacyjnego PQVINJM4558D(IC7). Wzmocniony sygna³ podlega detekcji w uk³adzie IC8,realizuj¹cym dekodowanie wy¿szych czêstotliwoœci oraz wuk³adzie IC9, realizuj¹cym dekodowanie ni¿szych czêstotliwoœci.Opis regulacji tych uk³adów znajduje siê w punkcie 3.2.• Uk³ad wzmacniacza zapisu i odczytu z kasety magnetofonowejzrealizowano na uk³adzie PQVISC79100P (IC6), pe³ni¹cymjednoczeœnie rolê wzmacniacza g³oœnika i mikrofonuoraz wzmacniacza sygna³ów wejœciowych i wyjœciowych z linii.Schemat blokowy uk³adu znajduje siê na schemacie ideowym,a opis jego dzia³ania zawarto w punkcie 2.13.• Uk³ad stabilizacji obrotów silnika magnetofonu zrealizowanona uk³adzie PQVIBA6220 (IC5) - rys.1.4. Pracê tegouk³adu w uk³adzie sterowania silnikiem opisano w punkcie2.11. Sposób regulacji prêdkoœci przesuwu taœmy opisano wpunkcie 3.1.2.• Uk³ad telefonu rozmównego g³oœnomówi¹cego zrealizowanona uk³adzie PQVISC79054A (IC2) - rys.1.5, pe³ni¹cymrolê wzmacniacza g³oœnika i mikrofonu. Opis dzia³ania tegouk³adu zawarto w punkcie 2.5.2. Opis dzia³ania2.1. Interfejs linii telefonicznejGdy prze³¹cznik linii HOOK SW1-1 jest w pozycji ON(od³o¿ony mikrotelefon - wy³¹czony uk³ad hook), telefon jestwy³¹czony i pr¹d z mostka diodowego D6 poprzez rezystorR7 zasila bazê tranzystora Q2 (rys.2.1). Tranzystory Q1, Q2tworz¹ uk³ad generuj¹cy impulsy wybierania i s¹ sterowane zmikroprocesora IC3. Gdy na n.36 IC3 jest stan:- niski (ON) → Q2 i Q1 s¹ zatkane (break),- wysoki (OFF) → Q2 i Q1 przewodz¹ (make).Uk³adwyj.liniiR6CF1Uk³adwej.liniiSW2HLOFFC4D10R10R18R52IC4- n.35CPCDetectorR5R4Q5IC3- n.23EX-HookR63PC1 - detektor dzwonkaD18 1R27 2D2IC16 3+ D5R3 C2 D35 4+C3D4C14Q6+R15+R17C15R16IC3 - n.26TROFFHOOKQ1PLAYRys.2.1. Schemat interfejsu linii telefonicznej.R8HOOKSW1-1R9R66Q2R7C7R13D6IC3 - n.35STOPIC3 - n.36BreakR14+- ~C1SA1~R1C6C5Q3Liniatelef.R11R1244 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395Uwaga: Dla wybierania pulsacyjnego:break - czas przerwy - du¿a rezystancja aparatu,make - czas zwarcia - ma³a rezystancja aparatu jak dla rozmowy.Sygna³ dzwonka jest wyprowadzany z n.8 uk³adu PQVI-BA8205F (IC1), a jego g³oœnoœæ jest regulowana w 3 krokach(H-L-OFF) przez prze³¹cznik SW2 (rys.2.1), który do³¹cza piezoelektrycznygenerator dŸwiêku dzwonka. Elementy do³¹czonedo uk³adu IC1 s³u¿¹ do:- R2 - regulacja czu³oœci dzwonka,- R4, C4 - ustawianie czêstotliwoœci dzwonka fH1, fH2,- R3, C3 - ustawianie czêstotliwoœci powtarzania fL.Czêstotliwoœci fH1, fH2 i fL okreœlaj¹ wzory:fH1 = 1/(1.227×R4×C4) = 994Hz, dla R4=100k, C4=8.2nF,fL = 1/(1.273×R3×C3) = 10.8Hz, dla R3=330k, C3=0.22µF,fH2 = 1.26×fH1 = 1252Hz.2.2. Uk³ad wybierania tonowegoFunkcja: Uk³ad wybierania tonowego sk³ada siê z generatorasygna³u DTMF (Dual Tone Multi Frequency) w mikroprocesorzeIC3 (n.37), a tak¿e z uk³adu wyjœcia sygna³u dolinii (rys.2.2). Uk³ad DTMF identyfikuje sygna³y z 12-przyciskowejklawiatury (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0, *, #) i wytwarzaca³kowity sygna³ korzystaj¹c z siedmiu czêstotliwoœci, z którychcztery maj¹ niskie czêstotliwoœci (grupa dolna - L), a trzy- wysokie (grupa górna - H) - tabele 2.1 i 2.2.Dzia³anie uk³adu: Podczas naciskania przycisków wybierania,sygna³ DTMF wychodzi z n.37 uk³adu IC1 jako analogowa,zsyntetyzowana fala. Sygna³ dociera do linii telefonicznej(rys.2.2) nastêpuj¹c¹ drog¹: n.37 IC3 → R44 → C34 →baza Q4 → kolektor Q4 → R10 → kolektor Q1 → emiter Q1→ mostek D6 → linia telefoniczna. Tranzystor Q4 jest wzmacniaczemwykorzystywanym do wyprowadzenia sygna³u do linii.Kombinacjê sygna³ów i odpowiadajacych im czêstotliwoœcidla ka¿dego przycisku wybierania tonowego DTMF pokazanow tabelach 2.1 i 2.2.2.3. Uk³ad reset i kontroli stanu standbyFunkcja: „Resetowanie” uk³adu mikroprocesora IC3 pow³¹czeniu zasilania, a tak¿e po zmianie stanu uk³adu „Hook” zON na OFF.R44IC3 - n.37Sygna³ DTMFC9+C34R20R19R36C10Q4R21R10D11Q1D6+ ~- ~Rys.2.2. Schemat uk³adu wybierania tonowego.Tabela 2.1.Klawiatura DTMF+Tabela 2.2.Czêstotliwoœci sygna³u DTMFTLiniatelef.H1 H2 H3GrupaCzêstotliwoœæ GrupaLHCzêstotliwoœæL1 1 2 3 L1 679Hz ±1.5% H1 1209Hz ±1.5%L2 4 5 6 L2 770Hz ±1.5% H2 1336Hz ±1.5%L3 7 8 9 L3 852Hz ±1.5% H3 1477Hz ±1.5%L4 * 0 # L4 941Hz ±1.5% - -RVccVthDABCa) Pod warunkiem wy³¹czeniauk³adu “Hook” - off-hookRys.2.3. Przebiegi wystêpuj¹cewuk³adzie z rys. 2.4.RESETIC3 - n.11CC52uruchomienie µPnapiêcie granicznewy³¹czony uk³ad “Hook”Q10BR56R57STOPIC3 - n.35AC51Dzia³anie uk³adu: Rysunek 2.3 przedstawia przebiegi wystêpuj¹cew punktach A ÷ D uk³adu reset, pokazanego na rys.2.4.1) Gdy stan uk³adu „Hook” zmienia siê z ON na OFF - rys.2.3.a:Uk³ad Hook jest wy³¹czony i napiêcie w trakcie w³¹czaniazasilania stopniowo narasta, a¿ osi¹ga wartoœæ Vth (przebiegD). Przez diodê D18 zaczyna p³yn¹æ pr¹d Zenera →Q9 w³¹cza siê → Q10 w³¹cza siê → napiêcie w punkcie Cprzyjmuje stan niski → uk³ad IC3 zostaje „zresetowany”.2) Gdy uk³ad „Hook” jest w stanie ON - rys.2.3.b:Gdy zasilanie zostanie wy³¹czone, napiêcie zasilania stopniowozacznie opadaæ, a¿ osi¹ga poziomVth. Przez diodêD18 przestaje p³yn¹æ pr¹d → Q9 wy³¹cza siê → napiêcie wpunkcie A przyjmuje stan niski → na n.35 uk³adu IC3 podanyzostaje sygna³ STOP. Uk³ad IC3 przechodzi w stanzatrzymania, ograniczenia poboru mocy i pobierany jest jedyniepr¹d podtrzymania pamiêci.2.4. Mikrotelefon - przesy³anie i odbiór wiadomoœci,nadawanie sygna³u DTMFDzia³anie uk³adu:Drogi sygna³ów (p. schemat ideowy ):• NadawanieMikrofon mikrotelefonu → n.26 IC2 → n.25 IC2 → n.24 IC2→ n.19 IC2 → Q1 → mostek D6 → linia telefoniczna.• OdbiórLinia telefoniczna → D6 → Q1 → C11 → R22, C21 → n.23IC2, n.20, 21 IC2 → g³oœnik mikrotelefonu.• DTMF i ton s³yszalny (Audible)- n.37 IC3 (DTMF) → R41 → C36 → n.22 IC2 → n.20 i 21IC2 → g³oœnik mikrotelefonu,- n.37 IC3 (DTMF) → R43 → C35 → n.7 IC2 → n.9 IC2 →C98 → R76 → C66 → n.5 IC6 → n.7 IC6 → C80 → g³oœnik,- n.10 IC3 (Audible) → R40 → C36 → n.22 IC2 → n.20 i 21IC2 → g³oœnik mikrotelefonu,DABCb) Pod warunkiem w³¹czeniauk³adu “Hook” - on-hookD27DQ9R55R53D18Rys.2.4. Schemat uk³adu reset.D26R54+C50SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 45

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395- n.9 IC4 (BEEP) → C81 → R92 → n.5 IC6 → n.7 IC6 → C80→ g³oœnik.2.5. Uk³ad telefonu g³oœnomówi¹cegoFunkcja: Automatyczne prze³¹czanie sygna³ów: nadawanegoi odbieranego do i z linii telefonicznej.Dzia³anie uk³adu:Uk³ad telefonu g³oœnomówi¹cego zapewnia tylko jednokierunkow¹drogê komunikacji, pozwalaj¹c tylko na nadawaniewychodz¹cych sygna³ów lub tylko na odbiór przychodz¹cychsygna³ów (nie pozwala on na jednoczesne nadawanie iodbiór). Dlatego uk³ad prze³¹czajacy musi kontrolowaæ sygna³ywychodz¹ce i przychodz¹ce. Uk³ad prze³¹czaj¹cy znajduje siêw uk³adzie PQVISC79054A (IC2) - rys.1.5 - i sk³ada siê zbloków: Voice Detector, Tx Attenuator, Rx Attenuator, Comparatori Attenuator Control. Uk³ad analizuje, który z sygna-³ów: Tx czy Rx jest g³oœniejszy i temu daje pierwszeñstwo.Detektor mowy dostarcza napiêcie sta³e do wejœcia uk³adukontroli t³umienia dla sygna³u Tx. Komparator odbiera sygna-³y Tx, Rx i dostarcza napiêcie sta³e do wejœcia uk³adu kontrolit³umienia dla sygna³u Rx. Uk³ad kontroli t³umienia steruje t³umikamisygna³ów Tx i Rx, powoduj¹c w³¹czanie i wy³¹czanietych sygna³ów. Uk³ad ten ponadto dokonuje detekcji poziomug³oœnoœci i automatycznie reguluje jej poziom.• NadawanieSygna³ z mikrofonu telefonu bazowego do linii telefonicznejprzechodzi nastêpuj¹c¹ drog¹:mikrofon → C31 → R141 → n.15 IC2 → n.27 IC2 → R26 →R25 → C16 → baza Q4 → kolektor Q4→ linia telefoniczna.• OdbiórSygna³ z linii telefonicznej do g³oœnika telefonu bazowegoprzechodzi nastêpuj¹c¹ drog¹:linia telefoniczna → C11 → R22, C12 → L1 → n.23 IC2 →n.1 IC2 → n.7 IC2 → n.9 IC2 → C98 → R76 → C66→ n.5IC6 → n.7 IC6 → C80 → g³oœnik.• Kontrola nadawania i odbioruSygna³y kontroli nadawania i odbioru dochodz¹ do uk³aduIC2 nastêpuj¹cymi drogami:- nadawanie:mikrofon → C31 → R141 → n.15 IC2 → n.2 IC2 → C18 →R27 → n.4 IC2- odbiór:linia telefoniczna → C11 → R22, C12 → L1 → n.23 IC2 →n.1 IC2 → n.7 IC2 → n.9 IC2 → C98 → R76 → C66 → n.5IC6 → n.7 IC6 → C23 → R28 → n.6 IC2• Prze³¹czanie nadawanie/odbiórWynikiem porównania pomiêdzy wyjœciami Tx i Rx jestzmiana poziomu napiêcia sta³ego na n.25 uk³adu IC2.- wysoki poziom Tx - n.14 = n.12 - 6mV- wysoki poziom Rx - n.14 = n.12 - 150mV.Wewn¹trz uk³adu IC2 wyjœcie komparatora jest do³¹czone doregulatora t³umienia.• Detektor mowyWyjœcie wzmacniacza mikrofonowego jest zasilane z n.10i 11 uk³adu IC2 i jest kontrolowane przez uk³ad detektora mowy.• Regulacja t³umieniaUk³ad kontroluj¹cy t³umienie wykrywa ustawienie regulacjig³oœnoœci poprzez n.13 uk³adu IC2 i automatycznie dostosowujewzmocnienie do zmieniaj¹cych siê warunków otoczenia.2.6. ZasilaczFunkcja: Napiêcie zasilania z zewnêtrznego zasilacza ACjest stabilizowane przez dwa uk³ady (rys.2.5) na tranzystorachQ11 i Q12, dostarczaj¹ce napiêæ 6V i 5.4V do uk³adów telefonu.Dzia³anie uk³adu: Napiêcie zasilania AC z zewnêtrznegozasilacza sieciowego pojawia siê w punkcie pomiarowym A.Zasila ono stabilizator na tranzystorze Q12 oraz poprzez rezystorR64 doprowadzane jest do stabilizatora na tranzystorzeQ11. Oba te stabilizatory bazuj¹ na napiêciu odniesienia diodZenera D39 i D32. Stabilizator na tranzystorze Q12 dostarczanapiêcia 6V lub 10.5V do silnika magnetofonu.Stabilizator na tranzystorze Q11 dostarcza napiêcia 6V(punkt B), które jest nastêpnie obni¿ane na diodzie D35 dowartoœci 5.4V i zasila mikroprocesor IC4.R64A Q12Q11 B D35R95R65D39 D40D32Q16driver kolektor+6Vsolenoidu Q23 silnikRys.2.5. Schemat uk³adu zasilacza.+C55+5.4VµP2.7. Kasowanie stanu wstrzymywania „HOLD” iuk³ad automatycznego roz³¹czaniaFunkcje: Kiedy w stanie HOLD jest nagrywany sygna³ zlinii telefonicznej lub uk³ad automatycznej sekretarki (TAM)jest w stanie odpowiedzi (ANSWER), uk³ad wykrywa stanOFF-HOOK w równolegle do³¹czonym do linii telefonie i wy-³¹cza stan HOLD oraz zatrzymuje nagrywanie.IC3 - n.23IC4 - n.39DSC(poprzezR132)Q6VccR68R17+C15BR16C14D34R10R15Rys.2.6. Schemat uk³adu realizuj¹cego wy³¹czaniefunkcji HOLD i automatyczne roz³¹czanie.Dzia³anie uk³adu: Uk³ad wykrywa po³¹czenie z lini¹ poprzezanalizê napiêcia pomiêdzy punktami A i B (rys.2.6). Gdynapiêcie pojawi siê na bazie tranzystora Q6, to zacznie on przewodziæ.W efekcie na kolektorze tranzystora Q6 pojawi siêstan niski. Stan niski pojawi siê równie¿ na n.39 uk³adu IC4oraz na n.23 uk³adu IC3. Uk³ad wykryje to jako po³¹czenie zlini¹ telefoniczn¹. Wówczas, gdy równolegle do³¹czony telefonprzejdzie w stan OFF-HOOK, napiêcie pomiêdzy punktamiA i B zniknie. Jednak¿e ³adunek zgromadzony w kondensatorzeC14 bêdzie powodowaæ, ¿e napiêcie pomiêdzy punktamiA i C bêdzie podtrzymywane. Napiêcie miêdzy punktamiC i B obni¿y siê, co spowoduje, ¿e tranzystor Q6 przestanieprzewodziæ i w konsekwencji wyst¹pi stan wysoki na jego kolektorzea tak¿e na n.39 uk³adu IC4 i na n.23 uk³adu IC3 nast¹pizmiana stanu na wysoki. }Ci¹g dalszy nast¹piC+AQ1D6+ ~- ~TLiniatelef.R46 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Naprawy dla dociekliwychOTVC Philips z chassis 2BKarol ŒwiercNaprawy dla dociekliwych - OTVC Philips z chassis 2BOTVC Philips z chassis 2B. Proszê o pomoc wprzeanalizowaniu procesu wy³¹czania odbiornika zestanu pracy do stanu czuwania. Problem polega natym, ¿e po wy³¹czeniu odbiornika przy pomocy pilota,dioda LED œwieci siê sygnalizuj¹c stan standby, aleekran nadal jest jasny. Dodatkowo boki obrazu s¹zafalowane - „p³ynie” fala.Faktycznie, proces prze³¹czenia do stanu standby jest wtym odbiorniku wyj¹tkowo z³o¿ony. Polega on na uruchomieniudwóch obwodów jednoczeœnie. Przyczyn¹ usterki jest zapewnesytuacja taka, ¿e jeden z tych obwodów jest uaktywnianya drugi nie. Oba obwody obejmuj¹ i modyfikuj¹ pêtlê ujemnegosprzê¿enia zwrotnego, maj¹c¹ wp³yw na stan pracy zasilaczai napiêcia na jego wyjœciu.Ale po kolei. W obydwu stanach pracy: ON i standby pierwotnastrona zasilacza kontrolowana jest przez wysterowanietransoptora, który jest elementem izoluj¹cym w tej pêtli. Skupiêsiê wy³¹cznie na stronie wtórnej, gdy¿ to wystarczy dlarozwik³ania problemu. Jedynie jedna uwaga ogólna, transoptorprzenosi tu sk³adow¹ sta³¹, a ca³y „timing” w³¹czenia-wy-³¹czenia tranzystora kluczuj¹cego znajduje siê po stronie „gor¹cej”.W podobnych zasilaczach firmy Philips spotyka siê równieczêsto rozwi¹zania takie jak opisywane, jak i inne, w którychuk³ad wyznaczaj¹cy czasy kluczowania znajduje siê postronie izolowanej. Transoptor przenosi wtedy impulsy, co zdecydowaniezmienia warunki pracy tej czêœci pêtli stabilizuj¹cej,któr¹ trzeba siê tu zaj¹æ. W tym przypadku sprawa jestnieco prostsza. Decyduj¹cymi elementami kontroluj¹cymi pêtlêujemnego sprzê¿enia zwrotnego w trybie ON jest dzielnikoporowy: 3697, 3705, 3714 i 3715. Kontrolowane jest napiêciewyjœciowe +140V. Tranzystory 7717 i 7719 stanowi¹wzmacniacz b³êdu w opisywanej pêtli, a elementem referencyjnymjest dioda Zenera 6715.Jeszcze parê s³ów o obwodzie wytwarzania napiêcia +5V, bobêdzie on potrzebny w dalszej czêœci opisu. •ród³em dla tegonapiêcia jest uzwojenie 6-5 trafopowielacza. Napiêcie impulsówo ujemnej polaryzacji prostowane jest przez diodê 6642 jako napiêciedodatnie, zatem prostowana jest faza wystêpuj¹ca w czasiewybierania, a nie w czasie powrotu odchylania poziomego.Daje to napiêcie na kondensatorze 2726 (jak wynika z opisu naschemacie) 7.3V. Napiêcie to doprowadzone jest do kolektoratranzystora 7735 (patrz diagram A – czêœæ zawieraj¹ca mikroprocesor).Napiêcie +5V jest stabilizowane stabilizatorem liniowym,który stanowi tranzystor 7735, a napiêciem referencyjnymjest dioda Zenera 6741 plus napiêcie z³¹czowe baza-emiter tranzystora7738. Dla dalszego opisu istotna jest czêœæ uk³adu wytwarzaj¹canapiêcie wejœciowe dla tego stabilizatora - +7.3V.Zatrzymam siê jeszcze na moment w tym miejscu. Uwa¿ny Czytelnikpowie, ¿e „coœ tu nie gra”. Napiêcie +5V wytwarzane jestze Ÿród³a pochodz¹cego z trafopowielacza, a z kolei, aby to napiêcieistnia³o musi pracowaæ generator, driver i ca³y stopieñ linii.Tak, jest tu potrzebny start. Stanowi go napiêcie +20V s³u¿¹ceprzede wszystkim jako zasilanie stopnia mocy fonii. Podawanejest ono na 23 nó¿kê TDA8370, sk¹d uruchamia generatorlinii zawarty w tym uk³adzie. Podkreœlam, ¿e ca³y powy¿szy opisdotyczy stanu ON odbiornika.Co siê zatem dzieje, gdy wys³any zostanie rozkaz „wy³¹czodbiornik” w tryb standby. Napiêcie na 7 nó¿ce mikroprocesoraprzyjmie stan niski. Przez rezystor 3861 i diodê Zenera6734 zostanie spolaryzowana baza tranzystora 7731 i tranzystorten zostanie w³¹czony (dioda Zenera jest potrzebna z uwagina ni¿sze napiêcie zasilaj¹ce mikroprocesor). Zatem napiêciena jego kolektorze, które wynosi³o do tej pory (jak podaje schemat)–29V (a dlaczego takie du¿e i ujemne wyjaœniê dalej)przyjmie wartoœæ oko³o +7V. I teraz to napiêcie wykona prze-³¹czenie dwóch obwodów, o których wspomnia³em na pocz¹tku.Przez rezystory 3729, 3730 i diodê 6730 zostanie doprowadzonedo bramki tyrystora 6727. A dlaczego tyrystor ten siêw³¹czy skoro na masie jest jego anoda? Dopóki tyrystor tenjest wy³¹czony, napiêcie na kondensatorze 2726 pochodzi zuk³adu odchylania poziomego i jak wyjaœniono wy¿ej ma wartoœæok. 7.3V. Napiêcie impulsowe na uzwojeniu 12-13 transformatoraprzetwornicy jest na tyle du¿e (wynika z liczby zwojówtego uzwojenia), ¿e na wyprowadzeniu 13 przyjmuje wfazie wy³¹czenia tranzystora kluczuj¹cego w zasilaczu, znaczn¹wartoœæ ujemn¹. Dlatego w³aœnie w trybie ON napiêcie nakolektorze 7731 mia³o znaczn¹ wartoœæ ujemn¹. Mo¿na powiedzieæ,¿e zupe³nie „niechc¹cy” by³o ono prostowane przezdiodê 6730 (niechc¹cy, bo to nie mia³o wiêkszego znaczeniadla pracy uk³adu w tym stanie, natomiast ma znaczenie dlapomiarów tj. dla poszukiwania usterki, zatem jest koniecznaznajomoœæ sk¹d ono siê bierze). Wracaj¹c do tyrystora. Jeœlibramka zostanie przytrzymana na potencjale dodatnim (z uwagina stosunek rezystorów 3729, 3730 i 3727 mo¿e ono byæ nawetlekko ujemne) w momencie pojawienia siê ujemnego napiêciana katodzie tyrystora, co ma miejsce w momencie wy³¹czeniatranzystora-klucza, tyrystor zostanie w³¹czony. I tak jestw ka¿dym cyklu pracy przetwornicy. A wiêc dla dalszego opisu,mo¿na powiedzieæ, ¿e w stanie standby w miejscu tyrystora6727 mamy diodê. Zatem napiêcie uzwojenia 12-13 bêdziena niej prostowane. Gdyby siê nic poza tym w uk³adzie niezmieni³o, napiêcie na 2726 znacznie wzros³oby. Ale teraz pêtlaujemnego sprzê¿enia zwrotnego dzia³a inaczej.Drugim obwodem uruchamianym przez mikroprocesor ibêd¹cy wynikiem w³¹czenia tranzystora 7731 jest w³¹czenietranzystora 7742. Ma ono miejsce jednak wtedy, gdy podniesiesiê napiêcie wspomnianego wy¿ej Ÿród³a 7.3V, a jak¹ wartoœæono przyjmie oka¿e siê w dalszej czêœci opisu. W³¹czenietranzystora 7742 skutkuje z kolei w³¹czeniem 7908. Dodatkowomiêdzy tymi tranzystorami zrealizowane jest lokalne dodatniesprzê¿enia zwrotne przez elementy2733 i 3733. Jako,¿e sprzê¿enie dodatnie jest przez pojemnoœæ, z uk³adu „robisiê” monoflop (przerzutnik monostabilny). Ma to znaczenie jednaktylko w momencie w³¹czenia. Tranzystor 7908 podaje przezSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 47

Naprawy dla dociekliwych - OTVC Philips z chassis 2BstartSTOPIEÑLINII+140Vzasilaniestopniamocy foniiSTRONAPIERWOTNAZASILACZATrafopowielacz561312Transformatorprzetwornicy18672766973697+37053714+3715+140V664226977.3V - On8V - Standby2726Wzmacniacz b³êdudla trybu ON1i2-dwaobwody uruchamiane kluczem 7731 po prze³¹czeniu OTVC do stanu standby- punkt kontrolowany przez pêtlê ujemnego sprzê¿enia zwrotnego w trybie ON- punkt kontrolowany przez pêtlê ujemnego sprzê¿enia zwrotnego w trybie standby77312 177197717Stabilizator +5Vi ResetREF6715REF6742Mikroprocesor77427908reset+5VWzmacniaczb³êdu dla trybustandbyRys.1. Wyodrêbnienie obwodów istotnych przy prze³¹czaniuodbiornika Philips z chassis 2B w stan ON i standby.Transoptor76683736 dodatni potencja³ na katodê diody w transoptorze, modyfikuj¹ctym samym pêtlê ujemnego sprzê¿enia zwrotnego.A wiêc, jak w stanie standby wygl¹da ta pêtla? Napiêcie +140V(które by³o wczeœniej kontrolowane) ju¿ nie ma znaczenia, aœciœlej mówi¹c, o ile napiêcie to obni¿y siê. Ze wzglêdu naswoistego rodzaju sumê logiczn¹ polegaj¹c¹ na po³¹czeniu(przez rezystory) kolektorów tranzystorów 7719 i 7908, czêœæpêtli z tranzystorami 7717 i 7719, mimo ¿e nieaktywne, nadalczuwa. Nie ma to znaczenia, gdy uk³ad dzia³a poprawnie, alema znaczenie w trakcie awarii i mo¿na to traktowaæ jako nadrzêdnezabezpieczenie (choæ jest jeszcze bardziej nadrzêdne, ztyrystorem 6698). Nawiasem mówi¹c, w opisywanym przezCzytelnika uszkodzeniu, fakt powy¿szy ma znaczenie.Dalej bêdê opisywa³ dzia³anie uk³adu, gdy jest on sprawny.Pêtla ujemnego sprzê¿enia zwrotnego wygl¹da teraz tak:rolê wzmacniacza b³êdu przejmuj¹ tranzystory 7742 i 7908, akontrolowane jest wspomniane na pocz¹tku napiêcie 7.3V. Niepochodzi ono teraz z uk³adu odchylania poziomego (choæ jesttu podobna sytuacja, jak opisana wy¿ej, coœ w rodzaju sumylogicznej potencja³ów; nadzoruje pêtl¹ to które jest wy¿sze, ito te¿ ma znaczenie w opisywanej usterce), ale z uzwojenia12-13 transformatora przetwornicy. Skoro zatem kontrolowanejest napiêcie na kondensatorze 2716, to jak¹ wartoœæ onoprzyjmie? W zmodyfikowanym teraz wzmacniaczu b³êdu pêtlistabilizuj¹cej elementem referencyjnym jest dioda Zenera6742. A wiêc: 2.7V plus 0.6V (baza-emiter 7742) to 3.3V. Zewzglêdu na rezystory 3731 i 3732, aby odpowiedzieæ jakienapiêcie jest na katodzie diody 6731, wartoœæ tê nale¿y przemno¿yæprzez 2.2 [(10k + 12k)/10k], co daje 7.26V. Do tegospadek napiêcia na diodzie 6731 (0.7V) i nasycony tranzystor7731 (ok. 0.2V) co daje oko³o +8V. I tak te¿ podaje schemat.Zatem napiêcie na 2726 nieco wzroœcie: z 7.3V do 8V, napiêcie+5V nie zmieni swej wartoœci, a pozosta³e spadn¹. O ile?To zale¿y od przek³adni transformatora 5663 (stosunku zwojówuzwojeñ 14-18 i 12-13 z uwzglêdnieniem przek³adni na trafopowielaczu15-17 i 6-5, a gdyby chcieæ byæ dok³adnym, torównie¿ warunków decyduj¹cych o stosunku czasów powrotu iwybierania w uk³adzie odchylania poziomego). Da siê to wszystkoz danych na schemacie przeliczyæ, czego oczywiœcie w tymmiejscu nie bêdê robi³. Chodzi³o tylko o wyjaœnienie dzia³ania.Przyznam, ¿e to chyba najbardziej zawi³y sposób prze³¹czaniaodbiornika telewizyjnego do stanu ON i standby z jakim siêspotka³em, choæ podobne w zasilaczach firmy Philips mo¿naspotkaæ doœæ czêsto. Z danych na schemacie wynika, ¿e w trybiestandby wszystkie pozosta³e napiêcia wyjœciowe zasilaczaspadn¹ do oko³o 25÷30% wartoœci ze stanu ON (cecha bardzotypowa dla zasilaczy firm Nokia, Graetz). Dla pe³ni informacjinale¿y jeszcze dodaæ, ¿e przy takim spadku napiêæ zostanie przerwanapraca generatora linii w TDA8370, zatem i stopnia koñcowegolinii, i w konsekwencji wszystkich uk³adów zasilanychz trafopowielacza. A wiêc, odbiornik siê wy³¹czy, a nie bêdziepracowa³ przy zani¿onych napiêciach.I to ostatnie zdanie nie jest prawdziwe w przypadku zaistnia³eju Pana usterki. Co zatem mo¿e byæ tego przyczyn¹?Jak sugerowa³em na wstêpie, zapewne uaktywnia siê tylkojeden obwód modyfikuj¹cy pracê pêtli ujemnego sprzê¿eniazwrotnego w zasilaczu pracuj¹cym w trybie standby. S¹dzê, ¿etranzystor 7731 jest w³¹czany, jak równie¿ kontrolê nad pêtl¹przejmuje wzmacniacz b³êdu z tranzystorami 7742 i 7908, natomiast,nie w³¹cza siê prawdopodobnie tyrystor 6727. Zatem pêtlateraz kontroluje napiêcie z kondensatora 2726, ale nie pochodziono z uzwojenia 12-13 5663, a nadal z trafopowielacza. Napiêciazatem nie spadaj¹. Powinny trochê wzrosn¹æ, ale zwa¿ywszyna uwagi, które wyjaœni³em wy¿ej, nie wzrosn¹. Nie zadzia-³aj¹ wiêc obwody zabezpieczenia (od których siê „roi” w tymzasilaczu), a objaw bêdzie taki, jak Czytelnik opisuje.48 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

“...dodatkowo, obraz jest zafalowany, p³ynie ...”. To niestabilnoœæpêtli, która ma prawo w tym stanie byæ niestabilna.Co zatem mo¿e byæ konkretn¹ przyczyn¹ usterki?Elementów podejrzanych jest stosunkowo niewiele: 3729,3730, 6730, 6727 ewentualnie 3727. Tyrystor i dioda w takichwarunkach pracy uszkadzaj¹ siê niezwykle rzadko. Próbowa³bymwiêc strzelaæ w dziesi¹tkê: rezystor 3729 lub 3730. Doœæprawdopodobn¹ przyczyn¹ jest równie¿ przerwa gdzieœ w obwodzieuzwojenia 12-13 transformatora 5663.Powy¿szy opis wyczerpuje w pe³ni pytanie zawarte w liœcie,natomiast co do toku postêpowania przy naprawie, to posprawdzeniu ewentualnych przerw wskazanych w poprzednichzdaniach, sugerujê wykonanie nastêpuj¹cej próby. Przygotowaæsobie diodê i pod³¹czyæ j¹ jednym koñcem równolegledo tyrystora 6727. W³¹czyæ odbiornik i prze³¹czyæ go pilotemw tryb standby. Nastêpnie pod³¹czyæ drugi koniec diody(równolegle do tyrystora). Jeœli telewizor przejdzie teraz wstan standby, oznacza to, ¿e moja sugestia jest w pe³ni trafna.Jeœli jednak odbiornik nie przejdzie w standby, moja sugestianie jest w pe³ni trafna, ale w oparciu o znajomoœæ zasady dzia-³ania poszukiwanie usterki z ca³¹ pewnoœci¹ zakoñczy siê sukcesem.}

Odpowiadamy na listy CzytelnikówW monitorze IBM 6546 przy w³¹czaniu ( pod³ugim okresie pracy i wy³¹czeniu go) nie startujegenerator linii oparty na uk³adzie scalonym TDA9109.Po sch³odzeniu go zamra¿aczem pracuje poprawnie.Podstawi³em uk³ad scalony TDA9109/SN. Uk³ad dzia³a,tylko nie mogê uzyskaæ pe³nej regulacji szerokoœciobrazu w poziomie (brakuje po parê centymetrów poobu stronach). Gdzie tkwi przyczyna? Sprzedaj¹cy tenuk³ad scalony nie wiedz¹, czy jest on zamiennikiem.Uk³ady TDA9109 i TDA9109SN nie s¹ zamiennikami.Mimo podobieñstwa oznaczenia zachowuj¹ siê inaczej.Spotykasiê tak¿e uk³ad TDA9109S, który wstawiony za TDA9109,nie reguluje przesuwu obrazu w poziomie. Radzê zdobyæ oryginalnyuk³ad TDA9109 (Thomson) lub odpowiednik SamsungaS1D2511C01-AO.Zauwa¿y³em, ¿e uk³ady TDA9109 doœæ czêsto s¹ przyczynamiusterek: brak liniowoœci w pionie, brak odchylania pionowegow ogóle, brak pracy stopnia WN, z³a korekcja E-W.Usterki wystêpuj¹ po nagrzaniu siê monitora lub zaraz po w³¹czeniu.A.G.W opisanym monitorze mog¹ wystêpowaæ dwie usterki.Pierwsza, to uszkodzenie w obwodzie samego tranzystora Q905.Jeœli nadmiernie siê nagrzewa, mo¿e ju¿ sam byæ uszkodzony inale¿y go wymieniæ. Sprawdziæ te¿ trzeba koniecznie rezystoryR928, R929 i R930 w obwodzie bazy tego tranzystora. Doœæczêsto przerwa któregoœ z nich okazywa³a siê przyczyn¹ grzaniaQ905. Warto zwróciæ uwagê na nietypowe rozwi¹zanie zasilaniaB+ zastosowane w tym monitorze: otó¿ zasilacz g³ównydostarcza dwóch napiêæ +95V i +125V. Napiêcia te poprzezzespó³ trzech kluczy: Q905, Q911 i Q914 podawane s¹ na odczepy(2, 3 i 4) uzwojenia g³ównego transformatora linii. Uk³adIC202 powoduje odpowiednie w³¹czanie kluczy w zale¿noœciod czêstotliwoœci impulsów synchronizacji odchylania poziomegosygna³u doprowadzonego do monitora.Drug¹ przyczyn¹ uszkodzenia monitora mo¿e byæ samtransformator wysokiego napiêcia. Stwierdziæ to mo¿na poprzezobserwacjê przebiegu impulsowego na kolektorze tranzystoraQ706. Impuls powrotu posiada wtedy ma³¹ amplitudêi za nim wystêpuje kilka impulsów o coraz to mniejszej amplitudzie.Nierzadko w takim transformatorze wystêpuje te¿ przebiciepomiêdzy wysokim napiêciem a lini¹ regulacji ostroœci,a nieraz uszkodzenie elementów: C723, R742, R726, Q711,D714 , D715 w obwodzie ABL. Transformator jest wtedy dowymiany i mo¿na go zast¹piæ odpowiednikami: 154-218C, 180-821B albo 6174Z-2001A. Z doœwiadczeñ serwisowych wynika,¿e transformator zastosowany w tym monitorze jest niestetybardzo awaryjnym elementem.A.G.Problem dotyczy monitora GoldStar Studio-Works 44m, a konkretnie bloku odchylania. Po w³¹czeniumonitora przetwornica jest przeci¹¿ona, napiêcielinii 95V spada do oko³o 40V i mocno grzeje siê tranzystorQ905 2SA1837. Po od³¹czeniu linii za diod¹ D920wszystkie napiêcia wracaj¹ do normy. Tranzystorkoñcowy linii 2SC5149 na wszelki wypadek zosta³wymieniony. Czy na podstawie tego mo¿na jednoznaczniestwierdziæ, ¿e uszkodzone jest trafo, czy te¿ mo¿ebyæ inna przyczyna tego stanu? Proszê równie¿ opodanie zamiennika trafopowielacza 154-382F.OTVC Panasonic TX21S4TP chassis Z7.Wed³ug opisu klienta nast¹pi³ krótki zanik napiêcia. Poponownym w³¹czeniu fonia jest bardzo g³oœna i zaszumiona.Ponadto odbiornik nie zatrzymuje siê na stacjachw czasie szukania, a przy zmianie kana³u trochêodstraja siê. Fine tuning wy³¹cza automatykê, obrazjest wtedy poprawny, ale fonia wci¹¿ jest zak³ócona.Napiêcia 5V i 9V s¹ prawid³owe. Zmierzy³em napiêciena n.1 procesora sygna³owego M52778SPA. Przy brakustacji wynosi ono oko³o 4V, a przy sygnale zwiêksza siêdo oko³o 7.5V. Podejrzewam rozleg³e uszkodzenieprocesora sygna³owego (np. jakieœ wewnêtrzne Ÿród³ozasilania czy odniesienia).Dyskryminator FM czêstotliwoœci ró¿nicowej fonii w uk³adzieM52778SP wykonany jest w oparciu o pêtlê fazow¹ PLL.Nie ma on praktycznie ¿adnych elementów zewnêtrznych, mo¿epracowaæ we wszystkich podstawowych trybach (4.5, 5.5, 6.0 i6.5 MHz) i programowany jest za poœrednictwem magistrali I 2 C.SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 49

Odpowiadamy na listy CzytelnikówJeœli zatem programowanie, które zak³adam zosta³o przeprowadzonepoprawnie, nie pomog³o, nale¿y s¹dziæ, ¿e jednakuszkodzony jest scalak. Zgodzi³bym siê z podejrzeniem Czytelnikanawet w szczegó³ach, tzn. ¿e „uszkodzeniu uleg³o jakieœwewnêtrzne Ÿród³o napiêcia odniesienia”, co potwierdzapomiar na wyjœciu AFC (nó¿ka 1 uk³adu). Struktura wewnêtrznaM52778SP zawiera tam dwa Ÿród³a pr¹dowe umo¿liwiaj¹cewygenerowanie pr¹du w zakresie ±0.25mA. Wyjœcie to jest wiêctypu pr¹dowego, a na typowej rezystancji zewnêtrznej (dzielnikoporowy) pozwala na uzyskanie napiêcia z zakresu 0.2 do7.7V. Z pomiarów przeprowadzonych przez Czytelnika wynika,¿e poprawnie dzia³a tylko Ÿród³o pr¹dowe w kierunku “+”.Nadmieni³em wy¿ej, ¿e dyskryminator FM PLL fonii niezawiera ¿adnych elementów zewnêtrznych. Oznacza to, ¿e niezawiera ¿adnych elementów ustalaj¹cych czêstotliwoœæ oscylatoraVCO. Jednak na nó¿ce 33 znajduje siê kondensator bypassu,na którym pomiar napiêcia sta³ego da odpowiedŸ, wjakim trybie pracuje pêtla - dla 6.5MHz powinno byæ 3V. Tolerancjinie znalaz³em, ale zakres powinien byæ niewielki, bo2.6V to ju¿ tryb 6.0MHz. Oczywiœcie kondensator C208 (toelektrolit 10µF) nale¿a³oby uwa¿aæ za g³ównego podejrzanego,jednak zwa¿ywszy na okolicznoœci uszkodzenia odbiornika„ma on alibi”. Nale¿y zauwa¿yæ, ¿e jeœli dyskryminator FMpracuje na niew³aœciwej czêstotliwoœci lub po prostu nie dzia-³a, podpiêcie fonii równoleg³ej nic nie pomo¿e, gdy¿ wpina siêj¹ przed dyskryminatorem.Precyzuj¹c tê kwestiê œciœlej nale¿y powiedzieæ, ¿e foniarównoleg³a pomo¿e, jeœli dyskryminator pracuje na niew³aœciwejczêstotliwoœci o ile jest to czêstotliwoœæ 5.5MHz i demodulacjaodbywa siê na niej prawid³owo. Nie pomo¿e natomiast,jeœli jest to inna czêstotliwoœæ (w razie uszkodzenia oscylatorVCO nie musi wcale generowaæ na ca³kowitej wielokrotnoœci1/2 MHz tj. 4.5, 5.5, 6.0 czy 6.5MHz, ale na dowolnej innej)oraz nie pomo¿e równie¿, jeœli VCO pracuje na 5.5MHz, alepêtla PLL dzia³a nieprawid³owo.Z uwagi na wysok¹ cenê uk³adu scalonego M52778SP ijeœli brak fonii by³by jedyn¹ usterk¹, mo¿na by siê pokusiæ oominiêcie dyskryminatora w tym uk³adzie i wykonanie ma³ejp³ytki, np. na popularnym i tanim TBA120U, TBA120T itp.(by³aby to p³ytka wielkoœci fonii równoleg³ej, a wiêc przy ³adnymjej zamontowaniu, przeróbkê tak¹ mo¿na by rozgrzeszyæ).Mo¿na równie¿ wykorzystaæ modu³ SIF z dowolnego odbiornika,nawet czarno-bia³ego. W wielu odbiornikach tor czêstotliwoœciró¿nicowej wykonany jest w postaci modu³u niewielkichwymiarów nawet, gdy zawiera wzmacniacz m.cz. Nale-¿a³oby siê wtedy podpi¹æ do M52778SP jako wejœcie fonii zewnêtrznej,do nó¿ki 47 i dokonaæ odpowiednich prze³¹czeñ zmikroprocesora. Nale¿a³oby wczeœniej sprawdziæ czy poprawniedzia³a stopieñ przedwzmacniacza, uk³ad M52778SP zawierarównie¿ stopieñ regulacji jego wzmocnienia. Dla potwierdzeniapowy¿szych podejrzeñ nale¿a³oby równie¿ sprawdziæ jakoœæfonii na wyjœciu nieregulowanym, nó¿ka 48 uk³adu (powinnabyæ „z³a”).K.Œ.OTVC Schneider STV9678. Po w³¹czeniu dosieci odbiornik startuje, fonia jest prawid³owa, brakwizji - ekran œwieci jasno z widocznymi powrotami linii.Uszkodzony okaza³ siê rezystor R326 i uk³ad IC1601TEA5101A. Wymieni³em uszkodzone elementy i dodatkowodiodê BA156 w³¹czon¹ szeregowo z R326. Pow³¹czeniu odbiornika rezystor i uk³ad scalony ponownieuleg³y uszkodzeniu.Uk³ad TEA5101A to jeden z czêœciej uszkadzaj¹cych siêelementów. Zwykle przyczyn¹ jest zawy¿one lub têtni¹ce napiêciezasilania (o wartoœci oko³o 200V, na n.5) lub wy³adowaniaw kineskopie.Wymiana diody by³a prawdopodobnie niepotrzebna, natomiastwarto wymieniæ kondensator elektrolityczny znajduj¹cysiê za ni¹.W szczególnie k³opotliwych sytuacjach poleca³bym, aby napiêciezasilaj¹ce ten uk³ad mierzyæ przez d³u¿szy czas. Jest mo¿-liwe, ¿e jedynym objawem zawy¿onych napiêæ z przetwornicy(byæ mo¿e chwilowych) jest uszkadzanie tylko tego uk³adu.W swojej praktyce mia³em przypadek, ¿e wymienia³emTEA5101A kilkakrotnie w okresie 2 miesiêcy i nie uda³o misiê jednoznacznie ustaliæ przyczyny tej usterki. K.Œ.Problem dotyczy odbiornika telewizyjnegoDaewoo model 14Q1. Katastroficznemu uszkodzeniuuleg³a w nim przetwornica. Po wymianie I801(STRS5707), rezystorów R804 (0R56) i R806 (100R)oraz przewiniêciu uzwojenia 1-4 transformatora T801odbiornik ruszy³. Niepokoi mnie jednak fakt, ¿e przywy³¹czaniu odbiornika przyciskiem sieciowym ekranprzez chwilê rozb³yska. Pokazuje siê gasn¹ca sinusoidabiegn¹ca od po³owy ekranu ku jego do³owi, na tleczarnego ju¿ kineskopu. Przy wy³¹czaniu z pilota czasamis¹ to dwie lub trzy rozmyte plamy na œrodku ekranu,a innym razem zygzaki kreœlone przez odchylany strumieñelektronów, biegn¹ce od góry do do³u przez ca³¹szerokoœæ ekranu. Przy w³¹czaniu odbiornika przetwornicastartuje po dwu lub trzykrotnym próbkowaniu, leczpóŸnej wszystko dzia³a bez zarzutu.Na podstawie przedstawionego przez Pana opisu usterki,mo¿na wnioskowaæ, ¿e uk³ad wygaszania w tym odbiornikutelewizyjnym jest sprawny.Na Pana miejscu zaj¹³bym siê jeszcze raz przetwornic¹. Nale¿a³obysprawdziæ, co siê dzieje na jej wyjœciach (a w szczególnoœciw ga³êzi +110V) w momencie wy³¹czenia odbiornika.Czy nie jest tak, ¿e pomimo rozkazu wy³¹czenia przetwornicapróbuje dalej pracowaæ, albo co gorsze, pojawia siê na wyjœciuzawy¿one napiêcie oraz dodatkowe, niepo¿¹dane oscylacje? Najlepiejsprawdziæ to, obserwuj¹c jednoczeœnie wskazania woltomierzai oscyloskopu, pod³¹czonych na wyjœciu przetwornicy.Frapuje mnie kwestia przewiniêcia uzwojenia 1-4 transformatoraT801, a w szczególnoœci, czy zosta³ on przewiniêtyfachowo. W transformatorze przetwornicy ka¿da niedok³adnoœæ,nawet rodzaj zastosowanego drutu, odbije siê na pracyodbiornika. Gdyby mia³ Pan tak¹ mo¿liwoœæ, proszê podstawiæsprawne trafo przetwornicy. Jeœli to nie pomo¿e (a stawiamna to, ¿e tu le¿y przyczyna), proszê sprawdziæ przez podstawieniewszystkie elementy przetwornicy, ³¹cznie z uprzedniowymienionymi.M.U.}50 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Naprawy i regulacje magnetowidów DaewooDV-F40/20D, DV-F44/24D, DV-F46/26D, DV-F48/28DW³adys³aw WójtowiczNaprawy i regulacje magnetowidów Daewoo DV-F40/20D …Schemat ideowy magnetowidów Daewoo DV-F40/20D,DV-F44/24D, DV-F46/26D, DV-F48/28D znajduje siê wewn¹trzbie¿¹cego numeru. Dla u³atwienia napraw na 4 stronietego schematu zamieszczono wartoœci napiêæ na wyprowadzeniachuk³adów scalonych i wybranych tranzystorów oraz opiswyprowadzeñ procesora serwo IC601. W artykule opisanoœcie¿ki postêpowania w przypadku okreœlonych grup uszkodzeñzwi¹zanych z elektronik¹ magnetowidów oraz sposobyregulacji parametrów elektrycznych.1. Uszkodzenia bloku zasilacza1.1. Przepala siê bezpiecznik sieciowy F801 (T2A)a/ Sprawdziæ mostek diodowy D801 (S1WBA60) i kondensatoryC807 (82µ/400V), C808 (1000p).b/ Wymontowaæ tranzystor Q801 (K1611) i sprawdziæ, czy niejest uszkodzony. Jeœli jest niesprawny, z ca³¹ pewnoœci¹uszkodzeniu uleg³ równie¿ rezystor bezpiecznikowy R811(0R56/1W). Wstawiæ sprawny bezpiecznik F801 i przy wyjêtymtranzystorze Q811 sprawdziæ napiêcie +300V na katodziediody D816. Jeœli bezpiecznik znowu ulegnie przepaleniu,nale¿y sprawdziæ elementy filtru sieciowego: L801,L802, C801, C802 oraz pozosta³e elementy pomiêdzy uzwojeniami1-3 i 5-6 transformatora PT801 (TSW-8088(A)).Jeœli bezpiecznik nie ulega przepaleniu a na katodzie braknapiêcia +300V, sprawdziæ uzwojenie 1-3 PT801 i L806(BFS35550).c/ Wlutowaæ sprawny tranzystor Q801. Przed w³¹czeniem zasilania,aby ustrzec siê przed powtórnym uszkodzeniemQ801, upewniæ siê, ¿e sprawne s¹ elementy: D805 (1N4148),transoptor IC801 (CNY75GB), D809 (1N4148), D810(MA4051N(H)), Q804 (KTA1266Y), Q805 (KTC3198Y).1.2. Przetwornica nie startujea/ Sprawdziæ, czy na wyjœciu Q801 wystêpuje napiêcie +300V.b/ Upewniæ siê, ¿e sprawne s¹ tranzystory Q802 (SD1330T),Q803 (SB1050Q).c/ Sprawdziæ uzwojenie 5-6 transformatora PT801, diodê D802(UZP-18B) i transoptor IC801 (CNY75GB).d/ Sprawdziæ elementy, przez które sygna³ przechodzi z n.5PT801 na bramkê Q801, to jest: R806 (220k/1W), R814(100/1W) i C814 (0.022µ).1.3. Napiêcia na wyjœciach zasilacza zani¿one -s³yszalny charakterystyczny pisk transformatoraPT801a/ Sprawdziæ sprawnoœæ transformatora przetwornicy PT801.b/ Upewniæ siê, ¿e na obci¹¿eniach wyjœciowych napiêæ zasilaj¹cychnie wystêpuj¹ krótkotrwa³e zwarcia.c/ Sprawdziæ elementy prostowników napiêæ po wtórnej stronietransformatora przetwornicy.d/ Jeœli oka¿e siê, ¿e któraœ z diod Zenera ograniczaj¹ca wartoœænapiêcia wyjœciowego D811 (UZP-18B), D820 (UZP-33B), D822 (UZP-18B), D819 (UZP-33B) jest uszkodzona,nale¿y koniecznie sprawdziæ jeszcze nastêpuj¹ce elementy:tranzystory Q805 i Q806 wraz z elementami przylegaj¹cymia tak¿e transoptor IC801 i tranzystory Q802 i Q803.1.4. Brak sterowania napiêciami +5V i +12Va/ Sprawdziæ: Q867 (KSR1004), Q868 (KSR1004), Q853(KTA1273Y), Q854 (KTC3205Y) i R855.b/ Przy braku jednego z napiêæ +12V nale¿y sprawdziæ tranzystoryodpowiednich stabilizatorów, na przyk³ad przy brakunapiêcia EVER 12V nale¿y sprawdziæ pracê tranzystoraQ852 (KTC3205V).2. Uszkodzenia uk³adów steruj¹cych i logiki2.1. Brak wskazañ wyœwietlaczaa/ Sprawdziæ, czy na 8 wypr. IC701 (M34240M2-XXXSP) wystêpujenapiêcie +5V. Jeœli brak tego napiêcia, sprawdziæ,czy na katodzie D713 wystêpuje napiêcie +5.8V, a jeœli i tubrak - sprawdziæ elementy linii zasilaj¹cej EVER +5.8V, wszczególnoœci bezpiecznik F802 (T1.25A), po wtórnej stronieprzetwornicy.b/ Sprawdziæ, czy na 11 wypr. IC701 wystêpuje napiêcie -28V.W przypadku jego braku sprawdziæ, czy wystêpuje ono naanodzie D814 - jeœli wystêpuje sprawdziæ poprawnoœæ odpowiednichz³¹cz, a jeœli i tu go brak, to uszkodzona jestdioda D814 (EU01Z/RGP-10D) lub uszkodzenia nale¿y szukaæpo pierwotnej stronie zasilacza.c/ Sprawdziæ, czy na 1 wypr. wyœwietlacza G701 (8MT-88GK)wystêpuje napiêcie -20V, a -16.5V na wypr. 35. W raziebraku napiêæ uszkodzenia szukaæ nale¿y w zasilaczu, wszczególnoœci sprawdziæ diodê D817 (EU01Z/RGP-10D)oraz uzwojenia 14-15 transformatora PT801.d/ Sprawdziæ wystêpowanie przebiegów na n.4 i 5 IC701. Jeœlibrak generacji: sprawdziæ/wymieniæ rezonator X701(2.5MHz - CST2.50MGW) i uk³ad IC701.e/ Sprawdziæ istnienie napiêæ wyboru sektorów G1÷G8 i segmentówSEGA÷SEGL. W przypadku braku napiêæ koniecznajest wymiana uk³adu IC701, a jeœli napiêcia wystêpuj¹ -uszkodzony jest wyœwietlacz G701.f/ Sprawdziæ, czy na n. 38, 39 i 40 IC701 wystêpuj¹ sygna³yprzesy³ania danych i synchronizacji, odpowiednio: SIN,SOUT i CLK. W przypadku ich braku sprawdziæ linie przesy³aj¹cete sygna³y pomiêdzy IC601 a IC701, a tak¿e samprocesor IC601.g/ Stwierdziæ wystêpowanie napiêcia +5V na 7 wypr. (RESET)IC701. Jeœli brak napiêcia nale¿y sprawdziæ uk³ad wytwarzaniasygna³u RESET IC702 oraz diodê D715 (1N4148).2.2. Wyœwietlacz œwieci, ale nie reaguje na rozkazya/ Sprawdziæ poprawnoœæ dzia³ania klawiatury. Jeœli brak napiêæna n.2, 3, 12 i 13 IC701, to uszkodzony jest uk³ad IC701.b/ Jeœli klawiatura pracuje prawid³owo a wyœwietlacz nie re-SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 51

Naprawy i regulacje magnetowidów Daewoo DV-F40/20D …aguje na naciskanie okreœlonych przycisków, uszkodzonajest jedna (lub wiêcej) z diod wspó³pracuj¹cych z klawiatur¹.Na przyk³ad, jeœli brak reakcji wyœwietlacza na naciœniêcieprzycisków [STOP], [ PLAY ], [ REC /OTR ] - uszkodzonajest dioda D710. Z kolei, gdy nie ma reakcji na naciskanieprzycisków [ PLAY ], [REW], [ EJECT ], to niesprawnajest dioda D706.c/ Sprawdziæ wystêpowanie napiêcia zasilaj¹cego na n.26 i 81procesora IC601, a nastêpnie wystêpowanie sygna³u sinusoidalnegona wyprowadzeniach 42 i 43 tego uk³adu. Przybraku napiêcia sinusoidalnego, sprawdziæ/wymieniæ rezonatorkwarcowy X602 (32.768kHz).d/ Zmierzyæ poziom napiêcia na n.37 (EEPROM CLK) IC601 -powinno byæ +5V. Jeœli jest poziom niski nale¿y ustaliæ sk¹dsiê on bierze, w szczególnoœci sprawdziæ sprawnoœæ uk³aduRESET IC604. Jeœli wystêpuje poprawne napiêcie (+5V) natym wyprowadzeniu, to uszkodzony jest uk³ad IC601.3. Uszkodzenia uk³adów serwo3.1. Z³a jakoœæ obrazu przy odtwarzaniu - obrazzak³ócony przez szuma/ Sprawdziæ mo¿liwoœæ usuniêcia zak³óceñ przy pomocy regulatoratrackingu. Jeœli regulacja trackingu nie powodujezmniejszenia zak³óceñ (nale¿y u¿ywaæ kasetê dobrej jakoœci,najlepiej testow¹) najprawdopodobniej usterka „le¿y postronie” mechaniki magnetowidu.b/ Jeœli zak³ócenia szumowe samoistnie siê zmieniaj¹ (tozmniejszaj¹ siê, to zwiêkszaj¹ siê), nale¿y sprawdziæ impulsytaktuj¹ce (CTL) na n.73 IC601 (oscylogram 15).W przypadku braku lub zak³óceñ tych impulsów nale¿ysprawdziæ g³owicê synchronizacji (wyczyœciæ) oraz prawid³owoœæjej ustawienia. Skontrolowaæ elementy otoczeniaIC601: C506, R502, C501, R501.Jeœli na wyprowadzeniu 73 IC601 wystêpuj¹ prawid³oweimpulsy, nale¿y sprawdziæ wystêpowanie impulsów na n.71i 72 tego uk³adu. Jeœli brak impulsów na n.73, uszkodzone:C508, C509, R523, R524.c/ Sprawdziæ, czy napiêcie na wypr. 91 IC601 jest stabilne.Jeœli jest stabilne - wymieniæ C511 lub R516, jeœli napiêcieto ulega zmianom, to uszkodzony jest uk³ad IC601.3.2. Z³a jakoœæ obrazu przy odtwarzaniu - szum naca³ym ekraniea/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³ów prze³¹czaj¹cych na n.5i 6 uk³adu ICA01 (LA7374), a przy ich braku sprawdziæsygna³ SW na n.16 IC601. Jeœli na n.16 IC601 brak sygna³uSW - sprawdziæ wystêpowanie sygna³u DRUM PG na n.66IC601(osc. 13), natomiast jeœli sygna³ SW wystêpuje na 16wypr. IC601 - sprawdziæ istnienie napiêcia +5V na n.14IC605 (4013B) i sprawnoœæ tego uk³adu.b/ Jeœli sygna³y prze³¹czania s¹ podawane do uk³adu przedwzmacniacza,sprawdziæ wystêpowanie sygna³u obwiednina 4 wyprowadzeniu z³¹cza PT01.Jeœli sygna³ obwiedni wystêpuje, przyczyny uszkodzenianale¿y szukaæ w uk³adach toru wideo.Jeœli brak sygna³u obwiedni na wyjœciu przedwzmacniaczai odpowiednio na wypr.4 PT01, uszkodzenia nale¿y szukaæw przedwzmacniaczu, z³¹czach i co najbardziej prawdopodobne- w zabrudzonych g³owicach wizyjnych. Jeœli czynnoœcipowy¿sze nie doprowadzaj¹ do usuniêcia niesprawnoœci,wymieniæ nale¿y g³owice wizyjne.3.3. Zatrzymuje siê silnik bêbna g³owic wizyjnycha/ Sprawdziæ, czy na 5 kontakcie P601 wystêpuje napiêcie +12Vi czy jest ono podawane na zaciski silnika. W przypadkubraku tego napiêcia sprawdziæ linie zasilania +12V, w szczególnoœcistopieñ z tranzystorem Q851.b/ Sprawdziæ istnienie sygna³u DRUM FG na n.67 IC601(osc.14) - w razie jego braku uszkodzonymi elementamimog¹ byæ: C505, R506, R507 i C516.c/ Skontrolowaæ sygna³ steruj¹cy DRUM PWM na n.4 IC601.Jeœli brak go - uszkodzony uk³ad IC601, jeœli wystêpuje -nale¿y sprawdziæ obwód, przez który jest on doprowadzonydo silnika. Jeœli wszystkie te czynnoœci nie doprowadzaj¹do usuniêcia usterki, nale¿y liczyæ siê z wymian¹ silnika.3.4. Zatrzymuje siê silnik capstana/ Sprawdziæ, czy do silnika capstan doprowadzane jest napiêcie+12V, a jeœli nie - sprawdziæ liniê zasilaj¹c¹ ten silnik.b/ Zmierzyæ napiêcie na 1 wypr. z³¹cza P501 (powinno byæ2÷3.5V). Jeœli napiêcie jest nieprawid³owe, uszkodzonemog¹ byæ sensory:S601, S602 i/lub R510, R511, R512.c/ Skontrolowaæ napiêcie na 18 kontakcie z³¹cza P601 - powinnobyæ +2.5V. W przypadku nieprawid³owej wartoœci,sprawdziæ dzielnik R508, R509.d/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u steruj¹cego CAPSTANPWM na n.3 IC601 i jego przechodzenie do silnika capstan.Jeœli sygna³ jest podawany - uszkodzony jest silnikcapstan, jeœli brak sygna³u - uszkodzony jest uk³ad IC601.3.5 Silnik g³owic i capstan obracaj¹ siê z nieregularn¹prêdkoœci¹ (w trybie zapisu)Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u synchronizacji C.SYNCna n.93 IC601. Jeœli sygna³ wystêpuje, to niesprawny jestsilnik. Jeœli brak sygna³u, to uszkodzenia nale¿y szukaæ wuk³adach obróbki sygna³u wideo - najprawdopodobniejuszkodzeniu uleg³ procesor wideo IC301 (LA7390).3.6. „Tryb awaryjny” w momencie pod³¹czeniasznura sieciowegoa/ Sprawdziæ wystêpowanie napiêcia EVER +5V, w przypadkujego braku, uszkodzenia szukaæ w bloku zasilacza.b/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³ów oscylacji na n.38 i 39IC601. Jeœli brak sygna³ów, skontrolowaæ sprawnoœæ rezonatoraX601 (16MHz) i procesora IC601, w szczególnoœcielementy pod³¹czone do wypr. 38 i 39.c/ Skontrolowaæ przechodzenie sygna³ów przenosz¹cych dane(S/DATA, CLK i RDY) pomiêdzy IC601 i IC701. Jeœli sygna³CS jest doprowadzany do n.10 IC701 - uszkodzonyIC701. Jeœli brak sygna³u CS na n10 IC701 - uszkodzonyuk³ad IC601 lub œcie¿ka doprowadzaj¹ca ten sygna³.d/ Sprawdziæ poprawnoœæ pracy prze³¹cznika trybów pracy(CAM SW). Skontrolowaæ stan jego kontaktów lub spróbowaæ„podmieniæ” go na nowy.e/ Sprawdziæ uk³ad IC602 (TA7288P lub DBL2018C). Upewniæsiê, ¿e uk³ad jest zasilany prawid³owo i oszacowaæ stopieñnagrzewania siê jego obudowy. Najczêœciej w przypadku52 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Naprawy i regulacje magnetowidów Daewoo DV-F40/20D …uszkodzenia tego uk³adu jego obudowa silnie siê nagrzewa.Jeœli uk³ad IC602 jest sprawny, wymiany wymaga uk³ad IC601.3.7. Zatrzymywanie siê przesuwu taœmya/ Sprawdziæ wystêpowanie impulsów z czujników koñca taœmyS601 i S602 na 5 i 6 wypr. IC601. W przypadku ichbraku, wymieniæ odpowiedni sensor.b/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u CAPSTAN FG na n.68IC601 - jeœli go brak, niesprawny uk³ad IC601.3.8 Mechanizm nie ³aduje kasetya/ Sprawdziæ wystêpowanie napiêcia +12V na zaciskach silnika³adowania, a jeœli go brak - uszkodzenia szukaæ nale¿y wbloku zasilacza magnetowidu, w szczególnoœci w stopniu ztranzystorem Q851.b/ Zmierzyæ napiêcie +5V na n.4 IC602. Jeœli napiêcie +5Vpojawia siê, gdy kaseta znajduje siê wewn¹trz kieszeni,wymieniæ nale¿y IC602. W przeciwnym wypadku sprawdziænale¿y napiêcie +5V na n.45 IC601. Przy braku napiêcia+5V nale¿y sprawdziæ liniê +5V. Jeœli napiêcie +5V pojawiasiê na n.45, nale¿y sprawdziæ pracê procesora IC601i ewentualnie wymieniæ go.4. Uszkodzenia w torze fonii4.1. Brak fonii w trybie odtwarzaniaa/ Stwierdziæ wystêpowanie sygna³u AUDIO na n.22 IC201(BA7790LS). Jeœli sygna³ wystêpuje, nale¿y przeœledziæ jegoprzechodzenie przez elementy: C206, R214 i sprawdziæ C208.b/ Jeœli brak sygna³u AUDIO na wyjœciu IC201 (n.22), nale¿ysprawdziæ napiêcie zasilaj¹ce +9V na n.7 IC201. W raziebraku tego napiêcia, sprawdziæ tranzystor Q204 i obwodówzasilaj¹cych, w szczególnoœci wystêpowanie napiêcia +12Vna kolektorze Q204.c/ Zmierzyæ napiêcia: +5V na n.11 i 0V na n.24 IC201. Jeœlizmierzone napiêcia s¹ inne od podanych, sprawdzeniu poddaæuk³ad IC601.d/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u AUDIO na wypr. 2, 6, 10i 12 uk³adu IC201. W przypadku braku sygna³u AUDIO najednym z tych wyprowadzeñ, sprawdziæ przechodzenie sygna³uprzez odpowiednie elementy, zgodnie ze schematemideowo-blokowym Linear Audio Circuit (strona 2). W przypadkubraku napiêcia na n.3 IC201, wymieniæ ten uk³ad.e/ W razie potrzeby wyczyœciæ g³owicê audio lub j¹ wymieniæ.4.2. Brak zapisu sygna³u foniia/ Sprawdziæ wystêpowanie wejœciowego sygna³u AUDIO nan.16 IC201:- brak sygna³u - uszkodzenie w uk³adzie komutacji wejœæ,sprawdziæ istnienie sygna³u AUDIO na 4 kontakcie P103.- sygna³ jest, upewniæ siê, ¿e na n.7 IC601 wystêpuje stanniski, a jeœli brak napiêcia - uszkodzony uk³ad IC601; sprawdziæQ182, C207, R209, R210.b/ Jeœli brak sygna³u AUDIO na 4 kontakcie P103, sprawdziæwystêpowanie napiêcia +12V na n.16 IC151. Jeœli napiêcia+12V brak, niesprawny uk³ad zasilania. Sprawdziæ zmianynapiêcia prze³¹czaj¹cego prze³¹cznika wejœæ IC151 na n.11.Upewniæ siê, ¿e na n.3 lub 5 (w zale¿noœci od Ÿród³a, z któregojest zapisywany sygna³ fonii: z tunera czy z wejœciam.cz) wystêpuje sygna³ AUDIO. Jeœli sygna³ AUDIO wystêpujena jednym z tych wyprowadzeñ i na n.11 jest odpowiednipoziom napiêcia (+5V lub 0V), to uszkodzony jestuk³ad IC151.c/ Gdy sygna³ AUDIO wystêpuje na n.16 IC201, upewniæ siê, ¿ena n.24 jest +5V - jeœli tak nie jest, to uszkodzony jest IC601.d/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u AUDIO na n.21 IC201, aw przypadku jego braku, wymieniæ IC201.e/ Upewniæ siê o istnieniu przebiegów generowanych na wyjœciutransformatora T201. Jeœli brak generacji, nale¿y sprawdziæpoziom napiêcia na wypr.3 T201. Jeœli napiêcie jestwy¿sze od 10V, uszkodzony mo¿e byæ Q201 lub T201. Gdygenerator wypracowuje sygna³ sinusoidalny o czêstotliwoœci60÷80kHz, sprawdziæ sprawnoœæ R292 i w razie koniecznoœcidokonaæ regulacji wielkoœci pr¹du podmagnesowania.Sprawdziæ napiêcie na n.1 IC201: powinno wynosiæ0V, w przeciwnym wypadku wymieniæ IC201.f/ Wyczyœciæ g³owicê audio. W przypadku zak³óceñ sygna³uAUDIO spróbowaæ wyeliminowaæ je poprzez regulacjêR292, a jeœli siê to nie udaje, nale¿y dokonaæ regulacji skosug³owicy lub jej wymiany.5. Uszkodzenia w torze wideo5.1. Brak obrazu w trybie E-Ea/ Upewniæ siê, ¿e na n.12 i 13 IC151 (MC14053) na p³ytceAV wystêpuje sygna³ wideo, a w przypadku jego braku nale¿yszukaæ przyczyny albo w uk³adach w.cz.-p.cz., albo wprze³¹czeniu toru w tryb poboru sygna³u z gniazda A/V -sprawdziæ C158 lub C159.b/ Sprawdziæ napiêcie +12V na n.16 IC151 - w przypadku nieprawid³owoœciuszkodzenia szukaæ w uk³adach zasilaj¹cych.c/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u wideo na n.14 IC151. Jeœlibrak tu sygna³u wideo, sprawdziæ jego istnienie i jakoœæna kontakcie 1 (TV/LINE) z³¹cza P103 i wejœcie, przez któresygna³ telewizyjny jest podawany do magnetowidu. Jeœliwszystko jest w porz¹dku, uszkodzony jest uk³ad IC151.d/ Skontrolowaæ sygna³ wideo na n.31 IC301 (oscylogram 1).Jeœli brak tu sygna³u uszkodzony jest C158 lub z³¹cze.e/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u wizyjnego na n.28 IC301.Przy braku sygna³u upewniæ siê, ¿e na n.24 i 29 IC301 wystêpujenapiêcie +5V i poziom niski na n.29 IC601. Jeœlitak nie jest, sprawdzeniu poddaæ uk³ad IC601 - jeœli zasilaniei sygna³ steruj¹cy s¹ podawane na procesor wideo, nale-¿y go wymieniæ.f/ Jeœli sygna³ wideo wystêpuje na n.28 IC301 sprawdziæ, czywystêpuje równie¿ na n.8 ICS01. Przy jego braku na n.8ICS01, sprawdziæ Q312 w uk³adzie zasilania i uk³ad OSD.Na zakoñczenie sprawdziæ równie¿ kana³ wyjœciowy LINEOUT lub RF OUT.5.2. Uszkodzenie generatora OSDa/ Sprawdziæ, czy na n.7 ICS01 wystêpuje napiêcie+5V, jeœlinie - niesprawnoœæ w uk³adzie zasilacza.b/ Sprawdziæ wystêpowanie oscylacji na n.16 i 17 ICS01, jeœlibrak - sprawdziæ/wymieniæ rezonator XS01 (17.7MHz), kondensatoryCS06, CS07.c/ Stwierdziæ wystêpowanie przebiegów danych na n.3, 4 i 5ICS01. W razie ich braku sprawdziæ uk³ad IC601 oraz po³¹-SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 53

Naprawy i regulacje magnetowidów Daewoo DV-F40/20D …czenia tych sygna³ów pomiêdzy IC601 a ICS01, a jeœli sygna³ydocieraj¹ - wymiany wymaga ICS01.5.3. Brak obrazu w trybie odtwarzaniaa/ Sprawdziæ sygna³ na n.7 i 11 ICA01 (LA7374), jeœli brak -sprawdziæ napiêcie +5V na n.1 i 2 ICA01, a jeœli jest nieprawid³owelub go brak uszkodzenia szukaæ w bloku zasilania.b/ Stwierdziæ wystêpowanie impulsów prze³¹czaj¹cych na n.5i 6 ICA01, w wypadku ich braku szukaæ przyczyny na n.16i 18 IC601. Jeœli impulsy SW s¹ podawane na ICA01, skontrolowaæ(wyczyœciæ) g³owice wizyjne, ewentualnie wymieniæje na nowe (pod warunkiem sprawnoœci uk³adu ICA01).c/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u FM na n.33 IC301. Jeœlibrak sygna³u na tym wyprowadzeniu, sprawdziæ QA01,QA02, QA03 i elementy ich otoczenia. Jeœli sygna³ wystêpujestwierdziæ istnienie sygna³u luminancji na n.2 IC301.d/ W przypadku braku sygna³u luminancji sprawdziæ napiêciezasilaj¹ce na n.24 i 29 IC301 oraz poziom napiêcia na n.4(powinien to byæ poziom wysoki). Jeœli te czynnoœci da³ypozytywne wyniki, wymiany wymaga uk³ad IC301, w przeciwnymwypadku przyczyny niesprawnoœci szukaæ nale¿yw uk³adach zasilaj¹cych lub w procesorze steruj¹cym - najego wyprowadzeniu 29 powinien byæ stan wysoki.e/ Stwierdziæ wystêpowanie sygna³u luminancji na n.3 IC301,a w przypadku jego braku sprawdziæ Q302, Q303.f/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u chrominancji na n.21IC301. W przypadku jego braku przeœledziæ tor chrominancjiod n.7 ICA01, przez QA04, QA05 do n.14 IC301. Jeœli sygna³chrominancji wystêpuje na n14 IC301, wymieniæ nale¿yprocesor wideo IC301.g/ Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u chrominancji na n.23IC301, a w przypadku jego braku, sprawdziæ liniê opóŸniaj¹c¹X402 (MS-31PC-22K).h/ Jeœli brak ca³kowitego sygna³u wizyjnego (luminancja +chrominancja) na wyjœciu IC301, wymieniæ nale¿y IC301,a jeœli sygna³ wystêpuje - niesprawny uk³ad OSD.5.4. Brak zapisu obrazua/ Stwierdziæ wystêpowanie sygna³u Y FM na n.34 IC301. Wrazie braku sygna³u Y FM sprawdziæ otoczenie wyprowadzenia36 IC301: R331, R391, R392, R332. Jeœli elementys¹ sprawne - wymieniæ IC301.b/ Jeœli sygna³ Y FM na wypr. 34 IC301 (punkt pomiarowyTJ391 - osc.12) posiada odpowiedni¹ amplitudê, nale¿y przeœledziæjego przechodzenie do punktu pomiarowego TJ399(osc.5) i dalej do n.12 ICA01. Przy braku sygna³u Y FM wTJ391, sprawdziæ L309 (przerwa), sprawnoœæ i ustawienieR399 oraz Q308 i Q310.c/ Jeœli sygna³ REC Y+C pojawia siê na n.12 ICA01, sprawdziæjego wystêpowanie na n.13, 14, 15 ICA01, a jeœli ichbrak - sprawdziæ napiêcia zasilaj¹ce na n.1 i 2 ICA01. Jeœliuk³ad ICA01 posiada prawid³owe zasilanie nale¿y sprawdziæsprawnoœæ g³owic wizyjnych, z³¹cza PA01 i przedwzmacniaczaICA01.5.5. Brak odtwarzania kolorua/ Sprawdziæ kszta³t i amplitudê sygna³u na n.14 IC301. Jeœlibrak sygna³u chrominancji na n.14, wymieniæ nale¿y procesorwideo IC301. Sprawdziæ wartoœæ czêstotliwoœci noœnejchrominancji (627kHz), a jeœli jest inna ni¿ nominalna,skontrolowaæ rezonator kwarcowy X401 (4.433619MHz).Gdy rezonator jest sprawny, nale¿y sprawdziæ IC301.b/ Stwierdziæ wystêpowanie sygna³u chrominancji na emiterzeQ308. W przypadku jego braku nale¿y przeœledziæ przechodzeniesygna³u przez: C402, R410, Q402, C336, R339.Sprawdziæ rezystor R412.5.6. Obraz kolorowy jest zaszumionya/ Do wejœcia przedwzmacniacza ICA01 podawany jest sygna³chrominancji o zbyt du¿ym poziomie. Nale¿y sprawdziæpodzespo³y bierne w torze chrominancji.b/ Nieprawid³owo ustawiony pr¹d zapisu sygna³ów chrominancjiprowadzi do pojawienia siê szumów kolorowych naodtwarzanym obrazie. Niesprawny lub Ÿle ustawiony R399mo¿e skutkowaæ brakiem zapisu obrazu lub odtwarzanyobraz bêdzie nienaturalnie blady.5.7. Odtwarzany jest obraz czarno-bia³y z kolorowymszumema/ Sprawdziæ poziom têtnieñ na n.29 IC301.b/ Sprawdziæ tranzystory QA01, QA02 i elementy ich otoczenia.5.8. Miga kolor, pasy szumuSprawdziæ czêstotliwoœæ na n.17 i 18 IC301 i w przypadkuodbiegania od wartoœci nominalnej (4.43MHz) sprawdziærezonator kwarcowy X401.6. Regulacje elektryczne6.1. Ustawianie punktu prze³¹czania g³owic• tryb pracy - odtwarzanie (PLAY),• element regulacyjny - R591,• przyrz¹dy pomiarowe - oscyloskop,• punkty pomiarowe - PT01 n.3 (CH-1), TJ396 (CH-2),• uk³ad pomiarowy - rys.6.1.Uruchomiæ odtwarzanie taœmy testowej. W uk³adzie pomiarowympokazanym na rys.6.1, przy pomocy rezystora R591uzyskaæ przebieg pokazany na oscylogramie.CH-1OSCILOSCOPECH-2TJ396PT01Rys.6.1ModulatorHorizontal: 50µs/divVertical: 0.5V/div6.5±0.5H6.5H±0.5HR591TOP VIEW54 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

Naprawy i regulacje magnetowidów Daewoo DV-F40/20D …6.2. Ustawianie poziomu sygna³u wideo w trybieE-E• tryb pracy - tryb E-E,• element regulacyjny - R395,• przyrz¹dy pomiarowe - generator sygna³u wizyjnego, oscyloskop,• punkty pomiarowe - TJ313 (CH-1), TJ395 (CH-2),• uk³ad pomiarowy - rys.6.2.Magnetowid w trybie E-E (stan mechaniki - STOP). Prze-³¹czyæ magnetowid na odbiór sygna³u z gniazda m.cz. (LINE).Do gniazda AV (VIDEO IN) podaæ sygna³ pasów kolorowychz pasem 100% bieli. Przy pomocy regulatora R395 ustawiæpoziom sygna³u 0.5±0.02V pp miêdzy poziomem impulsu synchronizacjia poziomem bieli.• przyrz¹dy pomiarowe - oscyloskop,• punkty pomiarowe - TJ396 (CH-1), TJ313 (CH-2)• uk³ad pomiarowy - rys.6.4.Uruchomiæ odtwarzanie taœmy testowej z nagranymi pasamikolorowymi. W uk³adzie pomiarowym pokazanym na rys.6.4,przy pomocy rezystora R396 ustawiæ poziom sygna³u 2.0±0.1V ppmiêdzy poziomem impulsu synchronizacji a poziomem bieli.TJ396R396IC301PB-YTJ313TOP VIEWSIGNALGENERATORTJ395IC301R395CH-1OSCILOSCOPECH-2Rys.6.4.TJ3962.0±0.1VppHorizontal: 10µs/divVertical: 0.5V/divCH-1OSCILOSCOPECH-2Rys.6.2.TJ3130.5±0.02VppHorizontal: 10µs/divVertical: 0.1V/div0.5±0.02VppTJ395TOP VIEW6.3. Ustawianie czêstotliwoœci modulatora• tryb pracy - tryb STOP,• element regulacyjny - R391,• przyrz¹dy pomiarowe - licznik czêstotliwoœci,• punkt pomiarowy - TJ391,• uk³ad pomiarowy - rys.6.3.Magnetowid w trybie STOP. Prze³¹czyæ magnetowid na odbiórsygna³u z gniazda m.cz. (LINE). Pod³¹czyæ licznik czêstotliwoœcido TJ391 i przy pomocy rezystora R391ustawiæczêstotliwoœæ 3.73±0.1MHz.6.5. Ustawianie pr¹du zapisu sygna³u luminancji• tryb pracy - zapis (REC),• element regulacyjny - R399,• przyrz¹dy pomiarowe - generator sygna³owy, oscyloskop,„czysta” taœma,• punkty pomiarowe - TJ399 (CH-1), TJ313 (CH-2)• uk³ad pomiarowy - rys.6.5.Prze³¹czyæ magnetowid na odbiór (nagrywanie) sygna³u zgniazda m.cz. (LINE). Do gniazda AV (VIDEO IN) podaæ sygna³pasów kolorowych. W³¹czyæ nagrywanie (REC). Przypomocy regulatora R399 ustawiæ poziom sygna³u 280±5mV pp .6.6. Ustawianie dewiacji modulatora FM• tryb pracy - zapis (REC),• element regulacyjny - R392,• przyrz¹dy pomiarowe - generator sygna³owy, oscyloskop,„czysta” taœma,6.4. Ustawianie poziomu wyjœciowego sygna³u wideo• tryb pracy - odtwarzanie (PLAY),• element regulacyjny - R396,REC-YR399TJ399TJ391IC301IC301R3913.73±0.1MHz+FREQUENCY-SIGNALGENERATORCH-1OSCILOSCOPECH-2TJ313280±5mVppTJ395TOP VIEWTOP VIEWRys.6.3.Rys.6.5.Horizontal: 10µs/divVertical: 0.1V/divSERWIS ELEKTRONIKI 5/2002 55

Naprawy i regulacje magnetowidów Daewoo DV-F40/20D …TJ396C111L1101110R191CH-1OSCILO-SCOPE CH-2IC301R392C122L107L108Z102IC101L103C1051 Z103 5Q101collectorCH-1OSCILOSCOPECH-2SIGNALGENERATORTJ313Rys.6.6.TOP VIEW• punkt pomiarowy - TJ396 (CH-1), TJ313 (CH-2)• uk³ad pomiarowy - rys.6.6.Prze³¹czyæ magnetowid na nagrywanie sygna³u z gniazdam.cz. Do gniazda AV (VIDEO IN) podaæ sygna³ pasów kolorowychz pasem 100% bieli. W³¹czyæ nagrywanie na kilka minut,po czym cofn¹æ taœmê i odtworzyæ nagrany sygna³. W trakcieodtwarzania sprawdziæ poziom sygna³u luminancji, który powinienwynosiæ 2.0±0.2V pp . Jeœli zmierzony poziom sygna³u luminancjiodbiega od wartoœci nominalnej przeprowadziæ niedu¿¹korektê poziomu przy pomocy regulatora R392. Nagraæ ponowniekilkuminutowy fragment sygna³u, odtworzyæ go i skontrolowaæpoziom sygna³u luminancji. Czynnoœci te powtarzaæ do czasuuzyskania nominalnego poziomu sygna³u luminancji.6.7. Ustawianie pr¹du podk³adu g³owicy audio• tryb pracy - zapis (REC),• element regulacyjny - R292,• przyrz¹dy pomiarowe - generator sygna³owy, oscyloskop,„czysta” taœma,• punkt pomiarowy - wyprowadzenia g³owicy AUDIO,• uk³ad pomiarowy - rys.6.7.Prze³¹czyæ magnetowid na odbiór (nagrywanie) sygna³u zgniazda m.cz. (LINE). Do gniazda AV (AUDIO IN) nie podawaæ¿adnego sygna³u. Pod³¹czyæ miernik poziomu sygna³u audio. Domagnetowidu w³o¿yæ czyst¹ taœmê i w³¹czyæ nagrywanie w trybieSP. Przy pomocy regulatora R292 ustawiæ poziom 3.0mV rms .S/N : 97P650031AC112Q102Rys.6.8.2032.4MHz11 H101 8#8#6 #7Q101L101GND+12V32.4MHz OSC.OUTSIGNAL GEN.GNDPOWERSUPPLY7.2. Regulacja obwodu ARCz (AFT)Do wyprowadzenia 2 z³¹cza H101 modu³u p.cz. (IF) pod-³¹czyæ uk³ad (TEST CIRCUIT) pokazany na rys. 6.9. Do z³¹czaH101 modu³u p.cz. (IF) doprowadziæ napiêcie +12V (+12- wypr.6, masa - 7). Z generatora sygna³owego podaæ na 8 wypr.H101 sygna³ noœnej o czêstotliwoœci 38.9MHz i poziomie80dBµV, zmodulowany amplitudowo sygna³em fm=15625kHz,z g³êbokoœci¹ 30%. Sondê oscyloskopu pod³¹czyæ do punktu„A”. Przy pomocy cewki L110 uzyskaæ w punkcie „A” napiêcie2.3V±0.15V.7.3. Ustawianie napiêcia ARW (AGC)Do z³¹cza H101 modu³u p.cz. (IF) doprowadziæ napiêcie+12V (+12 - wypr.6, masa - 7). Z generatora sygna³owegopodaæ na 8 wypr. H101 sygna³ noœnej o czêstotliwoœci 38.9MHzi poziomie 98dBµV, zmodulowany amplitudowo sygna³emfm=15625kHz, z g³êbokoœci¹ 30%. Sondê oscyloskopu pod-³¹czyæ do wypr.1 z³¹cza H101. Przy pomocy rezystora R191uzyskaæ napiêcie 6.0±0.2V.#7#6#8#7AUDIO LEVEL METERC111L1101110R191Carrier: 38.9MHz (B/G)80dBµV3.0mVrmsR2927. Strojenie modu³u p.cz.TOP VIEWA/CHEADTP2(-)TP2(+)7.1. Strojenie pu³apki 32.4MHzDo z³¹cza H101 modu³u p.cz. (IF) doprowadziæ napiêcie+12V (+12 - wypr.6, masa - 7). Z generatora sygna³owegopodaæ na 8 wypr. H101 sygna³ o czêstotliwoœci 32.4MHz. Dokolektora Q101 pod³¹czyæ sondê oscyloskopu. Reguluj¹c cewk¹L101 doprowadziæ do minimum sygna³u. Uk³ad pomiarowypokazano na rys.6.8.+ -Rys.6.7.C122L1082.3V±0.15VS/N : 97P650031AC112POWERSUPPLYQ10220IC10132.4MHz1C1051 H101 8#2+12VGND#6#6#7Rys.6.9.L103#8#71 Z103 5Q101L101TESTCIRCUIT#8#7#20.47µ50VOUTSIGNAL GEN.GND0.01µVCC+12VCH-1OSCILOSCOPECH-243k33k"A"22k}56 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2002

SERWIS ELEKTRONIKI6/2002 Czerwiec 2002 NR 76Od RedakcjiZ problemem wirusów zetkn¹³ siê ju¿ prawdopodobnie ka¿-dy posiadacz komputera. Je¿eli nie by³ to kontakt bezpoœredni,np. znalezienie wirusa we w³asnym sprzêcie, to z pewnoœci¹ ka¿-dy coœ s³ysza³ lub czyta³ na ten temat. Do wirusów do³¹czy³y ostatniorobale i konie trojañskie. Nie wnikaj¹c w ró¿nice miêdzy nimi,ogólnie mo¿na powiedzieæ, ¿e wszystkie maj¹ na celu zak³ócenienormalnego korzystania z komputera. Niektóre s¹ z³oœliwe i niszcz¹pliki lub nawet ca³e dyski, a niektóre ograniczaj¹ siê do wyœwietlaniahumorystycznych komunikatów lub generacji dŸwiêków.Niezale¿nie od tego jakie jest dzia³anie wirusa, nikt nie chceu siebie takiego nieproszonego „goœcia”.Jedn¹ z dróg rozpowszechniania siê wirusów jest poczta elektroniczna.Piszemy coraz wiêcej, wiêc i wirusy rozprzestrzeniaj¹siê coraz ³atwiej. Nie do koñca skuteczne s¹ programy antywirusowe,skanery poczty czy programy ochronne. Wirusy przenosz¹siê z jednego komputera na drugi bez wiedzy i poza kontrol¹ u¿ytkownika,np. rozsy³aj¹ siê pod wszystkie adresy znalezione wskrzynce pocztowej. W celu uwiarygodnienia takich informacjiwirus nadaje im nawet tytu³y, czego nie czyni¹ czasami sami u¿ytkownicyprogramów pocztowych, mimo ¿e wiêkszoœæ programówpyta, czy wys³aæ wiadomoœæ bez tytu³u. Przestrzeganie pewnychprostych zasad, na pewno przyczyni siê do utrudnienia drogi wirusom.Dlatego okreœlajmy nadawców imieniem i nazwiskiemb¹dŸ nazw¹ firmy i opatrujmy wiadomoœæ tytu³em, który odzwierciedlatreœæ przesy³anych informacji. Niektórzy w ogóle nie czytaj¹emaili bez tytu³u i kasuj¹ je bez ¿adnych skrupu³ów. Nara¿aj¹siê na ryzyko utraty informacji, która by³a dla nich przeznaczona,ale jest to z pewnoœci¹ lepsze ni¿ unieruchomienie komputera.Problem ten jest szczególnie istotny tam, gdzie korespondencjijest sporo, a ustalenie listy osób koresponduj¹cych wrêczniemo¿liwe. Tak na marginesie: warto trochê poczytaæ o wirusach,ich odmianach i sposobie dzia³ania - to z pewnoœci¹ pozwoliograniczyæ ich dzia³anie.Dodatkowa wk³adka do numeru 6/2002:Monitor MAG MX21F (I cz. - ark. 1÷4) - 4 × A2,Odtwarzacz CD Sony CDP-250 - 1× A2,OTVC Sony KV2764EC chassis PE3 - 3 × A2,VCR Akai VS-G740EOH-D, VS-G745EA-D/EK-N/EOH-D,VS-G746EK-N, VS-G755EOH-N, VS-G757EOG-D,VS-G855EA-D/EDG/EK-N/EOH-D, VS-G856EOH-DN,VS-G858EOG-VD (I cz. - ark. 1÷4) - 4 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciTOPSwitche–GX - opis funkcjonalnyi typowe aplikacje (cz.2) .................................................. 6Chassis Z7 firmy Panasonic (cz.2 - ost.) ...................... 12Opis monitora Mag MX21F (cz.1) ................................. 15Opis uk³adu TDA9143 firmy Philips............................... 19Porady serwisowe ......................................................... 22- odbiorniki telewizyjne ............................................... 22- audio ......................................................................... 28- odbiorniki satelitarne ................................................ 28- magnetowidy ............................................................ 29- monitory .................................................................... 30BU... - wysokonapiêciowe tranzystoryw uk³adach odchylania (cz.4) .................................. 31, 34Schemat ideowy odbiornika SAT Grundig STR7100 .... 32Odbiorniki SAT Alba Prosat P500, SAT500,STL5000, SR5000 ......................................................... 35Wymiana kineskopu lub trafopowielaczaw odbiornikach z chassis TX91G .................................. 39Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ PanasonicKX-T2395 (cz.2-ost.) ..................................................... 41Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980- opis i naprawy (cz.1) ................................................... 46Przegl¹d chassis stosowanych w OTV firmyBlaupunkt oraz ich odpowiedniki firmy Grundig ............ 52Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 54Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Zestaw audio Pioneer XR-P470C - 4 × A2.Internet: www.serwis-elektroniki.com.plRedakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeTOPSwitche–GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacje (cz.2)Karol Œwierc4. Opis dzia³ania uk³adów TOPSwitch-GXPodstawa dzia³ania elementu w charakterze stabilizatoranapiêæ wyjœciowych polega na przetwarzaniu informacji wejœciowejw postaci pr¹du wyprowadzenia control na wspó³czynnikwype³nienia kluczowania wysokonapiêciowego tranzystoratypu MOS, pracuj¹cego w konfiguracji „otwarty dren”. W „normalnych”warunkach pracy wspó³czynnik wype³nienia malejeliniowo ze wzrostem pr¹du wyprowadzenia steruj¹cego. „Normalne”warunki pracy nale¿y rozumieæ w ten sposób, ¿e punktpracy zasilacza powinien byæ umiejscowiony na tym zboczu.Tê charakterystykê, jak równie¿ zale¿noœæ czêstotliwoœcikluczowania od pr¹du wyprowadzenia steruj¹cego C oraz wyprowadzeniaL przedstawiono na rysunku 3.Schemat struktury wewnêtrznej uk³adu przedstawiono narysunku 4a. Struktura TOPSwitcha-GX w obudowie P i G jestw zasadzie identyczna, drobne ró¿nice polegaj¹ na braku wyprowadzeniaF i zast¹pieniu wyprowadzeñ L i X jednym – M,przedstawiono to na uproszczonym rysunku 4b.4.1. Dzia³anie obwodów zwi¹zanych z wyprowadzeniemcontrolWyprowadzenie to stanowi niskoimpedancyjny „wêze³” obwodu,zdolny do przyjêcia (i rozró¿nienia) pr¹du zasilania ipr¹du ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Do separacji pr¹dusygna³uod pr¹du zasilania s³u¿y „regulator bocznikuj¹cy”(patrz rys.4 – shunt regulator), bêd¹cy równoczeœnie wzmacniaczemb³êdu (error amplifier).Napiêcie doprowadzone do wyprowadzenia control jestŸród³em zasilaj¹cym wszystkie obwody uk³adu steruj¹cegowraz z driverem bramki tranzystora MOSFET.a)b)Wspó³czynnik wype³nienia [%]Czêstotliwoœæ [kHz]78381013230Auto-restartTOP242/5 1.6 2.0TOP246/9 2.2 2.6Auto-restartI CD1I CD1IBI = 190 µALI BI = 190 µALW obudowie PiG:ILTo zbocze okreœlawzmocnienie modulatora PWMI C (mA)I = 125µALI = 125 µALI

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeCCONTROLMMULITI--FUNCTIONBRAKFXLCURRENTLIMITADJUSTKomparator 1V- BRAK1VSTOPLOGICDDRAINSSOURCERys.4b.Ró¿nice w strukturze wewnêtrznej TOPSwitcha-GX wobudowie P (DIP-8) i G (SMD-8) wzglêdem Y (TO-220).Na wyprowadzeniu tym wymagane jest stosowanie zewnêtrznegokondensatora. Stosunkowo du¿a pojemnoœæ jestpotrzebna dla zapewnienia niezak³óconego i odpowiedniejwartoœci pr¹du bramki MOSFET-a. Pojemnoœæ istniej¹ca nawyprowadzeniu control wyznacza równie¿ czêstotliwoœæ pracyuk³adu automatycznego restart’u, a co najistotniejsze maznacz¹cy wp³yw (w niektórych aplikacjach decyduj¹cy wp³yw)na charakterystykê ca³ej pêtli sprzê¿enia zwrotnego, a tym samymna stabilnoœæ pracy uk³adu zasilacza.Na fakt ten nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê gdy¿ mo¿e onmieæ czasem przykre nastêpstwa w pracach serwisowych.Oszczêdnoœæ konstrukcji polegaj¹ca na ograniczeniu dominimum iloœci wyprowadzeñ uk³adu, komplikuje nieco problemzapewnienia w³aœciwych warunków sta³opr¹dowych pracyuk³adu z równoczeœnie optymalnie zaprojektowan¹ charakterystyk¹pêtli sprzê¿enia zwrotnego. Aczkolwiek od stronyuk³adowej problem sprowadza siê do separacji kondensatoradu¿ej pojemnoœci odpowiednim rezystorem oraz zastosowaniaodpowiedniego, równolegle po³¹czonego kondensatora niewielkiejpojemnoœci kszta³tuj¹cego charakterystykê pêtli, wartona te elementy zwróciæ szczególna uwagê.Z uwagi na du¿y zakres uzyskiwanych mocy i bogat¹ gamêaplikacji, w razie problemów z niestabilnoœci¹ uk³adu wartouwagê zwróciæ przede wszystkim na elementy „powieszone”na wyprowadzeniu C. Przyk³adowo katalog zaleca(lub nakazuje) montowanie kondensatora bypass jak najbli¿ejwyprowadzeñ S i C, a wiêc w przypadku wymiany tegokondensatora wlutowanie go na „d³ugich nogach” (co czêstosiê praktykuje) mo¿e byæ powodem sporych niespodzianek,a ustalenie ich Ÿród³a - przyczyny bardzo k³opotliwe.Wracaj¹c do opisu dzia³ania struktury TOPSwitcha-GX, poprzy³o¿eniu napiêcia do drenu (D) zostaje uruchomione Ÿród³opr¹dowe I START , a wysterowanie bramki tranzystora wykonawczegozablokowane. Pobór pr¹du przez strukturê wewnêtrzn¹jest wtedy niewielki (szczegó³y by³y opisane w artykulepoœwiêconym TOPSwitchom standardowym), a wiêc pr¹demtym ³adowany jest kondensator bypassu. Kiedy napiêcie na nimosi¹gnie wartoœæ oko³o 5.8V uruchamiane s¹ uk³ady steruj¹cei rozpoczyna siê „wolny start”. Jego dzia³anie sprowadza siêdo stopniowego zwiêkszania wspó³czynnika wype³nienia, odwartoœci zerowej do wartoœci wyznaczonej przez warunki pêtlisprzê¿enia zwrotnego. Wolny start liczony od wartoœci zerowejPWM do maksymalnej (wyznaczonej pr¹dem wyprowadzeniaL) trwa oko³o 10 milisekund. Jeœli w tym czasie niezostanie doprowadzony pr¹d do wyprowadzenia C, Ÿród³o pr¹dustartowego zostanie wy³¹czone i kondensator bypass’u bêdzieroz³adowywany. Zbocze opadaj¹ce jest jednoznacznie wyznaczonepojemnoœci¹ tego kondensatora i wartoœci¹ pr¹du pobieranegoprzez uk³ady steruj¹ce TOPSwitcha-GX. Jeœli uk³adzasilacza zaprojektowany jest poprawnie oraz nie wystêpuj¹¿adne warunki awaryjne, jak na przyk³ad otwarcie pêtli lubzwarcie na wyjœciu zasilacza, pêtla zostanie zamkniêta zanimnapiêcie na wyprowadzeniu control spadnie do wartoœci 4.8Vi uk³ad przejdzie do trybu „pracy normalnej” (Normal Operation).Te warunki wyznacza blok oznaczony na schemacie blokowym(rys.4a) Internal UV Comparator (UV - UnderVoltage).Jeœli pr¹d doprowadzony do wyprowadzenia C (z zewnêtrznegouk³adu zasilania-sprzê¿enia zwrotnego) do³aduje kondensatorbypass’u ponownie do wartoœci 5.8V, nadwy¿ka pr¹duponad wartoœæ pobieran¹ przez uk³ady steruj¹ce zostanie przejêtaprzez „regulator bocznikuj¹cy” (oznaczony na rys.4a shuntregulator) i ta czêœæ pr¹du stanowi sygna³ sprzê¿enia zwrotnego.Pr¹d ten w ca³oœci p³ynie przez rezystor R E i po odfiltrowaniuprzez dolnoprzepustowy filtr RC steruje komparatoremPWM. Zamyka w ten sposób pêtlê regulacyjn¹.Zasilacz z TOPSwitchem-GX mo¿e pracowaæ podobnie jakz TOPSwitchem II w trybie stabilizacji z wykorzystaniem uzwojeniapomocniczego po stronie „gor¹cej” przetwornicy, jak i wtrybie faktycznej kontroli napiêcia wyjœciowego z izolacj¹ naœcie¿ce sprzê¿enia zwrotnego. „Regulator bocznikuj¹cy” mama³¹, ale skoñczon¹ impedancjê wejœciow¹, co zaznaczono naschemacie blokowym jako Z C . Impedancja ta ma decyduj¹cywp³yw na wzmocnienie wzmacniacza b³êdu w przypadku pracyzasilacza w pierwszym z wymienionych trybów. Równoczeœnieimpedancja Z C ³¹cznie z pojemnoœci¹ zewnêtrzn¹ widzian¹na wyprowadzeniu C stanowi dominuj¹cy biegun charakterystykipêtli sprzê¿enia zwrotnego, co potwierdza zamieszczonewczeœniej dygresje na temat wp³ywu tych elementów nastabilnoœæ pracy uk³adu zasilacza.Jeœli w wyniku sytuacji awaryjnej, któr¹ najczêœciej bywaprzerwa (otwarcie) pêtli sprzê¿enia zwrotnego lub zwarcie stronywtórnej zasilacza, wejœcie C nie „otrzyma” pr¹du z zewnêtrznegoŸród³a, kondensator pod³¹czony do tego wyprowadzenia roz-³aduje siê do poziomu 4.8V. Po osi¹gniêciu tego progu zostajeuruchomiony uk³ad autorestart. Jego dzia³anie polega na tym,¿e: tranzystor wyjœciowy zostaje zablokowany, uk³ad steruj¹cyzostaje prze³¹czony w tryb niskiego poboru pr¹du (standby), zostajew³¹czone wysokonapiêciowe Ÿród³o pr¹dowe, a wiêc zewnêtrznykondensator bypass’u ponownie siê ³aduje. Poprzezpracê z histerez¹ undervoltage comparatora napiêcie V C utrzymywanejest w „oknie” miêdzy 4.8 i 5.8V. Cykle ³adowania-roz-³adowania s¹ zliczane przez licznik „modulo 8”. Próby startuuk³adu podejmowane s¹ przy stanie licznika „po przepe³nienieniu”,co jest zaznaczone na rysunku 5 jako S0. Takie rozwi¹zanieuk³adu autorestartu ogranicza w znacz¹cy sposób moc wydzielan¹na TOPSwitchu w warunkach takiej „nienormalnej” pracy.Efektywny wspó³czynnik kluczowania tranzystorem wyjœciowymwynosi wtedy oko³o 4%. Dziêki temu czas autorestartu nie musibyæ limitowany i zasilacz podejmuje normaln¹ pracê po zanikusytuacji awaryjnej, czyli po odzyskaniu warunków poprawnejpracy przez pêtlê sprzê¿enia zwrotnego. Przebieg tej proceduryprzedstawiono na rysunku 5.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 7

~~~~~~~~~~~TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeZ istotnych informacji zwi¹zanychz wyprowadzeniem control nale¿y dodaæ,¿e napiêcie na nim nie mo¿e przekroczyæwartoœci 9V, ani -0.3V (poni-¿ej source). Równie¿ doprowadzeniepr¹du o wartoœci wiêkszej ni¿ 100mAmo¿e skutkowaæ uszkodzeniem TOP-Switcha.4.2. Oscylator, czêstotliwoœækluczowania uk³aduOscylator pracuje w oparciu o wewnêtrznykondensator, który jest ³adowanyi roz³adowywany miêdzy dwomaprogami napiêæ. Takie rozwi¹zanie powoduje,¿e w naturalny sposób przebiegiemwyjœciowym generatora jest przebiegtrójk¹tny u¿yteczny dla pracy modulatoraszerokoœci impulsów PWMV UVV LINE0VV C0VV DRAIN0VV OUT0V(wyjœcie SAW). Uk³ad generatora ma równie¿ drugie wyjœcieoznaczone na schemacie blokowym CLOCK. Jest to wyjœcie krótkichimpulsów pokrywaj¹cych siê w czasie z rozpoczêciem opadaj¹cegozbocza przebiegu SAW. Przebieg ten jest u¿ywany doustawiania (na pocz¹tku ka¿dego cyklu) przerzutnika oznaczonegona rys.4a jako P1. Jest to g³ówny przerzutnik modulatoraszerokoœci impulsów, zerowany z komparatora PWM. BramkaB1 pe³ni funkcjê sumy logicznej, na której jest sumowany sygna³pochodz¹cy z uk³adu ograniczenia pr¹dowego.Czêstotliwoœæ pracy oscylatora zosta³a ustalona na 132kHzdrog¹ kompromisu. Taka wartoœæ wymaga stosowania dobrychrdzeni do budowy transformatora, pozwala jednak zminimalizowaæjego wielkoœæ. Równoczeœnie podstawowa czêstotliwoœæ zak³óceñEMI le¿y poni¿ej 150kHz, powy¿ej której staj¹ siê ostrzejszewymagania dla spe³nienia odpowiednich norm. U¿ycie dodatkowegowyprowadzenia F (zwarcie go z C) obni¿a czêstotliwoœægeneratora do po³owy, a wiêc do 66kHz. Praca z obni¿on¹czêstotliwoœci¹ preferowana jest w wielu aplikacjach, jak na przyk³adczu³e na zak³ócenia aplikacje „wideo”. S¹ jednak i inne powodyobni¿ania czêstotliwoœci kluczowania przetwornicy, np. dlazwiêkszenia sprawnoœci zasilacza w trybie ma³ego obci¹¿enia, awiêc w trybach standby, w których wiele urz¹dzeñ pozostaje„wiecznie” gdy¿ nie posiadaj¹ wy³¹cznika sieciowego. Jak przedstawionona rys.6c jest mo¿liwa prosta aplikacja TOPSwitcha-GX do pracy z czêstotliwoœci¹ podstawow¹ w trybie ON i z „po-³ówkow¹” w trybie standby. Dla czêstotliwoœci 132kHz wyprowadzenieF nale¿y zewrzeæ z S, czyli zwykle z mas¹, a wiêc wejœcieF nale¿y traktowaæ jako wejœcie cyfrowe, w sensie – dwustanowe(o napiêciu progowym oko³o 2.9V).Badania wykaza³y, ¿e poziom zak³óceñ elektromagnetycznychobni¿a siê jeœli zastosowaæ swoistego rodzaju modulacjêczêstotliwoœci kluczowania przetwornicy. Taki mechanizm zosta³zaimplementowany w strukturze TOPSwitchy-GX. Jest onnazywany frequency jittering co nale¿y t³umaczyæ „dr¿enie czêstotliwoœci”.Dok³adnie jak to wygl¹da przedstawia rysunek 7.Czêstotliwoœæ kluczowania nie jest sta³a, 132kHz to czêstotliwoœæœrednia. Jest ona liniowo zmieniana o ±4kHz z okresempowtarzania 4 milisekund, a wiêc jest modulowana czêstotliwoœci¹250Hz. Uzyskany dziêki temu „zysk” w zmniejszeniuEMI przedstawia rysunek 8. „Zysk” ten nale¿y t³umaczyæswoistego rodzaju rozmyciem widma zak³óceñ.S7S0 S1 S2 S6 S7 S0 S1 S2 S6 S7 S0 S1 S2 S6 S7 S7 5.8 V4.8 VUwaga : S0÷S7 - oznacza strony licznika autorestart’u~ ~1 2 3 2 4w³¹czenie pracaautorestartpraca wy³¹czenie zasilaniazasilania „normalna”„normalna”Rys.5. Typowe przebiegi napiêæ w zasilaczu z uk³adem TOPSwitch-GX,gdzie: VLINE- napiêcie wejœciowe, VDRAIN- napiêcie wyprowadzeniadren, VC- napiêcie na wyprowadzeniu C, VUV- napiêciewewnêtrzne bloku undervoltage.a) b)+ +DWejœciowenapiêcieDCS F S F- -WejœciowenapiêcieDCCONTROLc)+-DSCCONTROLR HF20kFWejœciowenapiêcieDCC47kQ S1nFDCONTROLTranzystor Qs mo¿ebyæ wyjœciem transoptoraSTANDBYRys.6. Typowe wykorzystanie wyprowadzenia F.a) praca przetwornicy z czêstotliwoœci¹ 132kHz,b) praca przetwornicy z czêstotliwoœci¹„po³ówkow¹” (66kHz),c) prosta implementacja pracy zasilaczazczêstotliwoœci¹ „pe³n¹” w stanie ON i zczêstotliwoœci¹ „po³ówkow¹” w stanie standby.CzêstotliwoœækluczowanaV DRAIN136kHz128kHz4msCCzasRys.7. Modulacja czêstotliwoœci kluczowania przetwornicy(V DRAIN - idealizowany przebieg napiêcia nadrenie TOPSwitcha-GX).8 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeAmplituda [dBµV]Amplituda [dBµV]80706050403020100-10-200.1580706050403020100-10-200.15TOPSwitch-II (no jitter)1TOPSwitch-GX (with jitter)1EN55022B (QP)EN55022B (AV)10 30Czêstotliwoœæ [MHz]EN55022B (QP)EN55022B (AV)10 30Czêstotliwoœæ [MHz]Rys.8. Widmo zak³óceñ elektromagnetycznych - EMI.a) TOPSwitch II bez funkcji modulacji jitter(f = 100kHz),b) TOPSwitch-GX z funkcj¹ jitter (f = 132 ±4kHz).4.3. Modulator PWM i maksymalny wspó³czynnikjego wype³nieniaCharakterystykê pracy modulatora PWM mo¿na odczytaæz wykresu pokazanego na rysunku 3. Istotne zasady jego sterowaniazosta³y opisane w punkcie 4.1 (rys.4a). Elementy R1 iC1 zastosowane w tym torze (sterowania) stanowi¹ filtr o 3-dBczêstotliwoœci granicznej równej 7kHz. Jego istnienie zapobiegaprzedostawaniu siê zak³óceñ o czêstotliwoœci kluczowaniauk³adu zasilacza do uk³adu steruj¹cego modulatorem PWM.Takie „fa³szywe” sprzê¿enie zwrotne mog³oby powodowaæ niestabiln¹pracê przetwornicy, a kszta³towanie charakterystykipêtli by³oby „bez skutku”.Odfiltrowany sygna³ napiêciowy w postaci spadku napiêciana rezystorze R E jest porównywany (komparowany) z przebiegiempi³y (SAW) z generatora, daj¹c ju¿ na wyjœciu komparatoraprzebieg o modulowanej szerokoœci impulsów, choæw³aœciwym przebiegiem wykonawczym jest wyjœcie przerzutnikaP1. Przebieg wyjœciowy komparatora PWM (przy brakuobecnoœci sygna³u ograniczenia pr¹dowego) zeruje bowiem tenprzerzutnik, tym samym wy³¹czaj¹c MOSFET-a. Zauwa¿my,¿e musi byæ dostarczany okreœlony minimalny pr¹d do wyprowadzeniaC zanim wspó³czynnik wype³nienia zacznie siê zmieniaæ,co potwierdza charakterystyka z rysunku 3. Maksymalnawartoœæ wspó³czynnika DC (Duty Cycle) w TOPSwitchach-GXzosta³a ustalona na 78% jednak¿e poprzez u¿ycie dodatkowegowyprowadzenia (L lub M) mo¿na wp³ywaæ na tê wartoœæ wzakresie 78÷38%, poprzez proste pod³¹czenie rezystora odpowiedniejwartoœci z wyprowadzenia L (w obudowie P i G – M)do linii zasilania wyprostowanej sieci. W tak prosty sposóbuzyskano kompensacjê typu feed forward.Tego typu kompensacji (feed forward) nale¿y siê parê s³ówwyjaœnienia. Stabilizacja (napiêæ wyjœciowych) w oparciu opêtlê ujemnego sprzê¿enia (feed back) jest skuteczna, powszechnai nieodzowna, jednak jej dzia³anie na stabilizacjêwyjœcia od wartoœci napiêcia na wejœciu mo¿na upraszczaj¹cnieco opisaæ tak:Napiêcie wejœciowe wzrasta - napiêcie wyjœciowe wzrastaza nim - pêtla sprzê¿enia zwrotnego informuje o tym uk³adkontroli i wykonawczy (tu PWM) - w wyniku tego napiêcie nawyjœciu wraca do swojej pierwotnej wartoœci, a œciœlej te¿ wzrasta,ale du¿o mniej ni¿ wzros³o wejœcie. Jak uk³ad kontroli(sprzê¿enia zwrotnego) zareaguje za wolno (to oznacza woln¹charakterystykê mówi¹c obrazowo, a „dominuj¹cy biegun” po-³o¿ony na niskiej czêstotliwoœci granicznej, mówi¹c „naukowo”),to na wyjœciu powstanie przepiêcie (w wyniku wzrostunapiêcia wejœciowego) s³abo t³umione przez stabilizuj¹c¹ pêtlêujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Jeœli pêtla zareaguje „zaszybko”, uk³ad mo¿e siê wzbudziæ, zamiast napiêcia sta³egona wyjœciu bêdzie swoistego rodzaju generatorem. Jak wzmocnieniew pêtli bêdzie za ma³e, stabilizacja bêdzie „kiepska”,natomiast jeœli bêdzie za du¿e - uk³ad wzbudzi siê podobniejak przy „s³abym” biegunie.Poczynione uproszczone rozumowanie daje tylko pewienobraz sytuacji dzia³ania uk³adu ze sprzê¿eniem zwrotnym(ujemnym). Tak czy inaczej nic lepszego od ujemnego sprzê-¿enia zwrotnego (feedback) nie wymyœlono, jednak jego dzia-³anie mo¿na wspomóc uk³adem (chcia³oby siê powiedzieæ pêtl¹,ale to nie pêtla) dzia³aj¹cym nie „do ty³u” ale „do przodu”i tak nale¿y t³umaczyæ feed forward. „Pêtla” feed forward sama„sprawy” nie za³atwi, ale sama pêtla feed back z zasady dopuszczaprzenikanie wp³ywu parametru wejœciowego na wyjœcie(tu po prostu napiêcia wejœciowego na wyjœcie).Napiêcie wejœciowe (w przetwornicach zasilanych z sieci)jest z regu³y silnie têtni¹ce, a wiêc zawsze jakieœ têtnienia przedostan¹siê na wyjœcie. Wspomo¿enie pracy uk³adu ze sprzê-¿eniem zwrotnym przez kompensacjê typu feed forward mo¿eje zredukowaæ niemal do zera. I taka jest zasadnicza idea idzia³anie wp³ywu pr¹du wyprowadzenia L (lub M) na maksymaln¹wartoœæ DC (Duty Cycle).Opis ten warto skonfrontowaæ z charakterystyk¹ prezentowan¹na rysunku 3 oraz na rysunku 10.Charakterystykê modulatora PWM w zakresie stabilizacjinapiêæ zasilacza okreœla jego nachylenie. Jest ono wiêksze ni¿w TOPSwitchach standardowych i wynosi –23%/mA.4.4. Redukcja czêstotliwoœci przy ma³ym obci¹¿eniuzasilaczaFunkcja redukcji czêstotliwoœci w TOPSwitchach-GX zosta³azaimplementowana dla utrzymania du¿ej sprawnoœci uk³aduw warunkach szczególnie ma³ego obci¹¿enia. Jak mo¿naodczytaæ z rysunku 3b czêstotliwoœæ zaczyna maleæ gdy wspó³czynnikwype³nienia PWM osi¹gnie wartoœæ 10%. Do tego momentuzasilacz pracuje ze sta³¹ czêstotliwoœci¹ kluczowania.Spadek czêstotliwoœci powy¿ej tego punktu jest doœæ gwa³townyi dla podstawowej czêstotliwoœci kluczowania osi¹ga30kHz, dla half frequency - 15kHz. W tym zakresie pracy (spad-SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 9

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeku czêstotliwoœci) duty cycle maleje nadal, choæ z mniejszymnachyleniem, osi¹gaj¹c wartoœæ graniczn¹ równ¹ zeru. Takacharakterystyka pracy zapewnia du¿¹ sprawnoœæ (ma³e stratymocy zwi¹zane z kluczowaniem) w ca³ym zakresie obci¹¿eñ ibezpieczn¹ pracê zasilacza bez obci¹¿enia. Ponadto zapewnionajest stabilna charakterystyka regulacji i ma³e têtnienia napiêæwyjœciowych zasilacza.4.5. Wzmacniacz b³êduW zakresie charakterystyki wzmocnienia informacji o b³êdziewartoœci wyjœciowej napiêcia wzglêdem wartoœci zadanej,nale¿y rozró¿niæ dwa przypadki zwi¹zane z trybem pracy TOP-Switcha: z kontrol¹ napiêcia po stronie pierwotnej i wtórnej.W pierwszym przypadku stanowi j¹ uk³ad oznaczony naschemacie blokowym shunt regulator / error amplifier. Napiêcieodniesienia podawane na wejœcie nieodwracaj¹ce wzmacniaczaoperacyjnego pochodzi ze skompensowanego termicznieŸród³a. Jak wspomniano w punkcie 4.1 o wzmocnieniu tegostopnia decyduje nie tyle wzmocnienie zaznaczonego na rys.4awzmacniacza, co impedancja dynamiczna wejœcia control. Jestona ma³a i typowe wartoœci to 15R (od 10R do 22R). Napiêciemodniesienia dla trybu regulacji po stronie pierwotnej jestwspomniane napiêcie U ref , które wymusza aby (w warunkachpoprawnej regulacji) ta sama wartoœæ panowa³a na wejœciu Cuk³adu.W trybie pracy z kontrol¹ napiêcia po stronie wtórnej zasilaczao wzmocnieniu w zakresie informacji o b³êdzie, jak i otransmitancji ca³ej pêtli sprzê¿enia zwrotnego decyduje wiêcejczynników. Nale¿y uwzglêdniæ charakterystykê elementureferencyjnego (którym w aplikacji TOPSwitcha jest zwykleuk³ad TL431), jego punkt pracy, charakterystykê elementu izoluj¹cego(zwykle transoptor) oraz sposób jego sprzê¿enia zTOPSwitchem. W ogólnoœci nie jest mo¿liwe ustalenie parametróww zakresie wzmocnienia b³êdu na podstawie danychuk³adu TOPSwitch-GX i zwykle w takich aplikacjach TOP-Switch w tym zakresie ma „najmniej do powoedzenia”.4.6. Ograniczenie pr¹doweFunkcja ta wystêpowa³a ju¿ w TOPSwitchach standardowych,jednak tutaj parametr ten ma mniejsze rozrzuty i wspó³czynniktemperaturowy oraz istnieje mo¿liwoœæ precyzyjnegozewnêtrznego programowania wartoœci ograniczenia pr¹dowego.Warto równie¿ zwróciæ uwagê, ¿e ograniczenie pr¹dowejest typu cycle-by-cycle tzn. reaguje na wartoœæ chwilow¹ wka¿dym cyklu kluczowania przetwornicy. Rezystancj¹ kontroluj¹c¹pr¹d uzwojenia pierwotnego transformatora jest rezystancjaw³¹czonego kana³u MOSFET-a. Tak mo¿na próbkowaniepr¹du wykonaæ z wykorzystaniem klucza w postaci tranzystorapolowego, w przeciwieñstwie do bipolarnego, z uwagina subteln¹ ró¿nicê w charakterystyce pr¹dowo-napiêciowejw pobli¿u nasycenia. Uk³adem kontroli w tym zakresie jestwzmacniacz operacyjny oznaczony na schemacie blokowymcurrent limit comparator, a napiêcie odniesienia pochodzi z„bloczku” current limit adjust. Bramka B2 dezaktywuje dzia-³anie uk³adu na krótki czas po w³¹czeniu MOSFET-a, co eliminujekoniecznoœæ stosowania zewnêtrznych uk³adów zabezpieczeniaprzed reakcj¹ ograniczenia pr¹dowego na impulsypowodowane pojemnoœciami rozproszenia transformatora orazw³asnoœciami dynamicznymi diod po stronie wtórnej przetwornicy.Napiêcie odniesienia podawane na wejœcie odwracaj¹cewzmacniacza W2 ma tak¹ charakterystykê temperaturow¹, abykompensowaæ wp³yw temperatury na rezystancjê kana³u tranzystorapolowego, co czyni niemal p³ask¹ ca³¹ charakterystykêuk³adu w funkcji temperatury.Maksymalna wartoœæ pr¹du tranzystora, przy którym zadzia-³a ograniczenie jest ustalona wewnêtrznie i zale¿y od konkretnegotypu (numeru seryjnego) uk³adu. Rozpiêtoœæ jest znaczna: dlaTOP242 jest to oko³o 0.5A, dla TOP249 a¿ 5.5A. Parametr tenjest bezpoœrednio zwi¹zany z rezystancj¹ R DS(ON) , która wynosiodpowiednio: oko³o 15R dla TOP242 i niewiele ponad 2R dlaTOP249. Nale¿y tu dodaæ, ¿e rezystancja w³¹czonego kana³u tranzystorapolowego wykazuje doœæ siln¹ zale¿noœæ od temperatury.Z przytaczania dok³adnych danych w niniejszym artykule zrezygnowano.Wystarczy mieæ na uwadze, ¿e w zakresie temperatur25÷100°C jest to zmiana rzêdu 60÷70%.Programowanie wartoœci I ogr polega na wp³ywaniu na tenparametr w zakresie 100÷30%. Odpowiedni wspó³czynnikuzale¿niony jest od pr¹du pobieranego z wyprowadzenia X(lub M), co w najprostszej aplikacji sprowadza siê do zastosowaniaodpowiedniego rezystora na tym wyprowadzeniu. Poprzezzastosowanie uk³adu nieco bardziej rozbudowanego (wnajprostszym przypadku drugiego dodatkowego rezystora)mo¿na uzale¿niæ wartoœæ ograniczenia pr¹dowego od wejœciowegonapiêcia sieci, a wiêc kszta³towaæ nie tylko charakterystykêpr¹du ale charakterystykê mocy. W niektórych aplikacjachmo¿e byæ korzystniejsze zastosowanie „nadwymiarowego”TOPSwitcha (o wy¿szym numerze 242÷249) i ograniczeniepr¹du przez wejœcie X. Wtedy mniejsza rezystancja R DS(ON)skutkuje mniejsz¹ moc¹ wydzielan¹ na tranzystorze kluczuj¹cym,a wiêc wiêksz¹ sprawnoœci¹ uk³adu i mniejszym wymaganymradiatorem lub jego brakiem. Ponadto ograniczeniemocy (pobieranej, a nie dostarczanej przez zasilacz) upraszczaaplikacjê z uwagi na stosowanie elementów zabezpieczeniatypu snubber. Zastosowanie tego zabezpieczenia w postaciprostych elementów rezystor-kondensator-dioda ograniczaprzepiêcia na tranzystorze kluczuj¹cym, gdy wzrasta napiêciewejœciowe (sieciowe). Zastosowanie „³agodniejszego” zabezpieczeniasnubber zmniejsza równie¿ straty mocy wydzielanejw tym uk³adzie. Ponadto, jak obrazuj¹ charakterystyki (z którychzamieszczania w artykule zrezygnowano) wartoœæ ograniczeniapr¹dowego jest nieco zmienna w czasie. Chodzi o to,¿e dzia³anie uk³adu ograniczenia jest dezaktywowane blokiemleading edge blanking (patrz rys.4a), natomiast po zakoñczeniujego dzia³ania (czas oko³o 220ns) I ogr spada do oko³o 60%swojej nominalnej wartoœci, a wartoœæ nominaln¹ odzyskujepo oko³o 1.5ms.4.7. Zabezpieczenie podnapiêcioweDlaczego u¿yteczna jest taka funkcja? Po w³¹czeniu zasilacza,kiedy napiêcie na kondensatorze wejœciowym narasta, stopieñUV (undervoltage) utrzymuje tranzystor kluczuj¹cy w staniewy³¹czonym zanim napiêcie osi¹gnie za³o¿on¹ minimaln¹wartoœæ pozwalaj¹c¹ na w³aœciwe warunki pracy ca³ego uk³adu.Po wy³¹czeniu zasilacza, napiêcie na kondensatorze wejœciowymspada stosunkowo wolno (ze wzglêdu na jego du¿¹pojemnoœæ). Wówczas blok UV zabezpiecza uk³ad przed próbamirestartu i utrzymania na zadanym poziomie napiêæ wyjœciowych,gdy pêtla sprzê¿enia zwrotnego i tak „nie ma szans”na w³aœciwe warunki regulacji. Eliminowane s¹ tym samymszkodliwe przepiêcia (tzw. glitche) szczególnie, gdy zasilacz10 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjea)b)c)+Wejœciowenapiêcie DCDLCONTROLC+RLSWejœciowenapiêcieDCDL2MCONTROLV UV =I UV × R LSV OV = I OV× RLSDla R LS =2MV UV = 100VDCV OV = 450VDCDCMAX@100VDC = 78%DCMAX@100VDC = 38%C+WejœciowenapiêcieDC6.2 V2MV UV = RLS× IUVR LS22kDla wartoœcizaznaczonychD LCONTROLna rysunkuV UV =100 V DCC-S X FC S D- S-Sd)e)f)+WejœciowenapiêcieDCR LS-30kD LCONTROLCS2MV =I × ROV OV LSDla wartoœcizaznaczonychna rysunkuV = 450VDCOV1N4148+-WejœciowenapiêcieDCDSDla R IL= 12kI LIMIT = 69%Dla R IL = 25kI LIMIT = 43%CONTROLCXR IL+WejœciowenapiêcieDC-R 2.5MLSI LIMIT = 90% dla DC IN = 100VI LIMIT = 55% dla DC IN = 300VDSCONTROLXRIL6kCRys.9.a) Praca TOPSwitcha-GX w trybie „3-nó¿kowym” (standardowego TOPSwitcha). Funkcje wyprowadzeñ LiXs¹dezaktywowane, wyprowadzenie F mo¿e byæ pod³¹czone z S lub C.b) Monitorowanie linii zasilania dla implementacji funkcji zabezpieczenia podnapiêciowego, nadnapiêciowego ikorekcji feed forward.c) Aktywna funkcja zabezpieczenia podnapiêciowego (nadnapiêciowego - nieaktywna).d) Aktywna funkcja zabezpieczenia nadnapiêciowego (podnapiêciowego - nieaktywna).e) Wejœcie X programuje wartoœæ ograniczenia pr¹dowego.f) Wartoœæ ograniczenia pr¹dowego uzale¿niona od wejœciowego napiêcia zasilacza.pracuje z ma³ym obci¹¿eniem (w stanie standby). Zewnêtrznaaplikacja TOPSwitcha-GX uaktywniaj¹ca tê funkcjê, to w najprostszymprzypadku jeden rezystor pod³¹czony do napiêciawyprostowanej sieci.Blok UV pracuje równie¿ z histerez¹, to znaczy - po w³¹czeniuzasilacza rozpoznawany próg UV jest wy¿szy, jeœli napiêciewejœciowe opada i zostanie osi¹gniêty dolny próg UV(o ile nie straci w³asnoœci regulacyjnych pêtla sprzê¿enia zwrotnego),zasilacz zostanie wy³¹czony i pozostanie w tym staniedo czasu rozpoznania górnego progu przez uk³ad under voltage.Gdy pêtla straci w³asnoœci regulacyjne przed osi¹gniêciemdolnego progu histerezy UV, po ponownym osi¹gniêciu górnegoprogu zasilacz przejdzie do autorestartu. Wtedy uk³adUV pozwoli na podjêcie kluczowania przez tranzystor wykonawczyprzy stanie S0 licznika autorestartu sprowadzaj¹c dobezpiecznej wartoœci wspó³czynnik kluczowania w stanie ci¹g³ej(d³ugiej) awarii. Mechanizm ten jest zaznaczony na rysunku5. Poniewa¿ funkcja UV i OV wykorzystuje wspóln¹nó¿kê uk³adu scalonego, w niektórych aplikacjach mo¿e byæwymagane zablokowanie jednej z nich. Mo¿na to ³atwo zrobiæminimalnym nak³adem elementów zewnêtrznych.Opisane najprostsze wykorzystanie nó¿ek L i X przedstawionona rysunkach 9a÷9f.4.8. Zabezpieczenie nadnapiêcioweTen sam rezystor, który wyznacza próg UV, wyznacza te¿próg zadzia³ania uk³adu OV (overvoltage). Stosunek napiêæprogowych obu uk³adów jest sta³y i wynosi 4.5. Uk³ad nadnapiêciowyrównie¿ wykazuje histerezê, aczkolwiek du¿o mniejsz¹ni¿ podnapiêciowy. Po przekroczeniu napiêcia wyznaczonegouk³adem OV, kluczowanie wyjœciowego MOSFET-a zostajezablokowane i napiêcie na kondensatorze wejœciowymmo¿e bezpiecznie (dla TOPSwitcha-GX) wzrosn¹æ nawet dowartoœci 700V. Zale¿noœci te zosta³y uwidocznione na rysunku10.Oprócz informacji, które mo¿na odczytaæ z tego rysunku,warto podaæ charakterystykê pr¹dowo napiêciow¹ wejœæ L, Xi M (zrezygnowano z zamieszczania w artykule dok³adnychcharakterystyk, ze wzglêdu na koniecznoœæ ograniczenia objêtoœci).Dla wejœcia L charakterystykê tê mo¿na opisaæ tak: gdydoprowadzony jest pr¹d poni¿ej 400µA, wejœcie to zachowujesiê jak Ÿród³o napiêciowe o poziomie oko³o 2.6V. Chc¹c doprowadziæwiêksz¹ wartoœæ pr¹du wejœcie to zachowuje siê jakŸród³o pr¹dowe, o pr¹dzie 400µA. Dla wykrycia stanu po³¹czeniaL z mas¹, na wejœciu tym znajduje siê komparator onapiêciu progowym = 1V. Stan undervoltage rozpoznawanyjest przez pr¹d o wartoœci 50µA z histerez¹ 30µA. Stan overvoltagerozpoznawany jest przez pr¹d 225µA, tu histereza wynositylko 8µA, natomiast próg redukcji DC MAX to pr¹d 60µA.Charakterystyka tej redukcji jest liniowa w zakresie do 225µA.Jeœli z wyprowadzenia X pobierany jest pr¹d, zachowujesiê ono jak Ÿród³o napiêciowe 1.3V do wartoœci pr¹du 240µA,po czym zachowuje siê jak Ÿród³o pr¹dowe o takiej wartoœci.Wyprowadzenie M wykazuje tak¹ sam¹ charakterystykê jakL gdy pr¹d do niego wp³ywa oraz jak X, gdy pr¹d jest z niegopobierany. Istotn¹ ró¿nic¹ jest brak komparatora 1V, co wyraŸniezaznaczono na rysunku 4b.}Ci¹g dalszy nast¹piSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 11

Chassis Z7 firmy PanasonicChassis Z7 firmy Panasonic (cz.2 - ost.)Krzysztof Po³oñski4. OdchylanieDo wytworzenia w³aœciwego sygna³u odchylania poziomegoi pionowego wykorzystuje siê sygna³ luminancji z n.39IC601, z którego po przejœciu przez separator impulsów synchronizacjiwydziela siê impulsy synchronizacji. Dalej impulsyte maj¹ trzy drogi do przejœcia, i tak:• separacja impulsów synchronizacji pionowej,• czêœæ odchylania poziomego,• AFC-1.4.1. Odchylanie poziomeNajpierw zostaje wydzielony sygna³ synchronizacji poziomej,który jest rozdzielony na dwa tory. Pierwszy z nich prowadzido uk³adów odchylania poziomego, a drugi tor to stopieñoznaczony jako AFC-1 z odpowiednim filtrem podpiêtymdo n.16 IC601. W tym miejscu nastêpuje porównywanieobu sygna³ów synchronizacji: poziomej i pionowej, czego wynikiemjest sygna³ pomocny przy kontroli obwodów VCO zrezonatorem X303 (n.15).Stopieñ VCO steruje prac¹ Ÿród³a impulsów odchylaj¹cych(dla stopni mocy) oraz kontroli synchronizacji poziomej.Z n.13 wyprowadzono impuls steruj¹cy odchylaniem poziomym,zaœ n.12 to bardzo istotny z³o¿ony sandcastle. Fragmentschematu blokowego zawieraj¹cego omawiane uk³adypokazano na rysunku 7.4.1.1. Stopieñ mocy odchylania poziomegoWyprowadzony na n.13 IC601 sygna³ linii doprowadzonyjest do Q501 pracuj¹cego jako driver stopnia koñcowego odchylaniapoziomego. Uk³ad ten pokazano na rysunku 8. Jest toklasyczny uk³ad spotykany w innych odbiornikach.Sync.Sep39VideoInAFC-116FilterV.SyncSep32 FHVCO15Hor.Osc.VerticalDividerHor. Divider12SCPulseHor.Output13Hor.OutSawtooth Gen.28FilterIC601Rys.7. Uk³ad odchylania w IC601.19 - Ramp18 + Ramp17 I Ref10RampAGC+VQ5014.2. Odchylanie pionowePo odseparowaniu impulsów synchronizacji pionowej pobudzonyzostaje generator przebiegu pi³okszta³tnego (SAWTO-OTH GEN), którego produkt przez n.18, 19 IC601 podanyzostaje do stopnia mocy odchylania pionowego IC451.4.2.1. Stopieñ mocy odchylania pionowegoSchemat tego uk³adu przedstawiono na rysunku 9. Uk³ad wtym rozwi¹zaniu pracuje z pr¹dem w cewkach odchylaj¹cychmaj¹cym charakter ró¿nicowy (n.4, 5 IC451). Do wyjœcia ramkiuk³adu IC601 (n.18, 19) do³¹czony jest rezystor R403 ustalaj¹cywartoœæ pr¹du p³yn¹cego w cewkach odchylania pionowego.Stopieñ z uk³adem IC451 zawiera wzmacniacz operacyjny,którego wyjœcie (n.2) stanowi sterowanie bezpoœrednie cewkamiodchylaj¹cymi. Wzmocnienie tego stopnia uzale¿nione jestod tak zwanego impulsu sprzêgaj¹cego, przechodz¹cego przezrezystor R454 w³¹czony pomiêdzy n.2 i 5. Wyprowadzony zn.2 IC451 impuls podlega te¿ korekcji liniowoœci w uk³adziez³o¿onym z: C457, R458 i R462. Korekcja S przeprowadzonajest przez uk³ad z diodami D455 i D454.Bardzo istotn¹ rolê spe³nia tzw. „pompa ³aduj¹ca” (Ladungspumpen-Schaltkreis).Zadaniem jej jest wytworzenie napiêciaprze³¹czenia koniecznego w czasie, gdy wydajnoœæ energetycznawzmacniacza jest ju¿ w pe³ni wykorzystywana, to znaczyw czasie powrotu. Wytworzenie wiêc dodatkowej energiiw tym bardzo krótkim czasie uzyskuje siê przez podwojeniedostarczonego do zasilania uk³adu napiêcia. Podczas odchylaniakondensator C453 (bootstrap) przez diodê D452 jestdo³adowany prawie do poziomu napiêcia zasilania. Wyjœcieuk³adu pompy ³aduj¹cej (n.7 IC451) ma w tym momencie potencja³masy. Wynikiem tego stanu jest przesuniêcie ujemnejok³adziny kondensatora C452, na którym normalnie znajdujesiê potencja³ zasilania do jeszcze bardziej ujemnego stanu.Efektem jest znaczne podniesienie napiêcia zasilania w tymekstremalnym dla uk³adu czasie. Jednoczeœnie spolaryzowanazaporowo dioda D452 zapobiega roz³adowaniu kondensatorado uk³adu zasilania.4.2.2. Uk³ad ochronny odchylania pionowegoWyjœcie uk³adu IC451 (n.2) z bezpoœrednio przy³¹czon¹cewk¹ odchylaj¹c¹ jest zabezpieczone przeciwzwarciowo.Uk³ad sk³adaj¹cy siê z tranzystorów Q453/454 po wykryciuIC601V Out (+)V Out (-)1819C404InterlacesuppresionpulseR401R403R504C506T551R402C402D1225C401L451R551R552ThermalprotectionR451R453R454Q551R455R452C452D551D552-AMP+D452C453C551C552Rys.8. Uk³ad odchylania poziomego chassis Z7.PumpupIC4511 2 3 4 5 6 7+B11Zltr.D453R460R459R457 Q454Q453R461C454Rys.9. Uk³ad odchylania pionowego chassis Z7.C55410T552L553 R553 C557E4H (-)46H (+)Do n.31E4V (+)12V (-)12 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Chassis Z7 firmy Panasoniczwarcia informuje mikroprocesor na n.31. W stanie normalnejpracy poziom napiêcia na n.7 IC451 utrzymuje tranzystor Q453w stanie przewodzenia, a Q454 jest zablokowany. Wymuszato wiêc stan High na n.31 procesora. Gdy nast¹pi defekt stopniaramki spada napiêcie na bazie Q453, co z kolei wprowadzaw przewodzenie nastêpny tranzystor, który przez poziom Lowna n.31 mikroprocesora powoduje przejœcie odbiornika do stanustandby. Zdarzyæ siê mo¿e pogorszenie kontaktu pomiêdzy obudow¹IC451 a radiatorem odprowadzaj¹cym ciep³o, co w efekcieprowadzi do nadmiernego rozgrzania siê uk³adu. Wbudowanywe wnêtrzu uk³adu system zabezpieczenia temperaturowegowprowadza w krytycznym momencie ograniczeniewzmocnienia uk³adu, co bezpoœrednio przek³ada siê na zablokowaniedalszego wzrostu temperatury i wprowadza ograniczeniezakresu temperatury, w jakim mo¿e on pracowaæ.5. Ograniczenie pr¹du kineskopu (ABL)Schemat uk³adu ograniczenia pr¹du kineskopu przedstawionona rysunku 10.ACL 26IREF 17IC601Q507BC847BR532150kD304R304CATVC558R506D503R519Ochrona przeciw nadmiernemu wzrostowi pr¹du kineskopuoparta jest na transformatorze T552 (wyprowadzenie 4). Nadmiernywzrost pr¹du powoduje pojawienie siê ujemnego potencja³una ok³adzinie kondensatora C558. Ten potencja³ jest obecnyrównie¿ na bazie Q507, pe³ni¹cego rolê stabilizatora wysokoœciobrazu w czasie nag³ych, ekstremalnych zmian kontrastu. Dlautrzymania stabilnoœci tranzystor Q507 przez ujemne napiêciena bazie dzia³a jak rezystor o zmiennej opornoœci, reaguj¹c napr¹d kineskopu, który przy du¿ym kontraœcie i jasnoœci wzrasta,zaœ zmniejszaj¹cy siê kontrast powoduje zmniejszenie siê rezystancjitranzystora, w konsekwencji stabilizuj¹c wysokoœæ obrazu.Zale¿ne od wieloœci pr¹du kineskopu na³adowanie kondensatoraQ558 wprowadza ponadto ograniczenie pr¹du kineskopupoprzez wp³yw na wejœcie regulacyjne kontrastu (n.26 IC601).Gdy mamy do czynienia z dalszym wzrostem pr¹du na przyk³adna skutek defektu w uk³adzie wzmacniaczy RGB i osi¹gnieon wartoœæ 1.1mA co jest jednoczeœnie granic¹ regulacji,zacznie przewodziæ dioda D506, sprowadzaj¹c n.32 mikroprocesorado poziomu Low. Po krótkim czasie procesor sprowadziodbiornik do stanu standby.6. Tryb i nastawy serwisowe4T5521. Wybraæ numer programu 60 i ustawiæ obraz z minimaln¹ostroœci¹.2. Nacisn¹æ przycisk [ OFF-TIMER ] na pilocie i w tym samym+8VD506R50532IC1201Rys.10. Schemat uk³adu ograniczania pr¹du kineskopuchassis Z7.czasie przycisk [ ] na panelu sterowania. W efekcie nast¹piwejœcie do trybu serwisowego.3. Naciskaæ przycisk [ ] lub [ ] w celu poruszania siê pomiêdzyopcjami.4. Nacisn¹æ przycisk [+] lub [-] dla zmian wartoœci wybranejopcji.5. Nacisn¹æ przycisk [ STORE ] po ka¿dej zmianie wartoœciwybranej opcji regulacyjnej dla zapisu nastawienia.6. Nacisn¹æ przycisk [N] „normalizacja” w celu opuszczeniatrybu serwisowego.W tabeli 1 podano przyk³adowe wartoœci nastawieñ. Istotnymwyposa¿eniem chassis Z7 jest AUTOTEST. Przywo³anietej opcji nastêpuje po naciœniêciu kolejno przycisku [ STATUS ]na pilocie i [ ] na panelu sterowania odbiornika. Wówczasna ekranie pojawi siê komunikat pokazany na rysunku 11 wobszarze zaznaczonym prostok¹tem.Zadaniem autotestu jest sprawdzenie komunikacji pomiêdzyposzczególnymi elementami w obrêbie magistrali I 2 C.Znaczenie poszczególnych bitów zamieszczono w tabeli 2.Tabela 1.Tabela 2.Znaczenie bitówBit Bit opcji 0 Bit opcji 10 Tylko UHF UHF/VHF/Hyperband1Bez CATS (ContrastAutomatic Tracking System)ZCATS2 Bez systemu L Z systemem L3*TOP-text wy³¹czony(TV modus)TOP-text w³¹czony(monitor modus)4 Bez fine tuningu Z fine tuningiem5 Tylko jêzyk angielski 7 jêzyków do wyboru6 EC dla Wielkiej Brytanii EC dla innych krajów7Regulacje w trybie serwisowymParametr OSD UwagiAmplituda V V-Amp 27 Nastawienie optymalnePozycja V H-Pos 03 Nastawienie optymalnePozycja H H-Ctr 07 Nastawienie optymalneCzerwony CUT R-Cut 187Zielony CUT G-Cut 221Niebieski CUT B-Cut 213Wykrywanie wideo (VCR)wy³¹czoneKontrast na minimum, napiêciesystemowe 161V±5%, UG2 naminimum tak, aby obraz by³ledwo widoczny, bez liniipowrotów, nastêpnie nastawiæszaroœæ bez przebarwieñCzerwony sterowanie D-Drv 40 Nastawienie optymalneNiebieski sterowanie B-Drv 36 Nastawienie optymalneAGC AGC 33 Nastawienie optymalneKontrast sub. S-Con 33 Nastawienie optymalneNasycenie sub. S-Col 39 Nastawienie optymalneJaskrawoœæ sub. S-Bri 40 Nastawienie optymalneOPTFBDen HEX-Wert entnehmensie bitte dementsprechendenService-Handbuch des ModellsPrzyk³ad:Hex-numerWartoœæ binarnaBit opcjiDane binarneF842176541111Rys.11. Komunikat autotestu.B842132101011Wykrywanie wideo (VCR)w³¹czone* - tylko w modelach przeznaczonych dla krajów Europy WschodniejSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 13

Chassis Z7 firmy Panasonic7. Pomoc serwisowaW tabeli 3 zamieszczono wartoœci napiêæ na poszczególnychnó¿kach uk³adu M52778SP w stanie standby i trybie pracy,a uk³adu SDA5254V11 - w tabeli 4.Tabela 3.Wartoœci napiêæ dla M52778SPNr Nazwa Power On Standby1 AFC OUT 4V (przy strojeniu 0…8V) 0V2 SIF IN 2V 0V3 AGC OUT 7.6V (dla 64dBµV) 0V4 IF AGC (Filter) 2.7V (bez sygn.~4.5V) 0V5 VIF GND 0V 0V6 VIF ON 1.4V 0V7 VIF ON 1.4V 0V8 VIF VCC 6V 0V9 H. VCC 8V 0V10 RAMP AGC 3.1V 0V11 SCL 3.6Vpp 3.5V12 FBI/SCO 5.6Vpp 0V13 H. OUT 4Vpp 0V14 SDA 3.5Vpp 3.5V15 HOSC 5.4V 0V16 AFC 1 (Filter) 5.5V 0V17 IREF 2.5V 0V18 V. OUT (+) 4V 0V19 V. OUT (-) 5.1V 0V20 VCC (8V) 7.9V 0V21 ROUT 2.9V 0V22 GOUT 2.9V 0V23 BOUT 3V 0V24 VCC (5V) 5V 0V25 B. IN 2.5V (bez sygna³u) 0V26 ACL 2.7V (biel), 3.7V (czerñ) 0V27 G. IN 2.5V (bez sygna³u) 0V28 APC 2 4.3V 0V29 RED IN 2.5V (bez sygna³u) 0V30 KILLER3.7V (dla CHROMASW=1.8V)31 FAST SW 0V 0V32 XTAL 3.58 3.5V 0V33 AUDIO BY PASS 2V 0V34 EXT IN 1.8V 0V35 CHROMA APC 3V 0V36 TV IN 2.2V 0V37 GND 0V 0V38 Y SW OUT 2.1V 0V39 SYNC SEP IN 0.6V 0V40 XTAL 4.43 3.3V 0V41 B-Y OUT 2.3V 0V42 1.4V 0V43 R-Y OUT 2.3V 0V44 B-Y IN 3V 0V45 R-Y IN 2.9V 0V46 AUDIO OUT 2.6V 0V47 AUDIO IN 2.3V 0V48 FM OUT 2.2V 0V49 VCO 4.1V 0V50 VCO 4.1V 0V51 APC FILTER 3.1V 0V52 IF VO 3.3V 0V0VTabela 4.Wartoœci napiêæ dla SDA5254V11Nr Nazwa Power On Standby1 STBY ON/OFF 0V 1V2 SDA 4Vpp 0V3 SCL 4Vpp 3.7V4 CATS MID/MAX5V(tylko dla CATS maks.)5 TV/AV 5V 5V6 + 5V 5V7 - 5V 5V8 F 5V 5V9 ST 5V 5V10 GND (D) 0V 0V11 VDD 5V 5V12 XTAL 2.6V 2.6V13 XTAL 2.7V 2.7V14 5V 5V15 RST 5V 5V16 CATS ON/OFF5V (tylko dla œrodkowego ikoñcowego ustawieniaCATS)17 5V 5V18 5V 5V19 0V 5V20 OFF/TEXT 5V (tylko dla VT ON) 0V21 DET 2V (tylko bez sygna³u) 0V22 MESSAGE RECV 2V pp (tylko dla LED ON) 0V23 MUTE25V (tylko dla si³y g³osu = 0lub przy prze³¹czaniu24 GND (A) 0V 0V25 FLT 3 2V (bez sygna³u) 1.5V26 FLT 2 2.1V (z sygna³em) 0V27 FLT 1 2.1V 0V28 VCC 5V 5V29 IREF 1.6V 1.6V30 CVBS 1.8V 1V31 SHORT 2.4V 0V32 ABL 2.6V 0V33 AFC 2V 0V34 0V 0V35 GND (D) 0V 0V36 PG 0V (dla Power stby 3Vpp) 0V37 VDD 5V 5V38 VDDA (V CLK) 2.6V (8Vpp sinus, T=90ns) 5V39 VDDT (V CLK) 2.6V (5.5Vpp sinus) 5V40 MUTE 10V(przy prze³¹czaniusygna³em +1.5V)0V0V0V1.5V41 0V 0V42 0V 0V43 5V 5V44 REM IN 5V (przy odb. sygna³u IR) 0V45 SC 4Vpp (impuls SC) 0V46 SLOW SW 5V (przy prze³¹czaniu) 0V47 R OUT 0V 0V48 G OUT 0V 0V49 B OUT 0V 0V50 BLK 5Vpp 0V51 0V 0V52 HFSW 5Vpp 1.5V}14 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Opis monitora Mag MX21FOpis monitora Mag MX21F (cz.1)Marian BorkowskiSchemat ideowy monitora MX21F zosta³ opublikowanyw dodatkowej wk³adce do bie¿¹cego numeru.Monitor MX21F wyposa¿ony jest w kineskop o przek¹tnejekranu równej 21” i nale¿y do grupy produktów przyjaznychdla œrodowiska (green product). W zale¿noœci od sposobuwykorzystania go w okreœlonym przedziale czasu, maon trzy tryby (mody) pracy, s¹ to: tryb pracy, w którym maksymalnypobór mocy wynosi 150W, tryb SUSPEND - pobórmocy jest równy 30W i tryb OFF, w którym pobierana mocwynosi 8W.Zakres czêstotliwoœci wejœciowych impulsów synchronizacjilinii wynosi 30÷82kHz, a odchylania pionowego jest równy50÷120Hz. Dziêki tak szerokiemu zakresowi czêstotliwoœci,monitor ten mo¿e wspó³pracowaæ z ró¿nymi rodzajami kart,jak na przyk³ad: VGA, VGA rozszerzona, super VGA, IBMXGA, XGA/2.Ze wzglêdu na bardzo szeroki zakres napiêæ zasilaj¹cych(90÷132V i 180÷264V) monitor MX21F mo¿e byæ stosowanyna ca³ym œwiecie. Schemat blokowy tego monitora przedstawionona rysunku 1.ZasilanieSchemat blokowy uk³adu zasilania przedstawiono na rysunku2. W zasilaczu pracuje przetwornica typu flyback, jeston przystosowany do pracy w szerokim zakresie napiêæ zasilania,bo od 90V do 132V i od 180V do 264V. Uk³ad zasilaniaautomatycznie prze³¹cza siê na odpowiedni zakres napiêæ,w zale¿noœci od wartoœci podanego napiêcia zasilania.Typowa wartoœæ pobieranej mocy przez monitor w warunkachnormalnej pracy wynosi 90W. Na wyjœciu zasilaczauzyskuje siê nastêpuj¹ce napiêcia przy odpowiednich, maksymalnychpr¹dach obci¹¿enia:• 185V dla maksymalnego pr¹du 0.4A,• 82V dla maksymalnego pr¹du 0.1A,• 26V dla maksymalnego pr¹du 0.5A,• 16V dla maksymalnego pr¹du 1.2A,• -7V dla maksymalnego pr¹du 1A,• -9V dla maksymalnego pr¹du 0.3A.Elementy: T301, C303, C304, C301, L307, L308 tworz¹ uk³adfiltru przeciwzak³óceniowego, natomiast TH302 ³agodzi skutkipr¹du uderzeniowego w momencie w³¹czenia monitora. Uk³adautomatycznego rozpoznawania i prze³¹czania napiêcia zasilaniazrealizowano w oparciu o uk³ad IC304 (STR80145A).RGBHSVSD-SUB/BNCSELEKTORIC612RGBPRZEDWZMACNIACZSYGNA£U WIDEOIC601, IC605, IC607WZMACNIACZKOÑCOWY SYGNA£UWIDEOIC602, IC603, IC604HSVSCLAMPSEPARATOR SYGNA£USYNCHRONIZACJIUMIESZCZONEGO WSYGNALE KOLORUZIELONEGOIC609KONWERTERCZÊSTOTLI-WOŒÆ/ NAPIÊCIEIC106OBWÓD ODCHYLANIAPIONOWEGOIC201, IC205, IC905V-SIZEOBWODYSYNCHRONIZACJIIC101, IC102, IC103,IC104, IC105HVV-POSKOREKCJAEWIC202, IC204, IC203UK£AD DYNAMICZNEJREGULACJI OSTROŒCIIC001, Q007, Q008VP HP SOG COMP VVHVOBWODY CYFROWE I SYSTEM STEROWANIAIC701, IC702, IC703, IC704, IC705, IC706, IC110H-POSH-SIZEUK£ADYODCHYLANIAPOZIOMEGOIC108, IC109,IC107, IC504,IC502, IC503,Q506, Q505,Q503, D503UK£AD WYTWARZANIAWYSOKIEGO NAPIÊCIAIC506, IC505, Q515, Q512Rys.1. Schemat blokowy monitora MX21F.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 15

Opis monitora Mag MX21FJe¿eli napiêcie zasilania jest z zakresu 90÷132V, uk³ad IC304jest w³¹czony i kondensatory C305 i C306 ³adowane s¹ przezdiody D1 i D4 w mostku BD301, jak pokazano na rysunku 3.Dziêki takiemu rozwi¹zaniu napiêcia na tych kondensatorachsumuj¹ siê. Je¿eli napiêcie zasilania mieœci siê w zakresie180÷264V, wówczas uk³ad IC304 jest wy³¹czony i wszystkiediody w mostku BD301 przewodz¹ oraz kondensatory C305 iC306 po³¹czone s¹ szeregowo (bez odczepu), jak pokazano narysunku 4. Na skutek zastosowania takiego rozwi¹zania, nawyjœciu prostownika, a wiêc równie¿ na wyprowadzeniu 10transformatora przetwornicy, napiêcie sta³e ma zawsze tak¹sam¹ wartoœæ, niezale¿nie od zakresu z jakiego podano napiêciezasilania.Elementem za³¹czaj¹cym i wy³¹czaj¹cym pr¹d w uzwojeniu10-14 transformatora przetwornicy jest tranzystor Q301,którego prac¹ steruje uk³ad IC301. Z kolei prac¹ uk³adu IC301w pêtli sprzê¿enia zwrotnego steruje IC303. Zadaniem uk³aduIC303 jest zamiana czêstotliwoœci na napiêcie. Na wejœcieIC303 podawane s¹ impulsy o czêstotliwoœci pracy przetwornicy.Impulsy te po zamianie na napiêcie, które jest proporcjonalnedo czêstotliwoœci, po przejœciu przez filtr R325 i C323doprowadzone s¹ do n.4 IC301.Regulacja w obwodzie sprzê¿enia zwrotnego odbywa siêza pomoc¹ rezystora VR301, którym ustawia siê napiêcie 185V.Na rezystorze R311 odk³ada siê napiêcie, które jest proporcjonalnedo pr¹du p³yn¹cego w uzwojeniu pierwotnymtransformatora przetwornicy. Napiêcie to przez uk³ad z³o¿onyz R317 i C341 podawane jest na n.3 uk³adu IC301. W przypadkupojawienia siê na R311 napiêcia wiêkszego od 1V, uk³adIC301 blokuje pracê przetwornicy. Rozwi¹zanie to zapewniaw monitorze MX21F zabezpieczenie przed zwarciem lub znacznymwzrostem pr¹du na wyjœciu przetwornicy.Napiêcie 12V wytwarzane w uk³adzie z³o-¿onym z transformatora TA50, diody DA32oraz L305 i CA50 s³u¿y do zasilania mikroprocesorai jest wytwarzane równie¿ wtedy, gdyNapiêciezasilaniaSygna³ SYNCz monitoraEMIfilterSynccontrolVoltageselectorRectifierand filterPWM ICIC302MainpowersupplyWejœcieAux-PowersupplyRys.3. Uk³ad prostowania napiêcia sieci w przypadku,gdy napiêcie sieci jest z zakresu 90÷132V.WejœcieD4BD301D4D1BD301D2D1D3monitor znajduje siê w modzie (trybie) OFF.Najwa¿niejszymi elementami uk³adu rozmagnesowaniakineskopu s¹: RL301, C345,TH301, R366, R339. Uk³ad ten zostaje w³¹czonyw momencie w³¹czenia zasilania lub naciœniêciaprzycisku „rozmagnesowanie”. Uk³ad rozmagnesowaniajest w³¹czony (aktywny) przez oko³o 4 sekundy.Regulacje napiêæ zasilacza dokonuje siê bez pod³¹czonegosygna³u wideo. Po stronie wtórnej wytwarzane s¹ nastêpuj¹cenapiêcia:Rectifierand filterRectifierand filterRectifierand filterRectifierand filterRectifierand filterLinearrectifier12V for powersavingSwitchQA55-9V-7V82V185V26V++C305C306Rys.4. Uk³ad prostowania napiêcia sieci w przypadku,gdy napiêcie sieci jest z zakresu 180÷264V.++C305C306Sygna³ prze³¹czaj¹cymonitor w stan pracyz ograniczonym poboremmocy (OFF)PhotoICA51FeedbacknetworkRectifierand filterPower savingcontrol signal(suspend)SwitchQA5215VRys.2. Schemat blokowy zasilacza monitora MX21F.16 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

• 185±0.5 regulowane potencjometrem VR301,• -7±0.1V regulowane potencjometrem VR302,• 12±0.01V regulowane potencjometrem VR901,• 5±0.01V regulowane potencjometrem VR902,Stany pracy monitoraMonitor MX21 po w³¹czeniu mo¿e znajdowaæ siê w nastêpuj¹cychtrybach pracy:• mod ON,• mod SUSPEND,• mod OFF.Wyboru trybu pracy dokonuje siê za pomoc¹ sygna³u steruj¹cego(napiêcia sta³ego) z mikroprocesora.Tryb ONDwa wzmacniacze operacyjne uk³adu IC050 (LM339) pracuj¹jako komparatory, z tym ¿e na n.5 wystêpuje napiêcie równeoko³o 1.2V, podczas gdy na n.7 jest oko³o 3V.W modzie ON napiêcie steruj¹ce z mikroprocesora jestrówne 0V i na wyjœciach obu komparatorów wystêpuje stanwysoki. Stan wysoki na n.2 powoduje przewodzenie tranzystorówQA54 i QA55 oraz QA50 i QA52. Przez te tranzystorypodane zostan¹ napiêcia 26V i 16V do pozosta³ych uk³adówmonitora.Tryb SUSPENDTryb SUSPEND jest wymuszany, gdy napiêcie steruj¹cepodane z mikroprocesora wynosi 2.5V. W tej sytuacji na wyjœciu2 IC050 pojawia siê stan niski, a na wyjœciu 1 nadal jeststan wysoki. Napiêcie odniesienia na wejœciach nieodwracaj¹cychuk³adu IC050 jest równe 3V. W rezultacie tranzystoryQA54 i QA55 s¹ zablokowane i brak jest napiêcia 26V, a brakwysterowania tranzystorów QA50 i QA52 powoduje wy³¹czenienapiêcia 16V.Tryb OFFW momencie pojawienia siê napiêcia steruj¹cego z mikroprocesorarównego 4.5V, monitor przechodzi w tryb OFF. Wtym stanie na n.2 jest stan niski i tym samym jak dla trybuSUSPEND, brak jest napiêæ 26V i 16V.Dodatkowo równie¿ na n.1 IC050 jeststan niski, który powoduje przewodzeniediody transoptora ICA51. W rezultacienapiêcie na n.1 uk³adu IC301 spada,powoduj¹c zablokowanie tegouk³adu. W tym przypadku brak jestwszystkich napiêæ zasilaj¹cych oprócznapiêcia 12V, zasilaj¹cego mikroprocesor,a wytwarzanego w uk³adzie:TA50, DA32, L305 i CA50.Uk³ad wytwarzania napiêæ:12V, 5V, -5V i –0.4VUk³ad regulacji tych napiêæ pokazanona arkuszu 3 (sheet 3) schematu.Do wtyku W901 doprowadzone s¹ napiêciaz zasilacza. W uk³adzie z³o¿onymz: IC902, R906, R907 i VR901uzyskuje siê napiêcie 12V. Regulacjitego napiêcia dokonuje siê potencjometremVR901. Z kolei na wyjœciuuk³adu z³o¿onego z: IC903, R913, R912 i VR902 uzyskuje siênapiêcie 5V, regulowane potencjometrem VR902. Uk³ad IC904pozwala na zredukowanie napiêcia -9V do -5V, które jest wykorzystywanedo zasilania wybranych uk³adów monitora.Uk³ad z³o¿ony z: IC905, R935, R936 i C920 pozwala na uzyskanienapiêcia równego -0.4V.Tor sygna³u wideoOpis monitora Mag MX21FDo monitora MX21F sygna³ mo¿e byæ doprowadzony zapomoc¹ z³¹cz BNC lub przez z³¹cze D-sub. Wybór z³¹cza, zktórego pobierany jest sygna³ dokonywany jest przez uk³adIC612 i RL601. W przypadku wyboru ustawienia standardowego,czyli D-sub, poziom sygna³u D/BNC z mikroprocesoraodpowiada stanowi niskiemu, co powoduje zablokowanie tranzystoraQ624.Je¿eli na n.9 i 10 uk³adu IC612 pojawi siê stan niski, nó¿ka1 (D-V) i nó¿ka 12 (D-H) ustawiane s¹ jako wyjœcia.Je¿eli u¿ytkownik ustawi prze³¹cznik wyboru wejœæ naodbiór sygna³ów z gniazd BNC, wówczas sygna³ D/BNC bêdziew stanie wysokim, co spowoduje przewodzenie tranzystoraQ624. W rezultacie RL601 jest w³¹czony i odbierane bêd¹sygna³y BNC/B, BNC/G, BNC/R. Równie¿ na nó¿kach 9 i 10uk³adu IC612 zostanie wymuszony stan wysoki, który spowoduje,¿e nó¿ka 4 (BNC-V) i nó¿ka 11 (BNC-H) uk³adu IC612bêd¹ pracowa³y jako wyjœcia.Najczêœciej wymagan¹ przez inne uk³ady impedancj¹ wejœciow¹jest 75R. Realizowane jest to przez ustawienie prze³¹cznikaSW601 w pozycji 75R, co powoduje, ¿e na bazach tranzystorów:Q601, Q602 i Q603 jest stan wysoki i tranzystory teprzewodz¹, a rezystancja wejœciowa dla sygna³ów RGB wynosi75R (przez zwarte z³¹cza koletor-emiter tranzystorów: Q601,Q602 i Q603 do³¹czone zostaj¹ rezystory R604, R605 i R606).Je¿eli prze³¹cznik SW601 ustawiony zostanie w pozycjiodpowiadaj¹cej wysokiej impedancji na wejœciu, wówczas tranzystory:Q601, Q602 i Q603 zostaj¹ zablokowane i o rezystancjiwejœciowej decyduj¹ rezystory: R601, R602 i R603.Blokada JaskrawoœæB B Gwy. G woœæ G G Rwy. R woœæ R (R) Vcc JaskrawoœæMasa Blokada Jaskra-Masa Blokada Jaskra-MasaBwy. B28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 151Vcc(B)2B-chbrightB-chholdB-champl.B-chcontrast3456G-chbrightG-chholdG-champl.G-chcontrast7Rys.5. Schemat blokowy uk³adu M52307P.8910R-chbrightR-chholdR-champl.R-chcontrastB we. B Masa Vcc G we. G Masa Vcc R we. Rkontrast (B) (G) kontrast (G) (R) kontrast11M52307P12Masa(R)13Kontrast14Impulsklampuj¹cySERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 17

Opis monitora Mag MX21FDla opisywanego monitora wartoœæ wysokiej impedancji wejœciowejwynosi 100k.Wejœciowe sygna³y RGB s¹ wzmacniane w uk³adzie przedwzmacniaczazbudowanego w oparciu o uk³ad M52307P(IC601), którego schemat blokowy przedstawiono na rysunku5. Zadaniem tego uk³adu jest wzmocnienie analogowych, wejœciowychsygna³ów o amplitudzie 0.7V PP do poziomu sygna-³ów TTL. Uk³ad IC601 zawiera trzy oddzielne kana³y, które s¹regulowane niezale¿nie.Poniewa¿ trzy kana³y zbudowane s¹ identycznie, omówionyzostanie tylko jeden kana³ - sygna³u koloru zielonego. Wejœciowysygna³ G doprowadzony jest przez: L606, C609, Q605i C621 do n.6 uk³adu IC601. Do nó¿ki 7 doprowadzone jestnapiêcie kontrastu dla tego sygna³u. Napiêcie kontrastu dla sygna³ukoloru zielonego regulowane jest przez mikroprocesor iwyprowadzone jest na n.8 uk³adu IC605, natomiast zasadniczenapiêcie kontrastu podane jest na n.13 IC601. Oprócz tegowzmocnienie dla tego sygna³u mo¿e byæ regulowane potencjometremVR602.Wzmocniony sygna³ koloru zielonego wyprowadzony jestna n.24 IC601, a nastêpnie podany do uk³adu IC603, gdzienastêpuje dalsze wzmocnienie tego sygna³u. Sygna³ wygaszanialinii H-BLK z uk³adu odchylania przesy³any jest za poœrednictwemtranzystora Q621 i diody D616 (dla sygna³u koloruzielonego). Z wyjœcia uk³adu IC603 sygna³ podany zostajedo bloku kineskopu. Poziom napiêcia sta³ego dla katodykoloru zielonego ustalany jest przez tranzystor Q615. Sygna³GB z n.16 IC607 steruje przez wzmacniacz IC606 prac¹ tranzystoraQ616, który z kolei steruje tranzystorem Q615. W tensposób za pomoc¹ sygna³u GB, kontrolowanego przez mikroprocesor,mo¿liwa jest regulacja poziomu napiêcia sta³ego nakatodzie koloru zielonego.Je¿eli sygna³em wejœciowym jest SOG (Sync On Greensygna³synchronizacji zawarty jest sygnale koloru zielonego),wtedy impulsy synchronizacji nale¿y wydzieliæ z tego sygna³u.W tym celu uk³ad IC608 generuje poziom odniesienia odpowiadaj¹cysygna³owi koloru zielonego. Sygna³ synchronizacjiwydziela siê przez porównanie sygna³u G z wytworzonym poziomemodniesienia. Sygna³ G zostaje podany na odwracaj¹cewejœcie uk³adu IC609 i impulsy H i V wyodrêbnione zostaj¹ wdolnej czêœci sygna³u G. W rezultacie tak przekszta³cony sygna³SOG mo¿e byæ podany do uk³adów separacji.Sygna³ klampuj¹cy z uk³adu synchronizacji przez uk³adró¿niczkuj¹cy sk³adaj¹cy siê z: C690, R14 i R15 podany jestna wzmacniacz Q625 i po przejœciu przez uk³ad buforowy zbudowanyna tranzystorze Q626 doprowadzony jest do nó¿ki 14IC601. Dioda Zenera ZD601 zabezpiecza tê nó¿kê przed nadmiernymwzrostem napiêcia.Uk³ad automatycznego ograniczania jaskrawoœciABL (Auto Brightness Limit)Je¿eli jaskrawoœæ wzrasta napiêcie na rezystorach R575 iVR507, do³¹czonych do wyprowadzenia 7 transformatora liniimaleje, co powoduje w³¹czenie tranzystora Q522. PrzewodzenieQ522 powoduje równie¿ odblokowanie Q523 i Q524.Emiter tranzystora Q524 po³¹czony jest n.13 uk³adu IC601, ata jak ju¿ wspomniano steruje wzmocnieniem sygna³u wideo.Uk³ad synchronizacji poziomejWejœciowy sygna³ synchronizacji poziomej z wtyku W104po przejœciu przez uk³ad buforuj¹cy, zbudowany w oparciu oIC101, podany jest z n.2 tego uk³adu na n.10 IC102 (bramkaNAND) oraz na wejœcie inwertera IC103 (n.11). Sygna³ z n.10uk³adu IC103 steruje sygna³ami pojawiaj¹cymi siê na n.3 i 11IC102. Na nó¿kach 2 i 12 uk³adu IC102 jest stan niski, gdy nawyprowadzeniu HS wtyku W104 pojawi siê wejœciowy sygna³synchronizacji poziomej (H-sync).Je¿eli wejœciowym sygna³em synchronizacji s¹ impulsywyodrêbnione z sygna³u SOG wówczas na n.2 i 12 IC102 bêdziesygna³ o poziomie odpowiadaj¹cym stanowi wysokiemu.Uk³ad IC102 (1, 2, 3; 8, 9, 10 i 11, 12, 13) stanowi obwódidentyfikacji rodzaju synchronizacji poziomej. Na nó¿ce 11IC102 pojawia siê sygna³ (D) informuj¹cy mikroprocesor czyŸród³em impulsów synchronizacji linii jest sygna³ synchronizacjiH-sync, czy te¿ sygna³ SOG. W tabeli 1 przedstawionopoziomy na wybranych nó¿kach uk³adu IC102 i IC104 w zale¿noœciod Ÿród³a wejœciowego sygna³u synchronizacji poziomej.W obu przypadkach sygna³y wejœciowe mog¹ zawieraækompletny sygna³ synchronizacji.Je¿eli wejœciowy sygna³ zawiera równie¿ impulsy synchronizacjipionowej, to na n.8 IC104 pojawi siê sygna³ zawieraj¹cyimpulsy linii i ramki. Wtedy na wyjœciu (n.8) IC105 pojawi¹siê impulsy synchronizacji pionowej, które s¹ podane nabufor IC104 (1, 2, 3), a nastêpnie do uk³adu odchylania pionowego.Natomiast na n.6 IC105 wyprowadzone s¹ impulsy odchylaniapoziomego.Sygna³ z nó¿ki 8 IC104 dociera równie¿ do n.1 uk³aduIC105 wytwarzaj¹cy impuls CLAMP. Impuls ten przesy³anyjest do bloku wideo.Generator liniiGenerator linii jest zawarty w strukturze wewnêtrznej uk³aduLA7850 (IC108), którego schemat blokowy przedstawionona rysunku 6. Wydzielone impulsy synchronizacji poziomej zn.6 IC105 s¹ podawane na n.1 IC108. Na bazê Q101 podawanyjest sygna³ H-ADJ, którego poziom podczas regulacji wtrakcie produkcji jest wysoki, a w czasie normalnej pracy -niski. Nó¿ka 2 IC108 s³u¿y do regulacji fazy z zewn¹trz, ustawieniafazy dokonuje siê na n.3 przez dobór wartoœci rezystoraR163 i kondensatora C132. Mo¿liwa jest regulacja fazy przezsterowanie wartoœci¹ pr¹du nó¿ki 2 za poœrednictwem obwoduz³o¿onego z: Q102, IC109, R156, R157 i C121. Równie¿na n.10 IC109 jest sygna³ proporcjonalny do czêstotliwoœcilinii. Uk³ad IC109 (n: 8, 9, 10) pracuje jako bufor i sygna³ zjego wyjœcia poprzez tranzystor Q105 równie¿ ma wp³yw napr¹d n.2 IC108. Sygna³ H-PHASE1 wykorzystywany jest jakosygna³ pomocniczy w procesie regulacji fazy, jest on ustawianyw trakcie procesu produkcyjnego. Nó¿ka 4 IC108 jest wejœciemuk³adu automatycznej regulacji czêstotliwoœci przebie-Tabela 1HS naW104SOG naW104IC102 n.2, 12 IC102 n.9, 11 IC104 n.9Jest - Stan niski Stan wysoki H-sync- Jest Stan wysoki Stan niski SOG18 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Wejœcie impulsów linii 1Regulacja fazy 2Sta³a czasowaszerokoœci impulsów 3synchronizacjiWejœcie impulsów 4powrotuKondensator kszta³tuj¹cy 5impulsy pi³okszta³tneKondensator 6porównania napiêciaWyjœcie ARCz 7Sta³a czasowageneratora liniiRezystorroz³adowuj¹cyZasilanie obwodówliniiPhaseshifterSaw toothgeneratorAFCRys.6. Schemat blokowy uk³adu LM7850.gu pi³okszta³tnego wytwarzanego na kondensatorze C134 do-³¹czonego do n.5 IC108. Na nó¿ce 6 ustalany jest œredni poziomnapiêcia sta³ego „pi³y”. O czêstotliwoœci pracy generatoralinii decyduj¹: R168, R182 i C139. Je¿eli wartoœæ R168 jestznacznie mniejsza od R182, to narastaj¹ce i opadaj¹ce zboczeprzebiegu pi³okszta³tnego jest strome. Sygna³ „pi³y” na n.8IC108 jest porównywany z ustalonym, sta³opr¹dowym poziomemodniesienia i w rezultacie na n.12 wyprowadzony jestwyjœciowy sygna³ linii.Uk³ad odchylania linii8LA7850VerticalOSCVertical rampgeneratorX rayprotector18 Sta³a czasowageneratora ramki17 Wejœcie uk³adu regulacjicentrowania obrazu16 Generator impulsówramki15 Impulsy wyjœcioweramki14 Masa201913Zasilanie obwodówramkiWejœcie ramkiUk³ad zabezpieczeniaprzed promieniowaniem X912 Wyjœcie impulsów liniiHorizontalOSC10 11 Ustawianie szerokoœciimpulsów liniiSygna³ HD z wyjœcia uk³adu IC108 przez: R501, C501,R502 i D501 steruje tranzystorem Q501. Tranzystor ten zasilanyjest przez tranzystor Q502. Z kolei tranzystor Q502 sterowanyjest przez uk³ad IC503 (n.:5, 6, 7), a na n.5 tego uk³adudoprowadzony jest sygna³ regulacji szerokoœci obrazu H-SIZE.Natomiast do n.6 IC503 doprowadzone jest napiêcie proporcjonalnedo czêstotliwoœci linii. W ten sposób zrealizowanoregulacjê szerokoœci obrazu, która zale¿y równie¿ od czêstotliwoœcilinii.Tranzystorem koñcowym linii jest Q503, sterowany przezQ501 za poœrednictwem transformatora T501 i diody D502oraz rezystora R510. Tranzystor wykonawczy linii wspó³pracujez diod¹ D503 i kondensatorem C510. Uk³ad z³o¿ony z:L503, D505, D506 i VR501 s³u¿y do centrowania obrazu wpoziomie, z kolei rezystor R513 i kondensator C512 tworz¹obwód eliminuj¹cy oscylacje.Na nó¿kê 2 uk³adu IC503 podawany jest sygna³ zale¿ny odczêstotliwoœci linii, który powoduje za poœrednictwem tranzystoraQ504 zmianê indukcyjnoœci cewki liniowoœci L501. Dodatkowouk³ad IC901 do³¹cza do C513 pojemnoœci C901÷C905przez podanie na wybrane bramki tranzystorów Q902÷Q905sygna³u powoduj¹cego ich przewodzenie. Wartoœæ do³¹czonejpojemnoœci zale¿y od czêstotliwoœci odchylania poziomego, imwy¿sza jest czêstotliwoœæ tym mniejsza jest wartoœæ wypadkowejpojemnoœci.Sygna³ ARCz jest tworzony przez próbkowanie przez D511i R512 impulsów z kolektora Q503. Równie¿ impulsy z kolektoratranzystora koñcowego linii wykorzystywane s¹ do kszta³towaniasygna³u E. Sygna³ ten powstaje w uk³adzie: D508,R594, C511, R539, C518, R540, D509 oraz Q507 i jest wykorzystywanydo formowania sygna³u H-BLK i sygna³u F.Sygna³y te s³u¿¹ do wygaszania powrotów w poziomie orazdynamicznej regulacji ostroœci. Sygna³ H-BLK powstaje wuk³adzie: R951, C907, R945 i Q912, a sygna³ F po przejœciuprzez bufor Q907.}Dokoñczenie w nastêpnym numerze

Opis uk³adu TDA9143 firmy PhilipsMarian BorkowskiUk³ad TDA9143 jest procesorem zawieraj¹cymuk³ady synchronizacji i demodulatora sygna³u kodowanegow standardach PAL/SECAM/NTSC. Jest onprzeznaczony do przetwarzania dwóch wejœciowychsygna³ów, a mianowicie sygna³u CVBS i Y/C. Uk³adysynchronizacji pozwalaj¹ na wytworzenie: dwupoziomowegosygna³u sandcastle, impulsów linii (HA) iimpulsów ramki (VA).Procesor TDA9143 zosta³ zastosowany miêdzy innymi wnastêpuj¹cych odbiornikach firmy Panasonic: TX28XD70C,TX29AD70C, TXW32D3DP, TXW32D3F, TXW36D3DP,TXW28R3F, a tak¿e w odbiornikach firmy Sony (KV28WX10,KV29C3) oraz Nokia (MX71L3).Do cech charakterystycznych tego uk³adu zaliczyæ nale¿y:• multistandardowy dekoder PAL/NTSC/SECAM,• sygna³ wygaszania w przypadku odbioru PALPlus,• sterowanie szyn¹ I 2 C,• ma³a iloœæ elementów aplikacyjnych,• mo¿liwoœæ wspó³pracy z lini¹ opóŸniaj¹c¹,• regulowane opóŸnienie sygna³u luminancji,• automatyczna detekcja rodzaju wejœciowego sygna³u(CVBS lub Y/C),• wejœcie/wyjœcie impulsów klampuj¹cych CLP lub wyjœcieimpulsów synchronizacji linii HA,• wyjœcie impulsów synchronizacji ramki,• filtr grzebieniowy.Schemat blokowy uk³adu TDA9143 przedstawiono na rysunku1, a opis jego wyprowadzeñ zamieszczono w tabeli 1.Uk³ad prze³¹czania wejœæJak ju¿ wspomniano, uk³ad TDA9143 ma dwa wejœcia, którewybierane s¹ za poœrednictwem szyny I 2 C. Wybór wejœciowegosygna³u odbywa siê równie¿ automatycznie, najpierwSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 19

Opis uk³adu TDA9143 firmy PhilipsSDASCLVccHPLLSCVA CLP/HAR G BF Uout Vout YoutADDR(CVBS)I/O PORTO PORT/LLC2215166 52I C BUSLCA7VERTICALSYNCSEPARATORSYNCSEPARATOR24 10VATIMING HAGENERATOR CLPHORIZONTALPLLTRAPECL11 17ECL21 20 19MATRIXDELAY18 14 13 12SWITCHTB YD3÷YD0BPSDELAY2 234UinVinY/CVBS26Y CLAMPSECAMCLOCHEFILTERTUNINGSECAMDEMODSWITCH3212SECref-(R-Y)-(B-Y)CHROMAACCC 25 CHROMASWITCHBANDPASSCHROMAPLLHUEPAL/NTSCDEMODINA-INBDEC8BIASTDA9143ECMBFSCBUFFERIDENTSYSTEM9282729 303123DGNDFILTrefAGNDCPLLXTALXTAL2FscombRys.1. Schemat blokowy uk³adu TDA9143.82k100n 3.3n18p 18p100n15k470n100nY/CVBS3.3nC75 75100n 100nFscombADDR(CVBS)R G B F CLP/HA75 75 75 75100n 100n 100n32 31 3029 282726 252423 222120 1918 17TDA9143123100n 100n 100n4100n5100610078100n9101112131415168V100µ5VHA2405.1V100n161514 13 12 11 10 9TDA46651 2 3 4 5 6 7 8SCL SDASCVAYout14 1312 11 10 9 8PC74HCU041 2 3 4 5 6 71n120kI/O PORTLCCVout Uout O PORT/LLC100nRys.2. Schemat aplikacyjny uk³adu TDA9143.wybierane jest wejœcie Y/CVBS, a potem wejœcie sygna³u chrominancjiC. Z obu wejœæ porównywane s¹ amplitudy sygna-³ów burst chrominancji i wybrane zostaje to wejœcie, na którymamplituda jest wiêksza.Uwaga: Wartoœæ napiêcia na wejœciu sygna³u chrominancjinie mo¿e przekroczyæ 5.5V. Je¿eli tak siê stanie, uk³ad wejdziew tryb serwisowy.Matryca RGB i identyfikacja standarduUk³ad TDA9143 zawiera matrycê, która przekszta³ca wejœciowesygna³y RGB na sygna³y Y, U, V. Prze³¹cznik sterowanyz wyprowadzenia 18 umo¿liwia prze³¹czanie pomiêdzy sygna³amiY, U, V matrycy i dekodera. Sygna³ Y jest wewnêtrznieprzy³¹czony do prze³¹cznika, a sygna³y –(R-Y) i –(B-Y)20 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Opis uk³adu TDA9143 firmy PhilipsTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA9143Nr nó¿kiOpis1 Wyjœciesygna³u-(R-Y)2 Wyjœciesygna³u-(B-Y)3 Wejœcie sygna³u U4 Wejœcie sygna³u V5 Szyna1 SCL6 Szyna SDA7 Zasilanie8 Odsprzê¿enie zasilania czêœci cyfrowej9 Masa czêœci cyfrowej10 Wyjœcie sandcastle11 Wyjœcie impulsu V A12 Wyjœcie sygna³u luminancji13 Wyjœcie sygna³u V14 Wyjœcie sygna³u U15 Port wejœcia / wyjœcia16 Wyjœcie sygna³u zegara17 Wyjœcie impulsu H A /impuls klampuj¹cy18 Prze³¹cznik wejœcia19 Wejœcie sygna³u koloru niebieskiego20 Wejœcie sygna³u koloru zielonego21 Wejœcie sygna³u koloru czerwonego22 Wejœcie adresowe szyny I 2 C23 Wejœcie filtru grzebieniowego24 Filtr PLL linii25 Wejœcie sygna³u chrominancji26 Wejœcie sygna³u luminancji / CVBS27 Masa czêœci analogowej28 Filtr uk³adów odsprzêgaj¹cych29 Filtr PLL30 Wejœcie rezonatora kwarcowego31 Wejœcie drugiego rezonatora kwarcowego32 Odsprzê¿enie obwodów SECAMmusz¹ zostaæ poddane procesowi opóŸnienia w zewnêtrznejlinii opóŸniaj¹cej. Z wyjœæ linii opóŸniaj¹cej sygna³y dostarczanes¹ do wejœæ uk³adu TDA9143 U i V.Standard odbieranego sygna³u wybierany jest przez wybór(prze³¹czenie) odpowiedniego rezonatora kwarcowego. Wprzypadku pod³¹czenia kwarcu 4.4MHz i 3.6MHz, uk³ad prze-³¹czony jest na odbiór sygna³u w standardzie: SECAM, PAL4.4/4.3 i NTSC 4.4/3.6. Je¿eli czêstotliwoœæ obu rezonatorówbêdzie wynosi³a 3.6MHz, wówczas dekodowane bêd¹: PAL3.6 i NTSC 3.6. Je¿eli nie zachodzi koniecznoœæ odbioruwszystkich standardów, wtedy wystarczy pod³¹czyæ do n.30kwarc o wymaganej czêstotliwoœci.Uk³ad identyfikacji standardu jest obwodem cyfrowym,nie wymagaj¹cym elementów zewnêtrznych. Identyfikacjêstandardu mo¿na wymusiæ za poœrednictwem szyny I 2 C. Informacjêo tym, który rezonator zosta³ wybrany oraz czy wy-³¹cznik koloru jest w³¹czony, mo¿na odczytaæ na szynie I 2 C.Dla zredukowania ewentualnych pomy³ek w identyfikacjistandardu najpierw wybierany jest PAL, a potem SECAM.Przy czêstotliwoœci ramki równej 60Hz, standard SECAMmo¿e byæ zablokowany, co zabezpiecza uk³ad przed niew³aœciw¹identyfikacj¹.Filtry chrominancji umieszczone zosta³y w strukturze we-Tabela 2. Wa¿niejsze parametry uk³adu TDA9143Oznaczenie Opis Wartoœæ JednostkaV CC Napiêcie zasilania 7.2 ÷ 8.8 VI CC Pobór pr¹du 50÷70 mAP tot Moc wydzielana w uk³adzie 360÷620 mWV 26V 22wnêtrznej uk³adu, mog¹ one byæ prze³¹czane na: 4.43MHz,4.29MHz lub 3.58MHz. Wybór filtru zale¿y od wybranego standardu.Filtr dzwonowy luminancji SECAM-u ma ma³¹ dobroæi dlatego jest równie¿ wykorzystywany dla PAL-u i NTSC.Je¿eli wybrane zosta³o wejœcie Y/C, wówczas omijany jestfiltr chrominancji. Zapewnia to przeniesienie ca³ego pasmasygna³u wejœciowego. Równie¿ w przypadku odbioru sygna³uCVBS, filtr chrominancji mo¿e byæ pominiêty, za poœrednictwemrozkazów wysy³anych szyn¹ I 2 C. Ró¿nicowe sygna³y kolorumog¹ byæ doprowadzane do sygna³u luminancji z opóŸnieniem,które mo¿e siê zmieniaæ z krokiem 40ns.Generator VCO pêtli PLL jest kalibrowany podczas trwaniaka¿dego powrotu odchylania pionowego. Je¿eli brak jestrezonatora 4.4MHz, wówczas nie bêdzie odtwarzany sygna³nadawany w standardzie SECAM. Czêstotliwoœæ wykorzystywanegokwarcu jest wyprowadzona na wyjœcie Fscomb. Wyjœcieto mo¿e zostaæ pod³¹czone do zewnêtrznego filtrugrzebieniowego.Wejœcie F (n.18) s³u¿y do podawania impulsuwygaszania.SynchronizacjaAmplituda wejœciowegosygna³u Y/CVBSAmplituda wejœciowegosygna³u burst1÷1.43 V PP0.3÷0.6 VV 12 Wyjœcie sygna³u luminancji 1.0 VV 14 Wyjœciowy sygna³ U 1.33 VV 13 Wyjœciowy sygna³ V 1.05 VV 11 Wyjœciowy impuls V A 4÷5.5 VV 17 Wyjœciowy impuls H A 4÷5.5 VV 19, 20, 21Amplituda wejœciowychsygna³ów RGB0.7÷1.0 VNajwa¿niejszym obwodem uk³adu synchronizacji jest generatorpracuj¹cy z czêstotliwoœci¹ 6.875MHz (440 × f H ). Czêstotliwoœætego generatora jest dzielona przez 440 lub 432. Pow³¹czeniu zasilania generowany jest impuls zerowania uk³adówi po jego wykryciu generator dostarcza sygna³ o czêstotliwoœcirównej oko³o 10MHz, co odpowiada czêstotliwoœci liniirównej 23kHz. Taka zwiêkszona czêstotliwoœæ wed³ug konstruktorówfirmy Philips zabezpiecza przed przekroczeniemparametrów wyjœciowego tranzystora linii.Po odebraniu informacji z szyny danych, czêstotliwoœæ tajest kalibrowana do 6.875MHz lub 6.75MHz. Obwód synchronizacjidostarcza równie¿ dwupoziomowego impulsu sandcastle,który ³¹czy impuls wygaszania poziomego i pionowego.Uk³ad odchylania pionowego mo¿e pracowaæ z czêstotliwoœci¹50Hz lub 60Hz. Czêstotliwoœæ tê mo¿na wymusiæ lubuk³ad automatycznie j¹ identyfikuje.Na rysunku 2 pokazano schemat aplikacyjny uk³aduTDA9143, a w tabeli 2 zamieszczono opis wa¿niejszych parametrówtego uk³adu.}SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 21

Porady serwisowePorady serwisoweMarian Rakoczy, Jan Maszkowski, Ryszard Strzêpek, Edward Bitner, Marek Ugriczicz, Aleksander Huzar,Jerzy Pora, Marian Borkowski, W³adys³aw Wójtowicz, Henryk Demski, Andrzej BrzozowskiOdbiorniki telewizyjneElemis TC502Zniekszta³cona fonia.Fonia „trzeszczy”. Objaw, jak przy uszkodzonych filtrachSFE. Od³¹czenie wtyku N509 i zwarcie ko³ków 2 i 3 gniazdaG509 wykazuje sprawnoœæ modu³u fonii MF2006 - efekt zniekszta³conejfonii ustêpuje.Uszkodzenia nale¿y wiêc szukaæ w module euroz³¹cza.Najczêœciej powodem opisanego zjawiska jest uk³ad US902UL1244N, który mo¿na zast¹piæ ³atwiej dostêpnym TBA120S.Z t¹ usterk¹ spotka³em siê ju¿ kilkakrotnie w ró¿nych modelach„Syriusza”.M.R.Grundig T63640 CUC6310Za szeroki obraz.Obraz za szeroki w poziomie, korekcja E-W nie dzia³a. Niejest uszkodzony R569 4R7 ani dioda Zenera ZPD30, nadmiernienatomiast nagrzewa siê uk³ad IC440 TDA8145. Tym razemuszkodzonym elementem okaza³a siê cewka L569 o indukcyjnoœci16mH. Osobiœcie jestem za stosowaniem oryginalnychelementów w tego typu odbiornikach, jednak w przypadkubraku orygina³u mo¿na zastosowaæ cewkê korekcji zOTVC Elektron 380: zbli¿one parametry, jednak wiêksze gabaryty.Profilaktycznie wymieniono tak¿e uk³ad IC440. M.R.Philips 21CT9460/56HBrak wizji i fonii.Po w³¹czeniu odbiornika nastêpuje wejœcie wysokiego napiêcia,jednak brak jest dŸwiêku i obrazu. W okolicach uk³aduWN s³ychaæ „œwierszczenie”, a tranzystor koñcowy linii zaczynasiê nadmiernie nagrzewaæ. Po od³¹czeniu bazy tranzystorakoñcowego linii sprawdzono czêstotliwoœæ generatora,zbudowanego na uk³adzie TDA2579A. Okaza³o siê, ¿e jest onanieprawid³owa. Sprawdzenie uk³adu generatora ujawni³o nieprawid³ow¹rezystancjê potencjometru regulacji czêstotliwoœci3641 10k, który zwiêkszy³ swoj¹ wartoœæ do 30k. M.R.4Thomson 14MF10C chassis TX807Nie startuje ze standby.Po w³¹czeniu odbiornika pilotem ze stanu standby startujeon na oko³o 2 sekundy, po czym przechodzi w stan blokady.Diody zielona i czerwona migaj¹ na przemian co oko³o 5 sekund.Od³¹czenie nó¿ki 50 IV01 TDA8842 i rezystora RL10powoduje start odbiornika na kilkanaœcie sekund, brak przy tymobrazu i dŸwiêku. W tym czasie (kilkakrotne w³¹czenie) zmierzononapiêcia wyjœciowe z trafopowielacza. Wszystkie by³yprawid³owe z wyj¹tkiem napiêcia VTU (L, F), którego wartoœæwzros³a do oko³o 120V - prawid³owo powinno byæ 86.5V. Poanalizie schematu ideowego wytypowa³em jeden element, którymóg³by powodowaæ wzrost tego napiêcia: diodê DL21BAV21, w³¹czon¹ katod¹ do napiêcia +180V (T) zasilaj¹cegowzmacniacze wizyjne. Po jej wylutowaniu okaza³o siê, ¿e maona up³yw w kierunku zaporowym. By³ to jedyny uszkodzonyelement powoduj¹cy opisane wy¿ej zachowanie odbiornika.Odbiornik ca³kowicie martwy.Nie startuje przetwornica. Pomiar wykaza³ brak napiêcia+12V na kolektorze tranzystora TP25. Sprawdzono rezystorystartowe RP05, RP06, RP07 270k - sprawne. Okaza³o siê, ¿ezwarta jest dioda Zenera DP27 BZX55B24. Profilaktyczniewymieniono równie¿ wspomniane wy¿ej rezystory. M.R.Philips 38KE1102/02B chassis CP90Zniekszta³cony obraz.Obserwowany na ekranie obraz jest zafalowany i powyginanyw górnej i dolnej czêœci. Po oko³o 1.5 godzinie pracyodbiornika zjawisko stopniowo ustêpuje. W pierwszym podejœciusprawdzono kondensatory filtruj¹ce strony wtórnejzasilacza jednak bez rezultatu. Po wyjêciu modu³u p.cz. okaza³osiê, ¿e z kondensatora C2075 10µF/63V nast¹pi³ nieznacznywyciek elektrolitu. Po wymianie uszkodzonego kondensatoraodbiornik pracuje prawid³owo.M.R.Samsung CK5013ZZniekszta³cony obraz, brak fonii.Odbiornik zachowuje siê jak przy Ÿle dzia³aj¹cym uk³adzieARW: ma „przesterowany” obraz, brak jest fonii. Po oko-³o 30 minutach pracy obraz stabilizuje siê i powraca g³os. Metod¹termiczn¹ znaleziono uszkodzony kondensator C111-2.2µF/50V pracuj¹cy w uk³adzie wzmacniacza p.cz. (n.10IC101 TDA8305).M.R.Thomson 70DC60TX chassis ICC94Brak kontrastu.Obserwowany na ekranie obraz ma prawid³owe kolory, jednakbrak jest kontrastu, a w³aœciwie nie ma wcale sygna³u luminancji.Pomiar oscyloskopem wykaza³ obecnoœæ sygna³uluminancji na nó¿ce 12 IC02 TDA4671, natomiast jego brakna nó¿ce 2 IV01 STV2160. Na tej drodze sygna³u wystêpuj¹jeszcze dwa tranzystory: TC02 i TC03. Uszkodzonym okaza³siê tranzystor TC02 BC848 (SMD).M.R.Sanyo C1461TX chassis EC4AOdstraja siê od zaprogramowanych stacji.Odbiornik odstraja siê od zaprogramowanych stacji. Przyprzeszukiwaniu pasm nie zatrzymuje strojenia w momencieznalezienia dobrego sygna³u. Pojawia siê prawid³owe napiêcieidentyfikacji na nó¿ce 4 IC400 TDA8361N5 i nó¿ce 5 procesoraIC100 SDA5251-A004, jednak procesor nie zatrzymujeprocesu przeszukiwania. Od³¹czenie nó¿ki 4 IC400 i rêczneustawienie stacji nie wykaza³o tendencji do odstrajania siê.22 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Porady serwisoweWyjêcie filtru AFC L201 (8838), wyciêcie kondensatora 100pF,wstawienie nowego i próba zestrojenia uk³adu nie da³y pozytywnychwyników. Filtr nie reagowa³ na zmianê po³o¿enie rdzeniacewki.Wobec braku oryginalnego filtru wstawiono nowy filtr AFCo numerze 360 razem z kondensatorem 27pF (z p³yty bazowejOtake). Po zestrojeniu uk³adu odbiornik zacz¹³ pracowaæ poprawnie,a wszystkie niepo¿¹dane efekty ust¹pi³y. M.R.Telestar 6055 Profilo chassis SM1Uszkodzenie tranzystora kluczuj¹cego przetwornicy.Powtarzaj¹ce siê okresowo uszkodzenia tranzystora kluczuj¹cegoprzetwornicy Q101 BUZ90 spowodowane jest niestabiln¹prac¹ diody D102 BYV95C.M.R.Philips 21PT1542/58 chassis L6.1AAOdbiornik „martwy”.Nie œwieci kontrolka LED. Zasilacz daje siê uruchomiæprzez w³¹czenie przy pomocy wy³¹cznika sieciowego i dalejnic siê nie dzieje. Po dok³adnym sprawdzeniu stwierdzono braknapiêcia 5V. Przyczyn¹ by³ niesprawny tranzystor pracuj¹cyw uk³adzie stabilizatora napiêcia 5V – 7505 BC237. By³ onmocno przegrzany i mia³ przerwane wyprowadzenie emitera.Zast¹piono go tranzystorem BC337 i telewizor zacz¹³ pracowaæpoprawnie.J.M.Telefunken V5210 chassis 415Odbiornik nie dzia³a, przepalony bezpiecznik sieciowy.Stwierdzono uszkodzenie nastêpuj¹cych elementów: tranzystoryT462 BC368, T464 BU208, kondensatory (najczêœciejwyschniête) C103 47µF/100V, C107 i C108 10µF/63V, C11010µF/250V, C113 470µF/40V, C115 1000µF/35V, rezystorR261 100k/1W. Po ich wymianie telewizor zacz¹³ pracowaæpoprawnie. W czasie naprawy mo¿na pos³ugiwaæ siê schematemchassis 615, ale trzeba zwróciæ uwagê na pewne ró¿nice:w chassis 415 ze wzglêdu na u¿yty kineskop (560EGB22TC03lub A51-427X), brak jest uk³adu korekcji geometrii i w odchylaniupionowym pracuje uk³ad TDA1170. Dla serwisu istotn¹ró¿nic¹ jest wielkoœæ napiêcia g³ównego U1, które powinnowynosiæ 118.5V. Dobrymi zamiennikami tranzystorów s¹:za BU208 – 2SD820, za BC327 – BC638 lub 640, za BC368 –BC639 (ale trzeba dobraæ egzemplarz z B>100). J.M.Telefunken 2800 chassis 514Brak œwiecenia ekranu.Stwierdzono zwarcie w powielaczu WN. Za u¿yty w odbiornikupowielacz AEG KTS806XO mo¿na zastosowaæ zamiennikHRT507 (KN4006), pasuje te¿ rosyjski YH9/27 – 1.3.Po uruchomieniu odbiornika stwierdzono ca³kowity brak koloruzielonego, przyczyn¹ by³ uszkodzony kondensator C3450.47µF (utrata pojemnoœci) na module RGB (BS334). J.M.Lexus XT3795Nie daje siê w³¹czyæ do stanu pracy.Po w³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym wchodzi w stan czuwania.Próby w³¹czenia go do stanu pracy zdalnie, jak i klawiatur¹lokaln¹ nie daj¹ ¿adnych rezultatów. Dotykaj¹c koñcówk¹przyrz¹du uniwersalnego do n.22 mikrokontroleraTMP47C634N2458, mo¿na odbiornik w³¹czyæ do pracy. Oznaczato, ¿e s¹ sprawne wszystkie uk³ady odbiornika - opróczuk³adu mikrokontrolera N801. Mimo w³¹czenia do pracy procesorTMP47C634N2458 nie wykonuje ¿adnych rozkazów. Nan.33 POWER-ON-RESET zamiast +5V panuje napiêcie 0V.Uszkodzony jest tranzystor V803 2SC1815 w uk³adzie resetowaniaprocesora N801. Po wymianie tranzystora V803 odbiornikmo¿na w³¹czyæ w stan pracy zdalnie i lokalnie, a procesorN801 wykonuje bezb³êdnie wszystkie polecenia. R.S.Videoton TS4315Brak obrazu i dŸwiêku.Wszystkie napiêcia na wyjœciach przetwornicy s¹ prawid³owe.Napiêcie wychodz¹ce z transformatora linii TR10-2203-022 wynosi oko³o 1.2kV zamiast 5kV. Silnie grzejesiê tranzystor koñcowy odchylania poziomego T1 BU208. Przebiegna kolektorze T1 jest taki, jak pokazano na rys.1.HVp-p = 600VRys.1.Amplituda tego przebiegu powinna wynosiæ oko³o 1100Vp-p,a wynosi³a trochê ponad 600Vp-p. Uszkodzony jest transformatorlinii TR1. Po jego wymianie nale¿y wyregulowaæ cewk¹L5 napiêcie ¿arzenia kineskopu A56-701X. R.S.Lexus RC4120Brak oznak pracy.Na kondensatorze C608 100µF/385V wystêpuje napiêcie+312V. Brak jest sterowania baz¹ tranzystora kluczuj¹cego przetwornicyQ601 BUT11AF. Uszkodzony jest rezystor (przerwa)R604 100k/0.5W w uk³adzie startowym przetwornicy. R.S.Unimor M462Z lewej strony ekranu widoczne pionowe czerwone paski.Paski s¹ gruboœci kilku milimetrów i wystêpuj¹ co 1 cm naszerokoœci oko³o 15 cm. Okazuje siê, ¿e napiêcie zmienne ztrafopowielacza dostaje siê na wzmacniacz wizji poprzez tornapiêcia +210V. Przyczyn¹ tego zjawiska jest utrata pojemnoœcikondensatora C609 47µF/250V. Kondensator ten znajdujesiê miêdzy radiatorem tranzystora T602 S2055AF a transformatoremTR501 T43. S¹ to elementy silnie wydzielaj¹ce ciep³o.W zwi¹zku z tymi warunkami pracy wstawiony kondensatormusi mieæ temperaturê pracy +105 o C.R.S.Schneider chassis DTV1Brak jest obrazu – ciemny ekran.Okazuje siê, ¿e brak jest impulsów odchylania pionowegoi dlatego katody kineskopu s¹ zablokowane. Sprawc¹ tego jesttranzystor T2 BD683 (Darlington) w stopniu koñcowym odchylaniapionowego. Na jego kolektorze wystêpuje napiêcie+2.5V zamiast +17.5V. Po jego wymianie pojawia siê obraz,ale mo¿liwe jest odebranie tylko kilku stacji TV na ka¿dymSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 23

Porady serwisowepaœmie. Zakres napiêcia strojenia g³owicy w.cz wynosi³ 0÷+15V zamiast 0 ÷ +30V. Przyczyn¹ by³ uszkodzony kondensatorC23 100µF/40V.R.S.Curtis 2102VTJasne linie powrotów. Jest treœæ obrazu.Pomiar napiêcia zasilania koñcowych wzmacniaczy wizji,daje wynik zani¿ony. Dodatkowo na kondensatorze C4314.7µF/250V wystêpuj¹ du¿e przebiegi zmienne. Pomiar pojemnoœcitego kondensatora wykazuje wartoœæ zerow¹. Elementten jest zamontowany tu¿ obok trafopowielacza. E.B.Sanyo C21EF97EXH TXTNie œwieci dioda standby.Napiêcie zasilania na kondensatorze elektrolitycznym prostownikasieciowego jest prawid³owe - oko³o 300V. Napiêcieto dochodzi do koñcowego tranzystora przetwornicy. Stwierdzonobrak próbkowania oraz brak startu zasilacza, a przyczyn¹tego stanu rzeczy by³ uszkodzony rezystor startowyR521 120k (przerwa).E.B.Telestar CTV2103TPisk przeci¹¿onej przetwornicy.Wstêpne pomiary pozwoli³y ustaliæ zwarcie koñcowego tranzystoralinii Q580 2SD1555. Praca zasilacza i jego napiêcia wyjœciowe- stabilne. Po wymianie Q580, pojawia siê prawid³owyodbiór. Wystarczy³o jednak kilka minut pracy odbiornika, a jaskrawoœæekranu zaczê³a siê samoistnie zwiêkszaæ, do pojawieniasiê linii powrotów w³¹cznie. Pobór pr¹du przez kineskop by³na tyle du¿y, ¿e grozi³o to ponownym uszkodzeniem Q580. Dalszepomiary ujawni³y ca³kowit¹ przerwê rezystora R74 1k5 (zamontowanyjest na p³ycie kineskopu - zasilanie S1). E.B.Elemis 5510TPrzypadkowo zanika wizja i fonia.Usterka swoim charakterem przypomina samoczynne w³¹czaniesiê i wy³¹czanie trybu AV (ekran w tym czasie ma lekkoniebiesk¹ poœwiatê). Du¿o czasu zajê³o odszukanie wadliwegoelementu. By³ nim tranzystor T903 BC238, który pracuje wmodule telegazety (okresowe up³ywnoœci kolektor-emiter).Pozwolê sobie dodaæ, ¿e tranzystory z serii BC238, BC328,BC237, BC327, BC307 doœæ czêsto wykazuj¹ trudne do wykrycianiestabilnoœci wewn¹trz z³¹cza pó³przewodnikowego -szczególnie, gdy pe³ni¹ rolê klucza-prze³¹cznika. E.B.Curtis 2001VT chassis PC04AProblem ze startem przetwornicy.W wyniku du¿ych wahañ napiêcia sieci oraz utraty pojemnoœcikondensatorów C805P 100µF/16V i C801P 10µF/16V,uszkodzeniu uleg³y: bezpiecznik sieciowy 3.15A, diody mostkaD801P - D804P (1N4007), Q801P 2SD1555. Wymiana tychelementów jest niewystarczaj¹ca do prawid³owej pracy przetwornicy.Na n.7 uk³adu TDA4601 wystêpuj¹ nietypowe przebiegizmienne o wartoœci oko³o 0.6V. Napiêcie startowe na n.9tego uk³adu utrzymuje siê na zani¿onym poziomie 8V. Mimobraku charakterystycznego próbkowania - TDA4601 sprawny.Dioda standby nie œwieci. Brak jest napiêæ wyjœciowych. Wystêpuj¹dziwne sinusoidalne i samogasn¹ce oscylacje na uzwojeniachtransformatora przetwornicy. W czasie pomiarów napiêæw aplikacji TDA4601 dochodzi do ponownego uszkodzenia tranzystoraQ801P. Przyczyn¹ ca³ego zamieszania by³y przepalonerezystory bezpiecznikowe FR801S i FR802S 1R/0.5W. W tymprzypadku przetwornica pracowa³a, ale ca³kowity brak jej obci¹-¿enia stworzy³ opisany problem. Testowanie zasilacza na sztucznymobci¹¿eniu, pozornie nie mia³o ¿adnego sensu, a jednak pozwoli³obyna unikniêcie zaistnia³ych strat.E.B.Thomson chassis TX807Linijka si³y g³osu na minimum, brak dŸwiêku.Uszkodzenie pojawi³o siê po gwa³townych zanikach (zmianach)napiêcia sieciowego. Nie mo¿na przesun¹æ znacznika wprawo, zarówno z pilota, jak i klawiatury lokalnej (klawiaturasprawna). Analiza schematu oraz pomiary nic nowego nie wnosz¹.Po wejœciu w tryb serwisowy okaza³o siê, ¿e wystêpujetam zmiana ustawienia znacznika maksymalnej si³y g³osu (wopcji hotel).Sposób postêpowania:1. Wy³¹czyæ odbiornik do trybu standby.2. Wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym i poczekaædo wygaszenia diody standby.3. Przycisn¹æ przycisk [ txt ] (lub [VT]) na pilocie i w³¹czyæodbiornik w³¹cznikiem sieciowym. Odczekaæ oko³o 10 sekundna pojawienie siê menu serwisowego, po czym zwolniæprzycisk na pilocie.4. Kursorem [ dó³ ], wybraæ opcjê hotel (jej ustawienie off lubon nie ma znaczenia). Przycisn¹æ jeszcze raz przycisk [ dó³ ].Powinna pojawiæ siê linijka. Ustawiæ przy pomocy kursorówprawo-lewo znacznik na 2/3 wartoœci (w tym czasiesi³a g³osu nie ulega zmianie).5. Wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym.Ponowne w³¹czenie odbiornika umo¿liwia ju¿ normaln¹ regulacjêsi³y g³osu. W razie koniecznoœci korekty maksymalnejsi³y g³osu, czynnoœæ powtórzyæ.E.B.Sharp DV28071S chassis D3000Odbiornik nie w³¹cza siê - pozostaje w stanie czuwania.Pomiary napiêæ po stronie pierwotnej i wtórnej przetwornicyoraz pomiary poszczególnych elementów wykaza³y, ¿e jestona sprawna. Szukaj¹c dalej, zacz¹³em sprawdzaæ elementy postronie wtórnej trafopowielacza. Przedtem upewni³em siê, ¿ebrak impulsów H na tranzystorze steruj¹cym koñcówk¹ linii, asam tranzystor Q601 (2SD1546) nie jest uszkodzony. Znalaz³emprzepalony rezystor R625 (2R2), który podaje napiêcie ztrafopowielacza na diodê D611, a dalej na stabilizator +12VIC603. Napiêcie to zasila blok cyfrowy – miêdzy innymi generatorlinii. Po wymianie rezystora odbiornik w³¹czy³ siê.Odbiornik prze³¹cza siê na przemian w tryb mono i stereo.Odbiornik b³êdnie interpretowa³ sygna³y pilota fonii, copraktycznie uniemo¿liwia³o s³uchanie dŸwiêku. Zamiast szukaæusterki w bloku cyfrowym, wstawi³em wielosystemow¹p³ytkê dekodera fonii (doszed³ NICAM), dziêki czemu omin¹-³em uszkodzony blok. Po wejœciu w tryb serwisowy i dokonaniuniezbêdnych regulacji, zakoñczy³em naprawê. M.U.24 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Porady serwisoweFunai TV2000Nie dzia³a zasilacz.Uszkodzony Q13 - 2SD1398, LA7830, przegrzany R67.Tego rodzaju skutki maj¹ swoj¹ przyczynê i nale¿y z ca³¹ pewnoœci¹wymieniæ uk³ad STK7348, który jest g³ównym winowajc¹zaistnia³ych uszkodzeñ. Profilaktycznie nale¿y wymieniæ:C209 - 1µF/160V - przy trafku steruj¹cym H, C169 - 1µF/50V - w przetwornicy.A.H.Graetz CTVB55S i CTV155Brak odchylania pionowego, maksymalna jaskrawoœæ.Uszkodzenie wydawa³oby siê proste, ale doœæ du¿o uszkodzonychelementów. Wymieniono: IC301 - TDA3653B, R706- 2R2/0.5W - rezystor bezpiecznikowy w linii +185V, R686 -2R2/0.5W - bezpiecznikowy w linii +8.8V, R301 - 2R2/0.5W- bezpiecznikowy linii +25V i profilaktycznie: C301 - 100µF/50V, C655 - 1µF/63V, C657 - 47µF/63V.Dziwnym by³o jednoczesne uszkodzenie tylu rezystorów bezpiecznikowych,co mog³oby sugerowaæ, i¿ przyczyn¹ pierwotn¹by³ gwa³towny wzrost napiêæ produkowanych przez zasilacz. Dlategowymieniono 2 elektrolity w przetwornicy. Dodatkowo nale-¿y wykonaæ poprawkê lutowañ w obszarze przetwornicy i transformatoraprzetwornicy. Uszkodzenie to jest powtarzalne, zarównow tych modelach, jak i w pochodnych.A.H.Grundig P55245/90 CUC2400Nie startuje zasilacz.Przyczyna to uszkodzone elementy w dodatkowym modulezasilacza: D9613 - dioda Zenera 11V, T9612 - BD139, C646- 220µF/35V - utrata pojemnoœci do oko³o 2µF. A.H.Otake Color 7088VTBrak wizji i fonii, wyœwietlacz pracuje.Odbiornik posiada oddzielny zasilacz czuwania, co oznaczaniezale¿n¹ pracê wyœwietlacza. Sprawdzono przetwornicê - produkujewszystkie napiêcia poprawnie. Nie pracuje uk³ad w.n. Nakolektorze tranzystora wykonawczego odchylania poziomego jest+150V. Nie ma sterowania uk³adu odchylania poziomego. Braknapiêcia +12V na n.14 i n.38 uk³adu µPC1428. Napiêcie to jestprodukowane przez IC403 - stabilizator 7812. Stwierdzono przerwêrezystora bezpiecznikowego R516 - 1R5/2W jako skutekusterki. Przyczyn¹ by³ wyciek elektrolitu z C471 - 1000µF/25V,powoduj¹cy wypalenie p³yty miêdzy nó¿kami stabilizatora 7812.Uszkodzon¹ powierzchniê p³yty mo¿na odfrezowaæ za pomoc¹frezu dentystycznego i zabezpieczyæ lakierem na baziekalafonii. Rezystor R516 znajduje siê na p³ycie bloku zasilacza.Kondensator C471 znajduje siê na p³ycie bloku sygna³owegow pobli¿u stabilizatora +12V (IC403). A.H.Clatronic CTV277Nie pracuje przetwornica.Uszkodzony STRS6309. Dodatkowo spalony R605 - 0R22/1W. Nale¿y równie¿ wymieniæ C608 - 220µF/50V i C615 -100µF/35V. Zwykle nie jest to koniec, bo najczêœciej przyczyn¹s¹ przegrzane luty, które nale¿y odnowiæ - wszystkie postronie pierwotnej przetwornicy. Nastêpnym etapem jest sprawdzenie,czy jest sprawny Q302 - 2SD1547. Jeœli jest zwarty, toznaczy, ¿e s¹ równie¿ uszkodzone Q602 - 2SA1013 i Q603 -2SC2335, pe³ni¹ce funkcjê przekaŸnika za³¹czaj¹cego. Oznaczato sytuacjê, w której przyczyn¹ tylu uszkodzonych elementówby³ niekontrolowany wzrost napiêæ produkowanychprzez przetwornicê. Nale¿y w tym przypadku wymieniæ: IC603- TLP621 - transoptor, IC602 - SE120 - scalony wzmacniaczb³êdu (w innej wersji stosowany jest SE140), Q601 - 2SC2665(2SC1815, BC368). Zdarza siê równie¿ uszkodzenie TDA2009- IC401, na co wskazuje spalony R614 - 0R68/1W. A.H.Curtis 28M1VTTest magistrali I 2 C.W sprawnym odbiorniku tester odczyta³ nastêpuj¹ce adresy:WR 00100010 + TXT CF70200NWWR 10000000 + AUDIO PROC MC44131PRE 10000001 + AUDIO PROC MC44131PWR 10001000 + TV SIGN PROC MC44002PRE 10001001 + TV SIGN PROC MC44002PWR 10001010 - TV SIGN PROC nieobsadzonyWR 10100000 + EEPROM P0 MCM2814BPRE 10100001 + EEPROM P0 MCM2814BPWR 11010110 - PIP PROCESSOR nieobsadzonyW stanie czuwania magistrala I 2 C nie pracuje. A.H.Diora C200Test magistrali I 2 C.Tester odczyta³ nastêpuj¹ce adresy:- w stanie czuwania:WR 01000000 - DECODER/CONVERTR TDA8444WR 11000010 + PLL g³owica- stan czuwania + praca:WR 01000000 + DECODER/CONVERTR TDA8444WR 10100000 + EEPROM P0 24LC04BRE 10100001 + EEPROM P0 24LC04BWR 11000010 + PLL g³owicaUk³ady TXT obs³ugiwane s¹ oddzieln¹ magistral¹. A.H.Neptun M459TS Siesta 3Przemieszczenie obrazu w kierunku pionowym.Na dole widoczny czarny pas o szerokoœci oko³o 5 cm, towarzyszy³otemu skakanie obrazu w pionie, nastêpnie nast¹pi-³o silne zmniejszenie amplitudy odchylania pionowego (wysokoœæobrazu zmniejszy³a siê do kilkunastu cm i obraz przesun¹³siê do góry). W trakcie lokalizacji uszkodzenia nastêpowa³odalsze zmniejszenie wysokoœci i w efekcie pozosta³a grubalinia pozioma u góry ekranu. Oscylogramy na nó¿kach 5 i 11uk³adu U551 (TEA2029C) wykaza³y brak przebiegów, co potwierdzabrak pracy generatora pionu. Za generacjê przebieguramki odpowiadaj¹ elementy R556, R557 (oba po 1M) i C555(470nF) do³¹czone do n.5 TEA2029C. Sprawdzenie tych elementówwykaza³o przerwê R556 (objawy przebiegu uszkodzeñwskazuj¹ na jego zwiêkszaj¹c¹ siê wartoœæ). Po jego wymianieoraz regulacji R584 (centrowanie V) oraz R589 (amplitudaV) odbiornik pracowa³ poprawnie.Uwaga:1. Je¿eli OTVC pracuje poprawnie, to na n.5 TEA2029Cwystêpuje przebieg pi³okszta³tny oko³o 5V ss.2. Napiêcie sta³e na n.5 TEA2029C wynosi +4V (dla sprawnegouk³adu), a +1.9V dla przerwy R556.J.P.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 25

Porady serwisoweElemis 5511STEkran silnie œwieci, widaæ powroty, brak treœci obrazu, foniajest prawid³owa.Uszkodzenie wydawa³o siê proste, gdy¿ brak by³o napiêciazasilaj¹cego wzmacniacze wizji +205V i faktycznie uszkodzonyby³ rezystor R467 (100R) - nie uleg³ przepaleniu, leczbardzo zwiêkszy³ rezystancjê. Po jego wymianie obraz siê pojawi³,ale by³ silnie zazieleniony. Oba rezystory nastawne balansustatycznego R405 i R425 nie reguluj¹ koloru. Na p³ytcekineskopu s¹ zamontowane dodatkowo dwa rezystory rzêdukilkuset kilo do³¹czone miêdzy katody kineskopu a masê, którychnie ma o odbiornikach. Po ich wylutowaniu przyst¹pionodo wyszukania uszkodzenia na p³ytce kineskopu. Uszkodzonymiokaza³y siê diody D402 i D412 (obie typu BA157). Ichrezystancja w kierunku zaporowym by³a niewiele wiêksza ni¿w kierunku przewodzenia. Po ich wymianie odbiornik pracowa³poprawnie.J.P.Waltham TS4325TXT/OSDCiemny ekran, wysokie napiêcie obecne, fonia jest.Pomiary napiêcia na p³ytce kineskopu wykaza³y brak napiêcia¿arzenia. Przy pomocy omomierza zlokalizowano zimnylut przy gnieŸdzie z³¹cza przewodu paskowego trzy¿y³owego,³¹cz¹cego p³ytkê kineskopu z p³yt¹ bazow¹. Uszkodzenieby³o o tyle k³opotliwe, ¿e nie zawsze wystêpowa³o, a jegolokalizacja zajê³a sporo czasu. Po przelutowaniu gniazda odbiornikpracowa³ poprawnie.J.P.Harpo K3921BFPo dwóch lub trzech godzinach pracy ekran ciemnieje i zanikafonia, zasilanie stopnia linii ca³y czas nie ulega zmianie.Pomiary oscyloskopem wykaza³y bardzo znaczne obni¿enieamplitudy i ca³kiem zmieniony kszta³t przebiegów na bazietranzystora mocy linii i na kolektorze tranzystora steruj¹cegoQ402 (2SC2482). Napiêcia sta³e na tym tranzystorzewynosi³y: baza +0.4V i kolektor +32V, podczas gdy w przypadkuprawid³owej pracy stopnia wynosz¹ odpowiednio: baza+0.6V i kolektor +70V. Uszkodzenie by³o spowodowane przezwadliwie pracuj¹cy po czasie tranzystor Q402 (wstawiono2SC2272 - ma on nawet nieco lepsze parametry). Uwaga praktyczna:w trakcie lokalizacji uszkodzenia nie wy³¹czaæ odbiornika,bo po w³¹czeniu mamy „serwujemy” sobie czekanie odgodziny do dwóch na ponowne wyst¹pienie uszkodzenia. Powymianie tego tranzystora odbiornik pracowa³ poprawnie. Wprzypadku braku oryginalnego schematu mo¿na korzystaæ zeschematu Royal TV5106.J.P.Panasonic TX-28LD4P chassis Euro 4Odbiornik samoczynnie prze³¹cza siê w stan standby.Obwody zasilacza pracuj¹ poprawnie, napiêcia wyjœciowemaj¹ nominalne wartoœci. Równie¿ uk³ad odchylania poziomegonie jest przyczyn¹ przechodzenia telewizora w stan standby. Dopierowy³¹czenie obwodu ramki spowodowa³o nieprzerwan¹ pracêodbiornika. Pomiar elementów uk³adu odchylania pionowegopozwoli³ ustaliæ, ¿e przyczyn¹ uszkodzenia by³ wadliwy kondensatorC454 (220n). Fragment obwodu odchylania pionowego zzaznaczonym kondensatorem C454 pokazano na rys.2. M.BPhilips 27CE4599/33R chassis 2BCiemny obraz.Obraz jest ciemny lub szary, a w momencie zwiêkszenia pr¹dukineskopu (jasna treœæ obrazu) odbiornik wy³¹cza siê. Pomiarynapiêæ zasilaj¹cych wykaza³y, ¿e zasilacz pracuje poprawnie,równie¿ fonia jest prawid³owa. Sprawdzeniu poddano tor wideo.Okaza³o siê, ¿e zwarcie ma kondensator C2433 (470µ). Jegowymiana przywróci³a w³aœciw¹ pracê odbiornika. M.BSamsung CK5051XBrak jest zarówno fonii, jak i obrazu, a dioda standby miga.Na wyjœciu zasilacza brak jest napiêæ zasilaj¹cych, natomiastnapiêcie sieci do odbiornika dochodzi oraz bezpiecznik jest sprawny.Sprawdzenie omomierzem elementów pó³przewodnikowychwykluczy³o zwarcie lub przerwê któregoœ z nich. Równie¿ transformatornie by³ uszkodzony. Podejrzanym elementem w tej sytuacjiby³ uk³ad IC801 (SDH209B). Po podstawieniu nowegouk³adu odbiornik zacz¹³ pracowaæ w³aœciwie.M.BSchneider STV630UKWidaæ tylko po³owê obrazu.Objaw uszkodzenia sugeruje, ¿e uszkodzenia nale¿y szukaæw obwodzie odchylania pionowego. Sprawdzenie elementówwspó³pracuj¹cych z uk³adem ramki IC401 (TDA8177F)nie pozwoli³o na usuniêcie uszkodzenia, a dopiero wymianauk³adu TDA8177F wyeliminowa³a uszkodzenie. M.BSamsung CX6226Brak odchylania pionowego.Odbiornik wróci³ do naprawy po trzech miesi¹cach z tymisamymi objawami uszkodzenia. Równie¿ i tym razem uszkodzonyby³ uk³ad koñcowy odchylania pionowego TDA3654.Stwierdzono, ¿e wystêpuje zwarcie pomiêdzy n.1 i 3. Tym razemnaprawy nie zakoñczono po wymianie uk³adu scalonego,kontroli poddano wszystkie elementy jego aplikacji. W rezultacieuda³o siê zlokalizowaæ prawdziw¹ przyczynê uszkodzenia,któr¹ okaza³ siê kondensator C301 (100µF). M.B.Samsung CX5012Brak fonii.Stwierdzono ca³kowity brak fonii, nawet przy maksymalnymustawieniu regulatora si³y g³osu. Pomiar rezystorów ujawni³,¿e uszkodzony jest rezystor R611 (5k6). M.B.VERTR4520L451EXCELsa35TWypr.5 T551Wypr.6 T551VFLBC4511nR4530R45122k1 2 3 4 5 6 7C454220nC456220IC451LA7845N+R4581.5C4590.15D454ERA15-02R4641k8R465680Rys.2.R4552k2C46127pR454R4637k52k2 C453D456 1n5MTZJT-775.6CD4571SS133T-77R4611.2R460330C460Cewki odchylaj¹ce26 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Porady serwisoweAkai CT1407, CT2007, CT2107Nie daje siê w³¹czyæ ze stanu czuwania – fonia jest, obrazubrak.Usterka spowodowana podwy¿szeniem napiêæ wyjœciowychbloku zasilacza, co z kolei spowodowa³o uszkodzenieelementów uk³adu odchylania poziomego. Przyczyn¹ podwy¿-szenia napiêæ wyjœciowych by³ uszkodzony kondensator C911(47µF/50V) w bazie tranzystora Q904 po pierwotnej stroniezasilacza. Uszkodzeniu uleg³ tranzystor koñcowy odchylaniapoziomego Q404 (2SD1554), dioda Zenera ZD402 12V/1Ww pobli¿u radiatora uk³adu scalonego odchylania pionowego,dioda D402 (S5295) i rezystor bezpiecznikowy R404 (0R68).Wy³¹cza siê po oko³o 15÷60 minutach od momentu w³¹czenia,niekiedy nie reguluje poziomu g³oœnoœci, nie pamiêta zaprogramowanychstacji.Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenie procesora steruj¹cego- konieczna jego wymiana. W opisywanych modelach mo¿naspotkaæ 3 rodzaje procesorów: C68224Y, C68230Y i C68241Y.Po wymianie procesora mo¿e siê zdarzyæ, ¿e poziom si³y g³osubêdzie za wysoki. W takim wypadku nale¿y nacisn¹æ i przytrzymywaæprzycisk zmniejszania si³y g³osu tak d³ugo, a¿ poziomsi³y g³osu stanie siê normalny. W trakcie tej operacjiwskaŸnik si³y g³osu mo¿e kilkakrotnie przebiegaæ przez linijkêOSD od koñca do pocz¹tku.W.W.GoldStar CF21E20 chassis MC41ABrak fonii.Szybko stwierdzi³em, ¿e sygna³ regulacji g³oœnoœci ma prawiezerowy poziom mimo jego ustawienia na maksimum. Poodpiêciu wyjœcia regulacji od procesora steruj¹cego GS8434-16 (n.3) – poziom wzrasta na maksimum, w trybie AV foniirównie¿ brak. Wszystko wskazuje na uszkodzenie procesora,jednak¿e jego wymiana nic nie daje, podobnie jak i wymianapamiêci. Po od³¹czeniu anteny, po 10 minutach odbiornik wy-³¹cza siê i tak powinno byæ. Po ponownym w³¹czeniu kontrolujêsygna³ ID na n.17 procesora – stale poziom wysoki, wiêcwymuszam poziom niski, ale to równie¿ nic nie daje. Na koniecznajdujê przyczynê: uszkodzeniu uleg³ tranzystor Q06(zwarcie K-B) formuj¹cy sygna³ ID.W.W.Thomson 28WS78MP chassis ICC19-100HzDioda LED sygnalizuj¹ca tryb standby gaœnie po prze³¹czeniuodbiornika w ten tryb.Nale¿y zmieniæ wartoœæ rezystora RP69 z 22k/0.1W na 47k/0.1W. Rezystor ten (SMD) znajduje siê po pierwotnej stronieprzetwornicy w œcie¿ce ³¹cz¹cej n.1 IP060 (TEA2261) z punktemwspólnym RP050, CP050 i anody DP050. W.W.Sony KVM2540 chassis BE3BNie daje siê uruchomiæ - brak odchylania poziomego.Nie daje siê uruchomiæ, odchylanie poziome nie startuje. Wtrakcie w³¹czania s³ychaæ próbê zaskoku przekaŸnika, wysokienapiêcie siê nie pojawia, po kilku sekundach odbiornik prze³¹czasiê w tryb standby, wszystkie napiêcia wyjœciowe bloku zasilaczaw normie, od³¹czenie sygna³u PROT nic nie zmienia.Obserwacja oscyloskopowa wykazuje brak impulsów „startowych”odchylania poziomego na wyjœciach procesora synchroTDA8366H. Próba uruchomienia procedury autodiagnozy nieudaje siê. Przed prób¹ wymiany jakiegokolwiek elementu przepisa³emzawartoœæ pamiêci. Odbiornik uda³o siê normalnie w³¹czyæ,jednak po kilku minutach obraz z wyraŸnymi zniekszta³ceniamitypu „poduszka”zacz¹³ przesuwaæ siê w lewo. Poczu-³em sw¹d, po czym odbiornik prze³¹czy³ siê w standby i nie da³siê ju¿ ponownie w³¹czyæ. Teraz uszkodzonym okaza³ siê tranzystorlinii C4927. Wczeœniej w wyniku przegrzania „wyparowa³a”podk³adka mikowa, powoduj¹c przeci¹¿enie zasilacza iw konsekwencji uszkodzenie pamiêci.W.W.Daewoo DMQ2195TXBrak odchylania pionowego – ekran nie œwieci.Stwierdzono uszkodzenie uk³adu scalonego TDA3653B(I301) i rezystora bezpiecznikowego R422 (3R3). Po ich wymianieekran zaœwieci³, jednak nie na d³ugo. Uk³ad scalonyuleg³ uszkodzeniu i okaza³o siê, ¿e bardzo silnie nagrza³y siêelementy zasilaj¹ce napiêciem +180V koñcowe wzmacniaczewizyjne. Zmierzono równie¿, ¿e napiêcie to dochodzi³o do+450V. Taki wzrost jest mo¿liwy tylko w wyniku powielenianapiêcia, które zasz³o na samym dziale w wyniku wyschniêciakondensatora C414 (22µF/160V). Po wymianie C414, napiêciena wzmacniaczach wizyjnych wróci³o do normy tj. do wartoœci+180V, jednak¿e trzeba by³o znowu wymieniæ TDA3653Bi R422 a ponadto C422 (10µ/250V) i R420 (10R/1W) orazpoprawiæ jakoœæ punktów lutowniczych.Oprócz wysychania pojemnoœci C414 czêsto dochodzi donapêcznienia kondensatora C416 (470µ/25V). Sytuacja takama miejsce równie¿ w modelach DMQ (DTX)-21C2, 20B1 zchassis CP330 i modelach DMQ2127, 2157 z chassis C-50. Wtych ostatnich jest to kondensator C435 (33µ/160V). W.W.Nokia chassis Stereo Plus np.: 7155Brak obrazu, brak dŸwiêku.Zasilacz pompuje, napiêcie U1 (145V) w³¹cza siê i wy³¹cza.Przy pracy przetwornicy z obci¹¿eniem zastêpczym stwierdzononieprawid³ow¹ pracê stopnia koñcowego linii. Przyczyn¹okaza³o siê nieprawid³owe napiêcie U6 (15V) zasilaj¹ce stopieñsteruj¹cy uk³adem koñcowym linii.Zasilacz nie startuje, elementy zasilacza prawid³owe. Przyczyn¹okaza³ siê uszkodzony rezonator kwarcowy ZD15(4.43MHz) na n.33 TDA8366 (zdarza siê równie¿ przerwaœcie¿ki pomiêdzy kwarcem a uk³adem scalonym).Od czasu do czasu odbiornik nie daje siê w³¹czyæ, szczególniew stanie zimnym. Napiêcia robocze w tym stanie s¹dostêpne. Uszkodzenie stopnia steruj¹cego lini¹ w uk³adzieND10 (TDA8366) - konieczna wymiana uk³adu.W stanie zimnym nie daje siê w³¹czyæ, napiêcia roboczedostêpne. Ca³kowity brak impulsów steruj¹cych wychodz¹cychz ND10 (TDA8366-N3 lub -N4). Przyczyn¹ jest krytycznawartoœæ kondensatora sprzêgaj¹cego CL33 (100nF) na n.7TDA8366. Zmieniæ wartoœæ pojemnoœci kondensatora CL33na 2.2µF.Brak funkcji, dioda LED sygnalizuj¹ca tryb standby migocze,napiêcie U1 (145V) prawid³owe. Przerwa rezystora RK50(1R) w obwodzie bazy tranzystora linii.W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 27

Porady serwisoweAudioZestawy muzyczne Aiwa NSX-F9,NSX-F12, NSX-F15, NSX-S94, NSX-95Zestaw nie daje siê w³¹czyæ.Uszkodzenie zasilacza w wyniku przebicia tranzystorówwzmacniacza mocy. Wymieniæ uszkodzone elementy, po czymw celu zabezpieczenia urz¹dzenia przed takim samym uszkodzeniemwprowadziæ nastêpuj¹ce zmiany uk³adowe:• wymontowaæ rezystory R237 (470k) i R239 (1k),• od³¹czyæ (odci¹æ) katodê diody D227,• do³o¿yæ diodê Zenera 10V (np. MTZJ10C) równolegle dokondensatora C215 – anoda diody powinna byæ pod³¹czonado rezystora R290,• do³o¿yæ diodê 1N4148N pomiêdzy bramkê Q219 (przedzmian¹ po³¹czonej z rezystorem R237) a katodê D219 - anodado³o¿onej diody powinna ³¹czyæ siê z katod¹ diody D219.Problemy z odtwarzaczem p³yt CD.Czêsto zdarzaj¹ce siê niesprawnoœci - „zacinanie siê” lub przerwyw trakcie odtwarzania p³yt CD, w wyniku zabrudzenia systemuoptycznego. W najprostszym przypadku - zakurzenia górnejsoczewki, wystarczy przetarcie wacikiem. W ka¿dym innym przypadkunale¿y postêpowaæ szczególnie ostro¿nie, stosuj¹c specjalnyzestaw do czyszczenia soczewek opracowany przez producenta.Jeœli nie posiadamy takiego zestawu, a zabrudzeniu uleg³ pryzmatwewn¹trz bloku optyki, czyszczenie mo¿na wykonaæ na dwasposoby. Pierwszy z nich - wzi¹æ cienki (0.5mm), plastikowypatyczek i nawin¹æ na jego koñcu odrobinê waty. Podsun¹æ patyczekpod soczewkê lasera i wyginaj¹c go, posuwisto okrê¿nymiruchami oczyœciæ powierzchniê pryzmatu. Taka metoda jestzalecana przez producenta. Niestety wad¹ tej metody jest braktak cienkich plastikowych patyczków i niewystarczaj¹ca jakoœætakiego czyszczenia. Drugi sposób to demonta¿ systemu optycznego.Nale¿y dok³adnie wykrêciæ wkrêty, którymi przymocowanajest obudowa soczewki do lasera. Przed odkrêceniem obudowysoczewki nale¿y dok³adnie zaznaczyæ, w którym miejscu jestona zamocowana. Z regu³y obudowa soczewki pomimo wkrêtówjest jeszcze przyklejona - w takim wypadku nale¿y precyzyjnieroz³¹czyæ j¹ przy pomocy skalpela. Po zdjêciu soczewkiukazuje siê „studnia”, na dnie której znajduje siê pryzmat. Powyczyszczeniu pryzmatu przeprowadziæ monta¿ soczewki dok³adniew zaznaczonym miejscu.Oprócz zabrudzeñ systemu optycznego, które jest przyczyn¹70÷80% niesprawnoœci odtwarzaczy CD, powodem przerw odtwarzaniap³yt CD jest ciep³y pr¹d powietrza pochodz¹cy z transformatorabloku zasilacza, podgrzewaj¹cy blok optyki, prowadz¹cydo zmiany charakterystyk fotodiod oraz przyspieszaj¹cyzanieczyszczenie elementów optycznych. Producent zaleca zas³aniaædoln¹ powierzchniê mechanizmu CD specjalnie opracowan¹,plastikow¹ os³on¹. W przypadku braku takiej oryginalnejos³ony mo¿na j¹ zast¹piæ kawa³kiem polietylenu. Nie ma potrzebyrozbierania mechanizmu CD, wystarczy zdj¹æ obudowê zestawui zamocowaæ przygotowan¹ os³onê przy pomocy kleju.Przy naprawach bloku CD nale¿y zwróciæ uwagê na obecnoœæsmaru na prowadnicach. Jeœli brak smaru lub jest on zabrudzony(piaskiem, py³em), to laser mo¿e „grzêzn¹æ” przyprzesuwaniu. Analogiczny defekt obserwuje siê tak¿e przy zanieczyszczeniusmarem kó³ek zêbatych silnika lasera. H.D.Odbiorniki satelitarneAmstrad SRX1001Brak odbioru, na ekranie TV wyœwietlanych jest 9 ósemek inapis “VERR”.Na wyœwietlaczu widoczna jest jedna kreska, a po naciœniêciuklawisza [ INSTALL ] zapalaj¹ siê trzy kreski. Brakreakcji na przyciœniêcie klawisza [ TUNING ].Przyczyn¹ jest uszkodzona pamiêæ 24LC16, oznaczona nap³ycie jako IC02. W tym przypadku konieczna jest pamiêæ zaprogramowana.Brak odbioru, wyœwietlacz pokazuje ma³y kwadracik.Po pod³¹czeniu do odbiornika telewizyjnego grafika ekranowawyœwietla 9 ósemek i mrugaj¹cy napis LOCKED. Przyczyn¹jest uszkodzona pamiêæ 24LC16, oznaczona na p³ycie jakoIC01. Jeœli nie dysponujemy kopi¹ wzorcow¹ mo¿emy zastosowaæpamiêæ czyst¹ i zaprogramowaæ j¹ „rêcznie”. A.H.Amstrad SRX340, SRX350Pogorszenie siê jakoœci obrazu.Po kilku latach pracy tunera, konieczne jest wykonanie pewnychczynnoœci naprawczych, dla poprawienia jakoœci obrazu igrafiki oraz poprawienia bezawaryjnoœci. Na p³ycie g³ównejtunera nale¿y wymieniæ: C46 - 470µF/25V, C18 - 100µF/25V,C62 - 100µF/25V, C55 - 100µF/16V. Trzy pierwsze kondensatorys¹ wyró¿nione przez producenta mazakiem i lokalizujemyje ³atwo. C55 zwykle ma skorodowan¹ nó¿kê lub lutowanie naskutek wycieku. Czêsto bywa tak, ¿e wykonanie tego pakietuczynnoœci rozwi¹zuje problemy zwi¹zane z napraw¹.Po nagrzaniu zanik odbioru, pulsuj¹ diody LED czerwona izielona.Objaw mo¿e pojawiaæ siê w ró¿nych odstêpach czasu, odkilku minut do kilku dni. Czêsto reaguje na pukniêcia w p³ytkêzasilacza lub obudowê. Najczêœciej mamy tu do czynienia zez³oœliw¹ przerw¹ lub kilkoma przerwami wewn¹trz lutowañ.Nale¿y wykonaæ poprawkê 100% lutowañ na p³ytce zasilaczai z³¹cza zasilania na p³ycie tunera. Po wykonaniu poprawek,umyæ p³ytkê preparatem do p³ytek. Ten sposób dzia³ania daje95% skutecznoœæ w rozwi¹zaniu problemu.Test magistrali I 2 C (dotyczy równie¿ SRX501).W stanie czuwania tester odczyta³ nastêpuj¹ce adresy:WR 01000100 + SAT AUDIO DEMOD TDA6160-2XWR 10100000 + EEPROM P0 24C16RE 10100001 + EEPROM P0 24C16WR 10100010 + EEPROM P1 24C16RE 10100011 + EEPROM P1 24C16WR 10100110 + EEPROM P3 24C16RE 10100111 + EEPROM P3 24C16WR 10101110 + EEPROM P7 24C16RE 10101111 + EEPROM P7 24C16W stanie pracy odczytany zosta³ jeszcze jeden adres:WR 11000000 + PLL g³owicaRE 11000001 + PLL g³owicaW stanie czuwania magistrala pracuje tylko przez chwilê -tu¿ po w³¹czeniu wtyku sieciowego. W stanie pracy magistralapracuje w sposób ci¹g³y. £atwy dostêp do magistrali uzyskujemyz gniazda EURO-TV: SDA - k10, SCL - k12, masa - k14. A.H.28 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Porady serwisoweMagnetowidyGraetz Telerecorder TR4927Problemy z odbiorem programów telewizyjnych.Magnetowid prawid³owo odtwarza kasety. Po prze³¹czeniuna odbiór programu telewizyjnego, nie prze³¹cza programów(wyœwietla tylko cyfrê 1) i nie mo¿na wstroiæ ¿adnej stacji.Wszystkie napiêcia z zasilacza s¹ prawid³owe i bez têtnieñ. Przypomiarze p³ytki 07 (TUNER/IF) okazuje siê, ¿e napiêcia dochodz¹do niej, natomiast na kolektorze tranzystora Q17(2SB810H), który podaje napiêcie +12V na elementy odpowiedzialneza pracê czêœci telewizyjnej magnetowidu jest 0V. Nabazie Q17 jest stan wysoki (tranzystor zatkany). Aby zacz¹³przewodziæ, na jego bazie musi pojawiæ siê napiêcie 0V z uk³aduscalonego IC2 (M50440-391SP). IC2 jest z kolei sterowanyprzez uk³ad scalony IC1 (HD614080S), umieszczony na p³ycie21 (TIMER/DISPLAY). Okazuje siê, ¿e odpowiednie impulsy zIC1 wychodz¹, nie zmienia to jednak stanu na n. 6 IC2. Po wymianieIC2 mo¿na ju¿ zmieniaæ programy i wstrajaæ poszczególnestacje telewizyjne. Odbiór pasma kablowego jest bez zarzutu,natomiast w zakresach 1÷12 i 21÷60 obraz jest zaœnie¿ony.W momencie prze³¹czania z zakresu kablowego na podstawowy,pojawia siê czysty, czytelny obraz i dŸwiêk. Po chwilijednak zaczyna pojawiaæ siê œnieg (tak jakby przestawa³ dzia-³aæ uk³ad ARW) i po oko³o minucie obraz jest tak zaœnie¿ony,¿e fonia przestaje byæ czytelna. Zmiana po³o¿enia prze³¹cznikaantena (przy modulatorze) z 1 na 0 poprawia nieco sytuacjê.Stacja nie odstraja siê wprawdzie (AFC dzia³a), ale regulacjapotencjometrem R11 (ARW) nie pozwala na usuniêcie œniegu.Wynika³o z tego, ¿e usterki nie nale¿y szukaæ w obrêbie uk³aduscalonego IC1 na p³ytce 07 (M51365SP - wzmacniacz czêstotliwoœcipoœredniej). Postanowi³em wymieniæ g³owicê w.cz.(PU36155-1-2/TEME3-001A/6F05D25D). Usterka zniknê³a.Pozosta³a ju¿ tylko regulacja i czyszczenie toru przebiegu taœmyi magnetowid mo¿na by³o uznaæ za naprawiony. Nowa g³owicatego typu jest nieosi¹galna - zastosowa³em wiêc g³owicê zmagnetowidu przeznaczonego do rozbiórki.M.U.Philips VR161/02Po w³o¿eniu kasety magnetowid wy³¹cza siê.Po w³o¿eniu kasety silnik kieszeni przez chwilê pracuje, apotem magnetowid wy³¹cza siê (mechanizm typu High Super-Drive). Po naciœniêciu przycisku [ EJECT ] kaseta nadal pozostajew œrodku. Po rozmontowaniu magnetowidu i wymontowaniumechanizmu stwierdzi³em, ¿e równie¿ rêcznie (przez krêceniesilnikiem) nie mo¿na spowodowaæ wydania kasety - w mechaniŸmiecoœ siê blokuje. Po dok³adnych oglêdzinach zauwa¿y-³em brak jednego z elementów przy rolce docisku taœmy, a ca³ymechanizm by³ przestawiony. ¯adnych innych usterek typu pêkniêæi wy³amanych z¹bków nie zauwa¿y³em. Rozebra³em ca³ymechanizm i z³o¿y³em go powtórnie korzystaj¹c z „DS” nr 5.Aby za³o¿yæ brakuj¹cy element, musia³em zakupiæ ES7115KITF.Najpierw sprawdzi³em dzia³anie kieszeni kasety rêcznie, a dopieropotem umieœci³em mechanizm w magnetowidzie i uruchomi³emgo przez wprowadzenie kasety. Zosta³a przyjêta i wydanapoprawnie. Równie¿ pozosta³e funkcje zosta³y wykonane prawid³owo.Przesmarowa³em tylko najwa¿niejsze czêœci mechanizmui naprawa zosta³a zakoñczona. Od klienta dowiedzia³em siê, ¿edziecko próbowa³o wcisn¹æ kasetê odwrotn¹ stron¹, a reszty dokona³domoros³y radioamator.M.U.Universum VR4668Magnetowid zupe³nie nieczynny.Z zasilacza nie wychodz¹ ¿adne napiêcia, wyœwietlacz nieœwieci. W zasilaczu uszkodzony tranzystor Q5, diody ZeneraZD1 (C9V1) i ZD3 (C5V1), zwarte wyciekniêtym elektrolitemwyjœcia 11 do 14, wyciekniête elektrolity C13 (100µF/16V), C14(47µF/16V), C11 (22µF/16V) i C1 (2.2µF/16V). Po wymianieuszkodzonych elementów (w miejsce Q5 zastosowa³em BD241Cz dodatkowym radiatorem) magnetowid w³¹czy³ siê, ale niechcia³ przyj¹æ kasety. Wymontowa³em kieszeñ kasety. Kó³kazêbate z obu stron by³y niewspó³bie¿ne - trzeba by³o je zdemontowaæi zamontowaæ prawid³owo. Zaœniedzia³y by³ równie¿styk informuj¹cy o tym, ¿e kaseta jest wprowadzana. Po zamontowaniukieszeni kasety magnetowid przyj¹³ kasetê, ale niechcia³ realizowaæ ¿adnej funkcji oprócz opasywania g³owicy.Zdemontowa³em powtórnie kieszeñ kasety. Wymieni³em rolkêdociskow¹ i kó³ko przenosz¹ce napêd z silnika na talerzyki. Wyczyœci³emrównie¿ wszystkie elementy wspó³pracuj¹ce z nimi ielementy toru przebiegu taœmy. Teraz magnetowid realizowa³wszystkie funkcje oprócz przewijania z podgl¹dem. Okaza³osiê, ¿e sprzêg³a zbyt mocno hamuj¹ talerzyki. Poniewa¿ nie by³osensu wymieniaæ sprzêgie³, które stanowi¹ komplet z elektromagnesami,obni¿y³em napiêcia zasilaj¹ce poprzez wstawienieszeregowo rezystorów regulowanych, którymi ustali³em w³aœciw¹si³ê sprzêgania. Wyregulowa³em jeszcze tor przebiegutaœmy i na tym zakoñczy³em naprawê.M.U.Panasonic NV-J35BNie dzia³a zasilacz.Stwierdzono brak napiêæ zasilaj¹cych. Sprawdzenie elementówpó³przewodnikowych zasilacza nie pozwoli³o na zlokalizowanieuszkodzonego elementu. Równie¿ rezystory by³y sprawne,dopiero pomiar wartoœci pojemnoœci kondensatorów umo¿liwi³znalezienie przyczyny uszkodzenia. Okaza³o siê, ¿e pojemnoœækondensatora C1109 (1µ) znacznie zmala³a. Po wymianietego kondensatora magnetowid pracowa³ ju¿ poprawnie. M.B.Funai 5000 MK6Z³a jakoœæ obrazu - szumy na ekranie.Wed³ug relacji klienta, na odtwarzanym obrazie od jakiegoœczasu pojawi³y siê szumy, których intensywnoœæ z czasemzwiêksza³a siê, a¿ w koñcu obraz ca³kiem znik³. Na wyjœciu(n.7) LA70001 - szum o amplitudzie 50mV, a na nó¿kach 16,19 i 17 napiêcie sta³e 3V (zamiast 2.1V dla trybu PLAY lub4.1V dla trybu REC). Wymiana LA70001 jednak¿e nic nie da³a,podobnie zreszt¹ jak kontrola i czyszczenie elementów toruprowadzenia taœmy (g³owice oczywiœcie by³y sprawne). Szczegó³owepomiary elementów aplikacji LA70001, ich demonta¿i pomiary napiêæ na wyprowadzeniach uk³adu pozwoli³y ustaliæ,¿e pomiêdzy œcie¿kami odchodz¹cymi od wyprowadzeñ16 i 15 ma miejsce znaczna up³ywnoœæ przez lakier ochronnypokrywaj¹cy œcie¿ki. Zdrapanie lakieru w miejscu ich bliskiegos¹siedztwa i przemycie spirytusem usuwa usterkê. W.WSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 29

Porady serwisoweMonitoryNEC JC1531VMBNie dzia³a.Po w³¹czeniu monitora brak oznak dzia³ania. Na wyjœciu przetwornicyw ga³êzi +150V wystêpuje zwarcie do masy. Uszkodzeniuuleg³y: tranzystor w uk³adzie stabilizacji Q510 IRF9610oraz tranzystor Q505 w uk³adzie stopnia koñcowego odchylaniapoziomego HPA100. Na koniec naprawy nale¿y sprawdziæ wymiaryobrazu dla wszystkich rozdzielczoœci.R.S.Philips CM2302QBrak obrazu – ciemny ekran.Zasilacz monitora daje prawid³owe napiêcia. Okazuje siê, ¿ebrak jest wysokiego napiêcia. Sprawdzaj¹c oscyloskopem przebiegisteruj¹ce stopniem koñcowym na tranzystorze 7621MTP6N60, stwierdzono, ¿e przebieg na bramce 7621 jest z³y, ana drenie tego tranzystora brak jakiegokolwiek przebiegu. Zasilanietranzystora 7621 jest prawid³owe. Na drenie 7621 wynosiono +78V. Uszkodzony by³ tranzystor polowy 7621. Po jego wymianienale¿y sprawdziæ wartoœæ wysokiego napiêcia. R.S.Samsung SyncMaster 500pPowtarzaj¹ce siê uszkodzenia tranzystora odchylania poziomego.W monitorze po raz trzeci uszkodzi³ siê tranzystor koñcowyodchylania poziomego 2SC5002. Podczas poprzednich naprawnie zauwa¿ono, ¿e sprê¿yna dociskowa na tym tranzystorzes³abo dociska go do radiatora. Tranzystor ten zamocowanodo radiatora za pomoc¹ dodatkowej œruby i nakrêtki,uprzednio wierc¹c odpowiedni otwór w radiatorze. Takie rozwi¹zaniespowodowa³o lepsze odprowadzanie ciep³a. R.S.Mitsubishi Diamond +73Nie dzia³a przetwornica.Uszkodzony by³ kondensator C109 (22µF/35V) w uk³adziepo pierwotnej stronie przetwornicy.A.B.Mitsubishi Diamond Scan 90EBrak obrazu.Dioda LED œwieci³a, s³ychaæ by³o, ¿e uk³ad odchylaniapoziomego wytwarza napiêcie anodowe kineskopu w momenciew³¹czania. Monitor ten posiada modu³ kineskopu montowanyna dwustronnej p³ytce drukowanej. Uszkodzona by³aprzelotka ³¹cz¹ca przejœcie napiêcia zasilaj¹cego w³ókno ¿arzenia.Najskuteczniejszym sposobem naprawy takiego uszkodzeniajest po³¹czenie przelotki przewodem bezpoœrednio zpunktem lutowniczym podstawki kineskopu. A.B.Eizo F56Brak jednego z kolorów RGB.Do naprawy trafi³y trzy monitory tego typu. W dwóch znich brak by³o czerwonego koloru w wyœwietlanym obrazie, aw trzecim dla odmiany brak by³o koloru niebieskiego. Wewszystkich tych monitorach przyczyn¹ wadliwego dzia³aniaby³o uszkodzenie uk³adu scalonego VP453 (uk³ad zawiera trzywzmacniacze koñcowe sygna³ów RGB). Kontrola tego uk³adupolega na sprawdzeniu napiêæ na wyprowadzeniach 5, 7,15 - powinno byæ napiêcie oko³o 98V. Wyprowadzenia 8, 14,4 s¹ wyjœciami sygna³ów RGB, wyprowadzenia 10, 12, i 2 s¹wejœciami sygna³ów RGB.A.B.Dell D825HTBrak obrazu.Uk³ady odchylania pracowa³y poprawnie, napiêcie ¿arzeniaby³o poprawne. Brak obrazu spowodowany by³ uszkodzeniemrezystora 2M2, przez który podawane jest do kineskopunapiêcie siatki pierwszej.A.B.Philips 17C2321NBrak obrazu.Dioda LED w momencie w³¹czenia œwieci³a w kolorze zielonym,a nastêpnie pomarañczowym. Kontrola chassis wykaza³a,¿e stabilizatory 7621, 7622, 7805 montowane na wspólnymradiatorze mia³y Ÿle przylutowane wyprowadzenia. Usuniêcieuszkodzenia polega³o na poprawie lutowania tych elementów.A.B.Olivetti DSM60-400Brak koloru zielonego.Kontrola chassis wykaza³a brak napiêcia zasilaj¹cego tranzystorQ932 we wzmacniaczu sygna³u G. Powodem by³o uszkodzenie- zwarcie tranzystorów Q933 (BF423) i Q934 (2SC1845)oraz diody D934 (nieoznaczona - zamontowano diodê 1N4148).W rezultacie uszkodzenia elementów pó³przewodnikowych spali³ysiê rezystory R934, R935 (oba 33R/0.125W) i rezystor R939(100R/0.5W). Wymiana wszystkich uszkodzonych elementówprzywróci³a dzia³anie monitora.A.B.Viglen CA1426LTNie dzia³a.Brak by³o napiêæ wyjœciowych z przetwornicy. Uszkodzonyby³ tranzystor Q312 w uk³adzie odchylania poziomego.Przyczyn¹ by³o uszkodzenie kondensatora powrotu w uk³adzieodchylania poziomego C322 (5.6nF/1.6kV).Nale¿y zwróciæ uwagê na fakt, ¿e brak napiêæ wyjœciowychz uk³adu przetwornicy spowodowany jest czêœciej brakiemzasilania uk³adu scalonego, steruj¹cego prac¹ przetwornicyUC3842 ni¿ zadzia³aniem uk³adów zabezpieczeñ przed wzrostempr¹du wyjœciowego. Dlatego te¿ w monitorach tych niewystêpuje zjawisko „próbkowania” przetwornicy. A.B.Tatung TM3401Nieprawid³owe odtwarzanie kolorów.Wiele problemów ze z³ym odtwarzaniem kolorów w tychmonitorach bierze siê ze z³ej jakoœci kabla sygna³owego ³¹cz¹cegomonitor z komputerem. Wymiana tego kabla usuwa problemyz odtwarzaniem kolorów.A.B.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.4)BU2508A, BU2508DSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 700 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.5A, I B =1.29A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.5A, V CE =1V 3.5 5.5 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs


12435231678986428642975312975311131232386429753132 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 333 200mV/cm, 2µs/cmSTBY4 100V/cm, 10µs/cm8 1V/cm, 50ns/cm9C 500mV/cm, 20µs/cmnormal0VD2091N40070VC203 C2074nF7 470pFR23410kVCR-P8INO-SYNCINT-CLK0V0VDEC-VIDIDEC-AUDILDEC-AUDIRR23222kR2123R9C518470pF1k470C5191nFDEC-AUDORDEC-AUDOLBLUEGREENREDBLANKDECVIDO1kD2081N4007Q223BC847LK601R211C51447µF/16VR516R518R2291k5R23333k7 1V/cm, 2ms/cmC51647µF/16VOdbiornik SATGrundig STR7100C205100nFQ2011 STK2NA6031R213 4M7C5201nFMOD500RMUP 23755FMR210220V9B 500mV/cm, 20µs/cmPALModulatorGNDC52647µF16VC52747µF16VIC200UC38422n2/250VR22810kR2304k7R6044k7R603470470C60147pFC60247pFLK603C610100nFR2075k4980VC517470pF1kR517470C51547µF/16VBOOST +5V42D210BA159C210R601R60510kD6011N4148+5VSW4704 5COMPVFBISENSERT/CTVREFVccO/PGNDC202100µF/16VQ222BC327Q600BC847XT6018MHzR205150kR602C60610µF16VC51347µF/16V R5151VIDEO IN2AUDIO IN3MOD +5V45MOD-VIDOMOD-AUDO123876+315V10R617 R6164k7 4k7R6154k7R6144k713IN OUTGND2C204220pF+5V+5VSW9k1R204R209 C20968k 33nF2W 400VC2241000µF16VC2291000µF16V+5V9A 500mV/cm, 20µs/cmBB11N4148C2084n7+315V+5V0VPL500DUAL-PHONO RIGHTHSP-242V2C5281nFC5291nFD224BA159L20439µHFAC470R529470PHONO-AUDRD206R2082201WC223220µF25VC226220µF25V3C511100nFR510100R528PHONO-AUDLL20339µH+12V47µF/16VBA15922D223BA159470C523 C5241nF 1nF C522TV-AUDOR220k/1WD204 R202C225470µF25V+5VRED LEDGREEN LEDIRUPDOWNFAVORITESTANDBYGNDCONN101C508470pFR5242 3R201D222BA159C222470µF25V39µHC52147µF/16VTV-AUDOLPHONO-AUDR47µF/16VSW100SK503EURO-AV VCRC5091nF+21VD20247047µF/16VD203L503123456789101112131415161718192021P5.3P1.7 / SRDYP1.6 / CLKP1.5 / SOUTP1.4 / SINP1.3 / T1P1.2 / T0P1.1P1.0P2.7 / IN7P2.6 / IN6P2.5 / IN5P2.4 / IN4P2.3 / IN3P2.2 / IN2P2.1 / IN1P2.0 / IN0VREFXINXOUTVssP5.2P0.7P0.6P0.5P0.4P0.3P0.2P0.1P0.0P4.3P4.2P4.1P4.0P3.3 / CNTR1P3.2 / CNTR0P3.1 / INT1P3.0 / INT0RESETP5.1 / XCOUTP5.0 / XINVcc424140393837363534333231302928272625242322C6071nF7+5VIC602KA7542ZTAR20621k1 1V/cm, 10µs/cm 2 5V/cm, 10µs/cm0V11 2 3 4 5 6 7 8 9 10PL6010V+5VSK5029C+12VEURO-AV DECODER 9BC54221 9A 100nF2019 R512 DEC-VIDOR511 1817757516151413121110R520470100LEFTQ505BC847R5212PL200MAINS_SKT12C200220nF470RED5MMR163270C504VCR-AIRLINE_FILTERR5071kR509C506R523PHONO-AUDLL20018D29OH4×1N4007C20147µF400VD221BA159SW101R525 R526 R52710k 10k 10kD200D201C22147µF35VR6082201 2 3 4 5 6 7 8 9F200T1A (5_X_20mm)+29V_TUNERIC600M37471M4LED104PL602GREEN5MM R16427047µF/16VC507470pFC5101nF+315V470SW103R522 470TV-PIN8OMOD-AUDOT200SMTCE205C2 36Control ProcessorR607220C503VCR-AIL10LED103R5061kR508C50547µF/16V11GREENBLUEC45210nFR457180kR411180kC4081µF50VR41610kR45956C453470pFC454100nFR462470SW10212131N41481014R53475C52510µF16VQ403BC847Q404BC8472GND15MOD-VIDOC10147µF10VR50447kC5021nF11D4082k287651234121613R419470R17914751875R533756Q402BC847R410270k270kR45410kR41522kD4071N4148 R4609 500mV/cm, 20µs/cm3+5VD501BZX79C5V6R50547k151916R503Q405BC847R5191O/PR165100R502750V 20R40910k4k7R414100+5VIC601ST24C081N4148172118R412D401IR100RPM671CBRSVCR-AUDIRVCR-AUDILVCR-P8IVCR-VIDI19R4201001120C541100nFSK501EURO-AV TVC540100nFPK-SYNCNO-SYNC+5VC40910µFR458 R417 5 16V1k 2k2Q460BC847R461C501 R501100nF 10021Q503BC847Sync SeparatorCSYNC+12VS1VIDOLNB-OFFH/VSTBYOSD-RESETOSD-SDAOSD-SCKOSD-CSPK-SYNCSCLSDADISEQC+5VS2VIDOVCR-AUDOLVCR-AUDORBLANKRED+5VOSD-OUTLNB-OFFR30610kD301BZX79B6V84k7 Q307BC847DISEQCH/V22KHZSDASCLFM-AUDBB-VIDC41812pFFM-AUDR429 R430470 560OSD-CSOSD-SCKOSD-SDAOSD-RESETOSD-OUTD505BZX79C4V7S1VIDOXT50117.73442MHzR4311kDEC-VIDITV-AUDORDECVIDOS1VIDOS2VIDOTV-AUDOLVCR-VIDIVCR-AUDOLVCR-AUDORBB-VIDVCR-AUDILVCR-AUDIRDEC-AUDILDEC-AUDIRDEC-AUDOLDEC-AUDOR22KHZBC847Q303R317C41956pFL40218µHC421 C423100pF 68pFIC400STV0056AC41247pF2.5VC45047pFC45147pFINT-CLKSCL R449SDA 220TV-PIN8OCSYNC4k7C307 R314100nF 3k64k7L40112µHR45039kR451 R4524k7 39kR4534k71D403BAV99R305C3044,7nFR310680R3151N4148D508R456470280V100C53512pFC53612pFQ407BC847100nF0V 272.7R546100pFLK400C42056pFC42212pFR422470L40327µHC4144.6V 264.7V 25R5327510 11XT501C103C41510nFR427 R428470 3k347010nF4.7V 24C444C459 100µF100pF 16VC44510nFR424C4132.4V 234.7V 22+12V+12V4.7V 2133pF2.5V 20123456789OSC1OSC2CSSCKSDAACVdd 2CVIDEOLECHACVINVdd1VSYNCHSYNCOSCINOSCOUTP3P2P1P0Vss2019181716151413120V 19C533L50215µHVIDEEM1/T2.5V 18MITSUBISHI5 1V/cm, 20µs/cmC411100pF12V 17C532 10nF33pFIC501M350115k1VIDEEM2/T2.4V 16OSD0VR4263.7V 15C531FILT-VID/TC53010µF16VC53410nF6 1V/cm, 1ms/cmC46139pFFC RAGND RPK IN RFC LLEVEL RPK IN LS1 VID RTNLEVEL LS3 VID RTNPK OUT LD410 BZT52CC8V2VOL RPK OUT RS3 VID OUTI refS1 VID S2 VID VOL LDET RS2 VID S2 OUT CLAMP S2 OUT R A GND UNCL DEEMAGC RAMPLK LD411 BZT52CC8V2V 12VV GNDCPUMP LB-BAND S2 RTN S2 RTN FM S3 S3 RTN RAGC LS3 OUT LS3 OUT R 56 0V553.6V542.3V531.6V523.4V513.4V502.3V49 CPUMPR/T C427 10µFOUT4.8VCPUMP R4816VOUT2.2VU75 R472.3V461.4VRTN AMPLK R45 +12V C447 100µFLA 12V12V4416V2.4VINV refC446 10nF43 L0V VREF/T424.6VVIDEEM2/22KHz 41 1.3V40 2.3VU75 L39 VIDEEM1DET L2.4V +5V38 4.8VC43637 0V10µF/16VIN GND 5V36 5VC448 100µFLVdd 5V3516V4.0VRXTL34 2.6VINC443J17 L1nF33 2.2VRTN LJ17 RHA325V31 5VSDASCL30 5V29R448I/O/22KHz220C437 R445 R44612pF 180k 82kQ302BC857BC847Q30818kC44010nFC44110nFD402BAV9922pFC30510nFR3163.3R30410kC302100nFC438Q305BC847R3134k7100µF/25VC301C4392,7nFR44727kR30710kR3081k5.02.1Q301BC8574k7R3031kR309 Q306680 BC847R311 R312270k 8k2C307100pFC442100nFR442560kC433100nFR443560kC434100nF2.42.53.60.65.0R302 1R3R301+V/T+21VQ304TIP30AR113 C104330 10µF16VR42310k1k5C41010µF16VR425C435470µF25V2.4Q104BC857R112 100pF100R111270C10156pF4.9V 142.7V 13C430 R4392,7nF 27kD405BAV99R1090R4,7µHC10310R465R463 15k10k C46010µF16V12C431 R440 R44112pF 180k 82kR110470L101 BC847Q105C1022200µF16V2.6V 11D404BAV992 322pF4.8V 10+5VC4325k190VR4661.6V8R43647k5C428100nFC429100nFR114 R1154k7 4k71.6V10k7R437 R438560k 560kR53810kR53610k1 2 3 4 5 6 7 8 91011 12 13 14 15 16 17ncncAGC+5VBBncAll voltages measured without aerial signals+29VSCLSDAADDRGND4.8V60RR537LNB+5V10 500mV/cm, 5ms/cm11 1V/cm, 20µs/cm2.7V50V1k5C4021,5nFR540Q504BC847SAMSUNGTBCE18110IGP3k340VQ401BC857C4041,5nFC405100nFC4061,5nFC407100nF33k31k5C4261,5nFR402R4041.7VLNB2R40751kR4081MQ408BC857TUN1002.4VR434R4351nFR53510k10kC403 1nF220nFQ505BC84727kR405 R40651k 1M3.6V 1R401C401R403R433 C424 R43227k 220nF C425 10k+12V+29V-TUNER+12VSignal Processing+12VSchemat ideowy odbiornika SAT Grundig STR7100Schemat ideowy odbiornika SAT Grundig STR7100

Odbiorniki SAT Alba Prosat P500, SAT500, STL5000, SR5000Odbiorniki SAT Alba Prosat P500, SAT500, STL5000,SR5000Jerzy Gremba, Sebastian GrembaOpracowanie zawiera opis dzia³ania i regulacjiodbiorników satelitarnych Alba Prosat: P500,SAT500, STL5000 i SR5000. Schemat odbiornikazosta³ zamieszczony na p³ycie „Baza Porad Serwisowych”2001/BS2. W opisie odbiorników zamieszczonezosta³y dodatkowo schematy blokowe i aplikacyjnewybranych uk³adów scalonych zastosowanych wrozbudowanym torze fonii oraz uwagi serwisowedotycz¹ce tych odbiorników.1. Tor sygna³u wizjiSygna³ baseband z wyjœcia g³owicy (tunera) odbiornikadoprowadzony jest do bazy tranzystora Q18, pe³ni¹cego funkcjêseparatora i uk³adu dopasowuj¹cego impedancjê wyjœciow¹g³owicy (sygna³u baseband) dla torów sygna³u wizji i fonii.Poziom sygna³u baseband na wyjœciu separatora jest regulowanyza pomoc¹ rezystora nastawnego VR5 (VIDEO LE-VEL). Nastêpnie, sygna³ ten wzmacniany jest w dwustopniowymwzmacniaczu z³o¿onym z tranzystorów Q19 i Q20. Powzmocnieniu, sygna³ doprowadzony jest z kolektora i emiteratranzystora Q20 do prze³¹czników polaryzacji sygna³u (PO-LARITY), oznaczonych JP1 i JP2, umo¿liwiaj¹cych doprowadzeniedo nastêpnych stopni normalnego sygna³u wideo lubnegatywowego sygna³u wideo.Z wyjœcia prze³¹cznika JP1 sygna³ rozdzielony zostaje nadwie ga³êzie toru wideo: ga³¹Ÿ g³ówna sygna³u wizji odbiornikaoraz ga³¹Ÿ sygna³u PAL-BASEBAND. Z wyjœcia prze³¹cznikaJP2 sygna³ doprowadzony jest do trzeciej ga³êzi toru wizyjnego:sygna³u MAC BASEBAND, umo¿liwiaj¹cego wspó³pracêodbiornika z dekoderem MAC.Obwód z elementami Q21, LPF, Q22 i Q23 pe³ni funkcjêfiltru dolnoprzepustowego oraz deemfazy wideo. Kolejnymstopniem sterowanym z emitera tranzystora Q23 jest obwódklampowania (usuwania sk³adowej dyspersji z sygna³u wizyjnego)oraz bufora wyjœciowego. W stopniu tym (CLAMPING/ BUFFER) wykorzystane s¹ tranzystory Q24 i Q25. Funkcjêkondensatora klampuj¹cego pe³ni w tym obwodzie C77(0.047µF).Uwaga: Na sprawne dzia³anie uk³adu klampowania (brakefektu migotania obrazu na ekranie odbiornika TV) ma zasadniczywp³yw wartoœæ pojemnoœci kondensatora C77.W³aœciw¹ pojemnoœæ (22µF) powinien posiadaæ równie¿kondensator elektrolityczny C72, przy³¹czony pomiêdzy bazêtranzystora Q24 a masê odbiornika.Z wyjœcia tego stopnia (emiter tranzystora Q25), sklampowanysygna³ wideo doprowadzony jest za poœrednictwem kondensatoraC73 do n.11, 12 uk³adu scalonego U14 (CD4052),pe³ni¹cego funkcjê prze³¹cznika wyboru sygna³u wideo (VI-DEO SELECTION).W drugiej ga³êzi, sygna³ baseband doprowadzony jest doobwodu deemfazy i bufora wyjœciowego (DEEMPHASIS &BUFFER) pracuj¹cego z wykorzystaniem tranzystorów Q27 iQ28. Na wyjœciu tego obwodu (emiter tranzystora Q28) otrzymywanyjest sygna³ PAL BASEBAND, który z kolei jest doprowadzonydo wypr. 4 gniazda PAL DECODER (MINI DB-15), umieszczonego na tylnym panelu odbiornika. Z koñcówki2 tego gniazda (podczas wykorzystania zewnêtrznego dekodera)doprowadzany jest sygna³ RETURN VIDEO do scalonegoprze³¹cznika wyboru sygna³u wideo U14 (VIDEO SE-LECTION).W trzeciej ga³êzi toru wizyjnego, sygna³ baseband z prze-³¹cznika JP2 doprowadzony jest za poœrednictwem bufora ztranzystorem Q29 do koñcówki 19 gniazda MAC DECODERSCART, przeznaczonego do wspó³pracy odbiornika satelitarnegoz dekoderem MAC.Powrotny sygna³ wideo (RETURN VIDEO), podczaswspó³pracy z dekoderem MAC, z wypr.20 tego gniazda jestprzesy³any do prze³¹cznika wyboru sygna³u wideo U14. Obwódprze³¹cznika wyboru sygna³ów wideo zrealizowano woparciu o uk³ad scalony w technologii CMOS (CD4052).Z powy¿szego wynika, ¿e tor wizji odbiornika dostarczanastêpuj¹cych sygna³ów:• filtrowany i po deemfazie, sklampowany sygna³ VIDEO– w ga³êzi g³ównej toru wizyjnego odbiornika, przeznaczonydo wysterowania odbiornika TV poprzez wejœcieAV lub modulator,• niefiltrowany, po deemfazie, nieklampowany sygna³ PALBASEBAND – w ga³êzi toru wizyjnego odbiornika, przeznaczonydo wysterowania dekodera np. Videocryptu,• niefiltrowany, bez deemfazy i nieklampowany sygna³MAC BASEBAND – w ga³êzi toru wizyjnego odbiornika,przeznaczony do wysterowania dekodera standarduMAC.Uwaga: Pasmo przenoszenia sygna³u VIDEO wynosi 5MHzi jego poziom wyjœciowy wynosi 1V ppna impedancji obci¹-¿enia równej 75R. Pasmo sygna³u MAC BASEBAND wynosi10MHz, natomiast pasmo przenoszenia sygna³u PAL BA-SEBAND wynosi 8.5MHz. Poziom obydwu tych sygna³ówna ich wyjœciach, odpowiednio na gnieŸdzie: SCART iDB-15, wynosi 1V ppna impedancji obci¹¿enia równej 75R.Deemfaza sygna³u wideo zgodna z norm¹ CCIR 405-1.Sygna³ wyjœciowy wideo z n.13 uk³adu scalonego U14,doprowadzony jest za pomoc¹ bufora z tranzystorem Q26 dowypr.19 (VIDEO) gniazda AV SCART, przeznaczonego dowspó³pracy z odbiornikiem TV oraz za poœrednictwem rezystoraR123, do wejœcia VIDEO modulatora.Z wyjœæ 14 i 15 uk³adu scalonego U14, sygna³y (odpowiednio:PAL i MAC) przesy³ane s¹ do scalonego prze³¹cznika (n.11i 15) wyboru rodzaju sygna³u (NORMAL/MAC SELECTION),zrealizowanego na uk³adzie scalonym U12 (CD4052 CMOS).Prze³¹cznik ten spe³nia rolê wyboru rodzaju sygna³u wideonormalnego oraz MAC, a ponadto wspó³pracuje z prze³¹cznikiemwyboru sygna³ów audio, zrealizowanym na uk³adzie sca-SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 35

Odbiorniki SAT Alba Prosat P500, SAT500, STL5000, SR5000lonym U11, w zakresie funkcji prze³¹czania sygna³ów audio.Z gniazda MAC DECODER SCART wyprowadzone s¹ sygna³yRGB, które po przes³aniu do gniazda AV SCART mog¹wysterowaæ odbiornik TV przystosowany do wspó³pracy z sygna³amiRGB.2. Tor sygna³u foniiTor fonii odbiornika z³o¿ony jest z systemu do odbioru monofonicznegooraz systemu do odbioru stereofonicznego z kompaderowymuk³adem redukcji szumów. Tor monofoniczny realizuj¹:filtr pasmowo-przepustowy BPF (Band Pass Filter), scalonyuk³ad detektora fazy, obwód deemfazy, wzmacniacz sygna-³u audio z buforem wyjœciowym, zrealizowanym na uk³adzie scalonymU8.Sygna³ baseband z emitera tranzystora Q18 jest doprowadzany,za poœrednictwem filtru pasmowo-przepustowego BPF,do obwodu detektora fazowego zrealizowanego na uk³adziescalonym U9 (NE564 firm Philips, Signetics). Schemat blokowyuk³adu NE564 przedstawiono na rysunku 1, natomiast jegoschemat aplikacyjny – na rysunku 2. Obwód filtru BPF sk³adasiê z elementów: C51, C52, C53, L4 i R65. Obwód scalony U9pracuje w uk³adzie PLL, przy wspó³pracy z oscylatoremprzestrajanym napiêciem (VCO), przestrajanym za pomoc¹diody pojemnoœciowej VC3, sterowanej napiêciem strojeniauzyskanym z obwodu wyboru podnoœnej (Subcarrier Selection),zrealizowanym z wykorzystaniem tranzystorów Q14 doQ16. Poszczególne napiêcia strojenia s¹ uzyskiwane poprzezregulacje rezystorów nastawnych VR2, VR3 i VR4.6LIMITER7FM INPUTf O = 5MHzf M = 1kHzBIASFILTER0.01µF9104 5PHASECOMPARATOR12VCO311132V+1AMPLIFIERDCRETRIEVERPOST DETECTIONPROCESSOR814SCHMITTTRIGGERRys.1. Schemat blokowy uk³adu NE564N.0.47µF0.01µF12V1k67316 2 11 4515141 8 10 9 1213200564I2LOCK RANGE ADJUSTMENT1k0.01µF80pFLOOP FILTER0.01µF0.01µFf O = 5MHzFREQUENCY SET CAPRys.2. Schemat aplikacyjny NE564wuk³adzie demodulatora FM.1516ANALOG OUT1KHzPOSTDETECTIONFILTERPodnoœna fonii wybierana jest sygna³em AUDIO SELECTdoprowadzonym do baz tranzystorów prze³¹czaj¹cych Q15 doQ16. Sygna³ ten pochodzi z panelu sterowania umieszczonegona p³ycie czo³owej odbiornika.W sk³ad toru stereofonicznego odbiornika wchodz¹:• filtr pasmowo-przepustowy uzupe³niony wzmacniaczemz buforem (z wykorzystaniem tranzystora Q1),• mieszacz (Mixer) na tranzystorze Q3,• lokalny oscylator kwarcowy z tranzystorami Q4 do Q8,• ceramiczne filtry pasmowe (BPF) o czêstotliwoœciach œrodkowych10.7MHz i 10.52MHz,• podwójny demodulator koincydencyjny (FM Detector)zrealizowany na uk³adzie scalonym U2 (TBA229-2),• detektor szczytowy i uk³ad wzmacniacza z odciêciem(Peak Det. & Squelch Amp.), w którym wykorzystano uk³adscalony U1 i diody D5 do D8,• blok ekspandera z buforem wyjœciowym (Expander &Buffer) zrealizowany na uk³adach scalonych U3 do U7.Sygna³ baseband z emitera tranzystora Q18 filtrowany jestw filtrze pasmowo-przepustowym, z³o¿onym z elementów: C1,C2 i L1, a nastêpnie wzmacniany w stopniu z tranzystorem Q1oraz buforowany przez tranzystor Q2. Z emitera tego tranzystoradoprowadzony jest do mieszacza z tranzystorem Q3. Dobazy tranzystora mieszacza, za poœrednictwem kondensatoraC7, przy³¹czony jest sygna³ kwarcowego oscylatora lokalnego(Local Osc & Selection). W uk³adzie oscylatora lokalnegopracuje tranzystor Q8 i rezonatory kwarcowe X1 (17.2MHz),X2 (18.08MHz) i X3 (opcjonalnie), prze³¹czane odpowiedniotranzystorami: Q4 i Q5, Q6 i Q7 oraz Q54 i Q55 (opcjonalnie).Sygna³y steruj¹ce za³¹czaniem tych tranzystorów pochodz¹ zpanelu sterowania (AUDIO1, AUDIO2, AUDIO3).Na wyjœciu mieszacza (kolektor tranzystora Q3) sygna³ jestrozdzielony i filtrowany w dwóch torach z filtrami ceramicznymiF1 i F2 (BPF o czêstotliwoœci œrodkowej 10.7MHz) orazF3 i F4 (BPF o czêstotliwoœci œrodkowej 10.52MHz). Odfiltrowanesygna³y s¹ przes³ane do wejœcia uk³adu scalonego U2(TBA229-2), spe³niaj¹cego funkcjê podwójnego demodulatoraFM. Z uk³adem scalonym demodulatora FM wspó³pracuj¹dwa obwody strojone: z elementami L2, VC1 i C12 (dostrojonegodo czêstotliwoœci 10.7MHz) oraz z elementami L3, VC2,C13 i C14 (dostrojonego do czêstotliwoœci 10.52MHz). Obwodyte s¹ strojone przy pomocy trymerów pojemnoœciowychVC1 i VC2.Z wyjœcia demodulatora FM, sygna³ m.cz. doprowadzonyjest do uk³adu detektora szczytowego (Peak Det) i wzmacniacza(Squelch Amp), zrealizowanego z udzia³em elementów:diod D5 do D7 i obydwu sekcji podwójnego wzmacniacza operacyjnegoU1 (U1A i U1B pracuj¹cych w uk³adach komparatorównapiêcia). Wyjœcia tych komparatorów (n.1 i n.7 uk³aduU1) steruj¹ tranzystorami Q9 i Q10 spe³niaj¹cych funkcjê blokowaniawyjœæ m.cz. uk³adu U2 podczas strojenia toru fonii.Próg squelch ustawiany jest przy pomocy rezystora nastawnegoVR1.Kolejnym stopniem stereofonicznego toru fonii jest uk³adekspandera i bufora (Expander & Buffer), zrealizowany z wykorzystaniemuk³adów scalonych U3 do U7. Zasadniczym elementemtego stopnia jest uk³ad scalony U7 (NE570 firmy Philips),pe³ni¹cy rolê kompandera dla sygna³ów m.cz. obydwukana³ów stereofonicznych. Funkcjonalny schemat blokowyuk³adu NE570 przedstawiono na rysunku 3.36 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Odbiorniki SAT Alba Prosat P500, SAT500, STL5000, SR5000Tabela 1.Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu mikroprocesora Z86C00Nr Oznaczenie Funkcja1 VCC Zasilanie napiêciem +5V2 IN Q Wejœcie dla rezonatora kwarcowego 8MHz3 OUT Q Wyjœcie dla rezonatora kwarcowego 8MHz4 Port zablokowany pojemnoœci¹ C11 (1µF) do masy6 STANDBY Wyjœcie sterowania odbiornika: stan czuwania/praca7 GND Masa8 ÷ 11 A do D Wyjœcia steruj¹ce uk³ady sterowników LED (wejœcia A,B,C,D uk³adów scalonych U5 – CD4511 i U6 – CD4511)12 EWyjœcie sterowania wejœcia E uk³adów U5 i U6 za poœrednictwem przerzutnika D na uk³adzie scalonym U1C(74LS75)13 MUTE Wyjœcie sygna³u wyciszania dla uk³adu U12 (CD4052)14 P10Wyjœcie sterowania wyborem par podnoœnych dla wskaŸników LED stereo 1 i stereo 2 oraz opcji Audio 1, Audio 2,Audio 3, za poœrednictwem wejœcia A uk³adu U2A (74LS139)15 P11Wyjœcie sterowania wyborem par podnoœnych dla wskaŸników LED stereo 1 i stereo 2 oraz opcji Audio 1, Audio 2,Audio 3, za poœrednictwem wejœcia B uk³adu U2A16 P12 Wyjœcie sterowania obwodów wskaŸnika LED8 dla kana³u R, za poœrednictwem tranzystora Q717 P13 Wyjœcie sterowania obwodów wskaŸnika LED7 dla kana³u L, za poœrednictwem tranzystora Q618 PAL19 MAC20 H/VWyjœcie sterowania wskaŸnika LED dla Ÿród³a sygna³u PAL za poœrednictwem wejœcia A uk³adu U2B (74LS139)oraz wejœcia A (k.9) uk³adu U14 (CD4052) za poœrednictwem uk³adu U13F (7407)Wyjœcie sterowania wskaŸnika LED dla Ÿród³a sygna³u MAC za poœrednictwem wejœcia B uk³adu U2B oraz wejœciaA (k.10) uk³adu U14 za poœrednictwem uk³adu U13A (7407)Wyjœcie sterowania zmian¹ polaryzacji za poœrednictwem tranzystora Q45 zasilacza odbiornika oraz uk³adusterowania wskaŸników LED rodzaju polaryzacji V/H za poœrednictwem wejœcia 1D przerzutnika scalonego U1A(74LS75)21 P17Wyjœcie sterowania tranzystorów Q6 i Q7 obwodów wskaŸników LED kana³ów audio L i R, za poœrednictwemprzerzutnika U1B (74LS75)22 P21 Wejœcie danych odczytywanych z pamiêci EEPROM23 P22 Wyjœcie rozkazów i danych przesy³anych do pamiêci EEPROM24 P23Wyjœcie sygna³u synchronizuj¹cego przesy³anie i odbiór danych pomiêdzy mikroprocesorem i pamiêci¹ EEPROMprzesy³anych liniami prowadz¹cymi do portów P21 i P2225 P24Wyjœcie uaktywniaj¹ce pamiêci EEPROM za poœrednictwem tranzystora Q4 dla uk³adu U4 i tranzystora Q3 dlauk³adu U326 P25 Wyjœcie sterowania wskaŸników LED dla LNB1 i LNB2 za poœrednictwem uk³adu U1D (74LS75)27 REMOTE IN Wejœcie dla sygna³u z odbiornika podczerwieni28 VT Wyjœcie napiêcia strojenia dla systemu strojenia g³owicyWzmacniacze operacyjne U6A i U6B (4558P firmy JRC)pe³ni¹ funkcje buforów wyjœciowych sygna³ów ekspandera dlakana³ów lewego (L) i prawego (R), które z kolei, zostaj¹ doprowadzonedo uk³adu wyboru sygna³ów audio (Audio Selection),zrealizowanego na uk³adzie scalonym U11 (CD4052).Do tego uk³adu przy³¹czony jest równie¿ sygna³ z toru monofonicznego(MONO AUDIO).Uk³ad scalony U11 pe³ni rolê prze³¹cznika rodzaju pracytoru fonii odbiornika w opcjach: MONO, R + L, R + R i L + L.Sterowanie prac¹ uk³adu U11 odbywa siê za pomoc¹ sygna³uR/L SELECT, pochodz¹cego z bloku mikroprocesora umieszczonegow panelu czo³owym odbiornika (Front Panel).∆G INRECT INR2 20kR1 10kTHD TRIMVARIABLEGAINRECTIFIERRECT CAPR3R320kR430kINVERTER INV REF1.8VRys.3. Schemat blokowy uk³adu NE570.OUTPUT3. Blok sterowaniaBlok sterowania odbiornika umieszczony jest w paneluczo³owym odbiornika i zawiera nastêpuj¹ce uk³ady:• mikroprocesor (CPU) – uk³ad scalony U7,• pamiêci EEPROM – U3 i U4,• wyœwietlacz LED (Display) z uk³adami scalonymi sterowaniaU5 i U6,• odbiornik sygna³ów podczerwieni (IR Preamp) – SBX1483,• wskaŸniki LED (Led Indicators): stanu czuwania LED1,wyboru LNBA (LED3) i LNBB (LED4), wyboru polaryzacjiV/H (LED5 i LED6), wyboru Ÿród³a sygna³u PAL/MAC (LED11 i LED12), wyboru kana³u audio R/L (LED7i LED8) oraz wyboru pary podnoœnych stereofonicznychsygna³u audio Stereo 1/Stereo 2 (LED9 i LED10),• klawiatura sterowania – mikro³¹czniki SW1 (CH DOWN)i SW2 (CH UP).W odbiorniku zastosowano mikroprocesor Z86C00 firmyZilog wywodz¹cy siê z rodziny mikroprocesorów Z8 tej firmy.Z mikroprocesorem U7 wspó³pracuj¹ dwa uk³ady pamiêciEEPROM, zrealizowano na uk³adach scalonych U3 i U4(AT93C46 firmy Atmel). S¹ to pamiêci wyposa¿one w magistralêMicrowire (4-przewodowa magistrala z mo¿liwoœci¹zwarcia wyprowadzeñ DO i DI do wspólnej linii). Blok pa-SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 37

Odbiorniki SAT Alba Prosat P500, SAT500, STL5000, SR5000miêci EEPROM jest podzielony na dwie sekcje: uk³ad U3 przeznaczonyjest do przechowywania danych dla sygna³ów pochodz¹cychz konwertera LNBA, uk³ad U4 dla sygna³ów pochodz¹cychz LNBB.Opis funkcji wyprowadzeñ mikroprocesora U7 w odbiornikachAlba Prosat przedstawiono w tabeli 1.4. Obwód sterowania polaryzatoremOdbiornik wyposa¿ony jest w terminal przeznaczony dosterowania polaryzatorem mechanicznym lub polaryzatoremmagnetycznym. Obwody z tranzystorami Q1 do Q7 stanowi¹uk³ad sterowania pêtli pr¹dowej polaryzatora magnetycznego.Rezystory nastawne VR03 i VR04 s³u¿¹ do regulacji polaryzatoramagnetycznego dla polaryzacji H i V.Impulsy przeznaczone do sterowania polaryzatorem mechanicznyms¹ generowane przez uk³ad scalony timera U1(LM555). Impulsy te s¹ dostêpne na wyprowadzeniu 3 uk³adu.Regulacja parametrów impulsów steruj¹cych dla polaryzacjiH i V jest realizowana za pomoc¹ rezystorów nastawnych:VR01 i VR02.5. Zasilacz odbiornikaOdbiornik wyposa¿ony jest w nastêpuj¹ce obwody zasilania:• +5V – napiêcie przeznaczone do zasilania panelu czo³owegoi obwodów monofonicznych sygna³u audio. Napiêcieto uzyskiwane jest z prostownika BR1, stabilizatorapracuj¹cego z tranzystorem Q52 (2SD313E) i uk³adem scalonymŸród³a napiêcia odniesienia U15 (TL431).• +12V – napiêcie przeznaczone do zasilania obwodów tunera(g³owicy), obwodów sterownika polaryzatorów, obwodówsygna³u wideo i sygna³u audio w systemie stereofonicznym.Napiêcie dla tych uk³adów dostarcza prostownikz³o¿ony z diod D18 i D19, stabilizatora napiêcia natranzystorze Q48 i scalonego Ÿród³a napiêcia odniesieniaU16 (TL431). Napiêcie uzyskiwane z prostownika z diodamiD18 i D19 s³u¿y równie¿, za poœrednictwem tranzystoraQ50, do zasilania modu³u modulatora UHF.• +24V – napiêcie przeznaczone do zasilania systemu strojeniaodbiornika (VT). Napiêcie do zasilania tego obwodujest uzyskiwane w uk³adzie powielacza napiêcia z wykorzystaniemelementów C103, D20, D21, C104. Napiêciewyjœciowe powielacza (uzyskiwane na kondensatorzeC104) jest stabilizowane w obwodzie z tranzystorami Q46i Q47. Napiêcie odniesienia dla tego stabilizatora jest uzyskiwanez z uk³adu U16.• +13V/+17V – napiêcia przeznaczone do zasilania LNB.Napiêcia te dostarczane s¹ z mostka prostowniczego BR2i stabilizatora z³o¿onego z tranzystorów Q41 i Q42. Poziomtego napiêcia (13V lub 17V) jest uzyskiwany poprzezobwód z³o¿ony z tranzystorów Q43, Q44 i Q45, sterowanysygna³ami V/H i LNB pochodz¹cymi z mikroprocesoraU7.Obwody zasilania napiêciami 12/24V i 13/17V s¹ zabezpieczoneod przeci¹¿eñ uk³adem z³o¿onym z tranzystorów Q36,Q37, Q38 i Q39. Napiêcia te s¹ za³¹czane ze stanu czuwania(standby) do stanu pracy odbiornika sygna³em SB, pochodz¹cymz mikroprocesora U7. Napiêcie zasilania 13/17V lub 18Vdla LNB wybierane jest za pomoc¹ prze³¹cznika SW1 i tranzystoraQ42, w zale¿noœci od zastosowanego rodzaju konwerteraantenowego (prze³¹czanego poziomem napiêcia lub sterowanegopolaryzatorem mechanicznym).6. Uwagi serwisoweW przypadku naprawy zasilacza odbiornika nale¿y sprawdziæpoziom jego napiêæ wyjœciowych. Napiêcia te, w oznaczonychponi¿ej punktach pomiarowych, powinny przyjmowaænastêpuj¹ce wartoœci:• napiêcia zasilania:- J100: 5.06V ± 5%,- J101: 13.9V ± 5% lub 18.08V ± 5% (w zale¿noœci od wybranejpolaryzacji),- J102: 24.3V ± 5%,- J103: 12.38V ± 5%,• napiêcie strojenia: napiêcie mierzone na wyprowadzeniu g³owicy(br¹zowy przewód), po przyciœniêciu przycisku[ TUNE UP/DOWN ] powinno zmieniaæ siê w zakresie minimum20V.Wymiana uszkodzonych elementów w torach wizji i foniipowoduje koniecznoœæ sprawdzenia i regulacji obwodów odbiornika.• Strojenie toru sygna³u audio.Rezystory nastawne VR2 do VR3 s³u¿¹ do ustawiania czêstotliwoœcidetektora fazowego (U9) dla sygna³u monofonicznegoaudio. Rezystory nastawne VR3 i VR4 umo¿liwiaj¹ nastawyw zakresie 6÷8MHz, a VR2 w zakresie 5.5÷8MHz.Trymery pojemnoœciowe VC1 i VC2 s¹ przeznaczone dozestrojenia stereofonicznych detektorów na czêstotliwoœci odpowiednio:10.7MHz i 10.52MHz. Prawid³owe zestrojenie tychobwodów zapewnia optymaln¹ pracê detektorów oraz niskiezniekszta³cenia wyjœciowych sygna³ów audio.• Obwód SQUELCH.Regulacja tego obwodu jest realizowana za pomoc¹ rezystoranastawnego VR1. Zalecana wartoœæ napiêcia na jego suwakuwynosi 6.4V.• Poziom sygna³u wideo.Poziom sygna³u wideo jest regulowany rezystorem VR5na wartoœæ 1V pp . Zakres regulacji powinien wynosiæ minimum±15%.• Obwód AFT.Do regulacji AFT s³u¿y rezystor nastawny VR6. Zakreschwytania powinien wynosiæ minimum ±10MHz. Zalecanawartoœæ napiêcia w œrodkowym po³o¿eniu suwaka wynosi 5.5V.• Polaryzator mechaniczny.W celu regulacji, nale¿y wybraæ pilotem polaryzacjê H inastêpnie potencjometrem PULSE/H regulowaæ szerokoœæimpulsu w przedziale 0.8÷2.0ms. Dla tej polaryzacji, regulacjapotencjometrem PULSE/V nie zmienia szerokoœci impulsu.Po prze³¹czeniu polaryzacji na V, nale¿y powtórzyæ powy¿szeczynnoœci potencjometrem PULSE/V.• Polaryzator magnetyczny.W celu regulacji, nale¿y przy³¹czyæ do terminala polaryzatorarezystor 100R/0.5W, a nastêpnie wybraæ polaryzacjê H.Reguluj¹c potencjometrem CL/H, napiêcie na rezystorze powinnozmieniaæ siê w zakresie 0÷6V. Po prze³¹czeniu polaryzacjina V, nale¿y powtórzyæ powy¿sze czynnoœci przeprowadzaj¹cregulacjê napiêcia potencjometrem CL/V. }38 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Wymiana kineskopu lub trafopowielacza w odbiornikach z chassis TX91GWymiana kineskopu lub trafopowielacza wodbiornikach z chassis TX91GBogdan SikorowskiChassis TX91G przeznaczone jest do stosowania w odbiornikachma³oekranowych od 10” do 21” œredniej klasy. Spotkaæje mo¿na zarówno w sprzêcie stacjonarnym, czy odbiornikachprzenoœnych, jak i w odbiornikach wyposa¿onych wprzetwornice DC/DC, w pojazdach turystycznych (np. autokarach).Z praktyki serwisowej wiadomo, ¿e w odbiornikachwyposa¿onych w okreœlony typ chassis (tutaj: TX91G) spotkaæmo¿na kineskopy ró¿nych producentów. Mo¿e byæ to zaskakuj¹ceszczególnie wówczas, gdy dotyczy to odbiornikówo jednakowych gabarytach. Dla przyk³adu w odbiornikach 14”z chassis TX91G spotkaæ mo¿na kineskopy co najmniej trzechproducentów: Thai, Chung Hwa i Polkoloru, a w 21” nawetczterech: Chung Hwa, Hitachi, Videocolor i Toshiba. Jak wiadomo,ka¿dy typ kineskopu ma swoje charakterystyczne parametry,jak chocia¿by czu³oœæ odchylania, dopuszczalny pr¹dkineskopu czy wreszcie wartoœci wymaganych napiêæ na poszczególnychelektrodach. Z ka¿dym typem kineskopu zwi¹zanyjest te¿ okreœlony zespó³ cewek odchylaj¹cych. Dlategote¿ przyk³adowa wymiana jednej lampy na inn¹, oczywiœcieprzy zachowaniu jej wielkoœci, nie mo¿e odbywaæ siê „w ciem-no”. Nale¿y zadbaæ o zachowanie w³aœciwych warunków pracy„nowej” lampy, a tak¿e nale¿y zachowaæ dotychczasoweparametry obrazu. Nie bez znaczenia jest bezpieczeñstwo telewidza- chodzi tu o niedopuszczenie do wzrostu napiêcia anodowegopowy¿ej okreœlonej granicy, co mog³oby spowodowaæwzrost szkodliwego promieniowania.W tabelach 1 ÷ 3 zebrano zestawy detali (kondensatorów, ceweki rezystorów), które nale¿y wymieniæ w chassis stosuj¹c jedentyp kineskopu w miejsce innego. Podczas takiej zamiany nale¿ypamiêtaæ o czasami koniecznej zmianie wartoœci napiêciazasilania stopieñ koñcowy linii, tzw. napiêcia systemowego (UB).W tabeli 1 zestawiono elementy mog¹ce podlegaæ zmianie wodbiornikach z kineskopami 14”, w tabeli 2 z kineskopami o przek¹tnej17” i 20”, a w tabeli 3 z kineskopami 21”.Zestawy detali z tabel mog¹ byæ równie¿ przydatne w sytuacjach,gdy uszkodzeniu ulega transformator linii (DST).Pos³uguj¹c siê informacj¹ o typie kineskopu i typie zastosowanegotrafopowielacza mo¿na dopasowaæ inny typ (na przyk³ad³atwiej osi¹galny) zmieniaj¹c tylko kilka kondensatorówi rezystorów.Tabela 1Wielkoœæ OTVC 14" 14" 14" 14" 14"ProducentTyp kineskopuTransformator linii(DST) - LL05Cewka liniowoœci -LL03Kondensator powrotu -CL04Kondensator powrotu -CL18Kondensator korekcji S-CL05Chung Hwa370KRB22-TC38SamsungFCV-1410-E18Chung Hwa370KRB22-TC38OregaDST-L27 (203832HO,204529HO P1, G5603_00)PolkolorA34EFU13X91A34EFU33X91SamsungFCV-1410-E18PolkolorA34EFU13X91A34EFU33X91Orega DST-L27PHI/MUR FOCUS BLKThaiA34JXV70X(Tubebare)SamsungFCV-1410-E1890µH 90µH 58µH 58µH 90µH7nF / 1.5kV 7nF / 1.5kV 6.5nF / 1.6kV 6.5nF / 1.6kV 6.5nF / 1.6kV270pF / 2kV 270pF / 2kV 100pF / 2kV 470pF / 3kV -390nF / 250V 390nF / 250V 390nF / 250V 390nF / 250V 390nF / 250VRL09 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10%RL22(ogranicznik - I k )RL12(napiêcie ¿arzenia)82.5k / 0.7W / 1% 82.5k / 0.7W / 1% 75k / 0.7W / 1% 75k / 0.7W / 1% 91k / 0.7W / 1%0.56R / 0.5W / 5% 0.56R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.56R / 0.5W / 5%RL13 0.56R / 0.5W / 5% 0.56R / 0.5W / 5% 1R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.56R / 0.5W / 5%RL14/JL12 1.5R / 0.5W / 5% STRAP 5mm 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 1.5R / 0.5W / 5%RF09 100k / 0.25W / 1% 100k / 0.25W / 1% 100k / 0.25W / 1% 100k / 0.25W / 1% 100k / 0.25W / 1%Wzmacniacz wizji7 TR CRTVERSION7TRCRTVERSION7 TR CRTVERSIONIC CRTVERSION7TRCRTVERSIONNapiêcie systemoweUB przy min. I k108V 108V 104V 104V 107VSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 39

Wymiana kineskopu lub trafopowielacza w odbiornikach z chassis TX91GTabela 2Wielkoœæ OTV 17" 17" 20" 20" 20" 20"ProducentTyp kineskopuTransformator linii (DST) - LL05PhilipsA41EAM40X01SamsungFCV-1410-E18PhilipsA41EAM40X01OregaDST-L27Chung Hwa510UFB22-TC55(DPY)SamsungFCV-2010E07Chung Hwa510UFB22-TC55(DPY)OregaDST-L28PolkolorA48EEV13X01SamsungFCV-2010E07PolkolorA48EEV13X01Orega DST-L28L28 PHI /MUR FOCUSCewka liniowoœci - LL03 112µH 112µH 58µH 58µH 58µH 58µHKondensator powrotu - CL04 6.5nF / 1.6kV 6.5nF / 1.6kV 7.8nF / 1.5kV 8.8nF / 1.6kV 7nF / 1.5kV 8.2nF / 1.6kVKondensator powrotu - CL18 220pF / 2kV 220pF / 2kV 330pF / 3kV 270pF / 2kV - -Kondensator korekcji S - CL05 390nF / 250V 390nF / 250V 470nF / 250V 470nF / 250V 470nF / 250V 470nF / 250VRL09 10R / 5W / 10% 10R / 5W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10%RL22 (ogranicznik - Ik) 75k / 0.7W / 1% 75k / 0.7W / 1% 82k / 0.7W / 1% 82k / 0.7W / 1% 75k / 0.7W / 1% 75k / 0.7W / 1%RL12 (napiêcie ¿arzenia) 1R5 / 0.5W / 5% 1.5R / 0.5W / 5% 0.68R / 0.5W / 5% 1R / 0.5W / 5% 0.56R / 0.5W / 5% 0.56R / 0.5W / 5%RL13 0.56R / 0.5W / 5% 0.56R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5%RL14/JL12 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 2.7R / 0.5W / 5% 2.7R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5%RF09 121k / 0.25W / 1% 121k / 0.25W / 1% 121k / 0.25W / 1% 121k / 0.25W / 1% 121k / 0.25W / 1% 121k / 0.25W / 1%Wzmacniaczwizji ICCRTVERSION ICCRTVERSION TVCOMBCRT-10TR TVCOMBCRT-10TR TVCOMBCRT-10TR ICCRTVERSIONNapiêcie systemowe UB przy min. Ik 112V 112V 116V 116V 115V 115VTabela 3Wielkoœæ OTV 21" 21" 21" 21" 21" 21"ProducentTyp kineskopuTransformatorlinii(DST)-LL05Chung HwaA51AEZ43X02SamsungFCV-2010E07HitachiA51JSY61X03OregaDST-L28 (203832IO,204529GO P1, G5604-00)HitachiA51JSY61X03SamsungFCV-2010E07ToshibaA51KSV40X02(M)SamsungFCV-2010E07VideocolorA51EFS43X191(OT)OregaDST-L28-OTL28VCOTVideocolorA51EBV13X01(MP)OregaDST-L28(203832IO-P2)Cewka liniowoœci - LL03 58µH 58µH 58µH 58µH 58µH 58µHKondensator powrotu - CL04 6nF / 1.6kV / 3.5% 8nF / 1.5kV 6nF / 1.6kV / 3.5% 7nF / 1.6kV / ±3.5% 7nF / 1.6kV / ±3.5% 7.2nF / 1.6kV / ±3.5%Kondensator powrotu - CL18 330pF / 3kV - 330pF / 3kV 330pF / 3kV 680pF / 3kV -Kondensator korekcji S - CL05 360nF / 250V 470nF / 250V 360nF / 250V 360nF / 250V 360nF / 250V 470nF / 250VRL09 8R2 / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10% 8.2R / 7W / 10%RL22 (ogranicznik - Ik) 82k / 0.7W / 1% 82.5k / 0.7W / 1% 82k / 0.7W / 1% 82k / 0.7W / 1% 82k / 0.7W / 1% 82.5k / 0.7W / 1%RL12 (napiêcie ¿arzenia) 0.82R / 0.5W / 10% 0.56R / 0.5W / 5% 0.82R / 0.5W / 10% 0.82R / 0.5W / 10% 0.22R / 0.5W / 5% 0.47R / 0.5W / 5%RL13 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5%RL14/JL12 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5% 0.22R / 0.5W / 5%RF09 110k / 0.25W / 1% 140k / 0.25W / 1% 121k / 0.25W / 1% 140k / 0.25W / 1% 140k / 0.25W / 1% 110k / 0.25W / 1%Wzmacniacz wizji TV COMB CRT 10 TR IC CRT VERSION TV COMB CRT 10 TR TV COMB CRT 10 TR IC CRT VERSION IC CRT VERSIONNapiêcie systemowe UB przy min. Ik 116V 116V 116V 116V 116V 116V}40 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395(cz.2-ost.)Miros³aw Sokó³2.8. Uk³ad inicjalizacji pracy mikroprocesoraFunkcja: Uk³ad inicjuje pracê mikroprocesora po do³¹czeniuzewnêtrznego zasilacza sieciowego.Dzia³anie uk³adu: Po w³¹czeniu urz¹dzenia, napiêcie zasilaniamikroprocesora jest obni¿ane przez diodê D35 (rys.2.7). Napiêcie„resetowania” mikroprocesora jest uzyskiwane z kolektoratranzystora Q13. Mikroprocesor jest „resetowany”, gdy tranzystorQ13 jest w stanie przewodzenia (w³¹czenia). Przebiegi napiêæzasilania i napiêæ w uk³adzie reset po w³¹czeniu urz¹dzeniapokazano na rys.2.7. W punkcie A napiêcia przyjmuj¹ wartoœciumo¿liwiaj¹ce prawid³ow¹ pracê mikroprocesora.AAA1D35C55+2R109R116 +A3R111C564Q1316 Vcc21 RESETRys.2.7. Schemat uk³adu inicjuj¹cego pracêmikroprocesora.2R/PAMP123416 67 13 R/P 12 B 14VOXAMPIC4IC6 IC7IC6 IC4PaczkadŸwiêkówKierunek przesuwu taœmyBrak paczkinagranych dŸwiêkówstan niski2 sekCPUw tym momenciewy³¹cza siê uk³adRys.2.8. Detekcja koñca odtwarzania nagranegokomunikatu OGM.tIC4 - n.40R101NS SN+5.4VR103S300Reed Switch1 2Reed SwitchCN1Rys.2.9. Schemat uk³adu detektora obrotów kasety.2.9. Uk³ad OGM i detektor koñca nagraniaDzia³anie uk³adu: Wiadomoœæ wychodz¹ca (powitalna)OGM jest nagrywana po naciœniêciu przycisku OGM. Sygna³wraz z przerwami nagrywany jest na taœmê. Œcie¿ka dŸwiêkowatrwa a¿ do koñca taœmy, po czym nastêpuje zatrzymaniemagnetofonu.Uk³ad detektora no-sound (rys.2.8) jest u¿ywany podczasodtwarzania. Je¿eli przez 2 sekundy nie jest wykrywana nagranamowa, urz¹dzenie wykrywa j¹ jako koniec wiadomoœciOGM. Uk³ad detektora no-sound jest po³¹czony z uk³ademVOX (dŸwiêk na wyjœciu - stan niski, brak dŸwiêku - stanwysoki). Stan z wyjœcia detektora no-sound jest analizowanyprzez mikroprocesor IC4 - n.14.2.10. Uk³ad detektora przesuwu taœmyDzia³anie uk³adu: Obroty wirnika silnika mechanizmu magnetofonowegokontrolowane s¹ za pomoc¹ wiruj¹cego pierœcieniaferromagnetycznego (rys.2.9), wytwarzaj¹cego poczwórnepole oddzia³ywuj¹ce na kontaktron Reed Switch. Impulsyz wyjœcia kontaktronu s¹ przekazywane do mikroprocesoraIC4.Droga sygna³u: Reed Switch → R101 → n.40 IC4.2.11. Driver silnika• Odtwarzanie (lub nagrywanie)W³¹czenie odtwarzania (rys.2.10) spowoduje, ¿e na n.44uk³adu PQVI4149HA35 (IC4) pojawi siê stan wysoki „H”, którysprawi, ¿e tranzystor Q23 zacznie przewodziæ i wprowadziw stan przewodzenia tranzystory Q20, Q18. W rezultacie w³¹czonezostanie zasilanie uk³adu stabilizacji obrotów silnikaPQVIBA6220 (IC5). Silnik M zacznie obracaæ siê ze sta³¹ prêdkoœci¹.M1-61-58 17 2IC56 35 4D40R124R125VR3Q19Q23R115Q20R116R118R119Q18Q22R121D44D45Q21R120R122R123R117Rys.2.10. Schemat drivera silnika.n.42 IC4R Motorn.41 IC4FF / PLYn.44 IC4F MotorSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 41

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395• Przewijanie do przoduPrzewijanie do przodu w³¹cza siê w ten sam sposób co odtwarzanie- na n.44 uk³adu IC4 pojawia siê stan wysoki „H”.Jednoczeœnie, zmieni siê stan na n.41 uk³adu IC4 na wysoki„H” i tranzystory Q21, Q18 zaczn¹ przewodziæ powoduj¹c, ¿esilnik zacznie obracaæ siê z du¿¹ prêdkoœci¹.• Przewijanie do ty³uPrzewijanie do ty³u (rys.2.10) w³¹cza siê, gdy na n.42 uk³aduIC4 pojawia siê stan wysoki „H”. Tranzystor Q22 zacznie wówczasprzewodziæ i wprowadzi tranzystor Q19 równie¿ w stanprzewodzenia. Pr¹d silnika M zacznie p³yn¹æ drog¹: Q19 →silnik → Q22. Poniewa¿ jest to przeciwny kierunek przep³ywupr¹du w stosunku do przewijania do przodu, silnik zacznieobracaæ siê z du¿¹ prêdkoœci¹ w przeciwnym kierunku.2.12. Detektor dzwonkaFunkcja: Uk³ad ten aktywuje mikroprocesor do odpowiedzina sygna³ dzwonka z linii telefonicznej podczas trybu pracyANSWER (odbiór).Dzia³anie uk³adu: Gdy sygna³ dzwonka przychodzi z liniitelefonicznej (rys.2.11), to ton dzwonka pojawia siê na n.8 uk³aduIC1 (p.2.1 - Interfejs linii telefonicznej). Sygna³ dzwonka sterujepoprzez rezystor R63 diod¹ transoptora PC1 n.1, 2. Na wyjœciutransoptora PC1 n.3, 4 pojawia siê stan niski informuj¹cyuk³ad IC4 - n.37 o tym, ¿e zosta³ odebrany sygna³ dzwonka.H SW2R5LR6OFF R4CF1C4R638712IC143126 35 4PC1R3C3R1 C1Rys.2.11. Schemat uk³adu detektora dzwonka.2.13. Uk³ad nagrywania (OGM i ICM)Dzia³anie uk³adu: Schemat uk³adu nagrywania wiadomoœciOGM i ICM pokazano na rys.2.12.• Sygna³y nagrywane- sygna³ z linii telefonicznej lub z mikrofonu jest prze³¹czanyprzez klucze uk³adu IC6, sterowane szynami DAT (n.9)i CLK (n.10) z mikroprocesora IC4,- sygna³ z linii telefonicznej przechodzi poprzez tranzystorQ1, a nastêpnie poprzez R77, C94 do n.20 IC6,- sygna³ z wbudowanego mikrofonu pojemnoœciowego docierado n.19 IC6 poprzez C69 i R81.Wybrany sygna³ wzmacniany jest w we wzmacniaczu uk³aduIC6 i do g³owicy magnetofonu przechodzi nastêpuj¹c¹ drog¹:n.16 IC6 → C74 → R85 → n.15 IC6 → n.2 IC6 → C76 →g³owica (Head).• Sygna³ beepSygna³ beep jest generowany w uk³adzie IC4. Ton beepnagrywania wiadomoœci przychodz¹cej ICM z n.9 IC4 do g³owicymagnetofonu dociera nastêpuj¹c¹ drog¹: n.9 IC4 → C81→ R87 → n.15 IC6 → n.2 IC6 → C76 → g³owica.R2C8+R105+C2D5+5.4VD1D2D3D4IC4 - n.37DzwonekSA1Liniatelef.ERHEADMicC200C70R140R86+C75C65C83+++C73R75R83Q14R93C69+C74C72D42R84C71C64D43C94C76+IC7 - n.720 LNI ICM 119 MCI OGM 218 GND ALC 317 PBN VLC 416 PRO SKI 515 BUF VCC 614 LNO SKO 713 CPI SKG 812 CPO DAT 911 V+ CLK 10IC4 - n.11R91 C77Rys.2.12. Schemat uk³adu nagrywania wiadomoœciOGM i ICM.• KasowaniePodczas nagrywania na n.11 IC4 wystêpuje stan wysoki.Na g³owicê kasuj¹c¹ podawane jest napiêcie powoduj¹ce, ¿ekasuje ono taœmê magnetofonow¹. Pr¹d podk³adu jest podawanyprzez rezystor R94 na g³owicê nagrywaj¹co-odtwarzaj¹c¹(R/P Head).2.14. Uk³ad odtwarzania (OGM i ICM)Dzia³anie uk³adu: Podczas odtwarzania wiadomoœci nagranychna magnetofonie (rys.2.12), sygna³ przechodzi od g³owicymagnetofonu do g³oœnika nastêpuj¹c¹ drog¹: g³owica →C76 → n.2 IC6 → n.16 IC6 → C74 → R85 → n.15 IC6 → n.7IC6 → C80 → g³oœnik.2.15. Uk³ad detektora CPCFunkcje: Uk³ad detektora CPC (Calling Party Control) uzupe³niauk³ad wy³¹czaj¹cy w trybie odbioru. Detektor CPC(rys.2.13) wykrywa tymczasowe roz³¹czenie linii telefonicznej,które wystêpuje gdy osoba dzwoni¹ca odk³ada s³uchawkê.Dzia³anie uk³adu: Gdy telefon jest po³¹czony z lini¹ telefoniczn¹,pr¹d p³ynie przez mostek D6, tranzystor Q1 i rezystorR10. Napiêcie odk³adaj¹ce siê na rezystorze R10 powoduje, ¿ezaczyna p³yn¹æ poprzez rezystor R18 pr¹d do bazy tranzystoraQ5. Tranzystor Q5 zaczyna przewodziæ i na rezystorze R52 pojawiasiê napiêcie. W efekcie poprzez diodê D33 na n.35 uk³aduIC4 pojawia siê stan wysoki. Je¿eli wtedy nast¹pi roz³¹czenierozmowy, pr¹d z linii telefonicznej przestanie p³yn¹æ i zaniknienapiêcie na rezystorze R10, tranzystor Q5 przestanie przewodziæi na n.35 uk³adu IC4 wyst¹pi stan niski.IC4 - n.35R82R94IC4VccR81R85R130D33R77R206IC6R3R18R10Q5C100R89R90R207C110Linia telef.VR1-2R78R205C79 R92+C80SPC68+IC6PQVISC79100PR52Q1+C78Q4Q11 R64C81D6+ ~- ~Rys.2.13. Schemat uk³adu detektora CPC.Liniatelef.DCJackIC4- n.9TLiniatelef.R42 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395IC3- n.36BreakR12Q3R11Q1R8R9Q2SW1-1R7D6+ ~- ~Liniatelef.PLAY/RECIC4PLAY MOTOR 44REW MOTOR 42FF MOTOR 41PL-T 1PL-L 2100msSTOP200msRys.2.14. Schemat uk³adu wybierania impulsowego.2.16. Uk³ad wybierania impulsowegoDzia³anie uk³adu: Impulsy wybierania s¹ generowane przezuk³ad mikroprocesora IC3 i docieraj¹ do linii telefonicznej nastêpuj¹c¹drog¹ (rys.2.14): n.36 IC3 → Q3 → Q2 → R9 → Q1→ D6 → linia telefoniczna.2.17. Uk³ad VOXFunkcje: Uk³ad VOX jest przeznaczony do detekcji: okresowychsygna³ów dŸwiêkowych trwaj¹cych od 100ms do1s,ci¹g³ych sygna³ów dŸwiêkowych oraz braku sygna³u. Po detekcjimikroprocesor wydaje instrukcjê umo¿liwiaj¹c¹ pracêw trybie VOX. Praca z uk³adem VOX trwa do czasu zakoñczeniarozmowy telefonicznej, po czym uk³ad jest „resetowany”i gotowy do odebrania nastêpnego wywo³ania.Dzia³anie uk³adu: Sygna³ z wyjœcia wzmacniacza (rys.2.15)z uk³adu IC6 (n.16) przechodzi przez filtr C62, R73 i wzmacniaczz uk³adu IC7 z elementami koryguj¹cymi charakterystykêC63, R74, a nastêpnie poprzez detektor na diodach D42,D43 podawany jest na n.13 IC6 → n.12 IC6 → n.14 IC4.Gdy detektor wykryje sygna³ mowy, to na wyjœciu 12 uk³aduIC6 pojawia siê stan niski, natomiast gdy nie jest wykrywanysygna³ mowy, to wystêpuje stan wysoki.REWPLAY MOTORREW MOTORFF MOTORFFPL-TPL-LPLAY MOTORREW MOTORFF MOTORPL-TPL-LIC444424112IC444424112STOP100ms ÷ 1sSTOPRys.2.16. Przebiegi czasowe w uk³adzie sterowaniamagnetofonem.3.1.1. Regulacja skosu g³owicyProcedura:1. Zmontowaæ uk³ad pomiarowy zgodnie z rys.3.1.IC62 R/P AMP 16C62 R736ControlIC771213R74C63SPIC4 - n.14VOX+C65R75D42D43Rys.2.15. Schemat uk³adu VOX.2.18. Kontrola przesuwu taœmyPrzebiegi czasowe na wyjœciach uk³adu PQVI4149HA35(IC4) steruj¹cego solenoidem i silnikiem magnetofonu pokazanona rys.2.16.3. Pomiary i regulacje3.1. Pomiary i regulacje magnetofonuUwagi:1. Upewniæ siê, ¿e g³owica magnetofonu jest czysta.2. Upewniæ siê, ¿e wa³ek napêdowy i rolka dociskowa s¹ czyste.3. Temperatura w pomieszczeniu podczas pomiarów i regulacjipowinna wynosiæ 20° ±5 O C.4. Testy urz¹dzenia nie wymagaj¹ wymiany czêœci.C64W³¹czone odtwarzanieTaœma testowaVTVMRys.3.1. Uk³ad do regulacji skosu g³owicy.2. W magnetofonie w³¹czyæ odtwarzaniekasety testowej (QZ-ZMWA).3. Obracaj¹c wkrêtem B - rys.3.2,znaleŸæ punkt maksymalnegopoziomu na wyjœciu g³oœnikowym.Rys.3.2Oscyloskop3.1.2. Regulacja prêdkoœci przesuwuProcedura:1. Zmontowaæ uk³ad pomiarowy zgodnie z rys.3.3.2. W magnetofonie w³¹czyæ odtwarzanie kasety testowej (QZ-ZMWA).3. Potencjometrem VR3 regulowaæ tak, aby czêstotliwoœæ odczytywanana liczniku zawiera³a siê w zakresie 2980 ÷3000Hz.BSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 43

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395Taœma testowaW³¹czone odtwarzanieSPLicznikczêstotliwoœciRys.3.3. Uk³ad do regulacji prêdkoœci przesuwu taœmy.3.2. Regulacja uk³adów PLL3.2.1. Regulacja czêstotliwoœci fH1. Po³¹czyæ n.3 i 7 uk³adu IC8 za pomoc¹ kondensatora o pojemnoœci10µF (rys.3.4).2. Pod³¹czyæ miernik czêstotliwoœci i oscyloskop: „+” - do n.5IC8, „-” - do n.7 IC8.3. Potencjometrem VR4 ustawiæ na mierniku czêstotliwoœcifH±7Hz zgodnie z tabel¹ 3.1.3.2.2. Regulacja czêstotliwoœci fL1. Po³¹czyæ n.3 i 7 uk³adu IC9 za pomoc¹ kondensatora o pojemnoœci10µF (rys.3.4).2. Pod³¹czyæ miernik czêstotliwoœci i oscyloskop: „+” - do n.5IC9, „-” - do n.7 IC9.3. Potencjometrem VR5 ustawiæ na mierniku czêstotliwoœcifL±7Hz zgodnie z tabel¹ 3.1.VR5VR4IC9335 7 5 7IC8VR3ACV = 48VDCdla 40mA1000µF/50V+VR=0÷ 500RL = 10HRys. 3.5. Schemat symulatora linii telefonicznej.RXRX+470µF/50VTX600RTXOSC IN V V(VTVM)3. Potencjometr VR symulatora linii telefonicznej ustawiæ wpozycji maksymalnej rezystancji.4. Pod³¹czyæ aparat telefoniczny do symulatora linii.5. Pod³¹czyæ zasilacz sieciowy aparatu.6. Regulacje przeprowadzaæ w cichym pomieszczeniu.7. Po wykonaniu regulacji pod³¹czyæ mikrofon.3.3.3. Regulacja poziomu odbioru1. Ustawiæ prze³¹cznik symulatora linii w pozycji „RX”.2. Na generatorze m.cz. (OSC) ustawiæ czêstotliwoœæ 1kHz ipoziom -40dBm, zmierzony miliwoltomierzem VTVM.3. Pod³¹czyæ miliwoltomierz do punktów testowych [1] (-) i[2] (+), bêd¹cych punktami lutowniczymi g³oœnika wewnêtrznego.4. Potencjometrem VR2 ustawiæ na miliwoltomierzu poziom -13dBm ± 0.5dBm.TRTabela 3.1.Rys.3.4. Rozmieszczenie elementówregulacji uk³adów PLL.4. Lokalizacja uszkodzeñDiagram 1. Problemy z transmisj¹Pod³¹czyæ liniêtelefoniczn¹ do aparatui podnieœæ s³uchawkêKodfH(Hz)fL(Hz)KodfH(Hz)fL(Hz)KodfH(Hz)fL(Hz)1 1209 697 4 1209 770 7 1209 8522 1336 697 5 1336 770 8 1336 8523 −−− −−− 6 −−− −−− 9 −−− −−−3.3. Regulacja uk³adu g³oœnomówi¹cegoRegulacjê uk³adu g³oœnomówi¹cego nale¿y przeprowadzaæpo wymianie uk³adu IC2 i potencjometru VR2.NieCzy tony wybieranegonumeru s¹ s³yszanews³uchawce?OKTakCzy transmisjajest mo¿liwa?TakNieTakSprawdziæn.23 IC2Czy tranzystor Q1jest w³¹czony?TakCzy sygna³ wybieraniatonowego pojawiasiê na kolektorze Q4?NieSprawdziæbazê Q4NieSprawdziæ Q23.3.1. Przyrz¹dy- symulator linii telefonicznej (rys.3.5),- generator m.cz.,- miliwoltomierz.3.3.2. Czynnoœci wstêpne1. W badanym aparacie telefonicznym ustawiæ:- prze³¹cznik SP-PHONE w pozycji ON,- regulator g³oœnoœci VOLUME w pozycji MAX.2. Od³¹czyæ mikrofon.Czy sygna³ pojawiasiê na n.26 IC2?SprawdziæmikrofonNieTakTakCzy polaryzacjamikrofonujest poprawna?Czy sygna³ pojawiasiê na n.19 IC2?NieSprawdziæuk³ad IC2TakSprawdziæ Q1Sprawdziæ R3444 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Telefon z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T2395Diagram 2. Problemy z wybieraniem impulsowymDiagram 5. Nie dzia³a automatyczna sekretarkaUstawiæ prze³¹cznikiemimpulsowe wybieranienumeruCzy jest mo¿liwewybieranie numeru?TakNieCzy na n.11 IC3wystêpuje stan “H” ?TakCzy na n.38 i 39 IC1wystêpuje przebiegzegara 480kHz?TakNieNieSprawdziæQ9SprawdziæX2Czy zasilacz jest do³¹czony do gniazda sieciowego?Czy napiêcie na kolektorze Q11jest wiêksze od 8V?NieSprawdziæ R64Sprawdziæ D35TakNieCzy na emiterze Q11napiêcie wynosi 6V?TakCzy na n.16 IC4napiêcie wynosi 5.4V?TakNieSprawdziæQ11 i D32Czy impulsy 0.6Vp-ppojawiaj¹ siêna bazie Q2?NieCzy impulsy 0.6Vp-ppojawiaj¹ siêna Ÿródle Q3?NieSprawdziæn.36 IC3Czy na n.21 IC4 pojawiasiê stan niski pow³¹czeniu zasilacza AC?NieSprawdziæQ13TakCzy impulsy 48Vp-ppojawiaj¹ siêna linii aparatu T-R?TakSprawdziæ Q3Sprawdziæ IC4TakTakCzy na n.24 IC4wystêpuje przebieg oczêstotliwoœci 4MHz?NieDiagram 6.Nie dzia³a wybieranie funkcji magnetofonuSprawdziæX1Sprawdziæ Q2iQ1Czy na rys. przebiegów steruj¹cych mechanizmemmagnetofonu jest stan wysoki dla STOP-u?Sprawdziæ n.1 i 2 IC4.NieSprawdziæIC4Diagram 3. Skanowanie klawiatury przez uk³ad IC3Pod³¹czyæ liniêtelefoniczn¹ do aparatui podnieœæ s³uchawkêCzy na n.16÷20 IC3wystêpuj¹ przebiegi:4-5VTakTakKoniec0VCzy na n.16÷20 IC3podczas naciskaniaprzycisków klawiaturywystêpuj¹ przebiegi:4V0VNieNieNieCzy nan.19 IC3wystêpujeprzebiegsinusoidalny3.58MHz?TakSprawdziæuk³ad IC3NieTakSprawdziækontaktyklawiaturyCzy nan.42 IC3wystêpujenapiêcie4 ÷ 5V ?TakCzy nan.11 IC3wystêpujestan “H” ?TakCzy nan.35 IC3wystêpujestan “H” ?Gdy na wiêcej ni¿ jednejz n.16÷20 IC3pojawiaj¹ siê sygna³ySprawdziæ punkty lutowniczedla n.16÷20 IC3 i wszystkichprzycisków klawiaturyNieNieNieDiagram 4. Brak odpowiedzi na wywo³anieCzy na n.37 IC4 pojawiasiê stan wysokipodczas odbiorusygna³u dzwonienia?TakCzy na n.37 IC4 pojawiasiê stan wysoki w wiêcejni¿ 60% podczas odbiorusygna³u dzwonienia?TakSprawdziæ IC4NieNieSprawdziæ przewódtelefoniczny idetektor dzwonka(PC1, IC1, D5, D1÷D4)SprawdziæD16, D17,R50 i C53SprawdziæQ10, R57,i C51SprawdziæQ9, R55,i D18OKGdy na n.1 IC4 jest stan wysoki,to czy na kolektorze Q16jest równie¿ stan wysoki?Tak Tak NieTakSprawdziæ D38 i D41NieGdy na n.2 IC4 jest stan wysoki,Nieto czy na na emiterze Q17jest równie¿ stan wysoki?Gdy na n.1 IC4 jest stan wysoki,to czy na kolektorze Q15jest stan niski?SprawdziæQ16Sprawdziæ Q17SprawdziæQ15Objaw: Telefon nie dzwoni.Sposób postêpowania: Sprawdziæ/wymieniæ uk³ad IC1 i prze-³¹cznik Ringer SW (SW-2).Objaw: Automatyczna sekretarka dzwoni, choæ nie ma ¿adnegowywo³ania.S. p.:Sprawdziæ, czy n.3, 4 transoptora PC1 nie s¹ zwarte.Objaw: Wiadomoœæ OGM jest nagrywana ze zniekszta³ceniami.S. p.:Sprawdziæ, czy na wyprowadzeniach uk³adu IC6 nie mazimnych lutowañ.Objaw: Nie dzia³a solenoid wyboru funkcji magnetofonu.S. p.:Sprawdziæ tranzystory Q15, Q16 i Q17.Objaw: Przerywane przewijanie do ty³u.S. p.:Sprawdziæ prze³¹cznik S202 (Rewind Switch).Objaw: Po przyjêciu wiadomoœci ICM przechodzi do stanuwstrzymania (Hold)S. p.:Sprawdziæ n.14 uk³adu IC4.Objaw: Nie dzia³a klawiatura.S. p.:Sprawdziæ po³¹czenia lutowane i uk³ad IC3.Objaw: Mo¿na wybieraæ numery, lecz przychodz¹ce wywo³aniaotrzymuj¹ sygna³ zajêtoœci.S. p.:Sprawdziæ tranzystory Q1, Q2, mostek D6 i warystor SA1.Objaw: Linia stale zajêta.S. p.:Sprawdziæ tranzystory Q1 i Q2.Objaw: Nie mo¿na nagrywaæ wiadomoœci OGMS. p.:Sprawdziæ uk³ad IC6. }SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 45

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawyPrzenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980- opis i naprawy (cz.1)W³adys³aw WójtowiczSchemat przenoœnego zestawu audio Panasonic RX-CT980zosta³ opublikowany w dodatkowej wk³adce schematowej dopoprzedniego numeru „Serwisu Elektroniki”. Jest to radioodtwarzaczprzeznaczony do odbioru programów radiowych wgórnym zakresie UKF, pasmach fal œrednich i d³ugich przypomocy cyfrowego tunera z syntez¹ czêstotliwoœci, a tak¿e odtwarzania,przegrywania i zapisu sygna³ów z tunera lub zewnêtrznegomikrofonu. Tuner wyposa¿ony jest w pamiêæ 16stacji dla zakresu FM i po 8 stacji dla SW i LW.Zestaw wyposa¿ony jest w dwa stereofoniczne napêdy magnetofonówkasetowych umo¿liwiaj¹ce przegrywanie z przyspieszon¹prêdkoœci¹, funkcje autorewersu w obu napêdach,funkcje ci¹g³ego odtwarzania, synchroniczny start obu napêdów,pe³ny autostop i pauza, system redukcji szumu typu DolbyB NR, automatyczny wybór rodzaju taœmy.Tor sygna³ów m.cz. wyposa¿ony jest w piêciopasmowy korektorgraficzny i uk³ad podbicia basów typu S-XBS oraz czterokana³owywzmacniacz koñcowy (w systemie 44PDS) o mocyszczytowej 2 × 40W. Zestaw mo¿e byæ zasilany przy pomocynapiêcia sieciowego 220V 50Hz lub z 10 baterii (R20) napiêciem15V oraz 4 baterii dodatkowych (6V) dla uk³adów podtrzymaniapamiêci kontrolera i zegara. Zestaw posiada timer zfunkcjami budzika i automatycznego wy³¹czania zastawu.Uk³ady elektroniki radioodtwarzacza rozmieszczono na kilkup³ytkach drukowanych oznaczonych na schemacie ideowymliterowo, a zawieraj¹cych nastêpuj¹ce bloki funkcjonalne:• A - p³ytka sterowania, wskaŸników i korektora graficznego,spe³niaj¹ca funkcje sterowania tunerem, ustawiania trybówpracy timera, w³¹czania/wy³¹czania zestawu, wyœwietlaniainformacji oraz regulacji barwy dŸwiêku przy pomocy 5-pasmowegokorektora graficznego z systemem uwydatnianiatonów niskich X-BASS; po³¹czona jest ona jednym z³¹czemz p³yt¹ tunera i dwoma z³¹czami z p³yt¹ g³ówn¹,• B - p³ytka tunera - zawiera kompletn¹ g³owicê cyfrow¹ zsyntez¹ czêstotliwoœci, sterowan¹ przez mikroprocesorumieszczony na p³ycie sterowania A,• C - p³yta g³ówna - zawiera uk³ady dla odtwarzania i zapisusygna³ów w systemie Dolby B, generator pr¹du kasowaniai podmagnesowania, uk³ad redukcji szumów Dolby B, uk³adywyboru sygna³ów fonii z tunera, magnetofonu lub prze-³¹cznika CD/AUX IN, wzmacniacze tych sygna³ów a¿ dostopnia koñcowego i uk³ady wypracowuj¹ce napiêcia zasilaniadla wszystkich bloków i uk³adów zestawu,• D - p³ytka sterowania mechanizmami magnetofonów - zawierauk³ady steruj¹ce silnikiem oraz prze³¹czniki i z³¹czasygna³ów nios¹cych informacje o stanie mechaniki,• E - p³ytki zasilania bateryjnego,• F - p³ytka zasilacza sieciowego.Na schemacie ideowym zamieszczono uproszczony schematpo³¹czeñ pomiêdzy p³ytkami oraz elementów umieszczonychpoza nimi. Oznaczenia literowe na tym schemacie niezgadzaj¹ siê z oznaczeniami p³ytek na schemacie ideowym orazprzyjêtymi w artykule. Analizuj¹c schemat po³¹czeñ nale¿y kierowaæsiê nazwami tych p³ytek.1. Opis uk³adów1.1. TunerTuner radioodtwarzacza to w zasadzie pe³ny superheterodynowy,trzyzakresowy odbiornik radiowy z syntez¹ czêstotliwoœci.Jest on w ca³oœci umieszczony na p³ytce tunera (A).Sterowanie prac¹ i funkcjami tunera takimi, jak: prze³¹czaniezakresów, dostrajanie do stacji, zapamiêtywanie stacji, prze³¹czanietrybu pracy MONO/STEREO przeprowadzane jest przezprocesor na p³ycie sterowania. Tuner jest po³¹czony z p³yt¹g³ówn¹ przez z³¹cze CN1, którego opis wyprowadzeñ zamieszczonow tabeli 1, a z p³yt¹ sterowania - przez z³¹cze CN2, któregoopis wyprowadzeñ zamieszczono w tabeli 2.Funkcjonalnie uk³ady tunera mo¿na podzieliæ na cztery tory:tor FM, tor AM, tor m.cz. oraz system sterowania strojeniem iw takiej kolejnoœci zostan¹ one opisane.1.1.1. Tor FMW³¹czenie toru FM nastêpuje przez podanie przez uk³adsyntezy czêstotliwoœci IC3 napiêcia zasilaj¹cego na wzmacniaczwejœciowy oraz mieszacz i wzmacniacz p.cz. W przypadkuwyboru pasma UKF, na n.7 IC3 (LM7001) ustala siêniski poziom sygna³u (0.2V), za³¹czaj¹cy tranzystor Q12, którypowoduje podanie napiêcia zasilaj¹cego tor FM.•ród³em sygna³u dla toru FM jest sygna³ z anteny teleskopowej,który poprzez cewkê L1 dociera do przestrajanego filtruwejœciowego L2, D1. Napiêcie przestrajaj¹ce doprowadzanejest do wspólnego wyprowadzenia podwójnego warikapuD1 poprzez rezystor R3. Dla zwiêkszenia dobroci filtru wejœciowegozastosowano autotransformatorowe sprzê¿enie zTabela 1.Z³¹cze CN1Nr Sygna³ Opis1 5.5V napiêcie zasilania syntezera czestotliwoœci IC32 13.5V napiêcie zasilania dla warikapów3 MUTE wy³¹czenie fonii – wysokim poziomem4 9V napiêcie zasilania uk³adów tunera5 Lch sygna³ fonii kana³u lewego6 GND masa7 Rch sygna³ fonii kana³u prawegoTabela 2.Z³¹cze CN2Nr Sygna³ Opis1 DATA sygna³ danych dla syntezera2 CLK impulsy synchro dla syntezera3 CE sygna³ wyboru dla syntezera4 GND masa5 SD sygna³ fonii kana³u lewego6 AM „H” sygna³ pracy toru AM – poziom wysoki7 ST/MONOprze³¹czanie toru FM w tryb pracySTEREO/MONO (poziom niski/wysoki)8 ST IND sygna³ odbioru stereo – poziom niski9 - -46 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawyanten¹ (cewka L2). Z filtru wejœciowego sygna³ podawany jestna wejœcie wzmacniacza czêstotliwoœci radiowej, zbudowanegona tranzystorze polowym Q1 (2SK544F-AC), gwarantuj¹cymwysok¹ czu³oœæ i dobre parametry szumowe. Obci¹¿eniewzmacniacza stanowi przestrajany obwód L3, D2. Napiêcieprzestrajaj¹ce ten obwód jest doprowadzane przez rezystor R8.Rezystor R72 s³u¿y do ujemnego spolaryzowania anody jednegoz warikapów w stosunku do katody. Napiêcie zasilaj¹cestopieñ wzmacniacza doprowadzane jest przez cewkê L3, kondensatorC5 blokuje napiêcie zasilaj¹ce.Wzmocniony sygna³ wejœciowy przez kondensator separuj¹cyC11 doprowadzany jest do bazy Q2 (2SC2786TA), naktórym to tranzystorze zrealizowano mieszacz FM. Zdaniemdwójnika L4, C13 jest st³umienie czêstotliwoœci p.cz. 10.7MHz,powstaj¹cej na wejœciu mieszacza. Do bazy Q2 podawany jesttak¿e, przez kondensator C12, sygna³ heterodyny z emitera Q3.Heterodynê zbudowano na tranzystorze Q3. Uk³ad heterodynyL5, C7, D3 przestrajany jest napiêciem, doprowadzanymprzez rezystor R9. Sygna³ heterodyny z emitera Q3 jest wzmacnianyw stopniu z tranzystorem Q4 i przez dwójnik kszta³tuj¹cysygna³ (L16, C21) podawany jest na uk³ad syntezy czêstotliwoœci(n.11 IC3).Na wyjœciu mieszacza (kolektor Q2) tworzony jest sygna³ p.cz.10.7MHz, który wydzielany jest przez obwód T1. Z wyprowadzenia4 T1 doprowadzany jest on do pierwszego stopnia wzmacniaczap.cz., zbudowanego na tranzystorze Q5 w uk³adzie wspólnegoemitera. Wzmocniony sygna³ p.cz. jest doprowadzany dofiltru piezoceramicznego CF1 i nastêpnie przez kondensator separuj¹cyC24 podawany jest na wejœcie (n.1) uk³adu IC1(AN7273A). Rezystory R20 i R21 s³u¿¹ do zapewnienia w³aœciwejrezystancji wejœciowej i wyjœciowej filtru CF1.Uk³ad scalony IC1 (AN7273A) dla toru FM zawiera wzmacniaczogranicznik, detektor i stopieñ wzmacniacza sygna³um.cz.. Do 12 nó¿ki IC1 pod³¹czony jest przesuwnik fazowyT3, R56 detektora FM. Sygna³ m.cz dostêpny jest na n.13 IC1i przez rezystor R55 doprowadzany jest do toru m.cz. tunera.Na 15 nó¿ce IC1 dostêpny jest sygna³ informuj¹cy o obecnoœcistacji (niskim poziomem). Sygna³ ten jest formowany wuk³adzie scalonym w przypadku wykrycia noœnej we wzmacniaczup.cz i przez rezystor R54 oraz kontakt 5 z³¹cza CN2jest doprowadzany do p³ytki sterowania i wskazañ. Jest on wykorzystywanyprzez procesor steruj¹cy w trybie automatycznegowyszukiwania stacji, a tak¿e do wy³¹czenia fonii w magnetofonieprzy braku stacji.1.1.2. Tor AMTor AM zosta³ zbudowany w oparciu o uk³ad scalony IC1(AN7273A). W³¹czenie toru AM i prze³¹czenie podzakresówdokonuje uk³ad syntezy czêstotliwoœci IC3 w reakcji na odpowiednirozkaz procesora. Po wybraniu jednego z podzakresówMW (fale œrednie) lub LW (fale d³ugie), niski poziom sygna³u(0.2V) jaki pojawi siê na 8 nó¿ce IC3 za³¹cza tranzystorQ13 i napiêcie zasilaj¹ce zostaje doprowadzone do obwodówwejœciowych i heterodyny, obwodu filtru p.cz. T2 i elementytoru AM w uk³adzie scalonym IC1 (n.2). Po wybraniu zakresuLW, niski poziom sygna³u na n.9 IC3 za³¹cza tranzystory Q14,Q7, Q10 oraz pod³¹cza obwody tego zakresu LW do uk³aduIC1. Po wybraniu zakresu MW, wysoki poziom sygna³u na n.9IC3 wy³¹cza tranzystor Q14, za³¹cza Q6, Q9 i pod³¹cza obwodyzakresu MW do uk³adu IC1.Odbiór sygna³ów radiowych AM odbywa siê przez wewnêtrzn¹antenê magnetyczn¹ z rdzeniem ferrytowym L7. Sygna³y radiowezakresu MW z wypr. 3 uzwojenia wtórnego anteny poprzeztranzystor Q6, a zakresu LW z wypr. 7 poprzez Q7 doprowadzanes¹ do wejœcia mieszacza (n.3) w uk³adzie IC1. Sygna³heterodyny: dla zakresu MW (z wypr. 4 L9) przez tranzystor Q9a dla zakresu LW (z wypr. 4 L10) przez Q10 zostaje doprowadzonydo n.18 IC1. Z nó¿ki tej poprzez wzmacniacz buforuj¹cyna tranzystorze Q15 sygna³ heterodyny doprowadzany jest równie¿do n.10 uk³adu syntezy czêstotliwoœci.Sygna³ p.cz. powstaj¹cy na wyjœciu mieszacza (n.4 IC1)filtrowany jest przez filtry T2 i CF2, po czym przez rezystorR81 doprowadzany jest do wejœcia wzmacniacza p.cz. w uk³adzieIC1 (n.7). Wewn¹trz uk³adu scalonego podlega on wzmocnieniui detekcji. Sygna³ m.cz toru AM dostêpny jest (podobniejak toru FM) na n.13 IC1, sk¹d przez rezystor R55 doprowadzanyjest do toru m.cz. tunera.1.1.3. Tor m.cz.Tor m.cz tunera zbudowano w oparciu o uk³ad scalony stereodekoderaIC2 (RVIBA1332LS). W torze tym nastêpuje zdekodowaniekompletnego sygna³u stereofonicznego MPX przyodbiorze sygna³ów stereofonicznych na zakresie FM, prze³¹czanietrybu MONO/STEREO oraz zablokowanie sygna³u wyjœciowegofonii m.cz. z tunera.Przy pracy toru FM uk³ad IC2 dekoduje sygna³ stereofonicznydoprowadzony do n.2 z n.13 IC1 poprzez R55, C75,R26 i C36. Dla zakresów toru AM IC2 pracuje jako wzmacniaczm.cz. Wyjœciowe sygna³y m.cz. lewego i prawego kana-³u dostêpne s¹ na nó¿kach 4, 5 IC2, sk¹d doprowadzane s¹ doz³¹cza CN1 - wypr. 5, 7. Po zidentyfikowaniu transmisji stereofonicznej,napiêcie na n.6 IC2 spada do zera i jest ono przez8 wyprowadzenie z³¹cza CN2 doprowadzane do procesora napotrzeby sygnalizacji trybu STEREO.Poziom napiêcia na n.9 IC2 wymusza tryb pracy STEREO/MONO uk³adu scalonego - niski poziom w³¹cza tryb STEREO.Przejœcie w tryb MONO nastêpuje albo przez podanie wysokiegopoziomu albo poprzez diodê D16 i R25 dla zakresówMW i LW, albo poprzez diodê D17 i R25 z wyprowadzenia 7z³¹cza CN2, przy ustawieniu prze³¹cznika S823-2 na p³yciesteruj¹cej w po³o¿eniu M (MONO). Rezystor nastawczy VR1pod³¹czony do n.16 IC2 s³u¿y do dostrojenia czêstotliwoœciwewnêtrznego generatora noœnej.Przy odbiorze stacji na falach œrednich i d³ugich, tranzystorQ16 jest zablokowany przez napiêcie doprowadzane dojego bazy poprzez elementy R57, D15 i sygna³ m.cz. fonii zwyjœcia (n.13) IC1 przechodzi przez obwód R55, C74, R59,C75, R26, C36 na wejœcie (n.2) IC2. Dwójnik korekcyjny C74,R59 konieczny jest tylko dla toru AM, dlatego przy pracy wzakresie FM dodatnie napiêcie zostaje zdjête z bazy Q16 i tranzystorzostaje za³¹czony, zwieraj¹c ten dwójnik z³¹czem emiter-kolektor.Tranzystor Q17 blokuje foniê wychodz¹c¹ z tunera przypodaniu na jego bazê wysokiego poziomu z 3 kontaktu z³¹czaCN1 poprzez rezystor R73.1.1.4. System sterowania strojeniemPrze³¹czanie zakresów i strojenie do stacji przeprowadzauk³ad syntezy czêstotliwoœci IC3 sterowany procesorem przypomocy trójprzewodowej szyny doprowadzanej przez kontakty1, 2 i 3 z³¹cza CN2. Do 3 nó¿ki IC3 dociera sygna³ wyboru, doSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 47

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawy4 - impulsy synchro, a do 5 - impulsy danych. Niskie poziomysygna³ów na n.7 i 8 IC3 w³¹czaj¹ do pracy odpowiednio: torFM i tor AM. Poziom sygna³u na n.9 wybiera jeden z zakresówtoru AM: niski - LW, wysoki - MW.Strojenie toru radiowego odbywa siê przy pomocy uk³adówautomatycznego strojenia czêstotliwoœci. Sygna³ heterodynyFM z wyjœcia wzmacniacza buforuj¹cego Q4 doprowadzanyjest do n.11 uk³adu IC3, a dla toru AM - z wyjœcia Q15do nó¿ki 10 IC3. Czêstotliwoœæ heterodyny zrównuje siê z kodemczêstotliwoœci nastrojenia, przychodz¹cym z procesora.W rezultacie na n.14 wypracowany zostaje steruj¹cy sygna³impulsowy, który po przejœciu przez aktywny filtr dolnoprzepustowyna tranzystorach Q18, Q19 przekszta³cony zostaje wsta³e napiêcie strojenia. Napiêcie zasilaj¹ce filtr doprowadzanejest przez kontakt 2 z³¹cza CN1 z oddzielnego, stabilizowanegoŸród³a zasilania umieszczonego na p³ycie g³ównej. Napiêciestrojenia poprzez rezystory R60, R40, R39, R34, R33,R9, R8, R3 do³¹czane jest do katod warikapów wszystkich przestrajanychfiltrów, w tym równie¿ do filtrów heterodyny. Tworzysiê pêtla i strojenie trwa do tej pory, dopóki czêstotliwoœædostrojenia nie pokryje siê z kodem czêstotliwoœci docieraj¹cymz procesora. W trybie szukania stacji procesor steruje strojeniemw górê lub w dó³ zakresu do tej pory, dopóki nie pojawisiê sygna³ obecnoœci stacji (niski poziom na n.15 IC1 i kontakcie5 CN2).1.2. MagnetofonDwukasetowy magnetofon umo¿liwia odtwarzanie fonii zkaset, przegrywanie ich z normaln¹ lub przyspieszon¹ prêdkoœci¹,zapis z wewnêtrznego tunera, z zewnêtrznego Ÿród³a pod-³¹czonego do gniazda CD/AUX IN, zewnêtrznego mikrofonu,a tak¿e miksowania sygna³u z mikrofonu z innymi wybranymiŸród³ami.1.2.1. Tor odczytuWzmacniacz odczytu zrealizowano na uk³adzie scalonymIC301 (BA3416BL). Jest to dwukana³owy wzmacniacz, posiadaj¹cydwie pary prze³¹czanych wejœæ: nó¿ki 3, 4 - dla pierwszegonapêdu i 1, 2 dla drugiego. Sygna³y z g³owicy magnetofonowejpierwszego napêdu dochodz¹ do wejœæ wzmacniacza odczytubezpoœrednio, a z g³owicy drugiego - przez kontakty S301-4,S301-6 prze³¹cznika zapisu. Wybór wejœcia nastêpuje poprzezpodanie odpowiedniego poziomu na n.18 IC301. Wejœcia pierwszegomagnetofonu zostaj¹ pod³¹czone do wzmacniacza odczytugdy na n.18 jest poziom wysoki. Wejœcia drugiego napêdu zostaj¹pod³¹czone w momencie jego w³¹czenia. Jednoczeœnie nastêpujezwarcie kontaktów prze³¹cznika S602 (na p³ytce sterowaniamechanizmami - D), tranzystor Q604 zostaje za³¹czony, sygna³ owysokim poziomie przez 5 kontakt CS602 przechodzi na p³ytêg³ówn¹ i za³¹czaj¹c tranzystor Q301 powoduje podanie sygna³uo niskim poziomie na n.18 IC301.W³aœciwa charakterystyka amplitudowo-czêstotliwoœciowakszta³towana jest przez elementy C104, R104, R105, C105,R106 i C204, R204, R205, C205, R206. Jest ona dodatkowokorygowana w zakresie wy¿szych czêstotliwoœci przy odtwarzaniutaœm chromowych i przy przegrywaniu z przyspieszon¹prêdkoœci¹. Przy odtwarzaniu taœm chromowych prze³¹cznikrodzaju taœmy S302-1, S303 ustawia siê w po³o¿eniu „Cr”(chrom) i na wyprowadzeniach steruj¹cych IC301 (n.7, 9) ustalaj¹siê sygna³y o wysokim poziomie (+1.7V i +1.3V), zwieraj¹cepoprzez nó¿ki 16 i 15 do masy dwójniki C107, R108 iC207, R208. Przy przegrywaniu z przyspieszon¹ prêdkoœci¹,prze³¹cznik prêdkoœci ustawia siê w po³o¿eniu „H”, podaj¹cdodatnie napiêcie na bazy Q102, Q202. Tranzystory za³¹czaj¹csiê, pod³¹czaj¹ do wyjœæ wzmacniacza odczytu dwójnikikorekcyjne C107, R109 i C207, R209.W trakcie przewijania, zmiany kierunku taœmy i przy zapisiesygna³ów z mikrofonu w trybie TAPE tranzystory Q103,Q203 blokuj¹ sygna³y fonii w torze odczytu. Przy przewijaniu,tranzystory te s¹ za³¹czone w wyniku podania na ich bazywysokiego poziomu z linii zasilania +9V poprzez R331, D301,D317, R329, R110, R210. W trybie odczytu zwarty zostajejeden z prze³¹czników S601 (pierwszy napêd) lub S602 (drugi),anoda D301 zostaje zblokowana do masy poprzez 4 kontaktCS602 oraz elementy D609, S601, Q601 (D608, S602 dladrugiego napêdu) i tranzystory Q103, Q203 zostaj¹ za³¹czone.Przy zmianie kierunku biegu taœmy zwarty zostaje jeden z prze-³¹czników S603 lub S604 na p³ytce D i sygna³ o wysokim poziomiez kontaktu 7 CS602 przechodzi na anodê D317. Dotego samego miejsca dochodzi równie¿ sygna³ z prze³¹cznikaS306 przy nagrywaniu sygna³ów z mikrofonu w trybie TAPE.Z wyjœæ wzmacniacza odczytu (n.14, 13) sygna³y fonii poprzezelementy C106, R107, VR101, VR102 i C206, R207,VR201, VR202 doprowadzone zostaj¹ do uk³adu kluczy analogowychIC302 (BU4066B). Uk³ad scalony IC302 wraz z rezystoraminastawczymi VR101, VR102, VR201 i VR202 ustalaj¹nominalny poziom sygna³ów odtwarzanych z obu mechanizmów.Przy odczycie z pierwszego napêdu sygna³ o niskim poziomiedochodzi z 5 kontaktu CS602 na bazê Q303, wy³¹czaj¹c go. Nawyprowadzeniach steruj¹cych 12 i 13 IC302 pojawia siê sygna³o wysokim poziomie i odtwarzane sygna³y fonii przechodz¹ przezelementy VR101, VR201 i wyprowadzenia 11, 10 uk³adu IC302.Przy odczycie z drugiego napêdu sygna³ o wysokim poziomiepojawia siê na wyprowadzeniach steruj¹cych 5, 6 i sygna³y foniiprzechodz¹ przez VR102, VR202 i nó¿ki 8-9, 4-3 uk³adu IC302.Z wyjœæ IC302 sygna³y fonii przez kondensatory C110, C210doprowadzane s¹ do uk³adu redukcji szumów DOLBY IC303.W to samo miejsce docieraj¹ równie¿ (przez R113, R213) sygna-³y fonii ze wzmacniacza mikrofonowego w trybie miksowaniaprzy przegrywaniu kaset.Uk³ad redukcji szumów DOLBY B zrealizowano na bazieuk³adu IC303 (CXA1120P). W uk³adzie tym nastêpuje obróbkasygna³ów do zapisu i odtwarzanych sygna³ów, uprzedniozapisanych przy u¿yciu tej metody. Uk³ad redukcji mo¿e zostaæwy³¹czony sygna³em o wysokim poziomem podawanymna n.5 IC303 z linii zasilania +9V przez prze³¹cznik S305 irezystor R338. Uk³ad redukcji szumów mo¿e pracowaæ albow trybie zapisu, albo odtwarzania i posiada odpowiednio dwiepary wejœæ i wyjœæ. Na wyprowadzenia 3, 14 doprowadzane s¹sygna³y odtwarzane z magnetofonu. Na nó¿ki 1 i 16 podawanes¹ sygna³y do zapisu, pochodz¹ce z tunera, Ÿród³a zewnêtrznegolub mikrofonu. Wybór trybu pracy uk³adu nastêpuje poprzezpodanie odpowiedniego poziomu na n.12 - dla trybuodtwarzania jest to poziom wysoki z prze³¹cznika S304-1-2(przez R339). Sygna³y odczytu wystêpuj¹ na n.6 i 11 IC303,sk¹d przez C116, R118, C216, R218 i kontakty prze³¹cznikaS304 doprowadzane s¹ do uk³adów dalszej obróbki i stopniwzmacniaczy koñcowych (kontakty 5, 7 z³¹cza W304-CS305p³ytki korektora graficznego) lub do toru zapisu w trybie przekopiowywaniakaset (Q105, Q205).48 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawy1.2.2. Tor zapisuWybór Ÿród³a dŸwiêku do zapisu nastêpuje poprzez zwarcieodpowiednich par kontaktów S304-1-1, S304-3-2, S304-2-1, S304-3-1 prze³¹cznika trybu pracy. Sygna³y fonii z tuneradochodz¹ z kontaktów 5, 7 z³¹cza W1 poprzez C145, R112 iC245, R212. Sygna³y fonii z gniazda zewnêtrznego Ÿród³a sygna³u(CD/AUX IN) J301 przechodz¹ przez dzielniki R101,R102 i R201, R202, na wyjœciu których znajduj¹ siê tranzystoryQ101, Q201, blokuj¹ce te sygna³y w trybach RADIO i TAPE.W trybie RADIO dodatni sygna³ dochodzi do bazy tranzystorówz prze³¹cznika S304-1-2 przez R373, D306, a w trybieTAPE - z prze³¹cznika S304-2-2 przez D307, R372.Sygna³ z mikrofonu zewnêtrznego z gniazda J302 doprowadzanyjest przez R371 na wejœcie dwustopniowego wzmacniaczamikrofonowego Q311, Q312. Przy pomocy tranzystoraQ310 zrealizowano uk³ad automatycznej regulacji wzmocnienia.Sygna³ z wyjœcia wzmacniacza przez C325 podawany jestna detektor amplitudowy D316, D315, C321, który steruje tranzystoremQ310, tworz¹cym z rezystorem R317 dzielnik nawejœciu wzmacniacza. Wzmocnione sygna³y mikrofonoweprzez R132, R232 przedostaj¹ siê na kontakty S304-3-2 i S304-3-1 (podobnie jak sygna³y z zewnêtrznego Ÿród³a) i przez R113,R213 doprowadzane s¹ do wejœæ uk³adu DOLBY IC303.Sygna³y wybranego Ÿród³a dŸwiêku przechodz¹ przez jednostopniowewzmacniacze buforuj¹ce Q105, Q205 i filtryL101, L201 do wejœæ uk³adu redukcji szumów IC303 w celuobróbki ich na potrzeby zapisu (n.1, 16). Na n.12 IC303 wtrybie zapisu powinno byæ zerowe napiêcie. Sygna³y foniiwytworzone na n.6, 11 IC303 wykorzystuj¹ system automatycznejregulacji poziomu zapisu, zrealizowany na tranzystorachQ313, Q104, Q204. Próbki tych sygna³ów wydzielane s¹w uk³adach C114, R123, D101, D102 i 214, R223, D201, C328i doprowadzane do bazy tranzystora Q313. Do jego emiterapod³¹czone s¹ poprzez R117, R217 bazy tranzystorów Q104,Q204 tworz¹ce na wejœciach Q105, Q205 razem z rezystoramiR114, R214 dzielniki wejœciowych sygna³ów fonii.Sygna³y przeznaczone do zapisu i sygna³y odczytu z napêdu1 w trybie kopiowania kaset pobierane s¹ z n.8 i 9 uk³adu redukcjiszumów i przez C117, VR103, C118 i C217, VR203, C218doprowadzane do wejœæ 3 i 5 wzmacniacza zapisu IC304(BA15218N, na schemacie b³êdnie opisanego jako BA151218N).Przy pomocy rezystorów VR103, VR203 ustawia siê jednakowe,nominalne poziomy zapisywanych sygna³ów i kompensujerozrzut charakterystyk przenoszenia kana³ów uk³adu redukcji szumów.W³aœciwa charakterystyka wzmacniacza zapisu jest formowanaprzez elementy R126, C120, C121, C122, R127, R130, C124i R226, C220, C221, C222, R227, R230, C224, pod³¹czone donó¿ek 1, 2 i 6, 7 IC304. Przy zapisie na taœmê chromow¹, a tak¿eprzy przekopiowywaniu kaset ze zwiêkszon¹ prêdkoœci¹ charakterystykaamplitudowo-czêstotliwoœciowa wzmacniacza zapisujest korygowana przez R125, R129, R225, R229 (przez za³¹czonetranzystory Q106, Q107, Q206, Q207. Tranzystory Q107,Q207 zostaj¹ za³¹czone dodatnim napiêciem doprowadzonym doich baz z prze³¹cznika rodzaju taœmy S302-2 (po³o¿enie „Cr” -chrom), a tranzystory Q106, Q206 - napiêciem przychodz¹cym zprze³¹cznika prêdkoœci przegrywania S306 (po³o¿enie „H”). Sygna³yzapisywane z nó¿ek 1 i 7 IC304, przechodz¹ przez dwójnikiC102, R103 i C202, R203 uwydatniaj¹ce wysokie czêstotliwoœcii kontakty prze³¹cznika zapisu S301-3, S301-5 do g³owicyuniwersalnej drugiego mechanizmu (kontakty 1, 3 z³¹cza CP302).Generator pr¹du kasowania i podmagnesowania zrealizowanona tranzystorach Q306, Q307 i transformatorze L301. Napiêciezasilania generatora podawane jest we wszystkich trybachpracy z linii zasilaj¹cej +9V przez d³awik L302, tworz¹cy z kondensatoremC311 filtr dolnoprzepustowy w obwodzie zasilania.W trybie odczytu tranzystory s¹ wy³¹czone i generator nie pracuje.W³¹czenie generatora nastêpuje w trybie zapisu przy pomocysygna³u o wysokim poziomie, doprowadzonym z kontaktówprze³¹cznika zapisu S301-1 przez rezystor R316. Sygna³ tentworzy dodatnie sprzê¿enie na bazach Q306, Q307, uruchamiaj¹cgeneracjê. Napiêcie podmagnesowania z 1 uzwojenia L301przez kontakt 4 z³¹cza CP302 jest doprowadzane na wspólne wyprowadzenieuzwojeñ g³owicy uniwersalnej. W trybie odtwarzaniawyprowadzenie to zwierane jest do masy przez kontakty S301-2 prze³¹cznika zapisu. Napiêcie kasowania z 2 uzwojenia transformatoraL301 przez C361 i 7 kontakt z³¹cza CP302 podawanejest na g³owicê kasuj¹c¹.Dla stabilizacji poziomu napiêcia wyjœciowego generatoraprzeznaczone jest ujemne sprzê¿enie zwrotne R309, D302,C312, D303, R311, R314, Q308. Napiêcie wyjœciowe z 2 wyprowadzeniaL301 wyprostowane na diodzie D302 jest podawaneprzez D303, R311 na bazê tranzystora Q308, tworz¹cegoz rezystorem R316 dzielnik napiêcia. Przy zwiêkszeniu napiêciawyjœciowego tranzystor Q308 zostaje za³¹czony, zmniejszaj¹cnapiêcie sprzê¿enia i tym samym napiêcie wyjœciowegeneratora. Dla zwiêkszenia pr¹du kasowania i podmagnesowaniadla taœm chromowych s³u¿y tranzystor Q309. Za³¹czenietranzystora powoduje równoleg³e pod³¹czenie do rezystoraR314 dodatkowego rezystora R315, zmieniaj¹cego sprzê-¿enie na bazie Q308 i bazach tranzystorów generatora.Przy zapisie sygna³ów z tunera w zakresach MW i LW, wcelu eliminacji ewentualnych zak³óceñ interferencyjnych w torzeradiowym przewidziano zmienianie czêstotliwoœci generatorapr¹du podmagnesowania poprzez pod³¹czenie dodatkowychkondensatorów Q304, Q305 do wyjœciowych uzwojeñL301 przez jeden z za³¹czonych tranzystorów Q304, Q305.Potrzebny sygna³ o wysokim poziomie doprowadzany jest dobazy Q304 lub Q305 przez 3 lub 4 kontakt z³¹cza WP304 zprze³¹cznika S823-1 p³yty sterowania.Uk³ad sterowania prêdkoœci¹ przesuwu taœmy umieszczonyna p³ytce sterowania mechanizmami magnetofonu zrealizowanona tranzystorach Q602, Q603. Przy normalnej prêdkoœciQ602 jest wy³¹czony, a Q603 za³¹czony. Przy przekopiowywaniuze zwiêkszon¹ prêdkoœci¹, na bazê Q602 z prze-³¹cznika S306 przez kontakt 8 z³¹cza CS602 doprowadzonyzostaje sygna³ o wysokim poziomie, który za³¹cza tranzystorQ602 i wy³¹cza Q603. Rezystor nastawczy VR601 ustala prawid³ow¹prêdkoœæ przesuwu taœmy. Napiêcie zasilania silnikai uk³adu sterowania prêdkoœci¹ jest podawane w trybach odtwarzaniai przewijania przez kontakty S605 i S606.1.3. Tor wzmacniaczaZadaniem tego toru jest wzmocnienie sygna³ów fonii dow³aœciwego poziomu, regulacja poziomu g³oœnoœci, regulacjacharakterystyki amplitudowo-fazowej przy pomocy piêciopasmowegokorektora graficznego oraz uwydatnienie niskich tonóww systemie S-BASS.Korektor graficzny zrealizowano na bazie uk³adu IC309(BA3822LS-M). Umo¿liwia on zmianê charakterystyki sygna-³ów fonii przy pomocy 5 filtrów trójoktawowych o czêstotli-SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 49

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawywoœciach œrodkowych: 100Hz, 330Hz, 1kHz, 3.3kHz i 10kHz.Wejœciowe sygna³y ze z³¹cza CS304 (k.7 i 5) przez kondensatoryseparuj¹ce C161, C261 doprowadzane zostaj¹ do wzmacniaczybuforuj¹cych Q120, Q220, sk¹d docieraj¹ do korektoraw uk³adzie scalonym IC309 i potencjometrów regulacyjnychVR301 ÷ VR306. Jeden z kana³ów jest wykorzystywany douwydatnienia niskich czêstotliwoœci w systemie S-BASS.Z wyjœcia korektora sygna³y audio docieraj¹ przez C175,R168 i C275, R268 do uk³adu regulacji balansu (VR307) i g³oœnoœci(VR308-1, VR308-2). Na wyjœciu tych uk³adów znajduj¹siê tranzystory Q122, Q222, przeznaczone do zablokowaniaprzechodzenia sygna³ów fonii. Sygna³ inicjuj¹cy blokowaniedoprowadzany jest z p³yty sterowania przez rezystorR348. Nastêpnie sygna³y fonii podawane s¹ na wzmacniaczebuforuj¹ce Q121, Q221 i przez kondensatory C181, C281 iz³¹cze CS305 - W305 (k.1, 3) przesy³ane s¹ z powrotem nap³ytê g³ówn¹ do uk³adów wzmacniacza mocy.Czterokana³owy wzmacniacz mocy w systemie 44PDSwzmacnia oddzielnie sygna³y pasma górnego oraz dolnego iœrodkowego. Zosta³ on zrealizowany przy pomocy dwóch dwukana³owychwzmacniaczy mocy: IC305 - czêstotliwoœci niskiei œrodkowe, IC306 - pasmo górne. Sygna³y przychodz¹cez korektora zostaj¹ rozdzielone na dwa tory: tor wysokich czêstotliwoœcii tor czêstotliwoœci niskich i œrednich.W torze wysokich czêstotliwoœci sygna³y fonii przechodz¹przez aktywny filtr górnoprzepustowy na tranzystorach Q108,Q208 w uk³adzie wtórników emiterowych. Wydzielone sygna³yprzez C135, R140 i C235, R240 docieraj¹ do wejœæ wzmacniaczamocy sygna³ów górnego pasma IC306 (n.8, 13). Po wzmocnieniu,sygna³y czêstotliwoœci wysokich z nó¿ek 4, 17 przez kondensatoryC143, C243 i kontakty 11-10, 9-8 gniazda s³uchawkowegoJ303 podawane s¹ na g³oœniki wysokotonowe.Tor wzmacniacza czêstotliwoœci niskich i œrednich zbudowanona dwukana³owym wzmacniaczu IC305. Sygna³y wejœciowedoprowadzane s¹ poprzez R144, C130 i R244, C230do 15 i 9 nó¿ki IC305. Wzmocnione sygna³y dostêpne s¹ nan.19 i 6, sk¹d przez kondensatory C126, C226 i kontakty 2-1,5-6 gniazda J303 doprowadzane s¹ do g³oœników nisko i œredniotonowych.Wbudowane w uk³ad IC305 stabilizatory napiêcia wypracowuj¹z napiêcia zasilaj¹cego +13.5V (n.18, 20) napiêcia +5V(n.21) i +9V (n.4). Napiêcie +9V jest wykorzystywane do zasilaniatranzystorów filtrów górnoprzepustowych Q108, Q208oraz uk³adów tunera.Uk³ad scalony IC305 posiada funkcjê standby, która powodujeod³¹czenie uk³adów wzmacniaczy mocy oraz wewnêtrznychstabilizatorów. Przejœcie w tryb oczekiwania nastêpujeprzez podanie na n.11 uk³adu sygna³u o niskim poziomiez procesora lub z tranzystora Q330, pe³ni¹cego funkcjêzabezpieczenia g³oœników przed pojawieniem siê na nich sk³adowejsta³ej. Do tego celu z g³oœników niskotonowych przezR152 i R252 jest doprowadzana próbka sygna³u na bazê Q330.1.4. Uk³ady sterowania i wskazañW sk³ad uk³adów sterowania i wskazañ zlokalizowanychna p³ycie A wchodz¹ nastêpuj¹ce uk³ady funkcjonalne:• procesor IC801 - µPD75306G153,• uk³ad wytwarzania sygna³u RESET IC802 - S8053HNB-T,• uk³ad wytwarzania sygna³u blokowania fonii MUTE Q803,• uk³ad wytwarzania sygna³u znajdowania stacji Q802, Q801,• wyœwietlacz ciek³okrystaliczny LD801,• klawiatura u¿ytkownika S801 ÷ S822.Procesor steruj¹cy spe³nia nastêpuj¹ce funkcje:• prze³¹czanie zestawu z trybu standby w tryb pracy i odwrotnie,• automatyczne wy³¹czanie - funkcja SLEEP,• automatyczne w³¹czanie - funkcja budzik,• prze³¹czanie zakresów tunera,• p³ynne przestrajanie zakresów,• automatyczne wyszukiwanie stacji,• zapamiêtywanie kodów stacji,• bezpoœrednie strojenie stacji z pamiêci,• skanowanie pamiêci,• zapamiêtywanie w wewnêtrznej pamiêci kodów stacji ipracy zegara w celu ich zachowania w przypadku od³¹czeniazasilania zestawu,• sterowanie prac¹ wyœwietlacza ciek³okrystalicznego.Dla spe³nienia swych funkcji procesor IC801 wyposa¿onyjest w wewnêtrzn¹ pamiêæ i zegar. Dla zachowania zawartoœcipamiêci i nieprzerwanej pracy zegara w wypadku od³¹czeniazasilania, zestaw wyposa¿ony jest w dodatkowe baterie podtrzymuj¹cezasilanie kontrolera.Zestaw mo¿e pracowaæ w dwóch trybach: oczekiwania (standby)i normalnej pracy. W trybie standby podtrzymywana jest tylkopraca procesora, pozosta³e bloki nie pracuj¹ z powodu brakuzasilania. Przejœcie w tryb pracy nastêpuje w wyniku naciœniêciaprzycisku [ POWER ] lub zadzia³ania uk³adów timera kontrolera,kiedy to na n.51 i 52 pojawiaj¹ siê sygna³y o wysokim poziomiePOWER OUT i STANDBY, które przesy³ane s¹ na p³ytêg³ówn¹ do bazy tranzystora Q325, do n.11 IC305 i do bazy Q323powoduj¹c w³¹czenie g³ównych bloków zestawu.Opis wybranych wyprowadzeñ procesora µPD75306G153przedstawiono w tabeli 3.1.5. Uk³ady zasilaniaZestaw RX-CT980 mo¿e byæ zasilany napiêciem +15V z 10baterii R20 lub napiêciem sieciowym przy wspó³pracy z wbudowanymblokiem zasilacza. Blok zasilacza sieciowego mieœci siêna p³ytce F i jest po³¹czony z p³yt¹ g³ówn¹ przez z³¹cze CS901 -W901. Sk³ada siê on z transformatora sieciowego T901(RTP1M1B001-X) i mostka diodowego D901 ÷ D904 z kondensatoramifiltruj¹cymi C901 ÷ C904. Strona pierwotna transformatorajest pod³¹czona do sieci przez d³awiki L901 i L902, eliminuj¹cezak³ócenia o wysokich czêstotliwoœciach.Napiêcie zasilaj¹ce z bloku zasilacza sieciowego lub z baterii,w zale¿noœci od obecnoœci lub braku wtyczki sznura sieciowegow gnieŸdzie J301, zostaje doprowadzone poprzez prze-³¹cznik S901 i kontakt 1 z³¹cza CS901 - W901 do p³yty g³ównej.Z wyjœcia mostka prostowniczego przez rezystor R901 ikontakt 4 z³¹cza CS901 - W901 podawany jest równie¿ sygna³zmienny wskazuj¹cy na obecnoœæ zasilania ze Ÿród³a pr¹duzmiennego. Sygna³ ten przechodzi przez p³ytê g³ówn¹, sk¹dprzez z³¹cze WP304-CP304 (k.8) przedostaje siê na p³ytê sterowania,gdzie jest wykorzystywany do podœwietlania jednejz diod D809, sygnalizuj¹cej tryb standby przy pracy z zasilaniemsieciowym.Dla zachowania informacji w pamiêci procesora steruj¹cegoi pracy zegara przy od³¹czonym zasilaniu (zarówno sieciowym,jak i bateryjnym) zestaw posiada dodatkowy zasobnikna 4 baterie typu R6. Napiêcie +6V z tych baterii przez diodê50 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawyD905 i z³¹cze CS901 - W901(k.2) doprowadzane jest na p³ytêg³ówn¹ i dalej przez z³¹cze WP304-CP304 (k.9) na p³ytkê sterowaniado procesora.Uk³ady wypracowuj¹ce z napiêcia g³ównego +15V odpowiednienapiêcia zasilaj¹ce dla poszczególnych bloków zestawuznajduj¹ siê na p³ycie g³ównej. Sk³adaj¹ siê one z nastêpuj¹cychobwodów i elementów:• stabilizator napiêcia +13.8V (Q318, D310),• stabilizator napiêcia +9V (IC305) i +5.5V dla tunera(Q314),• stabilizator napiêcia +5V (IC307).• stabilizator napiêcia +13.7V (Q320, Q321),• stabilizator napiêcia +6V (Q319) dla konwertera napiêcia+6V/+13.5V dla warikapów i filtru pêtli.Napiêcie +15V z zasilacza sieciowego lub baterii przezkontakt 1 z³¹cza W901 podawane jest na stabilizatory Q318,Q320, Q322 i na 18 i 20 nó¿kê IC305. Stabilizator napiêcia+9V uk³adu IC305 zasila dolnoprzepustowe filtry aktywnena tranzystorach Q108, Q208, tory FM/AM i m.cz. tunera(IC1, IC2, Q1÷Q5, Q15÷Q17), wzmacniacz odczytu (IC301),wzmacniacz zapisu (IC304), klucze analogowe (IC302), uk³adredukcji szumu (IC303), generator pr¹du podmagnesowania(Q306, Q307), uk³ad automatycznej regulacji poziomu zapisu(Q313, Q104), Q204), wzmacniacz mikrofonowy (Q311,Q312) oraz stabilizator napiêcia +5.5V (Q314), przeznaczonegodo zasilania uk³adu syntezy czêstotliwoœci tunera IC3.Stabilizator napiêcia +5V zbudowany na Q318 i IC307zasila procesor oraz uk³ad wytwarzaj¹cy sygna³ RESETIC802. Przy braku zasilania radioodtwarzacza do n.2 IC307doprowadzane jest napiêcie +6V z dodatkowych baterii. Wtrybie standby napiêcie zasilania procesora i uk³adu wytwarzaj¹cegosygna³ RESET jest doprowadzane do n.54 IC801 in.2 IC802 t¹ sam¹ drog¹, czyli przez kontakt 9 z³¹cza WP304-CP304.Stabilizator napiêcia +13.7V (Q320, Q321) zasila wzmacniaczmocy pasma wysokiego (IC306), silnik magnetofonu iuk³ad sterowania prêdkoœci¹ Q602, Q603 oraz wskaŸnik obecnoœcizasilania D809 na p³ytce sterowania. Stabilizator tegonapiêcia jest w³¹czany przy pomocy tranzystorów Q324, Q325poprzez podanie na bazê Q325 sygna³u o wysokim poziomiePOWER OUT z n. 51 procesora, poprzez kontakt 11 z³¹czaCP304-WP304 i R377.Stabilizator napiêcia +6V na tranzystorze Q319 zasilauk³ad konwertera napiêcia DC-DC z 6V na 13.5V dla zasilaniawarikapów i aktywnego filtru pêtli w tunerze. TranzystorQ317 z transformatorem L303 tworzy generator. Sygna³ zuzwojenia 2 L303 wykorzystywany jest jako sygna³ dodatniegosprzê¿enia zwrotnego. Napiêcie wyjœciowe jest pobieranez uzwojenia 1 L303, prostowane przez diodê D309, filtrowaneprzez R358, C348, C347, R354, C345, L304, C344i przez kontakt 2 z³¹cza W1-CN1 podawane na p³ytkê tunera.Tranzystor Q316, tworz¹cy z rezystorem R360 dzielnikprzesuniêcia napiêcia Q317, s³u¿y równoczeœnie wraz z elementamiD308, C346, R355, R356, R357 do stabilizacji napiêciawyjœciowego konwertera. Stabilizator Q317 pracujetylko w trybie RADIO. Jest on w³¹czany poprzez podanie najego bazê sygna³u o wysokim poziomie z kontaktów S304-2-2 prze³¹cznika trybu pracy zestawu. Stabilizator w³¹cza siêprzy pomocy tranzystorów Q322, Q323, poprzez podanie nabazê Q323 sygna³u o wysokim poziomie z 52 nó¿ki kontroleraprzez kontakt 12 z³¹cza CP304-WP304.W drugiej czêœci artyku³u opisane zostan¹ sposoby postêpowaniadla okreœlonych grup usterek. }Dokoñczenie w nastêpnym numerzeSERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 51

Przegl¹d chassis stosowanych w OTV firmy Blaupunkt oraz ich odpowiedniki firmy GrundigPrzegl¹d chassis stosowanych w OTV firmy Blaupunktoraz ich odpowiedniki firmy GrundigMarek SzukalskiMODELCHASSISAlabama IS32FM100.20Alabama MP45FM100.30Alaska IS32FM100.20Alaska MP45FM100.30Alicante IL32FM100.21Alicante IL32FM100.21PSOArizona IR16FM100.20Arizona lR32FM100.20Arkansas ID39FM100.20Arkansas IL32FM100.20Arkona ET24FM100.20Arkona T16FM100.20AS 55-40 VTM ALTRO FM500.30Barbados SP45FM100.30Barcelona ID39FM100.20Barcelona SP45FM100.30Bermuda I16FM100.20BP 37-06FM251.00BP 37-06 VTFM251.00BP 55 VTFM311.22BP 63 VTFM310.32BP 70 VTFM310.32Brasilia IC39FM100.20Brasilia MP14FM100.20Brasilia MP45FM100.30BT 55-25 VTFM451.20BT 63-25 VTFM550.30BT 63-25 VTMFM550.30BT 63-26 VTMFM550.20BT 63-27 VTFM550.20BT 70-25 VTFM550.30BT 70-25 VTMFM550.30BT 70-I25 DIG. PRO. FM651.40CaliforniaFM100California PS19FM100Caracas IS32FM100.20Caracas SP45FM100.30Cartagena T8FM100.21SCasablanca SQ15 FM100.20Casablanca SQ14 FM100.20Catania IS32FM100.20Colombo IL32FM100.20ColoradoFM100Colorado PS19FM100Columbia P16FM100Columbia SQ25FM100.30Columbia SQ14FM100.20Cordoba T16FM100.21Corona ET24FM100.20Corona T16FM100.20CortinaFM100Cortina I16FM100.20Cortina T16FM100.20Cortina TV16FM100KCS 70-103 VTFM529.70CS 70-103 VTMFM529.70CS 70-156 DIGITAL PRO M FM659.00CS 82-100 DIGITAL PRO FM600.71CS 82-100 DIGITAL PRO/S FM600.71CS 82-103 VTFM542.60CS 82-108 CVT MULTI FM100.44CS 82-108 CVT MULTI PIP FM100.45CS 82-115 DIGI PRO M FM642.90CS 82-116 PALPLUS FM659.97CS 82-70 VTMFM550.50CS 82-78 CVT MULTI FM100.43CS 84-46 VTMFM552.70CS 92-101 D-PRO FM609.60CTV 5111 IR16FM100.20MODELCHASSISCTV 5121 IR32FM100.21CTV 5142 IR32FM100.21SCTV 5142 MV15FM100.21SCTV 5611 IR16FM100.20CTV 5621 IP32FM100.20CTV 5621 IS32FM100.20CTV 5642 SP34FM100.20CTV 5653 SP55FM100.30CTV 6364 SP45FM100.30CTV 6721 IP32FM100.20CTV 6721 IS32FM100.20CTV 6742 SP34FM100.20CTV 7053 SP45FM100.30Dakota ID39FM100.20Dallas EV14FM100.21SDallas IL32FM100.21SDallas MV15FM100.21SDavos PS19FM100FM 8020FM100.20FM 8026FM100.20Genua SP34FM100.20Granada I16FM100.20Granada IS32FM100.20Granada T16FM100.20IM 55-16FM100.30IM 63-16FM100.30IM 63-18FM100.41IM 70-16FM100.30IM 70-18FM100.41IS 55-25 VTFM451.20IS 55-25 VTMFM451.20IS 55-28FM100.42IS 55-31 VTFM311.22IS 55-35 VTMFM451.20IS 55-46FM100.30IS 63- 4I TT NICAM FM502.30IS 63-155 DIGI-PRO FM640.40IS 63-28FM100.42IS 63-28 VTFM100.42IS 63-31FM310.32IS 63-31 VTFM310.32IS 63-31 VTNFM310.32IS 63-33 VTFM310.32IS 63-33 VTNFM310.32IS 63-35 VTFM550.30IS 63-35 VTMFM550.30IS 63-39 VTFM500.30IS 63-39 VTFM500.40IS 63-39 VT NICAM FM500.30IS 63-39 VT NICAM FM500.40IS 63-40 VTFM500.30IS 63-41 TT NICAM FM502.30IS 63-46FM100.30IS 63-49 VTFM500.30IS 63-49 VTFM500.40IS 63-51 VTFM312.32IS 63-51 VT NICAM FM312.32IS 63-52 VTFM312.32IS 63-53 DIGIPRO FM640.40IS 63-53 VTFM540.40IS 63-53 VTNFM540.40IS 63-55 VTFM550.70IS 63-55 VTMFM550.70IS 63-76FM100.30IS 63-78FM100.40IS 63-78 VTFM100.40IS 70 49 VTFM500.30IS 70-101 VTMFM512.60IS 70-109 VT MULTI FM500.60MODELCHASSISIS 70-109 VTM/BL FM500.60IS 70-109 VTN/BL FM500.60IS 70-135 DIGITAL PRO FM651.40IS 70-25 VTFM550.30IS 70-28FM100.42IS 70-28 VTFM100.42IS 70-31 VTFM310.32IS 70-31 VTFM310.32IS 70-33 VTNFM310.32IS 70-33 VT-PIPFM310.32IS 70-35 VTFM550.30IS 70-35 VTMFM550.30IS 70-39 VTFM500.30IS 70-39 VTFM500.40IS 70-39 VT NICAM FM500.30IS 70-39 VT NICAM FM500.40IS 70-40 TT NICAM FM502.30IS 70-40 VTFM500.30IS 70-40 VT SATFM500.20IS 70-40 VT/PIP/BL FM500.20IS 70-40 VT/SAT/BL FM500.20IS 70-40 VTMFM500.30IS 70-41 TT NICAM FM502.30IS 70-41 TT PIPFM502.30IS 70-41 TT/PIP/BL FM502.30IS 70-41 VT/PIP/BL FM502.30IS 70-43 VTFM310.32IS 70-45 VTFM550.40IS 70-46FM100.30IS 70-46 VTFM550.40IS 70-47FM100.30IS 70-48FM100.47IS 70-48 VTFM100.47IS 70-49 VTFM500.30IS 70-49 VTFM500.40IS 70-49 VT NICAM FM500.40IS 70-51 VTFM412.40IS 70-51 VT-NICAM FM412.40IS 70-52 VTFM312.32IS 70-52 VT NICAM FM312.32IS 70-52 VT PIPFM312.32IS 70-53 DIGITAL PRO FM600.80IS 70-53 D-PRO-MULTI FM600.80IS 70-70 DIGITAL PRO FM600.50IS 70-71 DIGITAL PRO FM600.50IS 70-76FM100.30IS 70-77 VTFM100.30IS 70-78 VTFM100.40IS 70-78 VT MULTI FM100.40IS 72-155 DIGIPRO FM640.40IS 72-155 DIGIPRO M FM640.40IS 72-155 DIGITAL PRO FM640.40IS 72-176 DIGI PREM FM640.40IS 72-53 DIGIPRO FM640.40IS 72-53 DIGI-PRO-MULTI FM640.40IS 72-53 VTFM540.40IS 72-53 VT SATFM540.46IS 72-53 VTNFM540.40IS 72-55 VTFM550.70IS 72-55 VTMFM550.70IS 72-56 VTFM550.70IS 72-56 VTMFM550.70Jamaica T8FM100.20Java I16FM100.20Java IR16FM100.20Java T16FM100.20Kopenhagen IL32FM100.20Kopenhagen IR16FM100.20Korfu IL32FM100.2052 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Przegl¹d chassis stosowanych w OTV firmy Blaupunkt oraz ich odpowiedniki firmy GrundigMODELCHASSISKorsika IS32FM100.20Korsika SP55FM100.30LissabonFM100Lissabon IB16FM100Lissabon IL32FM100.20Locarno IS32FM100.20Locarno SP45FM100.30Los Angeles IP32FM100.20Los Angeles IS32FM100.20Lugano IR16FM100.20Luzern IS32FM100.20Madagaskar IP32FM100.20Madagaskar IP32 BTX FM100.20BTXMadagaskar IS32FM100.20Madagaskar SP55 FM100.30Madeira ID39FM100.20Madrid I16FM100.20Malaga SP34FM100.20Malta IP32FM100.20Malta IS32FM100.20Mantua SP45FM100.30Mantua SP55FM100.30Marbella ID39FM100.20Marbella MP45FM100.30Marbella MP14FM100.20Mauritius IS32FM100.20Mauritius SP55FM100.30MB 63-32 VTFM310.32MB 70-26 VTFM550.20MC 63-40 TTN/BL FM502.30MC 63-40 VT/BLFM502.30MC 63-52 VTFM312.32MC 63-52 VTNFM312.32MC 70-40 VT/BLFM502.30MC 70-41 VT PIPFM502.30MC 70-52 VTFM312.32MC 70-52 VT PIPFM312.32Menorca ID39FM100.20Menorca IP32FM100.20Milano ID39FM100.20Milano IL32FM100.20Mississippi EP24FM100.20Mississippi IM32FM100.20Missouri EP24FM100.20Missouri IM32FM100.20MM 63-12 TTFM310.22MM 63-13 VTFM240.00MM 63-14 VTFM240.00Montana IP32FM100.20Montana IS32FM100.20Monza SQ25 BTX FM100.30Monza SQ25FM100.30Monza SQ14FM100.20MS 55-76FM100.30MS 63-109 VT MULTI FM500.70MS 63-109 VTM/BL FM500.70MS 63-76FM100.30MS 63-76 CFM100.30MS 63-78FM100.40MS 63-78 BFM100.40MS 63-79 VTFM500.70MS 63-79 VT/BLFM500.70MS 70-100 DIGITAL PRO FM600.70MS 70-100 DIGITAL PRO S FM600.70MS 70-109 VTM/BL FM500.70MS 70-109 VT MULTI FM500.70MS 70-76 BVTFM100.30MS 70-76 VTFM100.30MS 70-78 VTFM100.40MS 70-78 VT MULTI FM100.40MS 70-79 VTFM500.70MS 70-79 VT/BLFM500.70MV 70-40 VT/BLFM502.30MV 70-52 VTFM312.32MV 70-78FM100.40MV 70-78 VTFM100.40MV 70-78 VT/PIPFM100.46MX 72-166 DIGI-PRO FM640.90MODELCHASSISMX 72-83 DSPFM540.85MX 72-83 VTFM540.60MX 72-83 VT DIGI-PRO FM640.90MX 72-83 VTMFM540.60Nevada IR32FM100.20EXPERNizza I16FM100.20Oklahoma P16FM100Oregon EP24FM100.20Oregon IM32FM100.20Ostia SP34FM100.20Palermo IL32FM100.20Palermo SP14FM100.20Palma T8FM100.21Palma T8FM100.21SParma IL32FM100.20Pasadena IP32FM100.20PM 37-06FM251.20PM 37-06 VTFM251.00PM 37-06 VTEFM251.00PM 37-15 VTFM251.40PM 37-40FM201.00PM 37-41FM211.02PM 37-41 VTFM211.02PM 37-42FM211.02PM 37-43FM241.00PM 37-43 EIFM241.00PM 37-43 VTFM241.00PM 37-43 VT EIFM241.00PM 37-46FM100.22PM 37-47FM100.22PM 37-49FM201.00PM 40-41FM211.02PM 40-41 VTFM311.02PM 40-42FM211.02PM 40-42FM221.02PM 40-43FM241.00PM 40-43 VTFM241.00PM 40-46FM100.22PM 40-48FM100.22PM 40-49FM201.00PM 40-49 VTFM311.02PM 42-47FM100.22PM 42-48FM100.22PM 42-49FM201.00PM 45-15VTFM251.40PM 45-29 VTFM311.02PM 45-41 OIRTFM311.02PM 45-41 VTFM311.02PM 45-43 VTFM241.00PM 45-47FM100.22PM 45-48FM100.22PM 45-48 MULTIFM100.23PM 51-15 VTFM251.40PM 51-40FM211.02PM 51-40 VTFM311.02PM 55-15 VTFM251.40PM 55-40FM201.00PM 55-40 OIRTFM201.00PM 55-40 TTFM201.00PM 55-40 VTFM311.02PM 55-41 OIRTFM311.02PM 55-43 EIFM241.00PM 55-43 VTFM241.00PM 55-43 VT-OIRT FM241.00PM 55-48FM100.22PS 55-28FM100.42PS 37-26 VTFM451.20PS 45-25 VTFM451.20PS 45-29FM401.20PS 45-29 VTFM311.22PS 55-20FM401.20PS 55-20 VTFM401.20PS 55-21 VTFM311.22PS 55-23 VTFM311.22PS 55-23 VTNFM311.22PS 55-25 VTFM451.20PS 55-25 VTMFM451.20PS 55-35 VTFM451.20MODELCHASSISRancho I16FM100.21Rancho IR32FM100.21SRancho MP45FM100.21PRavennaFM100Rio IP32FM100.20Rio IS32FM100.20Rio SP34FM100.20Rio SP45FM100.30RivieraFM100Riviera SP34FM100.20Riviera SP45FM100.30Riviera SP45FM100.30PSORodeo MP45FM100.21PRodeo T8FM100.21PRoma IS32FM100.20SalernoFM100Salerno MP14FM100.20Salerno PS19FM100San Antonio IP32FM100.20San Antonio IS32FM100.20San Diego IR16FM100.20San Francisco IQ16FM100.20San Francisco IQ16FM100KSan Francisco IR16FM100.20San Marino IS32FM100.20San Remo IS32FM100.20Sansibar IP32FM100.20Sansibar IS32FM100.20SantiagoFM100Santiago PS19FM100Santiago PS19FM100KSaragossa ET24FM100.21SSaragossa T16FM100.21SSAT NRS-200FM251.40Scout MP 35FM100.21SScout T8FM100.21SSevilla IL32FM100.20Sevilla SP46FM100.30Skipper ET4FM100.21SSkipper MT35FM100Skipper T8FM100.21SSt.Tropez I16FM100.20Sumatra IP32FM100.20Sumatra IS32FM100.20Tarragona HP45FM100.30Tarragona ID39FM100.20Tarragona MP14FM100.20Tarragona MP15FM100.20Tarragona MP45FM100.30Teleaudio 6300FM100.20Televideo 1301FM100.20Televideo 1322FM100.20Televideo 2322FM100.20Televideo 2424FM100.20Televideo 2434FM100.30Televideo 2444FM100.30Teneriffa ID39FM100.20Toledo I16FM100.20Toledo IL32FM100.20Toledo SP45FM100.30Torino ID32FM100.20Torino MP14FM100.20Toskana IP32FM100.20Toskana IS32FM100.20Trinidad I16FM100.20Valencia SP34FM100.20Valencia SP35FM100.20Valencia SP45FM100.30Valencia SP45FM100.30VTValencia SP46FM100.30Valencia VT SP34 FM100.20Venezia IS32FM100.20Venezia SP45FM100.30Verona ID39FM100.20Verona IL32FM100.20Verona SP14FM100.20Virginia IS32FM100.21Virginia MP45FM100.21SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 53

Blaupunkt Grundig Blaupunkt Grundig Blaupunkt Grundig Blaupunkt GrundigFM100.22 CUC3400 FM241.00 CUC6300 FM500.60 CUC5860 FM550.70 CUC6460FM100.23 CUC3491 FM251.00 CUC7301 FM500.70 CUC5860 FM552.70 CUC6480FM100.40 CUC3800 FM251.40 CUC7300 FM502.30 CUC4511 FM600.50 CUC1835FM100.41 CUC3410 FM310.22 CUC5310 FM512.60 CUC6851 FM600.70 CUC1860FM100.42 CUC3510 FM310.32 CUC5360 FM529.70 CUC7951 FM600.71 CUC1881FM100.43 CUC3840 FM311.02 CUC5301 FM540.40 CUC5365 FM600.80 CUC1821FM100.44 CUC3840 FM311.22 CUC5350 FM540.46 CUC7820 FM609.60 CUC1891FM100.45 CUC3840 FM312.32 CUC5361 FM540.60 CUC7851 FM640.40 CUC1822FM100.46 CUC3800 FM401.20 CUC4500 FM540.85 CUC7861 FM640.90 CUC1852FM100.47 CUC3800 FM412.40 CUC5511 FM542.60 CUC7880 FM642.90 CUC1882FM201.00 CUC4400 FM451.20 CUC7350 FM550.20 CUC6330 FM651.40 CUC1824FM211.02 CUC5300 FM500.20 CUC5820 FM550.30 CUC6360 FM659.97 CUC1981FM221.02 CUC5303 FM500.30 CUC4510 FM550.40 CUC6361FM240.00 CUC6310 FM500.40 CUC4620 FM550.50 CUC6460}

Odpowiadamy na listy CzytelnikówMagnetowid Funai V8008CM. W czasieczuwania na wyœwietlaczu œwieci siê ma³a litera „d”.Magnetowid nie przyjmuje kasety, a po przejœciu zczuwania w tryb pracy (po wciœniêciu wy³¹cznika) ca³yczas obraca siê silnik napêdzaj¹cy dysk wizyjny i niegaœnie litera „d” na wyœwietlaczu.Nie posiadam schematu VCR Funai V8008CM, z koniecznoœciwiêc odpowiem ogólnie. Literka „d” na wyœwietlaczu,oznacza ¿e magnetowid jest zawilgocony i nie bêdzie realizowa³¿adnej funkcji (od ang. damp lub dampen: wilgotnoœæ, zwilgotnia³y).W wiêkszoœci magnetowidów umieszczany jest czujnikwilgotnoœci. Jest to ma³a p³ytka (0.5×0.5cm) widoczna pozdjêciu obudowy. Umieszczana jest z regu³y w pobli¿u g³owicb¹dŸ prze³¹cznika rodzaju pracy. Jeœli po wysuszeniu magnetowiduliterka „d” nie zniknie, oznaczaæ to bêdzie uszkodzenieczujnika lub uk³adu pomiaru wilgotnoœci. Zdarza siê, ¿e uk³adpomiaru wilgotnoœci zwiêksza swoj¹ czu³oœæ i blokuje magnetowidnawet przy normalnej wilgotnoœci powietrza. Wtedy, abynie bawiæ siê w szukanie usterki, wystarczy pod³¹czenie równolegledo czujnika wilgotnoœci rezystancji rzêdu 3k. Nale¿yoczywiœcie przedtem sprawdziæ, czy nie ma przerwy miêdzyczujnikiem a wejœciem uk³adu pomiaru wilgotnoœci. M.U.Przyznam, ¿e bez schematu trudno znaleŸæ przyczynê usterki.Po pierwsze, nie mo¿e Pan sprawdziæ, czy zasilacz dajewszystkie potrzebne do pracy odbiornika napiêcia i czy maj¹one odpowiedni¹ wartoœæ. Po wtóre, w wyniku „strza³u” z trafopowielaczamog³y ulec uszkodzeniu równie¿ inne elementyoprócz tranzystora koñcowego linii, a bez znajomoœci oscylogramówtrudno to jednoznacznie stwierdziæ.Z analizy schematu wynika, ¿e napiêcia wytwarzane przeztrafopowielacz, s³u¿¹ do zasilania uk³adu odchylania pionowego(IC401 - TDA8177F), stopnia koñcowego wizji i wreszciesamego kineskopu. Tak wiêc nie maj¹ one wp³ywu na pracêgeneratora linii, który zbudowany jest w oparciu o uk³adscalony IC701, a impulsy H podawane s¹ z nó¿ki 50 tego uk³adu.Zak³adaj¹c, ¿e zasilacz jest sprawny (wytwarzane s¹ w nimnastêpuj¹ce napiêcia: +23V, +145V, +33V, +15V, +12V, +8V i2 × +5V), trzeba najpierw sprawdziæ wielkoœæ i kszta³t impulsówH na drodze od nó¿ki 50 IC701 do bazy Q304 (S2055AF- tranzystor stopnia koñcowego linii), przy od³¹czonym i pod-³¹czonym Q304. Oscylogramy tych impulsów przedstawiones¹ poni¿ej:baza Q3020baza Q3030kolektor Q3030Mam problem z uruchomieniem telewizoraLifetec LT7079 VTS. Uszkodzeniu uleg³ tranzystor linii.Wymieni³em uszkodzony tranzystor steruj¹cy. W momenciew³¹czenia odbiornika nast¹pi³o przebicie ztrafopowielacza (tranzystor linii uleg³ ponownemuuszkodzeniu). Po wymianie trafopowielacza (na oryginalny)i tranzystora linii, odbiornik startuje, lecz wmomencie startu nastêpuje zablokowanie impulsówsteruj¹cych linii. Ze wzglêdu na brak schematu ograniczy³emsiê do sprawdzenia diod na wyjœciu trafopowielaczai uk³adu scalonego odchylania pionowego, któreokaza³y siê sprawne.20.0V :20µsbaza Q3040.50V :20µs5.00V :20µs10.0V :20µsJeœli przebiegi s¹ zgodne z oscylogramami, wtedy mo¿naza³o¿yæ, ¿e usterka tkwi w samym stopniu koñcowym linii lubza nim. Poszukiwanie najlepiej zacz¹æ od od³¹czenia wszystkichobci¹¿eñ po stronie wtórnej trafopowielacza i sprawdzenia,czy impulsy H te¿ s¹ wtedy „blokowane”. Nastêpnie nale-¿y pod³¹czyæ ga³êzie zasilaj¹ce IC401, czyli te, które wychodz¹z nó¿ek 6, 7 i 9 trafopowielacza i sprawdziæ, czy pojawiaj¹ siê054 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikównapiêcia sta³e oraz czy w miejscu po³¹czenia D403, D402, R409pojawia siê impuls pokazany na poni¿szym oscylogramie:Vprot0Przypisywanie usterki procesorowi, wydaje mi siê „demonizowaniem”bloku obróbki cyfrowej. Nigdzie te¿ nie znalaz³empotwierdzenia podanej przez Pana informacji, ¿e procesorCCU3000 jest przystosowany do pracy tylko z sygna³em fonii5.5MHz. Gdyby usterka wystêpowa³a na programach nadawanychw systemie NICAM, a odbiorca korzysta³ z us³ug telewizjikablowej, uzna³bym to za normalne, a win¹ obci¹¿y³bym kablówkêza niechlujne nadawanie. Jeœli wystêpuje ona na programachnadawanych monofonicznie (jak w opisywanym przez Pana przypadku),usterka tkwi na pewno w odbiorniku. Zanim jednak obarczymywin¹ blok cyfrowy, trzeba upewniæ siê, czy przyczyn¹usterki nie s¹ elementy nieobjête pêtl¹ IMbus. Sygna³ SIF wydzielanyjest z sygna³u IF w module ZF. Tam te¿ nastêpuje demodulacjaFM. Musimy upewniæ siê, czy z wyjœæ 8 i 10 modu³uZF wychodz¹ sygna³y, odpowiednio: 5.5MHz i 5.74MHz. Sygna³yte podawane s¹ na nó¿ki 4 i 5 uk³adu scalonego IC301(ADC2301), w oparciu o który realizowane jest wydzielanie sygna³ówpotrzebnych dla standardu stereo A2 (/L+R/:2 i R+pilotstereo) oraz identyfikacja sygna³u. Ten uk³ad objêty ju¿ jest pêtl¹IMbus. Z praktyki wiem, ¿e uszkodzeniom ulegaj¹ najczêœciej:filtry ceramiczne, uk³ad U828B (IC201) oraz kondensatory elektrolitycznew aplikacjach uk³adów scalonych. Dobrze by³oby tewszystkie elementy sprawdziæ przez podstawienie. Jeœli oka¿esiê, ¿e usterka tkwi jednak w bloku cyfrowym, a jej lokalizacjaoka¿e siê zbyt trudna, radzi³bym zastosowanie wielosystemowejfonii, co pozwoli omin¹æ uszkodzenie, a przy okazji klient bêdziemia³ mo¿liwoœæ odbioru fonii w systemie NICAM. Chcia³bymjeszcze na koniec dodaæ, ¿e uszkodzenia czêœci cyfrowejzdarzaj¹ siê niezmiernie rzadko (wynika to z samej zasady pracy„cyfrówki”). B³¹d tkwi najczêœciej w informacji dostarczonej doniej. Czêsto równie¿ nieprawid³owa praca bloku cyfrowego jestspowodowana z³¹ filtracj¹ napiêæ zasilaj¹cych. M.U.20.0V :5msJe¿eli impulsy H w ka¿dym z tych przypadków s¹ d³awionew obwodzie Q304, trzeba sprawdziæ wszystkie elementymaj¹ce wp³yw na pracê stopnia koñcowego linii (wykluczamzastosowanie nieodpowiedniego trafopowielacza). Tak wiêcnale¿y sprawdziæ cewki odchylaj¹ce na mo¿liwoœæ zwarciamiêdzyzwojowego oraz nastêpuj¹ce elementy: R311, C306,C307, R324, L302, C316, C317, D306, R323, C315, C314,D305. Postêpowanie wed³ug tych wskazówek powinno doprowadziædo znalezienia przyczyny usterki.M.U.OTVC Sharp DV21081S. Odbiornik okresowoprze³¹cza siê na odbiór stereofoniczny, mimo ¿e transmisjanadawana jest w mono. Objawy s¹ takie, ¿e naekranie pojawia siê napis “DUAL STEREO”, a wg³oœnikach s³yszalny jest szum. Stan taki trwa oko³o 4sekundy, po czym odbiornik przechodzi do normalnegotrybu pracy. Z podobn¹ usterk¹ spotka³em siê w wieluodbiornikach, gdzie zastosowany jest modu³ cyfrowejobróbki sygna³u z procesorem CCU3000 + EPROM.Przypuszczam, ¿e uk³ad sterowania b³êdnie interpretujesygna³ fonii nadawanej w standardzie 6.5MHz. Prawdopodobnieuk³ad by³ przystosowany do pracy tylko zodbiorem sygna³u mono/stereo w standardzie 5.5MHz.Jak ustawiæ tor prowadzenia taœmy w magnetowidzieAkai VS-G735? Wymieni³em rolki prowadz¹cei g³owicê audio, nie mogê ustawiæ synchronizacjêobrazu ani prawid³owy dŸwiêk (stereo).Pytanie jest z gatunku tych, na które trudno odpowiedzieæbez demonstrowania wykonywanych czynnoœci. Nie wiem zjakiego powodu wymienia³ Pan rolki prowadz¹ce i g³owicêaudio oraz jak rozumieæ okreœlenie „brak synchronizacji”. Domyœlamsiê, ¿e chodzi o brak trackingu.Naprawiaj¹c jakikolwiek sprzêt, trzeba zadaæ sobie pytania:w jakim bloku tkwi usterka, dlaczego wymieniam dan¹ czêœæ iczego siê spodziewam po jej wymianie. I tak rolki prowadz¹cepodlegaj¹ wymianie, gdy stawiaj¹ zbyt du¿y opór opinaj¹cej jetaœmie (nie krêc¹ siê), a g³owica audio, gdy nie wychodz¹ z niejimpulsy CTL b¹dŸ sygna³ fonii. W swojej praktyce nie spotka-³em siê jeszcze z przypadkiem uszkodzenia tej g³owicy (wykluczaj¹cprzypadki „wandalizmu”). Jeœli chodzi o ustawienie toruprowadzenia taœmy, nie ma szablonów jak w przypadku magnetofonów,aby prawid³owo go wyregulowaæ. Czynnoœci przy tymwykonywane s¹ takie same dla ka¿dego magnetowidu. W przypadkug³owicy wizyjnej taœma musi j¹ równo opinaæ, bez ¿adnychza³amañ i pofa³dowañ. Najlepiej zrobiæ to œci¹gaj¹c taœmêw dó³ rolkami prowadz¹cymi a¿ do pojawienia siê za³amaniana dolnej krawêdzi taœmy, i cofniêciu siê potem a¿ do zlikwidowaniaza³amania. W przypadku g³owicy, z której wychodz¹ sygna³yCTL dla serwo i sygna³ fonii, trzeba tak ustawiæ g³owicê,aby taœma siê na niej nie za³amywa³a i nie przekrzywia³a orazaby impulsy CTL+ i CTL- mia³y jak najwiêksz¹ amplitudê iby³y wzglêdem siebie symetryczne. Jeœli po wykonaniu tychczynnoœci, przy prawid³owych impulsach CTL w dalszym ci¹gunie bêdzie prawid³owego trackingu, usterki nale¿y szukaæ wuk³adzie serwo. Pojawienie siê dŸwiêku stereo, jest naturalnymnastêpstwem prawid³owego ustawienia toru prowadzenia taœmyi w³aœciwie dzia³aj¹cego trackingu.M.U.TV Graetz Kongress 2151VT. Nie pracujeodchylanie pionowe. Wymiana TDA3654 i TDA8372Anie poprawia sytuacji. Podmieni³em wszystkie kondensatoryelektrolityczne obok TDA3654, D401 - bezefektu. Sprawdzi³em dok³adnie wszystkie rezystorywokó³ TDA3654, tzn. R408, R411, R409, R405, R401,R426, R413 - wszystkie s¹ sprawne. Nie mam ju¿pomys³u, gdzie szukaæ uszkodzenia. Na nó¿ce 5TDA8372A jest przebieg pi³okszta³tny (podejrzewam, ¿eta nó¿ka to oscylator pionu), na nó¿kach 3, 4, 7 brakjakiegokolwiek przebiegu. Proszê o ile to mo¿liwe oprzeanalizowanie mojego problemu, a tak¿e o opisanie,które nó¿ki TDA8372A odpowiedzialne s¹ za odchylaniepionowe i jaka jest ich funkcja. Posiadam schematodbiornika, lecz bez struktury wewnêtrznej TDA8372A.SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002 55

Odpowiadamy na listy CzytelnikówJak sam Pan stwierdzi³, uk³ad scalony TDA8372, opróczfunkcji separatora i generatora impulsów odchylania poziomegorealizuje równie¿ funkcjê generatora odchylania pionowego.Z nó¿ki 3 TDA8372 zsynchronizowane impulsy odchylaniapionowego podawane s¹ na uk³ad koñcowy ramki,który zbudowany jest w oparciu o uk³ad scalony TDA3654.Aby zlokalizowaæ uszkodzenie (brak odchylania pionowego),trzeba najpierw sprawdziæ, czy impulsy odchylania pionowegowychodz¹ z TDA8372 i czy koñcówka pionu dzia³a. Z treœcilistu wynika, ¿e sprawdzi³ Pan wszystkie elementy koñcówki(rozumiem, ¿e cewki odchylaj¹ce, elementy sprzê¿eniazwrotnego miêdzy cewkami odchylaj¹cymi a nó¿kami 4 i7 TDA8372 i napiêcie zasilaj¹ce równie¿) i okaza³y siê onesprawne. Pozosta³ wiêc tylko praktyczny sprawdzian dzia³aniakoñcówki pionu. Aby to zrobiæ, trzeba podaæ impulsy zbli-¿one do wychodz¹cych z TDA8372 w miejsce od³¹czonejnó¿ki 3. Najproœciej jest podaæ przez ma³¹ pojemnoœæ, zmniejszonerezystorem impulsy sieci - amplitudê dobraæ przy pomocyoscyloskopu na wzór oscylogramu podanego na schemacie.Jeœli choæ na chwilê uka¿e siê raster, to koñcówka pionupracuje poprawnie. Jeœli nie, podstawiaæ elementy uk³adua¿ do skutku. Przedtem trzeba od³¹czyæ ga³êzie, które nie s¹niezbêdne do pracy koñcówki, aby jej nie obci¹¿a³y. Dopieropo uruchomieniu koñcówki mo¿na przyst¹piæ do szukaniausterki w uk³adzie generatora odchylania pionowego(TDA8372), w szczególnoœci w ga³êziach sprzê¿enia zwrotnego,o których ju¿ wspomina³em i na okolicznoœæ têtnieñnapiêcia zasilaj¹cego. Nie mam schematu odbiornika, któryPan naprawia i dlatego moje wskazówki nie mog¹ byæ bardziejszczegó³owe - pos³ugiwa³em siê schematem OTVC Corechassis 5861 7843. Nie dotar³em równie¿ w dostêpnych miŸród³ach do schematu blokowego uk³adu TDA8372. M.U.Monitor Hyundai HT5870C - Optiview 15LT92 trafi³ do naprawy z uszkodzonym tranzystoremodchylania poziomego 2SC5386 oraz doœæ „zmêczonymi”lutami w okolicach rezystorów R522 i R521. Powymianie tranzystora (w zamian wstawiono 2SC5449) ipoprawie po³¹czeñ lutowanych, monitor zosta³ w³¹czonydo sieci. Monitor zacz¹³ pracowaæ prawid³owo.Dopiero zmiana trybu pracy (rozdzielczoœci) na800×600 (f=37.8kHz) powoduje blokadê pracy monitora,a po krótkiej chwili uszkodzenie tranzystora odchylaniapoziomego. Monitor prawid³owo pracuje wpozosta³ych trybach - ³¹cznie z 1024×768. Analizuj¹cschemat w trybie 800×600 widaæ, ¿e zostaje przy³¹czonydodatkowy kondensator o wartoœci 220nF. Przy³¹czanyjest on przy pomocy klucza tranzystorowegozrealizowanego na tranzystorze YTA630. Sprawdzono itranzystor, i kondensator, czy nie maj¹ zwarcia. Powlutowaniu tych elementów monitor w³¹czono, ustawionotryb 800×600 i o dziwo monitor zacz¹³ poprawniepracowaæ, ale kolejne próby zmiany rozdzielczoœcinie da³y mo¿liwoœci ponownego wejœcia w ten trybpracy. Tranzystor uleg³ uszkodzeniu. Zmieniono tranzystor2SC5449 na BU2527AX, ale bez zmiany - efekt by³taki sam jak poprzednio.Uszkodzenie tranzystora Q311 2SC5386 mo¿e byæ powodowaneprzez zbyt du¿e napiêcie B+ zasilaj¹ce stopieñ koñcowylinii. W zwi¹zku z tym, ¿e uszkodzenia tranzystora nastêpuj¹przy zmianie trybu pracy, nale¿y najpierw dok³adniesprawdziæ pracê przetwornicy B+ zbudowanej na tranzystorzeQ315 IRFS630. Napiêcie B+ zmienia siê bowiem w zale¿noœciod czêstotliwoœci impulsów synchronizacji poziomej sygna³u.Z dobrym przybli¿eniem mo¿na przyj¹æ, ¿e stosunekwartoœci napiêcia B+ do wartoœci czêstotliwoœci impulsów synchronizacjipoziomej jest wielkoœci¹ sta³¹ dla ka¿dego trybupracy. Metodyka postêpowania w tym przypadku jest taka sama,jak w opisie dotycz¹cym monitora Hyundai HL4848 zamieszczonymna stronie 52 „SE” 4/2002. Schematy ideowe monitoróws¹ podobne, choæ oznaczenia elementów inne.Przy³¹czenie dodatkowego kondensatora 220nF przez kluczQ309 to tzw. „S-korekcja”, s³u¿y do korekcji szerokoœci rastrawyœwietlanego obrazu w zadanym trybie lub proœciej mówi¹cstabilizacji szerokoœci obrazu w ró¿nych trybach.Jeœli praca przetwornicy B+ przy zmianie trybów pracy oka¿esiê prawid³owa, sprawdziæ nale¿a³oby generator H zbudowanyna uk³adzie U301 TDA4853. Do tego trzeba u¿yæ oscyloskopu.W monitorach tego typu czêsto awaryjnym elementem okazujesiê procesor U601 LSC500876B (w nowszych p³ytachLSC500880B) oraz EEPROM U602 24LC088.Nagrzewanie siê rezystorów R521 i R522 jest powodowaneprzez uszkodzenie przekaŸnika RL301 (przerwa na styku).Usterka ta objawia siê brakiem liniowoœci obrazu w najni¿-szym trybie.A.G.Monitor Samsung SyncMaster 900IFT chassisPG19IS. Jak zmniejszyæ jasnoœæ monitora? Pomimoskrêcenia na minimum regulacji jaskrawoœci, obraz jestjeszcze trochê za jasny. W monitorze nie ma ¿adnychpotencjometrów, tylko na trafopowielaczu od G2, aletego nie chcia³bym ruszaæ.W monitorze z p³yt¹ PG19 (PG17, PG21) prawie wszystkieregulacje parametrów obrazu odbywaj¹ siê z pomoc¹ specjalnegourz¹dzenia produkcji Samsunga zwanego JIG. Jest to przyrz¹dz lokaln¹ klawiatur¹, który w³¹czony miêdzy komputer amonitor umo¿liwia zmianê parametrów wyœwietlanego obrazui zapis ustawieñ w pamiêci monitora. Jako Ÿród³o sygna³u dlamonitora mo¿na te¿ wykorzystaæ generator sygna³owy. W urz¹dzenieto wyposa¿one s¹ autoryzowane serwisy Samsunga.Czytelnik mo¿e skorygowaæ poziom jaskrawoœci ekranupokrêt³em G2 dostêpnym na trafopowielaczu. Producent monitorówzaleca ustawienie wartoœci napiêcia siatki drugiej dlakineskopu Toshiba na poziomie 540V ±10V. A.G.OTVC SONY KV-28FX65E chassis AE-5.Odbiornik w³¹czony pracuje prawid³owo przez dowolnyczas. Jeœli go wy³¹czyæ w stan czuwania, to po oko³o 20sekundach zaczyna pulsowaæ dioda LED i nie mo¿na goju¿ za³¹czyæ. Nale¿y wtedy wy³¹czyæ go wy³¹cznikiemsieciowym i ponownie za³¹czyæ. I znowu dzia³a prawid³owo,a¿ siê go nie wy³¹czy w stan czuwania. Pomiarynapiêæ, a szczególnie 5V St.B. nie da³y ¿adnych rezultatów.Gdzie szukaæ b³êdu?56 SERWIS ELEKTRONIKI 6/2002

OTVC Sony chassis AE-5 to nowy odbiornik i ¿eby namsiê elektronika nie znudzi³a, wyposa¿ony w nowatorskie oryginalnerozwi¹zania uk³adowe. Oryginalny jest przede wszystkimzasilacz, który pracuje w nowej konfiguracji pó³mostkowo-sinusoidalnejoraz uk³ad odchylania poziomego. Rozwi¹zaniomzastosowanym w tym odbiorniku zapewne poœwiêcimynieco miejsca na ³amach naszego pisma w przysz³oœci, tymczasemwracam do problemu.Nale¿y s¹dziæ, ¿e tkwi on w zasilaczu trybu standby, a tokonfiguracja ju¿ nam dobrze znana. Zasilacz standby pracujejako osobna przetwornica wykonana na TOPSwichu. Zastosowanotu TOP-a w obudowie DIP-8 o symbolu TOP209P. Najbardziejprawdopodobn¹ przyczynê opisywanej w liœcie usterkimo¿na najogólniej uj¹æ zdaniem, i¿ znów ujemne sprzê¿eniezwrotne ujawnia sw¹ niestabilnoœæ. Aby przekonaæ siê o tym,czy tak jest rzeczywiœcie, nale¿a³oby wykonaæ jeden pomiaroscyloskopowy. Obejrzeæ przebieg na dowolnym uzwojeniutransformatora T6651. Prawdopodobnie bêd¹ tam wystêpowa-³y paczki impulsów, czyli prawid³owy przebieg oko³o kilkunastuimpulsów, oddzielony przerwami powodowanymi przez ow¹niestabilnoœæ pêtli, która ma zapewniæ stabilizacjê napiêcia wyjœciowego.Pêtla ta z grubsza rzecz bior¹c zadanie spe³nia i dlategoefekt nie jest mierzalny woltomierzem. Ponadto przetwornicadaje jedynie wstêpn¹ stabilizacjê napiêcia wyjœciowego,które jest dalej stabilizowane stabilizatorem liniowym, daj¹cdopiero +5Vstandby. Wysuwaj¹c takie przypuszczenie nale¿yuzasadniæ, dlaczego niestabilnoœæ ujawnia siê tylko w trybie czuwaniai to dopiero po d³u¿szej chwili. Nale¿y to z pewnoœci¹t³umaczyæ zmiennymi warunkami obci¹¿enia wspomnianej przetworniczkiw obu stanach pracy odbiornika.Zatem jak wygl¹da negative feedback? Stabilizacja jest tuwykonana w oparciu o pomocnicze uzwojenie transformatora3-4 i oprócz TOP-a, który jest tu w zasadzie poza podejrzeniem,zawiera elementy: D6653, C6654, C6653, D6652, R6651i C6656. Najbardziej podejrzanymi s¹ oczywiœcie kondensatoryelektrolityczne C6653 i C6656 (szczególnie ten drugi).Jeœliby ta diagnoza siê nie sprawdzi³a, nale¿y zwróciæ uwagêna jeszcze jeden obwód. Jest tu wykonane w bardzo fikuœnysposób zabezpieczenie. Wykorzystano tu element TL431, któryczêsto w aplikacji TOPSwicha siê znajduje i s³u¿y jako elementreferencyjny i zarazem wzmacniacz b³êdu. Tu jednak jegorola jest inna. Kontroluje on wartoœæ ujemnego napiêcia uzyskiwanegoz uzwojenia 5-7 przez diodê D6659. Oprócz charakterystykielementu TL431, o wartoœci progowej decydujedzielnik oporowy R6657, R6667. Uk³ad IC6667 wspó³pracujez tranzystorem Q6667, a rezystor R6691 realizuje dodatniesprzê¿enie zwrotne miêdzy tymi elementami. To sprzê¿eniedodatnie nie jest zbyt silne (wyznaczone stosunkiem rezystancjiR6691 i zastêpczej rezystancji R6657 i R6667), a wiêc wprowadzado tego uk³adu tylko pewn¹ ale istotn¹ histerezê. Ponadtokontrolowane jest napiêcie uzyskiwane z innej fazy pracyprzetwornicy (TOP-a) ani¿eli faza zapewniaj¹ca stabilizacjênapiêcia wyjœciowego. To wszystko sprawia, i¿ mimo ¿e uk³adzawiera raptem parê elementów, dok³adny opis jego funkcjonowaniazaj¹³by miejsca wiele wiêcej. Z uwagi na ograniczon¹objêtoœæ rubryki „Odpowiadamy na listy Czytelników” nale¿ypowy¿szy opis traktowaæ jedynie jako sygnalizacjê dla zwróceniauwagi na problem i samodzielnego przemyœlenia, jak równie¿nasz¹ gotowoœæ do kontynuacji opisu i rozwiniêcia tematujeœli zajdzie taka potrzeba. Istotne jest natomiast to, ¿e w opisywanymproblemie w celach diagnostycznych mo¿na ten uk³adzdezaktywowaæ najskuteczniej od³¹czaj¹c kolektor tranzystoraQ6667 lub wyprowadzenie 3 uk³adu TL431.K.Œ.

SERWIS ELEKTRONIKI7/2002 Lipiec 2002 NR 77Od RedakcjiZ publikacj¹ lipcowego numeru „Serwisu Elektroniki” zbieg³osiê wydanie kolejnej wersji „Bazy Porad Serwisowych” -2002/BS1 i „Katalogu elementów SMD”.P³yta 2002/BS1 zawiera opracowanie materia³ów, które zosta³yopublikowane w „SE” do numeru czerwcowego w³¹cznie ipodobnie jak w poprzednich wydaniach, kolejny zestaw schematówsprzêtu RTV i aplikacji uk³adów scalonych. Dzia³anie programuzosta³o usprawnione i wzbogacone o nowe funkcje. Szczegó³oweinformacje na ten temat mo¿na znaleŸæ na stronach 6÷8.„Katalog elementów SMD” jest trzeci¹ pozycj¹ naszej ofertyksi¹¿kowej z szeœciu zaplanowanych na ten rok. W katalogutym na ponad 300 stronach zebrano i rozszyfrowano prawie12.000 oznaczeñ kodowych elementów SMD najczêœciejspotykanych producentów. Obok rozszyfrowanego kodu elementuzamieszczono skrótow¹ charakterystykê elementu, typobudowy i odsy³acz do rysunku obudowy.Jak zwykle zachêcamy do lektury naszego czasopisma. Coprawda czas wakacyjny niezbyt sprzyja lekturze czasopism fachowych,to jednak z drugiej strony wiadomo, ¿e w okresieletnim obserwuje siê wzmo¿ony ruch w punktach serwisowych,ze wzglêdu na uszkodzenia sprzêtu spowodowane wy³adowaniamiatmosferycznymi i siêgniêcie do informacji serwisowychmo¿e okazaæ siê koniecznoœci¹. Awarie tego typu nale¿¹ z regu³ydo grupy katastroficznych i metody napraw stosowaneprzy uszkodzeniach wynikaj¹cych z normalnej eksploatacjimaj¹ raczej ograniczone zastosowanie. Czêsto cech¹ charakterystyczn¹uszkodzeñ burzowych s¹ spalone elementy i to dotego stopnia, ¿e trudne lub nawet niemo¿liwe jest odczytanieich wartoœci i oznaczenia. Wtedy zawsze pomocne s¹ schematyi porady serwisowe, w których bardzo czêsto podawane s¹szczegó³owe informacje o wymienianych podzespo³ach (oznaczenieschematowe, typ i wartoœæ).Dodatkowa wk³adka do numeru 7/2002:Amplituner Technics SA-EH550 - 2 × A2,Monitor MAG MX21F (II cz. - ark. 5÷6) - 2 × A2,Odtwarzacz CD Hitachi DA-7000, DA-7200 - 2 × A2,VCR Akai VS-G740EOH-D, VS-G745EA-D/EK-N/EOH-D,VS-G746EK-N, VS-G755EOH-N, VS-G757EOG-D,VS-G855EA-D/EDG/EK-N/EOH-D, VS-G856EOH-DN,VS-G858EOG-VD (II cz. - ark. 5÷10) - 6 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.pl„Baza Porad Serwisowych” - 2002/BS1 .......................... 6Chassis Sony AE-5 (cz.1)............................................... 9Opis monitora Mag MX21F (cz.2 - ost.)........................ 15Aplikacje uk³adów scalonych: TDA9309 - koñcówkaodchylania pionowego (SGS-Thomson)....................... 19TOPSwitche–GX - opis funkcjonalnyi typowe aplikacje (cz.3)................................................ 20Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980- opis i naprawy (cz.2 - ost.).......................................... 26BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.5)..................................................... 31, 34Schemat ideowy przenoœnego odtwarzaczaMP3 Grundig MPaxx M-P100 ........................................ 32Przenoœny odtwarzacz MP3 Grundig MPaxx M-P100 .... 35Porady serwisowe ......................................................... 36- odbiorniki telewizyjne .............................................. 36- audio ........................................................................ 41- odbiorniki satelitarne ............................................... 41- magnetowidy ........................................................... 43- monitory ................................................................... 44Opis uk³adu TDA9105 firmy Thomson .......................... 45Opis aparatu telefonicznego C-909 firmy CYFRAL ...... 48Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 50Naprawa taœmy po³¹czeniowej panelu w odbiornikusamochodowym Pioneer KEH-P7800R ........................ 53Chassis TX91G - diagnostyka i rozruch zasilacza ........ 54Naprawy dla dociekliwych - OTVC UniversumFT7128A ........................................................................ 56Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:OTVC Sony KV-28FX60A/B/D/E/K/R/U, KV-32FX60A/B/D/E/K/R/U chassis AE5 (I cz. - ark. 1÷4) - 4 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

„Baza Porad Serwisowych” - 2002/BS1„Baza Porad Serwisowych” - 2002/BS1Grzegorz SzóstakowskiKolejna edycja „Bazy Porad Serwisowych” jest dobr¹ okazj¹do krótkiego opisu zmian wprowadzonych do programu.P³yta 2002/BS1 zawiera opracowanie materia³ów, które zosta-³y opublikowane w „Serwisie Elektroniki” do koñca czerwca2002 roku, czyli w³¹cznie z „SE” 6/2002. Oprócz tradycyjnegoju¿ zestawu schematów i aplikacji, w tym wydaniu bazyrozpoczynamy publikacjê bardziej szczegó³owych informacjio zamiennikach trafopowielaczy. PokaŸna baza informacji oodpowiednikach ró¿nych firm zosta³a wzbogacona o rysunkirozk³adu wyprowadzeñ i konfiguracji uzwojeñ transformatorów.Z pewnoœci¹ pozwoli to na bardziej precyzyjne i jednoznaczneokreœlenie przydatnoœci sugerowanego zamiennika.Niejednokrotnie ju¿ samo stwierdzenie faktu, czy trafopowielaczjest uszkodzony, nastrêcza sporo trudnoœci. Mamy nadziejê,¿e te dodatkowe informacje (rysunki, schematy wewnêtrzne iwartoœci napiêæ na wyprowadzeniach) pozwol¹ na podjêciew³aœciwej decyzji. Dotarcie do tych informacji jest mo¿liwe wtrybie przegl¹dania informacji/aplikacji, po wpisaniu oznaczeniaoryginalnego trafopowielacza, np. 47066200 lub jego zamiennikaHR7035.To tyle jeœli chodzi o zmiany w zawartoœci, a teraz kilkauwag dotycz¹cych nowoœci w obs³udze programu. Zdecydowanawiêkszoœæ modyfikacji zosta³a wprowadzona na ¿yczenieu¿ytkowników bazy i ma na celu generalnie jedno: u³atwieniekorzystania z programu.Zmodyfikowane zosta³o okno Przegl¹danie informacji/aplikacji.Jak wiadomo, do ka¿dego has³a w tym oknie mo¿na pod-³¹czyæ dwa rodzaje danych. Pierwsze z nich to Informacje wprowadzanew oknie Wprowadzanie informacji/aplikacji, a drugieto Porady, które pod³¹czane s¹ w oknie Wprowadzanieporad przez zdefiniowanie Hase³ wyszukiwania. Dostêp do tychpierwszych jest mo¿liwy po przyciœniêciu przycisku Informacje(Alt I), a do drugich po przyciœniêciu przycisku Porady(Alt P). Je¿eli brakuje któregoœ rodzaju danych, to wyœwietlanyjest w³aœciwy komunikat, odpowiednio: „Brak informacji”lub „Brak porad”. Mo¿liwy jest jednak trzeci sposób wyœwietleniadanych zwi¹zanych z danym has³em, a mianowicie przezpodwójne klikniêcie myszk¹ na wybranej pozycji. I w tymmiejscu w poprzedniej wersji programu wystêpowa³a pewnaniejednoznacznoœæ. W sytuacji, gdy w danym haœle nie wystêpowa³yInformacje, wyœwietlany by³ komunikat „Brak danych”,co by³o o tyle myl¹ce, ¿e brak Informacji nie wyklucza³ istnieniaPorad. Po wprowadzonej zmianie, je¿eli klikniemy dwukrotniemyszk¹ na wybranej pozycji a nie bêdzie do niej ¿adnychInformacji, to program automatycznie wyœwietli Porady,tak jak np. dla has³a BA3910. Je¿eli nie ma Informacji orazPorad, wyœwietlany jest komunikat „Brak informacji i porad”.Teoretycznie sytuacja taka nie powinna mieæ miejsca, gdy¿ wbazie nie powinny znaleŸæ siê has³a, do których nie ma aniInformacji, ani Porad. W oknie Przegl¹dania informacji/aplikacjiwprowadzona zosta³a jeszcze jedna zmiana, która zostaniescharakteryzowana w dalszej czêœci - przy okazji omawianianowego mechanizmu wyszukiwania.Drobnej modyfikacji poddane zosta³o równie¿ Okno pomocnicze(Alt C). Tytu³em przypomnienia wspomnê tylko, ¿ew oknie tym mo¿liwe jest wpisanie do 10 ci¹gów znaków, któremog¹ byæ umieszczane w dowolnych miejscach w bazie podczaswprowadzania porad i informacji/aplikacji. Funkcja ta wykorzystywanajest g³ównie w tych przypadkach, gdy operujemypowtarzaj¹cymi siê tekstami. Pozwala ona na unikniêcieuci¹¿liwej koniecznoœci rêcznego wpisywania tych powtarzaj¹cychsiê fragmentów. Zamiast tego mo¿liwy jest wybór zwczeœniej przygotowanej listy, która mo¿e byæ oczywiœcie wka¿dym momencie zmieniana i zapamiêtana. Ju¿ w poprzedniejwersji w celu u³atwienia pobierania danych z Okna pomocniczegowprowadzona zosta³a mo¿liwoœæ powtórzeniaostatnio wykonywanej operacji pobrania danych bez koniecznoœciwyœwietlenia okna i zaznaczenia ¿¹danej pozycji (od U1do U10) - wystarczy u¿yæ skrótu klawiaturowego Alt B (jednoczesneprzyciœniêcie klawisza [ Alt ] i [B]). Okazuje siêjednak, ¿e w praktyce jest to zdecydowanie za ma³o. Dlategow tej wersji programu wprowadzono mo¿liwoœæ pobierania danychz pierwszych piêciu pozycji listy (od U1 do U5) przypomocy skrótu z klawiatury, odpowiednio: od Alt 1 do Alt 5.Funkcja ta jest godna polecenia szczególnie tym u¿ytkownikom,którzy wprowadzaj¹ wiele w³asnych informacji.Kolejna zmiana wprowadzona do programu dotyczy nowegorodzaju przeszukiwania zestawienia informacji/aplikacjii tabeli ze sprzêtem. Ale zanim scharakteryzujê nowy mechanizm,tytu³em usystematyzowania, krótko opiszê wszystkierodzaje wyszukiwania dostêpne w programie.Z punktu widzenia sposobu realizacji przeszukiwanie mo-¿emy podzieliæ na statyczne i dynamiczne. Szukanie statycznepolega na zdefiniowaniu kryteriów wyszukiwania i uruchomieniutego procesu przez naciœniêcie odpowiedniego przycisku(Szukaj, ZnajdŸ). Szukanie dynamiczne, jak sama nazwawskazuje, jest wykonywane na bie¿¹co po wpisaniu ka¿degoznaku poszukiwanego ci¹gu.Z punktu widzenia przestrzeni, w której realizowane jestwyszukiwanie, mo¿emy dokonaæ podzia³u na szukanie w tytu³achi szukanie w zawartoœci. Szukanie w tytu³ach dotyczytej warstwy, która jest widoczna po otwarciu okna Przegl¹danieporad i Przegl¹danie informacji/aplikacji, czyli generalniew nazwach uk³adów scalonych i w oznaczeniach modelisprzêtu. Szukanie w zawartoœci dotyczy tego, co znajduje siê„piêtro ni¿ej”, czyli w treœci porad i informacji.Wszystkie metody wyszukiwania zosta³y przedstawione narys.1. Ka¿dy z tych sposobów ma swoje wady i zalety. O tym,który z nich wykorzystamy, decyduje przede wszystkim to, jakdok³adnie jesteœmy w stanie okreœliæ szukany ci¹g znaków. Je-¿eli wiemy, jak szukana nazwa zosta³a zapisana, to wygodniejest u¿yæ wyszukiwania statycznego, gdy¿ wtedy dotrzemy precyzyjnietam, gdzie chcemy. Jednak w wiêkszoœci przypadkównie mamy tak dok³adnych informacji i wtedy nale¿y raczej skorzystaæz wyszukiwania dynamicznego. Nie wiemy na przyk³ad,czy nazwa zosta³a wpisana z myœlnikiem, a mo¿e z ukoœnikiem,a mo¿e jednak z kropk¹. Wpisywanie po jednym znaku i obserwowanie,gdzie ustawia siê wskaŸnik pozwoli nam w koñcudotrzeæ do celu. Ale i ten rodzaj wyszukiwania ma swoje ograniczenia,gdy¿ zawsze musimy rozpoczynaæ od pierwszego zna-6 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

„Baza Porad Serwisowych” - 2002/BS1Katalog opisów serwisowychKonfiguracja Funkcje Katalogi Pomoc CennikiSzukaj w bazieStatyczne przegl¹danie zawartoœci bazy porad serwisowych i zawartoœci zestawieniainformacji/aplikacji. Mo¿liwe jest zdefiniowanie dodatkowych kryteriów, ograniczaj¹cychzakres wyszukiwania.Wyszukiwanie rozpoczyna siê po naciœniêciu przycisku Szukaj.SZSprzêt: Producent: Model: P³yta:Przeszukiwanie informacjiPrzeszukiwanie porad - ustawione równie¿, gdy s¹ ustawione pola powy¿ejWprowadŸ poszukiwany ci¹g znaków lub ci¹gi znaków (bez polskich znaków diakrytycznych ¹ê..) oddzielone znakiem "/".W celu wyszukiwania schematów wprowadŸ nazwy uk³adów scalonych oddzielonych znakiem "/".Podczas szukania nie s¹ rozró¿niane du¿e i ma³e litery. Wyœwietlane s¹ rekordy spe³niaj¹ce warunki ustawione w górnych polach.SzukajWybierzObjaœnienie u¿ytych skrótów:D - wyszukiwanie dynamiczne,S - wyszukiwanie statyczne,T - szukanie w tytu³ach,Z - szukanie w zawartoœci.Porada:Gdzie:Producent:Model:P³yta:Nr sprz:Kto:Przegl¹danie informacji/aplikacjiWprowadŸ has³oSpis treœci wydawnictw Serwisu ElektronikiSpis treœci Str. Tytu³ artyku³u GdziePoszukiwanie tytu³ów artyku³ów, aplikacji i schematówWprowadŸ dowolne fragmenty s³ów szukanego tytu³u, oddzielone znakiem "/"(podczas szukania nie s¹ rozró¿niane du¿e i ma³e litery oraz polskie litery):SzukajDrukujDynamiczne przeszukiwanie tabeli ze sprzêtem. WskaŸnik po³o¿eniapodœwietlony na niebiesko ustawia siê po ka¿dym wprowadzonym znakuw polu Czego mam szukaæ? na zgodnoœæ w kolumnie okreœlonej w kryteriumKolejnoœci wyszukiwania . Standardowo po w³¹czeniu programu ustawianajest kolejnoœæ wed³ug Modelu , co jest sygnalizowane czarn¹ kropk¹.Has³oPlikµA706TµA733 TµA759 TµA78S40TµPA1600CXTµPA2004GRµPA2981CTµPA81CTWyszukiwanie dowolnego ciagu znaków w haœlePrzegl¹danie poradRodzaj sprzêtu:Model:Czego mam szukaæ?DTSTZnajdŸInformacje..Porady..PomocZnajdŸ nastêpnyWg rodz. sprzêtuProducent:P³yta:Kolejnoœæ wyszukiwaniaWg produc.Wg modeluNumer:Wg p³yty2491 VCR ------ ------ ------8470 MONITOR ------ ------ ------27 CD PIONEER556 TV ORION557 TV SAMSUNG572 MONITOR DELL573 MONITOR SIGMEX721 TV SELECO T842 MONITOR COLORSONISzukajWg numeruPomocPodobne modele...Metryczka...Odœwie¿Rodzaj sprzêtu: Producent: Model: P³yta: Plik: Uwagi: Uwagi u¿ytkownika:G³owice optyczne w odna uk³adzie TA8659na uk³adzie TA7698Wyszukiwanie ci¹gów znaków w oznaczeniach producenta, modelu, p³yty oraz w uwagachWprowadŸ poszukiwany ci¹g znaków lub ci¹gi znaków (bez polskich znaków diakrytycznych ¹ê..) oddzielone znakiem "/"STDTZnajdŸDynamiczne przeszukiwanie hase³ zestawieniainformacji/aplikacji. WskaŸnikpo³o¿enia podœwietlony na niebieskoustawia siê po ka¿dym wprowadzonymznaku.Statyczne przeszukiwanie zestawieniainformacji/aplikacji w poszukiwaniudowolnego ci¹gu znaków. Stosuj¹c tenrodzaj wyszukiwania mo¿liwe jestznalezienie ci¹gu znaków wewn¹trzwyrazów. Operacja wyszukiwaniarozpoczyna siê po wciœniêciu przyciskuZnajdŸ lub ZnajdŸ nastêpny.ZnajdŸ nastêpnyStatyczne przeszukiwanie spisu treœci.Wyszukiwanie rozpoczyna siê ponaciœniêciu przycisku Szukaj. Mo¿liwejest wydrukowanie wyników wyszukiwania.Statyczne przeszukiwanie tabeli zesprzêtem. Zakres przeszukiwania mo¿ebyæ dowolnie regulowany przezodpowiednie zdefiniowanie kryterium(Rodzaj sprzêtu, Producent, Model,P³yta). Wyszukiwanie rozpoczyna siê ponaciœniêciu przycisku Szukaj.STSTStatyczne przeszukiwanie tabeli ze sprzêtem w poszukiwaniu dowolnego ci¹gu znaków. Stosuj¹c ten rodzaj wyszukiwania mo¿liwe jestznalezienie ci¹gu znaków wewn¹trz wyrazów. Operacja wyszukiwania rozpoczyna siê po wciœniêciu przycisku ZnajdŸ lub ZnajdŸ nastêpny.Rys.1. Zestawienie metod wyszukiwania dostêpnych w programie „Bazy Porad Serwisowych”.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 7

„Baza Porad Serwisowych” - 2002/BS1ku nazwy. Nie jesteœmy w stanie „wy³owiæ” np. czêœci cyfrowejz oznaczenia uk³adu scalonego. Takiego ograniczenia niema nowo wprowadzony sposób wyszukiwania. Gdyby poddaægo klasyfikacji przedstawionej powy¿ej, to nale¿a³oby powiedzieæ,¿e jest to wyszukiwanie statyczne w obrêbie tytu³ów. Je-¿eli nie wiemy, czy nazwa odbiornika zosta³a wprowadzona jako6055PROFILO, czy mo¿e jako PROFILO6055, to pod oknemprzegl¹dania porad wpisujemy: 6055 i naciskamy przyciskZnajdŸ. Program wyszuka pierwsze miejsce wyst¹pienia takiegoci¹gu znaków. Je¿eli stwierdzimy, ¿e nie tego szukaliœmy,przyciskamy ZnajdŸ nastêpny i tak a¿ do skutku. Podobnie rzeczsiê ma z nazwami uk³adów scalonych, z tym ¿e wtedy wykorzystujemyokno Przegl¹danie informacji/aplikacji.Wyszukiwanie dynamiczne zosta³o wyposa¿one w dodatkowymechanizm, który pozwala stwierdziæ, czy wpisywanyci¹g znaków jest zgodny z którymkolwiek has³em przegl¹danejlisty. W poprzedniej wersji programu wskaŸnik po³o¿enia(niebieski pasek) przesuwa³ siê w miarê wpisywania kolejnychznaków poszukiwanego has³a i zatrzymywa³ siê na szukanejpozycji w przypadku stwierdzenia zgodnoœci lub jedn¹ pozycjêponi¿ej przy braku zgodnoœci. Aby rozstrzygn¹æ, czy proceswyszukiwania zakoñczy³ siê powodzeniem, konieczne by³owzrokowe porównanie wpisanego has³a z zawartoœci¹ podœwietlan¹przez wskaŸnik. Wykonanie takiego porównania by³oszczególnie k³opotliwe wtedy, gdy wpisany ci¹g znaków by³d³ugi, np. oznaczenie trafopowielacza: 482214010138 lub wtedy,gdy sk³ada³ siê na przemian z czêœci literowej i cyfrowej,np. µPC5203CU025. W tej wersji programu brak zgodnoœcijest sygnalizowany sygna³em dŸwiêkowym. Dopóki programstwierdza, ¿e wpisywany ci¹g jest zgodny z którymœ hase³ listy,wskaŸnik jest przesuwany na ¿¹dan¹ pozycjê. W przypadkustwierdzenia niezgodnoœci generowany jest krótki sygna³dŸwiêkowy (beep). W ten sposób mo¿na wpisywaæ ci¹g znakównie podnosz¹c wzroku znad klawiatury, a jest to metodapracy wiêkszoœci u¿ytkowników, gdy¿ rzadko kto pracuje jakwytrawna maszynistka, nie patrz¹c na klawiaturê.Drobnej modyfikacji poddana zosta³a funkcja Eksport/importdanych wprowadzonych przez u¿ytkownika. Sztywne ramypoprzedniej wersji tej funkcji narzuca³y wykonanie eksportu iimportu do/z katalogu USER umieszczonego w katalogu, w którymzosta³ zainstalowany program „Baza Porad Serwisowych”.Zmodyfikowana funkcja eksportu i importu mo¿e byæ wykonanana dowolny dysk i do dowolnego katalogu zdefiniowanegoprzez u¿ytkownika. Je¿eli jestem ju¿ przy funkcji importu, tochcia³bym zwróciæ uwagê u¿ytkowników programu, ¿e importowanedane s¹ zawsze dodawane do tych, które s¹ ju¿ wpisane.Wykonanie eksportu danych u¿ytkownika, a nastêpnie ichimport spowoduje zdublowanie wszystkich danych u¿ytkownika.Funkcja ta powsta³a z myœl¹ o wymianie informacji pomiêdzyró¿nymi osobami, które wpisywa³y swoje dane do bazyi zechc¹ podzieliæ siê nimi z kolegami po fachu.Funkcja, która w poprzedniej wersji programu by³a okreœlanamianem Szukanie schematów (ikona w kszta³cie lupy) natyle zmieni³a swoje dzia³anie, ¿e konieczna by³a zmiana jejnazwy. Jak zapewne wiêkszoœæ u¿ytkowników programu pamiêta,jej pierwotnym zadaniem by³o wyszukiwanie schematówna podstawie podanego zestawu uk³adów scalonych. Waktualnej wersji programu to zadanie mo¿e byæ z powodzeniemrealizowane, ale oprócz tego mo¿liwe jest przeszukiwaniezawartoœci praktycznie ca³ej bazy z mo¿liwoœci¹ okreœla-nia dodatkowych kryteriów, zawê¿aj¹cych pole poszukiwañ.Filtry wprowadzone w poprzedniej wersji zosta³y wzbogaconeo mo¿liwoœæ prze³¹czania siê miêdzy Informacjami i Poradami,a sama funkcja nosi teraz nazwê Szukaj w bazie.Na p³ycie CD, w g³ównym katalogu znajduje siê plikINFO.PDF. Zawarte s¹ w nim wszystkie materia³y, które by³ypublikowane na temat programu „Bazy Porad Serwisowych”(prezentuj¹ce zmiany i nowe mo¿liwoœci kolejnych wersji, typoweproblemy z instalacj¹, odpowiedzi na pytania u¿ytkowników,itp.). Aby dostêp do tych informacji by³ mo¿liwie prosty,w menu Pomoc wprowadzona zosta³a nowa funkcja Wartoprzeczytaæ. Wystarczy klikn¹æ na tej pozycji, a program wywo³aprzegl¹darkê plików PDF (Acrobat Reader) i otworzyplik INFO.PDF. Gor¹co polecamy przeczytanie zawartych taminformacji. W wielu przypadkach mo¿e zaoszczêdziæ to Pañstwu¿mudnego studiowania tematów pomocy.Funkcja przegl¹dania katalogu tranzystorów zosta³a wzbogaconao mo¿liwoœæ wydruku danych pojedynczego tranzystora.Informacje s¹ drukowane w takiej samej formie, w jakiejs¹ wyœwietlane po naciœniêciu przycisku Pe³ny opis, tzn.rodzaj, opis, typ obudowy, uwagi i rysunek obudowy z rozk³ademwyprowadzeñ. Wydruk jest realizowany na drukarkê domyœln¹.Zmiana ustawienia drukarki domyœlnej jest mo¿liwa zpoziomu systemu operacyjnego Windows z menu Start →Ustawienia → Drukarki.Instalacja tej wersji przebiega podobnie jak i poprzedniej:nale¿y uruchomiæ plik SEInstall.exe z katalogu INSTALL. Przypierwszym uruchomieniu programu u¿ytkownik zostanie poproszonyo podanie kodu. Wszyscy u¿ytkownicy programu, którzywykupili prenumeratê lub zamawiaj¹ program za zaliczeniempocztowym otrzymaj¹ kod dostêpu ³¹cznie z p³yt¹. Ci, którzykupuj¹ program poza siedzib¹ naszej firmy proszeni s¹ o rejestracjêprogramu (kontakt z dzia³em wysy³ki i podanie miejscazakupu oraz adresu pod jaki nale¿y wys³aæ kod umo¿liwiaj¹cyuruchomienie programu). Taka procedura umo¿liwi nam jednoznaczn¹identyfikacjê u¿ytkowników, a w przypadku pojawianiasiê nielegalnych kopii programu, na okreœlenie Ÿród³a ichpochodzenia. Kod dostêpu w po³¹czeniu z danymi u¿ytkownikabêdzie podstaw¹ do uzyskania pomocy technicznej w przypadkuproblemów przy korzystaniu z programu, a w przysz³oœciumo¿liwi korzystanie z dodatkowych informacji zawartychna naszej stronie internetowej. Zrezygnowaliœmy z zabezpieczeniaprogramu kluczem sprzêtowym, gdy¿ zdecydowana wiêkszoœæuczestników naszej ankiety opowiedzia³a siê zdecydowanieprzeciw temu. Taka decyzja nie jest jednoznaczna z tym, ¿enie wrócimy do tego tematu w przysz³oœci. Postêp w dziedzinienowych zabezpieczeñ jest tak du¿y, ¿e to co dzisiaj wydaje siêdrogie i jest trudne do przyjêcia ju¿ jutro staje siê akceptowalne.Jedno jest pewne: bêdziemy d¹¿yli do premiowania legalnychu¿ytkowników programu.W kolejce na realizacjê czeka jeszcze kilka pomys³ów zg³oszonychprzez u¿ytkowników programu. Wiele z nich jest ju¿na etapie wdra¿ania. Dlatego te¿, je¿eli ktoœ nie do koñca jestzadowolony ze stopnia, w jakim jego uwagi zosta³y uwzglêdnione,powinien wiedzieæ, ¿e bêd¹ nastêpne wydania programua wraz z nimi okazja do ich wdro¿enia. Zawsze jesteœmyotwarci na uwagi i nowe pomys³y.Na zakoñczenie jeszcze tylko krótkie podsumowanie zawartoœcibie¿¹cego wydania: iloœæ sprzêtu - 9176, iloœæ porad -35352, iloœæ aplikacji/informacji - 18812. }8 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Chassis Sony AE-5Chassis Sony AE-5 (cz.1)Andrzej BrzozowskiChassis AE-5 jest przeznaczone do stosowania wodbiornikach 100Hz z kineskopami o p³askim ekranietypu trinitron FD (Flat Display). Mo¿e ono wspó³pracowaæz kineskopami 29” FD formatu 4:3 oraz kineskopami28” i 32” formatu 16:9. P³aski ekran kineskopuzapewnia odtwarzanie obrazu bez zniekszta³ceñgeometrii pod dowolnym k¹tem. Schemat ideowy tegochassis rozpoczêliœmy publikowaæ we wk³adce dobie¿¹cego numeru SE.W tabeli 1 podano modele odbiorników, w których stosowanejest chassis AE-5 oraz ich g³ówne cechy. Do wszystkich modelistosowany jest nadajnik zdalnego sterowania RM-891. Wsymbolu odbiornika litera na ostatnim miejscu oznacza systemTV dla jakiego przeznaczone jest chassis i obszar stosowaniaodbiornika (ró¿ne wykonania toru w.cz. - p.cz. oraz fonii):• A - W³ochy,• B- Francja, Belgia,• D - Niemcy, Holandia,• E - Hiszpania, kraje skandynawskie,• K- Europa Wschodnia, OIRT,• R - Rosja,• U - Wielka Brytania.Tabela 1FunkcjaKV-32FS60KV-29FS60KV-28FX60KV-32FX60Format ekranu 16:9 16:9 4:3 16:9 4:3 4:3Funkcja 100Hz Digital Plus z redukcj¹migotania linii obrazutak tak tak - -Automatyczny wybór formatu obrazu tak - tak - -Funkcja Smart Zoom dla transmisji 4:3 tak - tak - -Funkcja Digital Zoom dla transmisji 16:9 tak - tak - -Cyfrowa redukcja szumów tak tak tak tak takCyfrowy filtr grzebieniowy tak tak - - -Tryb PAP (Picture And Picture) tak tak - - -Tryb PAT (Picture And Text) tak tak - - -Tryb Multi PIP tak tak - - -PIP - - - tak takFunkcja zamro¿enia obrazu - - tak tak takFunkcja Clipboard mode (wyœwietlaniezamro¿onego obrazu z prawej stronyobrazu g³ównego)KV-29FC60KV-29FX60tak tak - - -Drugi tuner tak tak - - -Dekoder Dolby ProLogic tak tak - - -Funkcja Autosurround (detekcja bitówprzesy³anych w linii 23)tak tak - - -G³oœnik Subwoofer - - tak - takTyp dekodera teletekstu - poziom 2.5 2.5 2.5 1.5 1.5Pamiêæ teletekstu – iloœæ stron 500 500 500 10 10Automatyczna akwizycja stron teletekstu tak tak tak - -System NextView - poziom 3 3 2 - -Chassis AE-5 wyposa¿one jest w nastêpuj¹ce funkcje:• pamiêæ 100 programów,• automatyczne dostrojenie do stacji,• automatyczny wybór systemu koloru: PAL, NTSC3.58,NTSC4.43, SECAM,• automatyczne wykrywanie nazwy stacji (wykorzystaniepakietu 8/30),• uk³ad rotacji obrazu kompensuj¹cy wp³yw ziemskiego polamagnetycznego,• uk³ad poprawy sygna³ów koloru CTI,• korektor barwy dŸwiêku,• detekcja fonii NICAM i stereo A2,• moc muzyczna 2×25W (kana³ lewy i prawy),• w odbiornikach z dekoderem Dolby ProLogic moc g³oœnikacentralnego wynosi 20W, a g³oœników tylnych 2×10W,• moc g³oœnika subwoofer 25W,• trzy gniazda SCART,• gniazda AV i Y/C dostêpne z przodu odbiornika.¯aden z modeli odbiorników z chassis AE-5 nie jest wyposa¿onyw dekoder PALPlus.Uk³ad zasilaczaNa rysunku 1 przedstawiono schemat blokowy uk³adu zasilaniachassis AE-5. G³ówne bloki uk³adu zasilacza to:• przekaŸnik napiêcia zasilaj¹cego RY6601,• g³ówna przetwornica z uk³adami zabezpieczaj¹cymi przedwzrostem napiêcia i pr¹du na jej wyjœciu,• przetwornica standby.Zadaniem przetwornicy standby jest wytworzenie napiêciaSTBY 5V zasilaj¹cego uk³ad steruj¹cy odbiornika. W przetwornicyzastosowano uk³ad typu TopSwitch TOP209 (IC6651).Uk³ad ten steruje prac¹ przetwornicy standby i zapewnia minimalnypobór pr¹du z sieci zasilaj¹cej w stanie czuwania. Top-Switch zawiera wszystkie niezbêdne bloki funkcjonalne przetwornicy,s¹ to:RY6602Uk³adrozmagnesowuj¹cyACLF7627Filtrprzeciwzak³óceniowyC6652RY6601D6604C6661D6651D6658PrzetwornicastandbyT6651IC6651Przetwornicag³ównaIC6604T6600T6601Uk³adyzabepieczeñUk³ad w³¹czaniai miêkkiegostartuQ6605, Q6608,Q6603, Q6602,C66495V STBYRys.1. Schemat blokowy uk³adu zasilana.135V33V22V-22V10.5V6.5V4.5VOVPSTBYSERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 9

Chassis Sony AE-54Vc5.7V4.7V-+Generator5.7V-++-KomparatorPWM01Uk³adRESETZabezpieczenietermicznezasilanie• tranzystor mocy MOSFET z kana³em typu N,• uk³ad PWM z generatorem,• uk³ady zabezpieczeñ.Na rysunku 2 przedstawiono schemat blokowy uk³aduTOP209. Wyprowadzenie 4 uk³adu IC6651 jest wejœciemwzmacniacza b³êdu, tu podawany jest pr¹d z uk³adu sprzê¿eniazwrotnego steruj¹cy czasem w³¹czenia tranzystora MOS-FET. Wyprowadzenie to jest tak¿e wejœciem napiêcia zasilaj¹cego.Wyprowadzenie 1 jest po³¹czone ze Ÿród³em wewnêtrznegotranzystora MOSFET. Wyprowadzenie 5 jest po³¹czonez drenem wewnêtrznego tranzystora MOSFET.W czasie normalnej pracy uk³adu TopSwitch wspó³czynnikwype³nienia sygna³u steruj¹cego tranzystorem MOSFET malejeliniowo ze wzrostem pr¹du na wejœciu steruj¹cym. Napiêcie zasilaj¹cepodawane do tego wejœcia jest filtrowane na kondensatorzeC6656. Od wartoœci pojemnoœci tego kondensatora zale¿ysta³a czasowa uk³adu startowego przetwornicy standby. W czasienormalnej pracy przetwornica utrzymuje napiêcie na wejœciu4 IC6651 na poziomie wynosz¹cym oko³o 5.7V.Uzwojenie pierwotne transformatora przetwornicy standbyzasilane jest napiêciem sieci filtrowanym w uk³adzie: D6651,D6658, C6652, C6682. Uk³ad z³o¿ony z: D6654, D6655, C6655/8SRQQUk³adkszta³tuj¹cyUk³adopóŸniaj¹cyRys.2. Schemat blokowy uk³adu TOP209.-+51zabezpiecza tranzystor uk³adu IC6651 przed przepiêciami. Wyjœciowenapiêcie z transformatora T6651 jest filtrowane w uk³adzie:D6656, C6657, L6651, C6658 i poprzez diodê D6657 zasilauk³ad steruj¹cy odbiornika, a tak¿e podawane jest do wejœciastabilizatora IC6654 (7805). Napiêcie wyjœciowe z tego stabilizatorazasila cewkê przekaŸnika RY6601 za³¹czaj¹cego napiêciesieci do przetwornicy g³ównej odbiornika. Napiêcie z uzwojenia3-4 T6651 filtrowane jest w uk³adzie: D6653, C6653,D6652, R6652, C6656 i zasila uk³ad IC6651.Schemat ideowy g³ównej przetwornicy odbiornika przedstawionona rysunku 3. Przetwornica ta pracuje jako uk³ad rezonansowy.Poprzez zmianê indukcyjnoœci tego obwodu mo¿-na zmieniaæ czêstotliwoœæ pracy zasilacza, a tym samym wielkoœæenergii oddawanej do obci¹¿eñ. Uk³ad rezonansowy stanowi¹uzwojenia 1-2 T6600 i 6-7 T6601 oraz kondensatorC6620. Uk³ad ten steruje prac¹ dwóch tranzystorów zawartychw uk³adzie IC6604. Na wyjœciu zasilacza uzyskuje siênastêpuj¹ce napiêcia:• ±22V do zasilania wzmacniaczy mocy fonii,• 6.5V, 10.5V do zasilania toru wideo odbiornika,• 33V do zasilania tunera,• 135V do zasilania uk³adu odchylania linii.Napiêcia wyjœciowe powstaj¹ poprzez filtracjê napiêæ zuzwojeñ wtórnych transformatora T6601. Poniewa¿ przetwornicapracuje w uk³adzie rezonansowym na wyjœciach uzyskujesiê przebiegi prawie sinusoidalne, które prostowane s¹ przyu¿yciu dwupo³ówkowych prostowników.Uk³ad IC6600 s³u¿y do stabilizacji napiêcia +B zasilaj¹cegouk³ad odchylania poziomego. Napiêcie +B podawane jestdo wejœcia 1 IC6600 poprzez rezystor R6643. W uk³adzie tymnapiêcie to porównywane jest z wewnêtrznym napiêciem odniesienia.Wyjœcie 4 uk³adu IC6600 po³¹czone jest z uzwojeniem8-7 transformatora T6600. Je¿eli napiêcie na wejœciu 1przekracza napiêcie odniesienia (oznacza to wzrost napiêcia+B), pr¹d p³yn¹cy poprzez to uzwojenie (wymuszany z wyprowadzenia4 IC6600) roœnie. Powoduje to zmniejszenie indukcyjnoœciuzwojenia pierwotnego 1-2 transformatora T6600i zwiêkszenie czêstotliwoœci pracy uk³adu rezonansowego. Poprzezzwiêkszenie tej czêstotliwoœci nastêpuje zmniejszenieenergii oddawanej do uzwojeñ wtórnych i zmniejszenie napiêæwyjœciowych przetwornicy.D6603220V ACRY6601R6628C6612R6629D6604R6666C6661L6601C6616C6617IC6604R6611 R6612C6618R6613 C6619R6614 C6622R6615C6621R6616Rys.3. Schemat ideowy przetwornicy g³ównej odbiornika zchassis AE-5.C6620C6623T660012345T660176R6624R6625Q6602R6626Q6603C6649Prostowniki napiêæwyjœciowychC6661R6627R6630C6679R6638IC66003 4 2 1R6644C6639Q6605C6638R6637+22V-22V+6.5V+10.5V+33V+135VR66335V STBC6635R6640Q6608R6643135VSTANDBY10 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Chassis Sony AE-5Zmniejszenie napiêcia +B powoduje zmniejszenie pr¹dup³yn¹cego poprzez uzwojenie 7-8 T6600, zwiêkszenie indukcyjnoœciuzwojenia pierwotnego T6600 i zmniejszenie czêstotliwoœciuk³adu rezonansowego. To oznacza wzrost napiêæwyjœciowych przetwornicy.Napiêcie zasilaj¹ce przetwornicê w³¹czane jest przekaŸnikiemRY6601, który sterowany jest tranzystorami Q6605 iQ6608. Stan pracy tranzystorów zale¿y od napiêcia na szynieSTANDBY. Napiêcie na tej szynie pochodzi z n.13 mikrokontrolera(IC9105), steruj¹cego prac¹ odbiornika. Niskie napiêciena szynie STANDBY powoduje, ¿e tranzystor Q6608 jestwy³¹czony, a tranzystor Q6605 w³¹czony. Cewka przekaŸnikazostaje za³¹czona, co oznacza w³¹czenie odbiornika. Stan wysokina szynie STANDBY powoduje przejœcie odbiornika wtryb czuwania.Uk³ad miêkkiego startu stanowi¹ elementy: Q6603, Q6602i C6649. Po w³¹czeniu zasilania napiêcie na kondensatorzeC6649 narasta powoduj¹c przep³yw malej¹cego pr¹du przeztranzystor Q6602 i uzwojenie 7-8 T6600. Powoduje to narastanieindukcyjnoœci uzwojenia pierwotnego i zmniejszanie czêstotliwoœcidrgañ obwodu rezonansowego, a co za tym idziepowolny wzrost napiêæ wyjœciowych przetwornicy.Gniazdos³uchawkowe1 3 6TDA2822D7G³owicaTU1350Tor p.cz.G³owicaTU1326Tor p.cz.QSS2IC8250TC9337FAM2QSS1AM1Detektor DOLBY2TDA7309D91 Detektorfonii312U2861BQ1328Q132924, 25, 2627, 28, 29, 301916Uk³ad wyciszania i standbyQ1201, Q1202, Q1204LRIF1IFIF223 6 20 9 11 18 10 191415AV1AV2AV3IC1825TEA6422AV45 Matryca sygna³ów fonii2425 4 16 17366737 56 57686960MSP3410D4Procesor fonii56727 28 24 2510 5 3 12Przedwzmacniacz - buforMC3403NS8 7 1 14Tor foniiNa rysunku 4 przedstawiono schemat blokowy toru foniichassis AE-5. Sygna³ w.cz. z g³ównego tunera odbiornika przetwarzanyjest w torze p.cz. Wyjœciowe sygna³y ró¿nicowe foniiz wyjœcia p.cz. podobnie jak w chassis AE-4 podawane s¹do wejœæ 67, 68, 69 uk³adu MSP3410D. W uk³adzie tym nastêpujezamiana tych sygna³ów na sygna³y cyfrowe, ich demodulacjai przetworzenie na sygna³y analogowe. Sygna³y te pojawiaj¹siê na n.36, 37 i podawane s¹ do matrycy sygna³ówfonii IC8125 (TEA6422).Na rysunku 5 przedstawiono schemat blokowy matrycy.Matryca sygna³ów fonii, sterowana jest szyn¹ I 2 C, wyposa¿onajest w 6 wejœæ i 3 wyjœcia stereofoniczne. Wzmocnienietorów wynosi 0dB. Sygna³y wyjœciowe mog¹ byæ wyciszonezapoœrednictwem szyny I 2 C.Oprócz sygna³ów fonii z toru podstawowego do wejœæmatrycy podawane s¹ sygna³y fonii z gniazd: AV1, AV2, AV3,AV4 i z dodatkowego toru w.cz.-p.cz. przetwarzaj¹cego sygna³wideo dla toru PIP lub PAP (g³owica TU1350, tor p.-c.z.fonii U2861B).Sygna³y z wyjœæ matrycy kierowane s¹ do toru s³uchawkowegoi do uk³adu MSP3410D.Do szyny I 2 S uk³adu MSP3410D przeznaczonej do przesy³aniacyfrowych sygna³ów fonii przy³¹czony jest dekoderDolby IC8250 (TC9337F). Sygna³y I 2 S z dekodera podawanes¹ z powrotem do uk³adu MSP3410D gdzie nastêpuje ich konwersjana sygna³y analogowe. Na wyjœciach 8, 7, 1 i 14MSP3410D uzyskuje siê sygna³y torów: lewego, prawego, centralnegoi dookólnego. Sygna³y torów prawego i lewegowzmacniane s¹ we wzmacniaczach typu TDA7482.Uk³ad TDA7482 jest monofonicznym wzmacniaczem pracuj¹cymw klasie D o mocy wyjœciowej 25W. Zasilany jest onnapiêciami ±22V.Sygna³y torów centralnego i dookólnego wzmacniane s¹ wuk³adzie LM1876. Jest to stereofoniczny wzmacniacz o mocywyjœciowej 2×20W zasilany napiêciami ±22V.VSCGNDWzmacniacz kana³u prawego10 TDA748291Wzmacniacz kana³u lewego10 TDA7482 91911321Wzmacniacze kana³ów:centralnego i dookólnegoLM18751 3Wejœcia kana³ów prawych25 24 23 20 19 184Zasilanie56981313151726 SDADekoder szyny I 2 C27 SCL26 ADDR1210Wejœcia kana³ów lewychRys.5. Schemat blokowy uk³adu TEA6422.RLCS111416Gniazda do przy³¹czeniag³oœnikówRys.4. Schemat blokowy toru fonii chassis AE-5.Wyjœciakana³ówprawychWyjœciakana³ówlewychSERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 11

Chassis Sony AE-5Uk³ady wzmacniaczy wyciszane s¹ sygna³ami MUTE iSTANDBY przetwarzanymi w uk³adzie z³o¿onym z tranzystorów:Q1201, Q1202, Q1204.Tor s³uchawkowy chassis AE-5 podobnie jak w chassis AE-4 zawiera uk³ady:• TDA7309 - procesor sygna³ów fonii realizuj¹cy regulacjêg³oœnoœci i wyciszanie sygna³ów, sterowany szyn¹ I 2 C,• TDA2822D - wzmacniacz stereofoniczny.Tor odchylania poziomegoW torze odchylania poziomego wykorzystano now¹ koncepcjêuk³adu odchylania. Rozwi¹zanie to umo¿liwia uzyskanielepszej liniowoœci i geometrii obrazu. Tradycyjny uk³adz³o¿ony z wielu cewek zast¹piony zosta³ bardziej skomplikowanymuk³adem z³o¿onym z tranzystorów i wzmacniaczy operacyjnych,których zadaniem jest wytworzenie sygna³ów steruj¹cychstopniem koñcowym odchylania poziomego.Na rysunku 6 przedstawiono schemat blokowy uk³adu odchylaniapoziomego.Pracê uk³adu w zale¿noœci od stanu za³¹czenia tranzystorówprzedstawiono na rysunku 7.W uk³adzie pracuj¹ dwa tranzystory kluczuj¹ce sterowaneprzebiegami HOUTB i HOUTA. Tranzystor A wraz z diod¹równoleg³¹ do jego z³¹cza kolektor-emiter kszta³tuje pr¹d odchylaniaw okresie wybierania. Czas za³¹czenia tego tranzystorajest sta³y.Czas za³¹czenia tranzystora B zale¿y od ró¿nicy napiêæ zdetektorów impulsów oraz od napiêcia steruj¹cego geometri¹obrazu E/W.Faza pierwsza pracy uk³adu odchylaniaW momencie w³¹czenia napiêcia zasilania kondensator Csjest ³adowany. Pr¹d ³aduj¹cy ten kondensator p³ynie poprzezuzwojenie pierwotne transformatora odchylania poziomego,diodê D1 i cewki odchylaj¹ce Dy.Faza druga pracy uk³adu odchylaniaTranzystory A i B zostaj¹ za³¹czone i uk³ad odchylania pracujetak jak klasyczny uk³ad z jednym tranzystorem. Pr¹d odchylaniap³ynie w uk³adzie: kondensator Cs, cewki Dy, z³¹czekolektor-emiter tranzystora B, z³¹cze kolektor-emiter tranzystoraA. Liniowo narastaj¹cy pr¹d tranzystora A jest równypr¹dowi p³yn¹cemu w cewkach odchylaj¹cych Dy. Wi¹zkaelektronów w kineskopie jest odchylana od œrodka ekranu dojego prawej krawêdzi.SterowanieHPrzesuwnikfazyUk³adca³kuj¹cyKomparatorSterowanieE/WFaza trzecia pracy uk³adu odchylaniaNastêpuje teraz wy³¹czenie tranzystora A. Tranzystor Bnadal jest za³¹czony. Pr¹d odchylania p³ynie w uk³adzie: kondensatorCs, cewki Dy, z³¹cze kolektor-emiter tranzystora B,kondensator Cp2. Energia z cewek odchylaj¹cych zaczyna byæprzekazywana do kondensatora Cp2, który ³aduje siê. Pr¹d wcewkach odchylania zaczyna maleæ. Wi¹zka elektronów zaczynapowracaæ w stronê œrodka ekranu.Nastêpuje teraz wy³¹czenie tranzystora B. £adowany jestkondensator Cp1. Pr¹d odchylania p³ynie w uk³adzie: kondensatorCs, cewki Dy, kondensator Cp1, kondensator Cp2. Poosi¹gniêciu maksymalnego napiêcia na kondensatorze Cp1rozpoczyna siê przekazywanie energii z kondensatorów Cp1 iCp2 do cewek odchylaj¹cych. Pr¹d odchylania p³ynie teraz wkierunku przeciwnym w uk³adzie: kondensator Cp2, kondensatorCp1, cewki Dy, kondensator Cs. W tym czasie wi¹zkaelektronów osi¹ga lew¹ krawêdŸ ekranu.Faza czwarta pracy uk³adu odchylaniaGdy ca³a energia z kondensatorów zostanie przekazana docewek odchylaj¹cych, napiêcie na kondensatorach Cp1, Cp2ma wartoœæ minimaln¹ i diody D2, D1 zostaj¹ spolaryzowanew kierunku przewodzenia. Pr¹d odchylania zaczyna p³yn¹æ wkierunku przeciwnym. Wi¹zka elektronów w kineskopie przesuwasiê od lewej krawêdzi do œrodka ekranu.W momencie gdy pr¹d odchylania jest równy zero nastêpujeza³¹czenie tranzystorów A i B oraz rozpoczyna siê ponowniedruga faza pracy uk³adu odchylania.Przebiegi pr¹dów i napiêæ w uk³adzie odchylania poziomegoprzedstawiono na rysunku 8.Va+bQBVaQAVa+bQBVaQAVa+bQBVaQAI1D1D2D1D2D1D2I1Cp1Cp2Cp1Cp2Cp1Cp2FBTFBTFBT+B+B+BI1DyCsDyCsDyCsFaza 1Faza 2Faza 3I1I1Generator HUk³adodejmujacyVa+bFaza 4HOUTBHOUTAQBD1D2QACp1Cp2Detektorimpulsów BDetektorimpulsów AFBT+BDyCsQBVaQAD1D2Cp1Cp2I1FBT+BDyI2 I3CsI2I3I1Rys.6. Schemat blokowy uk³adu odchylania poziomego.Rys.7. Praca uk³adu odchylania poziomego chassis AE-5.12 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Chassis Sony AE-5Va+bVaVa+b-VaIppUk³ad steruj¹cy i dekoder teletekstuSuma napiêæ natranzystorach AiBNapiêcie natranzystorze BNapiêcie natranzystorze APr¹d w cewkachodchylaj¹cychRys.8. Przebiegi pr¹dów i napiêæ w uk³adzie odchylaniapoziomego chassis AE-5.Schemat blokowy uk³adu steruj¹cego przedstawiono narysunku 9. Uk³ad ten montowany jest w module M chassis.Zastosowano tutaj 16-bitowy mikrokontroler typu SAB-C161 (IC9105). Mikrokontroler wspó³pracuje z uk³adem dekoderateletekstu (IC9502).Podobnie jak w chassis AE-4 jako dekoder teletekstu stosowanyjest uk³ad SDA5273 - teletekst poziom 1.5 lub uk³adSDA5275 - teletekst poziom 2.5. Dekoder teletekstu wspó³pracujez pamiêci¹ stron typu DRAM HYB51144 firmy Hitachi(IC9501) - patrz tabela 2.Mikrokontroler wspó³pracuje z uk³adami pamiêci:• ROM 1MB typu M27C800 (IC9109) - pamiêæ programu,• FLASH 512kB typu MBM29F040 (IC9400) - nieulotnapamiêæ dla danych EPG,• SRAM 32kB typu IC55527 (IC9107) - pamiêæ dla danychEPG i rozszerzenie pamiêci RAM mikrokontrolera,• EEPROM typu M24C32 (IC9108) - nieulotna pamiêæ danych.Zastosowanie ekspandera typu HEF4094 (IC9110) umo¿-liwia zwiêkszenie iloœci wyprowadzeñ steruj¹cych w uk³adzie.Mikrokontroler steruje uk³adami chassis AE-5 poprzez dwieszyny I 2 C. Jedna z nich (SDA1, SCL1) steruje tylko zapisem iodczytem danych do pamiêci nieulotnej EEPROM IC9108, adruga (SDA, SCL) pozosta³ymi uk³adami.Tabela 2FunkcjaKV-32FS60KV-29FS60KV-28FX60KV-32FX60EPG tak tak tak nie nieEPG - poziom 3 3 2 nie niePamiêæ FLASH dla EPG tak tak nie nie nieDrugi tuner tak tak nie nie nieTyp dekodera teletekstu - poziom 2.5 2.5 2.5 1.5 1.5Pamiêæ stron teletekstu 500 500 500 10 10Pamiêæ dekoderateletekstutypuDRAM tak tak tak nie nieKV-29FC60KV-29FX60TXTBLKTXTRTXTGTXTBUk³ad reset iwatchdogIC9104MB37932 3786132 WDT CLK31 WDT EN78 RST INM3L BUS17, 18221664 61 62 6366MEGATEXT67IC9502SDA5273(level 1.5)68SDA5275(level 2.5)17 10 5 4Pamiêæ DRAM 4MbIC9501HYB51144(tylko dla MEGATEXTlevel2.5)C9110C9111Pamiêæ EEPROMIC9108M24C32567MikrokontrolerIC910586 SDA1 SAB-C16187 SCL130 WP43Pamiêæ programuROM 1MBIC9109M27C800HpVpExpander portówIC9110HEF 4094BT7 6 11 12 13 14Wyciszaniewzmacniaczy foniiSterowanie diodami LEDReset uk³adów wizjiReset uk³adów fonii3211523151479CLKDATASTROBERST OUTReset teletekstuWy³¹czanie OSDDISABLE95910G³ówna szyna I 2CSDASCL1615432Pamiêæ EPG, RAMSRAM 32kBIC9107TC55257Uk³ad wykrywaniaformatu obrazuIC8700CXD2057Gniazdo serwisoweCN1111Rys.9. Schemat blokowy uk³adu steruj¹cego.WideoPamiêæ EPGFLASH 512kBIC9400MBM29F040SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 13

Chassis Sony AE-5Istnieje mo¿liwoœæ pod³¹czenia zewnêtrznego urz¹dzeniasteruj¹cego odbiornikiem poprzez z³¹cze serwisowe CN1111.Urz¹dzenie to wysy³a do mikrokontrolera sygna³ DISABLE,który blokuje obie szyny I 2 C mikrokontrolera. Urz¹dzenie przy-³¹czone do z³¹cza serwisowego wysy³a swoje dane na szynêg³ówn¹ I 2 C (SDA, SCL) i w ten sposób przejmuje kontrolênad odbiornikiem.Mikrokontroler IC9105 wspó³pracuje z uk³adem RESET typuMB3793-42 firmy Fujitsu (IC9104). Uk³ad ten pe³ni równie¿funkcjê uk³adu watchdog oraz monitoruje napiêcie zasilaj¹ce.Zapewnia on w³aœciw¹ pracê uk³adu steruj¹cego poprzez resetowaniemikrokontrolera w przypadku spadku napiêcia zasilanialub zawieszenia siê jego dzia³ania. Sygna³ RESET jest generowany,gdy napiêcie zasilania spada poni¿ej 4.2V. Czas trwaniaimpulsu RESET ustalany jest kondensatorem C9111 przy³¹czonymdo wejœcia 3 IC9104. Impuls ten z n.1 uk³adu MB3793-42podawany jest do wejœcia 78 (RST IN) mikrokontrolera IC9105.Z wyjœcia 79 (RST OUT) mikrokontrolera impuls RESET podawanyjest do wejœcia 15 ekspandera IC9110, który przekazujeten impuls do innych uk³adów odbiornika.Uk³ad watchdog w IC9104 monitoruje impulsy zegarowepodawane do wejœæ 8 i 7 z wyjœcia 32 mikrokontrolera. Je¿elibrak jest tych impulsów w czasie ustalonym wartoœci¹ pojemnoœciC9110 przy³¹czonej do n.1, to uk³ad IC9104 wysy³a impulsRESET do mikrokontrolera. Mikrokontroler mo¿e zablokowaæpracê uk³adu watchdog steruj¹c n.6 uk³adu IC9104. Do nó¿ki tejpodawane jest napiêcie z wyjœcia 31 mikrokontrolera.Ekspander portów IC9110 typu HEF4094BT jest uk³ademsterowanym trójprzewodow¹ szyn¹ z sygna³ami: CLOCK,DATA, STROBE z n.23, 15, 14 mikrokontrolera. Sygna³y szynypodawane s¹ do wejœæ 3, 2 i 1 IC9110. Na wyjœciach uk³aduekspandera generowane s¹ nastêpuj¹ce sygna³y steruj¹ce:• wyjœcie 6 - MTX RES - sygna³ RESET dla dekodera teletekstu,• wyjœcie 7 - OSD OFF - sygna³ steruj¹cy kluczem od³¹czaj¹cymsygna³ teletekstu od toru sygna³owego odbiornikaw trybie TV,• wyjœcie 11 - AUDIO MUTE- sygna³ wyciszania wzmacniaczymocy fonii,• wyjœcie 12 - TCLED - sterowanie diodami LED w panelukontrolnym odbiornika,• wyjœcie 13 - RESET PICTURE -sygna³ RESET dla mikrokontroleraIC2308 pracuj¹cego w torze sygna³owymodbiornika, dla przetwornika cyfrowo-analogowego w tymtorze oraz dla uk³adu procesora 100Hz IC3302,• wyjœcie 14 - RESET AUDIO - sygna³ RESET dla procesorafonii MSP3410D i dekodera Dolby ProLogic TC9337.Dane takie, jak: ustawienia u¿ytkownika, kana³y, ustawieniafabryczne, zapisywane s¹ w 32-kilobitowej pamiêci nieulotnejEEPROM IC9108. Pamiêæ sterowana jest szyn¹ I 2 C.Zapis do pamiêci jest zabroniony, je¿eli na wejœcie 7 pamiêcipodawany jest stan wysoki. Wejœcie to po³¹czone jest z wyjœciem7 mikrokontrolera - sygna³ WP.Mikrokontroler IC9105 i dekoder teletekstu umo¿liwiaj¹ realizacjêfunkcji EPG (Electronic Programming Guide). Funkcjata realizuje akwizycjê danych dotycz¹cych programów. Dane temog¹ byæ wyœwietlane na ekranie podobnie jak dane teletekstowei stanowi¹ rodzaj szczegó³owego programu telewizyjnego.W chassis AE-5 stosowana jest detekcja EPG - poziom 3lub poziom 2. Dla EPG poziom 3 dane pozostaj¹ w pamiêci powy³¹czeniu odbiornika, dla EPG poziom - 2 zbieranie danycho programach nastêpuje ka¿dorazowo po w³¹czeniu odbiornika.W funkcjê EPG wyposa¿ono odbiorniki, w których zastosowanodekoder teletekstu poziom 2.5. W tabeli 2 podano funkcjeodbiorników zwi¹zane z EPG i dekoderem teletekstu.Dane EPG dekodowane s¹ przez dekoder teletekstu(IC9502). Sterowanie dekodera teletekstu odbywa siê poprzeztrójprzewodow¹ szynê M3L BUS. Do nó¿ek 3 i 4 mikrokontrolerapodawane s¹ impulsy Hp i Vp z toru wideo odbiornika.Te same impulsy podawane s¹ do wejœæ uk³adu dekodera teletekstu,synchronizuj¹ one wyœwietlanie OSD i tekletesktu.Sygna³y RGB nios¹ce informacje o zawartoœci stron teletekstulub EPG z wyjœæ RGB dekodera teletekstu kierowane s¹do toru sygna³owego odbiornika.W wysokiej klasy modelach odbiorników stosowane s¹dwie pamiêci dla zapamiêtania danych EPG:• FLASH 512kB typu MBM29F040 (IC9400),• SRAM 32kB typu TC55257 (IC9107).W funkcjê EPG wyposa¿one by³o chassis GE-1. Akwizycjadanych EPG odbywa³a siê tam w trybie czuwania odbiornika.W czasie normalnej pracy nie by³a mo¿liwa akwizycjadanych, poniewa¿ dekoder teletekstu w tym trybie pracowa³jako dekoder bitów WSS nadawanych na linii 23 obrazu i s³u-¿¹cych do przekazywania informacji o trybach formatu obrazui pracy toru fonii. Nie by³a wiêc mo¿liwa akwizycja danychEPG w tym samym czasie.W chassis AE-5 do dekodowania bitów linii 23 obrazu zastosowanospecjalny uk³ad - IC8700. Dziêki temu mo¿liwa jestakwizycja danych EPG w dekoderze teletekstu podczas normalnejpracy odbiornika. Je¿eli odbiornik nie pracuje w trybiePAP (przetwarzanie sygna³ów pochodz¹cych z dwóch ró¿nychtunerów w tym samym czasie), to sygna³ z drugiego tunerawykorzystywany jest do zbierania danych EPG.Dane EPG zapamiêtywane s¹ w pamiêci FLASH, którapracuje jako pamiêæ nieulotna. Dziêki temu dane s¹ dostêpnepo wy³¹czeniu i w³¹czeniu odbiornika. W odbiornikach, w którychnie zastosowano tej pamiêci, akwizycja danych EPG nastêpujeka¿dorazowo po wy³¹czeniu i w³¹czeniu odbiornika.Uk³ad wykrywania formatu obrazuW chassis AE-5 zastosowano uk³ad wykrywania formatuobrazu. Wykorzystano tu uk³ad IC8700 typu CXD2057 montowanyna module J. Uk³ad ten dekoduje bity kontrolne nadawanena linii 23 obrazu (system WSS). Bity te zgodnie ze standardemPALPlus informuj¹ o:• formacie obrazu,• trybie pracy toru dekodera PALPlus (camera lub film),• transmisji napisów,• trybie surround.Na podstawie detekcji tych bitów mo¿na automatycznieustawiaæ odbiornik w tryb pracy zgodny z nadawanymi bitami.Do n.6 uk³adu podawany jest sygna³ wideo z toru dekoderakoloru. Sygna³ ten w uk³adzie wewnêtrznego przetwornikaanalogowo-cyfrowego zamieniany jest na postaæ cyfrow¹ ianalizowany. Informacja o bitach WSS nadawanych na linii23 obrazu przekazywana jest do mikrokontrolera poprzez szynêI 2 C. Mikrokontroler w zale¿noœci od dekodowanej informacjidokonuje odpowiednich prze³¹czeñ w odbiorniku. }Ci¹g dalszy nast¹pi14 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Opis monitora Mag MX21FOpis monitora Mag MX21F (cz.2 - ost.)Marian BorkowskiUk³ad wytwarzania wysokiego napiêciaW monitorze MX21F rozdzielono uk³ad odchylania poziomegoi uk³ad wytwarzania wysokiego napiêcia.Sygna³ HD jest ró¿niczkowany w uk³adzie C530, R557 ipodany na n.2 uk³adu IC506, który na wyjœciu (n.3) dostarczaimpulsów wyzwalaj¹cych tranzystor Q515. Impulsy wyzwalaj¹cedoprowadzone s¹ do bramki Q515 przez nastêpuj¹ceelementy: Q513, Q514, C532, T503, C534 i R559. TranzystorQ515 jest kluczem, który w³¹cza lub wy³¹cza napiêcie185V, cewka L506 jest elementem gromadz¹cym energiê. Czêstotliwoœæw³¹czania/wy³¹czania Q515 zale¿y od aktualnej czêstotliwoœcilinii.Sygna³ HD jest równie¿ dostarczany do bazy tranzystoraQ512. Sygna³ ten powoduje przewodzenie tego tranzystora,a tym samym przep³yw pr¹du przez uzwojenie pierwotnetransformatora wysokiego napiêcia i zmagazynowanie energiiw jego rdzeniu, która jest przekazywana do uzwojeniawtórnego w czasie, gdy Q512 jest wy³¹czony. W momenciezmiany jaskrawoœci obrazu zmienia siê obci¹¿enie uk³adu wytwarzaniawysokiego napiêcia, zmiana ta jest przez uk³adsprzê¿enia zwrotnego (R549, VR503, R550) podana na n.2uk³adu IC505. Na n.3 tego uk³adu wymuszone jest napiêcie6V. Zmiany na n.2 IC505 powoduj¹ zmiany sygna³u na n.1tego uk³adu, a te podane na IC506 powoduj¹ zmiany wysokiegonapiêcia, tak aby by³o ono niezale¿ne od zmian obci¹-¿enia (treœci obrazu) i czêstotliwoœci linii. W ten sposób zapewniasiê stabilne wymiary obrazu.Regulacji wysokiego napiêcia dokonuje siê przy:• rozdzielczoœci 1020 × 768,• czêstotliwoœci linii równej 56.47kHz,• czêstotliwoœci ramki równej 70.06Hz.W celu przeprowadzenia regulacji nale¿y potencjometremSCREEN VR umieszczonym na transformatorze wysokiegonapiêcia doprowadziæ do takiego ustawienia, aby ekran nieœwieci³. Nastêpnie nale¿y:• potencjometrem VR503 ustawiæ wysokie napiêcie na anodzierówne 29.5±0.5kV,• reguluj¹c potencjometrem VR505 doprowadziæ do w³¹czeniauk³adu zabezpieczenia przed promieniowaniem X,a nastêpnie sprawdziæ i ewentualnie skorygowaæ wartoœæwysokiego napiêcia (29.5±0.5kV),• ponownie potencjometrem VR503 ustawiæ wartoœæ wysokiegonapiêcia równ¹ 27±0.5kV.Uwaga: Przed rozpoczêciem jakichkolwiek regulacji monitorpowiniem byæ co najmniej 30 minut wczeœniej w³¹czony(jest to czas potrzebny na ustalenie temperatury wszystkichpodzespo³ów).Uk³ad wytwarzania napiêcia zasilania liniiZe wzglêdu na koniecznoœæ zachowania stabilnoœci obrazui zadowalaj¹cych parametrów jego odtwarzania uk³ad odchylaniapoziomego zasilany jest z obwodu, który dostarczanapiêcie B+, które z kolei jest korygowane w zale¿noœci odczêstotliwoœci linii.Sygna³ E z uk³adu linii przez tranzystor Q527 i uk³ad ró¿-niczkuj¹cy C519 i R542 dostarczany jest do n.2 uk³adu IC504.Z wyjœcia tego uk³adu (n.3) przez: Q508, Q509, C523, T502,C514 i R515 wysterowany jest tranzystor Q505, który pracujejako klucz. Je¿eli na n.3 uk³adu IC504 jest stan wysoki, to tranzystorQ505 przewodzi.Napiêcie 185V jest doprowadzone do kolektora Q506, doktórego doprowadzony jest równie¿ przez C516 sygna³ korekcjiEW. W rezultacie na kolektorze Q506 napiêcie 185V zmodulowanejest sygna³em EW. Z emitera Q506 przez uk³ad:R589, R592, VR506 i D515 sygna³ doprowadzony jest do bazytranzystora Q529, którego kolektor steruje baz¹ Q506. Takierozwi¹zanie zapewnia stabilne napiêcie na emiterze Q506, któredoprowadzone jest do drenu Q505. Nastêpnie po przejœciu przezL504 jest wyprowadzone jako napiêcie B+ do uk³adu odchylaniapoziomego. Wy¿sza czêstotliwoœæ linii powoduje pojawieniesiê wiêkszego napiêcia B+, co powoduje stabilizacjêwymiarów obrazu. Przez zmianê napiêcia na n.5 IC504 mo¿nazmieniaæ wspó³czynnik wype³nienia impulsów na n.3 tegouk³adu, a tym samym zmieniaæ wartoœæ napiêcia B+.Sygna³ regulacji szerokoœci obrazu H-SIZE podany jest nan.5 uk³adu IC502, a na n.6 tego uk³adu podany jest sygna³ regulacjiwysokoœci obrazu V-SIZE. Na wyjœciu IC502 (n.7), któredo³¹czone jest do n.5 IC504, pojawia siê sygna³ korekcji, którypoprzez zmianê napiêcia B+ stabilizuje wymiary obrazu.Uk³ad dynamicznej regulacji ostroœci obrazuSygna³ F z uk³adu odchylania poziomego przez kondensatorC001 jest podany na bazê Q003, a z jego kolektora na bazêQ001, który pracuje jako klucz powoduj¹cy generacjê przebiegupi³okszta³tnego przez ³adowanie i roz³adowywanie kondensatoraC003. Przebieg pi³okszta³tny jest przesy³any na wejœcieodwracaj¹ce uk³adu IC001 (n.13). Z nó¿ki 14 IC001 sygna³podawany jest na n.10 tego uk³adu, a do n.9 doprowadzonyjest sygna³ paraboli ramki. Sygna³ dynamicznej regulacjiostroœci z n.8 IC001 przez tranzystory Q005÷Q008 jest doprowadzonydo wyprowadzenia 9 transformatora wysokiego napiêciakoryguj¹c napiêcie ostroœci w zale¿noœci od po³o¿eniawi¹zki elektronów. Do zasilania tranzystorów pracuj¹cych wTabela 2Rodzajsygna³uOdseparowaneimpulsy HiVKompletnysygna³synchronizacjiIC104 n.8Impulsy HKompletnysygna³synchronizacjiIC104n.6StanniskiStanwysokiIC105n.13StanniskiImpulsyVIC105n.12ImpulsyVStanniskiIC105n.11ImpulsyVImpulsyVSERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 15

Opis monitora Mag MX21Fuk³adzie wykonawczym regulatora ostroœci dostarczane jestnapiêcie z wyprowadzenia 10 transformatora wysokiego napiêcia,wynosi ono oko³o 1kV. Dla zapewnienia stabilnego przebieguparabolicznego linii uk³ad ujemnego sprzê¿enia zwrotnego,zbudowany w oparciu o uk³ad IC001 (n.: 1, 2 ,3), sterujebaz¹ tranzystora Q002, który koryguje przebieg pi³okszta³tnypowstaj¹cy na kondensatorze C003.Statycznej regulacji ostroœci dokonuje siê na teœcie kraty przy:• rozdzielczoœci 1024 × 768,• czêstotliwoœci linii 56.47kHz,• czêstotliwoœci ramki 70.06Hz.Kolejn¹ czynnoœci¹ jest ustawieni potencjomertem na transformatorzewysokiego napiêcia przeznaczonym do regulacjiostroœci w poziomie jak najcieñszej i wyraŸnie kreœlonej poziomejlinii. Tak¹ sam¹ operacjê nale¿y powtórzyæ potencjometremostroœci dla pionu, który równie¿ umieszczony jest natransformatorze wysokiego napiêcia.Po tej regulacji nale¿ysprawdziæ i ewentualnie skorygowaæ ustawienie ostroœci wpoziomie. W rezultacie ostroœæ w pionie i poziomie powinnabyæ jednakowa.Sprawdziænapiêcia zasilania:185V, 26V, 16V,12V, -7V, 82VTAKSprawdziæuk³ad wytwarzaniawysokiego napiêciaTAKSprawdziænapiêcie ¿arzeniakineskopuNIENIENIESprawdziæ, czyna n.2 IC302 jeststan niskiNIETAKSprawdziæ: Q301, IC302, ZD301,D316, D317, D318, D319 i D320Sprawdziæ sygna³ HD na n.12 IC108Sprawdziæ:R937Sprawdziæ:Q312, Q313i IC306Uk³ad synchronizacji pionowejWejœciowy sygna³ synchronizacji pionowej z wyprowadzeniaVS na wtyku W104 po przejœciu przez bufor IC101 jestwyprowadzony na nó¿kê 13 tego uk³adu i podany na n.12 uk³aduIC104. Uk³ad buforuj¹cy zabezpiecza wejœcie sygna³u synchronizacjiprzed zak³óceniami spowodowanymi szumami.Uk³ad z³o¿ony z: R115, C107 i czêœci uk³adu IC101 (n.: 8, 9,11) zapewnia, ¿e na n.11 IC104 sygna³ zawsze ma polaryzacjêpozytywow¹. Sca³kowany na R115 i C107 przebieg jest równie¿podany na n.9 IC101, co powoduje powstanie na jegowyjœciu sygna³u B informuj¹cego mikroprocesor jak¹ polaryzacjêma wejœciowy sygna³ synchronizacji ramki.Je¿eli sygna³em wejœciowym jest kompletny sygna³ synchronizacji,to na nó¿ce 12 IC105 jest stan niski i sygna³ nawyjœciu tego uk³adu (n.11) zale¿y od poziomu na n.13. Na nó¿ce13 jest wydzielony sygna³ synchronizacji pionowej z uk³aduwydzielaj¹cego impulsy synchronizacji poziomej. Jednoczeœniestan wysoki z n.6 IC104 jest przesy³any do mikroprocesorajako sygna³ C informuj¹cy go o tym, czy na wejœcie podanyzosta³ kompletny sygna³ synchronizacji, czy te¿ sygna³y linii iramki s¹ rozdzielone. W tabeli 2 podano jakie sygna³y pojawiaj¹siê na kluczowych nó¿kach uk³adów IC104 i IC105.Uk³ad koñcowy odchylania pionowegoTAKSprawdziænapiêcie na siatcepierwszejTAKSprawdziæ napiêcia nakatodach kineskopuNIESprawdziæ: ZD507, Q518,IC901 (n.16) i Q911Rys.7. Algorytm postêpowania w przypadku brakurastra (ciemny ekran).Obwód odchylania pionowego wykonano w oparciu o uk³adIC201 (TDA1675). Do n.1 tego uk³adu doprowadzono wejœcioweimpulsy synchronizacji. Uk³ad oscylatora ramki wspó³pracujez elementami do³¹czonymi do n.: 3, 4 i 6. Dioda ZeneraZD201 zapewnia ³agodne narastanie przebiegu generatora.Sygna³ steruj¹cy cewkami odchylania pionowego wyprowadzonyjest na n.1 IC201.Wysokoœæ obrazu kontrolowana jest dwoma sygna³ami.Pierwszym jest sygna³ VV proporcjonalny do czêstotliwoœciramki, który doprowadzony jest do n.5 uk³adu IC905. Wyjœcie(n.7) tego uk³adu steruje baz¹ tranzystora Q201. Drugim sygna³emjest V-SIZE, kontrolowany przez mikroprocesor i doprowadzonydo bazy tranzystora Q202. Kolektory tranzystorówQ201 i Q202 do³¹czone s¹ do n.7 IC201 i reguluj¹ pr¹dp³yn¹cy w obwodzie tej nó¿ki. Do regulacji wysokoœci obrazus³u¿y potencjometr VR207, a liniowoœæ zmienia siê potencjometremVR201. Uk³ad z³o¿ony z rezystora R207 i kondensatoraC209 s³u¿y do eliminacji zak³óceñ. Uk³ad: R209, R210,R211, R212, C210, C211 zastosowano dla zapewnienia stabilnejpracy wzmacniacza mocy. Po³o¿enie obrazu w pionie regulujesiê przez zmianê napiêcia sta³ego podawanego na cewkiramki. Regulacja taka mo¿liwa jest przez zmianê potencja³una n.5 IC205 za pomoc¹ potencjometru VR208. Regulacjê têmo¿na przeprowadziæ równie¿ przez zmianê wartoœci sygna³uV-POS na panelu sterowania. Sygna³ V-POS podany jest nan.6 IC205 i równie¿ wymusza zmianê wartoœci napiêcia sta³egopodanego na cewki odchylania pionowego.Wygaszanie impulsów powrotu ramki zrealizowano przezpodanie odpowiedniego potencja³u na siatkê pierwsz¹ kineskopupodczas trwania powrotu. Napiêcie wygaszania uzyskujesiê z wyprowadzenia 5 transformatora wysokiego napiêciapo wyprostowaniu przez diodê D513 i wyg³adzeniu naC536. Sygna³ z n.1 IC201 jest podany przez kondensator C538na bazê tranzystora Q519, powoduj¹c w³¹czenie wygaszaniaw odpowiednim momencie. Regulacjê wygaszania mo¿na16 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Opis monitora Mag MX21FSprawdziænapiêcie na n.14uk³adu IC201NIESprawdziæ napiêcie 26VSprawdziæprzebieg parabolicznyramki na C021TAKSprawdziæ Q205TAKNIESprawdziæprzebieg nan.15 IC201NIESprawdziæ: D203, C205Sprawdziæprzebieg na n.8uk³adu IC001TAKSprawdziæ: Q005, Q006, Q007,Q008, R041TAKNIESprawdziæprzebiegi na n.:3, 4, 6 uk³aduIC201NIESprawdziæ: C202, R202, ZD201,D202 i R203Sprawdziæprzebieg na n.14uk³adu IC001TAKSprawdziæ napiêcia i wartoœcielementów aplikacjiuk³adu IC001TAKNIESprawdziæprzebieg nan.9 IC201TAKSprawdziæprzebieg na n.1IC201TAKSprawdziæ cewki odchylaj¹ceprzeprowadziæ prze zmianê po³o¿enia suwaka potencjometruVR504.Ekran powinien byæ wygaszony równie¿ podczas zmianytrybów pracy monitora, poniewa¿ obraz jest przez krótki czasniestabilny. W tym celu sygna³ A z n.16 uk³adu IC901 jestdoprowadzony do bazy tranzystora Q518. Sygna³ ten podczaszmiany trybów pracy jest w stanie wysokim, co powoduje zablokowanieQ518, a to umo¿liwia zwiêkszenie wartoœci ujemnegopotencja³u na siatce pierwszej.Uk³ady korekcjiNIENIESprawdziæ: C206, C207, VR201, R205Sprawdziæ: C210, Q201, Q202, Q203,Q204, C211, R212 i IC201Rys.8. Algorytm postêpowania w przypadku brakuodchylania pionowego.Sygna³ z nó¿ki 12 uk³adu IC201 doprowadzony jest jakosygna³ N do n.2 uk³adu IC203. Na nó¿ce 7 tego uk³adu pojawiasiê przebieg paraboliczny o czêstotliwoœci odchylania pionowego.Potencjometrem VR203 dokonuje siê regulacji zniekszta³ceñtrapezowych. Dla wyeliminowania niepo¿¹danychSprawdziæ: Q001, Q002,Q003, Q009Rys.9. Algorytm postêpowania w przypadku niew³aœciwejpracy uk³adu dynamicznej regulacji ostroœci.efektów podczas powrotu ramki, do bazy tranzystora Q208dostarczany jest sygna³ z n.1 IC201. Skorygowany sygna³ paraboliprzez bufor IC205 (n.: 1, 2, 3) dostarczany jest do n.3IC202, na nó¿ce 5 tego uk³adu wyprowadzony jest wzmocnionysygna³ paraboli, którego amplituda wynosi oko³o 12V PP .Sygna³y P-GAIN i H-SIZE zale¿ne s¹ od ustawieñ u¿ytkownikai podane s¹ jako napiêcia sta³e na wejœcia 2 i 3 uk³aduIC204. Z nó¿ki 1 tego uk³adu sterowany jest drugi wzmacniaczw uk³adzie IC202 (n.1), rezultat wzmocnienia równie¿ podanyjest na n.5 IC202. Potencjometrem VR202 dokonuje siê regulacjizniekszta³ceñ poduszkowych. Do regulacji zniekszta³ceñbeczkowych wykorzystuje siê potencjometry VR206 i VR205.Potencjometrem VR206 zmienia siê polaryzacjê przebiegu pi-³okszta³tnego podanego na bazê Q211, natomiast potencjometrVR205 zmienia polaryzacjê przebiegu parabolicznego.Do regulacji zbie¿noœci w poziomie wykorzystywany jestsygna³ z n.6 IC607, który doprowadzony jest do n.2 IC101. Zwyjœcia tego uk³adu (n.1), przez uk³ad buforuj¹cy z³o¿ony zQ101 i Q104, podawany jest on na cewki odchylaj¹ce, w którychwytwarzane jest pole magnetyczne koryguj¹ce zbie¿noœæ.Wartoœæ pola korekcji zale¿y od sygna³u z n.6 IC607 (H-C),którego wartoœæ ustalana jest przez mikroprocesor. Proces korekcjizbie¿noœci w pionie przebiega tak samo jak dla cewekodchylania poziomego z tym, ¿e sygna³em steruj¹cym jest V-C podanym na n.9 IC101.Lokalizacja uszkodzeñCiemny ekran (brak rastru)W przypadku braku obrazu nale¿y postêpowaæ zgodnie zalgorytmem przedstawionym na rysunku 7.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 17

Opis monitora Mag MX21FSprawdziæprzebieg na n.14uk³adu IC204NIESprawdziæprzebieg na n.5uk³adu IC202NIESprawdziæprzebieg na n.1uk³adu IC205NIESprawdziæprzebieg na n.7uk³adu IC203TAKTAKTAKTAKSprawdziæ: C526, Q506, C515Sprawdziæ: IC204, D209, R271Sprawdziæ napiêcia na nó¿kachuk³adu IC202 oraz ten uk³adSprawdziæ: IC203, Q208, Q207, Q213IC612. W przypadku, gdy sygna³ HS wystêpuje na n.5, nale¿ysprawdziæ, czy do n.1 IC108 dochodzi sygna³, jeœli nie, sprawdziænale¿y: IC101 (n.2), IC103 (n.10), IC104 (n.8), IC105(n.6). Je¿eli na n.1 IC108 wystêpuje prawid³owy sygna³, skontrolowaænale¿y, czy na wyjœciu tego uk³adu (n.12) pojawia siêsygna³ linii, jeœli nie sprawdziæ nale¿y: IC109 (n.7, 8, 14) iIC106 (n.10). Je¿eli na n.12 IC108 wystêpuje sygna³, a brakjest nadal synchronizacji poziomej, sprawdziæ nale¿y sygna³yi napiêcia na wszystkich nó¿kach uk³adu IC108.Brak synchronizacji pionowejSprawdziæ, czy wystêpuje sygna³ VS na n.11 IC101, jeœlibrak jest tego sygna³u, sprawdziæ nale¿y uk³ad IC612. Z koleije¿eli sygna³ VS wystêpuje sprawdziæ nale¿y, czy wystêpujesygna³ na n.11 IC105, je¿eli nie ma tam sygna³u sprawdziæ:IC101 (n.13), IC104 (n.6) i IC106 (n.6).Nastêpnym krokiem po stwierdzeniu, ¿e na n.11 IC105 jestprawid³owy sygna³ jest sprawdzenie, czy do n.5 IC201 docierawejœciowy sygna³ odchylania pionowego, je¿eli nie, tosprawdziæ nale¿y: C201, R201 i D201.Jeœli stwierdzimy, ¿e dotychczasowe postêpowanie nie pozwoli³ona ujawnienie usterki skontrolowaæ nale¿y, czy na n.3IC201 wystêpuj¹ oscylacje, jeœli nie, to „podejrzanymi” elementamis¹: R202, D202, R203, C202, ZD201. Je¿eli na n.3 s¹oscylacje i nadal brak jest synchronizacji ramki, sprawdziænale¿y napiêcia na IC201 oraz uk³ad IC201.NIESprawdziæR213 orazsygna³ NTAKSprawdziæ napiêcia na nó¿kachuk³adu IC203 oraz ten uk³adPozioma liniaW przypadku pojawienia siê pojedynczej poziomej liniinale¿y postêpowaæ zgodnie z algorytmem przedstawionym narysunku 8.NIESprawdziæ wzmacniaczramki (IC201)Rys.10. Algorytm postêpowania w przypadku uszkodzeniaw uk³adzie zniekszta³ceñ poduszkowych.Brak sygna³u wideoNale¿y sprawdziæ, czy na wejœciach (n.: 2, 6, 10) uk³aduIC601 s¹ sygna³y: R, G, B. Je¿eli ich brak, nale¿y sprawdziæ:L605, L606 i L607. Gdy na wejœciach IC601 s¹ sygna³y, skontrolowaænale¿y, czy s¹ one równie¿ na nó¿kach: 20, 24 i 28tego uk³adu. W przypadku ich braku sprawdziæ nale¿y, czysygna³ ABL na n.13 albo sygna³ CLAMP nie wy³¹cza uk³adu.Przyczyn¹ braku sygna³u wideo mo¿e równie¿ byæ uszkodzenieuk³adu IC601.Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy wystêpuj¹ sygna³yna wyjœciach wzmacniaczy wideo, je¿eli brak jest tam sygna-³ów, nale¿y sprawdziæ napiêcia na nó¿ce 9 (85V) i 1 (9V) tychwzmacniaczy oraz same uk³ady scalone wzmacniaczy. Je¿eliopisane metody nie przynios¹ pozytywnego rezultatu sprawdziænale¿y: Q613, Q614 i Q617.Brak synchronizacji poziomejSprawdziæ, czy do n.5 IC101 dochodzi sygna³ HS, je¿elinie stwierdzono na tej nó¿ce sygna³u nale¿y sprawdziæ uk³adPionowa liniaPo wysterowaniu tranzystora Q501 przebiegiem HD nadrenie tego tranzystora powinien pojawiæ siê przebieg odpowiadaj¹cyprzebiegowi HD, jeœli jest go brak, nale¿y sprawdziæ:Q501, napiêcie na emiterze Q502 oraz transformatorT501. Je¿eli przebieg na drenie Q501 jest prawid³owy, to kolejnymkrokiem jest sprawdzenie przebiegu na kolektorzeQ503, je¿eli brak jest przebiegu, sprawdziæ nale¿y: D521, R535,L502, C513, Q503 i D503.Je¿eli brak jest do tej pory zadowalaj¹cych efektów, sprawdziænale¿y napiêcie na emiterze Q506, jeœli jego brak, to sprawdziænale¿y: Q506, Q529 i C516. Nastêpnie sprawdzeniu poddaænale¿y przebieg na n.3 IC504, je¿eli brak jego, sprawdziænale¿y obecnoœæ sygna³u E i uk³ad IC504. Jeœli i tym razemwymienione elementy s¹ sprawne, skontrolowaæ nale¿y przebiegna R534, jeœli brak tego przebiegu, to uszkodzone mog¹byæ: Q505, D507 i D508. W przypadku, gdy i one s¹ sprawnesprawdziæ nale¿y: L504 i L503.Wadliwa praca dynamicznej regulacji ostroœciW tym przypadku postêpowaæ nale¿y zgodnie z algorytmemz rysunku 9.Brak lub niew³aœciwa praca uk³adu korekcji zniekszta³ceñpoduszkowychSposób postêpowania w przypadku tego typu usterki przedstawionona rysunku 10.18 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Oscylogramy w wybranych punktach monitora MX21FOpis monitora Mag MX21FPrzedstawione przebiegi zosta³y zmierzone przy czêstotliwoœci linii (1H) równej 56.476kHz i ramki (1V) wynosz¹cej 70.069Hz.Oscylogramy S35÷40 zosta³y „zdjête” przy teœcie pola bia³ego.5.3VS1S25.3V5.1VS3S45V0V1H0V1V0V1H0V1VS59V7.6V6.8V1H8.1V4.5VS61HS78V4.5V1HS81.7V-0.5V1H7.8V3.6VS91H11.5V0VS101HS113.1V-0.6V1V0.8V0V-0.8VS121VS1352V18V6V1V9.7V6.4VS141V3.3V0VS151VS1614V2.2V1VS172.3V0.75V1VS1812V7.8V0V1HS1912V0V1H174V163VS201V206V0V-28VS211H11V-3.1VS221H1.3kV0VS231H10V0VS241HS2510.6V0V1HS269.8V0V1H12.8V7V-2.7VS271HS2813V-2.5V1H228V-34VS291H890V0VS301HS31-29V-54V1VS3212V7V1HS335V2.2V1HS34762V112V1V3.75V1.5VS351HS363.75V1.5V1HS373.6V1.56V1HS3856V21V1H52V19VS391H56V24VS401H}SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 19

Aplikacje uk³adów scalonych - TDA9309Aplikacje uk³adów scalonychTDA9309 - koñcówka odchylania pionowego (SGS-Thomson)Schemat blokowyObudowaZasilanieZasilaniestopniawyjœciowegoGeneratorpowrotu26310.05FLYBACKGENERATOR15.1Wejœcie odwracaj¹ce7POWERAMPLIFIER5Wyjœcie1 7Wejœcie nieodwracaj¹ce1THERMALPROTECTION2.545.08TDA93094MasaHEPTAWATTPrzyk³adowe aplikacje- sprzê¿enie zmiennopr¹dowe- sprzê¿enie sta³opr¹dowe+VS+VSCFCF263263VREF2.2VR571TDA9309POWERAMPLIFIER4FLYBACKGENERATORTHERMALPROTECTIONR3R250.22µF 1.5R4CL330Cewki odchylaniapionowegoR3VREF +VREF -Regulacjapo³o¿eniaw pionie71TDA9309-VEEPOWERAMPLIFIER4FLYBACKGENERATORTHERMALPROTECTION50.22µF 1.5R2330Cewki odchylaniapionowegoR1R1Rozk³ad wyprowadzeñPodstawowe parametryTDA93097654321wejœcie odwracaj¹cezasilanie stopnia wyjœciowegowyjœciemasagenerator powrotunapiêcie zasilaniawejœcie nieodwracajace- napiêcie zasilania: V S 10 ÷ 35V- pobór pr¹du: I 2 < 20mA (typ. 9mA)(I 3 = I 5 = 0A)- pobór pr¹du: I 6 8 ÷ 35mA (typ. 19mA)(I 3 = I 5 = 0A, V 6 = 35V)- maksymalny pr¹dcewek odchylania: I 5 2A ppradiator jest pod³¹czony do wyprowadzenia 4}SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 19

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeTOPSwitche–GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacje (cz.3)Karol Œwierc4.9. Zdalne w³¹czenie/wy³¹czenie uk³adu przetwornicyz TOPSwitchem-GXIstnieje kilka sposobów wykonania tej funkcji. Zwi¹zanes¹ one z wykorzystaniem dodatkowych wyprowadzeñ uk³adu(L, X lub M). Rozwi¹zania uk³adowe przedstawiaj¹ uproszczonerysunki 11 i 12, a ich dzia³anie wyjaœniaj¹ charakterystykiwyprowadzeñ X i L na rysunku 10.Dzia³anie tak rozwi¹zanej funkcji ON/OFF opiera siê nawykorzystaniu jednego z trzech fragmentów charakterystyki:(A) brak pobierania pr¹du z wyprowadzenia X, (B) brak doprowadzeniapr¹du do wyprowadzenia L, (C) przekroczeniemaksymalnej wartoœci tego pr¹du. W przypadku (C) niejako„oszukuje” siê uk³ad, wprowadzaj¹c go w stan zabezpieczeniaovervoltage. W przypadku implementacji rozwi¹zania (B) wykorzystujesiê fakt, ¿e do wyprowadzenia L pod³¹czony jestkomparator o napiêciu progowym równym 1V. Implementacjarozwi¹zania (A) daje mo¿liwoœæ zachowania funkcji X jakokontroli wartoœci ograniczenia pr¹dowego zasilacza przez prostepod³¹czenie rezystora, który na rysunku 11a zaznaczonolini¹ przerywan¹. Realizuj¹c funkcjê remote ON/OFF na wyprowadzeniuL mo¿na równie¿ zachowaæ ograniczenie nadnapiêciowe,podnapiêciowe, line feed forward i redukcjê DC MAXi to „kosztem” jednego, dwóch rezystorów. Oczywiœcie zamiasttranzystora T1 na rysunkach 11 i 12, mo¿e to byæ fototranzystorlub stopieñ wyjœciowy transoptora. Cel takiego rozwi¹zaniajest te¿ oczywisty: TOPSwitch znajduje siê po stronie „gor¹cej”zasilacza, a wszelkie uk³ady zdalnego w³¹czenia/wy³¹czeniapraktycznie zawsze po stronie izolowanej.Wykorzystanie wyprowadzenia M (uk³ad w obudowie DIPlub SMD) daje oczywiste ograniczenia wynikaj¹ce z integracjifunkcji L i X na jednej nó¿ce. Uproszczone fragmenty schematówdla tego przypadku przedstawiono na rysunku 13.W zaprezentowanych rozwi¹zaniach funkcji „zdalne ON/OFF” nale¿y zwróciæ uwagê na jeden istotny szczegó³: uk³ady zrys. 11 to tzw. „aktywny ON”, uk³ady na rys. 12 i 13 to „aktywnyOFF”. Rozwi¹zanie pierwsze jest uwa¿ane za bezpieczniejsze.W czasie zdalnego wy³¹czenia uk³adu, napiêcie na wyprowadzeniucontrol „chodzi po” histerezie uk³adu komparatoraUV, a wiêc zmienia siê w przedziale 4.8÷5.8V. Implikuje topewne nieokreœlone opóŸnienie w³¹czenia od momentu uaktywnieniago do stanu „w³¹cz”. Dla typowej wartoœci pojemnoœcibypassu równej 47µF, opóŸnienie to jest nie d³u¿sze ni¿0.12s. Zdalne „budzenie” uk³adu nastêpuje zgodnie z normaln¹sekwencj¹ startow¹, a wiêc z „miêkkim” startem.Opisana w tym punkcie funkcja jest bezpoœrednio zwi¹zanaz uk³adem aplikacyjnym prezentowanym w p.5.5 (rys.19 w czwartejczêœci artyku³u). Prosta i tania mo¿liwoœæ realizacji takiegouk³adu jest bardzo wa¿na w panuj¹cej tendencji eliminacji me-Obszar „udostêpniania”kluczowania tranzystorawysokonapiêciowego(Funkcja aktywna)XpinMpinLpinIIIREM(N) UV OV(Funkcja nieaktywna)ILIMIT (Wartoœæ narzucona typem TOP-a)Kluczowanie MOSFET-a zostaniezablokowane odpowiednio wczeœniejjeœli zostan¹ przerwane warunkipoprawnej pracy pêtli regulacyjnejIWartoœæ ograniczeniapr¹dowegoDC MAX (78.5%)IMaksymalny wspó³czynnikwype³nienia kluczowania 5µA 30µA 8µA Obszar histerezyPoziomy napiêæna wyprowadzeniach L ,X, M1.3V-22µA-27µAOko³o 3VI-250 -200 -150 -100 -50 0 50 100 150 200 250 300 350 400 IXiL(Yobudowa Y), M ( obudowa P lub G)I-pr¹d (µA)Rys.10. Charakterystyki wyprowadzeñ L i X (lub M).20 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

chanicznego wy³¹cznika sieciowego. Nie maj¹ go od dawna tunerysatelitarne, magnetowidy, a ostatnio i monitory. Materia³yreklamowe uzasadniaj¹, ¿e to drogi i niewygodny element. Mo¿-na nie podzielaæ tej opinii, jest jednak inna bardziej przekonuj¹caargumentacja: rozwi¹zanie takie umo¿liwia zdalne w³¹czenieuk³adu przez mikroprocesor lub komputer. Dobrym przyk³ademjest zdalne w³¹czenie drukarki. W niektórych sieciach komputerowychrozwi¹zanie takie staje siê niemal nieodzowne.a) b)+Wejœciowenapiêcie DC-a) b)+Wejœciowe napiêcie DC-DSON/OFFRIL12k47kDSQRR MC=2RILMRMC24kCONTROLC+ RLS Dla R LS=2M2M V UV=100 VDCV OV=450 VDCWejœciowe napiêcie DC-ON/OFF47kDSQRMCONTROLRys.13. Przyk³ady wykorzystania wyprowadzenia Mdla zdalnego w³¹czenia/wy³¹czenia przetwornicy.a) z zachowaniem funkcji ograniczenia pr¹dowego,b) z zachowaniem UV, OV, DCMAXifeed forward.reductionOscylator(SAW)DMAXCONTROLXRLQRDla RL=12kILIMIT=69%Dla RL=25kI LIMIT=43%C47kON/OFFUaktywnienieoscylatorapochodz¹ce z wyprowadzenia X, L lub M (STOP - aktywny stanem niskim)+Wejœciowenapiêcie DC-CONTROLC4.10. Synchronizacja przetwornicyNa temat czêstotliwoœci pracy przetwornicy „TOPSwitchowej”pisaliœmy ju¿ w p.4.2. W niektórych zastosowaniach pracasynchroniczna zasilacza z innym uk³adem urz¹dzenia jestpo¿¹dana lub wymagana. TOPSwitch-GX umo¿liwia prost¹ realizacjêtej funkcji, o ile czêstotliwoœæ sygna³u synchronizuj¹cegojest ni¿sza od podstawowej czêstotliwoœci oscylatora uk³adu.Pewne ograniczenia i wnioski wynikaj¹ z przebiegów prezentowanychna rysunku 14. Uaktywnienie sygna³u „stopu”niezale¿nie czy pochodzi z wyprowadzenia X, L czy M, wy³¹czauk³ad dopiero po zakoñczeniu cyklu oscylatora pi³ozêbnego,natomiast uaktywnienie pracy uk³adu obarczone jest niewielkimopóŸnieniem równym 2.5µs.4.11. „Miêkki” startJak wspomniano ju¿ w p.4.1 w tak¹ funkcjê (w taki obwód)wyposa¿ony jest TOPSwitch-GX i ów „miêkki” start trwa10ms. Dok³adniej rzecz ujmuj¹c, struktura tego uk³adu zawieradwa obwody „miêkkiego” startu. Pierwszy zasadniczy, wp³ywana parametr duty cycle max (maksymalny wspó³czynnikwype³nienia modulatora PWM). Roœnie on liniowo od wartoœci0% do maksymalnej 78% (o ile nie jest dodatkowo ograniczonyfunkcj¹ opisan¹ w p.4.3). Drugi obwód „miêkkiego”startu oddzia³uje na ograniczenie pr¹dowe w zakresie 85÷100%.Uk³ad „miêkkiego” startu jest aktywowany nie tylko podczasw³¹czenia przetwornicy „TOPSwitchowej”, ale równie¿ przy ka¿-dej próbie autorestartu podczas „budzenia” uk³adu ze stanu zdalnegowy³¹czenia (opisanego w p.4.10), jak równie¿ ze stanu wy-³¹czenia powodowanego zabezpieczeniem termicznym.Generalnym celem „miêkkiego” startu jest ochrona MOS-FET-a wysokonapiêciowego, minimalizuje bowiem „stres” napiêciowy,jak i pr¹dowy tego tranzystora. To jednak nie wszystko,gdy¿ równoczeœnie z³agodzony zostaje „szok” pr¹dowydiod prostowniczych po wtórnej stronie zasilacza. Minimalizowanes¹ równie¿ przeregulowania na wyjœciu oraz z³agodzonewarunki pracy transformatora przetwornicy, zapobiegaj¹cnasyceniu jego rdzenia podczas startu zasilacza. Cecha ta iuzyskany zysk jest niebagatelny, gdy¿ pozwala na projektowanietransformatora bez jego zbytniej nadmiarowoœci w stosunkudo nominalnych warunków pracy.CzasRys.14. Przebiegi obrazuj¹ce proces zdalnego wy³¹czenia i /lubsynchronizacji przetwornicy z TOPSwitchem-GX.DSLCQR300kTOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeON/OFFRys.11a i 11b.Zdalne w³¹czanie/wy³¹czanie zasilacza (aktywny ON).a)+ON/OFF47kWejœciowenapiêcieDC D-SQRRMC45kLCONTROLC+VUV=100VDCV OV=450VDC47kON/OFFWejœciowenapiêcieDC-Dla RLS =2MDSRLSQRLCONTROLRys.12. Zdalne w³¹czenie/wy³¹czenie zasilacza -aktywny OFFa) - RMCprogramuje wartoœci DC MAX ,b) - zachowane s¹ funkcje wyprowadzenia L.b)47k2MC4.12. Stan wy³¹czenia typu shutdown oraz autorestartO tych stanach pracy wspomniano ju¿ w p.4.1. Dla uzupe³nieniai usystematyzowania informacji opisuj¹cych uk³adyTOPSwitch-GX nale¿y podkreœliæ, ¿e uk³ad wchodzi w stanshutdown jeœli zostan¹ przerwane warunki prawid³owej pracypêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Praca stopnia objêtegosprzê¿eniem zwrotnym, a wiêc uk³ady zwi¹zane z wyprowadzeniemC przechodz¹ w tryb nazwany histeretic autorestartmode (praca z histerez¹), a jej ogólny opis by³ przedstawionyprzy okazji opisu zabezpieczeñ. Dziêki istnieniulicznika cykli autorestartu (shutdown/autorestartcounter, patrz p.4.1 i rys.5) efektywny wspó³czynnikwype³nienia kluczowania w tym stanie jestograniczony do 4% i pozwala na bezpieczne przebywaniezasilacza w tym stanie przez d³ugi czas (nielimitowanyuk³adami aplikacji zewnêtrznej), natomiastpo zaniku warunków awarii uk³ad sam przechodzido trybu „normalnej” pracy.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 21

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeCzêstotliwoœæ autorestartów dla typowej wartoœci kondensatorabypass’u wynosi oko³o 1Hz.4.13. Zabezpieczenie termiczneZe skrótowych w³asnoœci TOPSwitchy-GX prezentowanychw p.1 wynika, ¿e uk³ad ten pracuje z du¿¹ histerez¹. Górny jejpróg wynosi (typowo) 140°C, a jej szerokoœæ 70°C. Dla realizacjitej funkcji zastosowano w strukturze TOPSwitcha-GX precyzyjnyobwód analogowy i rozwi¹zanie takie zabezpieczaprzed przegrzaniem p³ytkê zasilacza, nawet gdy zostanie onpozostawiony na d³ugi czas bez kontroli, a w miêdzyczasienast¹pi¹ dowolne warunki awaryjne. Po ich ust¹pieniu uk³adpodejmuje „sam” normaln¹ pracê. W czasie wy³¹czenia powodowanegozabezpieczeniem termicznym uk³ad przechodzido trybu histeretic mode podobnie, jak w stanie shutdown. Przebieginapiêcia na wyprowadzeniu control s¹ takie, jak zaprezentowanena rysunku 5.Montuj¹c radiator do TOPSwitcha w obudowie TO-220 nale¿ymieæ nastêpuj¹c¹ rzecz na uwadze: czêœæ metalowa obudowypo³¹czona jest elektrycznie z wyprowadzeniem Ÿród³a,nie nale¿y jednak radiatora elektrycznie ³¹czyæ z wyprowadzeniemS. Takie nieœwiadome po³¹czenie lub kontaktz mas¹ mo¿e byæ powodem fa³szywych sprzê¿eñ bêd¹cychwynikiem znacznych pr¹dów p³yn¹cych w obwodziedren-Ÿród³o MOSFET-a wykonawczego i problemów podobnychdo wczeœniej ju¿ sygnalizowanych.Montuj¹c TOPSwitcha w obudowie DIP-8 lub SMD-8 nale¿ystarannie pod³¹czyæ wszystkie nó¿ki „S”. S³u¿¹ one doodprowadzania ciep³a z uk³adu.4.14. Referencyjne Ÿród³o napiêcia odniesienia typubandgapWszystkie krytyczne napiêcia wewnêtrzne uk³adu TOP-Switch-GX pochodz¹ ze skompensowanego termicznie Ÿród³abandgap. W oparciu o to Ÿród³o wykonane s¹ te¿ stabilne iskompensowane Ÿród³a pr¹dowe dla takich celów jak: generacjaprzebiegów ustalaj¹cych czêstotliwoœæ pracy uk³adu, driverpr¹dowy steruj¹cy bramk¹ wykonawczego MOSFET-a,ograniczenie pr¹dowe oraz poziomy overvoltage i undervoltage.Dziêki temu zwi¹zane z tymi uk³adami parametry TOP-Switcha maj¹ ma³e rozrzuty i tolerancje temperaturowe.Pojêcie Ÿród³o napiêcia odniesienia typu bandgap, pojawiasiê w niemal ka¿dym artykule, czy te¿ dowolnym opisienowoczesnego uk³adu sterownika zasilacza, jak równie¿ przyopisie wielu innych uk³adów scalonych wymagaj¹cych stabilnegonapiêcia lub pr¹du referencyjnego. Nie ma w tym nicdziwnego, gdy¿ o wiêkszoœci parametrów uk³adu decyduj¹ parametryujemnego sprzê¿enia zwrotnego, a w nim parametryŸród³a napiêcia odniesienia i kilka elementów biernych. ParametryŸród³a referencyjnego, to przede wszystkim jego stabilnoœæ,rezystancja dynamiczna, wspó³czynnik cieplny oraz szumyw³asne.Wydaje siê zatem, ¿e po¿ytecznym rozszerzeniem niniejszegomateria³u bêdzie poœwiêcenie paru s³ów wyjaœnienia wtym temacie, ze szczególnym uwzglêdnieniem Ÿród³a typubandgap.Tradycyjne, od zarania elektroniki, napiêcia odniesienia,to Ÿród³a oparte na diodzie Zenera, a wiêc wykorzystanie zjawiskaprzebicia „zenerowskiego”, albo dok³adniej oparte nalawinowym powielaniu liczby noœników w z³¹czu spolaryzowanymw kierunku zaporowym. Tego typu Ÿród³a nie maj¹ogólnie mówi¹c z³ych parametrów, oprócz jednego: efektowipowielania lawinowego towarzysz¹ znaczne szumy. W strukturachuk³adów scalonych stosuje siê równie¿ Ÿród³a oparte nanapiêciu zwyk³ego z³¹cza krzemowego p-n. Diody wykorzystujesiê rzadko, ewentualnie tranzystory w po³¹czeniu diodowym.Generalnie stabilizacjê napiêciow¹ uzyskuje siê ze wzglêduna logarytmiczn¹ zale¿noœæ pomiêdzy napiêciem baza-emitertranzystora, a jego pr¹dem kolektora. Polaryzacjê z³¹czwykonuje siê w oparciu o przemyœlnie budowane Ÿród³a pr¹dowewraz z bardzo „fikuœnymi” metodami kompensacji temperaturowej.Nie rozwijaj¹c tego tematu, chcia³bym parê s³ów poœwiêciæpojêciu: „Ÿród³o typu bandgap”. S¹ to bardzo dok³adne istabilne Ÿród³a napiêcia odniesienia. Wykorzystuj¹ one napiêcieprzerwy energetycznej krzemu, ekstrapolowane do temperaturyzera bezwzglêdnego - st¹d ich nazwa. Napiêcie to jestrówne 1.208V, a stabilnoœæ ich wynosi oko³o 4ppm/°C. •ród³otakie ma niemal zerowy wspó³czynnik cieplny i bardzo dobrew³asnoœci szumowe (S/N oko³o 150dB/√Hz).Mimo to nikogo nie dziwi powszechna tendencja, ¿e jakkolwiekelement (czy urz¹dzenie, przyrz¹d) nie by³by dobry,czynione s¹ starania, aby go jeszcze poprawiæ. •ród³o napiêciatypu bandgap wykazuje z zasady p³ask¹ charakterystykê wfunkcji temperatury w okolicach 50°C. Jednak ta charakterystykaw szerszym zakresie jest paraboliczna. Buduje siê zatemtzw. kompensacjê ciepln¹ drugiego rzêdu, która sprowadza dozera nie tylko pierwsz¹ pochodn¹ funkcji temperaturowej, alei drug¹. T¹ metod¹ uzyskuje siê wspó³czynnik cieplny lepszyni¿ 1ppm/°C.4.15. Wysokonapiêciowe startowe Ÿród³o pr¹dowe•ród³o to pod³¹czone jest miêdzy wyprowadzenia dren icontrol. Z tego te¿ wzglêdu o jego istnieniu wspomniano ju¿ wpunktach opisuj¹cych te wyprowadzenia. •ród³o to s³u¿y do³adowania zewnêtrznego kondensatora bypassu w celu startuuk³adu i dziêki niemu nie s¹ potrzebne zewnêtrzne elementystartowe zasilacza. •ród³o to jest uaktywnione nie tylko podczasstartu ale i w trybie histeretic mode pracy TOPSwitcha, awiêc podczas autorestartu, w stanie zdalnego wy³¹czenia, wstanie shutdown i zabezpieczenia termicznego. Czêstotliwoœæw³¹czenia/wy³¹czenia jest zale¿na od wartoœci kondensatorazewnêtrznego (bypassu), a wspó³czynnik wype³nienia jest jednoznaczniewyznaczony stosunkiem pr¹dów tego Ÿród³a i pr¹dupobieranego przez uk³ady wewnêtrzne TOPSwitcha podczasprób startu, wynosi on oko³o 35%. W stanie „normalnej”pracy uk³adu zasilacza Ÿród³o to jest wy³¹czone (patrz prze-³¹cznik S1 na rysunku 4a). Parametry stabilnoœci tego Ÿród³anie s¹ imponuj¹ce, co w tym przypadku nie ma wiêkszego znaczenia.Wykazuje ono doœæ du¿¹ zale¿noœæ od napiêcia na wyprowadzeniuC, jak i stosunkowo du¿y dryft temperaturowy.Dla prac serwisowych mo¿e byæ istotne spostrze¿enie, ¿eefekt w³¹czenia/wy³¹czenia tego Ÿród³a jest obserwowanyna wyprowadzeniu dren, o ile z jakichkolwiek powodów awaryjnychnie jest obserwowany na wyprowadzeniu control.Ze wzglêdu na to, ¿e bardzo ma³y przebieg jest na³o¿ony nadu¿¹ sk³adow¹ sta³¹, nale¿y oscyloskop nastawiæ na wejœcie„zmienne” i du¿¹ czu³oœæ wejœcia Y.22 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacje5. Typowe aplikacje uk³adów TOPSwitch-GXW tej czêœci przedstawiono kilka typowych aplikacji zasilaczyzbudowanych w oparciu o TOPSwitche-GX. Z pewnoœci¹pokryj¹ one w takim stopniu wiêkszoœæ rozwi¹zañ, z którymispotkamy siê w serwisie, ¿e bêdzie mo¿na z nich korzystaænie posiadaj¹c schematu konkretnego urz¹dzenia.5.1. Aplikacja - przyk³ad 1Uk³ad na rysunku 15 to zasilacz dostarczaj¹cy 30W mocy znapiêcia 12V, mo¿e on pracowaæ w szerokim zakresie wejœciowegonapiêcia sieciowego, tj. od 85 do 265VAC. Ograniczeniemmocy s¹ warunki termiczne, TOP pracuje bez radiatora w temperaturzezewnêtrznej 50°C, a sprawnoœæ ca³ego zasilacza wynosioko³o 80%. W prezentowanym uk³adzie wykorzystano kilka dodatkowychw³asnoœci, w które wyposa¿ono TOPSwitche-GX dlaobni¿enia kosztu uk³adu, dla zmniejszenia wymiarów ca³ego zasilaczai dla zwiêkszenia jego sprawnoœci.Ograniczenie pr¹dowe jest zewnêtrznie programowaneprzez rezystory R1 i R2. Wskazana na schemacie wartoœæ tychrezystorów ustala wartoœæ ograniczenia pr¹dowego na 70%wartoœci nominalnej i dla TOPSwitcha 244Y jest to wartoœæniewiele przekraczaj¹ca maksymalny pr¹d drenu, który p³yniew uk³adzie, gdy zasilacz obci¹¿ony jest 30W, a zasilany minimalnymnapiêciem z przedzia³u, w którym zasilacz ma poprawniepracowaæ. Precyzyjne ograniczenie pr¹dowe pozwala nau¿ycie mniejszego rdzenia transformatora i/lub wy¿szej wartoœciindukcyjnoœci uzwojenia pierwotnego obliczonego dlazadanej mocy wyjœciowej. Pozwala to na redukcjê mocy rozpraszanejw TOP-ie i równoczeœnie na zabezpieczenie ca³egouk³adu przetwornicy przed zjawiskiem nasycania rdzenia transformatora,szczególnie w warunkach jej startu, jak i stanówprzejœciowych zwi¹zanych z zmiennymi warunkami obci¹¿eniastrony wtórnej zasilacza.Zastosowanie dwóch rezystorów na wyprowadzeniu X, jakwynika z punktu 4.6, pozwala na redukcjê pr¹du ograniczeniapr¹dowego ze wzrostem napiêcia linii zasilaj¹cej, a wiêc kszta³-tuje ograniczenie mocy. Tak proste rozwi¹zanie pozwala nauzyskanie niewidocznych na schemacie korzyœci. £¹cznie zfunkcj¹ „miêkkiego” startu pozwala na zastosowanie prostegoi taniego uk³adu snubber postaci dioda-kondensator-rezystor(D1, C3, R3) z zachowaniem bezpiecznych dla tranzystorawysokonapiêciowego przepiêæ (powodowanych indukcyjnoœci¹rozproszenia transformatora) na jego drenie.Rezystor R4 monitoruje napiêcie linii zasilaj¹cej uk³adu.Wartoœæ 2M ustala poziom overvoltage na 450VDC, a undervoltagena 100VDC.Na ten rezystor nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê w pracachserwisowych. Rezystory wysokoomowe, na którychpanuje du¿a wartoœæ napiêcia nale¿¹ do najbardziej awaryjnychze wszystkich rezystorów. Jak wynika z opisu TOP-Switcha ,uszkodzenie tego rezystora bêdzie skutkowa³o przejœciemzasilacza do stanu wy³¹czenia shutdown.Wy¿sza wartoœæ DCmax (duty cycle max) zastosowana wTOPSwitchach-GX pozwala na zaprojektowanie transformatorao wiêkszym stosunku zwojów uzwojenia pierwotnego dowtórnego (Z1/Z2), a to z kolei zmniejsza napiêcie wsteczne nadiodzie D8. W rezultacie dla napiêæ wyjœciowych do 15VDCmo¿na stosowaæ diody Schottkiego o typowej wartoœci napiêciawstecznego 60V. Przy du¿ych pr¹dach wyjœciowych mocwydzielana na diodzie prostowniczej jest znacz¹ca, mo¿na wiêcwyeliminowaæ koniecznoœæ stosowania radiatora i uzyskaærównoczeœnie zwiêkszenie sprawnoœci ca³ej przetwornicy.Redukcja czêstotliwoœci kluczowania przetwornicy w warunkachma³ego obci¹¿enia pozwala na bezpieczn¹ pracê bezobci¹¿enia wstêpnego. A wiêc jeœli zasilacz jest uk³adem autonomicznym,mo¿na z takiego obci¹¿enia zrezygnowaæ bezryzyka uszkodzenia TOP-a. Dodatkowym zyskiem z tego p³yn¹cymjest zwiêkszenie sprawnoœci zasilacza.Kolejna funkcja zaimplementowana w TOPSwitchach-GX,„dr¿enie” czêstotliwoœci kluczowania (frequency jitter) pozwalana zastosowanie prostych elementów redukcji zak³óceñ EMI (L1,CX1) dla spe³nienia norm kompatybilnoœci elektromagnetycznej.W uk³adzie prezentowanym w tym przyk³adzie zastosowa-BR1600V2AC34.7nF1kVR368k2WCY12.2nFZ1C141nFR15150RD8MBR1060Z2C10 C11560µF 560µF35 V 35 VL33.3µHC12220µF35 V12 V@ 2.5AmasaizolowanaL120mHCX1100nF250VACJ1LNF13.15 AC168µF400 VD1UF4005R42M1/2 WR14.7M1/2 WR29.09kDSXLCONTROLT1CFC5Z3U1TOP244Y47µF/10VR56.8RD21N4148C60.1µFR6150RR8150RU2LTV817AVR21N5240C10V, 2%Podstawowe parametry zasilacza:- moc wyjœciowa: 30 W,- stabilnoœæ napiêcia wyjœciowego: ±4%,- sprawnoœæ: ≥79%,-têtnienia napiêcia wyjœciowego: ≤50mVPPRys.15. Zasilacz o mocy 30W z wykorzystaniem funkcji zabezpieczenia nadnapiêciowego, podnapiêciowegoi ograniczenia pr¹dowego uzale¿nionego od wartoœci napiêcia sieci.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 23

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeno bardzo prosty obwód stabilizacji. Kontrolowane jest napiêciepo stronie wtórnej, ale elementem referencyjnym jest zwyk³adioda Zenera. O wartoœci napiêcia wyjœciowego decydujenapiêcie tej diody plus spadek napiêcia na diodzie transoptora.W tym przypadku parametry stabilizacji nie s¹ imponuj¹ce, aczkolwiekadekwatne do wielu zastosowañ. W pe³nym zakresiezmiennoœci napiêcia wejœciowego, obci¹¿enia, jak i tolerancjielementów, napiêcie na wyjœciu stabilizowane jest w granicach±5%. Dla utrzymania tej stabilnoœci istotne znaczenie ma zastosowaniedodatkowego rezystora R8. Umiejscawia on punktpracy uk³adu na „kolanie” charakterystyki tej diody, w punkcieo wystarczaj¹co ma³ej rezystancji dynamicznej.Przenikanie têtnieñ napiêcia sieciowego na wyjœcie jest zredukowaneprzez funkcjê redukcji wspó³czynnika kluczowaniazaimplementowan¹ na wyprowadzeniu L TOP-a (szczegó³yopisu w p.4.3). Dodatkowo zastosowano filtr na wyjœciu (L3,C12). Nale¿y zwróciæ uwagê na punkt pobierania próbki napiêciadla ujemnego sprzê¿enia zwrotnego przed tym filtrem. Zwyk³eprzelutowanie tego punktu za ceweczkê L3 mo¿e skutkowaæniestabilnoœci¹ uk³adu. W zakresie kszta³towania charakterystykipêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego nie zastosowano¿adnych dodatkowych elementów. Decyduj¹cym w tej charakterystycejest „biegun” umiejscowiony w torze sprzê¿eniazwrotnego samego TOP-a (szczegó³y - p.4.5 artyku³u). W tymzakresie jednak decyduj¹ce znacznie ma te¿ „niepozorny” rezystorR6. Wp³ywa on na wielkoœci wzmocnienia w ca³ej pêtli.5.2. Aplikacja - przyk³ad 2Kolejny przyk³ad aplikacji prezentuje rysunek 16. Jest to zasilaczo mocy 70W uzyskiwanej z pojedynczego napiêcia 19V.Nie wszystkie korzyœci zastosowania TOP-a GX s¹ widoczne naschemacie ideowym. Imponuj¹ce s¹ bowiem wymiary ca³egozasilacza. Opis ten bêdzie siê ogranicza³ jedynie do istotnychró¿nic w stosunku do przyk³adu poprzedniego. Niemniej wiêkszoœæzalet tamtej przetwornicy zachowuje tu swoj¹ aktualnoœæ.Zasilacz ten mo¿e równie¿ pracowaæ w szerokim zakresienapiêcia sieciowego i sprawnoœæ jego wynosi 85%, gdy zasilanyjest z linii 85VAC i wzrasta do 90% dla 230VAC.Uk³ad przewidziany jest do pracy w zamkniêtej obudowie,dlatego dla zmniejszenia mocy wydzielanej na TOP-ie zastosowanojego najwy¿szy numer TOP249. Jego nominalne ograniczeniepr¹dowe jest zbyt du¿e jak na moc 70W, ale odpowiedni¹wartoœæ ustalaj¹ rezystory R9 i R10.Rezystor R9, podobnie jak R11 i opisany w poprzednim przyk³adzieR4 nale¿y, jak wskazuje praktyka traktowaæ jakoelement jeden z bardziej awaryjnych. Jego uszkodzenie nieimplikuje jednak od razu widocznych skutków - zwiêkszy siêjedynie wartoœæ ograniczenia pr¹dowego, mo¿na zatem tak¹awariê przeoczyæ. Nale¿a³oby zatem zaleciæ jego rutynowesprawdzenie w przypadku wymiany uszkodzonego TOP-a.W tym przyk³adzie dla eliminowania niebezpiecznych przepiêæna indukcyjnoœci rozproszenia zastosowano transil (znanyz aplikacji TOPSwitchy standardowych) w miejsce rezystoraR3 z poprzedniego przyk³adu. Mimo to stosowanie równoleg³egokondensatora jest przez katalog zalecane.W uk³adzie z rys. 16 zastosowano równie¿ niestandardow¹metodê nawiniêcia transformatora. Jako uzwojenie wtórne pracuj¹dwa uzwojenia równolegle. Jest to niestety konsekwencjawysokiej czêstotliwoœci kluczowania. Zabieg ten ma na celuzmniejszenie strat mocy w uzwojeniach. Osobnym problemem,ale równie¿ zwi¹zanym z wysok¹ czêstotliwoœci¹ kluczowaniajest dobrej jakoœci rdzeñ. Zabiegiem maj¹cym na celu zwiêkszeniesprawnoœci uk³adu (i zmniejszenie iloœci ciep³a; zamkniêtaobudowa) jest zastosowanie podwójnych diod prostowniczych -diod Schottkiego. Tu wymagane napiêcie wsteczne to 100V.Konsekwencj¹ samych w³asnoœci TOPSwitcha-GX jestbrak koniecznoœci wstêpnego obci¹¿enia zasilacza, a moc wydzielanaw stanie ja³owym to tylko oko³o 0.5W.Tutaj jako element referencyjny w sprzê¿eniu zwrotnym zastosowanocoraz czêœciej spotykan¹ w nowych uk³adach sterowan¹diodê Zenera - TL431. Konsekwencj¹ s¹ lepsze warunkistabilizacji, jednak z uwagi na jej charakterystykê (któr¹ nale¿yuwzglêdniæ w charakterystyce ca³ej pêtli), konieczne s¹ dodatkoweelementy kompensacji czêstotliwoœciowej, s¹ to: C9, R7, C10i C8. Równie¿ istotny jest dobór wartoœci rezystorów R1 i R2.85-265VACL2820µH2AC60.1µFX2F13.15AJ1LNBR1RS8058A 600VRT110R1.7AC130.33µF400VC1150µF400VL375µH2AC120.022µF400VR112M1/2WR913MR1020.5kDSC110.01µF400VVR1P6KE-200D1UF4006CONTROLXU1TOP249YLFZ1CC80.1µF50VC7 2.2nFY1 SafetyT1Z2Z3D2MBR20100D3MBR20100D41N4148Z4R36.8RC547µF16VR84.7RC151µF50VRys.16. Zasilacz o mocy 70W.Podstawowe parametry zasilacza:Moc wyjœciowa: 70 WStabilnoœæ napiêcia wyjœciowego: ±4%Sprawnoœæ: ≥ 84%Têtnienia napiêcia wyjœciowego: - ≤ 120mVPPPobierana moc w stanie ja³owym:

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeW torze izolowanego napiêcia dla celu wysterowania wyprowadzeniacontrol TOPSwitcha widaæ tu (w porównaniu zuk³adem poprzednim) dodatkowy rezystor - R8. Jego stosowaniejest zalecane w przypadku przetwornic wiêkszej mocy.Ma on na celu uniezale¿niæ napiêcie na kondensatorze C15 odniskoenergetycznych, ale znacz¹cych pod wzglêdem wartoœcinapiêcia przepiêæ na indukcyjnoœci rozproszenia.Równie¿ z uwagi na wiêksz¹ moc przetwornicy, a wiêc ipr¹dy MOSFET-a kluczuj¹cego TOPSwitcha, staj¹ siê istotnezasady prowadzenia masy, tzw. zasady masy jednopunktowej.Szczególnie w przypadku tych elementów nie nale¿y bagatelizowaætych zasad, z uwagi na integracjê po kilka funkcji naka¿dej nó¿ce TOP-a. Zw³aszcza odrêbn¹ œcie¿k¹ powinna byæprowadzona masa uzwojenia pomocniczego (Z4) i pod³¹czonabezpoœrednio do kondensatora filtruj¹cego wyprostowanenapiêcie sieciowe (tu C1). Bagatelizowanie tych zasad mo¿eskutkowaæ fa³szywymi sprzê¿eniami zwrotnymi, a skutki s¹trudne do przewidzenia (poza uszkodzeniem TOP-a).Mo¿na powiedzieæ, ¿e znajomoœæ tych zasad dotyczy konstruktorówmozaiki p³ytki drukowanej. Jednak z pewnoœci¹ka¿dy z serwisantów przekona³ siê niejednokrotnie po otwarciuurz¹dzenia, które wraca z reklamacj¹ lub po tzw. „niefachowejnaprawie”, ¿e element jest wlutowany „b¹dŸ gdzieb¹dŸ”, od góry, od do³u itp. Warto na to zwróciæ uwagê.5.3. Aplikacja - przyk³ad 3Zasilacz, którego schemat przedstawia rysunek 17 to przetwornicadostarczaj¹ca moc 250W z pojedynczego napiêcia 48V.Jej sprawnoœæ wynosi oko³o 85%, a zastosowany w niej TOP-Switch to TOP249. Napiêcie wejœciowe jest wysokie, 250÷380V,a to dlatego, ¿e uk³ad ten przewidziany jest do wspó³pracy zkorektorem wspó³czynnika mocy. Uk³ad tego typu opisany by³w „SE” nr 2/2002. Z materia³u tego wynika³o, ¿e uk³ady te pracuj¹zwykle w konfiguracji boost, a ich typowe napiêcie wyjœciowejest w³aœnie tego rzêdu. Zatem kondensator C1 nie nale-¿y traktowaæ jako jedyny kondensator filtruj¹cy napiêcie sieciowe,a jedynie jako kondensator lokalnego odsprzê¿enia.Topologia zasilacza z rysunku 17 to nadal flyback (nadaldlatego, ¿e podobnie jak powy¿sze), a jest ona adekwatna dlatej mocy dlatego, ¿e napiêcie wyjœciowe ma stosunkowo du¿¹wartoœæ. Wykorzystano w³asnoœci TOP-a zwi¹zane z wyprowadzeniemL (zabezpieczenie undervoltage, overvoltage, feedforward i redukcja DC MAX ), natomiast zwarcie X z S oznaczamaksymaln¹ wartoœæ ograniczenia pr¹dowego, a zwarcie F z Sczêstotliwoœæ pracy 132kHz. W tej aplikacji wymagany jesttransformator o szczególnie ma³ej indukcyjnoœci rozproszenia.Zatem jest to transformator z uzwojeniami typu sandwich winding(kanapkowe). G³ównym elementem uk³adu snubber jestwysokonapiêciowa dioda Zenera (transil - VR1). Jednak mimowspomnianej technologii nawijania transformatora, energia indukcyjnoœcirozproszenia jest zbyt du¿a by móg³ przej¹æ j¹ nasiebie transil. Dlatego równolegle zastosowano rezystory R2,R3 i kondensator C6. Wartoœæ tych elementów jest tak obliczona,¿e w normalnych warunkach pracy tylko niewielka czêœæenergii z indukcyjnoœci rozproszenia wydziela siê na VR1. Wiêkszamoc przypada na tê diodê w czasie startu i/lub warunkówprzeci¹¿enia. Zastosowanie jednak transila bardziej skuteczniechroni tranzystor wysokonapiêciowy przed przepiêciami, ani-¿eli tani uk³ad R,C,D, co tu jest szczególnie wa¿ne z uwagi nawysokie napiêcie wejœciowe i znaczny pr¹d uzwojenia pierwotnegowynikaj¹cy z du¿ej mocy przetwornicy. Na wyjœciu zasilaczazastosowano oprócz du¿ej wartoœci kondensatorówC9+C10+C11, filtr LC (L2-C12) filtruj¹cy zak³ócenia o czêstotliwoœcikluczowania. Jako Ÿród³o referencyjne decyduj¹ce onapiêciu wyjœciowym przetwornicy zastosowano trzy po³¹czoneszeregowo diody Zenera. Rezystor R6 po³¹czony w szereg ztym ³añcuchem diod ogranicza wartoœæ pr¹du p³yn¹cego przezdiodê transoptora, ale równie¿ wzmocnienie w ca³ej pêtli sprzê-¿enia zwrotnego. W tej aplikacji zrealizowano równie¿, mimowewnêtrznego uk³adu „miêkkiego” startu implementowanegow TOPSwitchach-GX, uk³ad zewnêtrzny pe³ni¹cy (wspomagaj¹cy)tê funkcjê, to D4 i C14. Rezystor R9 s³u¿y do roz³adowaniaC14 po wy³¹czeniu zasilacza. Po stronie izolowanej przetwornicyzastosowano równie¿ elementy wspomagaj¹ce kszta³towaniecharakterystyki dynamicznej pêtli sprzê¿enia zwrotnego(oprócz klasycznych zalecanych przez materia³y katalogoweTOP-ów GX tj. C3, C4, R4), rezystor R8 i kondensator C13.W uk³adzie z tej aplikacji wymagany jest radiator ch³odz¹cyTOPSwitcha lub nawet ch³odzenie wymuszone. Maksymalnamoc wydzielana na TOP-ie ma miejsca w warunkach pe³negoobci¹¿enia i minimalnego napiêcia wejœciowego z przewidzianegozakresu w jakim uk³ad ma poprawnie pracowaæ.+250 ÷ 380 VDCVR1P6KE200R268k2WR368k2WC64.7nF1kVC7 2.2nF Y1C10 C11560µF 560µF63V 63VL23µH8A48 V @ 5.2 AC122µF400V0VR12M1/2WPodstawowe parametry zasilacza:Moc wyjœciowa: 250WStabilnoœæ wyjœcia odzmian napiêcia wejœciowego: ±1%Stabilnoœæ wyjœcia odpr¹du obci¹¿enia: ±5%Sprawnoœæ: ≥85%Têtnienia napiêcia wyjœciowego:

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawyPrzenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980- opis i naprawy (cz.2 - ost.)W³adys³aw Wójtowicz2. Naprawy wybranych uszkodzeñ2.1. Zestaw nie pracuje przy zasilaniu sieciowym,przy zasilaniu z baterii pracuje prawid³owoPrzyczyna: Uszkodzenie zasilacza sieciowego lub sznura sieciowego.Sprawdziæ:• jakoœæ sznura sieciowego,• wartoœæ napiêcia na wejœciu i wyjœciu transformatora sieciowegoT901,• wartoœæ napiêcia na wyjœciu mostka prostowniczego D901÷D904,• sprawnoœæ prze³¹cznika S901,• wartoœæ napiêcia na 1 wyprowadzeniu z³¹cza CS901 - W901.2.2. Zestaw nie pracuje w ¿adnym z trybów pracy,dioda sygnalizuj¹ca stan pracy œwieciPrzyczyna: Brak napiêcia standby zasilaj¹cego mikrokontrolersteruj¹cy.Przy zasilaniu sieciowym sprawdziæ stabilizator Q318. Nawyjœciu stabilizatora IC307 powinno byæ napiêcie trybu standbyo wartoœci +5V. Sprawdziæ przechodzenie tego napiêcia doprocesora przez: 9 kontakt z³¹cza WP304 - CP304, L801, n.2IC802, n.54 i 58 IC801.Przyczyna: Brak g³ównego napiêcia zasilaj¹cego 13.7V.Sprawdziæ obecnoœæ napiêcia 5V na bazie tranzystora Q325.Jeœli to napiêcie jest obecne, niesprawne s¹ klucze Q324, Q325lub stabilizator na tranzystorach Q320, Q321.Przyczyna: Niesprawny procesor steruj¹cy lub któryœ elementjego aplikacji.Sprawdziæ rezonator kwarcowy X801 i wystêpowanie sygna³ówgeneratora na nó¿kach 58 i 59 procesora. Jeœli braktych sygna³ów uszkodzony jest procesor steruj¹cy.2.3. Brak dŸwiêku we wszystkich trybach pracy,tuner i magnetofon pracuj¹ prawid³owoPrzyczyna: Brak przechodzenia sygna³ów przez tor wzmacniaj¹cy.Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów obu kana³ów od prze-³¹cznika trybu pracy do wzmacniaczy koñcowych:• kana³ lewy - S304-3-2, kontakt 7 z³¹cza W305 - CS305,C161, Q120, C163, C175, R168, VR308-1, R170, C179,Q121, C181, kontakt 3 z³¹cza CS305 - W305,• kana³ prawy - S304-3-1, kontakt 5 z³¹cza W305 - CS305,C261, Q220, C263, C275, R268, VR308-2, R270, C279,Q221, C281, kontakt 1 z³¹cza CS305 - W305.Sprawdziæ równie¿ obecnoœæ i wielkoœæ napiêcia zasilaj¹cegoelementy w torze wzmacniaczy.2.4. Brak wysokich tonów w wyjœciowych sygna³achdŸwiêkowychPrzyczyna: Uszkodzenie wzmacniacza wysokich czêstotliwoœcina p³ycie g³ównej.Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów pasma wysokich czêstotliwoœcido g³oœników i s³uchawek przez nastêpuj¹ce elementy:• kana³ lewy - C132, C133, Q108, C135, R140, n. 8 - 4IC306, C143, kontakty 11 - 10 J303, J101,• kana³ prawy - C232, C233, Q208, C235, R240, n. 13 - 17IC306, C243, kontakty 9 - 8 J303, J201.2.5. Brak niskich i œrednich tonów w wyjœciowychsygna³ach dŸwiêkowychPrzyczyna: Uszkodzenie wzmacniacza niskich i œrednich czêstotliwoœci.Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów pasma niskich i œrednichczêstotliwoœci do g³oœników i s³uchawek przez nastêpuj¹ceelementy:• kana³ lewy - R144, C130, n. 15 - 19 IC305, C126, kontakty2 - 1 J303, J101,• kana³ prawy - R244, C230, n. 9 - 6 IC305, C226, kontakty5 - 6 J303, J201.Uszkodzony mo¿e byæ równie¿ uk³ad IC305 lub kondensatoryseparuj¹ce.Na n.11 IC305 powinien byæ sygna³ o wysokimpoziomie, prze³¹czaj¹cy uk³ad IC305 w stan pracy.2.6. Cichy dŸwiêk we wszystkich trybach pracy lubze znacznymi zak³óceniamiPrzyczyna: Zani¿one napiêcie zasilaj¹ce.Sprawdziæ wielkoœæ napiêcia na pierwszym kontakcie z³¹czaCS901 - W901. Przy zasilaniu sieciowym powinno wynosiæono nie mniej ni¿ 15V. Sprawdziæ wartoœæ napiêcia na kolektorzeQ320 - powinno byæ +13.7V.Przyczyna: Uszkodzenie w torze wzmacniaj¹cym.Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów wed³ug punktów 2.4 i2.5, ale najprawdopodobniej uszkodzeniu uleg³ któryœ z kondensatorówseparuj¹cych:• kana³ lewy - C161, C163, C175, C181, C130, C126,• kana³ prawy - C261, C263, C275, C281, C230, C226.Mo¿liwe jest równie¿ uszkodzenie któregoœ kondensatora waplikacji uk³adu IC305, jak równie¿ sam uk³ad IC305.2.7. Przy zasilaniu sieciowym s³yszalny przydŸwiêkPrzyczyna: Z³a filtracja napiêcia zasilaj¹cego.Uszkodzona jedna z diod mostka D901 - D904 lub kondensatorfiltruj¹cy C339.3. Naprawy tunera3.1. Tuner nie pracuje na ¿adnym zakresie - brakdŸwiêkuPrzyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego uk³ady tunera.Sprawdziæ wartoœæ napiêcia +9.7V na kolektorze Q314 i jegoprzechodzenie przez kontakt 4 z³¹cza W1 - CN1 na p³ytkê tunera.Sprawdziæ wystêpowanie sygna³u o wysokim poziomie(+6V) doprowadzanego z kontaktów S304-2-2 do bazy tranzystoraQ314, za³¹czaj¹cego zasilanie tunera (+5V).26 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawySprawdziæ wystêpowanie napiêæ zasilaj¹cych na kontaktach1, 2, 4 z³¹cza CN1 p³ytki tunera i ich przechodzenie do n.1 IC2,n.14 IC1 i n.12, 13 IC3. Przy braku jednego z tych napiêæ uszkodzonyjest odpowiedni stabilizator na p³ycie g³ównej.Przyczyna: Uszkodzenie systemu sterowania tunerem.Sprawdziæ sygna³y sterowania i danych na szynach CE,CLK, DATA pomiêdzy procesorem steruj¹cym a uk³adem syntezyczêstotliwoœci IC3. Jeœli brak jest tych sygna³ów uszkodzonyjest procesor, w przeciwnym wypadku uk³ad IC3.3.2. Tuner w³¹cza siê, wyœwietlany jest zakres iczêstotliwoœæ ale brak dŸwiêku, w pozosta³ychtrybach zestaw pracuje prawid³owoPrzyczyna: Brak sygna³u m.cz z tunera na wejœciu toru wzmacniaj¹cego.Jeœli na kontaktach 5, 7 z³¹cza W1 na p³ycie g³ównej s¹obecne sygna³y fonii, nale¿y sprawdziæ ich przechodzenieprzez: C145, R112, S304-1-1, S304-3-2 i C245, R212, S304-2-1, S304-3-1 do wejœæ korektora graficznego. Sprawdziæ równie¿kondensatory separuj¹ce.Sprawdziæ, czy na n.13 IC1 wystêpuje sygna³ fonii - jeœligo brak, to uszkodzony jest uk³ad IC1.Przyczyna: Brak sygna³u fonii w torze m.cz.tunera.Sprawdziæ przechodzenie sygna³u fonii od IC1 przez: R55,Q16, C74, R59, C75, R26, C36, n.2, 4, 5 IC2, kontakty 5, 7z³¹cza CN1. Mo¿liwe jest te¿ blokowanie sygna³u przez uszkodzonylub nieza³¹czony tranzystor Q17. Napiêcie na jego baziei 3 kontakcie z³¹cza CN1 powinno byæ zerowe.3.3. Tuner nie przestraja siê w ¿adnym zakresie,s³ychaæ szumy (szumy eteru)Przyczyna: Brak napiêcia przestrajania diod warikapowych.Sprawdziæ wystêpowanie napiêcia (+13.5V) na kontakcie2 z³¹cza CN1. Jeœli go brak, to uszkodzony jest konwerter napiêciaQ316, Q317 na p³ycie g³ównej lub diody D308, D309.Sprawdziæ filtr dolnoprzepustowy napiêcia przestrajania naQ19, Q18 - przy zmianie na jego wejœciu (baza Q19) impulsów(co odpowiada przestrajaniu pasma), na wyjœciu (kolektorQ18) powinno zmieniaæ siê poziom napiêcia sta³ego.Przyczyna: Nie pracuje synteza czêstotliwoœci.Sprawdziæ obecnoœæ jednego z sygna³ów heterodyny nan.10, 11 i impulsów na n.14 IC3. Jeœli brak impulsów przyobecnoœci sygna³ów heterodyny albo impulsy nie zmieniaj¹siê przy przestrajaniu, to uszkodzony jest uk³ad syntezy czêstotliwoœciIC3.3.4. Tuner nie przestraja siê w jednym z zakresów,s³ychaæ szumy (szumy eteru)Przyczyna: Uszkodzone diody warikapowe w obwodach heterodyny.Sprawdziæ wystêpowanie i zmiany napiêcia przestrajaniana katodach warikapów D3 (FM), D7 (MW), D8 (LW) - najszybciejmo¿na sprawdziæ przez zamianê warikapów.Przyczyna: Uszkodzone wzmacniacze buforuj¹ce sygna³y heterodyny.Sprawdziæ wielkoœæ i zmiany sygna³u heterodyny (FM -kolektor, emiter Q3, MW i LW - n.18 IC1) i jego obecnoœæ nan.10 (11) IC3. Jeœli do IC3 sygna³ nie dochodzi, nale¿y sprawdziæwzmacniacz Q4 (FM) lub Q15 (MW, LW).3.5. Jednoczeœnie s³ychaæ kilka stacjiPrzyczyna: Niew³aœciwa selektywnoœæ obwodów w torze p.cz.Najprawdopodobniej uszkodzony filtr piezoceramicznyCF1 (FM) lub CF2 (MW, LW) albo/i rozstrojony obwód T1(FM) lub T2 (MW, LW).3.6. Ma³a czu³oœæ na zakresie FMPrzyczyna: Niesprawnoœæ w torze czêstotliwoœci radiowych.Sprawdziæ obwody wejœciowe, a tak¿e diody warikapowew selektorze i wzmacniaczu czêstotliwoœci radiowych D1, D2.3.7. Brak odbioru na zakresie FMPrzyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego tor FM.Stwierdziæ obecnoœæ sygna³u wyboru zakresu FM na n.7IC3 (+0.2V). Jeœli brak takiego napiêcia, to uszkodzony jestuk³ad syntezy czêstotliwoœci IC3.Sprawdziæ klucz podaj¹cy zasilanie Q12 - na jego kolektorzepowinno byæ napiêcie +5.4V.Sprawdziæ przechodzenie napiêcia zasilaj¹cego do wzmacniaczaczêstotliwoœci radiowej Q1, mieszacza Q2, heterodynyQ3 i wzmacniacza p.cz. Q5.Przyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego tor FM.Stwierdziæ przechodzenie sygna³u p.cz. z wyjœcia filtru piezoceramicznegoCF1 tj. z n.3 IC1 do n.13. Jeœli sygna³ niedochodzi, to niesprawny jest uk³ad IC1 - sprawdziæ obwóddetektora T3 i napiêcie +5.1V na n.12 IC1.Sprawdziæ przechodzenie sygna³u p.cz. przez wzmacniaczQ5, sygna³u w.cz. przez mieszacz Q2 i wzmacniacz czêstotliwoœciradiowej Q1 - uszkodzony jeden z tych tranzystorów.3.8. Brak odbioru stereofonicznego na zakresie FMPrzyczyna: Stereodekoder pracuje w trybie monofonicznym.Wybraæ zakres FM i sprawdziæ napiêcie na n.9 IC2 - powinnowynosiæ +0.1V. Jeœli jego wartoœæ wynosi 2÷3V, nale¿ysprawdziæ prze³¹cznik S823-2.Przyczyna: Uszkodzony uk³ad stereodekodera.Jeœli na n.9 IC2 napiêcie jest prawid³owe (+0.1V), to prawdopodobnieuszkodzony jest uk³ad IC2 - przed wymian¹ sprawdziæjeszcze elementy otoczenia uk³adu i w razie potrzeby podstroiægenerator rezystorem nastawczym VR1.3.9. Brak odbioru na zakresach LW i MWPrzyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego tor AM.Stwierdziæ obecnoœæ napiêcia zasilaj¹cego +5.5V na nó¿-kach 2, 4 IC1. Sprawdziæ napiêcie +5.5V na nó¿kach 2, 3, 18IC1. Jeœli brak tego napiêcia, to uszkodzony jest albo kluczpodaj¹cy napiêcie zasilaj¹ce (tranzystor Q13), albo uk³ad syntezyczêstotliwoœci IC3 - brak formowania sygna³u wyboru toruAM na n.8 (o niskim poziomie).Przyczyna: Uszkodzenie toru odbiorczego uk³adu IC1.Sprawdziæ przechodzenie sygna³u p.cz z wyjœcia mieszacza(n.4 IC1) do wejœcia wzmacniacza p.cz (n.7 IC1). Uszkodzonemog¹ byæ elementy T2, CF2 lub IC1.3.10. Nie pracuje jeden z zakresów LW lub MWPrzyczyna: Brak prze³¹czania obwodów wejœciowych i/lub heterodyny.Jeœli przy prze³¹czaniu zakresów MW/LW napiêcie na n.9IC3 nie zmienia siê (+4.0V dla MW, +0.7V dla LW), to prawdopodobnieuszkodzony jest uk³ad syntezy IC3. Sprawdziæ elementy:C91, Q14, D10, D11, Q9, Q10, Q7, Q6.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 27

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawy3.11. Ma³a czu³oœæ na zakresach LW i MWPrzyczyna: Rozstrojone obwody wejœciowe.Skorygowaæ dostrojenie obwodów wejœciowych przy pomocykondensatora CT4 dla zakresu LW i CT3 dla MW.3.12. Nie dzia³a funkcja automatycznego wyszukiwaniastacjiPrzyczyna: Brak sygna³u znalezienia stacji.Dostroiæ tuner do stacji i sprawdziæ wystêpowanie sygna³uznalezienia stacji (niski poziom - nie wiêkszy ni¿ 1V) na n.15IC1. Brak sygna³u oznacza uszkodzenie uk³adu IC1.Sprawdziæ obecnoœæ tego sygna³u (0V) na n.35 procesoraIC801. Jeœli sygna³ jest obecny, to uszkodzony jest procesor.Sprawdziæ przechodzenie sygna³u od IC1 do procesora steruj¹cego:n.15 IC1, R54, 5 kontakt z³¹cza CN2 - W22, Q802,Q801, D807, n.35 IC801 (niski poziom).3.13. Nie zapamiêtuje wyszukanych stacjiPrzyczyna: Uszkodzony procesor steruj¹cy IC801.4. Naprawy magnetofonu4.1. Brak odtwarzania, silnik pracujePrzyczyna: Brak napiêcia zasilaj¹cego uk³ady magnetofonu.Sprawdziæ wartoœæ napiêcia +9V na: n.4 IC305, kolektorzeQ314, 6 kontakcie z³¹cza CS602 p³ytki sterowania mechanizmem,n.12 IC301. Jeœli brak tego napiêcia, to uszkodzonyjest uk³ad stabilizatora IC305.4.2. Brak przesuwu taœmy w trybie odczytu i przewijaniaPrzyczyna: Uszkodzony uk³ad sterowania silnikiem.Sprawdziæ napiêcie +13.7V na 2 kontakcie z³¹cza CS602.W trybie odtwarzania lub przewijania sprawdziæ prze³¹czanienapiêcia zasilaj¹cego silnik przez R612 i jeden z kontaktówmechanizmu przesuwu taœmy S605, S606.Przyczyna: Uszkodzony silnik.Jeœli do wyprowadzeñ silnika „-” i „+” doprowadzone jestprawid³owe napiêcie zasilaj¹ce a silnik nie pracuje, oznacza to¿e jest on uszkodzony.4.3. Przyspieszony lub zwolniony przesuw taœmyPrzyczyna: Uszkodzony uk³ad sterowania obrotami silnika.Jeœli prêdkoœæ przesuwu nie zmienia siê przy zmianie pozycjiprze³¹cznika S306, to uszkodzony jest jeden z tranzystorów:Q602 lub Q603, jeœli zmienia siê - ustawiæ w³aœciw¹ prêdkoœæprzy pomocy rezystora VR601.Przyczyna: Uszkodzony silnik.Zewrzeæ wyprowadzenia A i B silnika. Jeœli prêdkoœæ wirowaniasilnika nie zmienia siê, silnik jest uszkodzony.4.4. Brak odtwarzania z obu napêdów, taœma przesuwasiê z prawid³ow¹ prêdkoœci¹Przyczyna: Nie dzia³a wybieranie sygna³ów fonii z magnetofonówna wejœciu toru wzmacniaj¹cego.Sprawdziæ poprawnoœæ komutowania kontaktów S304-1-1, S304-3-2, S304-2-1, S304-3-1 prze³¹cznika trybu pracy.Przyczyna: Uszkodzenie w torze odczytu.Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów fonii od g³owic magnetofonowychdo wejœcia toru wzmacniaj¹cego:• kana³ lewy - n.4(2)-14 IC301, C106, R107, VR101(VR102), n.11-10 (8-9) IC302, C110, n.3-6 IC303, C116,R118, S304-1-1, S304-3-2,• kana³ prawy - n.1(3)-13 IC301, C206, R207, VR201(VR202), n.1-2 (4-3) IC302, C210, n.14-11 IC303, C216,R218, S304-2-1, S304-3-1.Mo¿liwe jest te¿ blokowanie sygna³ów przez nieza³¹czonelub uszkodzone tranzystory Q103, Q203. Jeœli w trybie odczytunapiêcia na ich bazach nie s¹ równe dok³adnie 0V, to uszkodzonyjest jeden z elementów: D608, D609, Q601, S601, S602na p³ytce sterowania mechanizmem.4.5. Brak odtwarzania z drugiego napêduPrzyczyna: Brak sygna³u wybieraj¹cego mechanizm nr 2.Sprawdziæ wartoœæ sygna³u wyboru mechanizmu nr 2 (0V)na n.18 IC301. Jeœli brak tego sygna³u, sprawdziæ tranzystorQ301 i formowanie sygna³u o wysokim poziomie na kontakcie5 z³¹cza CS602. Mo¿liwe jest uszkodzenie Q604, D604, S602.Przyczyna: Uszkodzenie wzmacniacza odczytu.Jeœli na n.18 IC301 wystêpuje napiêcie 0V, a sygna³y fonicznez g³owic nie docieraj¹ do n.13 i 14 IC301, oznacza touszkodzenie tego uk³adu.4.6. Ró¿ny poziom sygna³ów odczytu w prawym ilewym kanale lub w mechaniŸmie 1 i 2Przyczyna: Ró¿ne charakterystyki przenoszenia kana³ów odtwarzania.Doprowadziæ do wyrównania charakterystyk kana³ów przypomocy rezystorów nastawnych:• VR101, VR201 - dla kana³u prawego,• VR102, VR202 - dla kana³u lewego.4.7. Nie dzia³a uk³ad redukcji szumu DolbyPrzyczyna: Uszkodzenie uk³adu IC303.Sprawdziæ tworzenie sygna³u w³¹czenie uk³adu redukcjiszumu na n.5 IC303: +4.5V - uk³ad od³¹czony, 0V - uk³ad w³¹czony.Jeœli sygna³ w³¹czenia o niskim poziomie jest wytwarzany,to uszkodzony jest uk³ad IC303, w przeciwnym wypadkusprawdziæ prze³¹cznik S305.4.8. Cichy poziom odtwarzanego dŸwiêku i braktonów niskichPrzyczyna: Uszkodzony jeden z kondensatorów separuj¹cych.Sprawdziæ elementy: C106, C206, C110, C210, C116,C216.4.9. Brak mo¿liwoœci zapisu, poprzednie nagraniezostaje skasowanePrzyczyna: Uszkodzenie w torze zapisu.W³¹czyæ magnetofon w tryb nagrywania sygna³ów z tuneralub ze Ÿród³a zewnêtrznego i sprawdziæ przechodzenie sygna³ówdo zapisu w obu kana³ach przez nastêpuj¹ce elementy:• kana³ lewy - S304-3-2, R114, C108, Q105, C111, L101,n.1-8 IC303, C117, VR103, C118, n.3-1 IC304, C119,C102, R103, S301-3, kontakt 1 CP302,• kana³ prawy - S304-3-1, R214, C208, Q205, C211, L201,n.16-9 IC303, C217, VR203, C218, n.5-7 IC304, C219,C202, R203, S301-5, kontakt 3 CP302.Sygna³y do zapisu mog¹ byæ równie¿ blokowane przez tranzystoryQ104, Q204 - sprawdziæ je.28 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawyJeœli sygna³y do zapisu nie przechodz¹ przez uk³ad IC303,to sprawdziæ napiêcie na n.12 IC303 - powinno byæ zerowe.4.10. Brak mo¿liwoœci skasowania poprzedniegonagraniaPrzyczyna: Brak pr¹du kasowania i podmagnesowania.Jeœli na wyprowadzeniach 5 i 7 z³¹cza g³owicy zapisuj¹cejwystêpuje napiêcie zmienne, to uszkodzona jest g³owica zapisuj¹ca.Sprawdziæ wartoœæ napiêcia zasilaj¹cego +9V na uzwojeniu5 L301 i kolektorach Q306, Q307, jeœli brak tego napiêciato z pewnoœci¹ jest przerwa w cewce L302 w zasilaniu lub wuzwojeniach L301.Sprawdziæ napiêcie na bazach Q306, Q307 (powinno byæ+0.7V) - jeœli brak tego napiêcia, to uszkodzony jest tranzystorQ308 lub kondensator C317.Sprawdziæ obecnoœæ wyjœciowego napiêcia zmiennego nauzwojeniach 2, 3 L301 - jeœli go brak, to L301 ma przerwê.4.11. Zapis dokonywany jest z du¿ymi zak³óceniamiPrzyczyna: Pr¹d podmagnesowania znacznie odbiega od nominalnego.Sprawdziæ elementy uk³adu stabilizacji napiêcia wyjœciowegogeneratora pr¹du podmagnesowania: R309, R370, D302,C312, D303, R311, R314, Q308. Przy du¿ym pr¹dzie podmagnesowaniaobwód ten mo¿e byæ przerwany, przy ma³ym -uszkodzona dioda Zenera D303.Sprawdziæ tranzystor Q309, przy odczycie zwyk³ych kasetpowinien byæ on wy³¹czony, a przy odczycie taœm chromowych- za³¹czony (prze³¹cznik S302-2 w po³o¿eniu Cr).Przyczyna: Uszkodzenie w torze zapisu.Najprawdopodobniej uszkodzone wzmacniacze buforuj¹ceQ105, Q205 - sprawdziæ wartoœci napiêæ sta³ych ich wyprowadzeniach.4.12. Nieprawid³owy zapis tonów niskichPrzyczyna: Uszkodzony jeden z kondensatorów separuj¹cychw torze zapisu.Sprawdziæ kondensatory w torze zapisu: C117, C217, C118,C218, C199, C219.4.13. Du¿y poziom zapisu z tunera lub ze Ÿród³azewnêtrznego ale z du¿ymi zniekszta³ceniamiPrzyczyna: Niew³aœciwa praca uk³adu automatycznej regulacjipoziomu zapisu.W³¹czyæ nagrywanie i sprawdziæ tworzenie napiêcia steruj¹cegoautomatyczn¹ regulacj¹ wzmocnienia na bazie Q313. Jeœlibrak tego napiêcia, to uszkodzony jest jeden z elementów: C114,C214, R123, R223, D101, D102, D201, D202, C328.Sprawdziæ elementy: Q313, Q104, Q204.4.14. Wysoki lub niski poziom zapisu z dowolnegoŸród³aPrzyczyna: Nieprawid³owo ustawiony poziom zapisu.Skorygowaæ poziom zapisywanych sygna³ów przy pomocyrezystorów nastawnych VR103, VR203.4.15. Brak zapisu z zewnêtrznego mikrofonuPrzyczyna: Uszkodzenie wzmacniacza mikrofonowego.Sprawdziæ tranzystor Q310, w przypadku jego uszkodzeniamo¿e blokowaæ on przechodzenie sygna³u z mikrofonu.Skontrolowaæ obecnoœæ zasilania uk³adu wzmacniacza mikrofonowegona tranzystorach Q311, Q312, napiêcia sta³e nawyprowadzeniach tych tranzystorów oraz sprawdziæ kondensatoryC319, C325.4.16. Zapisowi sygna³ów z mikrofonu towarzysz¹du¿e zniekszta³ceniaPrzyczyna: Nieprawid³owa praca uk³adu automatycznej regulacjiwzmocnienia wzmacniacza mikrofonowego.Sprawdziæ elementy R324, D316, D315, C321, C310 wuk³adzie ARW wzmacniacza mikrofonowego.5. Demonta¿5.1. Demonta¿ obudowy i p³yty czo³owej (rys.1)1. Zdj¹æ pokrywkê pojemnika baterii.2. Wykrêciæ i usun¹æ wkrêty 1 - 7, za pomoc¹ wkrêtaka krzy-¿owego o d³ugoœci nie mniejszej ni¿ 150mm.3. Zdj¹æ pokrêt³a: si³y g³osu i regulacji basów (XBS).4. Naciskaj¹c klawisze [ STOP/EJECT ] otworzyæ pokrywykieszeni kaset, po czym zdj¹æ p³ytê czo³ow¹.5.2. Zdejmowanie zestawów g³oœnikowych (rys.2)1. Od³¹czyæ przewody przy³¹czeniowe zestawów g³oœnikowych.2. Nacisn¹æ zatrzaski w kierunku wskazanym strza³k¹ 1.3. Poci¹gaj¹c do góry (strza³ka 2) zdj¹æ zestawy g³oœnikowe.5.3. Demonta¿ p³yty sterowania (rys.3)1. Zdj¹æ p³ytê czo³ow¹ wed³ug p.5.1.2. Odkrêciæ wkrêty 1 - 3 i roz³¹czyæ 2 z³¹cza: CP304, CS305.5.4. Demonta¿ p³ytki tunera (rys.4)1. Zdj¹æ p³ytê czo³ow¹ wed³ug p.5.1 i p³ytê sterowania wed³ugp.5.3.2. Odkrêciæ wkrêty 1 - 2 i roz³¹czyæ z³¹cze CN1.➁➂➆➅➃➄Pokrywka pojemnika na baterieSTOP/EJECTRys.1Pokrêt³osi³y g³osuPokrêt³oXBSL≤150mmSERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 29

Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT980 - opis i naprawyZatrzaskZatrzaskCP304P³ytka sterowaniaCS305Przewody przy³¹czeniowe zestawów g³oœnikowychRys.25.5. Demonta¿ mechanizmumagnetofonów (rys.4)1. Zdj¹æ p³ytê czo³ow¹ wed³ug p.5.1i p³ytê sterowania wed³ug p.5.3.2. Odkrêciæ wkrêty 3 - 7 i roz³¹czyæ3 z³¹cza: CS602, CP301, CP302.5.6. Demonta¿ p³yty g³ównej(rys.5)1. Zdj¹æ p³ytê czo³ow¹ wed³ug p.5.1,p³ytê sterowania (p.5.3) i mechanizmmagnetofonów (p. 5.5).2. Odkrêciæ wkrêt 1 i zdj¹æ dŸwigniênagrywania.3. Roz³¹czyæ z³¹cza CS901 i CN1, poczym wyci¹gn¹æ p³ytê g³ówn¹.5.7. Demonta¿ p³ytek baterii(rys.6)1. Zdj¹æ p³ytê czo³ow¹ wed³ug p.5.1,p³ytê sterowania (p.5.3) i mechanizmmagnetofonów (p. 5.5).2. Zwolniæ zaczepy w kierunku wskazanymstrza³k¹ 1 i wyci¹gn¹æ p³ytkibaterii.3. Nacisn¹æ zaczep w kierunku 2 iwyci¹gn¹æ p³ytkê w kierunku 3.4. Usun¹æ punkt ³¹czenia i poci¹gaj¹cw kierunku strza³ki wyci¹gn¹æsprê¿ynê baterii.5.8. Demonta¿ p³ytki zasilaczasieciowego (rys.7)1. Zdj¹æ p³ytê czo³ow¹ wed³ug p.5.1,p³ytê sterowania (p.5.3), mechanizmmagnetofonów (p. 5.5), p³ytêg³ówn¹ (p.5.6) i p³ytki bateriiwed³ug (p.5.7).2. Odkrêciæ wkrêty 1 - 5 i zdj¹æ ekran.3. Zwolniæ zaczep w kierunku strza³kii wyci¹gn¹æ p³ytkê zasilacza.5.9. Demonta¿ pojemnikówkaset (rys.8)1. Zdj¹æ p³ytê czo³ow¹ wed³ug p.5.1.2. Zwolniæ zaczepy w kierunkachwskazanych za pomoc¹ strza³ek iwyj¹æ pojemniki kaset.P³ytkabateriiCP301CP302CS602ZaczepWidok od spoduEkranRys.4P³ytka zasilaczaRys.7P³ytka tuneraCN1ZaczepRys.6ZaczepP³ytkabateriiZaczepRys.3P³yta g³ównaDŸwignia zapisuPo³¹czenieZaczepP³ytka bateriiRys.5CN1ZaczepCS901ZaczepyZaczepyKieszenie kasetyRys.8Sprê¿yna}30 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.5)BU2520DSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =6.0A, I B =1.2A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 25.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 6.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 9.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 5.0 7.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs


32 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 33Przenoœny odtwarzacz MP3Grundig MPaxx M-P100IC4B74HC125GNDAR103k3C7 C410µF 100nFDe - Emphasis on: leave R15De- Emphasis off: leave R1656pGNDREFGNDA4RXD0 Data linefrom µC to MMCEN_RXD_N /Enable lineR164k7C54100nFGNDAU1TDA1308TC9GNDA1,5 µ HR93k3C52820p47kRIGHT/INR3 68kR21kL1065earphoneconnectionR81kC1710nDATA Data Line Direct to µCMMCCard connectionSUP_ANRIGHTC2710nR4100RCMD_MMC CMD line56 U1B7RDAT0_MCR7CLK_UC MCC - Clock for CMD - TransmissionR154k710µF2k4C40TAJD157M0061,5 µ HRORCOMSUP_ANC13R2147kGNDRWEFL9ENCLKMMC /Enable lineTXD0 MMC - Clock forData transmissionµC - MMC/ MMC - MASSCLK_DEM1 SDATA AOUTL 8234SCLK/DEM VA+ 765LRCK AGNDMCLK AOUTRGNDALEFTGNDAR52 813 U1A4LC39TAJD157M006L1,5 µ HLOL5TAJD157M006MX345GLBX610MCC_CONCMD_MMCC3210pMCLKSOD_DACSOI_DAC2k4 C35820p100RCLK_MMCR12DAT07ENTRAMASSignals from orto the µC(80CXX) /Enable lineIC10CS4331 - KS10µP1RK10J12R_CSUP_ANGNDREFC38IC7C74LV1465IC4C74HC1258 968k100nGNDA56pR6VSS2100R62k2C3310pAudio - DACC12R19Audio amplifierC8L1 VCC23V4,7 µ HC5013C4910pCLK5C4210µFR13341211R60VDD4VSS13V3CMD2VPPC20100nF2R2filter forCard - supplyIC7B74LV14R59 IC4D10k74HC125CLKDATAClock for DatatransmissionMMC - MASCh1 1,00V M10,0msDATA_MASData signal from MultiMedia Cardto audio processorCLKDATAClock signal from MultiMediaCard to audio processorCh1 1,00V M20,0msCh1 1,00V M5,00µsCLKDATAClock signal from MultiMediaCard to audio processor1CMD_MMCX1R17R52100RC2110p3V1ENCLKMMCENTRAMAS111MMC Card ConnectorDATA_MAS Data line from MMC to MAS23V122657OscillatorCLK_MASVCC23,1VC1810µFL44,7 µ HCLK_UC8EN_RXD_Npackage throughole14,7456MHzSOD_DAC - Data signal fromaudio processor to D/A converterSOI_DAC - Clock signal fromaudio processorto D/A converterI2CCCh1 1,00V M5,00µsCh1 1,00V M5,00µsCh1 1,00V M1,00ms2I2CC (I C-Clock) - Signal is onlypresent during changes ofparameters e.g. bass setupQU1C261nFMCLKPWR_ONpackage SMD14,7456MHz111adaptationnetworkQU2Pullps for CMD and DATA7891011121314151617DCENIC5MAS3507D-PQ-D8DATA_MASCLKDATAC122pC222pAVSSCLKIAVDDWRDYWSENPUPCLKOPI0PI1PI2PI3C5110pR183k3R403k33VGNDMC345C5100nI2CDI2CCDATA_MASGNDCLKDATAC1510µFC161n4R2668kVCC_MAS4041424344123456DCSG/RTW/RTR/EODDCENVSSVDDI2CDI2CC/PORQTEDCSOVSENSPR/PCSPI19PI18PI17PI16PI15PI14PI13PI12SODSOISOCPI8XVDDXVSSSIDSICSIIPI42825262723242221181920100RCMD_MMC R14CMD1819202122232425262728/SHD_CTRP36-WRP37-RDXTAL2XTAL1GNDP20-A8P21-A9P22 - A10P23-A11P24 - A12µControllerR1OUT is hiz when /EN = 1 signal /ENRS232 switches the signal paths toand from MAX3222.Ch1 1,00V M1,00msI2CD (I 2 C-Data) - Signal is onlypresent during changes ofparameters e.g. bass setup1nSOD DACSOT DACDATA3938373635343332313029C283/DEMAND/SHD_CTR (low activ) activates power - down mode of IC2.RS232 output driver and internal charge pump are disabled.To wake up from shut down a time of 100µs is needed.Pin /EN (low activ) RS232 - inputs are activated.X5MJ - A18TXD0COMDEMAND1011121314151617C57100nFC5610µFL64,7 µ H3VL710µHC31T494V107006ASC30T494V107006ASC14T494V107006ASR2010k9T1OUTL34,7 µ HC1910µFIC7E74LV14Reset for Controller IC1 is generated bysignal PUP from MAS... signal PUP isswitched to high after MAS detectedcorrect 3V!RXD0789P15P16P17RESP30 - RXDNC1P31 - TXDP32 - INT0P33 - INT1P34 - T0P35 - T1P04 - AD4P05 - AD5P06 - AD6P07 - AD7/EANC 3ALE/PSENP27 - A15P26 - A14P25 - A133938373635VCC34333231 /ENRS23230 I2C2911110IC1P87C54EFAAC36100nR1INR1INC4510µL2_D2RXD0VCC23,1VDemand is invertedto generateinterrupt for IC1PUPP14P13P12P11 - T2EXP10-T2GND1VCCP00 - AD0P01 - AD1P02 - AD2P03 - AD36C34100nR127kIC7A74LV14654123 4443424140TXD0filter forsupply3,1V VCC21716151413121110VCC2D210BQ01512C4410µFC24100n12345678918/ENC1+V+C1-C2+C2-V-T2OUTR2IN/SHDNVCCGNDT1OUTR1INR1OUTT1INT2INR2OUT72711437 - CLK_MAS (Clock Signal)8- MCLK (Clock Signal)C4610µFC3100nFIC4A74HC125C11T495V107001CPR = 1: READPCS = 0: PIO enable3VVCC C47Reset µControllersupply - C for IC1Ch1 1,00V M100ns14 100nF 1012 RES1C25100nC43100nL2DT3316-22µH2,8VC23100nRES (Reset signal) - Signal is onlypresent during switching on3V3V/ENRS232DC/DC converter and audio processor MAS.../ENRS232IC2MAX3222CWNCh1 1,00V M100ms3VRS232 Interface781Ch1 1,00V M5,00µsCharge pump 3V 5VX7serves also against wrong polarisationDEMAND - Interrupt signal fromaudio processor to µControllerCh1 1,00V M5,00ms-X10PADR373k3R27R28R29R30R31R32R33R3414k73k3R492k21013V+R36Q2BC817R39Q3BC81710k10k10k10k10k10k10k10kFPC_CON 1×16X3batterysupplyC1010µFPWR_ON11/PLAY-T5ModeR38680RD4ZMM3,9T2FB91011121314IC7F74LV14IC7D74LV14X2PAD+VintR35100kZ-Diodefor voltagelimitationMODER532k2DSP/RSDSP/R/WDSP/ENDSP/DB0DSP/DB1DSP/DB2DSP/DB3DSP/DB4DSP/DB5DSP/DB6DSP/DB79470n D3BAV99T4FF123456781312 98C6C22470nCh1 1,00V M2,00µsDC/DC - Converter Signal 3V3VR1110kexternalsupplyV0X4VextVoutSwitch on circuitDouble function of key T5 (Mode-key):1. Power supply activation after reset of IC1, Q2 (Q1) is held activated by IC12. Mode - KeyQ1VINFMMT717TA VIN_SWT1STOP1470p100RRx+5VC48Keysall keys low activT3R50 is leftDisplay Connection Charge pumpPLAYR51 R50for 5V display113V+5V12Schemat ideowy przenoœnego odtwarzacza MP3 Grundig MPaxx M-P100 Schemat ideowy przenoœnego odtwarzacza MP3 Grundig MPaxx M-P100

Przenoœny odtwarzacz MP3 Grundig MPaxx M-P100Przenoœny odtwarzacz MP3 Grundig MPaxx M-P100Na stronach 32-33 tego numeru „Serwisu Elektroniki” zamieszczamypo raz pierwszy schemat ideowy odtwarzacza plikówmuzycznych MP3. Aczkolwiek jest to model ju¿ kilkuletni,to urz¹dzenie to jest jeszcze stosunkowo ma³o znane wwarsztatach serwisowych. Poniewa¿ prêdzej, czy póŸniej nasiCzytelnicy bêd¹ mieli okazjê zetkn¹æ siê z takim odtwarzaczem,zdecydowaliœmy siê na prezentacjê schematu wybranegomodelu i krótkiej informacji ogólnej o tym urz¹dzeniu.Format MP3Mianem MP3 nazywa siê standard kompresji sygna³ówdŸwiêkowych, pozwalaj¹cy na zapis dŸwiêku z jakoœci¹ porównywaln¹do uzyskiwanej z p³yty kompaktowej i spakowaniego do tak ma³ych rozmiarów, aby by³o mo¿liwe przesy³anieutworu w postaci pliku na przyk³ad za pomoc¹ Internetu.Pe³na nazwa standardu MP3 brzmi: MPEG-1 Audio Layer-3.MPEG jest skrótem od nazwy organizacji Motion PictureExperts Group, maj¹cej za zadanie opracowywanie standardówdla cyfrowego zapisu sygna³ów wideo i towarzysz¹cychim sygna³ów dŸwiêkowych. W przeci¹gu zaledwie dziesiêciulat powsta³y i skutecznie zosta³y wprowadzone kolejne standardy:MPEG1, MPEG2 i MPEG4, ró¿ni¹ce siê od poprzednikówznacznie lepszymi parametrami zw³aszcza sygna³ów wideo.Jak z tego widaæ, format zapisu plików muzycznych MP3powsta³ niejako przy okazji, usamodzielni³ siê, a teraz robizawrotn¹ karierê nie tylko wœród „komputerowców”.Do czasu upowszechnienia siê standardu MP3 najpopularniejszymformatem zapisu dŸwiêku w technologii komputerowejby³ format VAW. Jego wad¹ wrodzona by³ ma³y stopieñkompresji. Jak wiadomo dygitalizacja sygna³ów dŸwiêkowychodbywa siê, popularnie mówi¹c, przez zamianê sygna³u analogowegona ci¹g próbek, a nastêpnie dalsz¹ obróbkê, w tymrównie¿ kompresjê. Dla uzyskania przyzwoitej jakoœci (p³ytykompaktowej), czêstotliwoœæ próbkowania musi wynosiæ44.1kHz i bez kompresji utwór trwaj¹cy 5 minut zaj¹³by ponad300MB pamiêci. Dlatego od lat trwaj¹ pracê nad skuteczn¹metod¹ kompresji takich sygna³ów. Pierwsza wersja omawianegostandardu: MPEG-1 Audio Layer-1 pozwala³a na czterokrotnezmniejszenie objêtoœci pliku próbek, Layer-2 naoœmiokrotne a Layer-3, czyli omawiane MP3 na dwunastokrotne.Poniewa¿ dotychczasowe standardy bazuj¹ na algorytmachdzia³aj¹cych na zasadzie pomijania okreœlonych próbek,okaza³o siê, ¿e dalsze zwiêkszanie stopnia kompresji grozi utrat¹jakoœci dŸwiêku na tym etapie na razie poprzestano. Wszystkiete dzia³ania w zamyœle by³y skierowane do u¿ytkownikówkomputerów, tym czasem sza³ MP3 wymkn¹³ siê spod jakiejkolwiekkontroli i oto pojawi³y siê nie tylko przenoœne odtwarzaczeplików MP3, ale tak¿e specjalne miniwie¿e i radioodtwarzaczesamochodowe.Przenoœne odtwarzacze plików MP3Przenoœny odtwarzacz MP3 umo¿liwia podobnie, jak walkmanodtwarzanie zapisanych dŸwiêków, z tym, ¿e pliki MP3mog¹ byæ zapisane na p³ycie CD, w pamiêci Flash, na karciepamiêci lub twardym dysku. Odtwarzacze MP3 umo¿liwiaj¹równie¿ zapisywanie plików muzycznych z Internetu. Nowszemodele umo¿liwiaj¹ zapis plików nie tylko w formacie MP3ale równie¿ innych a nawet sygna³ów analogowych. Nagrywanieplików z Internetu odbywa siê przez komputer poprzezport USB. Przewód przy³¹czeniowy i specjalne oprogramowaniestanowi wyposa¿enie odtwarzacza.Odtwarzacze wyposa¿one s¹ w pamiêæ wewnêtrzn¹ orazgniazda do przy³¹czenia (w³o¿enia) dodatkowych kart pamiêci.W niektórych modelach pamiêæ wewnêtrzn¹ stanowi specjalnytwardy dysk o pojemnoœci 10÷20 GB.W zale¿noœci od producenta odtwarzacze wyposa¿one s¹w tor regulacji barwy dŸwiêku, w tym równie¿ w korektor graficzny,w specjalne procesory fonii surround w s³uchawkach,w tuner radiowy a nawet w specjalne zestawy g³oœnikowe.Odtwarzacze zasilane s¹ dwiema bateriami 1.5V LR6 lub zzasilacza zewnêtrznego.Odtwarzacz MP3 Grundig MPaxx M-P100Odtwarzacz MPaxx M-P100 posiada dwa gniazda multimedialnychkart pamiêci MMC (Multi Media Card - karta zpamiêci¹ Flash) lub ROS Card (Record on Silicon, karta ROM),gniazdo przy³¹czeniowe s³uchawek, zasilania zewnêtrznego iszeregowy interfejs do po³¹czenia z komputerem. Minimalnewymagania stawiane komputerowi s¹ nastêpuj¹ce:• Windows - PC WIN95/98/NT4.0, 5MB pamiêci, grafika800×600 256 kolorów,• MacOS - 68k lub Power Mac od systemu 7.5,• Linux - Kernel 2.0.x lub 2.2.x.Zasilanie z dwóch baterii 2×1.5V LR6 lub z zasilacza zewnêtrznego3.0V.Widok wnêtrza odtwarzacza wraz z instrukcj¹ demonta¿upokazano na rysunku 1.Rys.1. }SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 35

Porady serwisowePorady serwisoweAleksander Huzar, Karol Jachimowicz, Jerzy Pora, Marek Ugriczicz, Ryszard Strzêpek, Marian Borkowski,W³adys³aw Wójtowicz, Henryk Kostrzewa, Henryk Szostakiewicz, Kajetan, Andrzej BrzozowskiOdbiorniki telewizyjneElemis 6330STPo w³¹czeniu z trybu czuwania na 1 sekundê zapala siê zielonadioda, po czym nastêpuje blokada.Blokada sterowania nastêpuje zwykle na skutek zak³óceniapracy szyny I 2 C. Sprawdzono poprawnoœæ pracy zasilacza - dzia³a³poprawnie. Wykonano poprawki lutowañ w uk³adzie odchylaniapoziomego i otoczeniu DST - objaw bez zmian. Wykonano testDST (M12-16) - wypad³ pozytywnie. Sprawdzono napiêcie +5VSt-by. W stanie czuwania jest poprawne. Po podaniu rozkazuza³¹cz napiêcie to spada do +3.5V. Przed stabilizatorem obni¿asiê z 9V do 5V. Poniewa¿ przed stabilizatorem wstawiono fabryczniezamiast mostka M927 rezystor 6R8/1W, nastêpowa³dodatkowy spadek napiêcia. Wykonano na próbê zmostkowanierezystora i spróbowano w³¹czyæ odbiornik do pracy. Efektem tegoby³o wystartowanie wysokiego napiêcia na 2 sekundy i wy³¹czeniedo stanu czuwania. Po kilku próbach ze szczeliny wokó³ rdzeniaDST wydoby³ siê dymek. A jednak uszkodzony okaza³ siêtransformator. Oznacza to, ¿e test wykonywany w warunkachpomiarowych nie zawsze oznacza stuprocentow¹ pewnoœæ, ¿e elementjest dobry. Powtórzono pomiar ju¿ po zadymieniu. Tym razemtester wykaza³ zwarcie miêdzyzwojowe.A.H.Funai TV2000TMK5Chwilowe zrywanie synchronizacji pionowej.Zrywanie synchronizacji pionowej nastêpuje przy zmianie treœciobrazu. Dok³adna analiza oscyloskopem nie potwierdzi³a zniekszta³ceniasygna³u CVBS dochodz¹cego do selektora w uk³adzieTA8759AN. Poniewa¿ po drodze sygna³ CVBS przechodziprzelotem przez modu³ teletekstu, postanowiono go wyj¹æ i zmostkowaæwejœcie i wyjœcie. Okaza³o siê, ¿e po tej operacji synchronizacjapionowa jest poprawna. Wymieniono wszystkie elektrolityw module TXT: C506 - 47µF/16V, C507 - 1µF/50V, C519 -220µF/16V, C520 - 100µF/16V, C521 - 100µF/16V, i to rozwi¹za³oproblem. Wymienione kondensatory pomierzono i nie stwierdzonow ¿adnym z nich defektów. Powstaje wiêc pytanie - coby³o przyczyn¹? Nie wnikaj¹c w szczegó³y mo¿na powiedzieæ,¿e licz¹ siê efekty i pozytywne rozwi¹zanie problemu. A.H.Philips 25PT4101 chassis AA5AB„Uloty” wysokiego napiêcia z trafopowielacza, czasami nastêpujeprzebicie.Przy tego rodzaju objawach podanych przez u¿ytkownika,mamy pewnoœæ, ¿e konieczna bêdzie wymiana trafopowielacza.Jest tylko pytanie, co jeszcze siê uszkodzi³o. Ka¿da próbapotwierdzenia objawów mo¿e doprowadziæ do zwiêkszeniailoœci uszkodzonych elementów. Najczêœciej jest to przebicieDST przez obudowê, nad potencjometrem regulacji ostroœci,do blachy radiatora. Nastêpstwem tego mo¿e byæ uszkodzenieuk³adów: TDA8362E-4X, TDA3654, TDA7056A.4Trzeba zauwa¿yæ tutaj, ¿e blacha radiatora jest mocowana dop³yty monta¿owej specjalnymi zagiêciami, a jednoczeœnie nie jestw ¿adnym miejscu po³¹czona z mas¹. Powoduje to, ¿e w przypadku„strza³u” z DST nastêpuj¹ wy³adowania w wielu miejscachdo najbli¿szych œcie¿ek druku i mamy lawinê uszkodzeñ. A.H.Sharp 70DS03SBrak rastra, wysokie napiêcie mocno zani¿one, fonia jest.Doœæ szybko i mocno nagrzewa siê radiator tranzystorawykonawczego w odchylaniu poziomym. Jak w wielu podobnychprzypadkach, podejrzenie pada na trafopowielacz, ale nicz tego. Po dok³adnych oglêdzinach druku zlokalizowano przegrzanelutowania kondensatora C613 - 680nF/250V - utratapojemnoœci do zera. To by³a zasadnicza przyczyna, a dodatkowouleg³y uszkodzeniu elementy równolegle do³¹czone doC613, tj: R613 - 10k/2W, D613 - 1N4936 (BA159), C619 -2.2µF/160V.A.H.Sharp DV7001S chassis D3000Po w³¹czeniu z czuwania na chwilê startuje w.n., po czym odbiornikwraca siê do stanu czuwania.Ka¿da nastêpna próba w³¹czenia wygl¹da podobnie: startna 3 sekundy i wy³¹czenie do stanu czuwania. Przyczyna tobrak odchylania pionowego, którego obecnoœæ testuje mikrokontroler,blokuj¹c generacjê impulsów steruj¹cych lini¹ i wy-³¹czaj¹c pracê uk³adu odchylania poziomego i w.n. Stwierdzonoprzerwê rezystora bezpiecznikowego R501 - 1R0/0.5W zasilaj¹cegouk³ad TDA8175. Poniewa¿ w tej ga³êzi zasilanianie stwierdzono zwarcia, nale¿y wykonaæ poprawkê lutowañuk³adu TDA8175 i profilaktycznie wymieniæ C504 - 100µF/50V w generatorze powrotów pionu.A.H.Sony KV21T3K chassis BE4APo 20 minutach pracy zanik odbioru, dioda LED pulsuje 6 razy.Takie zachowanie oznacza wejœcie w tryb autodiagnozy, ailoœæ b³yœniêæ diody LED okreœla miejsce, gdzie wystêpuje b³¹d.W opisie nie wystêpuje jednak okreœlenie dla 6-krotnego b³yœniêciadiody LED. Nale¿y domyœlaæ siê, ¿e taka iloœæ b³ysniêæoznacza b³¹d niesklasyfikowany. W tym przypadku przyczyn¹by³a przerwa mostka ³¹cz¹cego (zimny lut), wlutowanegow miejsce L807, od n.10 DST i dalej do R814, D806. Elementyte tworz¹ zasilanie +24V dla uk³adu odchylania pionowego.Poniewa¿ mikrokontroler steruj¹cy sprawdza obecnoœæimpulsów ramki, chwilowy ich brak powoduje prze³¹czeniedo stanu czuwania i za³¹czenie trybu autodiagnozy. A.H.LG CF21E60XD70XPrzetwornica startuje, wchodzi w.n., po chwili odbiornik wy-³¹cza siê i gaœnie dioda.Po od³¹czeniu stopnia w.n. przetwornica pracuje, lecz pomiarnapiêcia +B wykazuje jego zawy¿on¹ wartoœæ: 142V przy36 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Porady serwisowepod³¹czonej ¿arówce 60W. Odbiornik jest wiêc blokowanyprzez procesor LG8634-20B, który wy³¹cza odbiornik po przekroczeniudopuszczalnych parametrów linii protect. W przetwornicyzastosowano uk³ad STRS5707. Wymiana pojemnoœciC842 4.7µF/50V, C825, C820 220µF/35V przywraca normaln¹pracê przetwornicy. Po zbadaniu pojemnoœci stwierdzi-³em po³owê wartoœci kondensatora C842. Napiêcie +B w stanieczuwania wynosi teraz 135V, a w stanie pracy 117.5V. Niestetyuszkodzeniu uleg³ równie¿ trafopowielacz 154-375F okresowoprzebijaj¹c ze splitera.K.J.Philips 21PT1663/58 chassis L7.2EAAOkresowo blokuje siê.W ró¿nych odstêpach czasu odbiornik „zamra¿a” siê naogl¹danym programie lub w teletekœcie. Do tej pory sprawniedzia³aj¹ce zdalne sterowanie nie dzia³a. Chocia¿ wszystko napierwszy rzut oka wskazuje na uszkodzenie któregoœ elementuna magistrali, wadliwie dzia³a odbiornik podczerwieni 1617P811. Po zamontowaniu nowego czujnika - zastêpczo u¿y³eminnego typu – zdalne sterowanie dzia³a z ma³ej odleg³oœci. Wadafabryczna w monta¿u, na R3671 3k3 - SMD wzd³u¿ krawêdzielementu resztki lutu, które powodowa³y okresowe pod³¹czeniepe³nego zasilania +5V na wyjœcie IR.K.J.Sony KVC2949 chassis AE1COkresowo nie daje siê w³¹czyæ.Po wy³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym lub zaniku napiêciazasilania na d³u¿szy czas, odbiornik nie daje siê w³¹czyæ.Usterka pojawia siê okresowo. Wymiana pojemnoœci w zasilaczunie przynosi poprawy, dopiero podstawienie tranzystorapnp Q604 2SA1037 likwiduje usterkê. Tranzystor ten kluczujedo masy napiêcie zasilania uk³adu IC601 TEA2260 obecnena nó¿kach 15 i 16 do momentu, a¿ wyprostowane napiêciesieci osi¹gnie po¿¹dan¹ wartoœæ. Identyczne objawy dajeup³ywnoœæ kondensatora C617 100µF/35V.K.J.Panasonic TC21B3EEPo w³¹czeniu pojawia siê na chwilê w.n., po czym nastêpujejego zanik i s³ychaæ pracê przeci¹¿onej przetwornicy.Mimo to, napiêcia wytwarzane przez przetwornicê by³y prawid³owe.Objaw wskazywa³ na uszkodzenie w stopniu odchylanialinii. Po sprawdzeniu bardzo wielu elementów okaza³osiê, ¿e uszkodzony by³ kondensator elektrolityczny C582(10µF/50V). Napiêcie sta³e na nim powinno wynosiæ oko³o+26V w stanie pracy. Napiêcie to jest podawane przez diodêD524 do uk³adu protekcji, zbudowanego na tranzystorze Q503(2SA1309A). Napiêcie z kolektora tego tranzystora podawanejest na n.52 IC601 (TA8653N), oznaczone na schemacie jakoX-RAY. Jeœli odbiornik pracuje poprawnie, napiêcie to jest rzêdu+0.2V. Je¿eli napiêcie to ulegnie zmianie spowodowanejnp. wzrostem w.n., to sterowanie linii jest wy³¹czane. Po wymianieC582 odbiornik pracowa³ poprawnie.J.P.Palladium 765/325 chassis PC100Obraz przesuniêty w lewo.Obraz jest przesuniêty do tego stopnia, ¿e logo znajduj¹cegosiê dla niektórych programów po lewej stronie, jest niewidoczne.Ponadto obraz jest pofalowany w kierunku pionowym.Przesuw obrazu w tym odbiorniku jest realizowany w trybieserwisowym, a okaza³o siê, ¿e regulacja ta nie dzia³a. Pozosta-³e regulacje (szerokoœci, wysokoœci, liniowoœci i geometrii)dzia³a³y poprawnie. Uszkodzenie by³o k³opotliwe do usuniêcia,ale znalezienie wadliwego elementu u³atwi³ fakt silnegogrzania siê tranzystora linii T381 (S2000AF). Sprawdzeniekszta³tu impulsu steruj¹cego tym tranzystorem wykaza³o jegoniew³aœciwy kszta³t (brak ostrego opadania zboczy œwiadczy³o tym, ¿e tranzystor nie pracowa³ w pe³ni jako klucz i dlategosilnie siê grza³). Sprawdzanie poszczególnych elementów wobwodzie sterowania wykaza³o uszkodzenie kondensatoraC305 (220µF/25V). Po jego wymianie regulacja po³o¿enia obrazuw poziomie dzia³a³a poprawnie.J.P.Ultravox HITNie dzia³a, przepalony bezpiecznik sieciowy FUS 1.6A.Po szczegó³owych sprawdzeniach elementów mog¹cychspowodowaæ przepalenie bezpiecznika okaza³o siê, ¿e zwartejest uzwojenie pierwotne transformatora sieciowego (jest tojeden z nielicznych modeli odbiorników nieposiadaj¹cy typowejprzetwornicy). Z uwagi na du¿e trudnoœci w kupnie nowegotransformatora dokonano jego przewiniêcia. Po wstawieniui uruchomieniu odbiornik przez kilkanaœcie minut pracowa³normalnie, po czym wy³¹cza³ siê i przechodzi³ w stan czuwania.Przyczyn¹ tego by³ przegrzany lut w stopniu koñcowymlinii (opukiwanie p³yty bazowej w tym rejonie powodowa³owy³¹czenie siê odbiornika do stanu czuwania). Ale to nieby³ koniec naprawy, gdy¿ po kilkudziesiêciu minutach pracyodbiornika widaæ wyraŸne zmiany jaskrawoœci. Lokalizacjauszkodzenia okaza³a siê trudna, ale wskazówk¹ okaza³ siê zapachwydzielaj¹cy siê z przewiniêtego transformatora, œwiadcz¹cyo jego silnym grzaniu siê. Po wy³¹czeniu, och³odzeniutransformatora i ponownym w³¹czeniu sytuacja powtórzy³a siê.Podejrzenie pad³o na diody w mostku prostowniczym D201,D202, D203 i D204. Sprawdzenie omomierzem tych diod wmomencie wyst¹pienia pulsacji wykaza³o przerwê jednej z nich.Po wymianie diod odbiornik pracowa³ ju¿ poprawnie.Prawdopodobn¹ przyczyn¹ uszkodzenia transformatora sieciowegoby³a usterka jednej z diod w prostowniku. Nale¿y wymieniæwszystkie 4 diody i wstawiæ w ich miejsce BY255.Transformatory sieciowe w tego typu odbiornikach (np. stosowanyw Clatrotronic 7500) w normalnych warunkach grzej¹siê stosunkowo mocno (nawet na etykiecie transformatora oryginalnegojest informacja o temperaturze pracy 110°C). J.P.Trilux TAP2531Nie w³¹cza siê do stanu pracy z trybu czuwania.Obci¹¿enie ¿arówk¹ 60W ga³êzi +B (+145V) przetwornicywykaza³o jej poprawn¹ pracê. Podejrzenie pad³o na stopieñ mocylinii, ale pomiary omomierzem nie wykaza³y uszkodzeñ. W miejsceR813 (4R7/8W) w³¹czono ¿arówkê 60W i w³¹czono odbiornikdo stanu pracy. Napiêcie na ¿arówce wynosi³o prawie +145V(by³o o kilka woltów mniejsze od napiêcia zasilania linii). Wskazywa³oto na zwarcie trafopowielacza Orega 40330-35. Wstawiononowy trafopowielacz (jego odpowiednik AFS294) i odbiornikzacz¹³ pracowaæ poprawnie. W zwi¹zku z wymian¹ trafopowielaczakonieczna by³a korekcja szerokoœci i wysokoœciSERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 37

Porady serwisoweobrazu wykonana w trybie serwisowym. Innym odpowiednikiemtrafopowielacza firmy Orega jest HR8005.J.P.Panasonic TX28LD1PBrak odchylania pionowego.Na ekranie w¹ska, pozioma linia o tyle dziwna, ¿e nie wype³niaca³oœci ekranu (z lewej i prawej strony brak po oko³o 5 cm).Pierwsze podejrzenie pad³o na uk³ad scalony odchylania pionowegoIC451 (TDA8175), jednak napiêcia na jego wyprowadzeniachby³y zgodne ze schematem. Pomiar oscyloskopem wykazujebrak impulsów steruj¹cych stopniem koñcowym pionu, wychodz¹cychz n.6 uk³adu scalonego IC601 (VDP3108A-PIP-A1).Od³¹czenie n.6 IC601 i sprawdzenie wszystkich elementów pomiêdzyni¹ a wejœciem uk³adu scalonego TDA8175 (n.7) potwierdzadiagnozê: brak sterowania. Z IC601 nie wychodzi impuls Vdrive. Pozostaje tylko wymiana uk³adu. I tu zaczynaj¹ siê „schody”.Uk³ad jest wprawdzie dostêpny (jego cena waha siê w granicachod 160 do 470PLN w zale¿noœci od sklepu, który go oferuje),ale oprócz g³ównego symbolu (VDP3108) s¹ ró¿nice wdodatkowych oznaczeniach, które wed³ug oferentów maj¹ okreœlaæjego program. Proponuje siê ró¿ne wersje, lecz nikt - podkreœlamnikt - nie jest w stanie powiedzieæ, czym siê one od siebieró¿ni¹ i co oznaczaj¹ poszczególne litery po symbolu g³ównym.Zdecydowa³em siê na ofertê najtañsz¹ i najbli¿sz¹ oznaczeniowoorygina³owi - VDP3108A-A1. Po wstawieniu uk³adu,bez dokonywania pomiarów (decyduje w koñcu moment w³¹czeniaOTVC), ryzykuj¹c uszkodzeniem koñcówki odchylaniapionowego (TDA8175 - niedostêpny na rynku), w³¹czy³em odbiornik.Pojawi³ siê obraz - trochê zniekszta³cony, ale by³. Powejœciu w tryb serwisowy dokona³em niezbêdnych regulacji, apotem wygrzewa³em odbiornik przez 48 godzin. Poniewa¿ nicniepokoj¹cego siê nie dzia³o (¿adnych zmian geometrii ani nadmiernegogrzania siê poszczególnych elementów) odbiornik mo¿-na by³o uznaæ za naprawiony.M.U.Clatronic 322VT/STOdbiornik wy³¹czy³ siê w wyniku przebicia w.n.Po w³¹czeniu odbiornika, zobaczy³em iskrê przeskakuj¹c¹ zwyjœcia napiêcia anodowego trafopowielacza. Uszkodzeniu uleg³tranzystor wykonawczy przetwornicy BUH315DP (wobec brakuorygina³u zastosowa³em BU4507DX - ma inn¹ obudowê i trzebago inaczej mocowaæ). Naturaln¹ wydawa³a mi siê koniecznoœæwymiany trafopowielacza (1142.5085/700402187). Niestety,okaza³o siê, ¿e orygina³ jest nieosi¹galny, a zamiennik nie jestjeszcze produkowany (odbiornik ma oko³o 3 lata). Pozosta³a tylkopróba „zaizolowania” trafopowielacza. Zastosowa³em p³ytkibakelitowe, które zala³em dwusk³adnikowym klejem epoksydowym.Klej wla³em równie¿ w szczelinê miêdzy obudow¹ a rdzeniemtrafopowielacza. Próba wypad³a pozytywnie i odbiornikmo¿na by³o oddaæ do dalszej eksploatacji.M.U.LifeTec LT9651Odbiornik nie w³¹cza siê.Po obejrzeniu chassis stwierdzi³em, ¿e p³yta bazowa w okolicach,gdzie konstrukcyjnie umieszczone s¹ tranzystory realizuj¹cefunkcjê w³¹cz/wy³¹cz: Q507 (BUT11) i Q506 (2SA1013),jest bardzo silnie wygrzana. Wszystkie luty w tej okolicy by³ybardzo niepewne, a obydwa tranzystory uszkodzone (zwarcie).Po ich wymianie, poprawieniu lutów i wymianie pojemnoœcidecyduj¹cych o wysokoœci napiêcia wytwarzanego przez przetwornicêC508 (47µF/25V) i C509 (10µF/63V) w³¹czy³em odbiornik.Wystartowa³ prawid³owo. Pozosta³a tylko regulacja geometriiobrazu i balansu bieli.M.U.Siemens FC908K4Odbiornik nie w³¹cza siê, uszkodzony bezpiecznik sieciowy.Poniewa¿ musia³a byæ jakaœ przyczyna tej sytuacji, sprawdzi³emwszystkie wa¿niejsze elementy aktywne. Oprócz zwartegotranzystora wykonawczego zasilacza T661 (zamiastBUT56A zastosowa³em BUT12AF), ¿aden element nie zdradza³cech uszkodzenia. I rzeczywiœcie, po w³¹czeniu wszystkienapiêcia by³y prawid³owe. Nie trzeba by³o przeprowadzaæ¿adnych regulacji. Jednak w trakcie wygrzewania odbiornika,zauwa¿y³em, ¿e fonia zanika i pojawia siê bez widocznej przyczyny.By³o to skutkiem zastosowania przy fonii równoleg³ejwtyku zamiast bezpoœredniego lutowania przewodów. M.U.LifeTec LT3734VTOdbiornik nie startuje, brak sygnalizacji trybu standby.Po dokonaniu pomiarów, znalaz³em po stronie pierwotnejprzetwornicy uszkodzone: tranzystor wykonawczy Q801(SK2750 - wobec braku orygina³u zastosowa³em SK2545),R851 (0R22), R819 (0R47), R818 (1k), R816 (47R) i R812(1k) - wszystkie w aplikacji uk³adu scalonego steruj¹cego przetwornic¹IC801 (MC44603P). Po stronie wtórnej przetwornicynie znalaz³em ¿adnych uszkodzonych elementów. Opróczwspomnianych elementów wymieni³em równie¿ IC801 i elektrolityw jego aplikacji C813 (1µF/50V) oraz C818 (47µF/50V).Po naprawie trzeba by³o wejœæ w tryb serwisowy, aby wyregulowaægeometriê obrazu. W trakcie wygrzewania odbiornikazauwa¿y³em okresowe zaniki koloru. Przyczyn¹ by³ kwarcX402 (44.33619kHz) w uk³adzie generatora podnoœnej chrominancjiuk³adu scalonego IC401 (STV2116A). M.U.Saba UltraColor T7670Bregenz chassis S110Po w³¹czeniu odbiornika nie pojawiaj¹ siê ¿adne napiêcia.Przepalony by³ bezpiecznik sieciowy FP01 (1.6A/250V).Przyczyn¹ by³a zwarta kostka prostownicza DP02 (zastosowa³em4 diody 1N4007). Po wymianie tych elementów i w³¹czeniuodbiornika przepala siê bezpiecznik FP02 (1.6A/250V)w g³ównej ga³êzi zasilania: U8 +100V. Pomiary wykazuj¹ zwarte:tranzystor TL02 (BU208 - koñcówka odchylania poziomego)oraz diodê DG05 (BY288 - zabezpieczaj¹c¹ TL02). Po ichwymianie pojawiaj¹ siê napiêcia z zasilacza, oprócz +12V(U6a), które zasila uk³ad scalony IL01 (TDA1950 - miêdzyinnymi generator linii). Nie ma ¿adnej sygnalizacji na wyœwietlaczu.Pomiary elementów wytwarzaj¹cych U6a i reguluj¹cychU1 nie przynios³y efektu. Na procesorze IR01(HD44801B07) nie ma napiêcia +5V. Jest ono tworzone z napiêcia+12V wychodz¹cego bezpoœrednio z zasilacza, przezgniazdo BO04. Okaza³o siê, ¿e styki gniazda by³y zaœniedzia-³e. Po ich oczyszczeniu odbiornik w³¹czy³ siê, lecz z silnymizniekszta³ceniami korekcji. Uszkodzony uk³ad korekcji IG01(TDA4610 - brak orygina³u i trzeba zastosowaæ zestaw naprawczy).Kiedyœ ju¿ go wstawia³em i nie uda³o mi siê osi¹gn¹æzadowalaj¹cych rezultatów. Tak by³o i w tym przypadku.38 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Porady serwisowePrzy próbach strojenia stacji odbiornik nie chce ich zapamiêtywaæ.Przyczyn¹ jest wy³adowana bateria NICBR87 (2.4V).Po jej wymianie pamiêæ wraca. Po wykonaniu niezbêdnychregulacji i wymianie CP10 (22µF/16V), pracuj¹cego w uk³adzieregulacji U1 (napiêcie to zmienia³o sw¹ wartoœæ w czasie),odbiornik mo¿na by³o oddaæ klientowi. M.U.Panasonic TX24W1DBrak odchylania poziomego.Uszkodzony zosta³ tranzystor mocy odchylenia poziomegoQ551 2SD1441. Po wymianie tego tranzystora odbiornik pracujeprawid³owo oko³o 1.5 godziny, po czym tranzystor uszkadzasiê ponownie. Stwierdzono, ¿e mocno nagrzewa siê radiator naktórym zamontowano Q551. Sprawdzono przebiegi napiêæ nawejœciu i wyjœciu Q551 - by³y prawid³owe. Przyczyn¹ uszkadzaniasiê tranzystora Q551 by³ trafopowielacz TLF15542F. Zastosowanoodpowiednik HR7827 firmy Diemen.R.S.Crown CTVB5051Obraz jest prawid³owy, brak dŸwiêku.W czasie pracy odbiornika do gniazda EURO zosta³ przy-³¹czony zestaw radiowy. Przepiêcie powsta³e na z³¹czu spowodowa³ouszkodzenie uk³adu scalonego p.cz. fonii (TBA121).Zast¹piono go uk³adem U2840. Po wymianie pojawi³a siê fonia,ale zbyt cicha. Spowodowane to by³o zbyt ma³ym napiêciemregulacyjnym dochodz¹cym do uk³adu U2840 z mikrokontrolerasteruj¹cego SDA2083. Dopiero wymiana procesoraprzywróci³a foniê o odpowiedniej amplitudzie. R.S.Sony KVX2931KPrzetwornica próbkuje.Napiêcia wyjœciowe na kilka sekund osi¹gaj¹ wartoœci nominalne,a nastêpnie spadaj¹ prawie do zera. Przyczyn¹ zaistnia³ejsytuacji by³ uszkodzony kondensator C608 4.7µF/63Vw uk³adzie sprzê¿enia zwrotnego przetwornicy, po pierwotnejstronie transformatora. Po wymianie kondensatora przetwornicapracuje normalnie, pozostaje tylko sprawdziæ napiêcie wyjœciowezasilania linii +135V.R.S.Telefunken chassis 617W œrodkowej czêœci ekranu widoczne s¹ bia³e przerywane linie.Linie o gruboœci 2÷3mm u³o¿one s¹ poziomo w pasie owysokoœci oko³o 10cm, a na szerokoœæ: od krawêdzi do krawêdziekranu, fonia jest normalna.Uszkodzeniu uleg³ kondensator impulsowy CL54 0.68µF/400V, pracuj¹cy w uk³adzie odchylania pionowego. R.S.Sony KV27XSDNie dzia³a.Pomiar napiêcia +135V w punkcie TP91 daje wynik 0V.Wyci¹gniêcie wtyczki F-4, przez któr¹ podawane jest zasilanieuk³adu odchylania poziomego powoduje, ¿e w punkcieTP91 pojawia siê napiêcie +138V. Okazuje siê, ¿e w trafopowielaczumiêdzy n.12 a n.4, 5, 6 rezystancja wynosi 3R, czyliprawie zwarcie. Jest zwarcie uzwojeñ 4, 5, 6 z uzwojeniami 9,10, 12 po stronie pierwotnej trafopowielacza 1-439-332-42.Zastosowano zamiennik firmy Diemen HR6403. Ustawieniawymaga³a ostroœæ obrazu - rezystorem RV902 oraz zbie¿noœæna ca³ym ekranie - rezystorem RV901.R.S.Neptun 750TBrak mo¿liwoœci dostrojenia do jakiejkolwiek stacji.Napiêcie warikapowe zmienia siê podczas strojenia w granicach0÷1V. Napiêcie na stabilizatorze UL1550 wynosi +210Vzamiast +33V (uszkodzony jest UL1550). Uszkodzony zosta³tak¿e rezystor R835 (przerwa) na module zdalnego sterowaniaUMR2000. Po wymianie uszkodzonych elementów odbiornikmo¿na bez problemów dostroiæ do wybranej stacji. R.S.Philips 20GR1250/59POdbiornik ca³kowicie nieczynny.Pomiary wykazuj¹, ¿e wyjœcie napiêcia g³ównego jest obci¹¿onerezystancj¹ oko³o 15R. Uszkodzony jest tranzystor2SC3795B (7528) w stopniu odchylania poziomego. Po wymianietranzystora pojawia siê obraz i dŸwiêk. Napiêcie g³ównewynosi +99V (powinno byæ +95V). Na obrazie wystêpuj¹pionowe jasne linie co oko³o 1cm. Po godzinie pracy nastêpujeponowne uszkodzenie tranzystora 7528. Dopiero wymianakondensatorów 2542 220µF/16V, 2523 6.8µF/160V, 4.7µF/400V (na module AMV) oraz ponownie 7528 2SC3795B dajeczysty obraz i tranzystor 7528 nie uszkadza siê. R.S.Lexus CB5489PSTFonia jest prawid³owa, natomiast obraz jest zawiniêty od góryekranu na wysokoœci oko³o 6 cm.Silnie grzeje siê uk³ad scalony TA8403K i w³aœnie on okazujesiê przyczyn¹ zawijania obrazu. Podczas naprawy pos³ugiwanosiê schematem OTVC Orion Color 520DK. R.S.Thomson 55MT16TXOdbiornik po w³¹czeniu do sieci w³¹cza siê i wy³¹cza, z ty³utelewizora s³ychaæ dziwny dŸwiêk.Obwody zasilacza pracuj¹ poprawnie. Po od³¹czeniu zasilanialinii takie pulsowanie (w³¹czanie/wy³¹czanie) ju¿ nie wystêpuje.Tranzystor koñcowy linii i diody by³y sprawne. Przyczyn¹uszkodzenia by³ transformator linii FCV2010E07. M.B.Telefunken F531Brak synchronizacji w trybie AV.Obraz nie jest zsynchronizowany w przypadku korzystaniaz wejœcia AV (scart). Sprawdzeniu poddano elementy bior¹ceudzia³ w prze³¹czaniu wejœæ oraz doprowadzaj¹ce sygna³do wspólnego toru odbiornika. Okaza³o siê, ¿e uszkodzeniuuleg³ tranzystor TX09 (BC848C). W jego miejsce mo¿na wstawiærównie¿ tranzystor o zbli¿onych parametrach. M.B.Samsung CX5944WZniekszta³cony obraz.Czêœæ obrazu jest zniekszta³cona w pionie. Pomiar napiêæuk³adu odchylania pionowego nie pozwoli³ na jednoznacznezlokalizowanie uszkodzonego podzespo³u. Dopiero podstawienieuk³adu TDA8350Q (IC301) wykaza³o, ¿e jest on przyczyn¹usterki. M.B.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 39

Porady serwisoweSony KV2135M3 chassis F21G-ABrak odchylania poziomego.Na ekranie widoczny jedynie s³abo œwiec¹cy pionowy paso szerokoœci kilku centymetrów. Pomiary napiêæ wykaza³y zani¿onedo 6V napiêcie zasilania procesora sygna³owegoCXA1213BS, a (szukaj¹c przyczyny) tak¿e obni¿one do 8V(powinno byæ 15V) napiêcie na wejœciu stabilizatora 7809(IC851). Dok³adne sprawdzanie uk³adu wytwarzania tego napiêciaod wyjœcia z przetwornicy do wejœcia na IC851 przyw³¹czonym odbiorniku nie pozwoli³o na znalezienie uszkodzonegoelementu. Przy podaniu napiêcia 15V z zewnêtrznegozasilacza wprost na anodê diody prostowniczej tego napiêcia(po od³¹czeniu uzwojenia transformatora przetwornicy) telewizorpracowa³ normalnie. Ponadto po obci¹¿eniu tego uzwojeniatransformatora obci¹¿eniem zastêpczym uzyskiwano potrzebnenapiêcie przy wydajnoœci pr¹dowej 400mA. Dalszeczynnoœci pozwoli³y na znalezienie przyczyny niesprawnoœci– by³ ni¹ rezystor R809 6R8/2W (na wejœciu IC851). Trudnodociec jakie procesy zachodzi³y w tym rezystorze, skoro przypod³¹czeniu jego do zasilania z zewnêtrznego zasilacza wszystkoby³o dobrze, a przy pod³¹czeniu do wyjœcia przetwornicyjego rezystancja tak bardzo wzrasta³a. Wymiana rezystora ca³kowicieusunê³a niesprawnoœæ telewizora.W.W.Thomson chassis ICC8 np.: SL55TNie daje siê w³¹czyæ - uszkodzenie w odchylaniu pionowym.W odbiorniku zadzia³a³y uk³ady zabezpieczenia, dioda LEDsygnalizuj¹ca STANDBY œwieci na czerwono. Po odlutowaniuwyprowadzenia 2 trafopowielacza i „podniesieniu” kolektoraTL17 (BSR51) zasilacz trybu standby zaczyna pracowaæ.Uk³ady zabezpieczenia staj¹ siê nieaktywne. Okazuje siê, ¿edioda DF16 (BA157) zwiera napiêcia zasilaj¹ce 65V i 24V(nó¿kê 3 z nó¿k¹ 2 IF01). Ponadto uszkodzeniu uleg³ uk³adIF01 (TDA8178F) i tranzystor steruj¹cy TL17. W.W.Nokia chassis Stereo Plus np.: 7155VTPo „pewnym” czasie poprawnej pracy samoczynnie wy³¹czasiê w tryb standby.Uszkodzony tranzystor VO71 (BC858B) w stopniu regulacjinapiêcia, po wtórnej stronie przetwornicy.Samoczynnie wy³¹cza siê w standby po nagrzaniu.Zwarcie pomiêdzy uzwojeniami wysokiego napiêcia wtransformatorze linii (w stanie zimnym zwarcie by³o niemierzalne).Konieczna wymiana transformatora TK60 (M1015).Prze³¹cza siê w tryb standby przy du¿ym pr¹dzie kineskopu(maksymalna jaskrawoœæ i kontrast).Przerwa rezystora RD11 (110R) pod³¹czonego do n.37 uk³aduND10 (TDA8366-N2E) w linii sygna³u sandcastle.Prze³¹cza siê w tryb standby przy du¿ym pr¹dzie kineskopu(maksymalna jaskrawoœæ i kontrast), ale daje siê ponownie bezproblemów w³¹czyæ.Zwarcie kondensatora CK58 (33nF) przy³¹czonego pomiêdzy7 wyprowadzenie transformatora linii a masê, powoduj¹cezafa³szowanie napiêcia regulacji pr¹du kineskopu.Odbiornik prze³¹cza siê w tryb standby po 7 minutach pracy.Uszkodzenie uk³adu realizuj¹cego funkcjê „Timer OFF”znajduj¹cego siê wewn¹trz procesora steruj¹cego SPL50R0xx.Konieczna wymiana procesora (NF10).Odbiornik sprawia wra¿enie prze³¹czonego w tryb standby -obraz i dŸwiêk zanika, wy³¹czone zostaje odchylanie poziome,jednak¿e zasilacz pracuje normalnie (jak w trybie pracy).Uszkodzeniu uleg³ uk³ad stabilizatora 8-woltowego NO45(L78M08). Wymiana uk³adu usuwa usterkê.Samoczynnie wy³¹cza siê w tryb standby i nie daje siê w³¹czyæ,gdy odbiornik jest za bardzo nagrzany.Przyczyn¹ tego defektu jest krytyczna charakterystyka temperaturowauk³adu NO10 TEA2164G, steruj¹cego prac¹ przetwornicy.Wystarczaj¹cym œrodkiem zaradczym jest zmianawartoœci rezystora RO85 z 270R na 1k5 (znajduje siê on powtórnej stronie przetwornicy i jest on przez kondensator CO85podpiêty do 4 wyprowadzenia transformatora TO30).Od czasu do czasu prze³¹cza siê w standby, niekiedy towarzyszytemu uszkodzenie tranzystora BUF405AX.Niesprawnoœæ ma miejsce przy niekorzystnych stosunkachtemperaturowych, kiedy to transformator TO40 (producentVogt) wchodzi w zakres nasycenia, powoduj¹c wy³¹czenie odbiornikaw tryb standby, a czasami powoduj¹c uszkodzenietranzystora VO25. Konieczna jest wymiana transformatoraTO40 na odpowiednik produkcji firmy Salcomp.Od czasu do czasy prze³¹cza siê w standby.Przyczyn¹ prze³¹czania s¹ zak³ócenia w sieci zasilaj¹cej.Nale¿y wprowadziæ nastêpuj¹ce zmiany: w szereg z kondensatoremC003 w³¹czyæ rezystor 470R/0.25W, podobnie w szeregz C004 równie¿ w³¹czyæ rezystor 470R/0.25W. W.W.Thomson chassis ICC20 np.: 32WN42EZak³ócenia obrazu - jasne, pionowe pasy w œrodkowej czêœciobrazu.Równolegle do cewki LL010 przylutowaæ diodê RGP15G- katodê diody po³¹czyæ z kolektorem tranzystora TL010. Wkonkretnym przypadku mo¿e byæ równie¿ konieczne zmostkowaniecewek LL011 i LL032 (cewki zast¹piæ kawa³kiemsrebrzanki).W.W.Nokia chassis Mono Plus np.: 3724Odchylanie pionowe - zmienia siê wysokoœæ obrazu.W jednym przypadku uszkodzony by³ kondensator CS01(100nF), pomimo ¿e miernik wskazywa³ nominaln¹ wartoœæpojemnoœci. W drugim przypadku powodem by³a niestabilnoœænapiêcia strojenia podawanego do tunera i za ma³a amplitudaodchylania pionowego, spowodowana niekorzystn¹ tolerancj¹diody Zenera VF07 (ZTK33).W.W.Akai CT2107DBrak koloru, zawiniêcie do³u obrazu.Po naprawie zasilacza uszkodzonego w wyniku wyschniêciakondensatorów elektrolitycznych w przetwornicy, wyst¹pi³o zawiniêciedolnej czêœci obrazu i nie by³o koloru. Uszkodzonymokaza³ siê procesor chrominancji i synchro AN5601K, a tak¿eelementy w linii doprowadzaj¹cej sygna³ z przetwornicy (n.7) doprocesora: R424 (10k) i dioda Zenera 5.1V.W.W.40 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Porady serwisoweAudioOdbiorniki satelitarneCD Compact Player Sony D345Po w³¹czeniu brak jakiejkolwiek reakcji.Pomiar napiêæ pozwoli³ stwierdziæ, ¿e napiêcie zasilaj¹ce z4.5V spada do oko³o 2V. Pomierzy³em elementy znajduj¹cesiê zaraz za wejœciem napiêcia zasilaj¹cego, a wiêc: D403, Q404i Q403. By³y sprawne, a omomierz nie wykaza³ ¿adnego nienormalnego„doziemienia”. Odcina³em zasilanie w ró¿nychmiejscach uk³adu, aby znaleŸæ element, który powoduje takispadek napiêcia zasilaj¹cego. Bez efektu. Pozosta³o tylko podstawianieposzczególnych elementów. Zacz¹³em od wejœcia zasilania,czyli od diody D403 (9B01-05CP-TB). Wymieni³emj¹ i sprzêt „o¿y³”. Tak wiêc dioda statycznie by³a dobra, „siada³a”dopiero pod napiêciem. Po oczyszczeniu lasera, naprawazosta³a zakoñczona.M.U.Zestaw audio Amstrad MC1500Nie dzia³a tuner.Sprawdziæ jakoœæ lutowania kwarcu Z201 (TUNER-PCB).Nie dzia³a CD, przerywa, niepewne dzia³anie.Zimne luty na CD-PCB. S¹ wszêdzie, elektronika raczejnie pada, jedyne wyjœcie to lutowaæ po kolei podejrzane rejonyi obserwowaæ, czy nie ma mikropêkniêæ wokó³ punktówlutowniczych.Po jakimœ czasie sam wycisza g³oœnoœæ.Uszkodzony C560 (100nF) na p³ycie wzmacniacza i zasilaczy;po podgrzaniu zwiera³ siê.H.K.Zestaw audio Thomson ALTIMA 260Nie œwieci siê wyœwietlacz, brak reakcji na przyciski.Elementami uszkodzonymi by³a dioda Zenera D512 w ga³êziwytwarzania napiêcia zasilania +10V (oraz +6.2V). Wyœwietlaczby³ ciemny z powodu uszkodzenia rezystora bezpiecznikowegow obwodzie ¿arzenia R802 - 1R. Rezystor ten znajduje siê nap³ycie tranformatora POWER. Oba te uszkodzenia wskazywa³y,¿e na zestaw trafi³o jakieœ przepiêcie z sieci. Wkrótce sprzêt wróci³do zak³adu i sprawa „przepiêæ” zosta³a wyjaœniona. Okaza³o siê,¿e z tym modelem by³y problemy od momentu zakupu. Zestawnie chcia³ siê czasem za³¹czyæ. Wtedy pomaga³o czasem kilkakrotneszybkie wyci¹ganie i wk³adanie do gniazdka wtyczki kablasieciowego. Sprzêt wróci³ martwy. Uszkodzony by³ filtr sieciowy- cewka L801 znajduj¹ca siê na p³ycie transformatora. Alepo jej wymianie ujawni³y siê objawy opisane przez klienta, tzn.zestaw zupe³nie nie dawa³ siê uruchomiæ. Czasem po kolejnymw³o¿eniu wtyczki do sieci œwieci³y siê prawid³owe elementy wyœwietlacza,ale zestaw nie reagowa³ na ¿adne klawisze, czasemwyœwietlacz by³ zupe³nie wygaszony, a podœwietlone by³y wszystkielub czêœæ klawiszy funkcyjnych i znów ¿adnej reakcji na przyciski.Przyczyna ca³ego tego nieprawid³owego dzia³ania sprzêtuokaza³a siê banalna. Z zasilacza wychodzi³y prawid³owe wszystkienapiêcia zasilaj¹ce, ale do panelu sterowania nie dochodzi³sygna³ masy. Wi¹zka ³¹cz¹ca te p³ytki zrobiona jest z kilku skrêconychze sob¹ przewodów. Przewód masy zosta³ zdublowany isprzêt zacz¹³ dzia³aæ prawid³owo.H.Sz.Ferguson SQ100LTTest magistrali I 2 C.Test magistrali I 2 C wykonano w pe³nosprawnym odbiorniku.Tester odczyta³ nastêpuj¹ce adresy:WR 01000110 + SAT AUDIO DEMOD (TDA6170X)WR 10100000 +/- EEPROM P0 (24C16)RE 10100001 + EEPROM P0 (24C16)WR 11000000 + PLL (g³owica)Magistrala I 2 C dostêpna na z³¹czu EURO VCR/DECODER(górne gniazdo): n.12 - SDA, n.10 - SCL, n.9, 13 - masa.Brak reakcji na polecenia, wyœwietlacz nie pracuje.Obecne s¹ wszystkie napiêcia zasilaj¹ce, dzia³a modulator imagistrala I 2 C. Wykonano test szyny i odczytano nastêpuj¹ceadresy:WR 10100000 + EEPROM P0 (24C16)RE 10100001 + EEPROM P0 (24C16)RE 10101111 + EEPROM P7 (24C16)RE 10110001 - COLOUR ENCODER (b³êdny adres)RE 10110011 - DIGIT CAM FILTER (b³êdny adres)RE 10110101 - NICAM DECODER (b³êdny adres)Jeœli porównamy zestawienie odczytanych adresów z zestawieniemwzorcowym, to zauwa¿amy brak potwierdzenia dlauk³adu TDA6170X i dla uk³adu PLL w g³owicy, natomiast pojawi³ysiê nowe adresy, których nie powinno tu byæ. Wyjêto zpodstawki CPU i wykonano test magistrali I 2 C testerem generuj¹cymwszystkie 128 adresów jakie s¹ przypisane szynie I 2 C,z potwierdzeniem odpowiedzi. Uzyskano potwierdzenie obecnoœciwszystkich uk³adów, czyli TDA6170X, uk³adu PLL wg³owicy i pamiêci 24C16. Wypada zatem, ¿e mikrokontrolersteruj¹cy nie generuje tych adresów, albo jest coœ nie tak zpamiêci¹. Po wstawieniu zaprogramowanej pamiêci (z trybemustawieñ fabrycznych) odbiornik rozpoczyna poprawn¹ pracêi wszystko jest OK. Jest to przyk³ad na naprawê ³atw¹, szybk¹i przyjemn¹ pod warunkiem, ¿e posiadamy wzorcowy test magistraliI 2 C i kopiê pamiêci.A.H.Comsat PLUSTest magistrali I 2 C.Adresy odczytane w stanie czuwania po w³¹czeniu wtyku sieciowego:WR 01000110 + SAT AUDIO DEMOD (TDA6160-2X)WR 10100000 + EEPROM P0 (24C16)RE 10100001 +/- EEPROM P0 (24C16)WR 10100010 + EEPROM P1 (24C16)WR 10101110 + EEPROM P7 (24C16)WR 11000010 + PLL (g³owica)Po w³¹czeniu do pracy pojawia siê jeszcze jedno potwierdzenie:RE 11000011 + PLL (g³owica) A.H.Ferguson MSS220LTTest magistrali I 2 C.Po za³¹czeniu wtyku sieciowego (stan czuwania) w sprawnymodbiorniku tester odczyta³ nastêpuj¹ce adresy:SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 41

Porady serwisoweWR 01000110 + SAT AUDIO DEMOD (TDA6170X)WR 10100000 + EEPROM P0 (24C16)RE 10100001 + EEPROM P0 (24C16)WR 11000000 + PLL (g³owica)WR 11001000 + TV MODULATORPo w³¹czeniu do stanu pracy iloœæ odczytanych adresówpozostaje bez zmian. Magistrala I 2 C dostêpna jest na z³¹czuEURO VCR/DECODER (górne gniazdo): n.12 - SDA, n.10 -SCL, n.9, 13 - masa.A.H.KR200SBrak zasilania LNB, brak odbioru.Je¿eli wszystkie podzespo³y i napiêcia w obwodach zasilanias¹ w normie, pozostaje zaprogramowaæ EEPROM fabrycznymiustawieniami.Brak fonii, szum.Z regu³y uszkodzony jest kwarc X301 - 4MHz.Obraz zrywa synchronizacjê.Najczêœciej winnym jest tranzystor Q413 (2SA1266). H.K.KR700S, KR710SNie s¹ wyœwietlane komunikaty OSD przy braku sygna³u.Prawie wszystkie przypadki to wina uszkodzenia siê kwarcuX801.Brak fonii, cisza.Zdarzy³o siê parokrotnie pêkniêcie œcie¿ki MUTE biegn¹cejod procesora U201 (wyprowadzenie 32) przez rezystorR531 do koñcówek 4 - U503 i U504.Nie dzia³a pilot.Bardzo czêsto udaje siê reanimowaæ takiego pilota, dodaj¹ckondensator 33...68pF miêdzy n.12 i 16 uk³adu scalonego. H.K.KR900S, Lennox SAT300K³opoty ze strojeniem, nieprawid³owe zakresy kana³ów, brakMENU.Takie i podobne uszkodzenia spowodowane s¹ b³êdn¹ zawartoœci¹pamiêci EEPROM 24C16; nale¿y zaprogramowaæj¹ ustawieniami fabrycznymi.Brak komunikatów OSD przy braku sygna³u z anteny.Najczêœciej wystarczy wymieniæ kwarc X402.Brak odbioru.Zmierzyæ napiêcie na bazie tranzystora Q401 (2SC3190) -powinno byæ oko³o 1.7V. Je¿eli jest za wysokie, nale¿y wymieniæQ401, przy braku (i poprawnych napiêciach zasilaj¹cych)najprawdopodobniej uszkodzona jest g³owica. Je¿eli nie,sprawdziæ zawartoœæ pamiêci EEPROM (najlepiej zaprogramowaæj¹ fabrycznymi ustawieniami). Uk³ad U401 (STV0056)wymieniamy na koñcu. Uwaga: uk³ad STV0056A ma inny rozk³adwyprowadzeñ.Brak fonii na wyjœciu EURO-TV, na pozosta³ych jest.Uszkodzony STV0056 (ale warto najpierw sprawdziæEEPROM).Po nagrzaniu siê tunera widoczne na ekranie poziome ciemne pasy.Wymieniæ diody D101 ÷ D104 w mostku prostowniczym +5V.Zaniki wizji.Uszkodzony lub brak kondensatora 150pF dolutowanegomiêdzy bazê T401 a masê.H.K.KR1000Obraz zrywa synchronizacjê.Przed rozpoczêciem bardziej szczegó³owych poszukiwañwarto wymieniæ diody D101 ÷ D104 mostka prostowniczego+5V. Z regu³y na tym siê koñczy.H.K.Amstrad SRD520Brak wizji.Poniewa¿ jest to odbiornik ju¿ oko³o 8-letni, rutynowo najpierwwymieni³em kondensatory w zasilaczu: 2200µF/10V,220µF/25V, 2×1µF/50V, 2×470µF/25V i 470µF/35V. Nastêpnieprzyst¹pi³em do oglêdzin tunera. Po dostrojeniu siê do czêstotliwoœcistacji jest fonia, brak wizji, s¹ szumy. Przy odstrajaniusiê od stacji pojawia siê wizja jakby o odwróconej polaryzacji(sprawdzi³em, to nie prze³¹cznik polaryzacji sygna³u).Przy dalszym odstrajaniu pojawi³y siê pasy poziome - objawyzbli¿one do Ÿle dzia³aj¹cej syntezy, czasami pojawia siê bardzos³aby obraz. Poniewa¿ taki tuner naprawia³em ostatni razjakieœ 6 lat temu, postanowi³em skorzystaæ ze œci¹gi: „Naprawaodbiorników satelitarnych”, gdzie na stronie 166 mówi siê,¿eby sprawdziæ lub wymieniæ: uk³ad TEA2029C, C54, modu³dekodera. Wykonanie tych zaleceñ nie usprawni³o tunera, aleprzypomnia³o mi o specyfice napraw tunerów z dekoderami.Po pierwsze sprawdzi³em sygna³ z g³owicy - tunery Amstrad,jak wiêkszoœæ tych ze z³¹czem euro-dekoder, maj¹ wyprowadzonesygna³y wizyjne z ró¿nych stopni obróbki sygna³uwideo - skorzysta³em ze schematu „Odbiornik SAT AmstradSRX320, SRD510, SRD520” zamieszczonego w „SE” 10/2000.Na n.12 z³¹cza DEKODER wystêpuje sygna³ BB, by³ s³aby,wymieni³em C6. Sygna³ wizji na n.12 znacznie siê poprawi³.Teraz mog³em dostroiæ siê dok³adnie do stacji i pracowaæ nadobrym sygnale. Skoncentrowa³em siê teraz na torze wideo -stwierdzi³em brak polaryzacji wzmacniacza TR2/TR1 (tu uwagado schematu: TR2 to tranzystor npn, a nie jak zaznaczono naschemacie pnp). Z analizy schematu wynika, ¿e baza tranzystoraTR2 jest spolaryzowana napiêciem dzielnika R5/R4, któredla SRD520 wynosi 2k/12k × 12V = 2V. Napiêcie z dzielnikaR5/R4 jest podawane przez IC1 do bazy TR2 - sprawdzi³em nan.4 IC1 napiêcie wynosi 1.93V, na n.3 0.72V, natomiast na n.5wynosi³o 1.93V. IC1 to 4053 sterowany trzema sygna³ami nan.9, 10 i 11. Dla wystêpuj¹cych wartoœci napiêæ po³¹czone zosta³ywyjœcia Z i Z0 (4-5), a powinny byæ Z i Z1 (4-3). Skoncentrowa³emsiê na sygnale n.9 IC1, opisanym jako CLAMP. Wychodzion z n.9 z³¹cza dekodera videokryptu. Sygna³ ten generowanyjest po podaniu impulsów H i V z p³ytki synchroTEA2029C. Sprawdzi³em sygna³y H i V - nie by³o ich. Uk³adTEA2029C by³ ju¿ podstawiony, a kondensatory wymienione.Sprawdzi³em uk³ad rezonatora 503kHz - nie pracowa³. W trakciepomiarów zauwa¿y³em ¿e p³ytka synchro jest zalana klejem.Znaj¹c mo¿liwoœci tego czegoœ czym sta³ siê zeschniêtyklej, wyczyœci³em wszystkie œlady kleju i tuner zacz¹³ pracowaæ.Prawdopodobnie up³ywnoœci spowodowane przez klej spowodowa³yzablokowanie generatora uk³adu TEA2029C.Podsumowuj¹c mo¿na stwierdziæ, ¿e profilaktyczne usuniêciewszystkich resztek kleju w naprawianym sprzêcie RTVjest w pe³ni uzasadnione. K.42 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Porady serwisoweMagnetowidySamsung VK720Treœæ odtwarzana jest skokami - podobnie jest z foni¹.Czêœæ telewizyjna dzia³a bez zarzutu, natomiast przy odtwarzaniutaœmy wideo, odnosi siê wra¿enie jakby nie dzia³a³ tracking.Bez zastanowienia wymieni³em uk³ad serwo IC201(KA83210) - bez efektu. Równie bezmyœlnie wymieni³em wszystkieelektrolity w aplikacji IC201. Znowu bez efektu. Dopiero wtedyzacz¹³em zastanawiaæ siê nad przyczyn¹ usterki. Oscyloskopemsprawdzi³em, jak wygl¹daj¹ impulsy CTL na wejœciu IC201- by³y niesymetryczne. Sprawdzi³em diody Zenera na obu wejœciach(D208 i D209 - obie po 6.2V). Okaza³o siê, ¿e D208 ma wkierunku zaporowym oko³o 50k. Po jej wymianie (na wszelkiwypadek wymieni³em obie diody) usterka ust¹pi³a. Pozosta³a jeszczetylko drobna regulacja toru prowadzenia taœmy i magnetowidmo¿na by³o oddaæ do dalszej eksploatacji. M.U.Sharp VCA30BMagnetowid nie zawsze przyjmuje kasetê.Wszystko wskazywa³o na to, ¿e wystarczy wymiana paskówgumowych. Jednak pogorszy³o to tylko sytuacjê - terazmagnetowid w ogóle nie przyjmowa³ kasety. Rozebra³em mechanizm,przeczyœci³em prze³¹cznik rodzaju pracy i sprawdzi-³em elementy mechanizmu. Nie znalaz³em ¿adnych pêkniêæani wy³amañ. Po zastanowieniu, doszed³em do wniosku, ¿eprzyczyn¹ usterki mo¿e byæ silnik ³adowania kasety (loadingmotor), poniewa¿ wymiana pasków zwiêkszy³a si³ê przyk³adan¹do osi silnika. Rzeczywiœcie, po jego wymianie(M1049GE), magnetowid dzia³a³ bez zarzutu. Pierwszy raz spotka³emsiê z tak¹ usterk¹ silniczka ³adowania kasety. M.U.JVC HRD525EEMagnetowid czêsto wci¹ga taœmê.Po zdjêciu obudowy i za³adowaniu atrapy kasety, widaæwyraŸnie, ¿e przy wydawaniu kasety taœma nie zawsze jest dowijana.Przeczyœci³em prze³¹cznik rodzaju pracy (wymontowaniego jest nieco pracoch³onne). Poprawi³o to nieco sytuacjê,lecz nie zlikwidowa³o usterki do koñca. Dopiero jego wymianausunê³a wszystkie niedomagania magnetowidu. M.U.Sanyo VHR5100EENie realizuje funkcji PLAY.Po w³¹czeniu funkcji PLAY, taœma opasuje g³owicê wizyjn¹,silnik zaczyna siê krêciæ, ale po kilku sekundach drum motorprzestaje siê obracaæ i funkcja PLAY przestaje byæ realizowana.Takie zachowanie wskazuje na: uszkodzenie czujników wdrum motorze, które informuj¹ uk³ad serwo, ¿e silnik siê obraca,uszkodzenie serwo, uszkodzenie procesora, przerwê na drodzeod drum motoru poprzez serwo do procesora. Pomiar oscyloskopemwykaza³, ¿e brak jednego z ci¹gów impulsów pochodz¹cychz drum motoru, informuj¹cych uk³ad serwo o tym,¿e silnik pracuje. Po roz³o¿eniu silnika, poprawi³em wszystkiepunkty lutownicze na jego p³ytce drukowanej. Teraz z silnikawychodzi³y ju¿ dwa ci¹gi impulsów i magnetowid realizowa³funkcjê PLAY normalnie.M.U.Akai VS-G791 (Hi-Fi)Uszkodzenie bloku zasilacza.Spaleniu uleg³ blok zasilacza - wczeœniej znacznemu podwy¿szeniuuleg³y wszystkie napiêcia wyjœciowe. W wyniku tegouszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: tranzystor TP202(przerwa), transoptor PH201, sterowany stabilizator IC201 (rozsypanaobudowa), dioda Zenera D226 (przebicie), rezystor bezpiecznikowyFR402 oraz kondensator 3.2nF w bazie tranzystoraTP202 (pêkniêta obudowa, ale zmierzona pojemnoœæ mia³a wartoœænominaln¹). Po wymianie tych elementów zasilacz wystartowa³,ale magnetowid nadal nie dzia³a³. Znaku ¿ycia nie dawa³wyœwietlacz pomimo tego, ¿e napiêcie ¿arzenia by³o prawid³owe.Wtedy okaza³o siê, ¿e uszkodzeniu uleg³ uk³ad IC101(D16312B), steruj¹cy funkcjonowaniem i wskazaniami dzia³aniaklawiatury panelu czo³owego (na fakt uszkodzenia tego uk³adunaprowadzi³o mnie „œciemnienie” obudowy d³awika L101 wobwodzie zasilania tego uk³adu: +5V). Po wymianie uk³aduIC101, wyœwietlacz zadzia³a³, niestety komunikat ERR1 wskazywa³,¿e to jeszcze nie koniec naprawy. Z powodu braku dokumentacjiserwisowej objaœniaj¹cej znaczenie wskazywanego b³êdupodj¹³em dalsze próby naprawy magnetowidu. Po dwukrotnymnaciœniêciu przycisku [ POWER ] magnetowid w³¹cza siêi dzia³a prawie prawid³owo - brak reakcji na rozkazy z pilota. Powymianie odbiornika podczerwieni zdalne sterowanie dzia³a ju¿prawid³owo. Próba zmiany opcji parametrów w menu (czyli zmianyzawartoœci pamiêci) spowodowa³a, ¿e komunikat ERR1 by³wyœwietlany teraz ju¿ stale, a próba dwukrotnego naciœniêciaprzycisku [ POWER ] skutkowa³a zadzia³aniem magnetowidutylko na jedn¹ sekundê, po czym pojawia³ siê komunikat ERR1 ina tym koniec jego pracy. Odczytanie zawartoœci pamiêci24LC04B i skontrolowanie jej zdolnoœci do prawid³owej pracynic nie da³o - wszystko by³o w porz¹dku. Wróci³em z powrotemdo bloku zasilacza dopiero teraz stwierdzi³em uszkodzenie tranzystora,który sterowany z mikrokontrolera w³¹cza³ tranzystorkluczuj¹cy. Po jego wymianie magnetowid dzia³a³ w pe³ni prawid³owo.Po jakimœ czasie dotar³em do dokumentacji i znaczeniakodów b³êdów (i od tego nale¿a³o zacz¹æ):• ERR1 - zwarcie w uk³adach zasilacza.• ERR 2 - uszkodzenie (zatrzymanie) silnika ³aduj¹cego lubb³¹d mechanizmu (niew³aœciwe z³o¿enie kó³ steruj¹cychwzglêdem siebie),• ERR3 - uszkodzenie (zatrzymanie) silnika drumm,• ERR4 - uszkodzenie (zatrzymanie) silnika capstan.W.W.Sony SLV-P51„Zawieszanie siê” magnetowidu - brak reakcji na rozkazy.Po uruchomieniu przesuwu taœmy (w dowolnym trybie: odtwarzania,przewijania, szybkiego przewijania z podgl¹dem doprzodu i do ty³u) magnetowid „zawiesza siê” i przestaje reagowaæna polecenia i z klawiatury lokalnej, i z pilota. Po od³¹czeniuod sieci i ponownym uruchomieniu wszystko wraca donormy. Przypuszczenie, ¿e przyczyn¹ s¹ ³adunki (lub zanieczyszczenia)powstaj¹ce w wyniku pracy plastikowych elementów³atwo da³o siê zweryfikowaæ podnosz¹c nieznacznie p³ytêg³ówn¹ - wszystkie funkcje by³y realizowane prawid³owo. Procesorjest umieszczony bardzo blisko roli dociskaj¹cej, któraby³a na tyle zabrudzona, ¿e „rozsiewa³a” zabrudzenia wokó³powoduj¹c opisany efekt „wieszania siê” - umycie rolki i wyczyszczenieokolic procesora usuwa defekt urz¹dzenia. W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 43

Porady serwisoweMonitoryGateway 2000 model 500-069CSMonitor wy³¹cza siê.Po godzinie lub kilku godzinach pracy monitor wy³¹cza siê,czasami po w³¹czeniu obraz d³ugo by³ bardzo ciemny. Ta drugaprzyczyna tkwi³a w przegrzanym d³awiku na p³ytce kineskopu wzasilaniu ¿arzenia kineskopu 6.3V. Samoczynne wy³¹czanie siêmonitora by³o spowodowane znacznym spadkiem napiêæ po d³u¿-szym okresie pracy. Odpowiedzialnym za ten stan okaza³ siê uk³adscalony IC906 KIA431/8B zastosowany w stabilizacji napiêæ wyjœciowychprzetwornicy po stronie wtórnej. Ta regulowana diodaZenera powinna zacz¹æ przewodziæ przy napiêciu oko³o 2.3V, ape³ne wysterowanie osi¹gn¹æ przy 2.4V. W powy¿szym przyk³adzieokresowo nastêpowa³o przebicie anoda-katoda. Sprawdzonymzamiennikiem jest uk³ad TL431CLP.K.J.NEC JC2141UM/BBrak odchylania pionowego.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy uk³adu odchylaniapionowego: IC401 TDA1675A, C407 220µF/50V, D402RGP-10G. Po wymianie uszkodzonych elementów nale¿ywyregulowaæ uk³ad odchylania pionowego potencjometramiVR401 i VR411, po uprzednim sprawdzeniu napiêcia zasilania,które na n.14 IC401 powinno wynosiæ +29V. R.S.Essex EM1564LRBrak odchylania poziomego, widoczna pionowa linia.Okazuje siê, ¿e uszkodzeniu uleg³y elementy uk³adu odchylaniapoziomego: dioda BY329/1200 (t p =150ns,U AK =1200V, I A =8A), tranzystor BU2525AF. Po wymianieuszkodzonych elementów pojawia siê w¹ski obraz z du¿ymizniekszta³ceniami - wszystko z powodu uszkodzenia tranzystora2SC458C w uk³adzie regulacji szerokoœci obrazu. R.S.Mitsubishi Diamond +71Nie dzia³a zasilacz.Uszkodzony by³ bezpiecznik 4A w obwodzie wejœciowymprzetwornicy. Przyczyn¹ by³o uszkodzenie kondensatora C916(1000pF/2kV) w uk³adzie przetwornicy.A.B.Mitsubishi Diamond Pro 720Monitor nie dzia³a³, dioda LED w³¹cza³a siê i wy³¹cza³a.W momentach, kiedy dioda by³a w³¹czona, œwieci³a w kolorzepomarañczowym. Uszkodzone by³y nastêpuj¹ce elementy:- tranzystor Q504 typu 2SC5587 - zwarty,- tranzystor Q509 typu 2SJ512 - zwarty,- rezystor bezpiecznikowy R523 1R - rozwarty. A.B.GVC M1448Monitor nie dzia³a³.Przyczyn¹ by³y uszkodzone elementy: bezpiecznik FS1015A, dioda Zenera DZ101 BZX85 18V, rezystor R105 10R, diodyD105 UF4007, D121 UF5408, uk³ad scalony U101 UC3843,tranzystor Q101 2SK1117 lub 2SK1118.A.B.Apple M2935Monitor nie dzia³a, œwieci siê dioda LED.Przetwornica pracowa³a poprawnie, natomiast brak by³owysokiego napiêcia na wyjœciu 8 transformatora odchylaniapoziomego. Uszkodzone by³y elementy: RL59 (1R, bezpiecznikowy),RL68 (4k7), RL115 (6k8, drutowy), QL12 (IRF9630)tranzystor pracuj¹cy w uk³adzie stabilizatora napiêcia zasilanialinii, którego napiêcie wyjœciowe zale¿y od czêstotliwoœciodchylania poziomego.Je¿eli w monitorach tego typu pali siê bezpiecznik F901(3.15A), nale¿y sprawdziæ kondensator C916 (1500pF/800V).Kondensator ten umiejscowiony jest w obrêbie radiatora uk³aduIC901 (STRS6707) w przetwornicy. Zdarzaj¹ siê uszkodzeniatego kondensatora pod wp³ywem napiêcia impulsowego. A.B.IBM 07G9961Monitor nie dzia³a, przetwornica wydaje pisk wysokiej czêstotliwoœci.Uszkodzony by³ tranzystor wyjœciowy uk³adu odchylaniapoziomego Q306 SGSIF444 lub S2000AF. Czêsto przyczyn¹tego jest uszkodzenie kondensatora powrotu w uk³adzie odchylaniapoziomego C313, który jest zwarty lub jedno z jego wyprowadzeñma z³e po³¹czenie lutowane z p³yt¹ bazow¹. A.B.IBM 59G9978Nie dzia³a przetwornica.Nale¿y skontrolowaæ rezystory R603, R618 (270k/0.5W).Bardzo czêsto rezystory te stanowi¹ rozwarcie i nie jest podawanenapiêcie startowe do uk³adu przetwornicy. A.B.Digital PCXBV-BCNie dzia³a odchylanie poziome.Monitor dostarczono do naprawy po raz drugi. W obu przypadkachuszkodzony by³ tranzystor koñcowy uk³adu odchylaniapoziomego. Uszkodzenie tego tranzystora powoduje paleniesiê cewki L5613. Przy pierwszej naprawie cewka ta zosta-³a zast¹piona podobn¹ cewk¹ typu 139BA DHZC1 z monitoraSamsung. Gdy monitor trafi³ do naprawy z uszkodzonym tranzystoremodchylania poziomego po raz drugi, cewka L5613nie uszkodzi³a siê. Oznacza to, ze zamiennik okaza³ siê dobry.Nale¿a³o wiêc znaleŸæ przyczynê uszkadzania siê tranzystorakoñcowego linii. Najczêœciej przyczyn¹ takich uszkodzeñ jestz³e sterowanie tego tranzystora. Kontrola uk³adu steruj¹cegowykaza³a, ¿e kondensator C2614 (1µF/250V) filtruj¹cy napiêciezasilania stopnia steruj¹cego by³ „spuchniêty”. Kondensatorten zosta³ wymieniony. Dodatkowo równolegle z nim zamontowanokondensator ceramiczny. Wymieniono tak¿e tranzystorMOSFET pracuj¹cy w uk³adzie steruj¹cym. W miejsceoryginalnego BSN245A zastosowano tranzystor 2SK758. Zamiennikma ni¿sz¹ rezystancjê R DSon , co powoduje, ¿e przebiegsteruj¹cy ma ostrzejsze zbocza i tranzystor koñcowy odchylaniapoziomego jest lepiej sterowany. W uk³adzie odchylaniapoziomego wydziela siê mniej ciep³a.W monitorach tych w przypadku utraty kontrastu obrazunale¿y skontrolowaæ, czy jest po³¹czenie pomiêdzy wyprowadzeniem6 transformatora odchylania poziomego a rezystoremR3626.A.B.}44 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Opis uk³adu TDA9105 firmy ThomsonOpis uk³adu TDA9105 firmy ThomsonMarian BorkowskiUk³ad TDA9105 steruje wszystkimi funkcjami synchronizacjii odchylania multistandardowych monitorów. Jego charakterystycznecechy to:• maksymalna czêstotliwoœæ linii: 150kHz,• wejœcie uk³adu zabezpieczenia przed promieniowaniem X,• podwójna pêtla PLL w uk³adzie odchylania poziomego,• du¿y zakres napiêcia sta³ego do sterowania po³o¿eniemobrazu w poziomie,• mo¿liwoœæ sterowania odchylaniem impulsami o polaryzacjipozytywowej i negatywowej,• zakres pracy ramki: 50÷165Hz,• sta³opr¹dowe sterowanie: amplitud¹, po³o¿eniem i korekcj¹ramki,• oddzielne wejœcia impulsów linii i ramki,• wyjœcie sygna³u wygaszania.Schemat blokowy tego uk³adu przedstawiono na rysunku1, a opis jego wyprowadzeñ zamieszczono w tabeli 1.ZasilanieNapiêcie zasilania uk³adu TDA9105 powinno zawieraæ siêw przedziale 10.8÷13.2V i typowo wynosi 12V. W przypadku,gdy napiêcie to spadnie poni¿ej 7.6V, wyjœcia uk³adu zostaj¹zablokowane, co pozwala wyeliminowaæ niew³aœciw¹ pracêuk³adu. Dla zapewnienia poprawnego zasilania wewnêtrznychbloków uk³adu s¹ one zasilane wewnêtrznymi napiêciami odniesienia,których wartoœæ wynosi 8V. Dwa z tych napiêæ dostêpnes¹ na zewn¹trz uk³adu: jedno dla uk³adu odchylania poziomego,a drugie dla obwodu ramki. Mo¿na je wykorzystaæw obwodach regulacji, w których zmiany parametrów dokonujesiê za pomoc¹ potencjometrów oraz w uk³adach konwerterówcyfrowo-analogowych. Ponadto s¹ one u¿yteczne w uk³adacheliminacji szumów, a w konsekwencji minimalizuj¹ „dr¿enie”sygna³ów linii i ramki.Sta³opr¹dowe regulacjeW uk³adzie TDA9105 znajduj¹ siê uk³ady pozwalaj¹ce naregulacjê 10 parametrów, z czego: 2 w uk³adzie odchylaniapoziomego, 2 dla korekcji E/W, 4 dla uk³adu odchylania pionowegoi 2 w uk³adzie dynamicznej regulacji fazy linii. Odpowiedniewejœcia tych uk³adów musz¹ byæ sterowane napiêciemsta³ym, którego wartoœæ zawarta jest w przedziale 2÷6V. Wejœciate w zale¿noœci od struktury wewnêtrznej uk³adu pobieraj¹lub pozwalaj¹ na pobór niewielkiego pr¹du, wynosz¹cegozwykle kilka mikroamperów.Uk³ad odchylania poziomegoUk³ad wejœciowy bloku odchylania poziomego TDA9105H-POSPLL1FC0R0FC2FC1H-FLYPLL2CH-LOCKOUTXRAY-INH-DUTYH-OUTCOLH-OUTEM15 12 10 11 8 9 5 3 2 16 4 21 20H-REF 7H-GND 6H-SYNC 17PULSESHAPERPOLDETECTV-refPHASEFREQUENCYCOMPLOCKUNLOCKIDENTVCOPHASECOMPVIDEO UNLOCKPHASESHIFTERVSPULSESHAPERSAFETYPROCESSORHOUTPUTBUFFERH-syncV-syncMOIRE23 MOIRE19 GND18 Vcc1 V-FOCUSPLL1INHIB 14H-LOCKCAP 13V-REF 26V-GND 24V-SYNC 34PLL1INHIBPULSESHAPERPOLDETECTSCORRV-refV-midVERT OSCRAMPGENERATORTDA9105H-flyV-syncBLKGENX 2++38 KEYST37 EWOUT39 EWAMP41 KEYBAL40 GEOMOUT282927253130333236223542 SPINBALVS-AMPC-CORRVCAPVAGCCAPV-AMPV-OUTV-POSVDCOUTV-FLYBLK-OUTVDCINRys.1. Schemat blokowy uk³adu TDA9105.SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 45

Opis uk³adu TDA9105 firmy ThomsonTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA9105Nrnó¿kiFunkcja1 Wyjœcie uk³adu dynamicznej regulacji ostroœci w pionie2 Wyjœcie uk³adu blokowania/odblokowania PLL13 Filtr drugiej pêtli PLL4Sta³opr¹dowe sterowanie wyjœciowymi impulsamiodchylania poziomego. Je¿eli nó¿ka ta zostaniepo³¹czona z mas¹, to zablokowane zostan¹ impulsy liniii ramki. Natomiast pod³¹czenie kondensatora do tejnó¿ki umo¿liwia realizacjê funkcji miêkkiego startu dlawyjœcia liniiWejœcie impulsów powrotu linii – polaryzacja5pozytywowa6 Masa obwodów odchylania poziomego78Napiêcie odniesienia obwodów linii, napiêcie topowinno byæ filtrowaneKondensator filtruj¹cy dla napiêcia dolnego progugeneratora VCO9Kondensator filtruj¹cy dla napiêcia górnego progugeneratora VCO10 Kondensator generatora uk³adu odchylania poziomego11 Rezystor generatora uk³adu odchylania poziomego12 Filtr pierwszej pêtli PLLKondensator sta³ej czasowej pierwszej pêtli PLL. Je¿eliczêstotliwoœæ siê zmienia generowany jest na n.2313 impuls wygaszania, którego czas trwaniaproporcjonalny jest do pojemnoœci kondensatorado³¹czonego do n.1314 Wejœcie blokowania pêtli PLL115 Sta³opr¹dowe sterowanie centrowaniem w poziomie16Wejœcie uk³adu zabezpieczenia przedpromieniowaniem X17Wejœcie impulsów synchronizacji odchylania poziomegokompatybilne z poziomami TTL18 Zasilanie19 Masa2021Wyjœcie impulsów odchylania poziomego (emiterwewnêtrznego tranzystora)Wyjœcie impulsów odchylania poziomego (otwartykolektor wewnêtrznego tranzystora)Wyjœcie impulsu wygaszania. Wyjœcie to jest aktywnepodczas zmiany czêstotliwoœci, gdy pojawia siê impuls22 uaktywniaj¹cy uk³ad ochrony przed promieniowaniem Xlub gdy aparat jest w stanie standby oraz podczastrwania impulsów powrotu H i V23 Wyjœcie uk³adu moire24 Masa uk³adu odchylania pionowego25Kondensator pêtli automatycznej regulacji wzmocnieniageneratora ramki26 Napiêcie odniesienia obwodu odchylania pionowego27Kondensator kszta³towania przebiegu pi³okszta³tnegoramki28 Sta³opr¹dowe sterowanie korekcj¹ S ramki29 Sta³opr¹dowe sterowanie korekcj¹ C w pionie30 Wyjœcie impulsów odchylania pionowego31 Sta³opr¹dowe sterowanie wysokoœci¹ obrazu32 Wyjœcie napiêcia odniesienia po³o¿enia obrazu w pionie33Sta³opr¹dowe sterowanie regulacj¹ po³o¿enia obrazu wpionie34Wejœcie impulsów synchronizacji odchylania pionowegokompatybilne z poziomami TTL35 Wejœcie napiêcia odniesienia dla korekcji geometrii36Wejœcie impulsów powrotu ramki – polaryzacjapozytywowaTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA9105 c.d.Nrnó¿ki37 Wyjœcie uk³adu korekcji EWFunkcja38 Regulacja zniekszta³ceñ trapezowych39Sta³opr¹dowa regulacja EW zniekszta³ceñpoduszkowych40 Wyjœcie uk³adu równowa¿enia zniekszta³cenia4142Sta³opr¹dowa regulacja zniekszta³ceñ typurównoleg³obokSta³opr¹dowa regulacja amplitudy zniekszta³ceñpoduszkowych12Rys.2. Konfiguracjaelementówdo³¹czonychdo n.12.Filtr pêtliPLL112+-1.6V

Opis uk³adu TDA9105 firmy Thomson0.75T 0.25Tn.13 wartoœci napiêæ6.4Vmaj¹ nastêpuj¹ce2.4V

Opis aparatu telefonicznego C-909 firmy CYFRALOpis aparatu telefonicznego C-909 firmy CYFRALAndrzej NiedzielewskiAparat telefoniczny C-909 firmy CYFRAL jestprzeznaczony do wspó³pracy z centralami telefonicznymicentralnej baterii o napiêciu znamionowym 60Vprzy rezystancji uk³adu zasilaj¹cego 2 × 500R lub 48Vprzy rezystancji 2 × 400R w zakresie pr¹du zasilaj¹cego17÷73mA. System wybierania centrali obejmujewybieranie dekadowe PULSE i wieloczêstotliwoœcioweTONE (DTMF).Aparat C-909 posiada miêdzy innymi:• dwutonowy uk³ad sygnalizacji wywo³ania ze skokow¹ regulacj¹g³oœnoœci dzwonka HI/ LO (prze³¹cznik SW301),• automatyczne powtarzanie ostatnio wybranego numeruklawiszem [ REDIAL/PAUSE ],• funkcjê PAUSE, czyli wyd³u¿onej przerwy miêdzy grupamicyfr (oko³o 3.6s) klawisz [ REDIAL/PAUSE ],• dwa systemy wybierania numeru: PULSE lub TONE, wybieraneprze³¹cznikiem (SW104),• funkcjê kalibrowanej przerwy FLASH,• funkcjê BREAK, czyli roz³¹czenia telefonu (FLASH o czasietrwania 600ms),• funkcjê MUTE, czyli wyciszenia mikrofonu (klawisz[ MUTE ]).Aparat telefoniczny C-909 spe³nia wymagania normy PN–92/ T–83000, tak jak to opisano w poprzednich numerach „SE”przy omawianiu innych modeli telefonów firmy CYFRAL.Opis pracy aparatuAparat jest przy³¹czony do linii telefonicznej (zaciski TIP iRING) przez uk³ad zabezpieczaj¹cy przed przepiêciami. Tworz¹go: 3 szeregowo po³¹czone neonówki: NP1, NP2, NP3, rezystorR101, warystor VR101, mostek diodowy D101÷D104 oraz drugiwarystor VR102. Mostkowy uk³ad zasilania umo¿liwia pracêaparatu ze wszystkimi centralami publicznej sieci telekomunikacyjnej,w tym równie¿ z tymi o odwracanej pêtli zasilania.Poni¿ej opisano 4 charakterystyczne stany, w których mo¿eznaleŸæ siê aparat.Stan spoczynkuMikrotelefon aparatu spoczywa na podstawie. W tym stanieaparat przedstawia sob¹ du¿¹ rezystancjê wejœciow¹ dla pr¹dusta³ego. Sekcja B prze³¹cznika linii SW101 od³¹cza od linii ca³ytor rozmówny i detekcji stanu mikrotelefonu. Do linii jest przy-³¹czony obwód wywo³ania zbudowany w oparciu o uk³ad IC301,odseparowany od napiêcia sta³ego kondensatorem C301.Stan wywo³aniaMikrotelefon aparatu nadal spoczywa na podstawie. Zmiennenapiêcie sygna³u dzwonienia przez: zaciski wejœcioweTIP&RING, sekcjê A prze³¹cznika SW101, elementy C301 iR301 oraz diodê Zenera ZD301 jest podawane na mostek Graetz’a,który tworz¹ diody D301÷D304. Wyprostowane napiêciesygna³u wywo³ania jest filtrowane na kondensatorze C302i ograniczone przez diodê Zenera ZD303 do wartoœci 27V. Stanowiono napiêcie zasilaj¹ce uk³ad generatora wywo³ania zrealizowanegona uk³adzie KA2411 (IC301). Próg wyzwalaniageneratora okreœlony jest przez rezystor R302 i jest w przybli-¿eniu odwrotnie proporcjonalny do jego wartoœci. Napiêciewyjœciowe z n.8 uk³adu IC301 przez rezystory R306, R305 iprze³¹cznik g³oœnoœci wywo³ania SW301 jest podawane naprzetwornik piezoceramiczny BZ301.Podniesienie mikrotelefonu z podstawy wprowadza aparattelefoniczny w stan rozmowy.Stan rozmowyPo podniesieniu mikrotelefonu, prze³¹cznik SW101 - sekcjaB podaje napiêcie z linii telefonicznej przez rezystor R103na bazê tranzystora Q101, wprowadzaj¹c go w nasycenie. Powodujeto ustawienie stanu niskiego na n.10 uk³adu U1, copoci¹ga za sob¹ zmianê stanu na n.11 tego uk³adu ze stanuniskiego w stan wysokiej impedancji. Umo¿liwia to podanienapiêcia z linii telefonicznej przez rezystor R102 i diodê D105na bazê tranzystora Q103, wprowadzaj¹c go w stan przewodzenia.W³¹cza siê teraz drugi tranzystor klucza Q102, co powodujeza³¹czenie aparatu do pracy. W tym stanie aparat wprzybli¿eniu zasilany jest jak ze Ÿród³a pr¹dowego o wydajnoœcipr¹dowej 17÷73mA, w zale¿noœci od rezystancji linii abonenckiej.Napiêcie sta³e na zaciskach wejœciowych aparatu nieprzekracza 12÷15V, przy czym polaryzacja tego napiêcia mo¿esiê zmieniæ. Z tego powodu w uk³adzie zasilania aparatu zastosowanomostek Graetz’a z³o¿ony z diod D101÷D104.Tor rozmówny aparatu tworz¹: obwód nadawczy i odbiorczy.Tor nadawczy tworzy mikrofon elektretowy M201 iwzmacniacz tranzystorowy zbudowany na tranzystorze Q202.Polaryzacjê mikrofonu zapewnia rezystor R209. Sygna³ elektrycznym.cz. powstaj¹cy w wyniku mówienia do mikrofonujest podawany przez kondensator C206 na bazê tranzystoraQ202, z kolektora którego przez kondensator C205 jest podawanyna bazê tranzystora Q201. Rezystor R207 ograniczawzmocnienie stopnia z tranzystorem Q202. Napiêcie z linii(rezystor R201) odfiltrowane na kondensatorze C201 jest podawaneprzez rezystor R202 na bazê tranzystora Q201.Rezystory R203 i R204 umieszczone w obwodzie C–E tranzystoraQ201 tworz¹ konwencjonalny uk³ad antylokalny, któregozadaniem jest st³umienie sygna³u pochodz¹cego z mikrofonuM201 we wk³adce s³uchawkowej mikrotelefonuRX201. Poniewa¿ napiêcie m.cz. na emiterze tranzystora Q201jest w przeciwfazie w stosunku do napiêcia na jego kolektorze,to przy odpowiednio dobranych wartoœciach rezystorówR203 i R204 w punkcie ich po³¹czenia napiêcie to osi¹ga minimaln¹wartoœæ. W rezultacie do wk³adki s³uchawkowej mikrotelefonutrafia tylko minimalna czêœæ sygna³u m.cz. pochodz¹caz lokalnego mikrofonu. Dwójnik R215, C203 poprawiadzia³anie uk³adu w zakresie wy¿szych czêstotliwoœciakustycznych, a kondensator C202 ogranicza pasmo przenoszeniawzmacniacza, stabilizuj¹c jego pracê.48 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Opis aparatu telefonicznego C-909 firmy CYFRALTIPR101Q102HMPSA92NP1NP2NP3RINGSW101AHOOKSWITCHD301D303D302D304VR101220VC3011µ/250VZD3013V3R3012k2D301÷D3044×1N4004ZD303 27VC302 22µ/50VC303100nR302 22k23R3034680k10/2WR30510k15876D101D103R306680C3056n8R30436kC3046n8D102D104D101÷D1044×1N4004SW301LOWHIGHBZ301BUZZERIC301KA2411VR102120VSW101BHOOKSWITCHR102330kR103470kR104470kD1051N41481 2 34 5 6 F17 8 9 F20 # RD*Q1019014CR106120kQ103HMPSA42VDDMUR1051MR1072kC102100µC101100nC10410n1C12C23C34C415R116R217R318 R410ZD1014V7C10733p11DP/C5HKSXTIZD10216VVDDC10310nVDD14C208100µVDDR1083kU1W91320H/P MUTE5T/P MUTE 912DTMF6VSSD1061N414813MODEXTO7 8XL1013.58MHzC10833pD201D202D203D201÷D2033×1N4148R11810kR2012k2C2014µ7R1199k1SW104T/PR2092k2 C206100nC20710nM201WM-034CYC202220pR20220kC11122nD2061N4148C11068nC20568nR2062k7R208Q2029014CR2033k9Q201BC337-25R204180R20520R211680kR207430D2071N4148Q2049013GD205 D2042×1N4148R212390L101IN USEC2041µR2105k1C20910µC20310nR2151kR11510R213560RX201SD-150Q2039012GRys.1. Schemat ideowy telefonu C-909 firmy CYFRAL.1M5Tor odbiorczy aparatu tworzy wk³adka s³uchawkowa RX201,sterowana z dwustopniowego wzmacniacza na tranzystorachQ204 i Q203 o przeciwnych polaryzacjach i po³¹czonych galwanicznieze sob¹. Sygna³ odbiorczy z linii telefonicznej przez rezystorR203 i kondensator C204 jest podawany na bazê pierwszegotranzystora (Q204). Obci¹¿eniem drugiego tranzystora jestrezystor R213, z którego przez kondensator C209 jest podawanysygna³ na wk³adkê s³uchawkow¹ mikrotelefonu RX201.Napiêcie zasilaj¹ce wzmacniacz nadawczy i odbiorczy jestpobierane z kondensatora C208, który jest ³adowany ograniczonymprzez rezystor R205 pr¹dem emitera tranzystora Q201.Napiêcie to ograniczone jest przez szeregowo po³¹czone diody:D201, D202 i D203 oraz rezystor R115 i diodê elektroluminescencyjn¹L101(IN USE). Diody D205 i D204 po³¹czoneprzeciwsobnie a równolegle do wk³adki g³oœnikowej ograniczaj¹maksymalny poziom napiêcia, a tym samym poziom akustycznegosygna³u we wk³adce s³uchawkowej.Stan wybieraniaW zale¿noœci od ustawienia sposobu wybierania prze³¹cznikiemSW104: pulsacyjny (P) czy tonowy (T), aparat charakteryzujesiê odmiennymi stanami pracy.W stanie wybierania tonowego rezystancja aparatu jest zbli-¿ona do rezystancji w stanie rozmowy. Wciœniêcie jednego z dowolnychklawiszy numerycznych powoduje pojawienie siê nan.12 uk³adu U1 sygna³u DTMF, który przez dwójnik R119, C111jest podawany na bazê tranzystora Q201, sk¹d po wzmocnieniuwychodzi w liniê telefoniczn¹. Rezystor R118 stanowi wstêpneobci¹¿enie wyjœcia DTMF, a kondensator C110 wraz z elementamidwójnika R119, C111 kszta³tuje parametry sygna³u DTMF.W czasie wybierania pulsacyjnego nastêpuj¹ kolejno po sobiezmiany rezystancji aparatu od du¿ej, charakteryzuj¹cej czasprzerwy (BREAK), do ma³ej charakteryzuj¹cej czas rozmowy(MAKE). Funkcjê tê realizuje klucz tranzystorowy sk³adaj¹cysiê z dwóch wysokonapiêciowych tranzystorów Q102(HMPSA92) i Q103 (HMPSA42), których prac¹ steruje uk³adU1. W stanie przerwy n.11 (DP/C5) U1 przyjmuje potencja³ masyVSS, co powoduje zablokowanie tranzystora Q103, a w konsekwencjiQ102 oraz ca³ego toru rozmównego. W tym stanie pr¹dwp³ywa do aparatu przez uk³ad identyfikuj¹cy stan prze³¹cznikaSW101 (HOOK SWITCH) - rezystory R103 i R104 oraz R102 idioda D105. Sumaryczna wartoœæ pr¹du wp³ywaj¹cego do aparatuw tym stanie nie powinna przekroczyæ wartoœci 0.4mA. Wstanie przewodzenia (MAKE) n.11 przyjmuje stan wysokiej impedancji,umo¿liwiaj¹c wysterowanie tranzystora Q103, a tymsamym Q102 i ca³ego toru rozmównego. W trakcie wybieraniaaparatu, kiedy na n.9 T/P MUTE pojawia siê potencja³ masy VSS:• baza tranzystora Q202 zostaje zbocznikowana przewodz¹cymz³¹czem diody D206, tranzystor przestaje przewodziæodcinaj¹c sygna³ mikrofonu M201 - zapobiega to wp³ywommikrofonu na parametry sygna³u wybierczego, jakie mog³ybypojawiæ siê w przypadku aktywnego stanu mikrofonu (takisam efekt powoduje wciœniêcie przycisku [MU], umieszczonegow obwodzie bazy tranzystora Q202),• dioda D207 zwiera kolektor tranzystora Q204 do masy, uniemo¿liwiaj¹cwysterowanie sygna³em m.cz. drugiego z parytranzystorów (Q203) - ma to na celu ograniczenie wielkoœcisygna³u wybierania we wk³adce s³uchawkowej RX201.Opisy uk³adów scalonych W91320 i KA2411 zamieszczonow „SE” 2/2002 przy okazji omawiania aparatu C-903. }SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 49

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówW OTVC Funai TV1400MK8 z „do³¹czon¹”telegazet¹ widoczne jest migotanie czerwonego koloru.Z bliska wygl¹da to tak, jak gdyby na przemian wyœwietlanaby³a linia koloru czerwonego i zielonego. Efektnie wystêpuje równomiernie na ca³ym ekranie.Podstawow¹ czynnoœci¹, przy rozpoczêciu ka¿dej naprawy,jest pomiar napiêæ zasilaj¹cych i sprawdzenie, czy s¹ dobrzeodfiltrowane. Konieczny jest równie¿ pomiar napiêæ wtej czêœci odbiornika, któr¹ podejrzewamy o spowodowanieusterki. W tym wypadku jest to uk³ad scalony IC301(TA8759BN), poniewa¿ w odbiorniku o którym mowa, praktycznieca³a obróbka sygna³ów luminancji i chrominancji jestrealizowana w³aœnie przez ten uk³ad scalony.Uwaga: Na schemacie wydrukowanym w dodatkowej wk³adcedo „SE” 1/2001 b³êdnie wpisano oznaczenia schematoweuk³adów scalonych w tabelkach z napiêciami: i tak IC301wystêpuje jako IC206.Nastêpnie nale¿y od³¹czyæ wszystkie zamontowane niefabrycznieuk³ady. Jest to, o ile dobrze zrozumia³em, telegazeta -mo¿e ona obci¹¿aæ któryœ z torów koñcówki wizyjnej. W nastêpnejkolejnoœci, sprawdzi³bym, czy usterka wystêpuje równie¿na obrazie kontrolnym - aby dowiedzieæ siê, czy przy sta-³ych poziomach R, G, B i Y równie¿ pojawia siê migotaniekoloru czerwonego i widaæ w tle linie R i G. Kolejn¹ czynnoœci¹wstêpnej fazy naprawy, która pozwoli nam na zebranieniezbêdnych informacji, bêdzie sprawdzenie, czy dzia³a potencjometrVR311 dopasowuj¹cy liniê opóŸniaj¹c¹ chrominancjiDL311. W jednym skrajnym po³o¿eniu tego potencjometru,na jednym (lub kilku) kolorach obrazu kontrolnego, powinnypokazaæ siê charakterystyczne linie. W drugim skrajnympo³o¿eniu, wszystkie kolory winny byæ wype³nione barw¹.Jeœli tak nie jest, proszê sprawdziæ elementy miêdzy nó¿k¹12 i 14 IC301. Jeœli Ÿle zrozumia³em Pana list, i teletekst jestzamontowany fabrycznie, dobrze bêdzie przekonaæ siê, czyusterka wystêpuje przy jego pracy (strona 100 telegazety). Pozwolito wyeliminowaæ, jako odpowiedzialn¹ za usterkê, ca³¹koñcówkê wizyjn¹. Z listu wynika, ¿e usterka wystêpuje tylkoprzy pojawieniu siê koloru czerwonego. Dlatego radzêsprawdziæ przez podstawienie (lub zamianê z innym torem)wszystkie elementy pojemnoœciowe w aplikacji IC301, przyporz¹dkowanetorowi R. Jeœli dotychczasowe dzia³ania niczegonie zmieni¹, w skrajnym przypadku, odpowiedzialnym zausterkê, bêdzie uk³ad scalony TA8759BN. Przed jego wymian¹,proponujê poddaæ go testowi, polegaj¹cemu na podgrzewaniui och³adzaniu. Jeœli w trakcie tego sprawdzianu, na ekraniebêd¹ widoczne znacz¹ce zmiany - uk³ad TA8759BN trzebawymieniæ.M.U.W OTVC Samsung CS6277PT po w³¹czeniupojawia siê zaszumiony obraz. Po w³¹czeniu z menuopcji „wzmacniacz” obraz jest lekko przekontrastowanyi wystêpuj¹ przes³uchy z innych programów. Powy³¹czeniu opcji „wzmacniacz” obraz jest normalny dochwili wy³¹czenia odbiornika. Po ponownym w³¹czeniusytuacja siê powtarza.Niestety, bêdzie Pan chyba musia³ otworzyæ odbiornik. Zopisu usterki wynika bowiem, ¿e uszkodzony jest uk³ad automatycznejregulacji wzmocnienia. Trzeba sprawdziæ, czy krêceniepotencjometrem VR111 ma wp³yw na pracê odbiornika.Obraz powinien siê zmieniaæ od zaszumionego do czystego, anapiêcie na n.6 IC111 (TDA9815) ulegaæ zmianie. Jeœli napiêcienie zmienia siê, wymieniæ C116 (470pF), C115 (0.1µF) lubuk³ad scalony TDA9815. Jeœli napiêcie na n.6 IC111 zmieniasiê, a na ekranie nie widaæ zmian, proszê sprawdziæ, czy wystêpuj¹zmiany napiêcia na n.19 i 28 tego¿ scalaka przyod³¹czonych i pod³¹czonych n.19 i 28. Brak zmian napiêcia nan.19 i 28 (przy od³¹czonych wyprowadzeniach) przy zmianienapiêcia na n.6 TDA9815 œwiadczy o uszkodzeniu scalaka.Jeœli dotychczas jest wszystko dobrze, tj. napiêcie na n.1 g³owicyulega zmianom, a obraz jest dalej zaszumiony, istniejeprawdopodobieñstwo uszkodzenia g³owicy. Przy tej ostatniejpróbie radzê sygna³ antenowy pod³¹czyæ bezpoœrednio do g³owicy,przy od³¹czonej g³owicy dla PIP, z ominiêciem dodatkowegowzmacniacza antenowego. Wzmacniacz antenowy jestnajprawdopodobniej dobry, o czym œwiadcz¹ podane przezPana objawy (przesterowany obraz przy jego w³¹czeniu). Nale¿ydodaæ, ¿e sam wzmacniacz antenowy jest równie¿ objêtypêtl¹ automatycznej regulacji wzmocnienia. Sprawdzenie, czyregulacja wzmocnienia ma wp³yw na jego pracê, nale¿y przeprowadziæjak wy¿ej. Nie muszê chyba dodawaæ, ¿e przedwymian¹ g³owicy lub uk³adu scalonego, trzeba najpierw sprawdziæwszystkie elementy bierne, które pracuj¹ w pêtli automatycznejregulacji wzmocnienia. Przy ustawianiu progu automatycznejregulacji wzmocnienia (po naprawie odbiornika),trzeba tak ustawiæ potencjometr VR111, aby przy najsilniejszejodbieranej stacji obraz nie by³ przesterowany. M.U.OTVC Grundig chassis CUC2030. W odbiornikutym w wyniku przerwy powsta³ej na wtyku cewekodchylaj¹cych uszkodzi³ siê TDA8350Q (wtyk znajdujesiê na samych cewkach). Nie zidentyfikowa³em tejprzerwy od razu i efektem tego by³o powtórne uszkodzenieTDA8350. Ponadto po powtórnej wymianie TDA8350odbiornik nie chcia³ siê ju¿ w³¹czyæ. Jedyna mo¿liwoœæw³¹czenia telewizora jest z wy³¹czonym zabezpieczeniem,jednak i w tym przypadku po zmianie planszy nastêpujewy³¹czenie odbiornika. Jedynym elementem, który by³uszkodzony to dioda D57013 (1N4148).O wysokiej awaryjnoœci uk³adu scalonego TDA8350, zd¹-¿y³o siê chyba przekonaæ ju¿ wielu serwisantów, gdy¿ jest onstosowany przez wielu producentów sprzêtu telewizyjnego.Jego zaletami mia³y byæ niska awaryjnoœæ i niewielka liczbaelementów zewnêtrznych. Praktyka wykaza³a b³êdnoœæ tychza³o¿eñ. W Pana przypadku, mimo zabezpieczenia przeciw50 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówotwarciu pêtli, uk³ad uleg³ uszkodzeniu. Znalaz³ Pan dwie usterki,które mog³y powstaæ niezale¿nie od siebie: przerwê przycewkach odchylaj¹cych ramki i uszkodzon¹ diodê D57013.Na pocz¹tek proszê sprawdziæ, czy na n.10 IC50020(TDA8350Q) wystêpuj¹ impulsy przedstawione na rys.172V/cm, 5ms/cm70V23 500mV/cm, 5ms/cmRys.1. (osc.7) Rys.2a. (osc.23)0V22 500mV/cm, 5ms/cm0VRys.2b. (osc.22)Zak³adam ¿e s¹, poniewa¿ mo¿na wymusiæ w³¹czenie odbiornikai pokazuje siê obraz. Jeœli ich nie ma, nale¿y sprawdziæwszystkie elementy w aplikacji IC50020 oraz na drodzeod n.10 IC50020 do n.22 IC34015 (TDA8375). Nastêpnie trzebasprawdziæ, czy TDA8350 jest w³aœciwie wysterowany. Dojego poprawnej pracy potrzebne s¹ dwa ci¹gi impulsów podawanez n.47 i 46 TDA8375, przedstawione na rys.2a i 2b. Przebiegpozytywowy (punkt po³¹czenia R50003 i CR52216) podawanyjest na n.1, a negatywowy (punkt po³¹czenia R50001 iCR52217) na n.2 IC50020. Nie mo¿e byæ mowy o jakichkolwiekrozbie¿noœciach w stosunku do przedstawionych oscylogramów.Jeœli takie wystêpuj¹, proszê sprawdziæ elementy miêdzyn.47 i 46 IC34015 a n.1 i 2 IC50020 oraz elementy podpiêtedo n.43 i 51 IC34015. Konieczne jest równie¿ sprawdzenieelementów uk³adu, w którym pracuje dioda D57013. O takoczywistej sprawie jak pomiar napiêæ sta³ych nie wspominam,bo chyba od tego zacz¹³ Pan naprawê.M.U.OTVC CURTIS 2102 - po w³¹czeniu ze stanuczuwania fonia pojawia siê z maksymalnym poziomem,odbiornik nie reaguje ani na polecenia z pilota (down),ani klawiatury lokalnej. Wymieni³em PCA64C840P/030oraz sprawdzi³em elementy zwi¹zane z n.2.W odbiorniku Curtis 2102 regulacja g³oœnoœci realizowanajest w oparciu o uk³ad scalony TBA120T (IC601) poprzezzmianê napiêcia na n.4 i 5. Napiêcie na n.4, wed³ug danychkatalogowych, zmienia siê w granicach od 4.2V (minimalnag³oœnoœæ) do 5.5V (maksymalna g³oœnoœæ). Uk³ad IC601 sterowanyjest z kolei przez procesor IC701 (PCA84C640P/030),z wyprowadzenia 2. Zmiany sygna³u na tej nó¿ce, wymuszanes¹ klawiatur¹ lokaln¹ lub impulsami z nadajnika zdalnego sterowania.Z kolei koñcówka mocy TDA2006 (IC602) pracujeprzez ca³y czas ze sta³ym wzmocnieniem, a zmianê sygna³u najej wyjœciu uzyskuje siê przez zmianê wartoœci sygna³u na n.1IC602 podawanego z n.8 TBA120T.Na pocz¹tek wyeliminowa³bym klawiaturê lokaln¹ (poprzezod³¹czenie) i pilota, jako mo¿liw¹ przyczynê usterki (mia³emju¿ przypadki przywierania przycisków zarówno w klawiaturzelokalnej, jak i w pilocie). Nastêpn¹ czynnoœci¹ by³obysprawdzenie, jak¹ wartoœæ ma napiêcie na nó¿kach 4 i 5TBA120T i czy ulega ono zmianom, gdy regulujemy wzmocnienie.Jeœli ma ono maksymaln¹ wartoœæ, przed wymian¹TBA120T, radzi³bym sprawdziæ elementy dzielnika napiêciowegoR742, R746, R741 oraz czy jest przejœcie miêdzy n.2procesora a n.5 TBA120T. W aplikacji samego TBA120T jedynieelementy sprzê¿enia zwrotnego miêdzy nó¿kami 13 a 2mog¹ mieæ wp³yw na wielkoœæ wzmocnienia sygna³u. Nie odrzeczy równie¿ by³oby sprawdziæ, czy podobna sytuacja wystêpujew trybie AV (wejœcie sygna³u na n.3 TBA120T). Wtedyominêlibyœmy czêœæ TBA120T wzmacniaj¹c¹ sygna³ czêstotliwoœcipoœredniej. Mimo i¿ zapewne Pan to zrobi³, chcia³bymprzypomnieæ, ¿e ka¿d¹ naprawê nale¿y zacz¹æ od pomiarunapiêæ sta³ych na elementach, które podejrzewamy o spowodowanieusterki. A na koniec porada praktyczna. Mia³emju¿ przypadek (wprawdzie w innym odbiorniku), gdy w chwiliw³¹czenia odbiornik mia³ maksymaln¹ g³oœnoœæ i przez oko³ominutê nie mo¿na by³o jej regulowaæ. Wtedy odpowiedzialnymby³ uk³ad scalony TDA2009A (koñcówka mocy). Tak wiêcczasami „niemo¿liwe” równie¿ siê zdarza.M.U.Radioodbiornik Julia Stereo. Problem w tym,¿e wprawdzie ma on prze³¹cznik na pasmo zachodnie,ale nie wstraja siê w pasmo powy¿ej 105MHz. Mieszkamw Zakopanem i dlatego mam problem z odbioremRadia Zet, RMF-FM, Radia Plus, gdy¿ znajduj¹ siê onew górnym paœmie. Czy jest na to jakaœ rada?Odbiornik Julia Stereo posiada g³owicê uniwersaln¹ GTU-1umo¿liwiaj¹c¹ odbiór dwóch zakresów UKF: OIRT – 65.5 ÷73MHz oraz CCIR – 87.5 ÷ 108MHz i powinien prawid³owoodbieraæ stacje na czêstotliwoœciach z zakresu 105 ÷ 108MHz.Brak odbioru w tym zakresie mo¿e wynikaæ z nastêpuj¹cychprzyczyn: uszkodzenia lub rozstrojenia g³owicy UKF albouszkodzenia przetwornicy dostarczaj¹cej napiêcie 27V do przestrajaniaobwodów g³owicy. G³owica GTU-1 posiada wspólnymieszacz i prze³¹czane za pomoc¹ napiêcia zasilania wzmacniaczei heterodyny dla ka¿dego z zakresów UKF. G³owicaprzestrajana jest za pomoc¹ diod pojemnoœciowych sterowanychnapiêciem 2.2 ÷ 23V. Poniewa¿ odbiornik przystosowanodo zasilania napiêciem 12V z baterii lub akumulatora, awewnêtrzny zasilacz sieciowy dostarcza napiêcie +15V, to dlauzyskania napiêcia przestrajania g³owicy UKF zastosowanoprzetwornicê umieszczon¹ na p³ytce PPW-1.Po otwarciu obudowy odbiornika, najpierw nale¿y sprawdziæ,czy przetwornica po w³¹czeniu zakresu UKF (pp.607) dostarczanapiêcie oko³o 27V (pp.608). Po³o¿enie kontaktów przetwornicyi g³owicy UKF na p³ytce g³ównej odbiornika pokazano narysunku 3. Nastêpnie nale¿y sprawdziæ zakresy napiêcia przestrajaniai napiêcia prze³¹czaj¹ce zakresy g³owicy UKF (pp.104– zakres CCIR, pp.111 – zakres OIRT). Napiêcia przestrajaniag³owicy sprawdzamy ustawiaj¹c wskazówkê skali odbiornika naskrajach skali dla poszczególnych zakresów UKF. PotencjometremR450 (rys.3) ustawiamy górn¹ granicê napiêcia przestrajania,natomiast doln¹ granicê przestrajania ustawiamy:a) dla strojenia rêcznego - potencjometrem R452 na agregacie,b) dla strojenia programatorem - potencjometrem R506 na p³ytceprogramatora.Najprostszym sposobem rozszerzenia zakresu UKF w stronêgórnych czêstotliwoœci mo¿e byæ ustawienie, za pomoc¹potencjometru R450, wy¿szego napiêcia zakresu przestrajaniaz 23V na np.25÷26V. Wymaga to jednak skorygowania dolnejgranicy przestrajania potencjometrami R452 i R506.Je¿eli to nie wystarczy, to nale¿y przestroiæ g³owicê UKFreguluj¹c najpierw oscylator poprzez ustawienie górnej czê-SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 51

Odpowiadamy na listy CzytelnikówP³ytka g³ówna odbiornika Julia Stereo601608 607P³ytka przetwornicyPPW-112Vdla FM(zasilanieprzetwornicy)ok. 27Vdla FM(wyjœcieprzetwornicy)R450regulacja górnej granicynapiêcia przestrajania1012.2 ÷ 23V - nap. przestrajaniazakresu CCIR10311.3V - w³¹cz. zakresu CCIR104P³ytka g³owicy UKF11.3V - w³¹cz. zakresu OIRT1113 ÷ 23V - nap. przestrajaniazakresu OIRT112114PK-1GTU-1C123GTU-1101masaL106C118L109obwódantenowy102antenaobwódwyjœciowywzmacniaczaw.cz.Rys.3. Rozmieszczenie punktów pomiarowych i elementów regulacji g³owicy UKF w odbiorniku Julia Stereo.103+11.3V dla CCIRC127L1101042.3÷23V dla CCIR105ARCzoscylatorstotliwoœci odbioru za pomoc¹ trymera C127, a nastêpnie skorygowaniedolnej czêstotliwoœci odbioru za pomoc¹ cewkiL110. Po kilkakrotnej korekcie ustawieñ skrajnych czêstotliwoœciodbioru nale¿y zestroiæ obwód antenowy i obwód wyjœciowywzmacniacza w.cz.. Naj³atwiej bêdzie to zrobiæ dostrajaj¹csiê do s³abych stacji le¿¹cych w pobli¿u skrajów zakresuUKF, stroj¹c na maksimum wzmocnienia trymerami C118,C123 dla górnej czêstotliwoœci zakresu i cewkami L106, L109dla dolnej czêstotliwoœci zakresu. Czynnoœci te równie¿ nale-¿y kilkakrotnie powtórzyæ. M.S.OTVC Elemis 6311STP. Po wymianie trafaT72 na HG52013 mam problem z odchylaniem pionowym.Na górze obrazu w odleg³oœci oko³o 4 cm odkrawêdzi kineskopu widoczne s¹ dwie linie ka¿dego zkolorów podstawowych. Napiêcie Ua =145V, a napiêciena n.9 uk³adu TDA3654 = 26.5V. KondensatorC561 przy tym uk³adzie mia³ wartoœæ 470µF - wymieni-³em na 47µF. Dziêki temu mam stan opisany wczeœniej,gdy¿ owe paski by³y oko³o 15cm od górnej krawêdzi.Kondensator C573 (8n2) wymieni³em na 13n6 i dopierowtedy otrzyma³em prawid³ow¹ szerokoœæ obrazu, alelinie nadal s¹ widoczne. Podniesienie napiêcia Ua do155V powoduje podci¹gniêcie linii do góry, tak ¿ewidaæ ju¿ tylko zielone i czerwone (po dwie jednoczeœnie),ale to stan nie do przyjêcia. Co zrobiæ? (wymienia³emniedawno to trafo w identycznym TV na takiesamo, jak opisa³em i nie by³o takich problemów).Spróbujê „strzelaæ w dziesi¹tkê”. Prawdopodobnie uszkodzonyjest (utraci³ pojemnoœæ lub dobroæ) kondensator C576lub C564. Opisany objaw wskazuje na to, ¿e „siada” napiêciezasilaj¹ce TDA3654, gdy uk³ad ten pobiera du¿y pr¹d. Pr¹d zasilaj¹cykoñcówkê jest bardzo nierównomierny w czasie i wahaniatego napiêcia nie da siê stwierdziæ miernikiem a jedynieoscyloskopem. Wartoœæ œrednia pr¹du jest niedu¿a i te¿ zmierzoneprzez Pana napiêcie na n.9 TDA3654 jest w normie. Jednakniewiele to daje, gdy uk³ad potrzebuje pr¹du (a ma to przedewszystkim miejsce w drugiej po³owie okresu powrotu) - napiêciewtedy „siada”. Dodatkowo diagnozê tê potwierdza zwiêkszonyefekt usterki, gdy by³ zamontowany C561 = 470µF. Powinienbyæ 47µF lub 100µF. Jednak przy sprawnie dzia³aj¹cymca³ym uk³adzie, zastosowanie wartoœci 470µF nie powinno dawaæ¿adnych objawów ubocznych. Proszê jedynie sprawdziærezystor R574. Generator powrotów w TDA3654 potrzebuje tegorezystora z uwagi na du¿¹ impedancjê wejœciow¹ na n.8 w stanieniskim. Wysuniête przypuszczenie potwierdza równie¿ fakt,¿e sytuacjê poprawia podniesienie napiêæ z zasilacza. Jest jednaki inna hipoteza. Proszê obejrzeæ przebieg SSC. Owe kreskimog¹ byæ powodem braku wygaszania w sygnale wizyjnym,które dokonywane jest sygna³em sandcastle.Osobnym problemem wymagaj¹cym rozwa¿enia jest fakt,¿e musia³ Pan zmieniæ wartoœæ C573 z 8.2nF na 13.6, aby uzyskaæw³aœciw¹ szerokoœæ obrazu. Czy na pewno nie wystêpuj¹zniekszta³cenia geometrii EW? Zmiana tego kondensatora wtym kierunku (na wiêkszy) jest bezpieczna, jednak mimo todopuszczalna korekta to maksimum do 10nF. Wp³yw tego elementuna pionowe odchylanie jest jedynie poœredni, poprzezwyd³u¿enie czasu powrotu odchylania poziomego. Jednak jeœlistwierdza Pan, ¿e napiêcie na n.9 TDA3654 wynosi 26.5V,s¹dzê, ¿e przyczyna jest inna i raczej bym nie wi¹za³ ze sob¹tych dwóch uszkodzeñ. By³oby jednak konieczne obejrzenieoscyloskopem impulsów na trafopowielaczu. Jeœli przy kondensatorze8.2nF bêd¹ prawid³owe, uszkodzenia dopatrywa³bymsiê w uk³adzie korekcji. Jednak bardzo rzadko zdarza siêuszkodzenie daj¹ce objaw w postaci zwê¿enia obrazu bez jegozniekszta³ceñ poduszkowych (lub beczki). Jeœli jednak, prawid³oweimpulsy bêd¹ przy pojemnoœci C573 = 13.6nF (nale-¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê na szerokoœæ impulsów powrotu- ma byæ 12µs). Oznacza to, ¿e winny jest zastosowany przezPana transformator (trafopowielacz) - zbyt ma³a indukcyjnoœæuzwojenia g³ównego. Schemat tego odbiornika znajduje siê w„Dodatku Specjalnym” nr 16.K.Œ.}52 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Naprawa taœmy po³¹czeniowej panelu w odbiorniku samochodowym Pioneer KEH-P7800RNaprawa taœmy po³¹czeniowej panelu w odbiornikusamochodowym Pioneer KEH-P7800RSzymon Ziemba SzZiemba@izotech.com.plOdbiornik KEH-P7800R trafi³ do naprawy po kilku miesi¹cacheksploatacji w samochodzie, a poniewa¿ pochodzi³ z„prywatnego importu” nie mia³ gwarancji. Pocz¹tkowe objawysporadycznego przerywania pracy lub samoczynnego wy-³¹czania siê przesz³y w stan trwa³y i odbiornika nie mo¿na by³ow³¹czyæ. Szybko uda³o siê ustaliæ, ¿e przyczyn¹ tej usterki by³apêkniêta na brzegu taœma przewodz¹ca, ³¹cz¹ca odchylan¹ klapkêczo³ow¹ wyjmowanego panelu z g³ówn¹ p³ytk¹ drukowan¹odbiornika. Elastyczna taœma zawiera wewn¹trz 8 zatopionychmiedzianych pasków przewodz¹cych i jest z jednej strony zakoñczonapogrubionymi stykami wchodz¹cymi w gniazdo nap³ycie g³ównej, podczas gdy drugi koniec jest przylutowanydo pola kontaktowego stykaj¹cego siê z panelem czo³owym,jak pokazano na rysunku 1.NaprawaPocz¹tkowo naprawa polega³a na delikatnym ods³oniêciuna odleg³oœæ oko³o 1mm warstwy miedzi i zlutowaniu precyzyjn¹lutownic¹ pêkniêtej œcie¿ki przy pomocy ma³ej kropelkicyny, pos³uguj¹c siê du¿¹ iloœci¹ kalafonii. Sukces by³ jednakkrótkotrwa³y - odbiornik wróci³ na warsztat po trzech dniach.Pêkniêt¹ na pó³ kropelkê cyny wzmocniono zatem krótkimkawa³kiem cienkiego miedzianego drutu i dodatkowo wzmocnionokropl¹ kleju epoksydowego. Tym razem naprawa wystarczy³ana dwa tygodnie. W tym czasie sprawdzono, ¿e taœmapo³¹czeniowa do tego modelu ma symbol 336 33 06 i kosztujeoko³o 80 z³., co jest cen¹ mocno wygórowan¹ jak za takprymitywny element, poza tym na realizacjê zamówienia trzebapoczekaæ oko³o 3 tygodni. Oczywistym te¿ by³o, ¿e po wymianiewytrzyma ona znowu co najwy¿ej pó³ roku eksploatacji,dlatego wiêc postanowiono odkryæ przyczynê jej pêkania.Okaza³o siê, ¿e w miejscu pêkniêcia promieñ zagiêcia taœmyo 180° jest równy oko³o 1mm przy zamkniêtym panelu,natomiast po jego otwarciu taœma ulega prawie ca³kowitemurozprostowaniu. Dodatkowy gumowy odbojnik umieszczonyWYCI¥Æ TEN FRAGMENTna blaszanym wsporniku ogranicza mo¿liwoœæ elastycznego„skoku” taœmy od góry. Sytuacjê tê obrazuje schematycznyprzekrój, pokazany na rysunku 2.Rozwi¹zanie problemuOTWÓR KIESZENI KASETYRys.4. Widok od œrodka plastykowej œcianki czo³owej.W tej sytuacji w celu wyeliminowania ewidentnego b³êdufabrycznego, zdecydowano siê na ingerencjê w konstrukcjê odbiornika.Jedyn¹ metod¹ na umo¿liwienie swobodnego poruszaniasiê taœmy po³¹czeniowej okaza³o siê wyciêcie fragmentuœcianki w plastykowej obudowie czo³owej radioodbiornika, copokazano na rysunku 3. Dokonaæ mo¿na tego bez odkrêcaniazawiasów klapki, przy u¿yciu brzeszczota pi³y do metalu. Ponaciêciu w dwóch miejscach mo¿na wy³amaæ delikatnie ¿¹danyelement, zgodnie z rysunkiem 4. Poprawia to zdecydowanieu³o¿enie taœmy i zwiêksza promienie zagiêcia do bardziej bezpiecznychwartoœci. Dodatkowo nale¿y odkrêciæ i usun¹æ blaszanyogranicznik z gumowym odbojnikiem, a na widoczneprzez tak utworzone okienko bia³e gniazdo wtykowe na p³ycieg³ównej, nakleiæ maskuj¹cy kawa³ek czarnej taœmy samoprzylepnej.Pêkniêcie na taœmie ponownie zlutowano i zaklejono,dodaj¹c z boku taœmy w charakterze wzmocnienia kawa³ek foliimiedzianej 2 × 2mm zagiêtej w kszta³cie korytka. Z klientemustalono, ¿e taœmê trzeba bêdzie w koñcu wymieniæ na now¹,ale min¹³ ju¿ rok i radioodbiornik funkcjonuje bez zarzutu.MIEJSCE Z£AMANIARys.1. Widok taœmy po³¹czenioweji miejsca pêkniêcia.Rys.2. U³o¿enie taœmy po³¹czeniowejRys.3. U³o¿enie taœmy po³¹cze-panelu przed napraw¹. niowej panelu po naprawie.}SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 53

Chassis TX91G - diagnostyka i rozruch zasilaczaChassis TX91G - diagnostyka i rozruch zasilaczaBogdan SikorowskiAwarie zasilaczy w sprzêcie w RTV nale¿¹ chyba do najczêœciejspotykanych usterek. Ka¿dy naprawiaj¹cy radzi sobiez nimi w ten czy w inny sposób, lepiej lub gorzej - wymieniamy„w ciemno” wszystkie elektrolity, obci¹¿amy ¿arówk¹ itd.Ka¿da z metod, która w ostatecznoœci doprowadzi do szczêœliwegokoñca, czyli naprawy odbiornika jest dobra. W grê wchodzijedynie iloœæ zmarnowanego czasu i zu¿ytych elementóworaz podzespo³ów.W niniejszym artykule przedstawimy optymaln¹, tj. zalecan¹przez producenta œcie¿kê postêpowania przy naprawiezasilacza w odbiorniku z chassis TX91G.Procedurê rozpoczynamy od sprawdzenia napiêcia na kondensatorzefiltruj¹cym CP10 (100µF/385V), powinno tam wystêpowaæoko³o 300V DC . W przypadku, gdy stwierdzimy braktego napiêcia cofamy siê i sprawdzamy bezpiecznik sieciowyFP01 (1.6A) oraz rezystor ograniczaj¹cy RP01 (jego wartoœæzale¿y od modelu odbiornika, np. 5R1/5W). Je¿eli uszkodzonyjest tylko bezpiecznik, to podejrzenie powinno paœæ na uk³adrozmagnesowania kineskopu, a konkretnie na pozystor PTCRP02 (25R0). W przypadku, gdy uszkodzony jest rezystor, wówczasg³ównym podejrzanym staje siê tranzystor kluczuj¹cy TP20(BUL512HI). Jeœli bezpoœredni pomiar potwierdzi uszkodzenieTP20, to wówczas oprócz wymiany uszkodzonego tranzystoranale¿y „w ciemno” wymieniæ tranzystory z uk³adu sterowania:TP22 (BC337-40) i TP23 (MSP750) oraz dok³adniesprawdziæ element bezpiecznikowy FP23 (1.6A).Dalsze postêpowanie dla przypadku, gdy stwierdzimy obecnoœænapiêcia (+300V DC ) na CP10 jest nastêpuj¹ce:• Sprawdzamy przebieg napiêciowy na kolektorze TP20. Wpoprawnie pracuj¹cej przetwornicy impulsy napiêciowepowinny osi¹gaæ wartoœæ oko³o 750V pp , natomiast mierniknapiêcia sta³ego powinien wskazywaæ oko³o 287V (wstanie standby odpowiednio: 700V pp oraz 303V DC ). Jeœlistwierdzimy obecnoœæ napiêcia, ale osi¹ga ono wartoœæponi¿ej 250V DC , to w takich okolicznoœciach podejrzanymstaje siê transformator impulsowy LP03 (SMT17).• W przypadku stwierdzenia braku napiêcia na kolektorzeTP20 przechodzimy do kontroli napiêcia na jego bazie.Pomiar miernikiem napiêcia sta³ego, dla poprawnie pracuj¹cejprzetwornicy, powinien daæ wynik -2.8V (w staniestandby: -2.5V). Jeœli kontrolowane napiêcie jest wiêkszeod 1V, to podejrzenie pada bezpoœrednio na tranzystorkluczuj¹cy TP20 oraz na czujnik pomiaru pr¹du emitera -rezystor RP20. W przypadku stwierdzenia uszkodzeniaktóregoœ z nich, nale¿y oczywiœcie wymieniæ uszkodzonyelement, a tak¿e wymieniæ tranzystory z uk³adu sterowaniabaz¹ tranzystora kluczuj¹cego: TP22 i TP23. Nale¿yrównie¿ sprawdziæ element bezpiecznikowy FP23 (1.6A)oraz rezystor RP44. Jeœli ¿aden ze sprawdzanych elementów(TP20 lub RP20) nie jest uszkodzony, wówczas najbardziejpodejrzanym staje siê rezystor RP44 (1R0/0.25W)pod³¹czony do wyprowadzenia 7 transformatora chopperowegoLP03. W przypadku potwierdzenia siê jego uszkodzenianale¿y równie¿ sprawdziæ wspomniane ju¿ wczeœniejtranzystory z uk³adu sterowania baz¹ TP20 oraz diodêZenera DP33 (ZPD27V/1.3W).Obowi¹zuj¹c¹ regu³¹ powinno byæ poddanie naprawionegozasilacza (lub zasilacza, którego uwa¿amy za naprawionego)procedurze weryfikacyjnej przed pod³¹czeniem go do pozosta³ejczêœci chassis. W przypadku zasilacza z chassis TX91Gproducent zaleca dwie alternatywne metody postêpowania:1. Weryfikacja przy obni¿onym napiêciu zasilania:• roz³adowaæ kondensator filtruj¹cy CP10,• zbocznikowaæ szereg rezystorów RP05, RP06 oraz RP07z uk³adu rozruchu przetwornicy, rezystorem o wartoœci 10k,• zasiliæ odbiornik napiêciem sta³ym o wartoœci 12V.Dla poprawnie dzia³aj¹cego obwodu zasilacza oraz przybraku uszkodzeñ w pozosta³ych obwodach odbiornika, wartoœænapiêæ na charakterystycznych liniach zasilaj¹cych dlatych warunków zasilania powinna wynosiæ:• linia zasilania UA: 7V,• linia zasilania UB: 40V,• linia zasilania UX: 3V.Dla powy¿szych okolicznoœci na rysunku 1 pokazanoprzebiegi napiêciowe w wybranych punktach przetwornicy.KOLEKTORTP20BAZATP20EMITERTP20BAZATP22100V80V0.9V-2V0 5µs00.17V-0.25V00.2V-0.2V020µs14µsRys. 1. Przebiegi napiêciowe w zasilaczu przynapiêciu wejœciowym 12V DC .54 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Chassis TX91G - diagnostyka i rozruch zasilacza2. Weryfikacja zasilacza przype³nym napiêciu wejœciowymi sztucznym obci¹¿eniu:• od³¹czyæ wyprowadzenie1 (+B) transformatora liniiLL05 (mo¿na wylutowaæjedn¹ z koñcówekd³awika LL06 lub rezystoraRL09),• liniê zasilania UB obci¹-¿yæ ¿arówk¹ 75W/220V.Dla tych warunków pracy,w poprawnie dzia³aj¹cym zasilaczu,napiêcie na linii UBpowinno wynosiæ oko³o112V DC .Na rysunku 2 pokazanouproszczony rozk³ad wybranychelementów na chassisTX91G z zaznaczeniem charakterystycznychpunktów pomiarowychdla istotnych napiêæzasilaj¹cych. Nale¿y zauwa¿yæ,i¿ napiêcie UB (takzwane napiêcie systemowe)podlega regulacji potencjometremPP34, a jego wartoœæ wuk³adzie zale¿y od wielkoœciodbiornika (kineskopu), a tak-¿e od typu transformatora linii(FBT) zastosowanego wkonkretnym modelu odbiornika.Zestawienie spotykanychwartoœci napiêcia UB w chassisTX91G przedstawiono wtabeli 1.IA01VOL+ VOL- PR+ PR-IR03II02LI61TUNERIR01II01LI29CI64PI01AGCIV01IR02SCART BE011 2198+5V+9VIC01+13VFP01UX13VJV41DP90DP80+14V+160/180V+24VOBSZAR NIEBEZPIECZNYIF01UBDL05DL04DL06DL23LP03ADJUST PP34FOCUSLL05SCREENPP34ADJ. UBUA22VRys. 2. Rozk³ad punktów pomiarowych charakterystycznych napiêæzasilaj¹cych.DP70Tabela 1Wielkoœæ OTVCKineskopProducent/TypTransformator liniiProducent/TypNapiêcie zasilania liniiUB (przy min. Ik)10” Samsung - 27GDC85X-TC10 Samsung - FCV1010-E03 106V ±0.5V14”Thai-CRT - A34JXV70X Samsung - FCV1010-E18 107V ±0.5VSamsung - FCV1010-E18108V ±0.5VChung Hwa - 370KRB22-TC38Orega - 203832HO, 204529H0P1, *G5603-03108V ±0.5VPolkolor - A34EFU13X9117” Philips - A41EAM40X0120”21”Polkolor - A48EEV13X01Chung Hwa - 510UFB22-TC55Hitachi - A51JSY61X03Samsung - FCV1010-E18Orega - 203832HO, 204529H0P1, *G5603-03Samsung - FCV1010-E18Orega - 203832HO, 204529H0P1, *G5603-00Samsung - FCV2010-E07Orega - 203832IO, 204529G0-P1, *G5604-00Samsung - FCV2010-E07Orega - 203832IO, 204529G0-P1, *G5604-00Samsung - FCV2010-E07Orega - 203832IO, 204529G0-P1, *G5604-00104V ±0.5V104V ±0.5V110V ±0.5V110V ±0.5V115V ±0.5V115V ±0.5V116V ±0.5V116V ±0.5V116V ±0.5V116V ±0.5VVideoColor - A51EBV13X01 Orega - 203832IO, 204529G0-P1, *G5604-00 116V ±0.5VVideoColor - A51EFS43X191 Orega - *G5552-00, *G5624-00, *G5605-00 116V ±0.5VSERWIS ELEKTRONIKI 7/2002 55}

Naprawy dla dociekliwych - OTVC Universum FT7128ANaprawy dla dociekliwychOTVC Universum FT7128AKarol ŒwiercOTVC Universum FT7128A - ciemny ekran (nastawykontrastu, koloru i jaskrawoœci na TDA8444zerowe). Po wymianie pamiêci CAT24C04 na ATMEL24C08 pojawia siê œnieg i napisy z numerem programu,mo¿na regulowaæ jaskrawoœæ i kontrast, a powejœciu w menu wpisaæ numer kana³u, lecz obraz niepojawia siê, ca³y czas jest œnieg. Napiêcie 30V dochodzido g³owicy, pozosta³e napiêcia te¿ poprawne.Wymieni³em TDA8444 i podstawi³em g³owicê, coprawda z innego OTVC, ale o tych samych wyprowadzeniach- bez rezultatu. Pod³¹czy³em tester szyny I 2 C idla adresu TUNING PLL otrzymujê stale odpowiedŸ"-" . Czy muszê zastosowaæ oryginaln¹ g³owicê dotego OTVC? Dlaczego przy innych pamiêciach naprzyk³ad 24C04 jest ciemny obraz?Oczywiœcie, opisany objaw braku mo¿liwoœci zaprogramowaniaodbiornika, jak i brak odpowiedzi - potwierdzenia adresuuk³adu steruj¹cego syntez¹ czêstotliwoœci wskazany przeztester magistrali I 2 C, mo¿e wskazywaæ na uszkodzenie g³owicy,a konkretnie uk³adu programatora pêtli PLL.Problem zamiennoœci g³owic z syntez¹ czêstotliwoœciW przypadku g³owic, w których programowanie odbywasiê w oparciu o syntezê czêstotliwoœci, wydawa³oby siê, ¿ejest tyle mo¿liwoœci rozwi¹zania tego uk³adu od strony programowej,¿e ma³o prawdopodobne jest, aby inna g³owica zachowywa³asiê (programowa³a siê) identycznie. Okazuje siêjednak, ¿e praktycznie wszystkie uk³ady, tj. uk³ady ró¿nychfirm s¹ pod tym wzglêdem zunifikowane. To znaczy, s¹ widzianena magistrali pod tym samym adresem, te same subadresyoraz ta sama kolejnoœæ i znaczenie bitów programuj¹cych.To powoduje, ¿e g³owice z syntez¹ czêstotliwoœci s¹ wwiêkszoœci przypadków zamienne. Mo¿na zaryzykowaæ zatem,¿e skoro dysponuje Pan g³owic¹ o identycznej konstrukcji mechaniczneji kolejnoœci wyprowadzeñ, to powinna ona siê nadawaæ.S¹ jednak dwa istotne punkty, na które trzeba zwróciæuwagê.Pierwszy, to sprawa adresu. Z uwagi na mo¿liwoœæ stosowaniadwóch g³owic w odbiorniku, co ma sens i znaczenie wprzypadku bogato wyposa¿onych telewizorów z PIP-em, wktórych treœæ „obrazka” mo¿e pochodziæ nie tylko z zewnêtrznegowejœcia AV ale z drugiego tunera, uk³ady PLL maj¹ mo¿-liwoœæ modyfikowania swojego adresu. Jest to konieczne, gdy¿¿adne dwa uk³ady pod³¹czone do magistrali I 2 C nie mog¹ mieætego samego adresu. W przypadku uk³adów syntezy czêstotliwoœcis¹ w ogólnoœci do wyboru cztery adresy: 11000XXY.Ostatni bit (Y) wskazuje na kierunek transmisji i nie jest to„bit do wyboru”, natomiast cztery kombinacje bitów XX daj¹cztery mo¿liwe adresy. Tutaj unifikacja, tj. zgodnoœæ miêdzyuk³adami ró¿nych firm jest ju¿ mniejsza. Tak naprawdê mo¿liwes¹ nie 4 adresy, a tylko 3, gdy¿ jedna kombinacja oznacza,¿e uk³ad zostanie zaadresowany nie tylko jeœli wyst¹pi zgodnoœæna tych bitach, ale zaadresuje go kombinacja dowolna.Tak zosta³ „umiejscowiony” uk³ad syntezy w specyfikacji I 2 C.Praktycznie jednak wiêkszoœæ aplikacji (tutaj gotowych g³owic)przewiduje mo¿liwoœæ dwóch adresów, a ich wybór jestna ogó³ bardzo prosty. Jest do tego przeznaczone jedno wyprowadzenieg³owicy, które mo¿na zewrzeæ do masy lub pozostawiæ„w powietrzu”.Tu dopatrywa³bym siê przyczyny, dlaczego zamienionaprzez Pana g³owica nie dzia³a. Jest doœæ prawdopodobny scenariusztaki, ¿e oryginalna g³owica by³a uszkodzona, a w podstawionymzamienniku trzeba inaczej ustawiæ bit adresowy.Druga sprawa, o której na pocz¹tku wspomnia³em i na któr¹trzeba zwróciæ uwagê wymieniaj¹c g³owicê z syntez¹ czêstotliwoœci,to sprawa prze³¹czania pasm. Do tego „nie ma nic” uk³adPLL w sensie logicznym, bo uk³ad scalony PLL na ogó³ tym te¿siê zajmuje. Pêtla zsynchronizuje siê, jeœli tylko uk³ad generatoraVCO, którym jest tu heterodyna jest w ogóle w stanie pracowaæz zaprogramowan¹ czêstotliwoœci¹. Ponadto ca³a g³owicabêdzie poprawnie pracowaæ, jeœli reszta uk³adów g³owicy,czyli wzmacniacz w.cz. i stopieñ przemiany s¹ w stanie pracowaæpoprawnie na zaprogramowanej czêstotliwoœci. I tu g³owicemiêdzy sob¹ siê ró¿ni¹. Wiadomo, ¿e na etapie obecnej technologiinie jest mo¿liwe wykonanie g³owicy, która pokryje ca³epasmo telewizyjne bêd¹c przestrajan¹ jedynie napiêciem warikapowym,wiêc trzeba podzieliæ to pasmo na trzy podzakresy ipodzia³ ten w ró¿nych g³owicach jest ró¿ny. Podzia³ na trzy zakresy(dolny VHF, górny VHF i UHF) jest na tyle powszechny,¿e wydaje siê, ¿e tak musi byæ. Problem nie dotyczy tylko g³owicz syntez¹ czêstotliwoœci, bo jeszcze raz podkreœlam, PLLdo tego „nie ma nic”, natomiast problem od strony serwisowejwystêpuje wy³¹cznie w g³owicach z syntez¹. Jest tak dlatego,poniewa¿ prze³¹czanie pasm w tych g³owicach dokonywane jestrównie¿ programowo i co wa¿ne, zupe³nie niewidocznie dlau¿ytkownika. Jeœli jednak prze³¹czenie pasm nie nast¹pi w odpowiednimmomencie, to znaczy przy odpowiedniej czêstotliwoœcilub kanale, pêtla PLL nie zaskoczy, a problem dlaczego,nie jest ani widoczny, ani nawet mierzalny. Trzeba siê wiêc albopos³ugiwaæ zaleceniami do³¹czonymi do danej g³owicy, alboprzes³ankami opartymi na rozwa¿aniach teoretycznych, którewkomponowa³em w tê odpowiedŸ. Jednak powy¿sza teoria sprowadzasiê do praktycznej wiedzy na tyle, czy dany zamiennikg³owicy siê nadaje, czy nie, ewentualnie rozwik³ania problemu,dlaczego nie mo¿na odebraæ pewnych kana³ów, reszta bowiemle¿y po stronie programowej mikroprocesora. W wiêkszoœcinowych mikrokontrolerów, program przewiduje rozwi¹zanietego problemu. Od strony serwisowej rzecz sprowadza siê dowejœcia w tryb serwisowy i ustawienia czêstotliwoœci, przy którychma nast¹piæ prze³¹czanie pasm. Jeœli oprogramowanie procesoratej mo¿liwoœci nie ma, trzeba sprawdziæ specyfikacjê g³owicypod tym k¹tem lub liczyæ siê z problemami odbioru kana-³ów le¿¹cych na skraju pasm, gdy¿ praktycznie tylko tam tenproblem wystêpuje.56 SERWIS ELEKTRONIKI 7/2002

Wspomnê jeszcze o jednej rzeczy, która siê z tym wi¹¿e.Zaskok pêtli PLL jest zale¿ny od filtru pêtli, w uproszczeniumówi¹c od jej sta³ej czasowej. Pod tym wzglêdem g³owice te¿siê ró¿ni¹, a oprogramowanie mikrokontrolerów powinno toprzewidywaæ w postaci odpowiednich opcji w trybie serwisowym.Odnoœnie problemów wystêpuj¹cych przy wymianie g³owicyz syntez¹ czêstotliwoœci na inny typ, sprawa sprowadzasiê na ogó³ do tego, ¿e mikroprocesor powinien przewidzieæodpowiedni czas na zaskok pêtli, a w przypadku niektórychelementów, byæ w stanie przeczytaæ, czy pêtla jest ju¿ w stanie„in-lock”. Aby wyczerpaæ temat nale¿y dodaæ, ¿e wprawdziebardzo rzadko, ale bywa jeszcze inny problem zwi¹zany zwymian¹ g³owicy. Niektóre uk³ady PLL zawieraj¹ czasemwolne porty, które mog¹ byæ przez oprogramowanie wykorzystanew dowolny sposób, w tym równie¿ dla innych celów niekonieczniezwi¹zanych z g³owic¹. Jeœli oprogramowanie wykorzystujetaki port, zamieniona g³owica musi równie¿ posiadaæzgodnoœæ w tym wzglêdzie. Jest jeszcze jedna drobna ró¿-nica miêdzy g³owicami z syntez¹, napiêcia zasilaj¹ce s¹ na ogó³takie same: +5V, +12V i +30V, jednak dla niektórych, na przetwornikwytwarzaj¹cy napiêcie warikapowe nale¿y podaæsztywne napiêcie +30V, w innych nale¿y zastosowaæ szeregowyrezystor (zwykle o wartoœci oko³o 20k).Na pytanie, dlaczego w odbiorniku Universum FT7128Apoprawnie pracuje pamiêæ ATMEL-a, a inne nie, nie potrafiêodpowiedzieæ. S¹dzê, ¿e to kwestia nie typu pamiêci lecz jejzawartoœci. Zatem wstawiaj¹c nawet now¹ pamiêæ, warto j¹wyczyœciæ (oznacza to wpisanie samych jedynek). Funkcjê tak¹potrafi wykonaæ nawet najprostszy programator pamiêci I 2 C.Podstawowe aspekty zamiennoœci pamiêci EEPROMz magistral¹ I 2 CJeœli chodzi o zamiennoœæ pamiêci EEPROM z magistral¹I 2 C, to nale¿y zwróciæ uwagê na nó¿kê 7. W pamiêciach niektórychfirm stan tej nó¿ki nie ma znaczenia, w innych jest towrite protect, w jeszcze innych CS (chip select, czyli blokada izapisu, i odczytu), w niektórych dodatkowe wejœcie zegara dlapracy w trybie sekwencyjnego odczytu. Nó¿ka 7 bywa równie¿stosowana jako wejœcie testowe, co narzuca jednak dopuszczalnestany w trybie normalnej pracy. Bywa równie¿ stosowanajako wejœcie steruj¹ce trybem zapisu blokowego lubczêsto wymagane s¹ na niej elementy RC.Od strony hardwarowej pozostaje jeszcze napiêcie zasilaniai szybkoœæ pamiêci, jednak przy 5V pracuje ka¿da, a z czasemdostêpu w zwyk³ych zastosowaniach na ogó³ nie ma problemu.Natomiast od strony programowej, oprócz oczywiœciepojemnoœci pamiêci, nale¿y byæ uczulonym na problem stronicowania.Tu w wiêkszoœci przypadków zamiennoœæ jest dopuszczalna,trzeba jednak czasem manipulowaæ wejœciami adresowymi(to znaczy odpowiednio je pozamieniaæ) co wymagajednak gruntownego przemyœlenia sprawy. Problem ten by³poruszony i gruntownie wyjaœniony w jednym z pierwszychnumerów naszego pisma. }

SERWIS ELEKTRONIKI8/2002 Sierpieñ 2002 NR 78Od RedakcjiNa ok³adce poprzedniego numeru anonsowaliœmy kolejnewydanie „Bazy Porad Serwisowych”. ¯ycie pokaza³o, ¿e by³a toinformacja przedwczesna. Nie wywi¹zaliœmy siê z dostarczeniap³yty w terminie, mo¿na by rzec z przyczyn od nas niezale¿nych,co oczywiœcie nie jest ¿adnym usprawiedliwieniem. Naszym klientomnale¿y siê jednak wyt³umaczenie zaistnia³ej sytuacji. Firma,która zajmowa³a siê t³oczeniem p³yt, z dnia na dzieñ po prostuprzesta³a istnieæ. Mo¿na powiedzieæ, ¿e bankructwa firm w obecnychczasach to prawie chleb powszedni i nale¿y takie sytuacjeprzewidywaæ, ale zdecydowanie ³atwiej tak¹ tezê sformu³owaæ ni¿wprowadziæ j¹ w ¿ycie. Dodatkowym problemem jest fakt, ¿e razemz firm¹ przepad³y materia³y Ÿród³owe, które mia³y pos³u¿yædo produkcji p³yt. Jesteœmy jednak dobrej myœli i s¹dzimy, ¿e wkoñcu uda nam siê odzyskaæ przekazane materia³y i w chwili, gdybêdziecie Pañstwo trzymali w rêkach sierpniowy numer „SerwisuElektroniki”, problem zostanie rozwi¹zany. Jeszcze raz przepraszamywszystkich naszych PT klientów za problemy wynikaj¹cez opóŸnionego wydania p³yty CD.W bie¿¹cym numerze koñczymy cykl artyku³ów dotycz¹cychTOPSwitchy-GX. Warto siêgn¹æ kilka numerów wstecz i zapoznaæsiê z ca³oœci¹ materia³u. TOPSwitche s¹ coraz „œmielej” stosowanew sprzêcie elektronicznym (szczególnie w odbiornikach telewizyjnychfirmy Sony i w zasilaczach odbiorników satelitarnych)i prêdzej czy póŸniej ka¿dy siê z nimi spotka, a wtedy z pewnoœci¹przyda siê wiedza o ich budowie i zasadzie dzia³ania.Tym którzy nie wyjechali na urlop lub wyjechali, ale nie zapomnielio „Serwisie Elektroniki” ¿yczymy przyjemnej lektury tegomateria³u jak i wszystkich pozosta³ych artyku³ów. Mo¿e spojrzeniez innej, letniej perspektywy nasunie Pañstwu nowe propozycjedotycz¹ce zawartoœci czasopisma. Jesteœmy otwarci na wszelkiesugestie.Dodatkowa wk³adka do numeru 8/2002:Odtwarzacz CD Pioneer PD-5100, PD-4100 - 1 × A2,Odtwarzacz CD Pioneer PD-6700, PD-5700, PD-4700 - 1 × A2,OTVC SEG chassis 11AK16 - 2 × A2,Telefon Panasonic KX-T3250, KX-T3250PD - 1 × A2,Telefon Panasonic KXTC1000B - 1 × A2,VCR Akai VS-G740EOH-D, VS-G745EA-D/EK-N/EOH-D,VS-G746EK-N, VS-G755EOH-N, VS-G757EOG-D,VS-G855EA-D/EDG/EK-N/EOH-D, VS-G856EOH-DN,VS-G858EOG-VD (III cz. - ark. 11÷16) - 6 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.plChassis Sony AE-5 (cz.2 - ost.) ...................................... 6TOPSwitche–GX - opis funkcjonalnyi typowe aplikacje (cz.4-ost.) ......................................... 10Naprawa telefaksu Canon FAX-T31.............................. 13Uk³ad korekcji chassis TV8 firmy Schneider ................. 15Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹Panasonic KX-T4500-B (cz.1) ....................................... 17Porady serwisowe ......................................................... 22- odbiorniki telewizyjne ............................................... 22- audio ......................................................................... 27- odbiorniki satelitarne ................................................ 27- magnetowidy ............................................................ 29- monitory .................................................................... 30Schemat ideowy wzmacniacza Technics SE-CA1060 .... 31Opis chassis TX805 firmy Thomson ............................. 35BU... - wysokonapiêciowe tranzystoryw uk³adach odchylania (cz.6) ........................................ 40Uk³ad CXA2076Q firmy Sony ........................................ 42Tryb serwisowy odbiorników firmy Nokia z chassis FP ... 45Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 47Chassis TV17 firmy Schneider - regulacjei obs³uga trybu serwisowego ......................................... 51Przenoœny zestaw audio Grundig RR420CD -naprawy i regulacje ........................................................ 53„Wolny start” a bezpieczna praca tranzystora ...?......... 57Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:OTVC Sony KV-28FX60A/B/D/E/K/R/U, KV-32FX60A/B/D/E/K/R/U chassis AE5 (II cz. - ark. 5÷6) - 2 × A2,Przenoœny zestaw audio Grundig RR420CD - 2 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Chassis Sony AE-5Chassis Sony AE-5 (cz.2 - ost.)Andrzej BrzozowskiDruga czêœæ artyku³u dotycz¹cego chassis AE-5firmy Sony przedstawia tor: wideo, PIP, PAP, PAT iprzetwarzania 100Hz.Tor wideo odbiorników FS, FC i FX ró¿ni siê stopniem skomplikowania.Tor ten odbiornika FS umieszczony na module B1jest przeznaczony do odbiorników wysokiej klasy, natomiast torwideo modeli FC i FX umieszczony na module B2 przeznaczonyjest do stosowania w odbiornikach œredniej klasy.Uk³ad prze³¹czania sygna³ów AVSygna³y wideo z i do gniazd: AV1, AV2, AV3, AV4 orazsygna³ wideo z toru w.cz.-p.cz. CVBS1 podawane s¹ do wejœælub wyprowadzane z wyjœæ uk³adu TDA9320 (IC8300) umieszczonegona module J.Uk³ad ten realizuje funkcjê prze³¹czania sygna³ów wideo z ido gniazd AV oraz wielostandardowego dekodera koloru. Pomocniczymuk³adem prze³¹czaj¹cym sygna³y z gniazd AV3 i AV4jest uk³ad MC14052 (IC8451). Obwód prze³¹czaj¹cy w TDA9320wybiera sygna³ do dalszego przetwarzania w torze wideo.Sygna³ wideo z wyjœcia uk³adu prze³¹czaj¹cego wTDA9320 podawany jest do wewnêtrznego dekodera koloru,który ma mo¿liwoœæ detekcji sygna³ów koloru: PAL, NTSC iSECAM. Wyjœciowe sygna³y YUV z dekodera dostêpne nanó¿kach: 49, 50, 51 podawane s¹ do toru przetwarzania 100Hzchassis (modu³ B1 lub B2).Uk³ad TDA9320 umo¿liwia w³¹czenie w tor sygna³u wideouk³adów poprawy jakoœci obrazu. Mo¿liwoœæ ta zosta³a wykorzystanaw odbiornikach FC i FX, gdzie zastosowano uk³ad filtrugrzebieniowego CXD2064 firmy Sony (IC8500 montowanyna module J). Zastosowanie tego uk³adu znacznie zmniejszaprzeniki pomiêdzy sygna³ami chrominancji i luminancji.Dodatkowo uk³ad TDA9320 zawiera prze³¹cznik sygna-³ów RGB. Sygna³y te z gniazda AV1 podawane s¹ do wejœæuk³adu prze³¹czaj¹cego. Po prze³¹czeniu, sygna³y RGB doprowadzones¹ do uk³adu przetwarzaj¹cego je na sygna³y YUV,które kierowane s¹ do prze³¹cznika sygna³ów YUV. Prze³¹cznikten w zale¿noœci od ustawienia go za poœrednictwem szynyI 2 C wystawia na swoje wyjœcia sygna³y YUV, które maj¹byæ dalej obrabiane w torze przetwarzania 100Hz.Tor sygna³u wideoG³ówny tor odbiorczy montowany jest na module A. Zawieraon g³owicê i tor p.cz. Wyjœciowy sygna³ wideo z tegotoru podawany jest do:• wejœcia 14 uk³adu dekodera koloru w torze g³ównymTDA9320,• wyjœcia wideo gniazda AV1.Sygna³ wideo w TDA9320 podawany jest do uk³adu prze-³¹czaj¹cego. Tu nastêpuje wybór sygna³u wideo do dalszegoprzetwarzania w torze wizji. Wybrany sygna³ pojawia siê nawyjœciu 26 TDA9320. Dalej sygna³ ten jest przetwarzany niecoinaczej w zale¿noœci od typu odbiornika.W odbiornikach FS sygna³ z wyjœcia 26 podawany jest do:• wyjœcia wideo gniazda AV4,• wejœcia filtru grzebieniowego rozdzielaj¹cego ten sygna³na sygna³y Y i C (luminancji i chrominancji). Sygna³y tedalej podawane s¹ do wejœæ 28 i 29 TDA9320 do dalszegoprzetwarzania,• uk³adu wykrywania formatu obrazu IC8700 (CXD2057),• uk³adu dekodera teletekstu IC9502 (SDA5275).W odbiornikach FC/FX sygna³ wideo z wyjœcia 26 IC8300podawany jest do wyjœcia wideo gniazda AV4 i uk³adu dekoderateletekstu IC9502 (SDA5275 lub SDA5273).W odbiornikach FX/FC sygna³ wideo do wejœcia toru PIPpodawany jest z wyjœcia 32 IC8300.Do wejœæ RGB (n.: 36, 37, 38) uk³adu IC8300 podawanes¹ sygna³y RGB z gniazda AV1. Sygna³y te przechodz¹ dowewnêtrznego prze³¹cznika RGB. Drugi zestaw wejœæ RGBtego prze³¹cznika jest wykorzystywany tylko w odbiornikachFC/FX. Na te wejœcia w tych odbiornikach podawane s¹ sygna³yRGB i BLK z wyjœæ toru PIP. W odbiornikach FS wejœciate nie s¹ wykorzystywane.Sygna³y RGB po prze³¹czeniu podawane s¹ do przetwornikaRGB/YUV. Z wyjœæ przetwornika sygna³y YUV podawanes¹ do uk³adu prze³¹czaj¹cego YUV. Sygna³y z wyjœæ tego uk³adu(n.: 49, 50, 51) podawane s¹ do toru przetwarzania 100Hz.Tor PIP odbiorników FC/FXOdbiorniki FC/FX wyposa¿ono w funkcjê PIP. Oznaczato, ¿e obraz dodatkowy wyœwietlany jest w ma³ym okienkupo³o¿onym w jednym z naro¿ników ekranu.Wejœciowy sygna³ wideo dla uk³adu PIP podawany jest dowejœcia 18 uk³adu dekodera koloru przetwarzaj¹cego ten sygna³na sygna³y YUV (luminancji i sygna³y ró¿nicowe kolorów).Jako dekoder zastosowano tutaj drugi uk³ad TDA9320(IC8400). Wyjœciowe sygna³y YUV z wyjœæ: 49, 50, 51 tegouk³adu podawane s¹ do wejœæ: 28, 30, 32 uk³adu SDA9288(IC8550) firmy Infineon, który pe³ni funkcjê procesora obrazuPIP. Jest on sterowany szyn¹ I 2 C, a jego zadaniem jest wytworzeniesygna³ów RGB odpowiadaj¹cych obrazowi ma³ego oknaPIP wyœwietlanego w jednym z naro¿ników ekranu. WSDA9288 dokonywana jest kompresja obrazu na drodze przetwarzaniasygna³u z wewnêtrznej pamiêci. Schemat blokowyuk³adu SDA9288 przedstawiono na rysunku 10.Wyjœciowe sygna³y RGB i sygna³ wygaszania BLK z wyjœæ:7, 8, 9, 12 uk³adu SDA9288 podawane s¹ do wejœæ RGB (n.:43, 42, 41, 40) uk³adu prze³¹cznika RGB w dekoderze kolorutoru g³ównego IC8300. Do wejœæ tego prze³¹cznika podawanes¹ tak¿e sygna³y z wejœæ RGB gniazda AV1. Po prze³¹czeniusygna³y RGB przetwarzane s¹ dalej w TDA9320 i pojawiaj¹siê na wyjœciach tego uk³adu jako wyjœciowe sygna³y YUVkierowane nastêpnie do toru przetwarzania 100Hz.6 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Chassis Sony AE-5Tor PAP i PAT odbiorników FSOdbiorniki FS wyposa¿ono w funkcjê PAP i PAT. Oznaczato mo¿liwoœæ jednoczesnego wyœwietlania dwóch obrazówpochodz¹cych z dwóch Ÿróde³. •ród³em pierwszego obrazu jestg³ówny tuner odbiornika, a Ÿród³em drugiego jest dodatkowytuner w przypadku realizacji funkcji PAP lub dekoder teletekstu,w przypadku realizacji funkcji PAT.Dodatkowo odbiorniki FS obs³uguj¹ funkcjê Multi Picture(12 obrazów + jeden centralny). Odbiorniki te wyposa¿ono równie¿w splitter sygna³u w.cz. i drugi tor odbiorczy z dodatkow¹g³owic¹ i torem p.cz. Wyjœciowy sygna³ wideo z tego toru podawanyjest do uk³adu IC8400 (uk³ad dekodera koloru TDA9320dla toru dodatkowego). Tu nastêpuje detekcja sygna³u wideo iwyjœciowe sygna³y YUV podawane s¹ do wejœæ: 28, 27, 26 uk³aduCXA1815 (IC300). Uk³ad ten zawiera prze³¹cznik sygna-³ów YUV i konwerter sygna³ów RGB na sygna³y YUV. Dowejœæ: 5, 4, 3 konwertera RGB/YUV podawane s¹ sygna³y RGBz dekodera teletekstu IC9502. Sygna³y YUV po prze³¹czeniupojawiaj¹ siê na wyjœciach: 21, 20 i 19 uk³adu IC300 i st¹d podawanes¹ do wejœæ: 196, 199, 204 uk³adu przetwarzania IC303(CXD2079Q). Do drugiego zestawu wejœæ YUV tego uk³adu(n.: 161, 166, 169 IC303) podawane s¹ sygna³y YUV z dekoderakoloru toru g³ównego TDA9320 (IC8300).Uk³ad CXD2079Q zawiera uk³ad prze³¹czania i przetwarzaniasygna³ów YUV. Jego zadaniem jest wybór Ÿród³a sygna³ówYUV i nastêpnie konwersja tych sygna³ów ze standardu50Hz na standard 100Hz oraz synchronizacja sygna³ówpochodz¹cych z ró¿nych Ÿróde³. Uk³ad zawiera dwie pêtle PLLwytwarzaj¹ce sygna³y synchronizacji dla przetwarzanych sygna³ów.Pêtle synchronizowane s¹ impulsami H pochodz¹cymiodpowiednio z dekodera koloru toru g³ównego i dekoderakoloru toru dodatkowego.Pêtla A synchronizuje tor g³ówny. W przypadku pracy w trybiePAP sygna³y wyjœciowe YUV s¹ synchronizowane pêtl¹ A.Pêtla B synchronizuje pracê uk³adu przy przetwarzaniusygna³ów YUV z toru dodatkowego (z drugiej g³owicy) lub zdekodera teletekstu. W przypadku trybu pracy Multi Picturesygna³y wyjœciowe YUV s¹ synchronizowane pêtl¹ B.Przy pracy w trybie PAT Ÿród³em sygna³u dla dekodera teletekstujest tor g³ówny. Obraz wyœwietlany razem z sygna³amiz dekodera teletekstu pochodzi z toru dodatkowego.Uk³ad IC303 wykorzystuje zewnêtrzne uk³ady pamiêci IC307,IC306. Wyjœciowe sygna³y YUV pojawiaj¹ siê na nó¿kach: 77,76, 71 IC303 i st¹d podawane s¹ do wejœæ procesora wizji IC4301.Tor 100Hz odbiorników FC/FXW torze tym wykorzystano nastêpuj¹ce uk³ady scalone firmyPhilips: SAA4977H - BESIC (IC3302), SAA4945H - LI-MERIC (IC3303), SAA4955 (IC3304) oraz uk³ad TLC2932(IC3301) firmy TI.Nazwy BESIC i LIMERIC s¹ nazwami stosowanymi przezfirmê Philips i s¹ skrótem zbudowanym z pierwszych liter nazwfunkcji realizowanych przez te uk³ady.Uk³ad SAA4977H - BESIC jest g³ównym uk³adem toruprzetwarzania 50Hz/100Hz i zawiera:• przetworniki analogowo-cyfrowe:- na wejœcia tych przetworników (n.: 26, 28, 30) podawanes¹ sygna³y YUV z dekodera koloru IC8300,- sygna³y YUV przed wprowadzeniem ich do uk³aduVDDA1 VSSA1 VSS VDD VDDA2 VSSA2VREFH3129 1 16,175 10 6YinUinVin283032Uk³adklampowaniaPotrójnyprzetwornikA/DY-13MHzU,V-3,7MHzUk³adprzetwarzaniasygna³ówwejœciowychPamiêæobrazuUk³adprzetwarzaniasygna³ówwyjœciowychPotrójnyprzetwornikD/A897YoutUoutVoutVREFL21213SELSELDGeneratorimpulsówdla uk³adówwejœciowychSterowanieodczytem/zapisemdo pamiêci obrazuGeneratorimpulsówdla uk³adówwyjœciowychVSIHSIVSPHSPADRSW1SW2152324InterfejsIC2Uk³ad przetwarzaniasygna³u synchronizacjiUk³ad PLL27MHz21 22 2620 25 19 17 184 3SDA SCLSYSHPD/SCIHVIVPD/VIVPHP/SCPRys.10. Schemat blokowy uk³adu SDA9288.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 7

Chassis Sony AE-5SAA4977H przechodz¹ przez uk³ady filtrów ograniczaj¹cychpasmo sygna³ów i zapewniaj¹cych w³aœciwe ichpróbkowanie,- sygna³y wyjœciowe z przetworników dostêpne s¹ na nó¿-kach: 34÷45 uk³adu; próbkowanie nastêpuje z czêstotliwoœci¹16MHz,• uk³ad poprawy jakoœci obrazu – peaking,• liniê opóŸniaj¹ca sygna³ luminancji,• przetworniki cyfrowo analogowe D/A:-wejœcia przetworników znajduj¹ siê na nó¿kach: 51÷62,-na wyjœciach: 79, 76, 74 tych przetworników uzyskuje siêanalogowe sygna³y.• mikrokontroler 80C51 steruj¹cy prac¹ przetworników:-mikrokontroler sterowany jest poprzez szynê I 2 C,-wytwarza sygna³ szyny SNERT; szyna ta s³u¿y do sterowaniauk³adami przetwarzania sygna³ów 100Hz firmy Philips,-mikrokontroler taktowany jest sygna³em 16MHz powstaj¹cymprzez podzia³ czêstotliwoœci sygna³u zegarowego synchronizuj¹cegoo czêstotliwoœci 32MHz,• dwa uk³ady steruj¹ce zapisem i odczytem danych z uk³adówpamiêci obrazu, które mog¹ byæ przy³¹czone do SAA4977H.Cyfrowe sygna³y YUV z SAA4977H podawane s¹ do uk³aduSAA4945H - LIMERIC (IC3303). Uk³ad ten sterowany szyn¹SNERT z uk³adu SAA4977H umo¿liwia realizacjê funkcjiredukcji szumów w cyfrowych sygna³ach YUV. Uk³ad realizujetê funkcjê wykorzystuj¹c pamiêæ obrazu zrealizowan¹ nauk³adzie SAA4955S. Kolejne linie obrazu s¹ zapamiêtywanew pamiêci. Redukcja szumów dokonywana jest w uk³adachfiltrów cyfrowych. Uk³ad redukcji szumów porównuje rzeczywist¹zawartoœæ danej linii z zapamiêtan¹ w zewnêtrznej pamiêcizawartoœci¹ linii poprzedniej. Wynik porównania jest filtrowanyi zapamiêtywany w pamiêci. Wyjœciowe, cyfrowe sygna³yYUV z pamiêci podawane s¹ do wejœæ przetwornikówC/A uk³adu SAA4977H.Wyjœciowe analogowe sygna³y YUV z wyjœæ SAA4977H odpowiadaj¹ceobrazowi 100Hz podawane s¹ do procesora IC4301.Dla prawid³owej synchronizacji uk³adu przetwarzania100Hz konieczne s¹ nastêpuj¹ce impulsy synchronizuj¹ce:• impulsy HA - linii o czêstotliwoœci 15.625kHz podawanedo wejœcia 22 uk³adu SAA4977H,• impulsy VA - ramki o czêstotliwoœci 50Hz podawane dowejœcia 20 SAA4977H i do wejœcia 22 SAA4945H.Impulsy HA i VA pochodz¹ z wyjœæ 60 i 61 dekodera koloruIC8300. Impulsy HA wykorzystywane s¹ w uk³adzie pêtliPLL (IC3301 TLC2932) do wytworzenia impulsów LLD o czêstotliwoœci32MHz, steruj¹cych prac¹ mikrokontrolera wSAA4977H. Impulsy LLD podawane s¹ do wejœcia 70SAA4977H oraz steruj¹ odczytem danych z pamiêci IC3304.Podawane s¹ do wejœcia 26 tej pamiêci.Uk³ady steruj¹ce w SAA4977H wytwarzaj¹ impulsy wyjœciowelinii HP100 i ramki VP100 na nó¿kach 71 i 70 odpowiadaj¹ceobrazowi 100Hz. Impulsy te s³u¿¹ do sterowania:procesora wideo IC4301, uk³adu dekodera teletekstu i uk³adówodchylania.Na rysunku 11 przedstawiono schemat blokowy uk³adówwytwarzania impulsów i synchronizacji toru przetwarzania100Hz w odbiornikach FC/FX.Tor przetwarzania 100Hz odbiorników FSTor przetwarzania 100Hz odbiorników FS podobny jest dorozwi¹zania stosowanego w chassis AE2F, AE4 i GE1.Sygna³y YUV z dekodera koloru IC8300 podawane s¹ dofiltrów dolnoprzepustowych, a nastêpnie do wejœæ: 3, 7, 9 przetwornikówanalogowo-cyfrowych w uk³adzie TDA8755(IC2302) firmy Philips.Sygna³y cyfrowe YUV z wyjœæ przetworników podawane s¹do wejœæ uk³adu SAA4995 - PANIC (IC2304), który realizuje:• kompresjê obrazu z mo¿liwoœci¹ wyboru wspó³czynnikakompresji z zakresu 0.5÷2,• konwersjê zwi¹zan¹ z wyœwietlaniem obrazu w formacie4:3 na ekranie 16:9,• konwersjê zwi¹zan¹ z wyœwietlaniem obrazu w formacie16:9 na ekranie 4:3.Uk³ad SAA4995 pracuje z zewnêtrzn¹ pamiêci¹ obrazu typuTMS4C2972 (IC2306) i sterowany jest szyn¹ SNERT. Sygna-³y cyfrowe z wyjœæ pamiêci IC2306 podawane s¹ do uk³aduSAA4991WP - MELZONIC (IC2307) firmy Philips.Uk³ad ten realizuje nastêpuj¹ce funkcje w dziedzinie sygna³ówcyfrowych:• redukcja szumów w sygnale luminancji i sygna³ach chrominancji,• konwersja czêstotliwoœci odchylania z 50Hz/60Hz na100Hz/120Hz,Y50inU50inV50inA/D22 20IC3302 SAA4977HBESICUk³ad synchronizacji247066 7271D/A68Y100U100V100SWCKVPULSE1920IC3303SAA4945HLIMERICSWCKRSTW1516IC3304SAA4955SPamiêæ obrazu2526Impulsy V100Hzdo procesora wideoWygaszanie wideoImpulsy H100Hzdo procesora wideoImpulsy Vz toru g³ównegoImpulsy Hz toru g³ównegoVDEFLBLNDHDEFLVAHA34IC33015TLC2932Uk³ad PLLHRDRSTRSRCKRys.11. Uk³ady wytwarzania impulsów i synchronizacjiw odbiornikach FC/FX.8 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

• uk³ady oceny i kompensacji ruchu,• redukcja migotania linii.Do realizacji tych funkcji konieczne jest stosowanie zewnêtrznejpamiêci typu TMS4C2973 (IC2309), sterowanejszyn¹ SNERT.Wyjœciowe sygna³y cyfrowe YUV podawane s¹ do wejœæuk³adu SDA9280 (IC2311) firmy Infineon. Uk³ad ten dokonujekonwersji sygna³ów cyfrowych na postaæ analogow¹ i umo¿-liwia realizacjê wielu funkcji na sygna³ach cyfrowych, s¹ to:• poprawa jakoœci sygna³ów YUV,• peaking dla sygna³u luminancji,• programowalna linia opóŸniaj¹ca sygna³u luminancjiumo¿liwiaj¹ca wyrównanie fazy pomiêdzy sygna³ami kolorui sygna³em luminancji,• realizacja konwersji obrazu z formatu 4:3 do formatu 16:9i odwrotnie,• efekty graficzne (wyœwietlanie obrazu w kolorowej ramce),• zamra¿anie obrazu, pomniejszanie - powiêkszanie obrazu.Na wyjœciu uk³adu otrzymywane s¹ analogowe sygna³y Y,R-Y i B-Y, które podawane s¹ do procesora wideo CXA2100Q(IC4301) firmy Sony.Kluczowanie uk³adów pamiêci i przetworników zastosowanychw torze odbiorników FS wymaga impulsów steruj¹cycho ró¿nych czêstotliwoœciach, synchronicznych z czêstotliwoœci¹odchylania linii.Uk³ady przetworników w TDA8755 wymagaj¹ sterowaniaimpulsami o czêstotliwoœci 13.5MHz.Uk³ady: SAA4995, SAA4991 i SDA9280 wymagaj¹ sterowaniaimpulsami o czêstotliwoœci 27MHz.Wszystkie te impulsy wytwarzane s¹ w uk³adzie SAA4952(IC2303). Jest to specjalizowany uk³ad do sterowania uk³adamipamiêci i uk³adami przetwarzania obrazu 50Hz/100Hz.Uk³ad pracuje z zewnêtrznymi generatorami VCO sterowanyminapiêciowo. W uk³adach generatorów zastosowanouk³ady scalone TLC2932 firmy TI. Pierwszy z nich oznaczonyjako IC2301 generuje impulsy o czêstotliwoœci 13.5MHz, adrugi IC2305 o czêstotliwoœci 27MHz. Obageneratory VCO sterowane s¹ impulsamiHP o czêstotliwoœci 15.625kHz uzyskiwanymiz dekodera koloru w torze g³ównymodbiornika IC8300.Impulsy VP z dekodera koloru IC8300s¹ niezbêdne do wytworzenia impulsówVP100 o czêstotliwoœci 100Hz.Impulsy HP100 i VP100 wytwarzanew kontrolerze IC2303 podawane s¹ douk³adów odchylania, dekodera teletekstu iprocesora wideo. Na rysunku 12 przedstawionoschemat blokowy uk³adów wytwarzaniaimpulsów i synchronizacji toru przetwarzania100Hz w odbiornikach FS.W torze przetwarzania 100Hz odbiornikówFS zastosowano dodatkowy mikrokontrolersteruj¹cy uk³adami SAA4995 iSAA4991. Uk³ady te wymagaj¹ sterowaniaszyn¹ SNERT. Mikrokontroler typuP83C654 (IC2308) sterowany jest mikrokontroleremsteruj¹cym odbiornikiem poprzezszynê I 2 C i wytwarza sygna³y szyny SNERTsteruj¹ce uk³adami przetwarzania obrazu.IC2302TDA8755A/DImpulsy Vz toru g³ównegoImpulsy Hz toru g³ównegoImpulsyH100, V100do procesorawideo17 5H100V100VPHPProcesor wizjiW odbiorniku zastosowano procesor wizji CXA2100Q.Uk³ad ten realizuje nastêpuj¹ce funkcje w torze sygna³ów YUV:• prze³¹czanie sygna³ów z dwóch Ÿróde³ YUV,• sterowanie uk³adem SVM (Scan Velocity Modulation),• poprawa zboczy w sygnale luminancji i sygna³ach koloru,• matrycowanie sygna³ów RGB,• regulacja jaskrawoœci, kontrastu, odcienia (HUE) i nasycenia,• regulacja statycznego i dynamicznego balansu bieli,• ograniczanie pr¹du kineskopu.Sygna³y steruj¹ce wzmacniaczami wizyjnymi pobierane s¹z wyjœæ: 30, 28 i 26 uk³adu scalonego.W uk³adzie CXA2100Q znajduj¹ siê tak¿e uk³ady pêtli fazowychtoru odchylania poziomego. Sygna³ wyjœciowy HDout zn.17 steruje stopniem koñcowym odchylania poziomego. Do wejœcia18 podawane s¹ jako sygna³ sprzê¿enia zwrotnego impulsypowrotu z uk³adu odchylania poziomego, a do n.19 przy³¹czonyjest filtr drugiej pêtli fazowej uk³adu odchylania poziomego.Do wejœcia 20 (XRAYin) podawane jest napiêcie proporcjonalnedo napiêcia anodowego kineskopu. Przy wzroœcie napiêciaanodowego powy¿ej poziomu progowego nastêpuje wy-³¹czenie uk³adu odchylania poziomego. W torze H znajduje siêtak¿e uk³ad regulacji po³o¿enia obrazu w kierunku poziomym.Uk³ad CXA2100Q zawiera tak¿e tor generatora sygna³ów V+i V- steruj¹cych stopniem koñcowym odchylania pionowego. Wtorze tym znajduj¹ siê uk³ady regulacji geometrii i korekcji EWobrazu. Sygna³y wyjœciowe z nó¿ek 5 i 6 steruj¹ stopniem koñcowymodchylania pionowego. Do wejœcia 16 (VPROT) podawanyjest sygna³ sprzê¿enia zwrotnego z uk³adu odchylania pionowegoinformuj¹cy o uszkodzeniu tego stopnia. W takim przypadkunastêpuje zablokowanie sygna³ów steruj¹cych V+ i V-.Sygna³ z wyjœcia 1 steruje uk³adem korekcji EW, sygna³ z wyjœcia54 steruje uk³adem dynamicznej regulacji ostroœci.50Hz13,5MHz100HzIC2304SAA4995PANIC31 14IC2306Pamiêæobrazu2215IC2309Pamiêæobrazu1427MHz27MHzRys.12. Uk³ady wytwarzania impulsów i synchronizacji w odbiornikach FS.}2322236 3 439IC23035 11 SAA4952 35IC23014TLC2932 313,5MHz13 37 38 33Chassis Sony AE-5IC2307SAA4991MELZONICIC2311SDA9280D/A62 45 39 4053V100H100IC2305TLC293227MHz4SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 9

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeTOPSwitche–GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacje(cz.4-ost.)Karol Œwierc5.4. Aplikacja - przyk³ad 4Uk³ad przedstawiony na rysunku 18 to zasilacz o mocy 60Wi kilku napiêciach wyjœciowych. Przystosowany jest do pracyna tak zwanym w¹skim napiêciu sieciowym, to znaczy tylko zsieci 230VAC, aczkolwiek to przedzia³ 185÷265V RMS . Zaznaczonana schemacie moc ci¹g³a równa 45W limitowana jest jedyniewarunkami termicznymi (s³abym ch³odzeniem w zamkniêtejobudowie).Sprzê¿enie zwrotne kontroluje dwa napiêcia: 5V i 3.3V. Ichstabilnoœæ mieœci siê w granicach 5% i dla wielu zastosowañnie jest potrzebne stosowanie wyjœciowych stabilizatorów liniowychdla tych napiêæ. Dla zwiêkszenia stabilnoœci napiêæ12V, 18V i 30V, uzwojenie wytwarzaj¹ce te napiêcia pod³¹czonejest do katody diody D10 (nie jak zwykle do anody).Rezystor R2 ustala wartoœæ ograniczenia pr¹dowego na 80%wartoœci nominalnej TOPSwitcha (zastosowano TOP246 równie¿z uwagi na minimalizacjê wydzielanego na nim ciep³a).Rezystor R1 powoduje wy³¹czenie zasilacza w razie przepiêænapiêcia sieci, powoduj¹cych wzrost napiêcia wejœciowego dowartoœci 450V. W tym stanie (wy³¹czenia) TOPSwitch jest bezpiecznydo wartoœci napiêcia sieciowego niemal 500VAC. TermistorRT1 ogranicza „szok” pr¹dowy diod i jego stosowaniejest wskazane z uwagi na stosunkowo du¿¹ wartoœæ pojemnoœciC2. Warystor RV1 zabezpiecza uk³ad w razie chwilowychprzepiêæ sieci do wartoœci nawet 6kV. Destrukcyjny wp³yw indukcyjnoœcirozproszenia transformatora jest niwelowany uk³ademz³o¿onym z: D6, VR1, R5 i C5. Wartoœæ rezystora R5 jesttak dobrana, ¿e w warunkach pracy „normalnej” jedynie znikomamoc wydziela siê na transilu VR1. Zintegrowana (w TOPie)funkcja „dr¿enia” czêstotliwoœci kluczowania pozwala nazastosowanie prostych zabiegów zmniejszaj¹cych zak³óceniaelektromagnetyczne promieniowanie do sieci (C1, L1, C6).Jako diodê prostownicz¹ napiêcia 3.3V zastosowano diodêSchottkyégo, równie¿ z uwagi na zwiêkszenie sprawnoœciuk³adu. Dla zmniejszenia przenikania na wyjœcie zak³óceñ oczêstotliwoœci kluczowania przetwornicy na wszystkich napiêciachwyjœciowych zastosowano dodatkowe filtry LC. Na napiêciu+30V, z uwagi na jego niewielkie obci¹¿enie zastosowanorezystor (R6) w szereg z diod¹ prostownicz¹ (nie dopuszczado istotnego do³adowywania kondensatora wyjœciowegoovershoottami bêd¹cymi wynikiem istnienia indukcyjnoœcirozproszenia). Dla zapewnienia stabilnoœci pêtli sprzê-¿enia zwrotnego zastosowano elementy: R9, C19, R3 i C4.Rezystor R8 daje wstêpn¹ polaryzacjê pr¹du anodowego sterowanejdiody U3, natomiast R7 ogranicza sta³opr¹dowewzmocnienie w ca³ej pêtli sprzê¿enia zwrotnego. Na uwagêzas³uguje zastosowanie kondensatora C20. Materia³y Ÿród³oweuzasadniaj¹ jego zastosowanie zapewnieniem monotonicznego,bez przeregulowañ wzrostu napiêæ wyjœciowych po w³¹czeniuuk³adu zasilacza.5.5. Aplikacja - przyk³ad 5Uk³ad przedstawiony na rysunku 19 nawi¹zuje do w³asnoœciTOPSwitchów-GX opisywanych w p.4.9 niniejszego artyku³u.Jest to jedna z prostszych konfiguracji pracy TOPSwitcha.Zasilacz ten mo¿e byæ tak w³¹czony, jak i wy³¹czony prostymstykiem „chwilowym” (niestabilnym) pracuj¹cym w charakterzeisostatu sieciowego. Mo¿e byæ równie¿ za³¹czony „na¿yczenie” programu mikroprocesora lub stanem logicznym wysokimpodanym z zewn¹trz.Podstawowe parametry zasilacza:- moc wyjœciowa: 45W - moc ci¹g³a, 60W - moc chwilowa,- stabilnoœæ napiêcia:3.3V: ±5%5V: ±5%12V: ±7%18V: ±7%30V: ±8%- sprawnoœæ: ≥75%- moc pobierana w stanie ja³owym: 0.6WD1÷D41N4007VL120mH0.8AC10.1µFX1F13.15A185÷265 VACJ1LNRV1275V14mm1 0RT110R1.7AC268µF400VVR1P6KE170R29kDSC62.2nFY1R568k2WC51nF400 VD6UF4005R12M1/2 WT1U1L TOP246YCONTROLCX FC40.1µF50 VR36R8R610RD8UF5402D9UF5402D7UF4003D10BYV32-200D11MBR1045D61N4148C747µF/50VC9330µF/25VC131000µFC547µF/10V25VC30.1µF50VC11390µF35VC161000µF25VC14 C171000µF 1000µF25V 25VR7150U2LTV817C2022µF10VL23.3µH/3AL33.3µH/3AL43.3µH/5AL53.3µH/5AC18220µF16VR8330C15220µF16VR1115kC19R9 0.1µF33kU3TL431ACLPC810µF/50VC10100µF/25VC12100µF25VRys.18. Zasilacz 60W o kilku napiêciach wyjœciowych wykonany na TOP-ie 246Y.R1210kR109k5330V @0.03A18V @0.5A12V @0.6A5V @3.2A3.3V @3ARTN10 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

TOPSwitch-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeJeœli zasilacz jest w stanie wy³¹czenia (OFF), chwilowezwarcie styków prze³¹cznika P1 w³¹cza zasilacz. Kolejne przyciœniêcietego prze³¹cznika wy³¹cza zasilacz. Jak to dzia³a?Rozpocznijmy opis od stanu wy³¹czenia. Stan ON/OFFkontrolowany jest przez wyprowadzenie M uk³adu. Jak wiadomoju¿ z charakterystyk prezentowanych na rysunku 10 („SE7/2002) pozostawienie tego wyprowadzenia „w powietrzu”(niepobieranie, ani niedostarczanie do niego ¿adnego pr¹du)powoduje, ¿e MOSFET wykonawczy pozostaje niewysterowany(przez wewnêtrzny driver), a uk³ady zwi¹zane z wyprowadzeniemCONTROL pozostaj¹ w stanie nazwanym histereticmode. Wystêpuje wiêc jedynie niewielki pobór pr¹du przezTOPSwitcha, bêd¹cy wynikiem okresowego w³¹czania jegowysokonapiêciowego Ÿród³a pr¹dowego do³adowuj¹cego kondensatordo³¹czony do wyprowadzenia C.Mikroprocesor znajduj¹cy siê po stronie izolowanej zasilaczanie jest zasilany, a wiêc nie pracuje. Przyciœniêcie prze³¹cznikaP1 spowoduje, przez diodê uwidocznion¹ na rysunku 19,œci¹gniêcie wyprowadzenia M do napiêcia oko³o 0.7V. Jak wynikaz charakterystyk, pr¹d tego wyprowadzenia bêdzie wówczaswiêkszy od 27µA (wartoœæ minimalna – progowa), a tojest warunkiem wystarczaj¹cym aby zasilacz podj¹³ próbê startu.Nawet chwilowe rêczne wciœniêcie prze³¹cznika mechanicznegojest wystarczaj¹co d³ugie, aby mikroprocesor zd¹¿y³ „siêobudziæ” i wykonaæ prost¹ sekwencjê programow¹. Ta sekwencja,zapisana w jego ROM-ie, musi zawieraæ czytanie stanuwejœcia logicznego opisanego na schemacie jako „status prze-³¹cznika P1”. Ten status podawany jest przez transoptor U3 zastosowanydla celu izolacji galwanicznej wyjœcia zasilacza. Awiêc zanim zd¹¿ymy zwolniæ przycisk P1, mikroprocesor rozpoznajego zwarcie (jego status) i dalsza sekwencja oprogramowaniamusi zawieraæ wystawienie stanu wysokiego na wyjœciezaznaczone logic output. Stan tego wyjœcia zostanie przeniesionyna stronê „gor¹c¹” przez transoptor U4. Zatem zanimzd¹¿ymy zwolniæ P1, stan niski na wyprowadzeniu M zostaniepodtrzymany przez tranzystor transoptora U4. Oprogramowaniemikroprocesora musi zapewniaæ stan wysoki sygna³u logicoutput przez ca³y czas w³¹czenia zasilacza. W uk³adach praktycznychmo¿e to byæ dowolny bit jednego z portów mikrokontroleralub dowolny przerzutnik przez niego kontrolowany.Dlaczego zatem kolejne zwarcie styków prze³¹cznika P1spowoduje wy³¹czenie zasilacza?Za to jest równie¿ odpowiedzialny program - mikroprocesor„wie” w jakim stanie jest, musi ponadto odpowiednio czêstosprawdzaæ stan logiczny sygna³u „status prze³¹cznika P1”.W uk³adach mikroprocesorowych bardziej rozbudowanych wykorzystujesiê do tego celu uk³ad przerwañ. Jednak w uk³adachprostych komplikacja uk³adu nie jest potrzebna. Sprawdzanieprogramowe prze³¹cznika rêcznego co np. 0.1 sekundyto czêsto, a równoczeœnie dla mikroprocesora bardzo rzadko,a wiêc czynnoœæ ta praktycznie nie os³abia jego mocy obliczeniowejcokolwiek mieœci³oby siê pod tym pojêciem. Tak wiêc,rozpoznanie wciœniêcia P1 w stanie w³¹czenia (ON) zasilaczamusi skutkowaæ sekwencj¹ programow¹ ustawiaj¹c¹ stan logicznylogic output do stanu niskiego, a to po przeniesieniu nastronê nieizolowan¹ spowoduje pozostawienie w „powietrzu”wyprowadzenia M, a tym samym wy³¹czenie zasilacza.Jak wygl¹da w³¹czanie zasilacza sygna³em zewnêtrznym?Analizuj¹c schemat na rysunku 19 nietrudno zauwa¿yæ, ¿e dwiediody uwidocznione po stronie wtórnej pe³ni¹ funkcjê sumy logicznejdla sygna³u z mikroprocesora i sygna³u zewnêtrznego.Zatem wysoki stan logiczny sygna³u zewnêtrznego da taki samskutek, jak zwarcie prze³¹cznika P1, gdy zasilacz by³ w staniewy³¹czonym, a nie da ¿adnego skutku, gdy by³ w³¹czony.Materia³y Ÿród³owe firmy Power Integration, w oparciu októre przygotowany zosta³ ten artyku³, zwracaj¹ uwagê na to,¿e styk P1 mo¿e byæ zwyk³ym, tanim prze³¹cznikiem. Jest natomiastrzecz, na któr¹ warto zwróciæ uwagê: w wielu zastosowaniachprze³¹czników mechanicznych istotny jest problemdrgania styków. Jest to zjawisko niepo¿¹dane, a czasem wrêczbardzo szkodliwe. Z pewnoœci¹ ka¿dy serwisant rozebra³ naczêœci pierwsze wy³¹cznik sieciowy. Przygl¹daj¹c siê jegobudowie nietrudno zauwa¿yæ, ¿e jest w nim zrealizowana mechaniczniehistereza. Nie jest celem artyku³u opisywanie budowytego elementu, ale zauwa¿my, ¿e jak wolno byœmy niewciskali isostatu jego styki zostan¹ w pewnym momencie zwartei nie wróc¹, nawet gdyby zadr¿a³a nam w tym momencierêka. W uk³adach wysokopr¹dowych celem takiej konstrukcjijest trwa³oœæ styków (brak iskrzenia), natomiast w uk³adachbardziej wysublimowanych cele równie¿ bardziej subtelne.V CC(+5V)+Napiêcie wejœciowe(wyprostowana sieæ)Sygna³zewnêtrznyw³¹czaj¹cyzasilaczU4U31N4148D27kMCONTROLCU2100kMICROPROCESSOR/CONTROLLERWyjœciemikroprocesoraw³¹czaj¹ce/wy³¹czaj¹cezasilaczLOGIC LOGIC 1N4148INPUT OUTPUT6k86k81N4148-P1C M1nFSF U1 47µFU3LTV817A„Status”prze³¹cznikaP1U4LTV817ARys.19. Uk³ad zasilacza w³¹czany/wy³¹czany „stykiem niestabilnym” lub przez mikroprocesor.MasaSERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 11

TOPSwitch-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeDlatego zrobi³em ten wstêp mechaniczny, ¿eby stosuj¹c zwyk³y,a wiêc najprostszy styk jako P1 nie zapomnieæ o tym problemie.W aplikacji przedstawionej na rysunku 19 jest on za³atwionybez ¿adnych dodatkowych elementów zabezpieczenia przeddrganiem styków. Podczas w³¹czania zasilacza czas „miêkkiego”startu plus czas reakcji mikroprocesora jest naturalnym filtremw tym wzglêdzie. Powoduje on, ¿e uk³ad zostanie uruchomionytylko wtedy, o ile styki P1 zostan¹ zwarte przez okreœlony,minimalny czas. Podczas wy³¹czania drgania styków równie¿nie s¹ problemem, bowiem mikroprocesor po wykryciupierwszego zwarcia przechodzi do realizacji sekwencji programowej,w której kolejne przypadkowe zwarcia nie maj¹ znaczenia(tak musi byæ napisany program). Programowe zabezpieczenieprzed problemem drgañ styków mechanicznych jest rozwi¹zaniemstosowanym powszechnie. Równie¿ tu w zale¿noœci odtego, jakie zastosowanie ma omawiany zasilacz, nie jest problememtakie oprogramowanie, aby zasilacz zosta³ wy³¹czony tylkowtedy, jeœli styk P1 zostanie przytrzymany przez czas np. minimum1s lub zostanie wciœniêty dwa razy w odstêpie czasu nied³u¿szym ni¿, powiedzmy 2 sekundy.Jeœli jednak mimo to potrzebne jest dodatkowe (uk³adowe)zabezpieczenie przed drganiem styków, gdy np. prze³¹cznikP1 znajduje siê z dala (w du¿ej odleg³oœci) od uk³adu ca³egozasilacza, mo¿na sprawê tê za³atwiæ prostym kondensatorem„podwieszonym” w pobli¿u wyprowadzenia M TOPSwitcha.Tak¹ funkcje pe³ni na rysunku 19 kondensator C M . W niektórychprzypadkach zalecane jest równie¿ podwieszenie podobnegokondensatora na wejœciu mikroprocesora kontroluj¹cymstan prze³¹cznika.Prostota aplikacji opisywanej w tym punkcie wynika ponadtoz kilku cennych w³asnoœci TOPSwitchów GX, które wartotu wyeksponowaæ.• Bardzo ma³a moc pobierana przez uk³ad w stanie OFF wynikanie tylko ze wszystkich cech opisanych wczeœniej,ale równie¿ z faktu, ¿e TOPSwitch jest wy³¹czony w³aœniewtedy, gdy wyprowadzenie L, X lub M pozostawimy „wpowietrzu”. Moc w stanie wy³¹czenia wynosi oko³o160mW, gdy uk³ad jest zasilany z sieci 230VAC.• Nie s¹ potrzebne ¿adne elementy ograniczaj¹ce pr¹d tranzystoratransoptora U4 dziêki temu, ¿e funkcjê tê pe³niŸród³o pr¹dowe wyprowadzenia M.• Tak proste w³¹czanie zasilacza (za pomoc¹ P1) jest mo¿liwedziêki temu, ¿e TOPSwitch GX w stanie shutdown pozostajew opisanym wy¿ej trybie histeretic mode. Dioda transoptoraU3 mo¿e byæ pod³¹czona do wyprowadzenia C i nie jest koniecznyrezystor pod³¹czony do wysokonapiêciowego wejœciazasilacza. £atwo policzyæ, ¿e przy wymaganym pr¹dzietypowego transoptora, na rezystorze takim wydziela³oby siêwiêcej ciep³a ni¿ w ca³ym zasilaczu (w stanie OFF).• Warto równie¿ zwróciæ uwagê, ¿e tak rozwi¹zany zasilacz,mo¿na powiedzieæ, z programowo rozwi¹zan¹ funkcj¹wy³¹cznika zasilania nie jest wra¿liwy na zak³ócenia,jak tradycyjne uk³ady tego typu, gdy stan w³¹cz/wy³¹czzapamiêtany jest w przerzutniku wra¿liwym z zasady naprzypadkowe prze³¹czenie sygna³em zak³ócaj¹cym.Sporo miejsca poœwiêcono w artykule tej aplikacji, wartojednak z uwagi na to, ¿e z tego typu uk³adami spotykamy siê wserwisie coraz czêœciej. Przeró¿ne stany power managementzwane oszczêdzaniem energii przechodz¹ z techniki komputerowejdo urz¹dzeñ powszechnego u¿ytku. Dla ich rozró¿nieniaspotykamy siê, oprócz przyjêtego ju¿ w s³ownictwie polskimstanu standby, równie¿ z stanem suspend, idle, itd.Faktem jest, ¿e w wielu zastosowaniach komputerowych brakwy³¹cznika mechanicznego trzeba uznaæ za zaletê. Wy³¹czaj¹curz¹dzenie takim wy³¹cznikiem jak P1 (rys.19) nie zapomnimyo zapisaniu istotnych danych na dysk, wy³¹czaj¹c drukarkê niezapomnimy „zaparkowaæ” w odpowiedniej pozycji jej g³owicyitp. Komputer albo i tak wykona to za nas, albo zanim wy³¹czyzasilacz spyta, czy ma takie czynnoœci wykonaæ.W systemach komputerowych mo¿liwoœæ zdalnego w³¹czenia/wy³¹czeniaprzez interfejs szeregowy jest nieraz niezbêdna.W artykule pos³u¿ono siê przyk³adem drukarki, aledotyczy to równie¿ skanerów, zewnêtrznych modemów, zewnêtrznychpamiêci dyskowych itp. Nale¿y równie¿ zwróciæuwagê, ¿e zdalne w³¹czanie urz¹dzeñ nie mo¿e nastêpowaæsygna³em sta³opr¹dowym, który jest trudniej przes³aæ ni¿ nawetd³ug¹ sekwencjê logiczn¹. Wiêkszoœæ tego typu urz¹dzeñwy³¹cza siê sama przechodz¹c do jednego ze stanów powermanagement po okreœlonym czasie ich bezczynnoœci.Konkluduj¹c te spostrze¿enia, jest du¿a szansa na czêstykontakt w naszych serwisach, nie tylko z TOPSwitchami-GX,ale i z konkretnymi aplikacjami przedstawionymi bardziejszczegó³owo w tym punkcie, a wyrywkowo w poprzednichpunktach niniejszego artyku³u. Na koniec proponujê krótkieporównanie uk³adów TOPSwitchów.6. TOPSwitche-FX - porównanie „rodzin”TOPSwitchówTOPSwitche-GX to aktualnie najwy¿szy upgrade wœródTOPSwitchów. Miêdzy TOPSwitchami II (opisanymi w „SE”10/2000 i 01/2001) i GX firma Power Integration wypuœci³aTOPSwitche-FX. Z wzglêdu na ograniczenie objêtoœci artyku-³u nie poœwiêcimy im wiêcej miejsca, natomiast wyeksponowanezostan¹ zasadnicze cechy i najistotniejsze ró¿nice miêdzyTOPSwitchami II, FX i GX.TOPSwitche-FX maj¹ jedno lub dwa dodatkowe wyprowadzenia.Podobnie, jak GX w obudowach DIP i SMD – wyprowadzenieM oraz wystêpuj¹ce tylko w TOPSwitchach-GX w obudowachTO-220 - wyprowadzenie F. Czêstotliwoœæ oscylatora to130kHz, równie¿ z funkcj¹ „dr¿enia” (jitter). Wyposa¿one s¹równie¿ w „miêkki” start i funkcjê redukcji mocy w stanie ma³egoobci¹¿enia, ale nie w postaci obni¿ania czêstotliwoœci kluczowania,lecz w postaci „opuszczania cykli” (cycle skipping). Posiadaj¹równie¿ w stosunku do TOPSwitchów II bardziej precyzyjneograniczenie pr¹dowe i wiêkszy zakres wype³nienia modulatoraszerokoœci impulsów. Te cechy pozwalaj¹ na osi¹gniêciemocy oko³o 10÷15% wy¿szej w zasilaczu o takim samymuk³adzie z zastosowaniem TOPSwitcha-FX w miejsce II. Maksymalnemoce zasilaczy z TOPSwitchami-FX to 75W.Pojawi³y siê te¿ ulepszone TOPSwitche II - seria 400(TOP412, 414). Maj¹ tylko trzy wyprowadzenia, ale wiêkszyzakres wspó³czynnika wype³nienia modulatora PWM i wy¿sz¹czêstotliwoœæ kluczowania. Maj¹ tak¿e jedn¹ przewagê nadTOPSwitchami nawet GX: mog¹ pracowaæ na napiêciu wejœciowymdo 16VDC, gdy dla TOPSwitchów-GX minimalne napiêciewejœciowe wynosi 36V. Niestety uzyskiwane moce s¹niewielkie, oko³o 20W. Elementy te w obudowach SMD-8 maj¹6 nó¿ek S (source). Nale¿y wszystkie ³¹czyæ z mas¹ i zalecana12 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Naprawa telefaksu Canon FAX-T31jest du¿a powierzchnia œcie¿ek masy wokó³ uk³adu scalonego- dzia³a jako radiator.W poni¿szym zestawieniu zostanie podana „funkcja” i uwagiodnoœnie trzech rodzin II, FX i GX (nazwa TOPSwitch dlauproszczenia zapisu zostanie pominiête):• Miêkki start: II - nie posiadaj¹, FX - tak, z ograniczeniemduty cycle, GX - z ograniczeniem wspó³czynnika wype³nieniai redukcj¹ wartoœci ograniczenia pr¹dowego (w GXnajlepiej zabezpieczone warunki pracy tranzystora wykonawczegoumo¿liwiaj¹ z³agodzenie wymagañ w stosunkudo parametrów uk³adu snubber zasilacza).• Ograniczenie pr¹dowe: II - sta³a wartoœæ „przypisana” numerowiseryjnemu uk³adu, FX - mo¿liwoœæ zewnêtrznegoprogramowania w zakresie 100÷40%, GX - mo¿liwoœæprogramowania w zakresie 100÷30%.• Maksymalny wspó³czynnik wype³nienia modulatoraPWM: II - 67%, seria 400 - 70%, FX i GX - 78%.• Redukcja DC MAX : II - nie posiada, FX i GX - tak.• Korekcja feed forward: II - brak, FX i GX - tak.• Zabezpieczenie nadnapiêciowe i podnapiêciowe: II - brak,FX - posiada z ograniczeniami takimi, jak GX w z wyprowadzeniemM.• Czêstotliwoœæ kluczowania: II - 100kHz, seria 400 -120kHz, FX - 130kHz, GX - 132kHz.• Funkcja „po³ówkowej” czêstotliwoœci kluczowania: II -nie posiada, FX - tak, GX - w obudowie „oœmionó¿kowej”- nie posiada.• „Dr¿enie” czêstotliwoœci: II - brak, FX - tak, GX - tak.• Redukcja czêstotliwoœci: II - nie ma mo¿liwoœci, FX -opuszcza cykle, GX - tak, gdy wspó³czynnik wype³nieniaprzyjmuje wartoœci mniejsze ni¿ 10%.• Mo¿liwoœæ zdalnego w³¹czenia/wy³¹czenia: II - nie mamo¿liwoœci, FX i GX - tak.• Synchronizacja: II - nie ma mo¿liwoœci, FX i GX - tak.• Zabezpieczenie termiczne: II - 125°C typu latch (zatrzask),FX - 125°C z histereza 70°C, GX - 130°C z histerez¹ 75°C.• Próg redukcji maksymalnego wspó³czynnika PWM: II -nie dotyczy, FX - 90µA, GX - 60µA.• Histereza progu zabezpieczenia podnapiêciowego: II - niedotyczy, FX - brak, GX - 40%. }Naprawa telefaksu Canon FAX-T31Szymon Ziemba SzZiemba@izotech.com.plS³abym punktem urz¹dzeñ elektronicznych i telekomunikacyjnychs¹ zazwyczaj mechanizmy podawania papieru w drukarkach.Tak jest i w przypadku telefaksu Canon FAX-T31,który trafi³ do serwisu z powodu permanentnych k³opotów zzacinaniem siê papieru termoczu³ego w szczelinie drukarkitermicznej. W efekcie zablokowania siê papieru nastêpowa³ozabrudzenie gor¹cej g³owicy drukarki resztkami substancji termoczu³ejpochodz¹cej z aktywnej powierzchni papieru i dalszepogarszanie siê warunków jego transportu. Sytuacjê komplikowa³agilotyna, odcinaj¹ca papier na zakoñczenie transmisji,która ulega³a blokadzie z powodu nawarstwiania siê podawanegopapieru.NaprawaPierwsza naprawa polega³a na bardzo delikatnym wyczyszczeniuprzy pomocy czystego alkoholu etylowego powierzchniroboczej g³owicy drukuj¹cej. Nale¿y to wykonaæ bez u¿yciasi³y i ostrych narzêdzi, tak aby nie uszkodziæ delikatnychmikroelementów grzejnych, wykonanych na ceramicznympod³o¿u technik¹ mikroobwodów. W tego typu drukarkachpoprawny transport papieru jest zreszt¹ spraw¹ kluczow¹ - przesuwaj¹cysiê papier odbiera ciep³o z elementów grzejnych ichroni g³owicê przed przegrzaniem. Wszelkie lokalne zabrudzenialistwy grzejnej pogarszaj¹ ch³odzenie elementów grzejnychi mog¹ spowodowaæ ich przepalenie. Dodatkow¹ ochronêstanowi termostat zatrzymuj¹cy druk w momencie niebezpiecznegowzrostu temperatury. Jego b³êdne dzia³anie mo¿erównie¿ przysporzyæ k³opotów w serwisie przy szukaniu przyczynz³ego funkcjonowania telefaksu.W omawianym egzemplarzu po wyczyszczeniu toru przesuwupapieru i za³o¿eniu nowej rolki papieru termoczu³egogilotynamechanizm zacz¹³ poprawnie pracowaæ. Dodatkowej interwencjiwymaga³ tor optyczny matrycy CCD skanera dokumentu.Ten fragment urz¹dzenia w ogóle nie by³ zabezpieczony przedkurzem, a uk³ad scalony matrycy ulokowano na drodze strumieniapowietrza wci¹ganego do wnêtrza obudowy przez nagrzaneelementy zasilacza, œwiadcz¹ o tym œlady - widocznesmugi kurzu wewn¹trz obudowy. Zabrudzenia te maj¹ oczywiœciewp³yw na wygl¹d wysy³anego dokumentu w postaciciemnych pasów wzd³u¿ odbieranego wydruku, z czasem powoduj¹cca³kowity spadek czytelnoœci, nie mówi¹c ju¿ o walorachestetycznych.Aby jednak skutecznie wyczyœciæ wewnêtrzne elementyskanera, musimy roz³o¿yæ na czynniki pierwsze ca³e urz¹dzenie.Typowa optyka w skanerze telefaksu sk³ada siê z matrycyœwiat³oczu³ej CCD w postaci uk³adu scalonego z okienkiem,podœwietlacza skanowanego dokumentu w postaci listwy z dioos³onatu obci¹ærolkagumowag³owica drukarkipapierRys.1. Schematyczny przekrój mechanizmu drukarkitelefaksu Canon FAX-T31.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 13

Naprawa telefaksu Canon FAX-T31dami LED na podczerwieñ i zestawu luster w postaci paskówwykonanych ze szk³a. Przy delikatnym czyszczeniu optyki mo-¿emy pos³u¿yæ siê suchym miêkkim pêdzlem i odkurzaczem -ten sposób powinien wystarczyæ. Je¿eli konieczne jest mycieelementów optyki to nie nale¿y u¿ywaæ do tego celu ¿adnychrozpuszczalników, aby nie uszkodziæ powierzchni antyodblaskowych.Wystarczy czysta woda, delikatny detergent i wysuszeniesprê¿onym powietrzem, bez wycierania. Nie nale¿y niczmieniaæ we wzajemnym ustawieniu elementów skanera anidokonywaæ ¿adnej regulacji elektroniki skanera - bez znajomoœciw³aœciwych procedur mo¿emy tylko pogorszyæ jakoœæobrazu. Przed z³o¿eniem ca³oœci mo¿na zakleiæ przy pomocytaœmy samoprzylepnej otwory w obudowie skanera - chyba ¿echcemy operacjê czyszczenia powtórzyæ za kilka lat.Wyczyœciæ nale¿y równie¿ fotoelement sprawdzaj¹cy obecnoœæpapieru w drukarce. W omawianym modelu jest on nieszczêœliwiezamocowany we wg³êbieniu obudowy, gdzie poczasie zbiera siê zawsze du¿o py³u i drobnych papierowychœmieci. Skutkuje to mylnymi sygna³ami o braku papieru iwstrzymywaniem pracy telefaksu.Wp³yw na poprawn¹ pracê transportu papieru ma stan rolekgumowych, które najlepiej czyœciæ przy pomocy szmatki,detergentów i czystej wody. Nie nale¿y u¿ywaæ benzyny, którarozpuszcza gumê i mo¿e zniszczyæ powierzchniê wa³ków.Kolejnym elementem, na który nale¿y zwróciæ uwagê jestprzek³adnia œlimakowa silnika napêdu no¿yc gilotyny, któranie jest os³oniêta przed zanieczyszczeniami smaru na jej powierzchnii mo¿e siê z tego powodu zacinaæ.Przy okazji ca³kowitej rozbiórki urz¹dzenia warto „rzuciæokiem” na p³ytkê drukowan¹ zasilacza i poprawiæ podejrzaniewygl¹daj¹ce punkty lutownicze.Powtórna naprawaTelefaks FAX-T31 po roku pracy w biurze zosta³ ponowniezg³oszony do serwisu z podobnymi objawami. Tym razem, wbiurze u¿ytkownika, podjêto próbê wyjaœnienia przyczyny zacinaniasiê papieru. Okaza³o siê, ¿e papier zacina siê du¿o czêœciejna koñcu rolki, gdy ma ju¿ ma³¹ œrednicê i naturaln¹ tendencjêdo zwijania siê. W tym stanie blokuje siê on na krawêdzi no¿agilotyny, co nie zezwala na dalszy jego prawid³owy wysuw. Zwróconorównie¿ uwagê, ¿e sprytny personel obs³ugi telefaksu wosobie pani sekretarki radzi³ sobie z tymi usterkami przy pomocypilniczka do paznokci, przy okazji dodatkowo uszkadzaj¹ckrawêdzie no¿a gilotyny oraz plastykowy fragment podajnika papieru.Po ca³kowitym demonta¿u górnej pokrywy telefaksu, copozwoli³o na dok³adn¹ inspekcjê okolic gilotyny, zwrócono równie¿uwagê na fakt samoistnego odkszta³cenia siê plastykowejos³ony przylegaj¹cej do krawêdzi dolnego no¿a. W powsta³¹szczelinê wpada³a po odciêciu przez gilotynê podwiniêta czo³owakrawêdŸ papieru, co by³o pocz¹tkiem dalszej blokady papieru.Sytuacjê tê zilustrowano na rysunku 1.Uszkodzone no¿e gilotyny zosta³y po uprzednim demonta¿udelikatnie wyrównane na szlifierce, a elementy plastykowewyrównane ostrym no¿em. Po powtórnym z³o¿eniu ca-³oœci gilotyna poprawnie odcina³a papier z nowej rolki. Poza³o¿eniu natomiast rolki prawie zu¿ytej, o ma³ej œrednicy,zauwa¿ono tendencjê do podwijania siê papieru i zahaczaniao nó¿. W efekcie dalszych prób postanowiono dokonaæ niewielkiejprzeróbki.PrzeróbkaPrzeróbka polegana zainstalowaniudodatkowego dociskaczapapieru, takaby nie móg³ on podnosiæsiê w górê wobszarze pomiêdzyrolk¹ gumow¹ drukarkia no¿ami gilotyny.Po kilku próbachdociskacz zosta³ostatecznie wykonanyw postaci paska z tworzywa sztucznego o gruboœci 0.25mm,szerokoœci 26mm i d³ugoœci 210mm. Tworzywo poliestroweodporne na podwy¿szon¹ temperaturê pochodzi³o ze sztywnej,pó³przezroczystej ok³adki na dokumenty biurowe. Sposóbjego wygiêcia przedstawiono na rysunku 2.Tak sporz¹dzony dociskacz nale¿y wsun¹æ w szczelinêpomiêdzy obudow¹ a aluminiow¹ listw¹ drukarki termicznej,umieszczonej w górnej klapie telefaksu. Dociskacz nie wymagadodatkowego mocowania. Aby prawid³owo pe³ni³ swoj¹funkcjê nale¿y jeszcze przy pomocy ostrego no¿a usun¹æ wystaj¹cyfragment czarnej, plastykowej os³ony gilotyny, jak pokazanona rysunku 3.gilotynaos³onatu obci¹æ± 0.25 135°Opisana prosta przeróbka sprawdzi³a siê w praktyce i œwiadczyo tym, ¿e nale¿y krytycznie podchodziæ do fabrycznychrozwi¹zañ konstrukcyjnych. Tempo wprowadzania nowychmodeli powoduje, ¿e producentom czêsto brakuje czasu nausuniêcie usterek.Jeszcze jedna uwaga, w tym modelu telefaksu ma³o czytelnierozwi¹zano procedurê startow¹. Po w³o¿eniu papieru i za-³¹czeniu napiêcia sieciowego, w okienku wyœwietlacza pojawiasiê wprawdzie napis warm start, ale pocz¹tkowo nie wiadomoco to oznacza bo nic siê nie dzieje. Po kilkunastu sekundachuruchamia siê nagle podajnik papieru, który po wysuniêciukilku centymetrów zostaje obciêty przez wewnêtrzn¹ gilotynê.Z tego powodu nie nale¿y po zamkniêciu klapy manipulowaæ¿adnymi narzêdziami w obrêbie szczeliny wyjœciowejdrukarki. Byæ mo¿e istnieje opcja serwisowa pozwalaj¹ca wy-³¹czyæ to „udogodnienie”, ale w instrukcji obs³ugi nie ma naten temat ani s³owa. }2101457Rys.2. Proponowany kszta³tdociskacza papieru.rolkagumowag³owica drukarkipapierRys.3. Sposób monta¿u dociskacza w obudowietelefaksu.14 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

TOPSwitche-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeTOPSwitche–GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacje(cz.4-ost.)Karol Œwierc5.4. Aplikacja - przyk³ad 4Uk³ad przedstawiony na rysunku 18 to zasilacz o mocy 60Wi kilku napiêciach wyjœciowych. Przystosowany jest do pracyna tak zwanym w¹skim napiêciu sieciowym, to znaczy tylko zsieci 230VAC, aczkolwiek to przedzia³ 185÷265V RMS . Zaznaczonana schemacie moc ci¹g³a równa 45W limitowana jest jedyniewarunkami termicznymi (s³abym ch³odzeniem w zamkniêtejobudowie).Sprzê¿enie zwrotne kontroluje dwa napiêcia: 5V i 3.3V. Ichstabilnoœæ mieœci siê w granicach 5% i dla wielu zastosowañnie jest potrzebne stosowanie wyjœciowych stabilizatorów liniowychdla tych napiêæ. Dla zwiêkszenia stabilnoœci napiêæ12V, 18V i 30V, uzwojenie wytwarzaj¹ce te napiêcia pod³¹czonejest do katody diody D10 (nie jak zwykle do anody).Rezystor R2 ustala wartoœæ ograniczenia pr¹dowego na 80%wartoœci nominalnej TOPSwitcha (zastosowano TOP246 równie¿z uwagi na minimalizacjê wydzielanego na nim ciep³a).Rezystor R1 powoduje wy³¹czenie zasilacza w razie przepiêænapiêcia sieci, powoduj¹cych wzrost napiêcia wejœciowego dowartoœci 450V. W tym stanie (wy³¹czenia) TOPSwitch jest bezpiecznydo wartoœci napiêcia sieciowego niemal 500VAC. TermistorRT1 ogranicza „szok” pr¹dowy diod i jego stosowaniejest wskazane z uwagi na stosunkowo du¿¹ wartoœæ pojemnoœciC2. Warystor RV1 zabezpiecza uk³ad w razie chwilowychprzepiêæ sieci do wartoœci nawet 6kV. Destrukcyjny wp³yw indukcyjnoœcirozproszenia transformatora jest niwelowany uk³ademz³o¿onym z: D6, VR1, R5 i C5. Wartoœæ rezystora R5 jesttak dobrana, ¿e w warunkach pracy „normalnej” jedynie znikomamoc wydziela siê na transilu VR1. Zintegrowana (w TOPie)funkcja „dr¿enia” czêstotliwoœci kluczowania pozwala nazastosowanie prostych zabiegów zmniejszaj¹cych zak³óceniaelektromagnetyczne promieniowanie do sieci (C1, L1, C6).Jako diodê prostownicz¹ napiêcia 3.3V zastosowano diodêSchottkyégo, równie¿ z uwagi na zwiêkszenie sprawnoœciuk³adu. Dla zmniejszenia przenikania na wyjœcie zak³óceñ oczêstotliwoœci kluczowania przetwornicy na wszystkich napiêciachwyjœciowych zastosowano dodatkowe filtry LC. Na napiêciu+30V, z uwagi na jego niewielkie obci¹¿enie zastosowanorezystor (R6) w szereg z diod¹ prostownicz¹ (nie dopuszczado istotnego do³adowywania kondensatora wyjœciowegoovershoottami bêd¹cymi wynikiem istnienia indukcyjnoœcirozproszenia). Dla zapewnienia stabilnoœci pêtli sprzê-¿enia zwrotnego zastosowano elementy: R9, C19, R3 i C4.Rezystor R8 daje wstêpn¹ polaryzacjê pr¹du anodowego sterowanejdiody U3, natomiast R7 ogranicza sta³opr¹dowewzmocnienie w ca³ej pêtli sprzê¿enia zwrotnego. Na uwagêzas³uguje zastosowanie kondensatora C20. Materia³y Ÿród³oweuzasadniaj¹ jego zastosowanie zapewnieniem monotonicznego,bez przeregulowañ wzrostu napiêæ wyjœciowych po w³¹czeniuuk³adu zasilacza.5.5. Aplikacja - przyk³ad 5Uk³ad przedstawiony na rysunku 19 nawi¹zuje do w³asnoœciTOPSwitchów-GX opisywanych w p.4.9 niniejszego artyku³u.Jest to jedna z prostszych konfiguracji pracy TOPSwitcha.Zasilacz ten mo¿e byæ tak w³¹czony, jak i wy³¹czony prostymstykiem „chwilowym” (niestabilnym) pracuj¹cym w charakterzeisostatu sieciowego. Mo¿e byæ równie¿ za³¹czony „na¿yczenie” programu mikroprocesora lub stanem logicznym wysokimpodanym z zewn¹trz.Podstawowe parametry zasilacza:- moc wyjœciowa: 45W - moc ci¹g³a, 60W - moc chwilowa,- stabilnoœæ napiêcia:3.3V: ±5%5V: ±5%12V: ±7%18V: ±7%30V: ±8%- sprawnoœæ: ≥75%- moc pobierana w stanie ja³owym: 0.6WD1÷D41N4007VL120mH0.8AC10.1µFX1F13.15A185÷265 VACJ1LNRV1275V14mm1 0RT110R1.7AC268µF400VVR1P6KE170R29kDSC62.2nFY1R568k2WC51nF400 VD6UF4005R12M1/2 WT1U1L TOP246YCONTROLCX FC40.1µF50 VR36R8R610RD8UF5402D9UF5402D7UF4003D10BYV32-200D11MBR1045D61N4148C747µF/50VC9330µF/25VC131000µFC547µF/10V25VC30.1µF50VC11390µF35VC161000µF25VC14 C171000µF 1000µF25V 25VR7150U2LTV817C2022µF10VL23.3µH/3AL33.3µH/3AL43.3µH/5AL53.3µH/5AC18220µF16VR8330C15220µF16VR1115kC19R9 0.1µF33kU3TL431ACLPC810µF/50VC10100µF/25VC12100µF25VRys.18. Zasilacz 60W o kilku napiêciach wyjœciowych wykonany na TOP-ie 246Y.R1210kR109k5330V @0.03A18V @0.5A12V @0.6A5V @3.2A3.3V @3ARTN10 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

TOPSwitch-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeJeœli zasilacz jest w stanie wy³¹czenia (OFF), chwilowezwarcie styków prze³¹cznika P1 w³¹cza zasilacz. Kolejne przyciœniêcietego prze³¹cznika wy³¹cza zasilacz. Jak to dzia³a?Rozpocznijmy opis od stanu wy³¹czenia. Stan ON/OFFkontrolowany jest przez wyprowadzenie M uk³adu. Jak wiadomoju¿ z charakterystyk prezentowanych na rysunku 10 („SE7/2002) pozostawienie tego wyprowadzenia „w powietrzu”(niepobieranie, ani niedostarczanie do niego ¿adnego pr¹du)powoduje, ¿e MOSFET wykonawczy pozostaje niewysterowany(przez wewnêtrzny driver), a uk³ady zwi¹zane z wyprowadzeniemCONTROL pozostaj¹ w stanie nazwanym histereticmode. Wystêpuje wiêc jedynie niewielki pobór pr¹du przezTOPSwitcha, bêd¹cy wynikiem okresowego w³¹czania jegowysokonapiêciowego Ÿród³a pr¹dowego do³adowuj¹cego kondensatordo³¹czony do wyprowadzenia C.Mikroprocesor znajduj¹cy siê po stronie izolowanej zasilaczanie jest zasilany, a wiêc nie pracuje. Przyciœniêcie prze³¹cznikaP1 spowoduje, przez diodê uwidocznion¹ na rysunku 19,œci¹gniêcie wyprowadzenia M do napiêcia oko³o 0.7V. Jak wynikaz charakterystyk, pr¹d tego wyprowadzenia bêdzie wówczaswiêkszy od 27µA (wartoœæ minimalna – progowa), a tojest warunkiem wystarczaj¹cym aby zasilacz podj¹³ próbê startu.Nawet chwilowe rêczne wciœniêcie prze³¹cznika mechanicznegojest wystarczaj¹co d³ugie, aby mikroprocesor zd¹¿y³ „siêobudziæ” i wykonaæ prost¹ sekwencjê programow¹. Ta sekwencja,zapisana w jego ROM-ie, musi zawieraæ czytanie stanuwejœcia logicznego opisanego na schemacie jako „status prze-³¹cznika P1”. Ten status podawany jest przez transoptor U3 zastosowanydla celu izolacji galwanicznej wyjœcia zasilacza. Awiêc zanim zd¹¿ymy zwolniæ przycisk P1, mikroprocesor rozpoznajego zwarcie (jego status) i dalsza sekwencja oprogramowaniamusi zawieraæ wystawienie stanu wysokiego na wyjœciezaznaczone logic output. Stan tego wyjœcia zostanie przeniesionyna stronê „gor¹c¹” przez transoptor U4. Zatem zanimzd¹¿ymy zwolniæ P1, stan niski na wyprowadzeniu M zostaniepodtrzymany przez tranzystor transoptora U4. Oprogramowaniemikroprocesora musi zapewniaæ stan wysoki sygna³u logicoutput przez ca³y czas w³¹czenia zasilacza. W uk³adach praktycznychmo¿e to byæ dowolny bit jednego z portów mikrokontroleralub dowolny przerzutnik przez niego kontrolowany.Dlaczego zatem kolejne zwarcie styków prze³¹cznika P1spowoduje wy³¹czenie zasilacza?Za to jest równie¿ odpowiedzialny program - mikroprocesor„wie” w jakim stanie jest, musi ponadto odpowiednio czêstosprawdzaæ stan logiczny sygna³u „status prze³¹cznika P1”.W uk³adach mikroprocesorowych bardziej rozbudowanych wykorzystujesiê do tego celu uk³ad przerwañ. Jednak w uk³adachprostych komplikacja uk³adu nie jest potrzebna. Sprawdzanieprogramowe prze³¹cznika rêcznego co np. 0.1 sekundyto czêsto, a równoczeœnie dla mikroprocesora bardzo rzadko,a wiêc czynnoœæ ta praktycznie nie os³abia jego mocy obliczeniowejcokolwiek mieœci³oby siê pod tym pojêciem. Tak wiêc,rozpoznanie wciœniêcia P1 w stanie w³¹czenia (ON) zasilaczamusi skutkowaæ sekwencj¹ programow¹ ustawiaj¹c¹ stan logicznylogic output do stanu niskiego, a to po przeniesieniu nastronê nieizolowan¹ spowoduje pozostawienie w „powietrzu”wyprowadzenia M, a tym samym wy³¹czenie zasilacza.Jak wygl¹da w³¹czanie zasilacza sygna³em zewnêtrznym?Analizuj¹c schemat na rysunku 19 nietrudno zauwa¿yæ, ¿e dwiediody uwidocznione po stronie wtórnej pe³ni¹ funkcjê sumy logicznejdla sygna³u z mikroprocesora i sygna³u zewnêtrznego.Zatem wysoki stan logiczny sygna³u zewnêtrznego da taki samskutek, jak zwarcie prze³¹cznika P1, gdy zasilacz by³ w staniewy³¹czonym, a nie da ¿adnego skutku, gdy by³ w³¹czony.Materia³y Ÿród³owe firmy Power Integration, w oparciu októre przygotowany zosta³ ten artyku³, zwracaj¹ uwagê na to,¿e styk P1 mo¿e byæ zwyk³ym, tanim prze³¹cznikiem. Jest natomiastrzecz, na któr¹ warto zwróciæ uwagê: w wielu zastosowaniachprze³¹czników mechanicznych istotny jest problemdrgania styków. Jest to zjawisko niepo¿¹dane, a czasem wrêczbardzo szkodliwe. Z pewnoœci¹ ka¿dy serwisant rozebra³ naczêœci pierwsze wy³¹cznik sieciowy. Przygl¹daj¹c siê jegobudowie nietrudno zauwa¿yæ, ¿e jest w nim zrealizowana mechaniczniehistereza. Nie jest celem artyku³u opisywanie budowytego elementu, ale zauwa¿my, ¿e jak wolno byœmy niewciskali isostatu jego styki zostan¹ w pewnym momencie zwartei nie wróc¹, nawet gdyby zadr¿a³a nam w tym momencierêka. W uk³adach wysokopr¹dowych celem takiej konstrukcjijest trwa³oœæ styków (brak iskrzenia), natomiast w uk³adachbardziej wysublimowanych cele równie¿ bardziej subtelne.V CC(+5V)+Napiêcie wejœciowe(wyprostowana sieæ)Sygna³zewnêtrznyw³¹czaj¹cyzasilaczU4U31N4148D27kMCONTROLCU2100kMICROPROCESSOR/CONTROLLERWyjœciemikroprocesoraw³¹czaj¹ce/wy³¹czaj¹cezasilaczLOGIC LOGIC 1N4148INPUT OUTPUT6k86k81N4148-P1C M1nFSF U1 47µFU3LTV817A„Status”prze³¹cznikaP1U4LTV817ARys.19. Uk³ad zasilacza w³¹czany/wy³¹czany „stykiem niestabilnym” lub przez mikroprocesor.MasaSERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 11

TOPSwitch-GX - opis funkcjonalny i typowe aplikacjeDlatego zrobi³em ten wstêp mechaniczny, ¿eby stosuj¹c zwyk³y,a wiêc najprostszy styk jako P1 nie zapomnieæ o tym problemie.W aplikacji przedstawionej na rysunku 19 jest on za³atwionybez ¿adnych dodatkowych elementów zabezpieczenia przeddrganiem styków. Podczas w³¹czania zasilacza czas „miêkkiego”startu plus czas reakcji mikroprocesora jest naturalnym filtremw tym wzglêdzie. Powoduje on, ¿e uk³ad zostanie uruchomionytylko wtedy, o ile styki P1 zostan¹ zwarte przez okreœlony,minimalny czas. Podczas wy³¹czania drgania styków równie¿nie s¹ problemem, bowiem mikroprocesor po wykryciupierwszego zwarcia przechodzi do realizacji sekwencji programowej,w której kolejne przypadkowe zwarcia nie maj¹ znaczenia(tak musi byæ napisany program). Programowe zabezpieczenieprzed problemem drgañ styków mechanicznych jest rozwi¹zaniemstosowanym powszechnie. Równie¿ tu w zale¿noœci odtego, jakie zastosowanie ma omawiany zasilacz, nie jest problememtakie oprogramowanie, aby zasilacz zosta³ wy³¹czony tylkowtedy, jeœli styk P1 zostanie przytrzymany przez czas np. minimum1s lub zostanie wciœniêty dwa razy w odstêpie czasu nied³u¿szym ni¿, powiedzmy 2 sekundy.Jeœli jednak mimo to potrzebne jest dodatkowe (uk³adowe)zabezpieczenie przed drganiem styków, gdy np. prze³¹cznikP1 znajduje siê z dala (w du¿ej odleg³oœci) od uk³adu ca³egozasilacza, mo¿na sprawê tê za³atwiæ prostym kondensatorem„podwieszonym” w pobli¿u wyprowadzenia M TOPSwitcha.Tak¹ funkcje pe³ni na rysunku 19 kondensator C M . W niektórychprzypadkach zalecane jest równie¿ podwieszenie podobnegokondensatora na wejœciu mikroprocesora kontroluj¹cymstan prze³¹cznika.Prostota aplikacji opisywanej w tym punkcie wynika ponadtoz kilku cennych w³asnoœci TOPSwitchów GX, które wartotu wyeksponowaæ.• Bardzo ma³a moc pobierana przez uk³ad w stanie OFF wynikanie tylko ze wszystkich cech opisanych wczeœniej,ale równie¿ z faktu, ¿e TOPSwitch jest wy³¹czony w³aœniewtedy, gdy wyprowadzenie L, X lub M pozostawimy „wpowietrzu”. Moc w stanie wy³¹czenia wynosi oko³o160mW, gdy uk³ad jest zasilany z sieci 230VAC.• Nie s¹ potrzebne ¿adne elementy ograniczaj¹ce pr¹d tranzystoratransoptora U4 dziêki temu, ¿e funkcjê tê pe³niŸród³o pr¹dowe wyprowadzenia M.• Tak proste w³¹czanie zasilacza (za pomoc¹ P1) jest mo¿liwedziêki temu, ¿e TOPSwitch GX w stanie shutdown pozostajew opisanym wy¿ej trybie histeretic mode. Dioda transoptoraU3 mo¿e byæ pod³¹czona do wyprowadzenia C i nie jest koniecznyrezystor pod³¹czony do wysokonapiêciowego wejœciazasilacza. £atwo policzyæ, ¿e przy wymaganym pr¹dzietypowego transoptora, na rezystorze takim wydziela³oby siêwiêcej ciep³a ni¿ w ca³ym zasilaczu (w stanie OFF).• Warto równie¿ zwróciæ uwagê, ¿e tak rozwi¹zany zasilacz,mo¿na powiedzieæ, z programowo rozwi¹zan¹ funkcj¹wy³¹cznika zasilania nie jest wra¿liwy na zak³ócenia,jak tradycyjne uk³ady tego typu, gdy stan w³¹cz/wy³¹czzapamiêtany jest w przerzutniku wra¿liwym z zasady naprzypadkowe prze³¹czenie sygna³em zak³ócaj¹cym.Sporo miejsca poœwiêcono w artykule tej aplikacji, wartojednak z uwagi na to, ¿e z tego typu uk³adami spotykamy siê wserwisie coraz czêœciej. Przeró¿ne stany power managementzwane oszczêdzaniem energii przechodz¹ z techniki komputerowejdo urz¹dzeñ powszechnego u¿ytku. Dla ich rozró¿nieniaspotykamy siê, oprócz przyjêtego ju¿ w s³ownictwie polskimstanu standby, równie¿ z stanem suspend, idle, itd.Faktem jest, ¿e w wielu zastosowaniach komputerowych brakwy³¹cznika mechanicznego trzeba uznaæ za zaletê. Wy³¹czaj¹curz¹dzenie takim wy³¹cznikiem jak P1 (rys.19) nie zapomnimyo zapisaniu istotnych danych na dysk, wy³¹czaj¹c drukarkê niezapomnimy „zaparkowaæ” w odpowiedniej pozycji jej g³owicyitp. Komputer albo i tak wykona to za nas, albo zanim wy³¹czyzasilacz spyta, czy ma takie czynnoœci wykonaæ.W systemach komputerowych mo¿liwoœæ zdalnego w³¹czenia/wy³¹czeniaprzez interfejs szeregowy jest nieraz niezbêdna.W artykule pos³u¿ono siê przyk³adem drukarki, aledotyczy to równie¿ skanerów, zewnêtrznych modemów, zewnêtrznychpamiêci dyskowych itp. Nale¿y równie¿ zwróciæuwagê, ¿e zdalne w³¹czanie urz¹dzeñ nie mo¿e nastêpowaæsygna³em sta³opr¹dowym, który jest trudniej przes³aæ ni¿ nawetd³ug¹ sekwencjê logiczn¹. Wiêkszoœæ tego typu urz¹dzeñwy³¹cza siê sama przechodz¹c do jednego ze stanów powermanagement po okreœlonym czasie ich bezczynnoœci.Konkluduj¹c te spostrze¿enia, jest du¿a szansa na czêstykontakt w naszych serwisach, nie tylko z TOPSwitchami-GX,ale i z konkretnymi aplikacjami przedstawionymi bardziejszczegó³owo w tym punkcie, a wyrywkowo w poprzednichpunktach niniejszego artyku³u. Na koniec proponujê krótkieporównanie uk³adów TOPSwitchów.6. TOPSwitche-FX - porównanie „rodzin”TOPSwitchówTOPSwitche-GX to aktualnie najwy¿szy upgrade wœródTOPSwitchów. Miêdzy TOPSwitchami II (opisanymi w „SE”10/2000 i 01/2001) i GX firma Power Integration wypuœci³aTOPSwitche-FX. Z wzglêdu na ograniczenie objêtoœci artyku-³u nie poœwiêcimy im wiêcej miejsca, natomiast wyeksponowanezostan¹ zasadnicze cechy i najistotniejsze ró¿nice miêdzyTOPSwitchami II, FX i GX.TOPSwitche-FX maj¹ jedno lub dwa dodatkowe wyprowadzenia.Podobnie, jak GX w obudowach DIP i SMD – wyprowadzenieM oraz wystêpuj¹ce tylko w TOPSwitchach-GX w obudowachTO-220 - wyprowadzenie F. Czêstotliwoœæ oscylatora to130kHz, równie¿ z funkcj¹ „dr¿enia” (jitter). Wyposa¿one s¹równie¿ w „miêkki” start i funkcjê redukcji mocy w stanie ma³egoobci¹¿enia, ale nie w postaci obni¿ania czêstotliwoœci kluczowania,lecz w postaci „opuszczania cykli” (cycle skipping). Posiadaj¹równie¿ w stosunku do TOPSwitchów II bardziej precyzyjneograniczenie pr¹dowe i wiêkszy zakres wype³nienia modulatoraszerokoœci impulsów. Te cechy pozwalaj¹ na osi¹gniêciemocy oko³o 10÷15% wy¿szej w zasilaczu o takim samymuk³adzie z zastosowaniem TOPSwitcha-FX w miejsce II. Maksymalnemoce zasilaczy z TOPSwitchami-FX to 75W.Pojawi³y siê te¿ ulepszone TOPSwitche II - seria 400(TOP412, 414). Maj¹ tylko trzy wyprowadzenia, ale wiêkszyzakres wspó³czynnika wype³nienia modulatora PWM i wy¿sz¹czêstotliwoœæ kluczowania. Maj¹ tak¿e jedn¹ przewagê nadTOPSwitchami nawet GX: mog¹ pracowaæ na napiêciu wejœciowymdo 16VDC, gdy dla TOPSwitchów-GX minimalne napiêciewejœciowe wynosi 36V. Niestety uzyskiwane moce s¹niewielkie, oko³o 20W. Elementy te w obudowach SMD-8 maj¹6 nó¿ek S (source). Nale¿y wszystkie ³¹czyæ z mas¹ i zalecana12 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

jest du¿a powierzchnia œcie¿ek masy wokó³ uk³adu scalonego- dzia³a jako radiator.W poni¿szym zestawieniu zostanie podana „funkcja” i uwagiodnoœnie trzech rodzin II, FX i GX (nazwa TOPSwitch dlauproszczenia zapisu zostanie pominiête):• Miêkki start: II - nie posiadaj¹, FX - tak, z ograniczeniemduty cycle, GX - z ograniczeniem wspó³czynnika wype³nieniai redukcj¹ wartoœci ograniczenia pr¹dowego (w GXnajlepiej zabezpieczone warunki pracy tranzystora wykonawczegoumo¿liwiaj¹ z³agodzenie wymagañ w stosunkudo parametrów uk³adu snubber zasilacza).• Ograniczenie pr¹dowe: II - sta³a wartoœæ „przypisana” numerowiseryjnemu uk³adu, FX - mo¿liwoœæ zewnêtrznegoprogramowania w zakresie 100÷40%, GX - mo¿liwoœæprogramowania w zakresie 100÷30%.• Maksymalny wspó³czynnik wype³nienia modulatoraPWM: II - 67%, seria 400 - 70%, FX i GX - 78%.• Redukcja DC MAX : II - nie posiada, FX i GX - tak.• Korekcja feed forward: II - brak, FX i GX - tak.• Zabezpieczenie nadnapiêciowe i podnapiêciowe: II - brak,FX - posiada z ograniczeniami takimi, jak GX w z wyprowadzeniemM.• Czêstotliwoœæ kluczowania: II - 100kHz, seria 400 -120kHz, FX - 130kHz, GX - 132kHz.• Funkcja „po³ówkowej” czêstotliwoœci kluczowania: II -nie posiada, FX - tak, GX - w obudowie „oœmionó¿kowej”- nie posiada.• „Dr¿enie” czêstotliwoœci: II - brak, FX - tak, GX - tak.• Redukcja czêstotliwoœci: II - nie ma mo¿liwoœci, FX -opuszcza cykle, GX - tak, gdy wspó³czynnik wype³nieniaprzyjmuje wartoœci mniejsze ni¿ 10%.• Mo¿liwoœæ zdalnego w³¹czenia/wy³¹czenia: II - nie mamo¿liwoœci, FX i GX - tak.• Synchronizacja: II - nie ma mo¿liwoœci, FX i GX - tak.• Zabezpieczenie termiczne: II - 125°C typu latch (zatrzask),FX - 125°C z histereza 70°C, GX - 130°C z histerez¹ 75°C.• Próg redukcji maksymalnego wspó³czynnika PWM: II -nie dotyczy, FX - 90µA, GX - 60µA.• Histereza progu zabezpieczenia podnapiêciowego: II - niedotyczy, FX - brak, GX - 40%. }

Uk³ad korekcji chassis TV8 firmy SchneiderUk³ad korekcji chassis TV8 firmy SchneiderKarol ŒwiercW chassis TV8 wystêpuje usterka polegaj¹ca na grzaniusiê tranzystora koñcowego linii T308 (BUH515D). Na ekraniewidaæ bardzo zawê¿ony w poziomie obraz z du¿ym zawiniêciem.Przebieg steruj¹cy baz¹ T308 ma prawid³ow¹ amplitudê,ale jego czêstotliwoœæ jest za du¿a. W odbiornikach z chassisTV8 niekonwencjonalnie rozwi¹zany zosta³ uk³ad korekcjiz tranzystorem typu FET, w³¹czonym w szereg z tranzystoremkluczuj¹cym. Pojawia siê pytanie: „czy ten uk³ad ma wp³ywna opisan¹ usterkê?”Podstawowa idea dzia³ania uk³adu korekcji EW wynika zfaktu, ¿e Ÿród³em energii dla odchylania poziomego (decyduj¹cymo miêdzyszczytowej wartoœci pr¹du p³yn¹cego w cewkachodchylaj¹cych) nie jest napiêcie wyjœciowe zasilacza. Niejest nim równie¿ energia magazynowana w transformatorzeczy trafopowielaczu. Mo¿e siê to wydaæ dziwne, ale jest nimenergia (napiêcie) na kondensatorze korekcji S. Kondensatorten nosi tak¹ nazwê tylko dlatego, ¿e niejako przy okazji zmniejszeniepojemnoœci tego kondensatora od jakiejœ zadanej wartoœci(wystarczaj¹co du¿ej lub dowolnie du¿ej), skutkuje odkszta³ceniemprzebiegu pr¹du w cewkach (od przebiegu liniowego)w po¿¹danym kierunku (tj. kompensuj¹cym zniekszta³ceniatangensowe wywo³ane p³askoœci¹ ekranu kineskopu).Przy wystarczaj¹co du¿ej wartoœci tego kondensatora nale¿a-³oby go traktowaæ jako Ÿród³o napiêciowe. Przy wartoœci, nazwijmyj¹ „niewystarczaj¹co du¿ej” ca³oœæ uk³adu nale¿y rozpatrywaæjako obwód rezonansowy. Przystêpnemu wyjaœnieniutych kwestii poœwiêcony zosta³ artyku³ pt. „Inne spojrzenie nauk³ad odchylania poziomego” opublikowany w „SE” nr 1/2002.To, ¿e ca³oœæ uk³adu koñcowego linii zachowuje siê jak prze³¹czanyobwód rezonansowy (prze³¹czany to znaczy o dwóchcharakterystycznych pulsacjach w³asnych) nie zmienia faktu,¿e nadal Ÿród³em energii, a wiêc i Ÿród³em wystêpowania drgañw tym obwodzie jest napiêcie z kondensatora S (korekcji S). Wuk³adzie klasycznym i bez ¿adnych uk³adów boostera napiêciena tym kondensatorze jest dok³adnie równe napiêciu zasilaj¹cemuca³y stopieñ koñcowy linii (zwykle w zakresie 100÷150V),gdy¿ energia na kondensator S uzupe³niana jest przez d³awik(indukcyjnoœæ). Tym d³awikiem jest transformator wysokiegonapiêcia (trafopowielacz). Uk³ady typu booster podnosz¹ tonapiêcie i s¹ z ró¿nych powodów czasem stosowane (choæ obecniecoraz rzadziej, a najbardziej przekonuj¹cym przyk³adem s¹ma³e odbiorniki turystyczne, w których z oczywistych powodówodbiornik jest zasilany napiêciem 12V).W uk³adzie, który jest tematem problemu jest inaczej. Tunapiêcie, energia na kondensatorze S (C307) kontrolowana jestprzez uk³ad korekcji EW, a elementem wykonawczym jestwysokonapiêciowy tranzystor polowy T307. Odbywa siê to„nie wprost”, ale efektywnie. Rozwi¹zanie to jest z pewnoœci¹bardziej siermiê¿ne od modulatora diodowego. W ewolucji tegofragmentu odbiornika nale¿a³oby go umieœciæ gdzieœ miêdzyuk³adami z transduktorami a uk³adami z dodatkowym tyrystoremstosowanym w miejsce modulatora diodowego (te by³yspotykane rzadko). Nawiasem mówi¹c docenienie pomys³umodulatora diodowego mo¿e nast¹piæ dopiero po analizie dzia-³ania jego prekursorów.Zatem ogólna idea dzia³ania uk³adu korekcji jest taka, jakprzedstawiono wy¿ej. Idea jest prosta, jednak szczegó³owaanaliza dzia³ania uk³adu w chassis TV8, do której teraz przejdêjest wyj¹tkowo skomplikowana. Komplikacja wynika g³ówniest¹d, ¿e ca³y uk³ad wykonawczy nie ma ustalonego potencja³uwzglêdem masy odbiornika. Jest to wyraŸnie zaznaczonena schemacie (uwaga: ten obwód jest „p³ywaj¹cy” - floatingna potencjale kolektora tranzystora T308). Tranzystor T308 totranzystor kluczuj¹cy linii, a wiêc jego potencja³ „p³ywa” doœæznacznie. Uwaga jest trafna, co podkreœlam, bo to bardzo istotne.Zapewne z tego te¿ wzglêdu nie naniesiono oscylogramóww tym obrêbie uk³adu, gdy¿ nie mo¿na ich zdj¹æ zwyk³ym oscyloskopem.Naniesienie ich by³oby pokus¹ do obserwacji, cojest niebezpieczne. Szkoda natomiast, ¿e ich nie narysowano,bo u³atwi³yby analizê zasady dzia³ania. Wyodrêbniono natomiastwyraŸnie wêze³ o „wirtualnym” potencjale oznaczonyVOWP (Virtual EW Potential; O a nie E, bo Ost = East =wschód - odbiornik na rynek niemiecki).Po tym wstêpie o charakterze ogólnym ale zasadniczymnale¿y zauwa¿yæ, ¿e obszar o potencjale „wirtualnym” zaznaczonylini¹ przerywan¹, jest sterowany z uk³adu o potencjaleca³kiem okreœlonym, a oddziela je jedynie dioda D302. Jakwiêc mo¿liwe ¿e to dzia³a? O tym dalej, natomiast teraz o uk³adziesteruj¹cym.Tworz¹ go tranzystory: T302, T303 i T310. W stopniu ztranzystorem T302 rozpoznajemy uk³ad ze wspóln¹ baz¹, jeston sterowany z procesora sygna³owego. Stopieñ wzmacniaczaw uk³adzie OB ma ma³¹ rezystancjê wejœciow¹, zatem sterowaniemusi mieæ charakter pr¹dowy. Na stopieñ ten od stronykolektora T302 mo¿emy spojrzeæ jak na Ÿród³o pr¹dowe (pr¹dkolektora równy emiterowemu, natomiast du¿a jest rezystancjawyjœciowa). Uk³ad z tranzystorem T310 ma znaczenie drugorzêdnei s³u¿y do korekcji tzn. kompensacji w uk³adzie korekcjiEW zmian od pr¹du anodowego kineskopu (dla stabilizacjiszerokoœci rastra przy zmianach jaskrawoœci). Mo¿emyna niego te¿ spojrzeæ jak na Ÿród³o pr¹dowe, którego wartoœæodejmuje siê od pierwszego. Zostawmy na moment te dwa tranzystoryi spójrzmy na stopieñ z tranzystorem T303. To ju¿ „prawid³owy”i klasyczny uk³ad Ÿród³a pr¹dowego o wydajnoœciwyznaczonej przez diodê Zenera D301 i rezystor CR302. Poniewa¿wypadkowy pr¹d wêz³a obwodu, który stanowi po³¹czeniekolektorów T302 i T310, odk³ada siê na rezystorzeCR302, zatem Ÿród³o pr¹dowe T303 jest w swoisty sposób modulowane,sterowane z uk³adu korekcji (w MC44007). W tensposób sygna³ steruj¹cy przek³ada siê na zbocze napiêcia, nakondensatorze C317. Dioda D302 klampuje ³adunek z C317na kondensator C302. Ma to miejsce wtedy, gdy potencja³ „wirtualny”VOWP jest zrównany z potencja³em masy odbiornika,a wiêc wtedy gdy w³¹czony jest klucz odchylania poziomego.Celowo nazywam „klucz”, nie tranzystor, bo tranzystor lubdioda inwersyjna. Ma to wiêc miejsce podczas ca³ego okresuwybierania odchylania poziomego. Istotne rzeczy dziej¹ siê wSERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 15

Uk³ad korekcji chassis TV8 firmy Schneiderczasie powrotu, lecz wczeœniej trzeba ustaliæ zasilanie uk³adu„wirtualnego”, bo nie jest ono proste ani oczywiste. Zasilaniemdla uk³adu „wirtualnego” T304 i T305 jest ³adunek nakondensatorze C303. £adowanie C303 pochodzi z pr¹du rezystoraR305, ale œredni potencja³ na tym rezystorze od stronyuk³adu „wirtualnego” jest wy¿szy ni¿ z drugiej strony! Zatem³adowanie C303 faktycznie wyst¹pi dziêki „pompuj¹cemu”dzia³aniu diody D304, ma to miejsce równie¿ w czasie ca³egookresu wybierania. Dioda Zenera poziomuje to napiêcie wzglêdemVOWP do wartoœci 18V.Co siê dzieje w czasie powrotu, tj. gdy tranzystor T308zostanie wy³¹czony? Potencja³ na jego kolektorze „idzie” dogóry zgodnie z tym jak cewki odchylaj¹ce przekazuj¹ energiêdo kondensatora powrotu C306, a wraz z nim „idzie” do góryca³y uk³ad „wirtualny”. Poniewa¿ potencja³ w ca³ym tym uk³adzie,a wiêc i na emiterze T304 przekroczy 1000V, a zatemtym bardziej przekroczy napiêcie 148V podane na rezystorR304 - tranzystor T304 zostanie w³¹czony. Rezystor CR309 idioda Zenera D310 zapewni¹ w tym czasie napiêcie na emiterzeT305 na poziomie 5.1V wzglêdem VOWP i choæ ca³y uk³adw tym czasie jest na potencjale rzêdu 1000V i jest silnie zmiennyw czasie, nie ma to wiêkszego znaczenia. Dobrn¹wszy do tegomiejsca, dalej istotny jest czas w³¹czenia tranzystora T305.Skoro potencja³ na emiterze jest ustalony (wzglêdem VOWP),decyduje potencja³ na bazie, a wiêc napiêcie na kondensatorzeC302. Wydawa³oby siê, ¿e pr¹d do C302 zewsz¹d dop³ywa, awiêc uk³ad siê w koñcu zatka. Jednak w czasie powrotu odchylaniapoziomego klampuje dioda D303 odprowadzaj¹c ³adunekz C302 zgodnie z opornoœci¹ widzian¹ w wêŸle: R305,CR306, katoda D303. Tym samym ³adunek na C302, który jestklampowany z C317, a wiêc sterowany z uk³adu T302, T303 iT310, decyduje o czasie w³¹czenia T305. Dalej ju¿ „z górki”.Przewodzenie T305 powoduje w³¹czenie T306 i zablokowanieklucza MOSFET T307. Klucz ten ³¹czy stopieñ trafopowielaczaz w³aœciwym uk³adem odchylania poziomego. A wiêcmodulacja czasu jego w³¹czenia przek³ada siê na wartoœæ napiêcia,które wyst¹pi na kondensatorze korekcji S C307, odktórego zacz¹³em ca³y wywód.Te aczkolwiek nieproste zjawiska wystêpuj¹ce w uk³adzies¹ jeszcze nieco komplikowane przez istnienie pojemnoœciC305 i C304. Istotny jest równie¿ fakt, ¿e tranzystor - kluczT307 zawiera te¿ diodê inwersyjn¹. Sprawê komplikuje równie¿fakt (który nale¿a³oby uwzglêdniæ, chc¹c byæ dok³adnym),¿e podobnie jak rezonansowo rozk³ada siê energia miêdzy cewkamiodchylaj¹cymi, kondensatorami S i powrotu, podobniejest z energi¹ w uzwojeniu g³ównym trafopowielacza i na kondensatorzeC304. Wszystko to moduluje, zgodnie z potrzebamikorekcji EW, energiê w uk³adzie odchylania, ale nie w uk³adzietrafopowielacza, co potwierdzaj¹ oscylogramy zamieszczonena schemacie.Dla prac serwisowych jest natomiast istotne, ¿e klucz T307mo¿na zewrzeæ (dren ze Ÿród³em) i po uruchomieniu odbiornikaw razie potrzeb dopiero potem zaj¹æ siê uk³adem korekcji.Warto równie¿ zauwa¿yæ, ¿e tranzystory T304, T305 i T306maj¹ niewygórowane parametry choæ napiêcia na nich „biegaj¹”w granicach 0÷1200V. Tak jest w sprawnie dzia³aj¹cym uk³adzie.Tak, to znaczy, ¿e napiêcia wzglêdne miêdzy wszystkimiwyprowadzeniami tych tranzystorów s¹ niewielkie. Jak jest wrazie ewentualnych uszkodzeñ? Tu ju¿ potrzebna jest ca³a teoria,któr¹ w mo¿liwie prosty sposób stara³em siê przedstawiæ.Jeszcze parê s³ów odnoœnie samej idei. Takie rozwi¹zanieuk³adu korekcji, chodzi generalnie o zasadê modulacji napiêciazasilaj¹cego stopieñ koñcowy linii, nie jest wcale nowoœci¹.Mo¿na by powiedzieæ, ¿e wrêcz przeciwnie. Takie rozwi¹zaniaby³y stosowane w pierwszych telewizorach kolorowych,ale w tych, w których stopieñ ten nie by³ ju¿ wykonanyna lampach. Mo¿na powiedzieæ, ¿e w niektórych uk³adach tyrystorowychte¿ ta idea siê przejawia³a, jednak w oparciu okontrolowany zwrot energii i sprawa tam by³a bardziej skomplikowana.Mam jednak na myœli uk³ady jeszcze „przedtyrystorowe”.Pierwszym tego typu odbiornikiem na naszym rynkuby³ OTVC Color 20. M³odsi serwisanci na pewno go niepamiêtaj¹. By³ to odbiornik produkcji by³ego NRD z wczesnychlat siedemdziesi¹tych. Wtedy po raz pierwszy pojawi³siê problem przestrajania fonii z 5.5 na 6.5MHz. Natomiast,co do uk³adu korekcji, zasilacz stopnia linii by³ w³aœnie modulowanyprzebiegiem parabolicznym o czêstotliwoœci ramkizgodnie z wymaganiami kompensuj¹cymi zniekszta³cenia EW.Korekcja NS te¿ oczywiœcie by³a, natomiast uk³ad wysokiegonapiêcia by³ w pe³ni oddzielnym, autonomicznym uk³adem,aczkolwiek pracowa³ synchronicznie z „lini¹”. Ideê tê mo¿narównie¿ dostrzec na schematach starych odbiorników wiod¹cychfirm, takich jak na przyk³ad Philips, które nigdy nie trafi³yna nasz rynek (u nas królowa³ Rubin, pocz¹wszy od modelu401). To rozwi¹zanie, wydawa³oby siê najprostsze, jednakzaniechane w nastêpnych generacjach OTVC zapewne zpowodu integracji uk³adu odchylania i wysokiego napiêciaoraz z uwagi na zasilanie szeregu uk³adów odbiornika z transformatorawysokiego napiêcia i póŸniej oczywiœcie z trafopowielacza.Poniewa¿ sedno sprawy, jeœli chodzi o rozwi¹zanie problemugrzania siê T308 mo¿e tkwiæ w impulsie flyback doprowadzonymdo uk³adu MC44007, teraz parê s³ów na ten temat.Przede wszystkim impuls ten nie pochodzi z uk³adu korekcjiEW, choæ tak wygl¹da na „pierwszy rzut oka”. Impulsten pochodzi z wysokonapiêciowego impulsu na kolektorzetranzystora kluczuj¹cego linii i podzielony jest w dzielnikuR304, R305. Proszê zauwa¿yæ, ¿e napiêcie podawane na R305jest podniesione w stosunku do potencja³u „wirtualnego”VOWP o napiêcie diody Zenera D305 z uwzglêdnieniem z³¹czabaza-emiter T304 plus CR306. Jednak jedno i drugie niema wiêkszego znaczenia. Nie ma równie¿ w tym wzglêdzieznaczenia, ¿e dzielnik R304 i R305 pod³¹czony jest z drugiejstrony do napiêcia 148V. Powoduje to jedynie, ¿e wystêpujena nim znaczna sk³adowa sta³a, która jest jednak odseparowanakondensatorem C309. Natomiast sk³adowa zmienna (impuls)w punkcie po³¹czenia R304 i R305 wynosi³aby oko³o150V (R304/(R304 + R305) × oko³o 1000V). Wynosi³aby,gdyby nie by³o kondensatora C309 i diody Zenera D307. Dalejw³aœnie C309 odseparowuje sk³adow¹ sta³¹, a dioda D307poziomuje impuls do wysokoœci 5V i taki podawany jest ju¿do procesora sygna³owego.Jakie s¹ jeszcze wnioski praktyczne z tej analizy dzia³aniauk³adu? Zosta³o stwierdzone, ¿e T307 mo¿na zewrzeæ. Mo¿nadalej roz³¹czyæ R305 od strony CR306 i od³¹czon¹ koñcówkêrezystora (R305) po³¹czyæ z punktem VOWP. Tym samym ca³y„uk³ad wirtualny” jest od³¹czony i mamy pewnoœæ, ¿e nie bêdziezak³óca³ pracy odchylania poziomego. Oczywiœcie po uruchomieniuodbiornika w tym stanie obraz bêdzie zawiera³ zniekszta³ceniaEW. }16 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BTelefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹Panasonic KX-T4500-B (cz.1)Miros³aw Sokó³Telefon KX-T4500-B jest bezprzewodowym 10-kana³owymaparatem ogólnego przeznaczenia z automatyczn¹ sekretark¹.Czêœæ bazowa aparatu jest zasilana z zewnêtrznego zasilacza+12V, zaœ czêœæ przenoœna - z akumulatora niklowokadmowego,który mo¿e byæ wielokrotnie ³adowany za poœrednictwemurz¹dzenia bazowego.1. Cechy aparatu• wybieranie w trybie impulsowym lub tonowym,• funkcja redial - powtarzanie ostatnio wybranego numeru,• pamiêæ skróconego wybierania 10 numerów 16 cyfrowych,• funkcja pause - wprowadzanie wyd³u¿onej przerwy pomiêdzygrupami cyfr (3.5 sekundy),• funkcja flash - kontrolowane przerwanie linii,• funkcja tone - przejœcie z trybu wybierania impulsowegona tonowy po naciœniêciu przycisku [ TONE ],• skokowa regulacja si³y g³osu odbiornika,• automatyczna sekretarka z ca³kowicie cyfrowym nagrywaniem,• ustawianie kodu identyfikuj¹cego komplet baza - s³uchawka,• sygnalizacja roz³adowania baterii czêœci przenoœnej,• funkcja paging – wywo³anie urz¹dzenia przenoœnego zczêœci bazowej,• przycisk w³¹czenia uk³adu rozmownego czêœci przenoœnej(odpowiednik przycisku wide³kowego w telefonieprzewodowym),• sygnalizacja w³¹czenia uk³adu rozmownego,• antena teleskopowa w czêœci bazowej.2. Podstawowe dane techniczne telefonu2.1. Czêœæ bazowa KX-T4500H-B• zasilanie z zewnêtrznego zasilacza KX-A11-6 (12V),• czêstotliwoœæ odbioru: 10 kana³ów w paœmie 49.6 ÷49.9MHz,• t³umienie s¹siedniokana³owe odbiornika: 40dB,• czu³oœæ odbiornika: 1dBµV przy S/N = 20dB,• czêstotliwoœæ nadajnika: 10 kana³ów w paœmie 46.6 ÷46.9MHz.2.2. Czêœæ przenoœna KX-T4500R-B• zasilanie z baterii niklowo-kadmowej PQXA36ASVC,• czêstotliwoœæ odbioru: 10 kana³ów w paœmie 46.6 ÷46.9MHz,• t³umienie s¹siedniokana³owe odbiornika: 40dB,• czu³oœæ odbiornika: 2dBµV przy S/N = 20dB,RX signalDUPRF AMP1st MIX1stFILTER2nd MIX2STFILTERIF AMPIC2 - AN6185FA(LOGIC)NETTX signalHOLDSW~SALPF1stLOCALDATAAMPCSDETEXPANDAMPCPC~LPFATTBELLLPFLOGICCOMPANDLIM5V9V REGVCC6V6VTX AMPTX OSCDATACU.CHARGEIC301EXPANDI/OLCDIC302EXPANDI/O2 x PQVI MC4094AFTX POWERSCLKSINS OUTDATAENCLOCKRX DATACSCPCEX HOOKA15RLYIC201PQVI 4639RABEELDTMFBEEPTX DATAU.CHARGETRICLECHARGEINTER COMROOMLINE MUTETX OUTSPINTAMPINT TX OUT SPVCCAMPVCATRICLECHARGEREC/PBIC101-PQVISC11185MICDATAAMPALCDETKEYMATRIXRESETRESETSTOPCLOCKVOL1VOL2VOL3RING1RING2RING3VOLRINGIC702AUDIORAMVOICEROMIC703VCCDSPIC701-PQVID6305ADCODECIC705- PQVIMC5480DWAMPATTDATAAMPSPRys.1.1. Schemat blokowy czêœci bazowej telefonu KX-T4500H-B.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 17

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-B• czêstotliwoœæ nadajnika - 10 kana³ów w paœmie 49.6 ÷49.9MHz.2.3. Dane dotycz¹ce kompletu• modulacja FM, dewiacja czêstotliwoœci 5kHz,• stabilnoœæ czêstotliwoœci: ± 2.5kHz,• czas pauzy: 3.5 sekundy,• czas nagrywania na automatycznej sekretarce: 15 minut.3. Opis rozwi¹zaniaSchemat ideowy telefonu zamieszczono w wewnêtrznejwk³adce schematowej do nr 10/2001 „Serwisu Elektroniki”.3.1. Czêœæ bazowa KX-T4500H-BSchemat blokowy czêœci bazowej bezprzewodowego aparatutelefonicznego KX-T4500-B przedstawiono na rys.1.1.Urz¹dzenie bazowe sk³ada siê z trzech p³ytek zawieraj¹cychnastêpuj¹ce uk³ady scalone:a/ p³ytka g³ówna PCB1 - PQWP1T4500BH:- IC2 - AN6185FA - uk³ad odbiornika/nadajnika,- IC101 - PQVISC111815 - uk³ad rozmowny g³oœnomówi¹cyze wzmacniaczem sygna³ów nagrywanych i odtwarzanychna automatycznej sekretarce,- IC102 - PQVINJM4558M - podwójny wzmacniacz operacyjny,- IC201 - PQVI4639RA16 - g³ówny mikroprocesor steruj¹cy,b/ p³ytka sterowania PCB2 - PQWP2T4500BH:- IC301 - PQVIMC4094BF - uk³ad steruj¹cy wskaŸnikiemLCD301,- IC302 - PQVIMC4094BF - uk³ad steruj¹cy wskaŸnikamiLED301÷303 i wskaŸnikiem LCD301,c/ p³ytka DSP PCB3 - PQLP10150M:- IC701 - PQVID6305AD - procesor sygna³owy DSP,- IC702 - PQVIHY1M4ARM - pamiêæ analogowa ARAM -4M wykorzystana do zapamiêtywania wiadomoœci g³osowych,- IC703 - PQVILH53170M - pamiêæ ROM u¿ywana do syntezymowy,- IC705 - PQVIMC5480DW - kodek u¿yty jako analogowyinterfejs wejœciowo/wyjœciowy.Odbiornik/nadajnik.Uk³ad IC2- AN6185FA zawiera w sobieca³y tor odbiorczy (wzmacniacz w.cz., mieszacze, heterodynyoraz wzmacniacze I i II p.cz., detektor, ekspander, wzmacniaczmocy m.cz. z wyciszaniem). Uk³ad zawiera równie¿ detektoryi uk³ady kszta³tuj¹ce do odbioru sygna³ów nios¹cychinformacje - dok³adny opis dzia³ania uk³adu odbiornika zawartow punktach 4.1 i 4.2. W czêœci nadawczej z uk³adu IC2- AN6185FA wykorzystywany jest wzmacniacz z ograniczaniemi kompresor - dok³adniejszy opis w punkcie 4.3. Zarównoodbiornik jak i nadajnik pracuj¹ z uk³adem syntezy czêstotliwoœciPLL zawartym w uk³adzie IC2- AN6185FA (n.4 -wyjœcie komparatora fazy dla odbiornika, n.5 - wyjœcie komparatorafazy dla nadajnika, n.7 - wejœcie sygna³u noœnej nadajnika.Interfejs linii telefonicznej.Wejœcie telefonu od strony liniistanowi mostek diodowy D119, który zabezpiecza tranzystorQ110 przed zmian¹ polaryzacji linii. Tranzystor ten zwieralub rozwiera liniê, uaktywniaj¹c telefon i realizuj¹c wybieranieimpulsowe. Opis dzia³ania interfejsu linii telefonicznejzawarto w punkcie 4.4.Uk³ad rozmowny ze wzmacniaczem zapisu i odczytu wautomatycznej sekretarce zrealizowano na uk³adzie IC101 -PQVISC111815 (rys.1.2) pe³ni¹cego jednoczeœnie rolê wzmacniaczag³oœnika i mikrofonu oraz wzmacniacza sygna³ów wejœciowychi wyjœciowych z linii. Opis dzia³ania tego uk³adu zawartow punktach 4.6 ÷ 4.9.MCI 19LNI 20PBNF 17E-HICM/ 1OGMABE-H31dBPBAMP(34dB)17dBx2LINE OUTAMPVCAx2814FLNO17dBPRE AMPx1PRO BUF16ATTC x2 x133VLC8 DATA9 CLK10 V+5 VCC18 GNDMikroprocesor g³ówny. Do mikroprocesora g³ównego czêœcibazowej telefonu IC201 - PQVI4639RA16 (tabela 1.1) do-³¹czone s¹:- klawiatura funkcyjna - n.59 ÷ 62 - Key strobe, n.63 ÷ 66 -Key in,- prze³¹czniki wyboru opcji pracy uk³adu - n.67 ÷ 69,- drivery wskaŸników LED i wyœwietlacza LCD (IC301,IC302, Q301 ÷ Q303) - n.48 ÷ 50,- uk³ad automatycznej sekretarki z procesorem sygna³owymDSP (IC701) - n.26 ÷ 36, n.59 ÷ 62,- uk³ad rozmowny ze wzmacniaczami nagrywania i odtwarzaniaz automatycznej sekretarki (IC101) - n.51 ÷ 53,- uk³ad nadajnika/odbiornika (IC2) - n.44 ÷ 46, n.25, z uk³adamiregulacji g³oœnoœci: n.55÷57 - regulacja g³oœnoœcimowy, n.42, 43 - regulacja g³oœnoœci dzwonka,- uk³ad resetu (Q201÷ Q203) - n.9 - opis dzia³ania w punkcie4.5,- stopieñ koñcowy nadajnika z modulatorem - n.18,19,- uk³ad ³adowania akumulatora - n.14, 16, 17,- interfejs linii telefonicznej - n.2 - EX HOOK, n.4 - CPC,n.20 - BELL, n.21 - TR RLY,- prze³¹czniki funkcji telefonu.Uk³ad cyfrowej automatycznej sekretarki umieszczonona osobnej p³ytce i zrealizowano w oparciu o uk³ady IC701 ÷IC703, IC705 wykonuj¹ce funkcje kompresji mowy, jej zapamiêtywaniai odtwarzania przy wykorzystaniu cyfrowej obróbkisygna³ów. Procesor sygna³owy DSP IC701 -PQVID6305AD jest sterowany i kontrolowany za pomoc¹ 8-bitowego interfejsu przez g³ówny mikroprocesor telefonuIC201. Mikroprocesor IC201steruje wszystkimi funkcjami automatycznejsekretarki takimi jak nagrywanie i odtwarzaniemowy, detekcja tonów i monitorowanie linii.System cyfrowej obróbki sygna³ów sk³ada siê z procesoraDSP IC701- zawieraj¹cego oprogramowanie do realizacji za-15VBG4SKIALCDETALC VDI5SKG2SP AMP13DAB6HSKOVOXDEYCPI12VrvCOMP.LOGICREGCPO11Rys.1.2. Schemat blokowy uk³adu SC111815.18 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BTabela 1.1.Opis wyprowadzeñ mikroprocesoraIC201 – PQVI4639RA16Nr Funkcja I/O Stan wysoki Stan niski1 BATT LOW I Battery2 EX HOOK I EX HOOK3 AC DOWN I AC POWER4 CPC I CPC5 STOP I STOP Aktywny6 TEST I Normalny7 OSC1 3.98MHz I8 OSC2 3.98MHz O9 RESET I RESET10 X1 32.768kHz I11 X2 32.768kHz O12 GND13 BACKUPVcc O BACKUP14 CHARGE I15 ROOM MONITOR O16 U CHARGE O17 TRICLE O18 TX POWER O Aktywny19 TX DATA O20 BELL I Bell21 TR-RLY O TR on22 LINE IN MUTE O Mute23 COMMON2 dla LCD O24 COMMON1 dla LCD O25 RX DATA I26 DSP ACK I ACK27÷30 D4 ÷ D7 I/O W³¹czony Wy³¹czony31 DSP RESET O Reset32 HST WR O Zapis33 HST RD O Odczyt34 HI/LOW O High Low35 PDN O Power on Power down36 A15 O A15 high A15 low37 SP Phone (neg) O SP Phone38 SP Phone O SP Phone39 LINE OUT MUTE O Mute40 TX/LINE Beep O41 KEY TONE/RINGER O42, 43 RINGER VOL O Volume high Volume low44 Clock PLL O45 Enable PLL O Aktywny Normalny46 Data PLL O47 TONE/PULSE SW I Tone Pulse48 Clock LCD O49 Strobe LCD O Data strobe50 Data LCD O51 Data MT79132 O52 Clock MT79132 O53 VOX input I VOX54 Carier Sens I55÷57 TAM Vol O58 REC CONTROL O REC mode59÷62 D3÷D0/Key Strobe I/O63÷66 Key in I Key in67÷69 Option in I Key in70÷73 Nie u¿ywany74 TX OUT O Mute TX OUT75 INTERCOM O INTERCOM Mute76 CPU speed select I FIXED77 DTMF C out O78 DTMF R out O79 Vcc I80 VTref I FIXEDdanych funkcji, kodeka IC705 - u¿ytego jako analogowy interfejswejœciowo/wyjœciowy, analogowej pamiêci RAM IC702- wykorzystanej do zapamiêtywania wiadomoœci g³osowych,pamiêci ROM IC703 - u¿ywanej do syntezy mowy.Nagrywanie wiadomoœci g³osowych. Procesor sygna³owyDSP wykorzystuje technikê kompresji mowy do zapisu izapamiêtywania wiadomoœci w pamiêci audio RAM. Do odtwarzaniawiadomoœci z pamiêci ARAM wykorzystywane s¹algorytmy korekcji b³êdów.Detekcja DTMF. Detekcja sygna³ów DTMF dokonywanajest przez oprogramowanie zawarte w procesorze sygna³owymDSP. Detekcja DTMF jest wykonywana podczas nagrywania,odtwarzania i monitorowania linii telefonicznej.Synteza mowy. Procesor sygna³owy DSP dokonuje syntezymowy wykorzystuj¹c do tego detektor mowy i zewnêtrzn¹pamiêæ RAM (IC703).Praca czêœci bazowejOdbiór sygna³u dzwonka. Na wejœciu interfejsu linii telefonicznejznajduje siê równie¿ ochronnik przepiêciowy SA101oraz transoptor PCl03, który spe³nia funkcjê detektora sygna-³u dzwonka. Podczas obecnoœci sygna³u dzwonka wyjœcie transoptoraPC103 (n.4) przyjmuje stan niski, który dochodzi don.20 (BELL) mikroprocesora IC201. W odpowiedzi na wykryciesygna³u dzwonka uk³ad IC201 uaktywnia tranzystoroscylatora nadajnika Q5 poprzez n.18 (TX POWER), któraprzyjmuje stan wysoki. Jednoczeœnie na n.19 (TX DATA) pojawiasiê odpowiedni kod moduluj¹cy diodê pojemnoœciow¹D2 nadajnika. W efekcie do urz¹dzenia przenoœnego dochodzisygna³ radiowy nios¹cy informacjê o obecnoœci sygna³udzwonka. Po wyzwoleniu buzzera i po prze³¹czeniu czêœci przenoœnejz trybu ja³owego do trybu rozmowy, wysy³a ona do czêœcibazowej sygna³ zmodulowany informacj¹ o przejœciu dotrybu rozmowy. Informacja ta jest demodulowana w uk³adzieIC2 (n.12 - RX DATA) i dochodzi do n.25 mikrokontroleraIC201, który w odpowiedzi ustawia stan niski na n.39 (LINEOUT MUTE) i n.21 (RLY). Powoduje to wy³¹czenie tranzystoraQ118, który znosi wyciszenie odbiornika (n. 47 IC2) iuaktywnia transoptor PC101. Tranzystor Q110 zaczyna przewodziæ,a wiêc ca³y telefon przechodzi w tryb rozmowy. Formatydanych wysy³ane przez czêœæ bazow¹ i czêœæ przenoœn¹telefonu pokazano na rys.1.3.Uaktywnienie telefonu z urz¹dzenia przenoœnego odbywasiê nastêpuj¹co:a/ Naciœniêcie przycisku [ TALK ] przez operatora powodujetransmisjê odpowiedniego kodu do urz¹dzenia bazowego.Sygna³ ten jest demodulowany i kszta³towany w urz¹dzeniubazowym, a nastêpnie otrzymany kod dochodzi do n.25(RX DATA) mikrokontrolera IC201.b/ W przypadku zgodnoœci kodu, wyjœcia 21 i 39 uk³adu IC201przyjmuj¹ stan niski. W tym czasie tranzystor oscylatoranadajnika Q5 zostaje za³¹czony, uk³ad wyciszania zostajezablokowany, a zwarte wyjœcie transoptora PC101 uaktywniatranzystor interfejsu linii Q110. Stwarza to warunki dotransmisji sygna³u linii, który jest odbierany przez urz¹dzenieprzenoœne.c/ Mikroprocesor IC201 poprzez wyjœcia n.48 ÷ 50 steruje uk³ademIC302 - PQVIMC4094BF, co powoduje w³¹czenie diodyLED D302 - IN USE/CHARGE (sygnalizator aktywnoœcitelefonu lub ³adowania baterii).SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 19

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BA. Format nadawania danych dla czêœci przenoœnejDATA 0DATA 1DATADelimitDATA 0DATA 1DATADelimitPre dataPre dataPre data2.693 ms4.713 ms6.733 ms2.677 ms1 ramka4.685 ms6.693 msDATA 0 lub DATA 127 lub 19 bitówDATA 0 lub DATA 113 bitówDDDATA 0 lub DATA 1Data DelimitDATA 0 lub DATA 1Data DelimitDATA 0 lub DATA 1 D DATA 0 lub DATA 1 D13 bitówPulse DATATone DATAPre dataEND data2 x 10.10 ms2 x 10.04 ms11.447 ms9.036 msDData Delimit.... .... .... Tone endD38.151 ms33.426 msDDATA 0 lub DATA 1.......END data7 bits DATAContinue D .... .... ....Tone end7 bits DATA2 x 6.733 msB. Format nadawania danych dla czêœci bazowejPre dataEND dataC. Format danych podczas wywo³ywaniaczêœci bazowej przez czêœæ przenoœn¹D. Format danych dla wybierania impulsowegoE. Format danych dla wybierania tonowego2 x 6.693 msDEND dataRys.1.3. Formaty nadawania danych dla czêœciprzenoœnej i bazowej telefonu KX-T4500.Odbiór. Sygna³ nadawany przez czêœæ przenoœn¹ dochodzido anteny urz¹dzenia bazowego, nastêpnie jest wzmacniany(tranzystor Q 1) i doprowadzany do mieszacza (n.41 uk³aduIC 2). Sygna³ I p.cz. 10.7MHz przechodzi przez filtr CF1(n.39, 38 IC2). Sygna³ z wyjœcia mieszacza II p.cz. 455kHzprzechodzi przez filtr CF2 (n.36, 34 IC2) i jest wzmacniany.W uk³adzie IC2 zachodzi równie¿ detekcja i wzmocnienie sygna³um.cz. (n.47). Sygna³ wyjœciowy m.cz. przez transformatorlinii T102 i tranzystor Q110 jest wysy³any do linii.Nadawanie. Sygna³ odbierany z linii dochodzi do 2-stopniowegowzmacniacza m.cz. z ograniczaniem i kompresj¹ (IC2n.28, 22) i nastêpnie moduluje generator zbudowany na tranzystorzeQ5. Modulacja czêstotliwoœci zachodzi na warikapieD2. Sygna³ z generatora, poprzez tranzystor koñcowy nadajnikaQ6 i transformator T11dopasowuj¹cy impedancjê i duplekserDUP1, dochodzi do wspólnej anteny nadawczo-odbiorczej.Tranzystor Q112 wycisza nadajnik podczas odbioru.£adowanie akumulatora. Podczas ³adowania akumulatoraczêœæ przenoœna jest umieszczona na stykach ³adowania („+” i„-”) czêœci bazowej. Pr¹d ³adowania p³ynie z zewnêtrznego zasilaczaprzez tranzystor Q101 i rezystor R112. Przep³yw pr¹du przezrezystor R112 powoduje, ¿e poprzez diodê D106 mikroprocesorIC201 (n.14 - CHARGE) jest informowany o rozpoczêciu ³adowania.Mikroprocesor IC201zmieniaj¹c stan na n.17 - TRICLE(NORMAL) na wysoki mo¿e w³¹czyæ szybkie ³adowanie w³¹czanepoprzez tranzystor Q106, który do³¹cza równolegle do rezystoraR112 rezystor R109. £adowanie akumulatora sygnalizowanejest œwieceniem diody LED D302 - IN USE/CHARGE.3.2. Czêœæ przenoœna KX-T4500R-BUrz¹dzenie przenoœne zawiera jedn¹ p³ytkê PCB100 -PQWP1T4500BR, na której znajduj¹ siê nastêpuj¹ce uk³ady:- IC1 - AN6185FA - uk³ad odbiornika/nadajnika,- IC2 - AN6183SE1 - uk³ad detektora,- IC3 - PQVISC78184D - uk³ad resetu,- IC4 - PQVI0006G507 - g³ówny mikroprocesor steruj¹cy.Odbiornik/nadajnik.W czêœci przenoœnej zastosowano tensam uk³ad scalony odbiornika/nadajnika AN6185FA co w czêœcibazowej. Uk³ad IC1- AN6185FA w czêœci przenoœnej pe³nidodatkowo rolê uk³adu rozmownego.Sygna³ odbierany z anteny (rozmowa lub dane) przechodziprzez filtr pasmowy 46MHz i dochodzi do wzmacniacza w.cz.na tranzystorze QI. Mieszacz i heterodyna I i II przemiany znajduj¹siê w uk³adzie IC1- AN6185FA. Sygna³ I p.cz. 10.7MHzprzechodzi przez filtr ceramiczny CF1, a sygna³ II p.cz. 455kHzprzechodzi przez filtr ceramiczny CF1, nastêpnie jest wzmacnianyw uk³adzie IC1 i podlega demodulacji FM. Opis dzia³aniaodbiornika i nadajnika czêœci przenoœnej zawarto w punktach4.17 ÷ 4.20.Mikroprocesor g³ówny. Do mikroprocesora g³ównego czêœciprzenoœnej telefonu IC41 - PQVI0006G505 (tabela 1.2) do-³¹czone s¹:- klawiatura wybiercza - n.3 ÷ 7 - Key strobe, n.8 ÷ 11 - Key in,- prze³¹czniki wyboru opcji pracy uk³adu - n.1, 2,- wskaŸniki LED funkcji (D20 ÷ D21) - n.14 ÷ 15,- uk³ad nadajnika/odbiornika z uk³adem rozmownym (IC1)- n.26 ÷ 31,- uk³ad resetu z kontrol¹ baterii i ³adowania (IC3) - n.20 -reset, n.33, 35, 36,- stopieñ koñcowy nadajnika z modulatorem (Q2 ÷ Q4) -n.23,- prze³¹cznik odbiór/nadawanie (Q101) - n.24 - TX Power,n.25 - RX Power,- prze³¹cznik g³oœnoœci (Q6) - n.42,- prze³¹cznik tonu beep (Q16, Q17) - n.40, 41,- uk³ad kontroli ³adowania akumulatora (Q21) - n.21.Praca czêœci przenoœnejStandby - oczekiwanie.W trybie oczekiwania (standby)odbierany jest kodowany sygna³ dzwonka lub sygna³ wywo³aniaz czêœci bazowej (rys.1.3 - formaty nadawanych danych).Sygna³ danych po detekcji jest dodatkowo wzmacniany i ograniczanyw uk³adzie IC1(n.12), sk¹d dochodzi do n.28 mikroprocesoraIC4. Nastêpnie sprawdzana jest zgodnoœæ odebranegokodu danych. W przypadku zgodnoœci na n.40 pojawia20 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-Bsiê ton „beep” odpowiadaj¹cy sygna³owi dzwonka lub wywo-³ania z urz¹dzenia bazowego - sygna³y te ró¿ni¹ siê w tonie wzale¿noœci od stanu na n.41 - Beep Control. Sygna³ „beep” jestwzmacniany przez tranzystor Q16 i doprowadzany do buzzerapiezoceramicznego poprzez rezystor R84. Zmiana tonu „beep”jest realizowana przez tranzystor Q17 zwieraj¹cy rezystor R84.W tym czasie tor akustyczny jest wyciszony przez uk³ad wyciszaniaz uk³adu IC1 i ¿aden sygna³ nie jest s³yszany w g³oœnikuSP.Rozmowa. W trybie rozmowy odbierany sygna³ mowy dochodzido detektora zawartego w uk³adzie IC1 t¹ sam¹ drog¹,co sygna³ danych. Detekcja zachodzi w obwodzie T2 do³¹czonymdo n.31. Sygna³ po detekcji przechodzi przez t³umik, filtrLPF (n.54), ekspander (n.53, 51, 50), regulator g³oœnoœci VR102,wzmacniacz uk³adu IC2 i wzmacniacz mocy z uk³adu IC1(n.48,47), z którego doprowadzany jest do g³oœnika SP. Na wejœciuuk³adu IC2 (n.3) znajduje siê prze³¹cznik g³oœnoœci na tranzystorzeQ6 sterowanym z n.42 - VOL H/L mikroprocesora IC4.Ka¿de rozpoczêcie rozmowy wymaga sprawdzenia zgodnoœcikodu w urz¹dzeniu bazowym i przenoœnym, a wiêc identyfikacjipary baza - s³uchawka. Odbywa siê to nastêpuj¹co.Po przejœciu do trybu rozmowy na n.23 - TX DATA mikroprocesoraIC4 pojawiaj¹ siê szeregowo dane kodu, które dochodz¹do warikapu D1 moduluj¹cego nadajnik i s¹ nastêpnie transmitowanedo urz¹dzenia bazowego. Rozpoczêcie rozmowy jestmo¿liwe po sprawdzeniu identycznoœci kodów czêœci bazoweji przenoœnej.W trakcie nadawania na n.24 - TX POWER uk³adu IC4jest utrzymywany stan niski, który powoduje w³¹czenie jednegoz tranzystorów Q101 (n.3, 2). Emiter tranzystora Q101 zasilanyjest z baterii poprzez d³awik L4. Na kolektorze tego tranzystoraQ101- n.2 pojawia siê napiêcie zasilania nadajnika, którezasila:- stopieñ koñcowy nadajnika - tranzystory Q3 i Q4,- oscylator nadajnika na tranzystorze Q2 (TX VCO),- uk³ad detektora i wzmacniacza IC2,- klucz do³¹czaj¹cy g³oœnik na tranzystorze Q5.Sygna³ z mikrofonu po wzmocnieniu moduluje diodê pojemnoœciow¹D1 w obwodzie oscylatora na tranzystorze Q2.Czêstotliwoœæ oscylatora jest kontrolowana przez uk³ad syntezyPLL z uk³adu IC1, z którego (n.5) przestrajana jest diodaD3 oscylatora. Odczyt czêstotliwoœci oscylatora jest realizowanypoprzez kondensator C10 do³¹czony do n.7 IC1. Sygna³nadajnika w paœmie 49MHz jest wzmacniany we wzmacniaczupasmowym na tranzystorze Q3 z obwodem T11 i w koñcówcemocy na tranzystorze Q 4 z którego poprzez filtr nadajnikadochodzi do wspólnej anteny nadawczo-odbiorczej. Wtrakcie rozmowy œwieci czerwona dioda LED D 20 - TALKpod³¹czona do n.15 uk³adu IC4.Wybieranie impulsowe. Mikroprocesor IC4 realizuje równie¿wybieranie impulsowe i tonowe. Klawiatura jest pod³¹czonabezpoœrednio do wyprowadzeñ n.11 ÷ 8 (Key In 0 ÷3)oraz 7÷3 (Key strobe 0÷4).Podczas wybierania impulsowego sygna³y wybiercze zamienianes¹ na dane cyfrowe i pojawiaj¹ siê na n.23 (TX DATA)mikroprocesora IC4 - rys.1.3 D. Moduluj¹ one diodê pojemnoœciow¹D1 w obwodzie oscylatora nadajnika i s¹ transmitowanedo czêœci bazowej. Urz¹dzenie bazowe odbiera i demodulujedane, a jego mikrokontroler wysterowuje interfejs liniipowoduj¹c cykliczne zwieranie i rozwieranie linii. W trakcieTabela 1.2.Nr Funkcja I/OOpis wyprowadzeñ mikroprocesoraIC4 – PQVI0006G505StanwysokiStanwysoki - ZStanniski1 Option strobe 1 O Normalny Aktywny2 Option strobe 2 O Normalny Aktywny3 Key strobe 4 O Normalny Aktywny4 Key strobe 3 O Normalny Aktywny5 Key strobe 2 O Normalny Aktywny6 Key strobe 1 O Normalny Aktywny7 Key strobe 0 O Normalny Aktywny8 Key In 3 I Wy³¹czony W³¹czony9 Key In 2 I Wy³¹czony W³¹czony10 Key In 1 I Wy³¹czony W³¹czony11 Key In 0 I Wy³¹czony W³¹czony12 Nie u¿ywane13 Nie u¿ywane14 LED (BATT LOW) O Wy³¹czony W³¹czony15 LED (TALK) O Wy³¹czony W³¹czony16 Nie u¿ywane17 GND18 Sub Clock I19 32.768kHz I20 Reset I Normalny Reset21 Main Clock I TR on22 3.99MHz I23 TX Data O (Dane) Normalny24 TX Power O Wy³¹czony W³¹czony25 RX Power O Wy³¹czony W³¹czony26 PLL En O Zatrzask Normalny27 Squelch INiskienatê¿eniepolaWysokienatê¿eniepola28 RX Data I (Dane) Normalny29 PLL Unlock IOdblokowaniwanieZabloko-30 PLL Data O (Dane) Normalny31 PLL Clock O (Zegar) Normalny32 Batt Low I Stan wysoki Stan niski33 Battery I Stan wysoki Stan niski34 Nie u¿ywane35 On/Off I Wy³¹czony W³¹czony36 Charge(Battery terminal)I Normalny £adowanie37 Charge (Control) I £adowanieDo³adowywanie38 Internally Conn.39 VDD40 Beep Clock O Normalny W³¹czony41 Beep Control O Stan niski Stan wysoki42RX VolumeSelectorO Stan niski Stanwysoki43 Nie u¿ywane44 Nie u¿ywanewybierania mruga dioda D20 (sygnalizator mowy) w takt sekwencjiwybierania.Wybieranie tonowe. Podczas wybierania tonowego na wyjœciun.23 uk³adu IC4 pojawia siê sygna³ TX Data nios¹cy informacjêo sygnale DTMF (rys.1.3 F), który dochodzi do diodypojemnoœciowej D1 oscylatora nadajnika. Sygna³y ten jesttransmitowany i odbierany przez czêœæ bazow¹, z której jestwysy³any do linii jako sygna³ DTMF. W trakcie wybieraniatonowego dioda D20 œwieci siê w sposób ci¹g³y. }Ci¹g dalszy nast¹piSERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 21

Porady serwisowePorady serwisoweMarian Rakoczy, Marek Ugriczicz, Jan Maszkowski, Tadeusz M³ynarczyk, Jerzy Pora, Marian Borkowski,Ryszard Strzêpek, Aleksander Huzar, W³adys³aw Wójtowicz, Henryk Szostakiewicz, Henryk Kostrzewa,Julian Jakubowski, Henryk Demski, Andrzej BrzozowskiOdbiorniki telewizyjneElemis 6311STProblemy z w³¹czeniem.Odbiornik nie za ka¿dym razem w³¹cza siê prawid³owo.Je¿eli ju¿ siê to uda, to mimo dobrego odbioru nie reaguje narozkazy z pilota, a przy pos³ugiwaniu siê klawiatur¹ lokaln¹nie wyœwietla komunikatów OSD.Pomiar napiêæ zasilacza wykaza³ zani¿one napiêcie na wejœciustabilizatora US505 UL7505 - jest 5.5V, a powinno byæoko³o 8V. Powodem by³y wyschniête kondensatory C593100µF/25V i C553 470µF/25V.Brak telegazety.Próba w³¹czenia telegazety koñczy siê wyœwietleniem poziomej¿ó³tej kreski. Po wyjêciu wtyku G902 na module MET2046i ponownym jego w³o¿eniu mo¿liwe jest wybranie trybu TXT,ale tylko do momentu, kiedy odbiornik nie zostanie powtórniew³¹czony. Sprawdzenie uk³adu reset (n.9 US912 SAB8032) ujawni³obrak napiêcia w momencie w³¹czenia odbiornika. Wymianakondensatora C952 22µF/50V usuwa usterkê. M.R.Lexus LS5661PSTBrak OSD, TXT, wyciszona fonia.Na ekranie odbiornika obraz jest prawid³owy, nie mo¿nanatomiast wyœwietliæ komunikatów OSD, niewidoczna jestrównie¿ telegazeta, fonia wyciszona do minimum. Oscyloskopemsprawdzono impulsy HD z trafa linii podawane na nó¿kê26 procesora N801 ERIC1 ST6387. Okaza³o siê, ¿e maj¹ amplitudê0.5V zamiast 5V. Te same impulsy, poprzez tranzystoryV804 i V806, podawane s¹ na uk³ad identyfikacji (n.38 uk³aduN801) - st¹d wyciszona fonia. Po sprawdzeniu ca³ego toruimpulsów HD okaza³o siê, ¿e ich amplituda zani¿ona jest przezwadliwy kondensator C328 1µF/50V. Aby unikn¹æ podobnejusterki w najbli¿szym czasie, profilaktycznie wymieniono równie¿kondensator C330 10µF/50V podaj¹cy impulsy VD nanó¿kê 27 procesora.M.R.Samsung CK5013ZBrak obrazu.Po w³¹czeniu odbiornika nie ma obrazu, a w g³oœniku s³ychaæg³oœne buczenie. Nadmiernie nagrzewa siê stabilizatorIC803 MC7805, na jego wyjœciu panuje napiêcie 1.5V. Powodemjest „przywarta” dioda zabezpieczaj¹ca ZD5.6V do³¹czonado nó¿ki 8 uk³adu pamiêci RIC02 PCF8572. M.R.4Telestar 8137UltraUszkodzenie zasilacza.Uszkodzenie zasilacza nast¹pi³o w wyniku przepiêcia wsieci energetycznej. Go³ym okiem widoczne wylanie elektrolituz kondensatora sieciowego C5 100µF/400V. Dodatkowouszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: IC1 TDA4605-3,Q1 P5NB60FP, ZD10 - dioda Zenera 6.2V, R8-R9 47R, R127k5, R1 5R6/5W oraz pozystor PTC. Po wymianie uszkodzonychelementów przetwornica podejmuje prawid³ow¹ pracê.Podczas naprawy mo¿na siê pos³u¿yæ schematem z podobnegoodbiornika TELESTAR 4155T, zamieszczonym w dodatkowejwk³adce do „SE” 12/99.M.R.Orion Studio709Negatyw obrazu.Na ekranie odbiornika obserwujemy negatyw sygna³u luminancji.Kolory s¹ prawid³owe. Pomiar oscyloskopem ujawni³prawid³owy sygna³ luminancji na wejœciu uk³adu ICC1TDA8453 (n.16). Na wyjœciu uk³adu (n.6) oscylogram sygna-³u luminancji jest mocno zniekszta³cony. Uszkodzonym okaza³siê uk³ad ICC1, z którego sygna³ luminancji jest podawanyna liniê opóŸniaj¹c¹ zawart¹ w uk³adzie TDA4566. M.R.Royal TV5575ANie dzia³a regulacja kontrastu.Kontrast ustawiony jest na maksimum. Regulacja z pilotapowoduje przesuwanie siê linijki OSD, jednak na ekranie nieobserwujemy ¿adnych zmian kontrastu. Oglêdziny p³yty g³ównejod strony procesora ujawni³y pêkniêt¹ œcie¿kê na drodzeod rezystora R341 do punktu wspólnego R421, R403 i D406.Naprawa po³¹czenia usuwa usterkê.M.R.Sony KVA2521K chassis AE1CBrak odchylania pionowego.Na œrodku ekranu widoczna cienka pozioma linia. Stwierdzonouszkodzony uk³ad odchylania pionowego TDA8170 naskutek utraty pojemnoœci kondensatorów C522 i C532 100µF/50V oraz uszkodzony rezystor bezpiecznikowy R530 1R2.Profilaktycznie wymieniono te¿ C531 680µF/25V.Brak wizji i fonii.Odbiornik startuje do stanu pracy, jednak brak jest wizji ifonii. Pomiary wykaza³y brak napiêcia 12V na wyjœciu stabilizatoraIC608 MC7812. Uszkodzony jest sam stabilizator.Problemy ze startem.Po d³u¿szym od³¹czeniu odbiornika od sieci energetycznejma on problemy z za³¹czeniem. Pozostawienie odbiornika wstanie standby na oko³o 15 minut pozwala na jego bezproblemowew³¹czenie z pilota. Metod¹ „termiczn¹” znaleziono niesprawnykondensator C615 1500µF/25V.M.R.Grundig T55730/5/TEXT chassis CUC7301Uszkodzenie zasilacza.W odbiorniku nast¹pi³o lawinowe uszkodzenie zasilaczana skutek nadpalonego lutu na kondensatorze powrotu C66922 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Porady serwisowe1nF/1600V. Nale¿y wymieniæ: IC630 UC3842, T665MJF18004, D663 - dioda Zenera 3.6V, D662 BA157, D621-D622 1N4007 i R661 220R. Profilaktycznie równie¿ dwa kondensatoryelektrolityczne 1µF i 100µF znajduj¹ce siê te¿ popierwotnej stronie przetwornicy.Brak telegazety.Brak telegazety przy odbiorze z anteny naziemnej natomiastprzy odbiorze sygna³u z euroz³¹cza telegazeta dzia³a prawid³owo.Pomiar oscyloskopem sygna³u FBAS SC wykaza³ jegoobecnoœæ na bazie tranzystora CT110 i brak na kolektorze tegotranzystora. Uszkodzony by³ tranzystor CT110 BC858B.Brak regulacji kontrastu.Ekran odbiornika œwieci z minimalnym kontrastem i nie dajesiê regulowaæ. Po przeœledzeniu uk³adu regulacji kontrastu stwierdzono,¿e na tranzystorze CT193 wystêpuj¹ nastêpuj¹ce napiêcia:baza - 3V, emiter - 0.1V - powinno byæ 2.4V. Uszkodzonytranzystor CT193 BC858B - up³yw z³¹cza K-E. M.R.Clatronic CTV322VT-STOdbiornik nie w³¹cza siê, brak sygnalizacji trybu standby.Bezpiecznik F1 (2A/250V) jest dobry. Poniewa¿ po stroniewtórnej nie stwierdzi³em ¿adnego nienormalnego obci¹¿enia,pomierzy³em elementy po stronie pierwotnej przetwornicy.Uszkodzone by³y: tranzystor wykonawczy przetwornicyFR21 (F313X1 - wobec braku orygina³u zastosowa³emSK2545), spalony R163 (22k), zwarta dioda Zenera D37(ZPD3.3V), spalony R175 (0R39). Wymieni³em uszkodzoneelementy. Po stronie wtórnej od³¹czy³em wszystkie ga³êziezasilaj¹ce, oprócz +105V, któr¹ obci¹¿y³em ¿arówk¹. Jednaknapiêcie +105V nie pojawi³o siê po w³¹czeniu odbiornika.Uk³ad scalony steruj¹cy przetwornic¹ IC10 (TEA2261) nie taktuje.Wymieni³em C106 (47µF/16V) i C104 (2.2µF/16V) wjego aplikacji - bez efektu. Wymieni³em wiêc IC10. Teraz przetwornicaprawid³owo wystartowa³a. Po pod³¹czeniu pozosta-³ych ga³êzi po stronie wtórnej i drobnych regulacjach, odbiornikdzia³a³ bez zarzutu.M.U.Curtis 2102TVOdbiornik nie w³¹cza siê - brak napiêcia +B (118V) z przetwornicy.Uszkodzony przekaŸnik RL801 (przerwa w uzwojeniu prze-³¹czaj¹cym). Po jego wymianie brak startu - pusty elektrolit C806(47µF/160V) w ga³êzi +B. Po jego wymianie startuje, ale pali siêrezystor zasilaj¹cy uk³ad scalony odchylania pionowegoTDA1170N (nie mo¿na stosowaæ TDA1170S). Po jego wymianieodbiornik pracuje poprawnie, jednak po wy³¹czeniu pilotem,nie reaguje na rozkaz w³¹czenia z pilota. Mo¿na go w³¹czyæ tylkowy³¹cznikiem sieciowym. Przyczyn¹ by³a utrata pojemnoœcielektrolitu C804 (1000µF/16V) w ga³êzi +12V. M.U.AudioTon CTV5102Brak startu, jest napiêcie g³ówne +B.Brak wysterowania tranzystora stopnia koñcowego odchylanialinii. Uszkodzony transformatorek steruj¹cy T301 (R0961- przerwa w uzwojeniu zasilaj¹cym tranzystor Q303), którypodaje impulsy H na koñcówkê linii. Zastosowa³em R1005bez dodatkowych przeróbek. Teraz odbiornik startuje, ale zaniskie jest napiêcie +B. Przyczyn¹ by³a utrata pojemnoœci kondensatoraC326 (100µF/160V). Widoczne zniekszta³cenia obrazuw pionie (rozszerzona góra) i widoczne linie powrotu pionuw œrodkowej czêœci ekranu. Powodem tego jest utrata pojemnoœcielektrolitu C307 (4.7µF/160V) przy wyjœciu na cewkiodchylania pionowego. Regulacja balansu bieli i geometrii obrazuzakoñczy³a naprawê.M.U.GoldStar CKT2128BOdbiornik nie startuje.Po obejrzeniu chassis znalaz³em pêkniêt¹ diodê D403 (R10J- zastosowa³em BA157) i silnie przegrzany rezystor R262 (33k).Po ich wymianie odbiornik zastartowa³, ale napiêcie systemowezmienia³o swoj¹ wartoœæ w miarê up³ywu czasu. Wobecpowy¿szego, wymieni³em C803 i C815 (po 1µF/50V) po stroniepierwotnej przetwornicy. Teraz wszystkie podstawowe napiêciaby³y w normie, oprócz +180V, które mia³o zani¿on¹wartoœæ do oko³o 160V. Wymiana C416 (10µF/250V) spowodowa³a,¿e napiêcie osi¹gnê³o wymagan¹ wartoœæ. Regulacjabalansu bieli i ostroœci zakoñczy³a naprawê. M.U.Philips 16CT2016/22SZ³a ostroœæ obrazu.Po ka¿dorazowym w³¹czeniu obraz jest bardzo nieostry, alew miarê up³ywu czasu ogniskowanie plamki poprawia siê, abypo pewnym czasie (od kilkunastu do kilkudziesiêciu minut) dojœæprawie do normy. W kilkanaœcie sekund po wy³¹czeniu na œrodkuekranu pojawia siê doœæ jasno œwiec¹ca nieostra plama oœrednicy kilku centymetrów, która stopniowo ciemnieje i po up³ywiekilkudziesiêciu sekund gaœnie. Powtarza siê to przy ka¿-dym w³¹czeniu. Pocz¹tkowo podejrzany by³ kineskop, ale przyczyn¹by³y zimne luty na p³ytce kineskopu oraz wadliwie (krzywo)wlutowana podstawka kineskopu.J.M.Spectra CTV2145MOkresowo przestraja siê.Odbiornik dostarczono do naprawy z urwanym gniazdemantenowym, ale wnikliwy wywiad z klientem wykaza³, ¿e przyczyn¹pierwotn¹ by³o sporadycznie wystêpuj¹ce przestrajaniesiê, gubienie kana³ów i niemo¿noœæ ponownego zaprogramowania.Te pojawiaj¹ce siê nieregularnie objawy, ustêpowa³y,jeœli wtyk w gnieŸdzie antenowym nacisnê³o siê w jedn¹ lubdrug¹ stronê. Ustalono, ¿e przyczyn¹ by³y z³e lutowania rezystorówR032, R033 i R030, przez które podawane jest napiêciewarikapowe z kolektora tranzystora Q004 na nó¿kê VTg³owicy. Trzeba zwróciæ uwagê, ¿e jedna z koñcówek rezystoraR030 znajduje siê pod plastikow¹ podpórk¹ zas³aniaj¹c¹czêœæ p³yty od strony lutowañ. Po przylutowaniu po³¹czeñodbiornik pracowa³ poprawnie.J.M.Philips 21CN4462Ca³kowity brak reakcji i oznak ¿ycia odbiornika.Po otwarciu odbiornika okaza³o siê, ¿e spalony jest bezpieczniksieciowy 1101. Ciemny kolor wewn¹trz bezpiecznikawskazuje, ¿e p³yn¹cy pr¹d by³ bardzo du¿y (zwarcie). Znalezionouszkodzone diody prostownicze (zwarcie) 6105 i 6106(BY627), pracuj¹ce w mostku Graetza. Profilaktycznie wymienionotak¿e dwie pozosta³e diody 6103 i 6104. W miejsce diodSERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 23

Porady serwisoweBY627 próbowano zastosowaæ 1N5408 (grube koñcówki), aleokaza³o siê, ¿e konieczne jest rozwiercenie otworów w laminacie.Dlatego te¿ zastosowano diody BY229-800R i obesz³osiê bez koniecznoœci pos³ugiwania siê wiertark¹. Ponadto znaleziononastêpuj¹ce uszkodzone elementy: diody 6110(BYV95B) i 6118 (BYD33D), kondensator 2117 - 1n5/1kV,który mia³ znacznie zmniejszon¹ pojemnoœæ. Jako zamiennikidiod zastosowano BYX55-600.T.M.Elemis 6311STPŒwieci dioda standby (czerwona), nie w³¹cza siê.Stwierdzono, ¿e przetwornica pracuje prawid³owo, s¹wszystkie napiêcia, lecz w stanie pracy napiêcie +12V wynosioko³o +5V. Wed³ug u¿ytkownika czêœæ kondensatorów po stroniewtórnej przetwornicy by³a wymieniona oko³o pó³ rokuwczeœniej. Wobec tego skupiono siê na pó³przewodnikach i toby³o b³êdem. Wymieniono US506 (LM317), który powiniendawaæ w stanie pracy +12V. Niestety, nic siê nie zmieni³o. Okaza³osiê, ¿e uszkodzony by³ kondensator C59 - 100µF/25. Zastosowanokondensator na +105 ° C (by³o +85°C). Profilaktyczniewymieniono tak¿e „wymêczone” kondensatory C549 -47µF/250V i C552 - 1000µF/40V – tak¿e na +105 ° C.Uwaga: Na niektórych schematach kondensator C593 oznaczonyjest jako 100µF/16V. Jest to b³¹d – powinno byæ100µF/25V.T.M.Neptun M459TS Siesta 3(A)Nie w³¹cza siê do stanu pracy, pojawia siê w.n., ale zaraz znika.Podejrzenie pad³o na stopieñ linii i faktycznie po w³¹czeniuw miejsce R607 (4R7) ¿arówki 60W mo¿na uruchomiæ tryb pracyi zapala siê zielony LED. Po wstawieniu nowego trafopowielacza(oryginalny M12-39, zamienniki TVL1330 iHG52019P) odbiornik zacz¹³ pracowaæ, ale u góry obrazu wystêpowa³ozafalowanie i by³o s³ychaæ œwierszczenie transformatoraprzetwornicy. Przyczyn¹ tych zjawisk by³ jeden z kondensatorówC521 i C522 po³¹czonych ze sob¹ równolegle. Jedenz nich mia³ luŸne wyprowadzenie i wymiana na nowy usunê³ate zjawiska (nale¿y zwróciæ uwagê na to, ¿e sta³e napiêciezasilaj¹ce liniê mimo uszkodzenia tego kondensatora by³o prawid³owe).Ale to nie by³ jeszcze koniec naprawy, gdy¿ nastêpneuszkodzenie wyst¹pi³o po kilku godzinach pracy. Mianowiciepo prze³¹czeniu na inny kana³ nastêpowa³ zanik obrazu przyjednoczesnym znacznym os³abieniu fonii. Dopiero prze³¹czeniew stan czuwania i ponowne za³¹czenie ¿¹danego kana³upowodowa³o pojawienie siê obrazu i dŸwiêku. Uszkodzenie tojest k³opotliwe w lokalizacji i okaza³o siê, ¿e spowodowane by³oprzez kondensator C610 (47µF/250V).J.P.Sanyo C20EE13EX-50Brak wizji i fonii, ciemny ekran, próbkowanie przetwornicy.Sprawdzanie omomierzem elementów przetwornicy nie wykaza³ouszkodzeñ. Obci¹¿ono przetwornicê ¿arówk¹ 60W pod-³¹czon¹ do napiêcia +B (+130V) jednoczeœnie od³¹czaj¹c stopieñlinii. Przetwornica nadal próbkowa³a i napiêcie +B osi¹ga³owartoœæ tylko oko³o +60V. Przetwornica posiada zabezpieczeniapowoduj¹ce jej wy³¹czenie poprzez transoptor D515(PC113B) i stanowi¹ je diody D564, D565 i D566 do³¹czonedo napiêæ wyjœciowych. Aby sprawdziæ, czy jedna z tych ga³êzinie powoduje tego uszkodzenia kolejno je od³¹czano (podobnyefekt mo¿na uzyskaæ wylutowuj¹c diody D553, D554lub D555; mo¿na te¿ wylutowaæ jedn¹ stron¹ rezystor R569 -1k, co powoduje od³¹czenie zabezpieczenia od razu od wszystkichga³êzi). Po od³¹czeniu diody D565 (ga³¹Ÿ +24V) przetwornicazaczê³a pracowaæ poprawnie, ale napiêcie w jej ga³êziby³o mniejsze, rzêdu 17V i zawiera³o du¿¹ sk³adow¹ zmienn¹.Przyczyn¹ tego by³ kondensator C563 (330µ/35V) i po jegowymianie odbiornik pracowa³ poprawnie.J.P.Philips 21PT1542 chassis L6.1AAOdbiornik jest ca³kowicie „martwy”, nie œwieci dioda LED.Na wyjœciu zasilacza brak napiêæ zasilaj¹cych. W tego typuprzypadkach dla zaoszczêdzenia czasu na indywidualne sprawdzaniei montowanie nowych elementów zaleca siê wymianênastêpuj¹cych elementów: tranzystora 7504, diod 6506 i 6514oraz rezystorów 3514, 3515.M.B.Samsung CX558WTPozioma linia.Objaw uszkodzenia jednoznacznie wskazuje, ¿e usterki szukaænale¿y w uk³adzie odchylania pionowego i tak te¿ post¹piono.Naprawê rozpoczêto od sprawdzenia elementów aplikacyjnychuk³adu scalonego ramki i uda³o siê zlokalizowaæ uszkodzonyelement, którym okaza³ siê rezystor R311 (2k). M.B.Sony KV2762ET chassis PE3Brak odchylania pionowego.Przyczyn¹ tej usterki by³o uszkodzenie uk³adu ramkiTDA3652. Niestety uk³ad ten jest nieosi¹galny, gdy¿ zosta³wycofany z produkcji, ale w jego miejsce mo¿na stosowaæuk³ad TDA3654. Przy tej zamianie nale¿y pamiêtaæ o tym, ¿enó¿ki 7 TDA3654 nie nale¿y pod³¹czaæ, a wartoœæ rezystoraR518 nale¿y zmieniæ z 6k8 na 1k5. Opis tej zamiany mo¿naznaleŸæ w „SE” nr 5/96.M.B.Crown 25V5 chassis 11AK19Brak obrazu, brak wysokiego napiêcia.Elementy oraz napiêcia zasilaj¹ce stopieñ koñcowy liniiby³y prawid³owe, natomiast brak by³o impulsów steruj¹cychlini¹. Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹ braku obrazu by³o uszkodzenierezystora R866 (0R33).M.B.Unimor M845TW¹ska pionowa linia nie dochodz¹ca do krawêdzi kineskopu.Uszkodzony jest kondensator impulsowy 270nF/400VC609. Je¿eli zastosujemy kondensator 330nF/400V to obrazbêdzie zwê¿ony – wymagana jest wtedy regulacja szerokoœciobrazu.R.S.Lexus RC2025PSTPo 10 minutach ginie obraz i dŸwiêk.Aby odbiornik zacz¹³ ponownie dzia³aæ, nale¿y wy³¹czyæ iw³¹czyæ go wy³¹cznikiem sieciowym. Po kilku takich operacjachodbiornik przestaje w ogóle pracowaæ i nie daje siê w³¹-24 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Porady serwisoweczyæ. Przyczyn¹ tej usterki jest uszkodzenie kondensatora C652470µ/50V. Kondensator grza³ siê bardzo silnie. W normalnychwarunkach jest on podgrzewany przez tranzystor BD676 i dlategonale¿y zastosowaæ kondensator, który charakteryzuje siêtemperatur¹ pracy 105°C.R.S.Royal TV5145BNie wchodzi w tryb czuwania.Napiêcie g³ówne wynosi +125V zamiast +110V. Praca przetwornicyjest niestabilna (skoki napiêæ po stronie wtórnej transformatoraprzetwornicy). Na skutek tych zdarzeñ uszkodzonezosta³y nastêpuj¹ce elementy: kondensator C517 100µF/160V,tranzystory Q506 2SA1013Y i Q505 2SC2293. Podczas naprawypos³ugiwano siê schematem OTVC Royal TV5490. R.S.Sony KV-C2951DPrzetwornica nie startuje.Po w³¹czeniu do sieci nastêpuje trzykrotne mrugniêcie diodyczuwania i wy³¹czenie przetwornicy. Napiêcie na n.16 uk³aduTEA2260 steruj¹cego pracê przetwornicy wynosi oko³o 7Vzamiast 12V. Przyczyn¹ tego stanu jest kondensator C617100µF/50V. Podczas naprawy tego odbiornika TV pos³ugiwanosiê schematem OTVC Sony KV-C2949D. R.S.Sony KV-C2561DBrak napiêæ wychodz¹cych z przetwornicy.Napiêcia na n.15 i 16 uk³adu sterowania przetwornic¹TEA2260 wzglêdem lokalnej masy wynosz¹ +2÷3V zamiast+12V. Uszkodzeniu uleg³ uk³ad TEA2260 i rezystor R610 680k/0.5W (przerwa). Nale¿y zmierzyæ napiêcie w punkcie TP91.Powinno ono wynosiæ +135V. Je¿eli wyst¹pi ró¿nica wzglêdemtej wartoœci, nale¿y dokonaæ korekty potencjometremRV601 470R.R.S.Trilux TAP2511TSPX chassis PB250Znaczne zmniejszenie wymiarów obrazu - po kilka centymetrów.Sprawdzono napiêcia zasilaj¹ce - by³y prawid³owe. Przy oglêdzinachp³yty zauwa¿ono spalony rezystor R811 - 15R, nale¿¹cydo uk³adu korekcji E/W. W tym przypadku nale¿y równie¿ dokonaæoglêdzin p³yty od strony druku, szczególnie przy kondensatorachimpulsowych. I tak stwierdzono ruchom¹ koñcówkêC809, który sprzêga z cewkami od strony T801. By³a to zasadniczaprzyczyna spalenia R811 i opisanych objawów. Nale¿y obowi¹zkowodokonaæ poprawek lutowañ przy wszystkich kondensatorachimpulsowych, koñcówkach DST i d³awikach. A.H.Trilux TAP2811TSPX chassis PB250Po za³¹czeniu pilotem startuje w.n. na u³amek sekundy i odbiornik wy³¹cza dotrybu standby.W wiêkszoœci przypadków wy³¹czenie nastêpuje na skutekzak³ócenia pracy szyny I 2 C, wywo³ane iskrzeniami luŸnychlutowañ, np. kondensatorów impulsowych czy koñcówek DST.Efekt taki mo¿e wywo³aæ równie¿ iskrzenie wewn¹trz trafopowielacza.Po wielu pomiarach i testach multimetrem z pamiêci¹wartoœci minimalnej zarejestrowano, ¿e po za³¹czeniupilotem ze stanu czuwania do stanu pracy, na wyjœciach wszystkichstabilizatorów napiêcie jest znacznie ni¿sze ni¿ oczekiwane.Podobnie zachowuje siê napiêcie +145V. Dzieje siê to wbardzo krótkim czasie i dlatego trudno zlokalizowaæ przyczynê.Poniewa¿ napiêcie +5V zasilaj¹ce mikroprocesor steruj¹cywykazuje g³êbokie wahniêcie, nastêpuje wy³¹czenie do trybustandby. Pomiar oscyloskopem impulsów steruj¹cych tranzystorwykonawczy w odchylaniu poziomym T805 w momencieza³¹czenia wskazuje na poprawne sterowanie, ale po dok³adnejanalizie stwierdzono, ¿e odbywa siê ono z du¿¹ sk³adow¹ sta³¹.I tu ju¿ mamy wyjaœnienie takiego zachowania jak opisano powy¿ej.Po prostu T805 - BU508AF wchodzi w g³êbokie d³ugieprzewodzenie, powoduj¹c stan zwarciowy dla zasilacza. Trudnea jednoczeœnie proste: IC801 - TDA8140 do wymiany.Test magistrali I 2 C.W sprawnym odbiorniku odczytane zosta³y nastêpuj¹ce adresy:WR 00100010 + TXT SDA5248-5C2RE 00100011 + TXT SDA5248-5C2WR 00101110 + PIP SDA9188-3XWR 10000100 + AUDIO PROC TDA6612RE 10000101 + AUDIO PROC TDA6612WR 10001000 + TV SIGN PROC TDA4860WR 10001110 + COLOR DECOD TDA9160ARE 10001111 + COLOR DECOD TDA9160AWR 10100000 + EEPROM P0 SDA2546-5RE 10100001 + EEPROM P0 SDA2546-5WR 10100100 + EEPROM P2 SDA2546-5RE 10100101 + EEPROM P2 SDA2546-5RE 10110101 - NICAM nieobsadzonyRE 10110111 - NICAM nieobsadzonyWR 11000010 + PLL g³owica A.H.Sony KVE2951D chassis AE2BPo w³¹czeniu startuje w.n., po 2 sekundach wy³¹cza siê, 13 razy b³yska LED.Poniewa¿ odbiornik posiada system autodiagnozy, wyczytanoz opisu, ¿e b³¹d dotyczy zadzia³ania zabezpieczenia zwi¹zanegoz uszkodzeniem uk³adu odchylania pionowego. Poniewa¿uk³ad scalony STV9379 realizuj¹cy odchylanie V niewykazywa³ zwarcia przy pomiarze na „zimno”, a czas zadzia-³ania zabezpieczenia by³ na tyle krótki, ¿e niemo¿liwy by³ pomiartradycyjnym miernikiem, dokonano pomiaru napiêæ dlawartoœci maksymalnej i minimalnej z rejestrowaniem w pamiêcimultimetru. Wynik pomiaru to: +3.5V i -3.5V - co sugerujestan znacznego obci¹¿enia i podejrzenie uszkodzeniaSTV9379. Odessano wszystkie nó¿ki uk³adu i powtórzonopomiar. Tym razem zarejestrowano +15V i -15V. Tak wiêc uk³adSTV9379 do wymiany. Profilaktycznie wymieniono C1505 -220µF/50V, choæ wiadomo, ¿e w tym przypadku uk³ad ulegauszkodzeniu najczêœciej na wskutek zimnych lutów nó¿ek dop³yty i wywo³an¹ tym niestabiln¹ prac¹.A.H.Schneider 70212P/PIP chassis DTV3Obraz zmniejszony w pionie do 3 cm.Sterowanie pionu z modu³u obróbki cyfrowej poprawne.Uszkodzony T2 - BUZ73 oznaczony na p³ycie jako T402.Mo¿na w jego miejsce zastosowaæ BUZ90 lub STP4NA60,ale musimy siê liczyæ z koniecznoœci¹ skorygowania amplitudyodchylania pionowego w trybie ustawieñ serwisowych, wynikaj¹cejz innej wartoœci parametru R ds , który dla BUZ73 wy-SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 25

Porady serwisowenosi 0R4, a dla BUZ90 1R6. Jest to sytuacja równoznaczna zwtr¹ceniem dodatkowgo rezystora od strony Ÿród³a MOSFE-TA. Pozosta³e parametry spe³niaj¹ warunki dla poprawnej, bezpiecznejpracy.Uszkodzony TDA4605-2 i BUZ90 w przetwornicy.Uszkodzenie nale¿¹ce do gatunku ³atwe, szybkie i przyjemne,ale... Po sprawdzeniu aplikacji TDA4605-2, poprawcelutowañ trafa przetwornicy, nale¿y sprawdziæ diody prostowniczepo stronie wtórnej trafa. Zwarcie diody w ga³êzi +145Vskutkuje natychmiastowym uszkodzeniem BUZ90 w przetwornicy.Tak by³o i tym razem. Zwarta dioda D2 - BYT56 i dodatkowozwarty C6 - 47µF/250V.A.H.Thomson chassis TX91G np.: MA215GTZak³ócenia obrazu - brak koloru.Brak koloru ma miejsce najczêœciej w odbiorniku niewygrzanym.Pomiar napiêæ na wyprowadzeniach procesora wizyjnegoIV01 (STV2118B) nie daje podstaw do uznania go zauszkodzony. W tej sytuacji najbardziej podejrzanym sta³ siêrezonator kwarcowy QC01 (4.43MHz). I tak rzeczywiœcie by³o,jednak¿e wymiana kwarcu nie do koñca poprawia sytuacjê -sporadycznie kolor nadal zanika³. Dopiero wymiana kondensatoraCC20 - 100nF (pod³¹czonego w szeregu z RC20 do n.4procesora) usuwa usterkê.Utrata zawartoœci pamiêci EEPROM.Za pierwszym razem win¹ za utratê zawartoœci pamiêciobarczono uk³ad scalony pamiêci IR03 X24C04, wiêc wymienionoj¹ na nowy egzemplarz. Gdy po pewnym czasie odbiornikwróci³ ponownie na warsztat z t¹ sam¹ usterk¹, metod¹kolejnych prób doprowadzono do wyeliminowania tego zjawiskapoprzez przylutowanie dodatkowego kondensatora elektrolitycznego47µF/16V pomiêdzy zworê JR11 (ok³adzinadodatnia) a blachê ekranuj¹c¹ mikroprocesor (ok³adzinaujemna).Zak³ócenia fonii.Przy ma³ym poziomie g³oœnoœci wyraŸnie s³ychaæ zak³óceniai szumy. Zak³ócenia mo¿na zminimalizowaæ poprzezzmianê wartoœci rezystora RA23 na wyjœciu wzmacniacza mocyz 5k6 na 1k5. Na schemacie chassis TX91G opublikowanymw dodatkowej wk³adce do „SE” 9/2001 w³aœnie taka wartoœætego rezystora jest naniesiona.Brak regulacji poziomu g³oœnoœci.Brak mo¿liwoœci zmiany poziomu g³oœnoœci fonii, przyczym linijka OSD sygnalizuj¹ca przeprowadzan¹ regulacjêzachowuje siê prawid³owo. Sprawdzenie przechodzenia sygna-³u fonii wykaza³o, ¿e dzia³a on prawid³owo, a prawid³owewyœwietlanie linijki OSD regulacji g³oœnoœci nie da³o podstawdo podejrzewania procesora g³ównego. Sygna³ wykonawczyodpowiedzialny za regulacjê poziomu g³oœnoœci wyprowadzonyjest na n.10 procesora IV01 (STV2118B). Sprawdzenie przebiegutego sygna³u doprowadzi³o do znalezienia uszkodzonegotranzystora TV02 (BC858B).Nie daje siê w³¹czyæ.Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ. Napiêcie +300V z mostkajest doprowadzane do transformatora, jednak¿e przetwornicanie pracuje. Dalsze pomiary doprowadzaj¹ do znalezieniauszkodzonego rezystora RP19 (47R/2W) i diody DP19(RGP10G), w³¹czonych w szereg pomiêdzy wyprowadzenia 4i 6 transformatora LP03 (SMT17)W.W.Sony KV-M2540B/D/E/K, KV-M2541A/D/E/K/L/U chassis BE-3BRaster i obraz s³abo widoczne, brak fonii i OSD.Raster ledwo widoczny i zmniejszony do oko³o 1/3 normalnychrozmiarów. Obraz ma³o kontrastowy i wy³¹czniemonochromatyczny. Brak dŸwiêku i symboli OSD. Uszkodzeniuuleg³ uk³ad scalony pamiêci. Po zamontowaniu nowej pamiêcinale¿y przywróciæ ustawienia wstêpne pamiêci EEPROMi przepisaæ ustawienia g³oœnoœci. W tym celu nale¿y wybraæza pomoc¹ pilota kana³ 59, a nastêpnie wy³¹czyæ odbiornikwy³¹cznikiem sieciowym. Ponownie w³¹czyæ odbiornik i wprowadziægo w tryb serwisowy poprzez kolejne naciskanie przycisków[ Status ], [5], [Vol+], [TV]. Przywróciæ wstêpneustawienia pamiêci EEPROM naciskaj¹c przyciski [4], [1] iprzepisaæ ustawienia fabryczne g³oœnoœci. Wy³¹czyæ odbiornikdo trybu standby i ponownie w³¹czyæ. Przeprowadziæ regulacjêgeometrii, balansu bieli, AFT, AGC i pozosta³ych nastawzgodnie z trybem serwisowym chassis BE-3B opisanymw „SE” nr 8/2000.W.W.Grundig T55-640 OIRT chassis CUC6300Odbiornik znajduje siê w trybie hotelowym.Odbiornik zosta³ dostarczony do serwisu z objawami charakterystycznymidla w³¹czonego trybu hotelowego: brak mo¿-liwoœci zaprogramowania nowej stacji, regulacje g³oœnoœci,jaskrawoœci i nasycenia koloru dzia³aj¹ w ograniczonym zakresiei ¿adnej nastawy nie mo¿na zapamiêtaæ, wyœwietlonemo¿e byæ jedynie menu Picture Menu. Wy³¹czenie trybu serwisowegodokonuje siê w trybie serwisowym. Sposób uruchomieniatrybu serwisowego jest nastêpuj¹cy: wy³¹czyæ odbiornikwy³¹cznikiem sieciowym, nacisn¹æ przycisk [ i ] na pilociei trzymaj¹c go wciœniêty w³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym.Po uaktywnieniu trybu serwisowego wyœwietlonezosta³o nastêpuj¹ce menu:SERVICEHOTEL ONHORIZ POSITIONAGC AUTOMATICV < > IDiagnoza, ¿e aktywny jest tryb hotelowy okaza³a siê s³uszna.Wystarczy³o za pomoc¹ przycisku [ ] wybraæ opcjê HO-TEL i przyciskami [ ⊳ ] lub [ ] wybraæ OFF. W.W.Sony chassis SX np.: KV21XRD, KV21XRTD,KV27XRD, KV27XRTDNie daje siê w³¹czyæ lub zaraz po w³¹czeniu wy³¹cza siê.W kilku przypadkach uszkodzona (zwarcie) by³a diodaD602 (RD12E) lub/i uk³ad steruj¹cy µPC1394C. Uwaga: Przyobci¹¿aniu zasilacza za pomoc¹ ¿arówki, napiêcie +UB nieosi¹ga wiêkszej wartoœci ni¿ oko³o 122V.Odbiornik nie dzia³a, blok zasilacza pracuje prawid³owo.Pomiary wykaza³y brak napiêcia zasilaj¹cego wzmacniaczkoñcowy odchylania poziomego. Uszkodzeniu (przerwa) uleg³rezystor R822 (1k2/0.5W).W.W.26 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Porady serwisoweAudioOdbiorniki satelitarneZestaw audio Sony HCD-H61 (HCH-H51,HCD-H1600)Nie czyta p³yt CD.Porada mo¿e dotyczyæ wielu zestawów, których odtwarzaczCD zbudowany jest w oparciu o laser KSS240A. Charakterystycznymobjawem dla tego uszkodzenia by³ g³oœny, metalicznystukot soczewki g³owicy laserowej, niezale¿nie czy p³ytazosta³a wprowadzona, czy nie. Soczewka ta by³a gwa³towniepodnoszona i opuszczana, podczas gdy przy prawid³owej pracyruch ten jest p³ynny. Mo¿na siê zatem by³o spodziewaæ brakujakiejœ pojemnoœci w torze regulacji FOCUS.Bli¿sza obserwacja p³ytki pozwoli³a zauwa¿yæ, ¿e pewny jejfragment jest „mokry” od rozlanego elektrolitu. Wymiana trzechkondensatorów SMD 47µF/4V (tych najbli¿szych) i umycie p³ytkinie przynios³o poprawy. Obserwacja œcie¿ek pod lup¹ nie wskazywa³ana istnienie jakiegoœ przepalenia. Pozosta³y zatem metalizacjeotworów, czyli przejœcia œcie¿ki z jednej warstwy na drug¹.Ju¿ wkrótce okaza³o siê, ¿e ten trop by³ s³uszny, gdy¿ pomiaromomierzem wskaza³ na istnienie przerwy miêdzy kondensatoremC103 a n.7 uk³adu scalonego CXA1372AQ. Na wszelkiwypadek zmostkowane zosta³y tak¿e inne po³¹czenia, które znajdowa³ysiê w rejonie wylanego elektrolitu.H.Sz.CD Diora CD504Na wyœwietlaczu pokazuje siê komunikat „Err 4” i „Err 7”.Pomiary wykaza³y brak zasilania p³yty lasera.Uszkodzonyby³ tranzystor T208 BD135 w module zasilacza. M.R.Radiomagnetofon Panasonic RXCT990Nie pracuje tuner.Tuner nie pracuje w ¿adnym zakresie. Brak napiêcia zasilaj¹cegotuner. Najpierw nale¿y sprawdziæ obecnoœæ sygna³uRADIO o wysokim poziomie, doprowadzanego z mikrokontrolerasteruj¹cego do bazy tranzystora Q310, którego zadaniemjest za³¹czenie napiêcia zasilaj¹cego tuner +5V. Jeœli sygna³RADIO jest obecny i tranzystor jest sprawny, skontrolowaænale¿y napiêcia na wyprowadzeniach 1, 2 i 4 z³¹cza CN1p³ytki tunera i czy napiêcia te docieraj¹ do n.1 IC2, n.14 IC1 in.12, 13 IC3. Jeœli na z³¹czu CN1 brak jest któregoœ z napiêæ,odpowiedzialny za to jest odpowiedni stabilizator na p³ycieg³ównej.Brak pracy tunera mo¿e byæ spowodowany równie¿ niew³aœciwymiimpulsami steruj¹cymi CE, CLK, DATA, doprowadzanymiz mikrokontrolera steruj¹cego do uk³adu syntezyczêstotliwoœci IC3. Jeœli brak tych impulsów, to uszkodzonyjest procesor, w przeciwnym wypadku niesprawny uk³ad syntezyczêstotliwoœci IC3.W.W.Radio samochodowe Pioneer KEHP4450Nie dzia³a.Nie daje siê w³¹czyæ, bardzo du¿e obci¹¿enie zewnêtrznegozasilacza. Po od³¹czeniu koñcówki mocy „zwarcie” ustêpuje.Uszkodzonym okazuje siê podwójny wzmacniacz koñcowyfonii TA8251AH.W.W.Pace MSS238GZaniki lub brak obrazu, szum.Napiêcie strojenia g³owicy wynosi³o oko³o 30V. Obrazpojawia siê przy naciskaniu/wyginaniu p³yty g³ównej. Uszkodzonyokaza³ siê C137 SMD (10nF).Po kilku minutach obraz ciemnieje, a¿ do ca³kowitego zaniku.Winny okaza³ siê tranzystor Q40 SMD (FMMT2369A),który silnie siê nagrzewa³ a napiêcie na emiterze spada³o do1V, powinno byæ oko³o 2.6V.Usterka okreœlona jako „s³aba czu³oœæ tunera”.Podczas testowania odbiornika przy prawid³owo ustawionejantenie niczego takiego nie zauwa¿y³em, jednak po niewielkimodchyleniu czaszy obraz gwa³townie gin¹³ w œniegu.Po d³ugich i bezskutecznych poszukiwaniach w torze wideoodbiornika zauwa¿y³em brak kondensatora C295 SMD(220nF). Filtruje on napiêcie LNB doprowadzone do tranzystorówQ24, Q25 (prze³¹czniki wejœæ LNB). Po dolutowaniubrakuj¹cego elementu usterka minê³a (kondensator znajdujesiê zaraz obok nó¿ek Q24).H.K.Pace MSS228G/LTNie dzia³a.Je¿eli uszkodzeniu ulegnie przetwornica (uk³ad TOP223Y),koniecznie nale¿y sprawdziæ, czy nie ma zwaræ po stronie wtórnejtransformatora oraz diody prostownicze i bezpiecznik FC4.Bez obci¹¿enia lub przy zwarciu w obwodzie zasilania +5Vœwie¿o wymieniony TOP223Y raczej ulega ponownemu uszkodzeniu,mimo wewnêtrznego zabezpieczenia. Sprawdziæ nale-¿y te¿ diodê Zenera D20.Brak obrazu, brak dŸwiêku, nie stroi, brak menu, itp.Je¿eli po w³¹czeniu z tunerem dziej¹ siê ró¿ne dziwne rzeczy,pierwsze co nale¿y zrobiæ, to sprawdziæ EEPROM 24C65(U701). Niestety jest to ponad 90% uszkodzeñ o ró¿nych objawach.Koœæ ta czasami nie tylko przeprogramowuje siê, alewrêcz uszkadza. Firma PACE zaleca wymianê procesora napoprawion¹ wersjê (809-8663132), ale zauwa¿y³em, ¿e zastosowaniepamiêci firmy Atmel znacz¹co poprawia sytuacjê (oryginalniejest Microchip; mo¿na zastosowaæ 24C64).Przerywa fonia („czkawka”).W trzech przypadkach brakowa³o kondensatora SMD C549(8.2nF) przy³¹czonego do nó¿ki 23-U500 (po prostu nie przylutowanyodrywa³ siê od kleju, który go trzyma³).Wymiana procesora.Mimo niewielkiej ró¿nicy w oznaczeniach modeli, tj.MSS228G i MSS228LT nale¿y zauwa¿yæ, i¿ zastosowane procesoryo numerach odpowiednio 809-8663130 i 809-8663131nie s¹ wzajemnie zamienne. Wystêpuj¹ niewielkie ró¿nice wkonstrukcji p³yt tych tunerów.H.K.Pace seria MSS500 /MSS1000Nie w³¹cza siê ze stanu standby, wy³¹cza siê.Wyschniête kondensatory w zasilaczu to standard, nie na-SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 27

Porady serwisowele¿y tylko zapominaæ o kondensatorach C14 i C590 (po 10µF)schowanych ko³o radiatora stabilizatora 12V. Zaleca siê zastosowaækondensatory do pracy impulsowej.Po prze³¹czeniu kana³u przez oko³o 2 sekundy pojawiaj¹ siê poziome pasy.Nale¿y zmniejszyæ wartoœæ kondensatora C501 ze 100µFna 10µF. Nowsze serie odbiorników maj¹ ju¿ poprawiony tenb³¹d konstrukcyjny.Obraz zrywa synchronizacjê, szczególnie na jasnym tle.Nale¿y wymieniæ C501 (10µF) oraz C208 (1µF).Uruchomienie silnika pozycjonera blokuje zasilacz.Wymieniæ C216 (1000µF/63V) w zasilaczu. H.K.PROSAT SYROBrak sygna³u 22kHz.Tuner ten posiada przerabiane obwody generatora z 50Hzna 22kHz (C310 – 1nF, R331 – 4k3), je¿eli mimo to nie prze-³¹cza pasma nale¿y dolutowaæ do rezystora R329 (obok VR304)równolegle rezystor oko³o 470k.Zak³ócenia na obrazie przy w³¹czonym sygnale 22kHz (paski).Nale¿y dolutowaæ kondensator 100µF/25V miêdzy n.7IC302 (plus) a n.4 (masa). Je¿eli i to nie pomo¿e, nale¿y dodaædrugi miêdzy n.7 (plus) i n.6 tego uk³adu.Po wy³¹czeniu tunera pilotem na wyœwietlaczu pojawia siê komunikat „PF” i urz¹dzenieblokuje siê.Zwi¹zane z przeróbk¹ usuwaj¹c¹ zak³ócenia przy w³¹czonymsygnale 22kHz (choæ nie zawsze) – rada: dolutowaæ 1µF/25V do koñcówek 1 i 2 z³¹cza CN307 (plus do czerwonego,minus do br¹zowego przewodu).B³êdne wskazania wyœwietlacza, nie zapamiêtuje kana³ów, nie dzia³a fonia (szum).Takie efekty powoduj¹ liczne zimne luty na p³ytce paneluprzedniego.Po kilkunastu minutach pracy tunera pojawia siê przydŸwiêk.Do wymiany diody D309, D310 mostka prostowniczego +12V.H.K.PROSAT P550 (te¿ EuroStar P550)Rozstraja siê, zanika odbiór.Winny jest uk³ad syntezy U201 (LC7152). Jeszcze nie spotka³emsiê z uszkodzeniem g³owicy.Po w³¹czeniu tuner ustawia siê na jednym kanale i nie reaguje ani na pilota, anina próby zmiany kana³u z klawiatury.Niestety w tym modelu bardzo czêsto nastêpuje rozprogramowaniepamiêci EEPROM U402 (24C16). Nale¿y j¹ ponowniezaprogramowaæ zawartoœci¹ fabryczn¹.H.K.Pace PSR800Usuniêcie blokady.Tunery firmy Pace posiadaj¹ w swoim menu opcjê umo¿liwiaj¹c¹zablokowanie dostêpu do okreœlonych - wybranychnumerów programów oraz dostêpu do tej czêœci menu, którapozwala na programowanie tunera. Blokada ta mo¿e zostaæ za-³o¿ona przy nieuwa¿nym operowaniu pilotem lub te¿ w innychokolicznoœciach, niejednokrotnie nieœwiadomie przez któregoœz domowników. Menu przedstawia siê wtedy nastêpuj¹co:1 PARENTAL LOCK2 TIMER3 FAVORITE PROGRAMMESNie mo¿na wtedy programowaæ lub zmieniaæ ustawieñodbieranych stacji. Zanim wymienimy niepotrzebnie pamiêæ,która w tej serii sprzêtów nie wymaga wstêpnego programowania,nale¿y spróbowaæ metody opisanej ni¿ej. Dokonujemyzmiany nieznanego nam numeru czterocyfrowego kodu PINna numer fabryczny producenta. Nale¿y w tym celu:• wy³¹czyæ tuner z sieci,• nacisn¹æ wy³¹cznik sieciowy i trzymaj¹c go wciœniêtym,w³¹czyæ wtyczkê do gniazdka sieciowego,• w³¹czyæ tuner i podj¹æ próbê w³¹czenia menu, które winnowygl¹daæ jak poni¿ej:1 PARENTAL LOCK2 TIMER3 FAVORITE PROGRAMMES4 PROGRAMME EDIT5 PROGRAMME SETUP6 INSTALLU¿ywaj¹c funkcji PARENTAL LOCK podajemy kod PINproducenta o numerze: 1 2 3 4. Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿etaka operacja spowoduje tak¿e odblokowanie dostêpu do wczeœniejzablokowanych kana³ów.M.R.Comsat MINITest szyny I 2 C.W sprawnym odbiorniku odczytane zosta³y nastêpuj¹ce adresy:WR 01000110 + SAT AUDIO DEMOD TDA6170XWR 10100000 + EEPROM P0 24C16RE 10100001 +/- EEPROM P0 24C16WR 10101000 + EEPROM P4 24C16WR 10101010 + EEPROM P5 24C16WR 11000010 + PLL g³owicaRE 11000011 + PLL g³owicaWR 11001000 + TV MODULATOR A.H.Fidelity SR160Obraz plastyczny, pokrzywiony, chwilami brak synchro.Przyczyn¹ jest uszkodzenie C6 - 10µF/25V, który sprzêgawyjœcie g³owicy z pierwszym stopniem. Lokalizacja usterkizosta³a przeprowadzona przy u¿yciu oscyloskopu. A.H.Thomson SRD14, PACE PRD800Test magistrali I 2 C.Test magistrali wykonano w sprawnym odbiorniku. W stanieczuwania tester odczyta³ nastêpuj¹ce adresy:WR 01000100 + SAT AUDIO DEMOD.WR 10100000 + EEPROM P0 24C16RE 10100001 + EEPROM P0 24C16WR 10100110 + EEPROM P3 24C16RE 10100111 + EEPROM P3 24C16WR 10101000 + EEPROM P4 24C16RE 10101001 + EEPROM P4 24C16WR 10101110 + EEPROM P7 24C16RE 10101111 + EEPROM P7 24C16Po w³¹czeniu tester nie wykrywa wiêcej adresów.A.H.28 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Porady serwisoweMagnetowidySony SLVE10Bardzo wolne ³adowanie kasety i taœmy.Usterka objawia siê bardzo wolnym ³adowaniem kasety dourz¹dzenia i je¿eli ju¿ to nast¹pi, to tak samo wolno nastêpujeopasanie taœmy na bêbnie wizyjnym. Podczas odtwarzania taœmy,przez oko³o 10 minut nie pracuje uk³ad trackingu. Powodemtakiego zachowania urz¹dzenia s¹ kondensatory elektrolitycznepo wtórnej stronie zasilacza ³atwe do zlokalizowania,poniewa¿ nast¹pi³ z nich wyciek elektrolitu. Typowe wartoœcito 47µF (×2), 1000µF (×2) i 220µF (×1).M.R.Sanyo VHP5020Zaniki koloru.Podczas odtwarzania taœmy wystêpuj¹ cykliczne zanikikoloru. Je¿eli ju¿ kolor siê pojawi, to jest on zak³ócony poprzecznymi,pofalowanymi liniami. Capstan motor pracuje stabilnie,mo¿liwa jest równie¿ poprawna regulacja trackingu.Sprawdzenie zasilacza i bloku chrominancji nie ujawni³o uszkodzonychelementów. Dopiero wymiana kondensatora 10µF/25V na p³ytce capstan motor usunê³a opisan¹ wy¿ej usterkê.Lokalizacja usterki by³a o tyle trudna, ¿e nie by³o ¿adnych objawówuszkodzenia tego kondensatora widocznych go³ymokiem, typu: wytrawione scie¿ki, wylany elektrolit, a które maj¹miejsce w wiêkszoœci tego typu usterek.M.R.Samsung SI1260Na ekranie monitora pojawia³o siê jedynie czarne t³o.Przy pomocy oscyloskopu ustalono, ¿e na wyjœciu uk³adumodulatora w czasie odtwarzania brak jest jakiegokolwiek sygna³u.Mierz¹c napiêcie linii zasilania DLPB5V, dostêpne na11-stykowym z³¹czu CN3201 (n.4) modu³u przedwzmacniaczai wystêpuj¹ce tam normalnie po uruchomieniu trybu odtwarzania,stwierdzono spadek jego wartoœci do poziomu oko-³o 3.6V. Poszukuj¹c dalej odpowiedzialnego za to elementu,natrafiono na wadliw¹ diodê D110 (1N4001). Zadaniem diodyjest podawanie za pomoc¹ tranzystora prze³¹czaj¹cego Q105napiêcia PB5, otrzymywanego ze Ÿród³a napiêcia 5V. J.J.Grundig GV5000GBNie dzia³a, na wyjœciu zasilacza brak napiêæ zasilaj¹cych.Przyczyn¹ by³o przepalenie siê bezpiecznika 1050 (1.25A).Niestety po wstawieniu nowego bezpiecznika równie¿ i on uleg³przepaleniu. Po sprawdzeniu strony pierwotnej zasilacza nieuda³o siê usun¹æ przyczyny braku jej pracy. Dopiero pomiaryelementów strony wtórnej ujawni³y, ¿e przyczyn¹ jest zwarciediody 6130 (BYW98/200).M.B.Sony SLVE400Nie pracuje w trybie E-E.Magnetowid spe³nia wszystkie funkcje oprócz funkcji E-E,to znaczy na jego wyjœciu brak obrazu z wewnêtrznego tunera,widoczne jedynie sta³e, niebieskie t³o ze znakami OSD. Zapisi odtwarzanie sygna³ów z tunera magnetowidu przebiega bezjakichkolwiek problemów. Sumowanie sygna³ów z generatoraznaków OSD i sygna³u wideo ma miejsce w bloku OSD, zrealizowanymza pomoc¹ uk³adu LC74790. W aplikacji tegouk³adu znajduje siê kondensator dostrojczy CT601 (AFC).Wiedz¹c o nie najlepszej jakoœci tych kondensatorów „w ciemno”trafiamy do przyczyny usterki. Niestety przemycie œrodkiemczyszcz¹cym pomaga zaledwie na kilka tygodni. Po wymianietrymera usterka ustêpuje.H.D.Toshiba V800W³¹cza siê z opóŸnieniem.W³¹cza siê nie od razu, a po oko³o 5 minutach i zrywami„na raty”. Po w³¹czeniu w trakcie za³adunku kasety lub przyzmianie trybu pracy gaœnie wyœwietlacz. Pomiary napiêæ zasilaj¹cychszybko doprowadzaj¹ do przyczyny niesprawnoœci:zasilanie procesora +5V jest zani¿one do oko³o +4.8V, a przydodatkowym obci¹¿eniu (np. przy wype³nianiu dodatkowejfunkcji) spada do +4.7V i w tym momencie nastêpuje zablokowanieprocesora. Dalsze pomiary doprowadzaj¹ do bezpiecznika1.6A w ga³êzi 6V po wtórnej stronie transformatora. Natym bezpieczniku nastêpowa³ wspomniany spadek i wahanianapiêcia. Okaza³o siê, ¿e bezpiecznik posiada³ rezystancjê prawie20R! Wymiana bezpiecznika usuwa usterkê. H.D.Panasonic NVSD450EUNie daje siê w³¹czyæ.Efekt sprawdzenia przetwornicy tragiczny - lawina uszkodzonychelementów: tranzystor STP3N60F1, uk³ad TDA4605-3, transoptor, kondensator C48 (0.1µF) i rezystory R14 (0.75R),R17 (4k7), R27 (33k), R28 (3k3). Po wymianie wymienionychelementów przetwornica startuje, wszystkie napiêcia wnormie, dzia³a wyœwietlacz. Przez jakiœ czas magnetowid pracujeprawid³owo, a¿ po którymœ za³adunku kasety magnetowidwy³¹cza siê, wszystkie napiêcia spadaj¹ prawie do zera.Po od³¹czeniu od sieci i w³¹czeniu po kilku minutach magnetowiddzia³a poprawnie i sytuacja powtarza siê. Usterkê usuwado³o¿enie pomiêdzy 6 nó¿kê uk³adu TDA4605-3 a masêdodatkowego kondensatora o pojemnoœci 0.1µF. H.D.Samsung VK350S³abe œwiecenie wyœwietlacza.Pomiary napiêæ na wyprowadzeniach wyœwietlacza wykazuj¹na obni¿one wartoœci napiêcia -30V i ±5V na skutek zu-¿ycia i zmian parametrów w wyniku eksploatacji kondensatorówelektrolitycznych na napiêciach wyjœciowych przetwornicy.£atwo oceniæ, w której ga³êzi nale¿y wymieniæ kondensatorymierz¹c pod obci¹¿eniem: napiêcie -30V na 6 wyprowadzeniuz³¹cza p³ytki wyœwietlacza lub bezpoœrednio na stabilizatorze(powinno byæ -27V), napiêcie ±5.5V na wyprowadzeniach8 i 9 lub wstêdze wyœwietlacza (skrajne przewody).Zmniejszenie wartoœci napiêcia -30V mo¿e byæ spowodowanerównie¿ uszkodzeniem elementów w uk³adzie stabilizatoraoraz czêsto rezystorów R664 i R638. Uszkodzenie (przegrzanie)tych rezystorów jest najczêœciej skutkiem uszkodzeniauk³adu STR11006 (w wyniku utraty pojemnoœci C110 -100µF/25V) i podwy¿szenia napiêæ wyjœciowych. Jeœli napiêciena wyjœciu stabilizatora -27V jest zani¿one (poni¿ej 10V)oznacza to jego uszkodzenie.H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 29

Porady serwisoweMonitoryIBM 6540-02NPróbkowanie przetwornicy.Monitor zosta³ dostarczony do naprawy z opisem, ¿e dzia-³a, ale z jego wnêtrza czuæ zapach spalenizny. Po w³¹czeniuokaza³o siê, ¿e przetwornica z uk³adem steruj¹cym UC3842próbkuje. Napiêcie zasilaj¹ce uk³ad scalony na wyprowadzeniu7 pulsowa³o. Przyczyn¹ by³o uszkodzenie (rozwarcie ) rezystorówR806 (160k) i R807 (150k) zasilaj¹cych uk³ad w³¹czaj¹cytranzystor MOSFET przetwornicy. Nie nale¿y jednakmyliæ tych rezystorów z rezystorami podaj¹cymi napiêcie startowedo uk³adu.A.B.CTX 1565DNie dzia³a³a klawiatura lokalna.Wymiana mikrokontrolera i pamiêci EEPROM 24C02 nieusunê³y uszkodzenia. Dopiero wymiana rezonatora kwarcowego8MHz w uk³adzie steruj¹cym przywróci³a poprawnedzia³anie klawiatury.Jakiœ czas póŸniej do naprawy dostarczony zosta³ monitorz podobnym uszkodzeniem. Tu jednak wymiana rezonatora,EEPROMu i mikrokontrolera nie pomog³y. Po bli¿szych oglêdzinachklawiatury okaza³o siê, ¿e wszystkie przyciski z wyj¹tkiemskrajnego prawego maj¹ charakterystyczny „skok”.Okaza³o siê, ¿e niewielkie poluzowanie œrub przy pomocy, którychprzykrêcona jest klawiatura lokalna powoduje, ¿e i skrajnyprzycisk dzia³a poprawnie.A.B.Przetwornica zabezpiecza siê.Przyczyn¹ mo¿e byæ uszkodzenie tranzystora Q401 typuMOSFET w zasilaczu odchylania poziomego, tranzystora kluczuj¹cegow uk³adzie odchylania poziomego 2SC4924, kondensatoraC701 (100µF/50V) sprzêgaj¹cego sygna³ steruj¹cydo bazy tranzystora kluczuj¹cego linii.A.B.Philips 4CM4770Chwilowe zaniki synchronizacji poziomej.Przyczyn¹ by³o uszkodzenie wtórnika emiterowego oznaczonegona p³ytce kineskopu jako 7317. Wymieniono ten tranzystorna tranzystor typu BC817.A.B.Digital PCXAV-WZBrak wysokiego napiêcia, przetwornica dzia³a.Uszkodzone by³y nastêpuj¹ce elementy: tranzystor kluczuj¹cyuk³adu odchylania poziomego Q503 (2SC5244), tranzystoryuk³adu korekcji E/W Q522 (2SJ449), Q523 (ET453),bezpiecznik F501.A.B.GoldStar StudioWorks 99TMonitor nie dzia³a.Monitor nie posiada wy³¹cznika sieciowego, a jedynie mikroprze³¹czniks³u¿¹cy do w³¹czania lub wy³¹czania. Wyposa¿onyjest w dodatkow¹ przetwornicê pracuj¹c¹ w stanie czuwaniazbudowan¹ na uk³adzie TOPSwitch TOP210PFI. Oglê-dziny wykaza³y oznaki spalenia pomiêdzy wyprowadzeniami5 i 6 tego uk³adu. W czasie normalnej pracy uk³adu pomiêdzytymi wyprowadzeniami wystêpuje znaczna ró¿nica napiêæ. Wyczyszczeniep³ytki drukowanej i wymiana uk³adu TOP210PFIprzywróci³y dzia³anie monitora.A.B.Bluepoint DC1464Próbkowanie przetwornicy.Uszkodzona by³a dioda D111 w przetwornicy. Wymienionoj¹ na typ BYW95B. Nastêpnie stwierdzono uszkodzenietranzystora Q415 (2SC5326) w uk³adzie odchylania poziomego.Przyczyn¹ uszkodzenia tych elementów by³y prawdopodobniez³e po³¹czenia lutowane w obrêbie uk³adu odchylaniapoziomego.A.B.Acer 7176IMonitor nie dzia³a.Uszkodzone by³y nastêpuj¹ce elementy:- uk³ad przetwornicy: tranzystor przetwornicy Q602 typu2SK793, uk³ad steruj¹cy IC602 typu UC3842, rezystorbezpiecznikowy R619 (0R5/1W)- uk³ad odchylania poziomego: -tranzystor kluczuj¹cy Q3112SC4542, uk³ad korekcji E/W Q313 TIP47,-uk³ad korekcji E/W Q312 2SD669A, z³e po³¹czenie lutowanez³¹cza do cewek odchylania.W monitorach tych uszkodzenia wymienionych elementóww przetwornicy czêsto powoduj¹ tak¿e uszkodzenie diod:D707, D708 (UF5408) po wtórnej stronie przetwornicy. A.B.ADI VD645Bia³y ekran z widocznymi liniami powrotu. Brak regulacji jaskrawoœci obrazu.Przyczyn¹ tego typu uszkodzenia jest uszkodzenie potencjometruregulacji jaskrawoœci VR853. Potencjometr ten wczasie normalnej pracy ma napiêcie pomiêdzy wyprowadzeniamioko³o 100V.A.B.Samsung CVM4961T/LR, CVM4787T/LRNie daje siê w³¹czyæ.Przepalony jest bezpiecznik F001 (w modelach przeznaczonychdla krajów europejskich - bezpiecznik zw³oczny 2.5A/250V). W naprawianych egzemplarzach tego monitora najczêœciejuszkodzeniu ulega³y: jedna dioda lub wiêcej w mostkuprostowniczym D601÷D604 (4×1N5399GP) - warto w takiejsytuacji wymieniæ wszystkie cztery diody, kondensator C613(100p/1kV) po wtórnej stronie przetwornicy w ga³êzi napiêcia+135V (w szeregu z rezystorem R612 - 47R/2W), równolegledo diody D610), dioda D610 (1R5NU41), rezystor bezpiecznikowyB601, kondensator C610 (47µF/35V-105°C) w kolektorzetranzystora Q602 po pierwotnej stronie przetwornicy, tranzystorQ602 (KSC100B-Y), dioda D608 (1N4148) katod¹ pod-³¹czona do kolektora tranzystora Q601 i emitera Q602, uk³adsteruj¹cy prac¹ przetwornicy IC601 (STR58041) i wy³¹czniksieciowy SW601.Przy naprawach tego monitora pos³ugiwano siê schematemzamieszczonym na p³ycie CD „Bazy Porad Serwisowych”2001/SCH+BS3.W.W.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

34 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 31JK301HEADPHONES15C8090.022C8080.02244433A B322211CD851DMA165TAEC811 22pC812 150pR8372k2R8362k2R82947076CN601CP601D808SLR-305VC(STANDBY)12 3 4 5 60V 0V 4.2V78CHEADPHONESJACK CIRCUITVssDATACLKQ0Q1Q2Q3Q4C857 0.01LED DRIVED852MA165TAVDDQ11Q10Q9Q8Q7(MUTE)Q64.9V16 151413120V11 109IC803XLU2040F-T2S801(POWER)Schemat ideowy wzmacniacza Technics SE-CA1060Q5R8542k2R8532k2C8513.3/50VR85210kC8070.1R8201kR8552k2C8523.3/50VPOWER METERADJ (Rch)R851220D813MA165TA5.6V14.7V44VR808 2k(B)R812 82033101112+B (1)+B (2)PWRSWVR809 2k(B)22R811 82011R8012k7R8022k7ABCCDEBCN801R862120D862MA165TAD804, 806MA165TACP801R80910kR8072k2R81010kR8082k2R82212kC8556800pC8566800pC8054.7/50VD804D806R8281kTH801100kTH802100kD807MA4100MTA!POWER METERADJ (Lch)R803100kR8713k9R804100kR8723k9R824 150k R826 22k1 RchOUT2 LchOUT3 A. GND4 SE Rch5 SE Lch6 HP. GND7 HP. SW8 HP. Rch IN9 HP. Lch INTo D MAINCIRCUIT(CN501-2,-3)BVOLUME(ADJ) CIRCUITD801MA165TAC803 2.2/50VR805 1M5NC8013.3/25VC8023.3/25V5 6 7 80V 0V -0.5V 10.2VBUFFER AMP(METER)NR806 1M5C804 2.2/50VC8104.7/50V!D802MA4100MTAW501D861MA165TAIC802M5218APA BR815 10kR816 100k1 2 3 4 5 6 7 8 9-0.8V 0V 0.5V 1.9V1.9V 0.5V 0V 10.2VR861120-10.4V 0V 0V -0.5V4 3 2 1R8271kD803R823150kR82522kR82112kD805METER DRIVE AMPIC801BA6138D803, 805MA165TA10.2V1 DATA2 CLK3 SYNC4 LMP5 LMP6 L. GND7 L. GND8 D. GND9 -B10 DC. GNDTo D MAINCIRCUIT(CN502-1,-2)D817MA165TA-10.4VQ8052SC3312RSTASWITCHINGR84610kR864220R865220-9.7V-10.4VR84510kD814MA165TAR819100kR818220Q602, 6052SC3312RSTAFILTER AMPR817220R8632k2-14.9VC806220/6.3VSchemat ideowy wzmacniacza Technics SE-CA1060A: Source signal lineABW502: Negative voltage line: Positive voltage line10kR655560R6121k2R61468kR61612kR620680R62256kR62412kAR634220kQ803UN4115TAMUTING CONT.-0.5-0.5VQ8030V -3.8VC653100/16V-1.1V-1.1VC6161/50VC6180.1214.7VQ602C6220.33BC6323.3/50VC6143.3/50VC6342700p14.7VQ605R60612kC6100.01Q651, 6522SD2144STAMUTINGR6103k3R6084k7C6201/50VC606100pC608 C612150p 3.3/50VR652 560BR602 C6026k8 3.3/50VR6185k6R6175k6Q6525 6 7 80V 0V 0V 14.7V-3.8V0VC604100pR632220kR60433kR654120VR601 20k(G)(TREBLE)VR602 20k(G)(BASS)VR603 20k(C)(S.BASS)R631220kR60333kC603100p-3.8VOUTPUT POWER METER(M801, Lch) (M802, Rch)Q651-14.9V 0V 0V 0V4 3 2 10VR653120CR6016k8C6013.3/50VC605100pC607150pC6113.3/50VR651560C6332700pR6074k7R6093k3C6191/50VAC6090.01C6151/50VC6313.3/50VC6133.3/50VR60512kR633220kR6111k2R61368kR61512kR619680R62156kR62312kPL801PL802PL803PL804PL805PL806-0.5V-0.5V-1.1VTONE AMPB AIC601M5218APQ601, 6032SC3312RSTAFILTER AMP-1.1VQ603C6170.1214.7VC6210.3314.7V7.7VAOPERATION CIRCUITQ601Wzmacniacz Technics SE-CA1060Wzmacniacz Technics SE-CA1060

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!32 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 3354 45! F702 T1.25ASOURCESIGNAL (Lch)CN70867.7V127V 110VE50114.7V!D755MA4082LTAR766 22k!C B ACN707491011121314151617181920DBAC240V8220V14.7VQ751, 752,754,7552SC3940ASTAREGULATOR!!14.6VC761 1000/25VC7990.1117110/127/220/240V50/60HzCN7062D. GNDCLKDATA22 210kF702T1.6A0VR7651k526AC INCN703-187654321CN703-2310k4F701T1.6ACN7057220V351 14240VTo ST-CA1060JK602C7620.01Q753UN4111TAPOWER SUPPLYCONT.R761 18.3V 8.3V 8.3VR762 1R763 1D573D574R764 1EFD756MA165TA5SE RchSE Lch+B63110VF1T2.5ACN704JK701127V8.3VCN7037!!A. GND7.7V 7.7V 7.7V 7.7VQ751 Q755 Q752 Q754D571D572J70381CN702JK702! S701(VOLTAGE ADJ.)CN701PWR SWT. GND1234AC 5678Q7042SC3112TARELAY DRIVE1 2 3 416.4VD751÷754RL1N4003N020VC714 0.01E FVOLTAGE SELECTORGPOWER TRANSFORMERCIRCUITPT701CIRCUITJ704BCAC INPUTTERMINALCIRCUITJK201ACRLYCTBAR71747k0.6VD712MA4240MTAR711330 1WC707470/50VD705Power source for [GC] areaC7110.1R71639kR709390 1WD706For [EB, GN] areasTo A OPERATIONCIRCUIT (W501)For [E, EG] areas5.6VRch IN 1Lch IN 2A. GND 3SE Rch 4CN501-2SE Lch 5HP. GND 6HP. SW 7HP. Rch OUT 8CN501-3HP. Lch OUT 9+B(1) 10+B(2) 11PWR SW 12SHORT:POWER "ON"D705, 706RL1N4003N02621AC7.5VCN708For [EG] areaRL701ER7808k2 TP701CN707!R705470 1W543F702 T1.6A AC11.1VCN706For [E, EG, GN}areasCD!W70387654321AC11.1VCN705CN7122E 2B, 2ER833470FD701÷D7041N5402BFF701 T1.6ACN704230V.........[E,EG]230÷240V....[EB, GN]50/60HzR7084k7R706470 1WSchemat ideowy wzmacniaczaTechnics SE-CA1060CR513680kCN7102BEAC23.6VCN703R834470D711MA165TA1 1D702D703AV23.6VCN702AC INABCN709F1 T1.25A!D714MA4062HTAC70810/16VR70782 1/2W!31.8VBCN701L701JK701CN501-1! D704 ! D701PT7016.2V C7090.01C7026800/50! !C7016800/50V-32VDATA 1CLK 2SYNC 3LMP 4LMP 5CN502-2L. GND 6L. GND 7D. GND 8-B 9DC. GND 10!!!!Q7032SC3940AQSTAREGULATOR5.6V 19.8VD716MA4150HTAD517MA4150HTAR7035k6R7012.2 1/6WR7045k6R15910C70433/16V C7060.1R7024.7 1/4W.....[E, EB,EG, GN]2.2 1/6W.....[GC]A-14.9V1 2 3 4CN715For [E, EB, GN] areasTo A OPERATIONCIRCUIT (W502)DE POWER TRANSFORMER CIRCUIT F AC IN TERMINAL CIRCUIT1 2 3 47.7VCP715CC7050.1AB-32VC70333/16V5.6VCN502-1Q7022SB1548PQAUREGULATOR-15.6V-14.9V15.5V14.7V Q7012SD2374PQAU31.8VREGULATORC7100.01Q571, 5722SC3311AIRTAPROTETORQ571 Q5720VC571100/6.3VR57356kC7120.022-14.9VQ5012SA992EFTASWITCHING0VE701OVER LOAD DET.Q3542SC3311AIRTAR574560k5V: STANDBY14.7VR52410k!-0.8V5.4V: STANDBY!D352MA4068MTA0VR3758k2C5720.022Q352KSD471ACYGTAMOTOR DRIVER52522kR35247kB0VR354100kC3532.2/50VR35318kR52322k0VR57522k0VR51610 1/2W5.6VC3820.01R39139k 4.9VR57182k14.7VR35710 1/2W R3563k3AQ5732SA1309AIQTAOVER LOAD DET.B0VR35510kD351 R351MA165TA 18kR30522k-14.9VA2SC3327ABTPMOTOR DRIVEA BC30722/16V R3071kR30333kE D CR309120C3970.01D361MA4091MTAQ362Q353 Q351C905100pC30315pC30533pR3644k7-14.9V43 20V 0V10VR3111200V0VC361100/16VR30122kC3013.3/50VQ2022SD1450STAMUTINGR51447 1/4WR505 56kL5010.7µHR51710 1/4WL5020.7µHR572R518120k ! 10 1/4WC5160.1!!0V 2.7V0.6V 0V0V! Q361KSD471ACYGTAMOTOR DRIVE0V 14.7VR361470kR3621kC3730.1R3634k7C3720.022R217 1kHEADPHONESAMPC51022/50VR5101k8R5091k8C50922/50VC505 15pC11051000pC11061000pIC301M5218APR255150k-1.9VR5011kC5013.3/50VR511 330k C A BD362MA165TAR3602k2R35927kR2561MR2541200VR29256kC514 10/100VC11020.022C11041000pRchR30433kC906100p0V 0V 0V 14.7V5 6 7 8C3980.01R5021kC5023.3/50VR50456kR50356kC5990.01Q3712SC3311AIRTAMOTOR DRIVER2244k7C51347/50VR512150kC732 0.01C731 0.01C50615pR50656k!10k!0VR35822R 1/2WC371220/6.3VQ351, 3532SC3311AIRTASIGNAL LEVEL DET.R218 1kR302 C30222k 3.3/50VC30415pC30633pR310120R312120C251220/6.3VC512820pC504150pC503150p C511820pR51510 1/2WSPEAKERS(6 ÷ 8R)R308 C308 R3061k 22/16V 22kC3810.01R253120-12.5V -14.6V-14.3V14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 10V 0V 0V 0V -4.5V 0V 0V -32V 31.8V 0VC5150.1C11010.022C11031000pLchFANMOTORR2595600V-1.9V -1.9V0VR3732k2R37427kR2234k70VR29156kM2JK501R37127k1C36210/16VD371MA165TAR37227kMUTING CONT. MUTINGQ203UN4115TAQ2012SD1450STAPOWER AMPJK351IC501RSN3403For[GC] areaDMAIN CIRCUIT (H.PHONES AMP/POWER AMP/MUTING/REGULATOR/FAN MOTOR DRIVE)Wzmacniacz Technics SE-CA1060 Wzmacniacz Technics SE-CA1060

Opis chassis TX805 firmy ThomsonOpis chassis TX805 firmy ThomsonRyszard StrzêpekSchemat OTVC Thomson chassis TX805 by³opublikowany w „SE” nr 7/97 pod tytu³em „Telefunkenchassis TX80.5”. Symbolem TX80.5 oznaczonajest p³yta g³ówna, a ca³e chassis ma symbol TX805. Wartykule szczególn¹ uwagê zwrócono na uk³adyprzetwornicy i odchylania poziomego, charakteryzuj¹cesiê specyficznymi rozwi¹zaniami uk³adowymi i wzwi¹zku z tym sprawiaj¹cymi podczas napraw du¿etrudnoœci w lokalizowaniu miejsca uszkodzenie.Uk³ady zasilania i odchylania poziomego220V50HzDP26DP282k25W2k25W1k5WTP15BF881ULED4 × 1N4006RP38RP39RP40DP272R7/5WDP29RP28RP443 × 68kCP491nFU3+ 300 VCP31100µF/ 400 VRP42RP41DP0215VU LED: +15.5V praca+14V czuwanieRys.1. Uk³ad wytwarzania napiêæ U LED i U3.Uk³ady zasilania powinny dostarczyæ nastêpuj¹cych napiêæ:• Usys +103V - napiêcie systemowe,• Uvert +22V - napiêcie zasilania uk³adu odchylania pionowego,• U LED +14V - czuwanie (praca +15.5V),• U3 +300V - napiêcie zasilaj¹ce tranzystor kluczuj¹cy przetwornicy,• U4 +7.8 V - napiêcie zasilaj¹ce stopieñ steruj¹cy tranzystoremkoñcowym H,• U5 +9V - napiêcie zasilania uk³adu IL01 (M52038SP),• U6 +5V - napiêcie zasilania uk³adu IR01 (TMP47C834-R151),• U +12V,• U9 +150V - napiêcie zasilania wzmacniaczy wizji,• US +15V - napiêcie zasilania uk³adu mocy m.cz. fonii.Przetwornica w chassis TX805 pracuje na czêstotliwoœci15625Hz. Uk³ad przetwornicy jest œciœle zintegrowany z uk³ademodchylania poziomego. Wspólnym elementem obu uk³adówjest tranzystor TP10 (S2000AF), który pe³ni jednoczeœnie rolêtranzystora kluczuj¹cego przetwornicy oraz stopnia koñcowegoodchylania poziomego. Drugim elementem, który pracuje w obuuk³adach jest trafopowielacz LP04 FCV- 1410E1Z (HR7261 firmyDiemen), a konkretnie jego uzwojenie 2-5.Po w³¹czeniu odbiornika do sieci i wyprostowaniu napiêciana diodach DP26÷29, na kondensatorze CP31 pojawia siênapiêcie U3 (+300V). W uk³adzie pokazanym na rysunku 1otrzymujemy tak¿e napiêcie startowe U LED (po stabilizatorzeTP15 i DP02). W stanie pracy wynosi ono +15.5V, a w stanieczuwania +14V.Napiêcie U3 poprzez transformator impulsowy LP03 (wyprowadzenie12-7) jest podane na kolektor tranzystora kluczuj¹cegoTP10 S2000AF.Je¿eli odbiornik zosta³ wy³¹czony w³¹cznikiem sieciowymw stanie pracy, to po ponownym w³¹czeniu te¿ wchodzi od razuw stan pracy. W stanie pracy na punkcie pomiarowym W09 (rys.3)pojawia siê napiêcie startowe +15.5V. Ten fakt powoduje, ¿e zasilanes¹ tranzystory: TP02, TP04, TP05, TP06, TP09, TP13,TP03. Na tranzystorach TP01 i TP02 zbudowany jest generatorRC pracuj¹cy na czêstotliwoœci linii (15625Hz). Czêstotliwoœægeneratora ustala rezystor RP12 oraz kondensator CP03. W momenciepodania napiêcia zasilaj¹cego na uk³ad generatora na bazietranzystora TP04 otrzymujemy przebieg impulsowy. Sygna³ten poprzez tranzystory: TP04, TP05 i TP06 podany jest na stopieñnapêdzaj¹cy tranzystor kluczuj¹cy przetwornicy TP10. Jestto stopieñ sk³adaj¹cy siê z TP09 i TP13, pracuj¹cych w uk³adzieprzeciwsobnym. Impulsy wychodz¹ce z tego uk³adu s¹ prostok¹tne,o amplitudzie 2V PP . Z emiterów TP09 i TP13 impulsy te s¹podane na uk³ad z³o¿ony z: CP08, DP21, LP02 i RP21. Na wyjœciutego uk³adu otrzymujemy przebieg o amplitudzie 5V PP , steruj¹cybaz¹ tranzystora TP10. W obwodzie kolektora TP10 zaczynap³yn¹æ pr¹d, który powoduje gromadzenie siê energii wrdzeniu transformatora przetwornicy LP03. W chwili wy³¹czeniaklucza TP10 energia ta poprzez: DP11, CP17, RP55, DP19,CP22 powoduje powstanie napiêæ: Usys oraz U9. Drugim obci¹-¿eniem indukcyjnym tranzystora TP10 jako tranzystora kluczuj¹cegoprzetwornicy jest uzwojenie trafopowielacza LP04 2-6-3-5. Energia przekazywana do tego uzwojenia powoduje, ¿e postronie wtórnej tego transformatora otrzymujemy pozosta³e na-TP10S2000 AFSterowanieCP14680pF1.6kVRP232k77WRP35100Uk³adodchylaniaHLP04DP17BA158+ 300 V2CP16100nF400 V71012635DP11BA15712RP5510LP03DP19BA157CP54330pF1kVU9+150VCP2222µ/100VUsysCP17100µF/160VRP920.68Rys.2. Uk³ad przetwornicy bez sterowania TP10 orazuk³adu stabilizacji.R2SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 35

Opis chassis TX805 firmy ThomsonKolektorTP03RP033k3+15.5VRP85270+7.8VRP871CP921nFRP238.2/3WRP0533kRP2668kTP02BC558CTP01BC548CDP051N4148RP65180RP09220RCP031.8nF2.5%CP043.3nFRP1282k1%DP041N4148TP04BC558CRP67180RP1310kCP4810nFDP371N4148RP144k7RP1518kCP01100µFRP02270W09T05BC548CRP1610kKolektor TP 11RP761k2TP06BC548CCP5422nFRP95680TP09BC337TP132SA1020-YDP212.7VCP08100µF/35 V105°CLP026µHRP2147BazaTP10RP35100Sterowanie Hn.20 M520385PRP881kRP111kTor sterowania TP10, gdy pracuje uk³ad M52038SPRys.3. Sterowanie tranzystora TP10.piêcia zasilaj¹ce. Pojawienie siê napiêcia U5 powoduje rozpoczêciepracy generatora impulsów H w uk³adzie IL01. Impulsyte o amplitudzie 2V PP z n.20 IL01 synchronizuj¹ pracê generatorazbudowanego na tranzystorach TP01 i TP02. W celu ograniczeniaoscylacji paso¿ytniczych zastosowano klasyczny uk³ad t³umi¹cysk³adaj¹cy siê z: CP14, RP33 i DP17. Napiêcie Usys podanejest poprzez rezystor RP08 na uk³ad stabilizacji pracy przetwornicyzbudowany na tranzystorze TP03. Potencjometrem PP01reguluje siê napiêcie Usys. Odbywa siê to poprzez regulacjê zasilaniatranzystora TP04 pracuj¹cego w uk³adzie sterowania kluczemTP10. Napiêcie U4 s³u¿y do zasilania stopnia koñcowegouk³adu napêdzaj¹cego tranzystor TP10 i jest podawane przez rezystoryRP87 i RP23 na tranzystory TP09 oraz TP13. PrzejœcieOTV do stanu czuwania odbywa siê przez zmianê stanu logicznegona n.20 procesora zarz¹dzaj¹cego prac¹ odbiornika. Dla stanupracy na tej nó¿ce jest 0V, a dla stanu czuwania + 4.8V. KiedyOTV przechodzi w stan czuwania, to na emiterze TP12 napiêciezmienia siê z +4.5V na 4.8V. Ta zmiana powoduje, ¿e w punkciepomiarowym napiêcia startowego W09 napiêcie wynosi 0V.Napiêcie U6 zasilaj¹ce procesor IR01 otrzymujemy z napiêciapobieranego z emitera tranzystora TP15. W tym punkcie, wczasie pracy napiêcie wynosi +15.5V, a w czasie czuwania+14V.Napiêcie to podane jest na diodê œwiec¹c¹ DK01. Na katodzie tejdiody otrzymujemy napiêcie 13.7V. Je¿eli dioda DK01 œwieci naczerwono, to jest stan czuwania, je¿eli na ¿ó³to - stan pracy. Napiêcie+13.7V jest dalej podawane na kolektor tranzystora TR08.Na emiterze tego tranzystora otrzymujemy +5.5V. Po rezystorzeRR91 to napiêcie wynosi +5V, a po diodzie DR01 te¿ +5V. Toostatnie napiêcie jest podane jako zasilanie na n.42 procesoraTMP47C834-R151. Z tego napiêcia poprzez rezystor RR44 do-³adowywany jest akumulator o napiêciu 2.4V, który w razie wy-³¹czenia OTV z sieci zasilaj¹cej podtrzymuje dane zawarte wpamiêci RAM procesora IR01. Trzecim obci¹¿eniem dla tranzystoraTP10 s¹ cewki odchylania poziomego.Wzmocnienie stopnia koñcowego odchylania poziomegoustalaj¹ kondensatory CP19 i CP18, po³¹czone równolegle.Poniewa¿ mamy do czynienia z kineskopem 14”, cewki odchylaniapoziomego „zakoñczone s¹” kondensatorem CP40 domasy uk³adu. Uk³ad odchylania poziomego jest odseparowanyod elementów przetwornicy przez: LP06, CP33 i RP34.Uzwojenie 1-6 transformatora przetwornicy LP03 jest zamkniêtedo masy rezystorem RP92. Na rezystorze tym odk³ada siênapiêcie s³u¿¹ce do sterowania uk³adu zabezpieczenia przywzroœcie obci¹¿enia przetwornicy. Uk³ad zabezpieczenia zbudowanyjest z: DP90, DP94, DP96 RP90, RP91, CP90. Z tegouk³adu przez rezystor R90 podawane jest napiêcie na bazê tranzystoraTP05, blokuj¹ce tor sterowania TP10 w razie wyst¹pieniaprzeci¹¿enia przetwornicy, uk³adu odchylania H i trafopowielacza.Gdy roœnie napiêcie na bazie TP05 przechodzi onw stan zatkania, co powoduje zatrzymanie sterowania TP10.Jednoczeœnie z uk³adu zabezpieczenia podawane jest napiêciena bazê tranzystora TR07 daj¹c mo¿liwoœæ zmiany napiêciana n.34 (HOLD) procesora IR01. To skutkuje przejœciem OTVw stan czuwania. W razie uszkodzenia w uk³adzie odchylaniapionowego istnieje drugi uk³ad zabezpieczenia. Sk³ada siê onz nastêpuj¹cych elementów: RF13, TF01, CF13, RF20, RX05,DX03, RX04, CX02, RX03, RX02, DX02 i RF15. Napiêciepowstaj¹ce na wyjœciu tego uk³adu podane jest na bazê TR06,SterowanieHDP10BYV38TP10S2000AFRP35100 DP13BY228CP19560pF2kVCP336.8nFCP185.6nFLP05LP06RP3433Cewki odchylania HCP40470nF/250VRys. 4 Uk³ad odchylania poziomego OTV Thomsonchassis TX805.2 transformatoraLP0436 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Opis chassis TX805 firmy Thomsona potem na n.34 procesora IR01, co w skrajnym przypadkumo¿e zaowocowaæ przejœciem OTV w stan oczekiwania.Tor w.cz. i p.cz.Tuner w.cz. MTM BG2024 firmy Thomson jest g³owic¹ napiêciow¹.Napiêcie strojenia VT (0.2÷33V) jest podane na wyprowadzenie4 g³owicy. Napiêcie to powstaje w uk³adzie z tranzystoremTI89. Z nó¿ki 1 procesora IR01 podane jest napiêcieimpulsowe na bazê tranzystora TI89. Na kolektor tego tranzystorapodane jest napiêcie +33V, które powstaje na diodzie DH04poprzez redukcjê napiêcia Usys na rezystorach RH05, RH04. Wwyniku ca³kowania napiêcia zmiennego na kolektorze TI89 (elementyRC: RI64, RI65, RI66, CI51, CI52, CI53) otrzymujemynapiêcie strojenia g³owicy. Pasma g³owicy w.cz. s¹ prze³¹czaneza pomoc¹ tranzystorów: TI86, TI87, TI88.Kiedy jest wybrane pasmo, to na którymœ z wyprowadzeñg³owicy w.cz.: 5 (BI), 6 (BIII) lub 7 (UHF) panuje napiêcie +12V,a na pozosta³ych 0V. Sygna³ p.cz. otrzymujemy na wyprowadzeniu3. Sygna³ ten nastêpnie jest podany na stopieñ dopasowuj¹cyg³owicê w.cz. do filtru z fal¹ powierzchniow¹, zbudowanyna tranzystorze TI02. Sygna³ p.cz. po przejœciu przez tenfiltr podany jest na n.8 i 9 uk³adu IL01 M52038SP (rys.5). Obwódreferencyjny dla uk³adu p.cz. wizji jest do³¹czony do n.46,47 IL01 i nastrojony jest na 38.9MHz. W wyniku detekcji sygna³up.cz. na n.51 otrzymujemy zespolony sygna³ wizji CVBS.Miêdzy n.5 IL01 a mas¹ uk³adu w³¹czony jest kondensator CI07.Stanowi on element odniesienia dla uk³adu ARW. Do n.6 do³¹czones¹ elementy obwodu ARW, które stanowi¹ RI04 i CI02.Przy pomocy PI01 regulowane jest opóŸnienie dzia³ania ARW.Wyjœcie sygna³u ARW na g³owicê jest z n.52 IL01. Nó¿ka 49IL01 s³u¿y do pod³¹czenia obwodu AFT. Natomiast na n.50mamy wyjœcie sygna³u AFT, który dalej podany jest poprzezRR22 (10k) na n.9 procesora IR01.Tor luminancji, chrominancji, uk³ad sterowaniakineskopemSygna³ CVBS z n.51 IL01 jest podany na uk³ad wtórnikaemiterowego TV04. Uk³ad ten oprócz TV04 zawiera: LV01,RV40, RV26, LV02, QV01 (5.5MHz). Z emitera TV04 sterowanyjest uk³ad hybrydowy VV01. Uk³ad ten s³u¿y do wydzielaniaz sygna³u CVBS sygna³ów: luminancji i chrominacji.Na n.5 tego uk³adu otrzymujemy sygna³ luminancji Y, któryjest podany na n.41 IL01 przez: CV09, RV33, RV32. Na n.1 uk³aduVV01 otrzymujemy sygna³ chrominancji, który jest przekazanyna n.38 uk³adu M52038SP. Wewn¹trz uk³adu IL01 sygna³chrominancji steruje prac¹ bloków dekodera PAL. Sygna³ Y zuk³adu VV01 podany jest na n.41 IL01. Stanowi on sygna³ odniesieniadla uk³adów regulacji jaskrawoœci i kontrastu. Napiêcieregulacji jaskrawoœci wychodzi z n.4 procesora IR01, nastêpniejest podane w kolejnoœci na: RR08, CR03, RV50, RV20,CV20. Po przejœciu przez te elementy sygna³ regulacji dochodzido n.38 M52038SP. Do n.42 do³¹czony jest sygna³ informuj¹cyo pr¹dzie kineskopu BCL. Jest on pobierany z wyprowadzenia 4trafopowielacza LP04 i przes³any do bazy tranzystora TC01 przez:CP25, RV21, RV22. Do bazy TC01 do³¹czono tak¿e: CC13, DC01oraz RC23, który drug¹ stron¹ po³¹czony jest z napiêciem Usys.Wszystkie te elementy stanowi¹ uk³ad ogranicznika pr¹du kineskopu.Sygna³ regulacji kontrastu pobierany jest z n.2 procesoraTMP47C834-R151. Kolejno przez: RR10, RR92, RR97 i CR12sygna³ ten dociera do kolektora tranzystora TC01. Tam przez rezystorRR98 dostaje siê na n.42 uk³adu M52038SP. Sygna³ CVBSz kolektora tranzystora TV04 podany jest tak¿e na uk³ad: CV06,RV31, RV30, CV07, który na n.44 daje sygna³ do synchronizacjiuk³adu separatora impulsów H i V. Jednoczeœnie z separatora sygna³ten poprzez n.43 IL01 przechodzi na uk³ad: RV36, DV05,RV51. Po tych elementach ju¿ jako sygna³ „sync” podawany jestna n.36 procesora IR01. Napiêcie regulacji wyrazistoœci (sharpness)otrzymywane jest na n.6 uk³adu IR01. Napiêcie to docierado: CR72, RR81, CR23 i podane jest na n.40 M52038SP przeznastêpuj¹ce elementy: RR58, CV35, RV41. Z nó¿ki 22 IL01 poprzez:RV25, RV24 oraz TV05 podane jest napiêcie wygaszaniaznaków OSD do procesora TMP47C834-R151. Elementy: QC01(4.43MHz), CC08, RC24, CC07, RC11, RC18 s¹ do³¹czone don.31oraz 32 IL01 i stanowi¹ elementy zewnêtrzne generatorapodnoœnej PAL 4.43MHz. Sygna³ identyfikacji koloru w systemiePAL jest wydzielany w obwodzie LC02, który ma po³¹czeniez n.36 M52038SP. Do n.29 IL01 do³¹czony jest CC12, którystanowi pojemnoœæ filtru identyfikacji sygna³u PAL. Miêdzy nó¿-kami 34 (wejœcie sygna³u bezpoœredniego chrominancji) a 27 i28 (wyjœcia: sygna³u opóŸnionego i bezpoœredniego chrominancji)uk³adu IL01 jest w³¹czona linia opóŸniaj¹ca 64µs DL701.Potencjometrem PC01 mo¿na regulowaæ amplitudê sygna³u koloruw systemie PAL. Sta³¹ czasow¹ filtru detektora ACC stanowi¹RC15 i CC11 do³¹czone do n.35 IL01. Z wyprowadzenia 9trafopowielacza LP04 dostarczane jest napiêcie UH= 6.3V RMS,poprzez rezystor RV127 jako napiêcie ¿arzenia kineskopu. Jednoczeœnienapiêcie UH poprzez elementy: CP61, RP46, RP45 i444851893812LimiterFM Det.11Sync.Sep.APC43Osc.45Vsync.Trig.VCD1312RAMP4140VideoTone3334M52038SPACC KillerDet.CVCOC±45°28PALSwitch274.5÷5V21Demod.R-Y 23G-Y 24B-Y2552RF-AGCZF-AGCAFT+ -APCDetect.Ident.F.F.191065 46 47 50 49321Hfr. Drive2 3 1 4 13 30 20 14 1718 16 42 39 22 35 36 32 31 29 26 7/15/37Rys.5. Schemat blokowy uk³adu M52038SP.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 37

Opis chassis TX805 firmy ThomsonCC09 jest podane na n.26 IL01 do uk³adu przerzutnika F-F wdekoderze PAL. Do nó¿ki 21 IL01 dostarczane jest napiêcie regulacjinasycenia koloru z n.3 procesora zarz¹dzaj¹cego IR01.Po przejœciu sygna³ów chrominancji i luminancji przez dekoderPAL w uk³adzie IL01 na n.23, 24 i 25 otrzymujemy odpowiedniosygna³y: R-Y, G-Y i B-Y. Na bazy tranzystorów: TV101, TV102i TV103 podawane s¹ odpowiednio sygna³y R-Y, G-Y i B-Y, natomiastna emitery tych tranzystorów podany jest sygna³ luminancjiY. Na kolektorach tych tranzystorów otrzymujemy sygna-³y R, G, B. Potencjometry: PV101, PV102 i PV103 s³u¿¹ do ustawieniastatycznego balansu bieli. Natomiast potencjometry:PV104, PV105 s³u¿¹ do ustawienia wzmocnienia w torach R i G.Sygna³y R, G, B steruj¹ stopnie koñcowe wzmacniaczy wizji R,G, B zbudowane na tranzystorach: TT01, TT02, TT03. Z kolektorówtych tranzystorów poprzez rezystory: RT03, RT06 i RT09sterowane s¹ katody kineskopu. Kineskop zasilany jest tak¿e napiêciami:UA, UG2, UG3 z trafopowielacza LP04. Napiêcie anodowekineskopu wynosi 23.5kV.Uk³ady generatorów H i VW uk³adzie M52038SP znajduje siê generator VCO pracuj¹cyna czêstotliwoœci 500kHz. Do nó¿ki 14 IL01 do³¹czony jestrezonator kwarcowy o czêstotliwoœci 500kHz. Przez uk³ad pêtlifazowej w wyniku dzielenia czêstotliwoœci generatora VCO przez312 otrzymujemy fv = 50Hz oraz podzielenia przez 32 - czêstotliwoœæfh = 15625Hz. Na nó¿ce 20 IL01 otrzymujemy impulsysteruj¹ce H, a na n.19 impulsy steruj¹ce V. Napiêcie UH jest tak-¿e podane na n.13 poprzez: RP43, PP02, CP35 i RV1 do uk³aduAPC, jako sygna³ porównania fazy impulsów H. Za pomoc¹ potencjometruPP02 mo¿na przesun¹æ obraz w poziomie. Z nó¿ki17 IL01 otrzymujemy impulsy V sprzê¿enia zwrotnego dla uk³aduwzmacniacza koñcowego odchylania pionowego.Uk³ad odchylania pionowegoUk³ad odchylania pionowego oparty jest o uk³ad LA7830(IF01) firmy Sanyo. Zasilany jest on napiêciem Uvert. = 22V.Regulacja amplitudy odchylania pionowego odbywa siê za pomoc¹potencjometru PF01. Z wyjœcia (n.2) uk³adu IF01 otrzymujemynapiêcie steruj¹ce cewkami odchylania pionowego. Zn.7 tego uk³adu dostajemy sygna³ V2 s³u¿¹cy dla procesoraIR01 jako sygna³ V-sync do synchronizacji V znaków OSD.Sygna³ V liniowo narastaj¹cy z n.2 LA7830 przez elementy:CF05, RF07, RF10 i CF08 podany jest na n.16 uk³adu IL01.Sygna³ VFB (sprzê¿enie zwrotne V) z n.17 IL01 podany jestna wspólny punkt rezystorów RF05 i RF04.Tor foniiDo toru fonii sygna³ CVBS pobierany jest z indukcyjnoœciLV01 poprzez C118 i filtr ceramiczny SFE Q102 (5.5MHz) nan.48 IL01. To wyprowadzenie jest wejœciem uk³adu ogranicznika.Sygna³ p.cz. fonii po przejœciu przez ogranicznik jest podanyna wejœcie detektora FM. Dla tego detektora obwodem odniesieniajest obwód LI02 dostrojony do czêstotliwoœci 5.5MHz.Do nó¿ki 1 IL01 doprowadzony jest sygna³ regulacji amplitudym.cz. fonii z n.5 procesora IR01 poprzez: TR01, RR52,DA02. Jest to wejœcie potencjometru elektronicznego. Wyjœciemm.cz. jest n.4 IL01. Sygna³ m.cz. fonii jest podany nauk³ad wzmacniacza mocy m.cz. zbudowany na tranzystorach:TA02, TA05, TA03 i TA04. Moc wyjœciowa wynosi 0.5W narezystancji 16R.Procesor zarz¹dzaj¹cy TMP47C834-R151Do n.31 i 32 procesora TMP47C834-R151 do³¹czony jestrezonator kwarcowy o czêstotliwoœci 4MHz, stanowi¹cy zewnêtrzn¹czêœæ generatora czêstotliwoœci 4MHz. Sygna³ reset dostarczanyjest do n.33. Uk³ad resetuj¹cy obejmuje nastêpuj¹ceelementy: RR65, TR12, RR85, CR81, CR15, CR14, RR63 i RR64.Natomiast elementy: LR01, CR09 i CR08 do³¹czone do n.28 i 29IR01 stanowi¹ elementy zewnêtrzne generatora OSD. Generatorten pracuje na czêstotliwoœci 15625Hz. Do n.26 uk³adu procesoraTMP47C834-R151 dostarczane jest napiêcie UH. TranzystorTR09 wraz z: JV35, CR54, RR57, RR53, RR32 przekszta³ca napiêcieUH w przebieg H-sync s³u¿¹cy do synchronizacji H znakówOSD. Z n.22 M52038SP przez dzielnik RV25 i RV24 wysy-³any jest sygna³ blanking OSD do procesora TMP47C834-R151.Sygna³ ten jest poddany obróbce w uk³adzie z tranzystorami TR13oraz TR02 i podany jako Y(BL) na n.25 IR01. Nó¿ki: 22, 23, 24IR01 stanowi¹ wyjœcia sygna³ów OSD -R, -G i -B. Sygna³y te s¹podawane na uk³ady buforów: TR03, TR05, TR04, nastêpnieprzechodz¹ na kolektory tranzystorów koñcowych wzmacniaczywizji: TT01÷TT03. Z n.39, 40, 41 IR01 wysy³ane s¹ rozkazyw³¹czenia poszczególnych pasm g³owicy w.cz. Stan w³¹czeniapasma oznacza pojawienie siê +5V na tych nó¿kach procesora.Do omówienia regulacji analogowych pozosta³a wyrazistoœæobrazu. Napiêcie wyrazistoœci obrazu otrzymujemy na n.6 IR01.Jest ono podane przez: RR58, CV35, RV41 na n.40 M52038SP.Sygna³ wyciszania fonii pochodzi z n.8 IR01. Je¿eli na tej nó¿cejest stan wysoki, to wyciszanie jest w³¹czone. Nó¿ka 19 IR01s³u¿y do prze³¹czania systemów PAL/NTSC. Je¿eli zostanie do-³¹czony do niej rezystor RR80 (10k), to w³¹czony jest systemNTSC. Nó¿ka 18 IR01 s³u¿y do w³¹czenia „wy³¹cznika czasowego”,do³¹czenie do niej rezystora RR77 (10k) powoduje w³¹czenieuk³adu „wy³¹cznika czasowego”. Wejœciem sygna³ów zodbiornika podczerwieni IX jest n.35 IR01.Naprawa OTVC Thomson z chassis TX805Uwaga: Z analizy schematu OTVC Thomson z chassis TX805wynika, ¿e nie posiada on galwanicznej izolacji do napiêciasieci. W zwi¹zku z tym nale¿y bezwzglêdnie podczas naprawstosowaæ transformator separuj¹cy od napiêcia sieci.Najwiêcej uszkodzeñ nastêpuje w uk³adach zasilania i odchylania,a œcis³a integracja przetwornicy i uk³adu odchylaniapoziomego utrudnia dok³adn¹ lokalizacjê usterki. TranzystorTP10 jest jednoczeœnie tranzystorem kluczuj¹cym przetwornicyi stopnia koñcowego odchylania poziomego. Je¿eli nie wiemygdzie nast¹pi³o uszkodzenie: w przetwornicy czy w uk³adzie odchylania,najpierw nale¿y sprawdziæ trafopowielacz LP04 (na którymkolwiekz przyrz¹dów do sprawdzania trafopowielaczy), anastêpnie kilka elementów uk³adu odchylania linii za TP10. Potemnale¿y od³¹czyæ Uvert.= +22V oraz sprawdziæ uk³ad LA7830.Je¿eli te elementy uznamy za sprawne, to uszkodzenie najprawdopodobniejmusi byæ w uk³adzie przetwornicy. Podstawowyminapiêciami przetwornicy s¹: Usyst = +103V i U9 = +150V.38 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Opis chassis TX805 firmy ThomsonJe¿eli brak tych napiêæ, b¹dŸ wystêpuj¹ wyraŸne ró¿niceich wartoœci w stosunku do wartoœci nominalnych œwiadczy too z³ej pracy przetwornicy. Przy naprawie przetwornicy w pierwszejkolejnoœci sprawdzamy napiêcie U LED . W przypadku brakutego napiêcia nale¿y sprawdziæ wszystkie elementy pokazanena rysunku 1. Jednoczeœnie nale¿y sprawdziæ wystêpowanienapiêcia sta³ego U3= +300V na kolektorze TP10. Wnastêpnej kolejnoœci sprawdzamy napiêcie zasilania U6= +5Vna n.42 procesora TMP47C834-R151. Je¿eli te czynnoœci daj¹wynik pozytywny, to wtedy sprawdzamy uk³ad w³¹czania odbiornikaON/OFF na procesorze IR01. Je¿eli dzia³a on prawid³owo,to w punkcie pomiarowym W09 otrzymujemy dla stanupracy napiêcie +15.4V, w stanie czuwania to napiêcie wynosi0V. Teraz mo¿na sprawdziæ pracê generatora impulsówsteruj¹cych tranzystorem TP10, zbudowanego na tranzystorachTP01 i TP02. Czynimy to poprzez sprawdzenie oscylogramuna bazie tranzystora TP04. Gdy brak impulsów steruj¹cychoznacza to, ¿e generator nie pracuje.Uwaga: Przy wymianie RP12 lub CP03 nale¿y wymieniæ jena elementy o tych samych wartoœciach i tolerancjach, gdy¿decyduj¹ one o czêstotliwoœci generowanych impulsów. Je¿eligenerator impulsów steruj¹cych pracuje prawid³owo, to wnastêpnej kolejnoœci sprawdzamy oscylogramy: 1. Baza TP05,2. Emiter TP09, 3. Baza TP10. Bardzo wa¿nym elementem wsprawdzanym uk³adzie sterowania TP10 (rys.3) jest kondensatorCP08. Powinien on mieæ temperaturê pracy +105°C.Poniewa¿ w tym miejscu mamy do czynienia z beztransformatorowymuk³adem sterowania stopniem mocy odchylania poziomego,dlatego aby nie nast¹pi³y lawinowe uszkodzenia TP10nale¿y uszkodzone w tym uk³adzie elementy wymieniaæ tylkona oryginalne. W razie silnego grzania siê tranzystora TP10,nale¿y sprawdziæ uk³ad eliminacji drgañ paso¿ytniczych przetwornicy:CP14, RP33, DP17. Przy du¿ych zmianach wartoœciUsyst. sprawdzony musi byæ uk³ad stabilizacji pracy przetwornicy,który pracuje na tranzystorze TP03.Dla u³atwienia prac serwisowych w tabelach 1 i 2 podanonapiêcia na nó¿kach uk³adów IR01 i IL01 w OTVC Thomsonchassis TX805 w stanie pracy.Na schemacie opublikowanym w „SE” nr 7/97 znalaz³o siêkilka b³êdów, s¹ to:Tabela 1.Napiêcia na nó¿kach uk³adu IR01TMP47C834-R151Nr Napiêcie [V] Nr Napiêcie [V] Nr Napiêcie [V]1 0.1÷4.8 15 0 29 2.92 0.1÷4.9 16 0 30 03 0.1÷5 17 0 31 2.54 0.1÷4.9 18 5.3 32 2.55 0.1÷4.9 19 5.3 33 56 2.5 20 0 (4.8) 34 5.37 – 21 – 35 5.38 – 22 – 36 –9 – 23 – 37 –10 – 24 – 38 5.311 5 25 – 39 –12 – 26 – 40 –13 0 27 – 41 –14 0 28 2.9 42 5• typ procesora IR01 jest nastêpuj¹cy: TMP47C834-R151,• wspólny punkt rezystorów RP38 i RP39 oraz RP44 i RP42nie jest nigdzie pod³¹czony,• emiter tranzystora TP10 i RP35 powinny byæ po³¹czone zmas¹,• wyprowadzenie 1 transformatora LP03 powinno byæ po-³¹czone z kondensatorem CP16, którego druga koñcówkapo³¹czona jest z wyprowadzeniem 7 LP03.Podobieñstwa i ró¿nice chassis TX805 iTX80 OTVC ThomsonPodobieñstwaW obu odbiornikach zastosowano tê sam¹ koncepcjê zasilaczai uk³adu odchylania H. Dla przetwornicy i uk³adu odchylaniaH wspólnym jest tranzystor TP10 (S2000AF). Przetwornicama identyczne rozwi¹zanie uk³adowe generatora i stabilizacjipracy. Dla obu chassis zastosowano ten sam kineskoporaz uk³ad odchylania pionowego (LA7830). Przewa¿aj¹c¹czêœæ torów wizji i fonii obs³uguje w chassis TX805 uk³adM52038SP, natomiast w chassis TX80 - uk³ad M51407ASP.Ró¿niceW OTVC z chassis TX80 w stosunku do TX805 zastosowanoinne transformatory LP04 i LP03. Inny jest uk³ad napiêciaU LED . Zmieniony jest uk³ad steruj¹cy tranzystorem TP10.Uk³ad zabezpieczenia przed uszkodzeniami w odchylaniu Vtak¿e jest inny. W chassis TX80 zastosowano dodatkowo zabezpieczenieprzed niekontrolowanym wzrostem pr¹du kolektoraTP10. Dzia³anie tego zabezpieczenia polega na blokowaniusterowania TP10. G³owica w.cz. w chassis TX80 jest sterowanamagistral¹ I 2 C. Odbiornik z chassis TX80 posiada uk³adteletekstu. W zwi¹zku z tymi funkcjami w OTVC z chassisTX80 zastosowano procesor TMP47C634N2665. Uk³ad stopniamocy m.cz. fonii pracuje w oparciu o uk³ad TDA2006.Uwaga: Nie mo¿na pos³ugiwaæ siê schematem chassisTX805, gdy mamy do czynienia z chassis TX80 - zbyt du¿eró¿nice uk³adowe.Tabela 2. Napiêciananó¿kach uk³adu IL01 M52038SPNr Napiêcie [V] Nr Napiêcie [V] Nr Napiêcie [V]1 2.0÷6.9 19 – 37 02 – 20 1.5 38 4.83 – 21 4÷5.5 39 2.34 – 22 4 40 1.55 – 23 5.3 41 –6 3 24 5.3 42 4.47 0 25 5.3 43 7.98 2.3 26 0.3 44 7.29 2.3 27 3.5 45 8.910 – 28 3.5 46 4.811 8.7 29 6.4 47 4.812 6 30 – 48 2.813 3 31 6.8 49 –14 – 32 6.5 50 –15 0 33 7.8 51 –16 3.8 34 5.6 52 3.317 3 35 7.118 0.9 36 4.5}SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 39

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.6)BU2525DWSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =8.0A, I B =1.6A 5.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 12.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 8.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 12.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =8.0A, V CE =5V 5.0 7.0 9.5 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU2708AF, BU2708DFSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 825 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0A, I B =1.33A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.0A, V CE =1V 3.0 6.0 7.3 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

Uk³ad CXA2076Q firmy SonyUk³ad CXA2076Q firmy SonyMarian BorkowskiProcesor CXA2076Q zawiera tor luminancji ichrominancji oraz uk³ady synchronizacji i odchylania.Jest on przystosowany do wspó³pracy z sygna³aminadawanymi w standardzie PAL lub NTSC, mo¿erównie¿ wspó³pracowaæ z dekoderem SECAM-u.Uk³ad ten znalaz³ zastosowanie miêdzy innymi wnastêpuj¹cych odbiornikach firmy Sony: KP41S4,KP41S5, KV25F3, KV29FX11A, KV28FX20A.Na rysunku 1 przedstawiono schemat blokowy uk³aduCXA2076Q, a na rysunku 2 jego schemat aplikacyjny. Uk³adten zasilany powinien byæ napiêciem 9±0.5V. Do podstawowychcech tego uk³adu zaliczyæ mo¿na:• sterowanie szyn¹ I 2 C,• mo¿liwoœæ stosowania w odbiornikach o formacie obrazu4:3 i 16:9,• zliczanie „w dó³” pozwala na eliminacjê regulacji generatoraodchylania pionowego,• automatyczna identyfikacja czêstotliwoœci ramki 50/60Hz,• automatyczna identyfikacja systemu: PAL, NTSC, SE-CAM,• brak regulacji w torze luminancji i chrominancji,• uk³ad sterowania wzmacniaczami koñcowymi RGB z regulacj¹poziomu czerni,• korekcja zniekszta³ceñ geometrii obrazu.Uk³ad synchronizacji i odchylaniaNa nó¿ce 48 pojawia siê sygna³ synchronizacji o amplitudzie2V PP , który po przejœciu przez uk³ad buforuj¹cy zbudowanyna tranzystorze typu pnp i odpowiednie filtry, podanyjest na wejœcia uk³adów synchronizacji (n.47 – H, n.46 – V).Sygna³ synchronizacji poziomej uzyskuje siê po podzieleniuczêstotliwoœci generatora VCO przez 32. Generator VCOwspó³pracuje z rezonatorem do³¹czonym do n.41. Impulsy synchronizacjilinii porównywane s¹ z impulsami linii z uk³aduodchylania doprowadzonymi do n.38. Je¿eli napiêcie na tejnó¿ce maleje do zera, wówczas zablokowane zostaj¹ impulsysteruj¹ce linii. Stan taki trwa tak d³ugo, a¿ zostanie wy³¹czonezasilanie uk³adu, ponowne w³¹czenie usuwa blokadê. Impulsysynchronizacji pionowej otrzymywane s¹ w uk³adzie licznika„w dó³” czêstotliwoœci generatora VCO.W momencie w³¹czenia zasilania przeprowadzane jest zerowanieuk³adu i wyjœcia RGB s¹ zablokowane, a generatorlinii pracuje z maksymaln¹ czêstotliwoœci¹ wynosz¹c¹ 16kHzlub nieco wiêcej.EXT SYNC INSYNCOUTSDASCLVMDCTRANBLHOLDVSFILVSINHSINAFCFILCERAAFCPIN/HOFFL2FIL5648515049545245464740413839CVIN 531VppYINCIN5557SVcc1 59SVcc2 20SGND1 2SGND2 9EXTSYNCCV/YCIREFVIDEOSW6dB2VppVM/OFFDCTRAPSHARP TRANSUB CONTOFF DLSUBDLSHARP-TRAPNESSCONTACCTRAP F0TOTPRE/OVERSUB COLORACCDETAPCVCOCXA2076QCOLOR SWPAL/NTSCHUEHUETOTPALIDDEMAXISKILLERDETfscIDfsc R-Yfsc B-YDCTRANCLPAGING D PICDEMD PIC1VppY/CMIXV SYNCSEPCOLOR&AXSCOLH SYNCSEPV FREQYS1 OFFHVCOMPABLH, V AKB 27 IKINAKBOFFEHT43 60 62 61 64 1 3 4 5 6 7 8 11 12 13 14 15 16 17 18 19 29 28 21 23 25YSSWCLPGATE50/60 IDINTER-LACEGATEYS/YMSWPHASEDET.INTERLACECLP32f HVCO1/322f HPICPICH POSIAFCCOUNT DOWN525/625OSDMIXDIGPHASEDETPHASESHIFTC MODED-COL SAND-CASTLED-COLVLINSCORRBRTBRTH. DRIVESCP BGR/BGFVPOSI, VOFF,VSIZEGBDRVGBDRVWIDEsawtoothgen.CUTOFF36 DVcc144 DVcc242 DGND37 HD OUT10 SCPOUT30 VTIM34 VAGCSH35 SAWOSCVD+OUT32/VPROT31 VD-OUT/VPROTWIDEparabola 33 E-W OUTgen.GB CUT22 ROUTBLK 24 GOUT26 BOUTIREFAPCFILX358X443FSCOUTSECAMREF-(R-Y) OUT-(B-Y) OUTYOUTYRET-(R-Y) IN-(B-Y) INYS1R1ING1INB1INYS2YMR2ING2INB2INABLFILABLIN/VCOMPRSHGSHBSHRys.1. Schemat blokowy uk³adu CXA2076Q.42 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Uk³ad CXA2076Q firmy SonyBlok luminancji i chrominancjiZarówno sygna³ podany na n.53, jak i na n.55 po przejœciuprzez prze³¹cznik wideo podany jest do uk³adu regulacji kontrastui eliminacji sygna³u chrominancji, a tak¿e na liniê opóŸniaj¹c¹oraz uk³ad poprawy ostroœci obrazu. Po przejœciu przezte uk³ady sygna³ luminancji wyprowadzony jest na n.5. Uk³adeliminacji sygna³u chrominancji jest wy³¹czony, gdy sygna-³em wejœciowym jest tylko sygna³ luminancji.Z uk³adu demodulatora wyprowadzone s¹ sygna³y ró¿nicoweR-Y i B-Y, po odwróceniu fazy, na n.3 i 4. Z nó¿ek tychsygna³y te powinny zostaæ podane na liniê opóŸniaj¹c¹ o opóŸnieniurównym czasowi trwania jednej linii. Po przejœciu przezliniê opóŸniaj¹c¹ sygna³y ró¿nicowe podane zostaj¹ na n.7 i 8do uk³adu, w którym z tych sygna³ów i sygna³u luminancjiodtwarzany jest sygna³ G-Y. Z kolei wykorzystuj¹c te sygna³yw matrycy odtwarzane s¹ sygna³y RGB.Je¿eli poziom sygna³u burst zmniejszy siê o 35dB lub wiêcej,w³¹czony zostanie wy³¹cznik koloru. System automatycznierozpoznaje rodzaj odbieranego sygna³u (PAL/NTSC) orazczêstotliwoœæ podnoœnej (4.43MHz lub 3.58MHz).Napiêcie doprowadzone do n.28 jest porównywane z wewnêtrznymnapiêciem odniesienia, które odk³ada siê na kondensatorzedo³¹czonym do n.29. W zale¿noœci od wyniku tegoporównania korygowana jest jaskrawoœæ obrazu, tak aby niedopuœciæ do przekroczenia ustalonego pr¹du kineskopu.Uk³ad automatycznego ustawiania poziomu czerni wykorzystujesygna³y do³¹czone do n.: 21, 23 i 25. Regulacja odbywasiê za poœrednictwem szyny I 2 C, najczêœciej zmienia siêwartoœæ sygna³ów doprowadzonych do n.23 i 25, nie zmieniaj¹cwartoœci sygna³u RSH. Regulacje wartoœci sygna³ów doprowadzonychdo n.: 21, 23, 25 pozwalaj¹ na kompensacjêzmian wywo³anych starzeniem siê kineskopu oraz elementówwzmacniaczy koñcowych sygna³ów RGB.Podczas trwania okresu wygaszania pionowego w kolejnychliniach pobierane s¹ próbki pr¹du ka¿dego dzia³a kineskopu.Pr¹d ten zamieniany jest na napiêcie, które jest doprowadzonedo n.27 i porównywane, wewn¹trz uk³adu, z napiêciemodniesienia . Napiêciem, które pojawia siê w wyniku tegoporównania ³adowane s¹ kondensatory do³¹czone do n.: 21,23 i 25. W rezultacie nastêpuje zmiana pr¹dów poszczególnychdzia³ w zale¿noœci od napiêcia na tych kondensatorach.Opis wyprowadzeñn.1 – wejœcie zewnêtrznego dekodera SECAM.n.2 – masa uk³adów chrominancji i luminancji.n.3 – wyjœcie ró¿nicowego sygna³u –(R-Y), przechodz¹ce wstan wysokiej impedancji w przypadku odbioru sygna³u wstandardzie SECAM. Amplituda sygna³u –(R-Y) powinnawynosiæ 0.525V PP .n.4 - wyjœcie ró¿nicowego sygna³u –(B-Y), przechodz¹ce wstan wysokiej impedancji w przypadku odbioru sygna³u wstandardzie SECAM. Amplituda sygna³u –(B-Y) powinnawynosiæ 0.665V PP .n.5 – wyjœcie sygna³u luminancji. Poziom czerni ustalony jestdla napiêcia 3.5V.n.6 – wejœcie sygna³u luminanacji.2IC Wy. 2k22.7k+9VWy. regulacjiwe/wy VM100 330k10k 100paraboli100p500k 2.2µ0.1µ 0.1µ22010k +2201µ100+220+3k30.1µ +47µ4.7n47µ51 50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33SDA SCLVD+OUT/VPROT100+52 BLHOLD324.7µ100 Wy. impulsów VWe. sygna³u CV53 CVINVD-OUT/VPROT 312.2µ820+We. zabezpieczeniaV54 DCTRANVTIM 300.47µ10kWe. sygna³u Y 55 YINABLFILWy. regulacji292.2µ+ 10µ czasu trwaniaWe. zewnêtrznego1k 10µsygna³u sync.56 EXT SYNC INABLIN/VCOMPimpulsu V28ABL2.2µWe. chrominancji+We. Ik57 CIN1µ +IKIN220270.47µCXA2076Q58 TESTBOUT1n0.01µ26100+9V+59 SVcc1BSH 25470p 47µ0.1µ+ 60 APCFILGOUT0.47µ244.433619MHz15k10061 X443GSH 2315p 5103.579545MHz0.1µ62 X358ROUT 2215p 1k50.1µ 10063RSH 2147µ +FSCOUT 64SVcc220+9VB2IN1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 190.01µSECAMREFSGND1VM-(R-Y) OUT+9V +9VSYNCOUT-(B-Y) OUT4.7nHSINYOUT470Wy. sygna³ówWe. syg.ró¿nicowychSECAMdo linii opóŸniaj¹cejVSINYRET0.47µ0.1µVSFIL-(R-Y) IN0.1µ0.01µDVcc2-(B-Y) IN0.1µIREFDGNDSGND2We. sygna³ówró¿nicowychz linii opóŸniaj¹cejSCPOUTWy.SCC470CERAYS1Rys.2.Schemat aplikacyjny uk³adu CXA2076Q.5.6k220We.YS1We. holddownAFCFILR1IN0.01µ0.01µ0.1µL2FILG1IN0.01µHPoutputAFCPIN/HOFFB1IN0.01µWe. analogoweRGBHDoutput0.01µHDOUTYS2220DVcc1YM220We.YS2/YMSAWOSCR2IN0.01µVAGCSHG2IN0.01µE-WOUT0.01µWe. analogowo-cyfroweRGBWyjœcia RGBSERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 43

Uk³ad CXA2076Q firmy Sonyn.7 – wejœcie ró¿nicowego sygna³u –(R-Y), którego amplitudapowinna wynosiæ 1.05V PP .n.8 - wejœcie ró¿nicowego sygna³u –(B-Y), amplituda tegosygna³u powinna byæ równa 1.33V PP .n.9 – masa uk³adu RGB.n.10 – wyjœcie impulsu sandcastle, którego faza regulowanajest szyn¹ I 2 C.n.11 – wejœcie sygna³u YS1, który decyduje o rodzaju odbieranegosygna³u. Je¿eli stan sygna³u YS1 jest wysoki, obróbcepoddane s¹ sygna³y z bloku RGB1, natomiast jeœliYS1 przyjmuje stan niski, przetwarzane s¹ sygna³y Y/C.n.12 – wejœcie analogowego sygna³u koloru czerwonego R1(0.7V PP ).n.13 - wejœcie analogowego sygna³u koloru zielonego G1(0.7V PP ).n.14 - wejœcie analogowego sygna³u koloru niebieskiego B1(0.7V PP ).n.15 – wejœcie sygna³u YS2, je¿eli stan tego sygna³u jest wysokiprzetwarzane s¹ sygna³y z wejœcia RGB2.n.16 – wejœcie sygna³u YM, którego stan wysoki powodujet³umienie sygna³u wyjœciowego YS o 9.6dB.n.17 – wejœcie analogowego lub cyfrowego sygna³u koloruczerwonego R2. Dla analogowego sygna³u amplituda powinnawynosiæ 0.7V PP , a dla sygna³u cyfrowego powinnabyæ równa 1.5V PP .n.18 - wejœcie analogowego lub cyfrowego sygna³u koloru zielonegoG2, sygna³ ten musi spe³niaæ takie same warunki,jak sygna³ R2.n.19 - wejœcie analogowego lub cyfrowego sygna³u koloru niebieskiegoB2, konieczne jest spe³nienie warunków, jak dlasygna³u z n.17.n.20 – zasilanie bloku RGB.n.21 – próbka sygna³u R dla uk³adu automatycznego ustalaniapoziomu czerni, nó¿ka ta powinna byæ przez kondensatorpo³¹czona z mas¹. Je¿eli poziom czerni ustalany jest„rêcznie”, wówczas do nó¿ki tej powinno byæ podane napiêcie4.5±1V.n.22 – wyjœcie sygna³u koloru czerwonego.n.23 - próbka sygna³u G dla uk³adu automatycznego ustalaniapoziomu czerni.n.24 - wyjœcie sygna³u koloru zielonego.n.25 - próbka sygna³u B dla uk³adu automatycznego ustalaniapoziomu czerni. Nó¿ki 25 i 23 powinny spe³niaæ takie samewymagania jak ustalono dla nó¿ki 21.n.26 - wyjœcie sygna³u koloru niebieskiego.n.27 – wejœcie próbki pr¹du kineskopu, której wartoœæ jest proporcjonalnado aktualnej wartoœci tego pr¹du.n.28 – wejœcie sygna³u uk³adu automatycznego ograniczaniajaskrawoœci (ABL).n.29 – kondensator filtru uk³adu ABL.n.30 – wyjœcie uk³adu ustalaj¹cego czas trwania impulsu V,wartoœæ tego sygna³u mo¿e siê zmieniaæ w zakresie 1÷6V.n.31 – wyjœcie sygna³u ramki VD- i wejœcie uk³adu zabezpieczeniaV. Je¿eli pr¹d wyp³ywaj¹cy z tej nó¿ki wynosi 3mAwyjœcia RGB zostaj¹ zablokowane.n.32 – wyjœcie VD+ ramki.n.33 – wyjœcie uk³adu korekcji paraboli E-W.n.34 – kondensator, w którym przechowywana jest próbkasygna³u ramki wykorzystywana w uk³adzie zapewniaj¹cymjego sta³¹ amplitudê.n.35 – kondensator kszta³tuj¹cy przebieg impulsu odchylaniapionowego.n.36 – zasilanie uk³adów odchylania pionowego.n.37 – wyjœcie sygna³u odchylania poziomego, jest to wyjœcietypu otwarty kolektor.n.38 – wejœcie impulsu H dla uk³adu automatycznej regulacjiczêstotliwoœci linii. Mo¿liwe jest ustalenie czasu trwaniaimpulsu powrotu w zakresie 10÷12µs. Nó¿ka ta jest wykorzystywanarównie¿ do zablokowania impulsów linii, wprzypadku zadzia³ania uk³adu zabezpieczenia przed promieniowaniemX; napiêcie na tej nó¿ce wynosi wówczas1V lub mniej.n.39 – kondensator uk³adu automatycznej regulacji czêstotliwoœcilinii. Na nó¿ce tej mo¿liwa jest równie¿ regulacjaprzesuniêcia obrazu. Je¿eli napiêcie na do³¹czonym do niejkondensatorze roœnie, to obraz przesuwa siê w lewo, natomiastz maleniem tego napiêcia zwi¹zane jest przesuniêcieobrazu w prawo.n.40 – filtr ARCz linii.n.41 – generator ceramiczny wspó³pracuj¹cy z generatoremVCO.n.42 – masa uk³adów odchylania.n.43 – rezystor ustalaj¹cy wewnêtrzny pr¹d odniesienia. Wymaganajest tolerancja tego rezystora rzêdu 1%.n.44 – zasilanie uk³adów odchylania poziomego.n.45 – filtr separatora odchylania pionowego.n.46 – wejœcie uk³adu separatora odchylania pionowego. Mo¿-na podaæ na to wejœcie sygna³ luminancji o amplitudzie 2V PPlub impulsy synchronizacji, których amplituda powinnawynosiæ 0.6V PP .n.47 - wejœcie uk³adu separatora odchylania poziomego. Mo¿-na podaæ na to wejœcie sygna³ luminancji o amplitudzie 2V PPlub impulsy synchronizacji, których amplituda powinnawynosiæ 0.6V PP .n.48 – wyjœcie sygna³ów synchronizacji linii i ramki, które s¹sygna³ami wejœciowymi na n.46 i 47.n.49 – wyjœcie uk³adu poprawy wyrazistoœci obrazu (velocitymodulation). Uk³ad ten mo¿e byæ wy³¹czony za poœrednictwemszyny I 2 C lub sygna³ami YS1, YM lub YS2.n.50 – wejœcie zegarowe szyny I 2 C.n.51 – wejœcie/wyjœcie danych szyny I 2 C.n.52 – kondensator utrzymywania poziomu czerni dla dynamicznychzmian sygna³u.n.53 – wejœcie kompletnego sygna³u wideo.n.54 – kondensator ustalaj¹cy poziom napiêcia sta³ego przesy³anychsygna³ów wewn¹trz uk³adu.n.55 – wejœcie sygna³u luminancji.n.56 – wejœcie zewnêtrznego sygna³u synchronizacji.n.57 – wejœcie sygna³u chrominancji, amplituda impulsu burstpowinna wynosiæ 300mV PP .n.58 – wejœcie testowe. Je¿eli nie jest wykorzystane nie nale¿ytej nó¿ki pod³¹czaæ.n.59 – zasilanie uk³adów luminancji i chrominancji.n.60 – filtr RC chrominancji.n.61 – oscylator 4.433619MHz.n.62 – oscylator 3.579545MHz.n.63 – zwykle nó¿ka ta jest pod³¹czona do masy, aby eliminowaæinterferencje.n.64 – wyjœcie podnoœnej, której amplituda wynosi 0.4V PP , anapiêcie sta³e jest równe 5.2V.}44 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Tryb serwisowy odbiorników firmy Nokia z chassis FPTryb serwisowy odbiorników firmy Nokia z chassis FPMarian BorkowskiWejœcie w tryb serwisowyWejœcie w tryb serwisowy nastêpuje po w³¹czeniu odbiornikawy³¹cznikiem sieciowym i naciœniêciu w ci¹gu 5 sekundna nadajniku zdalnego sterowania kolejno nastêpuj¹cych przycisków:[ MENU ], [TV] i [i].Uwaga: Mo¿e siê zdarzyæ, ¿e odbiornik pozostanie w staniestandby, wówczas nale¿y w³¹czyæ odbiornik przez dwukrotnenaciœniêcie przycisku [TV] i wejœæ w tryb serwisowyprzez naciœniêcie przycisku [i].Po wejœciu w tryb serwisowy na ekranie wyœwietlone s¹parametry oraz ich wartoœci. Po lewej stronie wyœwietlana jestwartoœæ ustawiona w czasie inicjalizacji, a po prawej wartoœæ,któr¹ mo¿na zmieniaæ, zosta³o to zilustrowane na rysunku 1.Z trybu serwisowego mo¿na przejœæ do normalnej pracyodbiornika przez naciœniêcie przycisku [TV], powrót do trybuserwisowego nastêpuje po naciœniêciu przycisku [i]. Przycisk[ ¯Ó£TY ] pozwala na tymczasowe ukrycie menu serwisowego.Wyjœcie z trybu serwisowego nastêpuje po wy³¹czeniu telewizorawy³¹cznikiem sieciowym.KonfiguracjaZmian w konfiguracji dokonuje siê po zmianie lub dodaniujakiejœ opcji. W celu zmiany opcji nale¿y wejœæ w trybserwisowy, a nastêpnie nacisn¹æ przycisk [ CZERWONY ].Spowoduje to sprawdzenie przez mikroprocesor wszystkichmo¿liwych adresów uk³adów do³¹czonych do szyny I 2 C i wyœwietlenieaktualnych ustawieñ na ekranie. Sprawdzenie konfiguracjimo¿e byæ przydatne przy lokalizacji uszkodzeñ, gdy¿je¿eli w odpowiednim miejscu tablicy brak jest logicznej 1 lubnie mo¿na jej wpisaæ z klawiatury numerycznej, to mikroprocesor„nie widzi” tego uk³adu. Oznaczaæ to mo¿e brak lubuszkodzenie konkretnego uk³adu.Po naciœniêciu przycisku [ CZERWONY ] na ekranie pojawisiê konfiguracja, jak przedstawiono w tabeli 1. Bit o wartoœcilogicznej 1 oznacza, ¿e dany uk³ad w chassis wystêpuje i jestsprawny, natomiast logiczne 0 oznacza, ¿e procesor tego uk³adu„nie widzi”. Wyboru bajtów szyny I 2 C oraz opcji dokonuje siêprzyciskami [ ] i [ ], wybrany parametr zostaje podœwietlony.Zmiany wartoœci bitów przeprowadza siê przy pomocyprzycisków [0] ÷ [7], a zapamiêtanie ustawionych bitów nastêpujepo naciœniêciu przycisku [OK]. Ponowne naciœniêcieprzycisku [ CZERWONY ] spowoduje powrót do trybu serwisowego.Poszczególne bajty maj¹ nastêpuj¹ce znaczenie:7 6 5 4 3 2 1 0IIC DEV 1 0 1 1 1 1 0 1 1• 0 – TV tuner,SERVICE00 V - ampl. 43 41Rys.1.• 1 – dekoderTDA9141,• 5 – RGB procesorTDA4780,Tabela 1. Przyk³adowa konfiguracja i bajty opcjichassis FPSERVICEIIC DEV 1 11110011IIC DEV 2 10000100IIC DEV 3 00011110IIC DEV 4 -DSP OPT 1 00001011TEXT OPT 2 00000001SYS OPT1 3 11010001SYS OPT2 4 00000001IF OPT 5 00000001UIF FLAGS 00100010SW VER.• 6 – prze³¹cznik wideo TDA6417,• 7 – procesor opcji obraz w obrazie (PIP) SDA9188.7 6 5 4 3 2 1 0IIC DEV 2 1 0 0 0 0 1 0 0• 0 – g³owica dla toru PIP,• 2 – megatekst SDA5273,• 7 – wystêpowanie uk³adu MSP3400/3410.7 6 5 4 3 2 1 0IIC DEV 3 0 0 0 1 0 0 1 0• 0 – uk³ad DPL (AR600),• 1 – subwoofer,• 2 – SDA9280 (PAL+),• 3 – PAL+/WSS 87C752,• 4 – filtr grzebieniowy,• 6 – DPL (AR602).7 6 5 4 3 2 1 0DSP OPT 1 0 0 0 0 1 0 0 0• 0÷2 – konfiguracja toru fonicznego,• 4 – regulacja tonów niskich,• 6÷7 - rêczna regulacja barwy dŸwiêku.7 6 5 4 3 2 1 0TXT OPT 2 0 0 0 0 0 0 0 1• 0 – teletekst z zewnêtrzn¹ pamiêci¹ RAM,• 2 – teletekst w trybie FLOF,• 4 – teletekst z rêczn¹ synchronizacj¹,• 5 – rêczne przewijanie podstron teletekstu.7 6 5 4 3 2 1 0SYS OPT 3 1 1 0 1 0 0 0 1• 0 – mo¿liwoœæ wspó³pracy z kamer¹,FTAxxIPQ VER. -NVM VER.FST1-XXgdzie:SW VER. – wersja oprogramowania mikroprocesora,NVM VER. – wersja pamiêci NVM.SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 45

Tryb serwisowy odbiorników firmy Nokia z chassis FPTabela 2. Parametry zwi¹zane z regulacj¹ obrazuw pionieParametrV-ampl. (wysokoœæobrazu)V-shift (przesuwanieobrazu w pionie)V-start (pocz¹tekwybierania)KodWartoœæinicjalizacji00 4301 302 6S-corr (korekcja S) 03 27Zoom-H (wstêpnaregulacja liniowoœcidla formatu 4:3)Zoom-L (dok³adnaregulacja liniowoœci)Shift (centrowanie dlaformatu obrazu 4:3)12 7113 014 28UwagiUstawiæ optymaln¹wysokoœæ obrazuWybraæ najlepszepo³o¿enie obrazuWybraæ wartoœæoptymaln¹Korekcjê S ustawiæoddzielnie dlaformatu 4:3 i 16:9Ustawiæ optymaln¹liniowoœæDla standarduNTSC przy ramce60Hz liniowoœænale¿y ustawiæpowtórniePo wybraniuformatu 4:3 ustawiæobraz na œrodkuekranuTabela 3. Parametry zwi¹zane z regulacj¹ obrazuw poziomieParametrWidth (szerokoœæobrazu)KodWartoœæinicjalizacji04 35H-shift (regulacja fazy) 05 27Parab. (regulacjaparaboli EW)Corner (regulacjageometrii w rogachekranu)Trapez (regulacjazniekszta³ceñtrapezowych)06 1307 008 2EHT 09 36UwagiUstawiæ optymaln¹szerokoœæ obrazuRegulacjê fazyprzeprowadziæoddzielnie dlaka¿dego formatuobrazu oraz przypod³¹czeniusygna³ów RGBZminimalizowaæzniekszta³ceniageometryczneUstawiæ jaskrawoœæi kontrast na 90%, aewentualne zmianywymiarów obrazuskompensowaæ• 3 – RGB E1,• 4 – NTSC 3.58MHz,• 5 – dostêpna opcja ACI,• 6 – mo¿liwoœæ odbioru w standardzie NICAM,• 7 – rêczna regulacja g³oœnoœci.7 6 5 4 3 2 1 0SYS OPT 4 0 0 0 0 0 0 0 0• 0 – po w³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym odbiornik przechodzido pracy a nie do stanu standby,• 6 – rêczny wybór mo¿liwoœci prezentacji cech odbiornikazaraz po w³¹czeniu,• 7 – rêczny wybór trybu hotelowego.7 6 5 4 3 2 1 0IF OPT 5 0 0 0 0 1 0 0 1• 0 – system B/G,• 1 – system I,• 2 – system D/K,• 3 – system L/L´,• 5 – baseband,• 7 – rêczny wybór odbioru tylko pasma UHF.SERVICE05 H - shift 27 26Rys.2.7 6 5 4 3 2 1 0UIF FLAGS 0 1 1 0 0 0 1 0• 4 – opcja OEMPrzed przyst¹pieniem do regulacji geometrii obrazu sprawdziænale¿y wartoœæ napiêcia U1. W tym celu jaskrawoœæ i kontrastustawiæ jak dla normalnego obrazu, do katody diody Do11pod³¹czyæ woltomierz i ustawiæ napiêcie U1 w³aœciwe dla danegoodbiornika(przek¹tnejkineskopu).Tabela 4. Pozosta³e parametry zmieniane w trybieserwisowymParametrR gain (wzmocnieniew torze R)G gain (wzmocnieniew torze G)B gain (wzmocnieniew torze B)R ref. (poziomodniesienia sygna³u R)G ref. (poziomodniesienia sygna³u G)B ref. (poziomodniesienia sygna³u B)Clamp (przesuniêcieimpulsuklampujacego)PWL (ograniczenieimpulsu pr¹du)GAMMA (korekcjagamma)TV AGC (ARW dlag³owicy)CTI LEN (regulacjauk³adu poprawywyrazistoœci obrazu)CTI SENS (regulacjaczu³oœci uk³aduregulacji wyrazistoœciobrazu)Y 138 (opóŸnieniechrominancji/luminancji)KodWartoœæinicjalizacji17 4118 3219 3220 5221 2122 16UwagiRegulacje teprzeprowadza siêpo wymianiekineskopu.Najpierw nale¿yustawiæ poziomyodniesienia, anastêpniewzmocnienia torówRGB11 0 Nie makoniecznoœciregulacji23 6324 3225 17026 1527 728 7Nie makoniecznoœciregulacjiNie makoniecznoœciregulacjiNa wejœcieantenowe podaæsygna³ o poziomie1mV (60dBµV) i takregulowaæ abywyeliminowaæszumyNie makoniecznoœciregulacjiNie makoniecznoœciregulacjiRegulowaæoddzielnie dlasygna³ów RGB isygna³u PALplus46 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Regulacje geometrii nale¿y przeprowadziæ najpierw dlaformatu 4:3, a nastêpnie dla 16:9.Regulacje serwisoweWyboru regulowanego parametru dokonuje siê przez wpisaniedwucyfrowego kodu. Mo¿na to równie¿ zrobiæ kursorem[ ] lub [ ]. Na przyk³ad dla przesuniêcia obrazu wpoziomie wybraæ nale¿y 05, jak pokazano na rysunku 2. Zmianywartoœci wybranego parametru dokonuje siê za pomoc¹ przycisków[ ⊳ ] i [ ], a zapamiêtanie ustawionych wartoœci nastêpujepo naciœniêciu przycisku [OK]. W tabeli 2 przedstawionoparametry, ich kody i wartoœci pocz¹tkowe (inicjalizacji)dla regulacji w pionie, a w tabeli 3 dla regulacji w poziomie.Wartoœci zamieszczone w tabeli 4 dotycz¹ pozosta³ychparametrów regulowanych w trybie serwisowym.Wymiana pamiêci NVRAMPo wymianie pamiêci lub utraty jej zawartoœci nale¿y przeprowadziæproces inicjalizacji, który polega na przeprowadzeniunastêpuj¹cych czynnoœci:• wejœæ w tryb serwisowy,• nacisn¹æ przycisk [ CZERWONY ] w celu wstêpnej konfiguracjipamiêci. Potwierdzeniem tego procesu jest migniêciezielonej diody LED. W tym samym czasie mikrokontrolerbêdzie sprawdza³ pamiêæ i je¿eli jest ona „czysta”przeprowadzi inicjalizacjê. Proces inicjalizacji mo¿epotrwaæ oko³o 15 sekund i po jego zakoñczeniu zielonadioda bêdzie œwieciæ. Automatyczna inicjalizacja nie zostanieprzeprowadzona, gdy zielona dioda LED nie œwiecina sta³e, chocia¿ w przypadku pewnej zawartoœci pamiêciNVRAM dioda ta œwieci zaraz po przeprowadzeniu konfiguracji.Kolejn¹ czynnoœci¹ jest zapamiêtanie konfiguracjiprzez naciœniêcie przycisku [OK]. Je¿eli automatycznainicjalizacja nie zostanie przeprowadzona nale¿yj¹ przeprowadziæ „rêcznie”. W tym celu nale¿y nacisn¹æprzycisk [ NIEBIESKI ], odczekaæ oko³o 2 sekundy, a nastêpnienacisn¹æ nastêpuj¹ce przyciski: [2], [5], [4] odczekaæznowu oko³o 2 sekundy i nacisn¹æ [OK]. Procesinicjalizacji wymuszony w ten sposób mo¿e równie¿ trwaæoko³o 15 sekund,• wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym,• ponownie wprowadziæ odbiornik w tryb serwisowy,• wcisn¹æ przycisk [ CZERWONY ], menu konfiguracyjnezostanie wyœwietlone na ekranie,• nacisn¹æ przycisk [OK],• nacisn¹æ przycisk [TV] i dostroiæ odbiornik do wybranychstacji,• wróciæ do trybu serwisowego przez naciœniêcie przycisku[i] i przeprowadziæ regulacje serwisowe.}

Odpowiadamy na listy CzytelnikówW dwóch odbiornikach Samsung CX6833W,co 6÷8 miesiêcy uszkodzeniu ulega uk³ad TDA3654.Wymieni³em ju¿ w sumie 6 sztuk, po 3 na ka¿dy odbiornikw ci¹gu dwóch lat. Nie wiem, co jest powodem ichawaryjnoœci.Uk³ad TDA3654 (odchylanie pionowe) stosowany jest wwielu typach odbiorników telewizyjnych, g³ównie z kineskopem110°. Nie jest on ani mniej, ani bardziej awaryjny od innychuk³adów scalonych. Firma Samsung stosuje go rzadko, aodbiornik CX6833W nale¿y do tych wyj¹tków. Fakt, ¿e w tymtypie odbiornika uk³ad TDA3654 ulega regularnym uszkodzeniom,jest zastanawiaj¹cy. Przeanalizowa³em schematy kilkunastuodbiorników, w których zastosowano TDA3654 i nie znalaz³emistotnych ró¿nic w aplikacjach tego uk³adu w porównaniuz omawianym odbiornikiem, ani z aplikacj¹ zalecan¹przez producenta, którym jest firma Philips. Aby uœwiadomiæsobie, które z elementów zewnêtrznych maj¹ wp³yw na warunkipracy TDA3654, rozwa¿my dzia³anie tego uk³adu.Maksymalne dopuszczalne napiêcie zasilania (n.9) wynosi40V, a maksymalne napiêcie wyjœciowe (n.5) w stosunku domasy, nie powinno przekraczaæ 60V przy pr¹dzie wyjœciowym3A, mierzonym miêdzy wartoœciami szczytowymi (pik-pik).Sygna³ steruj¹cy podawany jest na n.1, która jest wejœciemwzmacniacza mocy odchylania pionowego (driver). Ten samsygna³ podawany jest na wejœcie prze³¹cznika generatora powrotu(n.3 - switching circuit). Wielkoœæ tego sygna³u nie powinnaprzekraczaæ 3V pp , a suma pr¹dów podawanych na wyprowadzenia1 i 3 uk³adu scalonego 1mA. Sam TDA3654 mawbudowany uk³ad stabilizacji (voltage stabilizer & current source),który uniezale¿nia go od zmian napiêcia zasilaj¹cego wten sposób, ¿e utrzymuje sta³e napiêcie dla uk³adu wyjœciowego(output stage), zbudowanego na dwóch tranzystorach Darlingtonapracuj¹cych w klasie B. Ka¿dy z tych tranzystorówmo¿e oddaæ maksymalnie 1.5A przy V CEO równym 60V. Tranzystoryte wspó³pracuj¹ równie¿ z uk³adem niweluj¹cym wp³ywtemperatury na ich pracê (thermal and soar protection). Samproces pracy uk³adu TDA3654 wygl¹da nastêpuj¹co. W okresiewybierania, napiêcie zasilaj¹ce podawane jest na n.9 i jednoczeœniepoprzez diodê ³aduje kondensator w³¹czony miêdzyn.6 i 8. Poziom na³adowania kondensatora, zale¿y od wartoœcirezystancji do³¹czonej do n.8. W momencie, gdy napiêcie nawyjœciu uk³adu (n.5) przekroczy wartoœæ napiêcia zasilania(rozpoczêcie okresu powrotu), zaczyna pracowaæ generator powrotu(flyback generator). W sk³ad generatora powrotu wchodz¹elementy do³¹czone do n.6 i 8, a amplituda napiêcia powrotumo¿e byæ zmieniana poprzez zmianê wartoœci rezystancjido³¹czonej do n.8. Proces powtarza siê po roz³adowaniukondensatora i pojawieniu siê na n.1 i 3 impulsu informuj¹cegoo pocz¹tku okresu wybierania. Aby móg³ siê on cykliczniei bez zak³óceñ odbywaæ, wartoœæ rezystora do³¹czonego do n.8dobiera siê tak, aby napiêcie na nim by³o nie mniejsze ni¿ 1.5V.Jeœli z jakiegoœ powodu napiêcie to osi¹gnie wartoœæ mniejsz¹ni¿ 1V, uk³ad przestaje pracowaæ, a na n.7 (guard circuit) pojawiasiê napiêcie sta³e (do 5.6V), które mo¿na wykorzystaæ wSERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 47

Odpowiadamy na listy Czytelnikówdowolny sposób, na przyk³ad do zablokowania kineskopu. Womawianym odbiorniku, wyjœcie to nie jest wykorzystane.Wracaj¹c do omawianego odbiornika. Sygna³ steruj¹cy podawanyjest z n.1 TDA2579 (IC401). Obci¹¿eniem dla IC301(TDA3654) s¹ cewki odchylania pionowego, a pr¹d wyjœciowyzamyka siê do masy przez C317, R309 i R320. Z punktupo³¹czenia tych dwóch ostatnich zbierany jest sygna³ dla oscylatoraprzebiegu pi³okszta³tnego (n.4 TDA2579) i dla uk³adukorekcji E/W. Uk³ad z³o¿ony z R308, C307 i R202 wytwarzasygna³ podawany do uk³adu porównania (n.2 TDA2579). Sygna³synchronizacji zbierany jest z dzielnika napiêciowegoR318, R319. Napiêcie zasilania wytwarzane jest przez diodêD403, po stronie wtórnej trafopowielacza. Elementami generatorapowrotu, najbardziej istotnymi dla pracy TDA3654 s¹C301, D301 i R202. Tak wiêc przy ka¿dorazowej wymianietego scalaka trzeba sprawdziæ D301 i R201 i bezwzglêdniewymieniæ C301 (100µF/35V). Ten ostatni umieszczony jestblisko radiatora, trzeba wiêc zastosowaæ elektrolit przystosowanydo wy¿szych temperatur.Proponowa³bym w jednym odbiorniku (wspomina Pan odwóch) profilaktycznie zwiêkszyæ wartoœæ C309 do 100nF, aC306 zmniejszyæ do 470pF. Natomiast za diod¹ D403 w³¹czyæszeregowo d³awik rzêdu pojedynczych µH, o bardzo ma-³ej rezystancji wewnêtrznej. Piszê w jednym, poniewa¿ pozwolito nam przekonaæ siê, czy zmiany przynosz¹ spodziewane efekty.Niezale¿nie od powy¿szego, dobrze by³oby, gdyby sprawdzi³Pan oscyloskopem, czy w momencie w³¹czenia i wy³¹czeniaodbiornika nie wystêpuj¹ zbyt du¿e „piki” napiêcia za diod¹D403 i na n.5 TDA3654. Jeœli tak jest, proponujê do³¹czyærównolegle do C412 pojemnoœæ rzêdu 10nF. W ogóle momentyw³¹czenia i wy³¹czenia s¹ najbardziej niebezpieczne dlawszystkich urz¹dzeñ elektronicznych. Zmiany zachodz¹cewtedy s¹ bardzo trudno mierzalne (mówi o tym teoria stanównieustalonych) i konstruktorzy czêsto bardziej „na oko” ni¿ wwyniku pomiarów, wstawiaj¹ w uk³ad elementy zabezpieczaj¹ce(pojemnoœci i d³awiki).M.U.Mam problem z zasilaczem FROSIN w OTVCThomson chassis TX807. Po przepiêciu w sieci uszkodzi³ysiê wszystkie tranzystory, dioda Zenera 27V irezystor 4R7. Po wymianie uszkodzonych elementóworaz profilaktycznie kondensatorów elektrolitycznych(za tranzystor P3NA80 zastosowa³em 2SK1461) zasilaczstartuje, lecz napiêcia s¹ zani¿one o oko³o 50% bezobci¹¿enia, a pod obci¹¿eniem o oko³o 30%. Czyzastosowanie innego tranzystora ma takie znaczenie?Je¿eli nie, to co ewentualnie mo¿e mieæ wp³yw na tak¹pracê?Za wielkoœæ i stabilnoœæ napiêæ wyjœciowych z przetwornicyodpowiada uk³ad regulacji napiêcia systemowego U B , którybazuje na sygnale sprzê¿enia zwrotnego z wtórnej stronyprzetwornicy podawanego przez transoptor IP01 (TLP621).Punktem odniesienia dla uk³adu regulacji po stronie pierwotnejjest napiêcie powstaj¹ce na rezystorze RP20 1R/2.5W, któreodwzorowuje pr¹d drenu tranzystora TP20. Nale¿y sprawdziæ,czy rezystor nie uleg³ uszkodzeniu. Ka¿dy wzrost wartoœcirezystancji RP20 skutkuje obni¿eniem mocy oddawanej doobci¹¿enia, a w konsekwencji obni¿eniem napiêæ wyjœciowych.Oczywistym jest, ¿e uszkodzenie elementów pêtli sprzê¿eniazwrotnego, a w szczególnoœci transoptora IP01 i regulowanejdiody Zenera IP50 (TL431) mo¿e powodowaæ przedstawioneprzez Pana objawy. Mo¿liwe jest równie¿ uszkodzenie transformatoraprzetwornicy, ale jest to ma³o prawdopodobne.Zastosowanie tranzystora 2SK1461 nie powinno zmieniæwartoœci napiêæ na wyjœciu przetwornicy. Analiza danych katalogowychpokazuje, ¿e parametry zastosowanego zamiennikas¹ lepsze ni¿ orygina³u (STP3NA80FI). Osobiœcie postawi³bymna uszkodzenie regulowanej diody Zenera IP50. R.S.OTVC Nokia chassis FX-100. Wypalenie siêdruku wokó³ nó¿ki kondensatora CK24 13nF by³oprawdopodobnie przyczyn¹ uszkodzenia tranzystoraTK3 BU25252AF, rezystora RK65 6R8 i zwarciad³awika MK3. Brak by³o uk³adu ICS1 TDA8350Q.D³awik MK3 by³ ju¿ przewijany - nawiniêty by³ bifilarniepo 60 zwojów na odczepie. Po wymianie uszkodzonychelementów pojawi³ siê obraz, ale by³ przesuniêty izawiniêty w poziomie. Korekcja obrazu te¿ nie by³aidealna. Pomiêdzy obrazem przesuniêtym a zawiniêtymznajduje siê czarny pas o szerokoœci oko³o 5 cm. Przesuwanieobrazu w poziomie w trybie serwisowym jestregulowane, ale pas pozostaje na tym samym miejscu.Napiêcie w punkcie po³¹czenia RK65 a MK3 wynosi22V. D³awik MK3 silnie siê nagrzewa. Pozosta³eelementy w odchylaniu poziomym s¹ prawid³owe. Wzwi¹zku z tym uszkodzeniem mam pytanie, czy niew³aœciweprzewiniêcie d³awika MK3 mo¿e mieæ wp³yw natakie zachowanie odbiornika?Tok myœlenia, jeœli chodzi o przyczynê i skutki jest prawid³owy.Wymienia Pan wprawdzie rezystor Rk65, ale jest tochyba czeski b³¹d i powinno byæ Rk56. Aby mieæ pewnoœæ, cojest przyczyn¹ powstania zawiniêcia obrazu i czarnego pasa(zapewne pionowego), trzeba sprawdziæ oscylogramy w sterowaniukoñcówki odchylania poziomego, to jest na kolektorzeTK2 (BC657) oraz na bazie i kolektorze TK3 (BU2525F).Oscylogramy w tych punktach (odpowiednio 53, 54 i 55) przedstawiones¹ na rysunku poni¿ej.Przypuszczam ¿e nie bêd¹ odbiega³y od schematowych.Jeœli dzia³a korekcja E/W, to mo¿na wykluczyæ ICS1(TDA8350Q) i elementy od wyjœcia 11 tego uk³adu do punktuA (po³¹czenie RK49 i RK56). Pozosta³e elementy kszta³tuj¹cesygna³ dla cewek odchylaj¹cych H, od punktu C do wtyku XK2-5 ju¿ Pan sprawdzi³. Pozostaje wiêc tylko indukcyjnoœæ MK3.W jej wypadku (w wykazie elementów figuruje jako transformator),wa¿na jest zarówno indukcyjnoœæ, jak i dobroæ cewki.W dostêpnych mi materia³ach, znalaz³em tylko informacjê ojej indukcyjnoœci (230µH) i numerze katalogowym(456.10007). Sposób jej nawiniêcia i drut do tego u¿yty ma48 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówzasadnicze znaczenie. Aby mieæ 100-procentow¹ pewnoœæ, ¿ecewka jest powodem usterki, radzi³bym podstawiæ cewkê opodobnej indukcyjnoœci. Jeœli wyst¹pi¹ istotne zmiany, pozostanietylko przewijanie MK3 ró¿nymi rodzajami drutu zachowuj¹cindukcyjnoœæ 230µH, w¹tpiê bowiem, ¿e uda siê Panudostaæ oryginaln¹ czêœæ.M.U.Mam problem z przetwornic¹ w odbiornikuTelestar Profilo 3155T. Uszkodzony by³ rezystor R9 47Ri TDA4605-3. Po wymianie tych elementów telewizorpracuje prawid³owo, a wymieniony rezystor bardzomocno siê grzeje i w bardzo krótkim czasie uszkadza siêponownie. Wymienione zosta³y równie¿ kondensatory,rezystory i pó³przewodnikiZawsze przy wymianie sterownika (w tym wypadkuTDA4605), nale¿y sprawdziæ elementy jego aplikacji, jak równie¿wszystkie elementy maj¹ce istotny wp³yw na pracê przetwornicy.Pisze Pan, ¿e zosta³y wymienione (wszystkie?) kondensatory,rezystory i pó³przewodniki. Jeœli wstawi³ Pan elementyo w³aœciwych wartoœciach, a napiêcia po stronie wtórnejprzetwornicy nie odbiegaj¹ od schematowych, nie pozostawi³Pan w³aœciwie ¿adnego marginesu dla okreœlenia przyczynyusterki. Jest nim transformator przetwornicy TR1, b¹dŸjakaœ przerwa czy zwarcie na druku. Aby uprawdopodobniæ totwierdzenie, przeanalizujê w skrócie pracê przetwornicy OTVCTelestar 3155T. W chwili w³¹czenia uk³ad TDA4605 (n.6) zasilanyjest energi¹ zgromadzon¹ w C11 (poprzez R2 i D8),natomiast w czasie normalnej pracy, z uzwojenia 4-5 TR1 poprzezR10 i D6. Napiêcie to (zasilanie) wykorzystane jest dowytworzenia wewnêtrznego napiêcia odniesienia, które porównywanejest z napiêciem na n.3 sterownika (Ÿród³o napiêcioweC5 i dzielnik R5, R7) oraz kilku napiêæ kontrolnych potrzebnychdo prawid³owej pracy IC1. W przypadku spadku napiêciana n.3 IC1, poni¿ej okreœlonej wartoœci, blokuje siê wyjœciesteruj¹ce kluczem tranzystorowym Q1 (n.5 IC1). Czas przewodzeniatego klucza, a tym samym wartoœæ pr¹du drenu, okreœlaj¹wartoœci elementów R4 i C9. Czêstotliwoœæ rezonansowaprzetwornicy zale¿na jest od wartoœci C8 i indukcyjnoœci uzwojenia1-2 TR1. Wejœciem IC1, s³u¿¹cym do automatycznej regulacjinapiêæ po stronie wtórnej przetwornicy, jest nó¿ka 1IC1. Napiêcie do niej, w czasie otwarcia Q1, dostarczane jestprzez uk³ad z³o¿ony z uzwojenia 3-5 TR1, R9, D7, R12, ZD1,P1 i C12. W czasie zatkania Q1 (klucz zamkniêty) z tego samegouzwojenia, podawany jest impuls do wejœcia detektoraprzejœcia przez zero - n.8 TDA4605. Reasumuj¹c: najbardziejistotne dla pracy przetwornicy s¹ elementy R4 i C9 (wartoœæpr¹du drenu Q1), R5 i R7 (minimalna wartoœæ napiêcia zasilaniaprzy której mo¿liwa jest praca przetwornicy), elementy zasilaj¹cen.6 TDA4605 i elementy sprzê¿enia zwrotnego. Równiewa¿ne s¹ C8, C6, C7, R3 i D5 które ograniczaj¹ impulsynapiêciowe w chwilach wy³¹czania Q1. S¹dz¹c po skutkach(uszkadzanie siê R9), mo¿na wnioskowaæ ¿e na uzwojeniach4 i 3 TR1 wystêpuj¹ zbyt du¿e impulsy napiêciowe (ewentualneuszkodzenie TR1), b¹dŸ wskutek niew³aœciwej wartoœci któregoœz elementów, nastêpuje nasycenie rdzenia transformatoraTR1, a co za tym idzie, przekroczenie dopuszczalnego pr¹dudrenu Q1. W tym drugim przypadku, Q1 grza³by siê bardzomocno. Radzê rozpocz¹æ jeszcze raz naprawê od sprawdzeniaomomierzem wszystkich œcie¿ek. Przyczyna usterki mo¿e byæprozaiczna, np. pêkniêta œcie¿ka. Potem proszê sprawdziæ wa¿-niejsze elementy, które wymieni³em powy¿ej, a w koñcu podstawiætrafo przetwornicy, jeœli jest taka mo¿liwoœæ. M.U.OTVC Sony KVM1440D chassis BE4. Pow³¹czeniu odbiornika wy³¹cznikiem sieciowym, LEDzasygnalizowa³ poprawne przejœcie z trybu standby dotrybu pracy, ale w.n. pojawi³o siê tylko na chwilê, poczym odbiornik wy³¹czy³ siê. Nie by³ to stan czuwania,gdy¿ LED nie œwieci³ siê, a z transformatora przetwornicys³ychaæ by³o rytmiczne, równomierne „pikanie”.Po oglêdzinach stwierdzi³em zwiêkszon¹ rezystancjêdiody D804 w kierunku przewodzenia. Po wymianiediody i w³¹czeniu odbiornika, przetwornica w dalszymci¹gu próbkowa³a. Od³¹czy³em transformator linii i poobci¹¿eniu ¿arówk¹ ga³êzi +B uruchomi³em przetwornicê.Przetwornica wystartowa³a prawid³owo, LEDb³ysn¹³ czterokrotnie, co potwierdzi³o od³¹czenieuk³adu linii. Jednoczeœnie zauwa¿y³em, ¿e przy starcie¿arówka zapali³a siê, lecz po krótkiej chwili trochêprzygas³a. Napiêcia przetwornicy po stronie pierwotneji wtórnej by³y bez zastrze¿eñ. Pod³¹czy³em liniê ipostanowi³em bli¿ej przyjrzeæ siê temu „pikaniu”.Napiêcia by³y zani¿one, co sygnalizowa³o „przywarcie”w tym obwodzie. Po chwili „pikanie” usta³o i uszkodzi³siê tranzystor kluczuj¹cy w uk³adzie STRS5706, a tak¿erezystor bezpiecznikowy R615. Po stronie wtórnejstwierdzi³em uszkodzenie tranzystora kluczuj¹cegoQ802, a tak¿e tranzystora Q602 pracuj¹cego w uk³adziezabezpieczenia nadpr¹dowego napiêcia ga³êzi +B.Po wymianie elementów odbiornik uruchomi³ siê (obrazi dŸwiêk by³y prawid³owe), lecz po chwili zadzia³a³ozabezpieczenie nadpr¹dowe w ga³êzi +B. LED prawid³owozasygnalizowa³ ten fakt szeœcioma b³yskami.Przed zadzia³aniem zabezpieczenia napiêcia by³yprawid³owe. Przy ponownych próbach uruchomieniaodbiornika zauwa¿y³em, ¿e zabezpieczenie dzia³aszybciej przy podanym sygnale antenowym. Samag³owica jest sprawna, gdy¿ bez niej i w trybie AVzabezpieczenie dzia³a, ale z wiêkszym opóŸnieniem.Czy mo¿na domniemywaæ uszkodzenie wewn¹trztransformatora linii, czy te¿ s¹ prawdopodobne inneprzyczyny tej sytuacji?Wprawdzie stwierdzi³ Pan ¿e zasilacz jest dobry, zacz¹³bymjednak od ponownego jego sprawdzenia na sztucznymobci¹¿eniu w d³u¿szym przedziale czasu. Chodzi o sprawdzenie,czy napiêcia wyjœciowe, a w szczególnoœci +B (118V),nie zmieniaj¹ swych wartoœci oraz czy w trybie standby +Bnie przekracza 128V. Je¿eli pomiary wypadn¹ pozytywnie,mo¿na zaj¹æ siê koñcówk¹ odchylania poziomego, która stanowig³ówne obci¹¿enie dla zasilacza. Po pierwsze, nale¿ysprawdziæ, czy oscylogramy 14, 15 i 16 nie odbiegaj¹ od schematowych– czyli, czy tranzystor Q802 pracuje we w³aœciwymprzedziale charakterystyki napiêciowo-pr¹dowej oraz czy za-SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 49

Odpowiadamy na listy Czytelnikówdzia³ania zabezpieczenia nadpr¹dowego nie poprzedzaj¹ jakieœanomalie w kszta³cie lub amplitudzie impulsów H. Na koniec,aby wykluczyæ koñcówkê odchylania poziomego jako przyczynêusterki, proszê sprawdziæ (podstawiæ) pojemnoœci C815,C809, C810 i C814. Teraz zosta³ nam do sprawdzenia tylko trafopowielaczi elementy z nim wspó³pracuj¹ce. Podczas wstêpnychpomiarów zauwa¿y³ Pan, ¿e dioda D804 mia³a zbyt du¿¹opornoœæ w kierunku przewodzenia. Nale¿y przyj¹æ, ¿e by³ toskutek a nie przyczyna usterki i zastanowiæ siê, co mog³o byætego przyczyn¹. Aby wykluczyæ zwarcie w obwodzie G2 lubG4, najlepiej od³¹czyæ gniazdo CNC73 i przy okazji sprawdziæ,czy nie wystêpuje tam zbyt wysokie napiêcie. Podobnie nale¿ypost¹piæ z napiêciem anodowym, jak i z innymi napiêciami wytwarzanymipo stronie wtórnej trafopowielacza. Jeœli i to zostaniewykluczone jako przyczyna usterki, pozostaje nam tylko dowymiany trafopowielacz. Niestety nie znalaz³em odpowiednikadla orygina³u, a on sam jest doœæ drogi.M.U.OTVC Thomson chassis ICC11. Odbiorniktrafi³ do mnie w nastêpuj¹cym stanie: przy próbiew³¹czenia przetwornica startuje, na u³amek sekundyrusza w.n., po czym wy³¹cza siê i dioda zaczyna migaæ(4 migniêcia i przerwa). Wywnioskowa³em, ¿e dzia³azabezpieczenie uk³adu TDA9151B. Na nó¿ce 3 tegouk³adu (protektor) w momencie startu w.n. pojawia siênapiêcie o wartoœci kilku woltów, co uaktywnia zabezpieczenie.Napiêcie to pojawia siê przez diodê DL023,któr¹ zaryzykowa³em i od³¹czy³em. Odbiornik wystartowa³prawid³owo, lecz wymiary obrazu w pionie i wpoziomie by³y zmniejszone o oko³o 5 cm. Jednak pomiarywszystkich g³ównych napiêæ odbiornika nie wykazywa³y¿adnych odchy³ek od normy. Przy od³¹czonejdiodzie DL023 napiêcie na nó¿ce 7 IF001 wynosi 10Vzamiast 11V. Uk³ad ten podmienia³em. W koñcu ustali-³em, ¿e to na nó¿ce 19 IL001 TDA9151B nie ma napiêcia8V, tylko zero. Po od³¹czeniu tej nó¿ki od uk³adu ipod³¹czeniu DL023 odbiornik dzia³a. TDA9151Bpodmienia³em, niestety na lutowany i niewiadomegopochodzenia, lecz objaw jest taki sam. Nie chce mi siêwierzyæ, ¿eby móg³ byæ w ten sam sposób uszkodzony.W koñcu wszed³em w tryb serwisowy, ustawi³em w³aœciweparametry geometrii obrazu (wysokoœæ by³a ustawionaprawie na minimum) i odbiornik dzia³a, leczmuszê mieæ od³¹czon¹ nó¿kê 19 TDA9151B.Zacznê od okreœlenia funkcji nó¿ki 19 uk³adu TDA9151.Opis funkcji wszystkich nó¿ek tego uk³adu wykracza objêtoœciowopoza ramy rubryki „Odpowiadamy na listy Czytelników”i zostanie podany na ³amach „SE” w postaci oddzielnegoartyku³u.Nó¿ka 19 to wyjœcie uk³adu przesuwu obrazu w poziomie(OFCS = Off Centre Shift). Jest to wyjœcie przetwornika cyfrowo-analogowegobuforowanego uk³adem CMOS typu pushpull.Przetwornik ten zaœ, jest ustawiany za poœrednictwem magistraliI 2 C. Jest on widziany pod adresem 09 H i ma rozdzielczoœæszeœciu bitów. Katalog podaje dalej: przez u¿ycie odpowiedniegouk³adu zewnêtrznego wyjœcie 19 mo¿e byæ u¿ytedo korekcji po³o¿enia obrazu w poziomie. Taka korekcja jestwymagana w kineskopach HDTV o formacie 16 : 9 oraz jestu¿yteczna w kineskopach o du¿ej rozdzielczoœci z p³askim ekranemdla uzyskania dobrej liniowoœci w poziomie. W aplikacjachgdzie korekcja taka nie jest potrzebna, wyjœcie to mo¿ebyæ u¿yte jako dodatkowy przetwornik cyfrowo-analogowy.A wiêc zastosowanie mo¿e byæ dowolne, zale¿ne od oprogramowaniamikroprocesora i oczywiœcie od tego, gdzie zostanieon pod³¹czony. W katalogu jest jeszcze informacja, ¿e wyjœcieOFCS jest zsynchronizowane z uk³adem (czêstotliwoœci¹) liniiza pomoc¹ uk³adu pêtli fazowej PLL.Analizuj¹c schemat odbiornika z chassis ICC11 (dodatkowawk³adka do „SE” 9/2000), mo¿na odczytaæ, ¿e nó¿ka 19nie jest wykorzystana zgodnie z jej typowym przeznaczeniem.Jest ona wykorzystana do programowego (za poœrednictwemmikroprocesora) zabezpieczenia, wy³¹czenia odbiornika (œciœlejmówi¹c, programowo ustala siê próg przy którym zabezpieczeniezadzia³a). Elementem poœrednicz¹cym jest w³aœniewzmacniacz operacyjny IF001 TL082, którego stan wysoki nawyjœciu uaktywnia przez diodê DL023 uk³ad protekcji wTDA9151. Po drodze, w tym uk³adzie sprawdzane jest napiêcieoznaczone jako HP2 (wartoœæ na schemacie nie jest podana,ale powinno ono wynosiæ oko³o +90V) proporcjonalne dowartoœci wysokiego napiêcia.Z powy¿ej podanych informacji mo¿na wywnioskowaæ, ¿eo ile wszystko poza tym w odbiorniku jest w porz¹dku, funkcjên.19 mo¿na pomin¹æ, tak jak to zrobi³ Czytelnik, od³¹czaj¹cj¹ (oczywiœcie nie jest to wskazane).Nale¿y zwróciæ uwagê na to, co Czytelnik zauwa¿y³: „...lecz wymiary obrazu w pionie i w poziomie by³y zmniejszoneo oko³o 5 cm”. Zanim podejmie siê decyzjê o przeprowadzeniuregulacji w trybie serwisowym, nale¿y wykonaæ parê pomiarów.Jest ma³o prawdopodobne, aby zawartoœæ pamiêciEEPROM uleg³a zmianie i to akurat tak, ¿eby obraz zmniejszy³siê i w pionie, i w poziomie, i to proporcjonalnie. Wysoceprawdopodobne jest, ¿e wzros³o wysokie napiêcie i najlepiejjeœli Czytelnik ma mo¿liwoœæ je zmierzyæ. Jeœli nie ma takiejmo¿liwoœci, to nale¿y przynajmniej zmierzyæ napiêcie oznaczonejako HP2.Jeœli napiêcia wyjœciowe zasilacza s¹ prawid³owe, to najbardziejprawdopodobn¹ przyczyn¹ wzrostu w.n. jest zmniejszeniepojemnoœci kondensatora powrotu. Na ogó³ w takimprzypadku ulega uszkodzeniu tranzystor kluczuj¹cy odchylaniapoziomego. W chassis ICC11 kondensatorów w tym charakterzejest kilka: CL004, CL003, CL035, CL013 i CL014.Pojemnoœæ powrotu to wypadkowa tych pojemnoœci. Prawdopodobnie(z du¿ym prawdopodobieñstwem) uszkodzi³ siê jedenz nich - pojemnoœæ wypadkowa zmala³a, ale nie na tyle,aby uszkodzi³ siê TL004, natomiast zareagowa³ uk³ad zabezpieczenia.W podjêciu decyzji, który kondensator jest winnypomo¿e dok³adna obserwacja geometrii EW. Obserwacje najlepiejprzeprowadziæ po w³¹czeniu telegazety, aby stwierdziæ,czy uleg³a ona równie¿ lekkiej deformacji (trzeba niestety wciemno za³o¿yæ, ¿e by³a ona ustawiona prawid³owo).Wykorzystuj¹c przytoczon¹ informacjê, ¿e „...wyjœcie jestzsynchronizowane z... w pêtli PLL” (œciœlej nale¿a³oby powiedzieæ:zsynchronizowany jest uk³ad PWM steruj¹cy przetwornikiem)nale¿y sprawdziæ, czy tak jest. Trzeba przede wszystkimobejrzeæ impuls na n.2 uk³adu scalonego TDA9151 (naschemacie jest on uwidoczniony).K.Œ.}50 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Chassis TV17 firmy Schneider - regulacje i obs³uga trybu serwisowegoChassis TV17 firmy Schneider - regulacje i obs³ugatrybu serwisowegoW³adys³aw Wójtowicz1. Informacje wstêpneW trakcie przeprowadzania napraw nale¿y pod³¹czyæ odbiornikdo sieci poprzez transformator separuj¹cy i zwróciæuwagê na zachowanie podstawowych zasad bezpieczeñstwa.Szczególn¹ uwagê nale¿y zwróciæ na zabezpieczenie uk³adówchassis przed niebezpieczeñstwem uszkodzenia ich na skutek³adunków elektrostatycznych.Ochrona przed nadmiernym promieniowaniem X jest zachowanawówczas, gdy g³ówne napiêcie pracy przy minimalnympr¹dzie kineskopu wynosi 145V. Kontrola i ewentualnakorekta wartoœci tego napiêcia powinna byæ pierwsz¹ czynnoœci¹rozpoczynaj¹c¹ wszelkie prace serwisowe.2. Regulacje wykonywane poza trybemserwisowym2.1. Ustawianie napiêcia +145VW celu ustawienia wartoœci g³ównego napiêcia zasilaj¹cegonale¿y regulacje kontrastu i jaskrawoœci ustawiæ na minimum(minimalny pr¹d kineskopu). Mierz¹c napiêcie na katodzie diodyD202 wzglêdem masy po stronie wtórnej, za pomoc¹ potencjometruR211 ustawiæ wartoœæ +145V z tolerancj¹ ± 0.5V.2.2. Strojenie modu³u p.cz.W przypadku koniecznoœci regulacji modu³u p.cz. nale¿ypostêpowaæ w nastêpuj¹cej kolejnoœci: ustawianie napiêciaAFC, ustawianie napiêcia AGC i na koñcu ustawianie offsetuczêstotliwoœci dla noœnej wizji w standardzie L´.2.2.1. Ustawianie napiêcia AFC (ARCz)Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ testowyB/G-PAL o czêstotliwoœci kana³u 8 (pasmo VHF - III) i poziomie70dBµV/75R. Ustawiæ (wybraæ) w odbiorniku wymienionykana³ za pomoc¹ bezpoœredniego wyboru kana³ów (bez dostrajania).Pod³¹czyæ woltomierz pomiêdzy wyprowadzenia 10(AFC) i 3 (GND) z³¹cza modu³u p.cz. Reguluj¹c cewk¹ Z1307na module p.cz. ustawiæ napiêcie o wartoœci 2.5V ± 0.1V.2.2.2. Ustawianie napiêcia AGC (ARW)Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ testowyB/G-PAL o czêstotliwoœci kana³u 8 (pasmo VHF - III) i poziomie70dBµV/75R. Ustawiæ (wybraæ) w odbiorniku wymienionykana³ za pomoc¹ bezpoœredniego wyboru kana³ów (bez dostrajania).Pod³¹czyæ woltomierz pomiêdzy wyprowadzenia 1(AGC) i 3 (GND) tunera i za pomoc¹ rezystora R1314 ustawiænapiêcie o wartoœci 2.6V ± 0.1V.2.2.3. Ustawianie offsetu czêstotliwoœci noœnej wizji dla standarduLÚstawianie offsetu czêstotliwoœci noœnej wizji dla standarduL´ wykonuje siê tylko w odbiornikach multistandardowych.Do wejœcia odbiornika nale¿y doprowadziæ sygna³ testowy standarduL´-SECAM o czêstotliwoœci kana³u 4 (pasmo VHF - III)i poziomie 60dBµV (±5dBµV). Ustawiæ (wybraæ) w odbiornikuwymieniony kana³ za pomoc¹ bezpoœredniego wyboru kana³ów(bez dostrajania) - w odbiorniku wybraæ standard L´.Pod³¹czyæ woltomierz pomiêdzy wyprowadzenia 10 (AFC) i3 (GND) z³¹cza modu³u p.cz. i za pomoc¹ rezystora R1324 namodule p.cz. ustawiæ napiêcie o wartoœci 2.5V ± 0.1V.2.3. Ustawianie ostroœciDo wejœcia odbiornika doprowadziæ w³aœciwy obraz testowy.Regulacje jaskrawoœci, nasycenia i kontrastu ustawiæ wpo³o¿eniach optymalnych dla ustawiania i oceny ostroœci obrazu.Nacisn¹æ jednokrotnie przycisk [i], powinno wyœwietliæsiê menu Info. Za pomoc¹ górnego potencjometru na trafopowielaczuustawiæ optymaln¹ ostroœæ obrazu2.4. Kasowanie blokady rodzicielskiejNacisn¹æ przycisk [i] w celu wyœwietlenia menu Info. Zapomoc¹ przycisków [ ], [ ] wybraæ opcjê „Child” („Kisi”)i poprzez naciœniêcie przycisku [ ] spowodowaæ przesuniêciezielonego znacznika do menu Child. Gdy na ekranie pojawisiê zapytanie o kod nale¿y jednoczeœnie nacisn¹æ i zwolniæprzyciski [ czerwony ] i [ niebieski ] na pilocie, a po zwolnieniuich w czasie nie d³u¿szym ni¿ 5 sekund nacisn¹æ jednoczeœniei zwolniæ przyciski [P-] i [Vol+] na klawiaturze lokalnej.Na koniec nacisn¹æ przycisk [OK].3. Tryb serwisowyPrzed uruchomieniem trybu serwisowego, do wejœcia odbiornikanale¿y doprowadziæ w³aœciwy dla przeprowadzanejregulacji lub ustawienia obraz testowy, a regulacje jaskrawoœci,nasycenia, kontrastu, ostroœci, szumu i trybu obrazu ustawiæw po³o¿eniach œrodkowych. Na potrzeby regulacji geometriiobrazu wystarczaj¹cy jest standardowy obraz testowyw formacie 4:3 (na przyk³ad krata + ko³o). Dla chassis TV17.3i TV17.4 w trybie pracy „Decoder”, konieczny jest dodatkowotest formatu 4:3 pokrywaj¹cy ca³¹ powierzchniê ekranu,przy czym powstaje rozci¹gniêcie obrazu - „pozioma elipsa”.3.1. Uruchomienie trybu serwisowegoAktywizacja trybu serwisowego odbywa siê w nastêpuj¹cysposób:• jednoczeœnie nacisn¹æ i zwolniæ przyciski [ czerwony ] i[ niebieski ] na pilocie u¿ytkownika (RC221),• po zwolnieniu wy¿ej wymienionych przycisków w czasienie d³u¿szym ni¿ 5 sekund nacisn¹æ jednoczeœnie i zwolniæprzyciski [P-] i [Vol+] na klawiaturze lokalnej.Na ekranie odbiornika powinno zostaæ wyœwietlone menu trybuserwisowego.3.2. Funkcje przycisków pilota w trybie serwisowymObs³ugê trybu serwisowego wykonuje siê za pomoc¹ pilotau¿ytkownika RC221. Funkcje przycisków w trybie serwisowyms¹ nastêpuj¹ce:SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 51

Chassis TV17 firmy Schneider - regulacje i obs³uga trybu serwisowego• [ czerwony ] - wybór linii (opcji) menu,• [ ], [ ] - wybór parametrów regulacji w ramach danejopcji,• [ ⊳ ], [ ] - zmiana wartoœci parametru,• [OK] - zapamiêtywanie zmian,• [TV] - opuszczenie trybu serwisowego.4. Regulacje w trybie serwisowymPrzed rozpoczêciem regulacji w trybie serwisowym nale¿yskontrolowaæ i ewentualnie skorygowaæ g³ówne napiêcie pracy+145V, zgodnie z procedur¹ opisan¹ w p. 2.1.Z menu serwisowego za pomoc¹ przycisku [ czerwony ]mo¿na wybraæ nastêpuj¹ce opcje:• New initialisation of the NVM values - inicjalizacja wartoœcipamiêci nieulotnej bez zmiany ustawieñ parametrówgeometrii obrazu; w tym celu nale¿y zmieniæ numer wersji,zapamiêtaæ zmianê, a nastêpnie wy³¹czyæ i ponowniew³¹czyæ odbiornik za pomoc¹ wy³¹cznika sieciowego,• NVM-Reset - inicjalizacja pamiêci nieulotnej z kasowaniemustawieñ parametrów geometrii obrazu; w tym celunale¿y wybraæ ON, wy³¹czyæ i ponownie w³¹czyæ odbiornikza pomoc¹ wy³¹cznika sieciowego.Po ka¿dorazowej inicjalizacji pamiêci nieulotnej nale¿y skontrolowaæi ewentualnie skorygowaæ nastêpuj¹ce parametrydostêpne w trybie serwisowym:• TV type: 4:3 lub 16:9 - wybór typu odbiornika ze wzglêduna kineskop,• MSP type: B/G lub Multi - wybór standardu pracy procesorafonii,• Function buttons: 1 ÷ 4 - liczba przycisków funkcyjnychpilota,• VGA mode: On / Off - monitorowy tryb pracy odbiornikaw³¹czony / wy³¹czony,• Front AV: On / Off - gniazda przy³¹czeniowe AV na p³ycieczo³owej aktywne / nieaktywne.Kolejne opcje regulacyjne trybu serwisowego:• CHILD search (KISS Suchlauf): On / Off - wybór rodzajuustawiania blokady rodzicielskiej:- Off - programy, dla których powinna byæ aktywna blokadarodzicielska musz¹ byæ wybierane pojedynczo,- On - podczas operacji przeszukiwania wszystkie programy„s¹ przygotowywane” do ewentualnej aktywacji blokadyrodzicielskiej,• Test mode data: operacja testowania dostêpna tylko w trakcieprocesu produkcyjnego,• VPS/PDC data: po naciœniêciu przycisku [ ¿ó³ty ] na ekraniezostaje wyœwietlony kod numeryczny (na potrzeby testowania),• Test pattern: On / Off - opcja umo¿liwiaj¹ca wyœwietleniezestawu obrazów kontrolnych czarno-bia³ych i kolorowych,• Auto format conversion: On / Off - dla odbiorników zkineskopem 16:9 mo¿liwoœæ w³¹czenia / wy³¹czenia napiêciaprze³¹czaj¹cego lub konwersji WSS.Opcje regulacyjne wybierane za pomoc¹ przycisków [ ],[ ]:• Format - wybór formatu obrazu na potrzeby ustawianiaparametrów geometrii,• Vertical Amplitude - regulacja wysokoœci obrazu,• Vertical Position - regulacja po³o¿enia obrazu w pionie,• S-Correction - regulacja liniowoœci obrazu w pionie,• Vertical Symmetry - regulacja symetrii obrazu w pionie;regulacjê S-Correction i Vertical Symmetry nale¿y wykonywaænaprzemiennie, a¿ do uzyskania zadowalaj¹cegoefektu,• Vertical Bow - korekcja wykrzywienia pionowych linii,• Vertical Angle - korekcja „równoleg³oœci” linii obrazu testowegowzglêdem krawêdzi kineskopu - mo¿liwoœæ „rotacji”obrazu,• Horizontal Pos. RGB - regulacja po³o¿enia w poziomieobrazu ze Ÿród³a RGB,• Horizontal Position - regulacja po³o¿enia obrazu w poziomie,• Horizontal Amplitude - regulacja szerokoœci obrazu,• Cushion - regulacja zniekszta³ceñ E/W,• Trapeze - regulacja zniekszta³ceñ trapezowych,• Upper Corner - regulacja liniowoœci pionowych linii wgórnych naro¿nikach ekranu,• Lower Corner - regulacja liniowoœci pionowych linii wdolnych naro¿nikach ekranu,• Blanking Phase Left - regulacja „punktu” wygaszania powrotówz lewej strony ekranu (ustawianie lewego zboczaimpulsu wygaszania poziomego); wartoœæ domyœlna - 340,• Blanking Phase Right - regulacja „punktu” wygaszaniapowrotów z prawej strony ekranu (ustawianie prawegozbocza impulsu wygaszania poziomego); wartoœæ domyœlna- 250,• Chroma Delay - regulacja opóŸnienia sygna³u chrominancjiwzglêdem sygna³u luminancji,• Luma Delay - regulacja opóŸnienia sygna³u luminancjiwzglêdem sygna³u chrominancji,Uwaga: W praktyce serwisowej nale¿y regulowaæ tylko jedenz tych parametrów: albo Chroma, albo Luma Delay• Newline - dodatkowa mo¿liwoœæ zmiany po³o¿enia obrazuw poziomie; wartoœæ domyœlna - 61, zmiana nastêpujepo wpisaniu liczb nieparzystych,• DVCO - automatyczne ustawianie czêstotliwoœci podnoœnejkoloru,• G2 - ustawianie napiêcia siatki drugiej; odbiornik wygrzaæprzez co najmniej 30 minut; dla katody o najwiêkszej zmierzonejwartoœci napiêcia odciêcia, za pomoc¹ regulatoranapiêcia siatki drugiej ustawiæ ten parametr w punkcie, wktórym wartoœæ jego zmienia siê z jednocyfrowej na dwucyfrow¹,• Cutoff - regulacja punktów odciêcia katod; wszystkie trzywartoœci parametru Cutoff ustawiæ tak, aby ciemnoszarefragmenty obrazu nie by³y zakolorowane; wartoœci domyœlnewynosz¹ 50; w trakcie regulacji nale¿y pozostawiæ bezzmian katodê o œrodkowej wartoœci, a regulowaæ pozosta-³ymi dwoma,• White drive - regulacja balansu bieli; wartoœci¹ domyœln¹jest 140; je¿eli odcieñ obrazu jest „zbyt zimny”, nale¿yzmniejszyæ wartoœæ parametru White Drive Blue; je¿eliodcieñ obrazu jest „za ciep³y”, nale¿y zmniejszyæ wartoœæparametru White Drive Red,• SVM G1 - regulacja ostroœci - parametr ustawiaæ na jaknajlepsz¹ ostroœæ (regulacja dostêpna tylko w chassisTV17.4 SVM),52 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

• SVM Delay - regulacja ostroœci - parametr pozwala naustawienie maksymalnej ostroœci (regulacja dostêpna tylkow chassis TV17.4 SVM),• Resetting childproof lock - kasowanie blokady rodzicielskiej;w celu dezaktywacji blokady rodzicielskiej nale¿yprzestawiæ wartoœæ tego parametru z 0 na 1; po najbli¿szymwy³¹czeniu i ponownym w³¹czeniu odbiornika za pomoc¹wy³¹cznika sieciowego blokada zostanie skasowana,• Vertical Pos. Videotext - regulacja po³o¿enia teletekstu wpionie,• Horizontal Pos. Videotext - regulacja po³o¿enia teletekstuw poziomie,• Boundary (16:9) right - ustawianie prawego pasa czernidla obrazu formatu 4:3 dla kineskopu 16:9,• Boundary (16:9) left - ustawianie lewego pasa czerni dlaobrazu formatu 4:3 dla kineskopu 16:9,• Mode - po wybraniu tej opcji, na ekranie zostaje wyœwietloneMenu Mode, przeznaczone do ustawiania geometrii4-, 12- lub 16-krotnego obrazka Multi PIP. Wybór liniitego menu nastêpuje przyciskiem [ czerwony ], a zmianawartoœci przyciskami [ ⊳ ], [ ].• NVM addr. - wybór adresu pamiêci NVM; przyciskiem[ czerwony ] mo¿na wybieraæ pozycje adresu i danychpamiêci NVM, a przyciskami [ ⊳ ], [ ] zmieniaæ wartoœædanych. Ka¿da zmiana adresu musi zostaæ zapamiêtanaoddzielnie przyciskiem [OK]. Wartoœci ustawianychadresów pamiêci EEPROM dla chassis TV17.1 B/G iTV17.1 Multi zosta³y zamieszczone w „SE” nr 10/2001na stronie 22.Uwaga: Zmiana wartoœci innych adresów mo¿e doprowadziædo powa¿nych zak³óceñ pracy odbiornika.}

Przenoœny zestaw audio Grundig RR420CD - naprawy iregulacjeHenryk DemskiPrzenoœny zestaw audio Grundig RR420CD, którego schematideowy zamieszczony jest we wk³adce wewnêtrznej dobie¿¹cego numeru zawiera w sobie trzy urz¹dzenia:• radio umo¿liwiaj¹cego odbiór trzech zakresów: UKF(87.5÷108MHz), fal œrednich (526.5÷1606.5kHz) i fal d³ugich(148.5÷283.5kHz),• magnetofon kasetowy z automatyczn¹ regulacj¹ poziomuzapisu i automatycznym autostopem na koñcu taœmy,• odtwarzacz CD.W artykule opisano zalecany tryb postêpowania przy diagnozowaniuodtwarzacza CD, sposób demonta¿u zestawu orazprocedury regulacji i kontroli urz¹dzenia.1. Algorytm napraw odtwarzacza CDZa³adowaæ p³ytê CD do odtwarzacza i zamkn¹æ pokrywê.Sprawdziæ, czy p³yta wiruje:• nie wiruje - p.1.1,• wiruje - p.1.5.1.1. Sprawdziæ, czy zadzia³a³ czujnik zamkniêcia pokrywy odtwarzacza(zwarcie na z³¹czu CN105) i czy sygna³ tendociera do uk³adu IC106:• nie - sprawdziæ czujnik zamkniêcia pokrywy, z³¹czeCN105 i œcie¿ki doprowadzaj¹ce sygna³ do IC106,• tak - p.1.2.1.2. Sprawdziæ, czy g³owica laserowa (pick-up) przesuwa siêdo wewn¹trz:• nie - sprawdziæ silnik przesuwu sanek (Sled Motor) iuk³ady nim steruj¹ce,• tak - p.1.3.1.3. Sprawdziæ sygna³ wyjœciowy z g³owicy laserowej (pick-up):• sygna³ nieprawid³owy - sprawdziæ uk³ady lasera,• sygna³ prawid³owy - p.1.4.1.4. Sprawdziæ sygna³ ostroœci:• nieprawid³owy lub brak - sprawdziæ uk³ady ostroœci,• prawid³owy - sprawdziæ silnik obrotów dysku i jegouk³ady.1.5. Dysk wiruje, sprawdziæ, czy prawid³owo jest odczytywanazawartoœæ p³yty:• nie - sprawdziæ uk³ady œledzenia, a jeœli s¹ prawid³owe- p.1.6.• tak - nacisn¹æ przycisk [ PLAY ] - p.1.9.1.6. Sprawdziæ, czy w punkcie pomiarowym TP-RF wystêpujesygna³ w.cz. (sygna³ „oka”) pokazany na rys.1.1:• nie - uszkodzony uk³ad IC101 lub mechanizm odtwarzacza.Sprawdziæ równie¿ z³¹cze CN101, zw³aszcza wyprowadzeniaA, B, C i D.• tak - p.1.7.Rys.1.1.>1V ss1.7. Sprawdziæ, czy sygna³ „oka” w punkcie TP-RF jest czysty(bez zak³óceñ i zniekszta³ceñ):• nie - regulowaæ VR101 na optymalny przebieg sygna³u„oka” lub na maksymaln¹ wartoœæ V pp = 1.0÷1.4V, a nastêpniep.1.8.• tak - p.1.8.1.8. Sprawdziæ, czy jest czytana zawartoœæ p³yty:• nie - sprawdziæ uk³ad IC102.• tak - odtwarzacz dzia³a prawid³owo.1.9. Sprawdziæ, czy rozpoczyna siê odtwarzanie i czy wyœwietlanyjest czas odtwarzania:• nie - p.1.10,• tak - p.1.13.1.10. Sprawdziæ, czy wiruje p³yta:• nie - sprawdziæ przyciski klawiatury, odpowiednie z³¹-SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 53

Przenoœny zestaw audio Grundig RR420CD - naprawy i regulacjecza i uk³ady,• tak - p.1.11.1.11. Sprawdziæ, czy sygna³ „oka” ogl¹dany w punkcie TP-RF jest czysty:• nie - regulowaæ VR101 na optymalny przebieg sygna-³u lub na wartoœæ maksymaln¹ V pp = 0.9÷1.4V,• tak - p.1.12.1.12. Rozewrzeæ JP3 i pod³¹czyæ oscyloskop do n.42 i n.48IC101 - odtwarzacz dzia³a prawid³owo.1.13. Sprawdziæ, czy nastêpuje odtwarzanie muzyki (czy nawyjœciu audio pojawia siê fonia):• nie - p.1.14,• tak - p.1.16.1.14. Sprawdziæ, czy na z³¹czu CN106 pojawia siê sygna³wyjœciowy:• nie - p.1.15,• tak - regulowaæ VR101 na optymalny przebieg sygna-³u lub na wartoœæ maksymaln¹ V pp = 0.9÷1.4V.1.15. Sprawdziæ, czy wystêpuje sygna³ konwersji D/A na wyjœciuIC103:• nie - sprawdziæ konwerter D/A w sekcji DSP IC103,• tak - regulowaæ VR101 na optymalny przebieg sygna-³u lub na wartoœæ maksymaln¹ V pp = 0.9÷1.4V.1.16. Sprawdziæ, czy inne przyciski dzia³aj¹ prawid³owo:• nie - sprawdziæ przyciski klawiatury, odpowiednie z³¹czai uk³ady,• tak - odtwarzacz CD dzia³a prawid³owo.2. Demonta¿ zestawu2.1. Demonta¿ obudowy• odkrêciæ 5 wkrêtów - A (rys. 2.1),• odsun¹æ obudowê przedni¹ od tylnej na odleg³oœæ oko³o5cm,• od³¹czyæ wtyk CN107 - B i CN108 - C (rys. 2.3) od p³ytydrukowanej CD,• zdemontowaæ obudowê przedni¹ i tyln¹.IP³yta g³ównaRys.2.2.Rys.2.3.2.3. Demonta¿ p³yty g³ównej• zdemontowaæ obudowê przedni¹ wed³ug p.2.1,• odkrêciæ wkrêt E (rys. 2.2),• roz³¹czyæ pokrêt³o strojenia F (rys. 2.4) i wyj¹æ je,• wyj¹æ p³ytê w kierunku do ty³u,• zwróciæ uwagê (i ostro¿noœæ) na dŸwignie prze³¹cznikówG i H, zaznaczone strza³kami na rys. 4 i 5,• w razie potrzeby roz³¹czyæ po³¹czenia przewodów.EP³yta CDCB2.2. Demonta¿ odtwarzacza CD• zdemontowaæ obudowê wed³ug p.2.1,• odkrêciæ dwa wkrêty - D (rys.2.1),• otworzyæ pokrywê pojemnika odtwarzacza,• wyj¹æ odtwarzacz w kierunku do p³yty czo³owej,• od³¹czyæ wtyki od p³ytki drukowanej CD.FGP³ytag³ównaHDRys.2.4.Rys.2.5.AARys.2.1.AA2.4. Demonta¿ mechanizmu magnetofonu• zdemontowaæ p³ytê g³ówn¹ wed³ug p.2.3,• odkrêciæ dwa wkrêty I (rys.2.2),• zdj¹æ p³ytê magnetofonu,• odkrêciæ dwa wkrêty J (rys. 2.6),• œci¹gn¹æ ga³kê regulatora g³oœnoœci,• usun¹æ trzymacz p³yty K (z p³ytk¹ g³oœnoœci i dŸwigni¹prze³¹cznika H),• odkrêciæ dwa wkrêty L (rys. 2.6),• usun¹æ prowadnicê wskaŸnika M wraz z dŸwigni¹ prze-³¹cznika G,54 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

Przenoœny zestaw audio Grundig RR420CD - naprawy i regulacjeP³ytka regulacjig³oœnoœciMKOZabezpieczaj¹cypunkt lutowniczyLGHJP³ytkadrukowanalaseraRys.2.8.• odkrêciæ dwa wkrêty N (rys. 2.6),• zdemontowaæ mechanizm magnetofonu w kierunku doty³u.2.5. Demonta¿ mechanizmu odtwarzacza CDPrzy demonta¿u g³owicy laserowej, przed roz³¹czeniempo³¹czeñ p³ytka drukowana odtwarzacza musi byæ zabezpieczonaprzez ochronny punkt lutowniczy O. W przeciwnymwypadku mo¿e dojœæ do zniszczenia diody lasera na skutekwy³adowañ elektrostatycznych (rys. 2.8).• zdemontowaæ odtwarzacz CD wed³ug p.2.2,• odkrêciæ p³ytkê drukowan¹ (4 wkrêty),• od³¹czyæ od p³ytki drukowanej wtyki przewodów,• odkrêciæ 4 wkrêty P (rys. 2.7),• zdemontowaæ mechanizm odtwarzacza.Uwaga: Zwróciæ uwagê na odbojniki (rys. 2.7) Q - czarne iR (niebieskie). Maj¹ one ró¿ne stopnie nacisku: czarne -wiêksze, niebieskie - s³absze).QQPPNP³yta magnetofonuRys.2.6.Rys.2.7.PPRRN3. Procedury regulacyjne3.1. Odtwarzacz CDPrzyrz¹dy: oscyloskop.Uwaga: Nie nale¿y regulowaæ mocy promieniowania lasera!Pr¹d lasera jest ustawiony fabrycznie.3.1.1. Ustawianie offsetu ostroœciSondê oscyloskopu pod³¹czyæ do: gor¹cy do punktu pomiarowegoTP8 (RF lub n.31 IC101), masa do punktu TP9 (VC lubn.48 IC101). Za³adowaæ p³ytê CD, zamkn¹æ pokrywê pojemnikaodtwarzacza, nacisn¹æ przycisk [ PLAY ]. Reguluj¹c potencjometremVR101 ustawiæ czysty przebieg sygna³u „oka”zgodnie z rysunkiem 1.1.3.2. Magnetofon kasetowyPrzyrz¹dy: licznik czêstotliwoœci, woltomierz, miernik nierównomiernoœciprzesuwu taœmy, taœma testowa ¿elazowa 449(35079-019.00), taœma do pomiaru momentu obrotowego 456(35079-014.00).3.2.1. Regulacja prêdkoœci przesuwu taœmyPod³¹czyæ licznik czêstotliwoœci do gniazda przy³¹czeniowegog³owicy. Uruchomiæ odtwarzanie z taœmytestowej sygna³u 3150Hz. Przy pomocyregulatora w silniku magnetofonu (pokazanegostrza³k¹ na rys. 3.1) ustawiæ czêsto-SILNIKtliwoœæ 3150Hz ± 0.1%.Rys.3.1.3.2.2. Pomiar momentu obrotowego przystarcieW pojemniku kasety umieœciæ kasetê do pomiaru momentuobrotowego (456). Uruchomiæ funkcjê odtwarzania taœmy.Napiêcie taœmy powinno wynosiæ:• w momencie startu odtwarzania = 35 ÷ 65g/cm,• przy szybkim przewijaniu do przodu = 50 ÷ 120g/cm,• przy szybkim przewijaniu do ty³u = 50 ÷ 120g/cm.3.2.3. Pomiar nierównomiernoœci przesuwu taœmyPod³¹czyæ miernik nierównomiernoœci przesuwu taœmy dogniazda przy³¹czeniowego g³owicy. Uruchomiæ odtwarzanie ztaœmy testowej sygna³u 3150Hz. Dla czasu odtwarzania wiêkszegoni¿ 30 sekund odchylenie od wartoœci nominalnej po-SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002 55

Przenoœny zestaw audio Grundig RR420CD - naprawy i regulacjewinno byæ mniejsze od 0.35%.3.2.4. Regulacja skosu g³owicyPod³¹czyæ woltomierz do gniazda przy³¹czeniowegog³owicy. Uruchomiæ odtwarzaniez taœmy testowej sygna³u 8kHz. Obracaj¹cwkrêtem 1, pokazanym na rysunku 3.2. ustawiæpoziom w kanale lewym i prawym na maksimum.Ró¿nica poziomów pomiêdzy kana³a-Rys.3.2.mi powinna byæ mniejsza od 3dB.3.2.5. Regulacja czêstotliwoœci sygna³u podmagnesowaniaPod³¹czyæ licznik czêstotliwoœci do punktów TP4/TP5(wtyk CN501). W magnetofonie umieœciæ kasetê do nagrywania.W³¹czyæ nagrywanie - czêstotliwoœæ generatora pr¹du podk³adupowinna wynosiæ 55kHz ± 10kHz.3.2.6. Regulacja napiêcia sygna³u podmagnesowaniaPod³¹czyæ woltomierz do punktów TP4/TP5 (wtyk CN501)przez dzielnik pojemnoœciowy 1:1000. W magnetofonie umieœciækasetê do nagrywania. W³¹czyæ nagrywanie - napiêciesygna³u podmagnesowania powinno wynosiæ oko³o 10V (mierzonepoprzez dzielnik pojemnoœciowy 1:1000).3.3. TunerPrzyrz¹dy: generator sygna³owy, wobulator, oscyloskop, licznikczêstotliwoœci.Zestaw w trybie Radio.Elementy regulacyjne do strojenia tunera zosta³y pokazane narysunku 3.3.MAIN BOARDIC302R312VR301L301DFM-ANT.T303T304L304CF301L302L303IC301CT301 CT303CT302T301TC306T305T302CT304TC3053.3.1. AM IFSprzê¿yæ wobulator przez antenê ramow¹ z cewk¹ L301(na antenie ferrytowej) - czêstotliwoœæ 468kHz. Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego 1 (n.11 IC301). Wybraæ zakresfal œrednich (MW). Stroiæ T304 na maksimum.3.3.2. Oscylator MWSprzê¿yæ generator sygna³owy (f mod = 1kHz, m = 30%, poziommo¿liwie jak najmniejszy) przez antenê ramow¹ z cewk¹L301 (na antenie ferrytowej). Pod³¹czyæ oscyloskop do punktupomiarowego 1 (n.11 IC301). Wybraæ zakres fal œrednich(MW). Wybraæ czêstotliwoœci skrajne pasma i stroiæ na maksimumdla:• czêstotliwoœci 526.5kHz za pomoc¹ T301,• czêstotliwoœci 1606.5kHz za pomoc¹ CT304.1112 C 1Rys.3.3.SW3013.3.3. Obwody wejœciowe MWSprzê¿yæ generator sygna³owy (f mod = 1kHz, m = 30%, poziommo¿liwie jak najmniejszy) przez antenê ramow¹ z cewk¹L301 (na antenie ferrytowej). Pod³¹czyæ oscyloskop do punktupomiarowego 1 (n.11 IC301). Wybraæ zakres fal œrednich(MW). Wybraæ czêstotliwoœci 600kHz i 1400kHz. Stroiæ namaksimum dla:• czêstotliwoœci 600kHz za pomoc¹ cewki anteny L301,• czêstotliwoœci 1400kHz za pomoc¹ CT303.3.3.4. Oscylator LWSprzê¿yæ generator sygna³owy (f mod = 1kHz, m = 30%, poziommo¿liwie jak najmniejszy) przez antenê ramow¹ z cewk¹L304 (na antenie ferrytowej). Pod³¹czyæ oscyloskop do punktupomiarowego 1 (n.11 IC301). Wybraæ zakres fal d³ugich(LW). Wybraæ czêstotliwoœci skrajne pasma i stroiæ na maksimumdla:• czêstotliwoœci 148.5kHz za pomoc¹ T305,• czêstotliwoœci 283.5kHz za pomoc¹ TC306.3.3.5. Obwody wejœciowe LWSprzê¿yæ generator sygna³owy (f mod = 1kHz, m = 30%, poziommo¿liwie jak najmniejszy) przez antenê ramow¹ z cewk¹L304 (na antenie ferrytowej). Pod³¹czyæ oscyloskop do punktupomiarowego 1 (n.11 IC301). Wybraæ zakres fal d³ugich(LW). Wybraæ czêstotliwoœci 160kHz i 250kHz. Stroiæ na maksimumdla:• czêstotliwoœci 160kHz za pomoc¹ cewki anteny L304,• czêstotliwoœci 250kHz za pomoc¹ TC305.3.3.6. FM IFPod³¹czyæ wobulator 10.7MHz przez kondensator 10nF dopunktu pomiarowego C. Pod³¹czyæ oscyloskop do punktu pomiarowego1 (n.11 IC301). Wybraæ zakres UKF (FM). Za pomoc¹T303 i T302 stroiæ na maksimum i symetryczny przebieg.3.3.7. Oscylator FMPod³¹czyæ generator sygna³owy (f mod = 1kHz, dewiacja22.5kHz, poziom mo¿liwie jak najmniejszy) przez kondensator10nF do punktu pomiarowego D. Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego 1 (n.11 IC301). Wybraæ zakres UKF(FM). Wybraæ czêstotliwoœci skrajne pasma i stroiæ na maksimumdla:• czêstotliwoœci 87.5MHz za pomoc¹ L303,• czêstotliwoœci 108MHz za pomoc¹ CT302.3.3.8. Obwody wejœciowe FMPod³¹czyæ generator sygna³owy (f mod = 1kHz, dewiacja22.5kHz, poziom mo¿liwie jak najmniejszy) przez kondensator10nF do punktu pomiarowego D. Pod³¹czyæ oscyloskopdo punktu pomiarowego 1 (n.11 IC301). Wybraæ zakres UKF(FM). Wybraæ czêstotliwoœci 90MHz i 106MHz. Stroiæ na maksimumdla:• czêstotliwoœci 90MHz za pomoc¹ cewki L302,• czêstotliwoœci 106MHz za pomoc¹ CT301.3.3.9. FM-MPX (Stereo)Pod³¹czyæ niemodulowany sygna³ o czêstotliwoœci 98MHzprzez kondensator 10nF do punktu pomiarowego D. Pod³¹czyælicznik czêstotliwoœci do punktu pomiarowego 2. Wybraæzakres UKF (FM). Za pomoc¹ VR301 ustawiæ czêstotliwoœæ76kHz ± 100Hz. }56 SERWIS ELEKTRONIKI 8/2002

„Wolny start” a bezpieczna praca tranzystora ...?Karol ŒwiercTytu³ kojarzy siê z artyku³em poœwiêconym warunkom pracytranzystora kluczuj¹cego, zamieszczonym w „SE” nr 5/2000.Przes³ank¹ do ponownego zajêcia siê tym tematem jest „¿ycie”,to znaczy praktyka serwisowa. Temat ten powtarza siê jeœli niew ka¿dym, to na pewno w wiêkszoœci artyku³ów poœwiêconychdzia³aniu uk³adów odbiorników telewizyjnych czy monitorów.Zainteresowanie t¹ problematyk¹ jest zrozumia³e z uwagi na to,¿e tranzystor kluczuj¹cy to najczêœciej wymieniany elementpodczas prac serwisowych. Najgorzej, gdy po jego wymianieodbiornik pracuje poprawnie, a po kilku dniach klient przychodziz reklamacj¹. W trafiaj¹cym do naprawy sprzêcie spotykasiê nieraz ró¿ne „choinki” rezystorów, kondensatorów a nawetdiod. Niestety, na ogó³ nie zabezpieczaj¹ one tranzystora.Czy stosuje siê miêkki start uk³adu odchylania poziomego?Mo¿na nieraz przeczytaæ: „generator linii wytwarza przebieg ostopniowo narastaj¹cym wspó³czynniku wype³nienia” lub„uk³ad steruj¹cy wytwarza przebieg o czêstotliwoœci pocz¹tkowodwukrotnie wy¿szej, aby zapewniæ miêkki start uk³adu”.Aby zdaæ sobie sprawê z tego, ¿e tego rodzaju zabiegi by³ychybione trzeba siêgn¹æ do niuansów rozró¿niaj¹cych warunkipracy tranzystora wysokonapiêciowego w zasilaczu i w uk³adzieodchylania poziomego. W³aœnie celowi wyjaœnienia tychró¿nic poœwiêcony by³ wspomniany artyku³ w „SE” nr 5/2000.Aby odpowiedzieæ na pytanie, czy istnieje miêkki start uk³aduodchylania poziomego, teoretycznie nale¿a³oby odpowiedzieæ- tak. Mo¿na to zrobiæ na kilka sposobów:• zasiliæ uk³ad napiêciem, które stopniowo wolno narasta,• zastosowaæ prze³¹czanie pojemnoœci kondensatora powrotulub zastosowaæ kontrolê nad uk³adem odchylania poprzezodpowiednie sterowanie uk³adu korekcji EW.W ka¿dym razie, nie da siê tego celu osi¹gn¹æ przez zmianêwspó³czynnika wype³nienia przebiegu steruj¹cego baz¹ tranzystorakluczuj¹cego - wynika to z istoty dzia³ania tego uk³adu.Co wiêcej, wolny start uk³adu odchylania nie jest wcalepotrzebny i wy¿ej wymienionych zabiegów (tych skutecznych)siê nie stosuje, no mo¿e poza pierwszym, który siê stosuje, alez innego powodu.Aby odpowiedzieæ na wzbudzaj¹ce w¹tpliwoœci stwierdzenie„¿e uk³ad jest niepotrzebny ...” , najlepiej odpowiedzieæ napytanie, dlaczego potrzebny jest on w uk³adach zasilaczy. Warunkipracy tranzystora w zasilaczu s¹ krytyczne w momenciejego startu. Kondensatory elektrolityczne po stronie wtórnejzasilacza s¹ na tyle du¿e, ¿e w stanie ustalonym w jednym okresiecyklu kluczowania uk³adu zd¹¿¹ siê roz³adowaæ niewiele iw fazie przekazania energii musz¹ byæ jedynie do³adowane.Sytuacja jest diametralnie ró¿na podczas startu zasilacza. Kondensatorys¹ „puste”, a uk³ad kontroli napiêæ reaguje z inercj¹(na ogó³ wy¿szego rzêdu), a wiêc mo¿na w uproszczeniu powiedzieæ,reaguje z opóŸnieniem. Napiêcie na elektrolicie g³ównymnarasta doœæ gwa³townie, choæ i tu spotyka siê czasemrozbudowany uk³ad. Zabieg ten jest sensowny, ale jak siê okazujewymaga wiêkszej iloœci elementów, których ca³kowita liczbawe wspó³czesnych przetwornicach bardzo maleje. Stosujesiê zatem uk³ady miêkkiego startu kontroluj¹ce wspó³czynnikwype³nienia przebiegu steruj¹cego baz¹ tranzystora kluczuj¹cego.Mo¿na by powiedzieæ, ¿e liczba elementów do zrealizowaniatego celu jest nie mniejsza, ale tymczasem to wszystkoda siê „upchaæ” w uk³adzie scalonym. Rozwi¹zanie takie jestw pe³ni skuteczne, gdy¿ energia przekazywana przez transformatorzasilacza jest g³ównie funkcj¹ wspó³czynnika wype³nieniakluczowania tranzystora wysokonapiêciowego. Jest to prawd¹dla uk³adów zasilaczy typu flyback, forward czy push-pull,ale ju¿ nie dla np. zasilaczy „sinusoidalnych” opisywanych w„SE” nr 7/2001. Nie jest równie¿ s³uszne dla uk³adów odchylania.Taki „wolny start” w uk³adzie odchylania mo¿e spowodowaæjedynie uszkodzenie tranzystora, a wiêc nie oka¿e siêwcale taki „miêkki”.Konkluduj¹c: dla uk³adów odchylania zabiegów wolnegostartu siê nie realizuje i realizowaæ nie trzeba. Jeœli „BU naodchylaniu pada”, trzeba znaleŸæ tego przyczynê. }

SERWIS ELEKTRONIKI9/2002 Wrzesieñ 2002 NR 79Od RedakcjiZ listów nap³ywaj¹cych do redakcji i rozmów telefonicznychprzeprowadzonych z osobami prowadz¹cymi dzia³alnoœæ serwisow¹sprzêtu RTV wyraŸnie przebija nutka pesymizmu, spowodowanaci¹gle pogarszaj¹c¹ siê sytuacj¹ gospodarcz¹ i jej negatywnymwp³ywem na ten sektor us³ug. Ale czy trzeba od razuza³amywaæ rêce? OdpowiedŸ brzmi: oczywiœcie nie. W takim razieco robiæ? Na to pytanie nie ma z pewnoœci¹ jednej odpowiedzi,nie ma te¿ gotowej recepty, któr¹ moglibyœmy podaæ naszymCzytelnikom. Jest jednak pewna zasada, któr¹ mo¿na by zastosowaærównie¿ w tych okolicznoœciach: je¿eli nie mo¿emy zmieniætego, co nas otacza, to spróbujmy zmieniæ siebie. Je¿eli nie mo¿emyporadziæ sobie sami, to mo¿e warto nawi¹zaæ wspó³pracê zinnymi, doprowadziæ do specjalizacji w okreœlonej dziedzinie. Najwa¿niejszejest to, abyœmy klienta przyzwyczaili do tego, aby zawszezwraca³ siê do nas, niezale¿nie od rodzaju sprzêtu i stopniakomplikacji naprawy. Mo¿e czasami warto dzia³aæ jako poœrednik,zapewniaj¹c klientowi kompleksow¹ us³ugê. Zastój w serwisachodbija siê i na naszej dzia³alnoœci. Staramy siê jednak „niezasypiaæ” przys³owiowych gruszek w popiele. Przyk³adem tegomog¹ byæ dwie kolejne pozycje ksi¹¿kowe, które w³aœnie siê ukaza³y(„Uk³ady steruj¹ce w zasilaczach i przetwornicach - aplikacje,dane techniczne” - czêœæ 1 i „Uk³ady scalone wideo - aplikacje”- czêœæ 1) i trzecia („Katalog uk³adów cyfrowych TTL i CMOSserii 74”), która uka¿e siê pod koniec wrzeœnia. Pierwsza z nich toopracowanie, które zawiera aplikacje i dane techniczne uk³adówsteruj¹cych stosowanych w zasilaczach i przetwornicach. Przedstawionagrupa zosta³a tak dobrana, aby stanowiæ jak najlepsz¹reprezentacjê dla tego typu uk³adów. Wyboru dokonano sugeruj¹csiê popularnoœci¹ uk³adów i problemami serwisowymi wystêpuj¹cymiw sprzêcie, w którym zosta³y u¿yte. Druga pozycja zawierapraktyczne informacje i przyk³ady zastosowañ ponad 300uk³adów scalonych wystêpuj¹cych w magnetowidach VHS iSVHS. W niektórych przypadkach s¹ to schematy blokowe, winnych opisy wyprowadzeñ, charakterystyczne napiêcia i schematyaplikacyjne.Dodatkowa wk³adka do numeru 9/2002:Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-DT30 - 2 × A2,OTVC Contec MRV3782, Metron CR3788 - 4 × A2,VCR Akai VS-G740EOH-D, VS-G745EA-D/EK-N/EOH-D,VS-G746EK-N, VS-G755EOH-N, VS-G757EOG-D,VS-G855EA-D/EDG/EK-N/EOH-D, VS-G856EOH-DN,VS-G858EOG-VD (IV cz. - ark. 17÷22) - 6 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.plHigh-Tech zawita³ pod strzechy ....................................... 6Praca transformatora w uk³adach zasilaczyimpulsowych (cz.1).......................................................... 8Opis zasilacza dla miernika pojemnoœci ....................... 11Parametry transformatorów linii serii PET... firmy JSCVilniaus Vingis................................................................ 13Uk³ad TA8865BN firmy Toshiba..................................... 17BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.7)........................................................... 19Naprawa mocowania osi talerzykóww magnetowidzie Sanyo VHR-7100EE ......................... 21Porady serwisowe ......................................................... 22- odbiorniki telewizyjne ............................................... 22- audio ......................................................................... 28- odbiorniki satelitarne ................................................ 29- magnetowidy ............................................................ 29- monitory .................................................................... 30Aplikacje uk³adów scalonych - TEA6820T .................... 31Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹Panasonic KX-T4500-B (cz.2)....................................... 35Zasada dzia³ania i diagnostyka uk³adusterowania chassis ICC17 ............................................. 41OTVC Sony z chassis AE-3 -tryb i regulacje serwisowe ............................................. 46Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 53Naprawy dla dociekliwychOTVC Blaupunkt PM37-43VT ....................................... 56Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Odtwarzacz CD Philips CD604/00B/17B, CD614/00B/00S/05B/07B/17B - 2 × A2,OTVC Samsung CX-630W, CX-685W, CK-685chassis P-61TS - 2 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

High-Tech zawita³ pod strzechyHigh-Tech zawita³ pod strzechyKrzysztof Mazur, TESPOL Sp. z o.o.Po upalnym okresie urlopowym nie sposób, by atmosferawakacyjna nie udzieli³a siê równie¿ bran¿y pomiarowej. Bardziejswobodnie wiêc, ni¿ to przyjêto, pozwolê sobie wypowiedzieæsiê o nowoœciach i ciekawostkach, które s¹ obecne na rynkuod maja br.Co mo¿na obecnie kupiæ za 5000 PLN netto? Wymieniê jedyniekilka rzeczy osi¹galnych przy portfelu „gruboœci” 5000PLN. Pasjonaci sportu rozwa¿yliby dobry rower, sprzêt do nurkowaniaczy deskê windsurfing’ow¹. W zasiêgu jest te¿ dwuosobowawycieczka na safari do Kenii. Bêd¹c na etapie urz¹dzaniamieszkania wspomnê wyposa¿enie pokoju wypoczynkowego,skromnej kuchni lub ³azienki, ca³kiem przyzwoity systemaudio lub wideo. Samochodem - „wyzwanie” za nieca³e5000 ju¿ jeŸdzi³em, wyciskaj¹c z niego po przeróbkach oko³o23KM. Te przygodê mam ju¿ za sob¹ i bardzo siê z tego cieszê.Tu prawdopodobnie koñcz¹ siê ogólnie dostêpne rozkosze. Za-³ó¿my wiêc, ¿e owy przeciêtny œmiertelnik jest do tego elektronikiemrozwi¹zuj¹cym problemy projektowe lub serwisowe, marz¹cymo nowoczesnej aparaturze, jak dobrej klasy oscyloskopczy analizator widma. Ile razy s³yszeliœmy, ¿e koszty tego typuaparatury s¹ na tyle wysokie, i¿ nie pozostaje nic innego, jakpracowaæ dalej, rozwi¹zuj¹c problemy, niejako, „po omacku”?Postêp wymusza korzystanie z narzêdzi o znacznie wiêkszychmo¿liwoœciach, prêdkoœci uk³adów elektronicznych stalewzrastaj¹, wymaga siê jednoczesnej analizy czasowej, widmowejoraz obróbki matematycznej wyników pomiarów i wspó³pracyw systemach pomiarowych, opartych na sterowaniu komputerowym.Kompromisy s¹, si³¹ rzeczy, konieczne. Rozpatruj¹ctak podstawowy dla ka¿dego elektronika przyrz¹d, jakimjest oscyloskop, kompromisem sta³a siê ucieczka z kosztami wstronê kart przetwornikowych. Dla przyrz¹dów autonomicznychnajni¿szego sektora cenowego zauwa¿amy ci¹g³e balansowaniepomiêdzy poszczególnymi kluczowymi parametrami, tj. lepszympróbkowaniem kosztem d³ugoœci rekordu, mnogoœci¹ funkcjimatematycznych kosztem parametrów maj¹cych wp³yw najakoœæ odtworzenia sygna³u, czy rezygnacj¹ z rozbudowanychfunkcji pomiarowych lub wyzwalaj¹cych kosztem ³atwoœci iwygody obs³ugi. Wymieniaj¹c wiêc cechy jakie powinien spe³niaæprosty oscyloskop serwisowy stawiamy na nisk¹ cenê, ³atwoœæu¿ytkowania, dok³adnoœæ odtwarzania sygna³u, pamiêæ(mo¿liwie jak najd³u¿sz¹), eksport danych, automatyczne pomiary,jak najwiêcej funkcji pomiarowych ze wskazaniem naFFT oraz rozbudowane wyzwalanie, pozwalaj¹ce na rozs¹dnegospodarowanie pamiêci¹ danych pomiarowych. Jeœli do³o¿yædo tego wygodê korzystania z kolorowego wyœwietlacza LCDotrzymamy przyrz¹d idealny. Gdzie jednak go szukaæ?Ci¹g³a pogoñ za redukcjami kosztów, przy zachowaniu wysokiejjakoœci i bardzo dobrych parametrów da³a nieoczekiwanerezultaty. Mówiê tu o nowych oscyloskopach serii TDS1000i TDS2000 firmy Tektronix. Firma, jako taka, jest z pewnoœci¹ogólnie znanym i szanowanym producentem aparatury pomiarowej.Ponad 50-letnie doœwiadczenie w konstruowaniu oscyloskopówzaowocowa³o wieloma spektakularnymi rozwi¹zaniami,jak np. premiera oscyloskopu DPO w czerwcu 1998 r. SamoDPO by³o technologi¹ szeroko omawian¹ na ³amach prasy fachowej,wiec nie bêdê siê rozpisywa³, zachêcaj¹c jednoczeœnieCzytelników do siêgniêcia do archiwalnych artyku³ów.Tekst sponsorowanyTektronix postawi³ na cechê jakoœciow¹, nazwan¹ po angielskuSIGNAL INTEGRITY. Opisowo t³umacz¹c, chodzi o maksymalniewiarygodne odwzorowanie sygna³u w przyrz¹dzie pomiarowym,jednoczeœnie dbaj¹c o to, by sam przyrz¹d nie wp³ywa³na kszta³t sygna³u i dzia³anie badanych uk³adów. St¹d bardzo szybkieuk³ady próbkuj¹ce, interpolatory wysokich rzêdów wraz zestabilnymi podstawami czasu, minimalizuj¹ce b³êdy czêstotliwoœciowe,p³askie charakterystyki w paœmie u¿ytecznym i w koñcuszereg akcesoriów, s³u¿¹cych do pobierania sygna³ów z uk³adu,wp³ywaj¹cych minimalnie na owe uk³ady (wysokie impedancje ima³e pojemnoœci na koñcu grota sondy, sondy aktywne, ró¿nicowe,wysokonapiêciowe, wzmacniacze pomiarowe).Za spraw¹ najnowszych rodzin oscyloskopów, osi¹gniêtoniemo¿liwy, jak dot¹d, stosunek jakoœci do ceny. Powsta³ przyrz¹d,który przy bardzo wyrafinowanych parametrach metrologicznychi bogatym wyposa¿eniu funkcjonalnym w minimalnejkonfiguracji (2 kana³y, 60MHz, 1Gpróbek/s), zosta³ wycenionyna mniej ni¿ 5000PLN netto!Nowe oscyloskopy firmy Tektronix podzielono, jak ju¿wspomnia³em, na dwie rodziny: TDS1000 i TDS2000. SeriaTDS1000 to propozycja najtañsza, z³o¿ona z 2 modeli dwukana³owych(TDS1002 i TDS1012) z pasmem odpowiednio60MHz i 100MHz, odró¿niaj¹ca siê od TDS2000 zastosowaniemmonochromatycznego wyœwietlacza. S¹ to odpowiednikiznanej i uznanej serii TDS200, lecz co godne podkreœlenia, nastêpcyw prostej linii ka¿dego z modeli s¹ od swych poprzednikówtañsze o oko³o 1000PLN, standardowo zaœ bardziej bogatowyposa¿one.Funkcjonalnie, pod k¹tem oprogramowania firmowego iwyposa¿enia, przyrz¹dy miêdzy sob¹ nie ró¿ni¹ siê niczym.Uk³on w kierunku zastosowañ serwisowych i projektowych to11 automatycznych pomiarów, FFT, wyzwalanie zmiennoœci¹wype³nienia impulsu i sygna³em TV oraz automatyczny odczytczêstotliwoœci sygna³u wyzwalaj¹cego. Sprzêtowo wszystkiemodele, tak 2- jak i 4-kana³owe, wyposa¿ono w kana³ zewnêtrznegowyzwalania. Ca³oœæ zamkniêto w lekkim chassis, zajmuj¹cymna stole serwisowym bardzo ma³o miejsca.W³aœciwoœci telewizyjne wspó³czesnych oscyloskopów cyfrowychomówi szerzej artyku³ w jednym z kolejnych nume-6 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

High-Tech zawita³ pod strzechyrów, dedykowany wy³¹cznie tej problematyce. Same TDS1000i 2000 dziel¹ wyzwalanie na 3 grupy – zboczem (narastaj¹cymlub opadaj¹cym), sygna³em TV i wype³nieniem impulsu. Wyzwalanietelewizyjne wspó³pracuje z systemami NTSC oraz PAL/SECAM, a jego Ÿród³em mo¿e byæ jeden z kana³ów lub kana³zewnêtrznego wyzwalania. Synchronizacja nastêpujê przy polaryzacjinormalnej b¹dŸ odwróconej, wszystkimi pó³obrazamilub liniami, pó³obrazem parzystym i nieparzystym oraz konkretn¹lini¹, wybieran¹ przez selektor linii. System menu nastawautomatycznych przyrz¹du (AUTOSET menu) wykrywarównie¿ sygna³ TV, nakierowuj¹c obs³ugê menu pod k¹tem tegotypu sygna³ów. Ciekaw¹ funkcj¹ jest równie¿ wyzwalanie zmiennoœci¹wype³nienia impulsu, programowana jako wartoœæ “≠”,“=”, “” ni¿ zadana wartoœæ z przedzia³u 33ns do 10s.£atwoœæ obs³ugi jest jedn¹ z podstawowych zalet przyrz¹dówrodziny TDS1000 i TDS2000. Wszystkie wyposa¿ono w funkcjêAUTOSET, dopasowuj¹c¹ automatycznie nastawy do optymalnychparametrów wyœwietlania. Najczêœciej u¿ywane funkcje wyprowadzonona panel czo³owy. Tradycyjnie, dla aparatury Tektronixa,klawisze menu pogrupowano w bloki odchylania pionowego ipodstawy czasu, wyzwalania i automatyki, czyni¹c przyrz¹dy bardziejprzyjaznymi dla u¿ytkowników oscyloskopów analogowych.Dodatkowo, oprogramowanie firmowe zawiera pomoc kontekstow¹,ukryt¹ w przyrz¹dzie, równie¿ aktywowan¹ naciœniêciem jednegoprzycisku. Ciekawostk¹, u³atwiaj¹c¹ pomiary z zastosowaniemniestandardowych akcesoriów jest system Probe Check Wizard,weryfikuj¹cy sprawnoœæ dzia³ania do³¹czanej do oscyloskopusondy, poprawnoœæ nastaw i jej kompensacjê.Zestawienie modeli przedstawia tabela:TDS 1002 1012 2002 2012 2014 2022 2024Wyœwietlacz LCDLiczba kana³ówMono2Mono2Kolor2Kolor2Kolor4Kolor2Kolor4Pasmo 60 MHz 100 MHz 60 MHz 100 MHz 100 MHz 200 MHz 200 MHzPróbkowanie1 GS/s 2 GS/sZakres podstawy czasuD³ugoœæ pamiêciAutosetZewnêtrzne wyzwalanieFFTWyzwalaniewype³nieniem impulsuPomiary automatyczneProbe Check WizardOdczyt czêstotliwoœcisygna³u wyzwalaj¹cegoTDS2CMA5 ns/dz do 50 s/dz 2.5 ns/dz do 50 s/dz2500 punktów na kana³Standardowo we wszystkich modelachStandardowo we wszystkich modelachStandardowo we wszystkich modelachStandardowo we wszystkich modelach11 - standardowo we wszystkich modelachStandardowo we wszystkich modelachStandardowo we wszystkich modelachOpcjonalny modu³ komunikacyjny RS-232, GPIB, CentronicsWy¿szoœæ nowych rodzin potwierdzaj¹ kolejne ulepszenia.Najlepiej widoczne jest to w serii TDS2000. Prócz kolorowegowyœwietlacza potrzeby rynku wymusi³y zwiêkszenie pasma w najwy¿szychmodelach serii do 200MHz (TDS2022, TDS2024) i coza tym idzie podniesienie czêstotliwoœci próbkowania do 2GS/s.Nie zmieni³a siê d³ugoœæ pamiêci, wynosz¹ca we wszystkich modelach2500 punktów niezale¿nie na ka¿dy z kana³ów. Zachowanomo¿liwoœæ komunikacji z komputerem interfejsami RS232Coraz GPIB, jak równie¿ bezpoœrednie pod³¹czenia drukarki interfejsemCentronics. Funkcje te realizuje modu³ TDS2CMA, stanowi¹cywyposa¿enie dodatkowe nowych oscyloskopów.TDS200 znakomicie sprawdzi³ siê jako prosty przyrz¹d dozastosowañ serwisowych. Bardzo dobre parametry za przystêpn¹cenê, niezawodnoœæ, „¿ywotnoœæ” i prostota obs³ugi znalaz³y uznanierównie¿ w œrodowiskach akademickich, jako niezbêdny przyrz¹dpocz¹wszy od laboratoriów podstaw metrologii i elektronikia¿ do bardziej zaawansowanych projektów. Obecnie Tektronixkieruje swoj¹ najtañsz¹ linie produktów do bardziej wymagaj¹cych.Podniesienie pasma i zwiêkszenie próbkowania pozwalaj¹na u¿ycie przyrz¹du do celów nie tylko serwisowych, lecz równie¿prostych zastosowañ projektowych elektroniki analogowej icyfrowej. Rozszerzone wyzwalanie zwiêksza mo¿liwoœci na poluwykrywania w uk³adach b³êdów i anomalii dzia³ania, podobniejak i standardowe FFT umo¿liwiaj¹ce analizê widmow¹ mierzonychsygna³ów. Dla potrzeb oscyloskopów 200MHz opracowanonowe sondy P2200, z prze³¹czanym t³umieniem 1×/10×, do³¹czanejako standard do wszystkich modeli TDS1000 i TDS2000. Jakoopcje zaœ, nowe przyrz¹dy wyposa¿yæ mo¿na w szereg sond wysokonapiêciowych,pozwalaj¹cych zwiêkszyæ mo¿liwoœci pomiarównapiêæ ze standardowych 300V rms nawet do 20kV rms lub dokonywaæpomiarów ró¿nicowych do 1.3kV i 25MHz. Seria TDS1000jest wiêc odpowiedzi¹ na zapotrzebowania u¿ytkowników, szukaj¹cychproduktu taniego, wiarygodnego i niezawodnego,TDS2000 zaœ, to krok w kierunku bardziej wymagaj¹cych, zape³niaj¹cylukê miêdzy dawnymi oscyloskopami najni¿szego pu³apucenowego a seri¹ TDS3000B i wy¿szymi.Omówione propozycje nie s¹ przyrz¹dami znajduj¹cymi zastosowaniewe wszelkich wspó³czesnych aplikacjach pomiarowych.Pamiêtajmy, i¿ mówimy o aparaturze na poziomie cenowymmiêdzy 5 tys. a 14 tys. PLN netto. Dysponujemy stosunkowokrótk¹ pamiêci¹, maks. 4 kana³ami pomiarowymi, rozdzielczoœci¹8 bitów i dok³adnoœci¹ pomiaru ±3%, lecz oscyloskop,œwietnie potrafi broniæ siê przed atakami sceptyków. Jest to przyrz¹dczasu rzeczywistego, próbkuj¹cy sygna³ przy pojedynczymwyzwoleniu nawet do 2GS/s, s³u¿¹cy do wykrywania b³êdów wuk³adach elektronicznych o stale zwiêkszaj¹cych siê prêdkoœciach.Mo¿e wiêc u¿yæ rozbudowanego wyzwalania zamiast nagrywaæmnóstwo danych, trac¹c czas na ich póŸniejsz¹ analizê? Nagranie5 sekund przy pobieraniu próbek co 500ps zajmie nam 10GBpamiêci – jak kosztowna musi byæ pamiêæ, która ma czas dostêpuna poziomie ok. 200ps o tak potê¿nej pojemnoœci i jaki procesorprzetworzy tyle danych w czasie rzeczywistym? Uk³ady cyfroweto ogromna iloœæ jednoczeœnie analizowanych ci¹gów bitów,4 kana³y mog¹ byæ niewystarczaj¹ce? Oscyloskop jednak badaanalogow¹ strukturê sygna³u, a nie jedynie progi zadzia³ania.U¿yjmy wiêc analizatora stanów logicznych wysokiej klasy dlaanaliz czasowych i stanowych, oscyloskop klasy TDS1000 lubwy¿szej poka¿e zaœ „dzwonienia”, wp³ywy indukcyjne i pojemnoœciowe,przesterowania i czasy narostów oraz dok³adne zale¿-noœci czasu narostu do czasu utrzymania sygna³u, daj¹c niejednokrotniegotow¹ odpowiedŸ na zaistnia³y problem. Dynamikana poziomie 56dB przy analizie widmowej to niewiele, lecz wystarczydo zgrubnego oszacowania struktury harmonicznych badanegosygna³u. Wygoda korzystania z pomiarów automatycznych,pomiarów kursorami, mo¿liwoœci zapisu i archiwizacji danych,integracja w systemy pomiarowe to cechy, których nie znajdziemyw „OSA-ch”, a które sta³y siê obecnie standardem. Samoscyloskop zaœ z przyrz¹du wskaŸnikowego, „awansowa³” domiana aparatury pomiarowej.Seriami TDS1000 i TDS2000 firma Tektronix zesz³a z pu³apuniezwykle kosztownego, do poziomu zupe³nie realnego, nietrac¹c jednoczeœnie na presti¿u. Gama przyrz¹dów jest bardzoszeroka – zawiera w sobie ponad 30 ró¿nych modeli oscyloskopówwszystkich pu³apów cenowych. Ka¿dy dobierze coœ podw³asne potrzeby. Choæ Kenia dalej jest moim faworytem w ceniedo 5000PLN netto, (nie tylko moim, st¹d zaznaczy³em wycieczkê,jako „dwuosobow¹”), posiadaj¹c TDS1000 i wykorzystuj¹cgo w codziennej pracy, równie¿ wymarzone safari okazuje siêznacznie bardziej osi¹galne... czego Pañstwu i sobie ¿yczê. }SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 7

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychPraca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychKarol Œwierc(cz.1)W „SE” nr 5/2000 opublikowany zosta³ artyku³ „Praca tranzystorakluczuj¹cego w uk³adach zasilaczy i odchylania poziomegoOTVC i monitorów”, a w nr 11/2000 jego uzupe³nieniew formie aneksu. Niniejszy artyku³ poœwiêcony jest aspektomzwi¹zanym z prac¹ transformatora. Praca jego jest nie mniejistotna ni¿ praca tranzystora. W³aœciwe warunki pracy transformatorato nadrzêdny cel prawid³owo zaprojektowanego zasilacza-przetwornicy.Niew³aœciwe warunki lub Ÿle zaprojektowany,nawiniêty lub po prostu, Ÿle z³o¿ony transformatormo¿e byæ przyczyn¹ awarii zasilacza, co praktycznie w ka¿-dym przypadku koñczy siê uszkodzeniem tranzystora kluczuj¹cego.Notoryczne uszkadzanie siê tego tranzystora zmuszaw koñcu do przemyœlenia i podjêcia decyzji: czy jego powodemjest transformator, czy te¿ uk³ad elektroniki zasilacza.O czym œwiadczy fakt, ¿e rdzeñ transformatora jest nierazbardzo gor¹cy? Kiedy nale¿y transformator wymieniæ, a kiedyjest to czynnoœæ bezcelowa i przy tym czêsto k³opotliwa.Celem artyku³u jest odpowiedŸ na te i podobne pytania.Nie bêdzie jednak ¿adnej recepty, gdy¿ zjawiska s¹ na tyle z³o-¿one, ¿e prostej recepty nie mo¿na przedstawiæ. Zostan¹ natomiastw miarê szczegó³owo omówione zjawiska fizyczne zachodz¹cew transformatorze ze szczególnym zwróceniem uwagina wynikaj¹ce z nich praktyczne aspekty.1. Informacje podstawowe1.1. Dlaczego ka¿dy zasilacz zawiera transformator?Po pierwsze, to najprostszy sposób na zmianê wartoœci(przetransformowanie) napiêæ. Po drugie, za poœrednictwemtransformatora mo¿na uzyskaæ izolacjê galwaniczn¹ zasilanegourz¹dzenia od sieci energetycznej. Po trzecie, jest to jedyny(prawie jedyny) i prosty sposób na uzyskanie kilku napiêæ wyjœciowycho ró¿nych wartoœciach.Punkt ten celowo zatytu³owa³em „Dlaczego ka¿dy zasilaczzawiera transformator?”, jednak dla œcis³oœci nale¿a³oby napisaæ„Dlaczego prawie ka¿dy …”, gdy¿ w praktyce spotkaæmo¿na równie¿ zasilacze bez indukcyjnoœci, z prze³¹czanymipojemnoœciami. Ich zastosowanie ogranicza siê do bardzo ma-³ych mocy i praktycznie tylko wtedy, gdy trzeba podwoiæ wartoœænapiêcia lub uzyskaæ napiêcie o tej samej wartoœci ale przeciwnegoznaku (ujemne). Uk³ady takie s¹ nieraz wbudowanew strukturê uk³adów scalonych, choæ czêsto nie zdajemy sobiez tego sprawy. Dobrym przyk³adem s¹ pamiêci EEPROM zasilanejednym, niskim napiêciem (+5V lub mniej). Do zapisuinformacji potrzebuj¹ napiêcia wy¿szego, które jest podczasprocesu zapisu wytwarzane wewn¹trz. Podobna sytuacja jestw uk³adach transmisji szeregowej na du¿e odleg³oœci. Uk³adynadajników wymagaj¹ dwóch napiêæ symetrycznych, gdy ca³areszta urz¹dzenia „zadowala” siê jednym napiêciem. Umieszczasiê zatem uk³ad dokonuj¹cy inwersji napiêcia tu¿ przy uk³adzienadajnika linii. Zastosowanie wspomnianych wy¿ej uk³adówjest marginalne i trudno je nazwaæ zasilaczami w prawdziwymznaczeniu tego s³owa, a wiêc mo¿na w zasadzie przyj¹æ,¿e ka¿dy zasilacz zawiera transformator.1.2. Co to jest transformator?Aby odpowiedzieæ na to pytanie nale¿y cofn¹æ siê do podstawi wyjaœniæ kilka pojêæ.1.2.1. Co to jest indukcyjnoœæ?Przed odpowiedzi¹ na to pytanie, krótki wstêp z fizyki, któryudzieli odpowiedzi na pytania: co to jest pole magnetyczne,jakie wielkoœci je charakteryzuj¹, jak¹ energiê za poœrednictwempola magnetycznego mo¿na przenieœæ (przetransformowaæ),a to wi¹¿e siê bezpoœrednio z pytaniem kluczowym dlaporuszanego tematu: jak du¿y musi byæ transformator?Przewodnik, w którym p³ynie pr¹d, jak równie¿ poruszaj¹cesiê ³adunki elektryczne wytwarzaj¹ wokó³ siebie pole magnetyczne.U podstaw tego spostrze¿enia le¿y znane z fizykiprawo Biota-Savarta. Mówi ono, ¿e jednostkowy odcinek przewodnikaz pr¹dem wytwarza pole magnetyczne, którego indukcjajest proporcjonalna do wartoœci p³yn¹cego pr¹du, d³ugoœciodcinka przewodnika i odwrotnie proporcjonalna dokwadratu odleg³oœci punktu, w którym wielkoœæ indukcji mierzymy.Jeœli wytwarzaj¹cy pole magnetyczne odcinek przewodnikanie jest prostopad³y do odcinka ³¹cz¹cego punkt pomiarupola magnetycznego i odcinka przewodnika, który je wytwarza,wartoœæ indukcji jest mniejsza o sinus k¹ta wspomnianychdwóch odcinków. Wartoœæ indukcji zale¿na jest równie¿ odœrodowiska, w którym pole magnetyczne jest wytwarzane.Wspó³czynnikiem proporcjonalnoœci dla pró¿ni jest µ o - przenikalnoœæmagnetyczna pró¿ni. Inne materia³y wykazuj¹ dodatkowoprzenikalnoœæ µ r ró¿n¹, a czêsto du¿o wiêksz¹ od jednoœci.Przez tê przenikalnoœæ nale¿y przemno¿yæ wytwarzan¹wartoœæ indukcji. Prawo Biota-Savarta jest dla teorii pola magnetycznegokluczowe, gdy¿ na jego podstawie mo¿na obliczyæwartoœæ indukcji magnetycznej wytwarzanej w dowolnympunkcie i wokó³ przewodnika u³o¿onego w dowolnykszta³t. Najczêœciej bêdzie to cewka, a wiêc spiralnie zwiniêtyodcinek przewodnika, a wartoœæ indukcji magnetycznej interesujenas wewn¹trz owej cewki.Cewki powietrzne, a wiêc bezrdzeniowe wykonywane s¹jedynie dla bardzo du¿ych czêstotliwoœci, kiedy wymaganawartoœæ indukcyjnoœci jest niewielka. Przy czêstotliwoœciachni¿szych, dla uzyskania rozs¹dnej wartoœci reaktancji indukcyjnoœæmusi mieæ du¿e wartoœci, a wiêc cewka powietrznamusia³aby mieæ bardzo du¿e rozmiary ze wzglêdu na niedu¿¹wartoœæ przenikalnoœci pró¿ni (powietrza). Dlatego cewki, atym samym transformatory nawija siê na rdzeniu.Istniej¹ wprawdzie materia³y, których wzglêdna przenikalnoœæmagnetyczna jest mniejsza od 1. S¹ to diamagnetyki. Niemaj¹ one wiêkszego zastosowania jako rdzenie, aczkolwiekstosowane s¹ w cewkach strojonych obwodów w.cz.Odcinek diamagnetyka warto mieæ przy sobie podczas przestrajaniaradioodbiorników. Zbli¿aj¹c do przestrajanej cewkina zmianê diamagnetyk i paramagnetyk mo¿na szybko zorientowaæsiê w „któr¹ stronê” nale¿y pójœæ podczas przestrajania.Wspomnia³em ju¿, ¿e s¹ i paramagnetyki, a wiêc materia³yo przenikalnoœci magnetycznej wzglêdnej wiêkszej od jedno-8 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychœci. Przenikalnoœæ tych materia³ów nie jest na ogó³ du¿o wiêkszaod jednoœci, za to s¹ to œrodowiska liniowe. Znaczy to, ¿eprzenikalnoœæ ta jest sta³a, nie zale¿y od natê¿enia pola magnetycznego.Materia³ami o przenikalnoœci magnetycznej znaczniewiêkszej od jednoœci (a takie s¹ najbardziej po¿¹dane jakordzenie transformatorów) s¹ ferromagnetyki. Niestety nie s¹ toœrodowiska liniowe. Przenikalnoœæ magnetyczna zale¿y od natê¿eniapola magnetycznego, a na dodatek wykazuje histerezê,to znaczy, ¿e funkcja indukcji magnetycznej w tych materia-³ach jest nie tylko funkcj¹ nieliniow¹ natê¿enia pola, ale na dodatekzale¿y od „przesz³oœci”, czyli nie tylko od tego jaka wartoœænatê¿enia pola jest w danym momencie, ale równie¿ jakaby³a wczeœniej. Ka¿dy ferromagnetyk wykazuje tak¹ charakterystykê,ale s¹ ferromagnetyki, tak zwane: twarde i miêkkie.Porównanie ich charakterystyk przedstawiono na rys.1.1. Mówi¹co nieliniowoœci œrodowiska ferromagnetyków u¿y³em okreœlenia- niestety, bo to faktycznie na ogó³ jest istotna wada. Nale¿yjednak dla œcis³oœci wspomnieæ, ¿e owa nieliniowoœæ jestnieraz wykorzystywana w bardzo „zbo¿nych” celach.B2Wspomnia³em ju¿ o dwóch wielkoœciach charakteryzuj¹cychpole magnetyczne: indukcji pola magnetycznego B i jego natê-¿eniu H. Bardzo istotn¹ wielkoœci¹ fizyczn¹ jest strumieñ magnetyczny.Okreœlenie „strumieñ” dobrze siê kojarzy, gdy¿ jestto iloczyn indukcji pola i powierzchni, przez któr¹ przep³ywa.Jeœli powierzchnia ta jest prostopad³a do wektora indukcji, jestto „zwyk³y” iloczyn. W przypadku ogólniejszym, jest to iloczynskalarny i strumieñ pola magnetycznego nie jest wektorema wielkoœci¹ skalarn¹. Jednostk¹ strumienia magnetycznegojest weber: 1 Wb (weber) = 1T (tesla) × 1 m 2 . Chocia¿ wielkoœci¹podstawow¹ jest wektor indukcji, a strumieñ jest wielkoœci¹wtórn¹ ze wzglêdu na istotne (nadrzêdne) znaczenie strumieniapola magnetycznego, w technice czêsto indukcjê nazywasiê gêstoœci¹ strumienia. Na odwrót jest w fizyce, gdzie podstawowezale¿noœci charakteryzuje siê natê¿eniem i wektoremindukcji pola magnetycznego. Aby zakoñczyæ ten wywód teoriipodstawowej, nale¿y jeszcze dodaæ, ¿e Ÿród³em pola magnetycznegomo¿e byæ pr¹d, a wiêc zmienne pole elektryczne, jakrównie¿ zmienne pole magnetyczne indukuje wektor pola elektrycznego.Na tych spostrze¿eniach Maxwell przewidzia³ matematycznieistnienie fal elektromagnetycznych zanim jeszczezosta³y one odkryte. Najistotniejsz¹ ró¿nic¹ miêdzy polem magnetycznymi elektrycznym jest to, ¿e to pierwsze nie posiadapotencja³u, mówimy, ¿e jest polem wirowym.1H1 - materia³y magnetycznie twarde2 - materia³y magnetycznie miêkkieRys.1.1. Przyk³ady pêtli histerezy.1.2.2. Co to jest indukcja w³asna?W wyjaœnieniu tego pojêcia z pomoc¹ przychodzi drugieistotne prawo pola magnetycznego: zasada Lenza. Pole statycznejest ma³o interesuj¹ce. Jeœli natomiast zmienny pr¹d (p³yn¹cynp. w cewce) indukuje zmienne pole magnetyczne, tozmienny strumieñ pola magnetycznego, w obrêbie któregoznajduje siê ta cewka (bo sama sobie go wytworzy³a) indukujew niej napiêcie. Kierunek tego napiêcia jest taki (i o tym mówiregu³a Lenza), ¿e przeciwstawia siê on zmianom pr¹du i w³aœniedlatego cewka wykazuje reaktancjê. Jest to impedancja, aponiewa¿ nie wyra¿a siê ona liczb¹ rzeczywist¹, przyjêto inn¹nazwê. Nie wyra¿a siê liczb¹ rzeczywist¹, poniewa¿ „opór”jaki stanowi cewka nie zale¿y od wielkoœci pr¹du, ale od szybkoœcijego zmian (od jego pochodnej). Sytuacja jest dok³adnieodwrotna, ni¿ w przypadku kondensatora i jeœli pobudzana jestprzebiegiem sinusoidalnym, to napiêcie wyprzedza w fazie oπ/2 przebieg pr¹du. Wielkoœci¹ charakteryzuj¹c¹ indukcjê w³asn¹elementu jest jego indukcyjnoœæ. Mierzona jest ona w henrach(1H = 1Wb/ 1A lub 1H = 1V × 1s / 1A).Cewka bezrdzeniowa lub z rdzeniem paramagnetycznymjest nadal elementem liniowym, czego nie mo¿na w ogólnoœcipowiedzieæ o cewce z rdzeniem ferromagnetycznym. Jest toju¿ element nieliniowy, a to jest powodem wszystkich problemów,którym poœwiêcony jest niniejszy artyku³. Jeœli chcieæopisaæ rzecz matematycznie, to nale¿y powiedzieæ, ¿e rozwi¹zywanierównañ opisuj¹cych obwody nieliniowe jest nie tylkotrudne, ale czêsto w sposób analityczny po prostu niemo¿liwe,chyba ¿e za pomoc¹ metod numerycznych. Nie bêdê wiêcej onich wspomina³, gdy¿ nie to jest celem tego artyku³u. Zwrócênatomiast uwagê na wszelkie zjawiska fizyczne maj¹ce miejscew transformatorze pracuj¹cym w uk³adzie zasilacza, a ujawniaj¹cesiê g³ównie przy pracy z du¿¹ czêstotliwoœci¹ kluczowania.Pe³na œwiadomoœæ tych zjawisk jest nie tylko ciekawa,ale bardzo pomocna w prawid³owym postawieniu diagnozynaprawianego uk³adu.1.2.3. Co to jest indukcja wzajemna, a wiêc co to jest transformator?W polu magnetycznym wytwarzanym przez jedn¹ cewkêmo¿na umieœciæ inn¹ cewkê. Napiêcie indukowane w niej jestzale¿ne od zmiennoœci strumienia magnetycznego, który j¹obejmuje i zupe³nie nie zale¿y od tego, czy strumieñ ten wytworzy³asobie ta cewka sama, czy pochodzi on z jakiegokolwiekŸród³a z zewn¹trz.Indukcyjnoœci¹ wzajemn¹ nazywamy stosunek strumieniamagnetycznego w cewce, nazwijmy j¹ 2, do pr¹du p³yn¹cegow cewce 1.£atwo wykazaæ, ¿e jeœli cewki sprzê¿one s¹ w 100%, czylica³y strumieñ wytwarzany przez cewkê 1 przep³ywa przezwszystkie zwoje cewki 2, to indukcyjnoœæ wzajemna takich cewekjest niezale¿na od tego, która z nich bêdzie uzwojeniempierwotnym, a która wtórnym i równa siê œredniej geometrycznejindukcyjnoœci w³asnych obu cewek: M 12 = M 21 = M = √L 1 ×L 2 .Jeœli sprzê¿enie obu uzwojeñ nie jest pe³ne, to wspó³czynniktego sprzê¿enia okreœla siê jako stosunek indukcji wzajemnejdo œredniej geometrycznej indukcji w³asnych obu cewekk = M / √L 1 L 2 . W takiej sytuacji wystêpuj¹ indukcyjnoœci rozproszeniaodpowiadaj¹ce tym strumieniom pola magnetycznego,które nie obejmuj¹ obu uzwojeñ. Problemowi istnienia indukcyjnoœcirozproszenia transformatora poœwiêcê wiêcej uwagiw dalszej czêœci artyku³u, poniewa¿ jest to zjawisko w uk³adachzasilaczy bardzo szkodliwe i prowadz¹ce czêsto do uszkodzeniatranzystora-klucza. Poniewa¿ zupe³ne wyeliminowanieindukcyjnoœci rozproszonych jest niemo¿liwe, uk³ady przetwor-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 9

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychnic zawieraj¹ zawsze elementy maj¹ce na celu zmniejszenie ichdestrukcyjnego wp³ywu. Niemniej uszkodzenie zasilacza (tranzystorakluczuj¹cego) mo¿e byæ zawsze spowodowane uszkodzeniemktóregoœ z elementów owych uk³adów lub zbyt du¿¹wartoœci¹ indukcyjnoœci rozproszenia transformatora.Powy¿sze informacje przytoczone na gruncie fizyki t³umacz¹równie¿ co siê stanie, gdy w transformatorze nast¹pi zwarciemiêdzyzwojowe. Pr¹d indukowany w zwoju zwartym jesttak du¿y, ¿e przeciwstawia siê zmianom strumienia magnetycznegoprzez niego przep³ywaj¹cego (regu³a Lenza). Poniewa¿zwój taki obejmuje zwykle ca³y rdzeñ, indukcyjnoœæ widzianaz ka¿dego uzwojenia wydatnie spada do tego stopnia,¿e pozostaje niemal¿e sama indukcyjnoœæ rozproszenia. Powy¿szespostrze¿enie demaskuje informacje zawarte w niektórychreklamach przyrz¹dów s³u¿¹cych do sprawdzania sprawnoœcitransformatorów lub trafopowielaczy. Mówi¹ one, ¿eprzyrz¹d wykrywa zwarcie nawet jednego zwoju. Nie ma znaczeniaczy zwarty jest jeden zwój, czy wiêcej. Istotniejsze jestto jaka jest opornoœæ przewodu, na którym zwarcie wyst¹pi³o.Jeœli jest ona bardzo ma³a, zbli¿amy siê do zjawiska znanego zfizyki: zwój zwarty wykonany z nadprzewodnika nie „wpuœci”do siebie pola magnetycznego.U1U1I1I1R1R1Lr1LGLr12n • Lr2RS2n • Lr22n • R22n • R2I /n2I /n2n • U2Rys.1.2.a. Schemat zastêpczy transformatora.Rys.1.2.b. Uproszczony schemat zastêpczytransformatora.n • U21.3. Schemat zastêpczy transformatoraAnalizê uk³adów znacznie upraszcza stosowanie wszelkiegorodzaju schematów zastêpczych. W pierwszej fazie analizyuk³adu stosuje siê uproszczone schematy zastêpcze, po czymdodaje siê kolejne elementy przybli¿aj¹ce uk³ad coraz bardziejdo rzeczywistoœci. Tak jest równie¿ w przypadku transformatora.Dobrym przybli¿eniem dla celów prezentowanych w artykulejest schemat przedstawiony na rys.1.2. Nie zawiera onpojemnoœci rozproszonych i miêdzyzwojowych rzeczywistegotransformatora, natomiast zwraca szczególn¹ uwagê na indukcyjnoœcirozproszenia. Zawiera równie¿ symulowane wpostaci skupionych rezystorów rezystancje rzeczywiste uzwojeñ,jak równie¿ w postaci rezystora w³¹czonego równolegledo indukcyjnoœci g³ównej symulacjê strat energii, a wiêc mocrzeczywist¹ wydzielan¹ w rdzeniu. Symuluje on w ten sposóbstraty zwi¹zane z przemagnesowaniem rdzenia, jak i z istnieniempr¹dów wirowych. Ta czêœæ energii powoduje grzaniesiê rdzenia. Przekroczenie dopuszczalnej temperatury mo¿e byæpowodem nasycenia rdzenia wczeœniej ni¿ przewidzia³ to konstruktortransformatora. Nasycenie rdzenia to zmniejszenieindukcyjnoœci g³ównej oznaczonej na schemacie zastêpczymjako L G , a to ju¿ tylko krok do uszkodzenia tranzystora kluczuj¹cego.Rezystancje rzeczywiste uzwojeñ symuluj¹ zjawiskaujawniaj¹ce siê przy du¿ej czêstotliwoœci pracy, jak zjawiskonaskórkowoœci. Te wspomniane wy¿ej, jak i inne zjawiskafizyczne maj¹ce miejsce w rozpatrywanym problemie zostan¹rozwiniête w dalszej czêœci artyku³u. Niemniej znajomoœæ schematuzastêpczego transformatora bêdzie bardzo pomocna. Nale¿yzwróciæ uwagê, ¿e wszystkie wielkoœci s¹ odniesione dostrony pierwotnej, a wiêc elementy, jak i napiêcie oraz pr¹d s¹przetransformowane na stronê pierwotn¹. Opornoœæ rzeczywista,jak i indukcyjnoœæ transformuje siê z kwadratem przek³adni,napiêcie oczywiœcie wprost proporcjonalnie do przek³adni,a pr¹d odwrotnie proporcjonalnie do wspó³czynnikaprzek³adni „n”. Na rys.1.2.b przedstawiono uproszczony schematzastêpczy, który jest dobrym przybli¿eniem dla wielu celów(analizy) transformatora.1.4. Jak du¿y musi byæ transformator?Intuicja podpowiada, ¿e zale¿y to od mocy jaka ma byæprzeniesiona (przetransformowana), ale czy tylko? W uk³adachzasilaczy sieciowych pracuj¹cych przy czêstotliwoœci 50Hztransformatory s¹ z regu³y du¿e. Nale¿y s¹dziæ, ¿e wymaganawielkoœæ transformatora zale¿y od czêstotliwoœci, przy którejon pracuje. Aby odpowiedzieæ na pytanie dlaczego, proponujêprzyjrzeæ siê dok³adnie schematowi zastêpczemu. Jak transformatorprzedstawia siê dla Ÿród³a napiêcia sinusoidalnego(analiza z pobudzeniem sinusoidalnym jest najprostsza), gdynie jest on obci¹¿ony po stronie wtórnej. Przez uzwojenie p³yniepr¹d, tak zwany ja³owy. Jeœli pomin¹æ opornoœci R sz1 , R sz2 iR GL (co jest dobrym przybli¿eniem), to pr¹d ja³owy w uzwojeniupierwotnym przesuniêty jest w fazie wzglêdem napiêcia o90°. Nie wydziela siê wiêc moc czynna, jednak moc biernamo¿e przyjmowaæ du¿e wartoœci. Poniewa¿ reaktancja indukcyjnoœcijest równa iloczynowi pulsacji k¹towej ω i wartoœciindukcyjnoœci, przy ma³ych ω wymagana jest du¿a indukcyjnoœæ.Sposobem na zwiêkszenie indukcyjnoœci jest stosowanierdzeni o jak najwiêkszej przenikalnoœci magnetycznej.Zwiêkszanie transformowanej mocy wi¹¿e siê z wiêksz¹ amplitud¹zmiennoœci strumienia magnetycznego, a wiêc i jegogêstoœci (indukcji magnetycznej) w rdzeniu. Poniewa¿ rdzenieferromagnetyczne s¹ œrodowiskiem nieliniowym, nale¿ybraæ pod uwagê ich pe³n¹ charakterystykê, wartoœæ maksymaln¹indukcji, która wi¹¿e siê ze zjawiskiem nasycania rdzenia, histerezêtej charakterystyki oraz inne zjawiska. Drugi sposóbnasuwa siê wprost z zale¿noœci X L = 2πf × L, a wiêc zwiêkszanieczêstotliwoœci, przy której transformator pracuje.W ten sposób doszliœmy do koncepcji przetwornicy, w którejg³ównym celem jest przetwarzanie (st¹d nazwa przetwornica)energii przez transformator z du¿¹, znacznie wiêksz¹ od 50Hzczêstotliwoœci¹. Wprawdzie spotyka siê zasilacze impulsowe(DC-DC converter) przetwarzaj¹ce energiê ze stosunkowo niskiegosta³ego napiêcia wejœciowego (DC), ale wtedy wykorzystujesiê tylko jedn¹ z g³ównych zalet przetwornicy polegaj¹cejna zminimalizowaniu strat energii w elemencie regulacyjnym,którym jest z regu³y tranzystor i chodzi o to, aby niepracowa³ on na aktywnej czêœci swojej charakterystyki. Transformatorw takim zasilaczu pracuje nadal na czêstotliwoœci siecii musi byæ du¿y. Takie rozwi¹zania na ogó³ spotyka siê w magnetowidachstarszej generacji. Aby osi¹gn¹æ pe³ne korzyœci zbudowania zasilacza w postaci przetwornicy, trzeba przetwarzaænapiêcie wprost z wyprostowanego napiêcia 220V ACrms , a10 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

wiêc z du¿ej wartoœci. Sytuacja jest nieco korzystniejsza wuk³adach pracuj¹cych w sieci amerykañskiej 110V AC , ale t¹spraw¹ nie bêdziemy siê interesowaæ. Z naszego, serwisowegopunktu widzenia jest to i tak tylko komplikacja. Uk³adymog¹ce pracowaæ w bardzo szerokim zakresie napiêæ wejœciowych,a wiêc 110V rms z uwzglêdnieniem maksymalnego dopuszczalnegospadku napiêcia oraz 220V rms z uwzglêdnieniemdopuszczalnej (15%) nadwy¿ki tego napiêcia s¹ z regu³y bardziejskomplikowane. Poniewa¿ niniejszy artyku³ opisuje zasilaczwidziany od strony transformatora, to nale¿y zwróciæuwagê, ¿e warunki jego pracy zmieniaj¹ siê w takim przypadkuzasadniczo. Jeœli problemy uszkadzania zasilacza tkwi¹w³aœnie w tych sprawach i wiedz¹c równoczeœnie, ¿e naprawianeurz¹dzenie na pewno nie bêdzie wyeksportowane na innykontynent, wiedzê zawart¹ w tym artykule mo¿na wykorzystaæbardzo praktycznie, zmieniaj¹c ewentualnie niektóre wartoœcielementów tak, aby transformator „dobrze siê czu³” gdyjest zasilany z sieci 220V AC .Oczywiœcie, „pomys³” ze zwiêkszaniem czêstotliwoœci pracyprzetwornicy sprawdza siê i to w³aœnie, obok unikniêciapracy elementu regulacyjnego na aktywnej czêœci jego charakterystyki,zadecydowa³o o takiej „karierze” przetwornic jak¹obserwujemy. Jednak „pomys³” ten sprawdza siê do pewnejgranicy, powy¿ej której zaczynaj¹ pojawiaæ siê zupe³nie noweproblemy. Ograniczeniem czêstotliwoœci pracy na ogó³ nie s¹elementy elektroniczne, ewentualnie parametry dynamicznetranzystora kluczuj¹cego, a przede wszystkim zjawiska wystêpuj¹cew transformatorze.Poniewa¿ w naturze cz³owieka jest d¹¿enie do optymalizacjiza wszelk¹ cenê, warunki pracy wszystkich kluczowychelementów w naprawianych przez nas przetwornicach s¹ naogó³ „wy¿y³owane”. Mo¿na zaobserwowaæ w naprawianymsprzêcie , ¿e transformatory s¹ nieraz rzeczywiœcie bardzo ma³e.Obok optymalizacji zastosowanych elementów, w tym materia³ówmagnetycznych, istotn¹ rolê odgrywa konfiguracja pracyuk³adu. Dobrym przyk³adem jest tu chassis L6.1 i L6.2 Philips’aczêsto opisywane na ³amach „SE” ze wzglêdu na problemyserwisowe. Zastosowanie konfiguracji pracy przetwornicyjako forward w uk³adzie tak zwanym buck (buck to znaczykozio³, a skojarzenia z dzia³aniem zasilacza s¹ prawid³owezwa¿ywszy jak „kozio³ atakuje”), to kolejny sposób nazmniejszenie wielkoœci transformatora i na z³agodzenie warunkówpracy tranzystora kluczuj¹cego. W tym uk³adzie bowiemtransformator nie przenosi pe³nej mocy (opis dzia³aniazasilacza chassis L6.1 i L6.2 publikowany by³ w „SE” nr 8/2000 i 2/2001). Jak zwykle korzyœci wi¹¿¹ siê z dodatkowymiwadami, a w przytoczonym chassis wad¹ jest brak izolacji galwanicznejzasilacza we wspomnianej konfiguracji. Poniewa¿wspó³czesny telewizor tak¹ izolacjê musi posiadaæ (wymógobligatoryjny), to uzyskano j¹ innymi, bardzo „fikuœnymi” metodami.Wracaj¹c do g³ównego w¹tku podjêtego tematu stwierdziliœmy,¿e po przekroczeniu pewnej czêstotliwoœci pracy uzyskanekorzyœci siê koñcz¹ i pojawiaj¹ siê nowe problemy. Tymw³aœnie problemom poœwiêcona bêdzie dalsza czêœæ artyku³u.Warunki pracy transformatora s¹ zasadniczo ró¿ne dlatrzech podstawowych konfiguracji uk³adowych przetwornic:flyback, forward converter i push-pull. Zatem zjawiska, którezale¿¹ od konfiguracji uk³adu zasilacza zostan¹ odrêbnie odniesionedo tych trzech podstawowych konfiguracji. }Ci¹g dalszy nast¹pi

Opis zasilacza dla miernika pojemnoœciEdward BitnerZnaczne zainteresowanie Czytelników opublikowanym w„Serwisie Elektroniki” opisem miernika pojemnoœci („Praktycznymiernik parametrów kondensatorów elektrolitycznych” - „SE”10/2000) oraz trudnoœci w znalezieniu odpowiedniego zasilaczaimpulsowego, sk³oni³y mnie do uzupe³nienia tego opisu.Przedstawiony na ³amach „SE” zestaw przyrz¹dów pomiarowo-diagnostycznychto nierozerwalna ca³oœæ, ale dla bli¿szegozrozumienia ich dzia³ania i wiêkszej przejrzystoœci, opisywaneby³y oddzielnie. W przypadku miernika pojemnoœci zaproponowa³emu¿ycie zasilacza impulsowego ze z³omowanegoVCR lub SAT - wydawa³o siê, ¿e bêdzie to doœæ proste i nieodstraszy od trudnoœci, jakie wynikaj¹ z budowy takiego zasilaczaod postaw (przeprowadzone próby dawa³y wyniki pozytywne).Ostateczn¹ inicjatywê w doborze zasilacza pozostawi-³em wiêc do dyspozycji przysz³ego konstruktora. Osobiœcie wykorzysta³emwszystkie mo¿liwoœci, jakie powstawa³y w trakciebudowy ca³ego zestawu. Dlatego niektóre podzespo³y, takie jak:zasilacz sieciowy 0÷150V, dynamiczny tester transformatorów,itd, dziêki zastosowaniu odpowiednich prze³¹czników oraz oddzielnegozasilacza sieciowego +80V - pe³ni¹ ró¿ne role, w zale¿noœciod w³¹czonej (u¿ywanej) funkcji pomiarowej.Zasilacz do miernika pojemnoœci jest zasilaczem impulsowym.Z praktyki wiemy, ¿e niektóre pracuj¹ce podzespo³y blokuodchylania poziomego odbiornika TV, mog¹ pe³niæ rolê takiegozasilacza. Najlepiej bêdzie, jeœli pos³u¿ymy siê zasilaczemwzorowanym na dynamicznym testerze transformatorówlinii opisanym w „SE” 3/01 (zasilacz sieciowy „SE” 2/01). Nale¿yw miejsce koñcówek „Tr” na sta³e lub przy pomocy odpowiedniegoprze³¹cznika, zamontowaæ transformator WN np.AT110 (bez cewki WN). Uzwojenie kolektorowe (pierwotne)8V/16kHz*BA15922nF18R9,1nF260R*0,6mA2xAAP155+ Zx -* - Napiêcie i wartoœæ rezystora dobraæ tak, aby bez pod³¹czonegokondensatora pomiarowego wyst¹pi³o pe³ne wychylenie wskaŸnikapomiarowego. Napiêcie to nie powinno przekroczyæ wartoœci 8V .ssRys.1.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 11

Opis zasilacza dla miernika pojemnoœci+28V+12VWy³.L4k7G550R/1W7270R22nF4,7µF1kTS-121243BC337BU208A82R9,1nF1600VD1VNAT1108zw.Do miernikapojemnoœci+80VD1VNTS-12GL- dioda BA159- warystor typu WW910/10 (wystêpowa³ w lampowych OTV np. Neptun 413)- transformator steruj¹cy linii (np. z OTV Neptun 625)- modu³ synchronizacji z OTV Neptun 625- dowolna dioda LEDRys.2.pod³¹czyæ do koñcówek „Tr” (pozosta³e uzwojenia nie bêd¹ wykorzystywane- mo¿na je nawet usun¹æ, choæ nie jest to konieczne).W miejsce wymontowanej cewki WN (na rdzeniu)nale¿y nawin¹æ 8 zwojów izolowanego przewodu. Jedn¹ z koñcówektego uzwojenia po³¹czyæ z mas¹ transformatora i mas¹miernika pojemnoœci, a drug¹ pod³¹czyæ do diody BA159 wmierniku pojemnoœci. Ze wzglêdu na wymagan¹ polaryzacjê napiêciazmiennego 16kHz, mo¿e wyst¹piæ koniecznoœæ zamianytych koñcówek. W przypadku sprawdzania polaryzacji tego napiêciaza pomoc¹ oscyloskopu - oscyloskop sam wska¿e namkoñcówkê, która powinna byæ pod³¹czona do diody BA159. Wpocz¹tkowej fazie budowy tego zasilacza impulsowego, mo¿nakorzystaæ z zasilacza serwisowego (0 ÷ 150V). Po ustaleniunajbardziej w³aœciwego napiêcia zasilania (gdy wysokoœæ impulsówwyjœciowych zasilacza 16kHz osi¹gnie wartoœæ 15V),nale¿y do tak zmodyfikowanego „testera” wykonaæ niezale¿nyzasilacz sieciowy o identycznych parametrach wyjœciowych(taka sama wartoœæ napiêæ zasilania, jakie by³y najbardziej odpowiedniew czasie prób na zasilaczu serwisowym 0÷150V)lub odpowiednio przystosowaæ do tego celu u¿ywany zasilaczserwisowy. Ze zrozumia³ych wzglêdów zasilacz regulowany dotego celu siê nie nadaje (co prawda mo¿na jego u¿ywaæ, aletrzeba pamietaæ o wartoœci napiêcia zasadniczego i takie ustawiaæprzed pomiarem). W moim przypadku zasadnicze napiêciezasilania wynosi oko³o +80V i odpowiednio +28V oraz +12V.Napiêcie +80V nie jest wartoœci¹ krytyczn¹, mo¿na u¿yæ innegow przedziale od 50 do 150V, pamiêtaj¹c jedynie o odpowiedniejzmianie liczby zwojów uzwojenia nawijanego na rdzeniuAT110 (przy napiêciu +150V nale¿y - poza zmniejszeniem iloœcinawijanych zwojów - zastosowaæ w testerze warystor o wy-¿szym napiêciu pracy, na przyk³ad 1300V; niestety wówczaswystêpuje wiêksze ryzyko uszkodzenia tranzystora BU208).Uk³ad scalony zastosowany w mierniku pojemnoœci doœæ dobrzestabilizuje przebiegi wyjœciowe zasilacza 16kHz, zapewniaj¹cdoœæ dobr¹ powtarzalnoœæ pomiarów sprawnoœci kondensatorówZx. W przypadku budowy tylko samego miernikasprawnoœci, nic nie stoi na przeszkodzie by pomin¹æ ten uk³ad.Nale¿y pamiêtaæ jedynie aby zmniejszyæ odpowiednio liczbêzwojów nawijanych na transformatorze wyjœciowym, tak bynapiêcie wyprostowane przez diodê BA159 i obci¹¿one tylkorezystorem 18R (bardzo istotny element miernika) nie przekracza³owartoœci 5V w impulsie. Brak stabilizacji tego napiêciamo¿e jednak nieznacznie zmieniaæ wskazania - co absolutnienie wp³ynie na ocenê przydatnoœci mierzonego kondensatora(patrz rysunek zmodyfikowanego miernika sprawnoœci kondensatorówelektrolitycznych - rys.1).Miernik sprawnoœci kondensatorów elektrolitycznych pracujena zasadzie pomiaru wielkoœci napiêcia têtnieñ jednopo-³ówkowego (zbli¿onego do szpilkowego) przebiegu 16kHz namierzonym kondensatorze z obci¹¿eniem za pomoc¹ rezystora18R. St¹d warunki pomiaru obejmuj¹ najwy¿sze wymagania,jakie powinien spe³niæ kondensator elektrolityczny pracuj¹cyw warunkach impulsowych. Dlatego zasilacz do miernikajest tak bardzo rozbudowany (impulsy 16kHz musz¹ mieæ doœækrótki czas trwania w stosunku do czasu braku ich wystêpowania).Taki stosunek czasów zapewnia obróbka przebiegu prostok¹tnego16kHz przez ca³y stopieñ odchylania poziomego -a wykorzystywana jest ta polaryzacja przebiegu (wystêpuj¹catylko na wyjœciu koñcowego transformatora linii), która w typowymodbiorniku TV s³u¿y miêdzy innymi do tworzenia impulsusandcastle, WN, itp.). Pos³ugiwanie siê tym miernikiemzastêpuje pomiar oscyloskopowy szczególnie w tych przypadkach,w których wskazanie oscyloskopu nie mo¿e potwierdziæjego wady lub gdy uszkodzenie odbiornika uniemo¿liwia takipomiar (tych ostatnich przypadków jest najwiêcej). Przed ostatecznymnaniesieniem wartoœci kondensatorów na skalê miernika,nale¿y zmontowanym przyrz¹dem pos³ugiwaæ siê kilkadni (unikniemy wtedy niewielkiego dryfu wskazañ, zwi¹zanegoz wygrzewaniem zastosowanych elementów).Zastosowany w testerze tranzystorów linii transformatorTVL82/2 to zamiennik transformatora do telewizorów czarno-bia³ychmarki Foton 234D. Koñcówki 1 i 3 to zasadniczeuzwojenie kolektorowe tranzystora linii. Nie jest to elementkrytyczny (mo¿na z powodzeniem w tym miejscu zastosowaædowolny transformator linii, wspó³pracuj¹cy z tranzystoremlinii). ¯arówka 12V/21W jest pod³¹czona do uzwojenia, którew pierwotnym przeznaczeniu transformatora pe³ni³o rolê zasilania¿arzenia kineskopu.Bardzo istotnym elementem dynamicznego testera trafopowielaczyjest impulsowy kondensator 1µF/400V, który jest zamontowanyw zasilaczu 0÷150V (za ¿arówk¹ 60W - blokujewyjœcie koñcówek zasilacza). Zastosowanie tam innego typulub o mniejszej pojemnoœci, mo¿e wywo³aæ brak reakcji testerana wykryte lub sztucznie spowodowane zwarcie uzwojeñ trafopowielacza.Pobierany wówczas pr¹d z zasilacza oraz œwiecenie¿arówki 60W mog¹ byæ takie same, zarówno przy teœciesprawnego trafopowielacza, jak i trafopowielacza zwartego.}12 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Parametry transformatorów linii serii PET... firmy Vilniaus VingisParametry transformatorów linii serii PET... firmy JSCVilniaus VingisNi¿ej prezentujemy parametry transformatorów linii produkowanych przez litewsk¹ firmê JSC Vilniaus Vingis.Transformatory te s¹ stosowane w odbiornikach, w których zastosowano kineskopy o k¹cie odchylania 90°.Tabela 1. Parametry transformatorów serii PET-19xxModelPET-19-00PET-19-01PET-19-03PET-19-04PET-19-06PET-19-15PET-19-16PET-19-18L FBT[mH]3.2(3-10)3.0(1-10)3.0(1-10)3.1(1-9)3.0(1-9)3.1(6-9)3.1(6-9)3.27(4-2)PET-19-18B 3.27(4-2)PET-19-19PET-19-20PET-19-21PET-19-22PET-19-23PET-19-24PET-19-25PET-19-28PET-19-293.2(4-2)3.0(8-10)Mirror3.75(2-10)3.1(8-9)3.0(8-9)3.2(3-10)2.95(1-10)3.56(3-10)3.60(3-10)+B[Vdc]EHT[kV]Beam[mA]t[µs]Focus[kV]Screen[kV]118 24.5 1.0 11.5 5.1-8.3 0.2-1.5118 24.0 0.8 11.2 5.6-8.3 0.2-1.5125 26.5 0.8 11.2 5.7-9.1 0.2-1.8102 23.7 1.0 11.2 4.3-6.8 0.2-1.5106 23.7 1.0 11.0 5.7-8.5 0.2-1.5102 23.3 0.8 11.3 5.7-8.8 0.2-1.6102 23.3 0.8 11.3 4.2-7.3 0.2-1.6115 23.8 1.0 11.6 5.8-8.2 0.2-1.4115 23.8 1.0 11.6 5.8-8.2 0.2-1.4109 24.0 1.0 11.3 5.7-8.7 0.2-1.5106 23.7 1.0 11.2 5.3-8.0 0.2-1.4115 22.5 1.0 11.7 4.4-7.7 0.2-1.3124 24.3 1.0 11.8 5.6-8.6 0.2-1.5110 22.0 1.0 11.5 5.3-7.9 0.2-1.4110 23.8 1.0 10.8 5.0-8.3 0.2-1.4114 24.1 0.7 11.7 5.6-8.8 0.2-1.5115 24.2 0.8 11.3 5.6-8.7 0.2-1.5115 24.5 1.0 10.8 5.0-9.0 0.2-1.5Video[Vdc]200przy 10kwypr. 5185przy 9kwypr. 2200przy 10kwypr. 2169przy 8.5kwypr. 5170przy 8.5kwypr. 5185przy 10kwypr. 3185przy 10kwypr. 3178przy 9kwypr. 1178przy 9kwypr. 1176przy 9kwypr. 1176przy 9kwypr. 1207przy 10kwypr. 5201przy 20kwypr. 3182przy 18kwypr. 3195przy 10kwypr. 5190przy 6.3kwypr. 2205przy 20kwypr. 5216przy 10kwypr. 5VH[Vrms]6.8przy 10Rwypr. 67.1przy 10Rwypr. 37.1przy 10Rwypr. 36.9przy 10Rwypr. 67.2przy 10Rwypr. 67.1przy 10Rwypr. 17.1przy 10Rwypr. 16.7przy 10Rwypr. 106.7przy 10Rwypr. 106.35przy 10Rwypr. 107.0przy 10Rwypr. 36.7przy 10Rwypr. 66.35przy 10Rwypr. 16.0przy 10Rwypr. 17.2przy 10Rwypr. 66.9przy 10Rwypr. 36.6przy 10Rwypr. 17.2przy 10Rwypr. 6V1[Vdc]27.5przy 140Rwypr. 9120przy 120kwypr. 8112przy 120kwypr. 851.0przy 50kwypr. 355.0przy 50kwypr. 357.0przy 50kwypr. 1057.0przy 50kwypr. 10102przy 120kwypr. 9102przy 120kwypr. 9105przy 120kwypr. 926.4przy 140Rwypr. 9-51przy 51kwypr. 4-50przy 50kwypr. 413.0przy 80Rwypr. 4105przy 120kwypr. 851.0przy 50kwypr. 4V2[Vdc]26.5przy 124Rwypr. 426.0przy 130Rwypr. 47.5przy 17Rwypr. 27.8przy 17Rwypr. 225.2przy 170Rwypr. 425.2przy 170Rwypr. 425.0przy 130Rwypr. 525.0przy 130Rwypr. 523.8przy 130Rwypr. 526.0przy 90Rwypr. 523.5przy 80Rwypr. 528.5przy 90Rwypr. 215.5przy 35Rwypr. 427.0przy 90Rwypr. 2V3[Vdc]24.2przy 150Rwypr. 1025.0przy 150Rwypr. 1013.0przy 50Rwypr. 513.0przy 50Rwypr. 525.5przy 100Rwypr. 6EarthNr wypr.L DY[mH]C T[nF]7, 8, 11 2.2 8.25, 7, 11 2.2 8.25, 7, 11 2.2 8.24, 7, 11 2.45 6.84, 7, 11 2.0 7.52, 7, 8, 11 2.45 7.02 ,7, 8, 11 2.45 7.07, 8, 11 2.35 7.77, 8, 11 2.35 7.77, 8, 11 2.35 7.77, 8, 11 2.45 6.87, 8, 11 2.2 8.22, 7, 10,112, 7, 10,112.0 9.12.45 8.27, 8, 9, 11 2.2 6.85, 7, 11 2.45 8.23, 6, 7, 11 2.2 7.67, 8, 11 2.0 7.5SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 13

Parametry transformatorów linii serii PET... firmy Vilniaus VingisTabela 2. Parametry transformatorów serii PET-22xxModelPET-22-01PET-22-02PET-22-03PET-22-04PET-22-08PET-22-09PET-22-11L FBT[mH]3.3(1-3)3.8(1-10)3.6(1-11)3.65(1-10)3.1(5-1)3.27(5-1)3.27(4-10)+B[Vdc]EHT[kV]Beam[mA]t[µs]Focus[kV]Screen[kV]118 25.75 0.8 11.4 6.2-9.0 0.2-1.4125 24.0 1.0 11.3 6.2-9.0 0.2-1.3125 23.7 1.0 11.3 5.4-8.4 0.2-1.2130 26.8 1.0 11.3 6.0-9.5 0.2-1.3110 23.4 1.0 10.6 5.0-8.3 0.2-1.2110 23.75 1.0 11.3 5.2-8.5 0.2-1.2110 23.75 1.0 11.3 5.2-8.5 0.2-1.2Video[Vdc]192przy 10kwypr. 2215przy 10kwypr. 2207przy 12kwypr. 2215przy 10kwypr. 2177przy 9kwypr. 4180przy 9kwypr. 4180przy 9kwypr. 2VH[Vrms]7.0przy 10Rwypr. 97.5przy 10Rwypr. 37.0przy 10Rwypr. 47.4przy 10Rwypr. 37.3przy 10Rwypr. 36.8przy 10Rwypr. 36.8przy 10Rwypr. 5V1[Vdc]79.0przy 80Rwypr. 1031.0przy 115Rwypr. 425.5przy 85Rwypr. 330.5przy 115Rwypr. 427.5przy 140Rwypr. 727.0przy 140Rwypr. 727.0przy 140Rwypr. 7V2[Vdc]17.0przy 60Rwypr. 5V3[Vdc]26.5przy 120Rwypr. 6V4[Vdc]43.0przy 4kwypr. 7EarthNrwypr.L DY[mH]C T[nF]4, 8, 11 2.0 8.65, 8, 11 2.2 8.25, 7, 10,122.2 8.25, 8, 11 2.2 8.22, 6, 9,112, 6, 9,111, 3, 8,112.45 6.82.2 8.22.2 8.2Tabela 3. Parametry transformatorów serii PET-23xxModelPET-23-01PET-23-02PET-23-04PET-23-05PET-23-08PET-23-09L FBT[mH]3.15(3-1)3.4(1-10)4.75(1-11)4.0(1-10)3.5(1-10)4.5(1-11)+B[Vdc]EHT[kV]Beam[mA]t[µs]Focus[kV]Screen[kV]117 25.5 1.0 11.0 5.5-8.8 0.2-1.6125 24.0 1.0 11.5 5.7-8.4 0.2-1.3105 27 1.3 11.5 5.0-7.3 0.2-1.2145 26.2 1.2 11.5 6.2-9.2 0.2-1.4130 26.5 1.0 10.6 6.0-9.2 0.2-1.4125 27 1.3 11.3 5.4-8.4 0.2-1.5Video[Vdc]205przy 10kwypr. 2218przy 8.5kwypr. 2204przy 12kwypr. 2200przy 10kwypr. 2216przy 8.5kwypr. 2206przy 12kwypr. 2VH[Vrms]7.1przy 10Rwypr. 97.1przy 10Rwypr. 38.3przy 10Rwypr. 47.5przy 10Rwypr. 37.6przy 10Rwypr. 36.9przy 10Rwypr. 4V1[Vdc]79przy 100kwypr. 1016.0przy 75Rwypr. 624.2przy 85Rwypr. 329.0przy 235Rwypr. 416.5przy 75Rwypr. 625.9przy 85Rwypr. 3V2[Vdc]28.0przy 300Rwypr. 629.0przy 100Rwypr. 458.0przy 50kwypr. 630.0przy 100Rwypr. 448.7przy 50kwypr. 6V3[Vdc]26.3przy 200kwypr. 926.5przy 200kwypr. 9EarthNrwypr.L DY[mH]C T[nF]4, 8 2.4 6.85, 8 2.2 8.25, 7, 8,102.2 7.55, 8 1.5 11.65, 8 2.2 7.55, 7, 8,102.2 7.5Tabela 4. Parametry transformatorów serii PET-29MxxModelL FBT[mH]PET-29M 1.0(1-4)PET-29M-01PET-29M-04PET-29M-067.3(2-1)0.65(1-5)3.75(1-3)+B[Vdc]EHT[kV]Beam[mA]t[µs]11 11.5 0.15 11.560 10.7 0.25 11.510.5 8.4 0.1 10.696 15.9 0.3 11.6Focus[kV]0.470wypr. 11Video[Vdc]55przy 5.5kwypr. 1065przy 6.8kwypr. 9158przy 16kwypr. 4VH[Vrms]42(Vdc)przy 1.5kwypr. 26.3przy 20Rwypr. 5V1[Vdc]440przy 34Mwypr. 3390przy 1Mwypr. 3405przy 27Mwypr. 11V2[Vdc]112przy 7.2Mwypr. 914.6przy 1Mwypr. 142przy 2.8Mwypr. 9V3[Vdc]25.5przy 1.8Mwypr. 125przy 160Rwypr. 8V4[Vdc]15przy 1.0Mwypr. 11EarthNr wypr.L DY[mH]C T[nF]5, 8 0.38 317, 8 1.2 11.28, 11 0.3 316, 7, 10 1.65 1014 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Parametry transformatorów linii serii PET... firmy Vilniaus VingisTabela 5. Parametry transformatorów serii PET-32xxModelL FBT[mH]+B[Vdc]EHT[kV]Beam[mA]t[µs]Focus[kV]Screen[kV]Video[Vdc]VH[Vrms]V1[Vdc]V2[Vdc]V3[Vdc]EarthNr wypr.L DY[mH]C T[nF]PET-32-01PET-32-034.4(6-8)6.0(3-10)143 25.5 1.5 11.6 4.5-8.3 0.2-1.5150 26.2 1.0 11.4 5.5-8.8 0.2-1.5205przy 10kwypr. 5195przy 20kwypr. 56.85przy 20Rwypr. 36.75przy 10Rwypr. 61230przy 1Mwypr. 227.5przy 140Rwypr. 941.0przy 3kwypr. 916.8przy 55Rwypr. 14, 7, 10,111.5 13.07,8,11 1.5 11.6W tabeli 6 zamieszczono zamienniki transformatorów PET … produkowane przez firmy Diemen, TSL i Classic. Zw³aszczaoferta tej ostatniej firmy jest szczególnie bogata. Ze wzglêdu na coraz wiêkszy asortyment zamienników transformatorów ipilotów oferowany przez firmê Classis, jak równie¿ coraz silniejsz¹ pozycjê na rynku podzespo³ów zamiennych, w jednym znajbli¿szych numerów przybli¿ymy Czytelnikom tê firmê oraz jej produkty.Tabela 6. Zamienniki transformatorów serii PET...OryginalnytransformatorZamiennikfirmy HRDiemenZamiennikfirmy TSLZamiennik firmyClassicPET-19-00 HR 7507 HG 2924 FBT 40380PET-19-01 FBT 13903PET-19-03FBT40135PET-19-03BFBT40135PET-19-04FBT40404PET-19-06FBT40407PET-19-13 FBT 40113PET-19-15 FBT 40390/FBT 40391PET-19-18 FBT 40426PET-19-18BFBT40426PET-19-21 HR 8039 FBT 13830PET-19-22 FBT 40423PET-19-23 FBT 40422PET-19-24 HR 7504 HG 2921PET-19-29 FBT 40424PET-19-33BFBT40592PET-19-34FBT40743PET-19-A2B FBT 40057PET-19-B2B FBT 40362PET-19-C1B FBT 40384PET-19-C2 FBT 40040PET-19-C3 FBT 13830PET-19-C4 FBT 40425PET-19-C5FBT40082PET-19-C5B FBT 40082PET-19-C6 FBT 40020PET-19-C7 FBT 40424PET-19-C9 FBT 40604PET-19-C9BFBT40604PET-19-D2 FBT 40369PET-19-D3 FBT 40387PET-19-D4 FBT 40418PET-19-D5 FBT 13903PET-19-D6FBT40117PET-19-D8 FBT 13819PET-19-D9 FBT 40263PET-19-E1FBT40135PET-19-E2BFBT40555PET-20-01FBT40601PET-22-01FBT40551PET-22-02 HG 51970 FBT40460PET-22-08 FBT 40684PET-22-11 FBT 40685PET-22-21FBT40784Tabela 6. Zamienniki transformatorów serii PET...OryginalnytransformatorZamiennikfirmy HRDiemenZamiennikfirmy TSLZamiennik firmyClassicPET-22-21BFBT40784PET-22-A3 FBT 40171PET-22-A5 FBT 40170PET-22-A6 FBT 40635PET-22-A7 FBT 40184PET-22-B6 FBT 40183PET-22-B9 FBT 40051PET-22-C1 FBT 40050PET-22-C3 FBT 40154PET-22-C4 FBT 40226PET-22-C5 FBT 40179PET-22-C6 FBT 40177PET-22-C7 FBT 40321PET-22-C9 FBT 40630PET 22-D9 FBT 40629PET-22-E1 FBT 40634PET-22-E3FBT40322PET-22-E6FBT40666PET-23-D1FBT40173PET-23-02 HG 51971PET 31-A3 FBT 40157PET-31-A6 FBT 40381PET-32-03FBT40436PET-32-A5 FBT 40139PET-32-A6 FBT 40060PET-32-A7FBT40059PET-32-A8FBT40596PET-32-A9 FBT 13503PET-32-B1 FBT 13505PET-32-B2 FBT 40031PET-32-B3 FBT 40495PET-32-B4 FBT 40103PET-32-B5 FBT 40078/FBT 40091PET-32-B6 FBT 40192PET-32-B7 FBT 40193PET-32-B8 FBT 40346PET-32-B9 FBT 40436PET-32-C1 FBT 40368PET-32-C2 FBT 40195PET-32-C3 FBT 40435PET-32-C4 FBT 40264PET-32-C5 FBT 40441PET-32-03 FBT 40436SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 15

Parametry transformatorów linii serii PET... firmy Vilniaus Vingis101Uster.CtLdy5UaUster.CtLdy2UaCsVideo+B3OstroœæVideoCs+B3V18V110OstroœæVHV2354711NapiêciesiatkidrugiejVHV2945NapiêciesiatkidrugiejV36811Rys.1. Schemat aplikacyjny transformatora PET-19xx.10V47UaUster.CtLdy2Rys.4. Schemat aplikacyjny transformatora PET-22xx.Cs1VideoV12+BOstroœæUaVH3Napiêciesiatkidrugiej8V1548Uster.CtLdyCs5Rys.2. Schemat aplikacyjny transformatora PET-23xx.V13Video+B6Ostroœæ4VH34NapiêciesiatkidrugiejUster.UaCtLdy7V29Cs10+BV29V31V317115Rys.5. Schemat aplikacyjny transformatora PET-32xx.V4118}Rys.3. Schemat aplikacyjny transformatora PET-29Mxx.16 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Uk³ad TA8865BN firmy ToshibaUk³ad TA8865BN firmy ToshibaMarian BorkowskiUk³ad TA8865BN jest procesorem poœredniejczêstotliwoœci, pozwalaj¹cym na wyodrêbnienie sygna-³ów wideo i audio. Sygna³y wyjœciowe z tego uk³aduumo¿liwiaj¹ odtwarzanie obrazu w standardzie PAL,NTSC i L-SECAM. Tor fonii umo¿liwia odbiór dŸwiêkurównie¿ w systemie NICAM. Uk³ad ten jest stosowanyzarówno w odbiornikach telewizyjnych, jak imagnetowidach (na przyk³ad HRJ215MS firmy JVC).Na rysunku 1 przedstawiono schemat blokowy uk³aduTA8865. W przypadku tego uk³adu schemat blokowy i opiswyprowadzeñ w wystarczaj¹cym serwisowo stopniu pozwalana ilustracjê zasady pracy tego procesora.Opis wyprowadzeñn.1 – Wyjœcie sygna³u ARCz. Polaryzacja tego sygna³u mo¿ebyæ zmieniana sygna³em doprowadzonym do n.23 (tabela 1).W przypadku, gdy brak jest sygna³u, wyjœcie ARCz jest zablokowanei wystêpuje na nim napiêcie równe oko³o 4.5V.n.2 – Detektor sygna³u fonii FM. Do nó¿ki tej do³¹czone s¹elementy pozwalaj¹ce na generowanie przebiegu przesuniêtegoo 90°, wzglêdem noœnej wejœciowej, s³u¿¹cego do demodulacjisygna³u fonii FM. Je¿eli na tej nó¿ce panuje napiêcierówne 0.2V lub mniej, wówczas wyjœcie fonii jestzablokowane (mute).n.3 – Wyjœcie sygna³u fonii. Maksymalny pr¹d, który mo¿eprzep³ywaæ przez to wyprowadzenie wynosi 4mA, a minimalneobci¹¿enie jest równe 1k.n.4 – Kondensator uk³adu automatycznej regulacji wzmocnieniatoru fonii (w przypadku odbioru sygna³u L-SECAMzwiêkszenie pojemnoœci tego kondensatora pozwala nazmniejszenie zniekszta³ceñ).n.5, 6 – Wejœcie sygna³u p.cz. fonii (SIF lower) po³o¿onegoponi¿ej pasma wizji. Uk³ad automatycznego wzmocnieniadla tego stopnia pozwala na osi¹gniêcie oko³o 55dB wzmocnienia,co pozwala na uzyskanie zgodnoœci ze standardemNICAM. Wejœcie A (n.5, 6) mo¿e byæ prze³¹czone na wejœcieB (n.8, 9) w zale¿noœci od wartoœci napiêæ na n.23 i 34.Wejœcia A i B zosta³y zaznaczone na rysunku 2, na którymprzedstawiono typowy schemat aplikacyjny uk³aduTA8865BN. Typow¹ wartoœci¹ wejœciow¹ sygna³u p.cz.fonii jest 80dBµV. Mo¿liwe umiejscowienie sygna³u p.cz.fonii wzglêdem p.cz. wizji pokazano na rysunku 3.n.7 – Masa dla uk³adu p.cz. fonii.n.8, 9 - Wejœcie sygna³u p.cz. fonii (SIF upper) po³o¿onegopowy¿ej pasma wizji. Wzmocnienie uk³adu automatycznejregulacji wzmocnienia dla tego wejœcia wynosi oko³o 55dB.Równie¿ poziom sygna³u wejœciowego powinien wynosiæ80dBµV.n.10 – Zasilanie uk³adu p.cz. fonii. Ze wzglêdu na mo¿liwoœæprzenikania zak³óceñ do uk³adu przez to wejœcie, zalecanejest stosowanie cewki o indukcyjnoœci 68µH w³¹czonej szeregowodo napiêcia zasilania.n.11 – Masa uk³adu p.cz. wideo.n.12, 13 – Wejœcie sygna³u p.cz. wideo. Uk³ad wejœciowy sk³adasiê z dwóch stopni, a wzmocnienie uk³adu ARW dochodzido 60dB. Typow¹ wartoœci¹ wejœciow¹ sygna³u p.cz.wideo jest 90dBµV.n.14 – Pierwszy filtr uk³adu ARW dla sygna³u wideo.n.15 - Zasilanie p.cz. wideo. Równie¿ ze wzglêdu na mo¿liwoœæprzenikania zak³óceñ do uk³adu przez to wejœcie zalecanejest, tak jak w przypadku toru fonii, stosowanie cewkio indukcyjnoœci 68µH w³¹czonej szeregowo w napiêciezasilania.n.16 – Drugi filtr uk³adu ARW dla sygna³u wideo.36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19Limiter+45° VCOQ-DET -45°DCamp.VCO-45°+45°Sync. sep.32fHVCOBGFMdet.LLAGCdet.AMdet.BGI-DET(L)LimiterI-DET(BG)SIFamp.LOCKdet.TA8865BNI-DETPIFamp.Q-DETPolarity SWKeyedAGCMute det.C/D LogicH. AFCBGL123456789101112131415161718Rys.1. Schemat blokowy uk³adu TA8865BN.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 17

Uk³ad TA8865BN firmy ToshibaTabela 1OdbieranystandardNapiêcie nan.34Napiêcie na n.23Wejœciep.cz. fonii5V (2.8 ÷ 6.7V) Nó¿ki 8, 9L-SECAM 4.5 ÷ 7VNó¿ka niepod³¹czonaNó¿ki 8, 9Masa (0 ÷ 0.7V) Nó¿ki 5, 6Pozosta³e Masa (0 ÷ 1V) - Nó¿ki 5, 6n.17 – Filtr detektora uk³adu mute. Detektor ten wykorzystujewejœciowe impulsy synchronizacji linii i impulsy generowanewewn¹trz uk³adu.n.18 – Filtr uk³adu automatycznej regulacji czêstotliwoœci generatoralinii pracuj¹cego w pêtli PLL. Czêstotliwoœæ tegogeneratora wynosi 32×fh i jest korygowana przez napiêciena tej nó¿ce.n.19 – Rezonator generatora VCO.n.20 – Wyjœcie uk³adu mute. Je¿eli impulsy generowane wewn¹trzuk³adu s¹ zsynchronizowane z wejœciowymi impulsamisynchronizacji, wówczas na wyjœciu tym panuje stanniski. W przypadku braku synchronizacji na nó¿ce tej wystêpujestan wysoki (Vcc). Maksymalny pr¹d wyp³ywaj¹cyz tego wyprowadzenia nie mo¿e przekroczyæ 1.5mA.n.21 – Wejœcie impulsów synchronizacji dla uk³adu separatoraimpulsów linii. Na wejœcie to powinny zostaæ podane,przez filtr, impulsy o polaryzacji negatywowej i amplitudzie2V pp .n.22 – Wyjœcie sygna³u wideo. Typowa wartoœæ sygna³u natym wyjœciu wynosi 2V pp , sygna³ ten powinien, przed podaniemgo na kolejne uk³ady, przejœæ przez pu³apkê fonii. Wcelu st³umienia zak³óceñ intermodulacyjnych zaleca siêumieszczenie miêdzy to wyjœcie a pu³apkê fonii uk³adu buforuj¹cegow postaci wtórnika emiterowego. MaksymalnyPolaryzacjasygna³uARCz+---SIF ( lower)PIF SIF ( upper)wejœcie n.5 i 6 wejœcie n.8 i 9Rys.3. Wybór wejœcia fonii w zale¿noœciod po³o¿enia sygna³u p.cz. fonii.wyjœciowy pr¹d wyp³ywaj¹cy z n.22 wynosi 4mA.n.23 – Prze³¹cznik miêdzy wejœciami A i B sygna-³u p.cz. fonii standardu L oraz prze³¹czanie polaryzacji sygna³uARCz, zosta³o to zilustrowane w tabeli 1.n.24 – Filtr detektora uk³adu PLL. Je¿eli na wejœciu jest sygna³,to napiêcie na tej nó¿ce jest równe oko³o 2V, natomiastwynosi ono oko³o 4V, gdy brak jest sygna³u. W przypadkubraku sygna³u wejœciowego napiêcie z tej nó¿ki mo¿ebyæ wykorzystane do uk³adu wy³¹czaj¹cego ARCz.n.25, 26 – Obwód rezonansowy uk³adu PLL dla sygna³u wizji.Je¿eli pojemnoœæ kondensatora jest równa 27pF, to czêstotliwoœæpowinna byæ ustawiona na 3MHz.n.27 – Masa obwodu generatora VCO.n.28 – Filtr pêtli PLL uk³adu detekcji sygna³u wizji.n.29 – Zasilanie uk³adu detektora VCO. Równie¿ w tym przypadkuw celu wyeliminowania zak³óceñ powinno siê stosowaæw³¹czon¹ szeregowo cewkê 68µH.n.30, 31 – Obwód rezonansowy uk³adu PLL dla sygna³u foniistandardu L. Je¿eli pojemnoœæ kondensatora jest równa 27pF,to czêstotliwoœæ powinna byæ ustawiona na 3MHz.n.32 – Filtr uk³adu detekcji fonii w standardzie L.n.33 – Wyjœcie detektora sygna³u fonii FM.n.34 – Prze³¹cznik miêdzy systemami L/BG – patrz tabela 1.n.35 – Uk³ad ogranicznika sygna³u wejœciowego. Dla tegouk³adu ograniczanie ustawione jest na 110dBµV.n.36 – Wyjœcie opóŸnionego sygna³u ARW dla g³owicy.2k1.5k 1.5k5.5/6.0/ 1kTA8710S5.1V3.9k6.5MHz15µHWyj.10k 10kwideo10kMODESEL6MHz 10k0.47µ1n5.1k+1.5k518p 0.01µ+ 3.3µ2k1k47µ22p180k Wyj0.01µmute+5.1k1µ1k++ 430Wyj. ARW 0.1µ0.01µ36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19TA8865BN1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18Wyj.0.01µ0.01µARCz47p +22µ47µ47µ75+ +++3.3µ+0.01µ 0.01µ 0.01µ0.01µ 0.01µ0.01µ3.6k3300p0.47µAudiomute 5k 210OpóŸnienieARW100k 100k0.01µRF AGC outputAFT output0.01µLimiter inputRF AGC delayFM det.0.01µBG/LL/BG SECAM adj.Audio output8.2k5.5/6.0/6.5MHz1st SIF outputSIF AGC filter0.01µ0.47µSIF APC filterSIF input A5.1VSIF VCO2SIF input A1.5k1.5k4.7k4.7kSIF VCO1SIF GND0.01µ68µHVCO VccSIF input BLoop filterSIF input BVCO GNDSIF Vcc4.7kPIF Vcc2PIF GND4.7kPIF Vcc1PIF input0.01µLock filterPIF input0.01µMODE SEL1st AGC filter8.2kVideo outputPIF Vcc470330100Sync. input2nd AGC filter3.3n680kMute outputMute filter0.22µ27nH. VCOH. AFC filter0.01µVcc 9V+100µ0.01µ0.01µWyj. audioSIFSAW68µHPIFSAW68µHRys.2. Schemat aplikacyjny uk³adu TA8865BN.}18 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.7)BU2722AFSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 825 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.5A, I B =1.0A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 10.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 25.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 10.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 14.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.5A, V CE =1V 4.5 7.0 10.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU2725DFSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 825 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =7.0A, I B =1.75A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 12.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 12.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 20.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =7.0A, V CE =1V 3.8 5.8 7.8 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

Naprawa mocowania osi talerzyków w magnetowidzie Sanyo VHR-7100EENaprawa mocowania osi talerzyków w magnetowidzieSanyo VHR-7100EESzymon Ziemba SzZiemba@izotech.com.plOmawiany magnetowid liczy sobie ponad 10 lat, ale mimoswego wieku nie nosi³ œladów intensywnej eksploatacji. Wyœwietlaczfluorescencyjny straci³ na intensywnoœci i nie pomog³omu nawet wyczyszczenie zakurzonej szybki, ale g³owicewizyjne ogl¹dane pod lup¹ wygl¹da³y na czêœciowo tylkowytarte. K³opoty natomiast sprawia³ mechanizm przesuwu taœmy,któremu zdarza³o siê wielokrotnie wci¹gn¹æ taœmê doœrodka, co jest szczególnie niemi³e w przypadku taœm z wypo-¿yczalni. Nie pomog³a nawet naprawa dokonana przez autoryzowanypunkt serwisowy, w czasie której zosta³y wymienionewszystkie elementy gumowe napêdu.DiagnozaPrzyczyna takiej pracy napêdu wysz³a na jaw dopiero pogruntownej rozbiórce mechanizmu po³¹czonej ze zdjêciem talerzyków,na których spoczywaj¹ szpule z taœm¹. Obracaj¹ siêone na stalowych osiach, które s¹ zamocowane na wcisk w poliamidowymtworzywie sztucznym, uformowanym metod¹ wtryskubezpoœrednio na blasze tworz¹cej podstawê mechanizmu.Na skutek wewnêtrznych naprê¿eñ i starzenia materia³u nast¹pi³opêkniêcie w kilku miejscach wspomnianego poliamidu,nastêpstwem czego by³o znaczne obluzowanie siê obu osi z talerzykami,co prowadzi³o do zacinania siê obracaj¹cych szpul ztaœm¹. Czujnik fotoelektryczny pod prawym talerzykiem niezawsze reagowa³ w³aœciwie, gdy¿ jest ustawiony na d³u¿sze przerwyw ruchu obrotowym, natomiast tu wystêpowa³ ruch szarpany,skokowy i dlatego taœma zapêtla³a siê w obudowie kasety.NaprawaWymiana ca³ej podstawy mechanizmu nie wchodzi³a w grê,gdy¿ jest to element drogi i niedostêpny. Czytelnikom „SE”pragnê przedstawiæ sprawdzony sposób naprawy, mo¿liwy dowykonania w warunkach przeciêtnego serwisu.Na pocz¹tek nale¿y zdemontowaæ p³ytkê drukowan¹ i kilkaelementów plastikowych z ró¿nymi elementami hamulców,uwa¿aj¹c na ich delikatne elementy zatrzaskowe. Po ods³oniêciudostêpu do wspomnianych talerzyków nale¿y je zdemontowaæwraz z osiami.Do naprawy bêd¹ potrzebne dwie okr¹g³e podk³adki metaloweo gruboœci oko³o 1mm, œrednicy zewnêtrznej oko³o 12mm iotworem o œrednicy dok³adnie 6mm. Otwory te nale¿y dopasowaætak, aby podk³adki mo¿na by³o na³o¿yæ na wcisk na wystaj¹cefragmenty poliamidowych obsad mocowania osi talerzyków.Nastêpnie podk³adkê pod prawy talerzyk nale¿y obci¹æ tak, abynie kolidowa³a z czujnikiem fotoelektrycznym. Z kolei p³ytkêdrukowan¹ nale¿y obci¹æ w s¹siedztwie lewego talerzyka tak,aby mo¿na j¹ by³o przykrêciæ bez przeszkód na swoje miejsce.Najtrudniejsz¹ czêœæ operacji stanowi wywiercenie w stalowejblasze podstawy mechanizmu czterech otworów o œrednicy1.6mm, rozmieszczonych parami na obwodzie metalowychpodk³adek, oczywiœcie po uprzednim rozplanowaniu. Po2 3T-REEL1 4nagwintowaniu gwintownikiem M2 pos³u¿¹ one do wkrêceniaœrub M2×6mm dociskaj¹cych podk³adki do podstawy mechanizmu.Teraz nale¿y wcisn¹æ z powrotem osie i mechanizmmo¿na ju¿ zmontowaæ w odwrotnej kolejnoœci.Zastosowany docisk ka¿dej podk³adki przy u¿yciu dwóchœrub jest zupe³nie wystarczaj¹cy i chocia¿ poprawniej by³obyu¿yæ trzech œrub, to nie ma na nie miejsca. Szczegó³y mocowaniaprzedstawiono szkicowo na rysunku 1, a przekrój wwidoku „do góry nogami” na rysunku 2.Przy wierceniu otworów nale¿y zabezpieczyæ np. szmatk¹mechanizm, a zw³aszcza znajduj¹cy siê w s¹siedztwie g³ównysilnik napêdowy przed stalowymi opi³kami. Wskazane jestpos³u¿yæ siê dodatkowo odkurzaczem w trakcie wiercenia ipóŸniejszego gwintowania otworów.W mechanizmie dodatkowo zosta³o wymienione sprzêg³opoœlizgowe napêdu talerzyków (nr kat. Koenig 1340) z powoduwyraŸnego wytarcia siê, zw³aszcza otworów ³o¿ysk.Szczegó³owego przegl¹du wymagaj¹ ko³a zêbate przek³adninapêdowej maj¹ce tendencjê do zbierania zanieczyszczeñ.RezultatyTALERZYK PRAWYTALERZYK LEWYOBCI¥ÆRys.1. Szczegó³y monta¿u podk³adek wzmacniaj¹cychosie talerzyków.Po dokonanej naprawie, uruchomieniu i d³ugotrwa³ych testachmagnetowid spisywa³ siê poprawnie.Dodatkowo w kilku miejscach poprawiono podejrzanepunkty lutownicze, zw³aszcza w zasilaczu. Jednak jak to zwyklew takich przypadkach bywa, magnetowid wróci³ po kilkudniach do poprawki. Tym razem klient zg³asza³ zak³ócenia wpostaci ziarna na nagrywanym obrazie. Kolejn¹ usterk¹ okaza³siê rozlutowany œrodkowy ko³ek w gnieŸdzie antenowym,co w tym modelu nie jest ³atwe do naprawy, wymaga bowiemwylutowania ca³ego modulatora z p³yty g³ównej.Rys.2. Przekrój mocowania podk³adek wzmacniaj¹cych.}SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 21

Porady serwisowePorady serwisoweJerzy Pora, Tadeusz M³ynarczyk, Ryszard Strzêpek, Marek Ugriczicz, Marian Rakoczy,Robert Karnówka, Aleksander Huzar, Marian Borkowski, W³adys³aw Wójtowicz,Miros³aw Sokó³, Henryk Demski, Henryk Kostrzewa, Andrzej BrzozowskiOdbiorniki telewizyjnePalladium 765/325Przy próbie prze³¹czenia do stanu pracy pojawia siê wysokie napiêcie, lecz natychmiastzanika.Przyczyn¹ by³ niepewny styk wtyku cewek odchylania. Pousuniêciu tej usterki obraz pojawi³ siê, ale by³ za szeroki i posiada³zniekszta³cenia poduszkowe. Nie dzia³a³y regulacje geometriii szerokoœci obrazu przeprowadzane w trybie serwisowym.Podejrzenia pad³y na uk³ad korekcji EW i faktyczniestwierdzono zwarcie n.7 i 11 uk³adu CI601 (TDA8350Q). Pojego wymianie i przeprowadzeniu regulacji w trybie serwisowymodbiornik pracowa³ poprawnie.Uwaga: Po wymianie uk³adu CI601 (TDA8350Q) nale¿ysprawdziæ omomierzem po³¹czenia wszystkich nó¿ek z reszt¹uk³adu. Bywa, ¿e w trakcie tej operacji traci kontakt œcie¿kaz przelotem na p³ycie bazowej (mia³o to miejsce przy tej naprawie)i uk³ad ulega uszkodzeniu (zwarcie n. 7 z 9). J.P.Nordmende SpectraStereo 8208L chassis F15Ciemny ekran, jest wysokie napiêcie, jest te¿ fonia.Stukanie p³yty bazowej powoduje, ¿e pojawia siê prawid³owyobraz, lecz po pewnym czasie (nawet po kilku godzinach)ponownie ginie. Wtedy napiêcia sta³e na katodach kineskopurówne s¹ prawie napiêciu zasilania wzmacniaczy wizyjnych,tj. oko³o +200V. Przede wszystkim nale¿a³o sprawdziæimpuls SC i by³ to w³aœciwy trop. Impuls ten jest wytwarzanyna nó¿ce 11 IL14 (TEA2029C) i podawany na nó¿kê 31IV21 (U4606B lub TEA5040). Oglêdziny oscyloskopem wykaza³y,¿e impuls jest niekompletny, a mianowicie brak w nimimpulsu V (dodatni o wartoœci 3V pp) . Dalsze sprawdzanie oscyloskopemwykaza³o brak impulsu V na anodzie tyrystora DL21(ESM740G), przy czym na bramce impuls ten by³. Tyrystorby³ dobry, a przyczyn¹ uszkodzenia by³ zimny lut przy jednymz wyprowadzeñ tyrystora.J.P.Westa TC201Brak mo¿liwoœci zaprogramowania nowych „stacji”.Odbiornik w zasadzie pracuje prawid³owo, ale u¿ytkowniknarzeka, ¿e nie potrafi zaprogramowaæ nowych stacji i nawyœwietlaczu pojawiaj¹ siê niew³aœciwe wskazania. Procesorsteruj¹cy w tym odbiorniku to SAA1293-03, wspó³pracuj¹cyz pamiêci¹ MDA2061. Logiczn¹ wydaje siê wymiana pamiêcilub procesora, ale lepiej sprawdziæ, czy nie uleg³y zmianie opcjeprocesora. W tym celu wystarczy zewrzeæ nó¿ki 15 z 26 wpilocie (uk³ad SAA1250). Dalsze postêpowanie opisano w „SE”1/95 i 1/96. Okaza³o siê, ¿e rzeczywiœcie niektóre bajty uleg³yzmianie. Po ich w³aœciwym ustawieniu odbiornik da³ siê nastroiæbezproblemowo. W czasie pracy dodatkowo wystêpowa³yzaniki fonii. Wymiana uk³adu UL1244 (US101) na moduleMF2006/1 usunê³a usterkê.T.M.4Graetz CTV-T55CCa³kowity brak reakcji odbiornika po w³¹czeniu zasilania.Po otwarciu odbiornika okaza³o siê, ¿e bezpiecznik sieciowyVA601 (T2A) jest przepalony. Znaleziono zwarte cztery diodyprostownicze (BYW54) pracuj¹ce w mostku Graetza (D654 ÷D657). Diody wymieniono na BY229-800R (cienkie nó¿ki). Ponadtotranzystor T651 (BUZ90A) mia³ zwarcie pomiêdzy drenemi Ÿród³em. Profilaktycznie, bez sprawdzania wymieniono tak-¿e steruj¹cy uk³ad scalony IC651 (TDA4605-2). Po wymianiebezpiecznika odbiornik w³¹czono do sieci. Nast¹pi³ b³ysk i bezpiecznikuleg³ gwa³townemu uszkodzeniu. Stwierdzono, ¿e diodywytrzyma³y, ale ponownie uszkodzi³ siê BUZ90A. Skupionosiê na znalezieniu Ÿród³a uszkodzenia - sprawdzono elementywokó³ TDA4605. Znaleziono uszkodzony rezystor R655 (330k).W uk³adzie mierzony omomierzem da³ wynik oko³o 2M, a powylutowaniu wykazywa³ przerwê. Rezystor R655 i kondensatorC652 (5n6) maj¹ decydujacy wp³yw na sterowanie BUZ90A - tot³umaczy jego ponowne uszkodzenie. Rezystor R655 zast¹pionodwoma szeregowo po³¹czonymi rezystorami (rezystancja w sumieoko³o 344k). Ponownie wymieniono BUZ90A, TDA4605-2. W miejsce uszkodzonego bezpiecznika w³¹czono ¿arówkê omocy 75W. Nastêpnie w³¹czono odbiornik. ¯arówka w pierwszejchwili œwieci³a doœæ jasno (ale nie by³a to pe³na moc), a pochwili zaczê³a przygasaæ, a¿ zgas³a. Œwiadczy³o to, ¿e przetwornicapracuje prawid³owo. ¯arówkê usuniêto i zastosowano w tomiejsce w³aœciwy bezpiecznik.T.M.Telewizyjna antena szerokopasmowa (siatkowa)z wbudowanym wzmacniaczemJeden lub dwa poziome pasy na ekranie.Usterka taka zosta³a ju¿ opisana w „SE” 9/2000. Podana tamjej przyczyna w postaci utraty pojemnoœci przez jedyny w zasilaczukondensator elektrolityczny (lub zmniejszenie pojemnoœcido oko³o 20µF) jest prawdziwa, ale warto tak¿e zmierzyæ napiêciezasilaj¹ce wzmacniacz. Czêsto zamiast +12V wynosi onooko³o +16V. Uszkodzony jest wówczas uk³ad stabilizatora 78L12.Zalecana jest wymiana na 7812. Jak wynika z praktyki uk³ady78L12 charakteryzuj¹ siê du¿¹ awaryjnoœci¹ (zwarcie wejœcia zwyjœciem).T.M.Sony KV-X2531KCicha fonia po w³¹czeniuPo w³¹czeniu obraz jest dobry, ale fonia jest bardzo cicha. Poup³ywie 3÷5 minut fonia narasta do normalnego poziomu. Uszkodzonyjest procesor fonii stereo IC201 TDA6200. R.S.Royal TV5545Jasny obraz z widocznymi liniami powrotów ramki.Napiêcie U S2 jest równe U S2max. i nie daje siê regulowaæ.Przyczyna le¿y w pêkniêtym potencjometrze U S2 na trafopo-22 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Porady serwisowewielaczu FCM2012E12A. Ze wzglêdów bezpieczeñstwa niewolno naprawiaæ tego potencjometru, lecz nale¿y wymieniæca³y trafopowielacz. Uszkodzony egzemplarz zast¹piono trafopowielaczemAFS285 firmy FARAD z Kutna. Przy naprawiepos³ugiwano siê schematem OTVC Royal TV5125. R.S.Unimor M645TFonia jest prawid³owa, obraz silnie zniekszta³cony.Przyczyn¹ tego stanu jest rezystor R646 27R/0.5W, któryzwiêkszy³ swoj¹ rezystancjê do oko³o 1k. Napiêcia na uk³adzieU631 TDA8145 s¹ nieprawid³owe, np. na n.1 5V, na n.84.0V. Po naprawie nale¿y potencjometrami R643, R633, R640ustawiæ minimum zniekszta³ceñ obrazu.R.S.Grunding chassis CUC4511Powtarzaj¹ce siê uszkodzenie tranzystora T572 BU508A.Zgodnie z zaleceniami firmy Grunding nale¿y wtedy opróczT572 wymieniæ: IC526 TDA8140, C527 1000µ/16V, C574220µF/40V oraz rezystor 0.1R/1W o ma³ej tolerancji, gdy¿ ustalaon maksymalny pr¹d kolektora T572. Podczas naprawy pos³ugiwanosiê schematem OTVC Grunding CUC4510. R.S.Telefunken chassis 617Po w³¹czeniu przez 2 minuty jest dobry obraz i dŸwiêk.Potem ginie obraz i fonia, by po kilkudziesiêciu sekundachpowróciæ. Takie zachowanie powtarza siê od 2 do 3 razy, by wkoñcu wy³¹czyæ siê na dobre. Przyczyn¹ takiego stanu rzeczyjest uszkodzenie uk³adu IL14 TEA2029C obs³uguj¹cego przetwornicêi uk³ady odchylania. Po jego wymianie nale¿y ustawiæpotencjometrem PL15 22k napiêcie g³ówne +U 2 na wartoœæ+145.5V.R.S.Sony KV-29X5KPo w³¹czeniu dioda standby b³yska dwa razy.Oznacza to, ¿e zadzia³a³o zabezpieczenie wy³¹czaj¹ce przetwornicê(wzrost napiêæ wyjœciowych). Uszkodzeniu uleg³ sterownikprzetwornicy: uk³ad IC606 STRF6654. Po jego wymianienale¿y sprawdziæ napiêcie +B na „+” kondensatora C628100µF/160V - powinno ono wynosiæ +135V. Podczas naprawypos³ugiwano siê schematem OTVC Sony KV-25X5A. R.S.Philips 28GR9970/22BFonia dzia³a normalnie, co jakiœ czas ginie obraz.Ekran œwieci wtedy na bia³o i wystêpuj¹ cienkie poziomeró¿nokolorowe paski. Przy zmianie kana³u objaw ten ustêpuje.Uszkodzonym okazuje siê uk³ad scalony SAA5243P/E, którypowoduje zablokowanie toru wizji. Poniewa¿ uk³adSAA5243P/E ma niemieck¹ wersjê jêzykow¹ (odbiornik pochodziz rynku niemieckiego), nale¿y go wymieniæ na uk³adSAA5243P/H.R.S.Seleco 21SS569Brak wizji i fonii. Zasilacz pracuje prawid³owo.Wyœwietlacz pokazuje normalnie numer kana³u (mo¿na gozmieniæ zdalnie i lokalnie). Pomiary napiêæ wykazuj¹ obecnoœæwysokiego napiêcia oraz napiêcia ¿arzenia, katody kineskopus¹ zablokowane. Uszkodzone zosta³y elementy: R3160R33/0.5W, R317 0R1/0.5W, uk³ad scalony US602 TDA8172.Po wymianie uszkodzonych elementów pokazuje siê obraz zpowrotami ramki (bia³e linie co 5 mm od góry ekranu, na szerokoœcioko³o 6 cm). S¹ tak¿e problemy z foni¹: osi¹ga onamaksymalnie 20% wartoœci nominalnej. Brak wygaszania powrotówramki jest spowodowany uszkodzeniem kondensatoraC608 100µF/25V. Winê za zbyt cich¹ foniê ponosi przetwornikanalogowo-cyfrowy US905 ADC2300E, w którym odbywasiê regulacja poziomu g³oœnoœci.R.S.Philips 21PT166A/42Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ.Z przetwornicy otrzymujemy tylko napiêcie +96V. Brakjest napiêæ +9V i +5V. Uszkodzone s¹ nastêpuj¹ce elementy:bezpiecznik 1540 (800mA) w ga³êzi +9V oraz uk³ad scalony7157 (TDA7056 - wzmacniacz mocy fonii). R.S.Thomson 51ML11TXPo w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ strza³y.Nastêpuje przebicie wysokiego napiêcia w trafopowielaczufirmy Orega DST88B243. Zostaje on wymieniony na trafopowielaczfirmy Diemen HR7128. Po tej wymianie i niezbêdnychregulacjach U S2 , U S3 ekran œwieci, ale brak jest mo¿-liwoœci dostrojenia do jakiejkolwiek stacji. Na szynie danychmagistrali I 2 C napiêcie wynosi +1.1V. Uszkodzony jest uk³adU6202 (PLL) w g³owicy MTP-MM-2015-01. R.S.Philips chassis Anubis APo kilku godzinach pracy nagle ginie obraz.Gdy brak obrazu, katody kineskopu s¹ zablokowane. Przyczyn¹zaistnia³ej sytuacji s¹ zimne luty wyprowadzeñ uk³aduodchylania pionowego TDA3653B.R.S.Hanseatic TV7125PIP chassis DTV3-7022P/PIPPo w³¹czeniu odbiornika przepala siê bezpiecznik S1 (3.15A).Uszkodzony po stronie pierwotnej przetwornicy tranzystorwykonawczy T1 (SK1767 - brak orygina³u i zamiennika - zastosowa³emSK2545), a po stronie wtórnej zwarta D2(BYT56K) i rozsadzony C6 (47µF/250V) w ga³êzi g³ównejzasilania +148V. Po od³¹czeniu po stronie wtórnej przetwornicywszystkich ga³êzi, obci¹¿eniu U1 (+148V) ¿arówk¹, wstawieniunowych elementów i w³¹czeniu OTVC – sytuacja jakwy¿ej. Sprawdzi³em wszystkie elementy po stronie pierwotnejprzetwornicy. Znalaz³em uszkodzony R37 (470k) za kostk¹prostownicz¹ i CR21 (47R) steruj¹cy tranzystorem T1. Nawszelki wypadek wymieni³em C10 (58µF/50V) i C3 (1µF/50V)w aplikacji uk³adu scalonego steruj¹cego przetwornic¹ IC1(TDA4605-2). Teraz przetwornica wystartowa³a i mo¿na by³oregulowaæ wartoœæ U1. Sprawdzi³em elementy po stronie wtórnej.Okaza³o siê, ¿e uszkodzone s¹: T2 (BUZ73) i T5 (SK1767 =SK2545). Po ich wymianie i pod³¹czeniu wszystkich ga³êzi, w³¹czy³emodbiornik. Pokaza³ siê obraz, jednak ze zbyt ma³¹ wysokoœci¹,silnymi zniekszta³ceniami korekcji i okresowym strzêpieniemlinii H. To ostanie by³o skutkiem wypalonego wyjœcianapiêcia anodowego w trafopowielaczu (Orega 40308-30). Uda-³o siê to naprawiæ bez wymiany trafopowielacza. Zniekszta³ce-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 23

Porady serwisowenia geometrii i korekcji obrazu wyregulowa³em po wejœciu w trybserwisowy. Niewyt³umaczony pozosta³ fakt, dlaczego odbiornik,który podobno do koñca dzia³a³ sprawnie, w³¹czy³ siê z tak silnymizniekszta³ceniami. Równie¿ z zaskokiem koloru by³y problemy.Niewiarygodne wydaje mi siê, ¿e zastosowanie w miejsceT1 i T5 innych tranzystorów mia³o na to wp³yw. M.U.Crown 14V2P chassis 11AK20Uszkodzona przetwornica.Na skutek przepiêcia w sieci energetycznej stwierdzonouszkodzenie uk³adu sterownika MC44603AP i tranzystora2N60E, który na podstawie podobnej aplikacji zasilacza zastosowanegow chassis AA5AB firmy Philips, zast¹piono tranzystoremP4NA40FI.M.R.Elemis 5550Brak obrazu.Po w³¹czeniu odbiornika jest fonia, ekran natomiast pozostajewygaszony. Zwiêkszenie napiêcia G2 powoduje pojawieniesiê rastra z powrotami. Pomiar oscyloskopem ujawni³ zniekszta³conyimpuls SSC. Powodem jest niesprawny kondensator w uk³adzieramki C308 100µF/35V, który o dziwo nie spowodowa³uszkodzenia uk³adu odchylania pionowego TDA3653B. M.R.Graetz 2151VTEENie pracuje przetwornica.Pomiary strony wtórnej przetwornicy nie wykazuj¹ zwarcia.Wymiana kondensatorów elektrolitycznych po pierwotnejstronie przetwornicy nie przynosi efektu. Napiêcie zasilaj¹cena nó¿kach 15 i 16 uk³adu sterownika TEA2164N wynosi oko³o2V. Uszkodzony by³ uk³ad TEA2164N. M.R.Grundig T55732/5 text chassis CUC7303Powtarzaj¹ce siê uszkodzenie tranzystora wykonawczego przetwornicy.Okresowe uszkadzanie siê tranzystora wykonawczego wprzetwornicy spowodowane jest niedok³adnym lutowaniemkondensatora C646 470pF/1600V, widoczne dopiero po dok³adnymobejrzeniu p³yty g³ównej zasilacza pod lup¹. Sprawdziænale¿y równie¿ elementy: D664, D666 i R667. M.R.Otake Color 5130RCBrak odchylania pionowego.Uszkodzony uk³ad odchylania pionowego IC402µPC1378H na skutek utraty pojemnoœci kondensatora C435100µF/35V. Ze wzglêdu na wysokie koszty uk³adu µPC1378Hpostanowiono poszukaæ zamiennika o bardziej rozs¹dnej cenie.Po przeanalizowaniu aplikacji uk³adu µPC1378H w OTVCNEC i uk³adu LA7380 w odbiorniku Funai, zastosowano uk³adLA7830. Nale¿y tylko odizolowaæ nó¿kê 5 LA7830 od resztyuk³adu i po³¹czyæ j¹ przez kondensator 1nF z mas¹. M.R.Philips 14PT1565 chassis L9.2ENie reaguje na pilota i klawiaturê lokaln¹.Odbiornik nie reaguje na polecenia z pilota i przyciski klawiaturylokalnej [V+] i [P-]. W³¹czenie trybu serwisowegopoprzez zwarcie punktów serwisowych M24 i M25 powodujewyœwietlenie kodu b³êdu o numerze 11, co odpowiada uszkodzeniutunera. Odbiornik odbiera jednak poprawnie programynadawane we wszystkich pasmach. Sprawdzenie klawiaturylokalnej równie¿ nie ujawni³o jej defektu. Tester magistrali I 2 Cwykaza³, ¿e wszystkie uk³ady pod³¹czone do procesora s¹sprawne. Wymieniono wiêc procesor SAA5564PS naSAA5560PS i pamiêæ 24W08 na now¹ wstêpnie zaprogramowan¹.Odbiornik zacz¹³ pracowaæ poprawnie. Pozosta³a tylkoregulacja geometrii obrazu w trybie serwisowym opisana w„SE” 03/2000 i „SE” 4/2000 (dla chassis L9.1). M.R.Sharp DV5451S chassis S3BNie startuje z trybu standby.Odbiornik nie staruje ze stanu standby do normalnej pracy.Próba w³¹czenia z pilota lub klawiatury lokalnej nie powodujewysterowania przez procesor tranzystora Q704, za³¹czaj¹cegonapiêcia +5V i +12V. Tester magistrali I 2 C wykaza³ sprawnoœæwszystkich uk³adów podwieszonych do szyny SDA i SCL.Poszukiwania metod¹ termiczn¹ doprowadzi³y do uszkodzonegokondensatora C1006 22µF/63V.M.R.Sony KV25C1A chassis BE3DSygnalizuje kod b³êdu nr 24.Po okolo 10 sekundach od w³¹czenia odbiornik przechodziw standby i dioda LED sygnalizuje kod b³êdu nr 24. Od³¹czenieszyny I 2 C (n.8 - SDA, n.9 - SCL) od procesora foniiIC202 MSP3410B PS-F7 (uk³ad SMD) powoduje, ¿e odbiorniknie wy³¹cza siê. Wymiana procesora fonii przywraca prawid³owedzia³anie odbiornika.Kody b³êdów dla chassis BE-3D:02 -W³¹czenie uk³adu PROTECT03 - I 2 C SCL - niski poziom04 - I 2 C SDA - niski poziom05 - I 2 C SDA i SCL - niski poziom06 - Uk³ad chrominancji - brak potwierdzenia07 - Prze³¹cznik wideo - brak potwierdzenia08 - Tuner - brak potwierdzenia09 - MSP - brak potwierdzenia10 - NVM - brak potwierdzenia11 - M3L TXD - niski poziom12 - M3L RXD - niski poziom13 - M3L - w³¹czenie niskiego poziomu14 - M3L TXD i RXD - niski poziom15 - Compact Text - nieudany test16 - Prze³¹cznik AV17 - Brak inicjalizacji18 - NVM - brak potwierdzenia po inicjalizacji19 - Brak potwierdzenia dla kilku uk³adów20 - Compact Text - uszkodzony21 - Prze³¹cznik AV - brak odpowiedzi po w³¹czeniu22 - Uk³ad chrominancji - brak odpowiedzi po w³¹czeniu23 - Compact Text - nie odpowiada24 - Uszkodzony processor fonii25 - M3L - szyna zegara na niskim poziomie po wys³aniudanych26 - M3L - szyna zegara na niskim poziomie po w³¹czeniu27 - M3L - szyna zegara na niskim poziomie po inicjalizacji28 - DSP - uszkodzony M.R.24 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Porady serwisoweTEC CTV2800Nie dzia³a.Zablokowana przetwornica. W wyniku przebicia z trafopowielacza4031800111 (odpowiednik HR8029) uszkodzonyzosta³ tranzystor linii Q605 BU2508DF, uk³ad odchylania pionowegoIC701 TDA8351, dioda D605 BA157. Po wymianieuszkodzonych elementów konieczna jest regulacja geometriiw trybie serwisowym. W odbiorniku zastosowano procesorSDA5255-A047. Wejœcie w tryb serwisowy za pomoc¹ pilotaoryginalnego:• nacisn¹æ przycisk [ niebieski ] - wejœcie w menu INSTALL,• wybraæ kod [ 4725 ] - wejœcie w menu SERVICE,• przyciski [P+], [P-] - wybór regulowanej funkcji,• przyciski [+], [-] - regulacja wybranej funkcji.Podczas naprawy mo¿na pos³u¿yæ siê schematem podobnegoodbiornika Crown 2801, zamieszczonym w dodatkowejwk³adce do „SE” 11/2000.M.R.Toshiba 2505DDZbyt ma³a wysokoœæ obrazu, z³a liniowoœæ pionowa.Przyczyn¹ tej usterki by³ uszkodzony kondensator C3722.2µF/50V 105°C. Kondensator ten jest pod³¹czony pomiêdzynó¿kê 15 (Vramp) a 3 (V CC ) uk³adu scalonego Q371TA8739P (od strony mozaiki). Na schemacie kondensator tenjest pod³¹czony pomiêdzy 15 nó¿kê a masê (czy¿by zmianakonstrukcyjna?).R.K.Grundig T55-3035 text chassis CUC7303Odbiornik nie dzia³a.Wed³ug relacji klienta po w³¹czeniu odbiornika wy³¹cznikiemsieciowym na krótko zapali³a siê czerwona lampka, poczym zgas³a i nie mo¿na by³o ju¿ w³¹czyæ telewizora. Skutek:spalony bezpiecznik Si600 T2.5A, zwarty tranzystor T665 (IR-FBC40), zwarta jedna z diod mostka Graetza. Prawdopodobnaprzyczyna: zimne luty na kondensatorze C646 (470pF/1600V) do³¹czonym do drenu tranzystora T665. R.K.Philips 24CE4570/02R chassis 2BProblemy z dostrojeniem do wybranego kana³u.Odbiornik próbuje odnaleŸæ w³aœciwy obraz w zakresie danegokana³u TV. Jeœli obraz ju¿ siê ustali, to jest on zniekszta³cony(³amany, czarno-bia³y lub kolorowy, od lewej strony jaœniejszy).Przyczyn¹ usterki by³ zniekszta³cony impuls synchronizacjiH w sygnale CVBS na wyprowadzeniu 28 modu³u p.cz./g³owicy1015 (3122 237 10031). W module p.cz. by³ „pusty” kondensator1.5µF pod³aczony do nó¿ki 3 uk³adu scalonegoTDA2541 (nó¿ka ta s³u¿y do ustalenia opóŸnienia ARW). R.K.Daewoo 2898ST chassis CP775Obraz przesuniêty mocno w prawo i strzêpi¹cy siê.Z lewej strony pozostaje czarny pas o szerokoœci oko³o 5 cm,a z prawej strony obraz zawija siê. Ten efekt jest skutkiem b³êdnegodzia³ania uk³adu regulacji fazy generatora H. Impulsy wtym uk³adzie s¹ pobierane z kolektora tranzystora koñcowegolinii Q401 poprzez kondensator C416 (680pF/2kV) i trafiaj¹ dowyprowadzenia 41 uk³adu I501(TDA8375A). Uszkodzonymokaza³ siê kondensator C416 (680pF/2kV).R.K.Belstar 2555TSZmniejszony obraz po 3cm dooko³a, powroty V, zwiêkszona jaskrawoœæ.Przyczyna nieoczekiwanie prosta: C752 (10nF/1500V KFMP)- utrata pojemnoœci do 4nF. Poniewa¿ w uk³adzie odchylania pionowegopracuje uk³ad scalony TDA8350Q, który wykonuje równie¿korekcjê EW, ten objaw tak w³aœnie wygl¹da. Przy takimspadku pojemnoœci mamy œwiadomoœæ, ¿e jeszcze chwila i mamyuszkodzony tranzystor wykonawczy H.A.H.Daewoo 14A5T chassis CP375Brak koloru.Przyczyn¹ jest niew³aœciwa czêstotliwoœæ rezonatora kwarcowegoX501 - 4.433619MHz. Kwarc do wymiany. Uszkodzenieto jest stosunkowo czêste w odbiornikach Daewoo.Test szyny I 2 C.Tester szyny I 2 C odczyta³ nastêpuj¹ce adresy:WR 10001010 +/- TV SIGNAL PROC TDA8374RE 10001011 + TV SIGNAL PROC TDA8374WR 10100000 +/- EEPROM P0 24C08WR 10100010 +/- EEPROM P1 24C08WR 10100100 +/- EEPROM P2 24C08Szyna I 2 C pracuje w sposób ci¹g³y (równie¿ w stanie czuwania).TXT nie zg³asza swojego adresu, poniewa¿ jest zintegrowanyz mikrokontrolerem.A.H.Lexus LS5661, Sonic XT5650TLXZadymi³, rozsadzone elektrolity.Rozsadzone elektrolity C520 - 220µF/25V, C314 - 22µF/160V, C516 - 470µF/180V wskazuj¹ wyraŸnie na przyczynêuszkodzenia. Zasilacz produkuje znacznie zawy¿one napiêcia!Po dok³adnych pomiarach ustalono, ¿e R518 - 150k posiadawartoœæ 165k i chocia¿ znajduje siê w uk³adzie wzmacniaczab³êdu nie jest g³ówn¹ przyczyn¹ powsta³ych uszkodzeñ. Podejrzeniadotycz¹ce transoptora, wzmacniacza b³êdu i uk³aduregulacyjnego nie zosta³y potwierdzone przez przeprowadzonepomiary. W takim przypadku nale¿y wymieniæ te elementyprofilaktycznie. Wymieniono transoptor PC817, tranzystoryV502 - 2SA1015 (BC369), V505 - 2SC1815 i RP501 - 1k (regulator).Za³¹czono do pracy, kontroluj¹c napiêcie U1. By³opoprawne. Stwierdzono jednak dalsze uszkodzenia: brak odchylaniaV - uszkodzony N301 - LA7837, brak fonii - uszkodzonyN104 - TDA2611A. Po wy³¹czeniu w stan czuwaniawy³¹cza siê obraz i dŸwiêk, ale uk³ady odchylania pracuj¹ dalej.Stwierdzono nastêpne uszkodzenia: V507 - 2SA966 - za-³¹cza +15V dla stabilizatora N503 - 7812, V506 - 2SA1013 -za³¹cza +25V dla uk³adu steruj¹cego H i uk³adu odchylania V.Uszkodzenie to jest powtarzalne z ró¿nym stopniem rozwojuskutków w zale¿noœci, czy zaistnia³o w stanie czuwania, czyte¿ w stanie pracy.A.H.LG CF25C69T chassis MC74ACzuwanie jest, po za³¹czeniu pilotem nie startuje.W trybie standby napiêcia produkowane przez zasilacz s¹zani¿one i jest to normalne. Po za³¹czeniu do pracy, napiêciawchodz¹ na ustalony poziom. I tak +Ub w standby wynosioko³o +52V a trybie w pracy +130V. Poniewa¿ w.n. nie startuje,po kilku sekundach odbiornik prze³¹cza siê w standby. Przy-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 25

Porady serwisoweczyna to z³e luty przy wyprowadzeniach Q402 - BU2708AF(w odchylaniu poziomym). A.H.Mitsubishi CT2153ESTDu¿y b³¹d liniowoœci w pionie.Dó³ obrazu podkurczony o oko³o 4 cm, góra mocno rozci¹gniêta.Przy oglêdzinach p³yty od strony druku zauwa¿amyzbutwia³y klej, którym producent umocowa³ w dwóch miejscachdo p³yty przewód biegn¹cy od n.3 IC902 do n.9 IC501.Nale¿y dok³adnie usun¹æ klej i oczyœciæ skorodowane miejsca,odœwie¿yæ lutowania w tym obszarze i umyæ druk. A.H.Philips 25PT5322/58 chassis MD1.2E AAUszkodzony STH8NA60FI w przetwornicy.Tranzystor ten oznaczony na schemacie jako T7541 jesttranzystorem wykonawczym w przetwornicy. Uszkodzenie maniew¹tpliwie swoj¹ przyczynê. Poniewa¿ T7541 wykazujezwarcie na wszystkich nó¿kach, jest mo¿liwe równie¿ uszkodzeniesterownika MC44603P. Po wymianie tych dwóch elementówi dok³adnej analizie oraz sprawdzeniu otoczenia,zdecydowano siê w³¹czyæ odbiornik. Przetwornica zaczê³a pracowaæz „czkawk¹”, produkuj¹c wszystkie napiêcia o wartoœciachzani¿onych oko³o 10 razy. Taki objaw sugeruje zadzia-³anie któregoœ z uk³adów zabezpieczaj¹cych. Drog¹ kolejnycheliminacji podejrzanych uk³adów stwierdzono, ¿e dioda wtransoptorze CNX82A jest wprowadzana w przewodzenie d³ugimiimpulsami, co nie pozwala na rozpoczêcie normalnej pracyprzetwornicy. Elementem steruj¹cym transoptorem jest scalonywzmacniacz b³êdu (lub jak kto woli regulowana dioda Zenera),oznaczony jako IC7555 - TL431. To ten element by³„winowajc¹” takiego zachowania przetwornicy i najprawdopodobniejprzyczyn¹ pierwotn¹ zaistnia³ego uszkodzenia.Uk³ad TL431 w pomiarach na zewn¹trz wykazywa³ nieznaczn¹up³ywnoœæ miêdzy nó¿kami, st¹d trudna lokalizacja tegouszkodzenia.Wniosek na przysz³oœæ, jeœli mamy uszkodzony tranzystorMOSFET w przetwornicy, to nale¿y w pierwszym kroku wymieniæ:STH8NA60FI, MC44603P, CNX82A, TL431. A.H.SEG CT1900 chassis 11AK20Uszkodzony BU808DFI.Uszkodzony tranzystor wykonawczy w odchylaniu H, oznaczonyna p³ycie jako Q602. Przyczyna to utrata pojemnoœciC602 - 22µF/25V. Tranzystor BU808DFI jest „Darlingtonem”i w jego miejsce nie mo¿na wstawiæ np. BU2508DF, czyS2055N. Utrata pojemnoœci powoduje niew³aœciwe sterowaniei silne nagrzewanie, a¿ do uszkodzenia BU808DFI. A.H.SEG CT7028Wy³¹cza siê do stanu czuwania po oko³o 30 minutach, blokada sterowania.Wyœwietlacz wyœwietla numer ostatnio ogl¹danego programu.Po wy³¹czeniu wy³¹cznikiem i ponownym za³¹czeniudo pracy odbiornik pracuje, ale tym razem krócej: do 5-10minut. Zauwa¿ono, ¿e po zaniku wizji i fonii, uk³ady odchylaniai w.n. pracuj¹ jeszcze przez oko³o 10-15 sekund. Pomiaryz rejestracj¹ w pamiêci multimetru wartoœci minimalnej napiêciapo stabilizatorach +5V i +12V potwierdzaj¹ poprawnoœæci¹g³oœci stabilizacji. Taki sam pomiar wykonano dlag³ównego napiêcia zasilaj¹cego liniê +143V. Tu zaobserwowanochwilowy spadek napiêcia do wartoœci oko³o 130V i wtym momencie nastêpowa³ zanik odbioru. Napiêcie to za chwilêpowraca³o do prawid³owej wartoœci, ale za chwilê przestawa³pracowaæ generator H w TEA2026. Przy takich objawachnale¿y podejrzenia skierowaæ na przetwornicê szeregow¹ zBU806 jako elementem wykonawczym. Zauwa¿ono nadmiernegrzanie siê tego tranzystora, a to oznacza, ¿e nie jest w³aœciwiesterowany. Dok³adny pomiar wszystkich elementów wjego otoczeniu wykaza³ utratê pojemnoœci C223 - 6n8/400Vdo wartoœci oko³o 200pF, co okaza³o siê podstawow¹ przyczyn¹usterki.A.H.Daewoo 2898STNie dzia³a, brak w.n.Przyczyn¹ braku w.n. by³o uszkodzenie tranzystora koñcowegolinii Q401 (2SD1880). Po wymianie tego tranzystoranale¿y sprawdziæ, czy kondensator C416 (680pF) nie ma zwarcia.Nale¿y równie¿ skontrolowaæ wartoœci rezystancji rezystorów:RC527 (10k), R503 (10k) i R409 (4k7). M.B.Philips 14PT156ABrak teletekstu.Po w³¹czeniu funkcji teletekstu na ekranie ukazuje siê jedynienapis E14. Poszukiwania uszkodzenia rozpoczêto odsprawdzenia napiêæ zasilaj¹cych modu³ teletekstu. Okaza³o siê,¿e napiêcia te s¹ poprawne. Nastêpnym krokiem by³o sprawdzeniepojemnoœci kondensatorów, ale i te by³y sprawne. Postanowionosprawdziæ, czy rezonator 1701 (27MHz) wspó³pracuj¹cyz uk³adem SAA5246 generuje przebieg o w³aœciwejczêstotliwoœci. W rezultacie pomiarów przebiegów na n.2 i 3SAA5246 ustalono, ¿e przyczyn¹ braku teletekstu jest uszkodzenierezonatora 1701.M.B.Daewoo 2594STNie dzia³a korekcja EW.Pomiary uk³adu korekcji nie przynios³y pozytywnych rezultatów.Okaza³o siê, ¿e uszkodzony jest uk³ad I702 (pamiêæEEPROM 24LC08B). Nale¿y tu zwróciæ uwagê na fakt, ¿e powymianie tej pamiêci do zapamiêtania parametrów koniecznejest u¿ycie pilota serwisowego R-30SVC. Niestety czêsto wpunktach serwisowych brak takiego pilota - mo¿na skorzystaæz pilota uniwersalnego MAK2000 MAX. Szczegó³owy opistej zamiany zosta³ zamieszczony w „SE” nr 11/2000. M.B.Finlux 5000Uszkadzanie siê tranzystora-klucza.Po w³¹czeniu odbiornika, po oko³o 5÷10 minutach uszkodzeniuulega tranzystor kluczuj¹cy przetwornicy Tu1 (BUZ91).Sprawdzenie elektrolitów po stronie pierwotnej i wtórnej transformatoraprzetwornicy nie pozwoli³o na zlokalizowanie przyczynyuszkadzania Tu1. W trakcie pomiarów elementów pó³przewodnikowychpodejrzenia pad³y na diodê Du1 (BYV36C),która wykazywa³a pewn¹ up³ywnoœæ. Po jej wymianie odbiornikwygrzewano przez ponad 8 godzin i tranzystor Tu1 pracowa³poprawnie.M.B.26 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Porady serwisoweDaewoo 2896STBrak obrazu.Po w³¹czeniu odbiornika fonia prawid³owa, brak obrazu. Pomiarnapiêæ na module kineskopu nie ujawni³ nieprawid³owoœci.Dopiero sprawdzenie przebiegów na wejœciu tego modu³u pokaza³o,¿e brak sygna³ów RGB. Sygna³ów tych równie¿ nie by³o nanó¿kach wyjœciowych uk³adu I501 (TDA8375A). Pomiary napiêæi elementów aplikacyjnych tego uk³adu nie pozwoli³y naznalezienie wœród nich uszkodzenia. Wszystko wskazywa³o, ¿euszkodzony jest uk³ad TDA8375A i tak rzeczywiœcie by³o, gdy¿po jego wymianie odbiornik zacz¹³ pracowaæ poprawnie. M.B.Sony KV-25XSDZniekszta³cenia obrazu.Obraz by³ zniekszta³cony w pionie (z³a liniowoœæ). Po zmierzeniunapiêæ zasilaj¹cych uk³ad wzmacniacza koñcowego ramki,zbudowany na uk³adzie TDA8170, przyst¹piono do pomiarówpojemnoœci kondensatorów elektrolitycznych zastosowanychw obwodzie aplikacyjnym tego uk³adu. Dziêki tym pomiaromuda³o siê ustaliæ przyczynê zniekszta³ceñ, któr¹ by³autrata pojemnoœci kondensatora C531 (680µF). M.B.Sony KV-21XSDDrganie linii.Na ekranie widaæ drgaj¹ce linie. Ustalono, ¿e napiêcia zasilaj¹ces¹ prawid³owe, a ich têtnienia nie przekraczaj¹ dopuszczalnychwartoœci. Dalsze pomiary pozwoli³y zlokalizowaæuszkodzony element, którym okaza³ siê tranzystor Q598. M.B.Panasonic TX-29AD2DP/B, TX-25AD2DP/BZa cichy poziom fonii w torze surround.Poziom fonii w torze surround w stosunku do kana³ówpodstawowych jest na tyle ma³y, ¿e praktycznie efekt przestrzennyjest nieodczuwalny lub tylko w bardzo ma³ym stopniu.Nale¿y zwiêkszyæ wartoœæ rezystora oznaczonego jakoC2477 z 3k3 do 6k8 w aplikacji uk³adu scalonego IC2512M5222P, pe³ni¹cego rolê regulatora g³oœnoœci. Fragment tegouk³adu znajduj¹cego siê na p³ytce K pokazano na rys.1.R257718k92,581TPK53,60724,54,163+5VCCOUT2IN2VCIC2512M5222POUT1IN1COMGND4,604R2579100kR2578100kR2580100k+ C243010µ50VC247822µ/50VR27050Q2518BC847BR2581100kR2583R2582100kRys.1.1k3,5D25171SS254R2584100k9 C24791µ/50V2,9R27041kR25851kR2586560R2600390C24773k3Panasonic TV +VCR TX-21SV1CZmiana kineskopu.W urz¹dzeniu tym oryginalnie zamontowany jest kineskopA51EAL55X01. Niestety nie jest on ju¿ produkowany i w przy-6k8W.W.padku koniecznoœci wymiany jest bardzo trudno dostêpny. Wjego miejsce zalecany jest monta¿ kineskopu o oznaczeniuA51EAL135X01. Montuj¹c ten kineskop nale¿y zmieniæ ustawieniaregulacji Sub-Colour i Sub-Contrast zgodnie z poni¿-sz¹ tabelk¹:OryginalnyNowyKineskop A51EAL55X01 A51EAL135X01Sub-Colour 1.2V 1.1VSub-Contrast 2.0V 1.8VMetoda ustawiania tych parametrów jest nastêpuj¹ca:1. Sub-Contrasta./ do odbiornika doprowadziæ sygna³ pasów kolorowych,b./ regulacje nasycenia, ostroœci, jaskrawoœci ustawiæ naminimum, kontrastu na maksimum, funkcja Cats Eye wy-³¹czona,c./ sondê osyloskopu pod³¹czyæ do punktu TPE15,d./ zewrzeæ punkt TPE9 do masy,e./ za pomoc¹ regulacji Sub-Bright ustawiæ poziom czerni o0.2V wy¿ej ponad poziomem wygaszania; w przypadkubraku mozliwoœci takiego ustawienia skorygowaæ poziomsiatki drugiej,f./ w trybie serwisowym ustawiæ napiêcie Sub-Contrast napoziomie 1.8V pp .2. Sub-Coloura./ do odbiornika doprowadziæ sygna³ pasów kolorowych,b./ regulacje ostroœci i jaskrawoœci ustawiæ na minimum, kontrastuna maksimum, nasycenia - na œrodek, funkcja CatsEye wy³¹czona,c./ pomiêdzy punkt TPE66 a masê pod³¹czyæ kondensator10µ/16V,d./ sondê osyloskopu pod³¹czyæ do punktu TPE15 (Blue Out),e./ w trybie serwisowym ustawiæ napiêcie Sub-Colour na poziomie1.1V pp .W razie potrzeby nale¿y w trybie serwisowym przeprowadziæregulacjê balansu bieli.Wejœcie w tryb serwisowy jest nastepuj¹ce:a./ nacisn¹æ przycisk [ MENU ] i wybraæ za pomoc¹ kursorówparametr TV SETUP,b./ na pozycji TIMER ustawiæ ON,c./ nacisn¹æ jednoczeœnie przyciski: [STATUS] na pilocie i[VOL-] na klawiaturze lokalnej.Szczegó³owy opis obs³ugi trybu serwisowego opublikowanow „Dodatku Specjalnym” nr 8.W.W.Philips chassis Anubis SW³¹czony tryb hotelowy.Odbiornik dostarczono z nastêpuj¹cymi objawami: nie dajesiê stroiæ, a regulacja fonii jest mo¿liwa jedynie do pewnegopoziomu. Wniosek by³ oczywisty - w odbiorniku aktywny jesttryb hotelowy.W³¹czanie trybu hotelowego: wybraæ program 38, nacisn¹æjednoczeœnie i przytrzymaæ przez co najmniej 3 sekundyprzyciski: [STORE] i [ PROGRAM - ] na klawiaturze lokalnejodbiornika.Wy³¹czanie trybu hotelowego: wybraæ program 38, nacisn¹æjednoczeœnie i przytrzymaæ przez co najmniej 3 sekundyprzyciski: [ PROGRAM + ] i [ VOLUME - ] na klawiaturzelokalnej odbiornika.W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 27

Porady serwisoweAudioRadiomagnetofon + CD GoldStar PCD-N72Urz¹dzenie jest ca³kowicie martwe.Okaza³o siê, ¿e brakuje zasilania +8.89V stopni steruj¹cychstereofonicznego wzmacniacza mocy m.cz. oraz tuneraAM/FM. Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy zasilacza:tranzystor Q204 2SC2236 oraz dioda Zenera D205 9.1V. Powymianie uszkodzonych elementów zaczyna dzia³aæ radio AM/FM oraz odtwarzacz p³yt CD.Jeœli chodzi o odtwarzacz p³yt CD, to jest k³opot mechaniczny:gdy w³o¿ymy p³ytê CD do odtwarzacza, nie mo¿nazamkn¹æ kieszeni odtwarzacza. Trzeba wymieniæ elementy zawieszeniap³yty CD w kieszeni oznaczone numerami: 442-360A, 442-360C, 385-016 zgodnie z instrukcj¹ serwisow¹.Magnetofon nie dzia³a, bo g³owica o symbolu 99T-1143jest uszkodzona. Po jej wymianie dzia³a w magnetofonie odtwarzanie,ale nie dzia³a nagrywanie. Spowodowane jest to tym,¿e urwane ramiê prze³¹cznika odtwarzanie/nagrywanie o symbolu324-124A nie pozwala wejœæ w tryb nagrywania. R.S.Thomson Altima280Nie œwieci wyœwietlacz.Pomiary wykaza³y brak napiêcia -30V zasilaj¹cego wyœwietlaczzestawu. Na p³ycie zasilacza zauwa¿ono spalony rezystorR705 4R7. Powodem uszkodzenia by³ zwarty kondensator C1191nF (SMD) podwieszony do linii zasilania -30V. Jest on umieszczonyna p³ycie czo³owej w pobli¿u procesora. M.R.DVD Panasonic DVDA370Nie odtwarza.W odtwarzaczu DVDA370 uszkodzony by³ silnik przesuwusanek g³owicy laserowej. Po odsuniêciu pickupu od pozycjizerowej ruch powrotnym pickupu by³ bardzo wolny i s³yszalnyby³ ha³as silnika. Po wymianie silnika na nowy odtwarzaczzacz¹³ dzia³aæ prawid³owo.M.S.DVD Pioneer DV606Nie odtwarza p³yt, a tak¿e nie reaguje na przycisk wysuniêcia p³yty.Okaza³o siê, ¿e uszkodzony jest bezpiecznik P211. Podczaspracy odtwarzacza pr¹d p³yn¹cy przez bezpiecznik osi¹ga³ wszczytach oko³o 700mA. Po w³o¿eniu nowego bezpiecznika owartoœci 1.5A odtwarzacz zacz¹³ pracowaæ normalnie. M.S.DVD Samsung DVD709Nie odtwarza dysków DVD.Dyski CD audio i CD wideo by³y odtwarzane prawid³owo.Po w³o¿eniu p³yty DVD i w³¹czeniu odtwarzania odtwarzaczpo chwili zatrzymywa³ siê i wysuwa³ p³ytê. Na ekranie pojawia³siê komunikat o niemo¿noœci odtwarzania p³yty (this disccannot be played), a nastêpnie proœba o sprawdzenie p³yty:please check the disc. Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹ niesprawnoœciodtwarzacza by³ Ÿle ustawiony prze³¹cznik PAL/NTSC/SE-CAM umieszczony na tylnej œciance obudowy.Dla regionu drugiego prze³¹cznik ten musi byæ ustawionyw pozycji PAL. Ustawienie tego prze³¹cznika jest sprawdzaneprzez procesor steruj¹cy odtwarzaczem tylko jeden raz - pow³¹czeniu zasilania. Dlatego po zmianie ustawienia tego prze-³¹cznika nale¿y odtwarzacz od³¹czyæ od zasilania i ponowniego pod³¹czyæ do sieci i w³¹czyæ. Gdy chcemy odtwarzaæ p³ytyDVD z USA, prze³¹cznik na œciance tylnej ustawiamy w pozycjiNTSC (region 1).Nie ustawia ostroœci i nie obraca p³yt¹.Po wymianie pickupu na nowy, nie wymagaj¹cy jakichkolwiekregulacji, odtwarzacz zacz¹³ pracowaæ prawid³owo. M.S.DVD Toshiba SD3109Nie odtwarza.Odtwarzacz mia³ uszkodzony pickup. Po wymianie pickupuna nowy, fabrycznie wyregulowany, odtwarzacz nadal zachowywa³siê jak przed napraw¹. Okaza³o siê, ¿e soczewkapickupu by³a zabezpieczona przezroczyst¹ foli¹ plastikow¹. Pousuniêciu folii odtwarzacz zacz¹³ dzia³aæ prawid³owo. M.S.Tuner Pioneer F104Brak odbioru jakiejkolwiek stacji na zakresie UKF.Wszystkie napiêcia zasilaj¹ce i steruj¹ce uk³ady g³owicyUKF prawid³owe. Wymiana uk³adu syntezy czêstotliwoœciIC101 (LM7001) przywraca odbiór na UKF-ie. H.D.Zestaw audio Sharp CDC500Nie wyœwietla zawartoœci p³yty CD.Po w³o¿eniu p³yty do odtwarzacza CD doœæ czêsto (co 3 ÷ 4raz) zdarza siê, ¿e nie zostaje wyœwietlony „spis treœci” p³yty(TOC). Pomimo tego mankamentu w³¹czenie odtwarzania odpocz¹tku lub wybranego nagrania (o ile wybierze siê numernagrania spoœród faktycznie znajduj¹cych siê na p³ycie) nastêpujeprawid³owo. Opisan¹ niedogodnoœæ usuwa zwiêkszeniewartoœci rezystora R43 z 220R do 330R.H.D.Zestaw Aiwa NSX-AV65, -AV85, -ZVR750Nie pracuje tor surround, na wyjœciach g³oœnikowych pojawia siê wysokie napiêciesta³e: –30V lub +30V.Jeœli wkrêty mocuj¹ce p³ytkê uk³adu ProLogic nie zostan¹w³aœciwie dokrêcone, na wyjœciach toru Surround pojawia siênapiêcie sta³e -30V. Podobnie, gdy wkrêty mocuj¹ce p³ytê g³ówn¹zestawu nie zostan¹ w³aœciwie dokrêcone, na wyjœciach torug³ównego pojawia siê napiêcie sta³e +30V. Przyczyn¹ tego jestniew³aœciwe po³¹czenie (kontakt) masy przy poluzowanychwkrêtach. Gdy wkrêty te nie s¹ dostatecznie przykrêcone, nale-¿y w pierwszej kolejnoœci sprawdziæ, czy g³oœniki nie uleg³yuszkodzeniu w wyniku pojawienia siê napiêcia sta³ego na wyjœciachg³oœnikowych. Nastêpnie nale¿y sprawdziæ/wymieniæbezpieczniki PR003 i PR004 (5A) na p³ytce transformatora oraztranzystory koñcowe Q207, Q307 (2SD2061) i Q208, Q308(2SB1370) na p³ycie ProLogic. Na zakoñczenie naprawy nale-¿y dokrêciæ nale¿ycie wszystkie wkrêty mocuj¹ce obie p³ytki.W przypadku napraw p³ytki ProLogic (przy jej wyjêciu zzetawu) nale¿y zadbaæ o pod³¹czenie do niej „sztucznej” masy,na przyk³ad za pomoc¹ przewodu.H.D.28 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Porady serwisoweOdbiorniki satelitarneMagnetowidyProsat P2002, P3100, P3500Nie dzia³a przetwornica.Na ogó³ spalony jest jedynie RP17 (240k), nale¿y zauwa-¿yæ równie¿ przegrzanie rezystora RP8 (220R) oraz za s³abenapiêciowo diody prostownicze DP10-DP13 (1N4002). W celuzwiêkszenia niezawodnoœci zasilacza producent zaleca wymianêRP8 na 2k7/0.125W, CP16 na 270pF (jest 3.3nF) oraz RP17na 220k/3W.Za niski poziom fonii na wyjœciu AV.Nale¿y wymieniæ rezystory RA4 i RA5 na 12k (oba maj¹po 4k7).Nie dekoduje obrazu, Ÿle dekoduje („czkawka”).Niestety najczêœciej zwi¹zane jest to z zimnymi lutami nawyprowadzeniach procesora ST20-TP2. Potrzebna jest naprawdêdobra lutownica, pasta i lupa.Podobny efekt wystêpuje przyuszkodzeniu rezystora R88 (68R).Brak wizji i fonii, zwarcie na +5VA.Winne s¹ niskiej jakoœci kondensatory blokuj¹ce SMD(100nF) - ulegaj¹ zwarciom i pozostaje szukanie uszkodzonegoprzez kolejne wylutowywanie d³awików na linii zasilaj¹cejlub samych kondensatorów.Nie wyœwietla obrazu, nie dodaje kana³ów, b³êdy w dzia³aniu.Czêsto zdarzaj¹ siê przypadkowe b³êdne wpisy do pamiêciEEPROM 24C64 (lub 24C128). Wymagane jest wtedy specjalneoprogramowanie i programator aby przeprowadziæ inicjalizacjêpamiêci.H.K.Amstrad SRX501Brak obrazu i fonii.Powy¿szy efekt, a czasami tak¿e za du¿e napiêcia z przetwornicywystêpuj¹ po naprawie zasilacza. Do wymiany z regu³ys¹ IC115 (TDA8745), IC114, IC117 (CD4053), Q660(2SA9033), R155 (4R7). Winna wszystkiemu jest przetwornica,która da³a za wysokie napiêcia. Je¿eli wszystkie napiêcias¹ poprawne, to i tak nale¿y j¹ dok³adnie sprawdziæ i poprawiæwszystkie luty oraz na wszelki wypadek wymieniæ Q203(TL431) i D212 (1N5104).Brak wizji, fonia prawid³owa.Je¿eli nie ma napiêcia za rezystorem R155 (4R7), nale¿ygo wymieniæ oraz sprawdziæ tranzystor Q660 (2SA933).Ma³y zasiêg pilota, zak³ócenia na wyœwietlaczu LED, sam prze³¹cza kana³y.Te objawy s¹ spowodowane zak³óceniami od odbiornikapodczerwieni. Nale¿y dolutowaæ kondensator 47µF bezpoœredniodo jego koñcówek zasilaj¹cych.Brak wizji z modulatora.Sprawdziæ lutowanie kondensatora C104, najczêœciej jestoderwane oczko od druku.Brak grafiki OSD.Zdarzaj¹ siê uszkodzenia kwarcu X2 (17.7344MHz), jak ikondensatorów ceramicznych w obwodach uk³adu IC110.H.K.Daewoo V21Nie dzia³a.Po w³o¿eniu kasety i uruchomieniu funkcji odtwarzania magnetowidwysuwa kasetê. Po rozkrêceniu urz¹dzenia i sprawdzeniuelementów mechanicznych odpowiedzialnych za procesodtwarzania okaza³o siê, ¿e s¹ one sprawne. Pomiary przeprowadzonew obwodach elektrycznych ujawni³y uszkodzeniekondensatora C869 (0.01µF) w³¹czonego w obwód bazytranzystora Q863.M.B.GoldStar GHV1290IZak³ócenia obrazu.Na ekranie widaæ zak³ócenia, powodowane jakby Ÿle odfiltrowanymnapiêciem zasilania. W takim przypadku nale¿ysprawdziæ, a najlepiej profilaktycznie wymieniæ nastêpuj¹cekondensatory: C107, C108, C112, C118, C120 i C122 wszystkieo pojemnoœci 47µF oraz kondensatory C121 i C123, którychpojemnoœæ powinna wynosiæ 100µF.M.B.Grundig GV6001Brak obrazu.Podczas odtwarzania brak obrazu, natomiast fonia jest poprawna.Pomiar napiêæ nie ujawni³ nieprawid³owoœci pracy uk³adówzasilaj¹cych. Dalsze pomiary pozwoli³y na lokalizacjê uszkodzonegoelementu, którym okaza³ siê tranzystor SMD 7802(BC858B), montowany z drugiej strony p³yty bazowej. M.B.Akai HV-FX3500, HV-FX2500Zak³ócenia OSD.Na wyœwietlanych obrazach komunikatów OSD widocznezak³ócenia. Szczególnie dotkliwie jest to widoczne na niebieskimtle tych komunikatów, gdzie zak³ócenia te przyjmuj¹ postaæpasów. Zak³ócenia te pochodz¹ z zasilacza. W celu wyeliminowaniatych zak³óceñ nale¿y zmieniæ wartoœci nastêpuj¹cychelementów: C610 z 100µF/10V na 470µF/10V, C612 z47µF/10V na 220µF/10V, C618 z 10µF/50V na 3.3µF/50V,R612 z 270R na 680R i R613 z 220R na 100R. Na rys.1 pokazanofragment schematu zasilacza zawieraj¹cy elementy podlegaj¹cezmianie.R604R606Q603Q604C618+10µ/50V3,3µ/50VQ609MAIN (POWER SECTION)IC601+-+-C610100µ/10V470µ/10VRys.1.++C611R613220 100D616+R612270680C61247µ/10V220µ/10VH.D.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 29

Porady serwisoweMonitoryCTX 1565SEW¹ski obraz w trybie DOS.Obraz jest poprawny przy pracy Windows. Okaza³o siê, zeliniowoœæ obrazu przy pracy w trybie 640 × 480 jest niew³aœciwa.Przyczyn¹ by³o z³e po³¹czenie lutowane przekaŸnikaRL701 w uk³adzie odchylania poziomego.A.B.Dell D1626HTMonitor nie dzia³a.Uszkodzone by³y elementy przetwornicy: pêkniêty kondensatorC640 (470pF/1kV), zwarty tranzystor Q640 (podwójnyFET typu MX0841), spalony rezystor bezpiecznikowy R640(0R1/0.5W).A.B.Smile CA6514DLBrak koloru niebieskiego.Uszkodzony by³ tranzystor Q404 2SC3953 we wzmacniaczukoñcowym toru G. Analogicznie czêsto zdarzaj¹ siê uszkodzeniatych tranzystorów we wzmacniaczach R i B. A.B.VideoSeven KM800UBrak ostroœci w œrodkowej czêœci obrazu.Ostroœæ na brzegach prawid³owa. Monitor wyposa¿ony jestw kineskop z podwójn¹ regulacj¹ ostroœci. Kontrola uk³aduwykaza³a uszkodzenie diody D500 (typ PR1200). Zastosowanodiodê FUF4007.A.B.Acer 7154eMonitor nie dzia³a.Przyczyn¹ by³o z³e po³¹czenie lutowane diody D702 (prostownikpo wtórnej stronie przetwornicy).A.B.Multiscan L7031LDPróbkowanie przetwornicy.Uszkodzony by³ tranzystor Q710 (Mitsubishi FS10UM5)w uk³adzie stabilizatora napiêcia zasilania linii. Zastosowanozamiennik 2SK1221 (I d = 10A i V ds = 250V). A.B.CTX 1765DBardzo ma³a szerokoœæ obrazu (oko³o 3cm).Uszkodzony by³ tranzystor kluczuj¹cy odchylania poziomegoQ314 (2SC4924) i rezystor R380 (1R/0.25W). Znalezionotak¿e wiele odlutowanych elementów w rejonie: R390,Q318, Q336, D317, T303, T401. To by³o prawdopodobnieg³ówn¹ przyczyn¹ uszkodzenia.A.B.AOC 7GlrMonitor nie dzia³a.Uszkodzone by³y elementy: tranzystor kluczuj¹cy MOS-FET, rezystor 47R w³¹czony szeregowo z bramk¹ tranzystoraoraz uk³ad steruj¹cy UC3842. Po wymianie tych elementówmonitor zacz¹³ dzia³aæ, ale tranzystor osi¹ga³ wysok¹ temperaturê(do 50°C). Je¿eli w miejscach nie obsadzonych, a oznaczonychjako D907, D931 zostan¹ wlutowane diody: 1N4148w miejsce D907 i BYX85C15 w miejsce D931, tranzystor kluczuj¹cypracuje w znacznie lepszych warunkach (jego temperaturajest ni¿sza o oko³o 5°C).A.B.Samsung CVL495*Nie daje siê w³¹czyæ, bezpiecznik F601 (3A) przepalony.Sprawdziæ/wymieniæ: diody w mostku prostowniczymD602÷D604 (4 × BY133GP lub 1N5399GP), kondensatorC613 (330µ/250V), uk³ad scalony IC601 (STR54041).Nie daje siê w³¹czyæ, bezpiecznik F601 sprawny.Sprawdziæ/wymieniæ: rezystory: R602 (6R8/7W), R603R604 (2×180k), diodê D606 (1N4148), uk³ad scalony IC601(STR54041), R606 (47R.5W), C616 (10µ/160V), potencjometrVR601 (500R - regulacja napiêcia +B), D607 (RGP10G).Nieprawid³owe napiêcie wyjœciowe, regulacja za pomoc¹ VR601 nic nie daje.Wartoœæ g³ównego napiêcie zasilaj¹cego powinna wynosiæ+135V. Jeœli wartoœæ jego jest nieprawid³owa i nie daje siê regulowaæ,sprawdziæ/wymieniæ nale¿y: kondensator C616 (10µ/160V), potencjometr nastawny VR601 (500R), uk³ad scalonyIC601 (STR54041).Zasilacz pracuje, brak obrazu.Sprawdziæ/wymieniæ: stabilizator IC602 (MC7812CT),tranzystory Q201, Q202 (2 × KSA733-Y), diodê D211 (1N4148),kondensator C204 (0.1µ/100V).Brak regulacji kontrastu.Sprawdziæ/wymieniæ: tranzystor Q187 (KSA733-Y), R189(1k), potencjometr VR191 (5k), Q186 (KSA733-Y), C189(0.47µ/50V), diodê Zenera D190 (6.2V).Przy naprawach mo¿na korzystaæ ze schematu opublikowanegowe wk³adce do „SE” 2/98, a dotycz¹cego modeli:CVL4951, CVL4953 ÷ CVL4956 firm Samsung, Samtron iPericom.W.W.Daewoo CMC1424X, CMC1425XNie daje siê w³¹czyæ, bezpiecznik F001 (T3.15A) przepalony.Sprawdziæ/wymieniæ: mostek diodowy D001 (D2S860),kondensator C001 (0.47µ/250V), z³¹cze DP001 i cewki rozmagnesowuj¹ce,pozystor PR001 (14R), uk³ad scalony IC001(STR-S6707).Nie daje siê w³¹czyæ, bezpiecznik F001 sprawny.Sprawdziæ/wymieniæ: transformator T001 (TSW-4266),D007 (EU1AV1), R003 (56k/2W), diodê Zenera D006 (7.5V),Q001 (C2073), Q002 (C3207), uk³ad scalony IC001 (STR-S6707).Brak regulacji kontrastu.Sprawdziæ/wymieniæ: Q202 (C3198), V202 (10k - SUB-CONTRAST), R209 (470), R214 (3k9), VR202 (10k - CON-TRAST) uk³ad IC801 (LM1203).Przy naprawach mo¿na korzystaæ ze schematu opublikowanegow „SE” 2/2000.W.W.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Aplikacje uk³adów scalonych - TEA6820TAplikacje uk³adów scalonych - TEA6820TWzmacniacz i demodulator p.cz. AM/FM, dekoder stereo (Philips)Opis wyprowadzeñ uk³adu TEA6820TNr Oznaczenie Funkcja Nr Oznaczenie Funkcja1 QDET1 rezonator demodulatora 1 29 FMIFAMPOUT wyjœcie wzmacniacza FM-IF2 QDET2 rezonator demodulatora 2 30 AFGND masa AF3 TSWITCH wejœcie prze³¹czania sta³ej czasowej 31 DEEMPHR kondensator deemfazy kana³u prawego4 AGND masa analogowa 32 DEEMPHL kondensator deemfazy kana³u lewego5 VDDA1 napiêcie zasilania (1) czêœci analogowej (+5V) 33 AMIF2IN1 AM-IF2 – wejœcie 16 HFBUS1 wyjœcie szyny HFBUS1; podpiête do +5V 34 AMIF2IN2 AM-IF2 – wejœcie 27 HFBUS2 wyjœcie szyny HFBUS1; podpiête do +5V 35 FMIN2 wejœcie 2 ogranicznika FM8 XTAL1 oscylator 1 36 DCFEED FM – ogranicznik sprzê¿enia sta³opr¹dowego9 XTAL2 oscylator 2 37 FMIN1 wejœcie 1 ogranicznika FM10 f ref(p) wyjœcie czêstotliwoœci odniesienia PLL (p) 38 LEVELADJ wejœcie regulacji poziomu11 f ref(n) wyjœcie czêstotliwoœci odniesienia PLL (n) 39 C AFC kondensator AFC12 I ref pr¹d odniesienia 40 MPBUF sta³a czasowa bufora multi-path13 FMIF1IN1 72MHz FM-IF wejœcie 1 41 OUTLEFT wyjœcie AF – kana³ lewy14 FMIF1IN2 72MHz FM-IF wejœcie 2 42 FMSTOP wejœcie regulacji FMSTOP15 TSDR sta³a czasowa dla SDR 43 RDS/AMSTOP wejœcie regulacji MPX dla RDS/AMSTOP16 TSDS sta³a czasowa dla SDS 44 OUTRIGHT wyjœcie AF – kana³ prawy17 V SDS wejœcie napiêcia steruj¹cego SDS 45 MPXIN wejœcie MPX stereodekodera18 V SDR wejœcie napiêcia steruj¹cego SDR 46 i.c. pod³¹czone wewn¹trz uk³adu19 FMIF2OUT1 wyjœcie miksera 1–FM 47 MPXOUT wyjœcie MPX demodulatora FM20 FMIF2OUT2 wyjœcie miksera 2–FM 48 AMAFOUT wyjœcie AF demodulatora AM21 V ref wyjœcie napiêcia odniesienia 49 V mute/AML napiêcie wyciszenia (mute)/poziom AM22 AMIF2OUT1 wyjœcie miksera 1–AM 50 LEVELUNWEIG poziom wyjœcia nieobci¹¿onego23 AMIF2OUT2 wyjœcie miksera 2–AM 51 IACCONTR wejœcie steruj¹ce IAC24 FMAMDEC FM/AM 10.7MHz – odsprzê¿enie 52 VDDD napiêcia zasilania czêœci cyfrowej25 PHASEDET wyjœcie detektora fazy 53 SDA wejœcie/wyjœcie danych; podpiête do +5V26 PILDET wyjœcie detektora pilota 54 SCL wejœcie zegara; podpiête do +5V27 FMAM10.7 FM/AM 10.7MHz – wejœcie 55 DGND masa cyfrowa28 V DDA2 napiêcie zasilania (2) czêœci analogowej 56 V DDA3 napiêcie zasilania (3) czêœci analogowej (+8.5V)Podstawowe parametry:- napiêcie zasilania 1: (n.5) V DDA1 4.75 ÷ 5.25V- napiêcie zasilania 2: (n.28) V DDA2 8.1 ÷ 8.9V- napiêcie zasilania 3: (n.56) V DDA3 8.1 ÷ 8.9V- napiêcie zasilania, czêœæ cyfrowa: (n.52) V DDD 4.75 ÷ 5.25V- pobór pr¹du:-FM I DDA1 17 ÷ 25mA-AM I DDA1 14 ÷ 21mA- pobór pr¹du:-FM I DDA2 2.4 ÷ 3.6mA- pobór pr¹du:-FM I DDA3 19 ÷ 28mA-AM I DDA3 9.5 ÷ 15mA- pobór pr¹du I DDD 8 ÷ 12mA- adres na szynie I 2 C C2 hexRozk³ad wyprowadzeñ1 QDET156VDDA3DGND 552 QDET2SCL 543 TSWITCHSDA 534 AGNDVDDA1525VDDD516 HFBUS1IACCONTRLEVELUNWEIG 507 HFBUS2498 XTAL1Vmute/AMLAMAFOUT 489 XTAL2MPXOUT 4710 fref(p)i.c. 4611 fref(n)MPXIN 4512 IrefFMIF1IN1FMIF1IN2TSDRTSDS13141516OUTRIGHT 44TEA6820T434241RDS/AMSTOPFMSTOPOUTLEFTVSDSMPBUF 4017VSDR3918CAFCLEVELADJ 3819 FMIF2OUT1FMIN1 3720 FMIF2OUT221 Vref36DCFEEDFMIN2 3522 AMIF2OUT1AMIF2IN2 3423 AMIF2OUT2AMIF2IN1 3324 FMAMDECDEEMPHL 3225 PHASEDETDEEMPHR 3126 PILDETAFGND 3027 FMAM10.7VDDA2FMIFAMPOUT 2928SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 31

Aplikacje uk³adów scalonych - TEA6820TTEA6820T - schemat blokowyV CC110.7 MHzSFE10.7TOKO7PSAG−1946D =STR522 231 kSFP4501.5 nF33100nF34FMSTOP100 k100 nFVrefLEVELADJ100 k82 k42 36 38TOKOP392BC−1977ZL1362 pF4.3 k123968µFAMSTOP100 kVref33 k33 kRDS43 4810.7 MHz330100 nF22 nF37352724AM: 2 / : 6AM/FMSWITCHFM−LIMITERAM−AMPLIFIERLEVELDETECTORAMDELOGAMPLIFIERAFCMPXBUFFER100 nF28IF−AMPLIFIER:N5LEVELAMPLIFIERHIGHPASS60 kHz10.7 MHz10.7 MHz72.2 MHz29192020 kHz56 pF 13FMAVERAGEDETECTOR10nF14BUFFERPEAKDETECTORPHILIPS61.5 MHz9922 521 00098or Daiwa AT − 4910REFERENCEIF−PEAKf refFREQUENCY COUNTERDETECTOR116SDA10 kI 2 C−BUSSCL7AM10 kTEMPERA−100 nF89OSCILLATORADCLEVELADCMULTI−PATHTURECOMPEN−SATIONAVERAGEDETECTORCURRENTSWITCHTEA6820T5453554050 316 4915330 3303.3 M10 kVDDD+5 V10 k220 nF220 nF 100 nFSCL SDAlevel100nF2.2 M100 nF32 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002Aplikacje uk³adów scalonych - TEA6820T10 nF220 k3.3 nF220 nF100 k68 pF82 ki.c.220 nF27 k22 nF47 454625SOFTMUTELOWPASSFILTERPHASEDETECTORVCODIGITALPHASEDETECTORLOGICBLOCKPILOTCANCELLERPILOTDETECTORfref38 kHz19 kHz2631820 k100 nF6.8 nFradiomute−MPX−+ 44OUTRIGHTtuningmuteDECODERANDVint130470 nFMATRIX+41−OUTLEFTmonoradiomute326.8 nFHIGHPASSFILTER−PULSEFORMERINTERFERENCEDETECTORVint1Vint2SUPPLY564100nF470 nF22µH47µFVCC+8.5 V+8.5 V+12120 kVint2NOISEDETECTOR5VCCAN+5 V17 1851215233µF1 M12 k100nF 47µF1.2 M1033 k100 nFV refVCCDIG+5 VSERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 33

Aplikacje uk³adów scalonych - TEA6820TTEA6820T - przyk³adowa aplikacja5101520110 nFlockdetector100nF100nF100 nF10 k10 k100 nF47µFVCCDIG VCC1 mH+5 V +8.5 V56 pF330 pF330 pF33µF47µF1.5 nFSFP450TR4P392BE−2049AJ = SVCCANVref1 k+5 V7PSAG−1946D = SSDASCLP392BC−1977Z62 pFL13S369SCS−2144AJ (2x)+5 V100 nF50LEVEL100 nF61.5 MHz10 nF 220 k3.3 nF1068 pFF ref SEP82 k10 nF33k12 k56 pF1 M1.2 M100 nFTR2 TR3TR5SFE10.74.3 k220 nF22 nF2.2 M3.3 M27 k470 nF100 nF220 nF120 k100nF100nF22 nF100 nF820 k123456789111213141516171819202122232425262728TEA6820TTEA6822T5655545352514948474544434241403938373635343332313029100 nF330330220 nF82 kFMSTOP220 nF68µF100 nF100 nF6.8 nF6.8 nF470 nF100 k100 k47µF10 k 10 kAMSTOP100 kLEVELADJ100 kSFE10.7330100 nF2.7 kBF840390SFE10.722µH33 k33 k33027+8.5 VVCC+8.5 VSCLSDAVCCDIGOUTRIGHTRDSMPXOUTLEFTVref100µF2212 nF403.3 nF 10 k100 nF3.6 k22 nF2.2 k47 pF BB1351.8 pFE543SNAS−02010L74 to 10 pF2.7 pF351µFISV1721.8 pF47 k220 k100 pF330 nH6.8 pF5.6 pFE543SNAS−401110 pFL11 nFBB 8041µF22 k10 pF10 pF30TEA6810TTEA6811T47 k 1 nF33µF47220µH220 nF6.8µH3.3µH100 nF1001µF10 pF220100 nFBF861A25100 pF47 mHBAV99388BN−1211Z22 pF8.2 pF2.2 M4702147033µH68µH270 pF270 pFSamochodowy odbiornik radiowy AM/FM z układamiTEA6810T i TEA6820T lub TEA6811T i TEA6822T34 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BTelefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹Panasonic KX-T4500-B (cz.2)Miros³aw Sokó³4. Opis dzia³aniaCzêœæ bazowa KX-T4500H-B4.1. Uk³ady w.cz. odbiornikaDzia³anie uk³aduSygna³ nadawany przez czêœæ przenoœn¹, le¿¹cy w paœmie49MHz (49.67÷ 49.99MHz), dochodzi do anteny urz¹dzeniabazowego (rys.4.1), przechodzi przez filtr DUP1 i nastêpniejest wzmacniany we wzmacniaczu pasmowym (tranzystor Q1i obwód T1), z wyjœcia którego doprowadzany jest do mieszacza(n.41 uk³adu IC2). Oscylator odbiornika RXVCO pracujez obwodem rezonansowym T3 do³¹czonym do n.44, 45 uk³aduIC2 i jest sterowany poprzez filtr LPF (n.43 i 4 IC2) z wewnêtrznegouk³adu syntezy pracuj¹cego z oscylatorem kwarcowymX2 = 10.240MHz (n.1, 2 IC2). Uk³ad syntezy kontrolowanyjest przez g³ówny mikroprocesor telefonu IC201(n.44 ÷ 46). Sygna³ I p.cz. 10.695MHz przechodzi przez filtrceramiczny CF1 i jest ponownie mieszany z sygna³em oscylatoraX2 - 10.240MHz uk³adu syntezy. Sygna³ II p.cz. 455kHzprzechodzi przez filtr ceramiczny CF2 i jest wzmacniany orazpoddawany detekcji.DETATT1kHz400 mVp-p54IC2R21C33C30EXPANDER53 50C36 R33AMP48 471kHz70 mVp-pQ115, Q116Q123LINEAMPR178C1641.8 Vp-p2.8 Vp-pLINIATELEF.Rys.4.2. Schemat uk³adu wyjœciowego odbiornika.4.3. Uk³ady m.cz. nadajnikaDzia³anie uk³aduSygna³ odbierany z linii dochodzi do 2-stopniowegowzmacniacza m.cz. z ograniczaniem i kompresj¹ zawartego wuk³adzie IC2 (rys.4.3) i nastêpnie podawany jest na modulator.Sygna³ z linii telefonicznej do modulatora przechodzi nastêpuj¹c¹drog¹: transformator T101 → R174, R177 i C94 →R31, C91 → n.28 IC2 → LIMITTER, COMPRESSOR → n.22IC2 → C41, R55 → modulator.ANT DUP1RXQ1T1CF1T34139384645 44 43 4 9RXVCO1stMIXERL.P.FPD OUTProg. CtrRef. CtrCPU - IC20145104411V600ROSC10 µFTEL JACK10 µF 10 H50VDC40 mASygna³ wejœciowyf = 1kHz, -20dBmT101R174R173R177 C94C162C144R31C9110.695MHz1st IFCF236342ndMIXERIF AMP/LIMITERIC21 22nd LocalX210.240MHzLIMITTERIC2COMP455kHz2nd IFDETTC1C2528262425 22Rys.4.1. Schemat blokowy toru odbiornikai wzmacniacza p.cz.R8C10C14R91 Vp-pC41R554.2. Uk³ady m.cz. odbiornikaDzia³anie uk³aduSchemat uk³adów m.cz odbiornika czêœci bazowej pokazanona rys.4.2. Sygna³ m.cz. z wyjœcia detektora (n.54 IC2)poprzez filtr RC (R21, C30 i C33) podawany jest na ekspander(n.53, 50), a nastêpnie poprzez zewnêtrzny kondensator C36 irezystor R33 na wzmacniacz (n.48, 47). Sygna³ z wyjœciawzmacniacza z uk³adu IC2 podawany jest na wzmacniacz linii(tranzystory Q115, Q116, Q123) i poprzez transformator interfejsulinii wychodzi do linii telefonicznej.300 mVp-p470 mVp-pRys.4.3. Schemat uk³adu nadajnika.Uk³admodulatora4.4. Interfejs linii telefonicznejDzia³anie uk³aduSchemat interfejsu linii telefonicznej pokazano na rys.4.4.• OdbiórGdy telefon nie pracuje, tranzystor Q110 nie przewodzi iprzerwana jest pêtla pr¹du sta³ego. Jedyne obci¹¿enie linii stanowiobwód dzwonka. Gdy na zaciskach T (Tip) i R (Ring)SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 35

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BT10132T102235 do n.2 IC2014 Disconnect611645R171R172C145C146do n.20 IC201(BELL/CPC)PC10443Q111C167D117R170R169C14814C147Q110Rys.4.4. Schemat uk³adu interfejsu linii telefonicznej.pojawi siê napiêcie zmienne sygna³u dzwonka (telefon dzwoni),to sygna³ przechodzi nastêpuj¹c¹ drog¹:T → PO1 → C141 → R187 → PC103 → n.20 IC201.Gdy mikroprocesor wykryje sygna³ dzwonka, tranzystorQ110 zaczyna przewodziæ, uk³ad Hook przyjmuje stan „hook-off” (pr¹d sta³y przep³ywa przez uk³ad) i sygna³ mowy przechodzinastêpuj¹c¹ drog¹:T → PO1 → D119 → Q110 → n.5 T101 → n.4 T101 →n.5 T102 → n.4 T102 → D117 → D119 → R.• WymaganiaGdy uk³ad Hook jest w stanie „Hook-on”, to pr¹d z liniitelefonicznej przep³ywa nastêpuj¹c¹ drog¹:T → C141 → R187 → PC103 → R.Przep³yw sk³adowej sta³ej jest blokowany przez kondensatorC141. Impedancja obci¹¿enia linii telefonicznej, dla sk³adowejzmiennej wynosi 47k.C161R168R167R166D120R165PC101R163R164PC102z n.21 IC201 9V3 (RLY)+D119~- ~C143C142SA1C141D1162 PC1032R18734PO11MICTLiniatelef.R4.5. Uk³ad inicjalizacji pracy mikroprocesoraFunkcjeUk³ad ten jest wykorzystywany do inicjowania pracy mikroprocesorapo do³¹czeniu zewnêtrznego zasilacza sieciowego.Dzia³anie uk³aduPo w³¹czeniu urz¹dzenia napiêcie zasilania mikroprocesorajest obni¿ane przez diodê D116. Napiêcie „resetowania” mikroprocesorajest uzyskiwane z kolektoraQ203. Przebiegi napiêæ zasilania i napiêæ wuk³adzie reset po w³¹czeniu urz¹dzenia pokazanona rys.4.5. W punkcie A napiêciaprzyjmuj¹ wartoœci umo¿liwiaj¹ce prawid³ow¹pracê mikroprocesora.4.6. Uk³ad nagrywania OGMDzia³anie uk³aduSchemat uk³adu nagrywania wiadomoœci powitalnej(OGM) pokazano na rys.4.6.Sygna³ nagrywany z mikrofonu docierado uk³adu cyfrowej automatycznej sekretarki(TAM) nastêpuj¹c¹ drog¹:MIC → R131 → R130 → n.19 IC101 →n.16 IC101 → TAM.R129R131C123C126R130C125IC10119Rys.4.6. Schemat uk³adu nagrywania.4.7. Uk³ad odtwarzania OGMDzia³anie uk³aduSchemat uk³adu odtwarzania wiadomoœci powitalnej(OGM) pokazano na rys.4.7. Podczas odtwarzania wiadomoœcipowitalnej sygna³ przechodzi, od automatycznej sekretarki(TAM) do linii telefonicznej, nastêpuj¹c¹ drog¹: TAM → C132→ R140 → n.15 IC101 → n.14 IC101 → C54 → R92 → bazaQ123 → kolektor Q123 → baza Q115 → emiter Q115 → liniatelefoniczna.DigitalTAM5 15C132 R140IC10114163DigitalTAMR144R1361D116+C207R218D201 R217Q202R216R2143Q201R220C206R2216 42Q203R219IC20179 Vcc59 RESETC205Liniatelef.T102C164Q115R189C185R188R186Q123C184R184R185R92C545 StopRys.4.7. Schemat uk³adu odtwarzania wiadomoœcipowitalnej.1 24Rys.4.5. Schemat uk³adu inicjuj¹cego pracêmikroprocesora.A365tLiniatelef.T1015 3462R173C144R174C162R122 C115R124C124IC101 - n.1C158IC10120163DigitalTAMRys.4.8. Schemat uk³adu nagrywania wiadomoœci ICM.36 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-B4.8. Uk³ad nagrywania ICMDzia³anie uk³aduSchemat uk³adu nagrywania wiadomoœci przychodz¹cej(ICM) pokazano na rys.4.8. Sygna³ nagrywany z linii telefonicznejdociera do uk³adu cyfrowej automatycznej sekretarki(TAM) nastêpuj¹c¹ drog¹: linia telefoniczna → T101 → R174→ R122 → C115 → n.20 IC101 → n.16 IC101 → TAM.4.9. Uk³ad odtwarzania ICMDzia³anie uk³aduSchemat uk³adu odtwarzania wiadomoœci przychodz¹cej (ICM)pokazano na rys.4.9. Podczas odtwarzania wiadomoœci przychodz¹cejsygna³ przechodzi, od automatycznej sekretarki(TAM) do g³oœnika, nastêpuj¹c¹ drog¹: TAM → C132 → R140→ n.15 IC101 → n.6 IC101 → C118 → g³oœnik.DigitalTAM5 15C132 R140IC1014.10. Uk³ad detektora roz³adowania bateriiDzia³anie uk³aduNapiêcie baterii z dzielnika z³o¿onego z rezystorów R113,R114 (rys.4.10) doprowadzane jest do wejœcia uk³adu IC201 -n.1. Gdy napiêcie baterii osi¹ga wartoœæ graniczn¹ (oko³o 5V),to wówczas mikroprocesor wykrywa to i na wyœwietlaczu pojawiasiê komunikat „LOW” na tle widoku baterii.4.11. Uk³ad „backup”FunkcjeUk³ad „backup” jest wykorzystywany do zasilania z bateriiuk³adu automatycznej sekretarki wówczas, gdy podczas nagrywaniawiadomoœci zaniknie zasilanie z zasilacza sieciowego AC.Dzia³anie uk³aduGdy zaniknie napiêcie z zasilacza sieciowego AC, to zmienisiê stan na n.3 uk³adu IC201 z wysokiego na niski. MikroprocesorIC201 w³¹czy wówczas zasilanie awaryjne z baterii(rys.4.11), zmieniaj¹c stan na n.13 na wysoki, co wprowadziw stan przewodzenia tranzystor Q109 i poprzez rezystory R116,R115 w³¹czy tranzystor Q107. W³¹czenie uk³adu „backup”spowoduje zasilenie z baterii uk³adu DSP poprzez uk³ad natranzystorze Q108 i diodach D108, D109.6C118SPEAKERRys.4.9. Schemat uk³adu odtwarzania wiadomoœci ICM.R116Q107R115IC201 - n.13(BACK UP)R113IC201 - n.1(BATT LOW)R114D107C180BatteryRys.4.10. Schemat uk³adu detektora roz³adowaniabaterii.DSPD109D108Q108R118R117R116IC201 - n.13 (BACK UP)Q107R115R114D107R113BatteryC180Rys.4.11. Schemat uk³adu „backup” baterii.4.12. Uk³ad automatycznego roz³¹czaniaFunkcjaUk³ad ten jest u¿ywany do wykrywania, czy drugi telefondo³¹czony do tej samej linii jest w stanie „OFF_HOOK” wówczas,gdy telefon jest w stanie odbioru lub nadawania wiadomoœcipowitalnej OGM.Dzia³anie uk³aduDroga sygna³u (rys.4.12): T → PO1 → D119 → Q110 →C148 → D120 → R168 → Q111. Po na³adowaniu siê kondensatoraC147, tranzystor Q111 zacznie przewodziæ.Je¿eli równolegle do³¹czony telefon znajdzie siê w stanie„OFF-HOOK”, to ³adunek zacznie przep³ywaæ do kondensatoraC148 i na bazie tranzystora Q111 pojawi siê stan niski -tranzystor przestanie przewodziæ.Gdy linia telefoniczna jest do³¹czona, tranzystor Q111 przewodzii poprzez transoptor PC104 na n.2 mikroprocesora wystêpujestan niski. Gdy linia telefoniczna jest roz³¹czona, tranzystorQ111 nie przewodzi i na n.2 IC201 jest stan wysoki.TRPO1SA1D119~ +~ -C141C141R164Q110 C148C161R167R166D120R168C147PC104R169Q111IC201 - n.2Rys.4.12. Schemat uk³adu roz³¹czania.T101R1614.13. ZasilaczFunkcjeNapiêcie zasilania z zewnêtrznego zasilacza AC jest stabilizowaneprzez dwa uk³ady (rys.4.13) na tranzystorach Q101 iQ103, dostarczaj¹ce napiêæ 9V i 5.4V do uk³adów telefonu.L101C101L102AC102R101D101Q101BC103+9V Amp PowerQ103 C5.4VD35 IC201 - n.79+C207+ CPU PowerC104 C105Q102Rys. 4.13. Schemat uk³adu zasilacza.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 37

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BDzia³anie uk³aduNapiêcie zasilania AC z zewnêtrznego zasilacza sieciowegopojawia siê w punkcie pomiarowym A. Stabilizator na tranzystorzeQ101 dostarcza do wzmacniacza mocy napiêcia 9V(punkt B), które jest stabilizowane przez diodê Zenera D101.Stabilizator zbudowany na tranzystorze Q103 dostarcza napiêcia6V (punkt C), które jest nastêpnie obni¿ane na diodzieD116 do wartoœci 5.4V, wymaganej do zasilania mikroprocesoraIC201.4.14. Uk³ad procesora sygna³owego DSPOpis ogólnyUk³ad cyfrowej automatycznej sekretarki (TAM - rys.4.14)zrealizowano w oparciu o uk³ady IC701 ÷ IC703, IC705, wykonuj¹cefunkcje kompresji mowy, jej zapamiêtywania i odtwarzaniaprzy wykorzystaniu cyfrowej obróbki sygna³ów.Procesor sygna³owy DSP (IC701) jest sterowany i kontrolowanyza pomoc¹ 8-bitowego interfejsu przez g³ówny mikroprocesortelefonu (IC201). Mikroprocesor IC201steruje wszystkimifunkcjami takimi, jak: nagrywanie i odtwarzanie mowy,detekcja tonów i monitorowanie linii.HostProcessor(IC201)DSP(IC701)Analog I/O(IC705)ROM(IC703)ARAM(IC702)Audio InAudio OutRys.4.14. Schemat blokowy uk³adu automatycznejsekretarki (TAM).System cyfrowej obróbki sygna³ów sk³ada siê z nastêpuj¹cychczêœci:- Procesora DSP (IC701), zawieraj¹cego oprogramowaniedo realizacji zadanych funkcji,- Kodeka (IC705), u¿ytego jako analogowy interfejs wejœciowo/wyjœciowy,- ARAM - Analogowej pamiêci RAM (IC702), wykorzystanejdo zapamiêtywania wiadomoœci g³osowych,- Pamiêci ROM (IC703), u¿ywanej do syntezy mowy.• Nagrywanie wiadomoœci g³osowychProcesor sygna³owy DSP wykorzystuje technikê kompresjimowy do zapisu i zapamiêtywania wiadomoœciw pamiêci audio RAM. Do odtwarzania wiadomoœciz pamiêci ARAM wykorzystywane s¹ algorytmykorekcji b³êdów.• Detekcja DTMFDetekcja sygna³ów DTMF dokonywana jestprzez oprogramowanie zawarte w procesorze sygna³owymDSP. Detekcja DTMF jest wykonywanapodczas nagrywania, odtwarzania i monitorowanialinii telefonicznej.• Synteza mowyProcesor sygna³owy DSP dokonuje syntezymowy wykorzystuj¹c do tego detektor mowy i zewnêtrzn¹pamiêæ RAM (IC703).IC201- n.4CPCTabela 4.1.FunkcjaT1013 52R160A43 5T1024PC10213 2R170D117Q110D1194.15. Uk³ad detektora CPCFunkcjeUk³ad detektora CPC (CALLING PARTY CONTROL)uzupe³nienia uk³ad wy³¹czaj¹cy w trybie odbioru. DetektorCPC (rys.4.15) wykrywa tymczasowe roz³¹czenie linii telefonicznej,które wystêpuje, gdy osoba dzwoni¹ca odk³ada s³uchawkê.Dzia³anie uk³aduW stanie „off-hook” pr¹d sta³y z linii telefonicznej przep³ywanastêpuj¹c¹ drog¹: T → D119 → T101 → T102 → R170→ PC102 → D119 → R. W tym stanie pracy na wyjœciu transoptoraPC102 - n.4 wystêpuje stan niski.Je¿eli nast¹pi roz³¹czenie rozmowy, pr¹d z linii telefonicznejprzestanie p³yn¹æ i na wyjœciu transoptora PC102 pojawisiê stan wysoki. Stan z wyjœcia transoptora PC102 podawanyjest na wejœcie detektora CPC mikroprocesora IC201 - n.4.4.16. Stany pracy mikroprocesora steruj¹cego1) Tryby pracy telefonu. W tabeli 4.1 podano stany wyprowadzeñmikroprocesora IC201 dla ró¿nych trybów pracytelefonu.2) Przebiegi czasowe na portach wyjœciowych IC201. Narysunkach 4.16 i 4.17 pokazano przebiegi czasowe na wyjœciachmikroprocesora IC201. Na rysunku 4.16 pokazanoprzebiegi, gdy czêœæ przenoœna od³o¿ona jest na czêœæ bazow¹,natomiast na rysunku 4.17 przebiegi po naciœniêciuprzycisku [TALK] na czêœci przenoœnej i po wy³¹czeniuczêœci przenoœnej.3) Uk³ad zapobiegaj¹cy sprzê¿eniom. Na rysunku 4.18 pokazanodrogê sygna³u dzwonka poprzez transoptor PC103do wejœcia mikroprocesora IC201 - n.20.+~- ~C167pomiêdzyTiRRys.4.15. Schemat uk³adu detektora CPC.18TX POWANr nó¿ki CPU19TX DATA21TR-RLYTRTEL JACKLiniatelef.41BEEPSTANDBY L L H LTALK H L L L4500R-B → 4500H-B PagingHDATAOUTPUT4500H-B → 4500R-B Ring H DATA H L4500H-B → 4500R-B Paging H DATA HCHARGE L DATA H LCH Changing (TALK) H DATA L LH38 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BLOCATOR SW(IC201 - n.62)TX - POWER(IC201 - n.18)TX DATA OUT(IC201 - n.19)Rys.4.16. Przebiegi na wyprowadzeniach IC201podczas podnoszenia czêœci przenoœnej.TX DATA OUT(IC201 - n.19)T- R Relay(IC201 - n.21)TX - POWER(IC201 - n.18)Switch ONDATAPo naciœniêciu przycisku TALK w czêœci przenoœnejDATADATA DATA DATA DATA DATA DATA DATA DATA DATAPo wy³¹czeniu czêœci przenoœnejRys.4.17. Przebiegi na wyprowadzeniach IC201podczas w³¹czania i wy³¹czania czêœci przenoœnej.TRPO1SA1Sygna³ dzwonkaT-RPC103 - n.4D119~ -~+R164PC101Q110C14132R16541R18712DATAPC103R1624 20 Bell3+IC201CPUANTRXANTDUP1LCFILTERR2 C2Q1T1CF14142393810.695MHzC1 R1 1st IF1TC1 X32C252nd Local10.240MHzC4044 45 43 4RXVCOMIXERMIXERCF2T336 34PLLL.P.FIF AMP/LIMITERPD OUTIC1455kHz2nd IFDETRys.4.19.Schemat blokowy toru odbiornika i wzmacniacza p.cz.91011DTEATTIC1EXPANDERSPMuteAMP200 mVp-p50% 50%Rys.4.18. Schemat uk³adu zapobiegania sprzê¿eniom.Czêœæ przenoœna KX-T4500R-B4.17. Uk³ady w.cz. odbiornikaDzia³anie uk³aduSygna³ nadawany przez czêœæ przenoœn¹, le¿¹cy w paœmie46MHz (46.61 ÷ 46.97MHz), dochodzi do anteny czêœci przenoœnej(rys.4.19), przechodzi przez filtr DUP1 i nastêpnie jestwzmacniany we wzmacniaczu pasmowym (tranzystor Q1 i obwódT1), z wyjœcia którego doprowadzany jest do mieszacza(n.42, 41 uk³adu IC1). Oscylator odbiornika RX VCO pracujez obwodem rezonansowym T3 do³¹czonym do n.44, 45 uk³aduIC1 i jest sterowany poprzez filtr LPF (n.43 i 4 IC1) z wewnêtrznegouk³adu syntezy pracuj¹cego z oscylatorem kwarcowymX3 - 10.240MHz (n.1, 2 IC1). Uk³ad syntezy kontrolowanyjest przez g³ówny mikroprocesor czêœci przenoœnejtelefonu IC4 (n.26, 30 i 31). Sygna³ I p.cz. 10.695MHz przechodziprzez filtr ceramiczny CF1 i jest ponownie mieszany zsygna³em oscylatora X3 10.240MHz uk³adu syntezy. Sygna³II p.cz. 455kHz przechodzi przez filtr ceramiczny CF2 i jestwzmacniany oraz poddawany detekcji.4.18. Uk³ady m.cz. odbiornikaDzia³anie uk³aduSchemat uk³adów m.cz odbiornika czêœci przenoœnej pokazanona rys.4.20. Uk³ad IC1 (n.9 ÷ 11) kontrolowany jest312630L.P.F54 53 51 50 48 47R35 C48C44 C52C46C47R32C49C53R431kHz400 mVp-pIC4VOLH/L42VR102R45R33Q6R34C60R41R42C62Rys.4.20. Schemat blokowy toru odbiornika.przez g³ówny mikroprocesor telefonu IC4 (n.26, 30 i 31). Mikroprocesorsteruje nastêpuj¹cymi blokami uk³adu: ATT, RXMUTE, SP MUTE i uk³adem syntezy.Sygna³ m.cz. z wyjœcia detektora (n.54 IC1) poprzez filtrLPF (fc = 4kHz) podawany jest na ekspander (n.53, 50), a nastêpniepoprzez wzmacniacz uk³adu IC2 trafia do wzmacniaczag³oœnikowego (n.48, 47) uk³adu IC1. Sygna³ z wyjœciawzmacniacza mocy z uk³adu IC1 steruje g³oœnikiem.4.19. Uk³ady m.cz. nadajnikaDzia³anie uk³aduSygna³ z mikrofonu jest doprowadzany do n.28 uk³aduIC1(rys.4.21), a nastêpnie jest wzmacniany we wzmacniaczu43C.CIC2SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 39

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-B28IC19 36IC333 mVp-pC56R36C55R38f = 1kHz-40dB/600Rf = 1kHzC201R48R201C33R25C3426740 mVp-pMIC MUTECOMP25 22f = 1kHzR200C2010 2611 31VR101IC4R105BatteryLow BatteryDetectorCharge5361.2M1MComparatorVDD1.25VReference330kMP2MN14InternalCircuit30ms Timer30ms Timer300kMN2MN37812ResetSWD16VDDD24 C84C656DETIC2CCR13ModulatorPOWER OFF-ONSwitchCPU ON/OFF35Rys.4.21. Schemat blokowy toru nadajnika.CPU RESET20IC1BatteryVoltage2.8VDETDATA. AMPMemory hold modeMemory hold modeR24C3020 19C200z automatyczn¹ regulacj¹ wzmocnienia i z ograniczaniem. Sygna³z wyjœcia wzmacniacza (n.26) przechodzi przez elementyC33, R25, C34 i jest doprowadzany do n.25 IC1, gdzie jestpoddawany kompresji i po przejœciu przez filtr LPF (fc=4kHz)pojawia siê na n.22. Nastêpnie sygna³ z n.22 poprzez R200,C20, VR101 i R13 doprowadzany jest do wejœcia modulatora.4.20. Uk³ad odbioru danychDzia³anie uk³aduOdbierany sygna³(rys.4.22), z wyjœcia detektora(n.20 IC1) poprzez filtrdolnoprzepustowy doprowadzanyjest do wzmacniaczaz uk³adu IC1 - n.19, 12.Wzmocniony sygna³ RXDATA podawany jest dowejœcia n.28 mikroprocesoraIC4.4.21. Uk³ad „reset”FunkcjeUk³ad ten jest wykorzystywanydo inicjowania pracymikroprocesora po w³¹czeniuzasilania.12R58IC4- n.28RX DATARys.4.22. Schemat uk³adu wyjœciowego danychodbiornika.Tabela 4.2.Funkcja23TX DATA40 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002Low Battery DetectionCPURys.4.23. Schemat blokowy uk³adu „reset”i przebiegi na wejœciach procesora.Dzia³anie uk³aduSygna³ „reset” z wyjœcia uk³adu IC3 - n.8 doprowadzanyjest do n.20 mikroprocesora IC4. Sygna³ „reset” pojawia siê,gdy napiêcie baterii jest wy¿sze od 2.8V.4.22. Funkcje mikroprocesoraW tabeli 4.2 podano stany na nó¿kach mikroprocesora IC4podczas realizacji poszczególnych trybów pracy czêœci przenoœnejtelefonu.25RX POWNr nó¿ki CPU24TX POW41BEEP3315TALKLEDSTANDBY L H lub L H H HTALK L L L H L4500R-B → 4500H-B Paging DATA L L H H4500H-B → 4500R-B Ring ⎯ L L L FLASHING4500H-B → 4500R-B Paging ⎯ L L L HCHARGE L H H H HDuring (TALK) ⎯ L L H L4500R-B PULSE DIAL DATA L L H FLASHING4500R-B TONE DIAL DATA L L H L4500R-B OFF MODE L H ⎯ L HCi¹g dalszy nast¹pi}

Schemat ideowy chassis ICC17 zosta³ opublikowanyw dodatkowej wk³adce do „SE” nr 7/2001 i 8/2001.1. Schemat blokowy uk³adu sterowaniaZasadniczym elementem uk³adu sterowania chassis ICC17jest mikrokontroler IR01 typu ST92R195 CUT.2.2 JAL (lubJAM). Wspó³pracuje on z pamiêci¹ sta³¹ programu IR02(MX27C4000MC-90) oraz za pomoc¹ szyny I 2 C z pamiêci¹nieulotn¹ IR03 (ST24C08M lub M24C16MN6). Do poprawnejpracy uk³adu sterowania wymagane jest zastosowanie zewnêtrznegorezonatora kwarcowego 4MHz (QR01). Opróczpodstawowych funkcji sterowania odbiornikiem i obs³ugi blokówfunkcjonalnych chassis, procesor IR01 pe³ni równie¿ rolêkompletnego dekodera teletekstu.Mikrokontroler ST92R195 nale¿y do rodziny mikroprocesorówfirmy Thomson o oznaczeniu ST9+. Jako podstawowecechy tej rodziny nale¿y wyliczyæ:• 8-bitowy rdzeñ z systemem zarz¹dzania pamiêci¹ typuDMA,• 256-bajtow¹ tablicê rejestrów roboczych,• mo¿liwoœæ adresowania pamiêci ROM do 4 megabajtów,• 1 kilobajt statycznej pamiêci RAM,Zasada dzia³ania i diagnostyka uk³adu sterowania chassis ICC17Zasada dzia³ania i diagnostyka uk³adu sterowaniachassis ICC17Bogdan SikorowskiMMU (5:0)ADDR (15:0)DAT (7:0)DSNR/WNGDNMVDDMVDDGNDHSYNCVSYNCFBRGBPXFMP0.(2:0)P2.(5:0)PORT 0 PORT 28K bytes RAM1024 bytes RAMVoltage Synthesis40 bytes bufferV HSYNCControllerF1 V HTDSRAMControllerDISPLAYControllerSTR92R195PWM D/A ConverterWatchdog TimerP3.(7:4)P4.(7:0)• 8 kilobajtów pamiêci TDSRAM (pamiêæ RAM dla danychteletekstowych),• interfejs MSPI obs³uguj¹cy standardowe interfejsy synchroniczneoraz magistralê I 2 C,• 8 wyjœæ przeciwsobnych lub z otwartym drenem typu D/A(8-bitowe przebiegi PWM),• 1 wyjœcie PWM 14-bitowe, do obs³ugi (przestrajania) syntezynapiêciowej,• uk³ad odzyskiwania danych VPS oraz identyfikacji WideScreen,• uk³ad odzyskiwania i zarz¹dzania danymi dla teletekstu,• uk³ad zobrazowania graficznego dla OSD i teletekstu obs³uguj¹cyformaty 4/3 i 16/9,• 23 programowalne linie portów typu I/O.Schemat blokowy uk³adu mikrokontrolera ST92R195 pokazanona rysunku 1. Procesor ST92R195 pakowany jest wobudowê do monta¿u powierzchniowego QFP80. Funkcje jegowyprowadzeñ zamieszczono w tabeli 1.2. Opis funkcjonalny uk³adu sterowaniaMikrokontroler ST92R195 kontaktuje siê z otoczeniem(chassis) za poœrednictwem kilkunastu linii portów typu I/Ooraz jednej magistrali I 2 C. Poprzez magistralêmo¿e byæ obs³ugiwanych szeœæbloków funkcjonalnych chassis pod nastêpuj¹cymiadresami:P5.(1:0)PORT 3 PORT 4 PORT 5Slice TimerMemory BusAnalog/DigitalConverterRegister BusVcvbsTDSRAM BusRegisterBusTIMINGControllerMSPIST9+CPUWSS/VPSSlicerSync ExtractorTeletextAcquisition& SlicerRegister FileMainClockControllerRys.1. Schemat blokowy uk³adu mikrokontrolera ST92R195.RESETNRESETI~VDDACVBS2GNDACVBS1TXCFOSCINOSCOUTMCFMWSCFWSCR• 8Ahex - TDA8855H - wielostandardowyprocesor wideo i odchylania,• 80hex - MSP3410 - wielostandardowyprocesor fonii,• C2hex - CTT5010 - g³owica w.cz.,• A0(A6)hex - ST24C08 - pamiêæ nieulotnaEEPROM,• 05hex - TECI - z³¹cze serwisowe,• 16hex - Bus Plus.Dla u¿ytkownika dostêpne s¹ trzykana³y, poprzez które mo¿na oddzia³ywaæna pracê mikroprocesora:• system zdalnego sterowania IR (kodR2000),• klawiatura lokalna (cztery przyciski:[P+], [P-], [ Vol+ ] oraz [Vol- ] o organizacji2 × 2),• kontakty nr 8 z³¹cz AV1 i AV2.Schemat blokowy po³¹czeñ mikrokontroleraz chassis ICC17 pokazanona rysunku 2.Dzia³anie uk³adu sterowania chassisICC17 uzale¿nione jest od trybu pracyzasilacza, który mo¿e znajdowaæ siêw trzech trybach: czuwania, timer oraztrybie pracy ci¹g³ej.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 41

Zasada dzia³ania i diagnostyka uk³adu sterowania chassis ICC17Tabela 1. Funkcje wyprowadzeñ mikrokontrolera ST92R195Nr Symbol/Funkcja Nr Symbol/Funkcja Nr Symbol/Funkcja Nr Symbol/Funkcja Nr Symbol/Funkcja1 MMU0 17 MMU4 33 P4.5/PWM5 49 HSYNC 65 DAT52 MMU3 18 MMU5 34 VDD 50 WSCR 66 DAT63 ADDR10 19 P3.7/CSO/RESERI- 35 GND 51 WSCF 67 DAT74 DSN 20 P3.6 36 P2.1/INT5/AIN1 52 VDDA 68 DAT25 ADDR11 21 P3.5 37 P2.2/INT0/AIN2 53 PXFM 69 DAT16 ADDR9 22 P3.4 38 P2.5/INT4/AIN3/VS02 54 RESET- 70 DAT07 ADDR8 23 P5.1/SDI/SDO/INT1 39 P4.4/PWM4 55 MCFM 71 ADDR08 R/WN 24 P5.0/SCK/INT2 40 P4.3/PWM3 56 JTRSTO 72 ADDR19 GNDM 25 P2.0/INT7 41 P4.2/PWM2 57 TXCF 73 ADDR210 VDDM 26 P2.3/INT6/VS01 42 P4.1/PWM1 58 CVBS0 74 ADDR311 OSCIN 27 P2.4/NMI 43 P4.0/PWM0 59 TEST0 75 ADDR412 OSCOUT 28 P0.2 44 FB 60 CVBS2 76 ADDR513 ADDR13 29 P0.1 45 B 61 CVBS1 77 ADDR614 ADDR14 30 P0.0 46 G 62 GNDA 78 ADDR715 MMU1 31 P4.7/PWM7/INT3 47 R 63 DAT3 79 ADDR1216 MMU2 32 P4.6/PWM6 48 VSYNC 64 DAT4 80 ADDR15W trybie czuwania system sterowania praktycznie nie funkcjonuje,wynika to z faktu, i¿ w tym stanie pracy odbiornikamikrokontroler nie jest zasilany (w trybie czuwania w odbiornikuwystêpuje jedno napiêcie U_STBY, które zasila tylkoodbiornik zdalnego sterowania IR, zespó³ klawiatury lokalnejoraz diodê LED). „Budzenie” systemu sterowania nastêpuje zchwil¹ pojawienia siê sygna³u IR na wyjœciu odbiornika podczerwienilub po naciœniêciu przycisków [P+] i [P-] na klawiaturzelokalnej lub te¿ w wyniku pojawienia siê odpowiednichsygna³ów prze³¹czaj¹cych na wyprowadzeniu 8 któregokolwiekz gniazd AV1 albo AV2. Sygna³ „budz¹cy” jest rejestrowanyna linii STBY_ON jako napiêcie dodatnie. Jeœli napiêcieto przekroczy poziom 0.7V, wówczas tranzystor TP71uaktywni siê, a to w konsekwencji doprowadzi do prze³¹czeniag³ównego zasilacza do trybu pracy timer. W tym trybie pracypojawiaj¹ siê dodatkowo dwa napiêcia zasilania: U_TIMER oraz5VUP, a wiêc mikrokontroler jest ju¿ zasilany (napiêcie 5VUP)i mo¿e przej¹æ kontrolê nad odbiornikiem. Pierwszym jego zadaniemjest przeprowadzenie reset’u, a nastêpnie ustawienie portuSTBY_Port (P3.6) w stan niski. Taki stan portu P3.6 oznaczapozostanie zasilacza w trybie timer. Jeœli z jakichkolwiek powodówmikroprocesor nie ustawi w³aœciwego stanu (niskiego)na porcie STBY_Port, wówczas po czasie równym oko³o 600msnast¹pi automatyczne prze³¹czenie zasilacza do trybu czuwa-RESETKEYBOARDPR- Vol+PR+ Vol-+5V_VCCGNDExt. ROMPOWERPower_failSwitch+8VStandbySwitch ONAVS1AVS2POIRKey_aSTBY_portP4.4P3.6P0.2P0.1P2.4RESETIRP2.0P4.3P2.1Keyb_aKeyb_bKey_in_1Key_in_2Stby_LEDP3.5P3.4P5.1P5.0P3.7P0.0P2.2P4.1MicrocontrollerST92R195Format detectAddr.P4.0DataP4.2CVBS1,2TEXTVSYNCHSYNCRGBFBService2Connector 05h I C-Bus2I C-BusTrap_informacja2I C-BusCVBSTXTRGB_OSDFB_OSDFormat/BCP_SWITCHLFBVFLBA0hST24C08EEPROM80hMSP 34xxMuteRESET_MSPAV3 portAVS2AVS1AV1AV2C2hTuner8AhTDA8855FormatswitchControlAudioAV3/AV2 switchVideoDeflectionRys.2. Schemat blokowy po³¹czeñ mikrokontrolera z otoczeniem chassis ICC17.42 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Zasada dzia³ania i diagnostyka uk³adu sterowania chassis ICC17U_STBY5VUPprze³¹czenie do STANDBY5VUPSTBY_portRESET2I C / SDAprze³¹czenie doTIMER_modeSTBY_port95msRys.4. Prze³¹czanie odbiornika ze stanu czuwania dotrybu timer.nia. Kolejn¹ czynnoœci¹ procesora jest sprawdzanie, czy sygna³„pobudzaj¹cy” jest nadal obecny oraz czy posiada w³aœciweuprawnienia - jeœli tak, to procesor rozpocznie procedurê uruchomieniaodbiornika (prze³¹czenie zasilacza w tryb pracy ci¹g³ej).W przypadku stwierdzenia braku dalszego „pobudzenia”odbiornik powróci, po czasie oko³o 8s, do stanu czuwania (liniaportu STBY_Port przyjmie stan wysoki).+8VRys.5. Pobudzenie i ponowny powrót do stanu standby.Nale¿y nadmieniæ, ¿e niski stan portu P3.6 (tryb timer pracyzasilacza) wystêpuje równie¿ wtedy, gdy u¿ytkownik zaprogramowa³czas w³¹czenia odbiornika, a nastêpnie prze³¹czy³go do stanu czuwania. W tych okolicznoœciach procesorautomatycznie prze³¹cza zasilacz w tryb timer, dioda LED miga(uaktywniana poprzez port P3.7), a procesor w momencie zrównaniasiê czasu rzeczywistego z czasem ustawionym na „budziku”automatycznie rozpocznie procedurê w³¹czenia odbiornika.Podobna sytuacja ma miejsce, gdy uruchomiona zosta-Power partTDA8139+UA1VI1VO1 95VUP5VUPMicrocontroller partRESET6U_STBY1K1KRESETVDDAVDDVDDMRx1KIRIRred5V_STBY (max. 6mA)5V110K10K4K75VUP100RP3.6ST92R195ADDRVCCROMPR+Vol-10K1K51K5P3.5P3.4DataPR-Vol+39K39KP5.1P5.0 P2.0 P2.1 P2.2Power39K10K6K810KTP71RP73STBY_ON0.7V = ON0V = OFF6K810K5VUP10KRys.3. Dzia³anie uk³adu sterowania w trybie timer.AV2 pin8AV1 pin8SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 43

Zasada dzia³ania i diagnostyka uk³adu sterowania chassis ICC17SDASCLIR+8V~800mswykrycie sygna³uw³¹czeniaRys.6. Przebiegi czasowe dla przypadku w³¹czaniaodbiornika rozkazem IR.TV OFF STANDBY TIMER TV ON - modeMainsU_STBY+5VUPReset2I C_BusSTBY_PortPo_Port+8VResettimeStatusVVMReadPOR Init SwitchVideo VideoON (byVideo)InitTuner,MSP,...nie funkcja child lock (ochrona przed nieuprawnionym w³¹czeniem).Zasilacz pozostaje równie¿ w trybie timer, a diodaLED miga z czêstotliwoœci¹ zbli¿on¹ do tej, gdy w odbiornikuuaktywniona zostaje funkcja budzika.Uproszczony schemat przep³ywu sygna³ów uk³adu sterowaniaw trybie timer pokazano na rysunku 3. Na rysunku 4 pokazanoprzebiegi na istotnych liniach uk³adu w czasie prze³¹czaniaodbiornika ze stanu czuwania do trybu timer, zaœ rysunek 5przedstawia sytuacjê, gdy po wyst¹pieniu pobudzenia sygna³inicjuj¹cy nie by³ dostatecznie d³ugi (lub nie mia³ w³aœciwychuprawnieñ) i zasilacz powraca do stanu czuwania.Prze³¹czenie siê odbiornika (zasilacza) w tryb pracy ci¹g³ejw omawianym systemie sterowania trwa stosunkowo d³ugo- ca³kowity czas opóŸnienia od momentu wys³ania rozkazuw³¹czaj¹cego odbiornik do jego faktycznego w³¹czenia siê wynosioko³o 800ms. Na ten czas sk³adaj¹ siê nastêpuj¹ce czynniki:prze³¹czenie w tryb timer - ok. 100ms, reset procesora -ok. 120ms, kalibracja przebiegów czasowych - ok. 35ms orazrozpoznanie uprawnieñ sygna³u w³¹czaj¹cego - ok. 240ms.Sygna³em prze³¹czaj¹cym zasilacz w tryb pracy ci¹g³ej jestwysoki stan na linii PO, co odpowiada niskiemu stanowi nawyjœciu portu P4.4 procesora. Skutkiem zmiany stanu sygna³uPO jest pojawienie siê napiêcia zasilania na linii +8V, a tymsamym uaktywniony zostaje procesor wizyjny TDA8855H, a wnim generatory uk³adów odchylania. Przebiegi czasowe dla przypadkuw³¹czania odbiornika rozkazem IR z pilota pokazano narysunku 6. Kompletn¹ sekwencjê zale¿noœci czasowych dla zasadniczychsygna³ów chassis ICC17 od stanu ca³kowitego wy-³¹czenia odbiornika do stanu w³¹czenia go do trybu pracy ci¹g³ejpokazano na rysunku 7.3. Diagnostyka uk³adów za pomoc¹ systemusterowaniaSystem sterowania chassis ICC17 wyposa¿ony jest równie¿w procedury przeznaczone do wspomagania procesów diagnostycznych.Jako wskaŸnik wykrytych b³êdów wykorzystywanajest dwukolorowa dioda LED normalnie sygnalizuj¹castan pracy odbiornika. W przypadku wyst¹pienia jakichkolwieknieprawid³owoœci nale¿y najpierw zaobserwowaæ kolorœwiecenia diody LED. Wszystkie mo¿liwe stany pracy odbiornika(zasilacza) i odpowiadaj¹ce im kolory œwiecenia diodysygnalizacyjnej zebrano w tabeli 2.Problemy serwisowe mog¹ dotyczyæ równie¿ samego mikrokontrolera,te z oczywistych powodów nie bêd¹ mog³y byæsygnalizowane za pomoc¹ diody LED. Kilka najbardziej typowychprzypadków nieprawid³owoœci zaobserwowanych w otoczeniuprocesora steruj¹cego zebrano w tabeli 3.Efektem dzia³añ zasadniczych procedur diagnostycznych jestzobrazowanie zaistnia³ych nieprawid³owoœci w uk³adach odbiornikaw postaci migniêæ (odpowiedniej iloœci) diody LED i ewentualnepodjêcie dzia³añ zaradczych. Procedurami tymi objête s¹uk³ady wyposa¿one w interfejs szyny I 2 C oraz podzespo³y isygna³y maj¹ce bezpoœredni wp³yw na ich pracê.Kody b³êdów s¹ zobrazowane w postaci dwóch cyfr (odpowiadaj¹cychiloœci migniêæ diody) wyœwietlanych jedna po drugiejz przerw¹ czasow¹ miêdzy nimi. System sterowania mo¿ekod: 240.7s 1.7s“2” “4” “2” “4”kolor: pomarañczowykolor: zielonykolor: pomarañczowy+5V_ON250ms250mskolor: zielonyPower_Fail0.7s1.7skolor: czerwonyReset_MSPMuteRys.7. Sekwencja zale¿noœci czasowych na liniachsteruj¹cych i zasilania dla przypadku wy³¹czeniaodbiornika.kod: 34“3” “4” “3” “4”brak œwieceniakolor: czerwonybrak œwieceniaRys.8. Struktura informacji kodów b³êdów.44 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Zasada dzia³ania i diagnostyka uk³adu sterowania chassis ICC17Tabela 2. Sygnalizacja trybów pracy przez diodê LEDKolor œwieceniadiody LEDCZERWONYTryb pracy odbiornikaTryb czuwania (STANBY mode)Tryb timer (TIMER mode)Cechy charakterystyczneObecne jest tylko napiêcie U_STBY (z³¹cze BR01/9) oraz napiêcie pochodne+5V_STBY (z³¹cze BR01/6)Dodatkowo wystêpuje równie¿ napiêcie +5VUP (n.34 uk³adu IR01)POMARAÑCZOWY Faza inicjalizacji (INIT phase)Obecnoœæ napiêcia +8V, w³¹czenie siê uk³adów odchylania oraz pojawienie siênapiêcia +5VONZIELONY Tryb pracy ci¹g³ej (ON-mode) Obecne s¹ obraz i dŸwiêkTabela 3. Uszkodzenia w otoczeniu procesoraOpis uszkodzenia Podejrzane elementy Przyczyna niesprawnoœciMikrokontroler zasilanyjest tylko przez czasoko³o 500ms po czymnastêpuje prze³¹czenieodbiornika do stanuczuwaniaOdbiornik nie w³¹czasiê (pozostaje w staniestandby)Rezonator kwarcowy QR01, nó¿ki 11 i 12 uk³adu IR01 -powinien byæ obserwowany przebieg 4MHzSygna³ RESET (n.54 uk³adu IR01), stan wysoki powinienbyæ osi¹gniêty w czasie nie d³u¿szym ni¿ 100msPrzebieg na n.8 procesora IR01 (R/WN), powinien nasta³e wystêpowaæ tu stan wysokiOdpowiednio d³ugie (ok. 1s) naciœniêcie numerycznegoprzycisku pilota powinno spowodowaæ zmianê stanuportu P4.4 na niski, tym samym na kolektorze TR60powinien wyst¹piæ stan wysoki, elementami dosprawdzenia s¹: TR60, IP95W przypadku braku przebiegu uszkodzony jest QR01Je¿eli napiêcie 5V stabilizuje siê zbyt wolno lub jest ci¹gle„niskie”, nale¿y sprawdziæ stabilizator IP95 (TDA8139)Jeœli obserwowane s¹ krótkie impulsy, nale¿y przyjrzeæ siê iewentualnie poprawiæ lutowania wokó³ mikrokontroleraIR01 oraz pamiêci EPROM (uk³ad IR02)Jeœli linia PO nie przyjmuje stanu wysokiego,niesprawnym jest tranzystor TR60 lub stabilizator IP95Tabela 4. Kody b³êdów sygnalizowane przez system sterowania w chassis ICC17Kodb³êduOpis (znaczenie domyœlne)12 Uk³ad audio-DPL nie odpowiada (nie wysy³a potwierdzenia po szynie I 2 C)14 Procesor wideo TDA8855H nie odpowiada15 Procesor audio MSP34xx nie odpowiada19 Uk³ad syntezy czêstotliwoœci (PLL) w g³owicy nie odpowiadaReakcja systemu sterowaniaPrzy ka¿dej zmianie programu przeprowadzany jest reset uk³aduMSP34xx (port P0.1) i nastêpuje ponowna jego inicjalizacja21 Szyna danych (SDA) magistrali I 2 C pozostaje w stanie niskim Program dokonuje „gor¹cy restart” systemu23 Szyna zegara (SCL) magistrali I 2 C pozostaje w stanie niskim25 Za³¹czane napiêcie +5VON jest niedostêpne26 Katody kineskopu nie rozgrzewaj¹ siê wza³o¿onym czasie oko³o 25s27Wykryta próba co najmniej trzykrotnego zabezpieczania siê uk³aduodchylania poziomegoProgram zapisze status odbiornika w pamiêci nieulotnej, anastêpnie prze³¹czy odbiornik w tryb czuwania28 Napiêcie ochrony dla uk³adu ramki przekroczy³o okreœlony poziom Program po ok. 2s dokona „gor¹cego restart’u” systemu29 Napiêcie ochrony dla uk³adu linii przekroczy³o okreœlony poziom31 Wewnêtrzny b³¹d programu obs³ugi32Zbyt powolne stabilizowanie siê wewnêtrznych przebiegówzegarowych procesora34 Uk³ad pamiêci nieulotnej (EEPROM) nie odpowiada35 Napiêcie +13V jest niedostêpne36 Nieprawid³owy adres pamiêci EEPROM37Nieoczekiwane przerwanie na linii NMI (spowodowane np.wy³adowaniami w kineskopie)41 Szyna danych magistrali pozostaje w stanie wysokimWyœwietlenie kodu i przejœcieprogramudoniekoñcz¹cej siêpêtliKod pojawiaj¹cy siê po zablokowaniu magistrali, które jestniedousuniêcia przez sam program (np. uszkodzenieuk³adu scalonego)maksymalnie zinterpretowaæ 81 ró¿nych kodów b³êdów. Wyœwietlanaliczba mo¿e zawieraæ siê w przedziale od 11 do 99. Najpierwinterpretowana jest cyfra dziesi¹tek, a nastêpnie cyfra jednoœci.Czas œwiecenia diody, jak i czas jej wygaszenia zarównodla cyfry dziesi¹tek, jak i dla cyfry jednoœci wynosi 250ms. Czasprzerwy pomiêdzy cyframi wynosi oko³o 700ms. Dla zapewnieniaprawid³owego odczytu ka¿dego kodu b³êdu sekwencja migniêædiody LED jest powtarzana co najmniej 4 razy. Czas przerwypomiêdzy ka¿dym cyklem wynosi oko³o 1700ms.Kody b³êdów powinny byæ wyœwietlane w kolorze czerwonym(sterowanie od strony procesora), natomiast przerwy pomiêdzycyframi i powtarzaj¹cymi siê cyklami powinny odpowiadaæwygaszonej diodzie. Jednak ze wzglêdu na œwiecenie(lub nie) zielonej czêœci diody LED, kolor migaj¹cego œwiat³amo¿e byæ równie¿ pomarañczowy, a przerwy sygnalizowane nazielono. Na rysunku 8 pokazano mo¿liwe sposoby sygnalizowaniakodów b³êdów (przyk³adowo zilustrowano kod o numerze24 i 34), a w tabeli 4 zamieszczono kody b³êdów i ich opis.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 45

Kolor migaj¹cej diody zale¿y od stanu pracy odbiornika.Œwiecenie diody w kolorze czerwonym spowodowane jestbezpoœrednim sterowaniem z portu P3.7 mikroprocesora (stanniski - dioda œwieci), natomiast czêœæ zielona za³¹czana jestpojawiaj¹cym siê w trybie pracy ci¹g³ej napiêciem +8V. Zatemwynikowy kolor œwiecenia diody LED bêdzie zale¿a³ odobydwu wymienionych czynników. Zachodz¹ce w praktyceprzypadki sterowania diody LED przedstawiono w tabeli 5.Dla niektórych przypadków zaistnia³ych b³êdów systemsterowania autonomicznie podejmuje okreœlone dzia³ania,zw³aszcza podczas pracy ci¹g³ej. W du¿ej mierze zale¿¹ oneod momentu pojawienia siê nieprawid³owoœci - start odbiornikaczy praca ci¹g³a oraz czy jest to np. pojedynczy brak jakiegoœpotwierdzenia. W tabeli 6 przedstawiono jakie skutki wywo³uje„zagubienie” potwierdzenia od niektórych uk³adów.Tabela 5Stan liniinapiêcia +8VWy³¹czony(stan wysoki)LED_Port (P3.7)Za³¹czony(stan niski)+8V - za³¹czone kolor: ZIELONY kolor: POMARAÑCZOWY+8V - wy³¹czone dioda nie œwieci kolor: CZERWONYTabela 6. Reakcje systemu sterowania na „zagubione” potwierdzenia od wybranych uk³adówUk³adscalonyTDA8855HST24C08MSP3410-wy³¹czenie napiêcia +8V-wyœwietlenie kodu b³êdu 14-prze³¹czenie do trybu czuwaniaJednokrotny brak potwierdzenia- permanentna próba odczytu potwierdzenia-wyœwietlenie kodu b³êdu 34- ponowna próba odczytu potwierdzenia-wyœwietlenie kodu b³êdu 15-za³¹czenie odbiornika do trybu ON bez dŸwiêku (zignorowanie braku potwierdzenia)Brak potwierdzenia podczas fazyinicjalizacji-wy³¹czenie napiêcia +8V- „gor¹cy restart” systemu- permanentna próba odczytu potwierdzenia-wyœwietlenie kodu b³êdu 34-wyœwietlenie kodu b³êdu 15- zignorowanie braku potwierdzenia}

OTVC Sony z chassis AE-3 - tryb i regulacje serwisoweW³adys³aw WójtowiczChassis AE-3 firmy Sony jest chassis cyfrowym, 100Hz, zfoni¹ w systemie Dolby Pro-Logic i funkcjami PIP (Picture inPicture) i PAP (Picture and Picture). W tabeli 1 zestawionomodele odbiorników, w których zastosowano chassis AE-3.Tabela 1.KV-25E1AKV-25E1BKV-25E1DKV-25E1EKV-25E1KKV-25E1RKV-28WS3AKV-28WS3BKV-28WS3DKV-28WS3EKV-28WS3KKV-28WS3RKV-28WS3UWykaz OTVC Sony z chassis AE-3KV-29E1AKV-29E1BKV-29E1DKV-29E1EKV-29E1KKV-29E1RKV-32WS3AKV-32WS3BKV-32WS3DKV-32WS3EKV-32WS3KKV-32WS3RKV-32WS3UKV-29X2AKV-29X2BKV-29X2DKV-29X2EKV-S2951AKV-S2951DKV-S2951KKV-S2951KRKV-S2952UKV-S2953BKV-S2953EWszystkie regulacje i ustawienia trybu serwisowego (opróczprogramowania tablicy kana³ów za pomoc¹ podczerwieni wopcji nr 46 trybu testowego TT) dokonywane s¹ przy pomocystandardowego nadajnika zdalnego sterowania u¿ytkownika:RM-831 dla KV-25E1…, KV-29E1…, KV-29X2…, KV-S2951…, KV-S2952U, KV-S2953… i RM-838 dla KV-28WS3…, KV-32WS3… oraz przycisków klawiatury lokalnejodbiornika (przy uruchamianiu trybu serwisowego).Tryb serwisowyW celu uruchomienia trybu serwisowego nale¿y wykonaænastêpuj¹ce czynnoœci:• Wy³¹czyæ odbiornik wy³¹cznikiem sieciowym, a nastêpniew³¹czyæ go ponownie trzymaj¹c wciœniête przyciski[+] i [-] na klawiaturze lokalnej (na rysunku 1 pokazanowidok klawiatury lokalnej odbiornika). Potwierdzeniemwprowadzenia odbiornika w tryb serwisowy jest pojawieniesiê w prawym górnym rogu ekranu komunikatu OSD“TT”.S 3 3L/G/S/I R/D/D/D P→ → - +3Rys.1.- (minus) + (plus)• Funkcje przycisków w trybie serwisowym s¹ nastêpuj¹ce:- [ MENU ] - wyœwietlenie menu,- przyciski kursorów [ -], [ +]:a/ wybór parametru regulacji,b/ zmiana wartoœci regulowanego parametru,- przycisk [OK]:a/ potwierdzenie wyboru,b/ zapamiêtanie ustawieñ.46 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

OTVC Sony z chassis AE-3 - tryb i regulacje serwisoweKursory wyboru oraz regulacjiPrzycisk wywo³ania MENUAE -- V7-62 AE-3 08/06/95Po³o¿enie i znaczenie przycisków regulacyjnych na pilociepokazano na rysunku 2.• Po wywo³aniu trybu serwisowego i ukazaniu siê w prawymrogu komunikatu “TT”, poprzez naciœniêcie kolejnoprzycisków [0] i [1] mo¿liwe jest wyœwietlenie na ekraniemenu serwisowego, pokazanego na rysunku 3.• Wyboru opcji regulacji (uk³adu scalonego) dokonuje siêpoprzez naciœniêcie przycisków kursorów.• Przejœcie do nastêpnego ekranu menu nastêpuje po naciœniêciuprzycisku [OK]. Kolejne menu zawieraj¹ zestawienieparametrów regulacyjnych wybranej opcji regulacyjnej(wybranego uk³adu scalonego). W tabelach 2 do 7zestawiono wszystkie parametry regulacyjne oraz wartoœciparametrów sugerowanych przez producenta dla uk³adówodpowiednio: CXA1839, CXA1840, CXD2030,CXD2031, CXD2033, CXD2035. Wartoœci liczbowe s¹Tabela 2.MENUOKPrzycisk potwierdzenia wyboruoraz zapisu ustawieñRys.2.Parametry regulacyjne uk³adu CXA1839(VIDEO CONTROLLER)Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 SUB BRT 82 SUB COL1 83 SUB CONT1 84 PIC 535 HUE 316 COL 317 BRT 318 SHP 319 SUB HUE 710 D.COIL OFF11 SHP LIM OFF12 AGE WHT OFF13 R-Y/R 1314 R-Y/B 1515 G-Y/R 716 G-Y/B 517 RGB LEV2 818 SUB SHP 319 SUB FO 120 PRE/OVER 021 NR LEVEL 122 DC TRAN 023 DYN PIC 124 CEC LEVEL 225 VM LEVEL 226 ABL MODE 127 DYN ABL OFF28 Y SYM SW OFF29 AGE BLK OFFTabela 3.lnit TVPIP AdjustAdjustmentsVideo ContrCRT DriverDynamic ConvVideo ProcPIPPIP DynamicAspect / FieldPAP *)SRCTDA6812PALPLUSTDA9160TDA9145*) – pozycja PAP dotycz¹ca funkcji Picture and Picture jestdostêpna tylko w odbiornikach KV-28WS3 … iKV-S32WS3 … .Dlapozosta³ych modeli opcja ta w menuserwisowym nie jest wyœwietlana.Rys.3.Parametry regulacyjne uk³adu CXA1840(CRT DRIVER)Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 V POS ADJ2 V SIZE ADJ3 V LIN BAL ADJ4 V LIN ADJ5 V SCROLL 1276 V ASP PAP 27 H POS ADJ8 H SIZE ADJ9 H PIN CUSH ADJ10 H TILT ADJ11 H UP COR ADJ12 H LOW COR ADJ13 AFC V BOW ADJ14 AFC V ANGLE ADJ15 V COMP 516 H COMP 017 WV CENT RF 14418 WV AREA RF 3619 W CENT VCR 16020 W AREA VCR 2021 R DRIVE 4122 G DRIVE ADJ23 B DRIVE ADJ24 R CUT-OFF 825 R C 026 G CUT-OFF ADJ27 G C 028 B CUT-OFF ADJ29 B C 030 AFC MASK 031 DRIVE LVL 5232 SUB BRT 3233 H SWEEP SW ON34 SKEW D OFF35 OUT DC 0SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 47

OTVC Sony z chassis AE-3 - tryb i regulacje serwisoweTabela 4.Parametry regulacyjne uk³adu CXD2030(VIDEO PROCESSOR)Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 DNR ON2 DNR VALUE 53 TA SYN CLP 164 TB BGP 505 TD CLP 256 FOTO CD SW OFF7 BLK PORCH 168 NT TD BGP 259 PAL TD BGP 2510 N.SECAM TB 5011 SECAM TB 5012 358 NR LVL 313 443 NR LVL 5Tabela 5.Parametry regulacyjne uk³adu CXD2031(PAP)Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 M.PH.WR.ST 452 S.PH.WR.ST 343 M.RD. START 404 BRT SUB 8typowymi wartoœciami dla sygna³u w systemie PAL. Parametry,dla których jako wartoœæ sugerowan¹ podano„ADJ”, wymagaj¹ regulacji w konkretnym egzemplarzuodbiornika. Wyboru parametru regulacyjnego lub ustawienia,jak równie¿ zmianê jego wartoœci dokonuje siê zapomoc¹ przycisków [ -], [ +].Tabela 6.Parametry regulacyjne uk³adu CXD2033(PIP DYNAMIC)Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 443 DSP BGP 192 358 DSP BGP 383 SE DSP BGP 194 443 LRD H 395 358 LRD H 416 443 MN MPWH 2137 358 MN MPWH 1748 443 ACC R 529 358 ACC R 4210 443 MN R RD 3911 358 MN R RD 2712 FRAME PIP 1013 FRAME MPX 3Tabela 7.Parametry regulacyjne uk³adu CXD2035(ASPECT)Nr Nazwa parametru Wartoœæ sugerowana1 COMPRESS 72 FRAME WID 5Tryb testowy (Test Mode 2)W trybie testowym mo¿liwy jest bezpoœredni dostêp do pamiêcinieulotnej i odczyt lub edycja zawartoœci komórek w zakresiezmiany wartoœci parametrów regulacyjnych. Tryb testowyTT oprócz bezpoœredniego dostêpu do niektórych regulacjiwykonywanych z poziomu menu serwisowego umo¿liwia równie¿szereg specjalistycznych ustawieñ wykonywanych tylkow trakcie produkcji. Wejœcie w tryb testowy mo¿liwy jest z poziomutrybu serwisowego, sygnalizowanego komunikatem “TT”przez naciœniêcie dwóch przycisków numerycznych. U¿yte przyciskinumeryczne okreœlaj¹ kod funkcji, zgodnie z opisem przedstawionymw tabeli 8. Wyjœcie z trybu testowego nastêpuje poprzeznaciœniêcie kodu dwucyfrowego zakoñczonego zerem (00,10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90) lub poprzez prze³¹czenie odbiornikaw tryb standby. Jeœli potrzebne jest wy³¹czenie wyœwietlaniakomunikatów OSD na ekranie, dokonuje siê tego przypomocy przycisku [ MUTE ]. Przywrócenie wyœwietlania nastêpujepo kolejnym naciœniêciu tego samego przycisku.Tabela 8.Wykaz funkcji trybu testowego TTKod Opis funkcji Kod Opis funkcji00 Powrót do normalnej pracy – wy³¹czenie trybu TT01 W³¹czenie (wyœwietlenie) menu serwisowego02 Bezpoœredni dostêp do funkcji redukcji szumu03 Ustawienie g³oœnoœci na poziomie 30%04 W³¹czenie menu „Tryb serwisowy”05 W³¹czenie menu „Tryb produkcyjny”06 Ustawienie g³oœnoœci na poziomie 80%0708W³¹czenie trybu „wygrzewania” –poziom g³oœnoœci naminimum, kontrast i jaskrawoœæ na maksimum0910Kasowanie rejestru w pamiêci NVM odpowiedzialnego zawybór jêzyka komunikatów OSD; powoduje toautomatyczne pojawianie siê menu wyboru jêzyka poka¿dorazowym w³¹czeniu odbiornika; stan ten trwa domomentu wybrania okreœlonego jêzykaKasowanie numeru funkcji trybu testowego TT.Wprowadzenie numeru funkcji trybu TT zakoñczonego 0(10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90) kasuje numeraktualnie wybranej i u¿ywanej funkcji trybu, mo¿liwe jestwówczas wprowadzenie dowolnego innego numeru.Jednorazowe u¿ycie funkcji nie powoduje znikniêciakomunikatu “TT”, dwukrotne u¿ycie funkcji powodujewyjœcie z trybu testowegoPrzywo³anie fabrycznych nastaw wartoœci analogowych –stosowane w koñcowej fazie produkcji w celuzapewnienia wszystkim OTVC opuszczaj¹cym fabrykêtych samych ustawieñ tzn.: ustawienie programu nr 1,jako wejœcie AV zostaje ustawione AV1, wyjœcie AV11zostaje ustawione na TV Out, poziom g³oœnoœci w torzeg³oœnikowym i s³uchawkowym na 35%, wysoka12rozdzielczoœæ, format obrazu 4:3, obrazek PIP w³¹czonywlewymgórnym rogu ekranu, tryb testowy TTwy³¹czony, wszystkie wartoœci analogowe przyjmuj¹wartoœci domyœlne 14 Wyœwietlenie informacji produkcyjnychBezpoœredni dostêp do regulacji balansu, regulacja zapomoc¹ kursorów(wy³¹czenie OSD przyciskiem [MENU])Bezpoœredni dostêp do regulacji odcienia (Hue), regulacja zapomoc¹ kursorów(wy³¹czenie OSD przyciskiem [MENU])13 Wyœwietlenie wersji programu i konfiguracji odbiornika48 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

OTVC Sony z chassis AE-3 - tryb i regulacje serwisoweTabela 8 – c.d.Wykaz funkcji trybu testowego TTKod Opis funkcji Kod Opis funkcji15Odczyt z pamiêci ROM danych dotycz¹cych fabrycznychnastaw analogowych i przepisanie ich do pamiêci NVMjako danych pocz¹tkowych16 Zapisanie aktualnych nastaw jako wartoœci domyœlne15/1617Za pomoc¹ tych dwóch funkcji jest mo¿liwe ustawieniedwóch wartoœci normalizacyjnych: u¿ytkownika (TT16) ifabrycznej (najpierw TT15, a potem TT16)4849Bezpoœredni dostêp do ustawiania wzmocnienia pêtliAGCKasowanie bajtu testowego pamiêci NVM, maj¹cego zazadanie wykrywanie faktu zapisania pamiêci. Powybraniu tej funkcji odbiornik nale¿y wy³¹czyæ i ponowniew³¹czyæ. Pamiêæ NVM zostanie zapisana danymi zmikroprocesora steruj¹cego (za wyj¹tkiem danych ozaprogramowanych kana³ach). Na koniec nast¹pirównie¿ ustawienie trybu chronionego dla pamiêci NVM.Przypisanie oznaczeñ (etykiet) do Ÿróde³ sygna³ów AV:AV1, RGB, AV2, YC2, AV3, YC3, AV4, YC4 50 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)18 W³¹czanie/wy³¹czanie teletekstu 51 Aktywacja funkcji strobowania19Bezpoœredni dostêp do regulacji przes³uchu miêdzy52 Bez funkcjikana³ami stereo, regulacja za pomoc¹ kursorów 53 Test trybu Photo (wy³¹czenie przyciskiem [MENU])20 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)Bezpoœredni dostêp do funkcji SVM (funkcja u¿ywana w5421 Funkcja automatycznej rotacji obrazu: (-4) → (+4) → 0trybie produkcyjnym)22 Wyœwietlenie tablicy b³êdów i czasu pracy 55 Uk³ad odbioru danych teletekstowych w pozycji Low Pass232425Bezpoœredni dostêp do ustawiania zakresu regulacjiUk³ad odbioru danych teletekstowych w pozycji No56jaskrawoœci (Sub Brt), regulacja za pomoc¹ kursorówCompensation(wygaszenie OSD przyciskiem [MENU]) 57 W³¹czenie menu serwisowego MegatextuBezpoœredni dostêp do ustawiania zakresu regulacji58 W³¹czenie w¹skiego okna czytania teletekstuodcienia (Hue), regulacja za pomoc¹ kursorów 59 W³¹czenie szerokiego okna czytania teletekstuWyœwietlenie menu statusowego (status: CXA1840,60 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)procesora g³ównego i pomocniczego) 61 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu Dolby26 Wybórzestawujêzykowego (zestaw 06: zachodnioeuropejski) 62 Funkcja ACI niedostêpna272829Wybór zestawujêzykowego(zestaw 38: wschodnioeuropejski)Wybór zestawujêzykowego(zestaw 40: zachodnioeuropejski, anglo-amerykañski)63 Funkcja ACI dostêpna64Reset wszystkich uk³adów skomunikowanych poprzezszynê I 2 C (funkcja u¿ywana w trybie produkcyjnym)Kasowanie kodów b³êdów zapamiêtanych w pamiêciNVM65Wybór zestawujêzykowego(zestaw 55: zachodnioeuropejski, turecki) 66 Kasowanie procesora lokalnego dla PALPLUS30 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)31 Wybór zestawujêzykowego dla Rosji67Bezpoœredni dostêp do regulacji si³y g³osu ws³uchawkach (funkcja u¿ywana w trybie produkcyjnym)32 Wybór zestawujêzykowego dla Grecji 68 W³¹czone ignorowanie b³êdów333435Test „wy³apywania” programów (kasowanie funkcji69 Wy³¹czone ignorowanie b³êdów (sygnalizowanie)przyciskiem [MENU] 70 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)Bezpoœredni dostêp do regulacji Multi PIP dla71 W³¹czanie/wy³¹czanie funkcji rotacji obrazuczêstotliwoœci 3.58MHz 72 Menu ustawiania rejestrów uk³adu DolbyBezpoœredni dostêp do regulacji Multi PIP dlaczêstotliwoœci 4.43MHz36 Dostêp do rejestru MTX 112 – zegar wewnêtrzny73Zmniejszenie poziomu sygna³ów RGB megatekstu omaksymalnie 3 kroki, zaczynaj¹c od E0h (funkcjau¿ywana w trybie produkcyjnym)37 Dostêp do rejestru MTX 112 – zegar zewnêtrznyZmniejszenie poziomu sygna³ów RGB megatekstu oAutomatyczny wybór wielkoœci obrazu (nie dotyczy74 maksymalnie 1 krok, zaczynaj¹c od E0h (funkcja38 modeli KV-S…): 4:3→Zoom→Zoom up→Zoom Center→u¿ywana w trybie produkcyjnym)Zoom down→Zoom Center→smart→PALPLUS→wide 75 Bez funkcji39 Kasowanie tablicy programów 76 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXD203040 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10) 77 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXD203141 ÷ 44 Bez funkcji 78 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXD203245 W³¹czanie trybu zabezpieczenia pamiêci NVM 79 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXD20334647Programowanie kana³ów drog¹ podczerwieni przypomocy specjalnego pilota. Nale¿y wybraæ numer funkcjitestowej TT46, na ekranie pojawi siê napis „--PR”.Zapamiêtywanie kolejnych kana³ów bêdzie nastêpowaæod wskazanego numeru. Nastêpuje oczekiwanie natransmisjê z nadajnika programuj¹cego. Jeœli w ci¹gu20s nie nast¹pi transmisja, funkcja zostaje anulowana. Wczasie uaktywnienia funkcji TT46 ka¿dy rozkaz z pilotajest interpretowany jako dane programuj¹ce.80 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)81 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXD2033D82 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXD203583 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXA152684 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXA183985 Ustawianie wartoœci domyœlnych dla CXA184086 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu TDA914587 Ustawienie domyœlnych wartoœci dla uk³adu TDA9160Bezpoœredni dostêp do wyboru Ÿród³a dŸwiêku w88-89 Bez funkcjis³uchawkach (u¿ywane w trybie produkcji) 90 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 49

OTVC Sony z chassis AE-3 - tryb i regulacje serwisoweAutodiagnoza i sygnalizacja uszkodzeñProgram steruj¹cy chassis AE-3 wyposa¿ony jest w proceduryautodiagnozy, za pomoc¹ której jest mo¿liwe testowaniestanu magistrali I 2 C oraz uk³adów do³¹czonych do niej. Procedurata przebiega nastêpuj¹co: po prze³¹czeniu odbiornika zestanu standby w tryb pracy, mikroprocesor steruj¹cy wysy³apoprzez szynê I 2 C pod wszystkie adresy sekwencjê startow¹ ioczekuje na potwierdzenie. Sekwencja startowa jest powtarzana3 razy, a w przypadku braku odpowiedzi nastêpuje sygnalizacjab³êdu. Sygnalizacja b³êdów nastêpuje w dwojaki sposób:za pomoc¹ b³ysków diody LED lub poprzez wyœwietlenie tablicyb³êdów dostêpnej w trybu testowym TT.Znaczenie iloœci b³ysków diody LED B sygnalizuj¹cej okreœlonyb³¹d pokazano w tabeli 9.Tabela 9.Nrb³êduIloœæb³yskówTabela b³êdów sygnalizowanych przezdiodê LED BOpis0 1 b³¹d magistrali IIC -P³yta1 2 pamiêæ nieulotna ST24C16 A2 3 subprocesor CXP85332 A3 4 cyfrowy procesor wideo CXD2030R B/B14 5 cyfrowy konwerter wideo CXD2032R B/B15 6 konwerter Aspect CXD2035R B/B16 7 procesor wideo TDA1839 A7 8 procesor wizji TDA1840 A8 9 prze³¹cznik AV CXA1855 J9 11 uk³ad megatekstu SDA5273 A10 12 procesor fonii TDA6812 A11 16Wyœwietlenie tablicy b³êdów nastêpuje po wybraniu opcji22 w trybie testowym TT. Przyk³adowy widok ekranu po uruchomieniufunkcji 22 trybu TT i wyœwietleniu takiej tablicyb³êdów pokazano na rysunku 4. Tablica ta zawiera nastêpuj¹ceinformacje:• Operating Time - czas pracy (tutaj 355 godzin i 35 minut),• Saved Errors - numery 5 ostatnio zapamiêtanych b³êdów,• Actual Error - numer aktualnie istniej¹cego b³êdu.W tabeli 10 zestawiono znaczenie kodów b³êdów.Error Monitorzabezpieczenie stopnia odchylaniapionowego (poprzez natychmiastowewy³¹czenie odbiornika)Operating Time000355 h 35minSaved Errors1. 40h = D1 Board2. 60h = Q Board3. 70h = T Board4. 00h = no error occured5. 00h = no error occurredActual Error-> 00h = no error occurredto reset the NVM press TT 65Rys.4.Tabela 10.Nrb³êduTabela b³êdów – wyœwietlanych wopcji 22 trybu testowego TTUk³ad Opis P³yta000h - nie wyst¹pi³ ¿aden b³¹d -001h IIC 1 i IIC 2zablokowane magistrale IIC 1 iIIC 2002h IIC 1 zablokowana magistrala IIC 1 -003h IIC 2 zablokowana magistrala IIC 2 -010hP³yta Auszkodzenie p³ytyA(RGBDecoder, CRT Driver, NICAMDecoder, Microcontroller)020h P³yta A1 uszkodzenie p³yty A1 (Dolby, EQ) A1030h040h050h060hP³yta B1, B2P³yta D1P³yta JP³yta Quszkodzenie p³yty B1 (DigitalComb., Digital Noise Reducer,Twin Pictures) lub B2 (ChromaDecoder, Sync Separator)uszkodzenie p³yty D1 Convergence,(Control QP OUT, DF Driver)uszkodzenie p³ytyJ(Video/AudioIN/OUT, Speaker Terminal )uszkodzenie p³ytyQ(DigitalNoise Reducer, Y/C Processor)070h P³yta T uszkodzenie p³ytyT(SIF/VIF) T011h CXP85332 brak odpowiedzi z subprocesora A012h013hST24C16SDA5273brak odpowiedzi z pamiêcinieulotnej NVMbrak odpowiedzi z uk³adumegatekstu014h TDA6812 brak odpowiedzi z procesora fonii A015h016h017h018h019hSAA7283UV916HCXA1839QCXA1840RGB8443021 h TDA6622brak odpowiedzi z dekoderaNicambrak odpowiedzi z tunerag³ównegobrak odpowiedzi z procesorawideobrak odpowiedzi ze wzmacniaczawizjibrak odpowiedzi z prze³¹cznikaRGB/YUVbrak odpowiedzi z procesoraSurround i Dolby Pro-Logic-AB1/B2022h TDA7317 brak odpowiedzi z korektora EQ A1031h032h033hCXD2030RCXD2031RCXD2032Rbrak odpowiedzi z cyfrowegoprocesora wideobrak odpowiedzi z „bliŸniaczego”procesora wideobrak odpowiedzi z cyfrowegokonwertera próbkuj¹cego034h CXD2033R brak odpowiedzi z procesora PIP B035h036h037h041h051h061h071hCXD2035RTDA9160TDA9145CXA1526CXA185583C65202UV1316/TSA5526brak odpowiedzi z konwerteraAspect Converterbrak odpowiedzi z dekoderakolorubrak odpowiedzi z dekoderakoloru (tylko na standardfrancuski)brak odpowiedzi z uk³adukonwergencjibrak odpowiedzi z prze³¹cznikaAVbrak odpowiedzi z procesoralokalnegobrak odpowiedzi z tuneradodatkowego072h CXA1875 brak odpowiedzi z ekspandera TD1JQAAAAAAAA1B1B1B1B1B1B2D1JQT50 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

TOTVC Sony z chassis AE-3 - tryb i regulacje serwisoweWybrane procedury ustawiania parametróww trybie serwisowymUstawianie czêstotliwoœci VCO dla modeli KV…A,…B, …D, …E, …K, …L1. Do punktu testowego IF (pokazanego na rysunku 5) na p³ycieT, doprowadziæ sygna³ o czêstotliwoœci 38.9MHz.2. Ustawiæ odbiór na system B/G.3. Mierz¹c napiêcie w punkcie pomiarowym AFT (wypr. 7 z³¹czaCN5151) regulowaæ cewk¹ T5101 tak, aby uzyskaænapiêcie 2.5V ± 0.2V. Na rysunku 6 pokazano rozmieszczenieelementów istotnych dla przeprowadzanej regulacji.Ustawianie czêstotliwoœci VCO dla OTVC KV…U1. Do punktu testowego IF na p³ycie T, doprowadziæ sygna³ oczêstotliwoœci 39.5MHz.2. Ustawiæ odbiór na system I.3. Mierz¹c napiêcie w punkcie AFT (wypr. 7 z³¹cza CN5151)regulowaæ cewk¹ T5101 tak, aby uzyskaæ 2.5V ± 0.2V.Ustawianie pasma L dla OTVC KV…B1. Do punktu testowego IF na p³ycie T, doprowadziæ sygna³ oczêstotliwoœci 34.1MHz.2. Ustawiæ odbiór na system L w paœmie I.3. Mierz¹c napiêcie w punkcie AFT (wypr. 7 z³¹cza CN5151)regulowaæ rezystorem RV5102 tak, aby uzyskaæ 2.5V ± 0.2V.Ustawianie napiêcia ARW (AGC) w bloku IF1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ o bardzo ma³ympoziomie.2. Za pomoc¹ regulatora RV01 na bloku IF (p.cz.), pokazanegoz góry na rysunku 7 doprowadziæ do minimum zak³óceñtypu: œnieg, szum i zak³óceñ intermodulacyjnych.3. Regulacjê przeprowadziæ równie¿ na innym kanale.IF33VTU5101IF TEST POINTRys.5.Rys.7.Ustawianie zakresu regulacji jaskrawoœci1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ testowy.2. Z menu wybraæ opcjê RESET w celu ustawienia wartoœcinormalizacyjnych.3. Regulacjê kontrastu ustawiæ na minimum.4. Wejœæ w tryb serwisowy i nacisn¹æ kolejno przyciski [0] i[1] w celu wyœwietlenia g³ównego menu serwisowego.5. Wybraæ regulacjê Sub Bright z menu lub poprzez naciœniêciekolejno przycisków [2] i [3] , a nastêpnie za pomoc¹przycisków [ +] i [ -] tak ustawiæ jaskrawoœæ, abydwa ostatnie pasy by³y ledwo widoczne.6. Nacisn¹æ przycisk [ MENU ] i dwukrotnie [ 0 ] w celu opuszczeniatrybu testowego TT.7. Ponownie z menu wybraæ opcjê RESET w celu ustawieniawartoœci normalizacyjnych.Ustawianie zakresu regulacji nasycenia koloru1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ testowy pasówkolorowych w systemie PAL.2. Z menu wybraæ opcjê RESET w celu ustawienia wartoœcinormalizacyjnych.3. Sondê oscyloskopu pod³¹czyæ do wyprowadzenia 3 z³¹czaCN0411 na p³ytce kineskopu (sygna³ B-IN).4. Wejœæ w tryb serwisowy i nacisn¹æ kolejno przyciski [0] i[1] w celu wyœwietlenia g³ównego menu serwisowego.5. Wybraæ regulacjê Sub Colour z menu lub poprzez naciœniêciekolejno przycisków [2] i [4], a nastêpnie za pomoc¹przycisków [ +] i [ -] tak ustawiæ nasycenie koloru,aby trzy ostatnie pasy (cyan, magenta i blue) mia³y tê sam¹wysokoœæ, jak pokazano to na rysunku 8.6. Nacisn¹æ przycisk [ MENU ] i dwukrotnie [ 0 ] w celu opuszczeniatrybu testowego TT.7. Ponownie z menu wybraæ opcjê RESET w celu ustawieniawartoœci normalizacyjnych.Regulacja rotacji obrazu1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ testowy pasówkolorowych w systemie PAL.7CN5152TU5101T5101VCO-ADJCN51511PRESET/TIMERTIMER………> INSTALLATIONSelect < > and press OK.INSTALLATIONFURTHER PRO………PICTURE ROTATIONSelect < > and press OK.L ADJ TU AGCRV5102 RV5101Rys.6.Rys.8.SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 51

OTVC Sony z chassis AE-3 - tryb i regulacje serwisoweV POSV SIZEV LINH POSH SIZEH PIN CUSHH TILTHUPCORH LOWER CORAFC V BOWAFC V ANGLERys.9.2. Nacisn¹æ przycisk [ MENU ] w celu wyœwietlenia menu.3. Za pomoc¹ przycisków kursorów [ -], [ +] wybraæ zmenu pozycjê PRESET/TIMER, zatwierdziæ przyciskiem[OK]. Z menu PRESET/TIMER wybraæ pozycjê INSTAL-LATION, zatwierdziæ i z tego podmenu wybraæ regulacjê PIC-TURE ROTATION. Czynnoœci te zobrazowano na rys. 8.Ustawianie napiêcia siatki drugiej (G2)1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ z generatora sygna³ testowykropek.2. Regulacje kontrastu, jaskrawoœci i nasycenia koloru ustawiæna minimum.3. Do katod R, G i B doprowadziæ z zewnêtrznego zasilaczanapiêcie sta³e o wartoœci 170V.4. Obserwuj¹c obraz na ekranie za pomoc¹ potencjometruRV701 (SCREEN) na p³ycie C ustawiæ napiêcie siatki drugiejG2 tu¿ za znikniêciem linii powrotów.Ustawianie balansu bieliUwaga: Regulacjê balansu bieli nale¿y rozpocz¹æ od rozmagnesowaniakineskopu i ustawienia w³aœciwego napiêciasiatki drugiej.1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ bia³ego pola.2. Wejœæ w tryb serwisowy i poprzez naciœniêcie kolejno przycisków[0] i [1] wyœwietliæ g³ówne menu serwisowe.3. Wybraæ z menu pozycjê CRT Driver i potwierdziæ wybórprzyciskiem [OK]. Na ekranie powinno wyœwietliæ siêmenu CRT Driver CXA1840, pokazane w tabeli 2 - „Parametryregulacyjne uk³adu CXA1840”.4. Ustawiæ parametry obrazu na maksimum.5. Dla regulacji R DRIVE ustawiæ wartoœæ 41.6. Za pomoc¹ przycisków kursorów [ -], [ +] regulowaæparametry G DRIVE i B DRIVE a¿ do uzyskania optymalnegobalansu bieli.7. Nacisn¹æ przycisk [OK] dla ka¿dej nastawy w celu jej zapamiêtania.8. Ustawiæ parametry obrazu na minimum.9. Za pomoc¹ przycisków kursorów [ -], [ +] regulowaæparametry R CUT-OFF, G CUT-OFF i B CUT-OFF a¿do uzyskania optymalnego balansu bieli.10. Nacisn¹æ przycisk [OK] dla ka¿dej nastawy w celu jejzapamiêtania.Ustawianie geometrii obrazu1. Do wejœcia doprowadziæ sygna³ testowy odpowiedni do ustawianiageometrii obrazu, na przyk³ad obraz kraty z naniesionymcentralnie okrêgiem.2. Wejœæ w tryb serwisowy i poprzez naciœniêcie kolejno przycisków[0] i [1] wyœwietliæ g³ówne menu serwisowe.3. Wybraæ z menu pozycjê CRT Driver i potwierdziæ wybórprzyciskiem [OK]. Na ekranie powinno wyœwietliæ siêmenu CRT Driver CXA1840, pokazane w tabeli 2 - „Parametryregulacyjne uk³adu CXA1840”.4. Za pomoc¹ przycisków kursorów [ -], [ +] zmieniaæwartoœæ parametrów, dla których w kolumnie „Wartoœæ sugerowana”zapisano ADJ, a¿ do uzyskania optymalnej geometriiobrazu.5. Nacisn¹æ przycisk [OK] dla zapamiêtania ustawieñ.Na rysunku 9 schematycznie zobrazowano znaczenie parametrówregulacji geometrii. }52 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówOTVC Orion Studio 709 nie pamiêta nastawkana³u i obrazu. Wymiana pamiêci 24C02AB1 na24WC02P1 nie przynios³a rezultatu. Uk³ad SAB3035pracuje poprawnie. Napiêcia na magistrali I 2 C przedpojawieniem siê sygna³u wynosz¹: SDA 4.9V, SCL 4.7V,a po pojawieniu siê sygna³u: SDA 3.8V, SCL 1.3V.Chcia³bym siê dowiedzieæ, czy uszkodzony jest procesorMAB8461W163, czy pamiêæ zosta³a Ÿle dobrana i czywymaga wstêpnego programowania.Procesora o uszkodzenie podejrzewaæ nie nale¿y. Równie¿zamiennik pamiêci jest odpowiedni. Nie mam bli¿szych informacjina temat oprogramowania zwi¹zanego z procesoremMAB8461W163, ale z aplikacji wynika, ¿e wstêpne programowaniepamiêci EEPROM nie jest wymagane.Natomiast napiêcie (sta³e - w sensie œrednie) = 1.3V na liniizegara magistrali to stanowczo za ma³o. Nale¿y zmierzyæ napiêciezasilania procesora i pamiêci, powinno ono wynosiæ +5V(z dopuszczalnym spadkiem 10%, czyli powy¿ej 4.5V), a napiêcie(œrednie, mierzone najlepiej miernikiem analogowym) nalinii zegara, po³owê tej wartoœci, czyli oko³o 2.5V. Bli¿szychinformacji dostarczy obserwacja oscyloskopowa linii zegara,powinna tam byæ fala prostok¹tna o poziomach bliskich 0 i +5Vi o wspó³czynniku wype³nienia 50%. Zmierzone napiêcie owartoœci 1.3V œwiadczy, ¿e „coœ tam jest nie tak”. Zak³ócenia(deformacja przebiegu) na linii SCL uniemo¿liwi komunikacjêz pamiêci¹, uk³adem syntezy czêstotliwoœci dla programowaniag³owicy (CITAC – SAB3035), jak i innymi uk³adami programowanymipo magistrali I 2 C. Najlepsz¹ strategi¹ w takich sytuacjachjest pos³ugiwanie siê testerem magistrali, jednak skoroproblem jest mierzalny nawet zwyk³ym miernikiem, lokalizacjauszkodzenia powinna byæ prosta, nawet bez u¿ycia testera. Najproœciejw takim przypadku od³¹czaæ poszczególne uk³ady odmagistrali i mierzyæ napiêcie na SCL. Powinno to byæ tym bardziejproste, gdy¿ prawdopodobnie czêœæ z tych uk³adów mieœcisiê na modu³ach (nie dysponujê schematem konkretnego modeluodbiornika, który jest tematem problemu). Nale¿y równie¿mieæ na uwadze, ¿e doœæ prawdopodobn¹ przyczyn¹ usterki jestnie uszkodzenie uk³adu scalonego, ale któregoœ z kondensatorkówprzeciwzak³óceniowych (na ogó³ o wartoœci 100pF) wisz¹cychna linii zegara magistrali.To wszystko co powy¿ej piszê ma sens, gdy nie tylko jakpisze Czytelnik „odbiornik nie pamiêta nastaw kana³u i obrazu”,ale jeœli nie daje siê równie¿ programowaæ. A wiêc, nale-¿y to w pierwszej kolejnoœci sprawdziæ. K.Œ.Mam problem z napraw¹ OTVC PanasonicTX21S4TP chassis Z7. Nie daje siê dostroiæ do ¿adnejstacji TV. Brak normalnego obrazu, jest tylko treœækolorowych, powyginanych pasów. Fonia jest, czasamizanika. Podmiana uk³adu IC601 nie daje zmian. Napiêciezasilaj¹ce ten uk³ad jest w normie. Brak napiêciana kolektorze Q303. S¹ trudnoœci ze zdobyciem g³owicyENV57D13G3.Opis uszkodzenia przypomina dok³adnie objaw obserwowanyna ekranie telewizora, gdy uk³ad p.cz. zostanie prze³¹czonyna polaryzacjê pozytywow¹ (system francuski).Schemat OTVC Panasonic chassis Z7 znajduje siê wewk³adce do „SE” 02/2001. Ze schematu trudno odczytaæ dok³adniejszeinformacje na temat uk³adu scalonego M52778SP.We wk³adce do „SE” 08/2001 znajduje siê schemat odbiornikaSamsung chassis SCT11D. W telewizorze tym pracuje uk³adM52777. Nale¿y przypuszczaæ, ¿e ró¿nice nie s¹ znacz¹ce, a turozrysowana jest struktura wewnêtrzna tego uk³adu scalonego.Wynika z niej, ¿e faktycznie czêœæ zwi¹zana z obróbk¹ p.cz.sygna³u wizji mo¿e pracowaæ w trybie odpowiednim dla modulacjinegatywowej, jak i pozytywowej. Do uk³adu scalonegodoprowadzona jest magistrala I 2 C i zapewne za jej poœrednictwemdokonuje siê odpowiedniego prze³¹czania tego parametru,a wiêc w trybie serwisowym. Niestety w opisie trybu serwisowegonie ma wzmianki na temat prze³¹czania interesuj¹cegonas parametru.Co do braku napiêcia na kolektorze tranzystora Q303, o którymwspomina Czytelnik w liœcie, to nie nale¿y siê tym zbytnioprzejmowaæ. Na schemacie jest wprawdzie zaznaczone, ¿e napiêciepowinno w tym miejscu wynosiæ 5.5V. Jeœli jednak niema b³êdu w po³¹czeniach, to b³¹d jest w³aœnie tu (w oznaczeniuwartoœci napiêcia). Napiêcie to powinno byæ równe zeru. TranzystorQ303 pracuje bez sk³adowej sta³ej pr¹du kolektora (wkolektorze jest kondensator C319). Mo¿na by powiedzieæ, ¿e to„szkolny b³¹d” zaprojektowanie takiego punktu pracy dla tranzystorabipolarnego. Tak siê jednak w niektórych sytuacjach robi.Tranzystor pracuje na czêœci charakterystyki bliskiej nasyceniu,równie¿ w obszarze pracy inwersyjnej.Nie ma chyba sensu rozwijanie tu tego tematu. Na dobr¹sprawê, istnienie tranzystora Q303 nie ma wiêkszego praktycznieznaczenia dla pracy ca³ego odbiornika, a ju¿ w ogóle wzakresie wynikaj¹cym z opisu uszkodzenia. Prze³¹cza on (modyfikuje)charakterystykê filtru pêtli fazowej PLL synchronizacjiodchylania poziomego w zakresie zanim pêtla ta „zaskoczy”,a wiêc zanim generator linii zsynchronizuje siê z sygna-³em wizyjnym. Brak tego tranzystora móg³by byæ zauwa¿onyprzy sygnale np. bardzo zaszumionym.Z listu wynika, ¿e Czytelnik podejrzewa g³owicê. Mo¿napowiedzieæ, ¿e to dobrze, ¿e s¹ trudnoœci z jej zdobyciem, gdy¿jestem przekonany, ze by³by to niepotrzebny dodatkowy koszt,podobnie jak wymiana IC601.W przypadku trudnoœci ze zdobyciem potrzebnych informacjidotycz¹cych trybu serwisowego, proponujê uruchomiæprocedurê automatycznego testowania odbiornika. Z opisuwynika, ¿e po wykonaniu automatycznego testowania wszystkienastawy zostaj¹ skorygowane do wartoœci fabrycznych. Awiêc jest szansa, ¿e „wróci parametr POS/NEG”. W przeciwnymwypadku pozostaje wymiana odpowiednio zaprogramowanejpamiêci EEPROM lub jej skopiowanie z innego, sprawniedzia³aj¹cego odbiornika z chassis Z7.K.Œ.OTVC Philips 25PT5301/58 chassis GR2.4,procesor TMP87C36, pamiêæ ST24C08B1. UsterkaSERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 53

Odpowiadamy na listy Czytelnikówpolega na blokowaniu kineskopu. Po w³¹czeniu do siecipojawia siê obraz na oko³o 1 sekundê, po czym znika izostaje niebieska poœwiata. Napiêcia na katodachwynosz¹: B - 40V, G - 195V, R - 195V, S2 - 205V. ¯ebyuzyskaæ obraz, muszê zwiêkszyæ napiêcie S2 do 320V,ale obraz jest ¿ó³tawo-zielony - brak niebieskiego. Powejœciu w tryb serwisowy, po zmianie Cut off na ONpojawia siê bardzo jaskrawy obraz. Zmniejszam napiêcieS2 do 205V i jest normalny obraz (bez niebieskiego)i tak jest do wy³¹czenia z sieci. Po ponownym w³¹czeniusytuacja powtarza siê. Dotychczas wymieni³emprocesor wizyjny TDA4780 oraz pamiêæ ST24C08.Sprawdzi³em wszystkie kondensatory wokó³ TDA4780,wszystkie tranzystory na module CRT, diody i niektórerezystory. Napiêcia s¹ prawid³owe. Po ponownymzwiêkszeniu napiêcia S2 i wejœciu w tryb serwisowystwierdzi³em, ¿e opcja Cut off jest ustawiona na OFF.Dlaczego ta nastawa nie jest pamiêtana. Zmniejszones¹ tak¿e ustawienia kontrastu oraz nasycenia w stosunkudo ostatniego ustawienia. Czy to jest sprawa procesora?Sygna³ SSC w torze wizyjnym jest bez zarzutu.Podejrzewanie o uszkodzenie procesora jest z pewnoœci¹tropem fa³szywym. W tym przypadku, niestety, nale¿y podejrzewaækineskop. Wzmacniacze RGB w uk³adzie TDA4780 iwzmacniacze koñcowe na p³ytce kineskopu s¹ objête sprzê¿eniemzwrotnym. Oprócz funkcji automatycznej regulacji balansubieli, co jest g³ównym celem zastosowania owego sprzê-¿enia, po w³¹czeniu odbiornika procesor wizyjny mierzy pr¹d„ciemny” poszczególnych katod kineskopu, czekaj¹c a¿ onesiê nagrzej¹ i dopiero wtedy odpowiednio je wysterowuje.Z opisu uszkodzenia wynika, ¿e nie umie doczekaæ siê naodpowiedni¹ wartoœæ pr¹du z katody niebieskiej. Po zwiêkszeniunapiêcia siatki drugiej, uzyskuje odpowiedni¹ informacjê,obraz siê pojawia, lecz niebieskiego brak, mimo, jak siê nale¿ydomyœlaæ i mo¿na sprawdziæ obserwacj¹ oscyloskopow¹, maksymalnegowysterowania tego dzia³a. Rozumiem, ¿e niebieskapoœwiata, o której wspomina Czytelnik, mimo bardzo niskiegonapiêcia na katodzie B (40V) to ekran w odcieniu niebieskim,ale nie jaskrawym.Aby przekonaæ siê jednoznacznie, czy moje domys³y s¹ trafne,nale¿y zamieniæ miejscami katodê niebiesk¹ z zielon¹ lubczerwon¹. Mo¿na to zrobiæ bardzo prosto krzy¿uj¹c rezystory3434 i 3374 lub 3314 (korzystam ze schematu OTVC z chassisGR2.2). Jeœli by³yby jakieœ ró¿nice w numeracji, proszê Czytelnikao porównanie obu schematów (schemat chassis GR2.2 zosta³opublikowany w „SE” 11/99). Wystarczy taka zmiana, gdy¿sprzê¿enie zwrotne jest wspólne dla wszystkich trzech wzmacniaczy,a wiêc tam nie trzeba nic prze³¹czaæ. Jeœli objaw na ekraniebêdzie taki sam, to znaczy nie zamieni¹ siê czerwieñ (czyzieleñ) z niebieskim, a zamieni¹ siê napiêcia na wyjœciu wzmacniaczyR (G) i B, to potwierdzi to diagnozê uszkodzonego kineskopu.Jeœli bêdzie na odwrót, oznaczaæ to bêdzie uszkodzeniew torze wzmacniaczy. Ten sposób postêpowania warto zapamiêtaæ,gdy¿ przydaje siê doœæ czêsto. Równoczeœnie wykonanietakiego testu jest proste, a odpowiedŸ w zasadzie 100 procentowa(„w zasadzie”, gdy¿ bywaj¹ problemy powodowaneprzez podstawkê na cokole kineskopu). Równie¿ nale¿y pamiêtaæ,¿e nie w ka¿dym odbiorniku mo¿na bezkrytycznie przenieœæten sposób postêpowania. Nale¿y zwróciæ uwagê, jak jestwykonana i jak zamyka siê pêtla sprzê¿enia zwrotnego.Wracaj¹c do problemu z listu. Gdyby wynik powy¿szegotestu wskazywa³ na wzmacniacze a nie na kineskop, to pewnadiagnoza, czy wzmacniacze na p³ytce kineskopu, czy aplikacjaprocesora wizyjnego jest mo¿liwa przez doprowadzenie sygna-³ów B i R (G) do p³ytki kineskopu. Na przyk³ad skrzy¿owanierezystorów 3331 i 3301. W torze sprzê¿enia zwrotnego nadalnie trzeba nic krzy¿owaæ. Trzeba jednak pamiêtaæ, ¿e gdy wyniktego testu wska¿e na uszkodzenie w aplikacji procesorawizyjnego, to uk³ad z tranzystorami pomiarowymi na p³ytcekineskopu (w chassis GR2.2 – 7305, 7335, 7365) nale¿y zaliczyædo uk³adu procesora, nie do wzmacniaczy koñcowych nap³ytce CRT.Jeszcze parê s³ów na temat manipulacji parametrami w trybieserwisowym. Rozumiem, ¿e parametr CUT OFF, o którympisze Czytelnik, to AUTO WBALANCE. Ustawienie go na ONs³u¿y do automatycznej regulacji balansu bieli z wykorzystaniemspecjalnego przyrz¹du z miernikiem bieli. To prawid³owo,¿e po wyjœciu z trybu serwisowego wraca on do stanu OFF.Prawid³owy jest równie¿ objaw, ¿e po ustawieniu tego parametruna ON, obraz robi siê bardzo jaskrawy, gdy¿ procesornie otrzymuje informacji zwrotnej z miernika i ustawia parametryna maksimum. Wszystko to œwiadczy o poprawnoœci dzia-³ania uk³adu TDA4780. Nale¿y natomiast zwróciæ uwagê naustawienie parametru PIK WHITE DRIVE i R, G, B GAIN (wtrybie serwisowym konkretnego odbiornika nazwy mog¹ byæoczywiœcie nieco inne - podane nazwy dotycz¹ trybu serwisowegoSiesty 3 z uk³adem TDA4680). Zdarza siê, ¿e ustawieniena minimum wartoœci parametru GAIN powoduje tak s³abe wysterowaniekineskopu, ¿e procesor wizyjny nie doczeka siê naw³aœciw¹ wartoœæ „pr¹du ciemnego” nawet przy dobrym kineskopie.Jest to doœæ czêsta, choæ prosta, a jednoczeœnie trudnado zlokalizowania i myl¹ca usterka. Parametr PIK WHITE DRI-VE jest równie¿ bardzo istotny, gdy¿ to on stanowi o poziomieporównywania w uk³adzie procesora wizyjnego wartoœci napiêciana nó¿ce sprzê¿enia zwrotnego, które jest uznane za wartoœæprawid³ow¹ nagrzania katod kineskopu i powoduje w³¹czeniejego wysterowania. Najlepiej poustawiaæ wszystko zgodniez zaleceniami opisu trybu serwisowego. Mo¿na pos³u¿yæsiê równie¿ opisem dotycz¹cym innego odbiornika z tym samymuk³adem procesora wizyjnego. Dla Siesty 3 z TDA4680odpowiednia wartoœæ to 60 i w razie problemu ze znalezieniembli¿szych informacji tak¹ wartoœæ proponowa³bym ustawiæ.Powy¿sz¹ poradê mo¿na traktowaæ szerzej ani¿eli poradêdla konkretnego problemu przytoczonego w liœcie. Podobneproblemy zdarzaj¹ siê doœæ czêsto i powy¿sze uwagi maj¹ donich równie¿ zastosowanie.K.Œ.Monitor Acer7276e/Medion MD1772e.Problem polega na tym, ¿e w trzech monitorach, któretrafi³y do naprawy wystêpuje ta sama usterka: z powodunadmiernego przegrzania, po oko³o 20 sekundachod w³¹czenia monitora uszkodzeniu ulega tranzystorodchylania linii Q302 (2SC5048). Obraz na ekraniejest prawid³owy - brak zak³óceñ i deformacji. Napiêciezasilaj¹ce uk³ad odchylania jest prawid³owe: 50V, a zaregulatorem opartym na Q316 (IRF640) wydaje siê byæ54 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówprawid³owe. Wymieni³em kondensator C303 (2.2µF/100V), który jest w stopniu sterowania tranzystoremkoñcowym linii i ju¿ nie mam koncepcji naprawy tejusterki. Monitor ten testowa³em jedynie w trybie MS-DOS przy zwyk³ej rozdzielczoœci VGA 640/480/60Hz.Monitor PEACOK ERGOVISION 17A 17" chassisHV10 (jest to Panasonic TX-D7F54). Usterka polegana bardzo czêstym uszkodzeniu Q550 2SC5407. Pojego wymianie nowy egzemplarz bardzo silnie siênagrzewa i w koñcu ulega uszkodzeniu. W czasie pracymonitora (dopóki nie uszkodzi siê Q550) nie ma ¿adnychobjawów na ekranie. Pomiary przeciêtnym oscyloskopemnie wykazuj¹ nieprawid³owoœci, napiêcia s¹w normie. Typowa³em uszkodzenie T542 TLHX008, alepo jego wymianie na nowy usterka nadal nie zosta³ausuniêta. Stosowa³em te¿ zamiennik za Q550BU2527AX, bez pozytywnego efektu.Problematyka nagrzewania siê tranzystora koñcowego liniiby³a opisywana w „SE” (5/2000, 11/2000) doœæ dok³adnie.Warto przejrzeæ te informacje. W obu przypadkach mo¿na poradziæpodobnie.1. Tranzystor kluczuj¹cy musi byæ dobry i pewny. Na rynkudostêpna jest du¿a oferta tranzystorów typu BU.., MJW.. idalekowschodnich 2S... Okazuje siê jednak, ¿e niejednokrotnienie s¹ one dobre, nagrzewaj¹ siê bardzo szybko nawet wma³ych 14-calowych monitorach. Przypuszczalnie s¹ to„podróbki” tranzystorów znanych producentów. Spotka³emnp. tranzystory BU2532 Philipsa, które parzy³y palce ju¿ pokilku minutach pracy! Radzi³bym sprawdziæ wiêksz¹ ró¿-norodnoœæ typów tranzystorów w jednym monitorze.2. Za pomoc¹ oscyloskopu nale¿y obejrzeæ kszta³t impulsu powrotu.Przednie zbocze nie mo¿e mieæ pocz¹tkowego odcinkazaokr¹glonego. Musi od pocz¹tku podnosiæ siê stromo dogóry. Natomiast p³aski odcinek miêdzy impulsami musi byæpoziomy, nie mo¿e wznosiæ siê ani opadaæ. Jeœli nie jest toodcinek poziomy, oznacza to wadliwy tranzystor. Wczeœniejnaturalnie trzeba sprawdziæ diodê w³¹czon¹ do kolektora iemitera tranzystora (jeœli wystêpuje osobno).3. Sprawdziæ nale¿y (najlepiej podstawiæ) elementy wspó³pracuj¹cez tranzystorem: trafopowielacz, kondensator elektrolitycznyw obwodzie bazy (jeœli wystêpuje), cewki odchylaniapoziomego.Faktem jest, ¿e tranzystor koñcowy linii pracuje w temperaturzewy¿szej od otoczenia. Podczas upalnych dni do serwisówtrafia wiêcej monitorów z uszkodzonym (przegrzanym)tranzystorem. Producenci znanych monitorów czêstokroæ dodatkowoinstaluj¹ „¿eberko” ch³odz¹ce do istniej¹cego radiatoratranzystora.A.G.Odbiornik satelitarny Thomson SRD14pracuje tylko przy polaryzacji H (brak polaryzacji V).Przy próbie zmiany polaryzacji w menu pojawia siê:H1, H2, H3, H4, itd. Procesor 809-8661020, pamiêæ24C16CB1.Typowa usterka zwi¹zana z b³êdnym odczytem konfiguracjiz zewnêtrznej pamiêci EEPROM. Proponujê zaprogramowaæj¹ ustawieniami fabrycznymi.Poni¿ej kilka uwag dotycz¹cych tego typu usterek. W tunerachSAT pamiêæ EEPROM nie s³u¿y jedynie do zapisu listykana³ów. Kilkanaœcie pierwszych bitów to konfiguracja tunera.Projektanci w celu zmniejszenia kosztów opracowuj¹ jedenkod programu do kilku modeli tunerów. Pozwala to na zamówieniejednego typu procesora w wiêkszej partii, a wiêc taniejni¿ kilka ró¿nych w mniejszych partiach. Ró¿nice w konfiguracji/wyposa¿eniutunera zapisane s¹ w pamiêci zewnêtrznejEEPROM, sk¹d s¹ pobierane podczas inicjalizacji tunera (typowopo w³¹czeniu do sieci). Dlatego te¿ s¹ takie nieskomplikowanemo¿liwoœci, jak zmiana tunera PACE MSS-232 naMSS-238 (zmieniamy g³owicê jednowejœciow¹ na dwuwejœciow¹,dok³adamy zworkê, tranzystor i po zmianie zawartoœciEEPROM cieszymy siê tunerem z dwoma wejœciami LNB),czy te¿ rozszerzenie liczby kana³ów w tunerze KR900S (przegrywamyEEPROM 24C16 na wiêkszy 24C32, zmieniamy wnim zawartoœæ jednego bajtu i mamy zamiast 200 kana³ów 400,jak w Lennoxie SAT-300).Dlatego przy tego typu usterkach (dziwne menu, nieprawid³owezachowanie siê tunera na rozkazy, blokada klawiatury,brak fonii czy szum, b³êdne wskazania wyœwietlacza, itp.) pierwsz¹rzecz¹ jak¹ powinno siê zrobiæ to kontrola, czy wrêcz zapispamiêci EEPROM ustawieniami fabrycznymi. W wielu przypadkachmojej praktyki na tym koñczy³a siê naprawa (zw³aszczaw przypadku PACE MSS-228G/LT, który ma b³¹d w programiei wrêcz notorycznie uszkadza kostkê 24C65). H.K.Elemis 6311STP: uzupe³nienie odpowiedzizamieszczonej w „SE” 7/2002 dotycz¹cej usuniêciakolorowych pr¹¿ków widocznych w górnej czêœci ekranu.Sposób 1Po wymianie trafa z T72 na HG52013 powinno siê wykonaæprzeróbkê p³yty, tak jak pod trafo TVL201 (HG52013 niejest zamiennikiem trafa T72 lecz trafa TV201). Zmiany te by³yopisane „SE”, lecz je przypomnê. Zmieniæ: C570 - 390nF, C573- 12nF, R604 - 0.51 + 0.51R (¿arzenie), R584 - 3k3, M536zwora (tam jest rezystor), ustawiæ napiêcie zasilania 142V dlakineskopu 25” Videokolor.Po zmianie nale¿y jeszcze sprawdziæ (a raczej wymieniæ nawetna 1000µF) kondensatory C564 i C567 oraz zmieniæ rezystorw zasilaniu TDA3654 R579 z 3R3 na 1R lub mniejszy. Codo C561, to powinien tam byæ 47µF lub 100µF (w zale¿noœciod wersji txt). Nie muszê chyba przypominaæ, ¿e po ka¿dej naprawiew.n. nale¿y sprawdziæ ¿arzenie kineskopu. J. RogalaSposób 2Aby usun¹æ tê usterkê nale¿y podnieœæ koñcówkê diodyprostuj¹cej napiêcie z trafopowielacza do zasilania ramki (nale¿ypodnieœæ koñcówkê od strony trafopowielacza). Na trafopowielaczunawin¹æ trzy zwoje i jeden koniec pod³¹czyæ dotego punktu, gdzie poprzednio pod³¹czona by³a dioda, a drugikoniec do od³¹czonej diody. Kierunek nawijania nale¿y dobraæeksperymentalnie (przy niew³aœciwym nawiniêciu efekt „kolorowychlinii” bêdzie bardziej wyraŸny). }SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 55

Naprawy dla dociekliwych - OTVC Blaupunkt PM37-43VTNaprawy dla dociekliwychOTVC Blaupunkt PM37-43VTKarol ŒwiercOTVC Blaupunkt PM37-43VT (7 664 010) - pow³¹czeniu odbiornik startuje, „s³ychaæ” w.n., a potrzech sekundach przechodzi do czuwania. Po w³¹czeniu,na n. 4 i 38 (magistrala I 2 C) procesora XC88642PC6300 PAL pojawia siê stan wysoki 5V, ale po trzechsekundach napiêcie maleje na nich do zera i wtedyodbiornik przechodzi do czuwania. Przez sekundê trwatransmisja po magistrali i zaraz odbiornik siê wy³¹cza.Tester magistrali wykrywa 5 adresów uk³adów scalonych:0010001, 1010000, 1010001, 1010011, 1100010,nie wykazuj¹c uszkodzenia na magistrali. Wszystkieelementy zwi¹zane z magistral¹ (tzn. procesor, pamiêæ,uk³ad scalony teletekstu, g³owica) zosta³y wlutowanedo innego odbiornika i w nim dzia³a³y prawid³owo.Podstawiono uk³ad scalony IC820 - MC33164 (reset),C825 0.1µF (reset) oraz wszystkie elementy oscylatoraprocesora (kwarc, C821, C822) i nic to nie zmieni³o.Ewentualny wp³yw elementów klawiatury lokalnejnale¿y wyeliminowaæ, gdy¿ odbiornik jej nie posiada,obs³uga wy³¹cznie za pomoc¹ pilota. Amplituda iczêstotliwoœæ przebiegów na n.39 procesora (4V pp ,4MHz) s¹ takie same w trybie standby, jak i w trakcietransmisji na magistrali. Z czuwania (po wy³¹czeniusiê odbiornika) daje siê odbiornik w³¹czyæ ponowniepilotem, ale sytuacja siê powtarza. Po od³¹czeniu bazytranzystora T835, który w³¹cza lub wy³¹cza LM317 izwiêkszeniu napiêcia S2 kineskopu, ekran œwieci zwidocznymi powrotami ramki. Nie mam mo¿liwoœcisprawdzenia prawid³owoœci sygna³u reset, gdy¿ dysponujêstarym typem analogowego oscyloskopu.Przygotowuj¹c odpowiedŸ korzystam ze schematu OTVCBlaupunkt chassis FM451.20 zamieszczonego w DW-„SE”2001/08. Mimo, ¿e mikroprocesor ma inne oznaczenie, jak równie¿inna jest numeracja elementów, s¹dzê, ¿e schemat ten mo¿nauznaæ za kompatybilny z naprawianym przez Czytelnika Blaupunktemprzynajmniej w zakresie rozpatrywanego problemu.Z listu wynika, ¿e Czytelnik sugeruj¹c siê zanikiem sygna-³ów na magistrali I 2 C poszukuje uszkodzenia w obrêbie mikroprocesorai elementów programowanych po magistrali szeregowej.To jeden z trudniejszych przypadków serwisowych,kiedy pewna sugestia kieruje poszukiwania usterki i niejakoupewnia serwisanta, ¿e uszkodzenie musi byæ w okreœlonymbloku lub uk³adzie urz¹dzenia.S¹dzê, ¿e taka sytuacja ma miejsce w tym przypadku, aprawdopodobn¹ przyczyn¹ objawu jest reakcja uk³adu zabezpieczenia.Zwracaliœmy w „SE” ju¿ parokrotnie uwagê na to,¿e wszelkie uk³ady zabezpieczeñ, aczkolwiek w pe³ni uzasadnionei spe³niaj¹ce swoj¹ funkcjê, jednak naprawê utrudniaj¹i nieraz wpuszczaj¹ serwisanta (nie mniej skutecznie jak spe³niaj¹swoja rolê) w „maliny”. Poniewa¿ wyszukanych uk³adówzabezpieczaj¹cych w nowym sprzêcie coraz wiêcej, wartoz serwisowego punktu widzenia zwróciæ na nie szczególn¹ uwagê.Równie¿ ich od³¹czanie na czas naprawy staje siê uzasadnione,jednak nale¿y to robiæ rozwa¿nie i ze zrozumieniem. Niezachowanie tych zasad jest praktycznie równowa¿ne sytuacjijak gdyby ich w urz¹dzeniu w ogóle nie by³o i grozi kolejnymiuszkodzeniami, nieraz lawinowymi.W odbiorniku Blaupunkt PM37-43VT sytuacjê (w zakresieprawid³owego kojarzenia przyczyny usterki) mo¿e komplikowaæfakt, ¿e „SCHUTZ” (czêste oznaczenie w niemieckojêzycznychwersjach schematów) w tym OTVC do mikroprocesoraw ogóle nie dochodzi. Dochodzi on natomiast douk³adu TDA8374 blokuj¹c generator linii. Natomiast reakcjamikroprocesora w postaci zaprzestania komunikacji po magistraliszeregowej oraz prze³¹czenie zasilacza do trybu standbyjest spowodowana zanikiem impulsów linii. A wiêc w ten poœrednisposób „SCHUTZ” dociera do mikroprocesora.Dalsza lokalizacja uszkodzenia mo¿e byæ utrudniona z uwagina inn¹ numeracjê elementów na schemacie, którym siê pos³ugujê.Zatem bêdzie konieczna szczegó³owa analiza œcie¿eknaprawianego odbiornika lub skojarzenie dwóch schematów.Dzia³anie uk³adu zabezpieczenia opiszê pokrótce na koñcu.Doœæ du¿o informacji niesie wykonana przez Czytelnika próbaod³¹czenia œcie¿ki pomiêdzy mikroprocesorem a zasilaczem,prze³¹czaj¹cej odbiornik w tryb standby. Na marginesie, wartozwróciæ uwagê, ¿e w tym odbiorniku mikroprocesor kontrolujedwa stany „power management”: standby i power off.Skoro po roz³¹czeniu tej œcie¿ki „linia” pracuje, obraz siêpojawia, choæ wygaszony jest na katodach, mo¿na wnioskowaæ,¿e reakcja uk³adu zabezpieczenia jest nieuzasadniona.Warto w tym miejscu zwróciæ uwagê na sposób wytwarzaniaimpulsu linii docieraj¹cego do mikroprocesora, na schemacieoznaczonego jako H-SYNC. Jest on kszta³towany z wysokonapiêciowegoimpulsu na kolektorze tranzystora kluczuj¹cego,odchylania poziomego (rozwi¹zanie spotykane bardzorzadko). Istotne elementy w tym uk³adzie to: dzielnik rezystancyjnyR53009, CR52001, R58008, CR50016, dioda poziomuj¹caCD50016 i wtórnik na tranzystorze CT50020. Jeœliuszkodzenie by³oby w tym obwodzie, to mo¿na próbowaæ strzelaæw dziesi¹tkê – R53009. Jest to wysokoomowy rezystor ipodawane jest na niego napiêcie o du¿ej wartoœci. Praktykawskazuje bardzo du¿e prawdopodobieñstwo uszkodzenia takichw³aœnie rezystorów, a w tym przypadku objaw by³by zgodnyz opisywanym.Teraz zapowiadany skrótowy opis dzia³ania uk³adu zabezpieczenia.Istotnymi elementami tego uk³adu s¹ tranzystoryCT58005 i CT58010, po³¹czone w stopieñ ró¿nicowy. Nie pe³nion tutaj roli wzmacniacza, ale raczej funkcjê typu „OR” (lub).Sygna³em wyjœciowym jest pr¹d kolektora tranzystoraCT58005. Wyst¹pienie tego pr¹du (impulsu pr¹du w tym ob-56 SERWIS ELEKTRONIKI 9/2002

Naprawy dla dociekliwych - OTVC Blaupunkt PM37-43VTwodzie) oznacza zbyt wysoki impuls napiêciowy na kolektorzetranzystora kluczuj¹cego BU508. A wiêc zabezpieczenieto kontroluje samo sedno uk³adu najbardziej newralgicznego.W wêŸle kolektora tranzystora CT58005 nastêpuje sumowaniezabezpieczenia z innego Ÿród³a. Pochodzi ono z kolektoratranzystora CT57005, a sygna³em uaktywniaj¹cym tê czêœæuk³adu zabezpieczenia jest pr¹d wysokonapiêciowego uzwojeniasplita, a wiêc pr¹d anodowy kineskopu. Analizuj¹c wêze³sumowania tych zabezpieczeñ proszê zwróciæ uwagê narezystor CR57003 oraz na fakt, ¿e „SCHUTZ” jest aktywnystanem wysokim. Stan normalny to taki, ¿e tranzystor CT57005jest w³¹czony (nasycony), a CT58005 – wy³¹czony. Nale¿yrównie¿ zwróciæ uwagê na kondensator elektrolitycznyC57012. Utrata jego pojemnoœci bêdzie skutkowa³a reakcj¹uk³adu zabezpieczenia nie na wartoœæ œredni¹ pr¹du anodowegokineskopu, a na wartoœæ chwilow¹. Moment wy³¹czania siêodbiornika mo¿e byæ trudno kojarzony z wystêpowaniem naobrazie obszarów bieli o du¿ej jaskrawoœci, a wiêc usterka bêdzieopisywana: odbiornik w nieoczekiwanych momentach siêwy³¹cza. Ta uwaga to tylko tak na marginesie, bo ten przypadeknie ma tu miejsca, aczkolwiek uzna³em, ¿e warto ten faktwyeksponowaæ.Z pewnoœci¹ najbardziej skrótowym i daj¹cym maksimuminformacji bêdzie sposób kalkulacji wartoœci sygna³ów uaktywniaj¹cychuk³ad zabezpieczenia. Sygna³ uaktywniaj¹cyCT57005. Istotna jest tu wartoœæ rezystora R57006 i napiêcia+B. Wartoœæ rezystora podana w tabelce jest zale¿na od zastosowanegokineskopu (tu oko³o 10k i 12V). Te wartoœci daj¹orientacyjn¹ wartoœæ pr¹du = 12mA. Nale¿y jednak uwzglêdniærezystory CR57004 i CR57008. Kalkulacja (któr¹ pozostawiamCzytelnikom) powinna daæ wartoœæ napiêcia w punkcieA trafopowielacza (wartoœæ uaktywniaj¹ca zabezpieczenie) –napiêcie ujemne, oko³o –8V. Odpowiada to pr¹dowi anodowemu= 2mA.Teraz nieco dok³adniej (bo to wa¿niejsze) pozwolê sobieprzeprowadziæ rachunek, przy jak wysokim impulsie na kolektorzeBU..., „SCHUTZ” powinien zadzia³aæ. Œledzenie tegotoku rozumowania da odpowiedŸ na wszelkie mo¿liwe przyczynyzabezpieczenia s³usznego lub nieuzasadnionego. Najlepiejwyjœæ od napiêcia na bazie CT58005. Wyznacza je dzielnikCR58000, CR58002 i napiêcie +E = 8V. Wynik 4.8V. Naemiterach CT58005 i CT58010 o 0.7V wy¿sze, lecz nie trzebadodawaæ, wzajemna kompensacja pary ró¿nicowej. Zatem, poziomemprogowym na bazie CT58010 bêdzie te¿ 4.8V. Nale¿yto podzieliæ przez wartoœæ rezystora R58008; wartoœæ zale¿naod tego z jakim kineskopem chassis pracuje; przyjmijmy 14k.Pomijaj¹c pr¹d bazy tranzystora CT58010, pr¹d p³yn¹cy przezCR52001 bêdzie taki sam, jak przez R58008. Podstawiaj¹c tewartoœci otrzymujemy wartoœæ progow¹ napiêcia w punkciepo³¹czenia R53009, CR50016 i CR52001 = 16.1V. Najistotniejszyjest pr¹d p³yn¹cy przez R53009. Nale¿y wiêc uwzglêdniæpr¹d rezystora CR50016. A to: 16.1V – napiêcie +F (5V) –0.7V (dioda CD50016): CR50016 (10k) = 1.04mA. Do tegonale¿y dodaæ 4.8V: R58008 (14k) = 0.34mA. Przemna¿aj¹c(1.04 + 0.34)mA przez R53009 (1M) = 1380V. Chc¹c byæ dok³adnym,nale¿a³oby dodaæ do tego obliczone wczeœniej 16.1V.A wiêc uk³ad zabezpieczenia powinien zareagowaæ, wy³¹czaj¹codbiornik, gdy napiêcie na kolektorze BU... przekroczy1400V. Wartoœæ jeszcze bezpieczna dla tranzystora BU508, arównoczeœnie uwzglêdniaj¹ca wszelkie tolerancje elementówmog¹cych mieæ wp³yw na odstêpstwa od tej wartoœci.Jaki jest ogólnie tok postêpowania dla lokalizacji uszkodzenia(ogólnie, to znaczy gdy w grê wchodzi reakcja uk³aduzabezpieczenia):• upewniæ siê, która ga³¹Ÿ siê uaktywnia, na przyk³ad poprzezjej od³¹czanie, ale w³¹czaj¹c odbiornik na mo¿liwiekrótki czas i mierz¹c istotne napiêcia (w tym przypadkulepiej spisuj¹ siê mierniki analogowe – wskazówkowe),• nastêpnie mierz¹c napiêcia (w tym przypadku trzeba oscyloskopem,bo to impulsy) zgodnie z tokiem rozumowaniaktórym siê pos³u¿y³em przy powy¿szych obliczeniach, musimydojœæ do celu,• nale¿y pamiêtaæ, ¿e zwiêkszenie kondensatora powrotuodchylania poziomego (tu C53001) nigdy nie zaszkodzi(nie przesadnie, oko³o dwukrotnie, do³¹czenie drugiego otej wartoœci jaki w uk³adzie siê znajduje) a mo¿e wydatnieskróciæ drogê i czas lokalizacji usterki.Na koniec jeszcze uwaga: sygna³u reset nie warto ogl¹daæoscyloskopem. W w¹tpliwych przypadkach najlepiej wygenerowaægo rêcznie, natomiast czas, po którym odbiornik siê wy-³¹cza (tu 3 sekundy) nale¿y uznaæ za wartoœæ wyznaczon¹ jedynieprzez program mikroprocesora. }SprzedamTanio sprzedam odbiorniki samochodowe,sprowadzê ka¿d¹ czêœæ zamienn¹do sprzêtu audio-wideo. Tanionawigatory, GPS-y. Sprowadzêka¿dy sprzêt elektroniczny - nowy, jaki u¿ywany. Tel. (059) 84-54-767, (059)81-49-496, 0502 588-093, e-mail:wendat@poczta.onet.pl.Sprzedam technologie rozkodowywaniaradioodbiorników samochodowych.Serwisówki RTV na CDROM -nowoœci! Schematy telefonów, faxy,kserokopiarki, itd. ZawartoœciEEPROM do TV, VCR i SAT. ProgramatoryI 2 C, HC, GSM i inne. Tel. 0605311-548, hipol@post.pl.CENTRUM SERWISOWEAutoryzacjaSONY, PANASONIC-TECHNICS, JVC00-232 Warszawa, ul. Ciasna 5Serwis ogólnopolskiSpecjalizacja: KAMERY CYFROWEAKCESORIA i CZÊŒCI ZAMIENNETel./fax (0...22) 831 29 81, 636 26 28www.saysonic.com.pl e-mail: serwis@saysonic.com.plSERWIS ELEKTRONIKI 9/2002 57

SERWIS ELEKTRONIKI10/2002 PaŸdziernik 2002 NR 80Od RedakcjiNapisa³ do nas jeden z Czytelników i zaproponowa³ rozszerzeniedzia³u porad serwisowych o rubrykê dotycz¹c¹ komputerów, aœciœlej mówi¹c mia³by to byæ k¹cik „wymiany doœwiadczeñ pomiêdzyu¿ytkownikami komputerów”. Pomys³ mo¿e i godny uwagi, alez realizacj¹ bêdzie ju¿ trudniej. Postêp technologiczny w tej dziedziniejest tak du¿y, ¿e trudno nad¹¿yæ z rejestrowaniem pojawiaj¹cychsiê nowoœci, nie mówi¹c ju¿ o próbie syntetycznego ujêcia tegotematu. Na naszym rynku istnieje kilka czasopism, które zajmuj¹siê tylko i wy³¹cznie komputerami i z pewnoœci¹ nie bêdziemy siêgaædo tej tematyki w ujêciu przez nie reprezentowanym. Byæ mo¿etrzeba ograniczyæ siê tylko do zagadnieñ zwi¹zanych z serwisowaniemsprzêtu komputerowego i to w ograniczonym zakresie, np. zasilacze,a mo¿e skupiæ siê na wykorzystaniu komputerów w warsztatachserwisowych. Tak czy inaczej poddajemy ten pomys³ pod os¹dnaszych Czytelników i prosimy o nadsy³anie swoich opinii popartychkonkretnymi propozycjami.Je¿eli jesteœmy ju¿ przy nowych pomys³ach, to warto wspomnieæo zmianach, które planujemy w ci¹gu najbli¿szego miesi¹ca wprowadziæna naszej stronie internetowej. Dla prenumeratorów naszegoczasopisma zostan¹ uruchomione dwie strony internetowe. Pierwszaz nich bêdzie bazowa³a na wykazie trybów serwisowych, którezosta³y opublikowane w naszych wydawnictwach i zostanie wzbogaconao mo¿liwoœæ pobierania plików z opisami trybów serwisowych.Druga strona bêdzie zawiera³a zawartoœci pamiêci EEPROMstosowanych w sprzêcie RTV. Praktycznie ka¿dy sprzêt wyprodukowanyw ostatnich kilku latach zawiera pamiêæ EEPROM, w którejprzechowywane s¹ parametry konfiguruj¹ce pracê urz¹dzenia.W przypadku awarii i koniecznoœci wymiany pamiêci czêsto okazujesiê, ¿e musi byæ ona wstêpnie zaprogramowana. S¹dzimy, ¿eudostêpnienie takiej bazy z zawartoœciami pamiêci pomo¿e przynajmniejtym, którzy dysponuj¹ odpowiednimi programatorami imog¹ pamiêæ zaprogramowaæ we w³asnym zakresie. Aby przedsiêwziêciemia³o sens, baza musi byæ w miarê bogata i tu kolejny apeldo Czytelników: je¿eli dysponujecie zawartoœciami pamiêciEEPROM, przyœlijcie je do nas z odpowiednim opisem.Dodatkowa wk³adka do numeru 10/2002:Odtwarzacz DVD Pioneer DV-505 - 4 × A2,OTVC Philips chassis MG2.1E AA (I cz. - ark. 1÷4) - 4 × A2,OTVC Telefunken chassis 318A - 2 × A2,Radio samochodowe Pioneer KEH-6020, KEH-6020SDK,KEH-6030 - 1 × A2,Przenoœny zestaw audio Panasonic RX-CT800 - 1 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.plPraca transformatora w uk³adach zasilaczyimpulsowych (cz.2) .......................................................... 6Chassis Sony BE-5 (cz.1) ............................................. 11Uk³ad TDA8143 firmy Thomson –opis dzia³ania i problemy serwisowe ............................. 16Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹Panasonic KX-T4500-B (cz.3-ost.) ................................ 19Tryb serwisowy i regulacje w chassis 11AK20S ........... 21Naprawy dla dociekliwychOTVC Trilux TAP2831 ................................................... 22BU... - wysokonapiêciowe tranzystoryw uk³adach odchylania (cz.8) ........................................ 24Opis monitora Belinea 10 55 96 .................................... 26Aplikacje uk³adów salonych - TEA6840H (Philips) ....... 31Porady serwisowe ......................................................... 34- odbiorniki telewizyjne ............................................... 34- audio ......................................................................... 40- magnetowidy ............................................................ 41- monitory .................................................................... 42Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrend (cz.1) ..... 43Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 47OTVC Sony z chassis AE-5 -tryb i regulacje serwisowe ............................................. 50Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Monitor Belinea 10 55 96 - 2 × A2,Odbiornik satelitarny Grundig STR631, STR632 - 2 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychPraca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychKarol Œwierc(cz.2)2. Zjawiska wystêpuj¹ce w uzwojeniu2.1. Pole magnetyczne rozproszoneNiekorzystne zjawiska wystêpuj¹ce w transformatorze pojawiaj¹cesiê podczas pracy przetwornicy ze znaczn¹ czêstotliwoœci¹mo¿na podzieliæ na zjawiska wystêpuj¹ce w rdzeniuoraz w uzwojeniach. Zjawiska wystêpuj¹ce w rdzeniu zostan¹omówione w p.4, w tej czêœci zostan¹ przedstawione zjawiskawystêpuj¹ce w przewodniku, czyli uzwojeniu.Przyczyn¹ wystêpowania tych zjawisk jest istnienie indukcyjnoœcirozproszenia ka¿dego z uzwojeñ, czyli istnienie rozproszonegopola magnetycznego. Dlaczego w³aœnie tak niekorzystnejest to pole (i tylko to pole) wyjaœnia rysunek 2.1.a) b)uzwojenie wtórne uzwojenie pierwotnerdzeñlinie pola rozproszonegoH1Xµ N I /b 0 2 2µ 0N1I 1/bRys.2.1. a) Ilustracja rozproszonego pola magnetycznegow transformatorze.b) Rozk³ad indukcji magnetycznej pola rozproszonego.Z destrukcyjnym dzia³aniem indukcyjnoœci rozproszonejtransformatora spotykamy siê czêsto, jednak na ogó³ chodzi ojego destrukcyjny wp³yw na pracê tranzystora kluczuj¹cego przetwornicy.Indukcyjnoœæ ta jest powodem wystêpowania przepiêæna tranzystorze w momencie jego wy³¹czenia. W celu zabezpieczeniatranzystora przed uszkodzeniem w wyniku tychprzepiêæ stosuje siê powszechnie uk³ady zabezpieczenia (tzw.snubber). Wp³yw pola rozproszonego na pracê transformatorajest nie mniej istotny, a skutki aczkolwiek poœrednie s¹ takiesame - uszkodzenie tranzystora klucza. Przyczyna ta jest o wieletrudniejsza do wykrycia, gdy¿ nie powoduje natychmiastowegouszkodzenia tranzystora lecz po d³u¿szym czasie pracyurz¹dzenia, kiedy temperatura transformatora wzroœnie powy-¿ej dopuszczalnej wartoœci. Z tak z³oœliwymi i k³opotliwymiprzypadkami spotykamy siê w praktyce serwisowej doœæ czêsto.Po naprawie przetwornicy sprzêt wraca po miesi¹cu lubdwóch - uszkodzenie to samo. Po jakimœ czasie kolejna reklamacja.Trzeba wreszcie podj¹æ decyzjê co jest skutkiem, a coprzyczyn¹. Pierwotna przyczyna mo¿e tkwiæ zarówno w transformatorze(Ÿle nawiniêty, Ÿle z³o¿ony rdzeñ lub po prostu trafi³siê egzemplarz, w którym rdzeñ ma zbyt du¿¹ remanencjê magnetyczn¹),jak i w uk³adzie elektronicznym zasilacza (praca zezbyt wysok¹ czêstotliwoœci¹, energia z transformatora nie jestodpowiednio odprowadzana, Ÿle dzia³a uk³ad „demagnetyzacji”w wyniku czego nastêpuje zjawisko nasycenia rdzenia - dotyczyto przetwornic typu forward). Dlatego zjawiska te zostan¹Bomówione doœæ szczegó³owo mimo, ¿e wymagaj¹ siêgniêcia dopodstaw fizyki oraz „zaprzêgniêcia” zaawansowanego aparatumatematycznego. Matematyka zostanie w artykule pominiêta,ale szczegó³owo bêd¹ przedstawione wnioski.Przede wszystkim - dlaczego za wystêpowanie pr¹dówwirowych w uzwojeniach odpowiedzialne jest tylko pole (magnetyczne)rozproszone? OdpowiedŸ jest doœæ prosta. Strumieñg³ówny (który sprzêga magnetycznie uzwojenia) p³ynie tylkow rdzeniu, zatem w zasiêgu jego wp³ywu uzwojenia siê nieznajduj¹. Natomiast istnienie pola rozproszonego nie jest wynikiemb³êdów konstrukcji czy wykonania transformatora (aczkolwiektakie b³êdy mog¹ znacz¹co to pole powiêkszyæ), leczjest wynikiem podstawowych praw fizyki magnetyzmu.Pole rozproszone (tylko takie pole) bêdzie istnia³o w transformatorzew warunkach zwarcia uzwojenia wtórnego, przyza³o¿eniu dostatecznie ma³ej opornoœci rzeczywistej tego uzwojenia,bowiem zgodnie z zasad¹ Lenza pr¹d wyindukowany wuzwojeniu wtórnym bêdzie przeciwstawia³ siê, niwelowa³ polemagnetyczne wytworzone przez uzwojenie pierwotne. Niemo¿e natomiast mieæ wp³ywu na pole rozproszone uzwojeniapierwotnego, gdy¿ jego linie go nie obejmuj¹. Wykres natê¿eniaindukcji magnetycznej w obszarze obejmuj¹cym uzwojeniaprzedstawiony jest na rys.2.1. Widaæ z niego, ¿e nie wszystkiewarstwy uzwojenia s¹ pod wp³ywem takiego samego pola(pola o takim samym natê¿eniu). Aby wyjaœniæ dlaczego warstwyzewnêtrzne uzwojenia pierwotnego i warstwy wewnêtrzneuzwojenia wtórnego nara¿one s¹ bardziej, nale¿y siêgn¹ædo prawa przep³ywu pola magnetycznego zwanego równie¿obwodowym prawem Ampereá. Mówi ono, ¿e ca³ka okrê¿nawektora natê¿enia pola jest równa pr¹dowi zawartemu w obszarzeowego ca³kowania. Ten sam wniosek wyp³ywa z drugiegoprawa Maxwella. Warto tu nadmieniæ, ¿e prawa Maxwellachocia¿ sformu³owane w drugiej po³owie XIX wieku, jeszczeprzed odkryciem fal elektromagnetycznych, s¹ do dnia dzisiejszegoprawami najbardziej ogólnymi i fundamentalnymidla zjawisk pola elektrycznego i magnetycznego oraz fal elektromagnetycznych.Warto zatem o nich przynajmniej wspomnieæ.Drugie prawo mówi, ¿e rotacja pola magnetycznegorówna jest gêstoœci pr¹du w danym punkcie przestrzeni uzupe³nionemuo tak zwany pr¹d przesuniêcia. Dla zjawisk, którychdotyczy artyku³ jest to równoznaczne z tym samym o czymmówi prawo Ampereá.Jak zamykaj¹ siê linie pola magnetycznego w obszarze uzwojeniazaznaczono lini¹ przerywan¹ na rys.2.1. Zatem wartoœæwspomnianej wy¿ej ca³ki okrê¿nej narasta z warstwy na warstwêuzwojenia, gdy¿ jest równa pr¹dowi p³yn¹cemu w rozpatrywanymuzwojeniu pomno¿onemu przez iloœæ zwojów, które s¹ objêterozpatrywan¹ drog¹ „okrê¿n¹”. Równoczeœnie wartoœæ owejca³ki w obszarze rdzenia jest znikomo ma³a ze wzglêdu na znaczniewiêksz¹ przenikalnoœæ magnetyczn¹ tego obszaru.Dlaczego wartoœæ indukcji magnetycznej w punktach bardziejoddalonych od kolumny rdzenia, na której nawiniête s¹uzwojenia i w punktach obejmuj¹cych uzwojenie wtórne malejei dlaczego stromoœæ owych zboczy indukcji magnetycznej6 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychna wykresie, na rys.2.1 jest jednakowa? To równie¿ wynika zzasady Lenza mówi¹cej ¿e, kierunek pr¹du p³yn¹cego (wyindukowanego)w uzwojeniu wtórnym jest przeciwny, a iloœæ„amperozwojów” jest dok³adnie taka sama jak w uzwojeniupierwotnym. Dla przypomnienia - rozpatruj¹c pole rozproszonezak³adamy zwarcie uzwojenia wtórnego.Z przedstawionej teorii wnioski nasuwaj¹ siê same, jakzmniejszyæ pole rozproszone, a wiêc indukcyjnoœæ rozproszeniauzwojeñ. Mo¿na to uzyskaæ „przeplataj¹c” nawzajem fragmentyuzwojenia pierwotnego i wtórnego. Nastêpuje wówczasodejmowanie pr¹dów, niwelowanie Ÿród³a pola rozproszonegow ramach poszczególnych fragmentów uzwojeñ i przebiegindukcji magnetycznej, aczkolwiek dalej jest trójk¹tny, osi¹gaznacznie mniejsz¹ wartoœæ. Przedstawiono to pogl¹dowo narys.2.2. Tak siê oczywiœcie robi i nazywa siê to uzwojeniamitypu split lub sandwich (w t³umaczeniu bezpoœrednim - kanapkowe).Jednak „nic za darmo”, rozwi¹zanie takie jest bardzoniepraktyczne, jeœli wymagana jest odpowiedniej klasy izolacjagalwaniczna miêdzy uzwojeniami, to znaczy, jeœli tak¹izolacjê ma zapewniaæ zasilacz. Kryteria te jako, ¿e zwi¹zanez bezpieczeñstwem s¹ bardzo rygorystyczne. Stosowanie kilkuwarstw izolacji, jak równie¿ ekranów (które czêsto stosujesiê miêdzy uzwojeniami w celu ograniczenia zak³óceñ o wysokichczêstotliwoœciach wnoszonych przez transformator) wydatniezmniejsza przestrzeñ przeznaczon¹ na uzwojenia i mo¿ew zwi¹zku z tym wymagaæ zastosowania wiêkszego rdzenia.Jednym s³owem uzyskane korzyœci mog¹ byæ zupe³nie straconelub przynajmniej nie warte komplikacji. Powy¿sze spostrze-¿enia daj¹ równoczeœnie odpowiedŸ na czêsto zadawane przezserwisantów pytanie, dlaczego nawet renomowane firmy produkuj¹ceOTVC (Philips, Sony , ... ) decyduj¹ siê na „fikuœne”sposoby izolacji chassis, a sam zasilacz izolacji nie zapewnia.a)uzwojeniepierwotneuzwojeniewtórneBBB= µ 0 I X22πrRys.2.3. Rozk³ad pola magnetycznego wewn¹trz i wnajbli¿szym otoczeniu przewodu nios¹cegopr¹d sta³y lub pr¹d niskiej czêstotliwoœci.Istnieje zasadnicza ró¿nica, jeœli chodzi o istnienie pola elektrycznegoi magnetycznego w œrodowisku przewodz¹cym. Wdobrze przewodz¹cym oœrodku wektor natê¿enia pola elektrycznegojest zredukowany niemal¿e do zera. Mówi siê, ¿e obszarprzewodz¹cy jest obszarem ekwipotencjalnym. Pole magnetycznenatomiast, w obszarze o dobrej przewodnoœci ma pe³n¹ „racjêbytu”. Wartoœæ indukcji magnetycznej (gêstoœæ strumieniamagnetycznego) w przewodzie prostoliniowym o przekrojuko³owym (czyli w „normalnym drucie”) nios¹cym pr¹d sta³ylub pr¹d o niskiej czêstotliwoœci przedstawiono na rys.2.3.Wykres indukcji magnetycznej przedstawionej na tym rysunkuzosta³ wyprowadzony (wyprowadzenie w artykule pominiêto,ale nie powinno ono stanowiæ wielkiego k³opotu dladociekliwego Czytelnika) przy za³o¿eniu sta³ej gêstoœci pr¹duw ca³ym przekroju przewodu. Poniewa¿ indukowane pr¹dy wirowedeformuj¹ gêstoœæ pr¹du, wobec tego i przebieg indukcjimagnetycznej odbiega od liniowego, gdy czêstotliwoœæ jestznaczna, przedstawia to rysunek 2.4.Co to znaczy czêstotliwoœæ znaczna, wyjaœni siê na koñcubie¿¹cego punktu. Pogl¹dowo przebieg i kierunek pr¹dów wirowychprzedstawiono na rysunku 2.5.Linie sta³ego pola magnetycznego s¹ okrêgami wspó³osiowymipokrywaj¹cymi siê z geometrycznym kszta³tem przewodui s¹ do niego prostopad³e. Linie indukowanego pola elek-Xb)uzwojeniepierwotne/2|H m |uzwojeniewtórnef 2f 3uzwojeniepierwotne/2Bf1Rys.2.2. Porównanie rozk³adu pola magnetycznegorozproszonego w transformatorze z uzwojeniamipierwotnym - wtórnyma) skupionymib) dzielonymi.2.2. Zjawisko naskórkowoœciPo co powy¿sze rozwa¿ania o indukcji pola magnetycznegow obszarze, gdzie nawiniête s¹ uzwojenia?Otó¿, jeœli jest to pole zmienne, o znacznej czêstotliwoœcipowoduje ono zjawisko pr¹dów wirowych w przewodniku, awiêc w uzwojeniu. Inaczej mówi¹c, fala elektromagnetycznawnika w przewodnik, a indukowane przez ni¹ pr¹dy przeciwstawiaj¹siê temu (znów zasada Lenza).0 a rRys.2.4. Zale¿noœæ natê¿enia pola magnetycznego odczêstotliwoœci i odleg³oœci od osi przewodnika(f 1 , f 2 , f 3 ).Istrumieñ polamagnetycznegopr¹dywiroweRys.2.5. Pr¹dy wirowe w przewodniku generowane wwyniku zmiennego pola magnetycznego zrys.2.3 i 2.4.ISERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 7

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowych1.0JJ Z 00.5f=103Hzf=104Hz5f=10 Hztrycznego s¹ prostopad³e do pola magnetycznego, s¹ wiêc równoleg³edo osi przewodu. Zatem taki kierunek maj¹ te¿ pr¹dywirowe. Ich zwrot mo¿na sprawdziæ za pomoc¹ regu³y Lenza.Okazuje siê, ¿e jest on zgodny z kierunkiem pr¹du p³yn¹cegow przewodzie jako pr¹d wymuszony (bêd¹cy przyczyn¹ owychzjawisk) w pobli¿u powierzchni przewodnika, natomiast przeciwnyw pobli¿u œrodka przewodu. Tym samym w pobli¿u osipr¹dy siê odejmuj¹, a w pobli¿u powierzchni - dodaj¹, a wiêcgêstoœæ pr¹du na powierzchni przewodu jest wiêksza ani¿eli wjego œrodku.Przytoczone rozumowanie jest najbardziej pogl¹dowymwyt³umaczeniem zjawiska naskórkowoœci. Dociekliwy Czytelnikmusi jednak zadaæ z pewnoœci¹ pytania: o ile ta gêstoœæpr¹du na powierzchni jest wiêksza ani¿eli wewn¹trz, jeœli zale¿yto od czêstotliwoœci, to jaka czêstotliwoœæ jest znaczna,jeœli zale¿y to od gruboœci przewodu, to jaki przewód jest „gruby”,od czego to jeszcze zale¿y, jaka jest funkcja rozk³adu pr¹duwzd³u¿ promienia przewodu i wreszcie na ile to ma szkodliwywp³yw na pracê transformatora i ca³ego zasilacza, cozrobiæ, aby temu zaradziæ?Na podstawowe pytanie o funkcjê rozk³adu pr¹du, odpowiedŸw tym artykule nie zostanie udzielona. Matematycznaanaliza tego problemu prowadzi do skomplikowanych równañró¿niczkowych, a ich rozwi¹zanie prowadzi do funkcji Bessela.Dla ciekawostki wspomnê, ¿e z tymi samymi funkcjamispotykamy siê przy analizie rozk³adu widma przy modulacjiczêstotliwoœciowej sygna³u sinusoidalnego (modulacja FM).Mo¿na natomiast pokusiæ siê o odpowiedŸ na pytanie, og³êbokoœæ zjawiska naskórkowoœci. Analiza tego zjawiska prowadzido wniosku, ¿e g³êbokoœæ ta jest odwrotnie proporcjonalnado pierwiastka z czêstotliwoœci, maleje ze wzrostem przenikalnoœcimagnetycznej materia³u, z którego przewód jestwykonany i co ciekawe, maleje równie¿ ze wzrostem przewodnoœcimateria³u, a wiêc w lepszych przewodnikach zjawiskonaskórkowoœci jest silniejsze!G³êbokoœæ naskórkowoœci zwana równie¿ g³êbokoœci¹wnikania fali elektromagnetycznej w przewodnik, oprócz tego,¿e jest parametrem wystêpuj¹cym w wielu skomplikowanychwzorach i równaniach opisuj¹cych to zjawisko, ma znaczeniepogl¹dowe. Jeœliby wykonaæ rurkê o œrednicy równej przewodowi,z którego wykonane jest uzwojenie i gruboœæ œcianki tejrurki bêdzie równa owemu parametrowi ∆, to jej opornoœæ dlapr¹du sta³ego bêdzie taka sama jak dla litego przewodu przyrozpatrywanej czêstotliwoœci pracy.Aby zbli¿yæ siê do wartoœci liczbowych mo¿na skorzystaæz praktycznego wzoru: R = 4.16 × 10 -5 × √f / r. Mo¿na z niegoobliczyæ opornoœæ jednego metra drutu wykonanego z miedzi,jeœli podstawi siê czêstotliwoœæ w Hz i œrednicê w milimetrach.G³êbokoœæ zjawiska naskórkowoœci mo¿na natomiast praktyczniewyliczyæ z nastêpuj¹cego wzoru: ∆ = 5.62 / f e , gdzie f eto czêstotliwoœæ efektywna i jej znaczenie zostanie wyjaœnionew dalszej czêœci artyku³u. Podstawiaj¹c tê czêstotliwoœæ wkHz otrzymujemy ∆ w milimetrach. Wzór ten obowi¹zuje dlamiedzi o temperaturze 100°C.Z przedstawionej teorii niezale¿nie od jakoœciowego i iloœciowegoujêcia zjawiska, wynika praktyczny wniosek: dlapr¹du sta³ego i dla pr¹dów o niskiej czêstotliwoœci opornoœæjednostkowej d³ugoœci przewodu jest odwrotnie proporcjonalnado pola przekroju, czyli do kwadratu œrednicy, natomiastdla pr¹dów o wysokiej czêstotliwoœci - odwrotnie proporcjonalnado œrednicy w pierwszej potêdze. Zjawisko to jest nietylko istotne dla pracy transformatora w zasilaczu. Wystêpujeono równie¿ i to w wiêkszym stopniu w uk³adach w.cz. Wp³ywana dobroæ cewek w obwodach rezonansowych g³owic radiowychi telewizyjnych. Dlatego cewki, mimo ¿e przenosz¹znikomy pr¹d, nawija siê stosunkowo grubym drutem. Czêstostosuje siê tzw. srebrzanki (powierzchnia pokryta srebrem olepszej przewodnoœci, a rdzeñ drutu przewodnoœæ ma gorsz¹).Zjawisko naskórkowoœci jest bezpoœrednio zwi¹zane ze zjawiskiemwnikania fali elektromagnetycznej do przewodnika.Wracaj¹c do pytania, na ile fala elektromagnetyczna wnikaj¹caw przewodnik jest st³umiona na g³êbokoœci równej g³êbokoœcinaskórkowoœci, odpowiedŸ jest nastêpuj¹ca: do 1/eczyli oko³o 37%. W literaturze czêsto spotyka siê okreœlenieodpowiadaj¹ce g³êbokoœci wnikania fali równe nie ∆, ale 2π∆,co odpowiada g³êbokoœci równej d³ugoœci fali. Na tej g³êbokoœcispadek amplitudy wynosi 99.8%, a wiêc fala praktyczniezanika.Najprostsze wyt³umaczenie t³umienia fali elektromagnetycznejw œrodowisku przewodz¹cym jest nastêpuj¹ce: pr¹dywirowe indukowane przez ow¹ falê wytwarzaj¹ indukcjê przeciwstawiaj¹c¹siê jej wnikaniu. W rezultacie energia niesionaprzez falê elektromagnetyczn¹ zostaje zamieniona na ciep³o,grzeje przewodnik.Istnieje subtelna ró¿nica miêdzy wp³ywem pola elektromagnetycznego,wytwarzanego przez uzwojenie transformatorazasilanego pr¹dem znacznej czêstotliwoœci na pr¹dy wiroweindukowane w odcinku przewodu, który jest Ÿród³em pola wprzewodach s¹siednich i s¹siednich warstwach uzwojenia.Wektor indukcji magnetycznej pola elektromagnetycznego wnajbli¿szym s¹siedztwie przewodu (jak i w samym przewodzie),który sobie to pole sam wytwarza jest prostopad³y doosi przewodu i styczny do jego powierzchni. Nieco inaczejwygl¹da kierunek fali w stosunku do innych zwojów uzwojeniatransformatora. Zatem inny jest te¿ rozk³ad indukowanychpr¹dów wirowych, a tym samym inna deformacja gêstoœci pr¹duw przewodzie. Wp³yw na uzwojenia s¹siednie zostanie wyjaœnionyw oddzielnym punkcie. Nosi on te¿ nazwê jakobyinnego zjawiska - zjawiska zbli¿enia, aczkolwiek geneza jegoistnienia jest taka sama jak dla zjawiska naskórkowoœci.Dociekliwy Czytelnik dostrze¿e w powy¿szym t³umaczeniuzjawiska naskórkowoœci pewien paradoks. Spadek napiêciawywo³any ca³kowitym pr¹dem (sum¹ pr¹du Ÿród³owego ipr¹dów wirowych) na lub w pobli¿u osi przewodu jest inny,mniejszy ani¿eli na powierzchni. Jednoczeœnie, jak mo¿e istnieæró¿nica potencja³ów na krótkim odcinku (o wymiarachpromienia przewodu) dobrze przewodz¹cego oœrodka? ¯e spa-6f=10 Hzoœ przewoduRys.2.6. Rozk³ad gêstoœci pr¹du w przewodzie o œrednicy1mm, przy ró¿nych czêstotliwoœciach.8 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychdek napiêcia wywo³any przep³ywem pr¹du jest inny, to prawda,ale paradoks jest oczywiœcie pozorny. Nale¿y bowiem rozpatrywaæsumê napiêæ: napiêcia wywo³anego opornoœci¹ rzeczywist¹przewodu oraz napiêcia indukcji magnetycznej.Rozk³ad gêstoœci pr¹du w przewodzie o œrednicy 1mm wzale¿noœci od jego czêstotliwoœci przedstawiono na rys.2.6.Po zapoznaniu siê z fizykalnymi podstawami zjawiskanaskórkowoœci, œrodki dla zmniejszenia jego destrukcyjnychskutków nasuwaj¹ siê same - stosowanie przewodów o ma-³ej œrednicy, a jeœli w uzwojeniu wymagany jest znacznypr¹d (gêstoœæ pr¹du dla miedzi nie powinna byæ wiêksza ni¿4A/mm 2 ), prowadzenie kilku równoleg³ych przewodów. Zewzglêdu na problemy technologiczne z nawijaniem transformatoranie stosuje siê jednak wiêcej ni¿ 3 ÷ 4 przewodówrównolegle. Jeœli rozwi¹zanie takie nie jest zadowalaj¹ce,stosuje siê wi¹zki przewodów (przewód wielodrutowy).W granicznym przypadku nawija siê uzwojenia tak zwan¹ lic¹,która sk³ada siê z wielu izolowanych od siebie, bardzo cienkichprzewodów. Jednak i tu „nic za darmo”. Wykorzystanieprzekroju karkasu, na którym nawijane jest uzwojenie w przypadkunawijania lic¹ wynosi zaledwie oko³o 25 ÷ 30%. Jeszczebardziej wyrafinowane metody stosuje siê w uk³adach w.cz.Drut, z którego nawija siê cewki jest polerowany! Nierównoœæpowierzchni mo¿e znacznie wyd³u¿yæ d³ugoœæ drogi dlapr¹du w wyniku czego zjawisko naskórkowoœci siê uwydatnia.Dla czêstotliwoœci 10GHz (taka wystêpuje w konwerterachodbiorników satelitarnych) g³êbokoœæ naskórkowoœci wynosiponi¿ej 1µm!Wracaj¹c do zasilaczy - w naprawianym sprzêcie na ogó³nie spotykamy siê z a¿ tak wyrafinowanymi metodami walki znaskórkowoœci¹, indukcyjnoœci¹ rozproszenia, jak i ze zjawiskamiopisanymi w dalszej czêœci artyku³u. Na ogó³ jeœli zasilaczpracuje na przyk³ad w telewizorze, konstruktor godzi siêna zastosowanie nadwymiarowego, wiêkszego rdzenia, obni-¿enia czêstotliwoœci pracy itp. Jedynie w odbiornikach telewizyjnychz tyrystorowym uk³adem odchylania (które s¹ ju¿ histori¹)w obwodzie komutacji stosowa³o siê powszechnie uzwojenianawijane lic¹. Nale¿y jednak zauwa¿yæ, ¿e wszystkie parametrys¹ na ogó³ bardziej „wy¿y³owane” w uk³adach firmrenomowanych. Uk³ady s¹ mo¿e lepiej, ale i bardziej krytyczniezaprojektowane.W przypadku uszkodzenia transformatora, z zakupem orygina³ubywa czêsto spory problem. Wiele firm oferuje wiêcus³ugê przewijania transformatorów. W przypadku transformatorówzasilaczy SMPS czynnoœæ taka musi byæ wykonanaszczególnie dobrze. Jeœli tranzystor przetwornicy „pad³” ju¿kilka razy, a transformator by³ przewijany, informacje teoretyczneprzedstawione w artykule mog¹ mieæ istotne znaczeniepraktyczne.a)dJeœli w pobli¿u znajduje siê kolejna warstwa tego samegouzwojenia (lub inne np. wtórne), pole magnetyczne wytworzoneprzez warstwê s¹siedni¹ wnikaj¹c w to uzwojenie wywo³aistnienie pr¹dów wirowych. Sytuacja jest niby podobna,ale jednak diametralnie ró¿na od istnienia pr¹dów wirowych,które wywo³uje zjawisko naskórkowoœci.Na rys.2.9 przedstawiono sytuacjê w jednym przewodzieowego s¹siedniego uzwojenia. Dla prostszej analizy przedstawionotu przewodnik o przekroju nie ko³owym lecz prostok¹tnym(kierunek przewodnika jest prostopad³y do powierzchnirysunku).Generowane pr¹dy wirowe bêd¹ teraz p³ynê³y przy powierzchniprzewodnika stycznej do kierunku pola magnetyczz0HExPabyb d/2 d/2 bRys.2.7. Zjawisko zbli¿enia w p³ytach przewodz¹cychpr¹da) geometria p³ytb) rozk³ad gêstoœci pr¹du.2.3. Zjawisko zbli¿eniaEfekt zbli¿enia jest równie¿ zwi¹zany z wystêpowaniem pr¹dówwirowych w przewodniku. W tym przypadku jednak przewódwystawiony jest na dzia³anie zmiennego pola magnetycznego,którego kierunek jest prostopad³y do osi przewodnika.¯eby sytuacja by³a „klarowna” opiszê najpierw zjawiskozbli¿enia w nieco teoretycznej sytuacji tak, jak przedstawia siêje raczej w fizyce ni¿ elektrotechnice.Na rys.2.7.a przedstawiono dwie p³yty bardzo du¿ych rozmiarów(aby mo¿na zaniedbaæ zjawiska brzegowe) umieszczonew niewielkiej odleg³oœci od siebie. W obu p³ytach p³yniepr¹d wzd³u¿ jednej osi, ale w przeciwnych kierunkach, takjak zaznaczono strza³kami.Pole magnetyczne wywo³ane przez pr¹d p³yn¹cy w jednejp³ycie wnika do drugiej i na odwrót. Nietrudno jest wykazaæ,¿e w takiej sytuacji wiêksza gêstoœæ pr¹du bêdzie siê koncentrowaæw pobli¿u powierzchni obu p³yt, które z sob¹ s¹siaduj¹.Analiza matematyczna zjawiska pokazuje, ¿e stopieñ nierównomiernoœcigêstoœci pr¹du jest silnie zale¿ny od czêstotliwoœcipr¹du i intensywnoœæ zjawiska jest równie¿ zwi¹zana zg³êbokoœci¹ wnikania fali elektromagnetycznej do przewodnika- ∆. Funkcja jest wprawdzie doœæ skomplikowana, ale obrazoworozk³ad ten przedstawia rys.2.7b.Czy z tak¹ sytuacj¹ mamy do czynienia w transformatorze?Pojedynczy przewodnik (drut), w którym p³ynie pr¹dzmienny wytwarza wokó³ siebie pole magnetyczne o kszta³cieko³owym, prostopad³e do osi przewodu, jak uwidoczniono tona rys.2.8a. Jeœli w pobli¿u siebie znajduje siê szereg przewodów,w których p³ynie pr¹d w tym samym kierunku, jak uwidocznionoto na rys.2.8b, to pole magnetyczne w obszarze s¹siaduj¹cychprzewodów ma przeciwne zwroty i nawzajem siêznosi. Zatem pole magnetyczne wytwarzane przez jedn¹ warstwêuzwojenia transformatora ma kierunek styczny do tej warstwyi prostopad³y do kierunku u³o¿enia przewodów.a) b)Rys.2.8. Pole magnetyczne wytwarzane przez:a) pojedyncze przewodyb) warstwê uzwojenia w transformatorze.b)|J | m0ySERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 9

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychpr¹dywirowepolezewnêtrznepolewytwarzaneprzezpr¹dy wiroweRys.2.9. Pr¹dy wirowe indukowane w przewodniku poddzia³aniem zewnêtrznego pola magnetycznegoprostopad³ego do osi przewodnika.LAYER21(A) 04321(B) 054321(C) 0-1-2-3IST1 2 ND 3 RD 4 TH 5 TH LAYER 1 ST 2 ND 3 RD 4 TH 5 TH201003002001000543210-1-2-3Rys.2.10. Efekt zbli¿enia w uzwojeniu transformatora o5 warstwach(A) - rozk³ad gêstoœci pr¹du(B) - rozk³ad strat (mocy) w kolejnych warstwachuzwojenia(C) - rozk³ad strumienia magnetycznego wobrêbie uzwojeniaI - œrednica przewodu ϕ = 0.59II - œrednica przewodu ϕ = 2.IInego i po obu stronach przewodnika kierunek ich bêdzie przeciwny.Oczywiœcie pr¹dy wirowe wytwarzaj¹ równie¿ swojepole magnetyczne, które deformuje kszta³t pola zewnêtrznego,zaznaczono to lini¹ przerywan¹ na rys.2.9, jednak dlauproszczenia analizy wp³yw ten zostanie w dalszej czêœci opisupominiêty.Z tej uproszczonej analizy zjawiska mo¿na ju¿ dostrzecjedn¹ z istotnych ró¿nic miêdzy zjawiskiem naskórkowoœci izjawiskiem zbli¿enia. Zjawisko naskórkowoœci powodujezmniejszenie efektywnego przekroju przewodnika, w którymp³ynie pr¹d wysokiej czêstotliwoœci, ale nie powoduje zwiêkszeniaefektywnej wartoœci tego pr¹du. Zjawisko zbli¿enia natomiastpowoduje wzrost efektywnej wartoœci pr¹du i zwi¹zanez nim rezystancyjne straty mocy. Wzrost pr¹du (efektywnejwartoœci) zwi¹zany jest w³aœnie z tym, ¿e kierunek pr¹dówwirowych w czêœci przewodnika jest przeciwny do kierunkupr¹du Ÿród³owego. Najproœciej wyobraziæ sobie sytuacjê,¿e pr¹d Ÿród³owy jest równy zeru, a straty wiropr¹doweistniej¹.Efekt zjawiska zbli¿enia nie jest jednakowy dla wszystkichzwojów lub warstw tego samego uzwojenia, poniewa¿, jak zosta³oto wyjaœnione wczeœniej, Ÿród³em wszystkich problemówjest pole rozproszone, a to nie jest w ca³ym obszarze uzwojeñjednakowe. Rozk³ad tego pola w najprostszym przypadkudwóch uzwojeñ (pierwotnego i jednego wtórnego) transformatorazasilacza pracuj¹cego w konfiguracji forward przedstawionow p.2.1 na rys.2.1 i 2.2. Nale¿y siê zatem spodziewaæ,¿e efekt zbli¿enia bêdzie silniejszy dla zewnêtrznychwarstw uzwojenia pierwotnego i wewnêtrznych uzwojeniawtórnego. Tak jest w rzeczywistoœci. Rozk³ad gêstoœci pr¹duw kolejnych warstwach przedstawiono na rys.2.10.W praktyce in¿ynierskiej dla uproszczenia analizy pracytransformatora w danych warunkach, wprowadza siê dodatkowywspó³czynnik okreœlaj¹cy stosunek rezystancji uzwojeniadla pr¹du zmiennego w stosunku do tej rezystancji dlapr¹du sta³ego (o wartoœci równej wartoœci skutecznej pr¹duzmiennego) w wyniku istnienia zjawiska zbli¿enia. W artykulezrezygnowano z przytaczania ró¿nych wykresów tegowspó³czynnika, choæ s¹ one bardzo ciekawe. Dla zobrazowaniaskali zjawiska przytoczê natomiast kilka liczb. Poniewa¿efekt zale¿y od czêstotliwoœci, bêdzie ona ujêta niejako w gruboœciprzewodu. Piszê niejako - bowiem gruboœæ ta nie bêdzieprzytoczona wprost w milimetrach, a w wielokrotnoœci g³êbokoœciwnikania fali elektromagnetycznej wspomnianego ju¿wczeœniej parametru ∆. Tak znormalizowan¹ gruboœæ przewoduoznacza siê na ogó³ liter¹ ϕ, a wiêc: dla ϕ = 1 i dlajednej warstwy uzwojenia efekt wzrostu rezystancji w wynikuistnienia zjawiska zbli¿enia mo¿na zaniedbaæ. Natomiastdla tej samej gruboœci przewodu, gdy warstw jest 10, wspó³czynnikF R jest ju¿ równy oko³o 15. Dla jednej warstwy i ϕrównego 10, wspó³czynnik F R wynosi oko³o 10. Natomiastdla ϕ = 10 i 10 warstw uzwojenia, wspó³czynnik F R siêga wartoœcioko³o 700!Bli¿sza analiza zjawiska prowadzi do ciekawego wniosku.Dla ka¿dego transformatora i dla okreœlonych warunków jegopracy istnieje optymalna gruboœæ przewodu, którym nale¿ynawin¹æ uzwojenia. Nie jest usprawiedliwione nawijanie uzwojeñprzewodem grubszym, poza tym, ¿e przyjmuje siê najbli¿-sz¹ znormalizowan¹ œrednicê z typoszeregu w górê. Rozumowaniepolegaj¹ce na przyjmowaniu jako bezpieczniejszej wartoœcitakiej, dla której efektywna gêstoœæ pr¹du jest mniejsza,nie jest s³uszne. Ten „naddatek” materia³u przewodnika przyniesiezupe³nie odwrotny efekt. Problemy te komplikuj¹ siêszczególnie w uk³adach, gdzie warunki pracy transformatoras¹ „silnie zmienne”, a wiêc szeroki zakres napiêcia wejœciowegoi szeroki zakres obci¹¿enia zasilacza.2.4. Wnioski dotycz¹ce zjawisk w uzwojeniachtransformatora we wszystkich konfiguracjachuk³adowych zasilaczy impulsowychStraty mocy zwi¹zane z istnieniem pr¹dów wirowych wprzewodzie, w którym p³ynie pr¹d zmienny znacznej czêstotliwoœciznacznie rosn¹ wraz ze wzrostem gruboœci przewodu- do czwartej potêgi. Równoczeœnie rezystancyjne straty mocymalej¹ proporcjonalnie do kwadratu œrednicy przewodu. Nasuwasiê zatem wniosek, ¿e musi istnieæ œrednica (gruboœæ)przewodu optymalna, dla której suma owych strat jest minimalna.Tak jest w rzeczywistoœci. Gruboœæ przewodu, dla którejfunkcja owych strat przyjmuje minimum przyjmuje siê jakogórn¹ granicê przewodu dobrze zaprojektowanego uzwojenia.Z tego wyp³ywa bardzo ciekawy wniosek: przyjêcie wiêkszegordzenia i grubszego przewodu jako rozwi¹zanie konserwatywnei bezpieczniejsze z powodu na przyk³ad niedoskona³oœci projektunie jest wcale uzasadnione i do koñca tolerowane. }Ci¹g dalszy nast¹pi10 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Chassis Sony BE-5Chassis Sony BE-5 (cz.1)Andrzej BrzozowskiW pierwszej czêœci artyku³u dotycz¹cego chassisSony BE-5 omówione zostan¹ tory: zasilania, w.cz.-p.cz. i sterowania.Schemat ideowy odbiornika z chassis BE-5 zosta³ opublikowanywe wk³adce schematowej do „SE” 1/2002. ChassisBE-5 jest nastêpc¹ chassis BE-4 z przeznaczeniem do stosowaniaw krajach Europy. W tabeli 1 przedstawiono modeleodbiorników z tym chassis. Do charakterystycznych cech tegochassis mo¿na zaliczyæ:• sterowanie poprzez menu wyœwietlanego w postaci kolorowegoOSD,• mo¿liwoœæ wyboru systemów: B/G, D/K, L, I,• odbiór koloru w systemach: PAL, SECAM, NTSC4.43,NTSC3.58,• pamiêæ 60/100 programów,• automatyczne wyszukiwanie programów,• odbiór fonii NICAM, stereo,• gniazdo s³uchawkowe,• teletekst,• gniazdo SCART,• gniazda AV i Y/C z przodu odbiornika.Chassis BE-5 sk³ada siê z dwóch modu³ów: A i C. Opcjonalnie(tylko w odbiornikach KV-16WS1) stosowany jest dodatkowymodu³ U.P³yta A zawiera uk³ady zasilania, odchylania, przetwarzaniasygna³ów audio i wideo oraz uk³ad steruj¹cy.P³yta C zawiera wzmacniacze wizyjne.P³yta U zawiera uk³ady wygaszania konieczne w odbiornikachpracuj¹cych z ró¿nymi formatami obrazu. Na rysunku 1przedstawiono schemat blokowy tego chassis.Tabela 1Model Nadajnik FormatobrazuModel Nadajnik FormatobrazuKV-21R1 RM-836 4:3 KV-25R1 RM-836 4:3KV-21X1 RM-836 4:3 KV-16WS1 RM-836 16:9KV-21C1 RM-836 4:3ZasilaczUk³ad zasilacza (p³yta A) wykorzystuje uk³ad STR-S6707.Przetwornica pobiera 90W, a jej czêstotliwoœci pracy zawieraj¹siê w granicach:• czuwanie - 20kHz,Modu³ CMikrokontroleri teletekstSDA5250Pamiêæ EEPROMST24W04Modu³ wzmacniaczyRGBKineskopModu³ “front-end”WideoProcesor wizjiiuk³ad synchronizacjiMC44002PUk³ad odchylaniapionowegoSTV9379Uk³ad odchylaniapoziomegoS2000NTransformatorodchylaniapoziomegoModu³ AQSSProcesor foniiMSP3410Wzmacniaczmocy foniiTDA7264+18V -18V+135Vwejœcie ACFiltr wejœciowyUk³adrozmagnesowaniaPrzetwornicaSTR-S6707TransformatorprzetwornicyStabilizatorynapiêæwyjsciowych+5V+8V+5VSTBYRys.1. Schemat blokowy chassis BE-5.Modu³ UUk³ad wygaszaniaw odbiornikachKV-16WSIMC145388SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 11

Chassis Sony BE-5• minimalne obci¹¿enie - 83kHz,• maksymalne obci¹¿enie - 40kHz.Na rysunku 2 przedstawiono uproszczony schemat przetwornicy.Tranzystor TR1 jest elementem kluczuj¹cym. W chwiliw³¹czenia tranzystora dolna koñcówka uzwojenia Np przy³¹czonajest do masy. Ca³e napiêcie Uin do³¹czone jest do uzwojeniaNp i powoduje przep³yw liniowo narastaj¹cego pr¹du.W tym czasie w uzwojeniu wtórnym Ns indukuje siê napiêcieo polaryzacji przeciwnej. Napiêcie to polaryzuje diodê D1 zaporowoi pr¹d w uzwojeniu wtórnym nie p³ynie w czasie przewodzeniatranzystora TR1. Energia magazynowana jest w rdzeniutransformatora.Zanim tranzystor TR1 wejdzie w stan nasycenia, zostaje onwy³¹czony przez uk³ad steruj¹cy. Przerwanie obwodu uzwojeniaTabela 27UinNr nó¿ki Funkcja Opis1 Wejœcie Kolektor tranzystora2 Wyjœcie Emiter tranzystora, masa uk³adu3 Wejœcie Baza tranzystora4 Wejœcie Kontrola pr¹du bazy5 Wyjœcie Wyjœcie impulsów steruj¹cych6 Wejœcie Wejœcie uk³adu zabezpieczenia pr¹dowego7 Wejœcie Wejœcie uk³adu kontroli napiêæ wyjœciowych8 Wejœcie Kontrola czasu wy³¹czenia tranzystora9 Wejœcie Zasilanie uk³adu9Uk³adstartuOscylatorUk³ad PWMNpTR1T1NsD1UoutC1Rys.2. Schemat blokowy przetwornicy.SterowanieZabezpieczenieprzed wzrostemtemperaturyZabezpieczenieprzed wzrostemnapiêciaR1C1ZatrzaskGeneratorR2C2REFREFREFUk³ad steruj¹cyZabezpieczenieprzez wzrostempr¹du8C4REFC3TR2ILR3R4Rys.3. Schemat blokowy uk³adu STR-S6707.RLTR1543126Np powoduje zmianê pola magnetycznego w rdzeniu transformatora,a to z kolei powoduje wytworzenie w uzwojeniu wtórnymnapiêcia polaryzuj¹cego diodê D1 w kierunku przewodzenia, na-³adowanie pojemnoœci C1 i przep³yw pr¹du do obci¹¿enia RL.Uk³ad STR-S6707 (IC600) firmy Sanken zastosowany wprzetwornicy chassis BE-5 zawiera: tranzystor mocy, uk³adysteruj¹ce, zabezpieczaj¹ce i kontroli.Na rysunku 3 przedstawiono schemat blokowy uk³adu STR-S6707, a w tabeli 2 opis jego wyprowadzeñ.Start zasilaczaW momencie w³¹czenia, napiêcie zasilaj¹ce uk³ad IC600pochodzi z uk³adu: R604, R651, C610 i podawane jest do wejœcia9 IC600. Gdy napiêcie na tym wyprowadzeniu przekroczy8V, nastêpuje start oscylatora w uk³adzie STR-S6707 i rozpoczynasiê praca zasilacza, a na wyjœciach transformatora T602pojawiaj¹ siê napiêcia.W czasie normalnej pracy uk³ad IC600 zasilany jest napiêciempochodz¹cym z wyprostowanego przebiegu z uzwojenia1-2 T602. Napiêcie to prostowane jest przez diodê D606 i filtrowaneprzez C610.W momencie startu napiêcie zasilania stabilizuje siê po pewnymczasie. Zanim to nast¹pi, uk³ad IC600 zasilany jest napiêciemz prostownika D604, Q601, D603, C610. Prostowane napiêciepochodzi z uzwojenia 1-3 T602. Po uzyskaniu pe³negonapiêcia na wejœciu 9 IC600 tranzystor Q601 zostaje zatkany inapiêcie zasilaj¹ce dostarczane jest z uzwojenia 1-2.Na rysunku 4 przedstawiono przebieg na wyprowadzeniu 9IC600 w momencie startu zasilacza.Vccn.9Startuk³aduZasilaniez uzwojenia1-3 T602Zasilaniez uzwojenia1-2 T602Rys.4. Przebieg napiêcia zasilaj¹cego uk³ad STR-S6707.Uk³ad regulacji napiêcia wyjœciowegoNa wyjœciach przetwornicy uzyskuje siê nastêpuj¹ce napiêcia:• +135V do zasilania uk³adu odchylania poziomego,• ±18V do zasilania uk³adów fonii,• zasilaj¹ce stabilizatory, z których uzyskiwane s¹ napiêcia+8V i +5V do zasilania torów sygna³owych i steruj¹cegochassis.Napiêcie wyjœciowe +135V podawane jest do wejœcia 1uk³adu IC602 pracuj¹cego jako wzmacniacz b³êdu. Na rysunku5 przedstawiono schemat uk³adu regulacji napiêcia +135V.Wzrost napiêcia +135V powoduje wzrost pr¹du p³yn¹cegoprzez IC602, a to z kolei powoduje wzrost pr¹du diody transoptoraIC601 i wzrost pr¹du wp³ywaj¹cego do wejœcia 7 IC600.Na skutek tego nastêpuje zmniejszenie czasu ³adowania kondensatoraC1 wewn¹trz IC600, czyli czasu w³¹czenia tranzystorakluczuj¹cego. Zmniejsza siê energia dostarczana przezzasilacz i zmniejsza siê napiêcie +135V.t12 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Chassis Sony BE-5IC6013 27R2R1 C1 C28+135V2 1Zabezpieczenie przed wzrostem pr¹du w ga³êzi +135VZabezpieczenie to uaktywnia siê w przypadku przeci¹¿eniaw ga³êzi +135V. Napiêcie to wytwarzane jest z napiêcia uzwojenia10-12 T602. Dolny koniec uzwojenia do³¹czony jest do masyprzez rezystor R608, a przez R610 i R639 do obwodu z³o¿onegoz: Q617, C625, Q606, który tworzy uk³ad monitoruj¹cy.Normalnie tranzystor Q617 jest zatkany, co wynika z wartoœcielementów polaryzuj¹cych go (R620, R618, R608, R616,R610, R639, D617). Na bazie Q617 w warunkach normalnejpracy jest napiêcie oko³o 0.3V. Wyst¹pienie przeci¹¿enia powodujespadek napiêcia na R608. Kondensator C625 zaczynasiê ³adowaæ i po osi¹gniêciu 0.7V za³¹czaj¹ siê tranzystoryQ617 i Q606. To powoduje podanie napiêcia +12V do bazyQ803 i zablokowanie impulsów steruj¹cych lini¹. Jednoczeœnienapiêcie +12V poprzez dzielnik R623, R621 podawanezostaje do wyprowadzenia 1 mikrokontrolera IC001, co powodujewyœwietlanie b³êdu (6×LED).Za³¹czenie siê uk³adu zabezpieczaj¹cego nie zanika po ust¹pieniuprzeci¹¿enia. Wynika to z zastosowania D625 i R638.IC600GeneratorIC602Rys.5. Schemat uk³adu regulacji.Czas w³¹czenia tranzystora kluczuj¹cego kontrolowany jestpoprzez monitorowanie napiêcia na n.8 IC600. Napiêcie to dostarczanejest z uzwojenia 1-2 T602 poprzez diodê D606 i rezystorR609. W chwili, gdy napiêcie to przekroczy wartoœæprogow¹, kondensator C2 w uk³adzie IC600 zostaje roz³adowany,a czas wy³¹czenia tranzystora jest ustawiony na 2µs.Uk³ady zabezpieczaj¹ceUk³ady te pracuj¹ w oparciu o kontrolê napiêcia zasilaniauk³adu IC600. Napiêcie to roœnie przy wzroœcie napiêcia +135V.Po przekroczeniu wartoœci 9.2V na n.9 zostaje wy³¹czony oscylatorw IC600 i przerwana praca przetwornicy. Ponowny startzasilacza mo¿liwy jest dopiero, gdy napiêcie zasilaj¹ce IC600spadnie do 2.5V, oznacza to praktycznie wy³¹czenie i w³¹czenieodbiornika.Zabezpieczenie pr¹doweZabezpieczenie to realizowane jest poprzez kontrolê pr¹dukolektor-emiter tranzystora kluczuj¹cego. Pomiêdzy n.2 IC600a emiterem umieszczono rezystor R605. Spadek napiêcia nanim jest proporcjonalny do pr¹du tranzystora. Przy wzroœciepr¹du napiêcie na n.6 IC600 staje siê bardziej ujemne w stosunkudo masy uk³adu. Po przekroczeniu wartoœci progowejoscylator zostaje zatrzymany i praca przetwornicy przerwana.Wówczas przeci¹¿enie zanika i uk³ad próbuje rozpocz¹ænormaln¹ pracê, po czym znowu nastêpuje jego wy³¹czenie.Dzieje siê tak a¿ do momentu usuniêcia przeci¹¿enia.Zabezpieczenie termiczneZabezpieczenie termiczne uk³adu STR-S6707 w³¹cza siêpo przekroczeniu temperatury obudowy +150°C. Nastêpuje wtym momencie wy³¹czenie oscylatora i zatrzymanie pracy zasilacza.Ponowny start jest mo¿liwy po wy³¹czeniu i w³¹czeniuodbiornika.3Stan standbyW stanie czuwania na nó¿ce 3 mikrokontrolera IC001 pojawiasiê stan niski, co powoduje wy³¹czenie tranzystora Q604.Wówczas pr¹d z wyprowadzenia 11 transformatora T602 p³ynieprzez uk³ad: D608, C617, R617, D616 powoduj¹c za³¹czenietranzystora Q603. W ten sposób n.2 IC601 zostaje do-³¹czona do masy przez diodê D615, a pr¹d p³yn¹cy przez transoptornarasta. Powoduje to dalej spadek napiêæ wyjœciowychprzetwornicy, napiêcie zasilania linii osi¹ga poziom 24÷30V.Spadek napiêæ powoduje, ¿e napiêcie na kondensatorzeC623 staje siê zbyt ma³e, aby zasiliæ stabilizator +5V (IC604).Wówczas Ÿród³em napiêcia zasilania jest kondensator C617, zktórego napiêcie do wejœcia IC604 podawane jest przez rezystorR611 i za³¹czony tranzystor Q602.W stanie czuwania napiêcia na pierwotnej stronie przetwornicyrównie¿ spadaj¹ i napiêcie na uzwojeniu 1-2 staje siê zbytma³e, aby zasilaæ uk³ad IC601. Napiêcie zasilaj¹ce uk³ad IC600pochodzi wiêc z uzwojenia 1-3 T602 i uk³adu D604 i Q601.Czas wy³¹czenia tranzystora ustala siê na 50µs, co daje czêstotliwoœæpracy oscylatora równ¹ oko³o 25kHz.Uk³ad rozmagnesowania kineskopuUk³ad ten z³o¿ony z tranzystora Q608 i przekaŸnika RY600zapewnia rozmagnesowanie kineskopu bez strat energii w stanieczuwania i w czasie normalnej pracy. W momencie w³¹czaniaodbiornika w stan pracy wzrost napiêcia wyjœciowego+18V z zasilacza powoduje, ¿e do bazy tranzystora Q608 podawanyjest krótki impuls w³¹czaj¹cy ten tranzystor. Przewodz¹cytranzystor za³¹cza cewkê przekaŸnika, która zamykauk³ad rozmagnesowania kineskopu.Tor w.cz.-p.cz.Na rysunku 6 przedstawiono schemat blokowy toru w.cz.-p.cz. Wykonano go w postaci modu³u „front-end”. WejœciowymModu³“front-end”Q107Q006Q01131MikrokontrolerIC001AMQSSBufor i filtrQ31155wejœcie mono58 Procesor foniiANA1IC20060ANA240 Procesor wizjiwideo IC301Rys.6. Schemat blokowy toruw.cz.-p.cz.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 13

Chassis Sony BE-5Tabela 3Nazwa Numer UwagiTVF-01AEP 1-693-338-11TVF-01UK 1-693-339-11TVF-01FR 1-693-340-11TVF-01AEPPP 1-693-338-21TVF-01UKP 1-693-339-21TVF-01FRP 1-693-340-21Wejœcie IEC, g³owicahyperband, system B/G i D/KWejœcie IEC, g³owica UHF,system IWejœcie IEC, g³owicahyperband, systemy:L,L’, B/G,D/K, IWejœcie phono, g³owicahyperband, system B/G i D/KWejœcie phono, g³owica UHF,system IWejœcie phono, g³owicahyperband, systemy:L,L’, B/G,D/K, Isygna³em jest sygna³ w.cz. z wejœcia antenowego, a wyjœciowymsygna³ wideo CVBS i fonii QSS. W modelach odbiornikówprzeznaczonych na rynek francuski dodatkowym sygna-³em wyjœciowym jest sygna³ fonii AM. Modu³ „front-end” stosowanyjest w chassis: BE-3D, BE-5, AE-4, LE-1.Produkowane s¹ trzy typy modu³u „front-end” w zale¿noœciod rynku, na który przeznaczony jest odbiornik: TVF-01AEP,TVF-01FR, TVF-01UK. Wersja modu³u przeznaczona na rynekbrytyjski zapewnia odbiór tylko sygna³ów pasma UHF.W odbiornikach z dwoma tunerami (chassis AE-4 lub Combo)modu³ „front-end” wyposa¿ony jest w wejœcie typu Phono,umo¿liwiaj¹ce podanie sygna³u ze splittera antenowego.W odbiornikach tego typu stosowane s¹ nastêpuj¹ce wersjemodu³u „front-end”: TV-01AEPP, TVF-01FRP, TVF-01UKP.W tabeli 3 przedstawiono wszystkie aktualnie produkowanetypy modu³ów „front-end”, a w tabeli 4 opisano ich wyprowadzenia.Uk³ad ARWUk³ad ten zapewnia sta³y poziom sygna³u wideo na wyjœciumodu³u, niezale¿ny od zmian sygna³u w.cz. na jego wejœciu. Narysunku 7 przedstawiono schemat blokowy uk³adu ARW.Tabela 4Wypr.AGCmonitorASI 2 C:SDA,SCL33VGND5VAMQSSVideoFunkcjaNapiêcieARWdlag³owicy; w odbiornikach z jedn¹g³owic¹ poziom napiêcia AGC wynosi 3V; w odbiornikachzdwiemag³owicami poziom napiêcia AGC wynosi 2.5V.Napiêcietodo³¹czone jest do wejœcia34mikrokontroleraWyprowadzenie przy³¹czone do masySzyna steruj¹ca I 2 C: SDA-szyna danych, SCL-szynazegara. Poprzez szynê I 2 C mikrokontroler sterujenastêpuj¹cymi parametrami:-wybór systemu,-wybór czêstotliwoœci danego kana³u,-automatyczna regulacja czêstotliwoœci,-wy³¹czanie uk³adu ARW podczas strojenia odbiornika,-ustalanie wspó³czynnika podzia³u 520/640/1024,-wybór pasma g³owicyNapiêcie zasilaj¹ce uk³ad przestrajania g³owicy. DiodaZenera D002 +33V stabilizuje to napiêcieMasa modu³uZasilanie g³owicy i czêœci p.cz.Wyjœcie sygna³u fonii mono dla systemu SECAM LWyjœcie sygna³u fonii.Zawierasygna³y ró¿nicowe foniiNICAM, stereo lub mono:-B/G 5.5MHz i 5.74MHz,-I 6MHz, 6.55MHz NICAM,-L 6.5MHz,-D/K 6.5MHz, 6.25MHzCa³kowity sygna³ wideooamplitudzie1Vp-pPoziom wzmocnienia g³owicy jest regulowany w zale¿noœciod poziomu sygna³u w.cz. W czasie strojenia odbiornikamikrokontroler zmniejsza czu³oœæ g³owicy tak, aby wychwytywaneby³y tylko najsilniejsze stacje telewizyjne. Funkcja taregulowana jest poprzez szynê I 2 C.Uk³ad ARCzUk³ad ARCz eliminuje wp³yw dryftu czêstotliwoœci g³owicyna jakoœæ i poziom sygna³u wideo. Uk³ad ten wytwarzanapiêcie, które jest proporcjonalne do odchy³ki czêstotliwoœciG³owicaBlokowanieARWARWTor p.cz.RegulacjaARWsygna³w.cz.UHFMikserIFBIFBFiltr SAWPLLdemodulatorp.cz.VHF2VHF1Uk³ad PLLInterfejs I 2CARCzBG/LBAND15VUstawienieBAND1Monitor ARW AS IC2 33VGND5VAMQSSVideoPo³¹czenia zaznaczone lini¹ przerywan¹ wystêpuj¹ tylko w wersji FR modu³u “front-end”Rys.7. Schemat blokowy uk³adu ARW i ARCz.14 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

pracy g³owicy od czêstotliwoœci nadawanej. Uk³ad tenzawiera siê ca³kowicie w obrêbie modu³u „front-end”,w zwi¹zku z czym nie mo¿na pomierzyæ napiêcia ARCz.Funkcja ta jednak¿e mo¿e byæ wy³¹czona. Po wejœciu wmenu odbiornika i w³¹czeniu rêcznej regulacji dostrojenianapiêcie ARCz ustawiane jest na sta³ym poziomieprzypisanym do danego kana³u i zapamiêtane w pamiêcinieulotnej NVM.Na rysunku 7 zaznaczono równie¿ „œcie¿kê” sygna³uARCz. Napiêcie ARCz mieœci siê w zakresie 2÷4V.StrojenieStrojenie odbiornika mo¿e odbywaæ siê rêcznie lubautomatyczne. W trybie automatycznego strojenia odbiornikwyszukuje i zapamiêtuje znalezione kana³y nakolejnych pozycjach. Po zakoñczeniu strojenia uk³adARCz jest w³¹czony dla wszystkich kana³ów. W czasie automatycznegostrojenia, gdy mikrokontroler nie otrzymuje ¿adnejinformacji o impulsach synchronizacji, krok strojenia wynosi625kHz. Po wykryciu tych impulsów krok strojeniazmniejszany jest do 62.5kHz.W trybie strojenia rêcznego wyszukany kana³ mo¿e byæzapamiêtany pod dowolnym numerem programu.Detektor PLLPodwójny detektor PLL zastosowany w torze p.cz. sk³adasiê z:• uk³adu generatora przestrajanego napiêciem VCO,• dwóch komparatorów fazy,• przesuwnika fazy.Na rysunku 8 przedstawiono uk³ad podwójnego detektoraPLL. Generator VCO pracuje z czêstotliwoœci¹ swobodn¹38.9MHz. Sygna³ p.cz. z g³owicy podawany jest do uk³adudetektora wideo i komparatora fazy. Nadrugie wejœcie komparatora podawanyjest przesuniêty w fazie sygna³ z generatora.Komparator porównuje fazê sygna³ówwejœciowych i na jego wyjœciupowstaje napiêcie proporcjonalne doró¿nicy faz. Napiêcie to reguluje czêstotliwoœægeneratora VCO tak, aby jegoczêstotliwoœæ by³a zgodna z czêstotliwoœci¹sygna³u p.cz. Czêstotliwoœæ generatoraVCO stanowi czêstotliwoœæ odniesieniadla demodulatora sygna³u wideo.Demodulacja jest mo¿liwa tak d³ugo,jak d³ugo generator nad¹¿a za zmian¹czêstotliwoœci sygna³u p.cz. Demodulatorgeneruje jeszcze dwa sygna³y fonii:QSS i AM.Sygna³ QSS po przejœciu przez buforQ110 i filtr pasmowy wzmacnianyjest w uk³adzie z tranzystorem Q210. Zjego emitera sygna³ podawany jest dodwóch torów:• do wejœcia 58 uk³adu IC200,• do wejœcia 60 IC200 poprzez filtr6.5MHz i bufor Q207, Q208, Q209- wersja francuska modu³u.CAPTURETIMERWATCHDOGTIMERADCPWMC500CPUP3P2P1P0XTAL1,XTAL2wejœciep.cz.ffoniiUk³ad steruj¹cyChassis Sony BE-5Uk³ad steruj¹cy chassis BE-5 montowany jest na moduleM, który jest po³¹czony z p³yt¹ bazow¹ poprzez z³¹cze modu-³owe CN1001.W uk³adzie steruj¹cym w chassis BE-5 zastosowano mikrokontrolerSDA5250, realizuj¹cy podwójn¹ funkcjê: funkcjêkontrolera systemu steruj¹cego wszystkimi funkcjami odbiornikaoraz funkcjê dekodera teletekstu. Na rysunku 9 przedstawionoschemat blokowy uk³adu SDA5250.Ustawienia odbiornika przechowywane s¹ w pamiêci nieulotnejST24W84FB6 (IC1003).Program steruj¹cy zapisany jest w pamiêci EPROMM27C512 IC1004.Uk³ad PST592D-T montowany na p³ycie g³ównej generujesygna³ RESET dla mikrokontrolera.CVBSFIL1SLCFIL2SLCFIL3SLCIREFVTX, VPSSLICEREXTENDEDDATA RAM1K BYTETTCTTDfwizjifwizjiACQUISITIONPROGRAMMEMORYROMDetektor wideoKomparator fazyKomparator fazyDetektor foniiRys.8. Detektor wizji i fonii.LC INLC OUTVSHS/SCDISPLAYTIMINGCHARACTERROM448*12*10SDA5250DUAL PORTINTERFACEVB1 BUFFER1K BYTEPrzesuwnikfazyDISPLAYGENERA-TORDUAL PORTINTERFACEDISPLAYRAM 8Kwyjœcie wideoGeneratorprzestrajanynapiêciemVCOwyjœcie QSSRGBBLANCORRys.9. Schemat blokowy uk³adu SDA5250. }Dokoñczenie w nastêpnym numerzeSERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 15

Uk³ad TDA8143 firmy Thomson - opis dzia³ania i problemy serwisoweUk³ad TDA8143 firmy Thomson – opis dzia³ania iproblemy serwisoweRyszard StrzêpekUk³ad TDA8143 jest monolitycznym uk³ademscalonym s³u¿¹cym do sterowania tranzystorem mocyodchylania poziomego w OTVC. Wykonano go wobudowie SIP9. Jest to uk³ad zastêpuj¹cy tradycyjnyuk³ad sterowania tranzystorem mocy odchylania poziomegoz transformatorem impulsowym. Uk³ad tenposiada odpowiedni¹ charakterystykê Ÿród³a pr¹dowegosteruj¹cego tranzystorem mocy H, która prowadzi dozminimalizowania mocy rozproszenia, jest on równie¿wewnêtrznie zabezpieczony przed zwarciami obwodów iprzegrzaniem. Starsz¹ wersj¹ tego uk³adu by³ uk³adTDA8140, wykonany w obudowie DIL-16. Zasadadzia³ania uk³adów TDA8140 i TDA8143 jest identyczna.1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA8143Na rysunku 1 przedstawiono rozmieszczenie i opis wyprowadzeñuk³adu TDA8143. Pe³ni¹ one nastêpuj¹ce funkcje:n.1 - Masa.n.2 - Wyjœcie sterowania tranzystorem mocy odchylania poziomego.n.3 - Napiêcie zasilania.n.4 - Wejœcie napiêcia odwzorowuj¹cego pr¹d kolektora tranzystoramocy H.n.5 - Masa odniesienia dla wejœcia napiêcia na n.4.V CC +V IN987654321PROTECTION AND REMOTESTANDBY INPUTCONTROL INPUTSPECIAL REMOTE STANDBYCTGROUNDSENSE-INV cc+OUTPUTGROUNDRys.1. Wyprowadzenia uk³adu TDA8143.DRIVING CIRCUITI BICIDn.6 - Miejsce do³¹czenia kondensatora C T wewnêtrznego Ÿród³apr¹dowego. Kondensator ten jest w³¹czony miêdzy n.6a masê z n.5 i okreœla nachylenie pr¹du dI b /dt podczas wy-³¹czenia tranzystora mocy H.n.7 - Wejœcie to s³u¿y do blokowania stopnia steruj¹cego tranzystoremmocy H, gdy OTV jest w stanie czuwania. Stanniski na tym wyprowadzeniu oznacza stan czuwania.n.8 - Jest to wejœcie impulsów steruj¹cych z generatora H. Stanwysoki tego wejœcia wy³¹cza tranzystor mocy, a stan niskipowoduje, ¿e tranzystor mocy jest w³¹czony.n.9 - Wejœcie sygna³u zabezpieczenia przed wzrostem wysokiegonapiêcia kineskopu. Stan wysoki na tym wejœciu wy-³¹cza tranzystor mocy niezale¿nie od stanu innych wyprowadzeñuk³adu (najwy¿szy priorytet dzia³ania).Dane elektryczne tego uk³adu s¹ nastêpuj¹ce:• V CC napiêcie zasilania 7÷18V,• I Q pr¹d œredni przy otwartych wszystkich wejœciach10÷25mA,• I po dodatni pr¹d wyjœcia 1.5A,• I on ujemny pr¹d wyjœcia 2A,• G on transkonduktancja dla fazy „ON” 1.8÷2.2A/V,• G OFF transkonduktancja dla fazy „OFF” 1.8÷2.2A/V,• I 5 pr¹d Ÿród³a n.6 dla V 7 =500mV wynosi 135÷200µA,• R ins wejœciowa rezystancja n.4:a) V s >0 0.7÷1.3kb) V s

Uk³ad TDA8143 firmy Thomson - opis dzia³ania i problemy serwisoweI BI Cœcia w³¹czony / wy³¹czony. Pr¹d bazy, gdy pr¹d kolektora roœnietak¿e roœnie, ale potem maleje co powoduje, ¿e nie mo¿na uzyskaæodpowiedniego pr¹du nasycenia kolektora. Zalet¹ uk³adutransformatorowego jest ujemny impuls napiêcia na bazie tranzystoramocy w momencie jego wy³¹czenia.3. Opis dzia³ania uk³adu TDA8143Schemat blokowo-ideowy uk³adu TDA8143 przedstawionona rysunku 4. Uk³ad TDA8143 pe³ni funkcje kszta³tuj¹cepr¹d bazy tranzystora odchylania poziomego. Uk³ad ten i tranzystormocy tworz¹ wraz z innymi elementami obwód sprzê-¿enia zwrotnego. Ma to na celu uzyskanie odpowiedniej charakterystykipr¹du bazy tranzystora mocy. Sygna³em sprzê¿eniazwrotnego jest napiêcie podane z emitera tranzystora mocyodchylania poziomego na nó¿kê 4 uk³adu TDA8143. Napiêciena tej nó¿ce jest odwzorowaniem pr¹du kolektora tranzystoramocy H. Wyjœciem uk³adu TDA8143 jest n.2, przez któr¹ p³yniepr¹d bazy tranzystora mocy. Charakterystykê pr¹du bazytego tranzystora pokazano na rysunku 5.Pr¹d bazy tranzystora mocy jest wynikiem podzia³u pr¹dukolektora przez jego wzmocnienie pr¹dowe. Wzmocnieniepr¹dowe tranzystora mocy w uk³adzie ze sprzê¿eniem zwrotnymokreœlane jest jako transkonduktancja i oznaczana symbolemgm. Miêdzy pr¹dem bazy I b a transkonduktancj¹ gmistnieje zale¿noœæ okreœlona wzorem:I b =R s × g m × I e (1)gdzie: R s - rezystor w³¹czony miêdzy emiter tranzystora mocya n.5 uk³adu TDA8143, I e - pr¹d emitera tranzystoramocy.Transkonduktancja g m musi spe³niaæ warunek:[1/(1+β min ) × (1/R s )] < g m < (1/R s ) (2)Tabela 1.CRTOff Phase On Phase Off PhaseI BIASBase Bias Current22”/26”100°I DRys.3. Pr¹dy I B i I C w klasycznym uk³adzie sterowaniatranzystorem mocy odchylania poziomego.Elementy uk³adu aplikacyjnegow zale¿noœci od wielkoœci kineskopu14”/20”90°CRT22”/26”100°Real Base CurrentIdeal Base Currentt14”/20”90°Ca 47µF 47µF Rb 4.7R 4.7RRo 27R/2W 27R/1W Cb 47nF 47nFCo 220µF 220µF Rs 0.15R 0.1RLo 10µH 10µH Cs 1nF 1nFt stgdzie: β min - minimalne wzmocnienie pr¹dowe tranzystoramocy.Spe³nienie warunku podanego w wyra¿eniu (2) jest warunkiemstabilnoœci wystêpuj¹cej tu pêtli sprzê¿enia zwrotnego.Jak mo¿na zauwa¿yæ na rysunku 5, ¿e w fazie w³¹czeniatranzystora mocy mamy rosn¹cy pr¹d bazy przy rosn¹cym pr¹dziekolektora. W stanie wy³¹czenia baza tranzystora mocy jestroz³adowywana w czasie t s z szybkoœci¹ dI b /dt=I so /t sNadmiar na³adowania pr¹dem bazy objawia siê tym, ¿e pr¹dbazy nie zaczyna rosn¹æ od zera ale od pewnej niewielkiejwartoœci dodatniej. Im mniejsza jest ta wartoœæ tym mniej mocywydziela siê w tranzystorze koñcowym odchylania H. Liniowe³adowanie i roz³adowanie bazy tranzystora mocy jest kontrolowaneprzez n.6 TDA8143. Do tej nó¿ki do³¹czony jestkondensator C t ustalaj¹cy sta³¹ czasow¹ tych procesów. W wynikuzastosowania uk³adu TDA8143 w porównaniu z tradycyjnymuk³adem sterowania jest ulepszona ostroœæ pionowychlinii obrazu. Patrz¹c na schemat blokowo-ideowy uk³aduTDA8143 (rys.4) widzimy, ¿e uk³ad ten zawiera wejœciowywzmacniacz konduktancji gm (tranzystory Q1, Q2, Q3 i Q4).Obci¹¿eniem tego wzmacniacza s¹ rezystory R1 i R2. Wyjœciewzmacniacza jest symetryczne i sterowane s¹ z niego wzmacniaczeoperacyjne V1 i V2. Z wyjœæ wzmacniaczy operacyjnychsterowane s¹ konwertery pr¹du zbudowane na tranzystorachQ9 oraz Q10 i Q11. Tranzystor Q9 jest konwerterem Ÿród³apr¹du o maksymalnej wydajnoœci 1.2A, o opadaj¹cym zboczu.Tranzystory Q10 i Q11 pracuj¹ jako konwerter Ÿród³a pr¹du,którego maksymalna wydajnoœæ wynosi 2A. Dla uk³aduTDA8143 transkonduktancja g m jest okreœlana wyra¿eniem:g m = [(R1 + R2)/R3] × (1/R5) (3)Pr¹d I 1 p³yn¹cy przez rezystor R4 powoduje na nim spadeknapiêcia równy 70mV. Okreœla on nachylenie +140mA podczasprzejœcia ze stanu w³¹czenia w stan wy³¹czenia tranzystoramocy. W fazie „w³¹czony” tranzystor Q5 jest zwarty przezzewnêtrzny kondensator C t . Napiêcie sprzê¿enia zwrotnego V inmusi siê zawieraæ w przedziale 0V < V in < 750mV. Wartoœætak¹ determinuje wewnêtrzne napiêcie odniesienia 0.75V do-³¹czone do tranzystora Q7. Ni¿sze napiêcia od podanego zakresus¹ „obcinane” przez tranzystor Q6 i diodê D1. Dla napiêæwejœciowych wy¿szych od 750mV tranzystor Q7 dajeograniczenie maksymalnego impulsu pr¹du kolektora do 1.5A.W fazie wy³¹czenia C t jest ³adowany przez Ÿród³o pr¹du I 2 ,które zapewnia opadanie quasiliniowe pr¹du bazy tranzystoramocy. Je¿eli napiêcie na n.9 TDA8143 bêdzie mniejsze ni¿7V, to nast¹pi zablokowanie wyjœcia sygna³u steruj¹cego baz¹tranzystora odchylania H przez wewnêtrzny uk³ad zabezpieczaj¹cy.Dzieje siê to wtedy, gdy zanikaj¹ napiêcia na trafopowielaczuna skutek awarii uk³adu odchylania poziomego lubtrafopowielacza. Nó¿ka 9 mo¿e tak¿e s³u¿yæ do blokowaniauk³adu przy przejœciu OTV w stan czuwania. W strukturzechipu uk³adu TDA8143 znajduje siê zabezpieczenie termiczne.Je¿eli temperatura wewn¹trz uk³adu TDA8143 przekroczy+150°C, to tak¿e tranzystory Q10 i Q11 zostan¹ zablokowane.Miêdzy n.1 a n.2 TDA8143 znajduje siê dioda nie dopuszczaj¹cado wyst¹pienia zbyt du¿ego napiêcia na wyjœciu (n.2).4. Uk³ad aplikacyjny TDA8143Na rysunku 6 pokazano typowy uk³ad aplikacyjnyTDA8143. Elementy uk³adu aplikacyjnego w zale¿noœci odwielkoœci u¿ytego kineskopu zamieszczono w tabeli 1.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 17

Uk³ad TDA8143 firmy Thomson - opis dzia³ania i problemy serwisowe3V + CCPROTECTIONAND REMOTE 9STANDBY INPUTVOLTAGECONTROLV < 7V CQ9+V1-Q10OVERTEMP.PROTECTIONT j < 150°C0&R1R2+- V2Q11R5I B2OUTPUTCONTROLINPUT8&Q5I 2Q2Q3R3Q4Q1I 1Q6R6D1R4Q7D2VREF=750mVVIN4SENSEINPUTSPECIALREMOTESTANDBY7Q8CT6 1 5C EXTPOWERGROUNDRys.4. Schemat blokowo-ideowy uk³adu TDA8143.SENSEGROUNDI Bt don I 0 Ip0dl0 =Is0dt t sI s0+12VCaRfON PHASEIn0OFFPHASEtSTANDBYD1 3 98 2RoL oOUTBU508Rys.5. Charakterystyka pr¹du bazy tranzystora mocywspó³pracuj¹cego z TDA8143.5. Naprawy uk³adu odchylania poziomego zuk³adem TDA8143Prawie w ka¿dym OTV elementami, które ulegaj¹ uszkodzeniomw tym uk³adzie s¹ trafopowielacz i tranzystor mocyodchylania poziomego. W pierwszym przypadku, gdy nastêpujenp. przebicie wewn¹trz trafopowielacza napiêcia na jego koñcówkachopadaj¹. Na skutek tego napiêcie na n.9 TDA8143mo¿e spaœæ poni¿ej 7V. To z kolei spowoduje zadzia³anie zabezpieczeniawewn¹trz uk³adu. Na n.2 TDA8143 zaniknie przebiegsteruj¹cy baz¹ tranzystora mocy. Przyczynami spadku napiêciana n.9 mo¿e byæ tak¿e uszkodzenie kineskopu, b¹dŸ pojawieniesiê na jakimœ wyprowadzeniu trafopowielacza du¿egoobci¹¿enia, np. zwarcie w uk³adzie odchylania pionowego.t sTDA81431 6C s45Uwaga: Pod ¿adnym pozorem nie nale¿y przerywaæ po³¹czenian.9 TDA8143 z trafopowielaczem, gdy¿ grozi to wielomauszkodzeniami. Podejrzenie uszkodzenia uk³adu TDA8143nale¿y poprzedziæ sprawdzeniem trafopowielacza, jego obci¹-¿eñ oraz tranzystora mocy odchylania H. Starsza wersja uk³aduTDA8143, czyli TDA8140 czêsto ulega przegrzaniu. Ciep³ojest odprowadzane z tego uk³adu przez n.9÷16. Zimne lutowaniatych nó¿ek mog¹ byæ przyczyn¹ z³ego odprowadzania ciep³a.Uk³ady TDA8140 wystêpuj¹ w starszych typach OTV firmyGrundig. Uk³ad TDA8143 jest pod tym wzglêdem lepszy,poniewa¿ ma obudowê lepiej odprowadzaj¹c¹ ciep³o. Je¿eliju¿ stwierdzimy uszkodzenie uk³adu TDA8143, to nale¿y bezwzglêdniesprawdziæ rezystor R s w emiterze tranzystora mocyodchylania H oraz kondensator C s do³¹czony do n.6 TDA8143.Nale¿y tak¿e sprawdziæ wszystkie elementy miêdzy baz¹ tranzystoramocy a n.2 TDA8143. Kondensator C o nale¿y stosowaæna temperaturê pracy +105°C. W przypadku, gdy po wymianieTDA8143 czêsto w ró¿nych odstêpach czasu uszkadzasiê tranzystor mocy oznacza to, ¿e któryœ z przyleg³ych uk³adowielementów jest wadliwy. Firma Grundig w swoich zaleceniachserwisowych zaleca przy wymianie TDA8140 jednoczesn¹wymianê elementów, o których by³a mowa wy¿ej. Wpraktyce serwisowej uk³ady te nie ulegaj¹ zbyt czêsto awariom,ale przy ich zaistnieniu brak wiedzy o nich skutkuje doœæsporymi k³opotami przy naprawie telewizora.Przy wymianie C s , R s i C o nale¿y stosowaæ tylko elementy otolerancjach jakie podaje instrukcja serwisowa i staraæ siêstosowaæ tylko oryginalny tranzystor mocy, jaki wystêpujew danym OTVC.}R bC bC oR sRys.6. Schemat aplikacyjnyuk³adu TDA8143.18 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

5. Lokalizacja uszkodzeñSprawdzenie urz¹dzenia bazowegoTelefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BTelefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹Panasonic KX-T4500-B (cz.3-ost.)Miros³aw Sokó³A. Nie b³yska wskaŸnik “LOCATOR/INTERCOM” (LED302)Sprawdziæ uk³addetektora dzwonka.Sprawdziæ napiêciewyjœciowe nan.4 PC103.5.5VUstawiæ regulatorg³oœnoœci (Volume)w pozycji “MAX”.Prze³¹cznik rodzajuwybierania ustawiæw pozycji “Tone”.Pod³¹czyæ zasilacz ACdo gniazdkasieciowego.Pod³¹czyæ telefondo liniitelefonicznej.Z symulatora liniitelefonicznej podaæsygna³ dzwonka.Czy b³yska wskaŸnik“IN USE/CHARGE”w czêœci bazowej?NieTakSprawdzenie urz¹dzenia bazowegoz czêœci¹ przenoœn¹£adowaæ czêœæprzenoœn¹.Czy œwieci siêwskaŸnik“IN USE/CHARGE”?TakUnieœæ czêœæ przenoœn¹.NieNacisn¹æ przycisk od³o¿eniamikrotelefonu w czêœci bazowej.Nacisn¹æ przycisk rozmowyw czêœci przenoœnej.Sprawdziæuk³ad IC201 (CPU).B. Nie œwieci wskaŸnik ³adowaniaSprawdziæ uk³addetektora ³adowania.Sprawdziæ LED302.Sprawdziæ LED302.Sprawdziæ uk³admodulatora (D2).Sprawdziæ uk³adoscylatora.Sprawdziæwzmacniacz nadajnika.Sprawdziæ napiêciewejœciowe nan.20 IC201.C. Nie b³yska wskaŸnik “IN USE/CHARGE”Sprawdziæ uk³adIC201(CPU).Sprawdziæ, czy na kontakcie ”-”czêœci bazowej jest niskistan logiczny?Sprawdziæ, czy na n.13 IC302(wyjœcie IN USE/CHARGE) jestniski stan logiczny?D. Nie jest s³yszany ton “beep”z czêœci przenoœnejSprawdziæ transmisjêdanych podczas³adowania.Sprawdziæ:1) Napiêcie na wyjœciu danych- n.19 IC201.2) Napiêcie wyjœciowena kolektorze Q104.Sprawdziæ:1) Czy na bazie Q5 (TX VCO) s¹ 4V?2) Czy na n.5 IC2 jest 2.1V?3) Przebiegi na n.44 ÷ 46 IC201- kontrola PLL.Sprawdziæ, czy na bazie Q6(wzmacniacz koñcowy mocy) s¹ 2V?NieB³yska wskaŸnik “IN USE/CHARGE” w czêœci bazowej.S³ychaæ “beep” z czêœci przenoœnej.Tak5.5V2.7Vp-pŒwieci wskaŸnik “IN USE/CHARGE” w czêœci bazowej.5.5Vp-p5.5Vp-pDiagram 5.1. Sprawdzenie dzia³ania aparatu telefonicznegoNaciskaæ przyciski wybieraniaod0do9.Sygna³ DTMF jest wysy³any do linii telefonicznej.W czêœci przenoœnej s³ychaæ tony wybierania.Nacisn¹æ przycisk rozmowyw czêœci przenoœnej.Nie œwieci wskaŸnik “IN USE/CHARGE”w czêœci bazowej.W czêœci bazowej prze³¹czyæ z wybieraniatonowego na impulsowe. Nacisn¹æ przyciskrozmowy w czêœci przenoœnej.Œwieci wskaŸnik “IN USE/CHARGE” w czêœci bazowej.Naciskaæ przyciski wybieraniaod0do9.Impulsy wybierania s¹ wysy³ane do linii telefonicznej.W czêœci bazowej podczas wybierania b³yskawskaŸnik “IN USE/CHARGE”.KONIECSERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 19

Telefon bezprzewodowy z automatyczn¹ sekretark¹ Panasonic KX-T4500-BDiagram 5.2. Nie dzia³a automatyczna sekretarkaCzy zasilaczdo³¹czony jest dogniazda sieciowego?Diagram 5.3. Nie dzia³a nagrywanieZasilacz ACdo³¹czyæ dogniazda sieciowego.Czy na emiterze Q102napiêcie wynosi 6V?TakNieSprawdziæ Q102,Q101 i D101Czy po 5s pojawia siêwskazanie czasu?TakNieSprawdziæ uk³adautomat. sekretarki“Digital TAM”.Czy na n.79 IC201napiêcie wynosi 5.4V?NieSprawdziæ D118Czy na n.16 IC101pojawi³ siê sygna³?NieSprawdziæ IC705TakTakCzy na n.9 IC201 pojawiasiê sygna³ reset pow³¹czeniu zasilacza AC?NieSprawdziæ Q203,Q202, Q201 i D201Czy na n.3 IC101pojawi³ siê sygna³?NieSprawdziæ IC101TakTakCzy na n.8 IC201wystêpuje przebieg oczêstotliwoœci 3.851MHz?NieSprawdziæ X202,C203 i C204Sprawdziæ Q110,D119 i PO1TakCzy na n.8 IC201wystêpuje przebieg oczêstotliwoœci 3.851MHz?NieSprawdziæ X201,C201 i C202TakSprawdziæ IC201Diagram 5.4. Nie dzia³a odtwarzanieCzy pojawi³ siê sygna³na n.5 uk³adu“Digital TAM” ?TakNieSprawdziæ IC705Diagram 5.5. Nie dzia³a synteza mowyCzy pojawi³ siê sygna³na n.5 uk³adu“Digital TAM” ?TakNieSprawdziæ IC705i IC703Czy na n.6 IC101pojawi³ siê sygna³?NieSprawdziæ IC101Czy na n.6 IC101pojawi³ siê sygna³?NieSprawdziæ IC101TakTakSprawdziæ g³oœnikSprawdziæ g³oœnikDiagram 5.6. Sprawdzenie czêœci przenoœnej aparatu telefonicznegoPod³¹czyæ zasilacz ACdo gniazdkasieciowego.Pod³¹czyæ telefondo symulatora liniitelefonicznej.Zdj¹æ czêœæprzenoœn¹zczêœci bazowej.Prze³¹cznik “Talk”ustawiæw pozycji “On”.TakNacisn¹æ przycisk od³o¿eniamikrotelefonu w czêœci bazowej.Czêœæ przenoœna przechodzize stanu standby do stanu pracy.Sprawdziæ przebieg na n.25 IC4- RX Power.2.1s80ms3.7VNieSprawdziæ Q101Czy s³ychaæ ton “beep”zczêœci przenoœnej?TakZ symulatora linii podaæsygna³ dzwonkana wejœcie czêœci bazowej.Czywczêœci przenoœnejb³yska wskaŸnik LED “TALK”?NieSprawdziæ sygna³ poziomuwuk³adzie kontroli danychodbiornika.NiePo naciœniêciu przycisku od³o¿enias³uchawki w czêœci bazowejsprawdziæ przebieg na n.15 IC1Sprawdziæ napiêciewyjœciowe “TX Data”na n.36 IC4.TakNieTakCzy modulacjana n.4 IC4wynosi 5.9÷9.0 kHz?Sprawdziæ uk³ad modulatora.3÷5ms4VNieNieSprawdziæ uk³ad IC4.Sprawdziæ uk³ad kontrolidanych odbiornika.Potwierdzenie kodu zabezpieczaj¹cego1) Po ustawieniu prze³¹cznika TALKw pozycji ON od³o¿yæ s³uchawkê na czêœæ bazow¹.2) Czy czêœæ przenoœna przyjmuje tryb pracy TALK?TakSprawdziæ uk³adodbiornika.NieSprawdziæ uk³ad³adowania.}20 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Tryb serwisowy i regulacje w chassis 11AK20STryb serwisowy i regulacje w chassis 11AK20SMarian BorkowskiChassis 11AK20S stosowane jest przez ró¿nychproducentów telewizorów, dlatego znaleŸæ je mo¿na wró¿nych modelach odbiorników. Zosta³o ono g³ówniezaprojektowane dla odbiorników z kineskopami oprzek¹tnej 14 cali i k¹cie odchylania 90°.Odbiorniki z chassis 11AK20S mog¹, w zale¿noœci wybranejopcji, pracowaæ w szerokim zakresie napiêcia sieci(90÷270V) przy czêstotliwoœciach 50Hz i 60Hz. P³ytê bazow¹chassis 11AK20S zaprojektowano pod k¹tem stosowania kilkuró¿nych procesorów luminancji i chrominancji, co umo¿liwiawykorzystywanie tego chassis do odbioru nastêpuj¹cychstandardów: PAL B/G/I, SECAM B/G/D/K/L/L’, a tak¿e odtwarzaniesygna³u nagranego w standardzie NTSC M (3.58) iNTSC (4.43). Regulacji w chassis 11AK20S dokonuje siê zapoœrednictwem szyny I 2 C, co umo¿liwi³o eliminacjê elementówregulowanych.Schemat blokowy chassis 11AK20S przedstawiono na rysunku1. System sterowania oparty zosta³ na procesorach zrodziny ST9. Procesory te zawieraj¹ w swojej strukturze wewnêtrznejdekoder sygna³u teletekstu. Przesy³anie informacjimiêdzy procesorem a pozosta³ymi uk³adami odbywa siê zapoœrednictwem szyny I 2 C po³¹czonej z nó¿k¹ 19 (SDA) i n.20(SCL) procesora. Program zawarty w procesorze umo¿liwiawykonywanie regulacji nastêpuj¹cych parametrów:• AGC - automatyczna regulacja wzmocnienia,• VA1 - wysokoœæ obrazu dla formatu obrazu 4:3 przy 50Hz,• VA2 - wysokoœæ obrazu dla formatu obrazu 16:9 przy50Hz,• VA3 - wysokoœæ obrazu dla formatu obrazu 4:3 przy 60Hz,• VA4 - wysokoœæ obrazu dla formatu obrazu 16:9 przy60Hz,• VSH - przesuniêcie w pionie,• VL - liniowoœæ w pionie,Tabela 1SymbolNazwaWartoœæminimalnaWartoœæmaksymalnaAGC Automatic Gain Control 0 63VA1 Vertical Amplitude 4:3 (50Hz) -32 31VA2 Vertical Amplitude 16:9 (50Hz) -32 31VA3 Vertical Amplitude 4:3 (60Hz) -32 31VA4 Vertical Amplitude 16:9 (60Hz) -32 31VSH Vetical Shift (position) -4 3VL Vertical Linearity 0 63HSH Horizontal Shift -32 31WR White Point Adjust Red -32 31WG White Point Adjust Green -32 31WB White Point Adjust Blue -32 31CR Cuttoff R -32 31CG Cuttoff G -32 31OSH OSD Horizontal Position 1 127VSTtunerSIF + PIFST8223/4+ST8225Mikrokontroleri teletekstST92185/195RGBSMPSMC44603Mono11AK20SRGBCVBSSCARTRCA JackWideoi chrominancjaSTV2112/6/8Stopieñ wyjœciowyfoniiTDA2822MStopieñkoñcowywideoWyjœciestopnia VTDA1771Stopieñwyjœciowy HRys.1. Schemat blokowy chassis 11AK20S.• HSH - przesuniêcie w poziomie,• WG - balans bieli dla sygna³u koloru zielonego,• WR - balans bieli dla sygna³u koloru czerwonego,• WB - balans bieli dla sygna³u koloru niebieskiego,• CR - punkt odciêcia dla koloru czerwonego,• CG - punkt odciêcia dla koloru zielonego,• OSH – po³o¿enie informacji OSD.Aby dokonaæ regulacji wymienionych parametrów, nale¿ywejœæ w tryb serwisowy. W tym celu nale¿y wejœæ do g³ównegomenu przez naciœniêcie na nadajniku zdalnego sterowania, bêd¹cegona wyposa¿eniu odbiornika, przycisku [MENU], anastêpnie kolejno przycisków: [4], [7], [2] i [5]. W menuserwisowym s¹ dwie czêœci, czêœæ regulacyjna ‘ADJUST...’ iczêœæ pozwalaj¹ca na zmianê opcji ‘OPTIONS...’. Okreœlon¹czêœæ wybiera siê przyciskami [P+] i [P-]. W czêœci regulacyjnejzmiany wartoœci dokonuje siê przyciskami [ ⊳ ], [ ].Wyjœcie z trybu serwisowego nastêpuje po naciœniêciu przycisku[ MENU ].Dla teletekstu mo¿liwy jest wybór jêzyka, aleinformacje w trybie serwisowym wyœwietlane s¹zawsze w jêzyku angielskim.W tabeli 1 zebrano symbole, ich nazwy jakiepojawiaj¹ siê w trybie serwisowym oraz ich wartoœcigraniczne.Regulacja ARWOdbiornik dostroiæ do kana³u 12 i na wejœcieantenowe podaæ sygna³ o poziomie 60dBmV. Dowyprowadzenia 1 g³owicy pod³¹czyæ woltomierzcyfrowy, ustawiæ wartoœæ parametru AGC na zero izanotowaæ wskazania woltomierza. Nastêpniezwiêkszaæ wartoœæ parametru AGC a¿ napiêcieARW spadnie o 1V poni¿ej wartoœci zmierzonejprzy AGC = 0. Nale¿y równie¿ sprawdziæ, czy jestpoprawny odbiór przy poziomie sygna³u równym90dBmV.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 21

7 6 5 4 3 2 1 0b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0Rys.2. Struktura bajtu 1.7 6 5 4 3 2 1 0b7 X X X b3 b2 b1 b0Rys.3. Struktura bajtu 2.Tabela 2Wartoœæ bitówOdbierany systemb2 b1 b00 0 0 Nie wykorzystane0 0 1 BG-I-L-L’0 1 0 BG0 1 1 BG-DK1 0 0 I1 0 1 BG-L-L’1 1 0 BG-DK-I1 1 1 BG-DK-I-N-PAL-NTSC MRegulacja liniowoœciNa wejœcie antenowe podaæ sygna³ kraty i tak d³ugo zmieniaæwartoœæ parametru VL, a¿ wszystkie kwadraty widocznena ekranie bêd¹ sobie równe.Regulacja balansu bieliNa wejœcie antenowe podaæ sygna³ pola bia³ego, a wartoœæparametrów WR, WG i WB ustawiæ na zero. Kolejnym krokiemjest taka zmiana wartoœci tych parametrów, aby uzyskaæbia³e pole bez zabarwieñ.Po wybraniu czêœci ‘OPTION’ istnieje mo¿liwoœæ zmianywartoœci bitów w poszczególnych bajtach. Na rysunku 2 pokazanostrukturê bajtu 1, a w tabeli 2 zaprezentowano wartoœcibitów decyduj¹ce o wyborze systemu, s¹ to: b0, b1 i b2.Bity: b3, b4, b5, b6 decyduj¹ o po³o¿eniu znaków OSD w poziomie,a bit b7 uaktywnia (1) lub wy³¹cza (0) regulacjê zabarwieniaobrazu HUE. Rysunek 3 ilustruje strukturê bajtu w opcji2. W tym bajcie wartoœci nastêpuj¹cych bitów maj¹ wp³yw na:• b0: 1- odbiór z pasm: UHF, VHF1 i VHF3; 0 – odbiórUHF,• b2: 1 – czas przerwy wynosz¹cy 600ms (przy odbiorzestandardu SECAM); 0 – czas przerwy równy jest 410ms(brak odbioru SECAM),• b3: 1 – odbiór sygna³ów RGB; 0 – funkcja odbioru RGBjest nieaktywna,• b7: 1- wyœwietlany jest symbol menu; 0- wyœwietlany jesttekst menu.Dla przyk³adu podany zostanie sposób zmiany bitu b3 wopcji 2. W tym celu nale¿y wybraæ opcjê 2 i nacisn¹æ przycisk[3], wartoœæ bitu powinna siê zmieniæ z 0 na 1 lub z 1 na 0 wzale¿noœci od wczeœniejszego ustawienia. W ten sam sposóbdokonuje siê zmiany wartoœci pozosta³ych bitów.W bajcie opcji 3 mo¿liwe s¹ zmiany zestawu jêzyków dostêpnew teletekœcie. Wartoœci bitów b0 i b1 umo¿liwiaj¹ wybórnastêpuj¹cych jêzyków:• b0=0 i b1=0: angielski, niemiecki, szwedzki, w³oski, francuski,hiszpañski, portugalski i czeski,• b0=0 i b1=1: polski, niemiecki, szwedzki, w³oski, francuski,serbsko-chorwacki, czeski i rumuñski,• b0=1 i b1=0: angielski, niemiecki, szwedzki, w³oski, francuski,hiszpañski, portugalski i turecki. }

Naprawy dla dociekliwychOTVC Trilux TAP2831Karol ŒwiercW odbiorniku telewizyjnym Trilux TAP2831uszkodzeniu uleg³ kondensator C811 1µ/250V, powoduj¹czwê¿enie obrazu. Po jego wymianie obraz siêrozszerzy³, ale jest zniekszta³cony - wklês³y po bokach.Po wejœciu w tryb serwisowy odbiornik nie reaguje nakorekcjê ustawieñ poziomych oprócz centrowania wpoziomie. Sprawdzono elementy wokó³ tranzystoraT802 (BU508), a tak¿e wymieniono T801 (BD242) iIC701 (TDA8350). Kszta³t i wartoœæ przebiegu na bazieT801 w trakcie regulacji w trybie serwisowym niezmienia siê. Czy jest mo¿liwe uszkodzenie IC302(TDA8376), czy te¿ mo¿e innego elementu?Najczêœciej w takich sytuacjach winny jest uk³ad scalonyTDA8350. To jeden z najbardziej awaryjnych uk³adów scalonychw odbiornikach telewizyjnych, jaki ostatnio wyprodukowano,zatem odpowiedŸ wydawa³aby siê siê prosta, gdyby niefakt, ¿e Czytelnik go wymienia³. Mimo to w przypadku opisywanejusterki nale¿y siê kierowaæ praktyk¹ serwisow¹, a nieteoretycznymi mo¿liwoœciami uszkodzenia, co sugerowa³abyodpowiedŸ, ¿e uszkodzenie TDA8376 jest bardzo ma³o prawdopodobne.„Broni¹c” tego scalaka nale¿y jednak uzasadniæ,dlaczego ju¿ na wyjœciu, czyli na bazie tranzystora T801 przebiegnie ulega zmianie, mimo regulacji geometrii w trybie serwisowym,skoro uk³ad ten jest sprawny. Przyczyna tego faktutkwi w tym, ¿e stopieñ wykonawczy i steruj¹cy objête s¹ lokalnymujemnym sprzê¿eniem zwrotnym. Lokalizacja uszkodzeñw uk³adach „zapêtlonych” jest zawsze trudniejsza, gdy¿uszkodzenie w dowolnym miejscu pêtli rzutuje na niew³aœciweprzebiegi w ka¿dym jej punkcie. A wiêc, mimo ¿e wydajesiê jasne, który punkt jest Ÿród³em sygna³u, a który wyjœciem,logika pomiarów i odpowiednich wniosków, gdzie sygna³ jest22 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Naprawy dla dociekliwych - OTVC Trilux TAP2831poprawny a gdzie ju¿ z³y, zawodzi. Powy¿sza uwaga ma oczywiœciecharakter ogólny i jej nieprzestrzeganie jest Ÿród³emnieraz sporych problemów serwisowych, nie tylko w przypadkuuk³adu korekcji geometrii.Wracaj¹c jednak do konkretnego uszkodzenia opisywanegow powy¿szym liœcie nale¿y siê zastanowiæ, co mo¿e byæprzyczyn¹ awarii, skoro nie jest to TDA8350. Pomijam ma³oprawdopodobny przypadek, ¿e nowy uk³ad by³ uszkodzony,jak równie¿ tylko nieco bardziej prawdopodobny przypadek,¿e uszkodzi³ siê on zanim zd¹¿y³ nagrzaæ siê kineskop. Tu znowusiê nasuwa uwaga charakteru bardziej ogólnego, ¿e wtedygdy podejrzewamy mo¿liwoœæ bardzo szybkiego, niemal natychmiastowegouszkodzenia wymienionego elementu wartopomóc sobie obserwacj¹ oscyloskopow¹ w momencie w³¹czaniaodbiornika. Elementu siê nie uratuje (choæ czasem tak), aleprzynajmniej wiadomo, czy taki przypadek wyst¹pi³, co jestnieraz du¿o cenniejsze.A zatem, czy TDA8350 zosta³ wymieniony niepotrzebniea uszkodzenia nale¿y poszukiwaæ gdzie indziej, czy te¿ uszkadzasiê on w momencie w³¹czenia? W opisywanym przypadkupodejrzewam, ¿e nie zachodzi ani jeden, ani drugi z tychprzypadków, to znaczy, ¿e TDA8350 by³ uszkodzony, aleuszkodzone jest jeszcze „coœ”, choæ praktyka serwisowa podpowiadami, ¿e nie TDA8376 (i ca³e szczêœcie gdyby tak by³o,bo to element i drogi i k³opotliwy w wymianie). Jest mo¿liwaprzyczyna prozaiczna, to znaczy zasilanie tego pierwszego.Mo¿na j¹ przeoczyæ, gdy¿ element ten ma dwa napiêcia zasilania.Jednak w tym konkretnym przypadku nale¿y podkreœliæ„jest mo¿liwa” a nie prawdopodobna. Skoro uszkodzony by³kondensator C811, to jest doœæ prawdopodobne uszkodzeniediody D803, a wtedy obraz bêdzie bez korekcji i za szeroki.Czêsto te¿ ulega uszkodzeniu dioda Zenera D804, a objaw jesttaki sam. W wyniku uszkodzenia TDA8350 czêsto te¿ przepalasiê rezystor R811, jednak wtedy (po wymianie uk³adu nasprawny) obraz jest bez korekcji ale za w¹ski. Równie¿ doœæawaryjnym elementem w tym odbiorniku jest cewka L802 -obraz jest wówczas bez korekcji i za szeroki. Cewka ta maspor¹ indukcyjnoœæ i najproœciej mo¿na dokonaæ jej sprawdzeniarezonansowym miernikiem indukcyjnoœci przeznaczonymdla trafopowielaczy. Sposób wnioskowania o jej sprawnoœciczy uszkodzeniu jest identyczny jak w przypadku pomiarug³ównego uzwojenia trafopowielacza. Krótk¹ listê elementówpodejrzanych w uszkodzeniu opisywanym w liœcie wyczerpujerezystor R821 i kondensator C819. Mimo, ¿e lista tanie jest d³uga nie warto wymieniaæ elementów „na œlepo”, leczpostêpowaæ maj¹c na uwadze utrudniaj¹c¹ okolicznoœæ, o którejwspomnia³em na wstêpie - zapêtlenie uk³adu. Ujemne sprzê-¿enie zwrotne obejmuje uk³ad TDA8350 i wykonawczy tranzystorsteruj¹cy modulatorem diodowym T801 (BD242), nieobejmuje natomiast uk³adu steruj¹cego korekcj¹ i wykonawczego,którym jest modulator diodowy. £atwo zatem stwierdziæ,czy uszkodzenie jest w tym pierwszym, czy w drugim.Po od³¹czeniu rezytora R811 obraz bêdzie na pewno zawiera³zniekszta³cenia EW. Jeœli przy tym bêdzie za szeroki, uszkodzeniejest w modulatorze, jeœli bêdzie za w¹ski - w uk³adzienim steruj¹cym. Elementami sprzêgaj¹cymi te dwa uk³ady s¹w³aœnie R811 i cewka L802. Stwierdzenie sprawnoœci pierwszegojest spraw¹ banaln¹, natomiast cewki nie warto wylutowywaæ.Warto mieæ przygotowan¹ drug¹ sprawn¹ i w³¹czyæ j¹(na próbê) w szereg. Najproœciej to zrobiæ w miejsce po wylutowanymrezystorze R811. Wymontowywanie i pomiar tranzystoraT801 (BD242 na radiatorze) jest równie¿ czynnoœci¹k³opotliw¹, a co wa¿niejsze wniosek wynikaj¹cy z pomiaruomomierzem czy miernikiem tranzystorów nie jest ca³kiempewny. Pewny jest natomiast inny test: nale¿y roz³¹czyæ po³¹czeniemiêdzy T801 i IC701 zarówno w torze steruj¹cym, jaki sprzê¿enia zwrotnego, tj. nó¿ki 11 i 12 uk³adu scalonego. Wtym stanie obraz powinien byæ ze zniekszta³ceniami i za w¹ski,a napiêcie na emiterze i bazie T801 rzêdu 40-50V. Jeœlijest inaczej ³atwo stwierdziæ co jest tego przyczyn¹. Stuprocentowymtestem sprawnoœci uk³adu pr¹dowego korekcji(BD242) i wykonawczego (modulator diodowy) jest zwieraniedo masy bazy tranzystora T801. Obraz maj¹cy ca³y czaszniekszta³cenia powinien siê wtedy poszerzaæ (gdy baza zwartaz mas¹) i zwê¿aæ (gdy pozostawiona „w powietrzu”).Na koniec przypadek, który autor odpowiedzi mia³ w swojejpraktyce serwisowej, a postêpowanie zgodne z powy¿sz¹regu³¹ dawa³o b³êdne wnioski. Otó¿ obraz by³ ze zniekszta³ceniamigeometrii i za w¹ski co ukierunkowa³o poszukiwania wstronê uk³adu steruj¹cego, który by³ jednak sprawny. Uszkodzenieby³o w modulatorze (dioda D803), ale jednoczeœnieuszkodzony by³ kondensator C807. Naprawê utrudnia³ fakt,¿e jego pojemnoœæ zmniejszy³a siê akurat na tyle, ¿e zwê¿enieobrazu odpowiada³o poziomowi, który wystêpuje przy niesprawnoœciuk³adu steruj¹cego modulatorem.Dla poprawnej pracy sprzê¿enia zwrotnego miêdzy wszystkimiuk³adami tj. TDA8376, TDA8350 i uk³adem wykonawczymna tranzystorze T801 najistotniejszy jest bilans pr¹dóww wêŸle: n.46 TDA8376, n.12 TDA8350 i pr¹d p³yn¹cy przezrezystor R709. Uszkodzenie tego rezystora jest bardzo ma³oprawdopodobne, jednak w k³opotliwych przypadkach wartosprawdziæ reakcjê ca³ego uk³adu na (niewielk¹) zmianê rezystancjiR709 na przyk³ad przez do³¹czenie równoleg³e opornoœcirzêdu 150k. Obraz powinien wtedy siê poszerzaæ.Jeszcze parê s³ów na temat koniecznoœci stosowania ujemnegosprzê¿enia zwrotnego (w OTVC Trilux TAP2831 przezrezystor R709) w aplikacji uk³adu TDA8350. Wynika to z faktu,¿e sekcja EW w tym elemencie to wzmacniacz operacyjny,którego wejœciem odwracaj¹cym jest nó¿ka 12. Wejœcie nieodwracaj¹cewyprowadzone jest na n.13, ale jej zwarcie z mas¹oznacza polaryzacjê tego wejœcia wewnêtrznym Ÿród³em pr¹dowymodniesienia na poziomie 0.28V. To bardzo wa¿ny punktpomiarowy, gdy¿ sprzê¿enie zwrotne musi sprowadziæ ten sampoziom napiêcia na wejœciu odwracaj¹cym. Wyjœcie natomiast(nó¿ka 11) nie ma wystarczaj¹cych zdolnoœci pr¹dowych, abybezpoœrednio sterowaæ modulatorem diodowym. Ponadto jestto wyjœcie typu sink (co oznacza, ¿e mo¿e przyj¹æ pr¹d a niebyæ jego Ÿród³em), a wiêc musi byæ buforowane tranzystoremtypu pnp (w OTVC Trilux TAP2831 T801 – BD242). Wartorównie¿ zwróciæ uwagê na to, ¿e mimo, ¿e to element stosunkowo„m³ody” nie zastosowano w nim uk³adu odzysku energiiz korekcji EW. „Idzie” ona na grzanie radiatora tranzystoraT801. Ten ciekawy pomys³ jest natomiast zaimplementowanyw bardzo popularnych uk³adach scalonych TDA4950,TDA8145 lub TEA2031. S¹ to „scalaczki” oœmionó¿kowe,steruj¹ bezpoœrednio modulatorem i nic siê nie grzeje! Ten ciekawypomys³ (praca uk³adu steruj¹cego EW w klasie D) jestrównie¿ czêsto budowany na elementach dyskretnych, z którychkilka opisywaliœmy ju¿ na ³amach naszego pisma.}SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 23

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.8)BU2727AXSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1700 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 825 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =0.91A 1.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 12.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 30.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 12.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 20.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =1V 5.5 8.0 11.0 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU4507AFSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =4.0A, I B =1.0A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =4.0A, V CE =5V 4.2 5.7 7.3 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

Opis monitora Belinea 10 55 96Opis monitora Belinea 10 55 96Marian BorkowskiMonitory Belinea 10 55 96 wyposa¿one s¹ wkineskopy o przek¹tnej ekranu 17” i umo¿liwiaj¹pracê z czêstotliwoœci¹ linii w zakresie 30÷85kHz orazramki 50÷120Hz. Œrednica plamki kreœl¹cej obraz jestrówna 0.26mm. Schemat ideowy tego monitora zosta³zamieszczony w bie¿¹cym numerze.1. ZasilaczW zasilaczu zastosowano przetwornicê typu flyback, któramo¿e dostarczyæ mocy do 150W. Schemat blokowy zasilaczamonitora Belinea 10 55 96 pokazano na rysunku 1. Zasilaczten mo¿e pracowaæ w szerokim zakresie napiêæ wejœciowych88÷264V z czêstotliwoœci¹ z zakresu 47÷63Hz. Na wyjœciuprzetwornicy uzyskuje siê nastêpuj¹ce napiêcia: +B (napiêciezasilania linii), 77V, 15V, -15V, 6.3V, 5V i jeszcze jedno napiêcie15V.Po w³¹czeniu zasilania napiêcie sieciowe jest prostowanew mostku diodowym BD901 i filtrowane na kondensatorzeC907. W celu wyeliminowania ewentualnych uszkodzeñ mog¹cychpojawiæ siê zaraz po w³¹czeniu monitora, gdy kondensatorC907 jest roz³adowany (a wiêc stanowi zwarcie), zastosowanoR901. Rezystor ten o odpowiedniej charakterystycetermicznej, gdy jest zimny stanowi du¿¹ rezystancjê, która wmiarê nagrzewania siê R901 maleje i pozwala na przep³ywwiêkszego pr¹du przez prostownik BD901.Napiêcie wyjœciowe prostownika przez rezystory R903 iR904 ³aduje kondensator C910. W momencie, gdy napiêcie nanim osi¹gnie 16V rozpoczyna pracê uk³ad IC901 (UC3842).Na nó¿ce 6 tego uk³adu pojawiaj¹ siê impulsy kluczuj¹ce, któreumo¿liwiaj¹ przewodzenie tranzystora-klucza Q902, a wiêci przep³yw pr¹du przez stronê pierwotn¹ transformatora T903.W emiterze tranzystora Q902 umieszczony jest rezystor R914,na którym pr¹d p³yn¹cy przez ten tranzystor wywo³uje spadeknapiêcia proporcjonalny do pr¹du tranzystora. Próbka tego napiêciadostarczana jest do n.3 uk³adu IC901. W momencie,gdy wartoœæ napiêcia na n.3 przekroczy 1.1V nastêpuje resetuk³adu IC901. W uzwojeniach 1-3 transformatora T903, w warunkachnormalnej pracy, wytwarzane jest napiêcie, które powyprostowaniu na diodzie D908 i wyg³adzeniu na C911 przeztranzystor Q901 zasila uk³ad IC901 (n.7). Napiêcia po stroniewtórnej, po w³¹czeniu zasilania, zmieniaj¹ siê tak d³ugo, a¿wzmacniacz b³êdu zbudowany na IC903 spowoduje w³¹czenietransoptora PH901.Uk³ad rozmagnesowania jest uaktywniany przez podaniestanu wysokiego na bazê tranzystora Q915. Czas trwania przewodzeniaQ915 kontrolowany jest przez uk³ady sterowania iwynosi oko³o 6 sekund.2. Uk³ady odchylaniaSchemat blokowy uk³adów odchylania i toru wideo zamieszczonona schemacie ideowym monitora.2.1. Uk³ad odchylania poziomegoZ impulsów synchronizacji poziomej po przejœciu przezuk³ad LM1291 (IC301) uzyskuje siê na n.20 przebieg steruj¹cystopniem koñcowym linii. Schemat blokowy uk³aduLM1291 przedstawiono na rysunku 2, a w tabeli 1 zamieszczonoopis jego wyprowadzeñ. Tranzystor koñcowy odchylaniapoziomego sterowany jest w konwencjonalny sposób, jakpokazano na rysunku 3. Natomiast przebiegi wystêpuj¹ce wtym uk³adzie przedstawiono na rysunku 4. W czasie t1-t2 nabazê tranzystora-klucza podawane jest napiêcie powoduj¹cejego przewodzenie. Na skutek tego rozpoczyna siê przep³ywpr¹du w cewkach odchylania poziomego. Czas t2-t3 jest pocz¹tkiemzablokowania tranzystora-klucza przez podanie najego bazê ujemnego napiêcia. Nag³y zanik pr¹du powoduje powstaniew indukcyjnoœci, któr¹ stanowi¹ cewki odchylaj¹cenapiêcia, które wywo³uje przep³yw pr¹du z indukcyjnoœci Ldo pojemnoœci C. W efekcie kondensator C zostaje na³adowany,a energia zgromadzona w nim powoduje przep³yw pr¹du wcewkach w okresie t3-t4. Po roz³adowaniu siê kondensatora wmomencie t4 napiêcie na kondensatorze osi¹ga wartoœæ zero iZ uk³adów logicznych PMG1UK£AD STEROWANIAQ905UK£ADSEPARACJIGALWANICZNEJUK£AD SPRZÊ¯ENIAZWROTNEGOImpulsy30÷85kHzSYNCHRONIZACJAQ907STEROWANIE PWMIC901TRANZYSTOR-KLUCZQ90285÷264VFILTR NAPIÊCIA SIECIT902UK£AD PROSTOWNIKABD901TRANSFORMATORPRZETWORNICYT903FILTRYNAPIÊÆWYJŒCIOWYCHNapiêciawyjœcioweUK£AD ROZMAGNESOWANIAQ915, RL901Rys.1. Schemat blokowy zasilacza monitora Belinea 10 55 96.26 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Opis monitora Belinea 10 55 96Tabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu LM1291NrOpisNa nó¿kê tê mo¿na podaæ napiêcie z zakresu 0÷4V. Napiêcieni¿sze od 2V powoduje generacjê impulsu poni¿ej poziomuimpulsów H, a po podaniu na n.1 napiêcia wiêkszego od 2Vskutkuje wywo³aniem impulsu na poziomie szczytów1przebiegu sygna³u synchronizacji H. W przypadku, gdy brakjest impulsów synchronizacji H, generowany jest wgeneratorze VCO impuls klampuj¹cy o czêstotliwoœciustalonej przez nó¿kê 52 Wyjœcie impulsu klampuj¹cego3 Sygna³ mute wideo45Rezystor do³¹czony do tej nó¿ki i masy ustala maksymaln¹czêstotliwoœæ generatora VCORezystor do³¹czony do tej nó¿ki i masy ustala minimaln¹czêstotliwoœæ generatora VCODo nó¿ki tej i masy (n.21) powinien byæ do³¹czony6kondensator odsprzêgaj¹cy dla wewnêtrznego napiêcia 8.2V7 Napiêcie zasilania 12V8910Wejœcie impulsów synchronizacji V o dowolnej polaryzacji.Nó¿ka ta jest wewnêtrznie spolaryzowana napiêciem 5.2VWejœcie sygna³u wideo w celu wydzielenia z niego impulsówsynchronizacji. Nó¿ka ta jest aktywna tylko wtedy, gdy nan.12 nie ma sygna³uKondensator do³¹czony do tej nó¿ki pozwala na wykryciesygna³u na n.12 oraz detekcjê jego polaryzacjiWyjœcie impulsów synchronizacji. Na nó¿ce tej panuje stan11 niski w sytuacji, gdy brak jest wejœciowych impulsówsynchronizacji12 Wejœcie impulsów H o dowolnej polaryzacji131415Wyjœcie rodzaju pozwalaj¹ce na zidentyfikowanie polaryzacjiimpulsów na n.12Napiêcie sta³e podane na tê nó¿kê pozwala na ustaleniewspó³czynnika wype³nienia wyjœciowych impulsów H na n.20Stan niski na tym wejœciu pozwala na uaktywnienie wyjœcia H(n.20)Zabezpieczenie przed promieniowaniem X. Je¿eli napiêcie natej nó¿ce przekroczy wewnêtrznie ustalony próg,zablokowane zostaj¹ wyjœciowe impulsy H oraz zadzia³a16uk³ad mute (n.3). W celu zlikwidowania tego stanu napiêciezasilania musi zostaæ obni¿one o oko³o 2V lub co ³atwiejwykonaæ, nale¿y wy³¹czyæ i ponownie je w³¹czyæ17 Wyjœcie impulsów synchronizacji V18Wejœcie impulsów powrotu. Amplituda tych impulsów powinnabyæ wiêksza od 5V, ale nie mo¿e przekroczyæ napiêciazasilania. Czas trwania impulsu powinien byæ wiêkszy od1.5µs19Wyjœcie rodzaju pozwalaj¹ce na zidentyfikowanie polaryzacjiimpulsów V20 Wyjœcie impulsów steruj¹cych stopniem koñcowym linii21 Masa22 Filtr dolnoprzepustowy2324Napiêcie na tej nó¿ce pozwala na regulacjê fazy impulsówpowrotu w zale¿noœci od impulsów synchronizacji HKondensator umo¿liwiaj¹cy detekcjê obecnoœci impulsówsynchronizacji V na n.825Kondensator filtruj¹cy. Czas trwania impulsu mute wideo jestustalany przez filtry do³¹czone do n.25 i n.2626 Kondensator filtruj¹cy2728Buforowane wyjœcie konwertera czêstotliwoœæ-napiêcie, któreustala œrodkow¹ czêstotliwoœæ generatora VCO wykorzystuj¹crezystor do³¹czony do n.28Detektor fazy VCO. W przypadku do³¹czenia do tej nó¿kiŸród³a napiêcia detektor fazy jest wy³¹czony i generator VCOmusi byæ sterowany bezpoœredniojest on znowu ³adowany, ale w przeciwnym kierunku. W momencieprzekroczenia wartoœci napiêcia na kondensatorze napiêciazasilania zaczyna przewodziæ dioda D i oscylacje wuk³adzie LC zanikaj¹, a przez cewki p³ynie pr¹d, którego wartoœæmaleje do zera w momencie t5. W czasie t5 w³¹czony zostajeznowu tranzystor i opisany proces powtarza siê. Na rysunku5 zaznaczono kierunki przep³ywu pr¹du w poszczególnychprzedzia³ach czasu.Rzeczywisty uk³ad zastosowany w monitorze 10 55 96 pokazanona rysunku 6, ró¿ni siê on od opisanego modelu. IndukcyjnoœæL jest rozdzielona pomiêdzy uzwojenie pierwotnetransformatora T602 i cewki odchylaj¹ce. Kondensator C319zabezpiecza cewki przed przep³ywem przez nie pr¹du sta³egooraz wykorzystany jest w uk³adzie korekcji S. Równie¿ cewkêL304 zastosowano w celu zapewnienia poprawnej liniowoœci.Ze wzglêdu na du¿y zakres czêstotliwoœci linii zachodzikoniecznoœæ zmiany wartoœci kondensatora korekcji S i cewkiliniowoœci. W tym celu zastosowano dodatkowe tranzystory:Q306, Q307, Q330 i Q333, które mog¹ byæ niezale¿nie w³¹czanelub wy³¹czane przez uk³ady logiczne. Tranzystory te do-³¹czaj¹ do C319 dodatkowe pojemnoœci: C320, C322, C362 iC367, a do L304 indukcyjnoœæ L305. Dla poszczególnych przedzia³ówczêstotliwoœci do³¹czane s¹ nastêpuj¹ce elementy:• dla 69.5÷85kHz tranzystory Q307 i Q333 s¹ wy³¹czone, aRL w³¹czony. W rezultacie wypadkowa pojemnoœæ CS jestrówna wartoœci kondensatora C319, natomiast cewka L304jest po³¹czona równolegle z L305,• dla czêstotliwoœci 55÷69.5kHz tranzystory Q307 i Q333równie¿ s¹ wy³¹czone, a RL301 i Q330 s¹ w³¹czone. Wrezultacie kondensator C319 po³¹czony jest równolegle zC362 i równolegle po³¹czone s¹ cewki L304 i L305,• dla czêstotliwoœci 45÷55kHz tranzystor Q333 jest wy³¹czony,a RL301 i Q307 s¹ w³¹czone, w rezultacie równoleglepo³¹czone s¹: C319, C322 i C362. Równie¿ L304 iL305 po³¹czone s¹ równolegle,• dla czêstotliwoœci 39÷45kHz tranzystory Q330 i Q333 orazRL301 s¹ wy³¹czone, a Q320 jest w³¹czony. Na skutektego C319, C320 i C322 po³¹czone s¹ równolegle, a cewkêliniowoœci stanowi L304,• dla czêstotliwoœci 34÷39kHz wy³¹czony jest Q333 iRL301, a Q330 jest w³¹czony, po³¹czone równolegle s¹nastêpuj¹ce kondensatory: C319, C320, C322 i C362.Cewkê liniowoœci stanowi L304,• dla czêstotliwoœci 30÷34kHz wy³¹czony jest RL301, w³¹czonenatomiast s¹: Q307, Q330 i Q333, co powoduje równoleg³epo³¹czenie: C319, C320, C362 i C367. Cewk¹ liniowoœcinadal jest tylko L304.Zmiany szerokoœci obrazu dokonuje siê przez zmianê napiêciazasilania linii w pêtli sprzê¿enia sta³opr¹dowego. Sygna³synchronizacji pobierany jest z wyprowadzenia 12 T602i podawany na bazê Q603, a ten z kolei steruje tranzystoremQ604, którego kolektor jest po³¹czony z n.4 IC601. Sygna³sprzê¿enia zwrotnego brany jest z uzwojenia wtórnego transformatoraT601 i przez D604, R611 oraz R612 podawany jestna n.2 uk³adu IC601. Równie¿ na n.3 IC601 podawany jestprzez R606 jeszcze jeden sygna³ sprzê¿enia zwrotnego, którypochodzi z emitera Q303. Sygna³y sprzê¿enia zwrotnego decyduj¹o wspó³czynniku wype³nienia wyjœciowego sygna³uIC601, który przez transformator T603 steruje tranzystoremQ601. Tranzystor ten z kolei ustala wartoœæ napiêcia zasilaj¹ce-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 27

Opis monitora Belinea 10 55 96go tranzystor koñcowy linii, w tensposób dokonywana jest regulacjaszerokoœci obrazu w zale¿noœci odczêstotliwoœci linii. Podobnie regulacjawspó³czynnika wype³nieniawyjœcia IC601 dokonywana jest zn.36 uk³adu IC801 przez R368, C348i R610.2.2. Uk³ad odchylania pionowegoSygna³ synchronizacji pionowejjest doprowadzony do n.4 uk³aduLM1295 (IC302). W uk³adzie tympowstaje wyjœciowy sygna³ odchylaniapionowego, który sterujewzmacniaczem koñcowym ramkizbudowanym w oparciu o uk³adTDA8172 (IC202). Schemat blokowyuk³adu LM1295 pokazano na rysunku7, a w tabeli 2 zamieszczonoopis jego wyprowadzeñ.Comp 9video inH/HVsync inCompositevideo syncstripperCzêstotliwoœæ drgañ swobodnych generatora ramki ustalonajest przez kondensator C232. Amplituda przebiegu pi³okszta³tnegomo¿e byæ zmieniana przez podanie napiêcia sta³egoz nó¿ki 35 uk³adu IC801 przez R210, R206 i C206 na n.212FVC cap 2 253Video mute26FVC cap 127FVCoutPD1 out/VCO in28H/HVcap10Video muteLimiter5 4fmin fmax6VrefCapH/HVpol out13H selectH polarityLM1291V reg21GNDPhasedet 1H/HVsync out11Frequencyto voltage7VccV detectSerrationremovalVCO23H drivephaseV syncin V cap8 24Phasedet 218FlybackinV selectV polarityClampposition22Phase det2 capRys.2. Schemat blokowy uk³adu LM1291.V polout19LatchOneshotOn/off1.8V17 V syncout1 Clamp2 Clamppulse14 Hdrduty20 H driveout15H drive EN16 X-rayshutdownIC302. Z nó¿ki 14 IC302 brany jest przebieg pi³okszta³tny iprzez R353 i C314 dostarczany do n.23 IC301. W uk³adzieLM1291 „pi³a” zostaje dodana do sygna³u linii i otrzymuje siêimpulsy koryguj¹ce zniekszta³cenia geometryczne równoleg³obokui beczki.Napiêciena bazie0TRPr¹dp³yn¹cyprzeztranzystor0DCEL(cewkiodchylaj¹ce)Pr¹dp³yn¹cyprzezdiodê0Rys.3. Uproszczony schemat uk³adu odchylaniapoziomego monitora Belinea 10 55 96.Pr¹dp³yn¹cyprzezkondensator0t2t3DCLD+C-LPr¹dp³yn¹cyw cewkachodchylaj¹cych0Napiêcie nacewkachodchylaj¹cych0t1t3t2t3t4t5t4Oscylacje wyt³umione przez diodêEECzas: t1-t2Czas: t2-t3+ +C LC- -DDEELCzas: t3-t4Czas: t4-t5Rys.4. Przebiegi wystêpuj¹ce w uk³adzie z rysunku 3.Rys.5. Kierunki przep³ywu pr¹du w poszczególnychprzedzia³ach czasu.28 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

B+3. Uk³ad wysokiego napiêciaW monitorze Belinea 10 55 96 rozdzielone zosta³y uk³adyodchylania poziomego i wytwarzania wysokiego napiêcia. Fragmentschematu uk³adu wytwarzania wysokiego napiêcia pokazanona rysunku 8. Wysokie napiêcie o wartoœci 26kV jest uzyskiwanena uzwojeniu wtórnym transformatora T103. Impulsyna tym uzwojeniu s¹ proporcjonalne do czêstotliwoœci odchylaniapoziomego i wartoœci napiêcia B+. W celu uzyskania sta³ejwartoœci napiêcia 26kV zastosowano uk³ad regulacji oparty nauk³adzie IC101. Uk³ad ten zawiera wzmacniacz b³êdu, na wyjœciuktórego pojawia siê sygna³ zale¿ny od wartoœci sygna³usprzê¿enia zwrotnego, pobieranego z transformatora T103 i podanegona n.1 IC101 przez uk³ad z³o¿ony z: VR101, R103 iR104. Potencjometrem VR101 ustawiane jest napiêcie 26kV.Równie¿ œredni pr¹d kineskopu przep³ywa przez uzwojeniewtórne transformatora T103 i dostêpny jest na wyprowadzeniu8 T103. Przebieg tego pr¹du wyg³adzany jest w uk³adzieC132 i R138, a potencjometrem VR106 mo¿na zmieniaæpróg zadzia³ania uk³adu automatycznego ograniczania jaskrawoœciABL. W tym monitorze próg ten jest ustawiony na460mA.V sync 4inV height21GNDV dyn 6heightV dynfocus 15cntlH trapcntl11E-W pin 10cntlH para12cntlH bow 13cntlR3A2Osc 2f ALCcap cap cap20 19 18Osc.Q303R334-(x) 2HtrapHparaD602AutolevelT602D304C316GainadjustV dynfocusE-WHbowL304C319Rvert Rvert21 22LM12954VRVerticaloutputRys.7. Schemat blokowy uk³adu LM1295.3RRRCewkiodchylaj¹ceRys.6. Rzeczywisty uk³ad odchylania poziomegomonitora Belinea 10 55 96.-+-++-RR4V24 +Vertical23drive-Vertical7 driveVcc (12V)17 GND588V capVref cap16 V dyn focus3 4V cap9 H dynwidth14 H dyncntrOpis monitora Belinea 10 55 96Tabela 2. Opis wyprowadzeñ uk³adu LM1295Nr nó¿ki1 Masa2OpisWysokoœæ obrazu. Napiêcie na tym wyprowadzeniupowinno mieœciæ siê wzakresie0÷4V3 Kondensator filtruj¹cy wewnêtrzne napiêcie 4V4 Wejœcie impulsów synchronizacji V5 Kondensator filtruj¹cy wewnêtrzne napiêcie 8V6Dynamiczna regulacja wysokoœci obrazu. Zakresnapiêcia regulacyjnego wynosi: 3÷4V7 Zasilanie 12V8 Kondensator odsprzêgaj¹cy910111213Wyjœcietos³u¿y do korekcji zniekszta³ceñ trapezowychi poduszkowych. Pojawia siê na nim suma przebiegówodchylania pionowego i paraboliRegulacja zniekszta³ceñ poduszkowych E-W (n.9).Zakres napiêæ regulacyjnych zawiera siê w granicach0÷4VRegulacja zniekszta³ceñ trapezowych (n.9). Zakresnapiêæ regulacyjnych zawiera siê w granicach 0÷4VRegulacja zniekszta³ceñ równoleg³obocznych. Zakresnapiêæ regulacyjnych zawiera siê w granicach 0÷4VRegulacja zniekszta³ceñ beczki. Zakres napiêæregulacyjnych zawiera siê w granicach 0÷4V14 Wyjœcie dynamicznego centrowania w poziomie15Sterowanie regulacj¹ dynamicznej zmiany ostroœci wpionie. Zakres napiêæ regulacyjnych zawiera siê wgranicach 0÷4V16 Wyjœcie dynamicznej regulacji ostroœci w pionie17 Masa zasilania1819Kondensator uk³adu stabilizuj¹cego wysokoœæ obrazu.Je¿eli zmieniany jest kondensator generatora VCO, tow takim samym stosunku powinien zostaæ zmienionykondensator do³¹czony do tej nó¿kiKondensator uk³adu zapobiegaj¹cego pracy generatoraV z podwójn¹ czêstotliwoœci¹. Je¿eli zmieniany jestkondensator generatora VCO, to w takim samymstosunku powinien zostaæ zmieniony kondensatordo³¹czony do tej nó¿ki20 Kondensator wewnêtrznego generatoraRezystor ustalaj¹cy pr¹d generatora ramki. Wartoœæ21, 22 tego pr¹du jest odwrotnie proporcjonalna do wartoœcirezystora23 Wyjœcie –V. Napiêcienatymwyjœciu wynosi 6V24 Wyjœcie +V. Napiêcienatymwyjœciu wynosi 6VZ transformatora T103 pobierane jest napiêcie douk³adu zabezpieczenia przed promieniowaniem X. Napiêcieto jest prostowane na diodzie D302 i dzielone wdzielniku R323 i R324. Je¿eli napiêcie to przekroczypróg ustalony przez diodê Zenera ZD302, w³¹czone zostan¹tranzystory Q304 i Q305. W rezultacie wy³¹czonyzostaje uk³ad IC306.Impulsy wyjœciowe z n.16 IC302 przez C122 i R123podawane s¹ do wzmacniacza zbudowanego na Q106,a nastêpnie w transformatorze T104 moduluj¹ przebiegiemlinii zapewniaj¹c poprawê ostroœci.4. Wzmacniacz sygna³u wideoSygna³ RGB i synchronizacji jest bezpoœrednio podawanyna p³ytkê wzmacniacza wideo. Sygna³y te zez³¹cza przez: R1, R31, R50 i R51 doprowadzone s¹ doSERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 29

Opis monitora Belinea 10 55 96Z T101R117FB101Q103Q105D112D111D113FB103D110 C114D114T102C115B+200VRys.8. Uk³ad wytwarzania wysokiego napiêcia wmonitorze Belinea 10 55 96.wejœæ uk³adu LM1205 (IC3), który pe³ni funkcjê przedwzmacniacza.W uk³adzie tym mo¿liwa jest oddzielna regulacjawzmocnienia ka¿dego z sygna³ów R, G, B. Napiêcie regulacyjnejest podawane z uk³adu IC5 (TDA8444) przez: R67, R47i R17. Mo¿liwoœæ niezale¿nej regulacji sygna³ów RGB umo¿-liwia poprawne ustawienie balansu bieli. Do n.12 IC3 doprowadzonyjest sygna³, który powoduje zmianê wartoœci wszystkichtrzech sygna³ów. Jest on wykorzystywany do regulacjikontrastu.Wyjœciowe sygna³y z uk³adu LM1205 doprowadzone s¹do wzmacniacza mocy IC1 (VPS10S) przez: R6, R36 i R56.Dodatkowo do wejœæ IC1 przez: Q5, Q6, Q7, R3, R33, R53,D83, D84 i D85 dostarczane s¹ sygna³y OSD wytwarzane wuk³adzie IC2. W uk³adzie IC1 sygna³y wejœciowe wzmocnionezostaj¹ do oko³o 40V PP , które jako sygna³y wyjœciowe przezkondensatory: C5, C35 i C55 steruj¹ katodami kineskopu. Dlapoprawnego odtwarzania obrazu konieczne jest odtworzeniesk³adowej sta³ej, która mo¿e byæ zmieniana przez mikroprocesor.Proces odtwarzania sk³adowej sta³ej odbywa siê dla ka¿-dego koloru oddzielnie. Dla koloru czerwonego odbywa siê tona D4 i Q3, dla niebieskiego na D54 i Q53, a dla zielonego naD34 i Q33. Przebieg sygna³u bez sk³adowej sta³ej i z jej odtworzeniempokazano na rysunku 9.Regulacja jaskrawoœci odbywa siê przez zmianê napiêciana siatce G1 kineskopu. Napiêcie to zmieniane jest za poœrednictwemtranzystora Q111 sterowanego sygna³em z n.9 IC5.W celu wygaszenia impulsów powrotu ramki sygna³ wygaszaniajest podawany na G1 przez Q204, Q205 i Q202.Sygna³ klampuj¹cy linii podany jest na n.14 IC3, jego przebiegi wp³yw na sygna³ wideo pokazano na rysunku 10.W³aœciwask³adowasta³a12435+ C116T103Przebieg z odtworzon¹ sk³adow¹ sta³¹ECPrzebieg bez sk³adowej sta³ejImpulsypowrotuNapiêcieanodoweABLRys.9. Przebieg sygna³u wideo z odtworzon¹ sk³adow¹sta³¹ i bez niej.5. Lokalizacja usterekSygna³ wideoRys.10. Sygna³ wideo po dodaniu do niego impulsuklampuj¹cego linii.Przed w³¹czeniem monitora nale¿y sprawdziæ rezystancjê miêdzychassis a wyjœciami napiêæ z zasilacza. W tym celu minusomomierza nale¿y pod³¹czyæ do wyjœæ poszczególnych napiêæ,a plus do chassis. W ka¿dej linii zmierzona rezystancja powinnabyæ wiêksza ni¿ podana w tabeli 3.Tabela 3Sygna³ wideoSygna³ klampuj¹cyn.14 uk³adu IC3Wideo z sygna³emwygaszania HNapiêciezasilaniaMinimalnarezystancja1.4VppNapiêciezasilaniaBrak obrazu, œwieci pomarañczowa diodaSprawdziæ, czy na n.6 IC803 jest stan wysoki, a na n.9 stanniski. Je¿eli nie, to nale¿y sprawdziæ: IC801, IC802, IC803,IC805 i Q905. Je¿eli stany na tych nó¿kach s¹ prawid³owe, nale¿yskontrolowaæ wysokie napiêcie (26kV), jeœli nie jest onoprawid³owe to uszkodzone mog¹ byæ: IC101, Q103, Q104, Q105,T101, T102 i T103. Z kolei, gdy wysokie napiêcie ma w³aœciw¹wartoœæ skontrolowaæ nale¿y, czy przebieg na n.14 IC3 ma amplitudêrówn¹ –1.4V pp . Jeœli tak nie jest, spowodowane to mo¿ebyæ uszkodzeniem tranzystora Q2 lub uk³adu IC805 (n.8).Brak sygna³u wideoPierwsz¹ czynnoœci¹ powinno byæ sprawdzenie, czy na n.14IC3 amplituda przebiegu wynosi –1.4V pp , jeœli ma ona inn¹wartoœæ, to sprawdziæ nale¿y IC3 i Q2. W przypadku, gdy przebiegten jest prawid³owy, to sprawdziæ nale¿y uk³ad IC1 (n.5,9, 13), a nastêpnie IC3 i napiêcie B+ (78V).Niew³aœciwa liniowoœæ w pionieSprawdziæ uk³ad IC302 (n.6), C234 i R234. Jeœli oka¿e siê,¿e elementy te s¹ sprawne, to uszkodzony mo¿e byæ uk³adIC201. Je¿eli uk³ad ten pracuje poprawnie, to skontrolowaænale¿y: IC202, R219, R223, D203 i R218. W przypadku, gdyi te elementy s¹ sprawne, to z³¹ liniowoœæ mo¿e powodowaæuszkodzenie cewek odchylaj¹cych.Niew³aœciwa liniowoœæ w poziomieNale¿y sprawdziæ tranzystory do³¹czaj¹ce dodatkowe kondensatorydo C319, s¹ to: Q306, Q307, Q320, Q330, Q331,Q332, Q333 oraz element RL301. Jeœli s¹ one sprawne, tosprawdziæ nale¿y: C319, C320, C322, C362 i C367. W przypadku,gdy dotychczasowe dzia³ania nie przynios¹ pozytywnychrezultatów kolejnym krokiem powinno byæ sprawdzeniecewek L304 i L305. }012VMinimalnarezystancja+200V 134.5k +15V 27.13k+77V 60.51k +6.3V 4.1R+15V 30.54k +5V 20.62k+12V 12.63k30 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Opis wyprowadzeñ uk³adu TEA6840HNr Oznaczenie FunkcjaAplikacje uk³adów scalonych - TEA6840HAplikacje uk³adów salonych - TEA6840H (Philips)Tuner AM/FM, wzmacniacz p.cz., stereodekoder1 V DDA1 Napiêcie zasilania (1) stabilizatora wewnêtrznego (8.5V)2 V DDA2 Napiêcie zasilania (2) stabilizatora wewnêtrznego (5V)3 FMMPX Wyjœcie MPX demodulatora FM4 RDSMPX MPX dla dekodera RDS i procesora sygna³owego (niewyciszany)5 AMAFIF2 Wyjœcie AF demodulatora AM lub IF2 dla AM stereo (multipleksowane przez szynê I 2 C)6 TRDSMUTE Sta³a czasowa dla RDS7 AFHOLD Wyjœcie AF hold dla procesora sygna³owego8 AFSAMPLE Wyjœcie AF sample dla procesora sygna³owego9 V DDA3 Napiêcie zasilania (3) dla VCO (8.5V)10 OSCTNK Obwód rezonansowy VCO11 OSCFDB Sprzê¿enie VCO12 VCOGND Masa VCO13 DGND Masa cyfrowa14 V DDD Zasilanie uk³adów cyfrowych (5V)15 f ref Wyjœcie czêstotliwoœci odniesienia dla procesora sygna³owego16 V DDA4 Napiêcie zasilania (4) dla PLL (8.5V)17 CPOUT Wyjœcie charge pump18 V tune Napiêcie strojenia19 DAAIN Wejœcie uk³adu przestrajaj¹cego antenowe obwody rezonansowe20 DAATDPod³¹czenie temperaturowo skompensowanej diody do uk³adu przestrajaj¹cego antenowe obwodyrezonansowe21 DAAOUT Wyjœcie uk³adu przestrajaj¹cego antenowe obwody rezonansowe22 T1FMAGC Pierwsza sta³a czasowa uk³adu AGC toru FM23 T2FMAGC Druga sta³a czasowa uk³adu AGC toru FM24 IFMAGC Wyjœcie pr¹dowe uk³adu AGC toru FM steruj¹ce diod¹ PIN25 FMMIXIN1 Wejœcie 1 w.cz. miksera toru FM26 RFGND Masa obwodów w.cz.27 FMMIXIN2 Wejœcie 2 w.cz. miksera toru FM28 V ref(FMMIX1) Napiêcie odniesienia dla miksera toru FM29 IAMAGC Wyjœcie pr¹dowe uk³adu AGC toru AM steruj¹ce diod¹ PIN30 T2AMAGC Druga sta³a czasowa uk³adu AGC toru AM31 T1AMAGC Pierwsza sta³a czasowa uk³adu AGC toru AM32 AMMIX1IN1 Wejœcie 1 w.cz. pierwszego stopnia miksera toru AM33 AMMIX1IN2 Wejœcie 2 w.cz. pierwszego stopnia miksera toru AM34 V DDA5 Napiêcie zasilania (5) czêœci w.cz. toru FM i AM (8.5V)35 MIX1OUT1 Wyjœcie czêstotliwoœci poœredniej (10.7MHz) pierwszego stopnia miksera AM/FM (HIGH)36 MIX1OUT2 Wyjœcie czêstotliwoœci poœredniej (10.7MHz) pierwszego stopnia miksera AM/FM (LOW)37 IFAMP1DEC Odsprzê¿enie wzmacniacza p.cz. toru FM i drugiego stopnia miksera toru AM38 V DDA6 Napiêcie zasilania (6) pierwszego i drugiego stopnia wzmacniacza p.cz. (8.5V)39 IFAMP1IN Wejœcie pierwszego stopnia wzmacniacza p.cz. i drugiego stopnia miksera AM (10.7MHz)40 IFAMP1OUT Wyjœcie pierwszego stopnia wzmacniacza p.cz. (10.7MHz)41 IFAMP2DECOdsprzê¿enie drugiego stopnia wzmacniacza p.cz. i kondensator uk³adu AGC t³umi¹cy zak³ócenia toruAM42 C offset Sprzê¿enie zwrotne uk³adu wyciszania RDS43 IFAMP2IN Wejœcie drugiego stopnia wzmacniacza p.cz. (10.7MHz)44 IF1GND Masa pierwszego stopnia uk³adów p.cz toru AM45 AMIF2IN Wejœcie AM IF2 (450kHz) dla demodulatora AGC i detektora poziomu sygna³u AM46 AMNBHOLD Ustalenie poziomu dzia³ania eliminatora zak³óceñ toru AM47 IFAMP2OUT Wyjœcie drugiego stopnia wzmacniacza p.cz. (10.7MHz)48 AMIF2DEC Odsprzê¿enie toru AM IF249 FMLIMIN Wejœcie ogranicznika toru FM (10.7MHz)50 FMLIMDEC Odsprzê¿enie ogranicznika toru FM51 C AGC Kondensator AMIFAGC52 AMMIX2OUT1 Wyjœcie 1 drugiego stopnia miksera toru AM (450 kHz)53 AMMIX2OUT2 Wyjœcie 2 drugiego stopnia miksera toru AM (450 kHz)54 I ref Pr¹d odniesienia dla zasilacza wewnêtrznego55 XTAL1 Oscylator 156 XTALGND Masa oscylatora57 XTAL2 Oscylator 258 V level Poziom sygna³u wyjœciowego toru AM i FM59 CAFC Kondensator AFC demodulatora FM60 QDET1 Obwód rezonansowy 1 demodulatora kwadraturowego61 QDET2 Obwód rezonansowy 2 demodulatora kwadraturowego62 IF2GND Masa drugiego stopnia uk³adów p.cz toru AM63 SCL Linia zegara szyny I 2 C (wejœcie)64 SDA Linia danych szyny I 2 C (wejœcie/wyjœcie)SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 31

IAplikacje uk³adów scalonych - TEA6840HTEA6840H - schemat blokowyantennaCOILS: L1: P392BE−2104GNLL2: P7PSAE−2119D=SL3: 392BC−1977Z=S(1) 1 to 5pF trimmer without DAA; (2) series NPO.V tune10 kf refPLL2.2 k3.3 nF223.9 nF 1.2 k100 nF22 nF1918 17153.3µH5Vdigital100 nFDGND16 14 13470k20Vt22 k21DACCBB814(1)120 nHAMTUNING SYSTEM10.25 MHzDE1 nF6.8µH8.2 pF470 nH47 pF8.2 pFBA595BA595560 pF3.3µH100 nF221 M1µF4:7222324252627FMAGC×1st FMI/Q MIXERN1÷290˚WXFTEA6840HG5Vanalog220 nH100nF47µFRFGND22 nF2890˚AM−NOISEDETECTORPEAK/AVERAGEH270270BAQ800100 nFWBFLAG293031AMRF AGCN2÷5/10JKLMN220nF1 mH220 µH100pF330 pF100µH680µH1 nF180pF32×1st AMMIXER33 3435 3637 38 39OP1.5 k1.2 M22nF22nF22nF470 pF1 nFBF861C4.7 µF100nFBAV99470k22 nFL1SFE10.7MS347 22221032 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002Aplikacje uk³adów scalonych - TEA6840H4.7 k270 pF (2)AF AFSAMPLE HOLDAMAUDIO/IFRSD/MPXFMMPX5Vanalog8.5 VBB156223.3µH 3.3µH2.7pF1.8pF22 nF47µF10 nF100 nF47µF100 nF12 1110987654321VCOSEQUENTIALCIRCUIT FORRDS UPDATINGAMDETECTORMUTEPOWERSUPPLY2 ms/20 ms39k 39kV DD (I 2 C−bus)I 2 C−busFM IFAM IF2IFCOUNTI 2 C−BUS6463SDASCL62IF2GND61AMIF AGCLEVELDAADEMODULATOR604.7kL359AFCBLANKPULSEAMLEVELS5847µFAM/FMLEVEL×2nd AMMIXERFMLIMITER/LEVELCRYSTALOSCILLATOR5756555420.5MHz120k220nF53L25240 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 5122nF220nFIF1GND100 nF100nF330100nF10µF22 nFSFE10.7MS3SFR450HSFE10.7MS3228.5 VSERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 33

Porady serwisowePorady serwisoweAleksander Huzar, Jerzy Pora, Jerzy Znamirowski, Marian Borkowski, Edward Bitner, Karol Jachimowicz,Ryszard Strzêpek, W³adys³aw Wójtowicz, Henryk Demski, Andrzej BrzozowskiOdbiorniki telewizyjne4Sharp DV21081S, DV25081S, DV28081SPo za³¹czeniu z czuwania brak odbioru, uk³ad w.n. pracuje, ekran ciemny.Po krótkiej chwili równie¿ uk³ad w.n. przestaje pracowaæ.Prawa, zielona dioda LED œwieci, natomiast lewa jest wygaszona.Nie reaguje na polecenia ani z pilota, ani z klawiatury.Po kilku próbach za³¹czenia i przytrzymania w tym stanie, zaczynapowoli œwieciæ lewa, zielona dioda LED, uk³ad w.n. pracujeci¹gle. Próba „na s³uch” nie potwierdza pracy cewek odchylaniapionowego. W tym czasie silnie grzeje siê TDA8175,pracuj¹cy w uk³adzie odchylania pionowego. Po nastêpnej próbieza³¹czenia rozpoczyna poprawn¹ pracê, a¿ do nastêpnegow³¹czenia po d³u¿szym wystudzeniu. Przyczyn¹ takiego zachowaniaodbiornika jest uszkodzenie kondensatora C715 -1000µF/16V, filtruj¹cego napiêcie przed stabilizatorem +5Vw zasilaniu modu³u obróbki cyfrowej.Nale¿y tu zwróciæ uwagê na fakt, ¿e u¿ytkownik, który zbytnioprzed³u¿y eksploatacjê odbiornika z tym objawem, spowodujeuszkodzenie TDA8175. Czêsto widaæ mocno przegrzanelutowania przy nó¿kach TDA8175, co powinno sugerowaækoniecznoœæ wymiany C715 - 1000µF/16V.A.H.Tatung K37RD50Blokada kluczyka.Aby usun¹æ blokadê kluczyka nale¿y zewrzeæ 2 nó¿ki z³¹czaPL701 i nacisn¹æ klawisz [ MENU ] na klawiaturze lokalnej.Powoduje to skasowanie ca³ej zawartoœci pamiêci, ³¹czniez kodem kluczyka. Po tej operacji nale¿y zaprogramowaæwszystko na nowo. Z³¹cze PL701:k1 - po³¹czona z nó¿k¹ 16 mikroprocesora,k2 - po³¹czona z +5V.Programowanie opiera siê na nieco innej logice ni¿ ta, doktórej jesteœmy przyzwyczajeni. Mo¿na je wykonaæ zarównoz klawiatury lokalnej, jak te¿ przy pomocy pilota z kodem RC-5, np. MAK40. Poni¿ej przedstawiono rozk³ad klawiszy na klawiaturzelokalnej i odpowiadaj¹ce im przyciski na pilocie:rozk³ad klawiszy na klawiaturze lokalnejopis nad klawiszem na klawiaturze lokalnej- VOL + - PR + WY£ MENU1 2 3 4 5 6klucz — >I >>I zegar Xsymbole OSDrównorzêdny przycisk pilotaSymbole OSD pokazane powy¿ej wyœwietlone zostaj¹ wpierwszej warstwie MENU. Po wybraniu okreœlonej funkcjizostaje wyœwietlona nastêpna warstwa MENU z inn¹ symbolik¹.Przy programowaniu pilotem u¿ywamy klawiszy numerycznych,którym w kolejnoœci jw. przyporz¹dkowane s¹ symboleOSD.A.H.Telestar 4051TPróbkowanie zasilacza.Stwierdzono uszkodzenie tranzystora wykonawczego w odchylaniupoziomym T602 - BU808DFI. W warunkach pomiarowychwykazywa³ nieznaczn¹ up³ywnoœæ, natomiast po za³¹czeniuzasilania stanowi³ zwarcie w tej ga³êzi zasilania. Poniewa¿BU808DFI jest tranzystorem typu Darlington, jego uszkodzeniezwykle ma swoj¹ przyczynê w niew³aœciwym sterowaniu.Po sprawdzeniu kondensator C615 - 10µF wykaza³ tylko3µF i to nale¿y uznaæ za przyczynê uszkodzenia BU808DFI.Profilaktycznie nale¿y wymieniæ 4 kondensatory elektrolitycznew przetwornicy: C113 - 100µF/35V, C114 - 220µF/25V,C115 - 22µF/35V, C116 - 10µF/50V.A.H.Philips 37KV1212/02B chassis GR1-AXOdbiornik nieczynny (nie pracuje przetwornica).Wed³ug oœwiadczenia klienta uszkodzenie nast¹pi³o wskutekwy³adowania atmosferycznego. Stwierdzono zwarcie wga³êzi zasilania +5V. Zwarte by³y nastêpuj¹ce elementy: diody6643, 6644 (1N4148) oraz tyrystor 6664 (SF2D41). Po ichwymianie przetwornica zaczê³a pracowaæ i dioda standby zaczê³aœwieciæ, ale odbiornik pracowa³ tylko w stanie czuwaniai nie reagowa³ na rozkazy z klawiatury lokalnej i pilota.Baza tranzystora nie by³a sterowana z uk³adu scalonego 7020(TDA8305). Pomiary napiêæ sta³ych wykaza³y brak napiêciana kolektorze tranzystora 7528 (BUT11AF) spowodowanyprzez przerwê na œcie¿ce p³yty bazowej, ³¹cz¹cej kolektor zreszt¹ uk³adu. Teraz po w³¹czeniu odbiornika klawiszem sieciowymekran zacz¹³ œwieciæ i pojawi³y siê na ekranie typoweszumy wystêpuj¹ce przy braku sygna³u. Niestety nadal odbiorniknie reagowa³ na rozkazy z klawiatury i pilota. Napiêciana szynach SDA i SCL nie by³y prawid³owe, lecz zani¿onei tak: na n.40 procesora 7700 by³o +0.45V, a na n.39 +3.6V.Podejrzenie pad³o na procesor 7700 (TMP47C434N-3142) ipo wstawieniu nowego odbiornik zacz¹³ reagowaæ na rozkazy,co umo¿liwi³o dostrojenie go do programów, ale nie pamiêta³tych programów. Przyczyn¹ tego by³a uszkodzona pamiêæ7785 (24C02AB1) i po jej wymianie odbiornik pracowa³ju¿ prawid³owo.Wskazówki przydatne przy naprawie chassis GR1-AX:1. Je¿eli pulsuje dioda stanu czuwania, to jest uszkodzona pamiêæ7785 (dioda miga w sytuacji, gdy tê pamiêæ wylutujemy),w tym przypadku nie jest wyœwietlana te¿ informacjaOSD na ekranie.2. Jeœli procesor 7700 jest sprawny, to na nó¿kach 31 i 32 wystêpuj¹przebiegi sinusoidalne o amplitudzie odpowiednio1V ss i 1.5V ss oraz o czêstotliwoœci 4MHz.3. Bardzo pomocny przy lokalizacji niektórych uszkodzeñ jestzasilacz napiêcia sta³ego. Podaj¹c np. napiêcie +12V na nó¿-34 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Porady serwisowekê 26 uk³adu 7020 (TDA8305), uruchomimy generator liniiw sposób niejako sztuczny (oczywiœcie je¿eli ten uk³adpracuje prawid³owo), co pozwoli na lokalizacjê uszkodzeñtrudnych, gdy¿ w normalnych warunkach generator ten niewystartuje „na sta³e”, jeœli nie zostanie podane napiêcie+12V z pracuj¹cego stopnia linii.4. Napiêcie podawane z diody 6635 w normalnych warunkachpracy wynosi +11V, natomiast, jeœli jest uszkodzony koñcowystopieñ linii, to wynosi ono tylko +4.5V, co mo¿e sugerowaæuszkodzenie przetwornicy.5. Je¿eli usuniemy procesor 7700 z uk³adu a reszta jest sprawna,to ekran œwieci normalnie, ale s¹ szumy. J.P.Telefunken PalColor 5400 (chassis 712 A PIL)Smu¿enia na ekranie, zniekszta³cenia koloru, obraz jakby przesterowany.Lokalizacja uszkodzenia okaza³a siê nieco k³opotliwa ibardzo przydaje siê do tego sygna³ testowy czarno-bia³y, maj¹cydu¿e powierzchnie czarno-bia³e w poziomie, np. sygna³bia³ego prostok¹ta z czarn¹ obwódk¹ (generator sygna³u telewizyjnegoK939P). Okaza³o siê, ¿e sygna³ ten jest wyraŸnieró¿niczkowany na katodach kineskopu. Obserwuj¹c kszta³t sygna³uw torze luminancji stwierdzono jego zniekszta³cenie zakondensatorem C208 (22µ/25V), umieszczonym na moduleCHROMA BAUSTEIN IA PAL BS202 (w miejscu po³¹czeniaz R217 przebieg by³ prawid³owy). Po wymianie tego kondensatoraodbiornik pracowa³ poprawnie.Przypadkowo (niekiedy nawet w odstêpie kilku dni) zanika odchylanie pionowe.Nastêpuje wtedy wy³¹czenie przetwornicy, ekran ciemnieje,po czym czasami przetwornica startuje ponownie. Podejrzeniepad³o na modu³ odchylania pionowego oznaczonyVERT. OSZILATOR BS451. Dok³adne oglêdziny lutowañwykaza³y przegrzane lutowania na druku wyprowadzeñ tranzystoraT462 (BD137). Po starannym przelutowaniu wyprowadzeñodbiornik zacz¹³ pracowaæ poprawnie. J.P.Unimor Neptun M341Odstraja siê od wybranej stacji.Po oko³o godzinnej pracy odbiornika nastêpuje jego odstrojeniedo tego stopnia, ¿e ginie kolor oraz pogarsza siê fonia.Po zdjêciu tylnej œcianki po kilkunastu minutach pracyodbiornik powoli dostraja siê do prawid³owego obrazu i fonii.Uszkodzenie by³o co nieco k³opotliwe do lokalizacji, gdy¿ wgrê wchodzi³o sporo podzespo³ów. W tym przypadku pomocn¹w szybkiej lokalizacji uszkodzenia by³a ma³a suszarka.Ogrzewanie podzespo³ów doprowadzi³o do lokalizacji przyczyny(i to precyzyjnie) na module sterowania UMR-2005-5,który podgrzany powodowa³ przestrajanie. Elementem tymby³ tranzystor T831 (BC414).J.P.Unimor Siesta 3AUsuniêcie blokady strojenia.W odbiornikach tych istnieje mo¿liwoœæ zablokowania funkcjistrojenia, nieaktywny staje siê klawisz [ P/C ]. Problem powstajew przypadku, gdy u¿ytkownik zapomni wpisanego kodu,a zachodzi koniecznoœæ zmiany w zaprogramowanych kana³ach.W takim przypadku nale¿y odbiornik wprowadziæ w tryb serwisowyi wyjœæ z trybu serwisowego. Taka operacja spowodujeautomatyczne usuniêcie wprowadzonego kodu. J.P.Graetz Kongres 2151VTEEObraz pofalowany, nieznaczne k³opoty z dostrojeniem.Po oko³o 5 minutach pracy dostrojenie programów dochodzido normy, natomiast obraz nadal jest pofalowany. Pocz¹tkowouwagê skierowano na kondensatory elektrolityczne postronie wtórnej przetwornicy, ale po zmierzeniu ich pojemnoœci,okaza³o siê ¿e, tylko niektóre z nich utraci³y pojemnoœæ ito w nieznacznym stopniu. Dalsze poszukiwania usterki doprowadzi³ydo tunera i tu okaza³o siê, ¿e w³aœciwie nie by³oelektrolitu, który by nie utraci³ swej pojemnoœci ca³kowicielub w znacznym stopniu.Warto przy okazji dodaæ o bardzo czêstej usterce w tymtelewizorze, polegaj¹cej na uszkodzeniu kondensatora 470 pF/1600V, umiejscowionego blisko trafopowielacza. Nastêpstwemtej usterki jest zazwyczaj wypalenie œcie¿ek.J.Z.Sanyo CEM2141PTXPo w³¹czeniu telewizora pojawia siê w.n. i nastêpuje powrót do stanu czuwania.Naprawê rozpoczêto od oglêdzin p³yty g³ównej, zwracaj¹cszczególn¹ uwagê na zimne luty - niestety nie odnaleziono takichpo³¹czeñ lutowanych, które mog³yby powodowaæ takieobjawy. Dalsze kroki skierowano ku procesorowi IC701M50439 i tu okaza³o siê, ¿e na wyprowadzeniu 24 (PROTECT)napiêcie nie pokrywa siê z podanym na schemacie. Dalszepostêpowanie sprowadza³o siê do wykrycia, w której ga³êzipowsta³a usterka. W koñcu ustalono, ¿e powodem opisanejniesprawnoœci odbiornika by³ rezystor (przerwa) R392 330kpracuj¹cy w dzielniku napiêcia 180V (B3).Brak odchylania pionowego - pozioma linia.Ju¿ po otwarciu odbiornika zauwa¿ono mokr¹ plamê w okolicachuk³adu scalonego IC451 LA7837. Okaza³o siê, ¿e wyla³kondensator elektrolityczny C451 470µF/16V i jego elektrolitzdo³a³ przedostaæ siê na drug¹ stronê i przetrawiæ dwie œcie¿ki.Po uprzednim wymyciu spirytusem zalanego obszaru i wysuszeniuzamontowano nowy kondensator oraz po³¹czono przewodemuszkodzone œcie¿ki. Po kontrolnym w³¹czeniu telewizora, trochêze zdziwieniem zaobserwowano prawid³owy obraz, gdy¿ podejrzewanorównie¿ uszkodzenie uk³adu IC451. J.Z.Funai TV2100T MK8Smu¿enia czerwonego koloru, przypominaj¹ce efekt „wykoñczonej katody”.Najprostsz¹ i najszybsz¹ metod¹ by³a zamiana kolejnoœciprzewodów RGB doprowadzonych do p³ytki kineskopu (w celuustalenia sprawnoœci wzmacniaczy wizyjnych) oraz sprawdzeniesamych katod metod¹ porównawcz¹ (odlutowuj¹c jedn¹ stron¹rezystory 2k7 i ³¹cz¹c je krótkimi przewodami bezpoœredniodo podstawki kineskopu). Po wykonaniu tych czynnoœci ustalono,¿e usterka wystêpuje na p³ycie g³ównej. Pierwszym „podejrzanym”by³ uk³ad IC301 TA8759BN, jednak po jego wymianieokaza³o siê, ¿e usterka nie zniknê³a. W dalszych poszukiwaniachznaleziono uszkodzony kondensator elektrolityczny0.47µF/50V, do³¹czony do 44 nó¿ki tego uk³adu. J.Z.Elemis Syriusz TC500Brak wizji – ciemny ekran.Po w³¹czeniu odbiornika i sprawdzeniu napiêæ zasilaj¹cychstwierdzono przepalenie bezpiecznika B502. Wy³¹czono od-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 35

Porady serwisowebiornik i rutynowo sprawdzono podejrzane elementy w tej ga-³êzi zasilania. Nie stwierdzono niczego podejrzanego, jednakrzut okiem na powielacz wysokiego napiêcia TPN31 (nadpaleniew okolicy œruby mocuj¹cej) pozwoli³ na dalsze dzia³anie,tzn. na wymianê powielacza oraz bezpiecznika. Po wymianiewspomnianych elementów i powtórnym w³¹czeniu telewizora,okaza³o siê, ¿e brak odchylania pionowego - poziomalinia. Po uprzednim sprawdzeniu obecnoœci napiêcia zasilaj¹cego25V bezpoœrednio na 2 nó¿ce uk³adu scalonegoTDA1170S, zdecydowano siê na jego wymianê. Niestety wymianauk³adu scalonego nie przynios³a ¿adnego efektu. Podejrzeniaskierowano na tranzystory T505 i T506, elektrolity anawet rezystory, nic jednak nie wskazywa³o na ich uszkodzenie.Po dalszych poszukiwaniach usterki dotarto do uszkodzonegopotencjometru R618 2k2, który mia³ przerwê. J.Z.Samsung CX512Silne œwiecenie w kolorze zielonym, widoczne linie powrotów.Pomiar napiêcia na katodzie G wykaza³ napiêcie bliskiezeru. Szybko zorientowano siê, ¿e wspomniana katoda posiadatrwa³e zwarcie do ¿arzenia. Jedynym sposobem na uratowaniekineskopu by³o rozdzielenie ¿arzenia od katody. Dokonanotego w doœæ prosty sposób: przeciêto œcie¿ki doprowadzaj¹cenapiêcie ¿arzenia do podstawki kineskopu, nastêpniena rdzeñ trafopowielacza nawiniêto cztery zwoje linki miedzianejw grubej izolacji i do³¹czono je poprzez rezystor wyrównawczybezpoœrednio do podstawki kineskopu. Dobieraj¹crezystor szeregowy nale¿y pos³u¿yæ siê miernikiem napiêciaskutecznego ¿arzenia.J.Z.Crown 28V5Ma³y kontrast.Poszukiwania usterki rozpoczêto od sprawdzenia napiêæ wuk³adzie koñcowym steruj¹cym katodami kineskopu, ale niewykryto ¿adnych nieprawid³owoœci. Dalsze poszukiwania doprowadzi³ydo uk³adu ogranicznika pr¹du kineskopu, zbudowanegona tranzystorze Q601 (BC558B). Okaza³o siê, ¿e uszkodzonyjest kondensator C604 (47nF).M.B.Toshiba 210T6BZa ma³a szerokoœæ i jaskrawoœæ obrazu.Efekt w postaci zbyt ma³ej jaskrawoœci i szerokoœci obrazuwystêpuje po w³¹czeniu odbiornika, gdy nie pracowa³ on kilkagodzin. Przed rozpoczêciem pomiarów dokonano oglêdzinpoprawnoœci po³¹czeñ i lutów wewn¹trz odbiornika, ale nieznaleziono po³¹czenia, które mog³oby zmieniaæ swoj¹ rezystancjêpod wp³ywem temperatury. Ze wzglêdu na zani¿onenapiêcia wyjœciowe z zasilacza przyst¹piono do pomiarów elementówzasilacza. Okaza³o siê, ¿e pó³przewodniki s¹ sprawne,natomiast zdecydowanie za ma³¹ pojemnoœæ mia³ kondensatorC814 (100µF).M.B.Samsung CB6330ZCienka pozioma linia na œrodku ekranu.Przyczyn¹ tej usterki by³o uszkodzenie uk³adu IC301(TDA3654) oraz kondensatora C301 (100µF/50V). Zaleca siêwstawiæ kondensator 100µF/63V/105°C. Mo¿e siê zdarzyæ, ¿epo wymianie tych elementów usterka nadal wystêpuje, oznaczato, ¿e uszkodzeniu uleg³ równie¿ uk³ad IC401(TDA2579A). Ponadto wskazana jest w przypadku tego modeluwymiana wszystkich kondensatorów elektrolitycznych wuk³adzie ramki oraz zamiana elektrolitów na wy¿sze napiêciapo wtórnej stronie zasilacza.M.B.Crown 28V6STNPodczas odbioru teletekstu obraz jest niestabilny.Poszukiwanie przyczyny uszkodzenia rozpoczêto od sprawdzeniawartoœci i jakoœci (têtnienia) napiêæ zasilaj¹cych uk³adTDA8843. Stwierdzono, ¿e s¹ one w³aœciwe. Kolejn¹ czynnoœci¹by³y pomiary wartoœci elementów, które mog¹ wp³ywaæna synchronizacjê teletekstu i uda³o siê zlokalizowaæ uszkodzonyelement, którym okaza³ siê tranzystor Q420 (BC548).Zdarzaj¹ siê przypadki, ¿e powodem niestabilnoœci teletekstujest uszkodzenie procesora TDA8843.M.B.Sanyo CBP2872Brak fonii.Obraz jest poprawny, ale brak dŸwiêku. W trybie AV, gdysygna³ fonii podany jest na gniazdo scart, dŸwiêk jest prawid³owy.Okaza³o siê, ¿e uszkodzony jest uk³ad IC561(APU2471) umiejscowiony w bloku sygna³owym. M.B.JVC AV-S29A UTBrak dŸwiêku.Oglêdziny poprawnoœci lutowania i po³¹czeñ wykonanychprzewodami nie pozwoli³y na lokalizacjê usterki. Kolejnym krokiemby³ pomiar napiêæ i sprawdzenie wartoœci elementów w torzefonii. W rezultacie stwierdzono, ¿e uszkodzony jest tranzystorQ701 (2SA1015) i dioda Zenera ZD704 (9.1V). M.B.Philips 28ML8805/16B chassis FL1.6AAOraz niestabilny w poziomie.Niestabilnemu obrazowi towarzysz¹ równie¿ zak³óceniadŸwiêku. Napiêcia zasilaj¹ce na wyjœciu zasilacza nie wykazywa³yodchy³ek od wartoœci nominalnych. Usterki zaczêtoszukaæ w torze odchylania i synchronizacji. Okaza³o siê, ¿epowodem zak³óceñ zg³oszonych przez klienta by³o uszkodzenieuk³adu TDA2579B.M.B.Funai TV2000A MK6Jasne czerwone t³o z powrotami po 2 minutach pracy.Po krótkotrwa³ym wy³¹czeniu odbiornika, uszkodzenie uporczywiepowraca. Pomiary wykazuj¹ w tym momencie spadeknapiêcia na katodzie R do wartoœci 8V. Sterowanie tranzystoraQ601 2SC2271 oraz sam tranzystor w najlepszym porz¹dku.W tym przypadku wyst¹pi³o uszkodzenie kineskopu (zwarciekatody R z grzejnikiem). Sposobem na uratowanie odbiornikaby³o wykonanie niezale¿nego obwodu ¿arzenia (trzy zwojeizolowanego przewodu nawiniêtego na rdzeñ trafopowielacza).Dodatkowo nale¿a³o od³¹czyæ od p³ytki kineskopowej nó¿kipodstawki kineskopowej (¿arzenie), a do nich pod³¹czyæ koñcenawiniêtego uzwojenia przez rezystor 1R/1W. W ten sposóbgrzejnik ¿arzenia oraz zwieraj¹ca katoda zosta³y galwa-36 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Porady serwisowenicznie od³¹czone od masy. Mimo, ¿e zwarcie wystêpowa³o wdalszym ci¹gu, to po takiej modyfikacji odbiornik pracuje bezzastrze¿eñ.Zawiniêcie obrazu od góry z ukoœnymi liniami.Uk³ad scalony odchylania pionowego IC204 LA7830sprawny. W tym przypadku wyst¹pi³a znaczna utrata pojemnoœcikondensatora C242 100µF/35V, który wspó³pracuje ztym uk³adem.E.B.Lexus RC4121 PSBardzo jasne t³o obrazu z liniami powrotów.Zmniejszenie napiêcia S2 co prawda likwiduje linie powrotów,ale jakoœæ odbioru jest niepoprawna (wystêpuje ci¹gniêciekolorów). Poniewa¿ po lewej stronie ekranu wystêpowa³yrównie¿ pionowe smugi, st¹d swoj¹ uwagê skierowa³em najakoœæ napiêcia zasilaj¹cego koñcowe wzmacniacze wizji(+180V). Na C508 22µF/250V wystêpowa³y du¿e przebiegizmienne. Pomiar parametrów tego kondensatora ujawnia ca³kowit¹utratê jego pojemnoœci.E.B.Elemis 5550TMWy³adowanie ³ukowe w okolicy trafopowielacza.Zasilacz impulsowy pracuje poprawnie. Wymiana trafopowielaczaodnosi pozytywny skutek i jest to jedyna uszkodzonaczêœæ. Oryginalny trafopowielacz to PET-23-01 (brak zamiennika).Po przeanalizowaniu schematu zastosowano najbardziejzbli¿ony TA921 (nie wymaga przeróbek). Ten ostatni jest zamiennikiemTVL402.E.B.Curtis 21M1VTBardzo s³aby kontrast, kolor i jaskrawoœæ.Dostêpne regulacje na linijkach, mimo maksymalnych nastaw,nie zmieniaj¹ stanu rzeczy. Ustawienia w trybie serwisowymprawid³owe. Wadliwym okaza³ siê rezystor R523 2M2/0.25W (ca³kowita przerwa). Pracuje on w obwodzie kontrolimaksymalnego pr¹du kineskopu i do³¹czony jest do n.9 uk³aduMC44002. Sposób wejœcia w tryb serwisowy opisany jestw „SE” 5/99 str.36 oraz w „SE” 5/01 str.14.E.B.Elemis Helios TC706Co jakiœ czas zmienia siê szerokoœæ obrazu.Dodatkowo w tym czasie z g³oœnika wydobywa siê burczenie,stukanie. Uszkodzenia nale¿y szukaæ w zasilaczu impulsowym.Usterka jest wyj¹tkowo trudna do zlokalizowaniu,a objawy dotycz¹ wszystkich zasilaczy TV Helios. Za taki stanrzeczy odpowiada niestabilna praca z³¹cza pó³przewodnikowegotranzystora T501 BC307. Omomierz nie potwierdza jegouszkodzenia. Dopiero test tranzystora (elektrody C-E) pod napiêciemoko³o 35V ujawnia jego wadê. Przyrz¹d pomiarowyopisany w „SE” 2/01 str.37 - 38.E.B.Samsung CK5379TPrzepalony bezpiecznik sieciowy 3.15A.Pomiary wykazuj¹ zwarcie za mostkiem prostowniczym.G³ówny kondensator elektrolityczny prostownika sieciowegooraz transformator impulsowy - sprawne. Zwarcia nie wykazujerównie¿ uk³ad scalony zasilacza 3S0680RF. Pozostaje jedyniekondensator impulsowy C805 2.2nF/800V, a ten jest ca³kowiciezwarty. Zewnêtrzne oglêdziny potwierdzaj¹ niewielkieprzebarwienie i pêkniêcie jego obudowy. E.B.Westa TC201Po 1 - 2 minutach pracy brak synchronizacji.Zespolony sygna³ wizji dociera do n.9 uk³adu scalonegoUS301 TDA2593 (A255D). Napiêcia na US301 zbli¿one donormy. Uk³ad sprawny. W tym przypadku uszkodzeniu uleg³rezystor R304 2M2 (ca³kowita przerwa). Polaryzacja n.9 odbywasiê przy pomocy napiêcia dodatniego przez opisany rezystor- dlatego te¿ nie by³o pozytywnej reakcji odbiornika napomiar woltomierzem tej nó¿ki wzglêdem masy. Taka reakcjawystêpowa³a jednak w czasie takiego samego pomiaru wzglêdemnapiêcia +12V.E.B.Samsung CK5322XTDym z wnêtrza odbiornika.Po zdemontowaniu obudowy odbiornika stwierdzono, ¿edym wydobywa siê z C853 100µF/160V. W tym przypadkunale¿y sprawdziæ pracê zasilacza impulsowego. Stwierdzonouszkodzenie C852 470µF/16V (znaczna utrata parametrów).Po wymianie tych elementów g³ówne napiêcie wyjœciowe powróci³odo normy. Próba w³¹czenia odbiornika w stan pracykoñczy siê niepowodzeniem. Dodatkowo uszkodzi³ siê R8261R/0.5W (przerwa) oraz Q402 2SD1651 (zwarcie) - zamiennikBU508AF.E.B.Elemis 6330STJasna pozioma linia w œrodkowej czêœci ekranu.Przegl¹d p³yty bazowej ujawnia wypalenie po³¹czenia wokolicy kondensatora C897 12nF/1500V. Naprawa po³¹czenianie zmienia objawów. W wyniku opisywanej przerwy znaczniewzros³y napiêcia wyjœciowe z trafopowielacza, co spowodowa³oprzepalenie rezystora bezpiecznikowego R900 2R7/1W w ga³êzi +200V (H). Brak napiêcia zasilania koñcowychwzmacniaczy wizji. Z tego powodu uk³ad scalony TEA2029zablokowa³ równie¿ pracê tyrystora TY801 FD810MH (tenjest koñcowym elementem wykonawczym odchylania pionowego)- st¹d tak nietypowe wyniki pomiarów dla tej usterki.Schemat znajdziemy w „SE” 10/97.E.B.Daewoo DMQ2195TXTBrak odbioru programów.Odbiornik pracuje tak, jakby nie by³a pod³¹czona antena.Pomiary napiêæ tunera wykazuj¹ brak napiêcia przestrajania iw³¹czony zakres V H (dla wszystkich kana³ów programowych).Po uruchomieniu automatycznego strojenia rozpoczyna siê w³aœciwesterowanie tunerem, ale odbiornik nie zatrzymuje siê naprogramach. Badanie procesora DW167MN05 wykazuje niew³aœciwenapiêcie AFT na n.19 - powinno byæ oko³o 2.5V podostrojeniu do kana³u. Odpowiedzialny za to by³ filtr L103. Pokorekcie ustawienia rdzenia wszystko wraca do normy. Wy¿ejwspomniany obwód jest bardzo czu³y, dlatego pos³uguj¹c siêstroikiem nale¿y regulacjê przeprowadzaæ bardzo ostro¿nie.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 37

Porady serwisoweWypróbowanym przeze mnie sposobem dostrajania AFT z„marszu” jest ustawienie w menu u¿ytkownika strojenia rêcznegoi wybranie jednego z najs³abszych programów - mo¿naos³abiæ sygna³ wysuwaj¹c wtyk antenowy. Woltomierzem kontrolujemyAFT, aby mala³o (w³aœciwy kierunek krêcenia rdzeniem)do w³aœciwej wartoœci i przestrajaj¹c g³owicê „tam i zpowrotem”, korygujemy zestrojenie filtra. Je¿eli podczas przestrajaniaodbiornik bêdzie siê zatrzymywa³ na pozbawionychkoloru, zaœnie¿onych i ledwo zsynchronizowanych kana³ach,to mo¿na uznaæ operacjê za zakoñczon¹.K.J.Trilux TAP2102TOkresowo wy³¹cza siê.Nieregularnie, podczas kilkugodzinnej pracy, odbiornikwy³¹cza siê z powodu zaniku wysokiego napiêcia. Zasilaczpracuje poprawnie. Po d³ugim wygrzewaniu stwierdzi³em, ¿ewina le¿y po stronie drivera – uchwycono spadek napiêcia nakolektorze T801 BC639. Najczêœciej uszkodzony jest ten tranzystorlub transformator TR801 (przebicie do uzwojenia wtórnego).W tym przypadku wymiana nie przynios³a poprawy.Uszkodzony okaza³ siê kondensator C803 150pF/63V. Dodaænale¿y, ¿e typowe uszkodzenie lub przegrzanie rezystora R80522R/0.5W w tym przypadku nie wyst¹pi³o.K.J.Samsung CX528ZSEOkresowe odstrajanie siê odbiornika (nietypowe).Mo¿na oprzeæ siê na schemacie odbiornika CK541ZSE opublikowanymw „SE” 3/99. Po w³¹czeniu odbiornik prawid³owodostraja siê do stacji, a nastêpnie jakoœæ odbioru ulega stopniowemupogorszeniu. Objaw wystêpuje równie¿ po prze³¹czeniuna inny kana³. Tradycyjnie sprawdzono uk³ad AFT orazdostrojenie filtra T172 w aplikacji IC101 LA7520. Sprawdzonorównie¿ dryft napiêcia warikapowego tunera po od³¹czeniuAFT - bez rezultatu. W tym modelu pêtla AFT obejmuje równie¿kontroler RIC01 M50431-101SP, ale za poœrednictwempodwójnego wzmacniacza operacyjnego RIC03 LM393, którywymusza stany logiczne na wejœciach 7 i 8 RIC01. Dla ustalonegodostrojenia (AFT 8.7V) na wejœciu 7 utrzymuje siê stanniski, a na wejœciu 8 stan wysoki. W trakcie strojenia „daleko”na wyprowadzeniu 7 i 8 jest stan wysoki. Zbli¿enie siê do stacjiwymusza chwilowy stan niski na n.8 i przejœcie w tryb strojeniaprecyzyjnego. W momencie, gdy na n.7 pojawi siê stanniski nastêpuje zatrzymanie strojenia i zapamiêtanie nastaw.Stany te wymusza oczywiœcie napiêcie AFT podawane na wejœciaodwracaj¹ce obu wzmacniaczy poprzez rezystor RR68100k i porównane z napiêciami odniesienia wypracowanymina dzielniku: RR27, RR28, RR30 wynosz¹cymi odpowiednio:n.5 - 8.7V, n.3 - 4.3V. Poniewa¿ ta regulacja obarczona jestzbyt du¿ym b³êdem, dodatkowo to samo napiêcie AFT podanejest na g³owicê. Wracaj¹c do przyczyn takiego zachowaniaodbiornika, to opisany proces zosta³ zak³ócony poprzez wielokrotnezwiêkszenie rezystancji rezystora RR68.W tym samym modelu spotka³em siê z podobnym zachowaniem,lecz odwróconym w czasie tzn. po w³¹czeniu brak by³oodbioru, a dopiero po pewnym czasie (a czêsto dopiero po dostrojeniu)pojawia³ siê poprawny obraz i dŸwiêk i utrzymywa³siê do czasu pozostawania na danym programie. W tym przypadkuuszkodzony jest tuner, który minimalnie siê odstraja, aleuk³ad AFT niweluje ró¿nice. Gdy jednak wy³¹czymy odbiorniklub prze³¹czymy kana³, zapamiêtana wartoœæ napiêcia warikapowegonie trafia dok³adnie z zestrojeniem i nie jest w stanie tegoskorygowaæ. Dopiero ponowne strojenie uruchamia opisan¹ powy¿ejprocedurê przywracaj¹c na pewien czas odbiór. K.J.Philips chassis MG2.1EMonta¿ „kitu” 4822-310-11354 umo¿liwiaj¹cego korekcjê po³o¿enia obrazu.1. Na panelu sygna³owym (LSP), na pozycji 0390 zamontowaæwtyk z zestawu (3 nó¿ki).2. Na panelu sygna³owym (LSP) zamontowaæ elementy: 7440(LM358N), 7441 (BC547B) i 7442 (BC557B).3. Cewkê korekcyjn¹ przymocowaæ do cewek odchylaj¹cych,a przewody zakoñczone gniazdem pod³¹czyæ do zamontowanegowtyku 0390.4. Odbiornik wprowadziæ w tryb serwisowy (Service AlignmentMode) i w menu Alignments, Options, Picture tubeopcjê Picture Rotation ustawiæ na YES.5. W tej sytuacji mo¿liwe jest korygowanie obrazu w poziomiew menu Set up i Picture Tilt.RedakcjaPhilips 25PT4103/58Nie dzia³a sterowanie: ani zdalnie, ani lokalnie.Odbiornik TV daje siê w³¹czyæ, jest obraz i dŸwiêk. Napiêciezasilaj¹ce mikrokontroler steruj¹cy wynosi +3.2V zamiast+5V. Przyczyn¹ tej usterki jest uszkodzony tranzystor 7505BC337-25 w przetwornicy.R.S.Sony KV2964MTObraz jest zawiniêty w pionie.Z do³u ekranu brakuje oko³o 5cm rastra. Przyczyn¹ zaistnia³ejsytuacji jest kondensator elektrolityczny C531 680µF/25V. Podczas pracy odbiornika kondensator ten bardzo silniesiê grza³. W czasie naprawy korzystano z schematu OTVC SonyKV-A2921K.R.S.Sony KVB2911K chassis AE-2Przypadkowe w³¹czenia w stan pracy ze stanu czuwania i odwrotnie.Je¿eli odbiornik jest w stanie pracy wystarczy lekkie pukniêciew tyln¹ œciankê obudowy i nastêpuje wyrywanie poziomychlinii w obrazie. Czasami ginie obraz i dŸwiêk, brak wtedywysokiego napiêcia. Przyczyn¹ opisywanego stanu jestuszkodzony trafopowielacz o symbolu 1-439-543-51. R.S.Royal TV5145Przy zmianie kana³ów zaprogramowane stacje ulegaj¹ odstrojeniu.Fonia jest zak³ócona („warczy”), je¿eli w obrazie wystêpuj¹bia³e napisy. Reguluj¹c obwodem ARCz L104 przy uk³adziep.cz IC101 TA7680 mo¿na to zjawisko usun¹æ. R.S.Unimor T51A2TBrak dŸwiêku i obrazu.W stanie czuwania napiêcia wychodz¹ce z przetwornicys¹ prawid³owe. Próba wejœcia w stan pracy powoduje prawienatychmiastowy powrót do stanu czuwania. W toku czynnoœcisprawdzaj¹cych wykryto i wymieniono nastêpuj¹ce uszkodzoneelementy:38 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Porady serwisowe• cewka szerokoœci obrazu L601 – pêkniêty karkas, stopioneuzwojenie,• kondensator C609 47µF/250V – wylany elektrolit, pêkniêtaobudowa,• zwarta dioda D605 BYW32 w zasilaniu +26V,• wypalona dziura w uk³adzie odchylania pionowego U551TDA3653B.R.S.Trilux TAP2101TPo w³¹czeniu pali siê natychmiast rezystor 22R/0.5W w kolektorze T801 BC639.Napiêcie na kolektorze tego tranzystora wynosi +9V zamiast+14V. Tranzystor T801 jest sterowany z uk³adu TDA8362(n.37 - wyjœcie impulsów synchronizacji poziomej). Rezystancjan.37 wzglêdem masy wynosi oko³o 3k zamiast kilkaset kiloomów.Uszkodzony zosta³ wiêc uk³ad TDA8362. R.S.Axxion AX6121TCicha fonia, regulacja poziomu mo¿liwa w ograniczonym zakresie.Uszkodzony jest port volume mikrokontrolera steruj¹cegoIC602 ONWAC68230. Napiêcie na nim wynosi 0.3V, zamiast1.8V. Po wymianie procesora IC602 nie ma potrzeby ¿adnychregulacji.R.S.Lifetec LT7095VTSOdbiornik „martwy”.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: Q605BU2508DF, D612 BY228, R629 2R7, Q603 BUK444/200A.Po wymianie uszkodzonych elementów nale¿y w trybie serwisowymwyregulowaæ zniekszta³cenia obrazu. Podczas naprawypos³ugiwano siê schematem OTVC Trilux TAP200VT chassis11AK19.R.S.Uniwersum FT4212W³¹cza siê do stanu pracy na zaledwie 2-3 sekundy.Potem odbiornik przechodzi w stan czuwania. Przyczyn¹tego stanu jest pêkniêta œcie¿ka pomiêdzy wyprowadzeniemtransformatora przetwornicy a rezystorem 0R47/0.5W w ga³êzinapiêcia +15V. Uszkodzony okaza³ siê równie¿ ten rezystori dioda BY399.R.S.Sony KVX2531KBrak odchylania pionowego.Uszkodzone zosta³y nastêpuj¹ce elementy: IC502TDA8170, rezystor 1R2/0.25W, kondensatory elektrolityczneC522 100µF/35V i C801 1000µF/35V. Po ich wymianie nale-¿y wyregulowaæ wymiary obrazu w pionie. R.S.Multitech KT8129PSOdbiornik nie dzia³a.Na tranzystorze stopnia koñcowego odchylania poziomegoBU508A brak zasilania, tzn. napiêcia +102V. Uszkodzeniuuleg³a dioda BY299 (rezystancja 50R w obie strony) i rezystor2R2/0.5W (przerwa). Po wymianie uszkodzonych elementówpojawia siê wysokie napiêcie kineskopu i OTV zaczyna normaln¹pracê.R.S.Sony chassis BE4Wy³¹cza siê w tryb standby.Próba w³¹czenia odbiornika w tryb normalnej pracy ka¿dorazowokoñczy siê prze³¹czeniem w tryb standby, czemu towarzyszyszeœæ b³ysków diody LED, oznaczaj¹cych przeci¹¿eniepr¹dowe lub napiêciowe. Po wymianie pamiêci odbiornik w³¹czasiê w tryb normalnej pracy, ale z jaskrawo bia³ym rastrem,na którym widoczne s¹ lekkie zakolorowania. Wyœwietlaniekomunikatów OSD i linijek regulacji dzia³a prawid³owo. Foniajest prawid³owa, podobnie jak napiêcia wyjœciowe po wtórnejstronie przetwornicy. Po chwili odbiornik znowu wy³¹cza siêdo trybu standby. Po kolejnym w³¹czeniu z opisanymi wczeœniejobjawami zmniejszaj¹c wartoœæ napiêcia SCREEN (napiêciesiatki drugiej) osi¹gn¹³em zablokowanie pracy (wy³¹czenie)obwodów zabezpieczaj¹cych przed nadmiernym wzrostempr¹du kineskopu i przez 2 do 3 minut uzyska³em prawid³ow¹pracê odbiornika. Wszystkiemu okaza³ siê winien procesor wizyjnyMC44002 (IC301), którego zidentyfikowa³em och³adzaj¹czimnym powietrzem wybrane uk³ady scalone. W.W.Philips chassis L6.1 AABrak fonii, nie dzia³a funkcja automatycznego strojenia, za ma³y zakres regulacjicentrowania w poziomie.Odbiornik zosta³ oddany do naprawy ze wzglêdu na brak fonii.W trakcie pierwszych oglêdzin okaza³o siê, ¿e usterka jestznacznie bardziej interesuj¹ca – nie dzia³a³a funkcja automatycznegostrojenia, stacje przeskakiwa³y nie zatrzymuj¹c siê, obrazzrywa³ siê, a ponadto by³ mocno przesuniêty i zawiniêty w lewo.Regulacja chocia¿ dzia³a³a, jej zakres by³ za ma³y, aby optymalnieustawiæ obraz. Po tych symptomach diagnoza wydawa³a siêprosta – brak sygna³u IDENT, tym bardziej, ¿e po 15 minutachodbiornik samoczynnie siê wy³¹czy³. Pomiar tego sygna³u na wejœciuprocesora jednak¿e nie potwierdzi³ diagnozy – poziom by³normalny, to znaczy oko³o 5V i jak nale¿y zanika³ po odstrojeniuod stacji. Po zmniejszeniu wartoœci rezystora ograniczaj¹cegosygna³ IDENT na wejœciu procesora wideo TDA8362 uda³o siêuzyskaæ foniê ale z du¿ymi zniekszta³ceniami. W pierwszej chwilichcia³em wymieniæ procesor steruj¹cy, jednak¿e na szczêœcie przedwylutowaniem zmierzy³em jeszcze napiêcie zasilaj¹ce i tu niespodzianka:zamiast +5V – ponad +10V. Uszkodzeniu uleg³ tranzystorstabilizatora 7505. Po jego wymianie oprócz fonii zaczê³odzia³aæ i automatyczne strojenie, i centrowanie obrazu. W.W.Sony KV-M2540K chassis BE3BNie daje siê w³¹czyæ.Po w³¹czeniu wy³¹cznikiem g³ównym s³ychaæ trzask wysokiegonapiêcia i po oko³o 2 sekundach odbiornik wy³¹cza siê.Dioda LED nie miga - nie sygnalizuje ¿adnego kodu b³êdu. Zadzia³a³yuk³ady zabezpieczeñ - napiêcie na linii PROT wynosi4.5V. Od³¹czanie po kolei poszczególnych obwodów doprowadzado diody D505 „odpowiedzialnej” za odchylanie pionowe.Po od³¹czeniu diody i w³¹czeniu odbiornika pojawi³ siê raster, naktórym na skrajach widoczne s¹ ma³o kontrastowe zakolorowania.Wynika z tego, ¿e pêtla rozmagnesowuj¹ca zostaje pod³¹czona,po czym zasilacz przechodzi w standby. Co prawda niepojawia siê bia³a pozioma linia, ale napiêcie PROT ca³y czas jestniskie. Wymiana uk³adu odchylania pionowego IC500 (STV9379)rozwi¹zuje wszystkie problemy.W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 39

Porady serwisoweAudioSony HCD-RXD7Nie dzia³a.Przepaleniu uleg³y dwa bezpieczniki 6.3A przy g³ównymtransformatorze sieciowym. Mostek prostowniczy jest sprawny.Nie wykryto równie¿ zwarcia w stosunku do masy, zarównow sekcji napiêcia dodatniego, jak i napiêcia ujemnego, zasilaj¹cegokoñcowy uk³ad scalony wzmacniacza mocy. Zwarcieujawni³o siê dopiero miêdzy biegunem plus i minus tychdwóch analizowanych napiêæ. Zwiera³ uk³ad scalony wzmacniaczamocy STK407-090E. Z powodzeniem zastosowanoSTK407-090.E.B.Aiwa radia samochodowe CDC-R176M/R146M/R136Zbyt d³ugi czas pojawiania siê komunikatów RDS.Od naciœniêcia przycisku wywo³uj¹cego stacjê z RDS dopokazania siê komunikatu RDS mija od 8 do kilkunastu sekund.Takie zachowywanie siê odbiornika mo¿na skorygowaæza pomoc¹ nastêpuj¹cych zmian uk³adowych na p³ycie g³ównej:• usun¹æ rezystor SMD R613 (47k); rezystor ten na schemaciei na mozaice oznaczony jest we wczeœniejszych seriachprodukcyjnych jako „R608” - chodzi o rezystor pomiêdzyn.21 TU101 a mas¹,• zmieniæ wartoœæ rezystora SMD R104 z 47k na 220k,• zmieniæ wartoœæ rezystora SMD R112 z 2k2 na 1k,• dodaæ kondensator 0.47µ wlutowuj¹c go pomiêdzy punktwspólny rezystora R920, kolektora Q907 i bazy Q908 amasê,• wymieniæ mikroprocesor IC901 UPD178018AGC-536-3B9 na poprawion¹ wersjê - UPD178018AGC-544-3B9,• przeprowadziæ regulacjê napiêcia RDS.R1122k21k1C101C110R113 C111Q106Q107IC901UPD178018AGC-536-3B9UPD178018AGC-544-3B9TU101 FAE347-A025 6 7 20 21 22R111R11423Elementy podlegaj¹ce zmianie zaznaczono na schemacie pokazanymna rys.1.H.D.Aiwa odtwarzacz XP-MP3Wskazówki dotycz¹ce lokalizacji uszkodzonych kondensatorów SMD na podstawieobjawów, wyœwietlanych komunikatów i pomiarów napiêæ.Wskazówki dotycz¹ce diagnozowania przenoœnych odtwarzaczyMP3 i p³yt CD zestawiono w tabeli 1. Po wykonaniuniezbêdnych napraw ka¿dorazowo nale¿y sprawdziæ prawid³owoœædzia³ania urz¹dzenia dla zasilania bateryjnego i z zewnêtrznegozasilacza. Ponadto nale¿y sprawdziæ funkcjonowanieodtwarzacza dla wszystkich rodzajów p³yt oraz rodzajównagrañ, to znaczy: dla oryginalnych p³yt CD, dla p³yt CD-R z nagraniami konwencjonalnymi oraz dla nagrañ MP3 nap³ytach CD-R i CD-RW.H.D.R956RQ907Rys.1.SFR101R920C609C123Dolutowaæ0.47µFR957Usun¹æR613R608R10447k220kQ908RTabela 1ObjawMiejscepomiaruPrawid³owenapiêciePodejrzanykondensatorBrak zasilania n.15 IC101 3.0 V C103Komunikat “ERROR” przy zasilaniu bateryjnym (zarówno dla nowych, jak izu¿ytych baterii)n.29 IC101 2.3 V C518Komunikat “ERROR”, gdy jest pod³¹czony wtyk zewnêtrznego zasilacza n.100 IC101 3.0V C517Komunikat “LOW BATT” przy zasilaniu bateryjnym (zarówno dla nowych, jak i n.32 IC101 2.3 V C516zu¿ytych baterii) n.2 IC501 1.0 V C511Komunikat “ERROR”, nie dzia³a ustawianie ostroœcin.20 IC301 3.0 V C303n.2 IC201 3.0 V C211Ustawianie ostroœci dzia³a, ale dysk nie jest odczytywany n.8 CN401 3.0 V C272Nie odtwarza p³yt CD-R / CD-RW n.7 CN401 1.5 V C271Nie odtwarza p³yt CD-RW n.40 IC201 sygna³ TE 20mV pp C259Komunikat “ERROR” podczas odtwarzania nagrañ MP3 przy zasilaniu bateryjnym n.30 IC301 2.5 V C519(zarówno dla nowych, jak i zu¿ytych baterii) n.1 IC531 0.5 V C537Ma³y poziom dŸwiêku, s³ychaæ szum n.1 IC701 1.5 V C704Nagrania MP3 odtwarzane prawid³owo, nie s¹ odtwarzane p³yty konwencjonalne n.2 IC751 3.0 V C753Urz¹dzenie pracuje, nie odtwarza jednak nagrañ MP3 i brak wskazañ czasu n.2 IC601 3.0 V C603W trakcie operowania przyciskami pojawiaj¹ siê niepo¿¹dane efekty dŸwiêkowen.8 IC801 1.24 V C831n.6 IC801 1.24 V C83240 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Porady serwisoweMagnetowidyAkai VSR110EDGBrak przesuwu taœmy.Wystêpuje prawid³owe pobranie kasety oraz prawid³oweopasanie taœmy na bêben g³owicy. Rolka dociskowa dochodzido osi silnika capstan, a nastêpnie zwalnia docisk. Zauwa¿onobrak pracy silnika capstan. Za taki stan rzeczy odpowiada³uszkodzony tranzystor Q406 2SA1286 (zwarcie B-E), którypodaje g³ówne napiêcie zasilania dla tego silnika. Wymaganiapr¹dowe tego tranzystora (Ic - 1.5A), sk³oni³y do zastosowaniazamiennika BDP284 - ten posiada znaczn¹ nadwy¿kê dopuszczalnegopr¹du pracy.E.B.Toshiba V825BSilnik przyspiesza.Po w³¹czeniu odtwarzania po d³u¿szym okresie bezczynnoœcipraca przebiega poprawnie, ale z chwil¹ nagrzania siê urz¹dzeniana skutek wydzielania siê ciep³a, silnik zaczyna przyspieszaæ.Przyczyn¹ takiego zachowania siê magnetowidu by³aniew³aœciwa praca uk³adu IC821 (LA5611).M.B.Blaupunkt RTV800Nie reaguje na ¿adne polecenia.Magnetowid nie wykonuje ¿adnych funkcji, wydaje siê byæca³kiem martwy poza jednym objawem - w momencie w³¹czenias³yszalne jest ciche sykniêcie. Uszkodzeniu uleg³a diodaD1018 po wtórnej stronie przetwornicy, w uk³adzie regulacjinapiêæ.W.W.Grundig VS700Coraz cichsza fonia przy odtwarzaniu taœmy.Niesprawnoœæ bardzo trudna do zlokalizowania. Uszkodzony(wyschniêty) kondensator elektrolityczny C423 (47µF/16V)w dwójniku CR415-C423 podpiêtym do n.5 procesora foniiIC420 (BA7767AS).W.W.Aiwa HV-FX2500KNie reaguje na polecenia lub funkcjonuje nieprawid³owo.Zasilacz pracuje prawid³owo, natomiast dziwne zachowaniesiê magnetowidu, jak brak reakcji na polecenia, czy te¿wykonywanie samodzielnie funkcji niewymuszonych przezu¿ytkownika doprowadza do postawienia diagnozy - uszkodzenieprocesora IC1001. I tutaj zaczê³y siê k³opoty. W modeluHV-FX2500K mo¿na spotkaæ dwa ró¿ne typy mikroprocesora(IC1001) i dwie ró¿ne pamiêci EEPROM (IC1002). Uk³adyte nie s¹ z sob¹ kompatybilne, ponadto okreœlony procesormusi wspó³pracowaæ z okreœlon¹ pamiêci¹ wed³ug nastêpuj¹cejzale¿noœci:- (IC1001) OEC7024B → (IC1002) ST24C04FB6,- (IC1001) OEC7026B → (IC1002) ST24C02FB6.Charakterystyczne cechy, po których mo¿na rozpoznaæ rodzajmikroprocesora i wspó³pracuj¹cej z nim pamiêci s¹ nastêpuj¹ce:• OEC7024B + ST24C04FB6 - przy ustawianiu zegarawskazanie roku jest dwucyfrowe z domyœlnym rokiem:97, ponadto przy odtwarzaniu taœmy z foni¹ stereofoniczn¹brak wyœwietlania stosownego komunikatu OSD,• OEC7026B + ST24C02FB6 - przy ustawianiu zegarawskazanie roku jest czterocyfrowe z domyœlnym rokiem:2000, a przy odtwarzaniu taœmy z foni¹ stereofoniczn¹wyœwietlany jest stosowny komunikat OSD. W.W.Aiwa HV-FX7700, HV-FX8200, HV-GX955,HV-GX935Samoczynna zmiana jêzyka komunikatów OSD.Wed³ug relacji u¿ytkownika od pewnego czasu zmieni³ siêjêzyk komunikatów OSD z angielskiego na francuski. Naprawanie wymaga³a nawet otwarcia obudowy - konieczna by³ainicjalizacja pamiêci EEPROM. W tym celu nale¿y wprowadziæmagnetowid w tryb standby i jednoczeœnie nacisn¹æ przycisk[ REC ] na klawiaturze magnetowidu i przycisk [ CLE-AR ] na pilocie. Gdy inicjalizacja zostanie pomyœlnie zakoñczona,na wyœwietlaczu ciek³okrystalicznym zostanie wyœwietlonykomunikat “FL”.W.W.Toshiba V109CZNie przyjmuje kasety, nie pracuje ¿aden silnik.Magnetofon daje siê w³¹czyæ, reaguje na polecenia z klawiaturylokalnej i z pilota. Przy próbie za³adunku kasety nastêpujewyœwietlenie znaczka informuj¹cego o obecnoœci kasetyw magnetowidzie – ¿aden silnik nie pracuje. Uszkodzeniezlokalizowano w bloku zasilacza – uszkodzony uk³ad STK7253(Q811). Pomiar napiêæ na jego nó¿kach pozwala stwierdziæ,¿e s¹ wszystkie napiêcia oprócz +9V – na nó¿ce 2. Zamiast+9V jest zaledwie 2.7V. W.W.Akai VS465Wyœwietlacz nie œwieci, brak reakcji na polecenia.Pomiary napiêæ wskazuj¹ na to, ¿e zasilacz jest sprawny –napiêcia wyjœciowe w normie. Równie¿ procesor steruj¹cysprawia wra¿enie poprawnej pracy. Poœredni¹, ale bardzo pomocn¹wskazówk¹, która przyczyni³a siê do w miarê szybkiejlokalizacji uszkodzenia by³a informacja od klienta, ¿e poprzedniegodnia przed wyst¹pieniem usterki pojawi³o siê faluj¹cezak³ócenie obrazu przy pracy w trybie E-E, czyli przy ogl¹daniu„przelotem” programów z tunera magnetowidu. Szczegó-³owe pomiary oscyloskopowe poszczególnych napiêæ zasilaj¹cychpozwoli³y na zaobserwowanie zdecydowanie za du¿ychtêtnieñ na napiêciu zasilaj¹cym 5V, których wartoœæ wynosi³aponad 500mV. Przyczyn¹ takich pulsacji by³o uszkodzenie kondensatora2200µF/25V filtruj¹cego to napiêcie – miernik pojemnoœciwskazywa³ wartoœæ nominaln¹.W.W.Orion VH254Wyœwietlacz œwieci bardzo s³abo, wskazania s¹ nie do odczytania.Pomiary napiêæ zasilaj¹cych na wyœwietlaczu pozwoli³ystwierdziæ brak dwóch napiêæ zasilaj¹cych: +45V i -30V. Dalszepomiary w bloku zasilania doprowadzi³y do rezystora R501(68R), w którym nast¹pi³a przerwa.W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 41

Porady serwisoweMonitorySmile CA1516CLRaz próbkuje i wchodzi w standby.Odszukanie usterki jest bardzo utrudnione ze wzglêdu nabardzo krótki czas pomiaru. Po w³¹czeniu, na krótk¹ chwilês³ychaæ wejœcie wysokiego napiêcia. Nie œwieci siê wyœwietlacz.Dioda standby natychmiast zmienia swój kolor na pomarañczowy.Brak napiêæ wyjœciowych przetwornicy (natychmiastspadaj¹ prawie do zera). W tym przypadku niesprawnyjest zasilacz impulsowy. Za spraw¹ uk³adu U502 (HA17), pracazasilacza sprowadzana by³a do trybu pracy awaryjnej. Uk³adU502 jest sprawny. Uszkodzony by³ rezystor R589 (100k/0.125W), pracuj¹cy w dzielniku kontroli napiêcia wyjœciowego180V (ca³kowita przerwa). St¹d brak by³o sterowania bramk¹U502. Rezystancja R589 wp³ywa na wartoœæ napiêæ wyjœciowychprzetwornicy, dlatego po jego wymianie nale¿y zapomoc¹ rezystora nastawnego VR502 ustawiæ prawid³owe napiêciew ga³êzi + 90V.E.B.Macom DB1765Zasilacz w stanie pracy awaryjnej.Pomiary dokonane tu¿ po w³¹czeniu monitora, pozwoli³ystwierdziæ, ¿e zasilacz podejmuje jedn¹ próbê w³¹czenia. Odnalezionozwarty tranzystor Q401 BU2520AF. Jego wymiananie zmienia stanu rzeczy. W czasie próby w³¹czenia zasilaczabrak napiêcia wyjœciowego zasilania linii za diod¹ D282FMGG26 (powinno byæ oko³o +50V). Pozosta³e napiêcia wyjœciowezasilacza tak¿e s¹ bardzo niskie. Pomiar diody D282ujawnia niewielk¹ up³ywnoœæ w kierunku zaporowym. Wstawionozamiennik MUR460 (600V/4A, 50ns). Wygrzewaniemonitora nie wykaza³o innych wad, które mog³yby mieæ wp³ywna uszkodzenie tych elementów.E.B.Dell D825TMBrak obrazu.Kontrola napiêcia ¿arzenia wykaza³a napiêcie 2.5V zamiast6.3V. Przyczyn¹ by³ uszkodzony kondensator C632 (470µF/ 16V).A.B.Philips 15B chassis CM2300Wygiêcie obrazu.Regulacja geometrii E/W nie da³a ¿adnego efektu. Uszkodzonyby³ kondensator elektrolityczny C2614 (3.3µF/ 63V) wuk³adzie korekcji E/W.A.B.Eizo F353 model MA1767Brak obrazu, przetwornica dzia³a.Uszkodzone by³y elementy:- tranzystor kluczuj¹cy odchylania poziomego Q5012SC5244,- tranzystor w uk³adzie korekcji E/W Q512 2SD1889,- dioda Zenera ZD502 30V, 500mV.W wyniku uszkodzenia tych elementów uszkodzi³y siê tak¿e:- tranzystor w uk³adzie zasilania linii Q930 2SK1547,- bezpiecznik F901 800mA. A.B.Tatung TM3401 chassis Y2Za ma³a wysokoœæ obrazu, obraz zwê¿ony w górnej czêœci.Pomiary wykaza³y, ¿e napiêcie zasilaj¹ce uk³ad odchylaniapionowego TDA1675 zamiast 21V wynosi 14V. Przyczyn¹ by³oz³e sterowanie tranzystorem FET, pracuj¹cym w uk³adzie zasilanialinii. Tranzystor ten by³ bardzo gor¹cy. Sterowany jest onz uk³adu IC701 74LS123. Uszkodzenie tego uk³adu spowodowa³o,¿e czas wy³¹czania tranzystora by³ za d³ugi. A.B.Acer JD156NPróbkowanie przetwornicy.Jak zwykle w tych monitorach tak¿e i w tym, wyprowadzenie3 transformatora linii by³o Ÿle przylutowane. Spowodowa³oto uszkodzenie tranzystora Q810 typu FS10KM w uk³adziezasilania linii oraz cewki L805. Dodatkowo uszkodzonaby³a dioda D421 (FSF05A60) w uk³adzie korekcji E/W. A.B.Daewoo CMC1427XNiestabilna praca; samoczynna zmiana rozdzielczoœci oraz korekcji.Monitor ten przysporzy³ wiele godzin pracy, tym bardziej¿e usterka pojawia³a siê dopiero po d³u¿szym nagrzaniu. Metod¹zamra¿ania podejrzanych obszarów zlokalizowano miejsceblisko procesora. Znajdowa³ siê tam miêdzy innymi kwarc3.5795MHz oraz dwa kondensatory C321 i C322. Aby zaoszczêdziæczas, zdecydowano siê na wymianê „hurtem” wspomnianychwy¿ej elementów. Po ich wymianie, monitor zosta³poddany 10-godzinnemu wygrzewaniu, jednak usterka ju¿ siênie powtórzy³a.J.Z.Hyundai HL5864ENie dzia³a.Brak wyjœciowych napiêæ zasilaj¹cych zawê¿a obszar poszukiwañusterki do pierwotnej strony przetwornicy. Tutajuszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: tranzystor kluczuj¹cyQ101 (w miejsce STP6NA60FI 600V, 3.9A, 40W – zastosowa³emIRFBC40), uk³ad steruj¹cy prac¹ przetwornicyU101 (TEA2262), dioda Zenera D110 (2.4V), rezystory w otoczeniuQ101: R110 (27R), R112 (0R22) i R119 (1k).Na schemacie tego monitora opublikowanym w dodatkowejwk³adce schematowej do „SE” 5/99 dioda D110 oznaczonajest jako zwyk³a, b³êdny jest równie¿ opis tej diody: zamiast2,4898 powinno byæ 2.4BSBW.W.Nokia 447ENie dzia³a – zasilacz nie pracuje.Uszkodzeniu uleg³ rezystor R2 (274k). Przyczyn¹ uszkodzeniarezystora by³a awaria uk³adu prze³¹czaj¹cego zasilaczdo pracy z napiêciem wejœciowym sieci 110V/230V. Koniecznawymiana uk³adu scalonego IC2 (AVS1ACP).Brak wysokiego napiêcia.Uszkodzeniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy: tranzystory T32(2SC4288A), T27 (IRF9622), T29 (BF423) i rezystory R224(0R47) i R220 (2k7).W innym przypadku, gdy brak by³o wysokiego napiêciauszkodzeniu uleg³ rezystor R162 (0R47) w linii napiêcia zasilaj¹cego+160V.W.W.}42 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendKarta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrend (cz.1)Jerzy Gremba, Sebastian GrembaOpracowanie niniejsze zawiera opis funkcjonalnyuk³adów scalonych karty PC standardu DVB-S modelSkyStar-1 firmy TechnoTrend, jej wad w zakresieodbioru kana³ów cyfrowej telewizji satelitarnej orazopis sposobów ich usuniêcia. Uwagi serwisowe odniesionorównie¿ do kart DVB PC bazuj¹cych na podobnymrozwi¹zaniu uk³adowym oferowanym przez firmy:Technisat, Hauppage, Galaxis i Siemens-Fujitsu.1. Uwagi eksploatacyjne dotycz¹ce kartySkyStar-1U¿ytkownicy karty PC przeznaczonej do pracy w standardzieDVB-S, model SkyStar-1 opracowanej przez firmê TechnoTrend³atwo zauwa¿aj¹ pewne niedostatki wynikaj¹ce z jejnieco przestarza³ej konstrukcji. S¹ to:• brak mo¿liwoœci pracy z nisk¹ szybkoœci¹ symbolow¹,• brak mo¿liwoœci sterowania zasilaniem LNB,• sk³onnoœæ do przegrzewania siê obwodów karty,• sk³onnoœæ do zawieszania siê karty na niektórych kana-³ach SAT.Powodem braku mo¿liwoœci pracy z niskimi szybkoœciamisymbolowymi jest zastosowana g³owica model BSRV2-301firmy Alps Electric. Dolna granica jej zakresu pracy wynosioko³o 8Msps (mega symboli na sekundê). Nale¿y jednak zaznaczyæ,¿e niektóre egzemplarze tej karty pracuj¹ z doln¹ szybkoœci¹symbolow¹ 4Msps, natomiast nowoczesne g³owice (tunery)cyfrowych systemów odbiorczych SAT zapewniaj¹ doln¹wartoœæ szybkoœci symbolowej równ¹ 1Msps.1394 I/F1284 I/FHSDITransportBitstreamfrom Front EndTPPECDExternalSystemMemoryTrafficControllerOSDNTSC/PALEncoderVideo DecoderAudio DecoderDigital VideoOutputY/C or RGB,andComposite VideoPCM AudioOutputSPDIF OutputZasilanie konwertera antenowego (LNB) realizowane jestw dwustopniowym uk³adzie. W pierwszym stopniu wykorzystanyjest stabilizator impulsowy LM2577S firmy NationalSemiconductor, którego zadaniem jest przetworzenie napiêciao wartoœci +12V na napiêcie +24V, przeznaczone dla blokuzasilania konwertera. Nastêpnie obwód z uk³adem LNBP13SPfirmy STMicroelectronic dostarcza napiêæ o wartoœci +13V i+18V do zasilania konwertera. Zapewnia tak¿e generowaniesygna³u 22kHz przeznaczonego do prze³¹czania zakresów konwerteraoraz rozkazów zgodnych z protoko³em DiSEqC.Istnieje mo¿liwoœæ od³¹czenia zasilania konwertera. Zasilaniekonwertera mo¿na podaæ poprzez wejœcie LOOP tuneraprzy nieod³¹czeniu konwertera w samej karcie (realizowanejest to programowo).Jeszcze jeden problem. Blok zasilania LNB umieszczony jestw pobli¿u slotu PCI, w miejscu niedostatecznie wentylowanym.Zalecane jest umieszczenie na obydwu uk³adach scalonych niewielkichradiatorów przymocowanych klejem termoodpornym.Kolejnym problemem jest silne nagrzewanie siê karty powodowanewydzielaniem znacznej iloœci ciep³a przez modu³tunera. Swój wk³ad do podwy¿szania temperatury karty maj¹równie¿ uk³ady scalone wchodz¹ce w sk³ad karty. Jedn¹ zmetod stosowan¹ w ch³odzeniu kart PC jest zastosowanie wentylatorów,wyposa¿onych we wk³adki radiatorowe, mocowanychbezpoœrednio na uk³adach scalonych przy pomocy klejutermoodpornego.Kolejny problem - zawieszanie siê karty na niektórych kana³achSAT, zwi¹zany jest z oprogramowaniem karty. Wynikaon z firmware – programu, który wykorzystany jest w uk³adzieTMS320AV7111GFN firmy Texas Instruments, pe³niaj¹cymfunkcjê demultipleksera strumienia transportowegooraz dekodera MPEG2. Rozwi¹zaniem tegoproblemu jest œci¹gniêcie z Internetu nowszegooprogramowania do tej karty (rev. 2.0x).Uwaga: W marcu 2000r. w Internecie pojawi³asiê informacja o wersji karty – rev 2.1 firmyHauppage pod nazw¹ WinTV DVB-S model 564.Przede wszystkim wykorzystano w niej g³owicêmodel BSRU6-701A, która zapewnia doln¹ szybkoœæsymbolow¹ o wartoœci 1Msps (zgodnie zespecyfikacj¹).Ext DMAComm.ProcessorIC2Smart CardUART (three)JTAGIRGPIOExtensionBusInterfaceARM/ThumbDataRAMROMRys.1. Schemat blokowy uk³adu TMS320AV7110.1.1. Uk³ad TMS320AV7111GFNUk³ad TMS320AV7111GFN stanowi wersjêuk³adu TMS320AV7110 firmy Texas Instruments,zastosowan¹ w karcie SkyStar-1. Funkcjonalnieuk³ad ten stanowi dekoder set-top-box,przeznaczony do pracy w cyfrowych systemachDVB. W swojej strukturze zawiera: blok ARMCPU i analizator pakietu transportowego TPP(Transport Packet Parser) zintegrowany z blokiemdeskramblera ECD (European CommonDescrambler), dekoder MPEG-2 wideo, dekoderMPEG-1 audio, enkoder NTSC/PAL wideo,SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 43

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TMS320AV7110NazwawyprowadzeniaLiczbaliniiI/OOpis funkcjiAnalizator transportowyDATAIN [7:0] 8 I Wejœcie danych. Bit 7 jest pierwszym bitem strumienia transportowegoDCLK 1 I Wejœcie danych zegara. Maksymalna czêstotliwoœæ wynosi 7.5MHzPACCLK 1 I Zegar pakietu. WskaŸnik poprawnoœci pakietu danych na DATAINBYTE_START 1 I Bajt startu. WskaŸnik pierwszego bajtu pakietu transportowego DVBDERROR 1 IB³¹d danych, aktywne w stanie wysokim. WskaŸnik b³êdu w danych wejœciowych. W stanieniskim – nie wykorzystanySzyna rozszerzeniaEXTRW 1 O Szyna rozszerzenia czytaj/zapisz. Odczyt w stanie wysokim, zapis w stanie niskimEXTOE/EXTACTIVE1 O Aktywne w stanie niskim, przeznaczone do programowaniaEXTWAIT 1 I Rozkaz ¿¹dania oczekiwania szyny rozszerzenia. Aktywny w stanie niskimEXTDDR [24:0] 25 O Szyna adresowania rozszerzenia: adres bajtuEXTDATA [31:16] 16 I/O Dane szyny rozszerzenia (16 bitów lub 32 bity w trybie EBI)EXTDATA [15:0] 16 I/O Dane szyny rozszerzenia (32 bity w trybie EBI)EXTINT [2:0] 3 I ¯¹danie przerwania zewnêtrznego (IRQ), aktywne w stanie niskimEXTACK [2:0] 3 O Potwierdzenie ¿¹dania przerwania zewnêtrznego, aktywne w stanie niskimIO1 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO2 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO3 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO4 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO5 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO6 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO7 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO8 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaIO9 1 I/O I/O ogólnego przeznaczeniaCLK40 1 O Wyjœcie zegara 40.5MHz dla szyny rozszerzenia oraz interfejsu HSDICS1 1 O Chip select 1. Wybór EPROMCS2 1 O Chip select 2CS3 1 O Chip select 3CS4 1 O Chip select 4CS5 1 O Chip select 5CS6 1 O Chip select 6RAS1 1 O Strobowanie 1 adresu pamiêci DRAMRAS2 1 O Strobowanie 2 adresu pamiêci DRAMRAS3 1 O Strobowanie 3 adresu pamiêci DRAMUCAS 1 O Strobowanie adresowania kolumnowego pamiêci DRAM dla bajtu górnegoLCAS 1 O Strobowanie adresowania kolumnowego pamiêci DRAM dla bajtu dolnegoSzybki równoleg³y interfejs danychHSDI_DATA[7:0]8 O Szyna danychHSDI_SIG1 1 O Szyna danychHSDI_SIG2 1 O Szyna danychHSDI_SIG3 1 I lub O Szyna danychHSDI_SIG4 1 I/O, I lub O Szyna danychHSDI_SIG5 1 I/O, I lub O Szyna danychHSDI_SIG6 1 I/O lub O Szyna danychHSDI_SIG7 1 I Szyna danychHSDI_SIG8 1 O Szyna danychHSDI_SIG9 1 O Szyna danychHSDI_STATUS[1:0]2 O Sygna³y wskazuj¹ce, który z interfejsów (1394, zewnêtrzny DMA, czy 1284) jest aktywnyInterfejs Smart CardSCDET1 1 I Detekcja karty 1 (programowana polaryzacja)SCDET2 1 I Detekcja karty 2 (programowana polaryzacja)SCRESET 1 O Reset Smart CardSCCLK 1 O Zegar Smart CardSCVppEN 1 O Zezwolenie Vpp Smart Card (programowana polaryzacja)SCVccEN 1 O Zezwolenie Vcc Smart Card (programowana polaryzacja)SCDATAIO 1 I/O Wejœcie/wyjœcie danych Smart Card44 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TMS320AV7110 c.d.NazwawyprowadzeniaLiczbaliniiI/OOpis funkcjiSCSEL 1 OWybór sygna³u Smart Card. Stan niski – wybrany Smart Card 1, Stan wysoki – wybrany SmartCard 2SCVccDetect 1 I Detekcja sygna³u wejœciowego Vcc Smart Card (w trybie NDC)Procesor komunikacyjnyIRIN 1 I Wejœcie czujnika IRIROUT 1 O Wyjœcie czujnika IRUART_DI1 1 I Wejœcie danych, port 1 UARTUART_DO1 1 O Wyjœcie danych, port 1 UARTUART_RTS1 1 O RTS, port 1 UARTUART_CST1 1 I CST, port 1 CSTUART_CK16 1 O Wejœcie zegara UART, port 1 UARTUART_DI2 1 I Wejœcie danych, port 2 UARTUART_DO2 1 O Wyjœcie danych, port 2 UARTUART_RTS2 1 O RTS, port 2 UARTUART_CTS2 1 I CTS, port 2 UARTUART_DI3 1 I Wejœcie danych, port 3 UARTUART_DO3 1 O Wyjœcie danych, port 3 UARTIICS_SDA 1 I/O Dane szeregowego interfejsu I 2 C (otwarty dren)IICS-SCL 1 I/O Zegar szeregowego interfejsu I 2 C (otwarty dren)Interfejs SDRAMSDATA[15:0] 16 I/O Szyna danych pamiêci SDRAMSADDR[11:0] 12 O Szyna adresowa pamiêci SDRAMSRAS 1 O Strobowanie adresowania rzêdowego pamiêci SDRAMSCAS 1 O Strobowanie adresowania kolumnowego pamiêci SDRAMSWE 1 O Zezwolenie zapisu pamiêci SDRAMSDOMU 1 O Zezwolenie maskowania danych, górny bajtSDOML 1 O Zezwolenie maskowania danych, dolny bajtSCLK 1 O Zegar pamiêci SDRAMSCKE 1 O Zezwolenie zegara pamiêci SDRAMSCS1 1 O Chip select 1 dla pamiêci SDRAMSCS2 1 O Chip select 2 dla pamiêci SDRAMInterfejs audioPCMDATA 1 O Wyjœcie danych audio PCMLRCLK 1 O Zegar kana³ów prawy/lewy dla wyjœcia danych audio PCMPCMCLK 1 I/O Zegar PCMASCLK 1 O Zegar szeregowych danych audioSPDIF 1 O Wyjœcie audio SPDIFAPLL_LOCK 1 O Pozostaje aktywne podczas ustabilizowania siê pêtli wewnêtrznej PLL systemu audioObwód VCXOCLK27 1 I Wejœcie zegara 27MHz dla zewnêtrznego obwodu VCXOVCXO_CTRL 1 O Wyjœcie impulsów cyfrowych dla sterowania zewnêtrznego obwodu VCXOCLK_SEL 1 IWybór zegara: stan niski – zegar wejœciowy 27MHzStan wysoki – zegar wejœciowy 81MHzInterfejs cyfrowego sygna³u wideoYCOUT[7:0] 8 O Wyjœcie cyfrowego sygna³u wideo w formacie 4:2:2, multipleksowane z EXDATA[7:0]YCCLK 1 O Zegar wyjœciowego cyfrowego sygna³u wideo, multipleksowane z EXDATA[8]YCCTRL[1:0] 2 OSygna³y sterowania wyjœciem cyfrowego sygna³u wideo, multipleksowane z EXDATA[11] iEXDATA[10]TEXTEN 1 O Sygna³ okna teletekstu, miksowane z EXDATA[9]Interfejs enkodera NTSC/PALVSYNC 1 I/O Sygna³ synchronizacji pionowejHSYNC 1 I/O Sygna³ synchronizacji poziomejOSD_ACTIVE 1 O Aktywne (w stanie wysokim), gdy obecne s¹ dane OSD na wyjœciu sygna³u wideoRC_OUT 1 O Wyjœcie sygna³u wideo czerwonego lub CBIAS_RC 1 I Terminal polaryzacji przetwornika D/A czerwonego lub CGY_OUT 1 O Wyjœcie sygna³u wideo zielonego lub YBIAS_GY 1 I Terminal polaryzacji dla zielonego lub Y D/AB-OUT 1 O Wyjœcie sygna³u wideo niebieskiegoBIAS_B 1 I Terminal polaryzacji niebieskiego D/AY/COMP_OUT 1 O Sygna³ composite lub wyjœcie sygna³u wideo YSERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 45

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendTabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu TMS320AV7110 c.d.NazwawyprowadzeniaLiczbaliniiI/OOpis funkcjiCOMP[3:0] 4 I Terminale kondensatora kompensuj¹cego [BGRC=3:0]VREF 1 I Napiêcie odniesieniaSterowanie urz¹dzeniaRESET 1 I Reset, aktywny w stanie niskimTDI 1 I Wejœcie danych JTAGTCK 1 I Zegar JTAGTMS 1 I Wybór trybu testu JTAGTRST 1 I Reset testu JTAG, aktywny w stanie niskimTDO I O Wejœcie danych JTAGTEST 4 I Wejœcia zarezerwowane do testu, nie wykorzystywane powinny byæ przy³¹czone do masyZasilanieVDD2_5V Zasilanie napiêciem 5.5V z tolerancj¹ ±5%VDD3_3V Zasilanie cyfrowe napiêciem 3.3V z tolerancj¹ ±5%VSSMasa cyfrowaAVCC_CPLL 1 Zasilanie analogowe napiêciem 3.3V z tolerancj¹ ±5% – zegar PLLAGND_CPLL 1 Masa analogowa – zegar PLLAVCC_APLL1 1 Zasilanie analogowe napiêciem 3.3V – audio PLL1AGND_APLL1 1 Masa analogowa – Audio PLL1AVCC_APLL2 1 Zasilanie analogowe napiêciem 3.3V – Audio PLL2AGND_APLL2 1 Masa analogowa – Audio PLL2AVCC_GY 1 Zasilanie analogowe napiêciem 3.3V, przetwornik DAC dla GY_OUTAGND_GY 1 Masa analogowa – przetwornik DAC dla GY_OUTAVCC_RC 1 Zasilanie analogowe napiêciem 3.3V, przetwornik DAC dla RC_OUTAGND_RC 1 Masa analogowa – przetwornik DAC dla RC_OUTAVCC_B 1 Zasilanie analogowe napiêciem 3.3V, przetwornik DAC dla B_OUTAGND_B 1 Masa analogowa – przetwornik DAC dla B_OUTAVCC_COMP 1 Zasilanie analogowe napiêciem 3.3V, przetwornik DAC dla COMP_OUTAGND_COMP 1 Masa analogowa – przetwornik DAC dla COMP_OUTUwaga: Wszystkie cyfrowe wejœcia/wyjœcia zgodne ze standardem TTL: Vih = 2.0Vmax.,Vil = 0.8Vmin., Voh = Vcc – 0.4Vmin., Vol = 0.4Vmax.sterownik wyœwietlania ekranowego OSD dla miksowania grafikiz sygna³em wideo, programowany port wejœciowy podczerwieniIR i porty wyjœciowe, interfejs Smart-Card, szynarozszerzenia dla urz¹dzeñ peryferyjnych (takich, jak portRS232), panel sterowania i wyœwietlania oraz dodatkowychpamiêci ROM, DRAM, czy EPROM.Schemat blokowy uk³adu TMS320AV7110 przedstawionona rysunku 1, a jego cechy to:• w pe³ni funkcjonalne dekodowanie z wykorzystaniem zewnêtrznejpamiêci SDRAM o pojemnoœci 16Mb,• akceptuje transportowe strumienie bitowe do 72.8Mbps,• wbudowany w uk³ad sprzêtowy system deskramblera ECD,• sprzêtowy akcelerator CRC dla obróbki SI/SPI,• dekodowanie wideo w standardzie MPEG-1 i MPEG-2,• dekodowanie audio w standardzie MPEG-1 Layer I i LayerII, z baz¹ stereofoniczn¹ MPEG-2 z bitowymi strumieniamiwielokana³owymi,• wyjœcia audio w formatach PCM i SPDIF,• procesor OSD umo¿liwiaj¹cy miksowanie znaków OSDz sygna³em wideo,• sprzêtowy blok Bit BLT do przyœpieszania komunikacji zblokiem pamiêci,• 32-/16-bitowy procesor ARM/Thumb usuwaj¹cy wp³ywinnych procesorów CPU w odbiorniku set-top-box,• firmowe oprogramowanie dla sterowania prac¹ uk³adu,• wbudowany enkoder NTSC/PAL z systemem logicznymMacro Vision dla zabezpieczenia przed skopiowaniem,• analogowe wyjœcia sygna³u wideo: Y/C, RGB, compositez 9-bitow¹ rozdzielczoœci¹,• wewnêtrznie lub zewnêtrznie generowane sygna³y synchronizacjisygna³u wideo,• wbudowane sterowniki dla 16-, 20- i 32-Mbitowej pamiêciSDRAM,• 16-/32-bitowe interfejsy ogólnego przeznaczenia EBI(Extension Bus Interface),• konfiguracja dla interfejsu szybkiej transmisji danychzgodnej z IEEE 1394 lub z IEEE 1284, lub zewnêtrznegoDMA dla szybkoœci transmisji danych do 16Mbps,• dwa 4-przewodowe porty danych UART dla szybkoœcitransmisji do 115.2kbps i 2-przewodowy port UART dlaszybkoœci transmisji do 9.6kbps,• interfejs Smart Card zgodny z ISO 7816-3/NDC,• interfejs magistrali I 2 C master/slave,• port wejœciowy dla zdalnego sterowania podczerwieni¹ IR,• port wyjœciowy dla zdalnego sterowania podczerwieni¹ IR,• cztery wyprowadzenia wejœcia/wyjœcia I/O ogólnego przeznaczeniai piêæ wyprowadzeñ przeznaczonych do konfiguracjiwyprowadzeñ I/O,• zasilanie napiêciem 2.5V oraz 3.3V dla wyprowadzeñ I/O,• 272 wyprowadzeñ.W tabeli 1 przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñ uk³aduTMS320AV7110.}Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze46 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówW OTVC Curtis 21M2VT w wyniku uderzeniapioruna uszkodzony zosta³ tranzystor linii BU508DForaz rezystor FR401. Po wymianie tych elementówsytuacja jest taka, ¿e odbiornika nie mo¿na w³¹czyæ.Nastêpuje jedynie cykliczne migotanie diody LEDstandby w takt napiêcia zasilaj¹cego. Na wyjœciuprocesora wizyjnego (podstawiony) brak impulsów H.Przypuszczam, ¿e s¹ one blokowane. Czy istniejemo¿liwoœæ „oszukania” procesora, aby sprawdziæprawid³owoœæ impulsów na jego wyjœciu. Generalnie,jak postêpowaæ w przypadku takich uszkodzeñ.Zacznê od koñca, a mianowicie „jak generalnie postêpowaæw takich przypadkach”? W przypadku odbiornika Curtis 21M...sprawa jest stosunkowo prosta. Mo¿na bowiem uruchamiaæ zasilaczze sztucznym obci¹¿eniem. Migotanie diody LED mo¿ebyæ spowodowane przeci¹¿eniem zasilacza. Na dobr¹ sprawêmo¿na od³¹czyæ wszystko po stronie wtórnej transformatoraTR702. Nale¿y jednak pamiêtaæ, aby zapewniæ minimalnesztuczne obci¹¿enie. Mo¿na wiêc do wyprowadzenia 2 transformatorapod³¹czyæ „now¹” diodê, elektrolit 100µF/160V i¿arówkê 40W. Nie zawsze trzeba posuwaæ siê a¿ do od³¹czaniaodbiorników energii z zasilacza w telewizorze, ale w przypadkuszczególnych k³opotów mo¿na to zrobiæ. Po uruchomieniuzasilacza, który tu jest stosunkowo prosty, mo¿na do³¹czaæ kolejneobci¹¿enia pozostawiaj¹c nadal ¿arówkê 25W. Prawdopodobnieproblem ujawni siê po pod³¹czeniu koñcówki linii.Skoro uszkodzi³ siê rezystor FR401, to prawdopodobnie „poszed³”te¿ „pion” - TDA8170. Przed jego wymian¹ mo¿na good³¹czyæ, np. przez odlutowanie jednym koñcem w³aœnie rezystoraFR401. Linia powinna ruszyæ, ekran pozostanie ciemny,ale po zwiêkszeniu napiêcia siatki 2 kineskopu powinien pokazaæsiê poziomy pasek. Jeœli linia nie ruszy, mo¿na od³¹czaækolejne obci¹¿enia trafopowielacza, ³¹cznie z cewkami (jest tobezpieczne). W przypadku wiêkszych k³opotów mo¿na nawetod³¹czyæ ca³y trafopowielacz, pod³¹czaj¹c jedynie uzwojenieg³ówne z praktycznie dowolnego, ale pewnego trafopowielaczalub nawet lepiej transformatora wysokiego napiêcia. Przedtymi „eksperymentami” warto zwiêkszyæ oko³o dwukrotniepojemnoœæ kondensatora powrotu - tu C504.Taki jest najprostszy i pewny tok postêpowania w przypadkutego typu usterek. W przypadku konkretnego problemu - odbiornika,który ma w naprawie Czytelnik - mo¿e byæ trochê inaczej.Uszkodzenie nast¹pi³o „po burzy”. Z du¿ym prawdopodobieñstwemnale¿y podejrzewaæ uszkodzenie uk³adu IC501 -MC44614, na tyle du¿ym, ¿e wymienia³bym go „w ciemno”.Warto by przeprowadziæ tylko jeden pomiar omomierzem, miêdzyjego nó¿k¹ 6 a mas¹. Powinno byæ co najmniej kilka kiloomów.Jeœli bêdzie mniej, to na pewno jest uszkodzony, natomiastjeœli rezystancja bêdzie du¿a - nie na pewno dobry.Czytelnik upatruje uszkodzenie w braku impulsów H nawyjœciu procesora wizyjnego. Ca³kiem prawdopodobne, ¿e jestto podejrzenie s³uszne. Brak przebiegu na wyjœciu 12 uk³aduMC44002 mo¿e byæ spowodowany w³aœnie uszkodzeniemuk³adu MC44614.Jak „oszukaæ” procesor wizyjny? Nie mam doœwiadczeniaz uk³adem MC44002, ale zwykle mo¿na to zrobiæ bardzo prosto.Podaæ mu zasilanie, choæby z zewnêtrznego zasilacza, od³¹czyæstopieñ drivera i ogl¹daæ wyjœcie oscyloskopem. Nale¿ypamiêtaæ jedynie o dwóch rzeczach. Wiêkszoœæ nowych uk³adówzawieraj¹cych stopieñ generatora linii ma oddzieln¹ nó¿-kê do jego zasilania (w celu umo¿liwienia aplikacji zasilaniatego uk³adu z trafopowielacza) oraz wyjœcie jest przewa¿nietypu otwarty kolektor. A wiêc na wyjœciu (steruj¹cym driverem)musi znajdowaæ siê rezystor pod³¹czony do dodatniej liniizasilania. Rezystor ten podci¹ga liniê do stanu wysokiego.A wiêc od³¹czaj¹c driver nale¿y zwróciæ uwagê, by ten rezystor„zosta³”. W przeciwnym wypadku brak bêdzie przebieguna wyjœciu H-drive.W konkretnym przypadku Curtisa, który naprawia Czytelnik,nale¿y od³¹czyæ kondensator C211, sprawdziæ, czy jest zasilaniena n.35 MC44002 (5V) i oscyloskopem obejrzeæ przebiegna n.12 tego uk³adu. Jeœli bêdzie, pod³¹czyæ C211, ponownieobejrzeæ ten przebieg. Jeœli nie bêdzie - wymieniæ IC501.Jeszcze jedna uwaga. Jeœli uszkodzony by³ tranzystor Q501- BU508DF, nale¿y sprawdziæ koniecznie rezystor R505 0R1.Z niego bowiem pochodzi sygna³ dla korekcji pr¹du bazy tranzystoraQ501. Wartoœæ nawet oko³o 1R mo¿e spowodowaæ zablokowaniesterowania tym tranzystorem.K.Œ.OTVC Fisher FTM963DK. Przy wstêpnychoglêdzinach stwierdzono s³abe œwiecenie diody sygnalizuj¹cejw³¹czenie do sieci. Profilaktycznie wymienionokondensatory po obu stronach zasilacza - napiêcia wnormie. Silnie grzeje siê stabilizator IC852 5V, zasilaj¹cymiêdzy innymi mikrokontroler IC101. Podjêtodecyzjê o jego wymianie (MN15245SAY1). Po tejoperacji dioda LED œwieci z normalnym natê¿eniem,jednak TV nie daje siê wyzwoliæ do stanu pracy (przedwymian¹ IC101 odbiornik te¿ nie chcia³ siê za³¹czyæ dostanu pracy). Stwierdzono, i¿ na wyjœciu ON/OFF (n.21IC101) panuje ca³y czas napiêcie oko³o 4V. Po „rêcznym”podaniu stanu niskiego na to wyjœcie, pozosta³euk³ady odbiornika podejmuj¹ pracê - jest wysokienapiêcie. Sprawdzono, czy oscylator przy IC101 generujeprzebieg - jest w porz¹dku. Wymieniono pamiêæIC102 (CXK1012 - wed³ug schematu ma to byæCXK1011P - taki te¿ uk³ad wmontowano), jednak bezrezultatów. Stwierdzono, i¿ na n.20 IC101 (koñcówkapod³¹czona do styków za³¹czaj¹cych TV po naciœniêciuwy³¹cznika sieciowego) panuje ca³y czas stan niski. Abywykluczyæ up³ywnoœci wewn¹trz wy³¹cznika sieciowego,odizolowano n.20 IC101 od po³¹czenia z p³ytk¹drukowan¹ i zmierzono na nim napiêcie - bez zmian.Pytanie (w³aœciwie trzy): czy pamiêæ w tym odbiornikuwymaga wstêpnego programowania, czy CXK1012 toodpowiednik CXK1011P, czy trzecia mo¿liwoœæ -kupi³em uszkodzony MN15245? Dodam, i¿ odizolowa-SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 47

Odpowiadamy na listy Czytelników³em wszystkie wyprowadzenia IC101 od po³¹czeñ zp³yt¹ bazow¹, oprócz napiêcia zasilania 5V, resetu,zegara, masy, od³¹czy³em te¿ komunikacjê z pamiêci¹ -niestety bez zmian. Odbiornik w dalszym ci¹gu na n.20IC101 ma stan niski.Analizuj¹c ten problem korzystam ze schematu odbiornikaSanyo CEP6011V chassis A1. Ca³oœæ uk³adu OTVC mo¿e ró¿-niæ siê znacznie, ale zastosowany jest ten sam mikroprocesor ipamiêæ.Z informacji które posiadam wnioskujê, ¿e uk³ady pamiêciCXK1011 i CXK1012 s¹ elementami wzajemnie zamiennymioraz pamiêæ nie wymaga wstêpnego zaprogramowania.Pierwsz¹ i w zasadzie jedyn¹ sugesti¹, która siê w tym przypadkunasuwa, jest sprawdzenie prawid³owoœci stanu sygna³ureset (n.8). Przede wszystkim sprawdzenie, czy nie panuje ca³yczas stan aktywny. Stanem aktywnym jest logiczne zero (stanniski), które powinno wystêpowaæ krótko po za³¹czeniu odbiornikai nastêpnie napiêcie na n.8 mikroprocesora MN15245-SAY1 powinno przejœæ do stanu wysokiego. Permanentny stanniski zablokuje pracê mikroprocesora i mo¿e byæ przyczyn¹opisanej usterki. Równie¿ brak impulsu zerowania mo¿e byæpowodem uruchomienia pracy jednostki centralnej mikrokontroleraod niew³aœciwego adresu, a objaw zewnêtrzny - takisam jak wy¿ej. Stan aktywny ³atwo zmierzyæ woltomierzem,natomiast w drugim przypadku najproœciej wygenerowaæ resetrêcznie.Jeœli reset jest w porz¹dku, a aplikacja naprawianego odbiornikaw zakresie uk³adu sterowania jest taka sama jak odbiornikaSanyo, z którego schematu korzystam, przychyli³bymsiê do trzeciego podejrzenia Czytelnika: „kupi³em uszkodzonyMN15245”.W przypadku tego typu uszkodzenia nale¿y pamiêtaæ jeszczeo dwóch rzeczach, które w tym konkretnym przypadku niemaj¹ prawdopodobnie miejsca.- niektóre odbiorniki (szczególnie w³aœnie Sanyo) jeœli zosta³ywy³¹czone pilotem, ponownie daj¹ siê za³¹czyæ tylkopilotem, przyciskiem ON/OFF, nie „numerem”.- czêsto zdarza siê zablokowanie jednego z przycisków klawiaturylokalnej, co powoduje unieruchomienie pracy mikroprocesora.K.Œ.OTVC Sony KVM2171A. Przetwornica jestzbudowana na uk³adzie STRS5706. Proszê o tryb postêpowania,gdy jest uszkodzony uk³ad steruj¹cy przetwornic¹i rezystor R615, R606. Po wymianie uk³aduSTRS5706 oraz elementów: R615, R606, C610, C607,C608 nast¹pi³o ponowne uszkodzenie tego uk³adu.Uszkodzenie rezystora R615 jest bezpoœrednim nastêpstwemzwarcia tranzystora wykonawczego w uk³adzie scalonymSTRS5706. Wprawdzie powinien wczeœniej przepaliæ siêbezpiecznik, jednak zastosowana wartoœæ 4A (a tyle musi byæz uwagi na cewki rozmagnesowuj¹ce) powoduje, ¿e kolejnoœæjest odwrotna. Drugi rezystor, który wed³ug relacji Czytelnikauleg³ uszkodzeniu, to R606. Uszkodzenie tego rezystora jestma³o prawdopodobne i nie implikuje praktycznie ¿adnych dalszychskutków. Natomiast uszkodzeniu STRS5706 mo¿e, anawet powinno towarzyszyæ uszkodzenie rezystora R607. Czytu nie ma w liœcie b³êdu?Decyzja o wymianie kondensatorów elektrolitycznych C607,C608 i C610 jest jak najbardziej s³uszna, nale¿y jednak pamiêtaæ,¿e powinny to byæ kondensatory dobrej jakoœci, o temperaturzepracy do 105°C - dotyczy to szczególnie C610. GdybyCzytelnik nie wymieni³ go profilaktycznie, uzna³bym go za najbardziejprawdopodobnego winowajcê zaistnia³ej sytuacji.Ogólne zasady postêpowania przy naprawie przetwornicy(zasilacza impulsowego) w przypadku uszkodzenia katastroficznego,tj. uszkodzenia wykonawczego tranzystora kluczuj¹cego,publikowaliœmy ju¿ parokrotnie. W tym konkretnymprzypadku, skutecznym zabezpieczeniem uk³adu przed uszkodzeniem,jest w³¹czenie (na czas wykonania wymaganych pomiarów)rezystora o wartoœci oko³o 47R/10W w szereg z kolektoremtranzystora wykonawczego. Kolektor wyprowadzonyjest na n.1 uk³adu IC601. Nale¿y wiêc przeci¹æ odpowiedni¹œcie¿kê lub odizolowaæ nó¿kê uk³adu scalonego w³¹czaj¹cw szereg wspomniany rezystor.Drugim skutecznym zabezpieczeniem jest obni¿enie napiêciasieciowego. Dobrze wyposa¿one stanowisko napraw powinnobyæ wyposa¿one w jedno gniazdko z regulacj¹ napiêciasieci przez regulowany autotransformator o mocy co najmniej300W. Osobn¹ spraw¹ jest transformator izoluj¹cy 220/220VAC. Najlepiej jeœli stanowisko wyposa¿one jest w tensposób, aby by³a mo¿liwoœæ po³¹czenia kaskadowego obu transformatorów,tj. aby napiêcie regulowane mog³o byæ równie¿galwanicznie izolowane od sieci energetycznej.Jeœli Czytelnik takiej mo¿liwoœci nie ma, zalecana jest ingerencjaw uk³ad zasilacza w odbiorniku zmniejszaj¹ca maksymaln¹moc, jak¹ mo¿e on dostarczyæ do strony wtórnej. Wwiêkszoœci uk³adów zasilaczy odbiorników telewizyjnych decydujeo tym jeden rezystor. W uk³adzie OTVC SonyKVM2171A sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, niemniej jednak zaleca³bym zwiêkszenie rezystancji R609.Kolejnym zabiegiem asekuracyjnym mo¿e byæ od³¹czenienawet wszystkich obci¹¿eñ strony wtórnej zasilacza i zastosowaniesztucznego obci¹¿enia (np. ¿arówki 220V/60W). Jeœliw krytycznych sytuacjach tranzystor (czy tu scalak) ponownieulega uszkodzeniu, ale dziêki temu wiemy, dlaczego tak siêsta³o, to ju¿ „warto by³o” go poœwiêciæ. Optymalnym rozwi¹zaniemjest sztuczne obci¹¿enie na granicy mocy nominalnejdostarczanej przez zasilacz w sprawnie dzia³aj¹cym uk³adzie.Dla wiêkszoœci odbiorników telewizyjnych ta moc to oko³o60÷80W. ¯arówka 60W zasilana napiêciem 120÷130V (typowenapiêcie zasilania linii) nie pobiera oczywiœcie 60W, aleodpowiednio mniej. Jednak zimne w³ókno ¿arówki ma rezystancjêoko³o 10-krotnie mniejsz¹ ni¿ wtedy, gdy jest ona rozgrzana.Moc elementu biernego zasilanego napiêciowo jestodwrotnie proporcjonalna do rezystancji czynnej, a wiêc taka¿arówka przedstawia sob¹ obci¹¿enie 600W. Nie rozwijaj¹cdalej tego tematu, dobrym kompromisem dla wiêkszoœci zasilaczyOTVC jest ¿arówka w³aœnie 60÷75W. Przy wiêkszejmocy zasilacz sprawny ma prawo nie wystartowaæ, a zdarzaj¹siê odbiorniki, gdzie problematycznym jest start przy obci¹¿eniu¿arówk¹ 40W (a w OTVC 14-calowych nawet 25W). Wniosekz tego jest taki, ¿e ¿arówka to element o bardzo niekorzystnej,nieliniowej charakterystyce i warto wykonaæ sobiesztuczne obci¹¿enie z rezystorów du¿ej mocy. Niemniej dlawygody i równie¿ mo¿liwoœci natychmiastowej kontroli48 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówoptycznej wartoœci napiêcia wyjœciowego, ¿arówki stosuje siênajczêœciej i w wiêkszoœci przypadków nie ma powodu do „rozpaczania”z uwagi na powy¿sze rozwa¿ania teoretyczne.Wracaj¹c do problemu g³ównego, nale¿y zauwa¿yæ, ¿e owezabiegi mo¿na poczyniæ dziêki temu, i¿ rozpatrywany zasilacznie jest sterowany z uk³adu typu master po stronie cold (jaknp. wiele odbiorników firmy Graetz czy Telefunken), nie jestnawet synchronizowany, a kontrola napiêæ wtórnych odbywasiê po stronie pierwotnej, opieraj¹c siê na silnym sprzê¿eniumagnetycznym uzwojenia 6-8 z uzwojeniami oddaj¹cymi energiêdo strony izolowanej. Tego typu konstrukcje s¹ zawsze wnaprawie o wiele prostsze.Po opisaniu zabiegów o charakterze asekuracyjnym przejdêdo wymienienia mo¿liwych przyczyn zaistnia³ej sytuacji:- uszkodzenie kondensatora C614 1nF/2kV,- uszkodzenie uk³adu scalonego mog³o spowodowaæ uszkodzeniediody D603 i/lub rezystora R630,- uszkodzenie rezystora R627, który ma istotne znaczeniedla prawid³owego wy³¹czania tranzystora kluczuj¹cego (tuw uk³adzie scalonym),- dla prawid³owej pracy uk³adu konieczne s¹ impulsy na n.6IC601 - sprawdziæ R610, R611, C609 i D604,- b³êdne dzia³anie pêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Wtym zakresie na szczêœcie elementów zewnêtrznych jest niewiele,wiêkszoœæ obwodów mieœci siê w uk³adzie scalonym- nale¿y sprawdziæ: R603, D605 i C608. Nie nale¿y te¿ zaniedbaæsprawdzenia jakoœci lutów w tym obwodzie. K.Œ.W odbiorniku TV Universum FT7142(TDA8366, MSP3400, SPL01-R01 G22ZD9348)fa³szywie za³¹cza siê STEREO, co powoduje nieprzyjemnywarkot w g³oœniku. Efekt ten wystêpuje tylko przyodbiorze s³abych stacji. Proszê o pomoc w zablokowaniutrybu stereo w uk³adzie MSP3400, ewentualnie osposób przeróbki usuwaj¹cej tê uci¹¿liwoœæ. Nieposiadam niestety dok³adnego schematu tego odbiornika,jak równie¿ nie wiem jak wejœæ w jego tryb serwisowy.Jeœli to mo¿liwe to proszê o podanie tej procedury.Zastanawiam siê te¿, czy zamontowanie w miejsceMSP3400 uk³adu MSP3410 spowoduje odbiór foniiNICAM bez ¿adnych dodatkowych przeróbek lub zmianw trybie serwisowym.Obawiam siê, ¿e w przypadku uk³adu MSP3400 nie da siêzablokowaæ systemu STEREO A2, tak jak mo¿na to zrobiæ wprzypadku dekoderów analogowych tego systemu, gdzie najproœciejjest to wykonaæ przez zablokowanie filtru odtwarzaniasygna³u pilota 57.4kHz. W aplikacji uk³adu MSP3400 takiobwód nie wystêpuje, ani ¿aden element, który móg³by byæzewnêtrznym elementem uk³adu identyfikacji systemu. Uk³adten pracuje w oparciu o technikê cyfrow¹ DSP (Digital SignalProcessing), tj. szybki procesor o architekturze ukierunkowanejna obróbkê zdigitalizowanego sygna³u fonicznego (sprzêtowe,a wiêc szybkie mno¿enie wielobitowe z dodawaniem).Nie dysponujê pe³nymi danymi katalogowymi uk³aduMSP3400 i MSP3410, tote¿ dalsze informacje mog¹ byæ niew pe³ni precyzyjne. Nieco informacji mo¿na odczytaæ ze schematówblokowych struktury wewnêtrznej tego elementu zamieszczonychna co najmniej kilku schematach opublikowanychprzez „SE”. Na przyk³ad, na schemacie OTVC Thomson,Telefunken,... chassis ICC17, zamieszczonym we wk³adcedo „SE” 07/2001 mo¿na odczytaæ, ¿e jest tam „bloczek”Stereo Detection Register. Jego istnienie daje nadziejê, ¿e mo¿-na parametr ten ustawiæ programowo za poœrednictwem magistraliI 2 C, a wiêc w trybie serwisowym. Schematu, ani opisutrybu serwisowego naprawianego przez Pana telewizora, niestetynie posiadam.Jest jednak inna droga postêpowania prowadz¹ca do usuniêciausterki. Nie blokowaæ systemu stereo, ale spowodowaæ,aby identyfikacja by³a prawid³owa. Sygna³ analogowy którydociera do tego uk³adu doprowadzony jest do nó¿ki 58 lub 60(jeœli uk³ad jest w obudowie DIL). Prawdopodobnie jego amplitudajest kiepska lub jest zaszumiony. Przegl¹daj¹c kilkaschematów odbiorników z MSP3400 mo¿na zauwa¿yæ, ¿e sygna³ten doprowadzony jest przez kondensator o niewielkiejpojemnoœci (kilkanaœcie pF), a czasem jest to kilka nF. Natomiastdrugie wyprowadzenie czasem „wisi” w powietrzu. Jeœlitak jest w naprawianym przez Czytelnika odbiorniku, to nale-¿y zblokowaæ je do masy przez kondensator 47÷100pF. Nicnie stoi na przeszkodzie spróbowaæ i wiêksz¹ pojemnoœæ. Czasemna drodze tego sygna³u jest wtórnik, a czasem wzmacniaczwykonany na jednym tranzystorku. Proste operacje zmianyktóregoœ z elementów w tej œcie¿ce spowoduj¹ zwiêkszeniesygna³u SIF dla demodulatora (w MSP3400). Natomiastjeœli amplituda nie jest kiepska (niestety nie wiem jaka ma byæ),a sygna³ jest tylko silnie zaszumiony, to nie ma sensu wzmacniaægo bardziej wraz z szumami. Wtedy podejrzenia nale¿yskierowaæ na filtr wydzielaj¹cy podnoœn¹ fonii z sygna³u compositevideo. Zwykle jest to tradycyjny SFE6.5, choæ czasemw aplikacji takiego filtru nie ma. Jeœli jest, wymieniæ choæby wciemno. Jeœli s¹ 6.5 i 5.5 i s¹ prze³¹czane, zwróciæ uwagê nadiody i kondensatory realizuj¹ce tê funkcje. Jeœli np. odbiornikten jest przestrajany foni¹ równoleg³¹, podejrzenie skierowaæna ni¹. Jeœli jest filtr dostrojczy dla filtru SAW (z fal¹powierzchniow¹), spróbowaæ lekko dostroiæ (jeœli s¹ dwa takiefiltry, zwróciæ uwagê, który jest w torze fonii). Czêsto wg³owicy jest cewka dostêpna przez otwór w obudowie (na ogó³jest tylko jedna), to pierwszy obwód po przemianie czêstotliwoœci,który mo¿na spróbowaæ lekko dostroiæ.Co do zamiany MSP3400 na MSP3410 i tym samym wyposa¿enieodbiornika w system NICAM. Z analizy schematówwynika, ¿e zmiany aplikacyjne uk³adu nie s¹ wymagane.W poradach serwisowych „SE” by³a tego typu porada. Czytelnikpisze, ¿e dokona³ zamiany obu wspomnianych elementów,i ¿e by³a konieczna jedynie zmiana opcji w trybie serwisowym.Osobiœcie tego typu przeróbki jeszcze nie robi³em.Jest jeszcze inna mo¿liwoœæ wystêpowania opisywanejprzez Pana usterki. Podobny przypadek mia³em po zamontowaniup³ytki fonii NICAM w magnetowidzie, na uk³adzieMSP3410. Co jakiœ czas (na chwilê) w³¹cza³ siê szum, obojêtnie,czy nadawany by³ NICAM, czy FM. Nie pomaga³o zastosowanieosobnego wzmacniacza czêstotliwoœci poœredniej, anijego strojenie, jak równie¿ blokowanie napiêæ zasilaj¹cych. Gdyzwróci³em siê po poradê do producenta, poradzono mi wymieniærezonator kwarcowy. Trudno mi oceniæ skutecznoœæ tegozabiegu, gdy¿ wymieni³em ca³¹ p³ytkê i problem usta³. Mo¿etaki zabieg pomo¿e w Pana przypadku.K.Œ.}SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 49

OTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisoweOTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisoweW³adys³aw WójtowiczOpis chassis AE-5 firmy Sony zamieszczony zosta³ w numerach7 i 8/2002 „Serwisu Elektroniki”. We wk³adkach schematowychdo tych numerów opublikowano równie¿ schematyideowe odbiorników KV-28FX60/A/B/D/E/K/R/U i KV-32FX60/A/B/D/E/K/R/U skonstruowanych na bazie tego chassis.Uzupe³nieniem tych materia³ów jest opis trybu serwisowego,zalecanych ustawieñ, regulacji i diagnozowania tegochassis zawarte w poni¿szym artykule.Tryb serwisowyWszystkie regulacje i ustawienia trybu serwisowego dokonywanes¹ przy pomocy standardowego nadajnika zdalnegosterowania bêd¹cego na wyposa¿eniu telewizora RM-891oraz przycisków klawiatury lokalnej odbiornika (przy uruchamianiutrybu serwisowego).G³ówny procesor steruj¹cy zosta³ zrealizowany w oparciuo uk³ad SAB-C161R1-LM.W celu uruchomienia trybu serwisowego nale¿y wy³¹czyæodbiornik wy³¹cznikiem sieciowym, a nastêpnie w³¹czyæ goponownie trzymaj¹c wciœniête jednoczeœnie dwa przyciski:[ PROG + ] i [ PROG - ] na klawiaturze lokalnej znajduj¹cejsiê na górze œcianki frontowej odbiornika (na rysunku 1 pokazanowidok klawiatury lokalnej odbiornika).PROGRRys.1.Potwierdzeniem wprowadzenia odbiornika w tryb serwisowyjest pojawienie siê w prawym górnym rogu ekranu komunikatuOSD “TT”. Dwukrotne naciœniêcie przycisku[ MENU ] na pilocie powoduje wyœwietlenie na ekranie menuserwisowego, pokazanego na rysunku 2. Na rysunku tym pokazanorównie¿, z których pozycji menu nastêpuje przejœciedo kolejnych podmenu.Tabela 1. Model SettingNr Model Nr Model1. KV-29FX60A/D/E 10. KV-29FS60K2. KV-29FX60B 11. KV-29FS60R3. KV-29FX60U 12. KV-28/32FX60A/D/E4. KV-29FC60A/D/E 13. KV-28/32FX60B5. KV-29FC60B 14. KV-28/32FX60K6. KV-29FC60K 15. KV-28/32FX60R7. KV-29FC60R 16. KV-28/32FX60U8. KV-29FS60A/D/E 17. KV-29FS60A/D/E9. KV-29FS60B 18. KV-29FS60BTabela 2. Basic settingNr Parametr Min. Maks. Data1. Sys.B/G OFF ON ON2. Sys.D/K OFF ON ON3. Sys.L OFF ON ON4. Sys I (UK) OFF ON OFF5. Sys I (IRL) OFF ON OFF6. Russian sound OFF ON OFF7. TXT Nod.Option 1 4 38. Simple PAT OFF ON OFF9. 16:9 CRT OFF ON OFF10. Sub-woofer OFF ON ON11. Auto standby OFF ON ON12. Comb-filter OFF ON OFF13. Auto YC det OFF ON ON14. Auto comb det OFF ON OFF15. AV2 Available OFF ON ON16. AV3 Available OFF ON ON17. AV4 Available OFF ON OFF18. AV3 Front & rear OFF ON ON19. SECAM Tape OFF ON OFFSERVICE MENUINITIALISINGRESET DEVICESBackendDeflectionDynamic ConvergenceColour Decoder 1Colour Decoder 2Feature BoxPIPSoundSelect: InitialisingReset DevicesMonitoringBackendDeflectionDynamic ConvergenceColour Decoder 1Colour Decoder 2Feature Low-EndPIPSpecial AdjustmentNext Menu: Model SettingBasic SettingFeature SettingMONITORINGDevice Status monitorError MonitorProduction MonitorNVM MonitorLine 23 MonitorRys.250 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

OTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisoweTabela 3.Tabela 4.Feature settingNr Parametr Min. Maks. Data1. PIP OFF ON ONBackendNr Parametr Def. Min. Maks. Data1. R-on ON OFF ON ON2. G-on ON OFF ON ON3. B-on ON OFF ON ON4. D-col OFF OFF ON ON5. Color-axis 2 0 3 26. Contrast 63 0 63 637. Limit-Luv 3 0 3 38. Hue 31 0 63 319. Colour 31 0 63 2810. CTI-Level 2 0 3 211. Brightness 31 0 63 3112. Gamma 2 0 3 213. Sharpness 31 0 63 4414. LTI-Level 0 0 3 015. R-Drive 41 0 63 4016. BLK-Bottom 0 0 3 017. G-Drive 41 0 63 3818. ABL-TH 0 0 3 019. B-Drive 41 0 63 2120. ABL-Mode 2 0 3 221. Sub Bright 31 0 63 3222. VM-Level 2 0 3 223. R-Cutoff 31 0 63 4124. Preover 2 0 3 225. G-Cutoff 31 0 63 4526. DPIC-Level 2 0 3 227. B-Cutoff 31 0 63 4828. DC-Tran 1 0 3 129. Sub-Cont 7 0 15 730. LRGB2-Lvl 12 0 15 1231. P-Abl 15 0 15 1532. DL-Pass OFF OFF ON OFF33. Sharp.Fo ON OFF ON ON34. Aging-W OFF OFF ON OFF35. Aging-B OFF OFF ON OFF36. CB-offset1 7 0 15 737. CR-offset1 7 0 15 739. CB-offset2 7 0 15 739. CR-offset2 7 0 15 740. Sub Colour 0 -8 8 -1Sposób pos³ugiwania siê przyciskami pilota w celu obs³ugitrybu serwisowego jest nastêpuj¹cy:• za pomoc¹ przycisków kursorów [ góra ], [ dó³ ] joystickawybiera siê interesuj¹c¹ nas liniê menu, czyli podmenulub konkretny parametr regulacyjny,• przez naciœniêcie przycisku kursora [ prawo ] joystickaprzechodzi siê do nastêpnego menu (podmenu),• powrót do poprzedniego menu nastêpuje po naciœniêciuprzycisku [ MENU ].Przed przyst¹pieniem do jakiejkolwiek regulacji nale¿y zmenu Initialising → Model Setting wybraæ w³aœciwy modelTabela 5. DeflectionNr Parametr Def. Min. Maks. Data1. V-Size 31 0 63 342. V-Position 31 0 63 213. V-Comp 1 0 3 14. V-Linear 7 0 15 75. S-Corr 7 0 15 86. H-Size 31 0 63 297. EW-DC OFF OFF ON OFF8. Pin-Amp 31 0 63 369. Up-Cpin 31 0 63 3510. M-Pin 2 0 3 211. Lo-Cpin 31 0 63 3712. Trapezium 7 0 15 713. H-Position 31 0 63 2514. AFC-Bow 7 0 15 715. AFC-Angle 7 0 15 916. Up-Vlin 0 0 15 017. Lo-Vlin 0 0 15 0Tabela 6. Dynamic ConvergenceNr Parametr Def. Min. Maks. Data1. Range 63 0 63 322. H Stat 33 0 63 333. H amp L 37 0 63 374. H amp R 36 0 63 365. Up Y 31 0 63 316. Low Y 33 0 63 337. Y Up L 30 0 63 308. Y Up R 30 0 63 309. Y Low L 31 0 63 3110. Y Low R 30 0 63 3011. Mbow Up L 31 0 63 3112. Mbow Up R 32 0 63 3213. Mbow Low L 32 0 63 3214. Mbow Low R 32 0 63 3215. V Stat 32 0 63 3216. Linearity 128 0 255 10417. H Centre 32 0 63 3218. H Trap 32 0 63 3219. Rotation 0 0 255 020. Focus Phase 128 0 255 128Tabela 7. Colour Decoder 1Tabela 7. Colour Decoder 2Nr Parametr Def. Min. Maks. Data1. DelayLinMd OFF OFF ON OFF2. Gain set 1 0 3 13. Y-Delay 7 0 15 74. Phase Time 0 0 3 05. Vid Ident Md OFF OFF ON OFF6. Sync Mode OFF OFF ON OFF7. Vid ldent Sw ON OFF ON ON8. H-Output OFF OFF ON OFF9. Enagating OFF OFF ON OFF10. IF Circuit ON OFF ON ON11. GP Delay OFF OFF ON OFFSERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 51

OTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisoweTabela 8. Feature Low-EndNr Parametr Def. Min. Maks. Data Nr Parametr Def. Min. Maks. Data1. F.S.F.M OFF OFF ON OFF 52. Msbhbdasto ON OFF ON ON2. G-Mode OFF OFF ON OFF 53. Msbhdavsto ON OFF ON ON3. Picture Pos 0 0 3 0 54. Msbhdavsta OFF OFF ON OFF4. Comp Mode OFF OFF ON OFF 55. Hddel 0 0 15 05. Comp SW OFF OFF ON OFF 56. Clvsta 0 0 255 06. Acqu.freq OFF OFF ON OFF 57. Clvsto 9 0 255 97. Still Pic OFF OFF ON OFF 58. Hwesta 44 0 255 448. Init OFF OFF ON OFF 59. Hwesto 208 0 255 2089. Dis Feature ON OFF ON ON 60. Ex-Thres OFF OFF ON OFF10. Dis Vlimit ON OFF ON ON 61. Wes ON OFF ON OFF11. Scr Fade 0 0 3 0 62. Demo mode ON OFF ON OFF12. Hwe Delay 20 0 255 20 63. Limerick NR 0 0 4 013. Auto Vshift OFF OFF ON OFF 64. Nthr 0 0 255 214. Vwe Delay 0 0 127 0 65. Wval 200 0 255 20015. SFR sw OFF OFF ON OFF 66. Agc Ych 203 0 255 20316. IPQ 0 0 3 0 67. Agc Uvch 209 0 255 20917. D.Col DEC OFF OFF ON OFF 68. Aal-Bypass OFF OFF ON OFF18. Blankfield 0 0 15 0 69. Stby Fr OFF OFF ON OFF19. P1.5 OFF OFF ON OFF 70. Lsb Agc-Uv OFF OFF ON OFF20. P1.4 OFF OFF ON OFF 71. Lsb Agc-Y OFF OFF ON OFF21. P1.3 OFF OFF ON OFF 72. Vcl cor 0 0 3 022. P1.2 OFF OFF ON OFF 73. Ucl cor 0 0 3 023. P1.1 OFF OFF ON OFF 74. Uv cor mode 0 0 3 024. Set Vdba OFF OFF ON OFF 75. Uvcl tau 3 0 3 325. Set Sidep ON OFT ON ON 76. Uvcol Lvl 0 0 3 026. Set Hwe OFF OFF ON OFF 77. Fil Mem OFF OFF ON OFF27. Set Clv OFF OFF ON OFF 78. Overl Thr 1 0 3 128. Set Hddel OFF OFF ON OFF 79. Y delay f 4 0 7 429. Set Hblnd OFF OFF ON OFF 80. Dcti pdxsel ON OFF ON ON30. Set Hre ON OFF ON ON 81. Dcti Thres 0 0 15 031. Set Hbda ON OFF ON ON 82. Dcti Gain 0 0 7 032. Set Hdav ON OFF ON ON 83. Dcti Super ON OFF ON ON33. Vbdasta 0 0 255 0 84. Dcti Fil ON OFF ON ON34. Vsdasto 0 0 255 0 85. Dcti Prot ON OFF ON ON35. Msbhwesto OFF OFF ON OFF 86. Dcti Sep ON OFF ON ON36. Msbhwesta OFF OFF O N OFF 87. Dcti Limit 2 0 3 237. Msbvbdasto OFF OFF ON OFF 88. Peak Beta 0 0 7 038. Msbvbdasta OFF OFF ON OFF 89. Peak Alpha 2 0 7 239. Hdavsta 40 0 255 40 90. Peak Neg g 0 0 3 040. Hdavsto 255 0 255 255 91. Peak Delta 0 0 3 041. Hbdasta 223 0 255 223 92. Peak Tau 0 0 7 042. Hbdasto 222 0 255 222 93. Peak Corth 0 0 1 5 043. Hresta 38 0 255 38 94. Overlay V 0 0 1 5 044. Hresto 202 0 255 202 95. Overlay U 0 0 1 5 045. Hblndsta 31 0 255 31 96. Overlay Y 10 0 255 1046. Hblndsto 30 0 255 30 97. Sidep sta 240 0 255 24047. MsbHblndsta OFF OFF ON OFF 98. Sidep sto 36 0 255 3648. MsbHblndsto OFF OFF ON OFF 99. Y delay B 7 0 7 749. Msb Hresto ON OFF ON ON 100. Invert UV ON OFF ON ON50. Msb Hresta OFF OFF ON OFF 101. Outpu Range ON OFF ON ON51. Msbhbdasta ON OFF ON ON 102. Sidep Fdel 0 0 3 052 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

OTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisoweTabela 9.PIPTabela 10.SoundNr Parametr Def. Min. Maks. Data1. Freeze OFF OFF ON OFF2. Frame ON OFF ON ON3. Pipon ON OFF ON OFF4. Seldel 1 0 15 15. Mixdis ON OFF ON ON6. H-Poshi 0 0 3 07. H-Pos 137 0 255 1378. V-Pos 59 0 255 599. Y-Delay 0 0 7 010. V-Dec OFF OFF ON OFF11. H-Dec OFF OFF ON OFF12. Insvh ON OFF ON ON13. Chrins ON OFF ON ON14. Pmod 0 0 3 015. Imod 0 0 3 016. Clisw ON OFF ON ON17. H side 4 0 15 418. Vsiisq OFF OFF ON OFF19. Vsidel 0 0 31 020. Parasynd ON OFF ON ON21. Vspisq OFF OFF ON OFF22. Vspdel 10 0 31 1023. Con 1 0 15 124. Fry 8 0 15 825. Fv 3 0 15 326. Fru 4 0 15 427. Sel Down OFF OFF ON OFF28. Frwidv 1 0 3 129. Frwidh 2 0 7 230. Mat 4 0 7 431. Daconst OFF OFF ON OFF32. Plltc 1 0 3 133. Dacontle OFF OFF ON OFF34. Left 83 0 255 8335. RightHi 1 0 3 136. Right 192 0 255 19237. Up 46 0 255 4638. Down 189 0 255 189odbiornika, w którym przeprowadzamy regulacjê (lub skontrolowaæ,¿e tak jest) zgodnie z tabel¹ 1.W tabelach 2 i 3 zestawiono parametry konfiguracyjnedostêpne w podmenu Initialising. W tabelach 4 ÷ 11 zestawiononastêpuj¹ce grupy parametrów:- w tabeli 4 - podmenu Backend - ustawianie parametrówtoru wizyjnego,- w tabeli 5 - podmenu Deflection - ustawianie parametrówgeometrii obrazu,- w tabeli 6 - podmenu Dynamic Convergence - ustawianieparametrów zbie¿noœci,- w tabeli 7 - podmenu Colour Decoder 1 - ustawianie parametrówtoru dekodera koloru toru podstawowego i podmenuColour Decoder 2 - ustawianie parametrów toru dekoderakoloru w torze PIP,- w tabeli 8 - podmenu Feature Low-End - ustawianie parametrówbloku cyfrowej obróbki sygna³ów (Feature Box),- w tabeli 9 - podmenu PIP - ustawianie parametrów w torzepodgl¹du PIP,Nr Parametr Def. Min. Maks. Data1. Ref.Level 40 0 20 402. Auto-gain ON OFF ON ON3. Ana-in 0 0 1 04. Corr-mute ON OFF ON ON5. Clock out ON OFF ON ON6. AM-gain ON OFF ON ON7. Clip mode 0 0 2 08. SCART1 Vol 79 0 127 799. SCART2 Vol 79 0 127 7910. SCART Pr 27 0 127 2711. Izs1-pr 16 0 127 1612. Izs2-pr 16 0 127 1613. FM pr 27 0 127 2714. BG Nic-pr 53 0 127 5315. L Nic-pr 59 0 127 5916. DK Nic-pr 53 0 127 5317. I Nic-pr 97 0 127 9718. Irl Nic-pr 97 0 127 9719. AVC-Decay 2 0 8 220. Subw-vol 0 0 -127 021. Subw-freq 20 5 40 2022. Subw-Hpuss OFF OFF ON OFF23. Spat-stre 127 0 -1 12724. Spat-Coeff 0 0 8 025. Bass offs 0 -3 3 026. Treble offs 0 -3 3 027. Loudn offs 0 0 9 028. Hp-voloffs -2 -5 5 -229. M-S Limit 30 -128 127 3030. M-B Limit -30 -128 127 -3031. S-M Limit 12 -128 127 1232. S-B Limit -20 -128 127 -2033. B-M Limit -12 -128 127 -1234. B-S Limit 20 -128 127 2035. Err.Max 40 0 255 4036. Err.Min 14 0 255 18Tabela 11.Special AdjustmentNr Parametr Min. Maks. Data1. RGB Level 0 7 02. RGB Gain 0 31 93. RGB PatLevel 0 7 74. RGB Patgain 0 31 315. RGB H-position -10 10 -16. Extra Fw 0 255 2557. EPG Chks Check OFF ON ON8. Slicer High OFF ON ON9. FCW Wide OFF ON ON10. High Pll OFF ON OFF11. Panic offset 0 2 012. Wide Mute OFF ON ON- w tabeli 10 - podmenu Sound - ustawianie parametrów torufonii,- w tabeli 11 - podmenu Special Adjustment - ustawianiepozosta³ych parametrów.SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 53

OTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisoweTabela 12. Wykaz funkcji trybu testowego TEST MODE 2Kod Opis funkcji Kod Opis funkcji00Wyjœcie z trybu testowego Test Mode 2 i powrót donormalnej pracy01 Ustawienie parametrów obrazu na maksimum02 Ustawienie parametrów obrazu na minimum0304050607080910111213Ustawienie g³oœnoœci w torze g³oœnikowym/s³uchawkowymna poziomie 30%Ustawienie g³oœnoœci w torze g³oœnikowym/s³uchawkowymna poziomie 50%252627Ustawianie parametrów specyficznych dla OTVC zwyró¿nikiem D (na teren AEP)Ustawianie parametrów specyficznych dla OTVC zwyró¿nikiem B (na teren Francji)Ustawianie parametrów specyficznych dla OTVC zwyró¿nikiem K (na teren OIRT – Europa œrodkowa)28Ustawianie parametrów specyficznych dla OTVC zwyró¿nikiem R (na teren OIRT - Rosja)29 -Ustawienie g³oœnoœci w torze g³oœnikowym/s³uchawkowymna poziomie 65% 30 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)Ustawienie g³oœnoœci w torze g³oœnikowym/s³uchawkowym 31 Ustawianie geometrii obrazu 1na poziomie 80% 32 Ustawianie geometrii obrazu 2W³¹czenie trybu „wygrzewania” – poziom g³oœnoœci naminimum, parametry obrazu na maksimum, jaskrawoœæ namaksimumPrzywo³anie fabrycznych ustawieñ, stosowane w koñcowejfazie produkcji w celu zapewnienia wszystkim odbiornikomopuszczaj¹cym fabrykê tych samych ustawieñ, tzn.:ustawienie programu nr 1, jako wejœcie AV zostajeustawione z³¹cze AV1, wyjœcie AV zostaje ustawione naTV Out, poziom g³oœnoœci w torze g³oœnikowym is³uchawkowym ustawiony na 35% zakresu regulacji,wysoka rozdzielczoœæ, format obrazu 4:3, obrazek PIPwy³¹czony, a po jego w³¹czeniu pojawia siê on w lewymgórnym rogu ekranu, wszystkie regulacje analogoweprzyjmuj¹ wartoœci domyœlne, tryb testowy Test Mode 2wy³¹czony33 Wyœwietlenie tablicy b³êdów ( Error monitor)34 -35Wybór formatu obrazu 4:3 < > 16:9, wyœwietlenie statusuodbiornika36 W³¹czenie detekcji linii 2337 Test funkcji SVM38÷39 -40 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)41 Sprawdzenie trybu Screen mode42 Ponowna inicjalizacji ustawieñ geometrii obrazu43÷45 -46 Opcja zarezerwowana dla nastaw dealeraKasowanie rejestru w pamiêci NVM odpowiedzialnego za47 Ponowna inicjalizacji pamiêci nieulotnej NVMwybór jêzyka komunikatów OSD; powoduje to48 Ustawienie pamiêci jako zapisanejautomatyczne pojawianie siê menu wyboru jêzyka poka¿dorazowym w³¹czeniu odbiornika; stan ten trwa do49 Ustawienie pamiêci jako czystej (dziewiczej)momentu wybrania okreœlonego jêzyka 50 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego Test Mode 2 .51 Ustawienie poziomu funkcji Dolby na 90%Wprowadzenie numeru funkcji trybu TT zakoñczonego 052 Ustawienie funkcji Dolby tylko w lewym g³oœniku(10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90) kasuje numer aktualniewybranej i u¿ywanej funkcji trybu. Mo¿liwe jest wówczas53 Ustawienie funkcji Dolby tylko w prawym g³oœnikuwprowadzenie dowolnego innego numeru. Jednorazowe54 Ustawienie funkcji Dolby tylko w g³oœniku centralnymu¿ycie funkcji nie powoduje znikniêcia komunikatu “TT”,55 Ustawienie funkcji Dolby tylko w g³oœnikach surrounddwukrotne u¿ycie funkcji powoduje wyjœcie z trybutestowego 56÷59 -Bezpoœredni dostêp do regulacji kontrastu - regulacja za60 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)pomoc¹ kursorów 61 Tryb serwisowyBezpoœredni dostêp do regulacji nasycenia koloru -62 Tryb produkcyjnyregulacja za pomoc¹ kursorów 63÷64 -Wyœwietlenie wersji programu steruj¹cego i konfiguracji65 Kasowanie kodów b³êdów zapamiêtanych w pamiêci NVModbiornika 66÷67 -14 Wyœwietlenie informacji producentaW³¹czona funkcja ignorowania b³êdów mog¹cych wyst¹piæ6815 W³¹czenie funkcji regulacji rotacji obrazuna szynie I 2 C (b³êdy s¹ pomijane)16 Ustawienie parametrów obrazu na 50%Wy³¹czona funkcja ignorowania b³êdów mog¹cych6917 W³¹czenie funkcji wyciszenia fonii ( Mute on)wyst¹piæ na szynie I 2 C (b³êdy s¹ sygnalizowane)18 - 70 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)Bezpoœredni dostêp do regulacji jaskrawoœci - regulacja za 71÷72 -19pomoc¹ kursorów 73 Kasowanie tablicy programów20 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10) 74÷79 -21222324Ustawianie parametrów specyficznych dla OTVC z80 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)wyró¿nikiem A (na teren W³och) 81 Regulacja pozioma obrazka PAP z lewej strony obrazuUstawianie parametrów specyficznych dla OTVC z82 Regulacja pozioma obrazka PAP z prawej strony obrazuwyró¿nikiem L (na teren Irlandii) 83÷86 -Ustawianie parametrów specyficznych dla OTVC z87 Kasowanie ustawieñ normalizacyjnych u¿ytkownikawyró¿nikiem E (na teren Hiszpanii) 88 Wy³¹czenie blokady rodzicielskiejUstawianie parametrów specyficznych dla OTVC z89 -wyró¿nikiem U (na teren Wielkiej Brytanii) 90 Usuniêcie numeru funkcji trybu testowego (jak 10)54 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

OTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisoweW tabelach obok kolumny z nazw¹ parametru podano wartoœædomyœln¹ (Def.), minimaln¹ i maksymaln¹ oraz zalecan¹do ustawienia (Data).Tryb testowy (Test Mode 2)W trybie testowym Test Mode 2 mo¿liwy jest bezpoœrednidostêp do pamiêci nieulotnej i odczyt lub edycja zawartoœci komórekw zakresie zmiany wartoœci parametrów regulacyjnych.Tryb testowy Test Mode 2, oprócz bezpoœredniego dostêpu doniektórych regulacji wykonywanych z poziomu menu serwisowegoumo¿liwia równie¿ szereg specjalistycznych ustawieñ wykonywanychtylko w trakcie produkcji. Wejœcie w tryb testowyTest Mode 2 mo¿liwy jest z poziomu trybu serwisowego, sygnalizowanegokomunikatem “TT” przez naciœniêcie dwóchprzycisków numerycznych. U¿yte przyciski numeryczne okreœlaj¹kod funkcji, zgodnie z opisem przedstawionym w tabeli12. Wyjœcie z trybu testowego nastêpuje poprzez naciœniêciekodu dwucyfrowego zakoñczonego zerem (00, 10, 20, 30, 40,50, 60, 70, 80, 90) lub poprzez prze³¹czenie odbiornika w trybstandby. Jeœli potrzebne jest wy³¹czenie wyœwietlania komunikatówOSD na ekranie, dokonuje siê tego przy pomocy przycisku[ MUTE ]. Przywrócenie wyœwietlania nastêpuje po kolejnymnaciœniêciu tego samego przycisku.Tabela 13Liczbab³yskówUszkodzony element lub przyczyna b³êdudiodyLEDBrak b³êdu 00- 01Ochrona przed nadmiernym wzrostem pr¹du 02Ochrona przed nadmiernym wzrostem napiêcia 03Ochrona stopnia odchylania pionowego 04AKB 05Ochrona stopnia odchylania poziomego 06Ochrona wyjœciafoniinag³oœniki 07Generalny b³¹d magistrali (zajêtoœæ) 08Uk³ad megatekstu SDA5273 09Pamiêæ nieulotna NVM 10Podstawowy dekoder koloru 11Blok Feature Box 12Konwerter D/A 13Procesor wizji 14Procesor multistandardowy fonii 15Auto Wide 16Zewnêtrzna pamiêæ RAM 17dioda LED STANDBYON ON ONOFFRys.3.OFFAutodiagnoza i sygnalizacja uszkodzeñProgram steruj¹cy chassis AE-5 wyposa¿ony jest w proceduryautodiagnozy, za pomoc¹ których jest mo¿liwe testowaniestanu magistrali I 2 C oraz uk³adów scalonych i podzespo-³ów do³¹czonych do niej. Procedura ta odbywa siê dwiema drogami:poprzez sprawdzenie zajêtoœci magistrali oraz poprzezsprawdzanie odpowiedzi ze strony uk³adów scalonych do³¹czonychdo szyny. W przypadku wyst¹pienia zajêtoœci magistralilub braku albo b³êdnej odpowiedzi ze strony uk³adu scalonego,program diagnostyczny „próbuje” najpierw odblokowaæszyny (zajêtoœæ magistrali jest sygnalizowana poprzez ci¹g³emigotanie diody LED STANDBY). Po pomyœlnym odblokowaniumagistrali mikroprocesor steruj¹cy próbuje skomunikowaæsiê z ka¿dym z uk³adów wysy³aj¹c sekwencjê startow¹.Sekwencja startowa jest powtarzana 3 razy, a w przypadkubraku odpowiedzi nastêpuje sygnalizacja b³êdu za pomoc¹odpowiedniej liczby b³ysków diody LED lub za pomoc¹ wyœwietlaniakodu b³êdu na ekranie.Sygnalizacja b³êdów za pomoc¹ diody LEDIloœæ b³ysków jest równoznaczna z kodem b³êdu, którychznaczenie pokazano w tabeli 13. B³yski te s¹ powtarzane wsekwencji pokazanej na rysunku 3 dla b³êdu sygnalizowanego3 b³yskami diody.Wskazania prawdopodobnej przyczyny wyst¹pienia b³êduza pomoc¹ b³ysków diody LED jest szczególnie pomocne wprzypadku, gdy z powodu uszkodzenia polegaj¹cego na brakuobrazu nie jest mo¿liwe zasygnalizowanie kodu b³êdu wyœwietlanegona ekranie. Szczególnego omówienia wymagaj¹ trzysytuacje wyst¹pienia b³êdów: braku b³ysków diody LED, b³êdusygnalizowanego 2 i 4 b³yskami.W przypadku, gdy odbiornik nie dzia³a i brak b³ysków diodyLED oprócz trywialnego sprawdzenia napiêcia sieciowego nawejœciu OTVC i bezpiecznika, sprawdzenia wymaga zasilacz,poszczególne napiêcia wyjœciowe, szczególnie napiêcia zasilaj¹ceuk³ady sterowania.Dwa b³yski diody LED, sygnalizuj¹ce zadzia³anie zabezpieczeniaprzed wzrostem pr¹du mog¹ byæ spowodowane nastêpuj¹cymiuszkodzeniami:- zwarcie stopnia koñcowego linii Q6803/Q6804 (p³yta D),- zwarcie tranzystora FET Q6806 (p³yta D),- zwarcie uk³adu IC6604 (p³yta D).Cztery b³yski diody LED, sygnalizuj¹ce unieruchomieniestopnia odchylania pionowego mog¹ byæ spowodowane na-ERROR MONITOROperating Time:930360h 15hSaved Errors:1. 100h = A-Board2. 401h = BP-B CXD2069 MID3. 704h = J-B TDA9320 Main Col Dec4. 000h = no error occured5. 000h = no error occuredActual Error:New error code sequence is startingIgnore Errors:Rys.4.[off]SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002 55

OTVC Sony z chassis AE-5 - tryb i regulacje serwisowestêpuj¹cymi uszkodzeniami:- brak napiêcia +15V (rozwarcie R8635 - p³yta D),- brak napiêcia -15V (rozwarcie R8634 - p³yta D),- zwarcie uk³adu IC6700 (p³yta D).Sygnalizacja b³êdów przez Error MonitorSygnalizacja b³êdów magistrali oraz urz¹dzeñ do niej do-³¹czonych zosta³a podzielona na trzy grupy:- Gen. I 2 C Error - b³êdy zaliczone do tej grupy s¹ wyœwietlanew przypadku, gdy wszystkie uk³ady do³¹czone do szynyoprócz pamiêci EEPROM wykazuj¹ b³êdy,- Board Error - b³êdy zaklasyfikowane do tej grupy s¹ wyœwietlanew przypadku, gdy wszystkie uk³ady znajduj¹cesiê na danej p³ycie (module, bloku) wykazuj¹ b³êdy,- Device Error - b³êdy zaliczone do tej grupy s¹ wyœwietlanew przypadku, gdy b³¹d wykazuje konkretny element - uk³adlub podzespó³.Kody wykrytych b³êdów wyœwietlane s¹ w menu ErrorMonitor, które mo¿e zostaæ wybrane w trybie testowym TestMode 2 jako funkcja o numerze 33. Przyk³adowy widok takiegomenu pokazano na rysunku 4.Wybrane procedury ustawiania parametróww trybie serwisowymUstawianie zakresu regulacji nasycenia koloru1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ testowy pasówkolorowych w systemie PAL.2. Sondê oscyloskopu pod³¹czyæ do wyprowadzenia 5 (BLUEIN) z³¹cza CN5400 na p³ytce kineskopu (C).3. Wejœæ w tryb serwisowy.4. Wybraæ podmenu Backend.5. Zmieniaj¹c wartoœæ parametru Sub Colour tak ustawiæ nasyceniekoloru, aby trzy ostatnie pasy (cyan, magenta i blue)mia³y tê sam¹ wysokoœæ, jak pokazano to na rysunku 5.Ustawianie napiêcia siatki drugiej (G2)1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ z generatora sygna³ testowykropek.2. Regulacje kontrastu, jaskrawoœci i nasycenia koloru ustawiæna minimum.3. Do katod R, G i B doprowadziæ z zewnêtrznego zasilaczanapiêcie sta³e o wartoœci 175V.4. Obserwuj¹c obraz na ekranie za pomoc¹ potencjometruRV5376 (SCREEN) na p³ycie C ustawiæ napiêcie siatki drugiejG2 w punkcie tu¿ za znikniêciem linii powrotów.V-SIZEV-POSITIONV-LINEARH-SIZEH-PIN-CUSHTRAPEZIUMUP-VLINLO-VLINAFC-BOWAFC-ANGLEtaki sam poziomH-POSITIONsygna³ B-OutRys.5.Rys.6.56 SERWIS ELEKTRONIKI 10/2002

Tabela 14Kodb³êduMiejsce wyst¹pieniab³êdu lub uszkodzenia00 00h brak b³êduGen. IIC Error00 01h IIC 0 line00 02h IIC 1 line nieu¿ywaneBoard Error01 00h P³yta A02 00h P³yta B103 00h P³yta B204 00h P³yta BP05 00h P³yta D106 00h P³yta E07 00h P³yta JDevice ErrorP³yta A01 01h CXA1875 Port Expander01 02h TU1326 Tuner g³ównyOpis01 03h TU1350 Tuner dodatkowyP³yta B102 01h P83C654 Blok Feature Box02 02h SDA9280 Przetwornik D/AP³yta B203 01h SAA4977 Basic03 02h SAA4950 PamiêæP³yta BP04 01h CXD2069 MIDP³yta D105 01h CXA8070 Uk³ad konwergencji dynamicznej05 02h CXA1875 Port ExpanderP³yta E06 01h CXD2100 BackendP³yta J07 01h CXD2057 Auto Wide07 02h SDA9288 PIP07 03h TDA9320 Dodatkowy dekoder koloru07 04h TDA9320 G³ówny dekoder koloru07 05h CXA1875 Dodatkowy procesor fonii07 06h TDA7309 Wzmacniacz s³uchawkowy07 07h TEA6422DT Prze³¹cznik sygna³ów fonii07 08h MSP3410D Procesor fonii07 09h TC9337F Procesor fonii DSPUstawianie balansu bieliUwaga: Regulacjê balansu bieli nale¿y rozpocz¹æ od rozmagnesowaniakineskopu i ustawienia w³aœciwego napiêciasiatki drugiej.1. Do wejœcia odbiornika doprowadziæ sygna³ bia³ego pola.2. Wejœæ w tryb serwisowy i wybraæ podmenu Backend.3. Ustawiæ kontrast na maksimum.4. Dla parametru R DRIVE ustawiæ wartoœæ 41.5. Regulowaæ parametry G DRIVE i B DRIVE a¿ do uzyskaniaoptymalnego balansu bieli.6. Nacisn¹æ przycisk [OK] dla ka¿dej nastawy w celu jej zapamiêtania.7. Ustawiæ kontrast na minimum.8. Dla parametru R CUT-OFF ustawiæ wartoœæ 31.9. Regulowaæ parametry G CUT-OFF i B CUT-OFF a¿ do uzyskaniaoptymalnego balansu bieli.10. Nacisn¹æ przycisk [OK] dla ka¿dej nastawy w celu jejzapamiêtania.Ustawianie geometrii obrazu1. Do wejœcia doprowadziæ sygna³ testowy odpowiedni do ustawianiageometrii obrazu, na przyk³ad obraz kraty z naniesionymcentralnie okrêgiem.2. Wejœæ w tryb serwisowy i wybraæ podmenu Deflection.3. Za pomoc¹ przycisków kursorów zmieniaæ wartoœæ parametrów,a¿ do uzyskania optymalnej geometrii obrazu.Na rysunku 6 schematycznie zobrazowano znaczenie wybranychparametrów regulacji geometrii. }

SERWIS ELEKTRONIKI11/2002 Listopad 2002 NR 81Od RedakcjiJu¿ tradycyjnie w listopadowym numerze „Serwisu Elektroniki”podajemy warunki prenumeraty naszych wydawnictw na2003 rok. S¹dzimy, ¿e nasi prenumeratorzy z zadowoleniemprzyjm¹ informacjê, i¿ ceny nie uleg³y zmianie. Szczegó³oweinformacje o warunkach prenumeraty mo¿ecie Pañstwo znaleŸæna stronie 59 i 60 wewn¹trz bie¿¹cego numeru. W tym miejscuwarto jedynie szerzej wspomnieæ o nowym elemencie naszej oferty,czyli o us³udze INFO-NET. Z pewnoœci¹ niejednokrotnie spotkaliœciesiê Pañstwo z sytuacj¹, gdy podczas naprawy trafiaciena tak uszkodzony element, ¿e niemo¿liwe jest odczytanie jegowartoœci lub typu, np. spalony rezystor, tranzystor czy rozerwanykondensator i nie ma pod rêk¹ odpowiedniej dokumentacji,aby go zidentyfikowaæ. Sprowadzenie dokumentacji raz, ¿e kosztuje,a dwa musi potrwaæ kilka dni. Tymczasem sprzêt stoi nawarsztacie, a klient jest z dnia na dzieñ bardziej zniecierpliwiony.Jest to jeden z wielu przypadków, gdy mo¿ecie Pañstwo skorzystaæz us³ugi INFO-NET, która polega na wys³aniu poszukiwanejinformacji za pomoc¹ poczty elektronicznej. Dziêki wykorzystaniuInternetu, je¿eli tylko bêdziemy dysponowali odpowiednimiinformacjami, jesteœmy w stanie wys³aæ odpowiedŸ wbardzo krótkim czasie. Opisany powy¿ej przypadek jest jednymz najbardziej oczywistych, gdy warto z tej us³ugi skorzystaæ, alenie jest to jedyny rodzaj informacji, któr¹ mo¿emy wysy³aæ t¹drog¹. Je¿eli zajdzie taka potrzeba mo¿emy wys³aæ fragment schematuideowego, aplikacjê uk³adu scalonego, poradê serwisow¹,tryb serwisowy, rysunek z³o¿eniowy mechanizmu, itp. Dla tych,którzy nie posiadaj¹ dostêpu do Internetu, oferujemy wysy³anieinformacji poczt¹ tradycyjn¹, w postaci wydruku na papierze,ale czas realizacji w tym przypadku z oczywistych wzglêdówbêdzie zdecydowanie d³u¿szy. Cena tej us³ugi dla prenumeratorówjest ni¿sza ni¿ dla pozosta³ych klientów, warto wiêc mo¿ezdecydowaæ siê na prenumeratê, gdy¿ politykê preferowania naszychsta³ych klientów bêdziemy realizowali we wszystkich rodzajachnaszej dzia³alnoœci.Dodatkowa wk³adka do numeru 11/2002:OTVC Philips chassis MG2.1E AA (II cz. - ark. 5÷8) - 4 × A2,OTVC Telestar 8470TA, Magnum TV7050VT - 2 × A2,Radio samochodowe z odtwarzaczem CD Pioneer KEX-M700SDK, KEX-M700B - 4 × A2,VCR Funai VIP3000 - 2 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Internet: www.serwis-elektroniki.com.plSpis treœciPraca transformatora w uk³adachzasilaczy impulsowych (cz.3) ......................................... 6Opis aparatu telefonicznego C-911 firmy CYFRAL ...... 11Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrend (cz.2) ..... 14Serwisowy program testuj¹cy zestawyaudio M2 i M6 firmy Grundig ......................................... 19Porady serwisoweodbiorniki telewizyjne .............................................. 21- audio ........................................................................ 28- magnetowidy ........................................................... 29- monitory ................................................................... 30BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.9) ..................................................... 31, 34Schemat ideowy wzmacniacza Diora WS442 ......... 32, 33Odtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonic (cz.1) ............... 35Chassis Sony BE-5 (cz.2 - ost.) .................................... 40Wykaz g³owic laserowych (mechanizmów)stosowanych w odtwarzaczach CD (cz.1) ..................... 43Wymiana kineskopów w OTVC Aiwa TV-SE2130,TV-SE1430 i TV-C1400 ................................................. 45Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 46Opis z³¹czy popularnych odbiornikówsamochodowych ............................................................ 49TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy,telewizyjny procesor wizji i fonii (cz.1) ........................... 51Monitor Panasonic TX-T7S37 - diagnozowaniei sposoby napraw ........................................................... 56Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Odtwarzacz DVD Panasonic DVD-L10EB/EC (I cz. - ark. 1÷4)- 4 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychPraca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychKarol Œwierc(cz.3)3. Warunki pracy transformatora w zale¿-noœci od konfiguracji zasilaczaW tym punkcie zostan¹ przedstawione podstawowe konfiguracjetrzech najpopularniejszych typów zasilaczy impulsowych.Nie s¹ to ani fragmenty schematów ideowych, ani nawetschematy blokowe. Pominiête zosta³y zupe³nie uk³ady steruj¹ce,nie zaznaczono równie¿ pêtli sprzê¿enia zwrotnegouk³adów stabilizacji, zabezpieczeñ itp. Chodzi jedynie o przedstawieniemiejsca i roli jak¹ pe³ni transformator, czy te¿ najprostszaindukcyjnoœæ - cewka. Oprócz niej zaznaczono jedynieumiejscowienie klucza, którym zwykle jest tranzystor wysokonapiêciowyi diody przekazuj¹cej energiê do obci¹¿enia.Kierunek w³¹czenia diody jest bardzo istotny. W przypadkutransformatora nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê na kieruneknawiniêcia uzwojeñ, co zosta³o wyraŸnie zaznaczone w postaci„kropek”. Dla uproszczenia przyjêto równie¿, ¿e napiêciewyjœciowe jest tylko jedno. Zapoznanie siê z tymi uk³adamijest niezbêdne do zrozumienia materia³u zawartego w kolejnychczêœciach artyku³u.3.1. Praca transformatora w przetwornicy typuforwardZasadnicza ró¿nica w pracy transformatora zasilanego napiêciemsieciowym i transformatora pracuj¹cego w przetwornicyto czêstotliwoœæ kluczowania. Ró¿nica nie jest jednak iloœciowaale jakoœciowa, gdy¿ stosunek tych czêstotliwoœci jestrzêdu 1000. Zatem zupe³nie nowe problemy musz¹ byæ branepod uwagê. W ka¿dej przetwornicy przetwarzanie napiêciapolega na kluczowaniu wejœciowego napiêcia sta³ego (zwyklewyprostowanej sieci) i doprowadzeniu tak uzyskanego napiêciazmiennego do transformatora. Transformator przetwarzato napiêcie na napiêcie zmienne innej wartoœci, przy czym wartoœæta zale¿y zarówno od przek³adni transformatora, jak i odparametrów (wspó³czynnika wype³nienia) uk³adu kluczuj¹cego(w uk³adach z indukcyjnoœci¹ w postaci cewki mamy dodyspozycji jedynie sterowanie czasem w³¹czenia tranzystorakluczuj¹cego). Napiêcia uzwojeñ wtórnych s¹ ponownie prostowane,a ich stabilizacja polega na kontroli sterowania uk³adukluczuj¹cego.W uk³adach typu forward energia jest transformowana doobci¹¿enia w czasie, gdy klucz przetwornicy jest zwarty. Zatemwystêpuje dodatkowa indukcyjnoœæ gromadz¹ca energiêw fazie, gdy klucz jest otwarty (transformator tej funkcji niepe³ni).3.1.1. Uk³ad zasilacza forward bez izolacji, z jedn¹ indukcyjnoœci¹Na rys.3.1.a przedstawiono najprostsz¹ konfiguracjê forward,w której wystêpuje tylko indukcyjnoœæ (cewka), beztransformatora. Przebieg napiêcia i pr¹du w cewce przedstawionona rys.3.1.b.Napiêcie na wyjœciu takiego zasilacza jest liniow¹ funkcj¹wspó³czynnika wype³nienia kluczowania klucza S i napiêcia+U I-SI LU LD C U o Obci¹¿enieRys.3.1.a. Najprostsza konfiguracja zasilacza forward.U LUI- U OPrzebieguk³aduUI -forwardU Ott1- klucz S - zamkniêtyt2- klucz S - otwartyT=t 1+t2δ =t 1/Tƒ = 1/TI Otindukcyjnoœcit 1Rys.3.1.b. napiêcia i pr¹du wz rys.3.1.a.U Lt 1I LI Owejœciowego: V O = δ × V I . Przebieg na rys.3.1b zosta³ narysowanyprzy za³o¿eniu przewodnoœci ci¹g³ej pr¹du w cewce. Zachowanietakiej przewodnoœci wymaga spe³nienia odpowiedniegowarunku na wartoœæ indukcyjnoœci L przy okreœlonychwarunkach napiêcia na wejœciu zasilacza i napiêcia oraz pr¹duobci¹¿enia. Wymagana indukcyjnoœæ musi byæ wiêksza wwarunkach mniejszej obci¹¿alnoœci i wyra¿a siê wzorem:L MIN = U O (1-δ) / 2I OMIN fW warunkach przewodnoœci nieci¹g³ej przebieg napiêæ ipr¹du w cewce jest podobny do przedstawionego na rysunku3.2. Przewodnoœæ nieci¹g³a w tego typu zasilaczu jest dopuszczalna,aczkolwiek warunki stabilizacji s¹ gorsze i têtnienianapiêcia na wyjœciu wiêksze. Zatem warunki pracy indukcyjnoœciw takim uk³adzie s¹ takie same, jak w zasilaczu typuflyback.Rys.3.2. Przebieg napiêcia i pr¹du w indukcyjnoœciuk³adu z rys.3.1.a w warunkach przewodnoœcinieci¹g³ej.I o6 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowych3.1.2. Uk³ad zasilacza forward bez izolacji i z dodatkowymiuzwojeniami poboru energiiUk³ad taki jest czêsto spotykanym rozwi¹zaniem w odbiornikachtelewizyjnych. Po³¹czenie uzwojeñ i diod przekazuj¹cychenergiê przedstawiono na rys.3.3.SI LV OCU IDLV 1 AUXNale¿y zwróciæ uwagê na kierunek nawiniêcia uzwojeñ dodatkowychw stosunku do kierunku w³¹czenia diod (kropki przyuzwojeniach). Choæ uzwojenia wtórne nawiniête na tym samymrdzeniu czyni¹ z cewki transformator, nie pracuje on jako transformatorzasilacza forward - taki bêdzie przedstawiony w punkcienastêpnym. Zatem w uk³adzie z rys.3.3 warunki pracy indukcyjnoœcis¹ zbli¿one do przedstawionych w p.3.1.1. Przyniewielkiej mocy pobieranej przez uzwojenia dodatkowe s¹ onepraktycznie takie same. W pracy zasilaczy OTVC warunek tenjest spe³niony. Napiêcie rzêdu 100÷150V zasilaj¹ce stopieñ koñcowyodchylania poziomego jest g³ównym odbiorc¹ mocy.Uzwojenie dodatkowe daje zwykle napiêcie o wartoœci kilkuwoltów i zasila mikroprocesor. Pozosta³e uk³ady niskonapiêciowezasilane s¹ zwykle z uzwojenia wtórnego transformatorawysokiego napiêcia, a wiêc energiê pobieraj¹ z napiêcia V O zasilacza.Poniewa¿ jest to moc i tak stosunkowo niedu¿a, nie mato wiêkszego wp³ywu na warunki pracy indukcyjnoœci-transformatora.Warunek niewielkiego wp³ywu obci¹¿alnoœci uzwojeñdodatkowych (celowo nazywa siê je dodatkowymi a niewtórnymi) spe³niony jest w stanie pracy odbiornika. W staniestandby sytuacja jest diametralnie ró¿na.W uk³adach OTVC z zasilaczami typu forward energia zzasilacza pobierana jest przez uzwojenia dodatkowe do zasilaniakoñcówki mocy fonii z uwagi na niekorzystny wp³yw obci¹¿eniauk³adu odchylania pr¹dem, którego wartoœæ ulegagwa³townym zmianom. Napiêcia zasilaj¹ce uk³ady ma³osygna-³owe odbiornika lub mikroprocesor, a pobierane z uzwojeñdodatkowych s¹ zawsze dodatkowo stabilizowane jeszcze stabilizatoramiliniowymi. Ma to znaczenie nie tylko dla lepszejstabilizacji, ale i dla bezpieczeñstwa zasilanych w ten sposóbuk³adów w razie awarii zasilacza.Warunek okreœlaj¹cy w jakiej fazie pracy zasilacza mo¿ebyæ pobierana energia przez uzwojenia dodatkowe (w faziewy³¹czenia klucza) podyktowany jest tym, ¿e tylko wtedy napiêciauzyskane z tych uzwojeñ bêd¹ stabilizowane, choæ ichstabilizacja nie jest najlepsza. W fazie w³¹czenia klucza wartoœænapiêcia na indukcyjnoœci g³ównej równa jest ró¿nicy napiêciawejœciowego i wyjœciowego i w ogólnym przypadkumo¿e siê zmieniaæ w szerokich granicach. Napiêcia na uzwojeniachdodatkowych s¹ proporcjonalne do tej wartoœci, a wiêcnie sta³e. W fazie wy³¹czenia klucza napiêcie na indukcyjnoœcijest zawsze równe napiêciu wyjœciowemu (patrz rys.3.1.b irys.3.2), a poniewa¿ jest ono stabilizowane przez pêtlê sprzê-¿enia zwrotnego zasilacza, tym samym stabilizowane s¹ napiêciaz uzwojeñ dodatkowych.0V 2 AUXRys.3.3. Uk³ad zasilacza forward bez izolacji z dodatkowymiuzwojeniami poboru energii.Z powy¿szej analizy wynika wniosek, ¿e energia pobieranaprzez uzwojenia dodatkowe jest pobierana w trybie flyback,choæ zasilacz jest typu forward. Zatem energia dla obci¹¿eñAUX musi byæ zgromadzona w rdzeniu. Moc pobierana przezuk³ad jest równa w przybli¿eniu P IN = δV I I O . Energia oddanado wyjœcia g³ównego jest równa: δV O I O . Zatem po prostychprzekszta³ceniach otrzymujemy, ¿e energia zgromadzona w Ljest równa P L = P IN × (1 – δ). Obci¹¿enie uk³adu uzwojeniamidodatkowymi narzuca ostrzejsze warunki na indukcyjnoœæ Ldla zachowania przewodnoœci ci¹g³ej pr¹du w uk³adzie. Indukcyjnoœæmusi byæ wiêksza ni¿ wynika to ze wzoru przedstawionegow p.3.1.1.Odkszta³ceniu ulega równie¿ przebieg pr¹du w indukcyjnoœciw stosunku do przedstawionego na rys.3.1.b. Przebieg tennaszkicowano na rys.3.4. Dopóki zachowana jest przewodnoœæci¹g³a, przebieg napiêcia na indukcyjnoœci nie ulega zmianie.U LI L t 1 t 2 nieci¹g³oœæ, aby ci¹g³a by³aPrzebieg pr¹du wykazuje= δ · T = (1 - δ)Tfunkcja strumienia magnetycznegow rdzeniu indukcyjnoœciL (strumieñ wytworzonyprzez uzwojenia dodatkowema bowiem kierunekprzeciwny)Rys.3.4. Przebieg napiêcia i pr¹du w indukcyjnoœcizasilacza forward bez izolacji z dodatkowymiuzwojeniami poboru energii.3.1.3. Uk³ad typu forward z pojedynczym napiêciem wyjœciowymi z transformatorem izoluj¹cymSchemat tego uk³adu przedstawiono na rys.3.5.a, a przebieginapiêcia i pr¹du na rys.3.5.b.Kierunek nawiniêcia uzwojeñ I i II jest taki, ¿e dioda D1przewodzi w czasie, gdy klucz S jest zamkniêty. Zatem transformatornie gromadzi energii, lecz przekazuje j¹ w czasie, gdyjest ona pobierana z napiêcia wejœciowego. Elementem gromadz¹cymenergiê jest cewka L po stronie wtórnej uk³adu. Wmomencie wy³¹czenia tranzystora-klucza w rdzeniu transformatorapozostaje zgromadzona energia - pozostaje strumieñmagnetyczny, który musi byæ usuniêty w czasie, gdy klucz Sjest wy³¹czony. W przeciwnym razie strumieñ ten bêdzie narasta³z cyklu na cykl pracy przetwornicy i szybko dojdzie dojego nasycenia. Jest to tzw. zjawisko staircasing (stairs - z ang.+SD1T rU I IrIIUL-1D2C U OD3IIImRys.3.5.a. Uk³ad zasilacza forward z transformatorem.ILLttSERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 7

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychULILU/r -UI ORys.3.5.b. Przebiegi napiêcia i pr¹du w indukcyjnoœcigromadz¹cej energiê zasilacza typy forwardz transformatorem.schody). Zjawisko to i komplikacja uk³adowa zwi¹zana z nimoraz fakt, ¿e zastosowanie dodatkowego uzwojenia wtórnegowymaga dodatkowych dwóch diod i indukcyjnoœci wyjœciowejto g³ówne powody, dla których zasilacze impulsowe forwardz izolacj¹ stosowane s¹ rzadko, chocia¿ doczeka³y siêswoich mutacji w postaci uk³adów pó³mostkowych (opisanychw „SE” nr 6/2001) i stosowane s¹ w zasilaczach, gdzie mamiejsce du¿y pobór mocy z napiêcia o niskiej wartoœci (na przyk³adw zasilaczach komputerowych).Warunek na maksymaln¹ czêstotliwoœæ kluczowania uk³aduPraca uk³adu z izolacj¹ jest w zasadzie okreœlona tymi samymirównaniami, co praca uk³adu podstawowego bez izolacji(rys.3.1). Napiêcie wyjœciowe jest nadal liniow¹ funkcj¹wspó³czynnika wype³nienia i napiêcia wejœciowego, dodatkowozmniejszone o przek³adniê transformatora: V O = δV I /r.Warunek na δ zwi¹zany jest w³aœnie z procesem demagnetyzacjirdzenia. Najprostszy sposób demagnetyzacji zapewniaj¹cyminimum dodatkowych strat mocy to dodatkowe uzwojenieoddaj¹ce energiê do Ÿród³a napiêcia wejœciowego. Przewodnoœæpr¹du w transformatorze musi byæ nieci¹g³a, w przeciwnymwypadku nast¹pi zjawisko staircasing. Proste przeliczeniaprowadz¹ do wniosku, ¿e warunek ten bêdzie spe³niony,gdy: δ < 1 – m/(m+r), gdzie: m, r - iloœæ zwojów uzwojeñ Ii III w stosunku do II (patrz. rys.3.5.a).Z tego wzoru widaæ, ¿e mo¿na z³agodziæ warunek na zakreswspó³czynnika wype³nienia δ przez dobór odpowiedniejliczby zwojów uzwojenia demagnetyzacji w stosunku do g³ównejprzek³adni transformatora „r”. Jak zwykle jednak ma miejsce„coœ za coœ” - dobór ma³ej liczby zwojów uzwojenia „m”powoduje znaczny wzrost napiêcia na kluczu S w czasie jegowy³¹czenia i wyra¿a siê wzorem: V CE = V IMAX × (m+r)/m.Z tego wynika wniosek, ¿e wytrzyma³oœæ napiêciowa tranzystora-kluczajest ograniczeniem w tym wzglêdzie. Kolejnywniosek praktyczny jest taki, ¿e jeœli liczba zwojów uzwojeniag³ównego i demagnetyzacji bêd¹ równe, wówczas maksymalnydopuszczalny wspó³czynnik wype³nienia czasu kluczowaniaw uk³adzie bêdzie równy 50%, a napiêcie na tranzystorzekluczuj¹cym dwukrotnie wy¿sze od napiêcia wejœciowego.Jeœli napiêciem wejœciowym jest wyprostowana sieæ220V RMS , wówczas na wiêcej nie mo¿na „sobie pozwoliæ”.Trzeba pamiêtaæ równoczeœnie o tym, ¿e musi byæ pozostawionymargines (oko³o 100V) na przepiêcia wywo³ane istnieniemindukcyjnoœci rozproszenia uzwojenia pierwotnego.U OI OttW uk³adach o du¿ej przek³adni transformatora (niskie napiêciewyjœciowe), a w takich g³ównie uk³ady tego typu siê stosuje,pojawiaj¹ siê jeszcze inne, nowe problemy. Indukcyjnoœæwyprowadzeñ diod wyjœciowych mo¿e mieæ istotne znaczenie,choæ na pierwszy „rzut oka” wydaje siê to „œmieszne”. Indukcyjnoœæ1mm przewodu to oko³o 1nH. Indukcyjnoœæ ze stronywtórnej transformuje siê na stronê pierwotn¹ z kwadratem przek³adni.Przy du¿ej przek³adni indukcyjnoœæ ta widziana po stroniepierwotnej mo¿e byæ znaczna. Istnienie indukcyjnoœci w³¹czonejw szereg z uzwojeniem pierwotnym transformatora powodujezmniejszenie efektywnego wspó³czynnika wype³nieniaczasu kluczowania uk³adu. Zostaj¹ bowiem „zwolnione” zboczapr¹du i istnieje przedzia³ czasu, w którym nie przewodzi¿adna z diod po stronie wtórnej transformatora. Dlatego te¿ wuk³adach o niskim napiêciu wyjœciowym nie stosuje siê zbytdu¿ych czêstotliwoœci kluczowania, stosuje siê natomiast czêstotliwoœciniewiele przewy¿szaj¹ce pasmo akustyczne.Z tych rozwa¿añ wyp³ywa jeszcze wniosek praktyczny:„niechlujstwo” serwisowe objawiaj¹ce siê wlutowywaniemdiod na tak d³ugich wyprowadzeniach z jakimi je kupiono mo¿ebyæ bardzo destrukcyjne dla pracy zasilacza, a przyczyny ponownegouszkodzenia bardzo trudno siê domyœliæ.W uk³adzie forward z izolacj¹ i kilkoma napiêciami wyjœciowymi,pojawiaj¹ siê kolejne problemy (oprócz du¿ej iloœcielementów w stosunku do konfiguracji flyback). Przewodnoœænieci¹g³a nie jest tolerowana w ¿adnym z obwodów wyjœciowych(w pozosta³ych uk³adach by³a niewskazana ale dopuszczalna),a jej wyst¹pienie jest bardzo groŸne dla uk³adówzasilanych z danego wyjœcia. Napiêcie wyjœciowe w takiej sytuacjiroœnie i mo¿e w granicznym przypadku osi¹gn¹æ wartoœæV I /r (wartoœæ poprawna to V I × δ/r). Jedynie pêtla sprzê-¿enia zwrotnego nie dopuœci do takiej sytuacji - o ile dane wyjœcieobjête jest pêtl¹ stabilizacji. Poniewa¿ przewodnoœæ nieci¹g³auwarunkowana jest wartoœci¹ pr¹du obci¹¿enia, a wiêcmo¿e ona wyst¹piæ np. poprzez chwilowe od³¹czenie fragmentuuk³adu. Sytuacja ta siê komplikuje, gdy w zasilanym urz¹dzeniuwystêpuje du¿y zakres zmian wartoœci pobieranej mocy.W uk³adach opisywanego typu bardzo czêsto liczba zwojówuzwojeñ wyjœciowych to pojedyncze zwoje. Nie jest bezznaczenia wtedy problem odpowiedniego doboru parametrutransformatora „liczba woltów na zwój”, aby napiêcie wyjœciowemieœci³o siê w dopuszczalnej tolerancji.W sytuacji gwa³townych zmian pr¹du obci¹¿enia pojawiasiê kolejny problem. Typowa regulacja uk³adu w oparciu oujemne sprzê¿enie zwrotne mo¿e okazaæ siê niewystarczaj¹ca.OdpowiedŸ uk³adu na takie zmiany uwarunkowana jest nietylko parametrami dynamicznymi owej pêtli, ale i parametramitransformatora i indukcyjnoœci gromadz¹cej energiê. Dlapoprawy takiej sytuacji wprowadza siê dodatkowo kontrolêuk³adu typu feed-forward. Nale¿a³oby to przet³umaczyæ jako„zasilanie do przodu”, gdy¿ polega na zwiêkszeniu wspó³czynnikakluczowania o pewn¹ wartoœæ w stosunku do ustalonejprzez pêtlê stabilizacji ujemnego sprzê¿enia zwrotnego. Zapewniato skrócenie czasu odpowiedzi uk³adu podczas gwa³townychzmian obci¹¿enia. Zastosowanie tej metody nie pozostajejednak bez skutku dla transformatora. Musi on byæ zaprojektowanytak, aby zapewniæ przeniesienie dodatkowej energiiwywo³anej kontrol¹ typu feed-forward bez nasycenia rdzenia.Problem nie jest marginalny, gdy¿ dopuszczalna amplitudazmiennoœci gêstoœci strumienia magnetycznego w warun-8 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychkach „normalnych” musi byæ zmniejszona proporcjonalnie.Problem ten jest wyraŸnie zaznaczony w punkcie opisuj¹cymzjawiska w rdzeniu.W tego typu uk³adach problemy mog¹ wyst¹piæ ze startemzasilacza w sytuacji du¿ego obci¹¿enia wyjœcia i niskiej wartoœcinapiêcia wejœciowego (dopuszczalny spadek napiêcia sieci).Nawet w takich sytuacjach musi istnieæ „nadwy¿ka” pr¹duwyjœciowego transformatora pozwalaj¹ca na wzrost napiêciana pojemnoœciach wyjœciowych. Warunki prawid³owego startuwymagaj¹, aby dopuszczalna wartoœæ wspó³czynnika wype³nieniaδ by³a co najmniej o 10% wy¿sza od wartoœci tegowspó³czynnika w stanie ustalonym przy danych warunkach obci¹¿eniai napiêcia wejœciowego.Wszystkie te wzglêdy prowadz¹ do tego, ¿e wielkoœæ rdzeniamusi byæ wiêksza od poprawnie obliczonego dla stanu ustalonego.W p.2.1 wspomniano, ¿e praktycznie we wszystkich uk³adachzasilaczy impulsowych dla ochrony tranzystora kluczuj¹cegoprzed destrukcyjnym dzia³aniem indukcyjnoœci rozproszeniauzwojenia pierwotnego transformatora stosuje siê kondensatorograniczaj¹cy impuls napiêcia na tranzystorze i tymsamym szybkoœæ zmian napiêcia na uzwojeniu transformatora.Z regu³y stosuje siê dodatkowo diodê i rezystor po to, abyenergia z indukcyjnoœci rozproszenia nie wydziela³a siê w obwodziekolektora tranzystora kluczuj¹cego. W uk³adach zasilaczywymagaj¹cych uzwojenia demagnetyzacji rdzenia, wystêpuj¹dodatkowe ograniczenia na pojemnoœæ tego kondensatora.Czas narostu napiêcia na tranzystorze i uzwojeniu pierwotnymtransformatora zale¿y nie tylko od tej pojemnoœci, alei od indukcyjnoœci uzwojenia pierwotnego. Te dwie wielkoœcistanowi¹ w momencie wy³¹czenia klucza obwód rezonansowy.Czêstotliwoœæ w³asna tego obwodu musi byæ generalniewy¿sza od czêstotliwoœci pracy uk³adu (œciœlej z uwzglêdnieniemwspó³czynnika wype³nienia). W przeciwnym razie procesdemagnetyzacji nie nast¹pi prawid³owo w fazie wy³¹czeniatranzystora-klucza. Wyst¹pi nasycenie rdzenia i w konsekwencjiuszkodzenie tranzystora.Wniosek z tego bardzo praktyczny: nie jest w tego typuuk³adach tolerowane postêpowanie, ¿e w pracach serwisowychmo¿na kondensator ten zast¹piæ kondensatorem o wiêkszej pojemnoœci„bo to zawsze lepiej”.Dok³adniejsza analiza problemu prowadzi do wniosku, ¿eczêstotliwoœæ rezonansowa wspomnianego obwodu musiuwzglêdniaæ równie¿ stosunek liczby zwojów uzwojenia g³ównegoi demagnetyzacji. Jako bezpieczn¹ i kompromisow¹ wartoœæf r przyjmuje siê f r = 1.2 × f × r/m. Wniosek generalny: gdy+L 1Uo„m” maleje kondensator C musi mieæ pojemnoœæ mniejsz¹.Wiele uk³adów sterowników zasilaczy posiada uk³ad zabezpieczeniaprzed zjawiskiem nasycania siê rdzenia. W tym celustosowane jest równie¿ dodatkowe uzwojenie kontrolne. Uk³adsterownika redukuje wartoœæ wspó³czynnika wype³nienia δ, gdyzachodzi mo¿liwoœæ nasycenia.O rozwi¹zywaniu tego problemu przez stosowanie szczelinypowietrznej w obwodzie rdzenia bêdzie mowa w kolejnejczêœci artyku³u. Rysunek 3.6 przedstawia obwód transformatorazawieraj¹cy wspomniane elementy dodatkowe.3.1.4. Zasilacz forward z kilkoma uzwojeniami wtórnymiRozk³ad pola rozproszonego w transformatorze o dwóchuzwojeniach wtórnych przedstawiono na rys.3.7. Widaæ, ¿euzwojenie wewnêtrzne nara¿one jest na silniejsze pole magnetyczne,w zwi¹zku z czym pr¹dy wirowe w tym uzwojeniubêd¹ silniejsze ani¿eli w uzwojeniu zewnêtrznym.ekranUzwojeniewtórne 2Uzwojeniewtórne 1UzwojeniepierwotneRys.3.7. Rozk³ad pola w transformatorze z dwomauzwojeniami wtórnymi.3.2. Praca transformatora w przetwornicy typupush-pullWszystkie mo¿liwe i stosowane konfiguracje stopnia mocysteruj¹cego transformatorem, jak i konfiguracje odbioru energiiw zasilaczu push-pull przedstawiono na rys.3.8, gdzie:a) transformator z dwoma uzwojeniami, obwód pierwotny -pó³mostkowy, obwód wtórny - z mostkiem Graetz’a,b) transformator z dwoma uzwojeniami, obwód pierwotny -mostkowy, obwód wtórny - z mostkiem Graetz’a,a)C1C2c)C1C2S1S2S1N t3T1N t N t D12 2S2N t3N t3D3D1D2D2D4L1L1C3C3b)d)S1S2S3T1N t N t D12 2S4S3D3S1N tN t 33 N tS2 S4 3D1D2BD2D4L1L1C1C1-U IRys.3.6. Transformator zasilacza typu forward z elementamizabezpieczenia przed nasyceniemrdzenia.Ce)S1N t3Nt3S2T1N t D13D3L1D2D4C1S1T1N t4N t Nt4 4Rys.3.8. Ró¿ne konfiguracje pracy transformatora wzasilaczu typu push-pull.f)S2N t4D1D2L1C1SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 9

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychc) transformator z 3 uzwojeniami, obwód pierwotny - pó³mostkowy,obwód wtórny - z uzwojeniami dwufazowymi,d) transformator z 3 uzwojeniami, obwód pierwotny - mostkowy,obwód wtórny - z uzwojeniami dwufazowymi,e) transformator z 3 uzwojeniami, obwód pierwotny - z uzwojeniamidwufazowymi, obwód wtórny - z mostkiem Graetz’a,f) transformator z 4 uzwojeniami, obwód pierwotny i wtórny -dwufazowy.Przebieg napiêcia i pr¹du w cewce gromadz¹cej energiê wczasie wy³¹czenia tranzystorów kluczuj¹cych przedstawionona rys.3.9. Transformator w uk³adzie push-pull równie¿ niepe³ni funkcji gromadzenia energii podobnie, jak w uk³adzieforward, zatem zastosowanie takiej cewki jest konieczne. Przebiegina rys.3.9 zak³adaj¹ spe³nienie w uk³adzie warunku przewodnoœcici¹g³ej.a) U Lb)I Lc) I D1d) I D2UIr - U OU ORys.3.9. Przebiegi napiêæ i pr¹dów w obwodziewyjœciowym uk³adu push-pulla) napiêcie na indukcyjnoœcib) pr¹d w indukcyjnoœcic, d) pr¹d p³yn¹cy przez diody prostownika.Jeœli wspó³czynnik czasu kluczowania w uk³adzie push-pullzdefiniowaæ jako stosunek czasu przewodzenia jednego lub drugiegotranzystora w konfiguracjach pó³mostkowych lub odpowiednichpar w uk³adach mostkowych, to napiêcie na wyjœciuzasilacza okreœlone bêdzie wzorem: U O = 2δU I /r dla uk³adów zrys.3.8 b, d, e, f i U O = δU I /r dla uk³adów z rys.3.8 a, c.W uk³adach tych maksymalny wspó³czynnik δ mo¿e wynosiæ0.5, gdy to zawsze jeden z tranzystorów (lub jedna para)przewodzi. W praktyce przyjmuje siê maksymalny wspó³czynnikkluczowania równy 0.45. Przy du¿ych czêstotliwoœciachkluczowania wspó³czynnik ten ulega zmniejszeniu na skutekskoñczonych czasów komutacji (w³¹czenia/wy³¹czenia) diodpo stronie wtórnej zasilacza. Efektywny wspó³czynnik wype³nieniazale¿y zatem od: czêstotliwoœci pracy, przek³adni transformatora,pr¹du obci¹¿enia i indukcyjnoœci rozproszenia ³¹czniez indukcyjnoœci¹ szeregow¹ diod na wyjœciu zasilacza.Mimo, ¿e indukcyjnoœci te s¹ rzêdu nH, przy du¿ej przek³adnitransformatora po stronie pierwotnej mog¹ byæ widziane jakowartoœci nie do pominiêcia. Problem ten by³ szczegó³owo omówionyprzy opisie uk³adu typu forward.W uk³adzie typu push-pull warunek przewodnoœci ci¹g³ejpr¹du w indukcyjnoœci L1 (gromadz¹cej energiê w czasie, gdy¿aden z obwodów pierwotnych nie przewodzi) musi byæ spe³niony.Przewodnoœæ nieci¹g³a skutkuje wzrostem napiêcia nawyjœciu. Podobnie, jak w uk³adzie forward, indukcyjnoœæ L1ttttmusi byæ tym wiêksza im mniejszy jest minimalny pobór pr¹duna wyjœciu zasilacza.Mo¿liwych konfiguracji pracy transformatora w zasilaczutypu push-pull jest doœæ du¿o (rys.3.8). W celu rozpatrzeniapola rozproszonego w transformatorze, bêdzie rozpatrzona sytuacjadla jednego tylko przypadku, a mianowicie z rys.3.8f.Przyjête oznaczenia uzwojeñ transformatora przedstawiono narys.3.10.N 1AN 1BRys.3.10. Oznaczenie uzwojeñ transformatora zasilaczatypu push-pull.W celu przedstawienia rozk³adu pola rozproszonego przyjêto3 przedzia³y czasowe:• A - odpowiada czasowi w³¹czenia klucza S1 w obwodziepierwotnym transformatora; p³ynie wówczas pr¹d w uzwojeniach:N 1A , N 2A , w pozosta³ych uzwojeniach pr¹d niep³ynie,• B - to drugi aktywny przedzia³ czasu pracy zasilacza, kiedyw³¹czony jest klucz S2,• C - w tym czasie ¿aden z kluczy obwodu pierwotnego nieprzewodzi, natomiast w obwodzie wtórnym p³ynie pr¹dpowodowany energi¹ zgromadzon¹ w indukcyjnoœci L1.Dla uzyskania du¿ej symetrii uk³adu (a taka po¿¹dana jestw konfiguracji push-pull) obie po³ówki uzwojenia nawija siêczêsto bifilarnie. Sytuacjê tak¹ przedstawiono na rys.3.11.Widaæ z niego, ¿e rozk³ad pola w przedzia³ach czasu A i B jestsymetryczny, natomiast w czasie C pole rozproszone praktycznienie istnieje! Pole to jest nawzajem kompensowane w ramachposzczególnych zwojów.EkranN 2A× N 2BBIFILARN 1A×N 1BBIFILARBPrzedzia³ AFakt ten, jak równie¿ symetria uk³adu, to g³ówne zaletytakiego sposobu nawijania transformatora. Jednak w przedzia-³ach czasowych A i B uzwojenia, w których pr¹d nie p³ynie,nara¿one s¹ na dzia³anie zmiennego pola magnetycznego, awiêc indukuj¹ siê w nich pr¹dy wirowe.Transformator z uzwojeniami nawijanymi bifilarnie nara-¿ony jest bardziej na uszkodzenie w wyniku istnienia znacznejwartoœci napiêæ miêdzyzwojowych. Dotyczy to przede wszyst-N 2BN 2ABPrzedzia³ BBPrzedzia³ CRys.3.11. Rozk³ad pola w transformatorze z bifilarnienawiniêtymi parami uzwojeñ.EkranN 2A× N2BBIFILARN 1BN1ABPrzedzia³ ABPrzedzia³ BRys.3.12. Uzwojenia wtórne - nawiniête bifilarnie,pierwotne - rozdzielone. Widoczna du¿aasymetria pola rozproszonego.10 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

kim uzwojenia pierwotnego. Jeœli izolacja przewodu nie zapewniawytrzyma³oœci podwójnej wartoœci napiêcia zasilaniastrony pierwotnej, stosuje siê rozdzielone uzwojenia pierwotnei bifilarnie nawiniête wtórne. Jeden ze sposobów u³o¿eniaposzczególnych uzwojeñ przedstawiono na rys.3.12.Przedstawiony rozk³ad pola uwidacznia znaczn¹ asymetriê.W przedziale czasu A w uzwojeniu N 1B pr¹d nie p³ynie. Mimoto, generowane pr¹dy wirowe w tym uzwojeniu s¹ znaczne, gdy¿znajduje siê ono w miejscu wystêpowania najsilniejszej indukcji.W przedziale czasu B pr¹d nie p³ynie w uzwojeniu N 1A iuzwojenie to nie jest objête dzia³aniem pola rozproszonego.Jednym ze sposobów poprawy sytuacji jest u³o¿enie uzwojeñtak, jak na rys.3.13. Uzwojenia wtórne nawijane s¹ bifilarniei umieszczone s¹ miêdzy obiema po³ówkami uzwojenia pierwotnego.Zamieszczony na tym rysunku rozk³ad pola wykazujepe³n¹ symetriê. W rzeczywistoœci pewna niesymetria istnieje wwyniku innej d³ugoœci uzwojenia zewnêtrznego (uzwojenie N 1Bzawiera tyle samo zwojów co N 1A , ale wiêcej „drutu”). Tak nawiniêtytransformator ma jednak jeszcze inn¹ dodatkow¹ wadê:wiêksze pojemnoœci rozproszenia w uzwojeniach wtórnych.EkranyN 1BN 2A×N 2BBIFILARN1ABPrzedzia³ ABPrzedzia³ BRys.3.13. Uzwojenia wtórne - miêdzy dwoma po³ówkamiuzwojenia pierwotnego.EkranyN1BN 2BN 2AN 1ABPrzedzia³ ABPrzedzia³ BBPrzedzia³ CRys.3.14. Rozdzielone uzwojenia pierwotne i wtórne.Nale¿y zwróciæ uwagê na kolejnoœæ ichu³o¿enia.W uk³adzie z rys.3.14 uzwojenia wtórne s¹ równie¿ rozdzielone.W uk³adzie tym uzwojenie, w którym nie p³ynie w danymmomencie pr¹d nie jest nara¿one na generowanie w nim pr¹dówwirowych. Co jednak siê stanie, gdy pod³¹czaj¹c taki transformatordo uk³adu zamienimy miejscami wyprowadzenia uzwojeñN 2A i N 2B ? Struktura stopnia koñcowego zasilacza jest wpe³ni symetryczna i patrz¹c na schemat ideowy powiemy, ¿etaka zamiana jest w pe³ni dopuszczalna. Taka sama sytuacja wyst¹pi,gdy pomylimy wyprowadzenia obu uzwojeñ pierwotnych.Jeœli transformator montowany jest do druku, taka pomy³ka niemo¿e wyst¹piæ. Jeœli natomiast doprowadzenie jest „przewodami”,mo¿e byæ ona doœæ prawdopodobna, a przyczyny czêstegouszkadzania siê zasilacza trudno siê domyœliæ. Nale¿y równie¿dodaæ, ¿e przy nawiniêciu transformatora, jak na rys.3.14 niewystêpuje ju¿ niwelowanie pola w przedziale czasowym C.Powy¿sze przyk³ady to uproszczona analiza i tylko dla jednejz mo¿liwych konfiguracji uk³adu push-pull. Widaæ z tego,¿e nawin¹æ transformator to wcale nie taka „prosta sprawa”.}Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze

Opis aparatu telefonicznego C-911 firmy CYFRALAndrzej NiedzielewskiAparat telefoniczny C-911 jest przeznaczony dowspó³pracy z centralami telefonicznymi centralnejbaterii o napiêciu znamionowym 60V przy rezystancjiuk³adu zasilaj¹cego 2 × 500R lub 48V przy rezystancji 2× 400R w zakresie pr¹du zasilaj¹cego 17÷73mA. Systemwybierania centrali obejmuje wybieranie dekadowePULSE i wieloczêstotliwoœciowe TONE (DTMF).Aparat C-911 posiada miêdzy innymi:• dwutonowy uk³ad sygnalizacji wywo³ania ze skokow¹ regulacj¹g³oœnoœci dzwonka HI / LO (prze³¹cznik RING SW),• automatyczne powtarzanie ostatniego numeru klawiszem[ REDIAL/PAUSE ],• funkcjê PAUSE, czyli wyd³u¿onej przerwy miêdzy grupamicyfr (oko³o 3.6s), klawisz [ REDIAL/PAUSE ],• dwa systemy wybierania numeru PULSE lub TONE wybieraneprze³¹cznikiem (T/P SW),• funkcjê kalibrowanej przerwy FLASH,• funkcjê MUTE, czyli wyciszenia mikrofonu.Aparat C-911 spe³nia wymagania normy PN – 92 / T –83000, tak jak to opisano w poprzednich numerach „SE” przyomawianiu innych modeli telefonów firmy CYFRAL.Opis pracy aparatuAparat jest przy³¹czony do linii telefonicznej (zaciski TIP iRIN) przez uk³ad zabezpieczaj¹cy przed przepiêciami, którytworz¹: 3 szeregowo po³¹czone neonówki (NP1, NP2, NP3)wpiête równolegle do zacisków wejœciowych, rezystor R101,warystor ZNR1, mostek diodowy D1÷D4 oraz drugi warystorZNR2. Mostkowy uk³ad zasilania umo¿liwia pracê aparatu zewszystkimi centralami publicznej sieci telekomunikacyjnej, wtym równie¿ z tymi o odwracanej pêtli zasilania.Podczas pracy mo¿na wyró¿niæ 4 charakterystyczne stany,opisane poni¿ej.Stan spoczynkuMikrotelefon aparatu spoczywa na podstawie. W tym stanieaparat przedstawia sob¹ du¿¹ rezystancjê wejœciow¹ dlapr¹du sta³ego. Sekcja B prze³¹cznika linii HOOK SW od³¹czaod linii ca³y tor rozmówny i detekcji stanu mikrotelefonu. Dolinii jest przy³¹czony obwód wywo³ania zbudowany w oparciuo uk³ad IC101, odseparowany od napiêcia sta³ego kondensatoremC301.Stan wywo³aniaMikrotelefon aparatu nadal spoczywa na podstawie. Zmien-SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 11

Opis aparatu telefonicznego C-911 firmy CYFRALTIPNP1NP2R10133ZNR1220VD1÷D44×1N4004HOOK SW/BQ101HMPSA92RINR3012k2NP3C30222µZD30127VC303µ47C3046n8BZBUZERR303150kD3051N4148HOOK SW/AC3011µ/250VD301÷D3044 × 1N4004R30222kGND LRI5R304120kR305334 3 2 1LCIHRI6TRGHCI7RING SWLOWR30610kVINOUT8C1010.47µR102470kZNR2100VQ1039014CR103470kIC101KA2411R104330kC102100n12341 2 3HIGH4 5 67 8 9 F2* 0 # R/PC1C2C3C4R105220kR1062k2Q102HMPSA42DPR111R2HKS10R3R107470kR415 16 17 18XTI7R1082.2kD1051N4148VDDC103100µIC2W91330LZ10116VC104100nC10510nZ1025.1VR10910kC10833nT/P SW14 13 12X1MODEXTO3.58MHzC10633p8C10733pVSS6LOCK5R2013kR202C202100pC20310nR2033.3k20kQ201C20117024.7µ R204DTMFMUTEC10922nR1108.2k9R208750C20547µC2060.22µR207510kQ2029014CMUTERys.1. Schemat ideowy telefonu C-911 firmy CYFRAL.150R20520R2062.7kD2011N4148D2021N4148D2031N4148C207100nD207BAT85C20810nR2093.3kR210680kC204R2115.1k1µ Q2039014CD2041N4148MICR212620R213560Q2049012GC20910µD2051N4148D2061N41448DTRSD150ne napiêcie sygna³u dzwonienia przez zaciski wejœcioweTIP&RIN oraz elementy R301 i C301 jest podawane na mostekGraetz’a, który tworz¹ diody D301÷D304. Wyprostowanenapiêcie sygna³u wywo³ania jest filtrowane na kondensatorzeC302 i ograniczane przez diodê Zenera ZD301 do wartoœci27V. Stanowi ono napiêcie zasilaj¹ce uk³ad generatora wywo-³ania zrealizowanego na uk³adzie KA2411 (IC101). Próg wyzwalaniageneratora okreœlony jest przez rezystor R302 i jestw przybli¿eniu odwrotnie proporcjonalny do jego wartoœci.Napiêcie wyjœciowe z n.8 uk³adu IC101 przez rezystory R306i R305 oraz prze³¹cznik g³oœnoœci wywo³ania RING SW jestpodawane na przetwornik piezoceramiczny BZ.Podniesienie mikrotelefonu z podstawy wprowadza aparattelefoniczny w stan rozmowy.Stan rozmowyPo podniesieniu mikrotelefonu prze³¹cznik HOOK SW sekcjaB podaje napiêcie z linii telefonicznej przez rezystor R102na bazê tranzystora Q103 wprowadzaj¹c go w nasycenie. Powodujeto ustawienie potencja³u n.10 uk³adu IC2 w stan niski,co poci¹ga za sob¹ zmianê stanu n.11 ze stanu niskiego w stanwysokiej impedancji. Umo¿liwia to podanie napiêcia z liniitelefonicznej przez rezystor R104 na bazê tranzystora Q102wprowadzaj¹c go w stan przewodzenia. W³¹cza siê teraz drugitranzystor klucza Q101, co powoduje za³¹czenie aparatu dopracy. W tym stanie aparat w przybli¿eniu zasilany jest jak zeŸród³a pr¹dowego o wydajnoœci pr¹dowej 17÷73mA w zale¿-noœci od rezystancji linii abonenckiej. Napiêcie sta³e na zaciskachwejœciowych aparatu nie przekracza 12÷15V, przy czympolaryzacja tego napiêcia mo¿e siê zmieniæ. Z tego powodu wuk³adzie zasilania aparatu zastosowano mostek Graetz’a z³o-¿ony z diod D1÷D4.Tor rozmówny aparatu tworz¹: obwód nadawczy i odbiorczy.Tor nadawczy aparatu tworzy mikrofon elektretowy MIC iwzmacniacz tranzystorowy zbudowany na tranzystorze Q202.Polaryzacjê mikrofonu zapewnia rezystor R209. Sygna³ elektrycznym.cz. powstaj¹cy w wyniku mówienia do mikrofonujest podawany przez kondensator C207 na bazê tranzystoraQ202, sk¹d przez kondensator C206 jest podawany na bazê tranzystoraQ201. Rezystor R208 ogranicza wzmocnienie stopnia.Napiêcie z linii przez rezystor R201, po odfiltrowaniu na kondensatorzeC201 jest podawane przez rezystor R202 na bazêtranzystora Q201. Rezystory R203 i R204 umieszczone w obwodzieC-E tranzystora Q201 tworz¹ konwencjonalny uk³ad antylokalny,którego zadaniem jest st³umienie sygna³u pochodz¹cegoz mikrofonu MIC we wk³adce s³uchawkowej mikrotelefonuDTR. Poniewa¿ napiêcie m.cz. na emiterze tranzystora Q201jest w przeciwfazie w stosunku do napiêcia na jego kolektorze,to przy odpowiednio dobranych wartoœciach rezystorów R203 iR204 w punkcie ich po³¹czenia napiêcie to osi¹ga minimaln¹wartoœæ. W rezultacie do wk³adki s³uchawkowej mikrotelefonutrafia tylko minimalna czêœæ sygna³u m.cz. pochodz¹ca z lokal-12 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Opis aparatu telefonicznego C-911 firmy CYFRALnego mikrofonu. Kondensator C203 poprawia dzia³anie uk³aduw zakresie wy¿szych czêstotliwoœci akustycznych, a C202 ograniczapasmo przenoszenia stabilizuj¹c pracê stopnia.Tor odbiorczy aparatu tworzy wk³adka s³uchawkowa DTRsterowana przez dwustopniowy wzmacniacz zbudowany natranzystorach Q204 i Q203 o przeciwnych polaryzacjach i po-³¹czonych galwanicznie ze sob¹. Sygna³ odbiorczy z linii telefonicznejprzez rezystor R203 i kondensator C204 jest podawanyna bazê pierwszego tranzystora Q203. Obci¹¿eniem drugiegotranzystora jest rezystor R213, z którego przez kondensatorC209 jest podawany sygna³ na wk³adkê s³uchawkow¹mikrotelefonu DTR. Napiêcie zasilaj¹ce wzmacniacz nadawczyi odbiorczy jest pobierane z kondensatora C205, który jest³adowany ograniczonym przez rezystor R205 pr¹dem emiteratranzystora Q201, a ograniczone jest ono przez szeregowo po-³¹czone diody: D201, D202 i D203. Przez rezystor R108 i diodêD105 jest ³adowany kondensator C103, na którym jest formowanenapiêcie VDD zasilaj¹ce uk³ad IC2. Dioda ZeneraZ102 ogranicza wartoœæ tego napiêcia do 5.1V.Stan wybieraniaW zale¿noœci od ustawienia sposobu wybierania prze³¹cznikiemT/P SW: pulsacyjny (P) czy tonowy (T) aparat charakteryzujesiê odmiennymi stanami pracy. W stanie wybierania tonowego(DTMF) rezystancja aparatu jest zbli¿ona do rezystancji wstanie rozmowy. Wciœniêcie jednego z dowolnych klawiszy numerycznychpowoduje pojawienie siê na n.12 uk³adu IC2 sygna-³u DTMF, który przez dwójnik R110, C109 jest podawany nabazê tranzystora Q201, sk¹d po wzmocnieniu wychodzi w liniêtelefoniczn¹. Rezystor R109 stanowi wstêpne obci¹¿enie wyjœciauk³adu IC2 (n.12), a kondensator C108 wraz z elementamidwójnika R110, C109 kszta³tuje parametry sygna³u DTMF.Natomiast w czasie wybierania pulsacyjnego nastêpuj¹ kolejnopo sobie zmiany rezystancji aparatu od du¿ej, charakteryzuj¹cejczas przerwy (BREAK), do ma³ej charakteryzuj¹cej czasrozmowy (MAKE). Funkcjê tê w aparacie C-911 realizuje klucztranzystorowy sk³adaj¹cy siê z dwóch wysokonapiêciowychtranzystorów Q101 (HMPSA92) i Q102 (HMPSA42), a ich prac¹steruje uk³ad IC2. W stanie przerwy n.11 (DP) przyjmujepotencja³ masy VSS, co powoduje zablokowanie tranzystoraQ102, a w konsekwencji Q101 oraz ca³ego toru rozmównego.W tym stanie pr¹d wp³ywa do aparatu przez uk³ad identyfikuj¹cystan prze³¹cznika HOOK SW - rezystory: R102, R103 orazR104. Sumaryczna wartoœæ pr¹du wp³ywaj¹cego do aparatu wtym stanie nie powinna przekroczyæ wartoœci 0.4mA. W stanieprzewodzenia (MAKE) n.11 przyjmuje stan wysokiej impedancjiumo¿liwiaj¹c wysterowanie tranzystora Q102, a tym samymQ101 i ca³ego toru rozmównego. W trakcie wybierania aparatu,kiedy na n.9 (MUTE) pojawia siê potencja³ masy VSS:• Baza tranzystora Q202 zostaje zbocznikowana przewodz¹cymz³¹czem diody D207, tranzystor przestaje przewodziæodcinaj¹c sygna³ mikrofonu MIC. Zapobiega to wp³ywommikrofonu na parametry sygna³u wybierczego, jakie mog³ybypojawiæ siê w przypadku aktywnego stanu mikrofonu.Taki sam efekt powoduje wciœniêcie przycisku [ MUTE ],umieszczonego w obwodzie bazy tranzystora Q202.• Dioda D204 zwiera kolektor tranzystora Q203 do masyuniemo¿liwiaj¹c wysterowanie sygna³em m.cz. drugiegoz pary tranzystorów Q204. Ma to na celu ograniczenie wielkoœcisygna³u wybierania we wk³adce s³uchawkowej DTR.Tabela 1. Opis wyprowadzeñ uk³adu W91330LNr Oznaczenie Opis funkcjonalny1÷4 C1÷C4 Wejœcia kolumn klawiatury15÷18 R1÷R4 Wejœcia rzêdów klawiatury5 LOCKUstawianie blokady dostêpu do numerówzaczynaj¹cych siê od 0 lub 9- po³¹czone z mas¹ (VSS) - blokada 0- po³¹czone z zasilaniem (VDD) - blokada 0i9- niepod³¹czone - wybieranie normalne6 VSS Masa uk³adu7, 8 XTI, XTO Oscylator zewnêtrzny 3.58MHz9 T/P MUTE10 HKS11 DP12 DTMFWyjœcie typu otwarty dren, aktywne (stanniski) podczas wybierania w obu trybach orazpodczas u¿ycia funkcji FLASHWejœcie informacyjne HOOK SWITCH. Je¿eliznajduje siê ono w stanie:- wysokim (ON HOOK), uk³ad jest w staniewy³¹czonym- niskim (OFF HOOK), uk³ad znajduje siê wstanie pracy. Wejœcie jest wewnêtrzniepodci¹gniête do VDDWyjœcie typu otwarty dren aktywne (stan niski)podczas u¿ycia funkcji FLASH i wybieraniaPULSEWyjœcie sygna³u tonowego aktywne (stanwysoki) w trybie wybierania TONE13 MODEWybór trybu wybierania. Je¿eli nó¿ka znajdujesiê w stanie:- niskim (VSS) - wybieranie tonowe (DTMF)- wysokim (VDD) - wybieranie pulsacyjne(M/B=2:3. 10PPS)- wysokiej impedancji - wybieranie pulsacyjne(M/B=1:2. 10PPS)14 VDD Zasilanie uk³aduTabela 2. Uk³adklawiaturyC1 C2 C3 C4R1 1 2 3R2 4 5 6 F1R3 7 8 9 F2R4 */T 0 # R/PF1, F2 - klawisze funkcji FLASHF1=600ms, F2=98ms*/T-„gor¹cy" klawisz przejœciaw tryb tonowy podczaswybierania pulsacyjegoR/P-klawisz funkcji REDIAL,kiedy jest u¿yty jakopierwszy po podniesienius³uchawki lub PAUSE,kiedy jest u¿yty w sekwencjiwybieranych cyfrOpis uk³adów scalonych zastosowanych wtelefonie C-911W elektronicznym aparacie telefonicznym C-911 zastosowanonastêpuj¹ce uk³ady scalone:• IC2 - W91330L uk³ad wybierczy,• IC101 - KA2411 generator wywo³ania.Opis uk³adu KA2411 zosta³ zamieszczony w poprzednichnumerach „SE” przy omawianiu innych modeli telefonów. Uk³adW91330L firmy Winbond jest produkowanym w technologiiCMOS uk³adem wybierczym o nastêpuj¹cych parametrach:• wybieranie TONE/PULSE wymuszane stanem nó¿kiMODE,• funkcja FLASH, dostêpne s¹ dwa czasy 600ms i 98ms,• funkcja REDIAL (max.32 cyfry),• funkcja PAUSE oko³o 3.6s,• blokada 0 lub 9 ustawiana stanem nó¿ki LOCK,• rezonator 3.579545MHz.Opis wyprowadzeñ tego uk³adu przedstawiono w tabeli 1,a w tabeli 2 uk³ad klawiatury. }SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 13

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendKarta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrend (cz.2)Jerzy Gremba, Sebastian Gremba2. Wymiana g³owicy (tunera)Tuner BSRV2-301A mo¿na zast¹piæ nowszym oznaczonymBSRU6-502A lub BSRU6-701A. Jedyna ró¿nica jaka wystêpujepomiêdzy tymi tunerami polega na braku w tym pierwszymwejœcia LOOP. Analogicznie jak model BSRU6-701A,tuner BSRU6-502A mo¿e pracowaæ z niskimi wartoœciamiwspó³czynnika SR (Symbol Rate).Poszczególne modele tunerów s¹ wyposa¿one w uk³adyscalone, spe³niaj¹ce w nich okreœlone funkcje. Wyposa¿enietunerów w uk³ady scalone przedstawiono w tabeli 2.Wymiana tunera wi¹¿e siê z zastosowaniem nowego driveraze wzglêdu na inne adresowanie magistrali I 2 C.Uwaga: Dla systemu Windows wersja drivera jest oznaczona1.23b i wy¿sza, natomiast dla Linuxa – wersja 0.9 i wy-¿sza. Dla ni¿szych wersji tuner sygnalizuje b³¹d STV0299.c,bêd¹cy wynikiem niew³aœciwego adresowania magistrali steruj¹cejprac¹ tego uk³adu scalonego.Tuner BSRU6-701A stanowi pe³ny odpowiednik tuneraBSRU6-502A (poza wspomnian¹ ró¿nic¹ wynikaj¹c¹ z zastosowaniawejœcia LOOP w modelu 701). W nowszych kartachrozwi¹zanie zasilania uk³adu scalonego LNBP polega na doprowadzeniunapiêcia zasilaj¹cego poprzez wejœcie LOOP. Nauwagê zas³uguje wiêksza wartoœæ wspó³czynnika separacji tuneraBSRU6-701A, pomiêdzy wyjœciem LOOP a wejœciem RF,która wynosi –24dB, przy –20dB dla tunera BSRV2-301A.Czu³oœæ tunera BSRU6-701A jest analogiczna jak tuneraBSRV2-301A i zawiera siê w zakresie: –65 ÷ –25dBm (przySR = 27.5Msps). Odstêp progowy sygna³/szum (Eb/No) przyszybkoœci symbolowej 27.5Msps, przyjêtej stopie b³êdów BER= 2*E-4 dekodera Viterbi’ego i ró¿nych wspó³czynnikach FEC(puncture rate) przedstawiono w tabeli 3.Dla tunera BSRU6-502A wartoœæ Eb/No wynosi 6.6dB przywspó³czynniku FEC=7/8 dla SR < 4Msps oraz SR > 30Msps.Nale¿y zauwa¿yæ, ¿e dla ni¿szych wartoœci wspó³czynnika FECroœnie znaczenie progowej wartoœci stosunku sygna³/szum.Czas ustalania siê czêstotliwoœci heterodyny dla tuneraBSRU6-502A wynosi 50ms, podczas gdy dla tunera BSRV2-301A wynosi 100ms.Zasadnicze ró¿nice pomiêdzy modelami tunerów dotycz¹wartoœci pobieranych pr¹dów przez poszczególne obwody. Wartoœcipr¹dów i mocy pobieranych przez obwody obydwu tunerówprzedstawiono w tabeli 4. Na podstawie analizy danych z tejtabeli mo¿na stwierdziæ, ¿e w tunerze BSRU6-502A wystêpuje:• nieznacznie zwiêkszony pobór pr¹du dla napiêcia +5VTabela 2. Wyposa¿enie tunerów firmy Alps w uk³ady scaloneFunkcja w tunerze Model BSRV2-301A Model BSRU6-502AFront-end ---- TDA8060TS PhilipsSyntezer PLL* SP5659 Zarlink TSA5059A PhilipsDemodulator QPSK, FEC VES1893A Philips STV0299 ST Microelectronics* Uk³ad TSA5059A firmy Philips stanowi odpowiednik uk³adu SP5659 firmy Zarlink(dawniej Mitel).przez obwody tunera: RF Amp, Osc i Synt,• znaczny spadek wartoœci pobieranego pr¹du dla napiêcia+5V zasilaj¹cego pozosta³e obwody tunera wymagaj¹cetego napiêcia,• prawie pomijalny pobór pr¹du dla napiêcia zasilania +3.3V(dla tunera BSRU6-502A). Wynika to z ró¿nicy wymagañzasilania uk³adów VES1893 i STV0299, który zasilanyjest napiêciem +2.5V. Pobór pr¹du przez te uk³ady silniezale¿y od szybkoœci obrabianego strumienia danych. Naprzyk³ad dla VES1893 wynosi 8.5mA/1Msps. Zmniejszenienapiêcia zasilania powoduje znacz¹ce zmniejszeniemocy z 1023mW do 825mW.• ca³kowita pobierana moc jest nieznacznie mniejsza. Ostatniedwie rubryki tabeli 4 pokazuj¹ moc wydzielon¹ w obwodachstabilizacji (z wy³¹czeniem obwodu +30V tune).2.1. Uk³ad SP5659Uk³ad SP5659 firmy Zarlink jest uk³adem syntezy czêstotliwoœcizaprojektowanym do pracy z czêstotliwoœci¹ do2.7GHz. Przedwzmacniacz RF steruje obwód preskalera z podzia³emprzez dwa, wykorzystywanym w aplikacjach do 2GHz.W aplikacjach do 2.7GHz podzia³ przez dwa jest uzale¿nionyod wielkoœci kroku porównywanej czêstotliwoœci.Czêstotliwoœæ porównania uzyskiwana jest ze sterowanegonapiêciem oscylatora lub ze Ÿród³a zewnêtrznego. Czêstotliwoœæoscylatora F REF lub czêstotliwoœæ porównania F COMPmo¿e byæ prze³¹czana na wyjœciu TEF/COMP.Syntezer jest sterowany poprzez magistralê I 2 C. Cechy omawianegouk³adu umo¿liwiaj¹ jego zastosowanie w systemie zdwoma lub wiêcej syntezerów. Uk³ad SP5659 zawiera czteryporty prze³¹czaj¹ce i 5-poziomowy przetwornik ADC, któregowyjœcie mo¿e byæ kontrolowane za pomoc¹ magistrali I 2 C. Wuk³ad wbudowane zosta³y tak¿e obwody pompy ³aduj¹cej dlasterowania obwodu strojenia z diodami pojemnoœciowymi.Uk³ad SP5659 przeznaczony jest do zastosowañ w telewizyjnychsystemach satelitarnych oraz w kablowych systemachstrojenia CATV.Schemat blokowy uk³adu SP5659 przedstawiono na rysunku2, natomiast jego schemat aplikacyjny na rysunku 3. Dopodstawowych cech tego uk³adu nale¿¹:• kompletny system syntezera czêstotliwoœci do 2.7GHz,• optymalizacja dla niskich szumów fazowych,• wybór podzia³u przez dwa preskalera,• wybór wyjœcia czêstotliwoœci odniesienia/porównania,• wybór wartoœci pr¹du pompy ³aduj¹cej,Tabela 3. Odstêp progowysygna³/szumPuncture rate (FEC)Eb/No (dB)1/2 4.52/3 5.03/4 5.55/6 6.07/8 6.414 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendTabela 4. Wartoœæ pr¹dów (w mA) i mocy (w mW)pobieranych przez obwody tunerówNapiêcie BSRV2-301ABSRU6-502A(obwód) Min. Typ. Maks. Min. Typ. Maks.+5V (RF Amp) 10 15 20 21 26 31+5V (Osc,Synt) 80 100 120 87 125 168+5V 120 160 200 11 20 28+3,3V - 310* 430** - - 10+2,5V N/c N/c N/c - 240*** 330****+30V (Tune) - - 3,2 - - 1,5Moc (mW) 1050 2400 3215 600 1460 2040Moc (mW) 1470 2452 3210 833 1800 2480*- przy RS= 42Msps, FEC=7/8; **- mo¿liwa wartoœæ maksymalna***- przy RS= 20 Msps, FEC=7/8; ****- przy RS= 45Msps, FEC=7/8• 5-poziomowy przetwornik ADC,• magistrala I 2 C ze zmiennym adresowaniem dla aplikacjitypu multi-tuner,• zabezpieczenie ESD: do 4kV,• napiêcie zasilania: typowo +5V,• pr¹d zasilania: typowo 68mA,• zakres napiêcia wejœciowego RF: 50÷300mVrms,• poziom szumów fazowych detektora fazy: –142dBc/Hz.2.2. Uk³ad TDA8060TSUk³ad TDA8060TS jest przeznaczony do pracy w systemachbezpoœredniego odbioru satelitarnego (DBS) oraz w systemachpracuj¹cych w standardzie DVB wykorzystuj¹cychmodulacjê QPSK. Szeroki zakres pracy oscylatora wynosz¹cy920÷2200MHz umo¿liwia wykorzystanie go w satelitarnychpasmach stosowanych w Ameryce, Europie i Azji.Optymalny poziom sygna³ów wyjœciowych gwarantowanyjest poprzez zastosowanie wzmacniacza o regulowanymwzmocnieniu na wejœciu RF uk³adu. Zakres regulacji wzmocnieniadla obydwu kana³ów wyjœciowych I oraz Q wynosi 30dB.Uk³ad posiada wbudowany wewnêtrzny preskaler (dziel¹cyczêstotliwoœæ sygna³u przez 2) oraz bufor umo¿liwiaj¹cy wykorzystaniego w aplikacjach TV naziemnej lub TV satelitarnejdo wspó³pracy z syntezerami czêstotliwoœci.Najwa¿niejsze cechy tego uk³adu to:• bezpoœrednia konwersja typu „Zero-IF”,• przesuwnik fazowy 0° lub 90°,• zmienne wzmocnienie dla wejœcia RF,• pasmo wzmacniaczy sygna³ów baseband I i Q: 60MHz(–1dB),• wyjœcie oscylatora lokalnego dla PLL, dla systemów TVsatelitarnej i naziemnej,• napiêcie zasilania: +5V.Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu TDA8060TS przedstawionow tabeli 5.2.3. Uk³ad VES1893Uk³ad VES1893 stanowi cyfrowy odbiornik kana³ów satelitarnych,mog¹cy pracowaæ w standardach DVB-S/DSS przeznaczonydla systemu ViSTA (Integrated Set-Top Architecture),opracowanego przez firmê VLSI Technology.Uk³ad VES1893 opracowano w oparciu o uk³ad VES1877systemu ViSTA, (spe³niaj¹cy funkcjê odbiornika satelitarnegostandardów DVB-S/DSS) oraz o uk³ad VES1643 systemu Vi-STA, (spe³niaj¹cy funkcjê cyfrowego antyaliasingowego programowanegofiltru dolnoprzepustowego), uzupe³niony o uk³adRF INPREAMP1314÷2/1PROGRAMMABLE DIVIDER÷16/1713-BITCOUNTF PDPHASECOMPF COMPF REFOSCREFERENCEDIVIDER(SEE TABLE 1)32REF/COMPCRYSTAL4 -BITCOUNTLOCKDETCHARGEPUMP116CHARGEPUMPDRIVEPE1-BITCOUNT17-BIT LATCHDIVIDE RATIO2-BITLATCH2-BITLATCHDISABLE5-BIT LATCH ANDMODE CONTROL LOGIC(SEE TABLE 6)ADDRESSSDASCLADC456113 -BIT ADCI 2CTRANSCEIVERF LF PD/24-BIT LATCHANDPORT INTERFACEP0 TESTCONTROL1215V CCV EEPOWERDETECT7 8910P3P2P1P0Rys.2. Schemat blokowy uk³adu SP5659.SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 15

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrend4MHz 18pOptional application using on-chipcrystal controlled oscillatorCONTROLMICROREFREF/COMPADDRESSSDASCLP3P2Tabela 5. Opis wyprowadzeñ uk³adu TDA8060TSNr Oznaczenie Opis12310nSP56591 162 153 144 13SP56595 126 117 108 9Napiêcie zasilania 1 dla obwodu sygna³u1 V CC(BB1)baseband (+5V)2 I OUT Wyjœcie sygna³u I z demodulatora3 BBGND1 Masa 1 dla obwodu baseband4 COMGAINWejœcie regulacji wzmocnieniawzmacniacza RF5 PEN Zezwolenie dla preskalera6 V CC(RF) Napiêcie zasilania dla obwodu RF (+5V)7 RFB Wejœcie B dla sygna³u RF8 RFA Wejœcie A dla sygna³u RF9 RFGND Masa dla obwodu RF10 BBGND2 Masa 2 dla obwodu baseband11 QOUT Wyjœcie sygna³u Q z demodulatoraNapiêcie zasilania 2 dla obwodu sygna³u12 V CC(BB2)baseband (+5V)13 QBBIN Wejœcie wzmacniacza sygna³u Q14 QBBOUT Wyjœcie wzmacniacza sygna³u Q15 LOGND1 Masa 1 dla obwodu oscylatora lokalnegoNapiêcie zasilania 1 dla obwodu oscylatora16 V CC(LO1)lokalnego (+5V)17 TKB Obwód strojony B18 TKA Obwód strojony ANapiêcie zasilania 2 dla obwodu oscylatora19 V CC(LO2)lokalnego (+5V)20 LOOUT Wyjœcia oscylatora lokalnego dla dzielnika21 LOOUTC syntezera22 LOGND2 Masa 2 dla obwodu oscylatora lokalnego23 IBBOUT Wyjœcie wzmacniacza sygna³u I24 IBBIN Wejœcie wzmacniacza sygna³u I13.3k.ADCP0demodulacji QPSK, uk³ad korekcji b³êdów FEC, zintegrowanypodwójny przetwornik analogowo-cyfrowy ADC.Odbiornik kana³ów uk³adu VES1893 mo¿e pracowaæ zezmienn¹ szybkoœci¹ w przedziale 2÷90MHz (co odpowiadaszybkoœci 1÷45Mbaud), zarówno w standardzie DVB-S, jak iw standardzie DSS (wykorzystywanym w USA). Wbudowanyw uk³ad podwójny 6-bitowy przetwornik ADC mo¿e próbkowaæprzychodz¹ce sygna³y o czêstotliwoœci do 90MHz.Podstawowe cechy i parametry tego uk³adu s¹ nastêpuj¹ce:• demodulacja i korekcja b³êdów w standardach DVB-S i DSS,15n68p1n1nP130V22k16kBCW31OSCILLATOR OUTPUT+5V10n47k22n .+12VTUNERRys.3. Schemat aplikacyjnyuk³aduSP5659.• 6-bitowy podwójny przetwornikanalogowo-cyfrowy ADC,• demodulator QPSK/BPSK zezmiennym wskaŸnikiem szybkoœcimodulacji,• szybkoœæ modulacji: do 45Mbaudów,• analogowy system oszacowaniamocy dla uk³adu AGC,• regeneracja noœnej,• programowany, drugiego rzêdufiltr pêtli,• wyjœcie AFC,• zakres akwizycji: do ±SR/2 (po-³owy szybkoœci symbolowej),• detekcja zamkniêcia noœnej,• wbudowane filtry Nyquista dlasygna³ów baseband,• wybierane wskaŸniki roll-off (spadku wzmocnienia),• dekoder Viterbi’ego:- wskaŸniki podtrzymania: 1/2 do 8/9,- ograniczenie d³ugoœci: K = 7 z G1 = 1718 i G2 = 1338,- automatyczny depuncturing i automatyczna synchronizacjabitów,- wzmocnienie kodowania: 5.4dB przy stopie b³êdów BER= 10–5, wskaŸniku 1/2,- pomiar stopy b³êdów VBER.• dekoder Reed-Solomona:- programowana d³ugoœæ bloku,- ustalona korekcja mocy dla t = 8.• programowany skrêt rozplotu,• automatyczna synchronizacja ramki,• interfejs sterowania z magistral¹ I 2 C,• obudowa typu MQFP 100 wyprowadzeñ,• technologia wykonania: CMOS, 0.35µm.Uwaga: Aktualnie nie istnieje firma pod nazw¹ VLSI Technology.Nowa nazwa to Philips Semiconductors. ProduktVES1893 zosta³ zast¹piony now¹ jego wersj¹ (ulepszon¹) ioznaczony jest VES1993.3. Zasilanie LNBW miejsce uk³adu regulatora LNBP13SP nale¿y zastosowaæuk³ad LNBP16S. W tych uk³adach nale¿y jedynie okreœliæwyprowadzenie 10. W uk³adzie 16SP w miejsce wejœciazasilania podawanego z wyjœcia LOOP (wyprowadzenie 2 tunera)mo¿na wprowadziæ modyfikacjê przy pomocy funkcjiLLC, pozwalaj¹cej na ustawienie wy¿szego o 1V napiêcia wyjœciowego,w celu kompensacji strat na d³ugich kablach koncentrycznych³¹cz¹cych odbiornik z LNB.Grupa diod po³o¿onych w pobli¿u uk³adu LM2577S zapewniauformowanie napiêcia +30V do zasilania systemu strojeniatunera. Dwa czarne kwadraty z prawej strony uk³aduLM2577S stanowi¹ w³¹czone równolegle stabilizatory LD33Cdla napiêcia 3.3V zasilania tunera. Do tunera doprowadzones¹ jeszcze dwa napiêcia zasilania: +5V – stabilizator LD50C(z lewej strony) oraz +2.5V – LD25C (z prawej strony), po³o-¿one na skraju p³ytki. Stabilizatory serii LD oferowane s¹ przezfirmê STMicroelectronics.16 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Tabela 6. Opis wyprowadzeñ uk³adów LNBP13SPi LNBP16SPNr Oznaczenie Opis funkcji1 V CC1Wejœcie zasilania 1. Zakres napiêcia 15÷25V.Wybierane jest automatycznie, jeœli Vout = 13lub 14V2 V CC2Wejœcie zasilania 2. Zakres napiêcia 22÷25V.Wybierane jest automatycznie, jeœli Vout = 18lub 19V3 LNBA Port wyjœciowy4 VSELNapiêcie wyjœciowe. Wybierane: 13 lub 18V(typowo), stanowi wejœcie logiki sterowania.5 ENPort zezwolenia. Stanowi wejœcie logikisterowania6 GND Masa7 ENT Ton 22kHz. Stanowi wejœcie logiki sterowania8 CEXTZewnêtrzny kondensator obwodu czasowegozabezpieczenia przed przeci¹¿eniempr¹dowym. W typowej aplikacji wartoœæpojemnoœci tego kondensatora wynosi 4.7µF9 EXTM Wejœcie zewnêtrznej modulacjiWejœcie kompensacji spadku napiêcia10 LLC*(typowo 1V)*Uk³ad LNBP13SP nie jest wyposa¿onywtê funkcjêRezystor 15R w obwodzie stabilizatora +5V nale¿y wymieniæna rezystor o wiêkszej mocy (z 0.25W na 0.5W). Narezystorze tym wydzielana jest moc oko³o 0.4W i przegrzewasiê on w modelach starszych kart.Niekonwencjonalnie rozwi¹zany jest blok umieszczonypomiêdzy stabilizatorami. Na bazie cewki indukcyjnej i wzmacniaczaoperacyjnego LM358M skonstruowany jest obwódwydzielenia sygna³ów w standardzie DiSEqC 2.0.Pomimo, ¿e tuner BSRV2-301A w kartach wersji 1.3 niepotrzebuje napiêcia zasilania +2.5V na p³ytce zamontowanyjest stabilizator tego napiêcia (niewykorzystany w tej wersji).3.1. Uk³ady serii LNBPUk³ady tej serii pe³ni¹ funkcjê monolitycznego liniowegoregulatora napiêcia w cyfrowych odbiornikach satelitarnych.VCC1V CC2ENENTVSELLLCCEXTOSELOLFPREREG.OSCILLATOR22 kHzOUTPUT VOLTSELECTIONLINE LENGHTCOMPESATIONCURRENT LIMITOUTPUT PORTSELECTIONREFERENCETHERMAL PROT.ERR.AMP.Rys.4. Schemat blokowy uk³adu serii LNBP.Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendS¹ specjalnie zaprojektowane w celu doprowadzenia napiêæzasilania i sygna³ów przeznaczonych dla LNB, umieszczonychw ognisku czaszy SAT, poprzez kabel koncentryczny. Wiêkszoœæodbiorników satelitarnych wyposa¿onych jest w dwaporty antenowe, w zwi¹zku z tym wyjœcie napiêcia jest dostêpnena jednym z dwóch wybieranych logicznie wyjœæ –wyprowadzeñ (LNBA i LNBB). Gdy uk³ad LNBP jest zasilanyi znajduje siê w stanie standby (EN w stanie niskim), obydwawyjœcia regulatora znajduj¹ siê w stanie nieaktywnym.Konwerter antenowy (LNB) mo¿e byæ wówczas zasilany i sterowanyprzez inne odbiorniki satelitarne przy³¹czone t¹ sam¹lini¹ koncentryczn¹.Mo¿e siê zdarzyæ, ¿e w obwodzie pomiêdzy LNBA i LNBBdo masy (GND) pop³ynie pr¹d wsteczny o wartoœci nie przekraczaj¹cej3mA.Dla pracy slave z pojedyncz¹ czasz¹ i dwoma odbiornikamiwykorzystano funkcjê „obejœcia” poprzez zastosowanieprze³¹cznika elektronicznego umieszczonego pomiêdzywyprowadzeniem wejœcia master (MI) oraz wyprowadzeniemLNBA, spe³niaj¹c tym samym wszystkie funkcje zasilania isterowania odbiornika w konfiguracji master. Prze³¹cznikelektroniczny jest zamkniêty, do uk³adu doprowadzone jestzasilanie oraz wyprowadzenie EN znajduje siê w stanie niskim(LOW).Wyjœcia regulatora na potrzeby zdalnego sterowania LNBmog¹ byæ logicznie sterowane dla uzyskania napiêæ 13V i 18Vpoprzez wyprowadzenie VSEL . Dodatkowo uk³ad wyposa¿onow funkcjê wybierania (z krokiem oko³o 1V) wartoœci napiêæzasilania LNB, w celu kompensacji strat w d³ugich kablach koncentrycznych(wyprowadzenie LLC w stanie wysokim).W celu redukcji mocy rozpraszania, podczas korzystania zniskiego napiêcia zasilania LNB, uk³ad LNBP wyposa¿ono wdwie koñcówki zasilania V CC1 i V CC2 . Jednak musi byæ spe³nionywarunek zasilania odpowiednio: 16V (min.) i 23V (min.),dla automatycznego prze³¹czania wewnêtrznego w celu wyboruna wyjœciu odpowiedniego napiêcia zasilania.Wyprowadzenie ENT (Tone Enable) uaktywnia wewnêtrznyoscylator, który powoduje modulacjê wyjœcia DC sygna-³em prostok¹tnym o wartoœci±0.3V i czêstotliwoœcioko³o 22kHz. Czêstotliwoœætego oscylatorajest ustawiona fabryczniei tolerancja jejMICURR.AMP.wartoœci mo¿e wynosiæ±2kHz oraz nie mo¿najej zmieniæ zewnêtrznymielementami.LNBAW celu rozszerzeniaLNBB mo¿liwoœci sterowaniauk³adu (np. sygna³emzgodnym z protoko³emDiSEqC poziomu 2.0)przewidziano wyprowadzenieEXTM, stanowi¹cewejœcie modulacji ana-EXTMlogowej. Sygna³ moduluj¹cydoprowadzony dotego wejœcia musi byæoddzielony kondensato-SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 17

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendV INLV INC IN100nFV IN5 4SWITCH+C OUTC OUT10µFC INDV OUTLD1117V OUTCURRENT LIMIT,THERMAL LIMIT, ANDUNDERVOLTAGE SHUTDOWNLOGIC2.5VREGULATORDRIVERSTAGE3A, 65VNPNSWITCHRys.7. Schemat typowej aplikacji uk³aduLD1117.W tabeli 6 przedstawiono opis funkcji wyprowadzeñuk³adów LNBP13SP i LNBP16SP. Obydwa teuk³ady s¹ w obudowie Power SO-10.COMPARATOR52kHzOSCILLATORSOFTSTARTLM 1577 - ADJ /LM 2577 - ADJ+5VINPUT0.1µF+-ERRORAMP1CORRECTIVERAMPVOLTAGE+AMPCURRENTSENSEVOLTAGErem. W przypadku niewykorzystywania tego wejœcia wyprowadzenieto powinno pozostawaæ w stanie otwartym (niepod-³¹czone).Dwa wyprowadzenia oznaczone CEXT i OLF przeznaczones¹ do obwodu zabezpieczenia przeci¹¿enia i monitorowaniapr¹du pobieranego przez LNB. Dynamika obwodu zabezpieczenia(czas wy³¹czenia pr¹du po wykryciu przeci¹¿enia w obwodziezasilania LNB) zale¿y od pojemnoœci kondensatora przy-³¹czonego pomiêdzy wyprowadzenie CEXT i GND. Równoczeœniewyprowadzenie OLF w obwodzie otwartego kolektorasygnalizuje stan przeci¹¿enia. Schemat blokowy uk³adu seriiLNBP przedstawiono na rysunku 4. Uk³ady te oferowane s¹ wobudowach: Multiwatt15, PowerSO-20 i PowerSO-10. Wszystkiewersje uk³adu s¹ wyposa¿one w zabezpieczenie termiczne.+-+ 1.23VREF.3R C C CCURRENTSENSERESISTORRys.5. Schemat blokowy uk³adu LM1577/LM2577.2.2k0.33µFCOMP1100µH 1N58215 V IN 4LM2577-ADJ3 GNDSWITCHRys.6. Schemat typowej aplikacji uk³adu LM2577.2FEED -BACK12V @ < 800mAREGULATED OUTPUTVOUT= 1.23V (1 + R1/R2)R117.4kR22k+680µF2R1 *(1.23V)R2 *3.2. Uk³ad LM2577SUk³ad LM2577S nale¿y do serii LM1577/LM2577firmy National Semiconductor. Stanowi on monolitycznyregulator napiêcia typu step-up przeznaczonydo zasilaczy impulsowych. Oferowany jest w trzechwersjach, ró¿ni¹cych siê napiêciami wyjœciowymi:12V, 15V i napiêciem ustawianym.Struktura uk³adu zawiera prze³¹cznik NPN o pr¹dzieprze³¹czania 3A, obwód zabezpieczenia przednadmiernym wzrostem pr¹du, temperatury oraz napiêcia.Zawiera oscylator ustalonej czêstotliwoœcipracy 52MHz.Schemat blokowy uk³adu LM1577/LM2577 przedstawionona rysunku 5, natomiast schemat jego typowejaplikacji na rysunku 6.Podstawowe cechy tych uk³adów s¹ nastêpuj¹ce:• ma³a liczba elementów zewnêtrznych,• wyjœcie prze³¹czaj¹ce NPN z pr¹dem 3.0A,• szeroki zakres napiêcia wejœciowego: 3.5÷40V,• wewnêtrzny oscylator o ustalonej czêstotliwoœci 52MHz,• funkcja „miêkkiego startu” redukuj¹ca udar pr¹dowy poza³¹czeniu napiêcia zasilania,• wyjœcie prze³¹czaj¹ce zabezpieczone od wzrostu pr¹du,przepiêæ i przeci¹¿eñ termicznych,• wykonane w obudowach: TS5B i TO-263, seria LM1577jest oferowana w obudowie TO-3.3.3. Uk³ady stabilizatorów serii LD1117Nale¿¹ do nich stabilizatory monolityczne: LD25C, LD33Ci LD50C. Liczby zawarte w oznaczeniach tych stabilizatorówoznaczaj¹ wartoœæ napiêæ wyjœciowych odpowiednio: 2.5V,3.3V i 5.0V. Stabilizatory tej serii oferowane s¹ przez firmêSTMicroelectronics i przeznaczone s¹ do zasilania obwodówpobieraj¹cych pr¹d do wartoœci 800mA, przy niskiej wartoœciró¿nicy napiêæ wejœcie-wyjœcie, rzêdu 1V. Typowe wartoœcinapiêæ wyjœciowych stabilizatorów tej serii to: 2.5V, 2.85V,3.0V, 3.3V i 5.0V. Schemat typowej aplikacji uk³adu seriiLD1117 przedstawiono na rysunku 7.Podstawowe cechy i parametry tych uk³adów oprócz ju¿wspomnianych, to:• ustalona wartoœæ napiêæ wyjœciowych,• wewnêtrzne ograniczanie pr¹dowe i zabezpieczenie termiczne,• t³umienie têtnieñ, typowo 75dB,• temperaturowy zakres pracy: 0÷125°C,• obudowy: SOT-223, SO-8, TO-252 (DPAK) i TO-220.Dokoñczenie w nastêpnym numerze}18 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Serwisowy program testuj¹cy zestawy audio M2 i M6 firmy GrundigSerwisowy program testuj¹cy zestawy audio M2 i M6firmy GrundigMarian BorkowskiFirma Grundig wyposa¿y³a niektóre ze swoichproduktów w programy umo¿liwiaj¹ce sprawdzeniepoprawnoœci dzia³ania wybranych podzespo³ów. Dlazestawu audio M2 i M6 program taki umo¿liwiaprzetestowanie nastêpuj¹cych bloków funkcjonalnych:tunera, klawiatury lokalnej i nadajnika zdalnegosterowania, pamiêci EEPROM, zegara, wyœwietlacza,serwa CD i cyklu odtwarzania CD.Uruchomienie programu testowegoPrzed uruchomieniem programu testowego nale¿y wyj¹æ zgniazdka sieciowego wtyczkê. Uruchomienie programu testowegonastêpuje po wykonaniu nastêpuj¹cych czynnoœci:• wciœniêciu i przytrzymaniu przycisków [ PROGR. ] i[ PRESET ],• w³o¿eniu wtyczki sznura sieciowego do gniazdka.Na wyœwietlaczu pojawi siê napis U2 ** --S dla zestawuM2 lub U4 ** --S dla zestawu M6. Gwiazdki (**) oznaczaj¹wersjê programu.Wyjœcie z programu testowego nastêpuje po wyjêciu wtyczkiz gniazda sieciowego. Wszystkie wczeœniej (przed uruchomieniemprogramu testowego) zaprogramowane czêstotliwoœcinie zostan¹ utracone.Test tuneraWcisn¹æ przycisk [ SOURCE SELECTOR ], na wyœwietlaczuprzez czas oko³o 2 sekund pojawi siê napis EUR, a nastêpniezestaw czêstotliwoœci testowych, które zosta³y zapisanew pamiêci urz¹dzenia. Czêstotliwoœci te zamieszczono wtabeli 1.Sprawdzenie klawiatury lokalnejDla ka¿dego przycisku przypisany jest oddzielny kod, którypo naciœniêciu wyœwietlany jest na wyœwietlaczu. Sprawdzanienale¿y rozpocz¹æ od przycisku [ MONO ], dla któregowyœwietlony zostanie kod 29. Kody odpowiadaj¹ce pozosta-³ym przyciskom zosta³y zamieszczone w tabeli 2, a w tabeli 3zamieszczono kody przyporz¹dkowane przyciskom nadajnikazdalnego sterowania. Wyjœcie z trybu kontroli przycisków nastêpujepo naciœniêciu przycisku [ MONO ].Test pamiêci EEPROMNacisn¹æ przycisk [ PROGR. ], na wyœwietlaczu pojawi siênapis PRSS i w tym samym czasie sprawdzana jest pamiêæEEPROM. Je¿eli wykryty zostanie b³¹d, pojawi siê przez 2 sekundynapis ERR lub E. Oznacza to, ¿e sprawdziæ nale¿y uk³adIC7401. Je¿eli program nie wykry³ b³êdu, nast¹pi powrót do stanupo uruchomieniu programu testowego.Zawartoœæ pamiêci mo¿na skasowaæ przez naciœniêcie przycisku[ PRESET ], na wyœwietlaczu pojawi siê wówczasprzez 2 sekundy napis NEW.Tabela 1.Czêstotliwoœci testowe tunerazestawów M2 i M6PRESET Nr Czêstotliwoœæ PRESET Nr Czêstotliwoœæ1 108MHz 6 153kHz2 87.5MHz 7 98MHz3 1611kHz 8 558kHz4 522kHz 9 1494kHz5 279kHz 10 549kHzTest czêstotliwoœci 32kHz i 8MHzPo naciœniêciu przycisku [ CLOCK ] na wyœwietlaczu pojawisiê napis 32k, a na nó¿ce 4 mikroprocesora mierzonaczêstotliwoœæ powinna wynosiæ 4096Hz. Kolejne naciœniêcieprzycisku [ CLOCK ] spowoduje wyœwietlenie napisu8M, a na n.4 mikroprocesora czêstotliwoœæ powinna wynosiæ3906.25Hz. Zakoñczenie tego testu nast¹pi po naciœniêciuprzycisku [ CLOCK ].Sprawdzenie zegaraW celu sprawdzenia zegara nale¿y nacisn¹æ przycisk[ SET ]. Na wyœwietlaczu na 2 sekundy pojawi siê napis FAST.Zegar jest sprawdzany z tzw. wiêksz¹ prêdkoœci¹, to znaczy wTabela 2.Tabela 3.Kody przycisków klawiatury lokalnejPrzycisk Kod Przycisk KodSOURCE SELECTOR 01 POWER 02HI DUBB 03 TUNING 04CLASSIC 10 UBB 11TUNING 12 PROGR. 13POP 17 JAZZ 18FLAT 19 PRESET 20BAND 21 CLOCK 25SET 26 TIMER 27PRESET 28 (dla M2) 49SHUFFLE (dla M2) 50 (dla M6) 44SHUFFLE (dla M6) 41 (dla M2) 51(dla M2) 57 (dla M6) 36(dla M6) 42 (dla M2) 58/CLEAR (dla M2) 59 (dla M6) 60/CLEAR (dla M6) 34 PROGR. (CD-M2) 60PROGR./REVIEW (M6) 43Kody przycisków pilotaPrzycisk Kod Przycisk Kod05 06TUNER 07 CD 0814 15REPEAT 16 22- 33 + 35DISC (dla zestawu M2) 46 SHUFFLE (dla M2) 50DISC (dla zestawu M6) 47 SHUFFLE (dla M6) 41SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 19

Serwisowy program testuj¹cy zestawy audio M2 i M6 firmy Grundigci¹gu 1 sekundy wskazania zegara zmieniaj¹ siê o 1 minutê. Wyjœciez tego testu nastêpuje po ponownym naciœniêciu przycisku[ SET ], na wyœwietlaczu pojawi siê napis NOM (przez 2 sekundy).Po wyjœciu z tego testu zegar pracuje z normaln¹ prêdkoœci¹.Test wyœwietlaczaWyœwietlacz jest sprawdzany po naciœniêciu przycisku[ PRESET ]. Sprawdzane s¹ kolejno wszystkie segmentywyœwietlacza.Test serwo CD zestawu M2Nacisn¹æ przycisk [ FLAT ], na wyœwietlaczu pojawi siênumer programu obs³uguj¹cego CD (CD xx). Po naciœniêciuprzycisku [ ] (CD stop) na wyœwietlaczu pojawi siê napisSLED. Tak d³ugo jak przycisk ten jest wciœniêty, zespó³ g³owicylaserowej bêdzie siê przesuwa³ na zewn¹trz. Po puszczeniuprzycisku [ ], zespó³ wraca do œrodka.Po naciœniêciu przycisku [ ] na wyœwietlaczu pojawi siênapis FOC, co oznacza, ¿e przeprowadzany jest test ostroœciwi¹zki odczytuj¹cej. Podczas tego testu soczewka przesuwasiê w górê i dó³. Zakoñczenie tej operacji nastêpuje po naciœniêciuprzycisku [ ].Tabela 4Kod b³êdu Opis UwagiE 1002FE 1010 FE 1011E 1012WFE 1013 FE 1031÷E 1039E 1076E 1079WWWNiemo¿liwe jest ustawienieostroœciTrudnoœci ze znalezieniemœcie¿kiWewnêtrzny prze³¹cznik niezadzia³a³ w okreœlonymczasie po tym, jak pickupznalaz³ siê w skrajnymwewnêtrznym po³o¿eniuWewnêtrzny prze³¹cznik niezadzia³a³ w okreœlonymczasie, podczas, gdy pickupprzesuwa siê do wewn¹trzP³yta CD nie osi¹ga 75%prêdkoœci po uruchomieniuPêtla PLL nie pracujepoprawnie (brak „zaskoku”).Urz¹dzenie uruchamiaprocedurê zsynchronizowaniapêtli 10 razy. Na wyœwietlaczupojawia siê numer kolejnychprób, E 1039 (pierwsza próba),E 1038 (druga próba) a¿ do10. próby. Je¿eli po tychpróbach nie nast¹pi poprawawyœwietlany jest b³¹d onumerze E 1020 lub E 1007 iuk³ad serwo rozpoczyna pracêod pocz¹tkuOkreœlona pozycja dysku niezosta³a osi¹gniêta wzadanym czasieTaca jest wysuwana bardzod³ugoUszkodzenie wrejonie CDM 12.1 lubsterowania ostroœciSprawdziæCDM 12.1Uszkodzonywewnêtrznyprze³¹cznik lubsilnikUszkodzonywewnêtrznyprze³¹cznik lubsilnikSprawdziæ silnik CDProblemy zsilnikiem tacy p³ytyTaca jestzablokowana lubprze³¹cznik wysuwutacy jest uszkodzonyW - B³¹d, który nie powoduje zatrzymania pracy zestawu i jestsygnalizowany przez krótki czas.F - B³¹d powoduj¹cy zatrzymanie pracy zestawu i jest wyœwietlanyna wyœwietlaczu do momentu a¿ zostanie wy³¹czone zasilanie.Dwukrotne naciœniêcie przycisku [ ] powoduje, ¿e sprawdzeniupoddany jest silnik odtwarzacza CD, a na wyœwietlaczupojawia siê napis DISC. Zakoñczenie tego testu nast¹pipo dwukrotnym naciœniêciu przycisku [ ].Z kolei trzykrotne naciœniêcie przycisku [ ] powodujeuruchomienie tzw. testu radial, który powoduje sprawdzenieuk³adów serworegulacji. Wyjœcie z testu radial nastêpuje potrzykrotnym naciœniêciu przycisku [ ].Opuszczenie testu CD serwo jest mo¿liwe po naciœniêciuprzycisku [ ].Sprawdzenie odtwarzacza CD dla zestawu M2Test ten jest przeprowadzany co pewien czas, w celu wykryciaewentualnych b³êdów. Uaktywnienie tego testu nastêpujepo w³¹czeniu zestawu przyciskiem [ POWER ] i uruchomieniuodtwarzania p³yty. Je¿eli wykryty zostanie b³¹d, to sygnalizowanyjest on na wyœwietlaczu w postaci numeru b³êdu,np. Er xxxx (gdzie xxxx – numer b³êdu). Najczêœciej pojawiaj¹siê nastêpuj¹ce b³êdy:• Er 1002 – b³¹d ostroœci, brak p³yty,• Er 1008 – b³¹d TOC,• Er 1009 – b³¹d dekodera CD,• Er 1010 – b³¹d uk³adów serwo,• Er 1012 – b³¹d prowadzenia g³owicy laserowej,• Er 1013 – b³¹d silnika dysku,• Er 1030 – za du¿o wybranych œcie¿ek,• Er 1031 – poszukiwanie czasu zakoñczenia.Test serwo CD dla zestawu M6Podobnie jak dla zestawu M2 wejœcie do tego testu nastêpujepo naciœniêciu przycisku [ FLAT ], a na wyœwietlaczu pojawisiê napis CD xx. Nastêpnie nale¿y nacisn¹æ przycisk[ ]. Na skutek tego na wyœwietlaczu pojawi siê napis SLED0. W czasie, gdy przycisk ten jest wciœniêty zespó³ z diod¹laserow¹ przesuwa siê na zewn¹trz. Powrót tego zespo³u nastêpujepo naciœniêciu i przytrzymaniu przycisku [ ]. Nawyœwietlaczu wówczas jest napis SLED 1.Test 1 silnika rozpoczyna siê po naciœniêciu przycisku[ SHUFFLE ], na wyœwietlaczu wtedy pojawia siê napis PLAYi silnik dysku zaczyna siê obracaæ we w³aœciwym kierunku. Ponaciœniêciu przycisku [ PROG./REVIEW ] na wyœwietlaczupojawia siê STOP, a silnik zwalnia i po zatrzymaniu rozpoczynaobracaæ siê w przeciwnym kierunku.Test ostroœci wi¹zki laserowej nastêpuje po jednorazowymnaciœniêciu przycisku [ PLAY ] przy obecnoœci p³yty, na wyœwietlaczupojawi siê napis FOC 1. Soczewka diody laserowejprzesuwa siê w dó³ i górê. W przypadku, gdy nie w³o¿onop³yty na wyœwietlaczu wyœwietlany jest napis FOC 0 i test tennie jest mo¿liwy.Test 2 silnika uaktywnia siê po dwukrotnym wciœniêciuprzycisku [ PLAY ], na wyœwietlaczu pojawia siê napis DISC,a silnik rozpoczyna pracê. Z kolei trzykrotne naciœniêcie tegoprzycisku rozpoczyna tzw. test radial.Zakoñczenie testu ostroœci (testu 2 silnika test radial) koñczynaciœniêcie przycisku [ / CLEAR ].Sprawdzenie odtwarzacza CD dla zestawu M6Test ten funkcjonuje podobnie jak dla zestawu M2. Znaczeniewybranych b³êdów zamieszczono w tabeli 4.}20 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Porady serwisoweAleksander Huzar, Jerzy Znamirowski, Krzysztof Gamus, Edward Bitner, Karol Jachimowicz,Julian Jakubowski, Marek Ugriczicz, Jerzy Pora, Marian Borkowski, Ryszard Strzêpek, W³adys³awWójtowicz, Henryk Demski, Andrzej BrzozowskiOdbiorniki telewizyjneBondstec BT2101Czêsto uszkadza siê tranzystor wykonawczy w odchylaniu pionowym.Pocz¹tkowo uszkodzenie wystêpuje raz na tydzieñ, póŸniejco kilka godzin. Zwykle towarzyszy mu znaczny wzrost temperaturyradiatora tranzystora wykonawczego w odchylaniu. Oznaczato, ¿e niew³aœciwie jest sterowanie baz¹ tranzystora wykonawczego,co potwierdza obserwacja oscyloskopem. Przyczyn¹jest zmêczenie materia³u u¿ytego do lutowania mostka ³¹cz¹cegomasê od n.4 trafopowielacza ze œcie¿k¹ biegn¹c¹ do„-” kondensatora C451. Uszkodzenie to wystêpuje niemal w ka¿-dym egzemplarzu tego modelu ju¿ po kilku latach eksploatacji.Jest to spowodowane znacznym pr¹dem impulsowym sp³ywaj¹cymz masy uk³adu odchylania poprzez to jedno „w¹skie gard³o”do masy ogólnej na p³ycie. Mostek ten nale¿y wymieniæ izdublowaæ drugim mostkiem wykonanym od strony druku. Wobszarze uk³adu odchylania nale¿y wykonaæ poprawkê wszystkichlutowañ. Takie dzia³anie gwarantuje 100% pewnoœæ, ¿enastêpny tranzystor uratuje swoje „¿ycie”. Ze wzglêdu na d³ugoœænó¿ek najlepiej stosowaæ S2000N lub S2055N. A.H.Curtis 2001VT chassis PC04AStrzêpienie obrazu.Objaw podobny do tego, jaki wystêpuje przy utracie pojemnoœcifiltruj¹cej w g³ównych ga³êziach zasilaj¹cych. Przyczyn¹jest jednak kondensator C103 2µ2/50V w obwodzieARW uk³adu U4439BG w uk³adzie p.cz.A.H.4Porady serwisowepo³o¿enie rdzenia, aby móc powróciæ do pierwotnego dostrojenia).Poniewa¿ nawet przy g³êbokim odstrojeniu nie nastêpowa³a¿adna reakcja, uzyskano pewnoœæ co do koniecznoœciwymiany filtru L204.W wiêkszoœci przypadków nie dysponujemy orygina³em,powstaje zatem problem doboru indukcyjnoœci cewki i pojemnoœcikondensatora do³¹czonego równolegle. Mo¿na tu u¿yæfiltru z innego odbiornika (rozbiórkowego), który pracowa³ wanalogicznym uk³adzie. Nale¿y zwróciæ uwagê, aby przenieœærównie¿ rezystor, jeœli takowy wystêpowa³ w obwodzie rezonansowym(decyduje on o dobroci obwodu i szerokoœci pasma).W tym modelu jest nadruk i otworki do dodatkowej obsadykondensatora i rezystora (C207, R212). W wiêkszoœciprzypadków taka operacja daje wynik pozytywny, pod warunkiem,¿e nikt nie krêci³ rdzeniem w „nowym” filtrze. W przeciwnymwypadku nale¿y pos³u¿yæ siê specjalnym oprzyrz¹dowaniemi metodami, jakie opisane s¹ w wiêkszoœci instrukcjiserwisowych, aby poprawnie zestroiæ obwód na 38.9 MHz.Przy okazji stwierdzono, ¿e nie mo¿na w miejsce uk³adu scalonegow p.cz. HA11485BNT stosowaæ HA11485ANT poniewa¿nie bêdzie fonii.A.H.Polkolor 8556Brak odbioru w III paœmie.Stwierdzono brak napiêcia zasilaj¹cego koñcówkê VHF3g³owicy. Zag³êbiaj¹c siê dalej, stwierdzono brak odpowiedniegosterowania od strony mikroprocesora steruj¹cego SAA1293-02. W tym przypadku konieczne jest sprawdzenie ustawionychopcji w trybie serwisowym. I tu okaza³o siê, ¿e by³a to jedynaczynnoœæ naprawcza, któr¹ mo¿na by³o wykonaæ bez otwieraniaodbiornika.A.H.Elemis 5615Przestraja siê samoczynnie po nagrzaniu.Jeœli nie jest to wina g³owicy, co ³atwo stwierdziæ, a objawspowodowany jest niestabilnoœci¹ napiêcia warikapowego, tonaprawê wykonujemy w dwóch krokach:1. Wymieniæ T3 BF241, US5 UL1550.2. Jeœli objawy wystêpuj¹ w dalszym ci¹gu, wymieniæ T10,T12 BC238 na BC547, T15 BC308 na BC557.Wszystkie elementy znajduj¹ siê na p³ytce modu³u OZS.Nale¿y zwróciæ uwagê na odwrotny nadruk na p³ytce drukowanejdla tranzystora T15.A.H.Hitachi CMT2130Obraz pogiêty, sprawia wra¿enie niew³aœciwie dostrojonego kana³u.Próba dostrojenia nie wp³ywa na poprawê. Tego rodzajuobjaw czêsto spowodowany jest przerwami w otoczeniu filtruz fal¹ powierzchniow¹ lub przy uk³adzie scalonym w p.cz.Wykonano poprawki lutowañ, niestety bez efektu. Sprawdzono,czy jest reakcja na pokrêcenie rdzeniem L204 - obwodureferencyjnego demodulatora p.cz. wizji (nale¿y zapamiêtaæSony KV2553MTNa ekranie szum, brak sterowania z pilota i z klawiatury.Poniewa¿ uszkodzenie nast¹pi³o po wy³¹czeniu pr¹du, nale¿ypodejrzenia skierowaæ na uk³ad zasilania. Po sprawdzeniuwszystkich ga³êzi zasilania stwierdzono uszkodzenie bezpiecznikaPS653 N25E. Mo¿na zastosowaæ rezystor bezpiecznikowy0R47/0.5W.A.H.Sony KVM2100K chassis BE2ASpalony bezpiecznik PS801, uszkodzony tranzystor BU508.Tranzystor BU508 wykazywa³ tylko nieznaczn¹ up³ywnoœæ,ale w warunkach pracy oznacza to pe³ne zwarcie dla tejga³êzi zasilania. Zgodnie z zasad¹, ¿e uszkodzenie BU508 musimieæ swoj¹ przyczynê, wykonano rutynowo poprawê lutowañw tym obszarze druku. Sprawdzono poprawnoœæ napiêcia zasilaj¹cegoi pomierzono kondensatory powrotów. Stwierdzonoznaczn¹ utratê pojemnoœci kondensatora C806 47nF/250V(pojemnoœæ spad³a do 1nF). To by³a zasadnicza przyczyna powsta³egouszkodzenia. Nale¿y tu dodaæ, ¿e w statystyce uszkodzeñtego chassis, kondensator C806 jest wymieniany w oko-SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 21

Porady serwisowe³o 40% zg³oszonych do naprawy odbiorników. W zale¿noœciod stopnia utraty pojemnoœci zg³oszone przez u¿ytkownikaobjawy mog¹ byæ ró¿ne. Najczêœciej jednak przed uszkodzeniemtranzystora BU widocznymi objawami s¹ znaczne zniekszta³ceniapoduszkowe.A.H.Helios TC500Nie mo¿na w³¹czyæ odbiornika.Po zdjêciu tylnej œcianki pomierzono napiêcia wyjœciowez bloku zasilacza. Pomiaru dokonano na gnieŸdzie G603 usytuowanymw dolnej czêœci bloku odchylania BO2030. Jest tobardzo dogodne miejsce, gdy¿ w³aœnie tam wystêpuj¹ wszystkienapiêcia wychodz¹ce z przetwornicy. Stwierdzono kompletnybrak napiêæ. Po sprawdzeniu obecnoœci napiêcia sieci~220V, sprawdzeniu bezpiecznika B501, wymieniono profilaktyczniekondensatory elektrolityczne C510, C513, C515. Nieda³o to jednak ¿adnego efektu, pomimo ¿e elektrolity utraci³yznaczn¹ czêœæ swojej pojemnoœci. Dalsze poszukiwania usterkiujawni³y przerwê rezystora R503 1M. Po jego wymianieodbiornik wystartowa³.J.Z.Warkot obci¹¿onej przetwornicy, nie daje siê w³¹czyæ.Ustalono uszkodzenie BU208 (koñcówka linii). Po jegowymianie, sprawdzono pojemnoœæ kondensatora 6.8 nF/1600V,ale ta by³a w porz¹dku. Nastêpnie sprawdzono jeszcze wartoœænapiêcia 142V, ale i ono by³o bez zastrze¿eñ. Domyœlaj¹c siêjedynie przyczyn uszkodzenia tranzystora, wymieniono profilaktyczniewszystkie kondensatory elektrolityczne po pierwotnejstronie transformatora przetwornicy. Naprawê uznano zazakoñczon¹. Niestety ju¿ po paru godzinach klient zadzwoni³ zreklamacj¹. Ju¿ na warsztacie poddano testom sam zasilacz,obci¹¿aj¹c go ¿arówk¹ 60W. Po oko³o 1.5 godzinie ¿arówkazaczê³a rozb³yskaæ jasnym œwiat³em, a transformator zacz¹³ silniebrzêczeæ. Postawiono na uszkodzenie samego transformatora.Po jego wymianie przetwornica pracowa³a bez zastrze¿eñ.Niestety nale¿a³o powtórnie wymieniæ BU208. J.Z.Samsung CX512ZSELED œwieci, jednak nie daje siê w³¹czyæ ani pilotem, ani z klawiatury lokalnej.Pierwsze kroki skierowano ku przetwornicy, gdy¿ przy wyschniêtychelektrolitach, odbiornik zachowuje siê tak, jak podanow objawach. Zauwa¿ono jednak cztery czyœciutkie elektrolityna 105°C (prawdopodobnie niedawno wymieniane).Napiêcia wyjœciowe równie¿ by³y prawid³owe, wiêc poszukiwaniarozpoczêto od 27 nó¿ki procesora M50431-100SP (sterowanieprzekaŸnikiem). Tu okaza³o siê, ¿e brak jakichkolwiekreakcji przy próbach w³¹czenia. Zdecydowano siê nawymianê procesora. Diagnoza by³a s³uszna, po jego wymianieodbiornik pracowa³ bez zarzutu.J.Z.Panasonic TC2171EENie daje siê w³¹czyæ, s³ychaæ cichy pisk przetwornicy.Warto wspomnieæ o tej bardzo typowej usterce dla tegomodelu telewizora. Przyczyn¹ jest uszkodzenie tranzystora koñcowegolinii 2SD1541 Q501. Po jego wymianie nale¿y bezwzglêdnieprzelutowaæ po³¹czenia (usun¹æ zimne luty) w okolicytransformatorka steruj¹cego. Je¿eli tego nie uczynimy, tousterka z pewnoœci¹ powtórzy siê.J.Z.Grundig P40-342CTIWy³¹cza siê po 10 minutach pracy.Po w³¹czeniu odbiornik dzia³a przez 10 minut, a nastêpniewy³¹cza siê i s³ychaæ próbkowanie. Wymiana kondensatoraC667 2.2µF/400V przywraca prawid³ow¹ pracê. K.G.Hinari CT18Ekran nie œwieci, brak fonii.Zasilacz wydaje z siebie pisk - taki jak przy przeci¹¿eniu.Napiêcie zasilania linii wynosi tylko 47V (powinno byæ oko³o110V). Sztuczne obci¹¿enie zasilacza ¿arówk¹ 60W nie zmieniastanu rzeczy. Na C822 47µF/160V wystêpuj¹ znaczne oscylacje.Uszkodzony jest C822 - ca³kowita utrata pojemnoœci. E.B.Telestar 9070 TX STUszkadza siê tranzystor przetwornicy.Uszkodzenie przetwornicy nast¹pi³o po wy³adowaniach atmosferycznych.Po wymianie tranzystora Q101 2SK2545 (zamiennikto STP4NA60FI - uwaga: BUZ90AF zbyt mocno siêgrzeje), bezpiecznika T103 2A oraz uk³adu I101 TDA4605-3- nastêpuje ponowne uszkodzenie Q101. Sprawdzono wszystkieelementy po pierwotnej stronie przetwornicy. Bez skutku.Elementem odpowiedzialnym za natychmiastowe uszkodzenieQ101, by³a dioda D125 BYV95C w ga³êzi +140V (by³azwarta). Zwykle zwarcie po stronie wtórnej zasilacza wywo-³uje próbkowanie przetwornicy. W tym przypadku powodowa³oponowne i natychmiastowe uszkodzenie Q101. E.B.Sanyo CEM2141PTX-00Dioda standby nie gaœnie.Po próbie w³¹czenia odbiornika pilotem lub z klawiaturylokalnej dioda standby gaœnie na 2-3 sekundy i ponownie zapalasiê. Pomiar napiêæ wyjœciowych przetwornicy, wykazujezani¿enie wszystkich wartoœci w czasie, gdy dioda standby jestwygaszona. Wtedy zasilacz impulsowy pracuje z minimaln¹moc¹ (bez próbkowania). Sprawdzenie ca³ego zasilacza niepozwala na wykrycie wadliwego elementu. W b³¹d wprowadzi³awartoœæ napiêcia B1 +130V (ta wynosi³a oko³o 42V).Elementem odpowiedzialnym za taki stan rzeczy by³ koñcowytranzystor linii Q432 2SD1555 (zamiennik BU508DF). Tenposiada³ niewielk¹ up³ywnoœæ z³¹cza C-E i C-B, co sprowadza³ozasilacz do trybu pracy awaryjnej (st¹d pozosta³e napiêciawyjœciowe zasilacza by³y równie¿ bardzo niskie). Nastêpniemikrokontoler wykrywa³ brak impulsów odchylania poziomegoi przez Q391 oraz transoptor PC817C wy³¹cza³ zasilaczdo stanu pracy standby.E.B.Philips 21PT165C/58P chassis AA5 ABEkran ciemny, jest fonia.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ wejœcie w.n., kineskop¿arzy, nie pracuje natomiast uk³ad odchylania pionowego. Pomiarywykazuj¹ brak napiêcia w ga³êzi +29V, zasilaj¹cej uk³ad7400 TDA3654. Przepalony jest bezpiecznik 1449 400mA(wed³ug p³yty 3449). Wygrzewanie odbiornika nie ujawniaprzyczyny jego przepalenia siê. Jedyn¹ przyczyn¹ móg³ byænadmierny kurz w otworach wentylacyjnych obudowy, któryuniemo¿liwia³ prawid³owe ch³odzenie odbiornika. E.B.22 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Porady serwisoweGrundig T70-640 chassis CUC6310Zaniki fonii.Po w³¹czeniu w³¹cznikiem g³ównym odbiornik rozpoczynapracê oraz wystêpuje prawie natychmiastowe wyciszeniefonii. Po prawid³owym ustawieniu si³y g³osu (pilotem lub zklawiatury lokalnej) znacznik na linijce za ka¿dym razem powracado pozycji minimum. Niekiedy fonia samoczynnie powrócido w³aœciwego poziomu. W tym przypadku mo¿na podejrzewaæwiele elementów (w³¹cznie z mikrokontrolerem) -a tu ca³kowite zaskoczenie - uszkodzony jest w³¹cznik sieciowy.Posiada on dodatkow¹ sekcjê, która przez tranzystor T801BC548C na krótki czas blokuje n.15 mikrokontrolera IC811ZC88644P OIRT podczas w³¹czania w³¹cznikiem g³ównym.Jej zadanie jest bli¿ej nie okreœlone i mo¿e posiadaæ zwi¹zek zuruchamianiem trybu serwisowego. W opisywanej sekcji, najprawdopodobniejwyst¹pi³a niemierzalna up³ywnoœæ, którawywo³ywa³a nie tylko bezpoœrednie w³¹czanie odbiornika (tenpowinien przechodziæ w standby), ale dodatkowo zak³óca³apracê mikrokontrolera (wyciszaj¹c foniê).E.B.Elemis 5510TNatychmiastowe uszkodzenie bezpiecznika 2.5A oraz BUZ90A.W takim przypadku, po wymianie bezpiecznika B500 2.5A itranzystora T505 BUZ90A, nale¿y bezwzglêdnie sprawdziæ wartoœærezystora R550 270k (ten mia³ przerwê). Nastêpnie w celusprawdzenia uk³adu TDA4605-2 nale¿y zewrzeæ bramkê tranzystoraT505 do masy zasilacza po stronie „gor¹cej”. Je¿eli po w³¹czeniuodbiornika na uk³adzie US503 TDA4605-2 bêdzie wystêpowa³opróbkowanie (cykliczne wahanie napiêæ), to uk³ad jestjeszcze sprawny. Usun¹æ zworê. Zasilacz powinien wystartowaæbez problemów. Po takim sprawdzeniu nie mia³em reklamacji spowodowanejprzez ten uk³ad, mimo ¿e zaleca siê jego wymianêprzy powtórnym uszkodzeniu BUZ90A.E.B.Funai 2000T MK8Nie œwieci dioda standby.Uszkodzenie powsta³o po krótkotrwa³ym zaniku napiêcia sieciowego.Wstêpne pomiary ustali³y zwarcie diody D603 i D606ERB12-10 (1N4007), D611 UZ-12BSB (C12), tranzystora Q6012SC3979 (BUT11AF) oraz przerwê R601 1R2/5W. Pomiar kondensatoraC608 33µF/25V wykaza³ znaczny spadek pojemnoœci- co najprawdopodobniej by³o przyczyn¹ uszkodzenia zasadniczego.Z koniecznoœci zastosowano kondensator o pojemnoœci47µF/25V. Po wymianie tych elementów, nie stwierdzono innychusterek. Schemat: „SE” 1/01 - Funai TV1400T MK8. E.B.Trilux TAP2105T1Brak fonii i mo¿liwoœci strojenia.Po w³¹czeniu odbiornika wyraŸnie s³yszalne syczenie w.n.w okolicy trafopowielacza OREGA 40332-10 (zastosowanoTA916 - bez przeróbek). Jest to nie pierwszy przypadek w tegotypu transformatorach. Jonizacja z transformatora powodowa³apowstawanie przypadkowych wy³adowañ w ró¿nych miejscachodbiornika. Pocz¹tkowo podejrzewano uszkodzenie procesorawizyjnego TDA8362N5, ale poniewa¿ na n.9 uk³adu TDA2616sygna³ m.cz. fonii by³ prawid³owy, linijka si³y g³osu funkcjonowa³aprawid³owo, a na n.2 mikrokontrolera PCA84C841P/086nie wystêpowa³y zmiany napiêcia steruj¹cego si³¹ g³osu - zaniechanojego wymiany. Dodatkowym objawem usterki by³osamoczynne wy³¹czanie odbiornika do stanu standby po 10 minutachjego pracy. Niemo¿liwe by³o wstrojenie nowego programu(automat nie zatrzymywa³ przeszukiwania na napotkanej stacji),mimo ¿e napiêcie identyfikacji prawid³owo pojawia³o siêna n.34 mikrokontrolera. Z tym ostatnim objawem zwi¹zana by³austerka braku fonii. W tym przypadku uszkodzeniu uleg³ jednakmikrokontroler PCA84C841P/086.E.B.Beko PM1121XBrak reakcji na pilota.Sprawdzenie pilota na testerze nie wykazuje jego wady.Sprawny jest równie¿ ca³y tor odbiornika podczerwieni w odbiornikutelewizyjnym. Jest to nie pierwszy tego typu przypadek,kiedy wydaje siê ¿e pilot pracuje prawid³owo, a mimo toemituje nieprawid³owe sygna³y steruj¹ce. Poprawienie po³¹czeñuk³adu scalonego w pilocie oraz dok³adne przemycie jegowyprowadzeñ preparatem usuwaj¹cym zanieczyszczenia i topnikprzywraca poprawne dzia³anie pilota.E.B.Samsung CX338HSDZmniejszone wszystkie wymiary obrazu.Pomiar napiêcia +B wykazuje tylko +85V (powinno byæ+125V). Rezystor R808 300R nadmiernie siê grzeje. Pierwszepodejrzenie pad³o na szeregowy stabilizator STR30125 - nietrafnie.Dalsze pomiary ujawniaj¹ zmniejszon¹ rezystancjê w kierunkuprzewodzenia diody D805 DS4003 (zastosowano 1N4007)oraz przerwê rezystora R806 47R. Wymiana tych ostatnich elementówprzywraca prawid³ow¹ wartoœæ napiêcia +B. E.B.Royal Lux TV5490TXT/STBrak wizji.Brak wizji i OSD, fonia prawid³owa, przy zwiêkszeniu napiêciascreen widoczny jest raster z liniami powrotów. Na magistraliSDA, SCL napiêcie oko³o 2.65V, a zasilanie procesoraMONICA3 wynosi 5.1V. Zdalne sterowanie prze³¹cza programyi na n.20 uk³adu STV2116A-2D widoczny jest prawid³owysygna³ wideo. Napiêcie na n.30 (ICAT) wynosi oko³o 0.6V.Po wymianie uk³adu STV2116A oraz regulacji zasilania i napiêciascreen odbiornik pracuje prawid³owo. W normalnychwarunkach powierzchnia tego uk³adu jest bardzo ciep³a i trudnona tej podstawie wyrokowaæ o uszkodzeniu, jednak prawiepewne jest uszkodzenie, gdy ró¿nica napiêæ U CC1 – U CC2 jestwiêksza ni¿ 2V. Oczywiœcie najpierw nale¿y sprawdziæ stabilizator,który dostarcza napiêcia U CC2 .K.J.Daewoo 21A5T chassis CP375Brak odbioru.Odbiornik w³¹cza siê prawid³owo do trybu standby, jednakprzy próbie w³¹czenia, po krótkiej chwili przechodzi z powrotemna czuwanie. Jest to wystarczaj¹cy moment, by stwierdziæstart wysokiego napiêcia, jednak poszukiwanie typowychuszkodzeñ nie przynosi rezultatu.Pomiary napiêæ wychodz¹cych z zasilacza nie wykazuj¹odchyleñ, jednak pomiar têtnieñ pozwala stwierdziæ wadliwoœækondensatora elektrolitycznego C823 1000µF/25V. Brak na-SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 23

Porady serwisowele¿ytej filtracji przy pe³nym obci¹¿eniu ga³êzi 14.2V przezuk³ad TDA8138, który wypracowuje napiêcia 12V, 5.1V i dalej8V, powodowa³ zaburzenia sygna³u RESET. W tym miejscunale¿y przypomnieæ, ¿e sygna³ ten jest odzwierciedleniemprawid³owej wartoœci 5.1V (n.9) i osi¹ga stan niski przy obni-¿eniu tego napiêcia o 0.2V.K.J.Philips 25PT4103/58 chassis L6.2Pisk przetwornicy.Po w³¹czeniu odbiornika s³ychaæ pisk przetwornicy, któryustêpuje po od³¹czeniu napiêcia linii. Uszkodzony by³ kondensatorC2912 2.2n/1600V.K.J.Panasonic TX28SK1C chassis Z8Nie dzia³a.Uszkodzone zosta³o uzwojenie pierwotne transformatorasieciowego T801 oraz mostek Graetzá za nim. Poniewa¿ podobci¹¿eniem napiêcie wynosi oko³o 8.5V, u¿y³em zastêpczoTS2/14. To niezale¿ny prosty uk³ad wytwarzaj¹cy napiêcie steruj¹ceprzekaŸnikiem oraz napiêcie 5V dla trybu standby. Powymianie wspomnianych elementów odbiornik pracuje poprawnieoko³o dwie godziny, a nastêpnie zniekszta³ca foniê.Poniewa¿ posiada³ p³ytkê fonii równoleg³ej, sprawdzi³em poprawnoœæpo³¹czeñ oraz podstawi³em drugi egzemplarz. Dopierojednak wymiana TDA7263 usuwa usterkê. K.J.Matsui 1580Po w³¹czeniu wydaje piskliwy dŸwiêk, po czym wy³¹cza siê samoczynnie.Wykonanie pomiaru g³ównego napiêcia zasilania (punkt testowyTP44) wykaza³o obecnoœæ napiêcia, ale by³o ono zdecydowanieza wysokie. Odczytana wartoœæ wynosi³a 160V, zamiastnormatywnej 112V i nie podlega³a ona regulacji (w tym przypadkuzmniejszeniu). Dok³adne oglêdziny zasilacza odbiornikadoprowadzi³y do wniosku, ¿e uszkodzeniu najprawdopodobniejuleg³ kondensator C818 (1µF/50V). Podejrzenie to zosta³o powziêteze wzglêdu na obecnoœæ kondensatora w bezpoœrednims¹siedztwie rezystora mocy, który w czasie pracy odbiornika osi¹gadoœæ znaczn¹ temperaturê. Wymiana kondensatora potwierdzi³awczeœniejsze przypuszczenia - napiêcie wyjœciowe zasilaczamo¿na ju¿ teraz by³o bez ¿adnych problemów ustawiæ nawartoœæ 112V, a odbiornik rozpocz¹³ normaln¹ pracê. J.J.Tashiko 14F891Brak odchylania pionowego.Przyczyn¹ zaniku odchylania pionowego okaza³ siê wzrostwartoœci rezystora R301 (560k). Jego zmierzona wartoœæ wynosi³aoko³o 2M. Rezystor ten jest w³¹czony pomiêdzy n.1uk³adu scalonego TDA4503 a obwód regulacji zaskoku synchronizacji.J.J.Hitachi CPT2508 chassis G7P Mk IIOdbiornik nie daje jakichkolwiek oznak „¿ycia”.Spowodowane to zosta³o rozwarciem rezystora bezpiecznikowegoR901 (3R9/7W) i towarzysz¹cym temu zwarciemdwóch kondensatorów C919 (4.7nF/1kV) i C928 (2.2nF/2kV).Kondensator C919 pracuje w uk³adzie t³umi¹cym przetwornicy,podczas gdy kondensator C928 do³¹czony jest do wyprowadzeñjej tranzystora kluczuj¹cego.J.J.Alba CTV10Odbiornik nie dzia³a, œwieci siê dioda LED standby.Przeprowadzone pomiary doprowadzi³y do odnalezieniawadliwej diody D410 (FR605), znajduj¹cej siê w ga³êzi podaj¹cejnapiêcie zasilaj¹ce do transformatora koñcowego linii.Dioda ta uleg³a spaleniu w nastêpstwie uszkodzenia transformatorawyjœciowego stopnia odchylania linii. J.J.Grundig chassis CUC2401Nie dzia³a.Odbiornik przestawa³ pracowaæ natychmiast po jego za³¹czeniu.Sprawdzenie elementów uk³adu stopnia koñcowego liniinie wykaza³o istnienia ewidentnych uszkodzeñ. Ostatecznieodnaleziono „winowajcê” w postaci indukcyjnoœci L519(zwarcie miêdzyzwojowe).J.J.Hitachi CPT2218 chassis NP81CQNie mo¿na odbiornika wyprowadziæ z trybu standby.Przyczyna, któr¹ ujawniliœmy dopiero po wykorzystaniubardzo silnego, podœwietlanego szk³a powiêkszaj¹cego, tkwi-³a w mikroskopijnych pêkniêciach otaczaj¹cych wyprowadzeniatransformatora przetwornicy sieciowej T901. J.J.Philips chassis K40Brak wizji.Do naprawy dostarczono dwa identyczne modele odbiornikówz bardzo podobnymi objawami uszkodzeñ. Jak siê póŸniejokaza³o, przyczyny wystêpowania usterek by³y w ka¿dymz odbiorników odmienne. Na ekranie pierwszego z odbiornikówwidoczny by³ jedynie bardzo blady raster obrazowy. Naprawaokaza³a siê stosunkowo nieskomplikowana i polega³ana wymianie dekodera koloru TDA3561. Drugi z odbiornikównie wyœwietla³ nawet rastra. Post¹piono analogicznie jakw przypadku pierwszym, tzn. dokonano wymiany dekoderakoloru. Tym razem nie przynios³o to jednak ¿adnego efektu.Przeprowadzone pomiary oscyloskopowe, wykaza³y na n.8dekodera zdecydowanie za ma³¹ amplitudê impulsów wygaszania.Po przeanalizowaniu ca³ego toru przebiegu sygna³u wygaszania,odkryto uszkodzenie uk³adu scalonego TDA3576B,realizuj¹cego funkcjê generatora impulsów odniesienia. J.J.Solavox 140, Nikkai TLG88Zachowuje siê jak w trybie AV.Telewizor zachowywa³ siê w sposób sugeruj¹cy wprowadzeniena sta³e w tryb AV: na ekranie widoczny by³ jedynieciemny, pozbawiony zaœnie¿enia raster obrazowy. Sprawdzenieuk³adu IC101 (TDA4505) sugerowa³o wyst¹pienie jegouszkodzenia, dlatego te¿ zosta³ on wymieniony na nowy, a odbiornikzwrócono klientowi. Powróci³ on do serwisu w ci¹gumiesi¹ca, zachowuj¹c siê identycznie jak przed wykonaniemnaprawy. Tym razem zwrócono uwagê na fakt, ¿e okolice wokó³uk³adu IC101 s¹ bardzo wra¿liwe na zmiany temperatury.Traktowanie ich na przemian suszark¹ do w³osów oraz oziê-24 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Porady serwisowebiaczem, powodowa³o wystêpowanie ró¿nego rodzaju objawównieprawid³owej pracy. Pocz¹tkowo podejrzewano, ¿euk³ad scalony uleg³ powtórnemu uszkodzeniu, lecz jego ponownawymiana niczego nowego nie wnios³a. Na trop wadliwegoelementu naprowadzi³o nas dopiero poddanie p³yty delikatnemuwyginaniu, który to zabieg ujawni³ przerywanie ci¹g³oœcistruktury d³awika L105, znajduj¹cego siê w zasilaniutoru wyjœciowego sygna³u wideo.J.J.Otake Color 5130-2RCZak³ócenia fonii (burkot), zaniki wizji i fonii oraz zanik kolorów.Równie¿ liniowoœæ w pionie pozostawia³a wiele do ¿yczenia.Aby zlikwidowaæ z³¹ liniowoœæ w pionie, wystarczy³o wymieniæelektrolit C34 (100µF/35V) w aplikacji IC402(µPC1488H). Zaniki wizji i kolorów wystêpowa³y przy opukiwaniuchassis. Przyjrza³em siê dok³adnie lutom przy uk³adachscalonych IC201 (LA7520N - odpowiedzialny za czêstotliwoœæpoœredni¹) i IC401 (TA8659AN - odpowiedzialny miêdzyinnymi za dekodowanie kolorów). Przy niektórych ich nó¿-kach cyna by³a kaszkowata. Oblutowa³em starannie ich wyprowadzeniai dwie usterki zosta³y usuniête. Pozosta³a jeszczedo naprawienia fonia. Wylutowa³em C35 (1µF/50V - kondensatorsprzêgaj¹cy w torze fonii), aby sprawdziæ, czy przyczyn¹„burkotu” nie jest sama koñcówka fonii. Nie, nie s³ychaæ¿adnego przydŸwiêku, a sygna³ z generatora odtwarzany jestczysto. Cofn¹³em siê wiêc do uk³adu scalonego IC201, na którymrealizowana jest detekcja sygna³u fonii. Zacz¹³em od wymianyfiltra CF302 (SFE 6.5MHz) i od razu trafi³em. Pozosta-³a ju¿ tylko regulacja balansu bieli. M.U.Nokia 6351VT DigivisionNie startuje wysokie napiêcie, zamiast fonii s³ychaæ „buczenie”.Po dokonaniu pomiarów okaza³o siê, ¿e wszystkie napiêciapo stronie wtórnej zasilacza maj¹ zani¿on¹ wartoœæ. Poniewa¿nie stwierdzi³em po stronie wtórnej ¿adnego nienormalnegoobci¹¿enia, wymieni³em elektrolity po stronie pierwotnejprzetwornicy, które maj¹ decyduj¹cy wp³yw na jej pracê,to jest: C700 i C711 (oba po 10µF/50V) oraz C707 (100µF/50V). Teraz po w³¹czeniu odbiornika pojawi³a siê fonia i s³ychaæby³o, ¿e wystartowa³o wysokie napiêcie, jednak obraz niepojawi³ siê. Wszystkie napiêcia by³y prawid³owe. Okaza³o siê,¿e powodem tego by³ zaœniedzia³y styk siatki drugiej w podstawcekineskopu. Po wymontowaniu podstawki i wymianieuszkodzonego styku odbiornik dzia³a³ ju¿ bez zarzutu. M.U.TEC 7081VRW momencie w³¹czenia s³ychaæ trzask i czuæ sw¹d z odbiornika.¯eby rozpocz¹æ naprawê, musia³em wymieniæ wy³¹czniksieciowy - od d³u¿szego czasu by³ „podparty” zapa³k¹. Potemsprawdzi³em elementy po stronie wtórnej przetwornicy. Uszkodzonaby³a dioda D606 (zwarcie) i uk³ad scalony koñcówkifonii JI601 (TDA2009) przez ni¹ zasilany. Od³¹czy³em uszkodzon¹diodê i pod³¹czy³em sztuczne obci¹¿enie do U sys . Mia³oono zawy¿on¹ wartoœæ do oko³o 170V (winno byæ 105V). Wymieni³emC610 i C608 po stronie pierwotnej przetwornicy. Wartoœænapiêcia spad³a i mo¿na by³o je regulowaæ. Wymieni³emuszkodzone elementy (D606 i IC601 - zamiast oryginalnej diodyzastosowa³em SY345/2-K) i w³¹czy³em odbiornik. Pracowa³poprawnie - pozosta³a tylko regulacja. Sw¹d, o którymmówi³ klient, pochodzi³ z pracuj¹cego przez chwilê ze zbytwysokim napiêciem uk³adu JI601.M.U.TEC CT1537/39Odbiornik w³¹cza³ siê - na ekranie raster, brak wizji i fonii.Programy mo¿na prze³¹czaæ. Sprawdzi³em wszystkie napiêcia- dobre. Uk³ad poœredniej czêstotliwoœci - sprawny. G³owicawysokiej czêstotliwoœci zatkana przez napiêcie ARW. Pozosta³tylko procesor IC401 (SAA1293-02). Podstawi³em go iodbiornik zacz¹³ dzia³aæ normalnie. Przypomnia³em sobie, ¿emia³em ju¿ podobn¹ usterkê w innym odbiorniku, w którymrównie¿ pracowa³ SAA1293. Wtedy zamiast wymieniaæ procesor,od³¹czy³em jego n.32 i odbiornik pracowa³ normalnie.Wstawi³em wiêc stary procesor i powtórzy³em tê czynnoœæ.Okaza³o siê, ¿e wcale nie trzeba go wymieniaæ. Z od³¹czon¹32 nó¿k¹ procesora OTVC dzia³a i realizuje wszystkie funkcje.Pozosta³a tylko regulacja odbiornika.M.U.ITT Stereo Color 5755Odbiornik nie w³¹cza siê.Przyczyn¹ by³ uszkodzony (wyschniêty) elektrolit C701(10µF/350V). Po jego wymianie, odbiornik w³¹cza siê i realizujewszystkie funkcje, jednak, przy zwiêkszeniu kontrastu domaksimum - wy³¹cza siê. Odbiornik ten nie posiada uk³aduzabezpieczaj¹cego przed wzrostem pr¹du kineskopu, wiêc nietu nale¿y szukaæ usterki. Poniewa¿ mia³ ju¿ „swoje lata”, zdecydowa³emsiê na wymianê elektrolitów w g³ównych ga³êziachzasilania (po stronie wtórnej przetwornicy i trafopowielacza).Poprawi³o to sytuacjê, ale przy maksymalnym kontraœcie i foniiwy³¹cza³ siê nadal. Wymieni³em wiêc elektrolity po stroniepierwotnej przetwornicy (C761 i C713) oraz w uk³adzie regulacjinapiêcia +145V (C723). To radykalnie „za³atwi³o” sprawê.Regulacja balansu bieli, geometrii obrazu i amplitudy sygna³uchrominancji zakoñczy³a naprawê.M.U.Videoton TS4326SPPo 20 minutach pracy zauwa¿alna przewaga koloru czerwonego, po dalszych 30minutach zupe³ny zanik kolorów.W pierwszym przypadku „na pamiêæ” wymieni³em obydwatranzystory w torze R (T10 i T11 - zastosowa³em BF458). Gdyprzysz³o ustawiæ balans bieli, trzeba by³o wymieniæ wszystkierezystory regulowane, których tylko dotkn¹³em (czyszczenie niepomog³o). Co do drugiej usterki, powodem by³ uk³ad scalonyIC3 (TBA540) - dobrze, ¿e producent przewidzia³ podstawkê.Na wszelki wypadek wymieni³em równie¿ trymer C21 (10/40pF). Aby zakoñczyæ naprawê, trzeba by³o jeszcze ustawiæ U sys ,napiêcie ¿arzenia i geometriê obrazu. Na szczêœcie oby³o siêbez wymiany rezystorów regulacyjnych.M.U.Telefunken PALcolor 2800 chassis 514Cykliczne zmiany jaskrawoœci obrazu.Po w³¹czeniu klawiszem sieciowym ekran rozjaœnia siê, a¿do pojawienia siê linii powrotu (ale treœci wizyjnej nie widaæ),po czym wy³¹cza siê i nastêpnie ponownie siê rozjaœnia i tak wkó³ko. W tym przypadku zaczêto od pomiarów napiêæ na p³ytcekineskopu i stwierdzono brak napiêcia (+200V) zasilaj¹ce-SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 25

Porady serwisowego wzmacniacze wizyjne. Równie¿ nie by³o tego napiêcia sta-³ego na module wizyjnym BS222, oglêdziny wykaza³y obecnoœæspalonych elementów, i tak: R395 (100R), R334, R335 iR336 (wszystkie po 470R). Ponadto uszkodzone by³y tranzystoryT331 (BF472) i T332 (BF471). Po wymianie tych elementówi nieznacznej korekcji balansu bieli statycznego odbiornikpracowa³ normalnie.J.P.Sony KV27XSD chassis RX-2Odbiornik nieczynny, nie pracuje przetwornica.Pomiary w zasilaczu wykaza³y zwarcie napiêcia +B (powinnowynosiæ +135V). Kolejne eliminowanie elementów podejrzanycho to zwarcie doprowadzi³o do trafopowielacza (oznaczonegona korpusie cyframi 1-439-332-42), który powodowa³ touszkodzenie. Po wstawieniu nowego i przeprowadzeniu nieznacznejregulacji na bloku potencjometrów odbiornik pracowa³prawid³owo.Uwaga: Ze wzglêdu na „specyficzny” sposób mocowania kablawysokiego napiêcia ³¹cz¹cego trafopowielacz z blokiempotencjometru (HVR BLOCK), podam sposób jego mocowaniaw tym bloku (jest to szczególnie przydatne, gdy kartka toopisuj¹ca w jakiœ sposób zginie). Aby wyj¹æ kabel z bloku,nale¿y go nacisn¹æ, obróciæ w lewo (odwrotnie do wskazówekzegara) i wyj¹æ. Aby w³o¿yæ kabel do bloku, nale¿y goprzy wk³adaniu nacisn¹æ, a¿ do us³yszenia trzasku. J.P.Royal 5106Nie pamiêta znalezionych programów.Odbiornik „straci³ ” pamiêæ, uszkodzenie to nast¹pi³o poskoku napiêcia w sieci, mo¿na go prze³¹czyæ do funkcji wyszukiwaniaprogramów, ale nie zostaj¹ zapamiêtane przy przejœciuze strojenia do normalnej pracy. Fakt, i¿ uszkodzenie nast¹pi³opo skoku napiêcia w sieci, sugeruje przede wszystkimsprawdzenie napiêæ z przetwornicy. Brakowa³o napiêcia -40Votrzymywanego z diody D401 z powodu przegrzania siê rezystoraR410 (0R68/1W). Po jego wstawieniu odbiornik pracowa³poprawnie.Uwaga: Spotyka siê dwie wersje odbiornika ró¿ni¹ce siê typemzastosowanego procesora i pamiêci: odbiornik z procesoremTMP47C434N i pamiêci¹ TC89101P oraz odbiornik zprocesorem MN15245KWC i pamiêci¹ MN1220. W drugimprzypadku przetwornica dostarcza dodatkowo napiêcia -40Vs³u¿¹cego do zasilania pamiêci MN1220. Napiêcie to uzyskujesiê z diody D401 po³¹czonej z n.3 transformatora przetwornicypoprzez rezystor R410 (0R68/1W). J.P.Elemis 6310STS³ychaæ pracê przeci¹¿onej przetwornicy, brak wizji i fonii.Pomiary omomierzem w uk³adzie odchylania linii wykaza³yobecnoœæ zwartego tranzystora T509 (BU508AF). Zwarcietego tranzystora czêsto nastêpuje z powodu wyst¹pieniauszkodzenia innego elementu w uk³adzie niemierzalnego z regu³yomomierzem. Tak te¿ by³o w tym przypadku. Przy sprawdzaniupojemnoœci okaza³o siê, ¿e kondensator C573 (8n2/1600V) straci³ pojemnoœci. Po wstawieniu nowego kondensatoraodbiornik pracuje poprawnie.J.P.Sony KVC2721DCiemny ekran.Napiêcia zasilaj¹ce s¹ prawid³owe, uk³ad odchylania poziomegorównie¿ pracuje w³aœciwie i wytwarza wysokie napiêcieo wartoœci 27kV. Ponadto napiêcie ¿arzenia kineskopuzgodne jest z wartoœci¹ nominaln¹. Dalsze pomiary napiêæ nanó¿kach kineskopu ujawni³y brak napiêcia na siatce drugiejG2. Przyczyn¹ okaza³o siê uszkodzenie rezystora R807 (1k).Nale¿y zwróciæ uwagê, aby dioda D803 by³a tak dobrana, ¿ebynapiêcie wiêksze ni¿ 2kV nie powodowa³o jej uszkodzenia.Nale¿y równie¿, po stwierdzeniu tego typu uszkodzenia, wymieniækondensator C805 (4.7nF/2kV).M.B.Sanyo C28EH85NPojawia siê obraz i dŸwiêk, ale po 10 sekundach przechodzi w stan standby.Poszukiwania ewentualnego przeci¹¿enia zasilacza nieprzynios³y oczekiwanych rezultatów. Rozpoczêto sprawdzanieelementów pó³przewodnikowych, ale i to nie pozwoli³o nazlokalizowanie uszkodzenia. Równie¿ pojemnoœci w obrêbiezasilacza nie wykazywa³y zmiany wartoœci. Dopiero kontrolarezystorów ujawni³a uszkodzony element, którym okaza³ siêrezystor R394 (390k).M.B.Sony KV20EXR20Odbiornik „martwy”.Na wyjœciu zasilacza stwierdzono brak napiêæ. Napiêciena wyjœciu prostownika jest w³aœciwe, równie¿ elementy aplikacyjneuk³adu IC651 (STRS6301) s¹ sprawne. Wszystkowskazywa³o, ¿e uszkodzonym elementem mo¿e byæ uk³adIC651 i rzeczywiœcie po jego wymianie odbiornik zacz¹³ pracowaæpoprawnie.M.B.Sony KVA2922UWidoczne powroty u góry ekranu.U góry ekranu pojawiaj¹ siê powroty, które znikaj¹ po nagrzaniuodbiornika. Poszukiwania uszkodzenia rozpoczêto wobwodzie odchylania pionowego. Po sprawdzeniu elementówpó³przewodnikowych okaza³o siê, ¿e niestety poszukiwania nale¿ykontynuowaæ, gdy¿ sprawdzone czêœci s¹ sprawne. Sprawdzeniekondensatorów elektrolitycznych pozwoli³o na ustalenieuszkodzenia kondensatora C532 (100µF). M.B.Sony KV2020Fa³szywe kolory.Problem polega³ na tym, ¿e obraz odtwarzany by³ w kolorze¿ó³tym. Napiêcia pomierzone na wyprowadzeniach uk³adóww torze chrominancji s¹ prawid³owe. Kontrola kondensatorówpozwoli³a na wyeliminowanie usterki, gdy¿ uszkodzoneby³y C507 (33nF) i C509 (10µF).M.B.Philips 28PW6322-05Nie dzia³a.Naprawê rozpoczêto od sprawdzenia napiêæ zasilaj¹cych,umo¿liwi³o to na wykluczenie uszkodzenia w zasilaczu. Analizai sprawdzenie drogi sygna³u doprowadzi³a do modu³u odpowiedzialnegoza przetwarzanie obrazu do formatu 16:9.26 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Porady serwisoweOkaza³o siê, ¿e na module tym uszkodzony jest tranzystor 7420(BC848). Wymiana tego tranzystora wystarczy³a, aby przywróciænormaln¹ pracê odbiornika.M.B.Lexus RC4021PSTNie daje siê w³¹czyæ, napiêcia odbiegaj¹ od znamionowych.Odbiornik prawid³owo wchodzi w stan czuwania, jednak napiêcieg³ówne wynosi +135V zamiast +125V, napiêcie +9V jestzani¿one do +7V. Winê za to ponosz¹ kondensatory elektrolityczne:C610 47µF/25, C612 10µF/50V oraz C620 470µF/25V.Po ich wymianie napiêcia wracaj¹ do normy. Próba w³¹czeniaodbiornika w stan pracy koñczy siê niepowodzeniem. Okazujesiê, ¿e uszkodzone zosta³y: tranzystor koñcowy odchylania poziomegoQ501 BU2508DF oraz rezystor w jego zasilaniu 10R/0.5W. Po wymianie tych elementów próba w³¹czenia powodujeprzebicie z uzwojenia do rdzenia w trafopowielaczu T502 firmyGoldstar 154-277B. Uszkodzony trafopowielacz zosta³ zast¹pionyzamiennikiem HR7432 firmy Diemen. Po wykonaniu niezbêdnychregulacji odbiornik jest gotowy do pracy. R.S.Grundig CUC3490Obraz jest zawiniêty od do³u do po³owy ekranu, fonia normalna.W pierwszej kolejnoœci stwierdzono silne grzanie siê kondensatoraelektrolitycznego C433 1000µF/25V. Po jego wymianieokaza³o siê, ¿e obraz od do³u do 3/4 ekranu jest dobry,natomiast w górnej czêœci jest silnie nieliniowy. Pomog³a dopierowymiana kondensatora C411 2200µF/35V. R.S.Philips 21CN4472Obraz widoczny przez kilka sekund, fonia prawid³owa.Po tym czasie nastêpuje zerwanie synchronizacji i ekranzostaje ca³kowicie wyciemniony. Uk³ady odchylania poziomegoi wysokiego napiêcia pracuj¹ prawid³owo. Przyczyn¹ tegostanu jest uszkodzony rezonator kwarcowy 6MHz znajduj¹cysiê przy uk³adzie scalonym SAA5231 w telegazecie firmy Braborg.Po jego wymianie obraz jest prawid³owy. R.S.Lexus XT5150Nie mo¿na w³¹czyæ ze stanu czuwania do stanu pracy.Na n.33 procesora N801 panuje napiêcie 0V, a powinno byæ+5V. Uszkodzony jest rezystor R811 w uk³adzie resetowania procesoraN801. Rezystor ma wartoœæ 120k zamiast 10k. R.S.Elemis 5550TMBrak obrazu.Wysokie napiêcie oraz wszystkie inne napiêcia w uk³adzieodbiornika s¹ prawid³owe. Na module wizji MW2050 uleg³yspaleniu rezystory: R525 47R/0.125W, R526 10R/0.125W.Uszkodzony zosta³ tak¿e uk³ad scalony US501 TDA6101Q.Rezystancja n.6 tego uk³adu wzglêdem masy wynosi oko³o 80R.Wymiana uszkodzonych elementów nie pomaga. Pomiary napiêæwzglêdem masy wyprowadzeñ uk³adu US503 TDA6101Qdaj¹ nastêpuj¹ce wyniki: 1-6.0V, 2-12.2V, 3-5.6V ..., natomiastprawid³owo napiêcia te powinny wynosiæ: 1-3.0V, 2-12.0V, 3-2.9V ... . Uk³ad US503 jest tak¿e uszkodzony. Po jego wymianienale¿y jeszcze ustawiæ balans bieli.R.S.Philips 21PT166C/58Nie dzia³a.Uszkodzenie nast¹pi³o w czasie wy³adowañ atmosferycznych.Po w³¹czeniu odbiornika do pracy nie ma fonii, obrazjest normalny. Uszkodzony zosta³ bezpiecznik 1572 1A. Powymianie bezpiecznika fonia pojawi³a siê, ale jest cicha i niemo¿na jej regulowaæ. Pomiary napiêæ na wzmacniaczu mocyfonii 7157 - TDA7056A daj¹ nastêpuj¹ce wyniki: n.2-14V, n.6-10V, n.8-11V, a powinny wynosiæ odpowiednio: 9.8V, 4.7V,4.8V. Uszkodzony jest wiêc uk³ad TDA7056A. R.S.Unimor M851TSOBrak oznak pracy.Uszkodzony zosta³ tranzystor kluczuj¹cy przetwornicyBUZ93 o nastêpuj¹cych parametrach: U DSmax = 600V, I dmax =3.6A, P tot = 80W. Mo¿na go zast¹piæ tranzystorem BUZ90 oparametrach: U DSmax = 600V, I dmax = 4.5A, P tot = 75W. Przyczyn¹uszkodzenia tranzystora by³y przerwy na wyprowadzeniachtransformatora przetwornicy.R.S.Samsung CW5083VBrak rastra.Raster niewidoczny, ale fonia i sterowanie telewizorem dzia-³aj¹ prawid³owo. Równie¿ stopieñ odchylania poziomego pracujeprawid³owo. Krêcenie regulatorem napiêcia siatki drugiej(SCREEN) spowodowa³o pojawienie siê w œrodkowej czêœciekranu w¹skiego, jaskrawego, poziomego pasa – brak odchylaniapionowego. Impulsy startu stopnia odchylania pionowegos¹ obecne. Pomiar napiêcia na n.41 TDA8362B daje wynik4.6V. Wyprowadzenie 41 TDA8262B przeznaczone jest doblokowania toru wizyjnego w przypadku uszkodzenia stopniakoñcowego odchylania pionowego. Funkcja ta realizowana jestwówczas, gdy napiêcie na tym wyprowadzeniu jest mniejszeod 1V lub wiêksze od 4V. Wymiana koñcówki odchylania pionowegoIC301 (KA2131) rozwi¹zuje problem. W.W.Funai TV2500A MK8Nie daje siê w³¹czyæ po d³u¿szym okresie bezczynnoœci.Pomimo prób w³¹czenia do trybu pracy, telewizor pozostajew stanie standby. Gdy po kilkunastu próbach w koñcu uda siêgo uruchomiæ, odbiornik zachowuje siê prawid³owo przez dzieñlub czasami nawet przez kilka dni. Próby och³adzania i podgrzewaniawybranych uk³adów nie da³y ¿adnych wyników. Równie¿pomiary napiêæ zasilaj¹cych oraz obserwacje têtnieñ tychnapiêæ i sygna³ów na rezonatorze kwarcowym nie doprowadzi-³y do znalezienia przyczyny niesprawnoœci. Dopiero zaobserwowanieró¿nicy wartoœci napiêcia 5V rozwi¹za³o problem: gdytelewizor nie dawa³ siê w³¹czyæ, napiêcie zasilaj¹ce procesorsteruj¹cy wzrasta³o do 5.8V (a w trakcie normalnej pracy wynosi³o5V). Wymiana diody Zenera D101 (5.6V) w stabilizatorzenapiêcia 5V usunê³o niesprawnoœæ.W.W.Sharp CV1496RUProblemy z ponownym w³¹czeniem.Po ponad dwugodzinnej prawid³owej pracy, w przypadkuwy³¹czenia do trybu standby nie daje siê ponownie w³¹czyæ.SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 27

Porady serwisoweCzasami po kilku próbach odbiornik „zaskoczy”, a czasaminie i wymaga wówczas od³¹czenia od sieci. Zasilacz zosta³zbudowany w oparciu o uk³ad TEA2261. Pomiary zasilaczanie doprowadzi³y do znalezienia uszkodzenia. Analiza schematówzasilaczy innych odbiorników zbudowanych na tymsamym uk³adzie doprowadzi³a do eksperymentu polegaj¹cegona zmniejszeniu wartoœci pojemnoœci C711 na n.10 TEA2261(elementy RC do³¹czone do n.10 i 11 ustalaj¹ czêstotliwoœæpracy przetwornicy). Na schemacie naprawianego odbiornikaby³a to wartoœæ 1500pF, a w odbiorniku oryginalnie zamontowanyby³ kondensator 470pF. Zastosowanie kondensatora360pF przywróci³o poprawne dzia³anie odbiornika. W.W.Panasonic TC21S10R2 chassis MX-3Nie daje siê w³¹czyæ.Wstêpne oglêdziny i pomiary omomierzem pozwoli³y nastwierdzenie uszkodzenia nastêpuj¹cych elementów w blokuzasilacza: tranzystor kluczuj¹cy Q801 (2SC5253RL) i w jegoemiterze rezystor R820 (0R47), tranzystory Q802 (2SC3940A),Q805 (2SA1512), dioda Zenera D806 (MA4068L na 6.8V),rezystory R823 (1k2), R826 (22R) i R834 (220R). W miejscetranzystora kluczuj¹cego 2SC5253 (1500V, 18A) zastosowanoz powodzeniem BU508AF.W.W.Daewoo DMQ2595TXT chassis CP760Nie daje siê w³¹czyæ.W wyniku wyst¹pienia uszkodzenia telewizor prze³¹czy³ siêw tryb standby i nie pozwala siê w³¹czyæ do trybu pracy. Trybstandby w³¹cza siê bez problemu, ale jest to wynikiem tego, ¿eodbiornik posiada oddzielny zasilacz trybu standby. Przy próbiew³¹czenia do trybu pracy s³ychaæ „czkawkê”, zasilacz niezaskakuje, linia nie pracuje. Na obci¹¿eniu zastêpczym zasilaczpracuje prawid³owo, w stopniu odchylania poziomego nieprawid³owoœcinie znalaz³em. Od³¹czy³em wszystkie obci¹¿eniaod transformatora linii oprócz napiêcia +132V i HV. Odchylaniepoziome nadal nie zaskakuje, napiêcia z zasilacza mocnozani¿one, s³ychaæ „czkawkê”, bardzo silnie grzeje siê tranzystorkoñcowy linii Q403 (2SD1886). Po zwarciu bazy z emiteremtranzystora Q403 zasilacz startuje, a wartoœæ napiêcia+132V jest jak najbardziej prawid³owa. Wymiana transformatoralinii T402 FFA93021L koñczy naprawê. W.W.Daewoo21Q2 chassis CP375Nie daje siê w³¹czyæ.Telewizor zosta³ uszkodzony w trakcie burzy. Spali³ siêuk³ad STR-S5707 i rezystory w jego otoczeniu: R804 (0R56,2W), R806 (100R, 0.25W), R807 (2k7, 0.25W) oraz po stroniewtórnej dioda D811 (BYV95C) w linii napiêcia systemowego.Po wymianie elementów i obci¹¿eniu uk³adu ¿arówk¹w³¹czy³em zasilacz, który zacz¹³ pracowaæ „skokami” – ¿arówkazapala³a siê i gas³a. Wymieni³em ponownie STR-a, aleefekt dok³adnie taki sam. Sprawdzenie sprzê¿enia zwrotnegonic nie da³o – wszystko w normie. Dalsze próby doprowadzi³ydo stwierdzenia, ¿e nastêpuje zrywanie generacji w wyniku zadu¿ego sprzê¿enia zwrotnego, które ustalane jest wartoœci¹rezystora R807 (nawiasem mówi¹c zale¿nej od wielkoœci kineskopu).Po zwiêkszeniu wartoœci rezystora R807 do 4k3 zasilaczi ca³y odbiornik zacz¹³ pracowaæ normalnie. W.WAudioAmplituner Eltra R8010Fonia w lewym kanale jest cichsza.Wymiana kondensatorów C124 47µF/16V i C126 47µF/63V przywraca prawid³owe dzia³anie urz¹dzenia. K.G.Zestaw muzyczny Aiwa NSX-S888, -S999,-S989, -S898, -A888, -A999Zbyt wiele tonów niskich, g³oœniki „d³awi¹ siê basami”, dŸwiêkowi brak ostroœci.Dla wyeliminowania tego nieprzyjemnego zjawiska koniecznajest nastêpuj¹ca przeróbka uk³adowa:• zmieniæ wartoœæ pojemnoœci kondensatora C614 z 0.1µFna 0.33µF,• dodaæ rezystory R695 i R696 (2 × 10k) w³¹czaj¹c je pomiêdzyok³adziny „+” kondensatorów C451 i C452 a wyprowadzenie16 uk³adu IC601,• zmniejszyæ wartoœci rezystorów R635 i R636 z 180k na100k,• zmniejszyæ wartoœci pojemnoœci kondensatorów C451 iC452 z 1.0µF na 0.47µF,• zmniejszyæ wartoœci pojemnoœci kondensatorów C471 iC472 z 0.33µF na 0.22µF.Opisana przeróbka przesuwa podbicie charakterystyki amplitudowejw torze g³ównym z 75Hz na 100Hz, a w torze eksponuj¹cymniskie czêstotliwoœci (T-Bass) z 60Hz na 75Hz.Na rys.1 i 2 pokazano fragmenty schematów, na których zaznaczonowymienione przeróbki.H.D.R635180k 100k363513 14R636180k 100kC4511µF/50VIC6010.47µF/50VR451R452C4521µF/50V0.47µF/50VR458 R457341615C453C454R456R455DodaæR695 10kDodaæR696 10kRys.1.R453R454R473R459R460R474Rys.2.C451C6140.1µF 0.33µFIC451C4521 2 3 4 5 6 7 8C4710.33µF/50V0.22µF/50VC4720.33µF/50V0.22µF/50V28 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Porady serwisoweMagnetowidyMitsubishi HSB82Czerwone cienie po lewej stronie ekranu.Takie objawy najczêœciej spowodowane s¹ utrat¹ pojemnoœci(470µF) jednego z kondensatorów: C221, C6001, C6E5,C116 i C3D1. W celu unikniêcia ponownego wyst¹pienia tejusterki zaleca siê wymianê wszystkich wymienionych wy¿ejkondensatorów.M.B.Goldstar R-Q201PBrak niebieskiego t³a przy wyœwietlaniu informacji OSD.Klient podczas samodzielnej „naprawy” uszkodzi³ rezonatorX801 (17.734476MHz), a poniewa¿ straci³ ochotê do dalszycheksperymentów przyniós³ magnetowid do warsztatu. Powymianie rezonatora X801 okaza³o siê, ¿e brak jest niebieskiegot³a, na którym pojawia siê informacja OSD, mimo ¿e wstawionorezonator o odpowiedniej czêstotliwoœci (17.734476MHz). Okaza³o siê, ¿e konieczna jest kalibracja obwodu z tymrezonatorem, któr¹ nale¿y przeprowadziæ zmieniaj¹c pojemnoœækondensatora C803 (15pF). Najlepiej dobór pojemnoœci przeprowadziæwstawiaj¹c w miejsce C803 kondensator o regulowanejpojemnoœci. W opisywanym przypadku ustalono, ¿e pojemnoœæC803 powinna wynosiæ 33pF.M.B.Sanyo VHR2100SPNie odtwarza z kasety, programy z tunera odtwarzane s¹ prawid³owo.Przyczyn¹ tej usterki jest uszkodzenie uk³adu STK5482. Nanó¿ce 11 tego uk³adu napiêcie powinno wynosiæ 13V, a w naprawianymmagnetowidzie napiêcie to wynosi³o 0V. Nale¿y równie¿sprawdziæ napiêcie na n.14, które powinno wynosiæ 0.6V.Brak fonii.Przy odtwarzaniu obrazu i dŸwiêku z kasety wszystkie funkcjewykonywane s¹ poprawnie, natomiast w przypadku odbioruprogramów z wbudowanego tunera brak jest fonii. Najpierwnale¿y sprawdziæ, czy wszystkie zewnêtrzne prze³¹czniki znajduj¹siê we w³aœciwym po³o¿eniu. Je¿eli tak jest, to uszkodzonyjest uk³ad IC01 (LA7530) na p³ytce g³owicy i p.cz. Uk³adten mo¿na zast¹piæ uk³adem LA7530N.M.B.Sony SLV201Nie dzia³a.Na wyjœciu zasilacza brak napiêæ zasilaj¹cych. Sprawdzenieobwodów wejœciowych sieci pozwoli³o ustaliæ, ¿e na wyjœciuprostownika jest prawid³owe napiêcie. Napiêcie to przezsprawne elementy doprowadzone jest do uk³adu STK5372H.Na nó¿ce 5 tego uk³adu napiêcie wynosi 12.1V, a na wyjœciuspada do 1.5V.M.B.Sony SLV-SE80UXBrak odbioru.Po zdjêciu obudowy stwierdzono brak zasilania. Sprawdzonowszystkie po³¹czenia i napiêcia po stronie pierwotnej transformatorai nie stwierdzono znacz¹cych odstêpstw od wartoœcinominalnych. Przyczyn¹ usterki by³a utrata pojemnoœci kondensatoraC153 (47µF) do³¹czonego do n.7 IC151 (AN8028).M.B.Toshiba V705BBrak odtwarzania FF/RW.Pozosta³e funkcje w magnetowidzie realizowane s¹ poprawnie.Przyczyn¹ braku odtwarzania FF/RW by³o uszkodzenietranzystora TP092 (BC337).M.B.Daewoo DVF502PMagnetowid nie daje oznak „¿ycia”.Po zdjêciu obudowy skontrolowano wzrokowo stan po³¹czeñoraz wygl¹d elementów. Spoœród kondensatorów podejrzanymwydawa³ siê C53 (1µF). Postanowiono go wymieniæ iw³¹czyæ magnetowid, aby kontynuowaæ poszukiwania uszkodzenia,ale okaza³o siê, ¿e po wykonanej wymianie magnetowidzacz¹³ pracowaæ poprawnie.M.B.Philips VR522Magnetowid zablokowany.Wszystkie funkcje s¹ nieaktywne, a na wyœwietlaczu pojawiasiê napis LOCKED. Próby uzyskania od klienta informacjio kodzie odblokowuj¹cym magnetowid nie da³y rezultatu,gdy¿ klient ju¿ go nie pamiêta³. Rozpoczêto poszukiwania sposobuodblokowania urz¹dzenia i w rezultacie od zaprzyjaŸnionegopunktu serwisowego uda³o siê uzyskaæ informacjê, ¿e wcelu odblokowania tego magnetowidu nale¿y na oryginalnympilocie nacisn¹æ przycisk [ STANDBY ] i przez kilka sekundgo przytrzymaæ. Po wykonaniu tej operacji magnetowid zacz¹³funkcjonowaæ prawid³owo.M.B.Telefunken A960SBrak fonii w trybie odtwarzania taœmy.Obraz w trakcie odtwarzania jest prawid³owy, a fonia zanika- s³yszalny jest jedynie rytmiczny, sycz¹cy przydŸwiêk. Wtrybie podgl¹du (EE) brak obrazu i dŸwiêku – s³yszalny jestjedynie taki sam sycz¹cy przydŸwiêk, jak w trybie odtwarzania.Pomiary napiêæ zasilaj¹cych pozwoli³y stwierdziæ zani¿onedo 4V napiêcie U9. Przyczyn¹ by³o uszkodzenie diody DP91(umieszczonej na ma³ej p³ytce zawieraj¹cej uk³ad szeregowopo³¹czonych diod).H.D.Nordmende V6005SNie wykonuje ¿adnych funkcji, wyœwietlacz ciemny.Po stronie pierwotnej zasilacza nie stwierdzono ¿adnychnieprawid³owoœci. Pomiar napiêæ wyjœciowych zasilacza ujawniabrak napiêcia 12V. Przyczyn¹ by³o uszkodzenie tranzystoraQ4 (2SB941) i rezystora R15 (22R).H.D.Samsung VK1230Nie pracuje silnik capstan i nie wiruje blok g³owic.Za³adunek kasety nastêpuje prawid³owo. Pomiar napiêæujawnia brak napiêcia PC 5V na z³¹czu CN201. Spowodowaneto by³o uszkodzeniem diody D109 (1N4001) w stabilizatorze5V. Dioda mierzona omomierzem wydawa³a siê sprawna. H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 29

Porady serwisoweMonitoryDaewoo 518BWidoczna tylko lewa po³owa obrazu.Przyczyn¹ usterki okaza³ siê uszkodzony kondensator C13422µF/250V. Po wymianie monitor dzia³a prawid³owo. K.G.Escom KT39-1785GMNie dzia³a.Po za³¹czeniu wy³¹cznikiem sieciowym na chwilê zapala siêLED sygnalizuj¹cy pracê monitora, ale zaraz wy³¹cza siê. Uszkodzonyby³ tranzystor linii Q335 BU2527AX (zwarty). K.G.Mitsubishi Diamond +91Monitor nie dzia³a.Przyczyn¹ by³a uszkodzona dioda Zenera D904 po pierwotnejstronie uk³adu zasilacza.A.B.Mitsubishi Diamond Pro 67TXVBrak koloru niebieskiego.Przyczyn¹ by³ uszkodzony tranzystor Q6B4 typu 2SC3593we wzmacniaczu sygna³u B na module kineskopu. A.B.Mitsubishi Diamond Pro 720Przewaga koloru niebieskiego w wyœwietlanym obrazie.Przyczyn¹ by³o uszkodzenie uk³adu scalonego M52742ASPw torze sygna³owym monitora.A.B.Intergraph TXT5F68Brak obrazu.Kontrola uk³adu wykaza³a brak zasilania w³ókna ¿arzenia.Napiêcie ¿arzenia podawane jest do kineskopu poprzez rezystorR864 (0R47), który stanowi³ rozwarcie. Wymieniono tak¿e kondensatorfiltruj¹cy napiêcie ¿arzenia C864 (2200µF/ 16V). A.B.Compaq CDS522Monitor nie dzia³a.Uszkodzony by³ tranzystor koñcowy odchylania poziomego2SD1878. Jako zamiennika u¿yto tranzystora 2SC742 (mo¿natak¿e zastosowaæ tranzystor S2055). W przypadku uszkodzeniatranzystora linii nale¿y zawsze skontrolowaæ stan lutowania koñcówektransformatora linii, z³¹cza do cewek odchylaj¹cych orazkondensatora powrotu. Nale¿y sprawdziæ tak¿e kondensator220µF/50V w obwodzie bazy tranzystora linii. A.B.IBM 8512Monitor nie dzia³a, bezpiecznik F100 (1.6A) jest rozwarty.Uszkodzony jest tranzystor koñcowy uk³adu odchylania poziomegoQ202 (2SD1739). Przed wymian¹ tranzystora nale¿ywstawiæ nowy bezpiecznik i uruchomiæ monitor ze sztucznymobci¹¿eniem w ga³êzi 89.5V zasilaj¹cej odchylanie poziome.Je¿eli napiêcie to jest za wysokie, nale¿y wymieniæ trzy kon-densatory elektrolityczne w uk³adzie przetwornicy: C112(47µF/25V), C114 (100µF/16V), C117 (0.47µF/50V).Monitor nie dzia³a, przetwornica „próbkuje”.Przyczyn¹ takiego zachowania mo¿e byæ uszkodzenie kondensatoraC226 100nF umieszczonego w pobli¿u tranzystoraodchylania poziomego.Monitor nie dzia³a, bezpiecznik F100 jest rozwarty.Nale¿y sprawdziæ elementy: R101 (2R7), R104 (4k7/7W),R105 (470R/3W), tranzystor HS100 (BUZ80A).Monitor nie dzia³a.Uszkodzony jest tranzystor koñcowy uk³adu odchylania poziomegoQ202 (2SD1739). Nale¿y wymieniæ tranzystor isprawdziæ kondensator C222 (10µF/50V) w uk³adzie sterowaniabaz¹ tego tranzystora.A.B.CTX 1769SEMonitor nie dzia³a, uszkodzony g³ówny bezpiecznik.Przyczyn¹ by³o uszkodzenie nastêpuj¹cych elementów:Q101 - tyrystor BT169D podaj¹cy napiêcie startowe do uk³adusteruj¹cego przetwornic¹ (UC3842), D110 - dioda BYM26Cpo wtórnej stronie transformatora przetwornicy. A.B.Compaq V70, model 621Diod LED nie œwieci, przetwornica dzia³a.Brak by³o wysokiego napiêcia. Przyczyn¹ by³o uszkodzenietranzystora Q502 (2SC5088) w uk³adzie generatora linii.Jako zamiennik zastosowano tranzystor 2SC5129. A.B.Tatung C7BTRUszkodzenie podczas regulacji szerokoœci obrazu.Z relacji klienta wynika³o, ¿e szerokoœæ obrazu by³a za du¿ai monitor uszkodzi³ siê podczas regulacji szerokoœci obrazuprzy pomocy regulatorów dostêpnych dla u¿ytkownika. Uszkodzoneby³y nastêpuj¹ce elementy w przetwornicy: tranzystorkluczuj¹cy MOSFET, rezystor bezpiecznikowy R808 (0R22),rezystor R867 (0R2), uk³ad scalony UC3842.Po wymianie tych elementów monitor zacz¹³ dzia³aæ, aleobraz by³ za szeroki i nie dzia³a³a regulacja szerokoœci. Uszkodzonaby³a podwójna dioda D434 (DMV32) w uk³adzie odchylaniapoziomego.A.B.Acer VP1450OABrak odchylania poziomego.Uszkodzony by³ tranzystor uk³adu odchylania poziomegoQ410 (BU2508DF). Po wymianie tranzystora na ekranie pojawi³siê obraz bez koloru zielonego. Okaza³o siê, ze uszkodzoneby³y elementy w torze wzmacniaczy sygna³ów RGB: tranzystoryQ908 (2SD756), Q911 (2SB716), rezystory R920,R928 (oba o wartoœci 33R/0.25W). Wymiana tych elementówprzywróci³a poprawne odtwarzanie obrazu.Hyundai HL5854BZa du¿a szerokoœæ obrazu.Uszkodzona by³a dioda D308 (UF5408) w uk³adzie modulatoraE/W.A.B.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

BU... - wysokoczêstotliwoœciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.9)BU4508AFSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.25A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 4.2 5.7 7.3 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

BU... - wysokoczêstotliwoœciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaDokoñczenie ze strony 31BU4508DXSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.25A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 8.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 15.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 4.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 6.0 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =5.0A, V CE =5V 4.2 5.7 7.3 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

f32 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 33a b c d e f47RG15G14R506470RT505BD139220 µ /40C516R528T512BD140R50215kC504100pC506 R512100 µ /63 160RC51018p12V1k01,2V1217-526K69K70T5162N6491R5241k0R530BAYP94D90227pBAYP95D904R9021kp2K66K67a b c d e fC902G13G1222n200R p4R534 R53510kl 100RK71K65T502 T5042 BC307A+4µ7/251k015k C514R522470RK81R904 p1C522 R544100n 10R2217-482C502R504R514R21227kR2244k7R30447kR31647kR320220RC318G111n5 R312 1n5100kB220R322100 µ /6,3C322 R332K1320VC304 C31047kR2102 µ 2/40R204680kR2081k4n7R21433kR2151230kR2201MC302R3105k62 µ 2/40R3261k8C3141 µ /63CQV362µ2/ 4047n 33n1 µ /631k5R3242k7C212220n1k5D5G9C202R20620VC204C205 C208 C210R222R3024k7R30839kC3082 µ 2/40R330 C320330n 300R 560R 4n30,6VK74T901BC238BC308T902R5420,47R200Rp30VK16K100R5082k7D5028,2VBZP683C8V2C50847 µ /25R5202k7K22R3144k722,6V1,2VR41050kMNK27R5102k72k7K72 K73BAYP94D901R5400,47RK94K95K93R328470RR650k AR903 p6T508BD135gr10C90122n47RBAYP93R901 1k D90310k100RK85K77R532 R536K80R546910Rp5K78K41R5162k7R519R526 1,2VR903K79T302BC413CK75T510BD139K76T5142N6488141 34 2 5R202680kC214100p13T202BC414BR2181M100kBC31212pR334 4k3C31622V26,5V47RT204BC237BC30633n R306R3188k215R505470RT505BD139220 µ /40C515R527C519100n16K26 K38K40T511BD140R333 4k3a b c d e fe d c b aR41M17a b c d e f D7CQV36R21127kR223R31MG10 104k7R30347k1n5 R311 1n5100kBR31547kR319220RR327220k470RC317PR321PD4K14CQV36 20V12G7G811R203680kR20747kR2091k4n7R21333kC2112µ2/4047n 33nL220n1k5R1R2 1M1MC201R20520VC203C205 C207CQV36PR201680kC213100pT201BC414BR215 120kC209R219 1 µ /63R2171M1MC303C309100 µ /6,3C321 R331330n 300RD6CQV3650kMNR409R50115kC503100pK25K39C505 R511100 µ /63 360RC50918p 12V1k 1,2V2217-526K48K49T5152N6491BC237BT304R5231kR329BAYP94D802p2C80222nBAYP95D804R802 3kK45K4610k 100RK50C521100n2 µ 2/40C301R3095k62 µ 2/401 µ /63C313f e d c b a1k5R325 R3231k8 2k747 /25 µ 1k015kC51327pR521470R200Rp4R533R537K60K42T501 T5032 BC307A+R804 p1R54310RBC308T802R5410,47RR221R3014k7C307R30739kR31322,6V1,2V2 µ 2/40R329 C319560R 4n350kAC501 R503R513K51K18R5 K990,6VT801BC238200Rp3R5390,47R 0VK90K91K924k722VC315K20880C5000/3300R5072k7D501100kBC31112pD3C30533n R305R317 8k2PR5018,2VBZP683C8V2C50747 /25K53µK52R803 p6R519 2k722nC511R9092k7G610K19K231 34 2 59R10468kR108680R150kR114430RC108100 µ /6,3K29K20f e d c b aG5 LC10224pC116R1100,8vCQV361k01 µ /634n7R11847kC112R120 1n5150kC117220nC401220nC40247 µ /631k0C404 220 µ /632217-482C51202/TS2 4700µ/402k747RBAYP94C801D80119VBAYP95R8011k D80310k R535100R K65G19LT507BD135gr10K56R531K59R545910RK88T203BC237Bp5K571T301BC413CT303BC237BR5152k7R517R525 1,2VK54K58K892,3T509BD139K55C517100nT5132N648837VC406220 µ /63K44K42 K98 K97K9637VT402BD137R403C405220 µ /63K43p9 p4 p3 p5BYP401/200PK3 R102D28T102BC413CC104 0,7V1 3425100pR118470kC1105n61kR404 47kR718p6100R47nD401T7025 BC237A+R7244k7R7301k8R735270RT71047k470nK24K28R402G3 G444V R405C4077C106K7R106330kT104BC414C25VC114R11210k40VWTAT-250/400B401KR740130RT704T706T708f e d c b aT403BD137K34K33K31 K32p11R7065k6R708620kLR8 2k2R7122k2C70410 µ /25R7145k6R7202k2R7225k6R7262k2R7285k6R7322k2R7345k6R7382k2D716AAP120 C702R702 270R10 µ /25D714CQV36K6V2D1PR10368kR107680R6150kR113430RC107100µ6,3VR7 2k24D704CQV39D706CQV39D708CQV39D710CQV39D712CQV39 AAP1203p131 34 2 5G1 G251k0K2C10124pC1154n7R1090,8V1 µ /63R1171n5R119150k41VG16P2 2 G17 G18710V1R7178R735270Rf e d c b a47kC1117T7015 BC307A+47kR7234k7R7291k8LK1 R101C103 0,7VT101BC413C100p 470nR115470kC1095n6220V50HzP8T703T705T707D715R701270RB1P1 11427,8V21C2220nR739130RR7055k6R707620kR7112k2C70310 µ /25R7135k6R7192k2R7215k6R7252k2R7275k6R7312k2R733T7095k6R7372k2AASP120C70110 µ /25C105K5R105330kR111 10kT103BC414C25V C113WTAT-250/1,25Tr1TS120/1327,8V10C1 220nD7139D703CQV39D705CQV39D707CQV39D703CQV39D711CQV39AAP120p10K42217-542Wzmacniacz Diora WS442Wzmacniacz Diora WS442Wzmacniacz Diora WS442

Odtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonic (cz.1)Odtwarzacz DVD-L10 firmy PanasonicMiros³aw Sokó³Odtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonic jest urz¹dzeniemprzenoœnym zasilanym z wbudowanych akumulatorów, przystosowanymdo odtwarzania p³yt DVD, CD-Video i CD-Audio.Wyposa¿ony jest on w ekran LCD o przek¹tnej 5.8 cala,dwa g³oœniki oraz wyjœcia i wejœcia analogowe sygna³ów wideoi audio oraz wyjœcie S-Video i optyczne wyjœcie cyfroweaudio. Mo¿liwe jest odtwarzanie p³yt 5-calowych (12cm) i 3-calowych (8cm). Pierwsza czêœæ schematu ideowego do³¹czonazosta³a do bie¿¹cego numeru „SE”, druga czêœæ opublikowanazostanie w numerze 12/2002.Uproszczony schemat blokowy odtwarzacza DVD-L10przedstawiono na rysunku 1.1. Z zamieszczonego schematuwidaæ, ¿e odtwarzacz DVD zawiera:• g³owicê laserow¹ (pickup),• wzmacniacz odczytu,• procesor wejœciowy FEP (Front-End Processor),• uk³ad serwo DSP (Digital Signal Processing),• drivery: silnika napêdu dysku, silnika przesuwu g³owicy icewek pickupu,• uk³ad dekoder ODC (Optical Disc Controller),• procesor multimedialny AV-DEC (Audio-Video Decoder),• przetwornik cyfrowo-analogowy,• procesory steruj¹ce odtwarzaczem,• ekran LCD z driverem ekranu.• przetwornicê napiêæ zasilaj¹cych odtwarzacz DVD i ekranLCD.W odtwarzaczu DVD-L10 zastosowano uk³ady scalone drugiejgeneracji, z których najwa¿niejszym jest procesor multimedialnyAV-DEC realizuj¹cy funkcje dekodera wizji i dŸwiêkuoraz kodera PAL/NTSC i generatora OSD (On Screen Display).Uwaga: Ten sam odtwarzacz DVD w wykonaniu bez ekranuLCD ma oznaczenie DVD-P10.1. Opis rozwi¹zania odtwarzacza DVD-L10Odtwarzacz DVD-L10 sk³ada siê z nastêpuj¹cych p³ytek:• p³yty g³ównej (Main C.B.A) zawieraj¹cej ca³y tor sygna-³owy odtwarzacza, mikroprocesory steruj¹ce odtwarzaczem,przetwornicê napiêæ, gniazda audio/wideo, z³¹czap³ytek i mechanizmu DVD, prze³¹czniki, odbiornik zdalnegosterowania, wyœwietlacz LCD; schemat p³ytki g³ównejpodzielono na 11 arkuszy, które zostan¹ kolejno omówione,• p³ytki drivera ekranu LCD (LCD drive C.B.A) zawieraj¹cejuk³ady regulacji parametrów obrazu i driver ekranudla systemu PAL lub NTSC; p³ytka drivera ekranu LCDwystêpuje w odtwarzaczu DVD-L10, a nie jest stosowanaw odtwarzaczu bez ekranu o oznaczeniu DVD-P10,• p³ytki interfejsu (Interface C.B.A) umieszczonej na mechanizmieodtwarzacza DVD.Oprócz p³ytek w sk³ad odtwarzacza DVD-L10 wchodz¹:• mechanizm DVD z pickupem VED0399 (Optical pick-upunit), silnikiem przesuwu g³owicy VEM0649 (Traversemotor unit) i silnikiem napêdu dysku VEM0649 (Discmotor),• ekran LCD VEK8345 (LCD panel unit),• podœwietlacz ekranu VEK8337 (Back light panel unit).Dysk DVDODCPickupWzmacniaczodczytuFEPProcesorwejœciowyDekoderCD-DADekoderCD-ROMAV-DECDeskramblerPamiêæSDRAMOSDObs³ugaIEC958DigitalDriverpickupuDSPUk³adserwoDemodulatorECCRozpakowaniedanychDekodervideoKoderPAL/NTSCVideoDCDriver silnikanapêdu dyskuPrzetwornicanapiêæPamiêæDRAMSzyna systemowaWydzielanieSub-P koduZabezpieczenieprzedkopiowaniemDekoderaudioKlawiaturai wyœwietlaczeProcesorobs³ugiProcesorg³ównyROMDriverekranu LCDEkranLCDPrzetwornikC/AAudioRys.1.1. Uproszczony schemat blokowy odtwarzacza DVD-L10.SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 35

Odtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonic1.1. P³ytka g³ówna (Main C.B.A.)1.1.1. Zasilacz (Main C.B.A. )Schemat blokowy zasilacza pokazano na arkuszu 1 schematuideowego. Najwa¿niejszym elementem zasilacza jest przetwornica4-kana³owa, zrealizowana na uk³adzie scalonymIC1001 - BA9707KV, którego schemat blokowy pokazano narysunku 1.2. Cztery kana³y przetwornicy synchronizowane s¹przez wspólny uk³ad oscylatorów pracuj¹cych z zewnêtrznymielementami RC do³¹czonymi do n.43 ÷ 47 IC1001.Odtwarzacz DVD-L10 zasilany jest napiêciem sta³ym 8.4V,z akumulatora lub z zewnêtrznego zasilacza sieciowego. Przetwornicana uk³adzie IC1001 przetwarza napiêcie 8.4V na napiêcianiezbêdne do pracy odtwarzacza i ekranu LCD. Przetwornicapracuje z zewnêtrznymi tranzystorami mocy. Poni¿ejpodano napiêcia uzyskiwane z przetwornicy i tranzystory wykonawczedla poszczególnych torów przetwornicy:• A+5V - tranzystor Q1008, tor 1 przetwornicy,• D+5V, M+5V - tranzystor Q1009, tor 2 przetwornicy,• DC+3.3V - tranzystor Q1010, tor 3 przetwornicy,• -15V, +7.5V, +12V - tranzystor Q1007, tor 4 przetwornicy,transformator wyjœciowy T1001,• LCD+3.3V - napiêcie w³¹czane przez tranzystory Q1012i QR1030,• LCD+5V - napiêcie w³¹czane przez tranzystory Q1011 iQR1030.Uk³ady zwi¹zane z napiêciami -15V, +7.5V, +12V,LCD+3.3V, LCD+5V nie wystêpuj¹ w odtwarzaczu DVD-P10,gdy¿ napiêcia te s³u¿¹ do zasilania drivera ekranu LCD. W³¹czenienapiêæ LCD+3.3V, LCD+5V sterowane jest za poœrednictwemtranzystora QR1030 przez procesor IC6001 - n.65(LDC-ON). W³¹czenie uk³adu przetwornicy IC1001 sterowanejest za poœrednictwem tranzystorów QR1005, QR1006 przezprocesor IC6001 - n.62 (P-ON).STB1361DT3DT2352FB3FB2343INV3INV2334NON3NON23242 195STB2NON131VDD 37ERR ERRVREF24AMP AMPREFERENCEVREF 38 PWM23REGULATORCOMPSCPCOMPGND 39 22VREFVREFSCP 40 211/2 VREFPWMU.V.L.O.COMPTIMERSYNC 41 SLATCHR20QCTLSRTC43 18RT1 44 17CT1 45 VREF16PWMRT2 46 COMP15CT2TRIANGLEOSCILATOR1/4DIVIDERTRIANGLEOSCILATOR1/2DIVIDERBA9707KV47 14ERRERRAMPAMPCTLB 48 136NON4INV1307INV4FB129VREF8FB4DT128PWMCOMP9DT4VE12710VE4OUT12611OUT4OY12512OY4Rys.1.2. Schemat blokowy uk³adu scalonego BA9707KV.Na schemacie ideowym zasilacza pokazano elementy inicjuj¹cepracê mikroprocesora IC6001 po wyjœciu ze stanustandby: tranzystory Q1001, QR1002, stabilizator napiêcia +5VIC1002 - PQ1R50 i uk³ad IC1003 - AN1393S.1.1.2. Sterowanie obs³ug¹ (Main C.B.A. )Schemat blokowy uk³adu sterowania obs³ug¹ pokazano naarkuszu 1 schematu ideowego. Odtwarzaczem DVD-L10 sterujemikroprocesor obs³ugi IC6001 - MN101C03ABB, do któregodo³¹czono:• klawiaturê i prze³¹cznik wyboru funkcji SW6001 (n.16 ÷22 - KEY0 ÷ 6, n.52 ÷ 54 - P61 ÷ 63),• wskaŸnik LCD DL6001 (n.1 ÷ 4 - COM3 ÷ 0, n.85 ÷ 100- SEG15 ÷ 0),• oscylator X6001 (n.9, 10),• uk³ad resetu IC6002 - PST7032-MT (n.32 - PST),• odbiornik zdalnego sterowania IC6003 - PRM6937 (n.38- IRQD),• diody LED D6002÷6005, D6011 podœwietlaj¹ce wskaŸnikLCD (n.46÷50 - LED0÷4),• w³¹czniki i czujniki funkcji: SW6020 - SP/DSP (n.43),SW8001 - DISP MODE (n.67), SW6021 - BAT DET(n.61), SW3201 - AV Line (n.64) i DIGITAL OUT (n.70),• uk³ady w³¹czaj¹ce funkcje: ZOOM (n.68), AUTO (n.69), wyciszaniePOW MUTE (n.71), w³¹czenie przetwornicy P-ON(n.62), w³¹czenie zasilania drivera ekranu LCD-ON (n.20).1.2.3. Mikroprocesor g³ówny (Main C.B.A. )Najwa¿niejszymi uk³adami odtwarzacza DVD-L10 sterujeg³ówny mikroprocesor IC6201- MN102L25ZN2F. Na schemacietej czêœci odtwarzacza znajduj¹ siê uk³ady bezpoœredniowspó³pracuj¹ce z mikroprocesorem: uk³ad resetu IC6311-PST 9142NR, uk³ad pamiêci EEPROM IC6312 - X 25C02ST2i uk³ad adresowania IC6301 - TC 58F400FTA.Mikroprocesor g³ówny IC6001 steruje i komunikujesiê szynami CPUADR i CPUDT (poprzezuk³ad adresowania IC6301) z uk³adem dekoderaODC (kontrolera dysku optycznego)OX1IC7001- MN103005AN2G i procesorem multimedialnymAV-DEC (dekoderem audio-wideo)VCCIC3001 - MN67750EXA.OX2Szyny, poprzez które mikroprocesor IC6201komunikuje siê z pozosta³ymi uk³adami oznaczono:OY2OUT2 • PWR - zasilacz - schemat ,• OPR - mikroprocesor obs³ugi IC6001- schemat,VE2• CLK - uk³ad zegarowy - schemat ,VE3• FEP - procesor wejœciowy IC5201 - schematOUT3 ,• ADSC - procesor sygna³owy IC2001 - schemat,OY3OX3 • ODC - kontroler dysku optycznego IC7001 -schemat ,VCC2• AVDEC - procesor multimedialny IC3001 -schemat ,OX4• AOUT - uk³ady wyjœciowe audio - schemat,• VOUT - uk³ady wyjœciowe wideo - schemat.36 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Odtwarzacz DVD-L10 firmy PanasonicPICKUPIC5201 - AN8825PRZEDWZMACNIACZIC2001 - MN67702DSP - SERWOIC2501 - AN8481DRIVER SILNIKANAPÊDU DYSKUH1÷3+/-H1÷3+/-A1÷3DC1DC2T-T+F-F+FP25018÷131÷619,2017,18FP52014123MMFP520167161715121413192092992919493959897968182351328306970T1(CD)T2(CD)FE1FE2FETETKCOFTRBDO70686971929190,93891011110099984948Start/StopFGECRECIC2502 - BH6511DRIVER - SERWOTRDVR- 1510 T-TRDVR+ 1412 T+FODVR+TDSDRV+891011181930291÷625÷2723212527A1÷3F-F+FODVR-TDSDRV-T1(CD)T2(CD)FE1FE2TATBTCTDRF+RF-LD+(CD)LD+(DVD)DC1DC2Rys.1.3. Schemat blokowy sterowania serwomechanizmem pickupu w odtwarzaczu DVD-L10.1.1.4. Uk³ad zegara systemowego CLK (Main C.B.A. )Na tej czêœci schematu pokazano generator sygna³ów zegarowychIC6502 - BU2185F pracuj¹cy z rezonatorem kwarcowymX6601- 36.864MHz. Sygna³y zegarowe CLK1(n.9) -36.864MHz, CLK2 (n.11) - 27MHz i CLK3 (n.14) - 33.868MHzz wyjœæ uk³adu generatora IC6502 poprzez inwertery IC6505,IC6507, IC6508 - TC7SHU04FU, IC6506 - TC7ST04FU, dekoder/demultiplekserIC6503 - TCVHC157FTEL i przerzutniktypu D IC6504 - TC7WH74FU podawane s¹ do uk³adów ODC,AV-DEC i AOUT. Uk³ad generatora zasilany jest ze stabilizatora+3.3V IC6501 - PQ1R33.1.1.5. Procesor wejœciowy FEP (Main C.B.A. )Sygna³y z fotodiod pickupu po wzmocnieniu i przetworzeniu(TA÷TD, RF, FE, T) podawane s¹ na wejœciaprocesora wejœciowego FEP IC5201 - AN8825NFHQ-Vpokazanego razem z uk³adem serworegulacji na rys.1.3.W uk³adzie tym znajduj¹ siê wzmacniacze serworegulacjiostroœci i œledzenia œcie¿ki, z wyjœæ których uzyskujesiê sygna³y FE i TE doprowadzane do uk³adu DSP IC2001- MN67702. Ponadto na wyjœciu przedwzmacniacza uzyskiwanes¹ sygna³y:• RFENV - obwiedni sygna³u RF (Radio FrequencyEnvelope),• BDO - detektora zaniku sygna³u (Black Drop Out),• OFTR - wy³¹czenia œledzenia œcie¿ki (Off Tracking).Uk³ad serwo IC2001 za pomoc¹ szyn TBAL, FBAL iGBAL reguluje balans i wzmocnienie uk³adów serworegulacjiw uk³adzie AN8825NFHQ-V.Uk³ad procesora wejœciowego FEP IC5201 zawierauk³ad automatycznej regulacji mocy lasera pickupu dlap³yt CD i DVD pracuj¹cy z driverami na tranzystorachQ5201 i Q5202.Na schemacie procesora FEP znajduj¹ siê ponadto:uk³ad bramki AND IC5203 - TC7S08FU czujników bezpieczeñstwaSW5201, SW5202 i uk³ad TR IC5204 -RN5RZ20BA.1.1.6. Drivery serwo SRV (Main C.B.A. )W odtwarzaczu DVD-L10 zastosowano dwa drivery serwo:uk³ad drivera silnika napêdu dysku IC2501- AN8481SB-E1 i uk³ad drivera cewek pickupu i silnika trawersu IC2502 -BH6511FS-E2.Driver silnika napêdu dysku. Do napêdu dysku zastosowanosilnik bezszczotkowy pr¹du sta³ego o trzech cewkachstatora silnika. W silniku tym wiruj¹ce pole magnetyczne statorapowoduje obracanie wirnika. Pole to jest wytwarzane naskutek przep³ywu pr¹du sta³ego w kolejnych uzwojeniach statora.Funkcje uk³adu komutuj¹cego przep³yw pr¹du przez100µF68µHREFVREF2119LowersideVcedetectionTrianglarwaveAmp.Upper sidedistributionAmp.Lower sidedistribution1µF18 12PCIPCSDirection changeoverSWB 17Amp.Absolute0.1µF200valueDirection Logic1kdetection EREP = ER x EAStart/stop12V SWG 16DetectionGND 14VM202.7nF0.1µF15PCCS1221H1+R = 0.5RCS2Hall amp. matrix3H2+A127A2264A3255H3+6H1-H2-H3-Hallbias7VHEA11ECVTLServo-torguecommandFG9FGcomparator10ThermalprotedtioncircuitV CC=5V13 VCCECRPG288 S/SSystemcontrol“H”: StartRys.1.4. Schemat blokowy i aplikacja uk³adu AN8481SB.SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 37

Odtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonicuzwojenia silnika pe³ni uk³ad AN8481SB-E1 (IC2501), któregoschemat blokowy pokazano na rysunku 1.4.W uk³adzie AN8481SB-E1znajduj¹ siê wzmacniacze sygna³ówz elementów Halla kontroluj¹cych pracê silnika (n.1÷6).Cewki silnika sterowane s¹ z wyjœæ A1 ÷ A3 uk³adu (n.25÷27).W³¹czanie pracy silnika napêdu dysku nastêpuje po podaniustanu wysokiego na wejœcie S/S - Start/Stop (n.8). Uk³ad driverasilnika napêdu dysku zasilany jest napiêciem +8.4V poprzeztranzystor Q2501, na bazê którego podawany jest przebiegtrójk¹tny z wewnêtrznego generatora uk³adu AN8481SB-E1(wyjœcie n.17, pojemnoœæ oscylatora - n.15.Uk³ad drivera serwo IC2502 - BH6511FS-E2 (rys.1.5) zawieracztery drivery pracuj¹ce w uk³adzie mostkowym H:1. Driver serwa œledzenia œcie¿ki (Tracking). Driver serwaœledzenia œcie¿ki (wejœcia - n.14 i 15, wyjœcia - n.10 i 13)sterowany jest sygna³ami z n.1, 100 uk³adu procesora serwoIC2001- MN67702AA1.2. Driver serwa ostroœci (Focus). Driver serwa ostroœci (wejœcia- n.18 i 19, wyjœcia - n.21 i 23) sterowany jest sygna³amiz n.98, 99 uk³adu procesora serwo IC2001- MN67702AA1.3. Driver serwa przesuwu g³owicy (Traverse). Driver serwaprzesuwu g³owicy (wejœcia - n.29 i 30, wyjœcia - n.25 i 27)sterowany jest sygna³ami z n.48, 49 uk³adu procesora serwoIC2001- MN67702.Czwarty driver uk³adu IC2502 (wejœcia - n.3 i 4, wyjœcia -n.6 i 8) w omawianym rozwi¹zaniu nie jest wykorzystywany.Sygna³y z wyjœæ driverów serwa ostroœci i serwa œledzeniaœcie¿ki steruj¹ cewkami Focus i Track g³owicy odczytuj¹cej,natomiast sygna³ z wyjœæ drivera serwa przesuwu g³owicy sterujesilnikiem Traverse motor.1.1.7. Kontroler serwo ADSC (Main C.B.A. )Uk³ad cyfrowego procesora sygna³owego serwo (ADSC)IC2001 - MN67702AA1 pokazano na rys.1.3 wraz z procesorem32CHARGEPUMP&OSCVG10.01µF0.01µF312IN2R30INTERFACEINTERFACEIN4RTRAVERSE (-)3IN2F29PREDRIVEPREDRIVEIN4FTRAVERSE (+)4285276VM=5VTRAVERSEMOTORM267258DSP2492310FOCUSCOIL2211TRACKINGCOIL21122013IN1F19PREDRIVEPREDRIVEIN3FFOCUS (+)14µ - COMFOCUS (-)1815TRACKING (-)17INTERFACEINTERFACERys.1.5. Schemat blokowy i aplikacja uk³adu BH6511.IN1RIN3R16MUTETRACKING (+)VDDPSBsygna³ów wejœciowych FEP IC5201 - AN8825NFHQ-V i driveremsilnika napêdu dysku IC2501- AN8481SB-E1 oraz z driveremcewek pickupu i silnika trawersu IC2502 - BH6511FS-E2.Sygna³y ogniskowania FE i œledzenia TE oraz ukszta³towanysygna³ RF podawane s¹ z procesora sygna³ów wejœciowychIC5201 - AN8825NFHQ-V na uk³ad scalony procesorasygna³owego i procesora serwo IC2001 - MN67702AA1, wktórym dokonywane jest pe³ne przetwarzanie otrzymanych sygna³óworaz sterowanie wszystkimi silnikami mechanizmuDVD i cewkami g³owicy laserowej oraz komunikacja z mikroprocesoremsteruj¹cym.Procesor serwo IC2001 reguluje ponadto balansem iwzmocnienie torów serwo w uk³adzie procesora sygna³ów wejœciowych.1.1.8. Kontroler dysku optycznego ODC (Main C.B.A. )Kontroler dysku optycznego IC7001 - MN103005AN2Gwraz z do³¹czon¹ do niego pamiêci¹ DRAM IC7051 -M4V4265CT7ST o pojemnoœci 4MB ma za zadanie dekodowanieinformacji z p³yt CD-DA (Digital Audio) i CD-ROMoraz demodulacjê ECC. Uk³ad IC7001 jest odpowiednio oprogramowanymmikroprocesorem 32-bitowym. Kontroler dyskuoptycznego IC7001pracuje z dwoma oscylatorami OSC 1 -27MHz (n.50) i OSC 2 - 33.868MHz. Czêstotliwoœci oscylatorówuzyskiwane s¹ z generatora sygna³ów zegarowychIC6502 - BU2185F.1.1.9. Procesor multimedialny AV-DEC (Main C.B.A. )Procesor multimedialny AV-DEC IC3001 - MN67750EXAdokonuje deskramblowania tzn. przekszta³cania zakodowanychinformacji na strumieñ bitów nios¹cych informacje o obrazie idŸwiêku. Po tej operacji nastêpuje wydzielenie cyfrowo zakodowanychsygna³ów wideo, audio i informacji dotycz¹cych treœcip³yty - subkodu P. Sygna³y audio i wideo zostaj¹ zdekodowane.Wyjœciowy cyfrowy sygna³ audio jest wyprowadzanydo zewnêtrznego przetwornika cyfrowo-analogowego. Zdekodowanysygna³ wideo podlega analogowemu kodowaniu PAL/NTSC. Koder obrazu zawiera dodatkowo uk³ad zabezpieczaj¹cyprzed kopiowaniem, wprowadzaj¹cy do sygna³u drobnezak³ócenia synchronizacji nie przeszkadzaj¹ce w ogl¹daniuobrazu na ekranie telewizora, lecz zak³ócaj¹ce nagrywanie nataœmie magnetowidu. Na uzyskiwany sygna³ analogowy wideonak³adany jest sygna³ cyfrowo wytworzonych napisów systemuOSD (On Screen Display). Budowa procesora multimedialnegooparta jest o hybrydow¹ strukturê trójprocesorow¹,w której po³¹czono:• sekwencyjny procesor sygna³owy DSP przetwarzaj¹cystrumieñ danych w czasie rzeczywistym,• równoleg³y procesor AV wspó³bie¿nie dekoduj¹cy sygna³yaudio i wideo,• procesor wejœcia/wyjœcia.Procesor multimedialny wspó³pracuje z zewnêtrzn¹ pamiêci¹SD-RAM IC3051 - MNX7160A. Przy pracy w systemie PALstosowany jest dodatkowo uk³ad IC3061- HM5241605T12.Sygna³ IEC wyprowadzany jest poprzez bufor na uk³adzieIC3045 - TC7S08FU (bramka AND). Do uk³adów wyjœciowychwideo pod³¹czono potencjometry do regulacji poziomuY - VR3021 i poziomu C - VR3022. Sk³adowe Y i C wyprowadzones¹ poprzez bufory na tranzystorach Q3001, Q3002zasilanych ze stabilizatora 3.3V IC3041 - P01R33.38 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Odtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonic1.1.10. Uk³ady wyjœciowe audio (Main C.B.A. )Cyfrowy sygna³ audio z wyjœæ procesora multimedialnegoAV-DEC IC3001 - MN67750EXA (n.179, 181, 185) podawanyjest na wejœcia przetwornika cyfrowo-analogowego IC4101– PCM1716E (n.1÷3). Przetwornik IC4101 sterowany jest(n.26÷28) przez mikroprocesor g³ówny odtwarzacza. Sygna³ytaktuj¹ce przetwornik cyfrowo-analogowy (n.4, 5) doprowadzanes¹ z uk³adu sygna³ów zegarowych (schemat 4/11). PrzetwornikIC4101 oraz uk³ady wejœciowo/wyjœciowe audio zasilanes¹ ze stabilizatora napiêcia +5V IC4102 - UPC29L05T-E1. Sygna³y audio kana³ów lewego i prawego z wyjœæ uk³aduIC4101 (n.13, 16) doprowadzane s¹ do prze³¹cznika sygna³ówm.cz. IC4003 - BU4053BCFV, a nastêpnie poprzez filtry nauk³adzie IC4002 - NJM3404AV podawane s¹ na przedwzmacniaczIC4007 - NJM3414AV z regulacj¹ wzmocnienia(VR4001) i wzmacniacz mocy IC4008 - NJM2073M steruj¹cyg³oœnikami umieszczonymi poni¿ej ekranu LCD. Do wyjœæfiltrów uk³adu IC4002 do³¹czony jest prze³¹cznik IC4005 -BU4053BCFV, na wyjœciu którego znajduje siê gniazdo wejœcia/wyjœciaaudio J4001. Sygna³y audio przychodz¹ce z zewn¹trzprzechodz¹ przez bufor na uk³adzie IC4006 -NJM3404AV.Wyjœcia toru audio s¹ wyciszane przez uk³ad na tranzystorachQ4001÷4004, QR4001, QR4002 i QR4006 sterowanyprzez mikroprocesor g³ówny i z uk³adu zasilacza.Procesor multimedialny AV-DEC IC3001 posiada wyjœciecyfrowe sygna³u audio (n.174), z którego sygna³ podawanyjest na cyfrowe wyjœcie optyczne gniazda J4001 w³¹czane zapoœrednictwem tranzystorów QR4003 i QR4004.Zasilanie wzmacniacza mocy na uk³adzie IC4008 wy³¹czanejest przez uk³ad na tranzystorach QR4005, QR4041 iQR4042 na przyk³ad po do³¹czeniu s³uchawek do gniazda s³uchawkowegoJ4002.1.1.11. Uk³ady wyjœciowe wideo (Main C.B.A. )Sygna³ wizji z wyjœcia procesora multimedialnego AV-DECIC3001 (n.201, 206) pod postaci¹ sk³adowej Y - luminancji iC - chrominancji po przejœciu przez filtry FL3201, FL3202 iwzmocnieniu w uk³adzie na tranzystorach Q3201 ÷ Q3204podawany jest na uk³ad wzmacniacza i mieszacza sygna³ówY/C IC3201 – BA7665F5-E2. Uk³ad ten zawiera trzy drivery75R ze wzmacniaczami o wzmocnieniu 6dB oraz mieszaczsygna³ów luminancji i chrominancji. Wyjœcia driverów maj¹zabezpieczenia przeciwzwarciowe. Sygna³y wyjœciowe mog¹byæ wyciszane (n.1, 8). Sygna³y luminancji i chrominancji zwyjœæ uk³adu IC3201 (Y-n.14,15, C - n.7) doprowadzane s¹do gniazda J3201 - S-Video.Sygna³ chrominancji poprzez bufor na tranzystorze Q3205doprowadzany jest do p³ytki drivera ekranu LCD i do prze-³¹cznika SW3201 - wejœcie/wyjœcie sygna³u wideo. Prze³¹cznikSW3201 prze³¹cza ponadto sygna³y z wyjœcia mieszaczauk³adu IC3201 (n.12 - Y+C) oraz z gniazda J3202 - Video In/Out i podaje je na p³ytkê drivera ekranu LCD.1.2. P³ytka drivera ekranu monitora LCDW obudowie monitora LCD znajduje siê p³ytka drivera ekranuLCD po³¹czona poprzez z³¹cze FP8001 z odtwarzaczemDVD. Poprzez z³¹cze FP8001 doprowadzono do monitora:• sygna³y steruj¹ce g³oœnikami do³¹czonymi do z³¹czFP8003 i FP8004,• napiêcie zasilania UNREG i sygna³ LCDON-H w³¹czaniapodœwietlacza ekranu LCD do³¹czonego do z³¹cza FP8002,• napiêcia zasilania: +12V, +7.5V, -15V, LCD+3.3V iLCD+5V,• sygna³y wyboru trybów pracy monitora: ZOOM, AUTO,PAL i WIDE,• sygna³ luminancji LCD-Y i sygna³ chrominancji LCD-C.Sygna³ luminancji LCD-Y poprzez uk³ad na tranzystorzeQ8002 doprowadzany jest do wejœæ n.3 - VIDEO IN i n.36 -SYNC-SEP uk³adu IC8001 - IR3Y29AM, bêd¹cego interfejsemwideo ekranu LCD. Sygna³ chrominancji LCD-C doprowadzanyjest do n.5 - CIN uk³adu IC8001. Uk³ad IR3Y29AMs³u¿y do regulacji parametrów obrazu za pomoc¹ zewnêtrznychpotencjometrów:• VR8001 - regulator balansu bieli WB/B,• VR8002 - regulator balansu bieli WB/R,• VR8003 - regulator kontrastu,• VR8004 - regulator koloru,• VR8005 - regulator zabarwienia dla NTSC,• VR8006 - regulator jaskrawoœci,• VR8008 - regulator amplitudy COM-AMP.Uk³ad IC8001 - IR3Y29AM dostarcza nastêpuj¹cych sygna³ówwyjœciowych:• ca³kowitego sygna³u wideo: n.38 - COML-OUT,• Y/C: n.9 - R-Y, n.10 - B-Y, n.12 - CHROMA-OUT,• RGB: n.19 - R-OUT, n.21 - G-OUT, n.24 - B-OUT.Ca³kowity sygna³ wideo podawany jest na podwójnewzmacniacze operacyjne IC8401, IC8403 - NJM3414AV, dowyjœæ których do³¹czono wzmacniacze na tranzystorach Q8401,Q8403, Q8406 i Q8407. Z wyjœæ tych wzmacniaczy uzyskiwanes¹ sygna³y VCCM i VGL steruj¹ce ekranem LCD poprzezz³¹cze FP9005. Na wejœciu uk³adu wzmacniacza ca³kowitegosygna³u wideo znajduje siê 2-kana³owy multiplekserIC8402 - TC7W14FU sterowany poprzez tranzystor QR8202z wyjœcia ZOOMC - n.22 uk³adu IC8201 kontrolera ekranuLCD. W zale¿noœci od systemu koloru, w którym ma pracowaæmonitor stosowane s¹ ró¿ne uk³ady IC8201: dla NTSC -MN83951, dla PAL - T200G02F0002.Sygna³y z wyjœæ detektorów kolorów R, G, B i z wyjœæ R-Y,B-Y CHROMA- OUT uk³adu IC8001 - IR3Y29AM poprzezmultipleksery IC8002 - TC7W14FU i IC8003 - BU4053BCFVdoprowadzane s¹ do panelu ekranu LCD jako sygna³y kolorów.Z uk³adem IC8201 kontrolera ekranu LCD wspó³pracuj¹nastêpuj¹ce uk³ady:• NJM2904V (IC8602) - podwójny wzmacniacz operacyjny,• TC4W53FU (IC8601) - 2-kana³owy multiplekser,• TC7W14FU (IC8202, IC8204, IC8404) - inwertery z uk³adamiSchmitta,• TC74VHC74FT (IC8203) - podwójny przerzutnik typu D,• TC74VHC221AFT (IC8205) - podwójny multiwibratormonostabilny,• TC7ST04FU (IC8405) - podwójny inwerter.Zastosowanie tych uk³adów zale¿y od tego w jakim systemiepracuje monitor: NTSC lub PAL.Na p³ytce drivera ekranu LCD znajduje siê ponadto uk³adIC8801 - AN782L05M stabilizatora +5V.Na arkuszu 7 schematu ideowego odtwarzacza zamieszczonowartoœci napiêæ na wyprowadzeniach tranzystorów iuk³adów scalonych dla trybu PLAY i STOP. }SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 39

Chassis Sony BE-5Chassis Sony BE-5 (cz.2 - ost.)Andrzej BrzozowskiW drugiej i ostatniej czêœci artyku³u dotycz¹cegochassis BE-5 firmy Sony omówione zostan¹ tory:wideo, fonii i odchylania.Tor wideoModu³“front-end”TV OUTSCART1 RGBVIDEO INGniazdaAV VIDEOINBuforQ31123IC004TDA2124 6Wybór Ÿród³asygna³u dla 8dekodera teletekstuAV1 IC4018 NJM2233BL5 Wybór Ÿród³aAV2 AV1/AV2IC001 30DetektorSDA5250M CVBSkoincydencjiMikrokontroler47-49Q006, Q011 31COINRGB4IC302MC44140P R-YLinia 7opóŸniaj¹ca1015 14 B-Y37V1 IN R-Y40RGBV2 IN22-2436B-Y2627Rys.10. Schemat blokowy toru wideo.217-19IC301MC44002PProcesorwideoRGBModu³ CWzmacniaczewizyjneRGBZastosowano tutaj uk³ad IC301 spe³niaj¹cy wszystkiefunkcje zwi¹zane z przetwarzaniem sygna³ów luminancji ichrominancji. Uk³ad ten wspó³pracuje ze scalon¹ lini¹ opóŸniaj¹c¹MC44140. W zale¿noœci od rynku, na który przeznaczonyjest odbiornik, stosowane mog¹ byæ ró¿ne wersje procesorawizji:• dla standardów PAL/NTSC/SECAM stosowany jest uk³adMC44002,• dla standardów PAL/NTSC stosowany jest uk³adMC44007.Procesor IC301 sterowany jest sygna³ami szyny I 2 C. Realizujeon nastêpuj¹ce funkcje:• dekodera koloru,• prze³¹czanie sygna³ów wideo z dwóch wejœæ,• uk³ady regulacji kontrastu, jaskrawoœci, nasycenia, odcienia(dla NTSC), pr¹du odciêcia i katod kineskopu,• prze³¹czanie sygna³ów RGB z zewnêtrznych Ÿróde³,• generowanie impulsów H z kontrol¹ fazy i czêstotliwoœci,• generowanie impulsów V,• uk³ad kontroli geometrii,• prze³¹czanie formatu obrazu 4:3, 16:9,• ograniczanie pr¹du anodowego kineskopu.Na rysunku 10 przedstawiono schemat blokowy toru wideo.Ca³kowity sygna³ wideo z modu³u „front-end” podawanyjest poprzez wtórnik Q311 do wejœcia 40 uk³adu IC301. Sygna³ten jednoczeœnie doprowadzony jest do wejœcia 3 uk³aduIC004 (TEA2124), który stanowi prze³¹cznik Ÿróde³ sygna-³ów wideo dla dekodera teletekstu IC001. Dekoder teletekstumo¿e odbieraæ sygna³y teletekstu z toru w.cz.-p.cz. oraz z gniazdaSCART.Wejœciowe sygna³y wideo podawane s¹ do wejœæ 2 i 40IC301. W uk³adzie tym nastêpuje wybór sygna³u z odpowiedniegoŸród³a. Sygna³ ten podawany jest w IC301 do toru chrominancji.Na wejœciu tego toru znajduje siê filtr chrominancji iuk³ad ACC (Automatic Chroma Control), który wydziela sygna³identyfikacji koloru burst oraz zapewnia wzmocnieniesygna³u chrominancji niezale¿ne od poziomu wejœciowegosygna³u wideo.W uk³adzie generatora sygna³u odniesienia dla dekoderaPAL/NTSC4.43/SECAM zastosowano rezonator 17.7MHz (4× noœna PAL), a dla dekodera NTSC3.58 rezonator 14.3MHz(4 × noœna NTSC3.58).Regulacja odcienia hue dokonywana jest na zdemodulowanychsygna³ach ró¿nicowych. Sygna³y ró¿nicowe z wyjœædekodera koloru przed podaniem ich do linii opóŸniaj¹cej s¹filtrowane w uk³adzie wewnêtrznych filtrów, a nastêpnie dodanes¹ do nich impulsy wygaszania.Sygna³y ró¿nicowe R-Y, B-Y z wyjœæ 37, 36 dekodera koloruw uk³adzie IC301 podawane s¹ do wejœæ 15 i 14 linii opóŸniaj¹cejIC302. Z wyjœæ 7 i 10 linii sygna³y ró¿nicowe wracaj¹do wejœæ 27 i 26 IC301.Sygna³ luminancji w uk³adzie IC301 wydzielony z sygna-³u wideo przez filtr dolnopasmowy podawany jest do uk³aduregulacji ostroœci peaking. Nastêpnie doprowadzony jest douk³adu matrycy, na wyjœciu której uzyskuje siê sygna³y RGB.Nó¿ka 25 uk³adu IC301 stanowi wejœcie dla zewnêtrznegosygna³u luminancji, ale w chassis BE-5 nie jest wykorzystywana.Sygna³y RGB zgniazda SCART podawanes¹ do wejœæ: 22,23, 24 uk³adu IC301poprzez tranzystory separuj¹ce:Q402, Q403,Q404.Sygna³y RGB z dekoderateletekstu lubOSD poprzez tranzystoryseparuj¹ce: Q012,Q013, Q014 przy³¹czones¹ bezpoœrednio dowyjœæ sygna³ów RGB– n.: 17, 18, 19 uk³aduIC301.Wejœcie sygna³uwygaszania – n.21IC301 sterowane jestsygna³ami z wejœcia 16gniazda SCART orazsygna³em V-BLK z40 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

modu³u steruj¹cego. Uk³ad ograniczania pr¹du kineskopu wIC301 po³¹czony jest z dwiema nó¿kami:• n.9, do której podawane jest napiêcie odwrotnie proporcjonalnedo pr¹du kineskopu. Uk³ad ogranicznika kontrolujenapiêcie na tym wejœciu. Je¿eli napiêcie przekraczapróg zadzia³ania ogranicznika, to uk³ad IC301 poprzez szynêI 2 C przekazuje informacjê o tym do uk³adu steruj¹cego.W odpowiedzi uk³ad steruj¹cy reguluje jaskrawoœæ wcelu zmniejszenia pr¹du kineskopu oraz reguluje amplitudêsygna³u odchylania pionowego, aby skompensowaæzmiany wymiarów obrazu na skutek zmian pr¹du kineskopu.• n.10 - do której podawane jest napiêcie odwrotnie proporcjonalnedo pr¹du kineskopu; wzrost pr¹du powoduje spadeknapiêcia na tym wejœciu. Je¿eli napiêcie spadnie poni-¿ej 2.5V, to nastêpuje ograniczenie napiêcia regulacyjnegokontrastu w IC301 tak, aby zmniejszyæ pr¹d kineskopu.Punkt ograniczania pr¹du kineskopu wyznaczony jest przezrezystory R341 i R819. Dioda D301 zapewnia szybki spadeknapiêcia na wejœciu 10, a uk³ad C308, R308 filtrujeharmoniczne o czêstotliwoœci odchylania poziomego.Wyprowadzenie 20 uk³adu IC301 jest wejœciem sygna³usprzê¿enia zwrotnego dla uk³adu regulacji pr¹du odciêcia katodkineskopu.Sygna³y RGB z wyjœæ 17, 18 i 19 podawane s¹ do modu³uC zawieraj¹cego wzmacniacze wizyjne. Uk³ad regulacji punktówodciêcia katod kineskopu ma za zadanie kompensacjê ró¿-nic w charakterystykach kineskopu, a tak¿e dryftu temperaturowego.W uk³adzie tym do sygna³ów RGB w uk³adzie IC301wstawiane s¹ specjalne impulsy pomiarowe:• do sygna³u R w czasie linii 17 i 330,• do sygna³u B w czasie linii 18 i 331,• do sygna³u G w czasie linii 19 i 332.Pierwsza po³owa impulsu s³u¿y do regulacji wzmocnieniasygna³ów RGB, a druga do regulacji poziomu odciêcia. Liniepomiarowe mog¹ byæ widoczne w górnej czêœci ekranu pozmniejszeniu wysokoœci obrazu.Modu³“front-end”SCART 1AV2PLQSSPLLPAMFiltri buforQ110, Q21058ANA In 155I2C9 1028Kana³ P29Kana³ L53 IC200Procesor fonii52 MSP3410Kana³ P37253626Kana³ L504924RESET z n.2 mikrokontrolera IC001Rys.11. Schemat blokowy toru fonii.Sygna³ sprzê¿enia zwrotnego podawany do wejœcia 20IC301 z modu³u C (modu³ kineskopu) jest próbkowany w czasieimpulsów pomiarowych i nastêpuje porównanie z wewnêtrznymnapiêciem odniesienia. Na podstawie porównania ustalanejest wzmocnienie i poziom sk³adowej sta³ej torów RGB.Tor foniiW torze fonii chassis BE-5 zastosowano uk³ad (IC200)MSP3410 (3400), który umo¿liwia detekcjê sygna³ów stereooraz NICAM. Uk³ad ten opisany by³ ju¿ wielokrotnie np. przyomawianiu toru fonii chassis Trilux PB410 („SE” 8/2001 s.13).Na rysunku 11 przedstawiono schemat blokowy toru fonii.Wyjœcie QSS modu³u “front-end” doprowadzone jest do wejœæ60 i 58 uk³adu IC200. Tu nastêpuje: detekcja sygna³u fonii,wzmocnienie, regulacja g³oœnoœci i barwy tonów.Wyjœciowe sygna³y fonii kana³ów prawego i lewego zwyjœæ 28 i 29 IC200 poprzez tranzystory buforuj¹ce Q205,Q204 podawane s¹ do wejœæ 8, 6 wzmacniacza mocy foniiTDA7264 (IC1200). Wzmacniacz zasilany jest napiêciami±18V podawanymi do n.2 i 5. Nó¿ka 4 wzmacniacza s³u¿y dosterowania uk³adu wyciszania dzia³aj¹cego w czasie prze³¹czaniaprogramów i w czasie wy³¹czania odbiornika. W zale¿noœciod napiêcia na wejœciu 4 TDA7264 mo¿liwe s¹ trzystany pracy uk³adu:• 15.5÷18V – stan czuwania, bardzo ma³y pobór pr¹du,• 12÷15.5V - stan wyciszenia,• 0÷12V - normalna praca.Napiêcie steruj¹ce n.4 wytwarzane jest w uk³adzie z tranzystoramiQ1200, Q1201.Wyprowadzenia 25, 26 uk³adu IC200 to wyjœcia sygna³ówtoru s³uchawkowego. Sygna³y z tych wyjœæ podawane s¹ dowzmacniacza IC201 (TDA2822). Wyjœcia tego wzmacniaczaprzy³¹czone s¹ do wyprowadzeñ gniazda s³uchawkowego.Tranzystory: Q200, Q201, Q202 s³u¿¹ do wyciszania dŸwiêkuw torze s³uchawkowym w czasie wy³¹czania odbiornika iprze³¹czania programów.Uk³ad IC200 zawiera tak¿euk³ady prze³¹czaj¹ce, które prze³¹czaj¹sygna³y z gniazd SCART1 iAV2. Sygna³y z wyjœæ 37, 36 podawanes¹ do wyjœæ sygna³ów fo-1nii gniazda SCART1.3Wszystkie regulacje oraz stanyuk³adu prze³¹czaj¹cego w IC200sterowane s¹ szyn¹ I 2 C.8 IC1200WzmacniaczTDA726467 IC201Wzmacniacz18TDA28223PDo gniazdas³uchawkowegoLChassis Sony BE-5Uk³ady synchronizacjiUk³ady synchronizacji poziomeji pionowej znajduj¹ siê w uk³adzieprocesora wizji MC44002(IC301).Separator impulsów synchronizacjiw IC301 wydziela te impulsyz sygna³u wideo podawanego do n.2lub 40 (w zale¿noœci od stanu prze-³¹cznika sygna³ów wideo). Uk³adten wytwarza równie¿ impuls sand-SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 41

Chassis Sony BE-5castle do sterowania linii opóŸniaj¹cej IC302. Impuls ten wyprowadzonyjest na nó¿kê 31 uk³adu IC301.W uk³adzie synchronizacji poziomej wystêpuj¹ dwie pêtlePLL.Pêtla PLL1 zapewnia zgodnoœæ czêstotliwoœci generatoralinii z czêstotliwoœci¹ impulsów synchronizacji wydzielonychprzez separator. Elementy: C313, R312, C314 przy³¹czone don.15 IC301 stanowi¹ filtr ustalaj¹cy w³aœciwe warunki pracytej pêtli.Mo¿liwe s¹ dwa tryby pracy pêtli PLL1 sterowane szyn¹I 2 C: szybki i wolny. Tryb pracy szybkiej wykorzystywany jestprzy pracy z sygna³ami z magnetowidu. Prze³¹czenie odbiornikana program 0 lub odbiór z wejœæ SCART/AV wymuszaszybk¹ pracê uk³adu PLL1. Prze³¹czenie odbiornika na inneprogramy ustawia pêtlê PLL1 w tryb pracy wolnej. Uk³ad jestw tym trybie mniej czu³y na zak³ócenia synchronizacji.Druga pêtla PLL2 zapewnia stabilne po³o¿enie obrazu naekranie i eliminuje wp³yw zmian pr¹du kineskopu. Pêtla taporównuje sygna³ steruj¹cy linii wytworzony w IC301 (wyprowadzenie12) z impulsami powrotu podawanymi z uk³aduodchylania poziomego do wejœcia 13 IC301. Impulsy powrotudostarczane s¹ z dzielnika z³o¿onego z: C809, C810, C815.Rezystor R801 zapewnia odpowiednie t³umienie tego przebiegui zabezpiecza uk³ad IC301. Kondensator C312 przy³¹czonydo n.14 IC301 filtruje wyjœcie detektora fazy uk³adu PLL2.Uk³ad C345, R340 przy³¹czony do n.15 IC301 redukujezniekszta³cenia geometryczne pojawiaj¹ce siê przy wystêpowaniudu¿ych bia³ych powierzchni na ekranie.Przy braku impulsów powrotu na n.13 IC301 do procesorasteruj¹cego poprzez szynê I 2 C zostanie przekazana informacjao uszkodzeniu w uk³adzie odchylania poziomego i zostaniewyœwietlony kod b³êdu 4.Generator odchylania pionowego w uk³adzie IC301 sk³adasiê z dwóch czêœci: separatora synchronizacji i generatora przebiegupi³okszta³tnego.Generator przebiegu pi³okszta³tnego pracuje w oparciu oŸród³o pr¹dowe (Iref), które ³aduje zewnêtrzny kondensatorC306 przy³¹czony do n.6 IC301. Kondensator ten jest kondensatoremo bardzo ma³ej tolerancji pojemnoœci i nie nale¿y wymieniaægo na kondensator innego typu. Kondensator roz³adowywanyjest w czasie powrotów odchylania pionowego.Przebieg pi³okszta³tny mo¿e byæ modyfikowany poprzez szynêI 2 C zapewniaj¹c w ten sposób regulacjê geometrii obrazu.Mo¿liwe s¹ nastêpuj¹ce regulacje dostêpne w trybie serwisowym:• regulacja liniowoœci odchylania (V-Linearity),Q006JA101R04522kR04410kR049470+5V020100nR046220kR04715kC0221uCVBS z modu³u“front-end”R05047k+5Vstandbydo n.31IC001Q011DTC144ES-TPRys.12. Schemat ideowy uk³adu koincydencji.• regulacja amplitudy (V-Size),• regulacja po³o¿enia obrazu w pionie (V-Position).Uwaga: W modelach 16:9 regulacja V-Position jest bardzoma³o dok³adna. Nale¿y j¹ ustawiæ na 50, a regulacjê dok³adn¹wykonaæ poprzez V-Centre.Nale¿y pamiêtaæ, ¿e regulacja V-Centre zale¿y od regulacjikorekcji E-W i dlatego przy regulacji V-Centre nale¿y najpierwustawiæ nastêpuj¹ce parametry:• Par-tilt: 32,• Corn-corr: 00.Przebieg pi³okszta³tny wyprowadzony jest na nó¿kê 7 IC301i steruje stopniem koñcowym odchylania pionowego IC501.Uk³ad IC301 posiada wewnêtrzny detektor koincydencji,który w przypadku pracy z sygna³ami z gniazd SCART lub AVporównuje czêstotliwoœæ pêtli PLL z przychodz¹cym sygna³emwideo. Je¿eli oba te sygna³y nie posiadaj¹ zgodnej fazy i czêstotliwoœci,wówczas informacja o braku koincydencji poprzezszynê I 2 C przekazywana jest do mikrokontrolera steruj¹cego.W przypadku pracy z sygna³em z toru w.cz.-p.cz. zastosowanodyskretny uk³ad koincydencji, który przedstawiono narysunku 12.Wyjœcie detektora przy³¹czone jest do wejœcia 31 mikrokontrolerasteruj¹cego IC001. Detektor wykrywa obecnoœæsygna³u wideo w czasie strojenia oraz zaniki sygna³u w czasienormalnego odbioru.Tranzystor Q006 jest u¿yty jako separator impulsów synchronizacji.Tranzystor Q011 prze³¹cza stany na wejœciu 31IC001. W przypadku obecnoœci sygna³u wideo na wejœciu 31jest stan niski. Stan wysoki wymuszany jest przy braku sygna-³u wideo na wyjœciu modu³u “front-end”.Uk³ad odchylania pionowegoW stopniu koñcowym odchylania pionowego zastosowanouk³ad IC501 typu STV9379 firmy Thomson. Sygna³ wejœciowypodawany jest do wejœcia 1 uk³adu. Wyjœcie – n.5 po-³¹czone jest sta³opr¹dowo z cewkami odchylaj¹cymi. Uk³adzasilany jest napiêciem +24V podawanym do wejœcia 2.Dioda D501 i kondensator C504 tworz¹ uk³ad zasilania typubooster dostarczaj¹cy dodatkowego zasilania w czasie powrotupionowego.Tranzystory Q500, Q501 stanowi¹ stopieñ separuj¹cy, poprzezktóry mikrokontroler steruje regulacj¹ V-Centre.Uk³ad odchylania poziomegoStopieñ steruj¹cy wyzwalany impulsami H z wyjœcia 12IC301 sk³ada siê z: Q300, Q801, T801. Stopieñ wyjœciowyzawiera tranzystor Q802 i transformator odchylania poziomegoT802. Z transformatora odchylania poziomego uzyskiwanes¹ nastêpuj¹ce napiêcia:• wysokie (EHT),• ostroœci (Focus),• siatki drugiej G2,• ¿arzenia kineskopu,• ±190V do zasilania wzmacniaczy wizyjnych,• ±24V do zasilania uk³adu odchylania pionowego.}42 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 43ModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmAIWACAB500KSS150ACADW500KSS150ACNX400KSS210ACSDEX1KSM2101BACSDEX1KSS210BCSDEX210KSM2101BACSDEX210KSS210BCSDEX310KSM2101BACSDEX310KSS210BCVDZ93WKSS150ACX810ZKSS210ACXAP1KSS210BCXL60KSS210ACXL66GKSS210ACXL7KSS210BCXL80KSS210ACXL8GKSS210BCXL9KSM2101BACXLC50PKSS210BCXLF7KSM2101BACXLF7KSS210BCXN270KSL2101ABCXN270KSM2101ABCXN270KSS210ACXN2700KSL2101ABCXN2700KSM2101ABCXN2700KSS210ACXN3100KSS210ACXN320KSS210ACXN3200KSS210ACXN3300KSS210ACXN340KSS210ACXN360KSS210ACXN3900KSM2101BACXN3900KSS210ACXN400KSS210ACXN4000KSM2101BACXN4000KSS210ACXN430KSS210ACXN4500GKSM2101ABCXN4500GKSS210ACXN450GKSM2101ABCXN450GKSS210ACXN540KSS210ACXN550GKSS210ACXN560GKSS210ACXN990KSS210ACXN999KSS210ACXNAP1KSM2101ABCXNAP1KSS210ACXNV20KSS210ACXNV70KSL2101BACXNV70KSM2101ABCXNV70KSS210ACXNV8KSS210ACXSL50KSS210BCXSL70KSS210ACXSN340KSS210ACXSN345KSS210ACXZ1000MKSN2101ABCXZ1000MKSS210ACXZ58KSS210BCXZ650KSM2101ABCXZ650KSS210ACXZ670KSM2101ABCXZ670KSS210ACXZ720KSM2101ABCXZ720KSS210ACXZ750MKSM2101ABCXZ750MKSS210ACXZ870KSM2101ABCXZ870KSS210ACXZ900MKSM2101ABCXZ900MKSS210AAIWADX1500KSS123ADX370MGKS150ADX660CDM4/25DX666CDM4/25DX670CDM4/25DX770KSS123ADX79MKIICDM4/25DX990AKSS152ADXD1AKSS152ADXM100KSS150ADXM350MKSS150ADXM351MKSS150ADXM352MKSS150ADXM45CDM4/25DXM740KSS210BDXM75KSS210BDXM755CDM4/25DXM76KSS210BDXM77KSS210BDXM779SF90DXM78CDM4/25DXM80KSS210BDXN3KSS150ADXN370MGKSS150ADXN7KSS150ADXN7000MKSS210ADXN9KSS150ADXNR3KSS150ADXZ7000MKSM2101ABDXZ82KSS150ADXZ830KSS150ADXZ850KSS150ADXZ87KSS150ADXZ9100MKSM2101ABDXZ9100MKSS210ADXZ92KSS150ADXZ93KSS150ADXZ950MKSS210AFDN606KSM2101ABFDN606KSS210AFDN636KSS210AFDN707KSM2101ABFDN707KSS210AFDN909KSM2101ABFDN909KSS210AFDN939KSS210ALCX01KSS150ALCX50KSS210BLCX60KSS210ALCX66GKSS210ALCX7KSS210BLCX70MKSS210ALCX80KSS210ALCX8GKSS210BLCX9KSM2101BALCX9KSS210BLCXAP1KSS210BLCXF7KSM2101BALCXF7KSS210BNSX220KSS150ANSX270KSL2101ABNSX270KSM2101ABNSX270KSS210ANSX320KSS210ANSX330KSS150ANSX332KSS150ANSX340KSS210ANSX345KSS210ANSX360KSS210ANSX400KSS210ANSX430KSS210ANSX450GKSM2101ABNSX450GKSS210ANSX550GKSM2101ABAIWANSX550GKSS210ANSX990KSS210ANSX992KSS210ANSX999KSS210ANSXA92KSS150ANSXD603KSM2101ABNSXD603KSS210ANSXD606KSM2101ABNSXD606KSS210ANSXD636KSS210ANSXD707KSM2101ABNSXD707KSS210ANSXD909KSM2101ABNSXD909KSS210ANSXD939KSS210ANSXV20KSS210ANSXV8KSS210ARXN5KKSS210ASXFN450KSM2101ABSXFN450KSS210ASXFN4500KSM2101ABSXFN4500KSS210ASXFN550KSS210ASXN400KSM2101ABSXN400KSS210ASXN400KSS210AXC001KSS123AXC002KSS210BXC004KSS210BXC005KSS210BXC300KSS150AXC500KSS150AXC550KSS210AXC750KSS210AXC777KSS210BXC900KSS210AXC950KSS210AXC990KSS150AXCN992KSS210AXG320KSS210AXG360KSS210AXG400KSS210AXG990KSS210AXP6KSS331AXP7KSS331AXSZ100KSM2101ABXSZ1000MKSM2101ABXSZ1000MKSS210AXSZ720KSM2101ABXSZ720KSS210AXSZ750MKSM2101ABXSZ750MKSS210AXSZ760MKSM2101ABXSZ760MKSS210AXSZ850MKSM2101ABXSZ850MKSS210AXSZ860MKSM2101ABXSZ860MKSS210AXSZ870KSM2101ABXSZ870KSS210AXSZ880MKSM2101ABXSZ880MKSS210AXSZ890MKSM2101ABXSZ890MKSS210AXSZ900MKSM2101ABXSZ900MKSS210AZ650KSM2101ABZ650KSS210AZ670KSM2101ABZ670KSS210AZD3000MKSS210AZD3100MKSM2101ABZD3100MKSS210AZD5000KSS210AAIWAZD5000MKSM2101ABZD7000MKSM2101ABZD7000MKSS210AAKAIACM350LSF88ACM350LSF90ACM350LSFP1ACM350SSF88ACM350SSF90ACM350SSFP1ACM370SF88ACM370SF90ACM370SFP1ACM370LPU3200004ACM370LSF88ACM370LSF90ACM370LSFP1ACM3705BO728643KACM373SF88ACM373SF90ACM373SFP1ACM393LATD55ACM393LOH0020KYACM393LPU3200020ACM393LOH0020K4ACM395SOH90T4NACM40PU3200004ACM45PU3200040ACM48LSF90ACM48LSFP1ACM48LSFP1ACM58SF90ACM58SFP1ACM58SFP1ACM68SF88ACM68SF90ACM68SFP1ACM77KSS210AACME66AJ302000/ACMX100SF88ACMX100SF90ACMX100SFP1ACMX100LSF88ACMX100LSF90ACMX100LSFP1ACMX100SSF88ACMX100SSF90ACMX100SSFP1ACMX105SOHOT4ACMX115SOHOT4ACMX115SOHA1ACMX115LSOHOT4ACMX115SSOHOT4ACMX115TSOHA1ACMX115TADCD.001ACM30PU320004ACM370PU320004ACM373LPU320004ACMX370SOHOT4ACMX470SOHOT4ACMX66AJ3020001ACMX92SF80ACMX92SF90ACMX92SFP1ACMX92LSF88ACMX92LSF90ACMX92LSFP1ACMX92SSF88ACMX92SSF90ACMX92SSFP1ACMX93APU3200040AJ305CD/E/VKSM2101BAAJ305CD/E/VKSS210BWykaz g³owic laserowych (mechanizmów) stosowanych w odtwarzaczach CDModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmWykaz g³owic laserowych (mechanizmów) stosowanychw odtwarzaczach CD (cz.1)

44 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002ModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmAKAICD25KSS210ACD26KSS210ACD27KSS210ACD32KSS210ACD36KSS210ACD37KSS210ACD52KSS210ACD55KSS210ACD57KSS210ACD62BO382258JCD650KSS210ACD670KSS210ACD73KSS210ACD750KSS210ACD93KSS123ACDA30BO372165CDA305BO387945CDA305KSS150ACDA335BO372165CDA405KSS123ACDA7KSS123ACDA70BO367214CDM459KSS210ACDM459RKSS210ACDM480KSS210ACDM512BO387945JCDM515KSS123ACDM600KSS210ACDM630KSS210ACDM659KSS150ACDM670KSS210ACDM770KSS210ACDM830BO732758JCDM830MKP1CDM830MBO732758JCDM959KSS210ACDN512BO372165MX105KSS210AMX520KSS210AMX550KSS210AMX570KSS210AMX650KSS210AMX670KSS210AMX750KSS210AMX950KSS210APDX45KSS331ARX590KSS210ARX593KSS210ARX595KSS210ARX597KSS210ARX890KSS210ARX893KSM2101ABRX897KSS210ATC590KSM2101ABTC590KSS210ATC890KSM2101ABTC890KSS210AAMSTRADMCD100KSM2101BAMCD100KSS210BMICRO 1000KSS210BARISTONCD1380 691.30209CST339 691.30311ND2002 691.30281RD1011 691.20792RD1325 691.30305ST5156 691.30212BANG & OLUFSEN9000BEOCENTSERIEN04CD2501SERIEN04CD6500CDM4/13CDM4/13CDM4/13BLAUPUNKTACD9850KSS313ABLAUPUNKTATLANTA RD1KSS313ABUSINESS CRKSS313ACDCA03KSS310ACDCA04KSS320BCDCA05/779KSS320BCDCF03KSS310ACDCF04KSS320BCDX410VE188400CMX205AKSS313ACMX205DKSS313ACP2690KSS152ACP2790KSS210ACP2850CDM4/11CP2890KSS210ACP2900KSS152ACP2990KSS152AKIELCD42KSS168AKIELCD43KSS320BKIELRD104KSS313ALONDON CD41KSS168ALONDON RDM1KSS313ALONDON RDM4KSS320BMUNCHEN CD4KSS168AMUNCHEN CD4KSS320BMUNCHEN RD1KSS313ASEVILLA CD4KSS168ASEVILLA CD4KSS320BSEVILLA RD1KSS313ACEC540CDSFP1640CDSFP1969000200 KSS320ACDG100KSS331ACTCMC052CDKSS210AMC054CDKSS210ADAEWOOACD4300KSS210BACD4300KSS210BACD7300KSL2101ABACD7300KSM2101ABACD7300KSS210AACD7310KSL2101ABACD7310KSM2101ABACD7310KSS210AAMI230KSL2101ABAMI230KSM2101ABAMI230KSS210AAMI310KSL2101ABAMI310KSM2101ABAMI310KSS210AAMI3100KSS210AAMI960OPTIMA 5SDENONDCD1000KSS123ADCD1100KSS123ADCD1300KSS123ADCD1400KSS152ADCD1420KSS210ADCD1500KSS123ADCD1700KSS123ADCD2060GKSS240ADCD210KSS210ADCD300KSS123ADCD3300KSS123ADCD500KSS123ADCD520KSS210ADCD600KSS152ADCD610KSS210ADCD620KSS210ADCD660KSS210ADCD680KSS210ADCD700KSS123ADCD800KSS152ADCD810KSS210ADENONDCD820KSS210ADCD860KSS210ADCD900KSS123ADCD910KSS210ADCD920KSS210AHOMP3A9KH0PM3TOPH7833KSS152AUDCMF10KSM2101ABUDCMF10KSS210ADUAL2500 KSS210A3701 KSS210ACD1004-1KSS210ACD1006-1KSS210ACD100RSKSS210ACD1015-1KSS210ACD1015RCKSS210ACD1016-1KSS210ACD1016RC 289954CD1016RC 289954CD1025,KSS123ACD1028SF88CD1030KSS123ACD1035RC 283125CD1035RCSF88CD1040 OPTIMA 2CD1045KSS210ACD1050RCKSS210ACD1065KSS210ACD1070RCKSS210ACD1080RCKSS210ACD115RCKSS210ACD135RCKSS210ACD150KSS123ACD20KSS123ACD3000KSS210ACD3650SF90CD3700KSS210ACD3701KSS210ACD41KSS123ACD5070RCSF88CD5150RCCDM4/19CDP4500KSS123ACH1000KSS152AMIDI 3450SF90MIDI 3460SF90MIDI3701KSS210AMINI 2700SOHOT4MINI2500KSS210AML25CDM12.1/0ERRESCD1151 691.30212CD1482 691.30209CST329 691.30269ST5136 691.30212FISCHERAD530SFP1AD9030SFP1AD935SFP1ADM82SFP1ADM92SF90ADP7SF90-6/6ADZ1SFP1DAC9050BLACSF88DAC9050TITASF88DAC9060SF88DAC915SF88DACZ1SFP1DCSG30SF90DCSG30SFP1DCSG50SF90TADG50SF90TADG80SF90GELHARDGXA715SF87GELHARDGXA717SF87GXD717SF87GOLDSTARCD320AKSS210BCD320A/LLKSS210BCD330ASOHOT4CD340LKSM2101BACD340LKSS210BCD390A/LSOHOT4CD541A/LSOHOT4CD546ASOHOT4CD560A/LSOHOT4CD630AKSS210BCD630S/LLKSS210BCD640MKSM2101BACD640MKSS210BCD940MSOHOT4CD952AKSS210ACD952AKSS210ACD952AJKSS210ACD952LJKSS210ACD952SJKSS210AFFH100A/LKSM2101BAFFH100A/LKSS210BFFH101KLKSS210AFFH101KLKSS210AFFH101WLKSS210AFFH212A/LKSS210BFFH212EKSS210BFFH222A/LKSS210AFFH272LKSS210AFFH303LKSS210AFFH333LKSS210AFFH373LKSS210AFFH49A/LKSM2101ABFFH49A/LKSS210AFJ606KSS210AFJ707HOPM3FMH17RA/RSKSS210AFMH49A/LKSM2101ABFMH49A/LKSS210AFR606LKSM2101ABFR606LKSS210AFR606LKSS210AFR707LHOMP3RDM321AKSM2101BARDM321AKSS210BYGP50KSM2101BAYGP50KSS210BGOODMANSSYS2700KSS210AGRUNDIGCCD300KSS210ACCD670SF90CCD670SFP1CCD680CDM12.1/0CD1CDM12.1/0CD1000CDM12.1/0CD101KSS210ACD101KSS331ACOCD102CDM12.1/3CD103SF90CD11CDM12.1/0CD12CDM12.1/0CD120CDM12.1/0CD2CDM12.1/0CD210CDM12.1/0CD3CDM12.1/0CD3000CDM4/19CD301CDM4/19CD303CDM4/19CD35XCDM4/19CD360HOPM3CD435HOPM3CD436CDM12.1/0CD437CDM12.1/0CD460HOPM3Wykaz g³owic laserowych (mechanizmów) stosowanych w odtwarzaczach CD}Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze

Wymiana kineskopów w OTVC Aiwa TV-SE2130/SE1430/C1400Wymiana kineskopów w OTVC Aiwa TV-SE2130,TV-SE1430 i TV-C1400Opracowano na podstawie informacji producentaTV-SE2130Odbiornik telewizyjny firmy Aiwa TV-SE2130 to odbiornikstereofoniczny 21-calowy, w którym mo¿e byæ zamontowanykineskop A51EBV13X081 firmy Polkolor lub A51EAL155X17firmy Philips. Zastosowanie jednego lub drugiego kineskopupoci¹ga za sob¹ zmiany wartoœci i rodzaju kilku elementów.Tabela 1ElementA51EBV13X081PolkolorKineskopA51EAL155X17PhilipsR350 1k5 / 0.25W 2k / 0.25WR351 1k5 / 0.25W 2k / 0.25WR823 5k1 / 0.25W 3k / 0.25WR841 4R7 / 0.5W 2R4 / 0.5WR920(bezpiecznikowy)1JA/1W2JA/1WC404 7500pF / 1.6kV 8200pF / 1.6kVC408 0.27µF / 200V 0.36µF / 200VL401(cewka liniowoœci)TRL341G L-102Zmiany te zestawiono w tabeli 1.TV-SE1430Odbiornik telewizyjny firmy Aiwa TV-SE1430 to odbiornikstereofoniczny 14-calowy, w którym mo¿e byæ zamontowanykineskop A34EAC01X06 firmy Philips lub A34AGT14X71 firmyChungwa. Zastosowanie kineskopu A34AGT14X71 firmy Chungwawymaga zastosowania w miejscu oznaczonym R823 rezystora1k / 0.25W, a zastosowanie kineskopu A34EAC01X06 firmyPhilips wymaga za³o¿enia w tym miejscu zwory.TV-C1400Odbiornik telewizyjny firmy Aiwa TV-C1400 to odbiornikmonofoniczny 14-calowy, w którym mo¿na „spotkaæ” nastêpuj¹cekineskopy:• A34EAC01X06 - Philips,• A34AGT14X71 - Chunghwa,• A34JLL90X89 - Orion,• A34JLL90X01 - Orion.Jeœli w trakcie naprawy niezbêdna oka¿e siê wymiana jedengoz wy¿ej wymienionych kineskopów na inny (z tych wymienionych),równoczeœnie nale¿y dokonaæ zmiany wyszczególnionychponi¿ej elementów.1. Zmiana z A34EAC01X06 (Philips) na A34AGT14X71 (Chunghwa)wymaga zastosowania na pozycji C401 kondensatora0.3µF/200V (kit 1 - C1400 - nr S5-4CR-T00-100).2. Zmiana z A34AGT14X71 (Chunghwa) na A34EAC01X06 (Philips)wymaga zastosowania na pozycji C401 kondensatora0.27µF/200V (kit 2 - C1400 - nr S5-4CR-T00-300).3. Zamiana kineskopu A34JLL90X89 firmy Orion na kineskopA34AGT14X71 (Chunghwa) wymaga zastosowania nastêpuj¹cychelementów (kit 3 - C1400 - nr S5-4CR-T00-700):- R401 - 2k7/1W,- R403 - 3R9/2W,- C401 - 0.3µF/200V,- C404 - 7200pF/1.6kV,- C407 - 560pF/500V,- L402 (cewka liniowoœci) - TRL-781B,- J008 - (zwora) - usun¹æ.4. Zamiana kineskopu A34JLL90X01 firmy Orion na kineskopA34AGT14X71 (Chunghwa) wymaga zastosowania nastêpuj¹cychelementów (kit 3 - C1400 - nr S5-4CR-T00-700):- R401 - 2k7/1W,- R403 - 3R9/2W,- C401 - 0.3µF/200V,- C404 - 7200pF/1.6kV,- C407 - 560pF/500V,- L402 (cewka liniowoœci) - TRL-781B.5. Zamiana kineskopu A34JLL90X89 firmy Orion na kineskopA34EAC01X06 (Philips) wymaga zastosowania nastêpuj¹cychelementów (kit 4 - C1400 - nr S5-4CR-T00-800):- R401 - 2k7/1W,- R403 - 3R9/2W,- C401 - 0.27µF/200V,- C404 - 7200pF/1.6kV,- C407 - 560pF/500V,- L402 (cewka liniowoœci) - TRL-781B,- J008 - (zwora) - usun¹æ.6. Zamiana kineskopu A34JLL90X01 firmy Orion na kineskopA34EAC01X06 (Philips) wymaga zastosowania nastêpuj¹cychelementów (kit 4 - C1400 - nr S5-4CR-T00-800):- R401 - 2k7/1W,- R403 - 3R9/2W,- C401 - 0.3µF/200V,- C404 - 7200pF/1.6kV,- C407 - 560pF/500V,- L402 (cewka liniowoœci) - TRL-781B.7. Zamiana kineskopu A34AGT14X71 (Chunghwa) lubA34EAC01X06 (Philips) na kineskop A34JLL90X89 firmyOrion wymaga zastosowania nastêpuj¹cych elementów (kit5 - C1400 - nr S5-4CR-T01-100):- R401 - 2k7/1W,- R403 - 4R3/2W,- C401 - 0.36µF/200V,- C404 - 6900pF/1.6kV,- C407 - 560pF/500V,- L402 (cewka liniowoœci) - TRL-781B,- J008 - (zwora) - zamonotowaæ.Elementy, które nale¿y wymieniæ zosta³y przygotowane przezproducenta jako zestawy naprawcze (kity). Ich nazwy i symolepodano w nawiasach. }SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 45

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówTV Sharp chassis D3000 - brak obrazu, adok³adnie ekran œwieci na bia³o z delikatnymi konturamiobrazu, który chce siê przebiæ przez biel. Sygna³wideo jest poprawny, telegazeta jest wyœwietlanaprawid³owo, lecz bez treœci: jest widoczna grafika OSDna ekranie, lecz nie ma informacji z programu. Sygna³yna wyprowadzeniach 4÷10 uk³adu IC1404 s¹ prawid³owe.S¹ sygna³y na wyprowadzeniach IC1402 i IC1403.Sprawdzi³em odbiornik wed³ug zaleceñ podanych w„SE” 12/99. Wyjêcie anteny daje na ekranie szum. Wprzypadku s³abego sygna³u z anteny obraz jest lepiejwidoczny i nawet przez biel przebija kolor. Geometria iuk³ady odchylania sprawne i daj¹ siê regulowaæ wtrybie serwisowym. Ca³¹ p³ytkê sprawdzi³em pod k¹tempêkniêæ i zimnych lutów. Gdzie mo¿e tkwiæ przyczynausterki?Obróbka sygna³u wideo w odbiornikach firmy Sharp chassisD3000 bazuje na systemie Digit 2000. Jest on spotykany wdoœæ du¿ej liczbie odbiorników telewizyjnych i zosta³ doœæ dok³adnieopisany przy okazji OTVC Orion 6325 (i podobne) w„SE” 2000/09 i 2000/10. Dodatkow¹ trudnoœci¹ w tym odbiornikujest fakt, ¿e uk³ady obróbki cyfrowej s¹ w obudowachPLCC. Jeœli nie dysponuje siê odpowiedni¹ lutownic¹, wymianajest bardzo k³opotliwa, a wskazanie 100-procentowego winowajcyraczej niemo¿liwe. Nie mniej spróbujê to prawdopodobieñstwozbli¿yæ do 70÷80 procent.Z tego co pisze Czytelnik, uszkodzenie jest w torze sygna-³u luminancji i mo¿na faktycznie za³o¿yæ, ¿e jest to pó³przewodniki jeden z uk³adów systemu Digit 2000.Diagram publikowany w „SE” 12/99 zosta³ zaczerpniêty zserwisówki odbiorników chassis D3000; sprawdzi³em, b³êdunie ma. Niemniej, korzystaj¹c z tego typu diagramów, nale¿ystosowaæ jak na drodze, zasadê ograniczonego zaufania. Uszkodzenieuk³adu IC1407 (to dekoder teletekstu) jest raczej ma³oprawdopodobne, a w ka¿dym razie, nie mo¿e œwiadczyæ o tymnapiêcie na n.39 uk³adu IC1404. To wejœcie analogowego sygna³uwideo do przetwornika analogowo-cyfrowego.Analizuj¹c schemat toru wizyjnego odbiornika Sharp chassisD3000 ³atwiej postêpowaæ metod¹ eliminacji, to znaczy,który z uk³adów w tym przypadku raczej nie jest uszkodzony.Nie bêdê wszystkich wymienia³, bo to nie ma sensu, podejrzanezostaj¹ trzy uk³ady.• VCU2136 (Video Codec Unit) to przetwornik sygna³u analogowegona cyfrowy i sygna³u cyfrowego po obróbce naanalogowe RGB. Jest on najbardziej podejrzany, a dodatkowostatystyka wykazuje, ¿e to najczêœciej uszkadzaj¹cysiê uk³ad systemu Digit 2000.• VPU2204 (Video Processor Unit) to obróbka sygna³u wizyjnegoz filtrami cyfrowymi wydzielaj¹cymi z sygna³uwideo sygna³ luminancji i chrominancji (wszystkie cyfrowe).• DTI2223 (Digital Transient Improvement) mo¿na przet³umaczyæ„polepszacz” sygna³u. To odpowiednik powszechniestosowanego w lepszej klasy telewizorach analogowychCTI (Color Transient Improvement). Poprawadotyczy wprawdzie koloru, ale przez uk³ad ten przechodzite¿ sygna³ luminancji w celu opóŸnienia. Tu mam dylemat,jak doradziæ? Z opisu wynika, ¿e uszkodzenie tegouk³adu jest doœæ prawdopodobne, natomiast i z mojej praktykiserwisowej, i z informacji, które posiadam wynika, ¿euszkadza siê on raczej rzadko.Dylemat mam jeszcze jeden. Czytelnik pisze, ¿e sygna³y nanó¿kach 4÷10 IC1404 s¹ prawid³owe, jest to zdigitalizowany sygna³wizji. Bardzo trudno go obejrzeæ, aby stwierdziæ, czy jeston rzeczywiœcie poprawny. S¹dz¹c z tego, ¿e dzia³a prawid³owosynchronizacja, nale¿y wnioskowaæ, ¿e prawid³owy sygna³ docierado DPU (Deflection Processor Unit), a wiêc, ¿e jest rzeczywiœciepoprawny. Natomiast s¹dz¹c z tego, ¿e TPU (TeletekstProcessor Unit) nie dekoduje treœci telegazety, nale¿a³oby wyci¹gn¹æwniosek, ¿e cyfrowy sygna³ wideo jest niepoprawny i taposzlaka prowadzi³aby do VCU, czyli do IC1404. Z informacji,¿e dekoder próbuje dekodowaæ kolor nale¿a³oby wyci¹gn¹æ wniosek,¿e cyfrowy sygna³ wideo jest poprawny, VPU sprawny, DTIte¿. Ta poszlaka prowadzi jednak te¿ do uk³adu VCU, choæ doinnego jego fragmentu - do przetwornika C/A a nie A/C. Zatemten uk³ad wymieni³bym w pierwszej kolejnoœci.Nale¿y jednak wczeœniej upewniæ siê, czy poprawnie dzia-³aj¹ wszystkie regulacje w trybie serwisowym. Zdarzaj¹ siêuszkodzenia pamiêci NVM3060, które do z³udzenia wskazuj¹na uszkodzenie jednego z elementów obróbki cyfrowej, a winnajest pamiêæ.K.Œ.OTVC Elemis 5550TM. Klient twierdzi, ¿eodbiornik zosta³ uszkodzony podczas burzy. Pod³¹czonaby³a antena, a z gniazdka sieciowego by³ wy³¹czony.Uszkodzeniu uleg³y: TDA8362, g³owica w.cz., T104(BC547), T106 (BC548). Po wymianie tych elementówOTVC pracuje, ale obraz dr¿y w poziomie. Sygna³podany z euroz³¹cza tego odbiornika na inny jestprawid³owy (obraz nie dr¿y). Sygna³ pobrany z innegosprawnego odbiornika i podany na euroz³acze naprawianegoodbiornika daje obraz dr¿¹cy w poziomie.Obraz telegazety i plansza z napisem brak sygna³u, powy³¹czeniu anteny s¹ stabilne, bez dr¿enia. Stabilne s¹równie¿ napisy wyœwietlanych funkcji na ekranie.Oscylogram impulsów SSC jest prawid³owy, napiêciezasilaj¹ce uk³ad TDA8362 prawid³owe i bez têtnieñ.Opis uszkodzenia wskazuje na to, ¿e uk³ad generatora liniinie potrafi siê stabilnie zsynchronizowaæ z sygna³em wizyjnym,obojêtnie czy z wewnêtrznego tunera, czy z sygna³emzewnêtrznym.Sygna³y grafiki OSD czy teletekstu, oczywiœcie te¿ wymagaj¹synchronizacji, aby by³y stabilne na ekranie odbiornika.Wtedy jednak uk³ady generuj¹ce te sygna³y dosynchronizowuj¹siê do czêstotliwoœci, z jak¹ pracuje generator linii, a treœæ46 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikówpodawana jest wprost za matrycê RGB. Informacja o czêstotliwoœcii fazie generatora przesy³ana jest w sygnale sandcastledo telegazety i jako impuls powrotu (pobierany z trafopowielacza)do mikroprocesora. Potwierdza to, ¿e impulsy te s¹prawid³owe. Oznacza to równie¿, ¿e prawid³owo i stabilniepracuje zarówno generator linii, jak i ca³y uk³ad odchylaniapoziomego. Bardzo sprytnie przeprowadzona przez Czytelnikapróba z podaniem sygna³u wideo na inny odbiornik, potwierdza,¿e sygna³ ten jest prawid³owy, a szczególnie zawartew nim impulsy synchronizacji. A wiêc, g³owica, uk³ad p.cz.,demodulator dzia³aj¹ prawid³owo.Te spostrze¿enia prowadz¹ w koñcu do pêtli PLL, którama zapewniæ synchronizm generatora z sygna³em wizyjnym(synchronizm jest, ale pêtla jest niestabilna, tak nale¿y interpretowaædr¿enie obrazu).O stabilnoœci pêtli fazowej decyduje filtr tej pêtli. Wiêkszoœæinteresuj¹cych w tym przypadku uk³adów zamkniêtychjest w „kombajnie” TDA8362. Niemniej jednak elementy decyduj¹ceo sta³ych czasowych filtru pêtli PLL s¹ elementamizewnêtrznymi i do tego celu przewidziano dwie nó¿ki uk³aduscalonego: 39 i 40. Dwie, gdy¿ pêtla ta jest, najproœciej mówi¹c,podwójna. Tak jest w wiêkszoœci nowoczesnych uk³adachscalonych zawieraj¹cych ten stopieñ. Wa¿niejszy jest filtrzrealizowany na nó¿ce 40. A wiêc najbardziej podejrzane elementyto: C134, C149, R165.Ma³o prawdopodobne jest uszkodzenie takich elementóww wyniku przepiêcia, które spowodowa³o uszkodzenie pó³przewodników,ale mo¿e jakiœ b³¹d podczas wymiany uk³adu scalonegoz gêsto rozmieszczonymi wyprowadzeniami lub uszkodzenieniezale¿ne - tu najbardziej podejrzany by³by kondensatorelektrolityczny C134.Filtr na nó¿ce 39. Tu do sprawdzenia jest w³aœciwie tylkokondensator C150. Ta druga pêtla jest potrzebna do uzyskaniaw³aœciwej zale¿noœci fazowej pomiêdzy odbieranym sygna³emwizyjnym a impulsem powrotu odchylania poziomego. W odbiornikuElemis 5550TM zastosowano tu dodatkowy potencjometrwp³ywaj¹cy na punkt pracy tej pêtli, a tym samymumo¿liwiaj¹cy regulacjê w poziomie pozycji obrazu na ekranie.W wiêkszoœci aplikacji uk³adu TDA8362 takiej regulacjisiê nie stosuje.Warto przy okazji poruszania tego tematu zwróciæ uwagêna jedn¹ rzecz, która wi¹¿e siê bezpoœrednio z opisywan¹ usterk¹.W uk³adach wykonanych w oparciu o uk³ad scalonyTDA8362 nie ma i okazuje siê jest niepotrzebny uk³ad prze³¹czaj¹cy,zapewniaj¹cy poprawn¹ pracê pêtli PLL przy wspó³pracyodbiornika z magnetowidem. To w³aœnie du¿a sta³a czasowafiltru tej pêtli jest przyczyn¹ dr¿enia obrazu odczytanegoz taœmy. Ka¿dy serwisant montuj¹cy dekodery PAL w starszegotypu odbiornikach rutynowo zwiera³ okreœlon¹ nó¿kê uk³aduscalonego zawieraj¹cego generator linii. To w³aœnie po to,by zmniejszyæ sta³¹ czasow¹ filtru pêtli fazowej, aby pêtla taszybciej reagowa³a na tzw. jittering impulsów synchronizuj¹cychzawartych w sygnale wizyjnym odczytanym z taœmy. Wodbiornikach nastêpnej generacji sta³a czasowa filtru by³a prze-³¹czana z programatora odbiornika (mechanicznego lub mikroprocesorowego).Okazuje siê, ¿e w przypadku uk³adu TDA8362zabiegi te s¹ nie potrzebne. Dlaczego? Pr¹d wyjœciowy pêtli(n.40) ma mo¿liwoœæ prze³¹czania, co daje taki sam efekt, jakzmiana sta³ej czasowej elementów zewnêtrznych. W ten sposóbmo¿na zoptymalizowaæ filtr pêtli zarówno dla sygna³ówzak³óconych, jak i sygna³ów z magnetowidu. Du¿a sta³a czasowajest bowiem bardzo skutecznym filtrem dla szumu zak³ócaj¹cegoimpulsy synchronizuj¹ce. O tym, ¿e tak jest rzeczywiœcie,³atwo siê przekonaæ wysuwaj¹c antenê z odbiornika. Szummo¿e byæ tak du¿y, ¿e obraz jest praktycznie nieczytelny, a nadalstabilny. Dla porównania proszê zrobiæ tê sam¹ próbê w odbiornikachstarszego typu. Podobne, aczkolwiek zupe³nie innezabiegi czyni siê dla uzyskania takiej stabilnoœci odchylania pionowego.Nie bêdê siê oczywiœcie tu o tym rozpisywa³, bo i takwyszed³em poza sedno sprawy interesuj¹cej Czytelnika.Wracaj¹c do problemu, warto poleciæ zastosowan¹ przez Czytelnikametodê szybkiego i pewnego zawê¿enia poszukiwaniausterki. W ogólnym przypadku tego typu problemu warto rozró¿niædwa rozwi¹zania. Ró¿nie jest rozwi¹zany uk³ad synchronizacjisygna³u z telegazety. £atwo je rozró¿niæ. W jednych odbiornikachpo w³¹czeniu teletekstu, a nastêpnie wyjêciu anteny,obraz nadal „stoi”, w innych traci wtedy synchronizacjê. K.Œ.P.S. Po otrzymaniu odpowiedzi autor pytania nades³a³ nastêpuj¹cewyjaœnienie: „Drgania obrazu w poziomie by³y spowodowaneprzerw¹ miêdzy n.12 TDA8362 a C155. Uszkodzenieto „wyprodukowa³em” przy okazji wymiany uk³aduTDA8362.”OTVC Thomson 25DT66 chassis ICC17. Mamspore przesuniêcie chrominancji wzglêdem luminancji(oko³o 5mm) i czasem nie da siê tego ogl¹daæ. Zeschematu wynika, ¿e wszystkie regulacje s¹ zaszyte wprocesorze wizyjnym TDA8855. Jak siê dobraæ do tychregulacji lub jak inaczej usun¹æ tê wadê?Faktycznie wszystko „siedzi” w kombajnie TDA8855. Wopisie trybu serwisowego nie ma funkcji regulacji opóŸnieniaLUM-Y. Nieco informacji mo¿na odczytaæ ze schematu blokowegostruktury wewnêtrznej uk³adu TDA8855 zamieszczonegona schemacie odbiornika chassis ICC17 w dodatkowej wk³adcedo „SE” 2001/07. Z tego schematu mo¿na wywnioskowaæ, ¿ebloczek LUMA DELAY wraz z funkcjami peaking i coring powiniensiê automatycznie dostrajaæ w oparciu o jakieœ napiêciereferencyjne U REF . Zatem nasuwa siê bardzo smutny wniosek, sugeruj¹cy,¿e wymieniæ trzeba bêdzie scalak: 64 nogi, obudowakwadratowa i cena zapewne nie zachêcaj¹ca, a i stuprocentowejpewnoœci co do skutecznoœci i celowoœci wymiany TDA8855,tym bardziej przy tak skromnych danych, mieæ nie mo¿na.Jednak bli¿sze przyjrzenie siê schematowi blokowemustruktury tego uk³adu poprawia humor, bo sytuacja powinnabyæ do uratowania. Sygna³y luminancji i zdekodowanej chrominancjizza linii opóŸniaj¹cej pasma podstawowego docieraj¹do bloczka opisanego jako RGB/YUV MATRIX. Ale co toza matryca? To ¿adna matryca, a œciœlej matryca w „drug¹ stronê”,czyli matrycowanie zewnêtrznego sygna³u RGB z wejœciaRGB numer 2 na sygna³ luminancji i ró¿nicowe koloru, awszystko po to, aby na tych sygna³ach zewnêtrznych by³amo¿liwa regulacja nasycenia. Z normalnego wejœcia RGB takiejmo¿liwoœci nie ma i nie ma równie¿ tej mo¿liwoœci w uk³adzieTDA8855 w odniesieniu do sygna³ów zewnêtrznych doprowadzonychdo wejœcia RGB1 (n.35, 36, 37).Natomiast co najwa¿niejsze, sygna³y Y, R-Y i B-Y zanimSERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 47

Odpowiadamy na listy Czytelnikówdotr¹ do w³aœciwej matrycy, wychodz¹ na zewn¹trz uk³adu scalonego,aby zaraz z powrotem wejœæ do niego na nó¿ki 46, 47i 39. Nas interesuje luminancja, przechodzi ona przez zewnêtrzn¹œcie¿kê zwieraj¹c¹ wyprowadzenia 39 i 40 uk³adu scalonego.A wiêc trzeba to po³¹czenie rozpi¹æ i wstawiæ tam liniêopóŸniaj¹c¹, najlepiej z któregoœ z nowszych odbiorników telewizyjnych,w których jest to element niewielkich rozmiarów.Mo¿e byæ konieczne zastosowanie rezystorów dopasowuj¹cychimpedancjê linii do impedancji wejœciowej i wyjœciowejuk³adu. Najczêœciej jest to wartoœæ 1k, a wiêc na wejœciurezystor o tej wartoœci powinien byæ po³¹czony szeregowoz lini¹, natomiast na wyjœciu równolegle do masy. Mo¿liwe,¿e konieczna bêdzie korekta tych wartoœci, gdy¿ nie wiadomojak¹ faktycznie impedancjê przedstawiaj¹ odpowiednieobwody wejœciowe i wyjœciowe uk³adu scalonego. Natomiastbrak dopasowania mo¿e objawiaæ siê bardzo przykro, s¹ tokrótkie odbicia analogicznie jak w liniach d³ugich i mog¹ byæbardziej denerwuj¹ce ni¿ opisywane niezgranie zabarwienia zkonturami luminancji. Powy¿sz¹ sugestiê podajê w oparciu oza³o¿enie, ¿e luminancja jest nieopóŸniana lub opóŸniana mniejni¿ powinna. Nale¿y siê przyjrzeæ z bliska obrazowi, zabarwieniejest wtedy przesuniête w prawo wzglêdem konturu. Jeœlijest przeciwnie sytuacja jest te¿ do uratowania, jednak nale-¿a³oby wtedy wstawiæ dwie linie w tory sygna³ów U i V, czylimiêdzy nó¿ki 46-48 i 45-47.Po takiej naprawie nale¿y siê spodziewaæ niezadowalaj¹cegoobrazu pochodz¹cego z zewnêtrznych sygna³ów RGB2.Powinien powstaæ analogiczny objaw z przesuniêciem konturóww drug¹ stronê. W zwi¹zku z tym, ¿e taki tryb pracy jestwykorzystywany stosunkowo rzadko, sytuacja taka mo¿e byædo zaakceptowania.Wymagane opóŸnienie wstawionej linii ³atwo obliczyæ mierz¹cprzesuniêcie chrominancji zwyk³¹ linijk¹ na ekranie. Jeœlijest to, jak pisze Czytelnik 5mm, a kineskop 25” ma szerokoœæoko³o 50cm, to 5mm/500mm × (64 – 12)µs = 0.5µs. Wszystkosiê zgadza, typowe linie opóŸniaj¹ce sygna³ luminancji maj¹opóŸnienie równe 470ns.K.Œ.OTVC Hitachi C28P405VT. Problem pojawi³siê po tym, jak nast¹pi³o wypalenie p³ytki przy gnieŸdzie³¹cz¹cym p³ytê g³ówn¹ z cewkami odchylania H i V.Powodem wypalenia by³y prawdopodobnie zimne luty,na których nastêpowa³o iskrzenie i w rezultacie nast¹pi³brak trwa³ego po³¹czenia cewek H z p³yt¹ g³ówn¹. Powymianie gniazda i sprawdzeniu elementów, a tak¿epoprawieniu zimnych lutów, odbiornik rozpocz¹³ pracê,ale obraz jest za szeroki (obustronnie po oko³o 10cm).Mimo wykonania procedury ustawiania geometriiobrazu w trybie serwisowym, szerokoœæ nadal jest zadu¿a. Regulacje w opcji numer 5, pomimo widocznejregulacji na wyœwietlaczu, nie daj¹ ¿adnego widocznegoefektu na ekranie, tj, zmniejszenia szerokoœci.Porada jest bardzo oglêdna, gdy¿ nie posiadam schematu tegoodbiornika. Z ca³¹ pewnoœci¹ uszkodzeniu uleg³ element wykonawczyuk³adu korekcji EW. Nale¿y siê przyjrzeæ, czy zwiêkszonejszerokoœci towarzysz¹ zniekszta³cenia poduszkowe. Trzymamsiê odpowiedzi twierdz¹cej na to pytanie, gdy¿ sytuacja przeciwnajest bardzo ma³o prawdopodobna. W odbiorniku Hitachielementem wykonawczym korekcji powinien byæ tranzystor (wrozwi¹zaniach nowszych mo¿e byæ uk³ad scalony). Najproœciejod³¹czyæ cewkê ³¹cz¹c¹ modulator diodowy z uk³adem EW. Jeœliobraz siê zwêzi (zniekszta³cenia pozostan¹), potwierdza to wysuniêt¹wy¿ej diagnozê. Jeœli nie, najprawdopodobniej zwarciuuleg³a dolna dioda modulatora (dwie szeregowo po³¹czone diodyod kolektora tranzystora-klucza odchylania poziomego).Wspomniana cewka równie¿ ulega czasem uszkodzeniu. Objawjest taki sam, lecz zwa¿ywszy na okolicznoœci uszkodzenia, nale¿ydopatrywaæ siê uszkodzonego pó³przewodnika.Fakt sygnalizacji regulacji szerokoœci w trybie serwisowymnie przeczy wysuniêtej diagnozie. Mikroprocesor wysy³a sygna³reguluj¹cy szerokoœæ. Równoczeœnie wysy³a odpowiedni¹indykacjê na wyœwietlacz, co ma znaczenie jedynie dla wygodyobs³ugi trybu serwisowego. Nie ma natomiast ¿adnej kontrolinad tym, co z t¹ informacj¹ (z tym sygna³em) robi uk³adwykonawczy.K.Œ.Mam problem z uzyskaniem fonii w odbiornikuDual TV170 z chasis DTV2. Odbiornik ma cyfrowytor fonii, wszystkie mo¿liwoœci przestrojenia foniizawiod³y (równoleg³y modu³ fonii, generator, trybserwisowy procesora). Czy coœ jeszcze mo¿na zrobiæ?W odbiorniku, o którym mowa, cyfrowo odbywa siê dopierodekodowanie sygna³u A2 (system stereo), natomiast demodulacjasygna³u fonii odbywa siê w tradycyjny sposób. Wprzypadku, gdy nie mo¿na przestroiæ fonii na system D/K(6.5MHz), nale¿y zawsze sprawdziæ, czy odbiornik poprawniepracuje w systemie B/G (5.5MHz), bowiem czêœæ odbiornikaodpowiedzialna za demodulacjê mo¿e byæ uszkodzona.W odbiorniku Dual TV170 montowane s¹ fabrycznie dwa rodzajedemodulatorów: jeden oparty jest na uk³adach scalonychTDA4445A i U2829B, drugi na uk³adzie TDA4480. W pierwszymprzypadku nie powinno byæ ¿adnych problemów z przestrojeniemfonii. Wejœcie fonii równoleg³ej nale¿y pod³¹czyæprzed filtrem z fal¹ powierzchniow¹ F11, a wyjœcie do punktupo³¹czenia CR5 i CR6. W drugim przypadku tradycyjne metodynie sprawdz¹ siê. Radzê wtedy zastosowaæ wielosystemowydekoder dŸwiêku stereofonicznego, produkowany miêdzyinnymi przez firmê MJM. Umo¿liwia on odbiór wszystkichstandardów fonii jakie s¹ nadawane w Polsce (równie¿ NI-CAM) i koduje sygna³y audio do postaci przetwarzanej przezwiêkszoœæ dekoderów A2, wed³ug algorytmu: AF1 = (L+R)/2i AF2= R + sygna³ pilota stereo. Na wejœcie dekodera podajemysygna³ IF (z wyjœcia g³owicy, przed filtrem z fal¹ powierzchniow¹),a jego wyjœcie pod³¹czamy odpowiednio do n.5 i 4IC1 (ADC2311E), natomiast sygna³ pilota stereo na filtr Fi.1.Przedtem nale¿y odci¹æ od strony modu³u ZF wyjœcia 13, 14 i15. Jeœli to siê nie uda (odbiornik mo¿e mieæ uk³ad przystosowanydo inaczej kodowanych sygna³ów audio) sygna³y ma³ejczêstotliwoœci fonii (kana³ lewy i kana³ prawy) wielosystemowegodekodera fonii trzeba podaæ bezpoœrednio na nó¿ki 16 i17 IC2 (APU2471). W tym przypadku jednak uk³ad IC1 bêdzieca³kowicie odciêty od toru obróbki sygna³u i przez Euronie bêdziemy mogli odbieraæ fonii, jak i wprowadzaæ jej doodbiornika. Aby to uzyskaæ trzeba by zaprojektowaæ odrêbnyuk³ad i zamontowaæ go w odbiorniku.M.U.}48 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

Opis z³¹czy popularnych odbiorników samochodowychOpis z³¹czy popularnych odbiorników samochodowychGniazdo ISO stosowane w odbiornikachBlaupunkt, Grundig, Philips i innych1231212121. Z³¹cze steruj¹ce - funkcja zale¿y od modeluodbiornika• 5 - masa sygna³owa,• 7 - wyjœcie prawy przód,• 8 - wyjœcie prawy ty³,• 9 - wyjœcie lewy przód,• 10 - wyjœcie lewy ty³.2. Z³¹cze dla g³oœników• 1 - g³oœnik prawy tylny (+),• 2 - g³oœnik prawy tylny (-),• 3 - g³oœnik prawy przedni (+),• 4 - g³oœnik prawy przedni (-),• 5 - g³oœnik lewy przedni (+),• 6 - g³oœnik lewy przedni (-),• 7 - g³oœnik lewy tylny (+),• 8 - g³oœnik lewy tylny (-).3434343. Z³¹cze zasilania• 5 - wyjœcie do sterowania anteny automatycznej (na tejkoñcówce pojawia sie +12V po w³¹czeniu radia),• 4 - zasilanie +12V bezpoœrednio z akumulatora,• 6 - dodatkowe oœwietlenie klawiszy (zwykle mo¿na niepod³¹czaæ),• 7 - zasilanie +12V po stacyjce,• 8 - masa (minus zasilania, po³¹czone z obudow¹).W niektórych odbiornikach funkcja styków 4 i 7 jest zamienionamiejscami. Pozosta³e wyprowadzenia s¹ niewykorzystanelub maj¹ ró¿ne funkcje zale¿ne od typu radia - sterowanieCD, wyciszanie z telefonu, czujnik dla si³y g³osu zale¿-nej od prêdkoœci jazdy i inne.W odbiornikach samochodowych firmy Grundig stosownejest równie¿ z³¹cze o innej konfiguracji sekcji 1. Zosta³oono opisane w „SE” 5/1999.565656Rys.1.787878910Gniazdo odbiorników do samochodów BMW1 - g³oœnik lewy przedni (+),2 - g³oœnik prawy przedni (+),3 - g³oœnik lewy tylny (+),4 - telefon (wyciszanie),5 - +12V po stacyjce,6 - g³oœnik prawy tylny (+),7 - nie pod³¹czone,8 - g³oœnik lewy przedni (-),9 - +12V bezpoœrednio z akumulatora,10 - czujnik dla si³y g³osu zale¿nej od prêdkoœci jazdy,11 - g³oœnik prawy przedni (-),12 - g³oœnik lewy tylny (-),13 - oœwietlenie,14 - g³oœnik prawy tylny (-),15 - masa (minus zasilania),16 - wyjœcie sterowania anteny automatycznej.Ma³e gniazdko koncentryczne wystêpuj¹ce w niektórychmodelach odbiorników BMW przeznaczone jest do sterowaniasystemu Antenna Diversity (automatyczny wybór antenyzapewniaj¹cej lepsze warunki odbioru).Gniazdo odbiorników do samochodów FordZ³¹cze zasilania• +12V (1) - zasilanie bezpoœrednio z akumulatora,• +12V (2) - zasilanie po stacyjce,• AA - sterowanie anteny automatycznej,• ILL - oœwietlenie,• GND - masa (minus zasilania).Z³¹cze g³oœników• LF - g³oœnik lewy przedni,• RF - g³oœnik prawy przedni,+12 (1)GND+12 (2)ILLGNDAA2611Rys.2.1Rys.3.3 4 578 9 101314 12 15 16LFLRRFRRSERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 49

Opis z³¹czy popularnych odbiorników samochodowych• LR - g³oœnik lewy tylny,• RR - g³oœnik prawy tylny.Obie koñcówki oznaczone GND powinny byæ po³¹czonena masê.Gniazdo odbiorników Becker (do smochodówMercedes-Benz)A. A. 1 2 3 4• 6 - antena automatyczna,• 7 - g³oœnik lewy tylny (+),• 8 - g³oœnik prawy tylny (+),• 9 - g³oœnik prawy przedni (-),• 10 - g³oœnik lewy przedni (-),• 13 - masa,• 14 - g³oœnik lewy tylny (-)• 15 - g³oœnik prawy tylny (-).Gniazdo odbiorników do samochodówNissan• A.A - p³aski konektor, sterowanie anteny automatycznej,• 1 - +12V zasilanie bezpoœrednio z akumulatora,• 2 - +12V oœwietlenie,• 3 - +12V zasilanie po stacyjce,• 4 - masa (minus zasilania).Gniazdo odbiorników do samochodówPeugeot, Citroën1829310Rys.4.4 5Rys.5.• 1 - g³oœnik prawy tylny (+),• 2 - g³oœnik prawy przedni (+),• 3 - masa (minus zasilania),• 4 - wyjœcie steruj¹ce anten¹ automatyczn¹,• 5 - +12V zasilanie bezpoœrednio z akumulatora,• 6 - g³oœnik lewy przedni (+),• 7 - g³oœnik lewy tylny (+),• 8 - g³oœnik prawy tylny (-),• 9 - g³oœnik prawy przedni (-),• 10 - +12V zasilanie po stacyjce,• 11 - oœwietlenie,• 12 - g³oœnik lewy przedni (-),• 13 - g³oœnik lewy tylny (-).Gniazdo odbiorników do samochodówHonda• 1 - g³oœnik prawy przedni (+),• 2 - g³oœnik lewy przedni (+),• 3 - oœwietlenie,• 4 - +12V zasilanie bezpoœrednio z akumulatora,• 5 - +12V zasilanie po stacyjce,116127131 2 3 45 6 7 89 10 11 12 13 14 15Rys.6.1 2 5 6 7 8 93 4 10 11 12 13Rys.7.• 1 - g³oœnik lewy tylny (+),• 2 - g³oœnik prawy tylny (+),• 3 - g³oœnik lewy tylny (-),• 4 - g³oœnik prawy tylny (-),• 5 - g³oœnik lewy przedni (+),• 6 - g³oœnik prawy przedni (+),• 7 - +12V zasilanie po stacyjce,• 8 - oœwietlenie,• 9 - +12V bezpoœrednio z akumulatora,• 10 - g³oœnik lewy przedni (-),• 11 - g³oœnik prawy przedni (-),• 12 - antena automatyczna,• 13 - masa.Gniazdo odbiorników do samochodówMitsubishi17283910 11 12Rys.8.• 1 - g³oœnik prawy tylny (+),• 2 - g³oœnik lewy tylny (+),• 3 - antena automatyczna,• 4 - oœwietlenie (+),• 5 - g³oœnik lewy przedni (+),• 6 - g³oœnik prawy przedni (+),• 7 - g³oœnik prawy tylny (-),• 8 - g³oœnik lewy tylny (-),• 10 - +12V zasilanie po stacyjce,• 11 - +12V zasilanie bezpoœrednio z akumulatora,• 12 - oœwietlenie (-),• 13 - g³oœnik lewy przedni (-),• 14 - g³oœnik prawy przedni (-).Uwaga: Z³¹cza w poszczególnych modelach odbiornikówmog¹ siê ró¿niæ od podanych w artykule.}451361450 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniiTDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjnyprocesor wizji i fonii (cz.1)Bogdan Sikorowski1. Charakterystyka rodziny procesorówTDA884x/TDA885xTabela 1Uk³ad /FunkcjaPALSECAMNTSCKorekcja E-WUk³ad AVLSygna³u YUVin/outDrugie wejœcieRGB2INDrugie wyjœcieCVBS2OUTFunkcjazoom/scroll dla16:9TDA8840 + - - - - - - - -TDA8841 + - + - + - - - -TDA8842 + + + - + - - - -TDA8843 + - + + - + - - +TDA8844 + + + + - + - - +TDA8846 - - + - + - - - -TDA8846A - - + - + + - - -TDA8854H + + + + - + + + +TDA8857H - - + + - + + + +Rodzina jednouk³adowych procesorów wizji i fonii z seriiTDA884x i TDA885x jest kolejnym etapem w ewolucji tegotypu uk³adów - wysokozintegrowanych, z ma³¹ iloœci¹ elementówotoczenia. Seria TDA88xx jest bezpoœrednim nastêpc¹dobrze ju¿ znanej rodziny TDA837x, powiêkszono tu jednakzakres integracji o niektóre funkcje dotychczas wystêpuj¹cejako uk³ady zewnêtrzne (w³¹czono dekoder SECAM oraz liniêopóŸniaj¹c¹ chrominancji), a tak¿e do³o¿ono szereg dodatkowychfunkcji usprawniaj¹cych ich dzia³anie. Na bazie nowejrodziny mo¿liwa jest budowa zarówno odbiorników tanich(ma³oekranowych, jednostandardowych), jak i luksusowych,w pe³ni multistandardowych formatu 16:9.Obecnie spotykane doœæ powszechnie w sprzêcie TV procesoryTDA88xx nie nale¿¹ ju¿ do nowinek technicznych, ichhistoria zaczê³a siê kilka lat temu. Po drodze - jak to zwyklebywa - dokonano ju¿ pewnych modyfikacji. Najwa¿niejsz¹ znich to wyeliminowanie koniecznoœci stosowania w obwodzieaplikacyjnym ostatniego elementu regulacyjnego - obwodu rezonansowegodla uk³adu detektora wizji. Rodzina omawianychprocesorów wyposa¿ona ju¿ w tê cechê ma wyró¿nik w oznaczeniu- N2. Dalsza czêœæ opisu dotyczyæ bêdzie w³aœnie uk³adówTDA884x-N2 oraz TDA885x-N2. Nale¿y wiêc podkreœliæ,i¿ omawiane jednouk³adowe procesory wizji i fonii niewymagaj¹ stosowania ¿adnych elementów regulacyjnych wswym obwodzie aplikacyjnym. Wszystkie regulacje, zarównote dostêpne dla u¿ytkownika, jak i te dostêpne tylko dla serwisus¹ dokonywane za pomoc¹ magistrali steruj¹cej I 2 C (adresuk³adu: 8A hex ). Uk³ad wyposa¿ony jest w szereg rejestrów dostêpnychdla systemu mikrokontrolera, których pe³ny opiswykracza³by z pewnoœci¹ poza zakres tego artyku³u. Niemniejjednak, w celu ³atwiejszego zrozumienia zasady dzia³ania omawianychbloków funkcjonalnych, w opisie znajdziemy odnoœnikido niektórych rejestrów (lub wybranych bitów w tychrejestrach). Wydaje siê równie¿, ¿e wiedza o tych rejestrachmo¿e przyczyniæ siê do u³atwienia obs³ugi trybów serwisowychodbiorników wyposa¿onych w omawiane procesory (jakwiadomo, tryb serwisowy odbiornika jest dok³adnym odzwierciedleniemmo¿liwoœci uk³adów w nim zastosowanych).Poprzednikiem wersji uk³adów N2 by³a wersja N1. Najistotniejsz¹ró¿nic¹ jest - ju¿ wspomniane - wyeliminowanieobwodu rezonansowego z uk³adu synchronicznego dekoderawizji. Jako mniejsze ró¿nice nale¿y wymieniæ: rozszerzeniepoziomu do 2V rms dla wejœciowego, zewnêtrznego sygna³uaudio, wprowadzenie dodatkowych rejestrów poprawiaj¹cychpracê uk³adu oraz u³atwiaj¹cych jego kontrolê i adaptacjê douk³adu aplikacyjnego. Niestety, z punktu widzenia serwisowegouk³ady te s¹ praktycznie niezamienialne. Oczywiœcie mo¿nasobie wyobraziæ sytuacjê, i¿ programista pisz¹c program obs³ugina mikrokontroler dla odbiorników z rodzin¹ TDA88xxuwzglêdni³ obs³ugê zarówno uk³adów w wersji N1 jak i N2.W takich przypadkach naturalnie bêdzie je mo¿na stosowaæzamiennie. Natomiast czy tak siê sta³o, czy te¿ nie - wie samprogramista, my jedynie mo¿emy sprawdziæ to doœwiadczalnie.Poniewa¿ zachowana jest kompatybilnoœæ pin-to-pin uk³adowinic nie grozi.W tabeli 1 pokazano wykaz ca³ej rodziny z wyszczególnieniemnajistotniejszych ró¿nic wystêpuj¹cymi pomiêdzy jejcz³onkami. Warto zauwa¿yæ, ¿e niektóre funkcje przypisanes¹ tylko dla uk³adów w obudowach QFP-64 (drugie wejœciedla sygna³ów RGB oraz drugie wyjœcie sygna³u CVBS).ObudowaSDIP-56QFP-6456 55 54 53 52 51VOLTOPSWSWITCH+VOLUMEPRE−AMP+MUTEPLL DEMODLIMITERSIFAGCAGC FOR IF+ TUNERPOLVIDEOAMPLIFIERVIDEOMUTEMUTEVIF AMPLIFIER+PLL DEMOD.VERTICALGEOMETRYH/V DIVIDERAFC1 2 3 4 550 49 48 47 46 45IDENTVIDEO IDENTAFC CONTROL DAC’SI2C−BUSTRANSCEIVERVERT.SYNCSEPARATOR6 7 8 9 10SW.SW.CHROMA TRAP+BANDPASS44 43 42CVBS − Y/CSWITCHCVBS−SWITCHSYNC SEP.+1st LOOP2nd LOOP+HOR. OUTVCO+CONTROLREFFILTER TUNING41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29EHT IF IFAVL GND 1 2 H−OUT VCC UsatSCL SDA VCC GNDLUMA DELAYPEAKINGCORING11 12 13 14 15 16 17 18 19 20Rys.1. Schemat blokowy uk³adu TDA8842.REFPAL/NTSC/SECAMDECODERBASE−BANDDELAY LINEHUECD MATRIXSAT CONTROLSKIN TINT CORR.BLACK CONTINUOUS CATHODECALIBRATIONTDA8842WHITE P. BRI. CONTR.BLACK STRETCHRGB CONTROLRGB MATRIXBLUE STRETCH+OUTPUTRGB1 INPUTB G R BEAM R1 G1 B1 BL121 22 23 24 25 2627 28SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 51

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i fonii56 55 54 53 52 51VOLTOPSWSWITCH+VOLUMEPRE−AMP+MUTEPLL DEMODLIMITERSIFAGCAGC FOR IF+ TUNERPOLVIDEOAMPLIFIERVIDEOMUTEMUTEVIF AMPLIFIER+PLL DEMOD.VERTICALGEOMETRYH/V DIVIDERAFC1 2 3 4 550 49 48 47 46 45IDENTVIDEO IDENTAFC CONTROL DAC’SI2C−BUSTRANSCEIVERVERT.SYNCSEPARATOR6 7 8 9 10EW−GEOMETRYSW.SW.CHROMA TRAP+BANDPASS44 43 42CVBS − Y/CSWITCHCVBS−SWITCHSYNC SEP.+1st LOOP2nd LOOP+HOR. OUTVCO+CONTROLREFFILTER TUNING41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29EHT IF IFGND 1 2 H−OUT VCC UsatSCL SDA VCC GNDLUMA DELAYPEAKINGCORING11 12 13 14 15 16 17 18 19 20Rys.2. Schemat blokowy uk³adu TDA8844.REFPAL/NTSC/SECAMDECODERBASE−BANDDELAY LINEHUECD MATRIXSAT CONTROLBLUE STRETCHSKIN TINT CORR.BLACK CONTINUOUS CATHODECALIBRATIONTDA8844WHITE P. BRI. CONTR.BLACK STRETCHRGB CONTROLRGB MATRIX+OUTPUTRGB1 INPUTB G R BEAM R1 G1 B1 BL121 22 23 24 25 2627 282. Opis wyprowadzeñ oraz schemat blokowySchemat blokowy uk³adu TDA8842 - przedstawiciela rodzinyprzeznaczonego do stosowania w aplikacjach „ubogich”pokazano na rysunku 1. Uk³ady TDA884x produkowane s¹ wobudowie SDIP-56. Rysunek 2 pokazuje schemat blokowyuk³adu TDA8844 przeznaczonego do stosowania w aplikacjachmultistandardowych. Uk³ady TDA8854H i TDA8857H dostêpnes¹ w obudowach QFP-64.Przyjêto konwencjê opisu uk³adu poprzez opis funkcji poszczególnychjego wyprowadzeñ i zwi¹zanych z tymi wyprowadzeniamibloków funkcjonalnych. Numeracja nó¿ek odnosisiê do obudowy SDIP-56, odpowiednia nó¿ka dla obudowyQFP-64 podana jest w nawiasie.n.1 (n.10): Sound IF Input - wejœcie poœredniej czêstotliwoœcifonii. Ma³osygna³owa równowa¿na impedancja wejœciowato równoleg³e po³¹czenie rezystancji 8k5 z pojemnoœci¹5pF. Wartoœci tych parametrów nale¿y braæ pod uwagê przyewentualnym doborze filtrów ceramicznych w obwodach wejœciowych.Nale¿y równie¿ pamiêtaæ, aby w aplikacjach multistandardowych,przy wyborze okreœlonego standardu, za³¹czonyby³ tylko jeden filtr pasmowy.n.2 (n.11): External audio input - wejœcie zewnêtrznegosygna³u audio. Zewnêtrzny sygna³ fonii (np. z gniazda SCART)musi byæ pod³¹czony poprzez kondensator sprzêgaj¹cy. Nominalnawartoœæ sygna³u wejœciowego wynosi 500mV rms , natomiastwartoœæ maksymalna to oko³o 2V rms . Impedancja wejœciowa- 25k (charakter rezystancyjny). Wartoœæ pojemnoœcisprzêgaj¹cej zale¿y od przyjêtego dla danego sprzêtu pasmaprzenoszenia, a w³aœciwie od dolnej jego granicy: im ni¿szadolna czêstotliwoœæ graniczna tym wiêksza wartoœæ pojemnoœci(np. dla granicy 10Hz pojemnoœæ C=0.6µF).n.3, 4 (n.12, 13, 14): nie pod³¹czone.n.5 (n.15): PLL Loop Filter - filtr pêtli fazowej demodulatorawideo. Standardowe wartoœci pod³¹czonych szeregowodo masy elementów wynosz¹: R=390R, C=100nF. Odpowiadato szerokoœci pasma filtru oko³o 60kHz, wartoœæ ta jest optymalnazarówno dla odbioru wizji, jak i fonii. Sta³a czasowafiltru pêtli fazowej demodulatora wideo mo¿e byæ zmienianaprogramowo - bit FFI (rejestr 1A hex , bit 1) na tzw. szybk¹ sta³¹czasow¹. Dokonuje siê tego w sytuacjach odbioru sygna³ów zniestandardowych nadajników. W celu os³abienia efektu intermodulacjiod sygna³u chrominancji w niektórych aplikacjachstosuje siê dodatkow¹ pojemnoœæ (oko³o 1nF) pomiêdzy n.5 amas¹.n.6 (n.16): Video output - wyjœcie kompletnego sygna³uwideo. Typowa wartoœæ amplitudy wyjœciowego sygna³u wideowynosi 2.2V pp (podnoœna fonii: 200mV pp ). W celu zmniejszeniawp³ywu wysokoczêstotliwoœciowych sk³adników wsygnale wyjœciowym stosowany jest wtórnik emiterowy z rezystorem1k w obwodzie bazy (wartoœæ rezystora emiterowegozale¿y od iloœci zastosowanych pu³apek fonicznych). Równie¿w tym celu, w niektórych aplikacjach, pomiêdzy n.6 amasê stosowany jest dodatkowy rezystor o wartoœci 2k2.n.7 (n.17): Bus-Input: SCL - wejœcie sygna³u zegarowegoSCL magistrali steruj¹cej I 2 C.n.8 (n.18): Bus-Input: SDA - wejœcie/wyjœcie sygna³u danychSDA magistrali steruj¹cej I 2 C.n.9 (n.19): Bandgap decoupling - obwód odsprzê¿enia napiêciareferencyjnego. Typowa wartoœæ pojemnoœci pod³¹czonejdo n.9 wynosi 2.2µF. Stabilne i temperaturowo skompensowanenapiêcie referencyjne (6.7V) zasila praktycznie wszystkieobwody funkcjonalne uk³adu TDA88xx. Dla poprawnejkalibracji oscylatora odchylania poziomego wa¿nym jest równie¿,aby napiêcie to osi¹gnê³o stabiln¹ wartoœæ, gdy napiêciezasilania na wyprowadzeniu 37 przekroczy wartoœæ 5.8V.n.10 (n.20): Chroma input - wejœcie sygna³u chrominancji.Nominalna wartoœæ wejœciowego sygna³u chrominancjipowinna wynosiæ 300mV pp . Wejœcie to wyposa¿one jest w uk³adklampuj¹cy: poziom DC równa siê 4V, rezystancja wejœciowa50k. Sygna³ wejœciowy podawany jest przez kondensator sprzêgaj¹cy(rzêdu 1nF), który ³¹cznie z rezystancj¹ wejœciow¹ tworz¹filtr górnoprzepustowy z doln¹ czêstotliwoœci¹ odciêciawynosz¹c¹ oko³o 3kHz.n.11 (n.21): CVBS/Y input - wejœcie ca³kowitego sygna³uwideo lub sygna³u luminancji. Nominalna wartoœæ amplitudysygna³u wejœciowego powinna wynosiæ 1V pp . Wejœcie to wyposa¿onejest w uk³ad klampowania. Dla zapewnienia poprawnejpracy tego uk³adu oraz unikniêcia zniekszta³ceñ sygna³ówwejœciowych minimalna wartoœæ kondensatora sprzêgaj¹cegopowinna wynosiæ 47nF.n.12 (n.22, 23): Main Positive Supply - napiêcie zasilania.Uk³ady TDA88xx posiadaj¹ dwa wejœcia napiêæ zasilania: n.12oraz n.37. Obydwa wejœcia musz¹ byæ zasilane jednoczeœnie.Napiêcie z wejœcia 12 zasila nastêpuj¹ce wewnêtrzne blokiuk³adu:• bloki synchronizacji H/V,• blok sygna³owy IF,• aktywne filtry,• tor fonii,• prze³¹czniki sygna³ów.Napiêcie z wyprowadzenia 37 zasila:• uk³ady chrominancji,• sterowanie torem RGB,52 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i fonii• uk³ady kontroli geometrii,• oscylator i sterownik sygna³u linii,• uk³ady obróbki cyfrowej.Nominalna wartoœæ napiêcia zasilania wynosi 8V (dopuszczalnyzakres napiêæ: 7.2÷8.8V). Pobór pr¹du dla ka¿dego zwyprowadzeñ wynosi 60mA. W stanie standby uk³ad mo¿epozostawaæ bez zasilania.Obydwa wejœcia napiêæ zasilania wyposa¿one s¹ w detektorypoziomu napiêcia. Jest to wa¿ne podczas startu oraz podczaswy³¹czania napiêcia. Jeœli napiêcie zasilania przekroczypoziom 6.8V, wówczas - po odbyciu procesu inicjalizacji i kalibracji- stopieñ sterowania linii zaczyna generowaæ sygna³wyjœciowy H (n.40) z podwójn¹ czêstotliwoœci¹ linii (faza tzw.miêkkiego startu), natomiast w momentach spadku napiêciaponi¿ej 6.8V, uk³ad detektora poziomu powoduje natychmiastowewy³¹czenie sygna³u H oraz zablokowanie wyjœæ RGB.Stan taki jest sygnalizowany na szynie I 2 C za pomoc¹ bitu POR-Power On Reset (rejestr do odczytu: 00hex, bit 7).n.13 (n.24): Internal CVBS input - wejœcie kompletnegosygna³u wideo z toru wewnêtrznego odbiornika. Nominalnawartoœæ amplitudy sygna³u wejœciowego powinna wynosiæ1V pp . Wejœcie to, podobnie jak wejœcie 11, wyposa¿one jest wuk³ad klampowania. Dla zapewnienia poprawnej pracy tegouk³adu oraz unikniêcia zniekszta³ceñ sygna³ów wejœciowychminimalna wartoœæ kondensatora sprzêgaj¹cego powinna wynosiæ47nF.Wejœcie to mo¿e byæ tak¿e wykorzystywane jako wejœciezewnêtrznego sygna³u wideo. W takich przypadkach wewnêtrznysygna³ IF wideo powinien byæ wy³¹czony - bit VSW =1(rejestr: 13 hex , bit 6), oznacza to równie¿, ¿e wyprowadzenia 6i 54 przyjm¹ potencja³ masy.n.14 (n.25): Ground - masa. Wyprowadzenie to stanowig³ówne pod³¹czenie masy uk³adu (wszystkie wewnêtrzne blokifunkcjonalne za wyj¹tkiem H-out s¹ pod³¹czone do tej masy).Nale¿y pamiêtaæ, aby pod ¿adnym pozorem nie rozcinaæ po³¹czenianó¿ki 14 i n.44 (powinny byæ po³¹czone jak najkrótsz¹drog¹).n.15 (n.27): Sound output - wyjœcie sygna³u fonii. Wyjœcieregulowanego sygna³u fonii, aktywne zarówno dla wewnêtrznego,jak i zewnêtrznego sygna³u audio. Zakres regulacji poziomufonii wynosi 80dB, co odpowiada poziomom sygna³ówod 0.14 do 1400mV rms . Impedancja wyjœciowa wynosi oko³o250R, poziom DC: 3.3V, pasmo - powy¿ej 100kHz.Na n.15 mo¿e byæ równie¿ podawany nieregulowany sygna³fonii z wyjœcia deemfazy. Za tak¹ konfiguracjê toru foniiodpowiedzialny jest bit FAV (rejestr: 14 hex , bit 6). Rozwi¹zanieto jest stosowane g³ównie w odbiornikach stereofonicznych,gdzie regulacja poziomu fonii dokonywana jest w zewnêtrznych,specjalizowanych uk³adach obróbki fonii.n.16 (n.28): Secam decoupling - odsprzê¿enie napiêcia referencyjnegodla dekodera SECAM. Uk³ady TDA8842/44 orazTDA8854H zawieraj¹ w swych strukturach zintegrowany dekoderSECAM wykorzystuj¹cy wewnêtrzn¹ pêtlê PLL. Dekodowaniesygna³ów SECAM jest mo¿liwe, jeœli do wyprowadzenia35 pod³¹czony jest rezonator 4.43MHz (X-tal).n.17 (n.29): External CVBS input - wejœcie kompletnegosygna³u wideo z uk³adów zewnêtrznych. Nominalna wartoœæamplitudy sygna³u wejœciowego powinna wynosiæ 1V pp . Wejœcieto, podobnie jak wejœcia 11 i 13 równie¿ wyposa¿one jestw uk³ad klampowania. Dla zapewnienia poprawnej pracy tegouk³adu oraz unikniêcia zniekszta³ceñ sygna³ów wejœciowychminimalna wartoœæ kondensatora sprzêgaj¹cego powinna wynosiæ47nF.n.18 (n.30): Black current input - wejœcie stabilizacji poziomuczerni oraz poziomu sterowania katod w wyjœciowychsygna³ach RGB. Procesor TDA88xx wyposa¿ony jest w uk³adtzw. ci¹g³ej kalibracji katod. Jest to pêtla sprzê¿enia zwrotnegoobejmuj¹ca równie¿ zewnêtrzny wzmacniacz wizyjny. Stabilizacjipodlegaj¹ dwa punkty na charakterystyce sterowaniakatod: poziom czerni oraz poziom wysterowania katod. W tensposób zarówno statyczny, jak i dynamiczny balans bieli nieulega zmianie w wyniku zmian temperatury otoczenia czy starzeniasiê katod kineskopu.Zaleca siê, aby w szereg z wejœciem Black current inputw³¹czony by³ rezystor 1÷18k. Razem z pojemnoœci¹ wejœciow¹stanowi on filtr dolnoprzepustowy poprawiaj¹cy stabilnoœæpracy pêtli. Maksymaln¹ pojemnoœæ jak¹ mo¿na do³¹czyæ zewnêtrzniedo wyprowadzenia 18 wynosi 1.8nF.Uk³ady TDA88xx przewidziane s¹ do stosowania w odbiornikachz kineskopami o ró¿nych parametrach sterowaniakatod. Aby dostosowaæ system stabilizacji balansu bieli do kineskopówo ró¿nych (znacznie ró¿ni¹cych siê) poziomach sterowañkatod, przewidziano parametr Cathode drive level podlegaj¹cyregulacji za pomoc¹ szyny I 2 C (rejestr: 19 hex , bity: 2,1, 0). Zale¿noœæ ustawieñ trzech bitów tego parametru: CL2,CL1 oraz CL0 od poziomu wysterowania katod przedstawionow tabeli 2.Tabela 2bitCL2 CL1 CL0PoziomwysterowaniakatodCL2 CL1 CL0Poziomwysterowaniakatod0 0 0 57V 1 0 0 84V0 0 1 63V 1 0 1 91V0 1 0 70V 1 1 0 99V0 1 1 77V 1 1 1 107Vn.19, 20, 21 (n.31, 32, 33): RGB outputs - wyjœcia sygna-³ów podstawowych kolorów, odpowiednio: B, G, R. Dla nominalnychsygna³ów wejœciowych (CVBS, S-VHS, PIP orazRGB IN ) oraz dla nominalnych ustawieñ parametrów obrazu,amplituda biel-czerñ sygna³ów wyjœciowych wynosi 2V (wartoœætypowa). Poziom DC na wyjœciach RGB zale¿y od napiêciasiatki drugiej kineskopu i mo¿e zmieniaæ siê w granicach1.5÷3.5V. Kontrast (amplituda), jaskrawoœæ (sk³adowa sta³a)oraz punkt bieli (dla ka¿dego kana³u oddzielnie) regulowanes¹ za pomoc¹ szyny I 2 C. Zakres regulacji ka¿dego parametruwynosi: 00÷63 (64 kroki). Wymienionym regulacjom nie podlegazobrazowanie znaków OSD (V 26 >4V). Sygna³y wyjœcioweRGB w uk³adzie procesora, poddawane s¹ obróbkom„uszlachetniaj¹cym”, miêdzy innymi: black stretch - uwydatnianiepoziomów szaroœci oraz blue stretch - uwydatnianiekoloru niebieskiego. Obydwa procesy uaktywniane s¹ rozkazamiz szyny steruj¹cej. Za za³¹czenie funkcji black stretchodpowiedzialny jest bit BKS (rejestr 18 hex , bit 3). Funkcja bluestretch uaktywniana jest bitami BLS i EBS (odpowiednio: rejestr18 hex , bit 4 i rejestr: 1A hex , bit 0). Proces blue stretch, któregocelem jest optyczne uwydatnienie poziomu bieli, polegana redukcji o 7% sygna³ów R i G (standard blue stretch - bitBLS) lub o 8% dla sygna³u G i 22% dla sygna³u R (extendedSERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 53

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniiblue stretch - bit EBS) wówczas, gdy wejœciowy sygna³ wideoprzekroczy 80% swej nominalnej wartoœci. Nale¿y jednak pamiêtaæ,aby w czasie regulacji w torze wideo, a zw³aszcza regulacjipunktów bieli obydwie funkcje black stretch oraz bluestretch by³y wy³¹czone.Tor wyjœciowy sygna³ów RGB wyposa¿ony jest tak¿e wfunkcjê dynamicznej korekcji koloru skóry (kolor ludzkiegocia³a) - nie dotyczy to uk³adów TDA8840/41/42. Za za³¹czenieDynamic skin tone correction odpowiedzialne s¹ dwa bity:bit DS (rejestr 1A hex , bit 3) za³¹cza lub wy³¹cza korekcjê orazbit DSA (rejestr 1A hex , bit 2) decyduj¹cy o kierunku korekcji(skóra bardziej czerwona lub bardziej ¿ó³ta).Dodatkowo sygna³y wyjœciowe RGB mog¹ byæ automatyczniewy³¹czone w przypadkach, gdy na wejœciach odbiornikabrak jest sygna³ów u¿ytecznych. W takich sytuacjach naekranie mo¿e byæ wyœwietlane jedynie niebieskie t³o. Funkcjata jest równie¿ za³¹czana rozkazem po szynie I 2 C (bit BB -rejestr 18 hex , bit 0).n.22 (n.34): Vertical guard / Beam current limiter input -wejœcie ochronne na wypadek zaniku odchylania pionowegooraz wejœcie ogranicznika pr¹du kineskopu. Wiêkszoœæ stosowanychobecnie uk³adów odchylania pionowego (np.TDA835x) posiada tzw. wyjœcie ochronne, którego zadaniepolega na generowaniu impulsów o okreœlonych parametrachpodczas powrotu ramki. Impulsy te s¹ monitorowane przezspecjalny uk³ad (w tym przypadku wejœcie Vertical guard),który s³u¿y do oceny poprawnoœci pracy uk³adu odchylaniapionowego. Ca³a ta procedura ma zapobiegaæ pracy odbiornikaTV bez sprawnej ramki, co mog³oby doprowadziæ do uszkodzeniakineskopu. W przypadku wspó³pracy uk³adu TDA835xz procesorem wizji TDA88xx, za poprawn¹ uwa¿a siê sytuacjê,gdy impulsy wejœciowe przekraczaj¹ poziom 3.65V. Przyczym poziom DC w czasie wybierania pola nie jest krytyczny,ale powinien zawsze pozostawaæ poni¿ej granicy detekcji (tj.3.65V). Wszystkie inne poziomy napiêæ na wejœciu 22 (patrz:rys.3), s¹ traktowane jako przypadki uszkodzeñ w uk³adzieodchylania ramki i bêd¹ powodowa³y blokadê wyjœæ RGB procesorawizji.Uk³ad Vertical guard procesora TDA88xx jest kontrolowany(i mo¿e byæ wy³¹czany) poprzez magistralê I 2 C. Za stanaktywnoœci wejœcia ochrony odpowiedzialny jest bit EVG (rejestr0A hex , bit 6). Podczas w³¹czenia odbiornika i wygrzewaniasiê kineskopu wejœcie 22 jest wewnêtrznie przy³¹czone domasy.U22przebieg prawidłowyU223.65V 3.65Vprzebieg nieprawidłowyFunkcja ogranicznika pr¹du kineskopu (Beam current limiter)jest realizowana poprzez ograniczanie najpierw kontrastu,a nastêpnie jaskrawoœci wyjœciowych sygna³ów RGB wsytuacjach, gdy pr¹d kineskopu przekroczy dopuszczaln¹ wartoœæ.W odbiornikach z wykorzystaniem uk³adu TDA88xxmo¿e byæ realizowany ogranicznik pr¹du szczytowego (reaguj¹cyna chwilowe przerosty pr¹du katod) oraz ogranicznik pr¹duœredniego - reaguj¹cy na œredni¹ wartoœæ pr¹du katod (pomiarpr¹du œredniego realizowany jest zwykle poza uk³adem procesorawizji). Ogranicznik szczytowy uaktywnia siê, gdy amplitudasygna³ów wyjœciowych RGB przekroczy poziom 2.6V(biel-czerñ). Normalnie, gdy ¿aden z ograniczników nie jestaktywny, na wyprowadzeniu 22 wystêpuje napiêcie 3.3V.Wszelkie przerosty pr¹du (œredniego lub szczytowego) powoduj¹obni¿anie siê tego napiêcia. Redukcja kontrastu rozpoczynasiê, gdy napiêcie na n.22 obni¿y siê do 3V, natomiastograniczanie jaskrawoœci wystêpuje dopiero poni¿ej granicy2V. Wejœcie 22 mo¿e byæ równie¿ wykorzystywane do realizacjitzw. efektu pó³tonowej jaskrawoœci (zabieg stosowany np.w czasie zobrazowania znaków OSD).n.23, 24, 25 (n.35, 36, 37): R1 IN , G1 IN , B1 IN inputs - wejœciezewnêtrznych sygna³ów RGB. Wejœcia 23, 24, 25 umo¿liwiaj¹pod³¹czenie zewnêtrznych sygna³ów RGB, np. sygna³ów TXT,PIP, OSD. Nominalna amplituda sygna³ów wejœciowych niepowinna przekraczaæ 0.7V. Pomiêdzy wejœciem sygna³ów awyprowadzeniami 23, 24, 25 uk³adu procesora wideo wymaganejest sprzê¿enie pojemnoœciowe, a wartoœæ kondensatorówsprzêgaj¹cych nie powinna byæ mniejsza ni¿ 10nF.Uk³ady TDA8854H i TDA8857H wyposa¿one s¹ w dwawejœcia sygna³ów RGB. Wejœcia R2 IN , G2 IN , B2 IN to odpowiednionó¿ki: 41, 42 i 43. Uwagi dotycz¹ce RGB1 IN odnosz¹ siêrównie¿ do RGB2 IN . Fragment schematu blokowego z zewnêtrznymiwejœciami sygna³ów RGB pokazuje rysunek 4.n.26 (n.38): RGB1 insertion switch - trójpoziomowe wejœcieumo¿liwiaj¹ce zobrazowanie zewnêtrznych sygna³ówRGB1 IN . Wybór sygna³ów RGB podawanych do stopni wyjœciowychRGB outputs zale¿y od poziomu napiêcia na wejœciu26 oraz od wartoœci bitu IE1 (rejestr 11 hex , bit 7). Ilustruje totabela 3.W aplikacjach, gdzie nie s¹ wykorzystywane wejœciaRGB IN , ani nie stosuje siê wyœwietlania znaków OSD wejœcie26 powinno byæ pod³¹czone do masy.Dla uk³adów TDA8854H oraz TDA8857H wyposa¿onychw drugie wejœcie sygna³ów RGB2 IN funkcjê prze³¹cznika pe³niwyprowadzenie 44 (RGB2 insertion switch). W tym przypadkujest to wejœcie dwupoziomowe (napiêcie powy¿ej 4Vnie blokuje wyjœæ sygna³ów RGB), rolê bitu zezwolenia pe³niIE2 (rejestr 11 hex , bit 6).U223.65V0ms0ms0 < Vscan < 3.65V 0 < Vscan < 3.65V20ms0ms20msprzebieg nieprawidłowy20msU220msprzebieg nieprawidłowy0 < U22 < 5VRys.3. Mo¿liwe poziomy napiêæ na wejœciu Verticalguard.20msTabela 3Napiêcie U 26 Bit IE1 Wybrane sygna³y RGB4V IE1=0/1R1 IN ,G1 IN ,B1 IN (aktywne wejœcia 23, 24,25)Blokada wyjœæ RGB outputs, mo¿liwoœæzobrazowania sygna³ów OSD lub TXTpodawanych bezpoœrednio na wejœciakoñcowych wzmacniaczy RGB54 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniiGAI DSA, DS SAT MATR1in G1in B1in23 24 25R−Y inB−Y inLuminance in (Y in)323127ImputClampsR−YDynamicR−Y R−YSkinB−Y Control B−Y B−YR−Y / B−YmatrixR−YG−YB−YRGBRGBclampsRGBselectRINTBINTGINTblack stretchY’YR−Y outB−Y outLuminance outR2inG2inB2in302928414243RGBYUVY2U2V2YUVselectionYINTUINTVINTBKSOSDdetectorInsertiondetectorIN1IE126RGB1InsertionswitchRGB2Insertionswitch44IE2IN2− numery wyprowadzeń właściwe dlaobudowy SDIP−56− wyprowadzenia dostępne tylko w układach:TDA8854H, TDA8857H (obudowa QFP−64)Rys.4. Wejœcia zewnêtrznych sygna³ów RGB.n.27 (n.39): Luminance input - wejœcie sygna³u luminancji.Bezpoœrednie wejœcie w³asnego sygna³u luminancji lubwejœcie sygna³u Y po obróbce w zewnêtrznym uk³adzie np.TDA917x (poziom biel-czerñ sygna³u wejœciowego 1V). Zuwagi na wewnêtrzny, sprzê¿ony zmiennopr¹dowo uk³ad klampowaniasygna³ luminancji musi byæ podawany sta³opr¹dowo(bez kondensatora sprzêgaj¹cego). W przypadku korzystaniaz zewnêtrznych uk³adów obróbki YUV nale¿y zadbaæ równie¿o to, aby sygna³ wejœciowy na n.27 nie przekracza³ poziomu5.5V (suma sk³adowej sta³ej i amplitudy sygna³u zmiennego).W celu adaptacji wejœcia do mo¿liwoœci stosowania niecostarszych uk³adów „poprawiaczy” sygna³ów, jak np. TDA4565,gdzie poziom biel-czerñ sygna³u wyjœciowego wynosi 0.45V,sygna³ wejœciowy Y IN mo¿e byæ wewnêtrznie wzmacniany o6dB (bit GAI - rejestr 03 hex , bit 6).Wejœcia Luminance input i co siê z nim wi¹¿e mo¿liwoœcizmiany wzmocnienia w torze Y, nie posiadaj¹ nastêpuj¹ce uk³ady:TDA8840, TDA8841, TDA8842.n.28 (n.40): Luminance output - wyjœcie sygna³u luminancji.Typowy poziom sygna³u wyjœciowego: 1V (biel-czerñ),impedancja wyjœciowa: 250R.n.29, 30 (n.45, 46): (B-Y) output, (R-Y) output - wyjœciaTabela 4bitCM2 CM1 CM0Tryb pracydekodera0 0 0 AutomatycznyStandardPAL/SECAM/NTSCNó¿ka dlarezonatora34i350 0 1 Wymuszony PAL/NTSC 340 1 0 Wymuszony PAL 340 1 1 Wymuszony NTSC 341 0 0 Wymuszony PAL/NTSC 351 0 1 Wymuszony PAL 351 1 0 Wymuszony NTSC 351 1 1 Wymuszony SECAM 35sygna³ów ró¿nicowych koloru. Typowe poziomy sygna³ówwyjœciowych: 1.33V pp dla (B-Y) oraz 1.05V pp dla (R-Y), impedancjawyjœciowa dla obu wyjœæ: 500R.Sygna³y ró¿nicowe koloru dla wszystkich trzech obs³ugiwanychstandardów: PAL, SECAM oraz NTSC uzyskiwanes¹ w wyniku demodulacji podstawowego sygna³u chrominancjiw zintegrowanym dyskryminatorze koincydencyjnym dzia-³aj¹cym w oparciu o pêtlê PLL. Obci¹¿eniem dekodera jestlinia opóŸniaj¹ca chrominancji (wy³¹czana dla standarduNTSC). Zewnêtrznymi elementami uk³adu dekodera s¹ jedynierezonatory kwarcowe (jeden lub dwa) oraz filtr pêtli fazowej.Dekoder koloru mo¿e pracowaæ w trybie automatycznegorozpoznawania standardów sygna³ów wejœciowych lub te¿ wtrybie wymuszenia. Zarz¹dzanie prac¹ dekodera odbywa siêza pomoc¹ magistrali steruj¹cej - w tym przypadku odpowiedzialnymis¹ trzy bity steruj¹ce: CM2, CM1, CM0 (rejestr: 10 hex ,bity: 2, 1, 0). Zale¿noœci pomiêdzy ustawieniami bitów steruj¹cycha trybem pracy dekodera przedstawiono w tabeli 4.n.31, 32 (n.47, 48): (B-Y) input, (R-Y) input - wejœcie sygna³ówró¿nicowych koloru. Bezpoœrednie wejœcie w³asnychsygna³ów ró¿nicowych koloru lub wejœcie sygna³ów U i V poobróbce w zewnêtrznym uk³adzie, np. TDA917x. Poziomy wejœcioweodpowiednio: 1.33V pp i 1.05V pp . Sygna³y ró¿nicowe,podobnie jak sygna³ Y (wejœcie 27) musz¹ byæ podawane bezpoœrednio(sta³opr¹dowo). Zwi¹zane jest to z wewnêtrznym,zmiennopr¹dowym sprzê¿eniem uk³adów klampowania. Wprzypadku korzystania z zewnêtrznych uk³adów obróbki YUVnale¿y tak¿e zadbaæ, by sygna³y wejœciowe nie przekracza³ypoziomu 5.5V (suma sk³adowej sta³ej i amplitudy sygna³uzmiennego).n.33 (n.49): Subcarrier reference output (Fsc) - wyjœciesygna³u podnoœnej koloru. Sygna³ wykorzystywany w aplikacjachz filtrem grzebieniowym. W chwili uaktywnienia wyjœciapodnoœnej (bit CMB=1 - rejestr 19 hex , bit 4), zmianie ulegarównie¿ poziom sk³adowej sta³ej z 0.1V na 4.2V.}Ci¹g dalszy nast¹piSERWIS ELEKTRONIKI 11/2002 55

Monitor Panasonic TX-T7S37 - diagnozowanie i sposoby naprawMonitor Panasonic TX-T7S37 - diagnozowanie i sposobynaprawW³adys³aw WójtowiczPe³na nazwa tego monitora firmy Panasonic jest nastêpuj¹ca:Multi-Scan Color CRT Display PanaSync SL75, model TX-T7S37-M/-G/TC1, chassis THV15Z z rodziny chassis 17THV15Z.Monitory z sufiksem -G s¹ przeznaczone na rynek europejski iazjatycki, a z sufiksem -M, TC1 na rynek Ameryki Pó³nocnej iTajwanu. Jest to monitor z kineskopem 17-calowym z plamk¹0.27mm, sterowany za pomoc¹ szyn¹ I 2 C z funkcj¹ OSD, zasilanynapiêciem 90÷264V, 50/60Hz.1. Uszkodzenie bloku zasilacza - brak napiêæzasilaj¹cychSprawdziæ, czy na katodzie diody D851 wystêpuje 8V:• tak (wystêpuje napiêcie 8V) - p.1.1,• nie (brak napiêcia 8V) - p.1.2.1.1. Sprawdziæ, czy na n.8 uk³adu IC821 (M62281FP) jest stanniski (co jest równoznaczne z aktywnym trybem oszczêdnoœciowejpracy monitora):• tak - sprawdziæ, czy na bazie Q853 (UN5211TX) jest 0V:- tak, napiêcie wynosi 0V - sprawdziæ tranzystor Q853oraz transoptor PC821 (ON3171-RLF1TX),- nie - sprawdziæ n.29 IC101 (czy nie jest aktywny trybsuspend) oraz sygna³ wejœciowy (SYNC),• nie - sprawdziæ, czy na n.1 IC821 wystêpuje napiêcie 20V pp :- tak - sprawdziæ tranzystor Q821 (2SK2645-01MR),- nie - sprawdziæ uk³ad IC821, a jeœli jest dobry - skontrolowaæ:diody D861 (RG2ALFB1), D862 (31DF6HC(A)),D864 (31DF2HC(A)), D866 (ERC30_02), D868(31DF2HC(A)) oraz napiêcia wyjœciowe po wtórnej stronieprzetwornicy; w przypadku braku któregokolwiek znapiêæ lub powa¿nych odchy³ek od wartoœci znamionowychsprawdziæ elementy po stronie wtórnej.1.2. Sprawdziæ, czy na wypr.2 transformatora T823 (TLPA072lub TLP4C65252Y1) wystêpuje przebieg pokazany na rys.1:60V ppRys.1• tak - sprawdziæ uk³ad IC841 (MIP0222SCL), transformatorT823 i diodê D851,• nie - sprawdziæ czy do mostka D821 (TS4B06G-F) doprowadzanejest napiêcie sieciowe:- tak - sprawdziæ mostek prostowniczy D821,- nie - sprawdziæ liniê zasilania sieciowego od mostka prostowniczegodo kabla sieciowego.Uwaga: Na wyprowadzeniu D IC841 w zale¿noœci od doprowadzonegonapiêcia sieci powinny wystêpowaæ nastêpuj¹cenapiêcia:• dla 100V - 126.5V,• dla 120V - 150.5V,• dla 220V - 283.0V,• dla 240V - 310.0V.2. Brak rastraSprawdziæ, czy napiêcie siatki pierwszej G1 wynosi 80V:• tak (wystêpuje napiêcie 80V) - patrz punkt 2.1,• nie (brak napiêcia 80V) - patrz punkt 2.6.2.1. Jeœli napiêcie siatki pierwszej wynosi 80V, sprawdziæ, czynapiêcie siatki drugiej G2 wynosi 500÷600V:• nie - sprawdziæ trafopowielacz T601 (TLF4C64740M),• tak - patrz punkt 2.2.2.2. Sprawdziæ, czy napiêcia katod R, G i B wynosz¹ 71V:• nienale¿y postêpowaæ wed³ug punktu 4 - „Brak obrazulub nieprawid³owe wyœwietlanie jednego z kolorów”,• tak - patrz punkt 2.3.2.3. Sprawdziæ, czy wystêpuje wysokie napiêcie 25kV:• tak - nale¿y sprawdziæ kineskop,• nie - patrz punkt 2.4.2.4. Sprawdziæ, czy na bramce tranzystora Q601 (FK10KM-12)wystêpuje napiêcie 11V pp :• tak - nale¿y sprawdziæ tranzystor Q601, trafopowielacz inapiêcie zasilania 80V,• nie - patrz punkt 2.5.2.5. Sprawdziæ, czy na n.4 IC671 (AN5759S-E1) wystêpuje napiêcie4.5V pp :• tak - nale¿y sprawdziæ uk³ad IC671,• nie - sprawdziæ sygna³ EHT DRV na n.8 procesora IC101.2.6. Jeœli napiêcie siatki pierwszej nie wynosi 80V, nale¿y sprawdziæ,czy na katodzie diody D1382 wystêpuje napiêcie -58V:• tak - sprawdziæ/wymieniæ diodê D1382 (10DF2-TA2),• nie - patrz punkt 2.7.2.7. Sprawdziæ, czy na bazie tranzystora Q1382 (HBF423TA) wystêpujenapiêcie 8.8V:• nie - sprawdziæ uk³ad IC1381 i sygna³ BRIGHTNESS nan.7 procesora IC101,• tak - patrz punkt 2.8.2.8. Sprawdziæ, czy na emiterze tranzystora Q1382 (HBF423TA)wystêpuje napiêcie 9.3V:• tak - sprawdziæ tranzystor Q1382,• nie - patrz punkt 2.9.2.9. Sprawdziæ, czy na bazie tranzystora Q1380 (KTA733-QPTA)wystêpuje napiêcie 11.3V:• tak - sprawdziæ tranzystor Q1380,• nie - sprawdziæ uk³ad IC1381 i sygna³ VID OFF na n.34procesora IC101.3. Nieprawid³owa szerokoœæ obrazuSprawdziæ, czy wysokie napiêcie wynosi 25kV (f H = 69kHz):• tak (napiêcie wynosi 25kV) - patrz punkt 3.1,• nie - patrz punkt 3.2.3.1. Jeœli wysokie napiêcie jest prawid³owe, nale¿y sprawdziæ,czy na n.12 IC850 (AN5757S-E1) wystêpuje napiêcie 3.2V:• nie - nale¿y sprawdziæ sygna³ H SIZE na n. 42 procesoraIC101,• tak - sprawdziæ/wymieniæ uk³ad IC850.56 SERWIS ELEKTRONIKI 11/2002

3.2. Jeœli wysokie napiêcie jest nieprawid³owe lub go brak, sprawdziæ,czy na wyprowadzeniu 6 trafopowielacza wystêpujenapiêcie 80V:• nie - sprawdziæ liniê napiêcia 80V,• tak, to patrz punkt 3.3.3.3. Sprawdziæ, czy na bramce tranzystora Q601 (FK10KM-12)wystêpuje napiêcie 11.0V:• tak - sprawdziæ tranzystor Q601 i trafopowielacz,• nie - patrz punkt 3.4.3.4. Sprawdziæ, czy na n.11 uk³adu IC671 (AN5759S-E1) wystêpujenapiêcie 2.8V:• tak - sprawdziæ/wymieniæ uk³ad IC671 (AN5759S-E1),• nie - sprawdziæ sygna³ EHT DAC na n.6 IC101.4. Brak obrazu lub nieprawid³owe wyœwietlaniejednego z kolorówDla przyk³adu omówiono uszkodzenie w torze G.4.1. Sprawdziæ, czy na katodzie G wystêpuje napiêcie 71.0V:• tak - patrz punkt 2 „Brak rastra”,• nie - patrz punkt 4.2.4.2. Sprawdziæ, czy na n.8 IC1303 wystêpuje napiêcie 3.9V:• tak - sprawdziæ uk³ad IC1303 (LM2439T),• nie - patrz punkt 4.3.4.3. Sprawdziæ, czy na n.11 IC1302 wystêpuje napiêcie 3.1V:• nie - sprawdziæ sygna³ wejœciowy,• tak - sprawdziæ uk³ad IC1302 (TDA9207).5. Brak OSDDla przyk³adu omówiono uszkodzenie w torze G przy w³¹czonymOSD.5.1. Sprawdziæ, czy na n.13 IC1302 wystêpuje napiêcie 3.3V pp :• tak - patrz punkt 5.2,• nie - patrz punkt 5.3.5.2. Sprawdziæ, czy na n.5 IC1302 wystêpuje napiêcie 5.0V pp :• nie - sprawdziæ/wymieniæ uk³ad IC1401,• tak - sprawdziæ/wymieniæ uk³ad IC1302.5.3. Sprawdziæ, czy na n.5 IC1401 wystêpuje napiêcie 5.0V pp :• nie - sprawdziæ tranzystor Q1402 i tor sygna³u H-PULSE,• tak - patrz punkt 5.4.5.4. Sprawdziæ, czy na n.10 IC1401 wystêpuje napiêcie 5.0V pp :• nie - sprawdziæ tranzystor Q1401 i tor sygna³u V-FBP,• tak - patrz punkt 5.5.5.5. Sprawdziæ, czy na n.7 i 8 IC1401 wystêpuje napiêcie 5.0V pp :• nie - sprawdziæ przebieg magistrali I 2 C: SDA na n.28 i 30IC101 i SCA na n.27 i 29 IC101,• tak - sprawdziæ/wymieniæ uk³ad IC1401. }

SERWIS ELEKTRONIKI12/2002 Grudzieñ 2002 NR 82Od RedakcjiW paŸdziernikowym numerze „Serwisu Elektroniki” zapowiadaliœmyuruchomienie dwóch stron internetowych. Pierwsza z nich, funkcjonuj¹caju¿ od oko³o miesi¹ca, umo¿liwia prenumeratorom pobieranieopisów trybów serwisowych. Druga, która dopiero raczkuje,docelowo bêdzie pe³ni³a tak¹ sam¹ rolê w stosunku do plików z zawartoœciamipamiêci. W tym miejscu mo¿na zadaæ pytanie, dlaczegodopiero docelowo a nie od samego pocz¹tku? OdpowiedŸ bêdzie oczywista,je¿eli porównamy te dwie strony. Lista trybów serwisowychobejmuje oko³o 1300 pozycji, a lista pamiêci zaledwie kilkadziesi¹t.Chcemy wzbogaciæ nasz¹ ofertê i dlatego proponujemy swoisty handelwymienny, coœ za coœ. Otrzymanie pliku bêdzie mo¿liwe po do³¹czeniudo zamówienia jednego pliku z w³asnych zasobów, dlatego te¿bêdzie odbywa³o siê to za poœrednictwem poczty elektronicznej a niebezpoœrednio ze strony internetowej, jak ma to miejsce w przypadkutrybów serwisowych. Na stronie internetowej wyœwietlana jest lista,która na razie obejmuje trzy kategorie sprzêtu: odbiorniki telewizyjne,odbiorniki satelitarne i monitory. Ka¿da pozycja na liœcie jest takscharakteryzowana, aby umo¿liwiæ u¿ytkownikowi precyzyjn¹ identyfikacjênaszych materia³ów. W odpowiednich polach wpisane s¹informacje o producencie sprzêtu, nazwie modelu i/lub chassis, typieprocesora i typie zastosowanej pamiêci. Klikniêcie na pole okreœlaj¹cetyp pamiêci spowoduje wywo³anie domyœlnego programu pocztowegoz wstêpnie wype³nionym formularzem zamówienia. Zamawiaj¹cypowinien wtedy „pod³¹czyæ” jeden ze swoich plików i wpisaæjego charakterystykê do treœci wysy³anego formularza. Te swoistegorodzaju „restrykcje” nie dotycz¹ osób, które ju¿ podzieli³y siê z namiswoimi zasobami i przes³a³y czasami kilkanaœcie plików z zawartoœciamipamiêci lub tych, którzy zrobi¹ to w przysz³oœci. Je¿eli stronazostanie dostatecznie rozbudowana, uruchomimy na niej mechanizmpodobny do tego, jaki funkcjonuje na stronie z trybami serwisowymi.Jeszcze tylko tytu³em informacji: „Baza Porad Serwisowych”2002/BS2 i ksi¹¿ka „Uk³ady odchylania pionowego, poziomego ikorekcji” uka¿¹ siê na pocz¹tku grudnia, a „Uk³ady sygna³owe iwzmacniacze wizji stosowane w OTVC i monitorach” pod koniecroku.Dodatkowa wk³adka do numeru 12/2002:Monitor Hyundai HL4850, Optimus Optiview 14 - 1 × A2,Monitor LG StudioWorks 77i, CS780 chassis CA-48 - 1 × A2,OTVC Philips chassis L9.2E AA - 6 × A2,Odbiornik satelitarny Amstrad SRX2500 - 2 × A2,Radio samochodowe Sony XR3700RDS - 1 × A2,Wzmacniacz Technics SU-VZ320 - 1 × A2.Wydawca:Adres:Wies³aw Haligowski80-416 GdañskCopyright © by Wies³aw Haligowski ul. Gen. Hallera 169/17Adres do korespondencji:„Serwis Elektroniki”80-416 Gdañsk, ul. Gen. Hallera 169/17Dzia³ Prenumeraty i Wysy³ki: tel./fax (058) 344-32-57email: prenumerata@serwis-elektroniki.com.plRedakcja: tel. (058) 344-31-20email: redakcja@serwis-elektroniki.com.pl,Reklama: informacja o warunkach reklamy - tel. (058) 344-31-20Redaguje: zespó³ pod kierownictwem Grzegorza Szóstakowskiego.Spis treœciInternet: www.serwis-elektroniki.com.plPraca transformatora w uk³adachzasilaczy impulsowych (cz.4-ost.) ................................... 6TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjnyprocesor wizji i fonii (cz.2-ost.) ...................................... 12Serwis monitorów StudioWorks 77i oraz CS780z chassis CA-48 firmy LG .............................................. 19Porady serwisowe ......................................................... 22- odbiorniki telewizyjne ............................................... 22- telefony .................................................................... 27- odbiorniki satelitarne ................................................ 28- audio ........................................................................ 28- magnetowidy ............................................................ 29- monitory ................................................................... 30Tuner Pioneer TX1070 - schemat blokowy ................... 31Tuner Pioneer TX1070 - schemat ideowy ............... 32, 33BU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.10) ......................................................... 34Karta DVB-PC SkyStar-1firmy TechnoTrend (cz.3 - ost.) ...................................... 35Wykaz g³owic laserowych (mechanizmów)stosowanych w odtwarzaczach CD (cz.2) ..................... 39Odtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonic (cz.2-ost.) ....... 41Z³¹cza odbiorników samochodowych (cz.1) ................. 45Odpowiadamy na listy Czytelników ............................... 47Transformatory linii serii TA… ....................................... 50Odtwarzacz MP-3 Samsung Yepp YP-NDU32/64S ...... 51Naprawa odbiorników telewizyjnych Sonyz chassis AE1C .............................................................. 55Og³oszenia i informacje ................................................. 57Wk³adka:Odtwarzacz DVD Panasonic DVD-L10EB/EC (II cz. - ark.5÷8) - 4 × A2.Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ reklam.Wyci¹gi barwne: STUDIO 4, 80-227 Gdañsk, ul. Do Studzienki 34bDruk: Gdañskie Zak³ady Graficzne S.A., 80-164 Gdañsk, ul. TrzyLipy 3, tel. (0-58) 302-64-41, fax (0-58) 306-13-13Czasopismo nie jest kolportowane w sieci „Ruchu”. Mo¿na jenabyæ w sklepach sprzedaj¹cych czêœci elektroniczne i ksiêgarniachtechnicznych na terenie ca³ego kraju. Przedruk ca³oœci lubfragmentów, kopiowanie, reprodukowanie, skanowanie lub obróbkaelektroniczna materia³ów zamieszczonych w „Serwisie Elektroniki”bez pisemnej zgody Redakcji jest niedozwolony i stanowi naruszeniepraw autorskich.Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³óworaz poprawek w nades³anych tekstach.

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychPraca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychKarol Œwierc(cz.4-ost.)3.3. Praca transformatora w przetwornicy typuflyback3.3.1. Zasada dzia³aniaNajogólniej mówi¹c konfiguracja flyback charakteryzujesiê tym, ¿e pobieranie energii ze Ÿród³a napiêcia wejœciowegoi jej przekazanie do wyjœcia nie nastêpuje równoczeœnie. Indukcyjnoœæ(cewka czy transformator) pracuje zatem w charakterzeelementu gromadz¹cego energiê. Najprostsze konfiguracjetego typu bez izolacji przedstawiono na rys.3.15.a i3.16.a, a na rys.3.15.b i 3.16.b - przebieg napiêcia na kluczu iprzebieg pr¹du w indukcyjnoœci.a/ b/S DU LU IU ILLCU OObc.pr¹d p³ynieprzez klucz Spr¹d p³ynieprzez diodê DRys.3.15.a. Uk³ad flyback z jedn¹ indukcyjnoœci¹.Rys.3.15.b. Napiêcie i pr¹d w indukcyjnoœci w uk³adzieflyback.I LDU LU IS C U O ObcU - UO LW tej konfiguracji napiêcie na wy³¹czonym kluczu jest równeró¿nicy napiêæ wejœciowego i wyjœciowego, a poniewa¿ napiêciewyjœciowe jest przeciwnej polaryzacji, jest to suma bezwzglêdnychwartoœci tych napiêæ. Napiêcie wyjœciowe jestrówne: V O = δ / (1 - δ) × V I (gdy δ = 50%, V O = - V I ).Uk³ad na rys.3.16 to konfiguracja boost, a zaliczana do kategoriiflyback, gdy¿ tu równie¿ pobieranie i oddawanie energiinie nastêpuje równoczeœnie, aczkolwiek to stwierdzenie dlauk³adu boost nie jest w pe³ni œcis³e. W fazie przekazania energiido obci¹¿enia z napiêcia wejœciowego energia jest równie¿ pobierana.Pod tym wzglêdem konfiguracja ta jest bardzo korzystna.Transformator nie przenosi pe³nej mocy. Tym samym w uk³adachtego typu dla wymaganej mocy wyjœciowej zasilacza indukcyjnoœæjest stosunkowo niedu¿a, mniejsza ani¿eli w pozosta³ychkonfiguracjach. Jednak „coœ za coœ”. Uk³ad flyback-boostnie mo¿e na wyjœciu daæ napiêcia ni¿szego ni¿ napiêcie wejœciowe,co jest w wielu zastosowaniach istotnym ograniczeniem.Dlatego uk³ady boost spotyka siê stosunkowo rzadko.Napiêcie wyjœciowe równe jest V O = V I / (1 - δ). Wzór tenpotwierdza powy¿sze spostrze¿enie. Wartoœæ w mianowniku(1 – δ) jest zawsze mniejsza od jednoœci, a wiêc V O zawsze jestwiêksze od V I . Wartoœæ napiêcia na wy³¹czonym kluczu jestrównie¿ w tym uk³adzie bardzo korzystna. Jest ona równa ró¿-nicy napiêcia wyjœciowego i wejœciowego. Tu oba napiêcia maj¹tê sam¹ polaryzacjê. Powy¿sze wzory równie¿ zak³adaj¹ spe³nieniewarunku przewodnoœci ci¹g³ej w uk³adzie.I LSDklucz Szamkniêtyklucz SotwartyRys.3.16.a. Uk³ad flyback - boost.Rys.3.16.b. Napiêcia i pr¹d w indukcyjnoœci w uk³adzieflyback - boost.Uk³ad z rys.3.15.a to konfiguracja daj¹ca odwrócenie napiêcia(jeœli napiêcie wejœciowe jest dodatnie, wyjœciowe musibyæ ujemne). Zamkniêcie klucza S powoduje bezpoœrednie pod-³¹czenie indukcyjnoœci L do napiêcia wejœciowego. Dioda Dw tym czasie spolaryzowana jest w kierunku zaporowym i energiapobierana z wejœcia gromadzona jest w L. Wy³¹czenie kluczapowoduje wyindukowanie napiêcia samoindukcji SEM wcewce L o takiej wartoœci, ¿e dioda D zacznie przewodziæ. Stantaki wyst¹pi niezale¿nie od tego, jak¹ wartoœæ ma napiêcie wyjœciowe,gdy¿, jak zosta³o uzasadnione w pocz¹tkowej czêœciartyku³u, indukcyjnoœæ nie toleruje gwa³townej zmiany p³yn¹cegow niej pr¹du.Wartoœæ napiêcia wyjœciowego jest bezpoœrednio zale¿na odwspó³czynnika czasu kluczowania: δ - oznacza stosunek czasuzamkniêcia klucza S do pe³nego okresu kluczowania, czyli sumyczasu jego w³¹czenia i wy³¹czenia. Przebiegi napiêcia i pr¹duna rys.3.15.b zak³adaj¹ pracê zasilacza z przewodnictwem ci¹g³ym.Warunki przewodnictwa ci¹g³ego w zasilaczu flyback s¹podobne do tych, jakie przedstawiono dla uk³adu forward.U I r 1 C U OT rRys.3.17. Uk³ad flyback z transformatorem.Uk³ad na rys.3.17 to zasilacz flyback z izolacj¹. Jego dzia-³anie jest w zasadzie identyczne, jak w uk³adzie z rys.3.15,dlatego pominiêto przebiegi napiêcia i pr¹du. Zastosowanietransformatora zamiast cewki nie tylko daje izolacjê, ale tymsamym usuwa ograniczenie na polaryzacjê napiêcia wyjœciowego.Zastosowanie odpowiedniej przek³adni umo¿liwia równie¿ustalenie w rozs¹dnych granicach wartoœci wspó³czynnikakluczowania δ. Ma to szczególne znaczenie, gdy napiêciewejœciowe ma du¿¹ wartoœæ (wartoœæ szczytowa sieci), a wymaganenapiêcie na wyjœciu jest stosunkowo niskie. „Stosunkowoniskie”, gdy¿ jeœli wymagane jest „szczególnie niskie”,konfiguracji flyback siê nie stosuje (lecz forward lub push-pull).W przypadku zasilacza o kilku napiêciach wyjœciowychograniczenie to jest istotne w stosunku do wyjœcia o maksymalnejmocy. W odbiornikach telewizyjnych jest z regu³y kilkanapiêæ na wyjœciu zasilacza. Napiêcie o niskiej wartoœci marównoczeœnie niewielki pobór mocy i tu zasilacze w uk³adzieflyback bardzo dobrze siê sprawdzaj¹ i stosowane s¹ najczêœciej.Uzyskanie kilku napiêæ odbywa siê niewielkim kosztemiloœci dodatkowych elementów (na ka¿de dodatkowe uzwoje-6 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychnie tylko jedna dodatkowa dioda i kondensator elektrolityczny).Przy dobrze nawiniêtym transformatorze stabilizacja napiêæna wyjœciach dodatkowych jest zadowalaj¹ca, lecz gorszaani¿eli w uk³adach forward.Napiêcie na kluczu w uk³adzie z transformatorem wyra¿asiê wzorem: U K = r × U O + U I .3.3.2. Warunki pracy transformatora w zasilaczach typuflybackPodstawow¹ konfiguracjê stopnia wyjœciowego zasilaczaflyback przedstawiono w poprzednim punkcie.Warunki pracy transformatora w takim uk³adzie s¹ zasadniczoró¿ne od uk³adów forward i push-pull, dlatego wymagaj¹odrêbnego omówienia. Konfiguracja flyback jest najczêœciejstosowanym rozwi¹zaniem w OTVC, dlatego temat ten niezostanie potraktowany „po macoszemu”.Transformator w opisywanej konfiguracji nie transformujeenergii w tym samym czasie, kiedy jest ona pobierana z napiêciawejœciowego. Podstawowym kryterium projektowania takiegotransformatora jest zatem zdolnoœæ gromadzenia energii,a wiêc wyra¿enie 1/2 × (I 2 × L). Równoczeœnie (patrz. rys4.1) zakres zmiennoœci strumienia magnetycznego w rdzeniu,w stosunku do jego wartoœci sta³ej jest stosunkowo niedu¿y.Jeœli zasilacz pracuje z przewodnictwem ci¹g³ym, indukcja magnetycznaw rdzeniu jest ca³y czas dodatnia. Takie warunkipracy skutkuj¹ mniejsz¹ efektywn¹ czêstotliwoœci¹ pracy transformatorai wiropr¹dowe straty energii w rdzeniu s¹ mniej krytyczneani¿eli w konfiguracji forward i push-pull. Mimo tego,z bli¿szej analizy, która zostanie w artykule pominiêta wynika,¿e w konfiguracji flyback uzyskuje siê mniejsz¹ mo¿liw¹ doprzeniesienia przez transformator moc przy danej wielkoœcirdzenia ani¿eli w pozosta³ych konfiguracjach uk³adowych zasilaczy.Równoczeœnie ze wzglêdu na g³ówn¹ funkcjê transformatorajak¹ jest gromadzenie energii analiza pracy transformatoraw zasilaczu flyback jest bardzo zbli¿ona do pracycewek („wyg³adzaj¹cych” przebieg pr¹du) we wszystkich konfiguracjachzasilaczy.Najprostsz¹ konfiguracj¹ flyback s¹ uk³ady bez izolacji,przedstawione na rys.3.15 i 3.16. Zosta³y one w najogólniejszymzarysie omówione w p.3.3.1. Z analizy dzia³ania tychuk³adów wynika, ¿e dobór indukcyjnoœci jest doœæ krytycznyw warunkach du¿ej zmiennoœci pr¹du obci¹¿enia dla zapewnieniaprzewodnoœci ci¹g³ej. Aczkolwiek praca z nieci¹g³¹ przewodnoœci¹pr¹du w indukcyjnoœci jest dopuszczalna i wieleuk³adów tak pracuje, jest ona mniej korzystna. Analiza tegodlaczego, to temat na opracowanie poœwiêcone stricte zasilaczom.Warto tu natomiast nadmieniæ, ¿e w uk³adach zasilaczyforward i push-pull z kilkoma uzwojeniami wtórnymi pracacewek wyg³adzaj¹cych z przewodnoœci¹ nieci¹g³¹ jest niedopuszczalnai mo¿e prowadziæ do niekontrolowanego wzrostunapiêcia wtórnego. Zosta³o to wyjaœnione w p.3.1.3.Wymagana minimalna wartoœæ indukcyjnoœci cewki / transformatorajest wiêksza w warunkach mniejszego obci¹¿enia irównie¿ wiêksza w warunkach wy¿szego napiêcia wejœciowego(zwykle sieci).W warunkach du¿ej zmiennoœci obci¹¿enia zasilacza wystêpujenastêpuj¹cy problem: przy ma³ym obci¹¿eniu wymaganajest du¿a wartoœæ indukcyjnoœci. Równoczeœnie w warunkachdu¿ego obci¹¿enia i/lub niskiej wartoœci napiêcia wejœciowegomo¿e dochodziæ do nasycania siê rdzenia (a to ju¿„krok” do uszkodzenia tranzystora kluczuj¹cego). Dlatego wprzypadku zasilaczy flyback pracuj¹cych w takich warunkach(np. tryb ON + STANDBY), zachowanie warunku przewodnoœcici¹g³ej mo¿e byæ niemo¿liwe lub przynajmniej niepraktyczne.S¹ na to trzy metody zaradcze:• dodatkowe doci¹¿enie zasilacza, aby zmniejszyæ stosunekmocy maksymalnej do minimalnej,• zmiana czêstotliwoœci pracy uk³adu,• zaakceptowaæ przewodnoœæ nieci¹g³¹ i uwzglêdniæ to wprojekcie ca³oœci uk³adu.W najnowszych uk³adach spotykamy siê z jeszcze jedn¹metod¹: praca uk³adu w tzw. trybie burst. Z tym trybem czêstomo¿na spotkaæ siê w nowszych konstrukcjach OTVC, w trybiepracy standby. Tryb burst polega na pracy z przerwami - naoscyloskopie obserwuje siê „paczki” impulsów. Wspó³czynnikwype³nienia impulsów w ramach „paczki” ma rozs¹dn¹ wartoœæ,a wypadkowy wspó³czynnik w ramach pe³nego okresu jestdu¿o mniejszy. Czêstotliwoœæ owych „paczek” musi byæ równie¿wy¿sza od czêstotliwoœci akustycznych. Warunek ten niezawsze jest spe³niony i taki zasilacz „s³ychaæ”. Zdarza siê to wstanie standby, w wielu „niemarkowych” odbiornikach telewizyjnych.Warto w tym miejscu zaznaczyæ, ¿e zdarzaj¹ siê uszkodzeniapolegaj¹ce na pracy zasilacza w sposób bardzo podobnydo trybu burst. Na oscyloskopie wygl¹da to prawie identycznie.Zasilacz taki daje na ogó³ prawid³ow¹ wartoœæ napiêcia,które objête jest pêtl¹ sprzê¿enia zwrotnego, ale pozosta³e napiêcias¹ „miêkkie” (du¿a opornoœæ wyjœciowa uk³adu). Uszkodzeniatakie by³y doœæ czêsto sygnalizowane w listach Czytelników,równie¿ w odbiornikach firm renomowanych. Uszkodzeniate s¹ w naprawie doœæ trudne, a polegaj¹ na z³ej charakterystyceczêstotliwoœciowej pêtli sprzê¿enia zwrotnego.Tak jak w p.2.1, tak i dla transformatorów w zasilaczachflyback dla analizy strat energii w uzwojeniach kluczowe jestrozpatrzenie zmiennoœci pola magnetycznego rozproszonegow obszarze nawiniêcia uzwojeñ. Poniewa¿ pr¹d w uzwojeniach(pierwotnym i wtórnym) nie p³ynie równoczeœnie, analiza wtym przypadku jest bardziej skomplikowana i wymaga rozpatrzeniaodrêbnie pola rozproszonego w fazie gromadzenia energii(w³¹czenia tranzystora-klucza przetwornicy) oraz w fazieoddawania energii do obci¹¿enia (przewodzenia diod w³¹czonychw obwodach uzwojeñ wtórnych zasilacza). W du¿ymuproszczeniu, wykres tego pola przedstawia rys.3.18.W fazie przep³ywu pr¹du w uzwojeniu pierwotnym rozk³adpola jest zbli¿ony do tego, jaki wystêpuje w uk³adzie forward.Jednak dzia³anie pola, na które „wystawione jest” uzwojeniewtórne jest wiêksze, gdy¿ indukcja nie zanika na górnejwarstwie uzwojenia wtórnego (dla uproszczenia przyjêto, ¿ejest jedno uzwojenie wtórne). Pr¹d w uzwojeniu wtórnym niep³ynie i nie niweluje tego pola. Rozk³ad pola w tym obszarze(uzwojenia wtórnego) jest zatem doœæ trudno okreœliæ dok³ad-uzwojeniezewnêtrzneuzwojeniewewnêtrznerdzeñFaza gromadzeniaenergiiRys.3.18. Pole rozproszone w transformatorze zasilaczatypu flyback.BFaza przekazaniaenergii do stronywtórnej zasilaczaBSERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 7

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychnie. Z pewnoœci¹ pole maleje, a zaniknie (pole rozproszone)dopiero na rdzeniu.Rozk³ad pola rozproszonego w transformatorze, w faziepracy przetwornicy odpowiadaj¹cej oddawaniu energii jestpodobny. Kierunek indukcji jest przeciwny, gdy¿ wektor natê-¿enia pola ma kierunek przeciwny, indukcja równie¿ narastadla warstw zewnêtrznych uzwojenia, a nie maleje, jak w uk³adachpoprzednio opisywanych. Jest tak dlatego, poniewa¿ nieistnieje w tym czasie pole wytworzone przez uzwojenie pierwotne.Wa¿ny wniosek, który da siê odczytaæ z rys.3.18 jestnastêpuj¹cy: w fazie przekazywania energii przez zasilaczuzwojenie pierwotne nie jest nara¿one na dzia³anie rozproszonegopola magnetycznego. To wszystko jest prawd¹ przy za³o-¿eniu, ¿e uzwojenie pierwotne nawiniête jest jako pierwsze, atak z regu³y jest. Spostrze¿enie to jest doœæ istotne i ma swojeimplikacje dla za³o¿eñ konstrukcyjnych przewodów, z jakichnawijane s¹ uzwojenia pierwotne i wtórne.Jak zaznaczono na wstêpie, jedn¹ z zasadniczych cech odró¿niaj¹cychwarunki pracy transformatora w uk³adzie flybacki pozosta³ych jest du¿a wartoœæ sk³adowej sta³ej indukcji magnetycznejw rdzeniu. W pewnym stopniu œrodkiem zaradczymdla tego zjawiska jest stosowanie szczeliny powietrznej w obwodzierdzenia. Jest to praktyka powszechna. Szczelina takawprawdzie zmniejsza efektywn¹ przenikalnoœæ magnetyczn¹obwodu rdzenia, gdy¿ zwiêksza siê jego reluktancja (opornoœæmagnetyczna), jednak zapobiega siê w ten sposób zjawiskunasycania rdzenia, co umo¿liwia zwiêkszenie wartoœci wektoranatê¿enia pola magnetycznego, co jest równoznaczne z wiêksz¹dopuszczaln¹ liczb¹ amperozwojów uzwojenia pierwotnego.Dobór optymalnej wartoœci owej szczeliny to odrêbnyproblem „sam w sobie” i daleko wykracza poza ramy artyku-³u, wiêc zosta³ jedynie zasygnalizowany. Jest to problem o znaczeniubardzo praktycznym, gdy z jakichkolwiek powodówzachodzi potrzeba rozebrania i ponownego z³o¿enia rdzeniana ogó³ stosowane s¹ odpowiednie przek³adki, które w takichsytuacjach czêsto ulegaj¹ zagubieniu. Warto w tym miejscunadmieniæ, ¿e praktyka stosowania szczeliny powietrznej wobwodach magnetycznych rdzeni stosowana jest równie¿ z innegopowodu, a mianowicie, kiedy wymagana jest precyzyjnieokreœlona wartoœæ indukcyjnoœci transformatora czy cewki.Nie tylko z powodu precyzyjnie dobranej gruboœci do danegoegzemplarza cewki. Obwód magnetyczny ze szczelin¹jest mniej wra¿liwy na rozrzuty przenikalnoœci magnetycznejferrytu, z którego rdzeñ jest wykonany.4. W³aœciwe warunki pracy rdzenia transformatoraJak wynika z informacji wstêpnych przedstawionych wpoprzednich czêœciach artyku³u, rdzeñ stosuje siê w celu zmniejszeniaopornoœci magnetycznej drogi zamkniêcia strumieniamagnetycznego sprzêgaj¹cego uzwojenie pierwotne z uzwojeniem(uzwojeniami) wtórnym. Podstawow¹ funkcj¹ charakteryzuj¹c¹procesy zachodz¹ce w rdzeniu jest zale¿noœæ indukcjimagnetycznej od natê¿enia pola oraz zmiennoœæ tych wielkoœciw czasie.Najbardziej ogólny kszta³t krzywych histerezy, w zale¿noœciod typu zasilacza w jakim transformator pracuje, przedstawionona rys.4.1. Zatem typ przetwornicy to podstawowy czyn-B(A)HBB2B AC2B ACHH2B AC(B)Rys.4.1. Przebieg strumienia indukcji w rdzeniu wzale¿noœci od typu zasilacza.nik okreœlaj¹cy, jak du¿a moc mo¿e byæ przeniesiona przeztransformator. Kolejne czynniki maj¹ce wp³yw na ten zasadniczyparametr transformatora to:• amplituda gêstoœci strumienia magnetycznego,• konfiguracja uzwojeñ (rozdzielone, typu split, itp.),• obecnoœæ uzwojeñ nie bior¹cych udzia³u w przenoszeniuenergii (np. uzwojenia zastosowane w celu demagnetyzacjirdzenia, uzwojenia kontrolne itp.),• rodzaj przewodnika u¿ytego do nawiniêcia uzwojeñ (litydrut, lica, przewód wielo¿y³owy, folia, …),• liczba uzwojeñ wtórnych,• obecnoœæ ekranów miêdzy uzwojeniami,• nawiniêcie uzwojeñ i wykonanie karkasu spe³niaj¹ce odpowiednienormy izolacji galwanicznej.Dane katalogowe rdzeni przedstawiane s¹ zwykle w postaciwykresów podobnych do przedstawionego na rys.4.2.zakres mocydobrzezaprojektowanegotransformatoraP THP THmoc przeniesionaprzez transformator10 100czêstotliwoœæ kluczowaniazasilaczaRys.4.2. Moc przeniesiona przez transformator wzale¿noœci od czêstotliwoœci pracy zasilacza.Wykres ten przedstawiony jest w postaci zacienionego obszaruuzyskanej mocy przeniesionej przez rdzeñ (transformator)w zale¿noœci od czêstotliwoœci pracy przetwornicy (przyjmujesiê tzw. czêstotliwoœæ efektywn¹, której znaczenie zostaniewyjaœnione w koñcowej czêœci artyku³u). Górn¹ granicêzacienionego obszaru mo¿na nazwaæ „najbardziej optymistyczn¹”.Zak³ada ona: optymaln¹ amplitudê zmiennoœci gêstoœcistrumienia magnetycznego, maksymalne wype³nienie przestrzeniprzeznaczonej na uzwojenia, nawiniêcie uzwojeñ lic¹(dla zapewnienia minimalnej rezystancji uzwojenia dla pr¹duzmiennego). Dolna granica zacienionego obszaru na tym wykresiezak³ada (przy za³o¿eniu, ¿e transformator równie¿ zosta³poprawnie zaprojektowany): optymaln¹ gêstoœæ strumieniamagnetycznego, ale nawiniêcie uzwojeñ litym drutem, obecnoœæuzwojeñ nie bior¹cych udzia³u w przenoszeniu energii(zak³ada siê, ¿e uzwojenia te zajmuj¹ 1/3 przestrzeni dla uzwojeñprzy danej wielkoœci rdzenia) oraz spe³nienie norm bezpieczeñstwazak³adaj¹cych 8-milimetrowe odstêpy miêdzy wyprowadzeniamiuzwojeñ wtórnych i uzwojenia pierwotnegooraz miêdzy wyprowadzeniami uzwojeñ i rdzeniem. W obydwuprzypadkach zak³ada siê, ¿e temperatura otoczenia jest(C)f[kHz]8 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychnie wy¿sza ni¿ 60°C oraz warunki ch³odzenia transformatorapozwalaj¹ce na wzrost temperatury rdzenia nie wiêkszy ni¿40°C. Zak³ada siê równie¿, ¿e maksymalna gêstoœæ strumieniamagnetycznego nie przekracza 60% dopuszczalnej wartoœciwyznaczonej przez nasycenie rdzenia. Ostatnie za³o¿enie jestbezpoœrednio zwi¹zane z zakresem napiêcia wejœciowego (sieciowego)dla jakiego zasilacz ma poprawnie pracowaæ.Z wykresu na rys.4.2 wyraŸnie widaæ, ¿e generalnie zewzrostem czêstotliwoœci pracy przetwornicy roœnie moc jak¹mo¿na uzyskaæ przy danej wielkoœci rdzenia. Jednak przy„mniej optymistycznych” warunkach pracy rdzenia, wartoœæta powy¿ej pewnej czêstotliwoœci - maleje. Równie¿ przy spe³nieniuwszelkich za³o¿eñ korzystnej pracy rdzenia osi¹galnywzrost mocy powy¿ej pewnej czêstotliwoœci staje siê niewielki.Równoczeœnie straty mocy w rdzeniu, jak i w uzwojeniachrosn¹, tym samym sprawnoœæ przetwornicy maleje. Warto zauwa¿yæ,¿e wystêpuje tu niekorzystne sprzê¿enie zwrotne polegaj¹cena tym, ¿e przekroczenie dopuszczalnej czêstotliwoœcipracy przetwornicy powoduje wzrost wydzielanego ciep³a,a wiec i wzrost temperatury rdzenia. Tym samym warunki pracytransformatora staj¹ siê ogólnie mówi¹c mniej korzystne,co powoduje dalszy wzrost jego temperatury. Prowadzi to donasycania rdzenia, a wiêc zmniejszania indukcyjnoœci uzwojeniapierwotnego i praktycznie w ka¿dym przypadku koñczysiê to uszkodzeniem tranzystora kluczuj¹cego.W artykule pominiêto przytaczanie konkretnych charakterystyktypowych rdzeni, ale szerokoœæ granicy dopuszczalnejprzenoszonej mocy (zaznaczonej jako P TH na rys.4.2) jest dlatypowych czêstotliwoœci pracy równa oko³o 3-krotnej zmianietej mocy (wykresy te rysowane s¹ zwykle w skali logarytmicznej),a dla czêstotliwoœci 100kHz oko³o 5-krotnej zmianie tejmocy. Warto w tym miejscu równie¿ zauwa¿yæ, ¿e czêstotliwoœæpracy wielu obecnie budowanych przetwornic (np. woparciu o uk³ady typu TOPSwitch, opisywane w „SE” nr 12/1999 i 1/2000 oraz 5 i 6/2002) jest sta³a i wynosi 100kHz.Warto zatem po naprawie zasilacza, szczególnie, gdy przyczynajego awarii nie jest jasna lub awaria powtórzy³a siê kilkakrotnie,pozostawiæ urz¹dzenie w³¹czone na oko³o 1÷2 godz.i kontrolowaæ temperaturê rdzenia. Warto równie¿ wyrobiæ sobieprzyzwyczajenie pozwalaj¹ce orientowaæ siê jak gor¹cyjest transformator (normalnie) w danym urz¹dzeniu. Oczywiœciewystarczy metoda pomiaru temperatury „palcem”, choæw niektórych przypadkach pomocne mog¹ byæ mierniki temperatury,które s¹ na wyposa¿eniu wielu popularnych miernikówuniwersalnych. Nie nale¿y te¿ przesadnie przera¿aæ siê,¿e transformator jest gor¹cy - jak ju¿ zaznaczono podstaw¹prawid³owo zaprojektowanego transformatora jest za³o¿eniedopuszczalnego wzrostu temperatury wzglêdem otoczenia o40°C, a temperatura w kolumnie œrodkowej (w jej wnêtrzu)mo¿e osi¹gaæ 100°C.4.1. Dopuszczalna i optymalna gêstoœæ strumieniamagnetycznegoTakie okreœlenia pojawia³y siê wczeœniej i czêsto bêd¹ powtarzanew dalszej czêœci artyku³u, niniejszy punkt ma na celuich wyjaœnienie.Wymagany strumieñ pola magnetycznego, to g³ówny czynnikdecyduj¹cy o wielkoœci rdzenia, a wiêc o wielkoœci transformatora.Amplituda zmiennoœci gêstoœci tego strumienia zale¿yod indukcji magnetycznej, przy której zaczyna siê zakresnasycenia, a wiêc zmniejszenia wzglêdnej przenikalnoœci magnetycznejoraz od symetrii zmiennoœci pola magnetycznego.Wartoœæ indukcji wprowadzaj¹cej rdzeñ w nasycenie to parametrferromagnetyka, z którego jest on wykonany i dla typowychmateria³ów jest on rzêdu 300mT (militesli), symetria natomiastjest najwiêksza w uk³adach push-pull. W tych zasilaczachzatem dopuszczalna jest najwiêksza amplituda zmiennoœcigêstoœci strumienia, a wiêc najwiêksza przeniesiona mocprzy danej wielkoœci transformatora. G³ównie z tych (ale nietylko) powodów uk³ady push-pull stosuje siê w zasilaczachdu¿ej mocy. Wspó³czynniki bezpieczeñstwa (prawid³owej pracyuk³adu) na maksymaln¹ indukcjê musz¹ uwzglêdniaæ kilkaczynników:• zakres napiêcia wejœciowego - przy napiêciu ni¿szym, pr¹djest wiêkszy (zasilacz przedstawia siê dla Ÿród³a zasilaniajak ujemna rezystancja), a wiêc wiêkszy jest i strumieñ;zasady dobrego projektu transformatora zalecaj¹ przyjêciedla tego wspó³czynnika wartoœci 1.7,• niesymetria uk³adu - mo¿e byæ ona spowodowana niesymetri¹pola rozproszonego w obrêbie uzwojeñ (co implikujewnioski dla sposobu nawijania uzwojeñ i by³o szczegó³owowyjaœnione w p.2) lub nierównym czasem w³¹czeniakluczy; dla uk³adów zasilaczy wyposa¿onych wuzwojenia zabezpieczaj¹ce przed niesymetri¹ przyjmujesiê dla tego wspó³czynnika wartoœæ 1.15, a dla zasilaczypozbawionych takich uzwojeñ oraz odpowiednich elektronicznychuk³adów protection nawet 2,• korekcja typu feed-forward - dla przyœpieszenia reakcjizasilacza w warunkach gwa³townych zmian obci¹¿enia, awiêc poprawienia jego charakterystyki przejœciowej opróczstabilizacji w oparciu o ujemne sprzê¿enie zwrotne, wprowadzasiê korekcjê typu feed-forward; w zale¿noœci od skutecznoœcijej dzia³ania musi byæ pozostawiony pewienmargines dla strumienia magnetycznego. Jeœli korekcjafeed-forward ma skutecznoœæ 10%, to wspó³czynnik namaksymaln¹ indukcjê musi byæ zmniejszony o wspó³czynnik1.1. Niespe³nienie tych warunków mo¿e prowadziæ donieoczekiwanego uszkodzenia tranzystora (tranzystorów)kluczuj¹cego podczas gwa³townych zmian poboru mocy,a wiêc w³¹czenia/wy³¹czenia urz¹dzenia do/ze stanu standby.Wykrycie takiej przyczyny w serwisie jest niezwyklek³opotliwe.W dobrze zaprojektowanym zasilaczu typu forward amplitudaB AC musi byæ dwukrotnie mniejsza ani¿eli w uk³adziepush-pull. Dlaczego po³owê amplitudy widaæ wprost z przebiegówpêtli histerezy przedstawionych na rys.4.1, ale dobrzezaprojektowany zasilacz to taki, w którym przebieg tej pêtlijest w³aœnie taki, jak pokazano na tym rysunku, to znaczy, ¿eobejmuje ca³¹ æwiartkê wykresu B-H. Aby to uzyskaæ, musz¹byæ spe³nione warunki nie zawsze ³atwe do osi¹gniêcia.W transformatorach zasilaczy typu forward musi byæuwzglêdniona remanencja magnetyczna rdzenia (to tzw. pozosta³oœæmagnetyczna, czyli indukcja wystêpuj¹ca po zaniku Ÿród³a,które j¹ wywo³a³o). Czynniki prowadz¹ce do wykorzystaniape³nej amplitudy gêstoœci strumienia magnetycznego wrdzeniu to:• stosowanie niewielkiej szczeliny powietrznej w obwodzierdzenia,• stosowanie uzwojenia „demagnetyzacji”,• stosowanie w uk³adzie elektronicznym zasilacza konden-SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 9

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychsatora ograniczaj¹cego szybkoœæ „narostu” napiêcia nauzwojeniu pierwotnym. Z tym kondensatorem spotykamysiê w zasilaczach praktycznie zawsze, jednak w tym przypadkuma on znaczenie nie tylko jako „ochrona” tranzystorakluczuj¹cego, ale równie¿ i transformatora.Optymalna amplituda gêstoœci strumienia magnetycznegoto taka, przy której moc przeniesiona przez rdzeñ jest maksymalna.Okazuje siê, ¿e sytuacja taka ma miejsce, gdy stratyenergii w rdzeniu stanowi¹ 44% strat ca³kowitych. Straty te s¹doœæ skomplikowan¹ funkcj¹ czêstotliwoœci, indukcji magnetyczneji objêtoœci rdzenia. Dla utrzymania optymalnej amplitudyindukcji musi ona maleæ wraz ze wzrostem czêstotliwoœcipracy uk³adu. Jednak nie jest to odwrotna proporcjonalnoœæi moc generalnie ze wzrostem czêstotliwoœci roœnie. Wniosekten jest prawdziwy dopóki dominuj¹c¹ rolê w stratach energiiw rdzeniu stanowi¹ straty zwi¹zane ze zjawiskiem przemagnesowaniardzenia (pêtli histerezy), natomiast straty zwi¹zanez istnieniem pr¹dów wirowych s¹ nieznaczne. Dla typowychrdzeni zakres ten siêga czêstotliwoœci oko³o 100kHz. Typowywykres spadku mocy przeniesionej przez transformatorprzy odstêpstwach amplitudy indukcji od optymalnej przedstawionona rys.4.3.10.90.8P TH/PTH MAX0.8 0.9 1 1.1 1.2B/B OPTRys.4.3. Spadek mocy przeniesionej przez transformatorprzy odstêpstwach gêstoœci strumieniamagnetycznego od wartoœci optymalnej.Wykres zale¿noœci indukcji magnetycznej od czêstotliwoœcidla uzyskania warunków amplitudy indukcji optymalnejprzedstawiono na rys.4.4. Ten sam wykres jest czytelniejszynarysowany w skali logarytmicznej - rys.4.5.BB (mT)AC400SATURATIONLIMIT300B SAT200B PUSH-PULLMAX15011002903FORWARD80704Rys.4.4.60504010 15 20 30 f[kHz]40 50 60 80 100Rys.4.5.Rys.4.4. Wykres zale¿noœci gêstoœci strumienia magnetycznegood czêstotliwoœci pracy przetwornicydla uzyskania maksymalnej mocy przeniesionejprzez transformator.Rys.4.5. Przyk³adowy wykres zale¿noœci optymalnejwartoœci indukcji magnetycznej od czêstotliwoœcipracy zasilacza dla kilku typowych rdzeni.PP WP Ca)fnapiêcie wyjœcioweb)C5V 20V10VP thI II III IVf L f Tf 1 fRys.4.6.a). Zale¿noœæ przeniesionej mocy przez transformatorod czêstotliwoœci pracy.b). Zale¿noœæ strat mocy w rdzeniu i uzwojeniach odczêstotliwoœci pracy.Teoretyczny (i uproszczony) wykres uzyskanej mocy od czêstotliwoœcipracy zasilacza przedstawiono na rys.4.6a. Na rys.4.6bzaznaczono straty mocy w rdzeniu i w uzwojeniach. Mo¿na nanim wyodrêbniæ kilka charakterystycznych obszarów:I - Przy niskich czêstotliwoœciach ograniczenie stanowi zjawiskonasycenia rdzenia. Równoczeœnie przy niskich czêstotliwoœciachwymagana jest du¿a liczba zwojów uzwojeñtransformatora i ograniczeniem jest tu wielkoœæ karkasu dlaich pomieszczenia. W tym zakresie uzyskana moc jest mniejwiêcej wprost proporcjonalna do czêstotliwoœci pracy przetwornicy(œciœlej - do czêstotliwoœci efektywnej), straty mocyw uzwojeniach s¹ odwrotnie proporcjonalne do pierwiastkaz czêstotliwoœci, jak równie¿ do pierwiastka z amplitudystrumienia magnetycznego.II - Przy czêstotliwoœci na granicy obszarów I i II transformatorpomieœci wymagane dla danej aplikacji uzwojenia. Wtym obszarze straty mocy w uzwojeniach s¹ odwrotnie proporcjonalnedo czêstotliwoœci, a moc jak¹ mo¿e transformatorprzenieœæ - wprost proporcjonalna do pierwiastka zczêstotliwoœci. W tym obszarze ograniczeniem jest nadalwartoœæ indukcji, przy której rdzeñ siê nasyca.III - Powy¿ej pewnej czêstotliwoœci (f T ) optymalna amplituda strumieniamagnetycznego staje siê ni¿sza ani¿eli wynika to z ograniczeniajakie narzuca zjawisko nasycania rdzenia. Ograniczeniemstaj¹ siê natomiast straty mocy w rdzeniu zwi¹zane zjego przemagnesowywaniem. Kszta³t krzywej mocy w zale¿-noœci od czêstotliwoœci w tym zakresie zale¿y od charakterystykimateria³u z jakiego wykonano rdzeñ (ferrytu). Dla typowychmateria³ów gêstoœæ strumienia magnetycznego w tymzakresie jest mniej wiêcej odwrotnie proporcjonalna do pierwiastkaz czêstotliwoœci. Równoczeœnie straty mocy w uzwojeniachtylko nieznacznie wzrastaj¹ z czêstotliwoœci¹. Zak³adaj¹c,¿e s¹ one w przybli¿eniu sta³e, uzyskana moc z transformatorajest równie¿ w przybli¿eniu sta³a.IV - Jako czêstotliwoœæ f 1 na wykresie z rys.4.6b zaznaczonoczêstotliwoœæ, przy której liczba zwojów uzwojenia wtórnegodaj¹cego napiêcie najni¿sze staje siê równa 1. Kryteriumto staje siê ograniczeniem dalszego wzrostu czêstotliwoœcilub amplitudy indukcji magnetycznej w zasilaczacho niskim napiêciu wyjœciowym (np. zasilacze komputero-10 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Praca transformatora w uk³adach zasilaczy impulsowychwe 5V, 3.3V). Zaznaczono to na rys.4.6b lini¹ przerywan¹.Powy¿ej tej czêstotliwoœci spadek indukcji musi byæ wiêkszyani¿eli wynika to z warunku na optymaln¹ wartoœæ amplitudyindukcji. Zatem moc uzyskana z transformatora spada.Spadek ten jest dodatkowo pog³êbiony faktem wzrostustrat wiropr¹dowych.W rzeczywistych uk³adach rolê odgrywaj¹ jeszcze czynniki,które nie zosta³y uwzglêdnione w powy¿szym uproszczonymrozumowaniu. S¹ nimi: zasygnalizowane, ale nie uwzglêdnionezjawisko pr¹dów wirowych w uzwojeniach, istnienie paso¿ytniczychpojemnoœci uzwojeñ, jak równie¿ oczywista koniecznoœæzaokr¹glania liczby zwojów do wartoœci liczby ca³kowitej.Zatem wykres przedstawiony na rys.4.6a wygl¹da faktycznietak, jak zaznaczono to lini¹ przerywan¹. Najistotniejszymwnioskiem jest to, ¿e funkcja ta zawsze wykazuje maksimumchoæ wartoœæ czêstotliwoœci, przy której ono wystêpujejest ró¿na dla ró¿nych rdzeni. Na rys.4.7 przedstawiono owewykresy dla dwóch konkretnych rdzeni transformatorów: E42i E52 wykonanych z materia³u 3C8. W praktyce in¿ynierskiejoperuje siê nie tyle czêstotliwoœci¹, przy której moc jest maksymalna,lecz czêstotliwoœci¹, powy¿ej której nie uzyskuje siêznacz¹cego wzrostu mocy. Dla rdzenia E42 przyjmuje siê, ¿ejest to 52kHz, a dla E52 - 100kHz. Jak zaznaczono na wstêpie,moc zale¿y w g³ównej mierze od konfiguracji zasilacza i rys.4.7przedstawia wartoœci dla uk³adu typu forward.P TH [W]400300200100E42EC526010 20 50 100 200f [kHz]Rys.4.7. Przyk³adowa zale¿noœæ przeniesionej mocyprzez transformator od czêstotliwoœci pracyzasilacza dla dwóch typowych rdzeni.4.2. Wnioski dotycz¹ce zjawisk wystêpuj¹cych wrdzeniu transformatoraAnaliza przedstawionych wy¿ej zjawisk prowadzi do optymalnegoprojektowania wielkoœci, ale i przede wszystkimkszta³tu rdzenia transformatora, jak równie¿ wyboru materia³u(ferrytu) najbardziej odpowiedniego dla pracy transformatoraz wysokimi czêstotliwoœciami kluczowania pr¹du. W praktyceserwisowej spotykamy ró¿ne kszta³ty rdzeni. Nie tylko czynnikielektryczne i magnetyczne s¹ brane pod uwagê. Nierazbardzo istotne s¹ wzglêdy mechaniczne (np. wysokoœæ transformatora),a oczywiœcie zawsze wzglêdy ekonomiczne, naktóre sk³ada siê nie tylko koszt wykonania rdzenia, ale równie¿³atwoœæ nawiniêcia uzwojeñ, sk³adania rdzenia itp. Generalnieuwa¿a siê, ¿e najlepszy stosunek jakoœci do ceny orazmocy do masy (ciê¿aru) rdzenia uzyskuje siê przy kszta³tkachtypu E. Chocia¿ elektrycznie i magnetycznie lepsze s¹ rdzeniezamkniête (RM, PQ, PM), s¹ one jednak dro¿sze i karkas makszta³t trudniejszy do nawiniêcia uzwojeñ. Jednak obecnie wkszta³tkach typu E wykonuje siê œrodkow¹ kolumnê o przekrojuko³owym - ³atwiej nawin¹æ uzwojenie zachowuj¹c ma³¹indukcyjnoœæ rozproszenia. Uwa¿a siê równie¿, ¿e rdzenie typuE mo¿na wykonaæ z oko³o 20% mniej materia³u dla danej mocytransformatora ani¿eli rdzenie typu U. Daje to nie tylko zmniejszeniewagi transformatora, ale równie¿ zmniejszenie strat spowodowanychpr¹dami wirowymi, szczególnie przy pracy zbardzo wysokimi czêstotliwoœciami. Nie mniej istotne s¹ uwarunkowaniakszta³tu jakie narzucone s¹ od strony formy dlazapewnienia odpowiedniej klasy izolacji zasilacza. Powy¿szewzglêdy zosta³y zoptymalizowane w tzw. systemie ETD i ztakimi transformatorami spotykamy siê czêsto.5. Uwagi dodatkowe5.1. Temperatura rdzeniaJednym z zagro¿eñ poprawnej pracy transformatora w uk³adziezasilacza impulsowego jest nadmierny wzrost temperatury- grzeje siê zarówno rdzeñ, jak i uzwojenia. Parametry rdzeniazale¿¹ od jego temperatury, równie¿ rezystancja w³aœciwaprzewodu wzrasta wraz ze wzrostem temperatury. Dla miedziw temperaturze 100°C jest ona o oko³o 30% wy¿sza ni¿ wtemperaturze 20°C. Najogólniej mówi¹c nadmierny wzrost temperaturytransformatora mo¿e byæ przyczyn¹ uszkodzenia elektronikizasilacza. Praktycznie zawsze koñczy siê to uszkodzeniemtranzystora kluczuj¹cego. Zasady prawid³owego projektowaniatransformatora zak³adaj¹, ¿e temperatura rdzenia mo¿ewzrosn¹æ o 40°C wzglêdem temperatury otoczenia i nie mo¿ebyæ wy¿sza ni¿ 100°C, przy czym dotyczy to kolumny œrodkowejrdzenia i jej œrodka.Wzrost temperatury rdzenia jest natomiast nie tylko zale¿-ny od wydzielanego w transformatorze ciep³a, ale i od warunkówjego ch³odzenia. Uzwojenia, przek³adki izoluj¹ce i ekranyto dla tej kwestii izolacje pogarszaj¹ce ch³odzenie rdzenia.Czêsto jest tak, ¿e czynnikiem wymuszaj¹cym zastosowaniewiêkszego rdzenia jest nadmierna iloœæ wydzielanego ciep³aw stosunku do rezystancji termicznej transformatora, mimo¿e wszelkie inne wymogi poprawnego zaprojektowania transformatorapozwala³yby na zastosowanie mniejszego rdzenia,a tym samym i ca³ego transformatora. Rezystancja termicznazdefiniowana jest jako stosunek przyrostu temperatury do iloœciwydzielanego ciep³a. Dane katalogowe na ogó³ podaj¹ dwiewartoœci tego parametru (lub przedzia³), jedn¹ dla najogólniejrozumianych warunków „optymistycznych”, drug¹ „pesymistycznych”.Warunki pesymistyczne wystêpuj¹ w zasilaczach,które zapewniaæ musz¹ odpowiedniej klasy bezpieczeñstwaizolacjê galwaniczn¹ od sieci energetycznej. Zale¿¹ one tak¿eod takich czynników, jak sposób mocowania i u³o¿enie transformatora.W zasilaczach popularnych komputerów klasy PC lub np.kuchenek mikrofalowych, aby uporaæ siê z tym problememstosuje siê rozwi¹zanie drastyczne, ale daj¹ce jednoznacznyefekt - wentylator. W urz¹dzeniach takich jak odbiorniki telewizyjnejest to nie do przyjêcia. W pracach serwisowych zawszewarto wypytaæ klienta w jakich okolicznoœciach urz¹dzeniesiê uszkodzi³o i wywnioskowaæ na tej podstawie, czyprzyczyn¹ móg³ byæ nadmierny wzrost temperatury uk³adu.5.2. Praca rdzenia w transformatorach sieciowychProblem pr¹dów wirowych w rdzeniu transformatora istniejerównie¿ w przypadku transformatorów sieciowychSERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 11

(50Hz), dlatego rdzenie tych transformatorów sk³adane s¹ zcienkich blach. Moc strat wiropr¹dowych (przypadaj¹ca najednostkê masy rdzenia) w tym przypadku jest proporcjonalnado kwadratu gruboœci blachy. Jest ona równie¿ proporcjonalnado kwadratu czêstotliwoœci pr¹du w uzwojeniach i do kwadratuskutecznej wartoœci indukcji magnetycznej. Natomiast cociekawe, moc ta jest niezale¿na od przenikalnoœci magnetycznejp³ytek.5.3. EkranyStosowanie ekranów miêdzy uzwojeniem pierwotnym iwtórnym to doœæ powszechna praktyka w transformatorachpracuj¹cych z pr¹dami o znacznej czêstotliwoœci. Nale¿y zwróciæuwagê, ¿e negatywne skutki z ich stosowania to nie tylkoograniczenie przestrzeni, która mo¿e byæ wykorzystana przezuzwojenia i tym samym niekiedy koniecznoœæ zastosowaniawiêkszego rdzenia.Otó¿ ekrany z zasady znajduj¹ siê w miejscach gdzie gêstoœæstrumienia indukcji magnetycznej pola rozproszonego jestnajwiêksza, a to oznacza, ¿e indukuj¹ siê w nich równie¿ pr¹dywirowe.Z tego wzglêdu folia, z której wykonuje siê ekran nie powinnabyæ zbyt gruba. Przyjmuje siê, ¿e wystarczaj¹c¹ gruboœci¹jest 0.15mm. Straty powodowane przez pr¹dy wirowe s¹proporcjonalne do przewodnoœci w³aœciwej materia³u, z któregos¹ wykonane. Zatem miedŸ nie jest najlepszym materia-³em do tego celu. Preferowane s¹ przewodniki niemagnetyczneo du¿ej rezystancji w³aœciwej. Sposób zak³adania ekranu toistotne zagadnienie w sytuacjach przewijania transformatorów!Ekran powinien obejmowaæ jeden zwój, a „zak³adka” powinnabyæ minimalna. Taka „zak³adka” to dla pr¹dów wysokiejczêstotliwoœci pojemnoœæ. Powoduje ona dla tych sk³adowychpr¹dów - zwój zwarty, a o jego destrukcyjnym wp³ywie na pracêtransformatora nie trzeba przypominaæ.5.4. Czêstotliwoœæ efektywnaTo pojêcie przewija³o siê wielokrotnie w ca³ym artykule,nale¿y mu siê wiêc parê s³ów wyjaœnienia.Najprostsza analiza obwodów sygna³ów zmiennych (w tympr¹dów i napiêæ) to analiza harmoniczna. Jeœli nawet przebieginie s¹ sinusoidalne, to w pierwszym przybli¿eniu przyjmujesiê pierwsz¹ sk³adow¹ ich rozwiniêcia „fourierowskiego”. Jeœlikszta³t przebiegów odbiega znacznie od sinusoidy, trzebaprzyj¹æ kilka sk³adowych tego rozwiniêcia. Analiza taka stajesiê bardzo skomplikowana. Z in¿ynierskiego punktu widzeniazadowalaj¹ce staje siê wprowadzenie czêstotliwoœci zastêpczej,ró¿nej od faktycznej czêstotliwoœci kluczowania przetwornicy,a daj¹cej prawid³owy wynik podczas harmonicznej analizyuk³adu przy tej w³aœnie czêstotliwoœci. Takie w³aœnie znaczeniema powtarzaj¹ca siê wielkoœæ f e . Wydawa³oby siê, ¿e zewzglêdu na charakter rozwiniêcia funkcji okresowej w szeregharmoniczny czêstotliwoœæ f e musi byæ zawsze wy¿sza od czêstotliwoœcipodstawowej. W analizie pracy transformatora wuk³adach zasilaczy f e czêsto ma ni¿sz¹ wartoœæ od czêstotliwoœcipracy przetwornicy, szczególnie w uk³adach flyback. Jesttak dlatego, poniewa¿ przyjêcie wartoœci efektywnej czêstotliwoœciuwzglêdnia tu równie¿ wp³yw sk³adowej sta³ej, a ta zzasady jest szczególnie du¿a w pracy cewek wyg³adzaj¹cych itransformatora konfiguracji flyback. Dla przebiegów zbli¿onychdo pi³ozêbnych (taki kszta³t maj¹ na ogó³ pr¹dy w uzwojeniachi strumieñ magnetyczny w rdzeniu) dobre przybli¿eniedaje wzór:f e = 1.3f / √ (1 + 3 (I O /I AC ) 2gdzie: I 0 i I AC to odpowiednio sk³adowa sta³a pr¹du i amplitudarozumiana jako po³owa wartoœci miêdzyszczytowej.Pojêcie czêstotliwoœci efektywnej wprowadza siê równie¿w przypadku przebiegów sinusoidalnych i nie jest ona wcalerówna jego czêstotliwoœci. Zastêpuje ona przebieg sinusoidalnyz na³o¿on¹ na niego sk³adow¹ sta³¹ na przebieg sinusoidalnybez tej sk³adowej. Dla celów analizy uk³adów, którym poœwiêconyjest artyku³ dobre przybli¿enie daje wzór:f e = f / √ 1 + 2 (I O / I AC ) 2gdzie: I 0 i I AC - podobnie jak wy¿ej.Niezale¿nie od czêstotliwoœci efektywnej wprowadza siêrównie¿ pojêcie efektywnego pr¹du. Dok³adna analiza matematycznawykracza poza ramy artyku³u. }

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjnyprocesor wizji i fonii (cz.2-ost.)Bogdan SikorowskiW dalszym ci¹gu opisu wyprowadzeñ uk³adów TDA884x/TDA885x zachowano konwencjê z pierwszej czêœci artyku³udotycz¹c¹ numeracji wyprowadzeñ, polegaj¹c¹ na tym, ¿e numeracjanó¿ek odnosi siê do obudowy SDIP-56, a odpowiednianó¿ka dla obudowy QFP-64 podana jest w nawiasie.n.34, 35 (n.50, 51): Xtal (3.58MHz), Xtal (4.43/3.58MHz)- wyprowadzenia do pod³¹czenia rezonatorów kwarcowych.Procesor wideo TDA88xx dopuszcza stosowanie jednego lubdwóch rezonatorów kwarcowych. W przypadku stosowania tylkojednego, drugie wejœcie powinno pozostawaæ nie pod³¹czone(open). Do n.34 mo¿e byæ pod³¹czony tylko rezonator z rodziny3.6MHz, natomiast do n.35 - zarówno 3.6MHz, jak i4.43MHz. Uwagi te s¹ istotne nie tylko dla poprawnej pracyuk³adów dekoderów koloru, ale przede wszystkim dla generatorasygna³u steruj¹cego stopniem wyjœciowym linii (H). Zuwagi na jego kalibracjê, system sterowania musi jednoznaczniezidentyfikowaæ pod³¹czony rezonator (lub rezonatory).Konfiguracja uk³adu i wartoœæ bitów steruj¹cych XA oraz XB(rejestr 00 hex , bity: 1, 0) powinna wygl¹daæ tak, jak pokazanow tabeli 5.Tabela 5bitXAbitXBn.34 n.35bitXAbitXBn.34 n.350 0 3.6MHz 3.6MHz 1 0 open 4.4MHz0 1 3.6MHz open 1 1 3.6MHz 4.4MHz12 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniiPodczas startu odbiornika system sterowania odczytuj¹cwartoœci dwóch bitów statusu: SXA oraz SXB (rejestr do odczytu01 hex , bit 1, 0) ustawianych wewn¹trz uk³adu TDA88xxzale¿nie od fizycznie pod³¹czonych rezonatorów, potwierdza(lub nie) zgodnoœæ z ustawieniami bitów XA i XB. Dopiero wprzypadku stwierdzenia poprawnoœci pod³¹czenia kwarcówrozpoczyna siê procedura kalibracjigeneratora H.n.36 (n.52): Loop filter burst phasedetector - filtr pêtli PLL detektorafazy sygna³u burst. Z uwagi na pewnoœædzia³ania dekodera kolorówwartoœæ elementów filtru pêtli fazowejpod³¹czonych do wyprowadzenia36 jest doœæ krytyczna. Producentzaleca stosowanie konfiguracji pokazanejna rysunku 5.n.37 (n.53): Supply - napiêcie zasilania. Dodatnie napiêciezasilania +8V - uwagi: patrz n.12.n.38 (n.54): CVBS1 output - wyjœcie kompletnego sygna³uwideo. Amplituda sygna³u wyjœciowego: 2V pp , impedancjawyjœciowa:

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniiTabela 8bitCS1bitCS0Sygna³ywyjœciowe, n.26bitCS1bitCS00 0 CVBS INT (n.13) 1 0Sygna³ywyjœciowe, n.26Y S-VHS +C S-VHS(n.11, n.10)0 1 CVBS1 EXT (n.17) 1 1 CVBS2 EXT (n.11)Jak ju¿ wspomniano sygna³ dostêpny na n.38 jest równie¿sygna³em u¿ytecznym dla g³ównego toru wideo odbiornika.Zanim sygna³ ten zostanie zobrazowany na ekranie podlegaæbêdzie co najmniej kilku procesom poprawiaj¹cym jego jakoœæ.Z wyjœcia kluczy kierowany jest on do dwóch niezale¿nychtorów: luminancji i chrominancji. W torze luminancji napotykanajpierw selektor impulsów H/V, gdzie wydzielane s¹ impulsydla potrzeb obwodów synchronizacji i jednoczeœnie kierowanyjest do ¿yratorowej linii opóŸniaj¹cej. OpóŸnienie wtorze luminancji mo¿e byæ regulowane w zakresie 0÷320ns zkrokiem 40ns. Za wielkoœæ opóŸnienia odpowiedzialne s¹ bityYD3 ... YD0 (rejestr 1A hex , bity: 7, 6, 5, 4). Ustawienie bitówsteruj¹cych i odpowiadaj¹c¹ im wartoœæ opóŸnienia przedstawiatabela 9.Dalej tor sygna³u wideo prowadzi przez pu³apkê (trap) dlasygna³u chrominancji lub przez liniê opóŸniaj¹c¹ o sta³ym opóŸnieniu(160ns). Wybór toru zale¿y od wyboru sygna³ów wejœciowych:CVBS czy Y/C. Zanim sygna³ luminancji pojawisiê na wyprowadzeniu 28 poddany jest jeszcze obróbce peakingoraz coring. Obydwa procesy kontrolowane s¹ (w³¹czanelub wy³¹czane) za pomoc¹ magistrali I 2 C. Proces peakingpolega na uwypukleniu wy¿szych harmonicznych w sygnaleluminancji, natomiast obróbka coring eliminuje zak³ócenia(szumy), czyli sk³adniki o ma³ych i bardzo ma³ych amplitudach.Stosowny fragment schematu blokowego dla toru wideoprzedstawia rysunek 7.n.39 (n.55): Decoupling digital - wyprowadzenie dla odsprzê¿enianapiêæ zasilaj¹cych obwody cyfrowe.n.40 (n.56): Horizontal output - wyjœcie sygna³ów steruj¹cychdla toru odchylania poziomego. Oscylator odchylania poziomegojest zbudowany jako uk³ad w pe³ni zintegrowany niewymagaj¹cy ¿adnych elementów zewnêtrznych. Regulacjaoscylatora do czêstotliwoœci znamionowej odbywa siê równie¿Tabela 9bitYD3bitYD2bitYD1bitYD0bitYD3bitYD2bitYD1bitYD0automatycznie podczas procesu kalibracji. Jak ju¿ by³o wspomnianeuk³ad kalibratora wymaga, jako sygna³u odniesieniasygna³u jednego z oscylatorów Xtal. Generator H wytwarzaprzebieg pi³okszta³tny o podwójnej czêstotliwoœci linii. Sygna³o tej postaci jest wykorzystywany przez wewnêtrzne uk³adyjako sygna³ bramkuj¹cy. Czêstotliwoœæ oscylatora linii, po procesiekalibracji jest kontrolowana - w celu synchronizacji zprzychodz¹cym sygna³em wideo - przez pêtlê PHI-1.Wyjœcie Horizontal output zbudowane jest jako open collector,aktywnym jest stan niski. Dla normalnych warunkówpracy stopnia wyjœciowego zachowane s¹ nastêpuj¹ce proporcjeczasowe: 45% wy³¹czony (high), 55% w³¹czony (low). Wcelu optymalizacji stabilnoœci pr¹d wyjœciowy stopnia powinienbyæ jak najmniejszy. W tym celu, zwykle na wyjœciu stosowanyjest rezystor o wartoœci oko³o 100R, czasami spotkaæmo¿na równie¿ wtórnik emiterowy.Stopieñ wyjœciowy Horizontal output posiada wbudowaneobwody zapewniaj¹ce tzw. miêkki start/stop stopnia koñcowegolinii. Ich nadrzêdnym celem jest maksymalne zabezpieczenietranzystora mocy w uk³adzie odchylania H. Podczasfazy w³¹czania na wyjœciu 40 pojawiaj¹ siê impulsy steruj¹ceo podwójnej czêstotliwoœci linii (31.25kHz) i zale¿noœciachczasowych: 75% - high i 25% - low. Po up³ywie oko³o 50msuk³ad przywraca normaln¹ czêstotliwoœæ (15.625kHz) i normalnezale¿noœci czasowe. Podobna sytuacja ma miejsce, gdyodbiornik jest wy³¹czany do stanu standby. Impulsy wyjœcioweHorizontal output równie¿ osi¹gaj¹ podwójn¹ wartoœæ czêstotliwoœci,dodatkowo w tej fazie pracy odbiornika sygna³omwyjœciowym RGB nadawane s¹ maksymalne wysterowania(kontrast, jaskrawoœæ). Chodzi tu o szybkie roz³adowanie pojemnoœcikineskopu (Ÿród³a napiêcia WN). Nastêpnie po up³y-OpóŸnienieOpóŸnienie0 0 0 0 0ns 1 0 1 0 200ns0 0 1 0 40ns 1 1 0 0 240ns0 1 0 0 80ns 1 1 1 0 280ns0 1 1 0 120ns 1 1 1 1 320ns1 0 0 0 160nsTo Sync.no burst in auto modeINA,INB, INCPeakingCVBS1OUT38CVBSbufferCS1, CS0YD0...YD30−320nsCVBSY/CChroma trap160nsClochePeaking&CoringCORYINTChroma (SECAM)CVBS2OUTCVBS/YChromaCVBSINTCVBSEXT2611101317outputselectCVBS&Y/CselectINA, INB, INCLumaChromaburstdetec.chromadetec.ACLACCACLCBfscFilter tuningChroma (PAL/NTSC)− numery wyprowadzeń właściwedla obudowy SDIP−56− wyprowadzenia dostępne tylko dlaukładów: TDA8854H, TDA8857HRys.7. Tor wideo uk³adu TDA88xx.14 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniiSTMLumafromFilters &SwitchesHsyncCoincidencedetectorPHI−1 filter43VID, POC IFIFOA, FOBSLPHI−1detectorNoisedetectorfscHsyncseparation− numery wyprowadzeń właściwedla obudowy SDIP−56HorizontaloscillatorHsyncC14.7nFR 15k C2 1µFCalibrationsystemVsyncseparationSawtoothTimingBurstkeyFORF, FORSNCIN, DLVerticaldividerIVW, FSIRef. PHI−2PHI−2 filterVertical pulsefor geometryPHI−2detectorHSH42HBL, LBMHOBSandcastlegenerator4.7nFHoutSlow start& stopFlashprotection+6V −BlankinggeneratorSTBXPR, PRDSlowSTART&STOPDirectstopHoutRGB balnk 14041HorizontaldriveFlyback in /Sandcastle outRys.8. Uk³ady synchronizacji linii i ramki oraz stopieñ steruj¹cy linii.wie oko³o 100ms sygna³y RGB przyjmuj¹ wartoœci minimalne,a po up³ywie kolejnych 50ms wyjœcie Horizontal outputjest wy³¹czane. Stosowny fragment schematu blokowego oscylatorai stopnia steruj¹cego linii pokazano na rysunku 8.n.41 (n.57): Sandcastle output /flyback input - wyjœcie sygna³usandcastle oraz wejœcie impulsów powrotów linii. Impulsyburst oraz impulsy wygaszania ramki s¹ zawsze obecnena wyjœciu 41, impulsy wygaszania linii pojawiaj¹ siê jedyniewówczas, gdy do wyprowadzenia 41 doprowadzone zostan¹impulsy powrotów linii. Obecnoœæ tych ostatnich jest niezbêdnaz uwagi na pracê pêtli PHI-2 (zapewniaj¹cej poziom¹ stabilnoœæobrazu) oraz z uwagi na koniecznoœæ wygaszania powrotówlinii na ekranie (bez impulsów linii powroty by³ybywygaszane tylko na czas trwania impulsu burst). W efekciekombinacji impulsów wyjœciowych (burst i wygaszanie ramki)oraz impulsu wejœciowego powrotu linii na wyprowadzeniu41 otrzymywany jest trójpoziomowy sygna³ sandcastle,jego kszta³t i poziomy pokazano na rysunku 9.n.42 (n.58): PHI-2 filter / Flash protection - filtr pêtli fazowejPHI-2 oraz wejœcie dla obwodów zabezpieczenia.Pêtla PLL PHI-2 odpowiedzialna jest za utrzymywanie stabilnoœcifazowej pomiêdzy wyjœciem impulsów Horizontal output,a wejœciem impulsów powrotu linii (pozioma stabilnoœæpo³o¿enia obrazu na ekranie). Rolê filtru pêtli spe³nia tu pojedynczykondensator pod³¹czony do n.42 (filtr pierwszego rzêdu).Wartoœæ jego pojemnoœci powinna zawieraæ siê w granicach1÷10nF (im wiêksza pojemnoœæ tym wolniejsza odpowiedŸpêtli). W praktyce najczêœciej spotykan¹ wartoœci¹ jest4.7nF.Vertical scanVertical retraceRys.9. Kszta³t i poziomy sygna³u sandcastle.5.3V3V2V0Statyczne po³o¿enie obrazu na ekranie, czyli tzw. regulacjafazy jest kontrolowana za pomoc¹ szyny I 2 C (funkcja HorizontalShift - HSH; rejestr 03 hex , bity 5...0). Poniewa¿ jednakzmiana pr¹du kineskopu ma wp³yw na kszta³t impulsu powrotulinii po³o¿enie obrazu na ekranie mo¿e siê nieznacznie zmieniaæ.Aby temu zapobiec wykorzystuje siê doln¹, stabiln¹ czêœæimpulsu powrotu linii, mo¿na te¿ stosowaæ odpowiednie obwodykompensuj¹ce. Nale¿y jednak pamiêtaæ, ¿e obecnoœæ rezystorówpod³¹czonych do n.42 powoduje zmniejszeniewzmocnienia pêtli, w zwi¹zku z tym wartoœæ do³¹czonego rezystoranie powinna byæ mniejsza ni¿ 1M. Mo¿liw¹ konfiguracjêpod³¹czeñ do n.42 pokazano na rysunku 10.Wyprowadzenie 42 mo¿e byæ równie¿ wykorzystywane jakowejœcie obwodów ochrony. Nominalnie przypisano mu funkcjêochrony flash protection (zabezpieczenie przed wy³adowaniami).Obwody ochrony uaktywniaj¹ siê, gdy napiêcie na n.42przekroczy wartoœæ 6V, wówczas wyjœcie Horizontal output zostajenatychmiast zablokowane. Powrót do normalnej pracy zwykorzystaniem procedury wolnego startu nastêpuje dopiero wchwili, gdy napiêcie tej nó¿ce obni¿y siê poni¿ej granicy 6V.Pêtlê PHI-2 mo¿na zablokowaæ, tzn. wy³¹czyæ, jeœli napiêciena n.42 spadnie (wymuszenie zewnêtrzne) poni¿ej 1V.n.43 (n.59): PHI-1 filter - filtr pêtli fazowej PHI-1. Zadaniempêtli PHI-1 jest zapewnienie synchronizmu pomiêdzy czêstotliwoœci¹oscylatora linii, a przychodz¹cym sygna³em wideoniezale¿nie od parametrów tego sygna³u, tzn. sygna³ mo¿e byæs³aby lub silny, ze Ÿród³a VCR itp. Tak szeroki zakres trzymaniajest uzyskiwany poprzez prze³¹czanie sta³ej czasowej filtruuzyskiwanej za pomoc¹ zmiany pr¹du wyjœciowego. Wartoœætego pr¹du wp³ywa na napiêcie wytwarzane na elementach zewnêtrznychfiltru (n.43), a to z kolei oddzia³ywuje na oscylatorH. Sta³a czasowa pêtli (szybka/wolna) mo¿e byæ przypisywanana sta³e do okreœlonego programu lub mo¿e byæ prze³¹czanaautomatycznie (czynnikiem inicjuj¹cym jest poziom szumóww sygnale). Sterowanie rodzajem prze³¹czania odbywa siê zapomoc¹ szyny I 2 C (bity FOA, FOB; rejestr 00 hex , bity: 3, 2).SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 15

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i fonii42+5VC4.7nF1kRflashprotectionEHT infovoltageRys.10. KonfiguracjawyprowadzeniaPHI-2.39k2%ReferencecurrentVerticalsawtooth100nF5%from verticaldivider5251VerticalsawtoothgeneratorFSIVS, VSCVSD, OSOVerticalgeometryprocessorVA, VXVSH, SCSBLHCO±5%VertivaltrackingEWtrackingCP, TCEW, PW±5%EW geometryprocessorRGB blank 2(due to SBL & VX)Overvoltage XPRdetectorPRD&RGB blank 3HoutSlow start & stop− numery wyprowadzeń właściwedla obudowy SDIP−56nie dotyczy: TDA8840/41/42 oraz TDA8846/ARys.11. Schemat blokowy uk³adów geometrii i sterowania V.47 Vert. drive neg.46 Vert. drive pos.Zalecanymi wartoœciamielementów przy-³¹czonych zewnêtrzniedo wyprowadzenia 43s¹: C1=4.7nF, C2=1µF,R=15k (rys.8). W niektórychaplikacjach, gdzie wymagana jest bardzo szybka reakcjapêtli (niestandardowe sygna³y wejœciowe) mo¿na spotkaænastêpuj¹ce wartoœci: C1=2.2nF, C2=1µF, R=18k (max. 22k).n.44 (n.60, 61): Ground – masa. Wyprowadzenie to zabezpieczapod³¹czenie masy do pod³o¿a uk³adu scalonego orazmasy do bloku Horizontal output.n.45 (n.62): AVL output / East-West drive - automatyczneutrzymywanie poziomu g³oœnoœci / wyjœcie uk³adów korekcji.W system Automatic Volume Levelling (AVL) wyposa¿one s¹nastêpuj¹ce uk³ady: TDA8840, TDA8841, TDA8842,TDA8846 oraz TDA8846A. Natomiast dla pozosta³ych uk³adów,tj.: TDA8843 i TDA8844 i TDA8847 oraz TDA8854H iTDA8857H wyprowadzenie 45 stanowi wyjœcie regulatorówkorekcji E-W.Dzia³anie systemu AVL polega na utrzymywaniu sta³egopoziomu wyjœcia fonii niezale¿nie od wspó³czynnika modulacjifonii w sygnale wejœciowym. Zakres trzymania systemu AVLwynosi 75÷750mVrms dla wejœciowych sygna³ów wewnêtrznychoraz 150÷1500mVrms dla sygna³ów zewnêtrznych. SystemAVL wymaga pod³¹czenia zewnêtrznego kondensatora don.45, zalecan¹ wartoœci¹ jest 1÷4.7µF (mniejsza wartoœæ skracaczas redukcji g³oœnoœci jednak pogarsza dynamikê i zawartoœæharmonicznych w sygnale wyjœciowym). Zakres zmiansk³adowej sta³ej na n.45 wynosi od 1V (min. wzmocnienia) do5V (max. wzmocnienia).Poprzez wyprowadzenie 45 jako wyjœcie sygna³ów korekcjiE-W mog¹ byæ kontrolowane, z wykorzystaniem szyny I 2 C,nastêpuj¹ce parametry obrazu: szerokoœæ - EW (rejestr 04 hex ,bity: 5...0), zniekszta³cenia paraboliczne - PW (rejestr 05 hex ,bity: 5...0), zniekszta³cenia paraboliczne w rogach ekranu - CP(rejestr 06 hex , bity: 5...0) oraz zniekszta³cenia trapezowe - TC(rejestr 07 hex , bity: 5...0).n.46, 47 (n.63, 64): Vertical drive - ró¿nicowo-pr¹dowewyjœcie sygna³ów sterowania uk³adem odchylania pionowego.Generator sygna³ów odchylania pionowego bazuje na czêstotliwoœcioscylatora odchylania poziomego. Dziel¹c w odpowiednimstosunku czêstotliwoœæ linii, otrzymywane s¹ impulsydo sterowania pi³okszta³tnym generatorem ramki. Do wytworzenialiniowego przebiegu „pi³y” wykorzystywane jest Ÿród³opr¹dowe ³aduj¹ce - podczas wybierania ramki - zewnêtrznykondensator pod³¹czony do wyprowadzenia 51. •ród³o pr¹dowegeneratora wykorzystuje równie¿ zewnêtrzny rezystorpod³¹czony do wyprowadzenia 52. Na wyprowadzeniu tym wystêpujenapiêcie odniesienia 3.9V, a wiêc przez rezystor R=39kp³ynie pr¹d odniesienia 100µA. Pr¹d ³aduj¹cy kondensator pod-³¹czony do n.51 jest automatycznie zmieniany (poprzez szynêI 2 C) w chwili, gdy zmianie ulega czêstotliwoœæ odchylania ramki(50/60Hz). Pr¹d ten ulega równie¿ zmianie w czasie regulacjiparametru vertical slope -VS (rejestr 08 hex , bity: 5...0). Wytworzonyw uk³adzie generatora niemal¿e idealnie liniowy przebiegjest nastêpnie wykorzystywany przez uk³ad procesora geometriipionowej oraz poziomej. W uk³adzie procesora geometriipionowej pi³okszta³tny sygna³ jest poddawany kilku regulacjom:regulacja amplitudy - VA (rejestr 09 hex , bity: 5...0), centrowaniew pionie - VSH (rejestr 0B hex , bity: 5...0), korekcjatypu “S” - SC (rejestr 0A hex , bity: 5...0), zoom w pionie - VX(rejestr 16 hex , bity: 5...0), przemieszczenie w pionie – VSC –vertical scroll (rejestr 17 hex , bity: 5...0). Nale¿y jednak zaznaczyæ,i¿ regulacje VX oraz VSC s¹ niedostêpne dla procesorówbez wyjœcia korekcji E-W (n.45). Fragment schematu blokowegoz uk³adem geometrii i odchylania pionowego przedstawionona rysunku 11.Ró¿nicowo-pr¹dowe wyjœcie procesora geometrii obrazu wpionie jest dostêpne na wyprowadzeniach 46 (vertcal drive positive)oraz 47 (vertcal drive nagative). Konstrukcja tego wyjœciaprzewiduje sta³opr¹dowe sprzê¿enie ze stopniem mocy uk³aduodchylania pionowego. Zalet¹ takiego rozwi¹zania jest miêdzyinnymi brak koniecznoœci stosowania w uk³adzie regulacji liniowoœciw pionie oraz brak efektu „t¹pniêcia” ramki (np. po zmianieprogramu). Maksymalne napiêcie na wyjœciach steruj¹cychnie przekracza 4V, wartoœæ pr¹du ró¿nicowego wynosi oko³o500µApp. Przy zastosowaniu rezystora obci¹¿enia 3k napiêciowysygna³ steruj¹cy koñcówk¹ mocy wynosi oko³o 1.5Vpp.n.48, 49 (n.1, 2): IF input - symetryczne wejœcie sygna³u IF.Impedancja wejœcia IF to równoleg³e po³¹czenie rezystancji 2kz pojemnoœci¹ oko³o 3pF. Odpowiada to impedancji wyjœciowejpowszechnie stosowanych filtrów z fal¹ powierzchniow¹(konstrukcja wejœcia dopuszcza sta³opr¹dowe sprzê¿enie zSAW). Czu³oœæ wzmacniaczy wejœciowych to typowo 70mV.Uk³ad zawiera trzy sprzê¿one wzmacniacze po³¹czone kaskadowo,wzmocnienie ca³ej kaskady wynosi minimalnie 64dB.Wejœciowy (wzmocniony) sygna³ IF podlega demodulacji wuk³adzie demodulatora synchronicznego z wykorzystaniem pêtliPLL. Demodulator mo¿e byæ przestrajany w zakresie czêstotliwoœcipoœredniej wizji od 33.4MHz do 58.75MHz. Do tego celuwykorzystywane s¹ trzy bity steruj¹ce: IFA, IFB, IFC (rejestr5045EHTOvervoltageEW drive16 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniiTabela 10IFA(bit 7)IFB(bit 6)IFC(bit 5)bity:4...0Czêstotliwoœæpoœrednia wizji IF (MHz)0 0 0 0 58.750 0 1 0 45.750 1 0 0 38.900 1 1 0 38.001 0 0 0 33.401 1 0 0 33.9015 hex , bity: 7, 6, 5). Zale¿noœæ pomiêdzy ich ustawieniami a wyboremczêstotliwoœci poœredniej wizji przedstawia tabela 10.W³aœciw¹ wartoœæ czêstotliwoœci dla generatora VCO zapewniauk³ad kalibracji wykorzystuj¹c, jako czêstotliwoœæ odniesienia,aktualnie dostêpny sygna³ z oscylatora dekodera koloru.W sk³ad obwodów IF wchodzi równie¿ uk³ad wytwarzanianapiêcia AFC. Sygna³ ten, dla przyjêtej koncepcji braku zewnêtrznychelementów dostrojczych, jest nieodzowny w trakcieprocesu strojenia. Sygna³ AFC wytwarzany jest w uk³adzielicznika jako sygna³ cyfrowy i jest dostêpny dla mikrokontrolerai g³owicy w.cz. poprzez szynê I 2 C - bity AFA i AFB (rejestrdo odczytu 01 hex , bity: 3, 2).n.50 (n.3): EHT tracking / overvoltage protection - wejœcieuk³adów kompensacji wymiarów obrazu w funkcji zmianpr¹du kineskopu / wejœcie ochrony przed nadmiernym wzrostemnapiêcia WN.Nominalna wartoœæ napiêcia na wyprowadzeniu 50 wynosi2V. Jest to wartoœæ odpowiadaj¹ca pr¹dowi kineskopu, przyktórym ustawiana jest wysokoœæ i szerokoœæ obrazu (uk³adykompensacji s¹ nieaktywne). Zakres zmian napiêcia dla wejœciaEHT tracking wynosi od 1.2V do 2.8V, odpowiada to kompensacjiwymiarów, zarówno szerokoœci jak i wysokoœci: ±5%.Poprzez szynê I 2 C - bit HCO (rejestr 0A hex , bit 7), kompensacjawymiarów w poziomie mo¿e byæ wy³¹czona.Elementy pod³¹czone do n.50 stanowi¹ filtr dla sygna³unapiêcia kompensacji, jego sta³a czasowa jest kompromisempomiêdzy szybkoœci¹ dzia³ania pêtli kompensuj¹cej, a ewentualnymizniekszta³ceniami w uk³adach odchylania.Uk³ad ochrony przepiêciowej uaktywnia siê jeœli napiêciena n.50 przekroczy 3.9V. Rezultatem zadzia³ania tego uk³adujest ustawienie bitu XPR (rejestr do odczytu 00 hex , bit 3), którynastêpnie mo¿e byæ wykorzystany do okreœlonego zachowaniasiê odbiornika, o czym zdecyduje system steruj¹cy (mikrokontroler).W przypadku, gdy bit PRD (rejestr 0B hex , bit 6), by³ustawiony (=1) wówczas efektem zadzia³ania uk³adu ochronyjest zablokowanie wyjœcia Horizontal output (z wykorzystaniemprocedury powolnego wy³¹czenia) oraz ustawienie bituXPR. Spadek napiêcia poni¿ej 3.9V automatycznie uruchamiawyjœcie impulsów Hout (równie¿ z wykorzystaniem procedurypowolnego startu).n.51 (n.4): Vertical sawtooth - pod³¹czenie zewnêtrznegokondensatora w uk³adzie generatora ramki napiêcia pi³okszta³tnego.Jak ju¿ wspomniano (n.46, 47), kondensator pod³¹czonydo wyprowadzenia 51 jest elementem generatora „pi³y” wuk³adzie odchylania V. Jego wartoœæ powinna wynosiæ 100nF,±5%. Wa¿nym jest, aby zastosowany kondensator posiada³dobre w³aœciwoœci temperaturowe, czasowe, a tak¿e ma³y pr¹dup³ywu. Zmiana pojemnoœci w czasie lub w wyniku zmianytemperatury bêdzie przek³ada³a siê na zmianê wysokoœci obrazu.Tolerancja wartoœci pojemnoœci jest kompensowana regulacj¹parametru VS (vertical slope). Optymalna wartoœæ amplitudyprzebiegu na n.51 dla czêstotliwoœci odchylania 50Hzwynosi 2.9V. Jest ona determinowana przez wartoœæ pojemnoœcikondensatora i pr¹d ³adowania, który dla 50Hz wynosi oko³o16µA (dla 60Hz bêdzie wiêkszy o oko³o 20%). Przebieg pi³okszta³tnyoparty jest na poziomie sta³ym 2.3V.Liniowy przebieg napiêcia na n.51 jest odzwierciedleniempr¹du p³yn¹cego w obwodzie cewek odchylaj¹cych V. Jegozniekszta³cenie jakimkolwiek czynnikiem ma bezpoœredniwp³yw na liniowoœæ odchylania. Uk³ady TDA88xx w omawianejwersji N2 nie s¹ pod tym wzglêdem najlepiej dopracowane.W celu poprawy geometrii obrazu w pionie (zw³aszczaw jego górnej czêœci), w niektórych aplikacjach spotkaæ mo¿-na dodatkowy rezystor pod³¹czony pomiêdzy n.51 a napiêciezasilania +8V. Wartoœæ tego rezystora waha siê w granicach4.7÷10M i najlepiej dobieraæ j¹ eksperymentalnie zale¿nie odindywidualnych warunków.IFSound in11−10MHz Limiter PLL demodulatorBPFLoopfilterVCOLPFSounddecoupling56Pre−amplifierSound mute:INT mode via: SL=0, SM=1EXT mode via: IFI=0, SM=1STB=0: SM=1No mute: VIM=115k3V10µF55Deemphasis /Audio line out3.6nFExt.audio in2500mVrmsmax. 2Vrms0/−6dBXA=0: 0dBXA=1: −6dB−6dBINA, INBINC, MODAudio switchRys.12. Schemat blokowy toru fonii.nie dotyczy: TDA8843/44/47oraz TDA8854H/57HAutomatic volume levelAVL45AVLdecoupling2.2µFAVLVolume control+15dB−71dBFAVVolume Fixed audio15Audio outSERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 17

TDA884x/TDA885x - jednouk³adowy, telewizyjny procesor wizji i foniin.52 (n.5): Reference current input - wytwarzanie pr¹du referencyjnegodla generatora napiêcia pi³okszta³tnego ramki. Jakwspomniano wczeœniej (n.46, 47), wyprowadzenie 52 wymagapod³¹czenia rezystora do masy. Z uwagi na fakt, i¿ wystêpujena nim napiêcie referencyjne 3.9V, a procesor geometrii V optymalizowanyjest dla wartoœci pr¹du referencyjnego 100µA, wartoœætego rezystora powinna wynosiæ 39k z tolerancj¹ 2%. Odstêpstwaod tej wartoœci bêd¹ skutkowa³y zniekszta³ceniami geometriizarówno w pionie, jak i w poziomie.n.53 (n.6): AGC decoupling capacitor - pod³¹czenie kondensatoraodsprzê¿enia napiêcia ARW. Optymaln¹ wartoœci¹kondensatora z punktu widzenia szybkoœci dzia³ania pêtli ARW,dla przypadku odbioru sygna³ów z modulacj¹ negatywow¹ i pozytywow¹,jest 2.2µF. Jednak przy za³o¿eniu odbioru sygna³ówtylko z modulacj¹ negatywow¹ wartoœæ omawianej pojemnoœcimo¿na zmniejszyæ. Wp³ynie to korzystnie na szybkoœæ dzia³aniapêtli. Eksperymentalnie dobrana minimalna wartoœæ pojemnoœcipod³¹czonej do wyprowadzenia 53 wynosi 330nF. Doœwiadczeniedowodzi równie¿, ¿e nale¿y unikaæ pod³¹czeñ n.53zewnêtrznymi rezystorami zarówno do +8V, jak i do masy.n.54 (n.7): Tuner AGC output - wyjœcie napiêcia ARW dosterowania g³owicy w.cz. Wyprowadzenie to wykorzystywanejest do redukcji wzmocnienia g³owicy w przypadku wyst¹pieniazbyt silnych sygna³ów wejœciowych. Wyjœcie skonfigurowanejest jako open collector, wartoœæ zewnêtrznego rezystorapodpiêtego do napiêcia zasilania decyduje o nachyleniu charakterystykiregulacji. Zbyt du¿a jego wartoœæ (powy¿ej kilkudziesiêciukiloomów) mo¿e powodowaæ k³opoty ze stabilnoœci¹pêtli ARW. Na n.54 mo¿e wyst¹piæ maksymalnie napiêcieVcc+1V, a wp³ywaj¹cy pr¹d mo¿e osi¹gaæ wartoœæ do 8mA.Poziom sygna³ów wejœciowych, po przekroczeniu któregopêtla ARW zaczyna obni¿aæ wzmocnienie g³owicy (tuner takeover point), jest regulowany za pomoc¹ szyny I 2 C (rejestr 13 hex ,bity: 5...0). Zakres regulacji wynosi 0.4÷80mV.n.55 (n.8): Audio deemphasis - deemfaza dla wejœciowych(z anteny) sygna³ów audio, wyjœcie nieregulowanego sygna³uaudio. Jak ju¿ wspomniano (opis: n.1) sygna³ IF fonii po doprowadzeniupoprzez selektywne filtry na n.1, podawany jestna wewnêtrzny filtr pasmowy ograniczaj¹cy szumy, a st¹d doogranicznika amplitudy. Za ogranicznikiem znajduje siê demodulatorfonii. Demodulacji sygna³ów FM fonii dokonuje siêw uk³adzie PLL, st¹d ¿adne zewnêtrzne elementy nie s¹ wymagane(w szczególnoœci elementy strojeniowe). Zakres zaskokupêtli wynosi 4.2÷6.8MHz, zapewniaj¹c w ten sposóbmo¿liwoœæ pracy uk³adu w aplikacjach multistandardowych.Obci¹¿eniem demodulatora jest przedwzmacniacz fonii (sta³ewzmocnienie), którego wyjœcie dostêpne jest na n.55. Zdemodulowanysygna³ fonii musi byæ jeszcze poddany procesowideemfazy. Rolê tê pe³ni kondensator pod³¹czony w³aœnie don.55. Impedancja wyjœciowa przedwzmacniacza to oko³o 15k,a wiêc z uwagi na sta³¹ czasow¹ preemfazy, która dla standarduB/G wynosi 50µs, wartoœæ pojemnoœci pod³¹czonej do n.55powinna zawieraæ siê w granicach 3.6÷3.9nF.Poziom sygna³u wyjœciowego na n.55 wynosi 500mV rms dladewiacji ±50kHz i czêstotliwoœci sygna³u u¿ytecznego 1kHzoraz 270mV rms dla dewiacji ±27kHz. Sk³adowa sta³a zawszeprzyjmuje wartoœæ 3V (równie¿ podczas stanu mute).Sygna³ fonii dostêpny na wyprowadzeniu 55 jest czêsto wykorzystywanyjako sygna³ wyjœciowy dla zewnêtrznych gniazdAV. Sygna³ ten poprzez wewnêtrzny prze³¹cznik audio (stero-Tabela 11Nrnó¿kiOpis funkcjiPod³¹czenie (jeœliniewykorzystywany)1 Sound IF input Bezpoœrednio do masy2 External audio input Bezpoœrednio do masy3, 4 n.c.Bezpoœrednio do masy lub dozasilania albo pozostawiony„otwarty”5 PLL loopfilter Pozostawiony „otwarty”6 Video output Pozostawiony „otwarty”10 Chroma input Bezpoœrednio do masy11 Y/CVBS3 input Do masy przez 10nF13 CVBS INT input Do masy przez 10nF17 CVBS EXT input Do masy przez 10nF18 Balck current input Pozostawiony „otwarty”22 Beam current/V guard Pozostawiony „otwarty”23÷25 RGB1-in Do masy przez 22nF25(QFP)CVBS2 switch outputPozostawiony „otwarty”26 RGB1 insertion Bezpoœrednio do masy29, 30 (B-Y)/(R-Y) out Pozostawiony „otwarty”33 Chroma ref. output Pozostawiony „otwarty”34, 35 XTAL Pozostawiony „otwarty”38 CVBS1 switch output Pozostawiony „otwarty”41÷43(QFP)44(QFP)RGB2-inRGB2 insertion48, 49 IF-inputsDo masy przez 22nFBezpoœrednio do masyPozostawione „otwarte” lubpo³¹czone razem lub/ipod³¹czone do masy50 EHTDo napiêcia 2V (zpozostawieniem kondensatoraodsprzêgaj¹cego)53 IF-AGC Do +8V przez rezystor 10k54 Tuner AGC output Do masy lub „otwarty”55 Audio deemphasis Bezpoœrednio do masy56 Audio decoupling Do masy przez 100nFwany szyn¹ I 2 C, bity INA, INB, INC; patrz: opis n.38) dostêpnyjest równie¿ dla g³ównego toru fonii odbiornika. Fragmentschematu blokowego przedstawiaj¹cy tor fonii pokazano narysunku 12.n.56 (n.9): Sound decoupling - odsprzê¿enie sygna³ów audio.Z uwagi na sta³opr¹dowe sprzê¿enie w pêtli demodulatorafonii wymagany jest filtr ograniczaj¹cy pasmo fonii od do³u.Rolê tê pe³ni kondensator pod³¹czony do wyprowadzenia 56.Wartoœæ jego pojemnoœci powinna wynosiæ oko³o 10µF, dopowiadato ograniczaniu pasma fonii poni¿ej 30Hz. W celu obni-¿enia tej wartoœci pojemnoœæ kondensatora mo¿na powiêkszyæ.3. Sposób pod³¹czenia niewykorzystywanychwyprowadzeñZe wzglêdu na sw¹ ró¿norak¹ funkcjonalnoœæ procesory zserii TDA88xx mog¹ byæ stosowane w ró¿nych uk³adach aplikacyjnych(np. do sterowania wyœwietlaczy LCD), warto jestw tych przypadkach znaæ sposób pod³¹czenia wyprowadzeñniewykorzystywanych. Niektóre z nich ³¹czy siê bezpoœredniodo masy, inne poprzez kondensator - szczegó³owe wymaganiazawiera tabela 11. }18 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Serwis monitorów StudioWorks 77i oraz CS780 z chassis CA-48 firmy LGSerwis monitorów StudioWorks 77i oraz CS780 z chassisCA-48 firmy LGMarian BorkowskiW monitorach StudioWorks 77i oraz CS780 zastosowanop³aski kineskop o przek¹tnej ekranu równej17” i œrednicy plamki wynosz¹cej 0.28mm. S¹ tourz¹dzenia pracuj¹ce w bardzo szerokim zakresienapiêcia sieciowego, gdy¿ wynosi on 90÷264V. Pracuj¹one poprawnie przy czêstotliwoœci linii zawieraj¹cejsiê w granicach 30÷70kHz i czêstotliwoœci ramki zzakresu 50÷160Hz.Schemat ideowy tych monitorów zosta³ zamieszczonywe wk³adce schematowej do bie¿¹cego numeru.W zale¿noœci od trybu pracy monitora ró¿ny jest pobórmocy, co sygnalizowane jest œwieceniem diody LED w odpowiednimkolorze i tak:• w stanie pracy dioda LED œwieci w kolorze zielonym ipobór mocy wynosi 120W,• w stanie standby pobór mocy jest mniejszy ni¿ 15W, adioda LED œwieci w kolorze pomarañczowym,• w stanie suspend dioda LED równie¿ œwieci w kolorze pomarañczowymi pobór mocy jest tak¿e mniejszy ni¿ 15W,• w trybie pracy OFF pobór mocy jest mniejszy ni¿ 5W,dioda LED œwieci w kolorze pomarañczowym.Dla u³atwienia analizy zasady dzia³ania chassis CA-48 narysunku 1 zamieszczono jego schemat blokowy, na którymzaznaczone zosta³y elementy maj¹ce kluczowe znaczenie dlapracy monitora.Filtr napiêcia sieciowegoZadaniem tego filtru jest t³umienie zak³óceñ mog¹cychdostaæ siê do napiêæ zasilaj¹cych monitor, jak i t³umienie szkodliwychoscylacji powstaj¹cych w uk³adach monitora podczaspracy. Zak³ócenia te mog³yby niekorzystnie oddzia³ywaæ nainne urz¹dzenia pod³¹czone do tej samej sieci. W sk³ad filtrusieciowego wchodz¹: C901, L901 oraz C905.Uk³ad rozmagnesowaniaUk³ad rozmagnesowania zawiera: cewki rozmagnesowuj¹ce,pozystor TH902 o dodatnim wspó³czynniku temperaturowymi przekaŸnik RL901. Uk³ad ten dokonuje automatycznegorozmagnesowania maski kineskopu po w³¹czeniu monitorado sieci. Mo¿liwe jest równie¿ wymuszenie rozmagnesowaniaw trakcie pracy monitora przez wybór z menu opcji rozmagnesowania.ZasilanieJak ju¿ wczeœniej wspomniano zastosowana w tym monitorzeprzetwornica mo¿e pracowaæ w zakresie napiêæ wejœciowychmieszcz¹cym siê miêdzy 90V a 264V (120V/220V) iprzy czêstotliwoœci sieci 50/60Hz. Napiêcie sieciowe jest prostowanew mostku D901 i wyg³adzane (filtrowane) na kondensatorzeC906. Nastêpnie zostaje doprowadzone do uzwojeniapierwotnego transformatora T901. Przez uzwojenie top³ynie pr¹d w zale¿noœci od wysterowania tranzystora-kluczaQ911. Tranzystor ten jest w³¹czany i wy³¹czany impulsami steruj¹cymigenerowanymi przez uk³ad IC901, który w zale¿noœciod wartoœci obci¹¿enia zmienia czas przep³ywu pr¹du przezuzwojenie pierwotne T901, a co za tym idzie wp³ywa na wartoœæenergii przekazywanej do uzwojeñ wtórnych. Napiêcia postronie wtórnej s¹ prostowane przez diody: D951, D955÷D959.Regulowanym napiêciem strony wtórnej, za poœrednictwem któregoregulowane s¹ pozosta³e napiêcia jest 175±0.5V. Regulacjitego napiêcia dokonuje siê potencjometrem VR901.Zabezpieczenie nadnapiêcioweG³ównymi elementami uk³adu zabezpieczenia przed nadmiernymwzrostem napiêcia na wyjœciu s¹ tranzystory Q923 iQ921. Wzrost napiêcia po stronie wtórnej powoduje równie¿wzrost napiêcia na dodatkowym uzwojeniu transformatoraT901 po stronie pierwotnej. Przekroczenie ustalonego poziomunapiêcia strony wtórnej powoduje w³¹czenie uk³adu zabezpieczaj¹cegoi zablokowanie pracy uk³adu IC901, co powodujezmalenie a nawet zanik napiêæ strony wtórnej.Zabezpieczenie przed promieniowaniem XWysokie napiêcie w chassis CA-48 powinno wynosiæ26±0.5kV. Jest ono wytwarzane w uk³adzie, który wymuszaprzep³yw pr¹du w uzwojeniu pierwotnym transformatoraT701. Regulacji wartoœci tego napiêcia dokonuje siê potencjometremVR771. W przypadku wzrostu tego napiêcia powy¿ej30kV uaktywnia siê uk³ad zabezpieczenia przed promieniowaniemX. Dalszy wzrost wysokiego napiêcia doprowadzi³bydo powstania szkodliwego promieniowania X orazuszkodzenia kineskopu.W momencie, gdy wysokie napiêcie przekroczy 30kV nanó¿ce 7 uk³adu IC704 pojawia siê napiêcie odpowiadaj¹ce stanowiwysokiemu. Napiêcie to doprowadzone jest do n.2 uk³aduIC701, na skutek tego impulsy na nó¿kach 6 i 8 tego uk³aduzostaj¹ zablokowane, co powoduje zanik wysokiego napiêcia.SterowanieWejœciowe sygna³y H i V doprowadzone s¹ do mikroprocesoraIC401, który „rozpoznaje” czêstotliwoœæ i polaryzacjêtych impulsów. Za poœrednictwem mikroprocesora ustawianyjest odpowiedni tryb pracy monitora oraz dokonywana jest regulacjageometrii i ustawieñ parametrów (np. wysokoœæ, szerokoœæ,przesuniêcie) obrazu. Dane dotycz¹ce ustawieñ dokonywanychz menu u¿ytkownika zapamiêtywane s¹ w pamiêciEEPROM (IC403).OdchylanieImpulsy odchylania poziomego i pionowego wytwarzanes¹ w uk³adzie IC701. Impulsy linii po przejœciu prze uk³adydopasowuj¹ce podawane s¹ na bazê tranzystora koñcowegouk³adu odchylania poziomego Q743. Z kolei uk³adem wykonawczymobwodu ramki jest uk³ad IC601.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 19

Serwis monitorów StudioWorks 77i oraz CS780 z chassis CA-48 firmy LGH.VH.DYVDYD-FOCUSFOCUSSCREENG1V BLANKING& BRIGHTNESSCONTROL-120V12VOSD DISPLAYH.POSITIONH.SIZEV.POSITIONV.SIZES.PCCTRAP.PIN BALANCEPARALLELOGRAMROTATIONRECALLDEGAUSSINGDDC TIMEROSD POSITIONHELPABSENCE MESSAGECOLOR CURVECOLOR RECALLEXITBRIGHTCONTRASTLINEFILTER(L901)100 ÷ 240V50/60HzDATAOSDMC141542(IC311)5VSCKSDTMICOM(IC401)EEPROMDEGAUSSING COILDEGAUSSINGCIRCUITRECTIFIER(D901)SMPS CONTROLKA3842B& 2SK2847(IC901 & Q911)SMPSTRANS(T901)&RECTIFIERO/V, O/CPROTECTIONDPM CONTROLSTANDBY, SUSPENDPOWER OFFVOLTAGE FEEDBACKPWM 6 PORTSSIGNAL CABLER/G/BCONTRAST175V13VR/G/B/BIASCRT CUT-OFFADJUSTMENTVSH.S5VDATA LINECLOCK LINERGBVODEOPRE-AMP(MC13282)8VKA7808RGBVIDEO OUTPUTDISCRETE CIRCUIT(Q331, 333, 335)8V 70V13V175V6.3V15VROTATIONCONTROLROTATIONCOILX-RAYPROTECTION(IC704)15VVERT. OUTPUTTDA4866(IC601)6.3V13VKA78055V175V H-LIN & SCORRECTION70VKA781212VEWD/D CONVERTERHORIZONTALOUTPUT (Q743)15VH-DRV175V12VH/V SYNC PROCESSORTDA4854(IC701)HIGHVOLTAGEOUTPUT(Q714)D/DFEED BACK40VF. B. T(T701)DYNAMICFOCUS175VSCKSDTABL &CONTRAST6.3VRys.1. Schemat blokowy chassis CA-48.20 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Serwis monitorów StudioWorks 77i oraz CS780 z chassis CA-48 firmy LGLokalizacja uszkodzeñBrak zasilaniaJe¿eli bezpiecznik F901 jest sprawny, nale¿y zmierzyæ napiêciena kondensatorze C906. Napiêcie to dla napiêcia siecirównego 120V powinno wynosiæ 170V, a dla sieci 220V powinnobyæ równe 310V. Je¿eli wartoœæ tego napiêcia jest inna,to uszkodzenia nale¿y szukaæ w mostku D901.Je¿eli napiêcia te s¹ poprawne sprawdziæ nale¿y czy nadrenie tranzystora Q911 wystêpuj¹ impulsy prostok¹tne, gdyich nie ma uszkodzone mog¹ byæ: IC901, IC902, Q911 i Q921.W przypadku, gdy nie stwierdzono uszkodzenia po stronie pierwotnejnale¿y sprawdziæ diody prostownicze po stronie wtórnej(D951, D955, D956, D957, D958, D959).Je¿eli przeprowadzone do tej pory pomiary nie pozwoli³yna usuniêcie uszkodzenia, nale¿y sprawdziæ uk³ad IC951 iIC952.Brak obrazuSprawdziæ nale¿y, czy na nó¿kach: 1, 3, 5, 8, 9, 10, 12, 17uk³adu IC301 jest 8V, jeœli nie, to poszukiwania nale¿y rozpocz¹æod sprawdzenia napiêcia 13V na z³¹czu P302. Je¿eli napiêciato (8V) jest prawid³owe, skontrolowaæ nale¿y, czy don.: 2, 4 i 6 uk³adu IC301 doprowadzone s¹ sygna³y wejœciowe.W przypadku ich braku uszkodzony mo¿e byæ przewód doprowadzaj¹cyje do z³¹cza SC301 lub samo z³¹cze.Kolejnym krokiem jest sprawdzenie obecnoœci sygna³u nabazach tranzystorów: Q338, Q340 i Q342, jeœli stwierdzonobrak napiêæ na bazach tych tranzystorów sprawdziæ nale¿y tranzystory:Q331÷Q336.Je¿eli dotychczasowe pomiary nie spowodowa³y usuniêciausterki, skontrolowaæ nale¿y napiêcia na katodach kineskopu,gdy jest ich brak sprawdziæ nale¿y: D361, D362, D363,Q361÷Q369, Q380 i Q383.Brak odchylania poziomego (jest tylko pionowa linia)Najpierw nale¿y sprawdziæ, czy napiêcie 175V jest w³aœciwe.Nastêpnie skontrolowaæ powinno siê tranzystor Q743 iD742. Kolejn¹ czynnoœci¹ jest sprawdzenie tranzystorów Q512i Q513, je¿eli s¹ one sprawne zmierzyæ albo podstawiæ nale¿y:L512, T702 i Q514.Brak regulacji lub niew³aœciwa liniowoœæ odchylania poziomegoSprawdziæ nale¿y, czy przy zmianach czêstotliwoœci odchylaniapoziomego wystêpuj¹ zmiany napiêæ na nó¿kach: 18, 19,20 i 21 procesora IC401, jeœli nie jest konieczna wymiana procesora.Wartoœci sygna³ów na tych nó¿kach podano w tabeli 1.W przypadku poprawnej pracy procesora pomiarom trzeba poddaætranzystory Q751÷Q758, je¿eli i one nie wykazuj¹ uszkodzeniaskontrolowaæ nale¿y, czy na emiterze Q761 wystêpujenapiêcie. W przypadku, gdy brak jest tam napiêcia oprócz tranzystoraQ761 sprawdziæ nale¿y uk³ad IC502 i rezystor R761.Natomiast, jeœli na emiterze Q761 jest napiêcie, usterka spowodowanajest uszkodzeniem transformatora T761 lub diody D752.Brak odchylania pionowegoPierwsz¹ czynnoœci¹ powinno byæ sprawdzenie napiêciana nó¿ce 3 uk³adu IC601, które powinno wynosiæ 15V, gdybrak jest tego napiêcia, uszkodzony jest prawdopodobnie rezystorR602 lub obwód wytwarzania napiêcia 15V. Je¿eli naTabela 1. Wartoœci sygna³ów: Cs0, Cs1, Cs2, Cs3na wyjœciach IC401Czêstotliwoœæ odchylaniapoziomegoCs0 Cs1 Cs2 Cs329÷33kHz L L L L33÷41.5kHz L H L L41.5÷45kHz L L H H45÷54.5kHz H L H H54.5÷62.5kHz H H L H62.5÷71kHz H H H Hn.3 IC601 jest 15V, to sprawdziæ nale¿y, czy na n.7 tego uk³adujest 40V. Gdy brak jest tego napiêcia, uszkodzona jest diodaD795 lub usterka tkwi w uk³adzie wytwarzania wysokiegonapiêcia. W przypadku braku sukcesów w przywracaniu odchylaniapionowego, nale¿y sprawdziæ czy na n.12 i 13 uk³aduIC701 pojawiaj¹ siê impulsy steruj¹ce, je¿eli s¹, to wymieniænale¿y uk³ad IC601.Brak kontrastuSprawdziæ, czy na kolektorze tranzystora Q774 wystêpujeprzebieg prostok¹tny, je¿eli jest jego brak oznacza to uszkodzenieuk³adu IC301 lub tranzystora Q774. Je¿eli w tym obwodzienie ma uszkodzenia, szukaæ go nale¿y w uk³adzie z³o-¿onym z tranzystorów: Q771, Q772 i Q773. Kolejnym krokiemjest sprawdzenie, czy na nó¿ce 13 uk³adu IC301 napiêciesta³e zmienia siê w granicach 1.4÷2.8V, gdy tak nie jest, uszkodzonyjest prawdopodobnie uk³ad IC301.Brak regulacji rotacji obrazuSprawdziæ nale¿y, czy na bazie tranzystora Q502 pojawiasiê napiêcie, jeœli nie, to uszkodzony mo¿e byæ uk³ad IC401,oczywiœcie po wyeliminowaniu ewentualnych pêkniêæ œcie¿ekdoprowadzaj¹cych sygna³ z IC401. Nastêpnie powinno siêsprawdziæ, czy do uk³adu regulacji przesuniêcia uk³adu (rotacji)doprowadzone jest napiêcie 15V i 6.3V. Kolejn¹ czynnoœci¹jest sprawdzenie, czy na emiterze Q504 pojawia siê napiêcie,jeœli nie, to nale¿y sprawdziæ tranzystory Q501÷Q504oraz cewki rotacji.Nie dzia³a uk³ad rozmagnesowania kineskopuSkontrolowaæ nale¿y, czy na nó¿ce 22 uk³adu IC401 wystêpujenapiêcie równe 4.8V, jeœli nie, to uszkodzony jest uk³adIC401. Jeœli na n.22 jest w³aœciwe napiêcie, sprawdziæ nale¿yczy na kolektorze Q991 jest oko³o 0.2V, gdy tak nie jest wymieniætrzeba ten tranzystor. W przypadku poprawnej pracysprawdzonych do tej pory uk³adów skontrolowaæ nale¿y przekaŸnikRL901 cewki rozmagnesowuj¹ce i ich po³¹czenia.Brak OSDSprawdziæ napiêcie zasilania uk³adu IC311 (5V), jeœli jestono w³aœciwe skontrolowaæ oscyloskopem, czy na nó¿ce 18tego uk³adu jest przebieg prostok¹tny o amplitudzie 5V. Nanó¿ce 5 IC311 powinny pojawiæ siê impulsy, których kszta³tprzypomina dodatnie po³ówki sinusoidy (równie¿ o amplitudzie5V). Jeœli brak jest tych impulsów uszkodzonymi mog¹byæ: IC601 lub T702 (brak impulsów V i H). Poza tym na n.20uk³adu IC311 powinno obserwowaæ siê impulsy H i V, którychamplituda powinna wynosiæ 5V. Jeœli tak nie jest, uszkodzonyjest jeden z uk³adów IC311 lub IC301.}SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 21

Porady serwisowePorady serwisoweAleksander Huzar, Jerzy Pora, Jerzy Znamirowski, Jacek Skulski, Julian Jakubowski,Marian Borkowski, Edward Bitner, Marek Ugriczicz, Marek Szukalski, Ryszard Strzêpek,Karol Jachimowicz, Henryk Demski, W³adys³aw Wójtowicz, Andrzej BrzozowskiOdbiorniki telewizyjneProfitronic M700Bardzo ma³y kontrast.Do serwisu trafi³ w celu potwierdzenia diagnozy innegozak³adu o g³êbokim zu¿yciu kineskopu. Na pierwszy rzut okatak to wygl¹da³o, ale przewidywanie to jeszcze nie pewnoœæ.¯eby j¹ mieæ, nale¿y pos³u¿yæ siê przyrz¹dem do pomiaru emisjikineskopu. Pomiar wykaza³ 80% emisji a to oznacza, ¿e mo-¿emy uzyskaæ obraz dobrej jakoœci. W ka¿dym podobnym przypadkunale¿y podejrzenia kierowaæ na Ÿle dzia³aj¹cy uk³adogranicznika pr¹du kineskopu. Tak by³o i tym razem. Zlokalizowanouszkodzony R66 - 100k. Znajduje siê on przy krawêdzip³yty w pobli¿u modu³u korekcji E-W.A.H.Ultravox Horizon 28Zanik odbioru i blokada sterowania.Zwykle po kilku latach eksploatacji przyczyny takich objawównale¿y upatrywaæ w obrêbie uk³adu odchylania poziomegoi zasilania. Wykonano wiêc poprawkê lutowañ w tychobszarach p³yty monta¿owej. Poprawiono lutowania w modulekorekcji E-W i przy stabilizatorach scalonych, co jest koniecznoœci¹wynikaj¹c¹ ze statystyki uszkodzeñ w tych modelach.Niestety w tym przypadku bez pozytywnego rezultatu.Skontrolowano stabilnoœæ napiêæ zasilaj¹cych z rejestracj¹ wartoœciminimalnej w pamiêci multimetru i tu okaza³o siê, ¿e postabilizatorze +12V zarejestrowano uskok do wartoœci +8V.Poniewa¿ wszystkie podejrzane lutowania by³y ju¿ poprawionew tej ga³êzi zasilania, zdecydowano o wymianie wszystkichpodejrzanych elementów. Wymieniono: D211 - BY399,C208 - 1000µF/25V, T201 - BC327, R207 - 1R0/1W, IC201 -L7812CV. D³ugotrwa³e wygrzewanie i obserwacja potwierdzi³ytrafnoœæ tej decyzji.A.H.Sony KVB2911K chassis AE2Brak wizji, u do³u ekranu widaæ tylko parê linii.Innym razem obraz siê pojawia, ale w dolnej czêœci ekranuwidaæ zagêszczenie linii, zagêszczenie to czasami zanika i obrazjest prawid³owy. Objaw sugeruje uszkodzenie w uk³adzieramki. Przelutowano nó¿ki uk³adu scalonego IC501(TDA8179S) i odbiornik zacz¹³ pracowaæ prawid³owo. J.P.Blaupunkt IS7040 chassis 500.30Poziome ukoœne pasy wskazuj¹ce na brak synchronizacji.Konieczna jest regulacja czêstotliwoœci generatora liniipracuj¹cego na uk³adzie scalonym TDA2579 usytuowanym namodule oznaczonym przez producenta jako MODUL ZFMULTI 29504-162.16. Poniewa¿ modu³ ten nie ma potencjometrumonta¿owego skorzystano z rozwi¹zania w OTVC GrundigCUC4510, gdzie potencjometr jest do³¹czony do n.154IC2340 (TDA2579). W tym przypadku wstawiono potencjometro wartoœci 47k i poprzez jego regulacje uzyskano poprawnyobraz. Ale jak siê okaza³o, to nie by³ koniec naprawy. Pooko³o godzinnym wygrzewaniu pojawi³o siê narastaj¹ce zniekszta³ceniefonii. Wyeliminowano przede wszystkim stopieñmocy IC366 (DL60292). Nie dysponuj¹c innym sprawnymuk³adem mo¿na w prosty sposób sprawdziæ jego dzia³anie „naprzydŸwiêk”. Dotykanie wkrêtakiem nó¿ki 1 i 5 uk³aduDL60292 powodowa³o silny i czysty przydŸwiêk, co œwiadczy³oo jego poprawnej pracy. W nastêpnej kolejnoœci sprawdzonoelementy, które mog³y powodowaæ zniekszta³cenie fonii,a ich wymiana nie by³aby k³opotliwa. By³y to filtry ceramiczneF2221 i F2223 (oba SFE 5.5), które okaza³y siê sprawne.Kolej przysz³a na obwód rezonansowy F2224. Podstawow¹trudnoœci¹ by³ utrudniony dostêp do rdzenia. Poniewa¿modu³y s¹ usytuowane bardzo blisko siebie, zasz³a koniecznoœæwylutowania filtru, obrócenia go o 90° i umieszczenia nakrótkich przewodach, co zapewni³o dojœcie do rdzenia. Przestrojenierdzeniem powodowa³o zanik zniekszta³ceñ, ale po wy-³¹czeniu odbiornika i w³¹czeniu po pewnym czasie (wystarczy³opó³ godziny) zniekszta³cenia pojawia³y siê ponownie.By³o oczywiste, ¿e powodowa³ je filtr, a dok³adniej pojemnoœæumieszczona wewn¹trz filtru. Po jej wymianie (na schemacienie podano wartoœci tej pojemnoœci) na now¹ 100pF,któr¹ dobrano metod¹ kolejnych prób, zestrojono prawid³owoobwód i odbiornik pracowa³ poprawnie.Uwaga: W opisie bazowano na oznaczeniach elementówschematu OTVC Grundig CUC4510.J.P.Sony KVC2171K chassis BE3BPrzy w³¹czaniu klawiszem sieciowym odbiornik blokuje siê.Ekran jest ciemny (brak w.n.), dioda LED b³yska czteryrazy (b³yskanie to powtarza siê co kilkadziesi¹t sekund), innymrazem pojawia siê obraz, ale zak³ócony poziomymi pasami.Fonia te¿ jest zak³ócona trzaskami, odbiornik nie reagujena ¿adne rozkazy z klawiatury lub pilota. W tym przypadkupomiary napiêæ sta³ych nic nie da³y, gdy¿ zak³ócenia lub blokadaodbywa³a siê po szynach danych cyfrowych. Objawyuszkodzenia sugerowa³y uszkodzenie g³owicy TU101 i faktyczniepodstawienie nowej spowodowa³o poprawn¹ pracêodbiornika.Uwaga: Na opublikowanym schemacie Sony KVC2991A/D(wk³adka do „SE” 2/99) jest b³¹d przy doprowadzeniu napiêcia+33V do g³owicy. Napiêcie to jest doprowadzone niena wyprowadzenie VC OUT, lecz za rezystor R104 10k. J.P.Elemis 6311Brak wizji przy korzystaniu z euroz³¹cza.Odbiór z anteny jest poprawny, przy podaniu sygna³u naeuroz³¹cze s³ychaæ tylko dŸwiêk, ekran jest ciemny. Uszkodzonymelementem okaza³ siê uk³ad scalony TA8621N. Po jegowymianie wszystko wróci³o do normy.J.Z.22 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Porady serwisoweNeptun M515Obraz kolorowy, ale silnie zdominowany przez zieleñ.Uszkodzonym elementem okaza³ siê potencjometr nastawny220R, który zwiêkszy³ swoj¹ wartoœæ do prawie 1k. Wartonadmieniæ, ¿e opisana usterka zdarza siê nie tylko w tym odbiorniku,ale we wszystkich polskich telewizorach o podobnymrozwi¹zaniu uk³adowym, np. w OTVC Helios. J.Z.Samsung CX5312WNie daje siê w³¹czyæ.Ju¿ po samym zapachu w pomieszczeniu, gdzie znajdowa³siê telewizor, podejrzewano rodzaj usterki. Istotnie, po zdjêciutylnej œcianki obudowy, zauwa¿ono zwêglenie splitera. Przywymianie trafopowielacza, zauwa¿ono dodatkowo równie¿zwêglony rezystor R411 10k oraz pêkniêty kondensator C4130.1µF. Po wymianie uszkodzonych elementów odbiornik pracowa³prawid³owo.J.Z.Ekran ciemny, chwilami rozb³yska na u³amek sekundy, s³ychaæ iskrzenie w okolicyszyjki kineskopu.Od razu przyst¹piono do pomiaru napiêæ na obydwu siatkach.Tak jak przypuszczano, by³y mocno zani¿one. Po od³¹czeniudwóch przewodów doprowadzaj¹cych wspomnianenapiêcia i powtórnym zmierzeniu na ich koñcach (bez obci¹-¿enia) okaza³o siê, ¿e s¹ prawid³owe. Zdecydowano siê nawymianê podstawki kineskopu, która póŸniej okaza³a siê zwêglonaw okolicy iskiernika. Po jej wymianie, pokaza³ siê obraz,ale by³ stanowczo za ciemny i ma³o kontrastowy. Dalszeposzukiwania usterki, doprowadzi³y do uszkodzonych rezystorówR238 4k7 i R220 6k8 (tworz¹cych dzielnik napiêcia),znacznie zwiêkszy³y swoj¹ rezystancjê.J.Z.Unimor M449TS Siesta 3Problemy z w³¹czeniem odbiornika.Raz na kilkanaœcie razy, udaje siê w³¹czyæ telewizor, a gdyto ju¿ nast¹pi, odbiornik pracuje niestabilnie: odstraja siê odzaprogramowanej stacji, czasami wraca do stanu czuwania.Usterka przysporzy³a niema³ych k³opotów przy ustaleniujej przyczyny. Podejrzewano jakieœ iskrzenie na po³¹czeniachlutowanych (okresowe pojawianie siê zak³óceñ na ekranie telewizoracharakterystycznych dla tego typu zjawiska), ale nawetpod lup¹ nie mo¿na by³o niczego stwierdziæ. Dopiero pozaciemnieniu pomieszczenia, w którym dokonywano naprawy,zauwa¿ono fioletow¹ otoczkê pod Ÿle przylutowan¹ kropl¹cyny do œcie¿ki. Tym fatalnym po³¹czeniem by³o jedno zwyprowadzeñ kondensatora C618.J.Z.Unimor M651 Siesta 3ABrak zakresu VHF, obraz na UHF jakby rozstrojony, nieczyste kolory.Z lewej strony ekranu cieniowany pionowy pas o purpurowymzabarwieniu oraz wyraŸnie s³yszalne co kilkanaœcie sekundprzeskoki iskry w okolicy szyjki kineskopu. Dodatkowym„efektem” jest to, ¿e odbiornik pracuje oko³o pó³ minuty,po czym wraca do czuwania po kolejnym przeskoku iskry.Oglêdziny podstawki kineskopu potwierdzi³y wczeœniejszeprzypuszczenia - kolejny telewizor eksploatowany w wilgotnymœrodowisku, w efekcie czego, nast¹pi³o czêœciowe zwêgleniepodstawki kineskopu. Wymiana podstawki doprowadzi³ajedynie do stabilnej pracy odbiornika (nie wy³¹cza³ siê) inie by³o s³ychaæ przeskoków iskry - pozosta³e usterki jednakpozosta³y. Dalsze postêpowanie dotycz¹ce braku zakresu VHF,z³ej jakoœci obrazu, z³ego balansu bieli, sprowadzi³y siê do prawid³owychustawieñ w trybie serwisowym. Najprawdopodobniejprzeskoki iskry w podstawce, doprowadzi³y do kompletnegoich przestawienia.Wymiana prawie wszystkich kondensatorów na module korekcjii p.cz. doprowadzi³a ostatecznie do usuniêcia pozosta-³ych usterek. Przy okazji, warto zauwa¿yæ, i¿ stosowane w tymodbiorniku elektrolity w ¿ó³tych koszulkach by³y bardzo niskiejjakoœci i ju¿ po paru latach by³y z nimi problemy. Wartowiêc przy naprawach wzi¹æ to pod uwagê i baczniej im siêprzyjrzeæ.J.Z.Sony KV2182MRObraz jest za szeroki, nie dzia³a uk³ad korekcji E-W.W opisywanym przypadku pomiary wykaza³y przerwê rezystoranastawnego RV801 120R (centrowanie H), uszkodzeniebezpiecznika F800 800mA i d³awika L803 10mH. Fragmentschematu ideowego przedstawiono na rysunku 1. J.S.C8181.0µC8090.1RV801120D856GP08DL804R81168R8102.2H-CENT-HL803C8590.015R85510Rys.1.115VF800800mAL85234T851Curtis 2801VTObraz jest za szeroki i powyginany.Nie pracuje uk³ad korekcji obrazu, grzeje siê uk³ad scalonyIC751 TDA8145. Uszkodzonym elementem okaza³a siêcewka L751 63mH.J.S.Obraz jest zniekszta³cony, zawiniêty, postrzêpiony.W górnej czêœci ekranu obserwujemy rozszczepienie linii. Wopisywanym przypadku pomiary omomierzem elementów uk³aduodchylania linii wykaza³y przerwê rezystora R711 120R. Fragmentschematu odbiornika przedstawiono na rysunku 2. J.S.+12VR713220D7061N4007HTR701 R704100R711120Rys.2.R703047T702BU508D5+26VHSERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 23

Porady serwisoweKolon KCT002Po w³¹czeniu odbiornika obraz pojawia siê dopiero po oko³o piêciu minutach.Wyjêcie anteny w trakcie pracy odbiornika powoduje powolnegaœniêcie ekranu. Pomiary oscyloskopem napiêæ przetwornicywykaza³y obecnoœæ zak³óceñ na wejœciu stabilizatoraw ga³êzi +12V. Zak³ócony i prawid³owy przebieg na wejœciustabilizatora przedstawiono na rysunku 3. Uszkodzonymelementem okaza³ siê kondensator C421 330µF. J.S.przebieg nieprawid³owyprzebieg prawid³owyRys.3.14V14VCurtis 1401VTOdbiornik w³¹cza siê, jednak brak obrazu.Pomiary omomierzem wykaza³y przerwê rezystora FR4041R5. Po wymianie odbiornik pracuje bez zarzutu. J.S.Hitachi CPT2488Po w³¹czeniu ekran jest ciemny za wyj¹tkiem w¹skich pasków w górnej i dolnejjego czêœci.W miarê nagrzewania siê odbiornika, obszar wygaszeniaulega³ redukcji, przesuwaj¹c siê z up³ywem czasu w kierunkuœrodka ekranu. Zjawisko ustêpowa³o ca³kowicie po up³ywieoko³o 20÷30 minut, a na ekranie pozostawa³ jedynie prawid³owyobraz. Jak siê okaza³o, wszystko to dzia³o siê za przyczyn¹utraty pojemnoœci kondensatora elektrolitycznego C574(100µF/40V), znajduj¹cego siê w uk³adzie generatora impulsówbazowych ramki.J.J.Philips chassis K40Z zasilacza s³ychaæ œwiszcz¹cy przydŸwiêk.Stwierdzono uszkodzenie (zwarcie) tranzystora linii BU508.Po jego wymianie usterka jednak nie ust¹pi³a, co zmusi³o nas doprzeprowadzenia dalszych poszukiwañ. Stwierdzono przy tym,¿e w stanie przewodzenia znajduje siê tyrystor pe³ni¹cy rolê ochronyprzed nadmiernym wzrostem napiêcia. Jego aktywacja spowodowanaby³a przez wadliwy transoptor IC7120 CNX62. J.J.Grundig chassis CUC95Po w³¹czeniu odbiornika jest w.n., brak œladu rastru obrazowego.Sprawdzono, czy ¿arnik katody jest rozœwietlony, nie odnajduj¹cjednak ¿adnych nieprawid³owoœci w jego pracy. Poniewa¿w wielu obecnych odbiornikach dochodzi do wygaszeniaekranu wskutek defektu funkcjonowania stopnia koñcowegoodchylania pionowego, wykonano próbê polegaj¹c¹na zwiêkszeniu napiêcia siatki drugiej. Ujawni³a ona poziom¹,bia³¹ liniê biegn¹c¹ poziomo w poprzek ekranu, œwiadcz¹c¹dobitnie o uszkodzeniu toru odchylania pionowego. Wadliwymelementem okaza³ siê rozwarty potencjometr R2754 1M. J.J.Amstrad TVR1„Zimny” odbiornik startuje bez problemów, po rozgrzaniu obraz zanika.Odbiornik prawid³owo startowa³, a nastêpnie po krótkimczasie dochodzi³o do zaniku obrazu i towarzysz¹cemu temuzjawisku g³oœnego œwistu transformatora przetwornicy. Uszkodzonymielementami, odpowiedzialnymi za takie zachowaniesiê odbiornika by³y: dioda D1507 oraz kondensator C1511(100µF/160V).J.J.Fidelity LC169Brak fonii oraz synchronizacji obrazu.Prowadzone poszukiwania ujawni³y uszkodzony rezystorR109E, stanowi¹cy jedno z 10 ogniw ³añcucha rezystorów 5k6,przez który podawane s¹ do n.5 uk³adu scalonego TDA4500impulsy powrotów linii. Drugi z koñców wspomnianego ³añcuchado³¹czony jest do kolektora tranzystora stopnia wyjœciowegolinii.J.J.Toshiba 2100RBTPulsuje dioda LED, odbiornik nie dzia³a.Analiza pracy zasilacza wykaza³a, ¿e najprawdopodobniejuleg³ uszkodzeniu kondensator elektrolityczny C820 (120µF/400V), zasilaj¹cy w energiê prostownik sieciowy. Wymianaelementu potwierdzi³a przypuszczenia.J.J.Panasonic TX2450 chassis U5Brak koloru.Regulacja nasycenia kolorów przeprowadzona przy u¿yciunadajnika zdalnego sterowania nie przynios³a ¿adnej poprawysytuacji. Po zdemontowaniu tylnej œcianki, skoncentrowanosiê na uk³adzie scalonym dekodera koloru IC601(TDA3562A). Kontrola napiêæ wystêpuj¹cych w obrêbie badanegouk³adu nie wykaza³a ¿adnych nieprawid³owoœci, a obserwacjeprzeprowadzone przy pomocy oscyloskopu upewni-³y nas jedynie w tym, ¿e sygna³ chrominancji na n.4 dekodera,nale¿y do wzorcowych. Delikatne poruszenie trymerem C610oscylatora równie¿ nie spowodowa³o oczekiwanego pojawieniasiê kolorów, podobnie jak i wymiana rezonatora 8.8MHz.Prawid³owy, kolorowy obraz pojawi³ siê dopiero po wymianieuk³adu dekodera koloru TDA3562A.J.J.Philips chassis CP110Brak wizji (ciemny ekran), fonia prawid³owa.Zwiêkszenie napiêcia siatki drugiej kineskopu spowodowa³opojawienie siê jaskrawo niebieskiego rastru, poprzecinanegoliniami powrotów. To z kolei spowodowa³o zwrócenieuwagi na elementy znajduj¹ce siê na module kineskopu. Okaza³osiê, ¿e uleg³ zwarciu tranzystor Tr7405 (BF423), znajduj¹cysiê w torze koloru niebieskiego. Po przeprowadzeniuwymiany podzespo³u i poprawieniu niektórych po³¹czeñ lutowanych(nie zapominaj¹c przy tym o skorygowaniu naruszonejwartoœci napiêcia siatki drugiej), odbiornik rozpocz¹³ prawid³ow¹pracê.J.J.Matsui 1460Nie mo¿na w³¹czyæ odbiornika.Po za³¹czeniu odbiornika do sieci by³o s³ychaæ wyraŸniemoment zadzia³ania przekaŸnika, chocia¿ by³ to jedyny objawjego pracy (nie licz¹c dzia³aj¹cego poprawnie wyœwietlacza).Pomiar rezystancji obwodu wyjœciowego stabilizatora napiê-24 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Porady serwisowecia wyjœciowego wykaza³ istnienie zwarcia do chassis. Zwykleza taki stan rzeczy odpowiada uszkodzona dioda D805(R2M), pe³ni¹ca rolê zabezpieczenia przed nadmiernym wzrostemnapiêcia. Tym razem jednak uszkodzenie tkwi³o w samymstabilizatorze Q801 (STR451). Po wymianie obu elementówusterka ust¹pi³a.J.J.Sony KV27S42Czerwony raster.Po w³¹czeniu na ekranie pojawia siê raster w kolorze czerwonymz widocznymi liniami powrotów. Po krótkim czasie odbiornikprze³¹cza siê w stan standby. Po przejœciu w stan standbydioda LED miga dwa razy co trzy sekundy, co oznacza, ¿e uszkodzenianale¿y szukaæ w torze wideo. Okaza³o siê, ¿e uszkodzonyjest wzmacniacz koñcowy wideo IC1751 (TDA6108). M.B.Thomson 51MT16TXASygna³ luminancji pojawia siê z przerwami.Oprócz tego, ¿e wystêpuj¹ zaniki luminancji, sygna³ chrominancjijest zmniejszony. Objawy wskazywa³y, ¿e uszkodzenianale¿y szukaæ w rejonie uk³adu STV8224. Napiêcia nanó¿kach tego uk³adu nie odbiega³y od normy, ale po sprawdzeniuelementów aplikacyjnych ustalono, ¿e uszkodzeniu uleg³tranzystor T131 (BC858B).M.B.Sony KV2965MTJZa ma³a szerokoœæ obrazu.Równie¿ korekcja zniekszta³ceñ E-W dzia³a nieprawid³owo.Pierwszym krokiem by³a wymiana uk³adu TEA2031, aleprzed w³¹czeniem odbiornika sprawdzono jeszcze elementy zotoczenia tego uk³adu. Uda³o siê w ten sposób wyeliminowaædwa kondensatory, które straci³y pojemnoœæ, s¹ to C830 (1µF)i C831 (1µF). Po wymianie tych elementów korekcja E-W iregulacja szerokoœci dzia³aj¹ poprawnie.M.B.Panasonic TX25MD1Brak odbioru.Uszkodzeniu uleg³ bezpiecznik 3.15A. Po w³o¿eniu nowegoi w³¹czeniu odbiornika przepali³ siê znowu. Okaza³o siê, ¿e przyczyn¹przepalania siê bezpiecznika by³o uszkodzenie termistorapracuj¹cego w obwodzie rozmagnesowania kineskopu. M.B.Profex Fidelity CTV2090Brak reakcji na pilota.Po rutynowym w³¹czeniu odbiornika, wyst¹pi³ „strza³” wysokiegonapiêcia w okolicy cewek odchylania i odbiornik pozosta³martwy. Pierwszy pomiar - zwarty tranzystor linii2SD1555. Taki stan rzeczy podpowiada, ¿e uszkodzenia bêd¹bardzo rozleg³e, a naprawê nale¿y rozpocz¹æ od zasilacza impulsowego.To uszkodzony C506 47µF/50V z chwil¹ w³¹czeniaodbiornika powodowa³ krótkotrwa³y wzrost napiêæ wyjœciowychprzetwornicy poza dopuszczaln¹ granicê, co wykaza³ testna ¿arówkê, jak i miernik pojemnoœci (sprawnoœci). Nie zdziwi³omnie, ¿e po wymianie tych elementów szyjka kineskopuzaœwieci³a na niebiesko (niestety nast¹pi³o jego przebicie i utratapró¿ni). Po wymianie kineskopu, nale¿a³o jeszcze wymieniæQ506 BUT11A (klucz - w³¹cznik), IC702 AN5265 (zwarcie).Na tym nie koniec. Fonii dalej brak (ale jest z gniazda audiowideo).OSD fonii prawid³owe. Dodatkowo nie mo¿na zaprogramowaænowej stacji (automat nie powoduje zatrzymania przeszukiwaniana napotkanej stacji). Mo¿na jednak w³¹czyæ i wy-³¹czyæ odbiornik przy pomocy pilota. Objawy nie wskazywa³yna uszkodzenie mikrokontrolera M50431-101SP, to jednak onby³ uszkodzony. Wniosek jest bardzo prosty. W celu unikniêciapowsta³ych dwuznacznoœci oraz niewspó³miernie wysokichkosztów naprawy, nale¿y zawsze po d³u¿szym wy³¹czeniu odbiornikaz sieci (chodzi o czas jaki up³ywa z chwil¹ dostarczeniasprzêtu do naprawy) oraz, gdy klient zg³asza nieprawid³owoœciw dzia³aniu pilota - naprawê zaczynaæ od testowania zasilacza¿arówk¹ (nie ma innego wyboru).E.B.Philips 21PT165B/58P chassis AA5ABDioda standby œwieci - odbiornik „martwy“.Trafopowielacz AFS283 (taki by³ zamontowany) posiadazewnêtrzne wypalenie w okolicy regulatorów. Na p³ycie bazowejuszkodzone rezystory 3461 i 3460 (47k SMD), 3453 (15kSMD) oraz zwarta dioda 6462 BAV21. Po wymianie tych elementówi trafopowielacza na HR7839 - brak odchylania poziomego.Napiêcie w ga³êzi +10.5V (na kondensatorze 2563470µF - tylko +9V). Uk³ad TDA8361E grzeje siê. S³abe oscylacjeH na n.37 tego uk³adu (napiêcie sta³e oko³o 1.7V). Brakprzebiegów H na tranzystorze 7441 BC639 (na kolektorze tylko+1V napiêcia sta³ego). Wymiana uk³adu na TDA8361 (bezliterki E) przywraca ca³kowit¹ sprawnoœæ odbiornika. E.B.Panasonic TX24A1U chassis Alpha 2Zapala siê segment programu - poza tym nic.Po w³¹czeniu na krótko s³ychaæ pracê zasilacza impulsowegoi odbiornik przechodzi w stan zabezpieczenia. Zwartajest dioda D854 SR2KL. W takim przypadku najczêœciej uszkodzonyjest uk³ad IC801 STR54041. Tak by³o i tym razem (zasilaczwytwarza³ napiêcie +B 155V na poziomie 200V). Prawdopodobnaprzyczyna uszkadzania siê tego uk³adu le¿y w zbytma³ym jego radiatorze jak na tak du¿y rozmiar kineskopu (du¿ezapotrzebowanie na moc). Diodê D854 mo¿emy zast¹piæ szeregowopo³¹czonymi diodami R2M i 1.5KE 24E (sama R2Mgrzeje siê przy nominalnym napiêciu +B). Mimo, ¿e drugimzabezpieczeniem jest koñcowy tranzystor linii (ten ulega zwarciuju¿ przy +B 170÷190V) - to wskazane jest jednak zamontowanierównie¿ i diody zabezpieczaj¹cej. Schemat: dodatkowawk³adka do „SE” 3/2000.E.B.Schneider 7032-11 (Festival 201) chassis DTV2Ekran nie œwieci, jest fonia.Grzeje siê rezystor bezpiecznikowy R17. Napiêcie sta³e zadiod¹ D2 BA157 oko³o +10V (powinno byæ +17.3V). Nie s³ychaæte¿ pracy odchylania pionowego. Dalsze pomiary ustalaj¹znaczn¹ up³ywnoœæ z³¹cza C-E tranzystora T2 BD683 (jest toDarlington typu N, który jest koñcowym elementem wykonawczymodchylania pionowego). Z koniecznoœci zastosowanoBD649. Taki tranzystor nale¿y zamocowaæ z drugiej strony radiatoralub wykonaæ po³¹czenie elastycznymi przewodami, a todlatego, poniewa¿ jego wyprowadzenia B-E s¹ odwrócone o 180°w stosunku do wyprowadzeñ BD683. Gdy pojawi siê zafalowa-SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 25

Porady serwisowenie liniowoœci odchylania pionowego w górnej czêœci ekranu,wystarczy równolegle do cewek odchylania V do³¹czyæ rezystor680R/1W. Schemat: dodatkowa wk³adka do „SE” 9/2001. E.B.Axion AX6021TNie œwieci dioda standby.Zasilacz impulsowy pracuje prawid³owo. Napiêcie + B wynosioko³o 120V, natomiast +17V (na C406), wynosi tylko+7V. Pod³¹czenie do C406 napiêcia +17V z zewnêtrznego zasilaczapozwala na prawid³ow¹ pracê odbiornika. Pomiar diodyD402 BA157 wykazuje wzrost opornoœci w kierunku przewodzeniai jest to jedyny uszkodzony element. WstawionoBYV28/200.E.B.Nokia 7140PS Ideal ColorOdbiornik w³¹cza siê, realizuje wszystkie funkcje oprócz zapamiêtywania wstrojonychstacji.Pamiêæ w tym odbiorniku zrealizowana jest na uk³adziescalonym IC1452 MDA2062. Podstawi³em now¹ pamiêæMDA2062, lecz by³a ona „pusta”, a nie wiedzia³em jakie opcjedo niej wpisaæ i odbiornik zacz¹³ „szaleæ”. Do wpisania w³aœciwychopcji u¿y³em kopiarki (mimo ¿e stary uk³ad by³ uszkodzony,opcje mo¿na by³o przepisaæ). Po tej czynnoœci odbiornikdzia³a³ poprawnie i zapamiêtywa³ wstrojone stacje. M.U.Grundig Super Color 8242Sporadyczne problemy z w³¹czeniem odbiornika.Odbiornik dzia³a³ poprawnie przez 2÷3 tygodnie, a potem niewiadomo dlaczego nie mo¿na by³o go w³¹czyæ. Klient próbowa³ró¿nych sposobów aby go w³¹czyæ. Na przyk³ad od³¹cza³ antenêi po kilku minutach od w³¹czenia pod³¹cza³ j¹ ponownie. Odbiornikalbo siê wy³¹cza³, albo gra³ dalej. Równie¿ zmniejszeniekontrastu do minimum czasem pomaga³o. Wszystko wskazywa-³o na to, ¿e zasilacz nie daje odpowiedniej mocy. Zasilacz sprawdzi³emelement po elemencie i nie znalaz³em ¿adnego uszkodzonego.Potem sprawdzi³em uk³ad odchylania poziomego, ³¹czniez podstawieniem tyrystorów. Znowu nic. Najgorsze jednak by³oto, ¿e przy mnie usterka nie wystêpowa³a. Braæ go na warsztatnie mia³o sensu - nie by³o ¿adnej gwarancji, ¿e usterka wyst¹pi.Zacz¹³em w koñcu ostukiwaæ odbiornik na wszelkie mo¿liwesposoby, i znalaz³em powód usterki. By³ to rezystor regulowanyR2554 (100R) w module Regel-Baustein. Suwak nie zawsze dobrzekontaktowa³ z „podkówk¹”.M.U.Universum FK4356Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ.Najpierw sprawdzi³em przetwornicê na sztucznym obci¹-¿eniu - daje w³aœciwe napiêcie U sys i mo¿na je regulowaæ. Równie¿drugie napiêcie z przetwornicy, które zasila tranzystor steruj¹cystopniem koñcowym linii Q401 - KTC2229 i uk³ad scalonyIC401 TDA2579, na którym zbudowany jest generator liniijest dobre. Tranzystor koñcowy linii Q402 BU508A nie jestuszkodzony. Jednak po stronie wtórnej trafopowielacza nie pojawiasiê ¿adne napiêcie. Sprawdzi³em oscyloskopem, czy nabazie tranzystora Q401 pojawiaj¹ siê w momencie w³¹czeniaimpulsy generatora linii. Nie ma ich, mimo ¿e uk³ad scalonyIC401 ma zasilanie. Najprawdopodobniej wiêc, uszkodzony jestten uk³ad b¹dŸ jakiœ element w jego aplikacji. Po wymianie uk³aduTDA2579 odbiornik startuje normalnie i wykonuje wszystkiefunkcje, jednak fonia nie jest najlepsza. S³ychaæ zak³óceniana wiêkszoœci programów i przy pojawianiu siê napisów. Wodbiorniku tym, by³a przestrajana fonia przy u¿yciu generatorazdudnieniowego (1MHz). Po wstawieniu p³ytki fonii równoleg³ejusterka ta ustêpuje. Trzeba by³o jeszcze wyregulowaæ balansbieli i naprawa zosta³a zakoñczona.M.U.Otake Color 515VTOdbiornik nie daje siê w³¹czyæ, uszkodzony jest bezpiecznik sieciowy F501 (2.5A).Przed prostownikiem sieciowym nie ma zwarcia. Za nim,jedynym elementem, który mo¿e powodowaæ uszkodzenie bezpiecznikajest regulator IC501 STR50103. Po jego wymianie,bezpiecznik wprawdzie nie uszkadza siê, lecz odbiornik nie chcewystartowaæ. Pomiar tranzystorów, które realizuj¹ funkcjê ONi OFF (Q502 - 2SB698 i Q517 - 2SC2909) wykazuje, ¿e s¹ onesprawne. Diody D505 (RU-2C) i D58 (R2M) nie s¹ uszkodzone.Na nó¿ce 30 uk³adu IC103 (OEC 8034), który podaje rozkazON/OFF na bazê Q517, stan nie zmienia siê. Po wymianieIC103 odbiornik w³¹cza siê i wy³¹cza, jednak obraz jest zaœnie-¿ony, a opukiwanie chassis powoduje chwilow¹ poprawê obrazu.Jest wiêc jakiœ zimny lut lub ich wiêksza iloœæ. Odbiorniknajbardziej reaguje, gdy stukam w g³owicê w.cz. Po wymontowaniui rozebraniu g³owicy, oblutowujê j¹ staranie (szczególniepo³¹czenia p³ytki z obudow¹ g³owicy). Po zamontowaniug³owicy obraz jest czysty i wyraŸny. Na p³ycie bazowej znajdujêjeszcze kilka niepewnych lutów i poprawiam je. Jak zwyklew tego typu odbiornikach trzeba wymieniæ C435 (100µF/35V)w uk³adzie odchylania pionowego. Jeszcze tylko regulacja podstawowychparametrów i naprawa jest zakoñczona. M.U.Sharp 63CS03SC chassis CSOdbiornik nie daje siê w³¹czyæ - pozostaje w trybie standby.Uszkodzony jest tranzystor koñcowy linii Q601 BUH515.Po jego wymontowaniu sprawdzi³em na sztucznym obci¹¿eniunapiêcia wychodz¹ce z przetwornicy - wszystkie zgodne ze schematem.Impuls z generatora linii dochodzi do tranzystora Q6032SD2153, steruj¹cego tranzystorem koñcowym linii Q601.Wstawi³em nowy BUH515 i w³¹czy³em odbiornik. Zastartowa³bez problemów, pokaza³ siê obraz i g³os. Tylko raster by³ trochêprzesuniêty w lewo. Kilkakrotnie odbiornik w³¹czy³em i wy³¹czy³em.Poniewa¿ nic niepokoj¹cego siê nie dzia³o, uzna³em ¿enaprawa jest zakoñczona. Jednak tego samego dnia klient zg³osi³,¿e odbiornik znów wysiad³. Usterka jak wy¿ej. Trzeba tudodaæ, ¿e jest to odbiornik cyfrowy i z obustronnym drukiem.Rozpocz¹³em ¿mudne pomiary w obrêbie cewek odchylaj¹cychlinii (od kolektora Q601), szczególnie przejœæ z jednej stronydruku na drug¹. Znalaz³em przejœcie, które w zale¿noœci od u³o-¿enia p³yty bazowej kontaktowa³o lub mia³o przerwê. Przelutowa³emje starannie i poprawi³em luty w przetwornicy. Poniewa¿obawia³em siê, ¿e przesuniêcie rastru mo¿e mieæ wp³yw nawarunki pracy tranzystora Q601, wszed³em w tryb serwisowy iwyregulowa³em je.M.U.Thomson chassis ICC9Brak fonii po nagrzaniu, nie dzia³a zdalne sterowanie.Sprawdziæ mikroprocesor IR01 (ST9093).26 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Porady serwisowePo wymianie mikroprocesora odbiornik nie startuje.Poniewa¿ istniej¹ procesory z ró¿nym oprogramowaniemnale¿y sprawdziæ kod TX na mikroprocesorze, czy jest zgodnyz modelem odbiornika.Brak wizji i fonii , brak wyœwietlania OSDUk³ad odchylania pionowego i poziomego w porz¹dku. Popodniesieniu napiêcia zasilania siatki drugiej G2 ekran œwiecijednolit¹ poœwiat¹, wydaje siê byæ zablokowana magistrala I 2 C.Przyczyn¹ mo¿e byæ uszkodzenie uk³adu scalonego IS150MSP3410 na p³ycie dekodera stereo fonii. Aby siê upewniæ,nale¿y wyj¹æ dekoder i w³¹czyæ odbiornik ponownie. Je¿elipojawi siê obraz, uszkodzenia nale¿y szukaæ w uk³adzie procesorafonii. Czynnoœæ tê nale¿y wykonaæ z pod³¹czonym sygna³emantenowym.Odbiornik nie daje siê w³¹czyæ, nie reaguje na polecenia pilota, dioda standbyœwieci na czerwono.Po sprawdzeniu magistrali I 2 C stwierdzono prawid³owe impulsyna szynie CLOCK, natomiast sygna³ DATA jest niestabilny.Przyczyna le¿y prawdopodobnie w uszkodzeniu uk³adu koñcowegofonii TDA2516. Aby to sprawdziæ nale¿y odizolowaæzasilanie uk³adu n.5 i n.7. Je¿eli po ponownym w³¹czeniu naekranie pojawi siê obraz, nale¿y wymieniæ uk³ad TDA2516. Wzale¿noœci od modelu wystêpuj¹ uk³ady scalone o ró¿nej mocywyjœciowej, nie zawsze jest to uk³ad TDA2516. M.Sz.Telefunken PAL Color A131MVCiemny ekran, brak ¿arzenia.Podczas przewo¿enia odbiornika na skutek wstrz¹sów nast¹pi³ozwarcie rezystora RL27 1R5/0.5W z rezystorem RL28 0.22R/0.5W. To zdarzenie spowodowa³o, ¿e w momencie w³¹czenia dopracy napiêcie ¿arzenia kineskopu 6.3V wzros³o do 22V. Konsekwencj¹tego by³o pêkniêcie i przerwanie w³ókna ¿arzenia kineskopu370KRB22-TC. Po regeneracji kineskopu i powtórnymzamontowaniu go w skrzynce odbiornika nale¿a³o sprawdziæ iwyregulowaæ wszystkie napiêcia z nim zwi¹zane. R.S.Thomson 70DS30TXBrak fonii, a na ekranie œwieci siê linijka do regulacji poziomu fonii, reszta ekranupozostaje ciemna.Odbiornik nie reaguje ani na polecenia z klawiatury lokalnej,ani z pilota. Uszkodzony jest mikrokontroler steruj¹cyST6391B1. Po wymianie procesora nale¿y wykonaæ regulacjeserwisowe.R.S.Nordmende Galaxy 36P chassis F22Po w³¹czeniu do sieci œwieci dioda czuwania, ale przetwornica nie pracuje.Brak napiêcia +B 104V. Wykryto uszkodzony tranzystorTP10 S2000AF. Po jego wymianie w stanie pracy pojawia siênapiêcie +104V, ale pulsuje ono w granicach 88÷104V. Na ekranie,poœrodku œwieci bia³a, pulsuj¹ca, cienka linia. Uszkodzonyjest tak¿e uk³ad odchylania pionowego LA7830. Po jego wymianiei odpowiedniej regulacji OTV pracuje normalnie. R.S.Unimor Neptun M341Brak odchylania pionowego.Pomiary wykazuj¹ brak zasilania uk³adu TDA1170S +25V.Przyczyn¹ tego jest uszkodzenie rezystora R695 22R/0.5W. R.S.TelefonyTelefon Panasonic KXT2470BBrak mo¿liwoœci w³¹czenia trybu g³oœnomówi¹cego.Po demonta¿u telefonu okaza³o siê, ¿e sprawa jest banalna- uszkodzony prze³¹cznik speaker-phone. Wy³¹czniki te s¹ trochênietypowe, gdy¿ maj¹ jedn¹ parê wyprowadzeñ usytuowan¹poœrodku. Rutynowo sprawdzono pozosta³e, zw³aszcza te najczêœcieju¿ywane i okaza³o siê, ¿e i one zaczynaj¹ niepewniedzia³aæ. Zdecydowano siê na wymianê wszystkich oprócz klawiaturynumerycznej, która dzia³a³a prawid³owo. J.Z.Telefon Veris Skyway 300Brak sygna³u zg³oszenia centrali.Uszkodzenie wyst¹pi³o po wy³adowaniach atmosferycznych.W aparacie telefonicznym wystêpuje sygna³ dzwonienia. Po podniesienius³uchawki kompletna cisza. Nie mo¿na te¿ wybraæ ¿adnegonumeru. Pomiary wykazuj¹ przebicie tranzystora Q2 HMP-SA42. By³ to jedyny uszkodzony element. Zastosowano BC639(nale¿y tylko odpowiednio wlutowaæ koñcówki - inne wyprowadzenia:orygina³ E, B, K, zamiennik B, K, E). E.B.Telefax Grundig PF700AMSprzêt nie dzia³a.Brak napiêcia +24V z zasilacza zewnêtrznego Model PSA-242PH (EFW-M122). Pomiary elementów zasilacza pozwoli³ystwierdziæ, ¿e uszkodzone s¹: bezpiecznik F1 (2.5A/250V), tranzystorQ1 (K1117), rezystory R16 i R17 (obydwa po 0R51/0.25W), R26 (470R/0.25W), dioda Zenera ZD2 (27V) i SCR(FOR3G). Po wstawieniu nowych elementów w miejsce uszkodzonych(zamiast FOR3G zastosowa³em FOR5J, który mia³ byæjego odpowiednikiem), w³¹czy³em zasilacz do sieci. Natychmiastnast¹pi³o uszkodzenie tranzystora Q1. Nie mia³em schematusprzêtu, wiêc na „wyczucie” wymieni³em C12 (100µF/25V) w aplikacji uk³adu scalonego IC1 (SG3844M). Teraz zasilaczwystartowa³, ale napiêcie na jego wyjœciu zmienia³o siêpowoli od +15V w górê. Ponownie sprawdzi³em elementy zasilacza.Wszystkie mia³y prawid³owe wartoœci, a jedyn¹ ró¿nic¹by³o zastosowanie FOR5J zamiast FOR3G. Wstawi³em FOR3Gi zasilacz zacz¹³ dzia³aæ normalnie. Jednak telefax dalej nie dzia-³a³. Przetwornica wewnêtrzna nie wytwarza³a odpowiednichnapiêæ (+6V i +12V), a napiêcie z zasilacza zewnêtrznego spada³odo +9V. S³ychaæ by³o równie¿ taktowanie zasilacza z ma³¹czêstotliwoœci¹. Wymieni³em C211 (3.3µ/50V) w aplikacji uk³aduscalonego IC210 (L4962) steruj¹cego prac¹ przetwornicy,co przywróci³o pracê telefaxu.M.U.Telefon Panasonic KXTC1450Nie pracuje czêœæ przenoœna.Na n.24 IC901 (PQVI9046G014) poziom niski. Spowodowanejest to uszkodzeniem kondensatora SMD 0.1µF w³¹czonegopomiêdzy tym wyprowadzeniem uk³adu a mas¹. W tejsytuacji procesor rozpoznaje czêœæ przenoœn¹ jako po³o¿on¹na czêœci bazowej. Wymiana kondensatora przywraca poprawn¹pracê telefonu. W normalnej sytuacji opornoœæ pomiêdzyn.24 a mas¹ wynosi nie mniej ni¿ 800R. H.D.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 27

Porady serwisoweOdbiorniki satelitarneAudioPace MSS280GOdbiornik nie w³¹cza siê, zanika odbiór.Przyczyn¹ niew³¹czania siê odbiornika by³a utrata pojemnoœcikondensatorów w zasilaczu: C60 i C61 10µF/50V, C5922µF/50V. Okresowa zmiana jakoœci odbioru b¹dŸ jej zanikspowodowana by³a przez zimne luty Q24 i Q25 BD329. Tranzystoryte doœæ mocno siê grzej¹, a w tym odbiorniku zosta³yprzyciête bardzo krótko.K.J.Comsat MusicBrak synchronizacji, po prze³¹czeniu programów przez 3 s jest poprawnie.Przy braku synchronizacji, obraz „po³o¿ony” jest w gêstepaski, sprawiaj¹c wra¿enie zak³ócenia na³o¿onego na obraz.Poniewa¿ za sygna³ wizji odpowiedzialny jest uk³adSTV5730A wspó³pracuj¹cy z rezonatorem kwarcowym17.734475 MHz, tu nale¿a³o skierowaæ podejrzenia. Wymienionokwarc i to pomog³o. Przygl¹daj¹c siê wymienionemurezonatorowi i miejscu jego monta¿u zauwa¿ono, ¿e w procesieprodukcji oblany by³ klejem technologicznym, który z czasembutwieje i powoduje up³ywnoœci miêdzy nó¿kami. Pozosta³oœcikleju nale¿y dok³adnie usun¹æ z p³yty. Jeœli nie posiadamykwarcu o takiej czêstotliwoœci, to mo¿emy po oczyszczeniuzastosowaæ ten sam egzemplarz.A.H.Amstrad SRX340Nie daje siê w³¹czyæ.Sprawdzenie napiêæ na wyjœciu przetwornicy wykazuje ichbrak. Przetwornica nie startuje do pracy. Pomiar napiêæ po pierwotnejstronie ujawnia brak zasilania sterownika UC3842.Przyczyn¹ braku tego napiêcia jest uszkodzenie rezystora 100k/0.5W (przerwa). R.S.Amstrad SRX2500Nie daje siê w³¹czyæ.Odbiornik nie wykazuje oznak pracy. Brak napiêæ wyjœciowychz zasilacza. Nast¹pi³o uszkodzenie nastêpuj¹cych elementów:bezpiecznik FS600 T1.25A, mostek prostowniczy D6011A/600V, uk³ad steruj¹cy prac¹ przetwornicy TOP-221AY, kondensatorC606 100µF/16V. Po wymianie uszkodzonych elementówuzyskano nastêpuj¹ce napiêcia zasilaj¹ce: +12V, +5V,+28V.Regulacja napiêæ z zasilacza odbywa siê za pomoc¹ potencjometruRV601 220R. Po w³¹czeniu odbiornika i pod³¹czeniu sygna³uantenowego ujawni³a siê jeszcze jedna usterka: stwierdzonodoœæ czêste zawieszanie siê procesora IC1 Z86227. Przyczyn¹zawieszania okaza³ siê uszkodzony kondensator C1312µF/16V w uk³adzie Reset procesora IC1.R.S.Amstrad SRX330Nie daje siê w³¹czyæ.Podczas pracy odbiornika satelitarnego nast¹pi³ skok napiêciasieci. W wyniku tego skoku uszkodzi³y siê dwa kondensatoryw³¹czone miêdzy masami 470pF/4kV, mostek prostowniczyDF10 242 i rezystor szeregowy z mostkiem 10R/5W. R.S.Zestaw muzyczny Aiwa NSX-F9, -F98, -F99Samoczynnie wy³¹cza siê.Zestaw wy³¹cza siê, gdy odtwarzanie p³yt CD nastêpuje zmaksymalnym poziomem g³oœnoœci. W celu usuniêcia tej usterkinale¿y: zewrzeæ emiter i kolektor tranzystora Q117, zwiêkszyæwartoœci rezystorów R131 i R132 do 1k5, dodaæ równolegledo kondensatorów C145 i C146 kondensatory o pojemnoœciach0.027µF.H.D.Wie¿a Aiwa XR-M11, -M12, -M22, -M33,-M34, -M36Nie daje siê w³¹czyæ, mimo ¿e dioda LED STANDBY œwieci siê.1. W trybie ECO sprawdziæ napiêcie na n.3 IC301 - powinnobyæ 3.15V. Jeœli tak nie jest, uszkodzony jest kondensatorC316 (0.01µ) na p³ycie FRONT P.W.B.2. W trybie ECO sprawdziæ napiêcie na n.74 IC301 - powinnobyæ 4.99V. Jeœli tak nie jest, uszkodzony jest kondensatorC317 (0.022µ) na p³ycie FRONT P.W.B.3. W trybie ECO sprawdziæ napiêcie na n.16 IC301 - powinnobyæ 4.99V. Jeœli tak nie jest, uszkodzony jest kondensatorC329 (0.022µ) na p³ycie FRONT P.W.B.Nie daje siê w³¹czyæ, mimo ¿e wyœwietlacz demonstracyjny œwieci siê.1. Sprawdziæ napiêcie na n.5 IC301 podczas demonstracji -powinno byæ 0V. Jeœli tak nie jest, uszkodzony jest kondensatorC338 (0.01µ) na p³ycie FRONT P.W.B.2. Sprawdziæ napiêcie na n.5 IC301 podczas demonstracji -powinno byæ 0V. Jeœli tak nie jest, uszkodzony jest kondensatorC339 (0.01µ) na p³ycie FRONT P.W.B.Nie daje siê w³¹czyæ, przekaŸnik za³¹czaj¹cy zasilanie zmienia kolejno po³o¿eniepomiêdzy ON i OFF.1. Sprawdziæ napiêcie na bazie tranzystora Q213 w trybie Powersaving - powinno byæ 0V. Jeœli tak nie jest, uszkodzonyjest kondensator C229 (220p) na p³ycie g³ównej MAIN P.W.B.2. Sprawdziæ napiêcie na bazie tranzystora Q214 w trybie Powersaving - powinno byæ 0V. Jeœli tak nie jest, uszkodzonyjest kondensator C230 (220p) na p³ycie g³ównej MAIN P.W.B.H.D.Wzmacniacz Toyota Crown 93Zamiast dobrej jakoœci dŸwiêku s³ychaæ „bulgot”, subwoofer pracuje prawid³owo.Wzmacniacz ten zamontowany w baga¿niku samochoduposiada 4 kana³y wyjœciowe + kana³ subwoofera. Niespodziewaniewszystkie 4 wyjœcia mocy przesta³y normalnie pracowaæ,s³ychaæ tylko jakieœ bulgocz¹ce dŸwiêki, jedynie subwooferpracuje prawid³owo. We wzmacniaczu znajduje siê p³ytaprzedwzmacniaczy, na której rzucaj¹ siê w oczy znajome kondensatoryelektrolityczne w czerwonych koszulkach 100µF/10V, znane z powodu „nieszczelnoœci” i wyp³ywu elektrolitu.Elektrolit prze¿era œcie¿ki na wylot. Tak by³o i tym razem. Bezzastanowienia wymieni³em wszystkie kondensatory i „zregenerowa³em”skorodowane œcie¿ki. To wystarczy³o do przywróceniape³nej sprawnoœci wzmacniacza.H.D.28 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Porady serwisoweMagnetowidySanyo VHPZ1HDNie realizuje ¿adnej funkcji oprócz przyjmowania i oddawania kasety.Odtwarzacz przyjmuje kasetê, w³¹cza siê drum motor. Przeczyœci³emprze³¹cznik rodzaju pracy, wymieni³em paski gumowei ustawi³em elementy mechanizmu wed³ug instrukcjiserwisowej. Bez efektu. Zauwa¿y³em, ¿e silnik g³ówny nie startuje.Po jego wymianie (YG-F1) odtwarzacz pracuje normalniei realizuje wszystkie funkcje.M.U.Graetz TR4927 TelerecorderZupe³nie przypadkowo zmienia tryb pracy, przestaje dzia³aæ czêœæ telewizyjna(nie wyœwietla nawet numerów programów).Potem, na jakiœ czas (oko³o tygodnia), wszystko wraca³o donormy. Zacz¹³em od „opukiwania” chassis. Reagowa³, ale na zasadzie- gdziekolwiek nie uderzy³eœ, zmienia³ siê tryb pracy. Nawetnacisk na którykolwiek z modu³ów powodowa³ zmiany. Skoñczy³osiê na rozebraniu magnetowidu na „czêœci pierwsze” i przelutowaniuwszystkich niepewnych lutów. Zaowocowa³o to normaln¹prac¹ magnetowidu. Oczywiœcie, niezbêdnym okaza³o siêprzeczyszczenie i konserwacja mechanizmu.M.U.Daewoo DV-K10WNie daje siê w³¹czyæ.Sprawdzenie zasilacza wykazuje brak na jego wyjœciu napiêcia18V. Uszkodzeniu (zwarciu) uleg³a dioda Zenera DZ811.Po jej wymontowaniu napiêcie na wyjœciu zasilacza zwiêkszy³osiê do 33V. Wysech³ kondensator C22 w bloku zasilacza.Po wymianie kondensatora napiêcie ustali³o siê na poziomie18V, a po wymianie diody Zenera urz¹dzenie zaczê³o pracowaænormalnie.W.W.Sony SLV-E450EEBrak reakcji na zdalne sterowanie.Magnetowid nie reaguje na sterowanie z pilota, natomiaststuprocentowo wykonuje polecenia z klawiatury lokalnej.Wymiana procesora µPD75304GF na p³ycie sterowania i procesoraCXP87248-013Q na p³ycie g³ównej nic nie da³a. Szczegó³owepomiary napiêæ, w szczególnoœci napiêæ zasilaj¹cychoba procesory wykaza³y zani¿one o oko³o 2÷3V napiêcie nawyprowadzeniach procesora µPD75304GF (IC1). Spowodowaneono by³o up³ywnoœci¹ diody Zenera 5.1V (Q13). W.W.Sony SLV-E380EEUszkodzenie bloku zasilacza, s³ychaæ próbkowanie przetwornicy.S³ychaæ „taktowanie” przetwornicy z czêstotliwoœci¹ oko-³o 1Hz. Napiêcia wyjœciowe mocno zani¿one. Przetwornicazbudowana jest na uk³adzie UC3844A. Od³¹czenie obci¹¿eñnic nie zmieni³o. Nie stwierdzono uszkodzonych elementówpo wtórnej stronie transformatora. Równie¿ od³¹czenie transoptoranie zmieni³o charakteru pracy przetwornicy, podobniejak i podmiana uk³adu scalonego. Uszkodzenie uda³o siê zlokalizowaædopiero metod¹ podmiany kolejnych elementów wotoczeniu uk³adu scalonego (na szczêœcie jest ich tam niewiele).W ten sposób znaleziono uszkodzon¹ diodê Zenera ZD101,która straci³a zupe³nie swoje w³aœciwoœci.W.W.Odtwarzacz Orion N388E-VNie daje siê w³¹czyæ.Jest to odtwarzacz bez mo¿liwoœci nagrywania. Po naciœniêciuprzycisku [ POWER ] na kilka sekund rozœwietla siê diodaPOWER, po czym gaœnie i zapala siê STANDBY. Wygl¹da nauszkodzenie lub przeci¹¿enie bloku zasilacza. Oglêdziny blokuzasilacza doprowadzaj do znalezienie mocno przegrzanegorezystora R507 (390/0.5W) i diody Zenera D512 (15V/1.3W),która wczeœniej uleg³a przebiciu. Sprawdzam otoczenie tychelementów - wszystko w porz¹dku. Po wymianie uszkodzonychdetali odtwarzacz pracuje poprawnie.W.W.Akai VS-G291Nie daje siê w³¹czyæ.Uszkodzeniu uleg³ blok zasilacza. Objawy wskazuj¹ na to,¿e wczeœniej znacznemu podwy¿szeniu uleg³y wszystkie napiêciawyjœciowe z zasilacza. Spaleniu uleg³y nastêpuj¹ce elementy:tranzystor TP202 (przerwa), transoptor PH201 i stabilizatorIC201 (rozerwana obudowa), dioda Zenera D226 (przebicie),rezystor bezpiecznikowy FR402 a tak¿e (chocia¿ miernikpojemnoœci wskazywa³ wartoœæ nominaln¹) kondensator3.2nF w bazie tranzystora TP202. Po zamontowaniu sprawnychelementów blok zasilacza zacz¹³ pracowaæ, ale magnetowidnie dawa³ oznak ¿ycia. Wyœwietlacz pozostawa³ ciemny,chocia¿ napiêcia zasilaj¹ce dochodzi³y do niego. Okaza³o siê,¿e uszkodzony jest uk³ad steruj¹cy prac¹ wyœwietlacza i przyciskówklawiatury lokalnej IC101 D16312GB. O prawdopodobnejniesprawnoœci tego uk³adu wskazywa³ spalony d³awikL101 w zasilaniu +5V dochodz¹cym do IC101. Po wstawieniusprawnego uk³adu wyœwietlacz zacz¹³ pracowaæ, jednak¿ewyœwietlany komunikat ERR1 wskazywa³ na koniecznoœæ dalszegoposzukiwania uszkodzenia. Po dwukrotnym naciœniêciuklawisza [ POWER ] magnetowid da³ siê jednak w³¹czyæ,praca wyœwietlacza i odtwarzanie obrazu z kasety odbywa³osiê normalnie, ³¹cznie z dŸwiêkiem stereofonicznym. Naprawyjednak nie mo¿na by³o uznaæ za zakoñczon¹ – brak by³oreakcji na pilota. Wymiana diody odbiorczej przywróci³a zdalnesterowanie. Próba wykonania nastaw z pilota skoñczy³a siêfatalnie – coœ zmieni³o siê w pamiêci i ponownie pokaza³ siêkomunikat ERR1. Teraz dwukrotne naciœniêcie klawisza [ PO-WER ] powodowa³o tylko w³¹czenie magnetowidu na oko³o1 sekundê i na powrót wyœwietlany by³ komunikat ERR1. Wymianapamiêci 24LC04B (trzeba by³o to zrobiæ wczeœniej) przywróci³ape³n¹ sprawnoœæ urz¹dzenia.W.W.Philips VR3442Odtwarzana jest tylko czêœæ obrazu.Obraz odtwarzany jest tylko w oko³o jednej czwartej górnejczêœci ekranu. Jest to magnetowid 4-g³owicowy. Diagnozajest oczywista: nieprawid³owe prze³¹czanie g³owic. Poszukiwanianiesprawnoœci w uk³adzie komutacji g³owic doprowadzado znalezienia uszkodzonego kondensatora SMD 3.3µF/50V w sprzê¿eniu zwrotnym (na p³ytce steruj¹cej prac¹ bêbnag³owic).W.W.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 29

Porady serwisoweMonitoryAcer 7276eObraz obciêty od po³owy ekranu w górê, w œrodkowej czêœci zagêszczone linie.Po zmierzeniu napiêcia zasilaj¹cego uk³ad scalony IC202TDA8351 i stwierdzeniu, ¿e jest ono prawid³owe (16V na n.3),zdecydowano siê na wymianê wspomnianego uk³adu. Po jegowymianie monitor pracowa³ bez zarzutu, bez ¿adnych dodatkowychregulacji.J.Z.Hyundai HL5864Po w³¹czeniu dioda sygnalizuj¹ca pracê œwieci, jednak monitor nie startuje.Pomiary napiêæ zasilacza wykaza³y obecnoœæ napiêcia +5V(zasilanie procesora), pozosta³ych napiêæ brak. Pomiary omomierzemelementów przetwornicy wykaza³y przerwê rezystoraR105 560k.J.S.Viglen CA1726Monitor nie dzia³a, œwieci siê dioda LED.Uk³ad zasilacza tych monitorów sk³ada siê z dwóch niezale¿nychuk³adów zasilania. Jeden z nich generuje niskie napiêcia,drugi wy¿sze napiêcia. I ten w³aœnie uk³ad by³ uszkodzony.Konieczna by³a wymiana tranzystorów Q6 (2SK956) i Q7(2SA966) oraz uk³adu steruj¹cego IC3 (UC3842). Rezystorbezpiecznikowy R23 (0R56/1W) by³ rozwarty.Po wymianie uszkodzonych elementów uk³ady zasilaniadzia³a³y poprawnie, ale ci¹gle brak by³o obrazu. Przyczyn¹ okaza³ysiê z³e po³¹czenia lutowane wokó³ z³¹cza do cewek odchylaj¹cych.A.B.Acer 7276eMonitor nie dzia³a, po w³¹czeniu dioda LED œwieci³a przez chwilê i gas³a.Uszkodzony by³ tranzystor linii Q302 (2SC5048). Jego uszkodzeniespowodowa³o przepalenie bezpiecznika J013 (3A). A.B.Philips 4CM8270/25TBrak obrazu i próbkowanie przetwornicy.W monitorach tego typu czêsto zdarzaj¹ siê uszkodzeniatranzystora linii BU2525A - tak by³o i tym razem. A.B.Hewlett-Packard D2814APo kilku godzinach pracy przestaje dzia³aæ odchylanie pionowe.Przyczyn¹ by³y z³e po³¹czenia lutowane wyprowadzeñ kondensatoraC3 w uk³adzie odchylania pionowego. A.B.Gateway 2000 Crystalscan (CS1024N12)Migotanie obrazu po krótkim czasie od momentu w³¹czenia.Potencjometry SUR101, SUR702 w uk³adzie synchronizacjiodchylania wymaga³y wyczyszczenia przy pomocy œrodkado regeneracji potencjometrów. Po jakichkolwiek dzia³aniachna tych potencjometrach nale¿y skontrolowaæ synchronizacjêwe wszystkich trybach pracy monitora.W monitorach tego typu przy braku zasilania nale¿y skontrolowaærezystory R325, R335 (33k2, 1%, 3W). Nastêpnienale¿y sprawdziæ lutowanie podzespo³ów monitora, a w szczególnoœciwyprowadzenia cewki L101. Bardzo czêsto podczasuszkodzeñ w uk³adzie zasilania tych monitorów pêkaj¹ diodyprostownicze po wtórnej stronie transformatora przetwornicy.Diody te s¹ typu BY29X. W modelach monitorów z póŸniejszegookresu produkcji diody te zast¹piono diodami typu30DFX, które nie uszkadza³y siê w ten sposób. A.B.Jean VP1555 (J51E)Monitor nie dzia³a.Uszkodzone by³y nastêpuj¹ce elementy przetwornicy: tranzystorkluczuj¹cy Q801 (K2645), uk³ad scalony IC801, rezystorR812 (240k), dioda D808 (BA159), bezpiecznik F801 (2.5AT).Po wymianie elementów monitor dzia³a³ poprawnie. A.B.Hitachi CM2188Monitor nie dzia³a.Jest on przeznaczony do pracy z napiêciami sieci zarówno110V, jak i 220V. Uszkodzony by³ bezpiecznik w uk³adzie zasilania220V i uk³ad STR84145. Przy okazji naprawy tegomonitora warto wymieniæ wszystkie ma³e kondensatory elektrolitycznew uk³adzie automatycznego prze³¹czania napiêciazasilania.A.B.CTX 1765DBrak wysokiego napiêcia.Generator wysokiego napiêcia zbudowany jest w tych chassisjako uk³ad niezale¿ny od uk³adu odchylania poziomego.Zawiera on oscylator i uk³ad przetwornicy. Po kontroli elementówtego uk³adu okaza³o siê, ¿e uszkodzone by³y nastêpuj¹cepodzespo³y: tranzystor Q335 typu 2SC4769, tranzystorQ338 typu IRF840FI, dioda D327 typu BYV26E, rezystorbezpiecznikowy R460 1R/1W. Po wymianie tych elementów iw³¹czeniu monitora okaza³o siê, ¿e brak by³o napiêcia po wtórnejstronie przetwornicy na wyjœciu prostownika z szeregowopo³¹czonymi diodami D113, D114 (BYM26E). Napiêcie ACna wejœciu prostownika by³o poprawne, diody testowane miernikiemzachowywa³y siê poprawnie. Po wymianie tych diodpojawi³o siê napiêcie DC na wyjœciu prostownika, jednak monitordalej nie dzia³a³ tak jak powinien. Wyœwietlana by³a pionowalinia, co wskazywa³o na uszkodzenie w uk³adzie odchylaniapoziomego. Poniewa¿ pozosta³e elementy chassis nie wygl¹da³yna uszkodzone, sprawdzono i poprawiono lutowaniaelementów w uk³adzie odchylania poziomego. Po tej operacjimonitor zacz¹³ dzia³aæ poprawnie.A.B.Zenith ZCM-1750-H2-00Trzaski i b³yski oraz chwilowe zaniki obrazu.Podejrzenie pad³o na transformator odchylania poziomego.Wystarczy³o jednak wyczyœciæ p³ytê bazow¹ monitora szczotk¹- po tym zabiegu monitor zacz¹³ dzia³aæ poprawnie. A.B.Compaq V50 model 610T³o obrazu jest zielone.Przyczyn¹ by³o z³e po³¹czenie lutowane koñcówek cewkina module kineskopu.A.B.}30 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Tuner Pioneer TX1070Tuner Pioneer TX1070 - schemat blokowyFMFM FM+B D103FM+BCOM+BANT D101D101 AM+BRF1 1 2MIXIFIF DETE-Q101Q101 3 CTORQ105D102IC101 PA3001-A10 918BUFFER COM+B 11FM LOCAL OSCINVERTERSIGNALQ103METERFM+BQ102D104AMQ104BUFFER4 14 15 13< FM OSC>AM+BTP2TP TP4 3SM(FM) T METERMUTINGCONTROL1665127D102< FM S METER >MPX & MUTINGCOM+B D201Q2051238IC201HA12016LMPXR56AUTO-MONOCONTROL4712Q202MUTEQ201MUTELOUT-PUTRAM LOOPANTENNAD3108143 RF 5 6MIX 7 9 IF 10 11DET 132AMLOCALOSC19 184BUFFER20IC301LA1247AGC112SIGNALMETER161715D309< FM OSC >13TP VCO ADJ5VCOPLL16 15 14PILOTDETECTOR11 10 9 COM+BSTEREOINDCOM+BD602MUTINGDRIVERQ507,Q512D5358 TPVTD312POWER SUPPLQ521Q520FM+BFL ACFL AC-BQ517Q516AM+BSI POWERONSTAND-BYVOLTAGEDOUBLERPLL-22VD410D403,D407~D409L401T40113Q515COM+BQ514D5095VCOM+BD411D403101111216TP 1SM(AM)IC 503 TC9172PPHASECOMPARATOR5VD506PROGRAMMABLEDIVIDERCONTROL6 7 8 9 5 4 3C502D503D505IC401 C519NJM78M13AR503OUT IND404D402D501Q501D401 C501+R501R501R502D502D504Q502C512R507C5041514132D802< REF >Q804CONTROLFM+BD530MONO INDD801COM+BD531Q52233 34 35 36 37 41 40 31 29 28 1VDDINTGNDINHTEST42 38 1 39 32INHIBITDIVIDER30 25 27Q602D603MANUALAUTO INDQ803QUARTZOSC26Q603D51124FL ACFL ACC.P.U.23Q601Q604D601D604 SELECTIND D605FREQUENCY/CHANNEL INDCOM+BTUNEDINDCOM+BD538AM+BD532Q5235VD803Q513< TINING >22-B21 13~19 20< MUTE >FMAM1888 MEMORYMHz8 kHz2~5LEVELSHIFTERQ503~-Q506IC502FLDRIVER612IC501PD2011B5V D508SWITCHES BMODEESTABLISHMENTD515~D517D519~D526D536~INVERTERIC502TD62504PIndicates the transistor section of an inherenet resistor transistor.Indicates a transistor that does not have an inherent resistor.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 31

Tuner Pioneer TX1070Tuner Pioneer TX1070 - schemat ideowyPALFM75FRONT - END ASSEMBLYQ101: FM RF AMPQ101 R102L101 L1024711.5D101C101 R10410P 220R10147KQ101, 103, 104C1070.022TC1012SK241-Y2SC26682SC2786-LQ102Q105D101~104 ISV147TC101 ACM-014L101 ATC-192L102 ATC-248L103 ATC-247L104 ATC-214L105, 106 ATH-049T101 ATC-194T102 ATE-063C11315PAWB-065L103T101C1030.01C118 Q1020.01C10439PC10239PQ102FM LOCAL OSC7.2R10918K7.8C11433PR1116.8KC1158PR11012KD102R10347KC11618PD104C10639PC10533PL1052.2µHA C P M L FB C P M L FL104Q105: FM MIXERC108Q1051PR10547KC1092P L1062.2µHC1190.01Q103R108220C111100PR106 C110820K 1PR11222011.1Q103, 104BUFFERE VTEQ104R107100T102C1120.01LFOUTKDKD12.5H HR113220 LOCALOUTJ J11.1COMPLEX ASSEMBLY GWM-481R101220R13180C2033/16 C5181000PQ521R102220Q520Q520, 521FM+B SWITCHINGF101 R104100 213R103220Q101R1051.2KC1020.01Q522R106220R108270 R107330C1010.01R53010KD531F102 Q101:FM IF AMPR52822KR529100KQ523Q522, 523 SWITCHINGC3354.7/50C1030.022D101R10922KR52710K1SMAM2R32310KD530SMFMR11515KR110330C1040.022IC101:FM IF A& DETPA30011.9 1.9 1.9 01 2 3 4IFLEVELDET.IC101CMUDET.INV METER16 15 14 133.6 0R11410KC1091/50C112LGNDAMLOOP ANTENNAASSEMBLYATB-102T301 AM ANTTC301D310R30147KR305 C31047K 15PC3060.022 D312C311AM OSC430PL301 Q516 13TC302Q517C3140.022Q516, 517AM + B SWITCHINGC5113.3/50R524220C51033/16R52310KR5251KC5080.01C5091.5/50 R52210KR52110KSWITCHES:SWITCH ASSEMBLY (1)S1 POWER ON-STAND-BYSWITCH ASSEMBLY (2)S2 TUNING - (DOWN)S3 TUNING + (UP)DISPLAY ASSEMBLY (1)S4 SELECT (STATION MODE) 9-16S5 FUNCTION FMS6 FUNCTION AMS8 STATION CALL 8/16S9 STATION CALL 4/12S10 STATION CALL 5/13S11 STATION CALL 6/14S12 STATION CALL 7/15S13 MEMORYS14 STATION CALL 1/9S15 STATION CALL 2/10S16 STATION CALL 3/11S801 : FM MONODISPLAY ASSEMBLY (2)S17 MANUAL/AUTOS18 FREQUENCY/CHANNELThe underlined indicatesthe switch position.AC 220V50/60 HzAC POWER CORDADG - 095!L401C3340.022R304150VR201 VRTB6VS332C512 ACH-902TC301, 302 ACM-015L101 ATE-074L102 ATH-049L301 ATB-100L401 ATF-163F101 ATF-107F102 ATF-119F201 ATF-146F301 ATF-133T301 ATB-099T401 ATS-096V501 AAV-036X301 ATF-125X501 ASS-025IC301 AM TUNERLA1247! !T401C3160.01C315100PD403 D401! !!!D402!D405!D407 !C3314.7/50IC401NJM78M13A !IN OUT!R32210KC3301/50R32110KR320150C32910/25R319822.8 5.5 5.4 2.11.3 9.8 2.220IC30119 18 17 16 15 14 13BUFFER OSC ALC AGC METERDETC3171000PFU1: AEK-407FU 1T400mA/250VC403100/35D404C404100/63AGCRFMIX1 2 3 4 5 6 7 85.4 2.22.8C3180.047D4080X301R3101.5K7.3C3190.01IC401 REGULATOR20C4011000/35C405100/63D409R4012.2k(1W)C327047/502.1R31810013C40247/25C407100/35D410C3260.01R324 C33227K 0.015C325 R3171000P 1K0 012 11IF9 108.1 8.1 2.8 4.7-22F301502-1502-2C320 0.022R5015.6KON S1R311330C32110/25C5011/50STAND-BYS1:POWERASG-413SWITCHASSEMBLY(1)502-3502-4502-5R526100KD532D533R32547KD309R403! 150(2W)D411D501R5025.6KC5024.7 R503/50 47kQ515Q514, 515DC AMPQ514Q501, 502: INHIBITSWICHINGC408220/16Q501D505D504R5053.3KD503D502 R5043.3kC51933/16R50747KQ502R50610kQ513C5161000PC5171000PR53410KQ513: AUTO STOPCOTROL SWITCHINGD508D5091DC5047/25DV501 PIN CONNECNO 1 2 3 4FFMMHzAMkHz 8GNO 14 15 16 17DP 4G 3G8GFM b7AM c71. RESISTORS.Indicated in R, 1/4W, 1/8W, 5% tolerance unless otherwisenoted k, K, M, M, (F), 1%, (G); 2%, (K); 10%, (M); 20% tolerance2. CAPACITORS.3. VOLTAGE CURRENT.Indicated in capacity (µF)/voltage (V) unless otherwise noted: DC voltage (V) at no input signalp, pF. IndicatIion without voltage is 50V except electrolytic capacitor. mV : Signal voltage at FM 400Hz÷75kHz DEV.32 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

))Tuner Pioneer TX1070R11122K101:IF AMP C106DET 220P3001AC1054P0 04 5 6 7MUTE SWDET.Q102C1071/505.2 5.6 5.680VSWL SETINVER13 12 11 10 990C1120.02212.6 5.6 5.6L1022.2µH13C11047/25C1080.01C1110.047L101R202220kC2014.7/50R20347KR11218KR11318KC1130.022R2051.8K3 4 5T. METERVCOR2044.7KQ205R229220F201C21933/16C202680PR20182KQ205: AUDIO AMPR2064.7KVR2013.3KVCOADJC2091000PC2040.047R214C2105.6K3.3/50R2151KC2111/50R21710KR216100KC2123.3/50IC201: MPXHA12016R21815K3 2.5 2.5 2.5 0 2.5 2.5 0.716 15 14 13 12 11 10 9PLL &. SWITCHLAMPDRIVERIC201 PREMPXOEMAMP POSTAMP(L) + +POSTAMP(R)- -1 2 3 4 5 6 7 8C2031/50R20718KD201C205220/1611.9 3.7 5.4 5.4 0.1 0.1 5.4 0C2071000PR20947K18KR208R2113.9KC20647/25Q507 MUTINGBUFFERQ507R21336KR21047KR2123.9KC2081000PR2206.8KIC101IC201IC301IC401IC501IC502IC503R2217.5KPA3001-AHA12016LA1247NJM78M13APD2011BTD62504PTC9172PQ101 2SC2668Q201, 202, 205, 507, 514,Q515 2SC2458Q501, 512 2SA1048Q502, 513, 517, Q521~523 RN1203Q516, 520 RN2201D101, 102, 309, 501~506,D508, 509, 511, 515~517,D519~526, 530~533, 535,D536, 803 1SS131D201, 401~405, 407, 408 S5566D310, 312 SVC321C2/D2D409 RD22EBD410 RD4.7EBD411 RD6.2EBQ201, 202 MUTINGR219 C213R2256.8K 1/50100R2227.5KC2141/50R5184.7KC215 R2231800P 3902161800PQ512R224390D535R5191MQ201Q202R226100Q512 MUTINGCONTROLROUTPUTFM 650mVL505-4AM 150mV505-9505-8505-7505-5505-4DISPLAY ASSEMBLY (2)Q602~604RN1203LED DRIVERS17S18Q602Q603Q604D602~604AEL-451D605 AEL-424S17, 18 ASG-711MANUAL/AUTOFREQUENCY/CHANNEL(MANUAL/AUTO)R6031.5KD603R6041.5K D604 (FREQUENCY/CHANNEL)R605 D605910(TUNED)IC 503 PLLTC9172PIC 50398AM10 7D02 FM11 6D01 NC12 5TEST STB13 4AM IN CK14 3GND S115 2FM IN REF16 1VDD GNDC50747/25D506C5141000PR533470NNECTION3 4 5 6 7 8AM8G b7 c7 7G akHz16 17 18 19 20 213G 2G 1 a2, c2gd2, f2C5041/50C50533PV501 FREQUENCY(CHANNEL)4, 7, 15, 22C512 C503C513100.047 10001000P13/5.5 /61719a888f g be c9 10 11b 6G c22 23 24b2 MEMO1G g2 -RYe28G 7G 6G 5G 4G 3G 2G 1Gg2FM b7a2 MEMORYf2AMMHzc7 8b2c2dd2 kHzDP e28, 215, 6, 9, 24112, 123, 1620, 2514, 18, 2326 112 13d 5G25 26FKOC506X501 33P7.20MHzR5323.3KR51622KD511R5174.7KD803R8055.6K42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27VDD XT XT INH INT REF S1 SOCKSTBTESTMUTEP1-2 4 3 2P2IC 501 CONTROL PD2011BGND K0 K1 K2 K3 D0 D1 D2 D31 2 3 4 5 6 7 8 9(K1)(K2)(K3)Q503Q504Q506Q505D5215D522D524IC502TD62504PD515D51626125424 233 2P3D4 D6 D7 a b c d e f g10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20hD523Q503~5LEVEL STERD525D526IC5021 162 153 144 135 1267811109R50947KR51047KR51147KR51247KR51347KR51447KR51547KD517221-VFL-21D519D520D536(K0)(K1)(K2)(K3)505-1504-6505-6505-5504-8504-7504-9501-4501-5504-6504-8504-7501-3 504-9501-2504-3504-1504-2504-3504-4505-9505-8C503-6503-5503-4503-3503-2503-1501-1505-7505-3504-5505-2504-1504-2504-3504-4C503-6503-5503-4503-3503-2503-1505-3505-2505-1501-1501-2501-3501-4501-5SWITCH ASSEMBLY (2)S2S3TUNING-(DOWN)TUNING+(UP)S2, 3 ASG-711R6021KDISAPLAY ASSEMBLY (1)Q601, 803, 804Q803LED DRIVERQ501R601S13S9S8S5(SELECT)D601S14S10S4S6S15S11D602 (STERO)S16S12S801R804910R80747K(MONO)D801Q804D802R80847KQ601, 803, 804RN1203D601 AEL-451D801 AEL-424D802 ISS131S4~6, 8~16, 801ASC-711DEV.4. OTHERS::Signal route.:Adjusting point.!The mark found on same component parts indicates the importanceof the safety factor of the part. There fore, when replacing,be sure to use parts of indentical designation.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 33

BU... - wysokoczêstotliwoœciowe tranzystory w uk³adach odchylaniaBU... - wysokonapiêciowe tranzystory w uk³adachodchylania (cz.10)BU4515DFSymbol Parametr Warunki pomiaru Min. Typ. Maks. Jed.V CESM Napiêcie szczytowe C-E V BE =0V 1500 VV CE0 Napiêcie C-E przy otwartym obwodzie bazy 800 VV CEsat Napiêcie nasycenia C-E I C =5.0A, I B =1.25A 3.0 VI C Pr¹d kolektora (DC) 9.0 AI CM Szczytowy pr¹d kolektora 20.0 AI B Pr¹d bazy (DC) 5.0 AI BM Szczytowy pr¹d bazy 7.5 Ah FE Wzmocnienie pr¹dowe (DC) I C =6.0A, V CE =5V 4.2 5.7 7.3 -P tot Ca³kowita moc rozproszenia T hs

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendKarta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrend (cz.3 - ost.)Jerzy Gremba, Sebastian Gremba4. System sygna³ów audioProcesor audio w karcie SkyStar-1 spe³nia funkcjê cyfrowo-analogowegoprzetwarzania PCM strumienia doprowadzonegoz uk³adu DSP TMS320AV7111GFN i regulacji balansu.W kartach wersji 1.3 zastosowano uk³ad TLC320AD80Cfirmy Texas Instruments.W kartach wersji 1.5 wykorzystano uk³ad CS4341 firmyCirrus Logic. Zapewnia on wy¿sze parametry sygna³u audio,przy braku mo¿liwoœci funkcjonalnych prezentowanych przezuk³ad firmy Texas Instruments.4.1. Uk³ad TLC320AD80CUk³ad ten stanowi subsystem audio zaprojektowany specjalniedo zastosowañ w szerokopasmowych aplikacjach odbiornikówset-top-box. Uk³ad ten zawiera wysokiej jakoœciprzetwornik DAC: sygna³u stereo, analogowej kontroli balansui wzmocnienia, filtru deemfazy i analogowego szerokopasmowegomultipleksera. Przetwornik DAC typu sigma-deltazapewnia przetwarzanie danych z jakoœci¹ 85dB.Uk³ad wyposa¿ony jest w dwa szeregowe cyfrowe interfejsydla cyfrowych danych audio oraz cztery analogowe wejœciaaudio. Wyjœcia analogowe mog¹ byæ wybierane spoœródwyjœcia przetwornika DAC, wyjœcia filtru sygna³u basebandTV lub bezpoœrednio z wejœæ analogowych.Cyfrowe interfejsy umo¿liwiaj¹ ³atwe u¿ycie poprzez kompatybilnyz przemys³owym standardem I 2 S cyfrowy port audioi z szeregowym interfejsem steruj¹cym SPI.Schemat blokowy uk³adu TLC320AD80C przedstawionona rysunku 8, natomiast jego schemat aplikacyjny na rysunku9. Podstawowe cechy tego uk³adu to:• zintegrowane wszystkie analogowe funkcje sygna³u audio,• elastyczna architektura umo¿liwiaj¹ca wewnêtrzne prze-³¹czanie funkcji,• 16-bitowy przetwornik DAC typu sigma-delta z typow¹jakoœci¹ 82dB,• wewnêtrzny dekoder dla sygna³u baseband TV,• cztery analogowe wejœcia sygna³u audio: dwa stereo i dwamono,• sterowanie wzmocnieniem i balansem: 69 kroków z 1dB/krok,• wybierana deemfaza filtru analogowego: 50ms lub 15ms,• dwa elastyczne szeregowe porty danych cyfrowych (protokó³I 2 C),• szyna SPI (opracowana przez firmê Motorola) kompatybilnaz portem sterowania szeregowego,• czêstotliwoœæ próbkowania w przetworniku DAC: 8÷48kHz,• 16-bitowe wspomaganie szeregowych portów cyfrowychlub 18-bitowy format cyfrowych danych audio PCM,• analogowe wejœcia stereo mog¹ byæ konfigurowane w opcjiwyjœæ mono,47REFSDATABCLKLRCLKASDATAABCLKALRCLK8910111213MUXSerial DataInterfaceSigma-DeltaDACBandgapReferenceLow-PassandDe-EmphasisSC FiltersAnalogLP FiltersMUX46482930BGFLTRREFFEXT OUTLEXT OUTRMCLK1MCLK243MUXClockGeneratorLR2627EXT INLEXT INR53TV BASEBAND P54TV BASEBAND M 24AUX AUDIO2MAUX AUDIO1L 2119NTSCAUDIO L23AUX AUDIO1R20NTSCAUDIO RMUXMUXMonauralDecoderAnalogLP Filter(This Channel May Feed EXT OUT L/R For Mono Mode)LRVolumeBalanceCoctrol35AUDIO LEFT39AUDIO MONO38AUDIO RIGHT4142MUX IN1MUX IN2CSSCLKCDINCDOUT59606162SPI BusControllerCommandDecoderControlMUX43MUX OUTRys.8. Schemat blokowy uk³adu TLC320AD80C.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 35

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrend5V 5V++0.1µF 10µF 0.1µF 10µFGND1µF1µF1µF1µF1µF1µF1µF626159566089101112134353542423212019CDOUTCDINCSRESETSCLKSDATABCLKLRCLKASDATAABCLKALRCLKMCLK 1MCLK 250 57 5 14 44DV DD3TV BASEBAND PTV BASEBAND MAUX AUDIO2MAUX AUDIO1RAUX AUDIO1LNTSCAUDIO RNTSCAUDIO LDV DD2DV DD1AV DD1AV DD2AUDIO RIGHTAUDIO LEFTAUDIO MONOEXT INREXT INLEXT OUTREXT OUTLMUX IN1MUX IN2MUX OUTREFFREFBGFLTR383539272630294142434847465V5V+0.1µF 10µF 0.1µFAGND+ 25µF+ 25µF1µF1µF1µF1µF1µF+ 25µF+10µF• kompletny system stereo DAC,• miksowanie ATAPI,• zakres dynamiki: 101dB,• poziom zniekszta³ceñ i szumów:–89dB,• niski jitter zegara,• zasilanie napiêciem 3V do 5V,• cyfrowa deemfaza dla czêstotliwoœci32, 44.1 i 48kHz,• cyfrowe sterowania wzmocnienia:t³umienie –94dB, krok –1dB,• pobór mocy: 30mW przy napiêciuzasilania 3V.Opis funkcji wyprowadzeñuk³adu CS4341 przedstawiono wtabeli 8.5. Pamiêæ EEPROM iuk³ady pomocniczeW karcie SkyStar-1 wykorzystanopamiêæ szeregow¹EEPROM 24C16. W pamiêci zawartyjest adres MAC karty. Obokprocesora DSP umieszczony jestuk³ad 74HCT14 zawieraj¹cy wswojej strukturze szeœæ przerzutnikówSchmitta.GNDDGNDDGND2SUBAGND1AGND2AGND36 58 25 18 45 52AGNDRys.9. Schemat aplikacyjny uk³adu TLC320AD80C.• wyjœcie analogowe z obci¹¿eniem 600R i zabezpieczeniemprzed przeci¹¿eniem,• wewnêtrzne napiêcie odniesienia,• kompatybilny dla TTL/CMOS,• pojedyncze napiêcie zasilania 5V,• obudowa TQFP (64 wyprowadzeñ).Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu TLC320AD80C przedstawionow tabeli 7.4.2. Uk³ad CS4341Uk³ad CS4341 stanowi kompletny stereofoniczny systemcyfrowo-analogowy zawieraj¹cy: cyfrow¹ interpolacjê czwartegorzêdu, przetwarzanie cyfrowo-analogowe typu sigma-delta,cyfrow¹ deemfazê, sterowanie wzmocnieniem, miksowaniekana³ów i analogow¹ filtracjê. Zaawansowana architekturawewnêtrzna uk³adu zapewnia liniowoœæ, brak zniekszta³ceñwynikaj¹cych z b³êdów niedopasowania rezystancji, brak dryftuczasowego i termicznego oraz wysok¹ tolerancjê na jitter(dr¿enie fazy) zegara. Uk³ad CS4341 akceptuje dane audiopróbkowane z szybkoœci¹ 2÷100kHz, przy pobieranej ma³ejmocy zasilania.Schemat typowej aplikacji uk³adu CS4341 przedstawionona rysunku 10, a jego podstawowe cechy to:0.1µF5.1. Uk³ad IS24C16+Uk³ad IS24C16 firmy ISSI0.1µF0.1µFstanowi pamiêæ programowaln¹10µFelektrycznie EEPROM o pojemnoœci16kb i o organizacji 2048 ×8. Pamiêæ sterowana jest za pomoc¹magistrali I 2 C.Uk³ad ten zrealizowany zosta³ w zawansowanej technologiiCMOS ma³ej mocy, umo¿liwiaj¹cej pewn¹ pracê przy zasilaniuniskimi napiêciami. Pamiêæ wyposa¿ona jest w wejœcieprzeznaczone do zabezpieczenia zapisu.Schemat blokowy uk³adu IS24C16 przedstawiono na rysunku11, a do jego cech zaliczyæ mo¿na:• pobór pr¹du w stanie standby wynosz¹cy 2µA,• pr¹d w stanie odczytu - typowo 1mA,• pr¹d w stanie zapisu - poni¿ej 3mA,• zakres napiêciowy pracy: wersja IS24C16-2: V CC = 1.8÷5.5V,wersja IS24C16-3: V CC = 2.5÷5.5V,• zabezpieczenie zapisu danych poprzez wyprowadzenieWrite Protect,• obudowa typu PDIP (8 wyprowadzeñ) lub SOIC,• wytrzyma³oœæ: 10 6 cykli.Opis funkcji wyprowadzeñ uk³adu IS24C16 przedstawionow tabeli 9.Uwaga: Jeœli wyprowadzenie WP pamiêci IS24C16 jestprzy³¹czone do V CC, wówczas dane s¹ zabezpieczone dlazapisu (mo¿liwy jest jedynie odczyt). W przypadku pod³¹czeniatego wyprowadzenia do masy mo¿liwy jest normalnyzapis/odczyt.36 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendTabela 7. Opis wyprowadzeñ uk³adu TLC320AD80COznaczenie Nr FunkcjaAGND1 18 Masa analogowa dla przetwornika DAC sigma-deltaAGND2 45 Masa analogowa dla sterowania wyjœæ analogowych sygna³ów audioAGND3 52 Masa analogowa dla obwodu odniesieniaAUDIO LEFT 35AUDIO MONO 39Wyjœcie analogowego sygna³u audio kana³u lewego. Poziom wyjœciowy sygna³u wynosi maksymalnie 1V rmsprzy rezystancji obci¹¿enia 600RMonofoniczne wyjœcie sygna³u audio o zmiennym poziomie wyjœciowym. Sygna³ wyjœciowy stanowi sumêsygna³ów wyjœæ AUDIO RIGHT i AUDIO LEFT podzielon¹ przez 2, przy obci¹¿eniu rezystancj¹ 10kAUDIO RIGHT 38Wyjœcie analogowego sygna³u audio kana³u prawego. Poziom wyjœciowy sygna³u wynosi maksymalnie 1V rmsprzy rezystancji obci¹¿enia 600RAUX AUDIO1L 21 Wejœcie uniwersalne 1 sygna³u audio kana³u lewegoAUX AUDIO1R 23 Wejœcie uniwersalne 1 sygna³u audio kana³u prawegoAUX AUDIO2M 24 Wejœcie uniwersalne 2 sygna³u audio kana³u monofonicznegoABCLK 12 Szeregowe wejœcie zegaraALRCLK 13 WskaŸnik kana³u lewy/prawyASDATA 11 Szeregowy port danych PCMAV DD1 14 Analogowe zasilanie napiêciem 5V dla przetwornika DAC sigma-deltaAV DD2 44 Analogowe zasilanie napiêciem 5V dla sterowników analogowych sygna³ów wyjœciowych audioAV DD3 50 Analogowe zasilanie napiêciem 5V dla obwodu odniesieniaBCLK 9 Szeregowe wejœcie zegarowe. BCLK stanowi zegar dla szeregowych danych PCM (SDATA)BGFLTR 46Filtr odniesienia pasma zabronionego. BGFLTR dostarcza w celu filtracji szumów napiêcia odniesienia owartoœci 2.25VCDIN 61 Wejœcie danych sterowanych szeregowo szyny SPICDOUT 62 Port wyjœciowy danych sterowanych szeregowo szyny SPICS 59 Wejœcie chip select szyny SPI (aktywne w stanie niskim)DGND1 6 Masa cyfrowa dla przetwornika DAC sigma-deltaDGND2 58 Masa cyfrowa dla interfejsu szeregowegoDV DD1 5 Cyfrowe napiêcie zasilania 5V dla przetwornika DAC sigma-deltaDV DD2 57 Cyfrowe napiêcie zasilania 5V dla interfejsu szeregowegoEXT INL 26 Wejœcie zewnêtrznego sygna³u analogowego audio kana³u lewegoEXT INR 27 Wejœcie zewnêtrznego sygna³u analogowego audio kana³u prawegoEXT OUTL 29 Wyjœcie analogowego sygna³u audio o sta³ym poziomie dla kana³u lewegoEXT OUTR 30 Wyjœcie analogowego sygna³u audio o sta³ym poziomie dla kana³u prawegoLRCLK 10 WskaŸnik kana³u lewy/prawyMCLK 1 4 Zegar master, wejœcie zegara oversampling przetwornika DACMCLK 2 3 Zegar master dla wejœæ uniwersalnych, wejœcie zegara oversampling przetwornika DACMUX IN1 41 Wejœcie 1 multipleksera szerokopasmowegoMUX IN2 42 Wejœcie 2 multipleksera szerokopasmowegoMUX OUT 43 Wyjœcie multipleksera szerokopasmowegoNTSCAUDIO L 19 Wejœcie analogowego sygna³u audio NTSC kana³u lewegoNTSCAUDIO R 20 Wejœcie analogowego sygna³u audio NTSC kana³u prawegoREF 47 Napiêcie odniesienia 2.25VREFF 48 Filtr napiêcia odniesieniaRESET 56 ResetSCLK 60 Wejœcie szeregowe zegara szyny SPISDATA 8 Port wejœciowy szeregowych danych PCMSUB 25 Pod³o¿e przy³¹czone do masy AGNDTV BASEBAND P 53 Wejœcie nieodwracaj¹ce multipleksowanego sygna³u baseband TVTV BASEBAND M 54 Wejœcie odwracaj¹ce multipleksowanego sygna³u baseband TV6. Testy kartyPo wymianie tunera karta SkyStar-1 bêdzie potrzebowaænowego driver’a. Dla Windows bêdzie to wersja 1.23b, natomiastdla Linuxa – wersja 0.9. W przypadku zastosowania driver’adla Windows wersji 1.23 i ni¿szych karta przedstawi komunikatb³êdu o treœci: BoardControl.GetFrontendType notsuccessful.Uwaga: Odpowiedni driver mo¿na uzyskaæ z Internetu nastronie firmy TechnoTrend.Pierwsz¹ czynnoœci¹ jest ustalenie informacji o systemie:• OEM Hardware ID: FUN 0, VEN 1131, DEV 7146, REV01,• revision / steeping: A/2 (1).Istotny jest: Product Hardware ID• Rev 1.3 – VEN 13C2, DEV 1002,• Rev 1.5 – VEN 13C2, DEV 0000.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 37

Karta DVB-PC SkyStar-1 firmy TechnoTrendTabela 8. Opis wyprowadzeñ uk³adu CS4341Nr Oznaczenie Funkcja1 RST Reset2 SDATA Szeregowa szyna danych3 SCLK Szeregowa szyna zegara4 LRCK Zegar kana³u lewy/prawy5 MCLK Zegar master6 SCL/CCLK Zegar sterowania danymi w trybie I 2 C lub z SDA/CDIN7 SDA/CDINW trybie I 2 C – szyna danych. CDIN - wejœcie liniidanych dla interfejsu portu sterowania w trybie SPI8 AD0/CSBit adresu/chip select. W trybie I 2 C wejœcie to stanowibit adresu. CS jest wykorzystany do zezwoleniainterfejsu portu sterowania w trybie SPI9 FILT+ Dodatnie napiêcie odniesienia10 VQ Napiêcie spoczynkowe11 REF GND Masa odniesienia12 AOUTB Analogowe wyjœcie B13 AGND Masa analogowa14 VA Zasilanie analogowe15 AOUTA Analogowe wyjœcie A16 MUTEC Sterowanie wyciszaniemAudioDataProcessorExternal Clockµ - ControlledConfiguratedSDASCL856WP 7GND 423456781SDATASCLKLRCKMCLK14VACS4341AGND13AOUTAMUTECFILT+VQREF_GNDSCL/CCLKSDA/CDINAOUTBAD0/CSRST0.1 µF151691011123.3µF+10k+1µF560R+5Vto+3VC+0.1µF 1µF 0.1µF 1µF3.3µF10k560RCOPTIONALMUTECIRCUITR + 560C=L4Fs(RL560)Rys.10. Schemat typowej aplikacji uk³adu CS4341.nMOSSLAVE ADDRESSREGISTER &COMPARATORWORD ADDRESSCOUNTERCONTROLLOGICXDECODEREEPROMARRAYYDECODERTabela 9. Opis wyprowadzeñ uk³aduIS24C16Nr Oznaczenie Funkcja1 A0 Wejœcie adresowe A02 A1 Wejœcie adresowe A13 A2 Wejœcie adresowe A24 GND Masa5 SDA Wejœcie zegara magistrali I 2 C6 SCL Wejœcie/wyjœcie danych magistrali I 2 C7 WP Wejœcie zabezpieczenia zapisu8 VCC Napiêcie zasilaniaTestowanie nale¿y przeprowadziæ z driverem 1.23b.W szczególnoœci nale¿y sprawdziæ, jak zachowuje siêkarta dla niskich szybkoœci strumienia (symbol: rate wSb/s).Nale¿y zadbaæ o odpowiednie parametry sygna³u:Signal quality najlepiej 100% oraz poziom sygna³u:Signal level powy¿ej 60%.Uwaga: Parametry „signal quality” i „signal level”zale¿¹ od warunków odbioru oraz od parametrówczaszy anteny SAT, LNB, d³ugoœcii jakoœci kabla koncentrycznegoprzy³¹czonego pomiêdzy kart¹ PC (jej tunerem)a LNB.AudioOutput APrzyk³adowy test serwisu Match-6 –satelita Eutelsat SESAT, poz. 26E, czêstotliwoœæ11 668 835kHz, polaryzacja V, SR= 2 356kSps, antena 130cm Echostar, konwerterDigicom DKF-71HQ. Karta wykaza³azakres chwytania sygna³u w przedzialeczêstotliwoœci od 11 666 938kHz do11 667 437kHz, co stanowi 449kHz. Prawid³owawartoœæ ustawionej czêstotliwoœcisygna³u powinna byæ w œrodku zakresuodbieranych czêstotliwoœci. W tymprzypadku wynosi ona 11 667 188kHz.Uwaga: Wartoœæ zakresu odbieranychczêstotliwoœci, a tym samym œrodkowejczêstotliwoœci, zale¿y od czêstotliwoœcioscylatora LNB wykorzystanego w instalacjiodbiorczej.7. Karty PC DVB-S SkyStar-1innych firmKarty SkyStar-1 oferowane s¹ pod innyminazwami. S¹ to rozwi¹zania bazuj¹cena opracowaniu niemieckiej firmy TechnoTrend.Ró¿nice dotycz¹ zastosowanychuk³adów scalonych w obwodach audiooraz w oprogramowaniu.Technotrend TT-DVBsat PCIACKClockDATATechnisat SkyStar1DI/OREGISTERHauppage WinTV DVB-sGalaxis DVB card SCIRys.11. Schemat blokowy uk³adu IS24C16.Siemens-Fujitsu DVB-s.}R LR LHIGH VOLTAGEGENERATORTIMING & CONTROLAudioOutput B38 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 39ModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmGRUNDIGCD5200CDM4/19CD5500CDM4/19CD6CDM12.1/0CD660SF90CD8100CDM4/11CD8150CDM4/19CD8200CDM4/19CD8400CDM4/19CD9000CDM4/11CD904KSS210ACD904KSS331ACOCD905OPTIMA 5SCDC14CDM12.1/0CDC477CDM12.1/0CDP110CDM12.3BCDP200CDM12.3BCDP65KSS331ACDP65KSS331ACDP75CDM12.3BCDP90RAE0130ZCLCD6CDM12.1/0DP47KSS152ADP660SGKSS152ADP8020KSS152ADP87KSS152AKRCD100KSS210BL1000DKSS152AM1KSM2101ABM1KSS210AM15CDM12.1/0M16CDM12.1/0M2CDM12.1/0M20LWM1SOHOT4M20LWM3ASOHOT4M25CDM12.1/0M26CDM12.1/0M30CDCDM12.1/0M40CDCCDM12.1/0M5KSM2101ABM5KSS210AM6CDM12.1/0MC10KSS210AMCD30 NEW ORLEANSCKSS210ANEW ORLEANSCKSS331APA1CDM12.3BPA2CDM12.1/0PA3CDM12.1/0R102CDM12.1/0R120CDM12.1/0RCD400CDM12.1/0RR1900CDKSS210BRR3000CDSF90RR3100CDKSS210BRR4000CDKSS210BRR610CDKSS210BRR700KSS210BSAN REMO CD21CDM12.1/0SCD1910RDS 72008-658SYSTEM120CDM12.1/0SYSTEM220CDM12.1/0UMS1CDM12.1/0UMS2CDM12.1/0HARMAN KARDON300 KSS210A500 KSS210ADH7425KSS210AHD500KSS123AHD7225KSS210AHD7325KSS210AHD7400KSS210AHD7500KSS210AHD7625KSS210AWykaz g³owic laserowych (mechanizmów) stosowanych w odtwarzaczach CDModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmWykaz g³owic laserowych (mechanizmów) stosowanychw odtwarzaczach CD (cz.2)HARMAN KARDONHD7725KSS210ATL8500KSS210AHITACHIAX10HOPM3AAXC10KSS210BCFD455LKSS210BCFD60LKSS210BCXW300EKSS210BCXW700 4005265CXW700SASS M3TRCXW700EHOPM3CXW750SASS M3TRDA02SASS M3TRDA04SASS M3TRDA05BSASS M3TRDA2560HOPM3DA300SASS M3TRDA301SASS M3TRDA40SASS M3TRDAE650KSS210ADAW560HOPM3DAW560HOPM3DAW560BSASS M3TRDAW580HOPM3DAW600BSASS M3TRFX10KSS210AFX6BSASS M3TRFX6ESASS M3TRFX7BSASS M3TRFX7ESASS M3TRFX9EKSS210AHCUAX10EBSHOPM3HCUFX10EBSSASS M3TRMXW30CDM12MXW50CDM12ITTDP690SF90DP7950SF90JVCAXMX66BKOPTIMA5SCAC33OPTIMA6SCAD3SOPTIMA150CAD4TOPTIMA150CAD5TOPTIMA150CAD601TOPTIMA150CAD631TOPTIMA150CAD651TROPTIMA150CAD701TOPTIMA150CAD75TROPTIMA150CAD7TOPTIMA150CAD851TROPTIMA150CAD85TROPTIMA150CAD8TOPTIMA150CADD5OPTIMA60BCAE21OPTIMA6SCAE21LBKOPTIMA4CAE48OPTIMA6SCAE48BKOPTIMA6SCAMX30BKOPTIMA5SCAMX33BKOPTIMA5SCAMX52OPTIMA6SCAMXC5BKOPTIMA5SCAMXG7OPTIMA6SCAMXG9OPTIMA6SCAMXS2OPTIMA6SCAMXS2BKOPTIMA6SCAMXS2KOPTIMA6SCAMXS3BKOPTIMA6SCAMXS4OPTIMA6SCAMXS6OPTIMA6SJVCCAS20OPTIMA6SCAS200OPTIMA6SCAS20BKOPTIMA6SCAS30OPTIMA6SCAS300OPTIMA6SCAS30BKOPTIMA6SCAS50OPTIMA6SCAS50OPTIMA6SCAS500OPTIMA6SCAS60OPTIMA6SCAS600OPTIMA6SCAS60RBKOPTIMA6SCATD55ROPTIMA60BCATD77ROPTIMA610F3000ROPTIMA150HX5OPTIMA150MX1LOPTIMA5SMX50OPTIMA5SMXD2TOPTIMA150MXD301TOPTIMA150MXD351TROPTIMA150MXD401TOPTIMA150MXD451TROPTIMA150MXD551TROPTIMA150MXS2OPTIMA6SMXS20OPTIMA 6SMXS20OPTIMA6SMXS3OPTIMA6SMXS30OPTIMA6SMXS60OPTIMA6SOPTIMA 1OPTIMA1OPTIMA 20OPTIMA20OPTIMA 22OPTIMA22OPTIMA 3OPTIMA3OPTIMA 4SOPTIMA4SOPTIMA 5SOPTIMA5SOPTIMA 6SOPTIMA5SOPTIMA1OPTIMA1OPTIMA2OPTIMA2OPTIMA20OPTIMA20OPTIMA22OPTIMA22OPTIMA3OPTIMA3OPTIMA4SOPTIMA4SOPTIMA5SOPTIMA 5SOPTIMA6SOPTIMA 6SPCQS11OPTIMA6SPCV2OPTIMA3PCX110OPTIMA 6SPCX110OPTIMA150PCX130OPTIMA 6SPCX130OPTIMA150PCX500KSS150BPCX55OPTIMA150PCX55OPTIMA6SPCX103OPTIMA150PCX105OPTIMA 6SPCX105OPTIMA150PCX106OPTIMA150PCX75OPTIMA150PCX95OPTIMA150PCX95OPTIMA6SPCX95OPTIMA6SPCX95OPTIMA6SPCXC10BKOPTIMA150PCXC30OPTIMA150RCB1OPTIMA5SRCNX3 2001600RCQ50OPTIMA150RCQ50OPTIMA6SRCQC7OPTIMA610RCQS10OPTIMA150RCQS11OPTIMA150RCQS11OPTIMA6SRCQS12OPTIMA150JVCRCQS22OPTIMA150RCQW33OPTIMA150RCQW35OPTIMA150RCQW55OPTIMA150RCX220KSS210BARRCX230OPTIMA150RCX230OPTIMA6SRCX240OPTIMA150RCX310KSS150ARCX320OPTIMA6SRCX320BKOPTIMA150RCX510KSM150BRCX520OPTIMA150RCX520OPTIMA6SRCX540OPTIMA150RCX610KSM150BAJRCX620OPTIMA150RCX620OPTIMA6SRCX720OPTIMA150RCX720OPTIMA6SRCX740OPTIMA150RCXC1OPTIMA150RCXC3BKOPTIMA150TMXC5OPTIMA6SUX1000GROPTIMA150UX1500RGROPTIMA150UX2000RGDOPTIMA150UXA4OPTIMA6SUXA5OPTIMA5SUXA50BKOPTIMA150UXA55OPTIMA6SUXA55ROPTIMA150UXA6OPTIMA5SUXA60RBKOPTIMA150UXC30OPTIMA6SUXC40ROPTIMA150UXC7OPTIMA6SUXD88OPTIMA150UXD99ROPTIMA150UXT1OPTIMA6SUXT100OPTIMA150UXT20OPTIMA150UXT200ROPTIMA150UXT25ROPTIMA150UXT3OPTIMA6SXKC30OPTIMA22XL900OPTIMA3XLE3OPTIMA2XLE300OPTIMA4XLE300OPTIMA4SXLE300BKOPTIMA4SXLE31OPTIMA4SXLE31BKOPTIMA4SXLE34OPTIMA5SXLE3BKOPTIMA2XLE45OPTIMA5SXLE5OPTIMA3XLE51OPTIMA4SXLE51BKOPTIMA4SXLE53OPTIMA5SXLE56OPTIMA5SXLE57OPTIMA5SXLE77OPTIMA5SXLE900BKOPTIMA3XLF115OPTIMA6SXLF116OPTIMA6SXLF154BKOPTIMA150XLF215OPTIMA6SXLF216OPTIMA6SXLF254BKOPTIMA150XLF5THBKOPTIMA150XLM301TAOHS-JP1XLM303OPTIMA5SXLM306OPTIMA5S

40 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002ModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmModelLaserMechanizmWykaz g³owic laserowych (mechanizmów) stosowanych w odtwarzaczach CD}Ci¹g dalszy w nastêpnym numerzeJVCXLM307OPTIMA5SXLM309OPTIMA5SXLM309BKOPTIMA5SXLM403OPTIMA5SXLM403BKOPTIMA5SXLM404OPTIMA5SXLM405OPTIMA5SXLM406OPTIMA5SXLM407OPTIMA5SXLM408OPTIMA5SXLM409OPTIMA5SXLM504OPTIMA5SXLM504BKOPTIMA5SXLM505OPTIMA5SXLM505TNOPTIMA5SXLM508OPTIMA5SXLM509OPTIMA5SXLM700OPTIMA20XLM705OPTIMA5SXLM705TNOPTIMA5SXLMC100OPTIMA6SXLMC100C/MOPTIMA6SXLMCM1OPTIMA6SXLME77OPTIMA5SXLME90OPTIMA5SXLME91OPTIMA4SXLME91BKOPTIMA4SXLME93OPTIMA5SXLMG600VDL317100XLMG7OPTIMA6SXLMG800PTNOPTIMA5SXLMG9OPTIMA6SXLMK1200VDL317100XLMK77OPTIMA60DXLMK88OPTIMA60DXLMX70OPTIMA5SXLMXG7OPTIMA6SXLMXG9OPTIMA6SXLP32 2001600XLP33 2001200XLP42 2001600XLP43 2001500XLP62 2001600XLP63 2001500XLR10SZZP1059XLR10KSZZP1059XLSD1GDOPTIMA150XLV101OPTIMA4SXLV101BKOPTIMA4SXLV1100OPTIMA1XLV1100BKOPTIMA1XLV120BKOPTIMA150XLV131OPTIMA5SXLV131BKOPTIMA5SXLV141OPTIMA5SXLV142OPTIMA5SXLV151OPTIMA5SXLV151TNOPTIMA5SXLV152OPTIMA5SXLV152BKOPTIMA5SXLV162OPTIMA6SXLV163TNOPTIMA6SXLV164OPTIMA6SXLV164BKOPTIMA5SXLV164BKOPTIMA6SXLV174OPTIMA6SXLV20OPTIMA1XLV20BOPTIMA1XLV211OPTIMA4SXLV211BKOPTIMA4SXLV22OPTIMA2XLV220OPTIMA2XLV221OPTIMA5SXLV221BKOPTIMA5SXLV222OPTIMA4SXLV222BKOPTIMA4SXLV225BKOPTIMA2XLV22BKOPTIMA2XLV230BKOPTIMA150XLV231OPTIMA5SXLV235OPTIMA5SJVCXLV241OPTIMA5SXLV241TNOPTIMA5SXLV242OPTIMA5SXLV242BKOPTIMA5SXLV250BKOPTIMA2XLV251OPTIMA5SXLV251TNOPTIMA5SXLV252OPTIMA5SXLV252BKOPTIMA5SXLV263TNOPTIMA6SXLV264OPTIMA6SXLV264BKOPTIMA6SXLV274OPTIMA6SXLV274BKOPTIMA6SXLV300E30368700XLV311OPTIMA4SXLV311BKOPTIMA4SXLV330OPTIMA2XLV330BKOPTIMA2XLV333OPTIMA4SXLV333BKOPTIMA4SXLV341OPTIMA5SXLV342OPTIMA5SXLV400OPTIMA1XLV400BOPTIMA1XLV440OPTIMA2XLV440BKOPTIMA2XLV450OPTIMA2XLV450OPTIMA2XLV550OPTIMA2XLV550BKOPTIMA2XLZ1010OPTIMA4SXLZ1010TNOPTIMA4SXLZ1050OPTIMA5SXLZ1050TNOPTIMA5SXLZ331OPTIMA5SXLZ335OPTIMA5SXLZ411OPTIMA4SXLZ411BKOPTIMA4SXLZ431OPTIMA5SXLZ441OPTIMA5SXLZ442OPTIMA5SXLZ444OPTIMA4SXLZ444BKOPTIMA4SXLZ451OPTIMA5SXLZ452OPTIMA5SXLZ454OPTIMA6SXLZ463TNOPTIMA6SXLZ464BKOPTIMA6SXLZ551OPTIMA5SXLZ551TNOPTIMA5SXLZ552OPTIMA5SXLZ552BKOPTIMA5SXLZ555OPTIMA4SXLZ555BKOPTIMA4SXLZ574OPTIMA6SXLZ611OPTIMA4SXLZ611BKOPTIMA4SXLZ611BKOPTIMA6SXLZ674OPTIMA6SXTMXG7OPTIMA6SXTMXG9OPTIMA6SXTMXS6OPTIMA6SXTS60OPTIMA6SXXLM309OPTIMA5SXXLM508OPTIMA5SKENWOODA311RCTRH8119A311SH1106170CD160KSS152ADP1030KSS210ADP1050 157500211DP1060RCTRH8136DP1080T25005105DP1100SGJ91-0341-DP1510KSS210ADP2010KSS210ADP2010KSS210TDP2030KSS210ADP2050 157500211KENWOODDP2060RCTRH8136DP2080T25005105DP28RCTRH8136DP3010KSS210ADP3030KSS210ADP3050KSS210ADP3060 157500211DP3080T25001005DP310J91.0334.DP310J91033408DP4030KSS210ADP47KSS152ADP470SH1166170DP470T25001905DP491KSS210ADP501 157500211DP5010KSS210ADP5030KSS210ADP5040KSS210ADP5060 157500211DP520KSS210ADP660SGKSS152ADP7030KSS210ADP7040KSS210ADP7050KSS210ADP7090T25004105DP722 157500211DP730KSS210ADP76 157500211DP770X92.1220.DP8020KSS152ADP87KSS152ADP880J91037715DP880SGX92122003DP920KSS210ADP930KSS210ADP950KSS210ADP97RSF88DPB5 157500211DPB9 157500211DPC171D40154608DPC321KSS331ADPC331KSS331ADPC371D40154608DPC472D40154608DPC521KSS331ADPC531KSS331ADPC631KSS331ADPC721KSS331ADPC731KSS331ADPC971T25004905DPM6630KSS210ADPM6630KSS210ADPM7730KSS210ADPM7730KSS210ADPM97SF88DPM991KSS210ADPM991KSS210ADPMH5T25005005DPR309T25005005DPR409T25005005DS300T25005005HM5T5004105KDC95KSS261AL1000DKSS152ALVD290T25005805M225KSS210AM25KSS210AM450KSS210AM650KSS210AM77A 157500211M850KSS210APD3030KSS210APD3060 157500211PDM991KSS210ARDX25KSS210ARDX25LKSS210ARDXC2KSS210ARDXC2/6KSS210ARDXC3KSS210ARDXC3LKSS210AKENWOODRDXCF4T25004105SEA910T25005005UD202KSS210AUD302KSS210AUD502 157500211UD70 157500211UD701 157500211UD90 157500211XA3LKSS240AXD500T25005005XD700T25005005XD751T25002305XE5 157500211LUXMAND007KSS152AD01KSS152AD100KSS152AD1050KSS152AD113KSS152AD113DKSS152AD115KSS152AD117KSS152AD321KSS210ADZ111KSS152ADZ112KSS152AMAGNAVOXCDB650 691.30211CDP650 691.30211MARANTZ74CC38CDM12.174CD10CDM4/D3674CD11IICDM4/D3674CD11LECDM4/D3674CD14CDM12.174CD23CDM974CD38CDM12.174CD40CDM474CD42IICDM474CD46CDM12.174CD48CDM12.174CD52IICDM474CD52IISECDM474CD52SECDM474CD57CDM12.174CD57IICDM12.174CD60SECDM474CD63IICDM12.174CD67CDM12.174CD67IICDM12.174CD72IICDM474CD72IISECDM474CD72SECDM474CD80CDM1 II74CDR615CDM2474CDR620CDM2474PMD302CDM12.174PMD320CDM12.174PMD350CDM1274VCD500CDM12.175CD1010CDM12.175CD1020CDM12.175CD1020SDECDM12.175CM1040CDM12.180CD43 691.30278CD1010CDM12.1/0CD1020CDM12.1/0CD273CDM2CD385CDM4CD40CDM4/19CD42 691.30209CD43CDM12.1/0CD45CDM2CD45CDM2/29CD50CDM4/19CD53CDM12.1/0CD56CDM4/25CD583CDM4/19

Odtwarzacz DVD-L10 firmy PanasonicOdtwarzacz DVD-L10 firmy Panasonic (cz.2-ost.)Miros³aw Sokó³2. Œrodki ostro¿noœci podczas serwisu2.1. Œrodki ostro¿noœci dotycz¹ce diody laserowejW urz¹dzeniu zastosowano laser klasy I. Poniewa¿ po w³¹czeniupickupu, laser emituje niewidoczne promieniowanie, wtrakcie serwisowania odtwarzacza nale¿y zastosowaæ nastêpuj¹ceœrodki ostro¿noœci:• nie nale¿y patrzeæ bezpoœrednio na soczewkê pickupu,• nie nale¿y korzystaæ z instrumentów optycznych podczaspatrzenia na obiektyw pickupu,• nie nale¿y regulowaæ potencjometrem na zespole pickupu,• nie nale¿y rozbieraæ zespo³u pickupu,• uszkodzony pickup nale¿y wymieniæ tylko na typ podanyprzez producenta,• zastosowanie procedur regulacji i kontroli niezgodnych zpodanymi w dalszej czêœci artyku³u mo¿e doprowadziæ donaœwietlania niebezpiecznymi poziomami promieniowanialaserowego.2.2. Postêpowanie z pickupemPodczas serwisu odtwarzacza DVD nale¿y uwa¿aæ, aby³adunki elektrostatyczne z ubrania lub cia³a ludzkiego nie spowodowa³yuszkodzenia diody laserowej pickupu. Na rysunku2.1 zilustrowano podstawowe zasady postêpowania z pickupem.Zasady postêpowania z pickupem:1. Nie nara¿aæ pickupu na dzia³anie ³adunków statycznych, gdy¿jest on bardzo wra¿liwy na tego typu nara¿enia.2. Aby zapobiec awarii diody laserowej, nale¿y zewrzeæ wyprowadzeniagiêtkiej taœmy po³¹czeniowej (FPC Board) zapomoc¹ klipsa antystatycznego. Czynnoœæ od³¹czania lubdo³¹czania zwartych wyprowadzeñ taœmy pickupu nale¿ywykonywaæ w mo¿liwie jak najkrótszym czasie.3. Nie nale¿y nadmiernie zginaæ giêtkiej taœmy po³¹czeniowej(FPC Board), gdy¿ mo¿e ona ³atwo ulec uszkodzeniu.4. Nie nale¿y regulowaæ potencjometrem do ustawiania mocylasera, gdy¿ w³aœciwa moc lasera jest ustawiona fabrycznie.Soczewka (nie dotykaæ)Potencjometr (nie krêciæ)2.3. Zabezpieczenie stanowiska pracy przed ³adunkamielektrostatycznymi1. Uziemienie cia³aCia³o osoby serwisuj¹cej odtwarzacz powinno zostaæ uziemioneza pomoc¹ bransoletki na³o¿onej na nadgarstek. Bransoletkênale¿y po³¹czyæ przewodem uziemiaj¹cym ze stanowiskiempracy.2. Uziemienie stanowiska pracyBlat stanowiska pracy nale¿y pokryæ materia³em przewodz¹cymi uziemiæ go. Mo¿na te¿ po³o¿yæ uziemiony arkusz blachyna tej czêœci stanowiska, na której bêdzie k³adziony pickup.Uwaga: £adunki elektrostatyczne z ubrania nie bêd¹ odprowadzanepoprzez bransoletê antystatyczn¹ na³o¿on¹ nanadgarstek i dlatego ubranie nie mo¿e w ¿adnym wypadkudotykaæ pickupu.3. Tryby serwisoweKlipsUpewniæ siê, ¿e styki s¹ zwarte(u¿yæ zwieracza wyprowadzeñ lub klipsa)Rys 2.1. Postêpowanie z pickupem.ZwieraczwyprowadzeñTaœma po³¹czeniowa(traktowaæ ostro¿nie)Tabela 3.1.Wskazania serwisowe na wyœwietlaczu odtwarzacza DVDTryb pracy Wskazanie Stan odtwarzacza SprawdziæNormalnapracaTrybserwisowyU11H01H02H03H04H05F0F1F2F3F4F5F6F7F8Problemy z regulacj¹ ostroœciProblemy z czujnikiem zerowej pozycjiProblemy z serwem silnika napêdu dyskuProblemy z trawersemProblemy z serwem œledzenia œcie¿kiProblemy z wyszukiwaniemB³¹d formatu dyskuB³¹d kodu dyskuB³¹d uk³adu dekoderaB³¹d pamiêci SDRAMB³¹d szyny I 2 CB³¹d uk³adu DSCB³¹d uk³adu ECCB³¹d uk³adu mikroprocesoraB³¹d uk³adu mikroprocesoraIC2001, IC2502, IC5201, PickupIC2001, IC2502Silnik napêdu dysku, IC2501, IC2001Silnik przesuwu g³owicy, IC2502, IC2001IC2001, IC2501, IC5201, Pick-up, dyskSilnik przesuwu g³owicy, IC2502, IC2001DyskDyskIC3001IC3051, IC3061, IC6301, IC7051IC2001, IC4101, IC5201, IC6201, IC6312, IC7001IC2001IC7001IC6001, IC6201IC6001, IC6201SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 41

Z³¹cza odbiorników samochodowych (cz.1)Z³¹cza odbiorników samochodowychW poprzednim numerze „SE” opublikowaliœmy opis gniazdwybranych odbiorników samochodowych, montowanych wkonkretnych autach. W tym i w kilku nastêpnych numerachzamieœcimy opis z³¹cz g³oœnikowych popularnych odbiornikówsamochodowych ró¿nych producentów.Na rysunkach poszczególnych z³¹cz zachowano w wiêkszoœciopis w jêzyku angielskim z dwóch powodów: po pierwsze- z³¹cza wyprodukowane przez wiêkszoœæ producentówokablowane s¹ przewodami w ró¿nych kolorach izolacji, naktórej naniesiony jest nadruk w jêzyku angielskim dotycz¹cyrodzaju przewodzonego sygna³u. Po drugie - jêzyk angielskicharakteryzuje siê znacznie wiêksz¹ zwiêz³oœci¹ ni¿ jêzyk polski,co pozwala na zamieszczenie wiêkszej iloœci informacji.Dla nieznaj¹cych jêzyka zamieszczamy krótki s³ownik u¿ytychnazw.• + Right Front - g³oœnik prawy przedni (+),• - Right Front - g³oœnik prawy przedni (-),• + Right Rear- g³oœnik prawy tylny (+),• - Right Rear- g³oœnik prawy tylny (-),• + Left Front - g³oœnik lewy przedni (+),• - Left Front - g³oœnik lewy przedni (-),• + Left Rear- g³oœnik lewy tylny (+),• - Left Rear- g³oœnik lewy tylny (-),• - Antenna Remote - sterowanie anten¹ automatyczn¹,• +12V Permanent - zasilanie bezpoœrednio z akumulatora,• +12V Power - zasilanie po stacyjce,• Illumination - oœwietlenie,• +Common Left - przewód wspólny dla g³oœników lewych,• +Common Right - przewód wspólny dla g³oœników prawych.Przy okazji warto podkreœliæ koniecznoœæ prawid³owego(czytaj: zgodnego w fazie) pod³¹czenia g³oœników. Biegun +g³oœnika oznaczany jest znakiem „+” lub kolorow¹ kropk¹.Drugi (ujemny) biegun rzadko jest oznaczany znakiem „-”,najczêœciej jest on nieoznaczony. B³êdne (to znaczy pod³¹czeniew przeciwfazie) jest ³atwo wykrywalne „na ucho”, gdy¿nawet bez specjalnych uzdolnieñ muzycznych jest to s³yszalnejako kompletny brak niskich tonów.1. PioneerKEH-2500, -3500KEH-M-4000 RDS, -4500, -5301, -5400, -6300,-6500, -7300, -7400 RDS, -5200, -5250,-5300, -7200, -7250 (rys.1)ANTENNA REMOTE ( b³êkitny)+12V PERMANENT (¿ó³ty)MASA ( czarny)+12 POWER ( czerwony)COMMON LEFT ( br¹zowy/2 paski niebieskie)+ LEFT FRONT ( bia³y)+ LEFT REAR ( zielony)COMMON RIGHT ( niebieski/2 paski bia³e)+ RIGHT FRONT ( szary)+ RIGHT REAR ( fioletowy)Rys.1.2. PioneerDEH-424R, -524R, -624R, - 345R, -425R, -525R,-625R, -435R, -443R, -434R, 344R (rys.2)- LEFT REAR ( ziel./czarny)- RIGHT REAR ( fiolet./czarny)ANTENNA REMOTE ( niebieski)MASA ( czarny)- RIGHT FRONT ( szary/czarny)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)+ LEFT REAR ( zielony)+ RIGHT REAR ( fiolet. )+12V PERMANENT (¿ó³ty)+12 POWER ( czerwony)+ RIGHT FRONT ( szary)+ LEFT FRONT ( bia³y)3. PioneerKEH-M-8000 RDS, -8500 RDS, -9500 RDS,DEH-M-77, -890, -940, -970, -980, -980 RDS,-990, -990 RDS,KEH-P-6000, -7000 (rys.3)- LEFT REAR ( ziel./czarny)- RIGHT REAR ( fiolet./czarny)TEL. MUTE ( br¹zowy)+12V PERMANENT (¿ó³ty)ILLUMINATION ( pomarañcz. )- RIGHT FRONT ( szary/czarny)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)Rys.2.+ LEFT REAR ( zielony)+ RIGHT REAR ( fioletowy)MASA ( czarny)+12 POWER ( czerwony)ANTENNA REMOTE ( nieb. )+ RIGHT FRONT ( szary)+ LEFT FRONT ( bia³y)4. PioneerKEH-M-8300 RDS, -9300 RDS, -830 RDS (rys.4)- LEFT REAR ( ziel./czarny)- RIGHT REAR ( fiolet./czarny)MASA ( czarny)+12V PERMANENT (¿ó³ty)ILLUMINATION ( pomarañcz. )- RIGHT FRONT ( szary/czarny)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)Rys.3.+ LEFT REAR ( zielony)+ RIGHT REAR ( fioletowy)MASA ( czarny)+12 POWER ( czerwony)ANTENNA REMOTE ( nieb. )+ RIGHT FRONT ( szary)+ LEFT FRONT ( bia³y)5. PioneerDEH-690, -690 SDK, -790, -790 SDK, -880 (rys.5)+12V SWITCHED ( czerw. )+ RIGHT FRONT ( szary)+ LEFT FRONT ( bia³y)Rys.4.Rys.5.MASA ( czarny)+12V PERMANENT (¿ó³ty)ANTENNA REMOTE ( niebieski)- RIGHT FRONT ( szary/czarny)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 45

Z³¹cza odbiorników samochodowych6. PioneerKEH-1300R, -1400R, -1450R, -1500R, -1530R,-1700R, -1730R, -1800R, -1830RKEH-2100R, -2300R, -2400R, -2500R, -2520R,-2700R, -2710R, -2720R, -2730RKEH-3520, -3700R, -3710R, 3720R, -3730R,-5700R, -5730RKEH-1100, -1150, -1200, -1300, -1300 SDK,-1300 K, -1311KEH-P-3300R, -3400R, -3600R, -3630RKEH-P-4300R, -4400R, -4500R, -4530R, -4600R,-4630R, -4700R, -4730R, -5700R (rys.6)TEL. MUTE ( br¹zowy)ANTENNA REMOTE ( niebieski)+12V POWER ( czerwony)- RIGHT FRONT ( szary/czarny)+ RIGHT FRONT ( szary)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)+ LEFT FRONT ( bia³y)+ 12V PERMANENT (¿ó³ty)+ LEFT REAR ( zielony)- LEFT REAR ( zielony/czarny)+ RIGHT REAR ( fioletowy)- RIGHT REAR ( fioletowy/czarny)MASA ( czarny)Rys.8.ANTENNA REMOTE ( niebieski)+12 POWER ( czerwony)- RIGHT FRONT ( szary/czarny)+ RIGHT FRONT ( szary)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)+ LEFT FRONT ( bia³y)+12V PERMANENT (¿ó³ty)+ LEFT REAR ( zielony)- LEFT REAR ( zielony/czarny)+ RIGHT REAR ( fioletowy)- RIGHT REAR ( fioletowy/czarny)MASA ( czarny)Rys.6.7. PioneerKEH-2600, -2600 SDK, -3600, -3600 SDKKEH-P-4000, -4000 SDK, -5000, -5000 SDKDEH-405 SDK, -505 SDK, -605 RDS, -605 RDSW(rys.7)ALARM ( niebieski/bia³y)TEL. MUTE ( br¹zowy)ANTENNA REMOTE ( niebieski)ILLUMINATION ( pomarañczowy)+12 POWER ( niebieski/bia³y)- RIGHT FRONT ( szary/czarny)+ RIGHT FRONT ( szary)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)+ LEFT FRONT ( bia³y)+ LEFT REAR ( zielony)- LEFT REAR ( zielony/czarny)+ RIGHT REAR ( fioletowy)- RIGHT REAR ( fioletowy/czarny)+12V PERMANENT (¿ó³ty)MASA ( czarny)Rys.9.10. PioneerKE-1900, -1900 SDK, -1910, -2900, -2900 SDK,-2910 (rys.10)ANTENNA REMOTE ( niebieski)+12V POWER ( czerwony)+ LEFT FRONT ( bia³y)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny) )+ RIGHT FRONT ( szary)- RIGHT FRONT ( szary/czarny)+ LEFT REAR ( zielony)- LEFT REAR ( zielony/czarny)+ RIGHT REAR ( fioletowy)- RIGHT REAR ( fioletowy/czarny)+12V PERMANENT (¿ó³ty)MASA ( czarny)Rys.7.Rys.10.ANTENNA REMOTE ( niebieski)+12V PERMANENT (¿ó³ty)+ RIGHT FRONT ( szary)+ RIGHT REAR ( fioletowy)+ LEFT FRONT ( bia³y)+ LEFT REAR ( zielony)+12V POWER ( czerwony)MASA ( czarny)11. PioneerDEH-P-6000R, -7000R, 5100R, 6100R, 7100R,8100R (rys.11)8. PioneerKEH-2900 RDS, -3800 RDSKEH-P-15 RDS, -25 RDS, -4100, -4110, -4200,-5100, -5200 RDS, -6100, -6200, -7100,-7200 (rys.8)+ RIGHT FRONT ( szary)- RIGHT FRONT ( szary/czarny)+ LEFT REAR ( zielony)- LEFT REAR ( ziel./czarny)ANTENNA REMOTE ( nieb. )+12V POWER ( czerwony)+ RIGHT REAR ( fioletowy)- RIGHT REAR ( fiolet./czarny)+ LEFT FRONT ( bia³y)- LEFT FRONT ( bia³y/czarny)TEL. MUTE ( br¹zowy)ILLUMINATION ( pomarañcz. )9. PioneerKEH-P-6600R, -5400RKEX-P-66R (rys.9)MASA ( czarny)Rys.11.+12V PERMANENT (¿ó³ty)}Ci¹g dalszy nast¹pi46 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Odpowiadamy na listy CzytelnikówOdpowiadamy na listy CzytelnikówOTVC Thomson 72MK88 chassis ICC10.Odbiornik dostarczono do naprawy z niesprawnympionem. Po wymianie pionu IP002 STV9379F oraztranzystora TF100 BC558B na module SUB VPORT4000 telewizor startuje, jest wysokie napiêcie, ale ekranpozostaje ciemny, nie mo¿na go wy³¹czyæ do stanuczuwania, nie ma ¿adnej reakcji na pilota i dodatkowoœwieci siê pomarañczowa dioda LED. Nie wiem, codalej zrobiæ. Tester magistrali I 2 C sugeruje, ¿e uk³adypod³¹czone do niej pracuj¹ poprawnieAnalizuj¹c opisane objawy, nale¿y kierowaæ podejrzeniana mikroprocesor steruj¹cy i jego najbli¿sze otoczenie, czylipamiêæ EEPROM, klawiaturê lokaln¹ i odbiornik podczerwieni.Opisany sposób testowania sugeruje, ¿e u¿yto testera magistrali,który generuje na magistralê kolejno 128 adresów przypisanychszynie I 2 C. Uzyskujemy wprawdzie potwierdzenie,¿e uk³ady do³¹czone do szyny s¹ sprawne, ale nie wiemy, czymikroprocesor siê z nimi komunikuje. Dobrze by³oby pos³u-¿yæ siê monitorem magistrali I 2 C, który odczytuje adresy generowaneprzez mikroprocesor.Z ca³¹ pewnoœci¹ mikroprocesor musi w pierwszej kolejnoœcidokonaæ odczytu danych z pamiêci EEPROM, zwi¹zanychz trybem ustawieñ fabrycznych. Wykonany test magistraliI 2 C potwierdzi³ co prawda obecnoœæ pamiêci EEPROM,ale jeœli nast¹pi³a czêœciowa utrata danych w pamiêci, to odbiorniknie rozpocznie normalnej pracy.W tym chassis mo¿na dla sprawdzenia wstawiæ „czyst¹”pamiêæ. Jeœli mikroprocesor jest sprawny, dokona wpisu uœrednionychdanych i na ich bazie rozpocznie pracê. Wchodz¹c wtryb serwisowy, ustawienia te póŸniej, po naprawie odbiornika,nale¿y skorygowaæ w zale¿noœci od potrzeb.Drugi przypadek, w którym mo¿emy siê spotkaæ z podobnymiobjawami jest uszkodzenie klawiatury lokalnej. Aby uzyskaæpotwierdzenie, wystarczy wyj¹æ wtyk klawiatury i za³¹czyæodbiornik do pracy.Trzeci przypadek to uszkodzenie odbiornika podczerwieni,którego wyjœcie by³oby zwarte do masy lub te¿ posiada³obydu¿¹ up³ywnoœæ. Takie uszkodzenie powoduje wymuszeniestanu niskiego na wejœciu IR mikroprocesora, powoduj¹cjego niew³aœciw¹ pracê. Wystarczy jeden pomiar oscyloskopemna wejœciu IR mikroprocesora, aby tê sytuacjê wyjaœniæ.Mikroprocesor steruj¹cy jest równie¿ podejrzany jako g³ównywinowajca, ale ze wzglêdu na cenê nale¿y w pierwszym rzêdziewyeliminowaæ inne przyczyny.W ka¿dym z tych przypadków nale¿y wyjaœniæ, w jaki sposóbmo¿na ³¹czyæ ze sob¹ uszkodzenie kilku elementów pó³przewodnikowych.Taki skutek móg³by byæ spowodowany np.przebiciem w.n. z trafopowielacza. Jeden taki „strza³” mo¿erównie¿ dokonaæ zmian w zawartoœci pamiêci EEPROM. Nawszelki wypadek nale¿y sprawdziæ to, zbli¿aj¹c do obudowytrafopowielacza przewód po³¹czony z opask¹ kineskopu, zachowuj¹coczywiœcie zasady bezpiecznej pracy.Powy¿szy opis nie wyczerpuje wszystkich mo¿liwych przyczyn,ale zak³adam, ¿e zosta³y sprawdzone pod wzglêdem poprawnoœciwszystkie napiêcia zasilaj¹ce, równie¿ te produkowaneprzez trafopowielacz.Przy tego rodzaju uszkodzeniach przekonujemy siê jak bardzoprzydatne s¹ opisy wzorcowe testu magistrali I 2 C. Uzyskujemypewnoœæ dzia³ania i znaczn¹ oszczêdnoœæ czasu. A.H.Mam problem z OTVC Lexus modelRC4121PST. Na zaprogramowanych programachwidoczna czarna firana nachodz¹ca z boku obrazu(efekt zas³aniania, nak³adania siê na obraz). Podczaspróby strojenia odbiornik nie zatrzymuje siê na ¿adnymprogramie. Podstawi³em uk³ad scalony w p.cz.TDA8305, sprawdzi³em równie¿ wiêkszoœæ rezystorów ikondensatorów, niestety bez efektu. W odbiornikuzastosowano procesor PCA84C640P/030.Nie mam schematu tego modelu, pos³ugiwa³em siê schematemRC4121PC (bez telegazety). Pracuje w nim inny procesor,choæ z tej samej rodziny (PCA84C440P). Jeœli modu³telegazety jest w³¹czony równolegle do uk³adu OTVC, mo¿nago wyj¹æ, aby wyeliminowaæ go jako ewentualn¹ przyczynêusterki (odbiornik bêdzie dzia³a³ nadal). Jeœli natomiast w³¹czonyjest szeregowo, równie¿ mo¿na go wymontowaæ, pamiêtaj¹co zwarciu wejœæ z wyjœciami przenosz¹cymi wa¿nedla pracy odbiornika impulsy (RBG, impulsy synchro i temupodobne). Sam¹ naprawê zacz¹³bym od sprawdzenie podstawowychnapiêæ z przetwornicy i za trafopowielaczem orazkszta³tu impulsu steruj¹cego stopniem koñcowym odchylanialinii. Najprawdopodobniej z³y kszta³t impulsu H-drive (n.26IC202 - TDA8305A) jest przyczyn¹ zawiniêcia obrazu. Mo¿eto byæ na przyk³ad elektrolit w jednej z ga³êzi zasilania, któryzmieni³ swoj¹ wartoœæ. Po usuniêciu tej usterki, prawdopodobnieefekt wtórny (niezatrzymywanie siê na stacjach) równie¿zniknie. Jeœli tak nie bêdzie, uszkodzenia nale¿y szukaæ w elementachaplikacji TDA8305A - n.20 i 21, do których pod³¹czonyjest filtr VIFdemo. Czêsto zdarza siê, ¿e uszkodzonyjest kondensator znajduj¹cy siê wewn¹trz tego filtru. Wtedynale¿y go usun¹æ i zamontowaæ inny kondensator o wartoœciw granicach od 10pF do 30pF. Nastêpnie nale¿y stroiæ filtr, a¿do uzyskania efektu zatrzymywania siê na wstrajanych stacjach.W skrajnych przypadkach uszkodzony mo¿e byæ procesor lubtrafopowielacz.M.U.OTVC Blaupunkt IS72-155 Digital-Pro -uszkodzenie polega na braku synchronizacji pionowejtelegazety i znaków OSD. Obraz odbierany z anteny,jak i z euroz³¹cza jest synchronizowany, ale bez czerwonegokoloru. Telegazeta i OSD jest wyœwietlane zkolorem czerwonym. Przypuszczam, ¿e uszkodzenianale¿y szukaæ w bloku cyfrowym, ale nie do koñcajestem o tym przekonany. Dlatego proszê o wskazówkidotycz¹ce naprawy tego uszkodzenia.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 47

Odpowiadamy na listy CzytelnikówNaprawê odbiornika zacz¹³bym od ustalenia, co jest przyczyn¹braku czerwonego koloru w trybie pracy TV i AV. Fakt,¿e znaki OSD i telegazeta odtwarzane s¹ z kolorem czerwonym,wskazuje na to, ¿e koñcówka wizyjna jest sprawna.Uszkodzenia nale¿y wiêc szukaæ w czêœci odbiornika od ZFpoprzez BUCHSEPL, VIDEO-BAUST do FEATURE-BOX.Trzeba sprawdziæ (przy podanym sygnale kontrolnym), czy prawid³owes¹: oscylogram 24 (n.32 VIDEO-BAUST), oscylogramyna n.10, 11, 12 modu³u BUCHSEPL oraz oscylogramyna n.39, 41, 43, 1, 3 i 5 modu³u FEATURE-BOX. To pozwoliPanu ustaliæ, w którym miejscu „ginie” kolor czerwony i usun¹ætê usterkê. Co do braku synchronizacji telegazety i znakówOSD. S¹ one synchronizowane impulsami ramki (oscylogram9). Nale¿y sprawdziæ, czy impulsy na n.22 FEATURE-BOX (VG - oscylogram 9) s¹ prawid³owe i co siê dalej z nimidzieje na module FEATURE-BOX. Trudno tu bardziej szczegó³oworozpisywaæ siê, który z elementów odpowiada za usterkê- mo¿liwoœci jest tyle, ile elementów. Zak³adam oczywiœcie,¿e dysponuje Pan schematem. Bez niego nie warto przystêpowaædo naprawy. Pana podejrzenia, ¿e powodem usterkimo¿e byæ blok cyfrowy, wydaj¹ mi siê nieuzasadnione, choæ itaka mo¿liwoœæ istnieje.M.U.Mam problem z odbiornikiem satelitarnymFinlux SR4200TX (procesor P80C52ASV, pamiêæX2404P). Uszkodzenie wyst¹pi³o po czêstych, krótkotrwa³ychzanikach pr¹du w sieci energetycznej. Zasilaczjest sprawny, odbiornik reaguje na rozkazy z pilota,mo¿na poruszaæ siê w menu, ale procesor nie prze³¹czanapiêæ polaryzacji H,V i napiêæ LNB1, LNB2 do tuneraodbiornika (napiêcia na nó¿kach tunera LNB1=0V iLNB2=0V). Czy mo¿e to mieæ zwi¹zek z rozprogramowaniempamiêci (tryb serwisowy)? Je¿eli tak, to jakwejœæ w ten tryb, jak siê w nim poruszaæ (jak programowaæpamiêæ)?Je¿eli zasilacz jest sprawny oraz wystêpuj¹ napiêcia zasilaj¹ceLNB a¿ do tranzystorów w³¹czaj¹cych zasilanie LNBczy te¿ uk³adu LM317 (nie mam schematu, ale z regu³y jakoklucz H/V pracuje LM317), to przyczyny nale¿y szukaæ wpamiêci X2404. Bardzo prawdopodobne, ¿e nast¹pi³o b³êdnezaprogramowanie którejœ komórki odpowiedzialnej za konfiguracjêpodczas takiego zaniku zasilania. Pamiêæ nale¿y zaprogramowaæwsadem fabrycznym lub z innego sprawnegoodbiornika za pomoc¹ programatora. Tuner nie ma trybu serwisowego(tzn. ja o takim nie wiem).H.K.Magnetowid Samsung VK350. Uszkodzenieprzetwornicy na skutek utraty pojemnoœci kondensatora100µF/25V, co poci¹gnê³o za sob¹ uszkodzenie uk³aduSTR11006, a nastêpnie rezystorów R638 i R664 (2 ×100R) na p³ycie g³ównej. Po wymianie uszkodzonychelementów i dok³adnym zbadaniu pozosta³ych elementówprzetwornicy magnetowid pracuje prawid³owo,jednak stosunkowo mocno nagrzewa siê uk³adSTR11006. Charakterystycznym jest to, ¿e w trybiestandby temperatura jest „normalna”, natomiast wchwili w³¹czenia wideo (bez wrzucania kasety) uk³adzaczyna mocno siê nagrzewaæ i jednoczeœnie malejeintensywnoœæ œwiecenia wyœwietlacza (kompletn¹ p³ytkêz wyœwietlaczem wymieni³em poniewa¿ w oryginalnejwyœwietlacz nie dzia³a³ w ogóle, wszystkie „podejrzane”elementy na p³ytce wyœwietlacza sprawdzi³em.Przypadek ten jest rzeczywiœcie bardzo czêsto spotykanyw magnetowidach Samsung lub innych w, których zastosowanoprzetwornicê opart¹ na uk³adzie scalonym STR11006. Wysokatemperatura pracy zasilacza sprawia, ¿e nawet przy zastosowaniuelektrolitów wysokotemperaturowych, po kilkulatach pracy trac¹ one pojemnoœæ i powoduj¹ lawinowe uszkodzeniazarówno zasilacza, jak równie¿ niektórych niezabezpieczonychuk³adów magnetowidu. Konstruktor przewidzia³jednak tak¹ mo¿liwoœæ i umieœci³ po stronie wtórnej zasilaczadiodê Zenera o napiêciu 22V równolegle z kondensatorem elektrolitycznymC116 (1000µF/25V). W przypadku znacznegoprzekroczenia napiêæ wyjœciowych przetwornicy, dioda ta uleganatychmiastowemu przebiciu (znamionowe napiêcie wyjœciowetej ga³êzi to 16.5V), co powoduje wy³¹czenie zasilacza.Czytelnik napisa³, ¿e wymieni³ kondensator C110 (100µF/25V), nic jednak nie pisze o wymianie innych kondensatorówelektrolitycznych po stronie pierwotnej zasilacza. Zaleca³bymdodatkowo wymianê nastêpuj¹cych elementów C109 (47µF/100V), C122 (2.2µF/250V), wszystkie oczywiœcie na temperaturêpracy105°C.Sporo uwagi poœwiêciæ nale¿y tak¿e stronie wtórnej zasilacza.Proces utraty pojemnoœci tak¿e tutaj czyni spore szkody.S³abe œwiecenie wyœwietlacza spowodowane jest najczêœciejuszkodzonym kondensatorem C120 (100µF/16V), zwykle koniecznastaje siê wymiana kondensatorów C113 (330µF/50V) iC116 (1000µF/25V) oraz diody Zenera DZ101 (22V/1.3W).Chcia³bym nadmieniæ, ¿e mierzone elementy, a zw³aszcza kondensatoryelektrolityczne, wykazuj¹ zwykle prawid³owe parametryi dopiero ich wymiana przynosi efekt, dlatego nale¿y siêzastanowiæ nad sensem g³êbokich poszukiwañ. Mo¿e warto napocz¹tku wymieniæ podejrzane kondensatory na nowe, bo tenwydatek jest daleko mniejszy ni¿ czas stracony na poszukiwaniai zakup uszkodzonych przypadkowo elementów. M.Sz.OTVC Schneider STV7056 Digitech 2000.Jakie mog¹ byæ przyczyny braku koloru (raster jestkoloru niebieskiego i nie mo¿na go wyregulowaæ)? Jakpostêpowaæ przy lokalizacji usterki?Wiem ¿e to trywialne, ale na pocz¹tek proszê sprawdziæ podstawowenapiêcia zasilaj¹ce. Jeœli s¹ zgodne ze schematowymi,nastêpnym krokiem bêdzie sprawdzenie kineskopu przyrz¹demdo pomiaru wydajnoœci katod, aby móc go wyeliminowaæ jakoprzyczynê usterki. Jeœli kineskop oka¿e siê sprawny, bêdziemymieli pewnoœæ, ¿e usterka znajduje siê w torze B (zak³adam, ¿enikt nie krêci³ przy potencjometrze S2, a napiêcie na niej jestzgodne z wymaganym dla zastosowanego kineskopu). Jeœli niema Pan odpowiedniego przyrz¹du, proszê zmierzyæ napiêcia sta-³e na katodach kineskopu. Jeœli nie ró¿ni¹ siê od siebie, oznaczaæto bêdzie najprawdopodobniej uszkodzenie kineskopu i pozosta-48 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Odpowiadamy na listy Czytelnikównie tylko próba ustawienia balansu bieli. Aby to zrobiæ, trzebawejœæ w tryb serwisowy, który zale¿y od typu zastosowanegomikrokontrolera. Jeœli napiêcie na katodzie B bêdzie odbiega³ood napiêæ na katodach R i G - i w tym wypadku winien byæ mo¿ekineskop. Aby to sprawdziæ, najproœciej jest zamieniæ koñcówkiwizyjne miejscami (na przyk³ad wyjœcie B podaæ na katodê R, awyjœcie R na katodê B). Jeœli teraz raster zmieni barwê (w tymwypadku na czerwon¹), bêdzie to oznaczaæ uszkodzenie w torzeB. Teraz najproœciej bêdzie siêgn¹æ po oscyloskop i porównuj¹cprzebiegi w poszczególnych torach, cofaj¹c siê od katod, zlokalizowaæuszkodzony element (na wejœcie odbiornika podajemysygna³ testowy). Jeœli nie dysponuje Pan oscyloskopem, pozostajetylko próba znalezienia usterki w oparciu o pomiary napiêæsta³ych lub po prostu zamienianie elementów miejscami w dwóchtorach (R i B) tak d³ugo, a¿ barwa œwiecenia nie zmieni siê. Jeœliju¿ uzyskamy normalny, czarno-bia³y raster, a nie pojawi siê kolor,oznaczaæ to bêdzie dodatkow¹ usterkê w czêœci cyfrowejodbiornika. W tym wypadku jednak bez oscyloskopu i znajomoœciprzebiegów nic wiêcej nie wskóramy. Podobnie, gdy kolordominuj¹cy nie zniknie, a kineskop po sprawdzeniu oka¿e siêdobry. Trudno mi dawaæ bardziej szczegó³owe wskazówki. Korzysta³emze schematu chassis DTV2 firmy Schneider i nie jestempewien, czy mówimy o dwóch takich samych odbiornikach.Wydaje mi siê, ¿e najwa¿niejsza bêdzie dla Pana mo¿liwoœæ wyeliminowaniakineskopu, jako przyczyny usterki. Proszê równie¿nie lekcewa¿yæ wp³ywu podstawowych napiêæ sta³ych (zasilaj¹cych)i ich filtracji na pracê bloku cyfrowego. I na koniec uwaga:oko³o 70% usterek powodowanych jest utrat¹ parametrów przezelementy pojemnoœciowe. Jeœli wiêc znajdzie Pan uszkodzonyelement aktywny, nale¿y zadaæ sobie pytanie co by³o powodemjego uszkodzenia.M.U.Mam problem z OTVC Philips chassis GR2.2.Uszkodzone by³y nastêpuj¹ce elementy: bezpiecznik1600, rezystor 3604 - 1R5, diody 6602÷6605, pozystor3601, tranzystor 7625 BUT12, trafo w.n. Po wstawieniunowych elementów odbiornik pracuje (jest minimalnieza szeroki obraz), ale napiêcie linii jest trochê za du¿e -oko³o 160V. Wyj¹³em cewki przylutowa³em ¿arówkê,ustawi³em napiêcie oko³o 148V. Mo¿na je regulowaæ od125 do 165V. W stanie gotowoœci napiêcie to wynosi73V. W przetwornicy na diodzie 6617 jest 4.4V, wstandby 0.6V. Wymieni³em 7614 CNR50, 7600TDA8385, 3631, 3634, a napiêcie wyjœciowe nie chcezmaleæ. Gdzie nale¿y szukaæ uszkodzenia, po stroniepierwotnej czy wtórnej?Jeœli na sztucznym obci¹¿eniu zasilacz dzia³a prawid³owo,to oznacza, ¿e jest sprawny i usterki nale¿y szukaæ poza nim.Jeœli zastosowa³ Pan w³aœciwy dla danego wykonania trafopowielaczi (jeœli dobrze zrozumia³em) nie mo¿na zejœæ z napiêciemsystemowym poni¿ej 160V (bo podci¹gn¹æ je do górychyba mo¿na?), to usterki szuka³bym raczej w okolicach trafopowielacza.Napiêcia które Pan poda³, s¹ napiêciami przysztucznym obci¹¿eniu. Nie wiadomo, jakie wartoœci one przybieraj¹przy normalnym obci¹¿eniu. A co wa¿niejsze, nie wiadomo,jakie s¹ napiêcia na wyprowadzeniach sterownika mocy7600 (TDA8385). Ich znajomoœæ rzuci³aby nowe œwiat³o naproblem. W konfiguracji w jakiej pracuje sterownik, istotne s¹impulsy (a raczej ich suma) docieraj¹ce do n.8 TDA8385.Konieczne jest wiêc pomierzenie napiêæ sta³ych na nó¿kach7600 oraz porównanie oscylogramów 21, 22, 23,24,26 i 27 zpodanymi na schemacie (schemat drukowany by³ w „SE” 11/1999). Istotne jest, czy pozosta³e napiêcia wychodz¹ce z zasilaczate¿ s¹ zawy¿one i jak siê one maj¹ w stosunku do napiêætworzonych po stronie wtórnej trafopowielacza. Warto te¿sprawdziæ, czy na ekranie nie ma zniekszta³ceñ E/W. Dopierowtedy mo¿na z du¿ym prawdopodobieñstwem, wskazaæ blokktóry jest przyczyn¹ usterki. Szczególn¹ uwagê zwróci³bymna diody. Przy tak katastroficznym uszkodzeniu (chyba wynikburzy), bardzo mo¿liwe jest, ¿e któraœ z nich (albo kilka) mamierzaln¹ opornoœæ w kierunku zaporowym. Mo¿liwe jest te¿zwarcie miêdzyzwojowe w cewkach odchylaj¹cych linii. Lecztu wa¿na bêdzie nie tyle ich opornoœæ, co zmiana indukcyjnoœci.Z powodu braku istotnych informacji, odpowiedŸ nie mo¿ebyæ bardziej szczegó³owa.M.U.Uzupe³nienie odpowiedzi do usterki magnetowiduFunai V8008CM zamieszczonej w „SE” 6/2002-s.54.Czujnik wilgotnoœci (CN6005) najlepiej zewrzeæ. Jego charakterystykajest nastêpuj¹ca: im mniejsza wilgotnoœæ tym mniejszarezystancja i na odwrót. Jeœli to nie wysz³o, nale¿y sprawdziæklucz Q6006 - 2SC3199 i jego okolice, tzn. R6076, R6077,R6078. Od³¹czenie nó¿ki procesora serwo (26) niczego niezmieni. Aby uk³ad serwo zacz¹³ pracowaæ, na n.26 uk³aduIC6001 (typ w zale¿noœci od wykonania) musi byæ stan wysoki.Jeœli ju¿ wszystko Pan sprawdzi³: od Dew do n.26 procesoraserwo i ¿aden z elementów nie jest uszkodzony, proszê tak jakpoprzednio Pan zrobi³, od³¹czyæ n.26 uk³adu serwo i przez regulowanyrezystor, wymusiæ na nim stan wysoki. Jeœli to nie„wypali”, pozostaje tylko do wymiany uk³ad serwo IC6001.Oczywiœcie jak Pan wie, jest jeszcze wiele powodów dlaczegouk³ad serwo nie pracuje. S¹ to z regu³y usterki mechaniczne,na których temat nie „maj¹c przed sob¹ magnetowidu”nie chcia³bym siê wypowiadaæ.M.U.Posiadam w naprawie monitor Optiview15LX92. Uszkodzenie monitora polega na tym, ¿emonitor po 5 godzinach prawid³owej pracy zaczyna siêsamoczynnie wy³¹czaæ i w³¹czaæ, gdy pracuje z komputerem.Natomiast pracuj¹c bez komputera (generujew³asne t³o i napis "no signal") pracuje bez przerwy.Stopieñ odchylania poziomego zosta³ dok³adnie sprawdzony.Monitor po krótkiej przerwie pracuje dalejprawid³owo przez nastêpne 5 godzin.Przyczyn¹ opisanej usterki jest uszkodzenie procesoraWT60P1. Po d³u¿szym czasie pracy nagrzewa siê i st¹d takieobjawy pracy monitora. Mo¿na spróbowaæ przykleiæ foliê aluminiow¹,która odprowadzi czêœæ ciep³a z powierzchni procesora.Najlepiej by³oby wymieniæ procesor na nowy, jest dostêpnyw serwisach Optimusa - cena oko³o 120 z³. A.G.}SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 49

Transformatory linii serii TA…Transformatory linii serii TA…Tekst sponsorowanyJerzy SzmajTransformatory serii TA opracowane zosta³yprzez firmy FARAD i VIDEO-SAT. TV jako zamiennikiczêsto ju¿ nie produkowanych trafopowielaczy(np. firmy Nokia). Seria transformatorów TA produkowanajest w firmie VINGIS i posiada znak bezpieczeñstwaB umo¿liwiaj¹cy stosowanie ich napolskim rynku. Zastosowanie technologii Sanyo zapewniabardzo dobr¹ jakoœæ wykonania, która docenionazosta³a ju¿ w wielu punktach serwisowychRTV. W tabeli 1 przedstawiono listê zamiennikówwybranych transformatorów, wœród których s¹transformatory serii TA. Parametry transformatorów:TA901, TA902, TA903, mierzone w uk³adziepomiarowym, pokazanym na rysunku 1, zamieszczonow tabeli 2. Na rysunku 2 przedstawiono wymiarymechaniczne tych transformatorów.30±0.3VHVIDEOV2V1V3Ø4+0.3(x4)2.5±0.1CtØ30±0.1CsLdy+B15±0.3 24±0.31102 34 115+0.1 25±0.0511028°9 ANODE84372101659298328°87477 11Rys.1. Uk³ad pomiarowy.565628°28°1+0.1FOCUSSCREEN1.5+0.18.8±0.5Rys.2. Wymiary mechaniczne transformatorów:TA901, TA902, TA903.11Tabela 1.Orygina³Tabela 2.Parametr50 SERWIS ELEKTRONIKI 12/200241±0.348 maxParametry transformatorów:TA901, TA902, TA903Jedn.TransformatorTA901 TA902 TA903Napiêcie linii +B V 149 149 121Indukcyjnoœæcewek H L dymH 1.85 1.85 1.85Kondensatorklucza C tnF 10.2 10.2 10.2Wysokie napiêcie(ANODE)kV 25 25 25Napiêcie ostroœci(FOCUS)Napiêcie siatki 2(SCREEN)Indukcyjnoœæg³ówna (8-9)Lista zamienników wybranych transformatorów40330-12 Orega TA800 AFS341Napiêcie VIDEO(7-10)Napiêcie ¿arzeniaVH (3-4)kV 5.2-9.0 5.2-9.0 5.5-9.0kV 0.2-1.4 0.2-1.4 0.2-1.2mH 3.6 3.6 3.5V 220 210 215V rms 7.2 7.2 7.2Napiêcie V1 (1-10) V pp- 50 150 145Napiêcie V2 (2-10) V pp+ 50 50 50Napiêcie V3 (5-6) V 33 28 32Przyk³adowezastosowanieOdpowiednikiTA SPLIT ELDOR DIEMEN BIAZET MIFLEXM1277 Nokia TA801 AFS249 1182.1147M1216 Nokia TA901 AFS271 T90.1M1224 Nokia TA902 AFS230 HR7223 TVL202 T90.2M1226, M1239 TA903 AFS270 HR7227 TVL130 T90.3TVL201 Biazet TA904 AFS210 HR7277 TVL201 T90.4AT2079/09T Philips TA905 1142.0635 HR7589SUN - RO177 TA914 AFS223 HR6062 TVL114SUN - RO277 TA916 AFS316 TVL11640331-30 Orega TA919 AFS247 1142.0545 HR7565 TVL115LG 154194B TA921 AFS253 HR7666 TVL402 T95.1TVL108 Biazet TA925 AFS252 HR7593 TVL108 T82.340332-14 Orega TA940 AFS305 HR800351JE-05110U-20 TA944 AFS244AT2079/17 Philips TA949 HR760140331-32 Orega TA950 AFS250 1192.0937 HR83761192.0637 Eldor TA959 AFS246 1192.0637 HR739840332-10 Orega TA977 AFS277 HR7535M1228 Nokia TA982 AFS282 HR71311352.5003 Eldor TA983 AFS283 HR7839FCM 2012E12A TA985 AFS285Elemis 6330 Elemis 7030Siesta 2Siesta 325”, 28”Siesta 2Siesta 3Siesta 3A21”}

Odtwarzacz MP-3 Samsung Yepp YP-NDU32/64SOdtwarzacz MP-3 Samsung Yepp YP-NDU32/64SHenryk DemskiOdtwarzacz MP-3 YP-NDU32/64S jest urz¹dzeniem przenoœnymzasilanym napiêciem 3V z dwóch baterii typu AAA, pozwalaj¹cychna co najmniej 8-godzinny czas odtwarzania. W odtwarzaczuzastosowano procesor 12MHz, 16 bit CISC oraz pamiêæ32MB lub 64MB. Urz¹dzenie wyposa¿one jest w gniazdopamiêci zewnêtrznej (karty) Smart Media Card, wyjœcie s³uchawkowe(i wysokiej jakoœci s³uchawki douszne) o mocy 7mW, atak¿e wyœwietlacz ciek³okrystaliczny informuj¹cy o jego pracy.Bardzo oryginalne jest urz¹dzenie steruj¹ce jego funkcjami, tak-¿e wyposa¿one w wyœwietlacz LCD. Pasmo przenoszenia wynosi20Hz÷20kHz. Schemat odtwarzacza zostanie opublikowanyw jednym z najbli¿szych numerów „Serwisu Elektroniki”. W artykuleskoncentrowano siê na opisie wybranych uk³adów i sposobupostêpowania przy naprawie typowych uszkodzeñ.Opis uk³adówNa rysunku 1 pokazano uproszczony schemat blokowyodtwarzacza. Jak widaæ na tym schemacie odtwarzacz bazujena trzech uk³adach: procesorze steruj¹cym U1 (MSM66573L),dekoderze MP3 (MAS3507D) i konwerterze analogowo-cyfrowymsygna³u stereofonicznego oraz uk³adach pomocniczych,w tym konwerterze D/A, uk³adzie pamiêci, uk³adzieinterfejsu USB i uk³adach steruj¹cych prac¹ wyœwietlaczy.Mikrokontroler steruj¹cy MSM66Q573L firmy OKI Semiconductorjest procesorem 16-bitowym z rodziny MSM66573,szczególnie predysponowanej do zastosowañ w urz¹dzeniach zcyfrow¹ obróbk¹ sygna³ów fonii, a wiêc miêdzy innymi w Mini2I CDiskach i odtwarzaczach MP3. Ró¿nice pomiêdzy poszczególnymiwykonaniami procesora s¹ nastêpuj¹ce:• MSM66573L-TB - wersja niskonapiêciowa (2.4V÷3.6V),• MSM66573-TB - wersja 5V mask ROM (4.5V÷5.5V),• MSM66Q573L-TB - wersja flash ROM,• MSM66Q573-TB - wersja flash ROM,• MSM66P573-TB - wersja OTP ROM (2.7V÷5.5V).P10-4P10-5TM5EVT/P10-7RXD1/P8-0TXD1/P8-1RXC1/P8-2TXC1/P8-3TM4OUT/P8-4PWM2OUT/P8-6PWM3OUT/P8-7PWM0OUT/P7-6PWM1OUT/P7-7VDDGNDHLDACK/P9-7EXINT4/P9-0EXINT5/P9-1P9-2P9-3EXINT0/P6-0EXINT1/P6-1EXINT2/P6-2EXINT3/P6-4P6-4P6-51510152025P10-3SIOO3/P10-2SIOI3/P10-1SIOCK3/P10-0TM3EVT/P7-5TM3OUT/P7-4RVC0/P7-2GNDTXD0/P7-1RXD0/P7-0AGNDAI7/P12-7AI6/P12-6AI5/P12-5AI4/P12-4AI3/P12-3AI2/P12-2AI1/P12-1AI0/P12-0VREFVDDAI9/P2-3AI8/P2-2AI7/P2-1AI6/P2-0100959085MSM66Q573Lobudowa100-pin Plastic TQFP3035P6-6P6-7P5-4/CPCM0P5-5/CPCM1P5-6/TM0OUTP5-7/TM0EVTRESNMIEAVDDXT0XT1GNDOSC0OSC1VDDP11-0/WAITP11-1/HOLDP11-2/CLKOUTP11-3/XTOUTP11-6/TM9OUTP11-7/TM9EVTP3-1/PSENP3-2/RDP3-3/WRRys.2.404580507570656055P1-7/A15P1-6/A14P1-5/A13P1-4/A12P1-3/A11P1-2/A10P1-1/A9P1-0/A8P4-7/A7P4-6/A6P4-5/A5P4-4/A4P4-3/A3P4-2/A2P4-1/A1P4-0/A0GNDP0-7/A7P0-6/A6P0-5/A5P0-4/A4P0-3/A3P0-2/A2P0-1/A1P0-0/A0REMOCONWyœwietlaczLCDKlawiatura13-przyciskowaU17InterfejsPC USBKey InterruptInformationU1Mikroprocesorsteruj¹cy(OKI MSM66Q573L)-12C control- Parallel & USBcommunication- Power control- Memory R/W- AD Key ControlU6dekoder MP3(MAS3507D)- MP3 decoding- digital volumecontrol- DC/DC ConverterU5Konwerter D/A(DAC 3550A)U14Konwerter A/DUDA1360S³uchawkiMikrofonY1GeneratorzegaraU9, U10Pamiêæ FlashWewnêtrzna: 16M/32M/64M(Zewnêtrzna: 16M/32M/64M: Smart Card)Y2GeneratorzegaraRys.1.Zasilanie2 × 1.5V(2 baterie AAA)SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 51

lOdtwarzacz MP-3 Samsung Yepp YP-NDU32/64STM0OUTTM0EVTCLKOUTXTOUTRXD0TXD0RXC0TM3OUTTM3EVTRXD1TXD1RXC1TXC116 bit Timer0PeripheralSIO0(UART)8 bit Timer3/BRGSIO1(UART/SYNC)ALUALU ControlACCCPU CoreControlRegistersSSPLRBSystemControlPSWPCDSR TSR CSRXT0XT1OSC0OSC1HOLDHLDACKRESMPEGBit StreamDigitalAudioOutputVolumeToneControlSyncMPEGDecoderAncillaryDataDecoderStatusto µCTM4OUTSIOI3SIOO3SIOCK38 bit Timer4/BRGSIO3(SYNC)Memory ControlPointing RegistersLocal RegistersInstructionDecoderConfig. Reg.TM5EVTPWMOUT0PWMOUT2PWMOUT1PWMOUT3TM9OUTTM9EVTCPCM0CPCM1VREFAGNDAI0 to AI7NMIEXINT0toEXINT58 bit Timer5/BRG8 bit Timer6/WDT8 bit PWM08 bit PWM18 bit Timer9CAP/CMP16 bit FRC10 bit A/DConverterInterruptRys.3.RAM 4KWymienione procesory wystêpuj¹ w obudowach 100-nó¿kowych:100-pin Plastic TQFP lub 100-pin Plastic QFP. W opisywanymodtwarzaczu zastosowano procesor MSM66Q573Lw obudowie TQFP, rysunek której wraz z opisem wyprowadzeñpokazano na rysunku 2. Z kolei na rysunku 3 pokazanoschemat blokowy procesora.TBCRTCROM 64KBus Port ControPort ControlEAPSENRDWRWAITD0toD7A0toA19P0P1P2P3P4P5P6P7P8P9P10P11P12StatusPIORys.5.Start-up ConfigDekoder MP3 zrealizowano na „jednochipowym” uk³adzieMAS3507D (MPEG 1/2 Layer 3/4 Audio Decoder) firmyMicronas Intermetall. Jest on przeznaczony do dekodowaniasygna³ów sygna³ów MPEG 2 i 3 w radiofonii, jak i sygna³ówzapisanych i zapamiêtanych na ró¿nego rodzaju noœnikach, awiêc zastosowañ multimedialnych. Ze wzglêdu na zaimplantowaniewewn¹trz struktury uk³adu: pamiêci, konwertera DC/DC i bardzo ma³ego poboru pr¹du uk³ad idealnie nadaje siê dozastosowañ w urz¹dzeniach przenoœnych. Uproszczony schematblokowy uk³adu MAS3507D pokazano na rys.4, a na rysunku5 - schemat blokowy uk³adu dekodera MPEG. W tabeli1 zamieszczono opis wyprowadzeñ uk³adu MAS3507D. Poniewa¿dla niektórych wyprowadzeñ istotny jest sposób pod-³¹czenia w przypadku ich niewykorzystywania, w przedostatniejkolumnie podano, jak nale¿y w takiej sytuacji post¹piæ:czy pod³¹czyæ do masy, czy do zasilania, czy te¿ pozostawiæniepod³¹czone. W kolumnie tej u¿yto nastêpuj¹cych skrótów:• LV - pozostawiæ niepod³¹czone (wisi w powietrzu),• X - obligatoryjnie wyprowadzenie musi byæ pod³¹czonetak, jak wymaga tego aplikacja uk³adu,• VDD - pod³¹czyæ do dodatniego napiêcia zasilaj¹cego,• VSS - pod³¹czyæ do masy.Jednouk³adowy konwerter analogowo-cyfrowy sygna³ówstereofonicznych (Analog-to-Digital Converter ADC)UDA1360TS firmy Philips u¿ywany jest w technice konwersjistrumienia bitów. Niski pobór mocy oraz wymagane niskie napiêciezasilaj¹ce czyni ten uk³ad w szczególnoœci przydatny dozastosowañ w przenoœnym sprzêcie cyfrowym audio, zawieraj¹cymfunkcjê nagrywania. Generalnie komunikacja z uk³ademUDA1360TS nastêpuje w formacie I 2 S. Oprócz tego uk³ad u¿ywainterfejsu I 2 C, szeregowego wejœcia dla strumienia bitówMPEG (wyprowadzenia SIC, SII i SID), a tak¿e dodatkowo równoleg³egointerfejsu IN/OUT nazwanego interfejsem PIO (Pa-V DDA V SSAV ref(p)V ref(n)V ref16 15 5 4 214.725MHzor14.592MHzCLKICLKOdecodedoutput/3/MPEG 1/2audio bitstream/2/ClockSynthesizerSerial OutI 2 SSerial InMAS3507DRISC DSP CoreDC/DCConverterPIOI 2 C/3//8 + 5/serial control/2/VINLVINRDATAOBCKWS13131112ADC(SD)ADC(SD)DIGITALINTERFACEDECIMATIONFILTERUDA1360TSCLOCKCONTROLDC-CANCELLATIONFILTER8147910SYSCLKFSELPWONV DDDV SSD6MPEG frame syncRys.4.CRC errorSFORRys.6.52 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Odtwarzacz MP-3 Samsung Yepp YP-NDU32/64STabela 1.Opis wyprowadzeñ dekodera MP-3 MAS3507DPQFP44-pinPLCC44-pinNazwaTypPod³¹czenie(o ile nie jestu¿ywane)1 6 TE IN VSS Zezwolenie na test2 5 POR IN VDD Reset (aktywne – stan niski)3 4 I2CC IN VDD I 2 C – szyna zegarowa4 3 I2CD IN/OUT VDD I 2 D – szyna danych5 2 VDD SUPPLY X Zasilanie (+) czêœci cyfrowej6 1 VSS SUPPLY X Masa czêœci cyfrowej7 44 DCEN IN XZezwolenie na pracê konwertera DC/DC lub kontrolê napiêcia, jeœli wymagatego praca procesora8 43 EOD OUT LV PIO End of DMA (aktywne – stan niski)9 42 RTR OUT LV PIO Ready to Ready (aktywne – stan niski)10 41 RTW OUT LV PIO Ready to Write (aktywne – stan niski)11 40 DCSG SUPPLY VSS Masa tranzystora konwertera DC12 39 DCSO OUT VSS Dren (open) tranzystora konwertera DC13 38 VSENS IN VDD Wejœcie pêtli sprzê¿enia dla konwertera DC/DC14 37 PR IN X PIO DMA Request or Read/Write15 36 PCS IN X PIO Chip Select (aktywne – stan niski)16 35 PI19 IN/OUT LV PIO Data [19] (wymagane w trybie pracy multimedialnej)17 34 PI18 IN/OUT LV PIO Data [18] (zarezerwowane: MPEG header bit 11 – MPEG IDex)18 33 PI17 IN/OUT LV PIO Data [17] (zarezerwowane: MPEG header bit 12 – MPEG ID)19 32 PI16 IN/OUT LV PIO Data [16] (SIC) (alternatywne wejœcie dla SIC)20 31 PI15 IN/OUT LV PIO Data [15] (SII) (alternatywne wejœcie dla SII)21 30 PI14 IN/OUT LV PIO Data [14] (SID) (alternatywne wejœcie dla SID)22 29 PI13 IN/OUT LV PIO Data [13] (MPEG header bit 13 – Layer ID)23 28 PI12 IN/OUT LV PIO Data [14] (MPEG header bit 14 – Layer ID)24 27 SOD (PI11) OUT X Serial Output Data25 26 SOI (PI10) OUT X Serial Output Frame Identification26 25 SOC (PI9) IN/OUT Serial Output Clock27 24 PI8INOUTXStart-up: Clock output scaler on/offOperation: MPEG CRC error28 23 XVDD SUPPLY X Dodatnie zasilanie buforów wyjœciowych29 22 XVSS SUPPLY X Masa buforów wyjœciowych30 21 SID (PI7) IN X Serial Input Data31 20 SII (PI6) IN X Serial Input Frame Identification32 19 SIC (PI5) IN X Serial Input Clock33 18 PI434 17 PI335 16 PI236 15 PI137 14 PI0INOUTINOUTINOUTINOUTINOUTXXXXXOpisStart-up: Select CLKI frequency 14.725/14.592MHzOperation: MPEG-Frame SyncStart-up: Enable Layer 3 / Disable Layer 2 decodingOperation: MPEG header bit 20 (Sampling Frequency)Start-up: Enable Layer 2 / Disable Layer 3 decodingOperation: MPEG header bit 21 (Sampling Frequency)Start-up: SDO: Select 32 bit mode / 16 bit I 2 S modeOperation: MPEG header bit 30 (Emphasis)Start-up: Select Multimedia mode / Broadcast modeOperation: MPEG header bit 31 (Emphasis)38 13 CLKO OUT LV Wyjœcie zegara dla konwertera D/A39 12 PUP OUT LV Procedura startowa – status kontroli napiêcia40 12 WSEN IN X Decoder Enable: Enable DSP operation41 10 WRDY OUT LV Decoder Operation Ready42 9 AVDD SUPPLY VDD Zasilanie czêœci analogowej43 8 CLKI IN X Wejœcie czêstotliwoœci zegara44 7 AVSS SUPPLY VSS Masa czêœci analogowejrellel Input/Output) na potrzeby monitorowania i wyboru trybupracy. W trakcie procedury startowej nastêpuje odczytanie stanuna wyprowadzeniach PI0÷PI4 i PI8, które musz¹ byæ pod³¹czonepoprzez rezystor do masy lub do napiêcia zasilaj¹cego.Schemat blokowy uk³adu UDA1360TS pokazano na rys. 6, a wtabeli 2 zamieszczono opis jego wyprowadzeñ.SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 53

Odtwarzacz MP-3 Samsung Yepp YP-NDU32/64STabela 2.Opis wyprowadzeñ uk³adu UDA1360TSNr Symbol Opis1 VINL Wejœcie lewego kana³u2 V ref Napiêcie referencyjne3 VINR Wejœcie prawego kana³u4 V ref(n) Ujemne napiêcie referencyjne ADC5 V ref(p) Dodatnie napiêcie referencyjne ADC6 SFOR Wejœcie wyboru formatu danych7 PW ON Wejœcie sterowania napiêciem zasilaj¹cym8 SYSCLK Wybór czêstotliwoœci zegara 256 lub 384f s9 V DDD Napiêcie zasilaj¹ce czêœæ cyfrow¹10 V SSD Masa czêœci cyfrowej11 BCK Wejœcie zegarowe (bit clock)12 WS Wejœcie selekcji s³owa13 DATAO Wyjœcie danych14 FSEL Wybór systemu czêstotliwoœci zegara15 V SSA Masa czêœci analogowej16 V DDA Napiêcie zasilaj¹ce czêœæ analogow¹Sposoby diagnozy i napraw odtwarzacza1. Brak zapisu1.1. Sprawdziæ napiêcia: V CC3 , V CC4 i V CC5 , które powinny byæwiêksze od 2.8V - jeœli tak nie jest, sprawdziæ napiêcie wpunkcie pomiarowym TP4 (na bazie tranzystora Q2), w którymnapiêcie równie¿ powinno byæ wiêksze od 2.8V, a jeœlijest mniejsze od 2.8V, nale¿y wymieniæ p³ytê g³ówn¹.1.2. Sprawdziæ przechodzenie sygna³u analogowego z mikrofonuprzez kondensator C66 (10µF). Jeœli brak sygna³u -sprawdziæ/wymieniæ mikrofon (byæ mo¿e wystarczy tylkopoprawiæ jego lutowanie).1.3. Sprawdziæ zasilanie uk³adu U15 na n. 5 (3V), a jeœli napiêciezasilaj¹ce jest w normie - sprawdziæ sygna³ analogowyw punkcie pomiarowym TP6 (na wyjœciu 4 uk³aduU15 - TC75S51F). W przypadku braku sygna³u wymieniæuk³ad.1.4. Sprawdziæ, czy na wyprowadzeniach 6 i 16 uk³adu U14wystêpuje napiêcie zasilaj¹ce 3V. Jeœli napiêcie zasilaj¹cejest prawid³owe, sprawdziæ, czy w punkcie pomiarowymTP3 (na n.8 uk³adu U14 - UDA1360) wystêpuje sygna³ oczêstotliwoœci 3.3MHz. Jeœli brak sygna³u 3.3MHz, tosprawdziæ, czy na n.9 uk³adu U16 - 74LVX74, wystêpujesygna³ o czêstotliwoœci 6MHz, a jeœli wystêpuje - wymieniæuk³ad U16.1.5. Sprawdziæ, czy na nó¿kach 11, 12, 13 uk³adu U14 wystêpuj¹sygna³y cyfrowe (odpowiednio): DAC_BCK,DAC_LRCLK i DAC_DATA - jeœli nie wystêpuj¹, wymieniæuk³ad U14.2. Brak wyœwietlania komunikatów na wyœwietlaczuLCD2.1. Sprawdziæ zasilanie wyœwietlacza. Pomiar wykonaæ nawyprowadzeniu cewki L3 (10µH) - powinno byæ oko³o 3V.Nastêpnie skontrolowaæ, czy na wyprowadzeniach 3(PWR_HOLD), 13 (VDD), 35 (VDD), 41 (VDD) i 80(VDD) procesora U1 wystêpuje równie¿ napiêcie 3V.2.2. Jeœli zasilanie wyœwietlacza jest nieprawid³owe skontrolowaæ,czy napiêcie na diodzie D3 jest wiêksze od 2.8V, a jeœlitak nie jest, sprawdziæ przycisk S1 [PLAY ]. Jeœli napiêciejest w normie, sprawdziæ, czy wyœwietlacze LCD s¹ sprawne.2.3. Jeœli wyœwietlacze s¹ sprawne, sprawdziæ rezonator kwarcowyY1 (12MHz), pod³¹czony do n.39 i 40 procesora steruj¹cegoU1. Jeœli rezonator jest sprawny, sprawdziæ przechodzeniesygna³ów pomiêdzy z³¹czem J1 (CON7) a wyprowadzeniami96, 97, 98, 99 uk³adu U1.B³êdne wskazania wyœwietlacza2.4. Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów pomiêdzy nó¿kami51 ÷ 58 uk³adu U1 a kontaktami 2 ÷ 9 z³¹cza J7.2.5. Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów pomiêdzy wyprowadzeniami2 ÷ 9 z³¹cza J9 a nó¿kami 29 ÷ 32 i 41 ÷ 44 uk³adówU9 i U10. Sprawdziæ równie¿ stan po³¹czeñ lutowniczychz³¹cza J9 i uk³adów scalonych U9 i U10.3. Po pod³¹czeniu kabla do slotu USB nie pracujekontroler USB3.1. Sprawdziæ kabel i z³¹cze.3.2. Sprawdziæ rezonator kwarcowy Y3 (6MHz), pod³¹czonydo n.22 i 23 uk³adu U17 (PDIUSBD12).3.3. Sprawdziæ, czy na nó¿kach 15 i 16 uk³adu U17 wystêpujenapiêcie mniejsze od 0.5V.3.4. Skontrolowaæ przechodzenie sygna³ów pomiêdzy uk³ademU1 i U17.4. Sprawdzenie poprawnoœci odtwarzania (Play1kHz, 128Kbps)4.1. Sprawdziæ rezonator kwarcowy Y2 (14.725MHz), pod³¹czonydo n.12 i 13 uk³adu U5 (DAC3550A). Jeœli brak przebiegu14.725MHz, wymieniæ rezonator Y2 i ponownie sprawdziæwystêpowanie sygna³u o czêstotliwoœci 14.725MHz -jeœli nadal brak przebiegu, to wymieniæ uk³ad U5, a jeœli przebiegsiê pojawi³ - przejœæ do nastêpnego punktu.4.2. Sprawdziæ sygna³y na nó¿kach 23, 24 i 25 uk³adu U5 (odpowiednio):DAC_BCK, DAC_DATA i DAC_LRCLK, ajeœli ich brak lub s¹ nieprawid³owe, wymieniæ uk³ad U5.4.3. Sprawdziæ, czy na n. 37 i 41 pojawia siê sygna³ 1kHz (odpowiedniow kanale lewym i w kanale prawym).4.4. Jeœli nadal sygna³y nie pojawiaj¹ siê na wyjœciu s³uchawkowym,sprawdziæ wszystkie elementy pomiêdzy nó¿kami37 i 41 uk³adu U5 a z³¹czem s³uchawkowym w³¹cznie.5. Inne uszkodzeniaNieprawid³owe lub brak rozpoznawania zawartoœci pamiêci.Przyczyn¹ mo¿e byæ uszkodzenie pamiêci Flash:• sprawdziæ uk³ad U2 oraz slot karty Smart Media Card,• wymieniæ pamiêæ Flash.Nieprawid³owa praca przycisków funkcyjnych.Przyczyn¹ mo¿e byæ uszkodzenie lub zimne lutowania niew³aœciwiedzia³aj¹cych przycisków:• sprawdziæ napiêcie w punktach testowych TP1 i TP2,• skontrolowaæ pod k¹tem zwarcia/rozwarcia b³êdnie dzia-³aj¹ce przyciski.Brak mo¿liwoœci skopiowania plików do pamiêci.1. Przyczyna: zwarcie/rozwarcie uk³adów prze³¹czaj¹cych.Sprawdziæ przechodzenie sygna³ów pomiêdzy uk³adami U1i U17.2. Przyczyna: uszkodzenie lub zimne lutowania z³¹cza USB J6.}54 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Naprawa odbiorników Sony chassis AE1CNaprawa odbiorników telewizyjnych Sony z chassis AE1CAndrzej BrzozowskiChassis AE1C stosowane by³o w wielu modelach odbiornikówprodukowanych w latach 1991-1992. Modele te ró¿ni¹ siêmiêdzy sob¹ w szczególnoœci zastosowanym dekoderem koloru.Zestawienie modeli z chassis AE1C zamieszczono w tabeli 1.Tabela 1KVA2110B KVC2543E KVE2925UKVA2111A/-B/-D KVC2550B KVH2510BKVA2112U KVC2551A/-B/-D KVH2511A/-DKVA2113E KVC2553E KVH2512UKVA2120B KVC2560B KVH2513EKVA2121A/-B/-D KVC2561A/-D KVM2520B/-E/-KKVA2122U KVC2563E KVM2521A/-D/-E/-K/-L/-UKVA2123E KVC2569D KVM2530B/-E/-KKVA2510B KVC2570B KVM2531A/-D/-E/-K/-L/-UKVA2511A/-B/-D KVC2571A/-D KVM2901EKVA2512U KVC2573E KVX2140BKVA2513E KVC2941D KVX2141DKVA2520B KVC2949D KVX2142UKVA2521A/-B/-D/-K KVC2950B KVX2150BKVA2522U KVC2951A/-B/-D KVX2151A/-B/-D/-KKVA2523E KVC2953E KVX2152UKVA2910B KVC2960B KVX2153EKVA2911A/-B/-D KVC2961A/-D KVX2540BKVA2912U KVC2963E KVX2541DKVA2913E KVC2969D KVX2542UKVA2920B KVC2970B KVX2545UKVA2921A/-B/-D/-K KVC2971A/-D KVX2550BKVA2922U KVC2973E KVX2551A/-B/-D/-KKVA2923E KVD2531A KVX2552UKVC2120B KVD2533E KVX2553EKVC2121B/-D KVD2931A KVX2931KKVC2122U KVD2933E KVX2940BKVC2123E KVE2521A/-B/-D KVX2941DKVC2160B KVE2522U KVX2942UKVC2161A/-B/-D KVE2523E KVX2950BKVC2163E KVE2921A/-B/-D KVX2951A/-D/-KKVC2522U KVE2922U KVX2952UKVC2540B KVE2923E KVX2953EUszkodzenia uk³adu zasilaniaOdbiornik nie dzia³a.W przypadku, gdy odbiornik nie dzia³a, nale¿y sprawdziæg³ówny bezpiecznik F1601 4AT. Je¿eli jest on rozwarty, to nale¿ygo wymieniæ i skontrolowaæ, czy nie wystêpuje iskrzeniewy³¹cznika sieciowego S1701. Uszkodzone mog¹ byæ tak¿e:• pozystor THP601 w uk³adzie rozmagnesowuj¹cym,• mostek D601 (D4SB60L-F),• tranzystor kluczuj¹cy Q602 (2SD1548).Czasami zdarzaj¹ siê uszkodzenia D601 i Q602. Uszkadzaj¹siê one w przypadku zwarcia zwojów transformatoraT601 przetwornicy.Je¿eli odbiornik nie dzia³a, a bezpiecznik F1601 nie jestuszkodzony, nale¿y skontrolowaæ rezystory: R1603 (2.7R, 7W)i R608 (18k, 3W). Czêsto wystêpuj¹ uszkodzenia punktówlutowania rezystora R608.W przypadku uszkodzenia tranzystora kluczuj¹cego Q602uszkadza siê rezystor R643 w obwodzie emitera tego tranzystora.Wartoœæ tego rezystora zale¿y od modelu odbiornika:• w odbiornikach 21” jego wartoœæ wynosi 0.15R,• w odbiornikach 25” i 29” jest on równy 0.12R.Uszkodzenie tranzystora Q602 mo¿e spowodowaæ uszkodzenierezystora R600 (1R).Przyczyn¹ uszkodzenia Q602 mo¿e byæ utrata parametrówkondensatora elektrolitycznego C611 (47µF) w obwodzie bazytranzystora. Nale¿y tak¿e skontrolowaæ rezystor R651 (100R)w tym samym obszarze.W przypadku uszkodzenia uk³adu steruj¹cego przetwornicyIC601 (TEA2260) brak jest przebiegu steruj¹cego na wyjœciu14 tego uk³adu. W tym przypadku nie wystêpuje uszkodzenierezystora R608 (18k, 3W).Dioda LED oznaczaj¹ca za³¹czenie odbiornika œwieci, a przetwornicanie dzia³a.W takim przypadku nale¿y wymieniæ uk³ad IC601. Uk³adypo wtórnej stronie przetwornicy, które ulegaj¹ uszkodzeniomto:• dioda prostownicza w ga³êzi napiêcia zasilaj¹cego uk³adodchylania poziomego D611 (ERD29-08J) i kondensatorfiltruj¹cy C621 (100µF, 160V),• bezpiecznik PS603 (0.6A) umieszczony szeregowo z tranzystoremQ607 (2SD2096), pracuj¹cy w uk³adzie stabilizatoranapiêcia 12V; je¿eli bezpiecznik jest rozwarty, totranzystor równie¿ mo¿e byæ uszkodzony,• uk³ad IC501 (TEA2028B), który mo¿e zwieraæ liniê napiêcia12V.Odbiornik nie w³¹cza siê do stanu pracy ze stanu standby.Nale¿y sprawdziæ rezystor RV501 (2.2k). Czêsto w procesieprodukcji odbiornika rezystor ten zostaje zanieczyszczonysilikonem, który po kilku latach zaczyna przewodziæ. Powodujeto obni¿enie napiêcia sprzê¿enia zwrotnego dla uk³aduIC601 i uk³ad zachowuje siê tak, jak w stanie przeci¹¿enia blokuj¹cpracê przetwornicy. W takich przypadkach nale¿y usun¹æelementy, na których widaæ pastê silikonow¹ i wyczyœciæw tym rejonie obszar p³ytki.Odbiornik próbuje siê w³¹czyæ kilka razy, po czym blokuje siê.Nale¿y sprawdziæ kondensator C605 (220µF, 35V) i C617(100µF lub 220µF w zale¿noœci od przek¹tnej kineskopu).Mo¿na wymieniæ oba te kondensatory, a tak¿e kondensatoryC611 i C608 (oba 4.7µF).W przypadku, gdy odbiornik nie w³¹cza siê ze stanu standbya dioda LED œwieci, nale¿y sprawdziæ stabilizator 5V IC604(TEA7605) i bezpiecznik PS602 (2A).Na obrazie widoczne s¹ zak³ócenia, a w g³oœnikach s³ychaæszum.Nale¿y sprawdziæ lutowanie stabilizatora 12V IC608(MC7812C) i stan bezpiecznika PS601 (2A), a tak¿e, czy uk³adIC604 (stabilizator 5V) nie jest uszkodzony lub jego po³¹czenialutowane nie s¹ uszkodzone.•le przylutowany uk³ad IC604 mo¿e byæ tak¿e przyczyn¹poziomych pasów widocznych na ekranie i migotania napisówOSD oraz zak³óceñ dŸwiêku s³yszalnych po w³¹czeniuSERWIS ELEKTRONIKI 12/2002 55

Naprawa odbiorników Sony chassis AE1Czimnego odbiornika. Podobn¹ przyczynê wywo³uje Ÿle przylutowanadioda prostownicza D612 (CTU-12S) w prostownikunapiêcia 8V.Zniekszta³cenia geometrii obrazu.Usterka ta wystêpuje w przypadku, gdy napiêcie zasilanialinii jest za wysokie (160V zamiast 135V). W tym przypadkunale¿y skontrolowaæ rezystor R522 (100k), szeregowy z potencjometremRV501 (do ustawiania napiêcia zasilania linii).W takim przypadku wszystkie napiêcia wyjœciowe z transformatoraprzetwornicy T601 s¹ za wysokie. Najlepiej jest zast¹piærezystor R522 dwoma rezystorami po³¹czonymi szeregowoo wartoœciach: 47k/0.25W i 56k/0.25W, po czym reguluj¹cpotencjometrem RV501 ustawiæ napiêcie zasilania linii, mierzonew punkcie pomiarowym TP91 (katoda diody D611), nawartoœæ 135V.Czêst¹ przyczyn¹ z³ej pracy przetwornicy s¹ z³e po³¹czenialutowane elementów: IC604, IC608, D610, D612.Uszkodzenia uk³adu odchylania poziomegoBrak obrazu. Niskie napiêcie zasilania linii - ok. 60V.Nale¿y skontrolowaæ tranzystor kluczuj¹cy w uk³adzie liniiQ804 (BU508-AS1H lub 2SD1941-06). Po wymianie tegotranzystora przed w³¹czeniem odbiornika konieczne jest sprawdzenielutowania na wyprowadzeniach transformatora steruj¹cegoT801.Uszkodzony mo¿e byæ tak¿e kondensator powrotu C821(680pF, 2kV), transformator linii T802 lub cewka liniowoœci.Brak sygna³u steruj¹cego lini¹.Nale¿y sprawdziæ napiêcie zasilania uk³adu steruj¹cego natransformatorze T801. Je¿eli rezystor bezpiecznikowy R822(1k) jest rozwarty, to uk³ad steruj¹cy nie jest zasilany.Nale¿y sprawdziæ, czy kondensator C810 (33µF, 160V) niejest zwarty i czy tranzystor steruj¹cy Q805 (2SC2688-L) niejest uszkodzony. Je¿eli Q805 jest sprawny i brak jest impulsówsteruj¹cych na jego bazie, nale¿y skontrolowaæ przebiegna wyprowadzeniu 10 IC501 (TEA2028B). Je¿eli napiêcia sta³ewokó³ uk³adu s¹ poprawne i brak jest impulsów steruj¹cychnale¿y wymieniæ uk³ad scalony.Uszkodzenia w uk³adzie odchylania poziomego mog¹ byæspowodowane przez zbyt du¿e napiêcie zasilaj¹ce lub zmianytego napiêcia. Przyczyn¹ jest uszkodzenie w uk³adzie zasilania.Je¿eli po naprawie nie dzia³a korekcja EW, oznacza to prawdopodobnieuszkodzenie uk³adu korekcji IC1501 (TEA2031A)na module J1. Je¿eli wystêpuje zawijanie obrazu w naro¿nikach,to uszkodzony jest kondensator C1514 (0.022µF) na tymmodule.Zak³ócenia obrazu i dŸwiêku.Nale¿y sprawdziæ kondensator C506 (0.022µF, 250V) wuk³adzie regulacji fazy odchylania poziomego.Uszkodzenia uk³adu odchylania pionowegoBrak obrazu.W pierwszej kolejnoœci nale¿y sprawdziæ, czy rezystor R802(0.47R) w ga³êzi napiêcia zasilania 27V nie jest rozwarty i czydioda D801 (RGP10G) nie jest uszkodzona.Nastêpnie nale¿y skontrolowaæ rezystor R530 (1.2R). Je-¿eli napiêcie zasilania 27V jest poprawne, napiêcia sta³e wokó³uk³adu wzmacniacza mocy uk³adu odchylania pionowegoIC502 (TDA8170) s¹ prawid³owe i lutowanie uk³adu scalonegojest dobre, to prawdopodobnie nale¿y wymieniæ uk³adIC502.Za ma³a wysokoœæ obrazu.Jest to zwykle spowodowane za niskim napiêciem zasilaniauk³adu odchylania pionowego. W takim przypadku uszkodzonemog¹ byæ: rezystor R802 lub dioda D801.Nieprawid³owa liniowoœæ obrazu.Przyczyn¹ jest uszkodzenie kondensatora sprzêgaj¹cegoC531 (680µF). Nale¿y w tym miejscu zastosowaæ kondensatorna napiêcie 50V i temperaturê 105°C.Pogorszenie liniowoœci w górnej czêœci ekranu.Nale¿y sprawdziæ kondensator C532 (100µF).Obraz zwê¿ony w górnej czêœci i brak obrazu w dolnej czêœci.Uszkodzony kondensator C521 (0.1µF, 100V) w uk³adziegeneratora odchylania pionowego.Nieprawid³owa liniowoœæ obrazu.Problemy zwi¹zane ze z³¹ liniowoœci¹ obrazu bardzo czêstos¹ spowodowane z³ym stanem po³¹czeñ na gnieŸdzie docewek odchylaj¹cych.Problemy z geometri¹ obrazu i czystoœci¹kolorówProblemy te zwi¹zane s¹ ze sposobem monta¿u cewek odchylaj¹cych.Maj¹ one tendencjê do przesuwania siê w dó³ szyjkikineskopu. Jedyn¹ metod¹ jest w³aœciwe ustawienie cewek.Uszkodzenia w torze foniiBrak sygna³u w jednym z kana³ów fonii.W odbiorniku zastosowano dwa wzmacniacze sygna³ówfonii typu TDA2050 (IC251 w kanale lewym i IC261 w kanaleprawym). Przy braku sygna³u w jednym z kana³ów nale¿ysprawdziæ lutowania elementów w odpowiednim kanale.Brak dŸwiêku w obu kana³ach.Nale¿y skontrolowaæ, czy na nó¿ce 5 uk³adów wzmacniaczyjest napiêcie zasilaj¹ce 20V. Przy braku tego napiêcia uszkodzonymo¿e byæ bezpiecznik PS604 (2A) lub któryœ z uk³adówIC251 lub IC261 stanowi zwarcie.Chwilowe zaniki fonii.Przy chwilowych zanikach fonii w obu lub w jednym kanalenale¿y siê spodziewaæ uszkodzonych po³¹czeñ lutowanychw torze fonii.Brak dŸwiêku lub przypadkowe zmiany poziomu dŸwiêku.Uszkodzenie takie mo¿e byæ spowodowane uszkodzeniemuk³adu pamiêci IC005 (SDA2546). Sprawdzenia mo¿na dokonaæpoprzez wymianê pamiêci.Wyciszenie dŸwiêku po w³¹czeniu odbiornika.Nale¿y sprawdziæ tranzystor Q004 (2SA1037K) w uk³adzieseparatora impulsów synchronizacji. Uszkodzenie tegotranzystora mo¿e zak³ócaæ sygna³ synchronizacji na wejœciumikrokontrolera IC001, który steruje uk³adem wyciszania.Wyciszenie toru fonii mo¿e tak¿e byæ spowodowane têtnieniaminapiêcia zasilaj¹cego 15.5V, których przyczyn¹ jestuszkodzenie kondensatora C615 (1500µF, 25V).Usterka ta mo¿e byæ tak¿e spowodowana uszkodzeniemdiody Zenera D271 (13V).56 SERWIS ELEKTRONIKI 12/2002

Brak dŸwiêku po prze³¹czeniu kana³ów.Uszkodzenie to mo¿e byæ spowodowane uszkodzeniem mikrokontroleraIC001 (SDA20560-AE1C).Zak³ócenia i chwilowe zaniki dŸwiêku.Objawy te mog¹ byæ spowodowane uszkodzonymi po³¹czeniamilutowanymi w obszarze toru p.cz.PrzydŸwiêk s³yszalny w czasie pracy odbiornika i w trybie czuwania.Mo¿e to byæ spowodowane uszkodzeniem w uk³adzie wyciszania.Nale¿y sprawdziæ rezystor R637 (1k, 1W) oraz R631(27k, 2W) pomiêdzy wyprowadzeniami 3 i 4 z³¹cza D86 namodule D. Po wymianie tego rezystora nale¿y rezystoremRV501 ustawiæ napiêcie zasilania linii na wartoœæ 135V mierz¹cto napiêcie w punkcie pomiarowym TP91.Uszkodzenia w torze wizjiBrak jednego z kolorów podstawowych.Nale¿y skontrolowaæ tranzystory: Q704, Q707, Q710(2SA10910).Ciemny ekran.Skontrolowaæ diodê D803 (RGP02-17) i rezystor R807 (1k,1W) w uk³adzie zasilania siatki drugiej kineskopu.Uszkodzenia dekodera teletekstuB³êdy w odbiorze sygna³u teletekstu.Skontrolowaæ tranzystor Q2 (2SD2096) w uk³adzie stabilizatoranapiêcia 5V w module teletekstu.Brak obrazu i utrata jednego z kolorów w teletekœcie.Skontrolowaæ kondensatory: C301, C302, C304 (wszystkiepo 0.22µF, 100V). S¹ to kondensatory uk³adów próbkuj¹cychw torze wizji.Uszkodzenia pojawiaj¹ce siê i zanikaj¹ceChwilowo pojawiaj¹ce siê poziome pasy na ekranie, odbiornikczasami siê wy³¹cza.Nale¿y sprawdziæ lutowanie diody D612 i stabilizatora 5VIC604 (TEA7605) na module D.Chwilowo pojawiaj¹ce siê czarne poziome linie na œrodkuekranu.Uszkodzony jest prawdopodobnie kondensator C527 (0.1µF,100V). W rezultacie powstaj¹ oscylacje w uk³adzie odchylaniapionowego IC502 (TDA8170) i uk³ad siê mocno grzeje.Poziome czarne pasy. Po d³u¿szej pracy odbiornika przestajedzia³aæ zdalne sterowanie.Sprawdziæ mikrokontroler IC001 (SDA20560-AE1C).Chwilowe zaniki obrazu, dŸwiêk nie zanika.Sprawdziæ procesor wideo IC301 (TDA4580). Przyczyn¹mo¿e byæ Ÿle przylutowana nó¿ka 24 uk³adu IC2 (SAA5246E)na module teletekstu. Nale¿y sprawdziæ lutowanie uk³aduIC607 (MC7812T) na module D i elementów w obszarze uk³adup.cz. VIF101 na module A. Nale¿y poprawiæ lutowanie elementów:T1, T2, T5. Sprawdziæ lutowanie tranzystorów w torzeluminancji Q1403 i Q1404 (2SA1037K) na module J1.Migotanie i zawijanie obrazu w górnej czêœci ekranu.Usterka ta wystêpuje w odbiornikach wyposa¿onych wuk³ad filtru grzebieniowego i jest spowodowana z³ym lutowanieekranu modu³u.Chwilowe zaniki koloru.Uszkodzenie trymerów TC301 lub TC302 w uk³adzie dekoderakoloru (modu³ B) w okolicach uk³adu IC304.Migotanie obrazu, zak³ócenia dŸwiêku i OSD.Takie uszkodzenia spowodowane s¹ przeci¹¿eniem linii SDAszyny I 2 C. Przyczyn¹ jest uszkodzenie uk³adu procesora foniiIC201 (TDA6200) na module J1. W takim przypadku napiêciena n. 25 tego uk³adu wynosi ok. 2.5V zamiast 4.5V. }

Bez tytuÂ³u-4 - Serwis Elektroniki

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?