Gdybym zapytał Was o to, jaka atrakcja turystyczna Waszym zdaniem najlepiej reprezentuje Polskę, prawdopodobnie duża część z Was wybrałaby Kopalnię Soli „Wieliczka”. I wcale nie powinno to dziwić. Choć moje wspomnienie z Kopalni jest bardzo odległe, nie raz planowałem ponownie ją odwiedzić. Przy intensywnych podróżach krajowych i zagranicznych zazwyczaj wybieram miejsca zupełnie dla mnie nowe. Zastanawiałem się, czy w takim miejscu jak zabytkowa kopalnia może się też coś zmienić z upływem lat. Teraz już wiem, że tak!

Na początek kilka praktycznych informacji:

Trasa Turystyczna

• Miejsce rozpoczęcia zwiedzania to Szyb Daniłowicza
• Czas trwania: 2-3 godzin, dystans ok. 3,5 km
• Liczebność grup: ma. 30 osób
• Ubranie: Na trasie do pokonania jest ok. 800 schodów, z czego 380 już na samym początku. Warto założyć wygodne obuwie oraz ubrać się odpowiednio do warunków panujących na trasie. Temperatura pod ziemią waha się w granicach: 17-18ºC.
• Toalety: Przed rozpoczęciem zwiedzania można skorzystać z toalet, które znajdują się tuż obok Szybu Daniłowicza. Toalety dostępne są także w podziemiach.
• Zwiedzanie z dziećmi: Wieliczka jest otwarta dla dzieci w każdym wieku. Maluchom do 4 roku życia przysługuje wstęp bezpłatny. Ze względu na dużą ilość schodów w kopalni odradzam korzystanie z wózków dziecięcych.
• Osoby niepełnosprawne: Część podziemnych wyrobisk Trasy Turystycznej jest przystosowanych dla osób nieporuszających się samodzielnie. Konieczność wcześniejszej rezerwacji: rezerwacja@kopalnia.pl. Uwaga! Od 2 listopada 2021r rozpoczyna się remont Szybu Daniłowicza, co oznacza czasowe wstrzymanie tur dla osób nieporuszających się samodzielnie. Szczegóły znajdziecie tutaj.
• Bezpieczeństwo: Turyści zobowiązani są do stosowania maseczki zasłaniającej usta i nos

Godziny zwiedzania warto sprawdzić na oficjalnej stronie Kopalni Soli „Wieliczka”.  Zachęcam do zakupu biletów online.

Ceny biletów wstępu:

• Bilet normalny: 73 PLN / 1 os.
• Bilet ulgowy dla dzieci i młodzieży: 55 PLN / 1 os.
• Bilet ulgowy dla studentów i seniorów: 63 PLN / 1 os.
• Bilet rodzinny (2+2): 201 PLN / 4 os.
• Bilet do lat 4: 0 PLN / 1 os.

W cenę zwiedzania wliczona jest opłata za usługę przewodnicką.

Bilet na zwiedzanie Trasy Turystycznej zawiera opłatę za wstęp na trasę Muzeum Żup Krakowskich (czas zwiedzania, dodatkowo ok. 40 min.).

Co szczególnie przyciąga tu turystów? Niesamowite podziemne jeziora, majestatyczne konstrukcje ciesielskie i unikalne solne rzeźby. Możliwość podziwiania efektów blisko 700-letniej eksploatacji soli. Nic dziwnego, że już w 1978 roku wpisano ją na pierwszą, zawierającą zaledwie 12 pozycji, listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Obecnie na liście tej znajduje się ponad 1000 obiektów, trzeba jednak przyznać, że pierwsza dwunastka należy do czołówki atrakcji turystycznych. Miałem okazję ponownie przyjechać tutaj po ponad 25 latach. Przyznaję, że Kopalnia Soli „Wieliczka” zrobiła na mnie jeszcze większe wrażenie niż w czasach, kiedy przyjechałem tu z wycieczką szkolną.

Widać, że zainwestowano ogromne środki w prace renowacyjne, odrestaurowanie korytarzy i komór, wyrobisk poeksploatacyjnych, przygotowanie wcześniej niedostępnych miejsc dla turystów. Kopalnia w swojej historii rozmieszczona była aż na 9 poziomach, zalegających na głębokości od 64 do 327 metrów. Na tym obszarze znajduje się ponad 245 km chodników i około 2400 komór, a to wszystko na łącznej kubaturze 7,5 mln m³ (z tego część zabytkowa to 4,5 mln m³ pustek).

Miejsca tak popularne turystycznie jak to, zazwyczaj odwiedzam poza szczytem sezonu. Tak samo było w przypadku mojej ostatniej podróży do Gdańska. Choć okres pandemiczny wpłynął na zmniejszenie wizytacji Kopalni, nadal cieszy się ona dużym zainteresowaniem. Jej ogromnym atutem jest to, że można tu przyjechać w miesiącach mniej popularnych dla polskiej turystyki, np. jesienią czy zimą. Pod ziemią nie odczujemy żadnej różnicy, bo korytarze i komory są klimatyzowane, wewnątrz panuje komfortowa do zwiedzania temperatura 17-18ºC. Kiedy planujemy wakacyjne podróże nad morzem czy w górach, pogoda ma tam duże znaczenie. W przypadku Kopalni Soli w Wieliczce można ją zwiedzać również wtedy, kiedy pogoda na zewnątrz normalnie odstraszyłaby od innych atrakcji turystycznych. Pamiętajmy o tym, decydując się na wybór terminu wizyty, tym bardziej że to najchętniej odwiedzana kopalnia na świecie! Tylko od roku 1945 odwiedziło ją już ponad 40 mln gości. A wśród najbardziej znanych Gości znaleźli się: Goethe, Staszic, Mendelejew, Chopin, Moniuszko, Matejko, Paderewski, Piłsudski czy Wojtyła. Wielu z nich doceniło również talent muzyczny tutejszej, najstarszej w Europie nieprzerwanie występującej orkiestry dętej. Założona została w roku 1830.

Bilet wstępu do Kopalni obejmuje usługę przewodnika i zapewniam Was, że nie spełnia on tu tylko roli strażnika pilnującego, trzymania się wyznaczonej trasy. W trakcie ok. 2-godzinnego zwiedzania dowiecie się o historii tego miejsca oraz ewolucji metod eksploatacji soli w poszczególnych okresach historycznych. A historia jest niezwykle ciekawa, zaczyna się ok. 13,5 mln lat temu od krystalizacji soli rozpuszczonej w wodzie morskiej. Dowiecie się więcej o dwudzielności złóż, czyli części bryłowej i zalegających solach złoża pokładowego. Przewodnik zaciekawił nas informacją o tym, że przedsiębiorstwo, prowadzące Kopalnię, funkcjonuje nieprzerwanie od ponad 700 lat. Przez pewien czas stanowiła własność Żup Krakowskich, była własnością książęcą, a potem królewską. Spędziłem tu ponad 2 godziny i miałem odczucie poruszania się po oryginalnie wydrążonym, podziemnym miasteczku. Mamy tu do dyspozycji kawiarnie, sklepik, restaurację, salę balową, toalety, można skorzystać z noclegu, a na głębokości 135 m znajduje się unikatowe sanatorium.

Główną bohaterką i powodem, dla którego powstało to niezwykłe miejsce, jest oczywiście sól. Początkowo otrzymywano ją tu w procesie tzw. warzenia solanki. Co ciekawe metoda ta była stosowana nawet 3500 lat przed narodzeniem Chrystusa. Z czasem zmieniono główny sposób pozyskiwania tego cennego surowca i zamieniono ją na wydobywanie brył soli kamiennej. O wartości soli chyba najdobitniej świadczy fakt, że były czasy, kiedy nazywano ją również białym złotem.

Przyjrzyjmy się wspólnie temu, co możecie zwiedzić w Kopalni Soli „Wieliczka”. Nie będę opisywał tu wszystkich odwiedzanych przez nas miejsc. Skupię się na kilku, abyście mieli obraz tego, dlaczego warto osobiście przyjechać do Kopalni.

Szyb, podszybie szybiku Daniłowicza i nadszybie szybiku Antonia

Już same te nazwy sugerują, że miejsce to składa się z kilku części. To właśnie tutaj zaczyna się nasza przygoda. Schodzimy przedziałem schodowym w dół (obok niego jest przedział windowy), pokonując 378 stopni do podszybia szybu Daniłowicza. Już dawno nie miałem okazji zejść gdzieś tak głęboko. To ponad 50 poziomów. Dowiadujemy się przy okazji, że początkowo służył wyłącznie do wyciągania na powierzchnię soli, z czasem stał się szybem komunikacyjnym m.in. dla turystów. Do wyciągania na powierzchnię ładunków wykorzystywano dawniej kierat konny, z czasem zastąpiono go maszyną parową.

Dla mnie najbardziej zaskakującą informacją była ta dotycząca spuszczania w dawnych czasach koni na linach do kopalni. Na samej górze, jeszcze przed zejściem w dół, warto zajrzeć w środkową część tej drewnianej klatki schodowej, aby przekonać się jak głęboki to szyb.

Po zejściu na dół, w nadszybiu szybiku Antonia zobaczyliśmy zrekonstruowane urządzenia służące do transportu pionowego. Początkowo bryły soli były obrabiane do kształtu walca, aby łatwiej było je toczyć i później transportować urobek na wyższe poziomy.

Komora Mikołaja Kopernika

Po wejściu do komory od razu rzuca się w oczy duża rzeźba solna. Początkowo wydawało mi się, że przedstawia kobietę, głównie za sprawą stroju i nakrycia głowy. Znajdujący się na pomniku napis nie pozostawia jednak żadnej wątpliwości. To wizerunek Mikołaja Kopernika. Kto wie, być może w trakcie zwiedzania wielickich podziemi znalazł natchnienie do badań mechaniki nieba? Pomnik powstał z okazji 500-setnej rocznicy urodzin uczonego. W miejscu tym można przyjrzeć się tzw. kasztom, czyli specjalnym drewnianym zabezpieczeniom. To właśnie one podtrzymują stropy, przeciwdziałając naciskowi górotworu. Nie zdawałem sobie sprawy z tego, co wielokrotnie podkreślał nasz przewodnik, mianowicie sól działa na drewno impregnująco. Wiedzieliście o tym?

Komora Janowice

W komorze zobaczycie krótką prezentację multimedialną, prezentującą sześć, naturalnej wielkości solnych figur. Wśród nich, centralne miejsce zajmuje wyjątkowa dla każdego górnika solnego postać, córka króla Węgier, Kinga. Jak mówi jedna z legend, dostała ona w wianie jedną z kopalni w Marmaroszu, a wrzucony do niej, zaręczynowy pierścionek wraz z pokładami soli kamiennej w cudowny sposób pojawił się w Wieliczce. W pierwszym wydrążonym tu szybie i pierwszej bryle soli górnicy znaleźli wspomnianą biżuterię.

Komora Spalone

Do tej pory wydawało mi się, że łatwopalne gazy, takie jak metan, występują wyłącznie w kopalniach węgla. Okazuje się jednak, że nie tylko. W każdej kopalni istnieją zagrożenia zawałowe i gazowe. Rzeźby tzw. pokutników prezentują tu ich mozolną i niebezpieczną pracę. Metan gromadzi się przy stropie. W stężeniu powyżej 5 % staje się wyjątkowo niebezpieczny. Dawniej nie stosowano nowoczesnych metod wietrzenia kopalni, zagrożenie było więc szczególnie wysokie. Stąd też stosowano kontrolowane wypalanie gazu.

Komora Sielec

To miejsce, gdzie poznajemy ówczesne metody transportu górniczego. Ważną rolę pełniły tu również konie, które, jak wspomniałem już wcześniej, były głównie spuszczane na dół po linach. Zobaczycie tu wózki transportowe, tzw. psy węgierskie czy specjalne sanice (szlafy).

Komora Pieskowa Skała i Poprzecznia Kunegunda

Na kilku poziomach zaprezentowano tu metody wybierania soli ze złoża pokładowego w XVII wieku. Nigdy nie miałem wątpliwości, że praca górników jest bardzo trudna, ale kiedy zobaczyłem fragment wymagającej trasy, którą tutejsi tragarze (tzw. nosicze) musieli wielokrotnie pokonywać z niezwykle ciężkim bagażem, zyskali w moich oczach jeszcze większy szacunek. Dzięki zrekonstruowanym w komorze Pieskowa Skała i Poprzecznia Kunegunda mechanizmom, można tu poczuć klimat prawdziwej, żywej kopalni. Pięknie podświetlone schody i różnica poziomów, na których je zamontowano, spowoduje, że na pewno zrobicie tu sporo zdjęć. Poprzecznia Kunegunda jest miejscem, gdzie mogłem przyjrzeć się metodom transportu solanki w skórzanych workach lub drewnianych kubłach.

Kaplica św. Kingi

Według wielu osób, które miały przyjemność zobaczyć na własne oczy to miejsce, jest jedną z najokazalszych i najbogatszych w swej formie, podziemnych świątyń, niezwykłym dziełem górników-rzeźbiarzy. Nie da się ukryć, że ta, znajdująca się 101 metrów pod ziemią kaplica robi ogromne wrażenie. Nie dziwi też to, że wiele osób tuż po wejściu wydaje z siebie na dobry początek wymowne „Wow”. Komora powstała po eksploatacji olbrzymiej bryły soli zielonej. Szczególną uwagę przyciąga ołtarz główny, i płaskorzeźby, które dzięki podświetleniu uzyskują niezwykły efekt trójwymiarowości, głębi (moi faworyci to „Wesele w Kanie Galilejskiej” oraz „Ostatnia wieczerza”, po lewej stronie od ołtarza).

Dekoracji dopełniają ogromne, piękne żyrandole, które, podobnie jak inne tego typu funkcjonalne ozdoby w Kopalni, wykonano z najczystszej formy soli, tzw. halitu. Ostatnim elementem, który pojawił się w kaplicy, jest solny pomnik Jana Pawła II. Powstał on w podziękowaniu za kanonizację patronki Kopalni, bł. Kingi. Kaplica św. Kingi to nie tylko rodzaj galerii sztuki solnej, ale również miejsce koncertów. Przez lata odprawiane były tu msze święte. Niedzielna msza święta w Kaplicy św. Kingi nie jest aktualnie organizowana.

Komora Erazma Barącza

Pozostawiono tu naturalny, zabezpieczający przez zawałem wyrobiska, filar solny. Znajduje się tu urocze jeziorko o głębokości 9 metrów, na którym Mateusz Kusznierewicz ustanowił jeden z wielu wielickich rekordów Guinnessa, w tym przypadku polegający na serfowaniu w najniżej położonym miejscu pod ziemią.

Komora Michałowice

Moim zdaniem, jedna z najpiękniejszych komór w całej Kopalni Soli „Wieliczka”. Jest unikatowa ze względu nie tylko na swój rozmiar, ale również zastosowaną tu, drewnianą konstrukcję, będącą wzmocnieniem stropu i ścian. Ta budowa o ogromnych, pomalowanych na biało okrąglaków zrobi na każdym wrażenie. Całość dopina jeden z największych żyrandoli w kopalni, oczywiście wykonany w większości z pięknego halitu. W górnej części komory znajduje się przygotowana specjalnie przestrzeń, w której organizowane są bankiety.

Komora Stanisława Staszica

Pierwotnie wysokość komory wynosiła aż 50 metrów. Obecnie, 36, co i tak było wystarczającą przestrzenią, aby zorganizować tu po 2 latach intensywnych przygotowań, ustanowienie kolejnego rekordu Guinnessa w podziemnym locie balonem na ogrzane powietrze. Faktycznie, sala jest ogromna. Zobaczyć tu można również wykuty w skale szyb windy, która służy do transportu osób niepełnosprawnych. Tuż przez wyjściem z komory waszą uwagę zapewne zwróci wykuta z solnym ociosie, jubileuszowa płaskorzeźba prezentująca pierwszą listę 12 obiektów światowego dziedzictwa UNESCO. Nie mogło na niej zabraknąć Kopalni Soli w Wieliczce. Co ciekawe, jest to jedno z dwóch miejsc w Polsce wybranych do tego elitarnego grona.

Noclegi i wyżywienie na terenie Kopalni Soli w Wieliczce

Po przejściu prawie 2 km Trasy Turystycznej możecie odpocząć i zjeść coś smacznego w tutejszej restauracji Karczma Górnicza, mieszczącej się w Komorze Witolda Budryka. Obok niej znajduje się Komora Warszawa. Jest miejscem, w którym urządzane są bale, koncerty, imprezy sportowe i targi. Dla tych, którzy byliby zainteresowani noclegiem na terenie Kopalni, przygotowano ciekawą ofertę, będącą pakietem noclegu, zwiedzania, kolacji i śniadania. Nocleg ma miejsce w Komorze Słowackiego. Szczegóły znajdziecie na stronie Kopalni.

Solilandia – opcja dla rodzin z dziećmi

Solilandia to świetny pomysł dla najmłodszych. Oferta przygotowana jest z myślą o dzieciach w wieku 5 – 8 lat. Wybierzcie się na wędrówkę po bajkowych wielickich podziemiach. Na swojej drodze spotkacie Skarbnika, odkryjecie tajemnicze ślady smoka solonia, spędzicie miło czas na zwiedzaniu i zabawie. Rodzinne Odkrywanie Solilandii odbywa się w sobotę i niedzielę o godz. 10:40.

Tężnia Solankowa w Wieliczce

Jako 40-latek mam już za sobą zwiedzanie ponad 40 krajów i mnóstwa ciekawych atrakcji turystycznych. Nigdy jednak nie miałem okazji doświadczyć pozytywnych efektów działania tężni solankowych. Będąc w Wieliczce, koniecznie wybierzcie się do tężni znajdującej się zaledwie kilkaset metrów od Szybu Daniłowicza. Co ciekawe, możecie skorzystać ze zniżki i zakupić bilet normalny w cenie 6 zł, jeśli macie bilet na ten sam dzień na Trasę Turystyczną.

Jak działa tężnia solankowa? To rodzaj budowli, z drewna i gałęzi tarniny (w tym przypadku aż 3200 m²), służąca do zwiększania stężenia soli w solance. Tężnie służyły w przeszłości do uzyskiwania soli kuchennej, obecnie pełnią rolę ogromnych  inhalatoriów. Z góry na tarninę spływa solanka, rozbijając się o poszczególne gałązki, tworząc rodzaj mgiełki, aerozolu. Proces jest uzależniony od pogody. Podczas słonecznego i wietrznego dnia parowanie jest najintensywniejsze, co daje najlepsze efekty, w dni deszczowe i mgliste tężenie nie następuje prawie w ogóle. Tężnie solankowe wykorzystuje się w profilaktyce i leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok, nadciśnienia tętniczego, nerwicy wegetatywnej. Wizyta zalecana jest alergikom, którzy mają problemy skórne i wziewne, a także osobom o obniżonej odporności. Optymalny efekt osiąga się po 30 minutach. Oprócz walorów prozdrowotnych, znajduje się tu 22,5 metrowa wieża i górny taras widokowy i którego rozpościera się fajny widok.

Do Tężni nie można zabierać zwierząt. Wyjątek stanowią psy asystujące oraz przewodnicy osób niewidomych i słabowidzących.

Praktyczna wskazówka: W związku z tym, że na terenie tężni unosi się solankowy aerozol, warto po skorzystaniu z tego miejsca przetrzeć ubrania i obuwie ściereczką lub gąbką z wodą, aby zmyć z siebie drobinki pochodzące z solanki.

Jak dojechać do Kopalni Soli „Wieliczka”?

Samochodem osobowym – Najpopularniejszym sposobem jest oczywiście dojazd samochodem osobowym. Kopalnia Soli „Wieliczka” znajduje się 10 km na południowy wschód od centrum Krakowa, w pobliżu zjazdu z autostrady A4 przy węźle Kraków Wieliczka.

Na miejscu możemy pozostawić auto na jednym z tutejszych, płatnych parkingów. Największym z nich jest Parking 1, tuż przy Tężni Solankowej. Parking dla samochodów osobowych kosztuje 25 zł. W centralnej części Wieliczki znajduje się w sumie 12 parkingów. Zdecydowana większość z nich jest płatna. W ścisłym centrum Wieliczki obowiązuje w wyznaczonych rejonach Strefa Płatnego Parkowania.

Parking 1 –  przy Tężni Solankowej

49.984659288360376, 20.05291831342518 , wjazd od ulicy Dembowskiego.

Parking 2
49.98268970827618, 20.056340812031422 , wjazd od ulicy Daniłowicza

Pociągiem podmiejskim — wsiądź na stacji Kraków Główny i wysiądź na stacji Wieliczka Rynek Kopalnia. Ze stacji do kopalni dotrzesz pieszo w kilka minut.

Autobusem linii 304 — wsiądź na przystanku Dworzec Główny Zachód w okolicach Galerii Krakowskiej. Wysiądź na przystanku Wieliczka Kopalnia Soli, jeżeli jedziesz do Szybu Daniłowicza lub na przystanku Wieliczka Rynek, jeżeli udajesz się do Szybu Regis. Kup bilet aglomeracyjny, który obejmuje strefy I i II.

Nocleg w Wieliczce

Mieliśmy przyjemność korzystać z noclegu w położonym  tuż przy samym parku i we∆scia do Kopalni Soli, hotelu Grand Sal. To czterogwiazdkowy hotel z przestronnymi pokojami, bardzo wygodnymi łóżkami i obfitymi, smacznymi śniadaniami. Moim zdaniem to idealne miejsce na nocleg w Wieliczce. Ofertę hotelu znajdziecie na oficjalnej stronie Grand Sal.

Jakie pamiątki warto kupić w Kopalni Soli „Wieliczka”

Znacie mnie dobrze i wiecie, że nie jestem wielkim fanem kupowania magnesów na lodówkę. Moim zdaniem najlepsze pamiątki to te, które są praktyczne. A takich w Wieliczce nie brakuje. Skoro dowiedzieliśmy się w trakcie zwiedzania o prozdrowotnych walorach tutejszej soli, nic dziwnego, że do domu wracaliśmy z produktami, które są mocno z nią związane. Zanim wróciliśmy, jeszcze pierwszego wieczoru w Wieliczce miałem okazję przetestować jeden z nich. W wygodnej, hotelowej wannie użyłem kryształowej soli do kąpieli o zapachu soczystej pomarańczy. Polecam każdemu taki przyjemny relaks. Do domu zabrałem jeszcze ze sobą mydło z kryształkami soli i bezzapachowe mydło w płynie z solanką z linii Dermic Salt. Oczywiście każdy z tych produktów jest przebadany dermatologicznie i moim zdaniem to świetny pomysł nie tylko na prezent dla kogoś, ale również praktyczną pamiątkę z tego udanego wyjazdu. Jeśli zechcecie wcześniej zapoznać się z ofertą wielickich kosmetyków, znajdziecie ją tutaj.

Mam nadzieję, że moje relacja z pobytu i zwiedzania Kopalni Soli „Wieliczka” zachęciły Was do tego, aby osobiście odwiedzić to wyjątkowe miejsce.

Artykuł powstał w ramach płatnej współpracy reklamowej z Kopalnią Soli „Wieliczka”