Gąsienice to larwy motyli i błonkówek, które charakteryzują się miękkim, podłużnym ciałem oraz aparatem gryzącym służącym do spożywania pokarmu. Choć tego rodzaju stworzenia na ogół nie budzą sympatii ludzi, wiele gąsienic ujmuje wyjątkowo pięknym ubarwieniem, w którym królują intensywne kolory oraz niezwykle abstrakcyjne wzory. Czym odżywiają się gąsienice, a czego nie mogą jeść?
Jaki jest główny pokarm gąsienic?
Głównym pożywieniem większości gąsienic są rośliny, ale nie jest to zasada wolna od wyjątków. Wszystko zależy od gatunku motyla. Niektóre z gąsienic odżywiają się porostami, mchami i grzybami, a inne chętniej sięgają po wosk pszczeli. Rzadkością w tej kategorii są drapieżniki, ale zdarza się i tak, że niektóre gąsienice polują na inne owady, aby zapewnić sobie wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Gąsienice żyją często wewnątrz roślin, a w związku z tym to właśnie tam muszą szukać pożywienia. Przez ogrodników i właścicieli ogrodów przydomowych gąsienice są w związku z tym bardzo często uważane za szkodniki, ponieważ psują uprawy, wpływając nie tylko na ich kondycję, ale również na walory estetyczne roślin ogrodowych.
Co je skośnik pomidorowy?
Skośnik pomidorowy to gatunek ćmy, który przywędrował do Polski z Ameryki Południowej. Jego gąsienice żerują na roślinach, doprowadzając do uszkodzenia liści, łodyg oraz owoców. Może powodować szkody w uprawach przez cały okres wegetacyjny. Swoją nazwą zawdzięcza temu, że warunki uprawowe pomidorów są dla niego idealne i to właśnie pomidorami najczęściej się odżywia. Silnie zainfekowane przez niego rośliny mogą obumierać, a pomidory nie nadają się wówczas do konsumpcji przez człowieka.
Co je owocówka jabłkóweczka?
To kolejny motyl, którego nazwa nawiązuje do roślin, w których najczęściej powoduje szkody. Gąsienica owocówki jabłkóweczki najchętniej żeruje w jabłkach i gruszkach, co można rozpoznać po otworach w owocach, z których wydostają się brązowe granulki. Ten gatunek nie ogranicza się jednak do popularnych w Polsce owoców, ale chętnie żeruje również w orzechu włoskim, głogu, moreli, brzoskwini czy czereśni. Ze względu na swoje upodobania może okazać się zmorą dla osób uprawiających właśnie te rośliny, dlatego traktowana jest jako szkodnik.
Co je piętnówka kapustnica?
Piętnówka kapustnica to gatunek motyla z rodziny sówkowatych, którego gąsienica traktowana jest jako szkodnik w wielu ogrodach i uprawach. Gąsienice od wczesnego stadium rozwoju żeruje przede wszystkim na kapuście, ale badania dowodzą, że odżywiają się nawet siedemdziesięcioma gatunkami powszechnie uprawianych roślin. Gąsienice te jedzą na przykład buraki, słodką paprykę, truskawki czy cebulę. Najgroźniejsze są jednak dla upraw późnych odmian kapusty i właśnie do tego faktu nawiązuje ich nazwa.
Co je przezierka prosowianka?
Przezierka prosowianka to gatunek motyla z rodziny wachlarzykowatych. Gąsienice motyla nazywana jest najgroźniejszym szkodnikiem w przypadku uprawy kukurydzy, ponieważ jest w stanie zmniejszyć jej plonowanie nawet o piętnaście procent. Jeśli nie będą zwalczane, mogą nawet zniszczyć całą plantację. Gąsienice te żerują w różnych częściach kukurydzy, a mianowicie w wiechach, pochwach liściowych, znamionach oraz zawiązkach kolb. Kiedy nieco podrosną, wgryzają się do kolb oraz wnętrza łodyg. Najchętniej sięgają po młode ziarniaki, a cała ich pasożytnicza działalność znacząco osłabia kukurydzę i znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia chorób grzybowych. Chociaż to właśnie kukurydza najbardziej przyciąga ten gatunek gąsienicy, można ją spotkać również w papryce, chmielu, buraku cukrowym czy też w winorośli.
Co je błyszczka jarzynówka?
Błyszczka jarzynówka to motyl występujący w Polsce od kwietnia do listopada. Jeśli jednak zima jest ciepła, hibernuje w europejskich szklarniach. Jego gąsienice najczęściej żerują na uprawach truskawek, bakłażana, słodkiej papryki, kapusty, chryzantemy czy też pomidorów. Jeśli błyszczka nie jest zwalczana, a warunki są sprzyjające, gąsienica ta może doprowadzić do sporych strat ekonomicznych. Gatunek ten chętnie je łodygi, liście oraz wierzchołki wzrostu, a odchody, jakie zostawia na roślinach, mogą przyczynić się do grzybów i zniszczenia rośliny. W dużych szklarniach wszelkie otwory zasłaniane są siatkami chroniącymi wnętrze przed owadami, co często robi się z myślą właśnie o tym szkodliwym gatunku.
Co je piętnówka brukiewka?
Piętnówka brukiewka to jasnobrązowa ćma, której gąsienice znane są jako szklarniowe szkodniki. Nie oznacza to jednak, że nie zdarza się im atakować upraw polowych. Gąsienice piętnówki brukiewki bardzo chętnie odżywiają się sałatą, pomidorami, słodką papryką, kapustą włoską, ogórkiem, a nawet kwiatami ciętymi. Większe gąsienice zjadają przede wszystkim liście, na których dość szybko można zauważyć obszerne uszkodzenia, ale sięgają również po łodygi. W rezultacie roślina jest z czasem coraz bardziej osłabiona. Na pewnym etapie gąsienice chętnie odżywiają się owocami i warzywami, co można rozpoznać po otworach zarówno w owocach zielonych, jak i już dojrzewających.
Co jedzą gąsienice z rodziny paziowatych?
Gąsienice z rodziny paziowatych to interesujący przykład owadów, których dieta różni się w zależności od gatunku. Większość z nich odżywia się liśćmi drzew liściastych, takich jak dąb, wierzba, czy brzoza. Są one znane z tego, że mogą przyczyniać się do defoliacji drzew, co oznacza, że zjadają liście do tego stopnia, iż mogą pozostawić drzewo całkowicie pozbawione liści. Chociaż większość gatunków preferuje konkretne rodzaje drzew, niektóre są mniej wybredne i mogą żywić się różnorodnymi roślinami. Z tego względu gąsienice te są czasami uważane za szkodniki w leśnictwie, choć jednocześnie pełnią ważną rolę w ekosystemach, przyczyniając się do kontroli populacji roślin.
Jakie są specjalne diety niektórych gąsienic?
Niektóre gąsienice posiadają niezwykle specjalistyczne diety, które odróżniają je od ich bardziej wszechstronnych krewnych. Na przykład, gąsienice motyla Krasopani Hercynia żywią się wyłącznie mchem rosnącym na skalnych podłożach w określonych rejonach górskich. Inny przykład to gąsienice z rodzaju Agrius, które specjalizują się w żerowaniu na korzeniach roślin z rodziny winoroślowatych, takich jak winorośl. Te specjalizacje dietetyczne są fascynującym przykładem adaptacji ewolucyjnych i pokazują, jak różnorodne mogą być strategie żywieniowe wśród gąsienic.
Wpływ diety gąsienic na ekosystemy
Dieta gąsienic ma znaczący wpływ na ekosystemy, w których żyją. Poprzez selektywne żerowanie na określonych roślinach, gąsienice mogą wpływać na strukturę i skład gatunkowy roślinności. Na przykład, intensywne żerowanie na dominujących gatunkach roślin może otworzyć niszę dla innych, mniej konkurencyjnych gatunków, zwiększając w ten sposób różnorodność biologiczną. Z drugiej strony, gąsienice mogą również pełnić rolę agentów kontrolujących populacje roślin, które w przeciwnym razie mogłyby stać się inwazyjne. Jednak nadmierna aktywność żerowania przez gąsienice, zwłaszcza w sytuacjach, gdy są one wprowadzane do nowych środowisk, gdzie brak naturalnych drapieżników, może prowadzić do degradacji środowiska i utraty różnorodności biologicznej.
