Jacy oni są? Charakterystyka postaci

Każdy człowiek jest w pewnym sensie obserwatorem i jednocześnie badaczem osób, które spotyka na swojej drodze. W myślach sporządza ich opis, analizuje cechy charakterystyczne i zachowanie, zauważa podobieństwa i różnice. Na podstawie dostępnych informacji wyraża również swoją opinię o poznanych ludziach. W ten sposób tworzy prywatną charakterystykę postaci.

Jak napisać charakterystykę

Charakterystyka to forma wypowiedzi ustnej lub pisemnej, która ma na celu przedstawienie cech postaci rzeczywistej lub literackiej. Analizie podlega nie tylko zewnętrzny wygląd prezentowanej osoby (jak w wypadku opisu postaci), lecz również jej sposób zachowania, charakter, intelekt, styl życia i wyznawane poglądy.

Szczególną formą charakterystyki jest autocharakterystyka, czyli próba przedstawienia samego siebie.

Jak napisać dobrą charakterystykę? Nie ma jednego przyjętego schematu. Można zacząć od przedstawienia informacji ogólnych na temat postaci, a potem opisać szczegóły. Można też rozpocząć od prezentacji najważniejszych cech, następnie zaś przejść do mniej istotnych. Ważne jest, by charakterystyka miała trójdzielną budowę: wstęp, rozwinięcie i zakończenie.

W części wstępnej krótko należy przedstawić charakteryzowaną osobę i podać podstawowe informacje na jej temat, np.: pełne imię i nazwisko, wiek, pochodzenie, miejsce zamieszkania. Warto też określić, czy jest to postać rzeczywista czy literacka.

Rozwinięcie stanowi główną i najobszerniejszą część charakterystyki. W tej części pracy należy skupić się nie tylko na cechach zewnętrznych przedstawianej osoby i ważnych dla niej życiowych wydarzeniach (tzw. charakterystyka zewnętrzna),
ale również opisać jej charakter, sposób zachowania, zainteresowania i wyznawane wartości (tzw. charakterystyka wewnętrzna).

Zakończenie, czyli ostatnia część charakterystyki, zawiera opinię piszącej lub piszącego na temat prezentowanej postaci.

Przykładowe elementy charakterystyki postaci

Najczęstsze błędy pojawiające się podczas redagowania charakterystyki postaci:

• pisanie nie na temat,

• brak przemyślanej koncepcji całości,

• zbyt obszerny opis wyglądu zewnętrznego (zamiast charakterystyki – opis postaci),

• pominięcie opisu cech wewnętrznych postaci (tj. jej usposobienia, charakteru, zainteresowań, poglądów),

• brak oceny postaci (lakonicznelakonicznylakoniczne wnioski, brak uzasadnienia oceny),

• brak spójności i logiki - zdania nie łączą się ze sobą w sensowną całość,

• ubogie słownictwo (zbyt częste powtarzanie wyrazów mieć i być),

• błędy gramatyczne, błędy ortograficzne i błędy interpunkcyjne.

Charakterystyka postaci pojawia się w tekstach literackich (w prozie, poezji, dramacie), jak i w pismach urzędowych, wypowiedziach dziennikarskich czy retorycznych, a także w pracach naukowych. Elementy charakterystyki możemy również odnaleźć m.in. w liście motywacyjnym, scenariuszu filmowym, mowie pochwalnej i w definicji naukowej. W zależności od intencji piszącej/piszącego charakterystyce można nadać nastrój poważny, żartobliwy, ironiczny.

Zadaniowo I

Zadaniowo II