Spis treści
- PUSTYNIA W POLSCE? CO TO WŁAŚCIWIE JEST PUSTYNIA BŁĘDOWSKA?
- JAK POWSTAŁA PUSTYNIA BŁĘDOWSKA?
- KTO ŻYJE NA PUSTYNI BŁĘDOWSKIEJ? WIELBŁĄDY WIOZĄCE STASIA I NEL, CZY JASZCZURKI?
- PUSTYNIA BŁĘDOWSKA CO ZOBACZYC? GDZIE POJECHAĆ NA PUSTYNI BŁĘDOWSKIEJ?
- Gdzie jechać na Pustyni Błędowskiej?
- Punkt widokowy na Pustynię Błędowską i Lasy Błędowskie – Czubatka Klucze 382 m n.p.m.
- Punkt widokowy na Pustynie Błędowską – Dąbrówka w Chechle 355 m n.p.m.
- Róża Wiatrów w miejscowości Klucze
- Żółty szlak pieszy, czyli Szlak Pustynny PTTK oraz ścieżki dydaktyczne po Pustyni Błędowskiej
Wiesz, że w Polsce mamy pustynię? To właśnie tam był kręcony Faraon, czy w Pustyni i w Puszczy. Ba! Ponoć na początku XX wieku występowało tu zjawisko fatamorgany i burz piaskowych! Odwiedź z nami położoną na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej Pustynię Błędowską.
O Pustyni Błędowskiej wspominałam rok temu w kontekście naszej wycieczki na Pustynię Kozłowską w Borach Dolnośląskich. Opowiadałam wtedy o wpływie człowieka na powstawanie wydm śródlądowych, zmianach klimatu i stepowieniu krajobrazu pustynnego.
Dziś to właśnie większa siostra naszej dolnośląskiej pustyni jest główną bohaterką naszej wycieczki. Położona na pograniczu województwa śląskiego i małopolskiego – Pustynia Błędowska.
Żeby ją zobaczyć wystarczy zboczyć z A4 jadąc z Wrocławia w Stronę Krakowa nadkładając 23 km i 40 min drogi. My odwiedziliśmy ją przy okazji rodzinnej wycieczki do Zatorlandu, o której opowiemy już wkrótce.
Pustynia Błędowska znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, na granicy Wyżyny Olkuskiej i Wyżyny Śląskiej, co sprawia, że sama okolica jest pomysłem na co najmniej kilka dni wycieczek.
PUSTYNIA W POLSCE? CO TO WŁAŚCIWIE JEST PUSTYNIA BŁĘDOWSKA?
Pustynia Błędowska to największy obszar piasków lotnych w środku kraju. Aktualnie obejmuje swoją powierzchnią 32 km2 (dla porównania Pustynia Kozłowska ma 20 hektarów).
Podobnie jak w przypadku Kozłowskiej, Pustynia Błędowska nie jest pustynią w znaczeniu typowo klimatycznym i geograficznym. Bardziej chodzi o podkreślenie typu krajobrazu i wyjątkowości na mapie tej części Europy o bądź co bądź dość umiarkowanym klimacie.
JAK POWSTAŁA PUSTYNIA BŁĘDOWSKA?
Ponoć Pustynia Błędowska powstała z woli samego diabła! Otóż nie podobała mu się działalność pobliskiej kopalni srebra i postanowił ją zasypać. Diabeł wybrał się nad Bałtyk i zapakował wór piachu. Niestety (choć może i stety) zahaczył nim o wieżę kościoła rozsypując piasek po okolicznych lasach.
Prawda była jednak zgoła inna… 2,5 mln lat temu w miejscu dzisiejszej Pustyni Błędowskiej istniały głębokie doliny rzeczne wyżłobione w skałach dolomitowo-wapiennych. Przez kolejne setki tysięcy lat w dolinach gromadziły się żwiry i piaski naniesione przez rzeki i lodowce.
Wraz z ocieplaniem klimatu teren został porośnięty przez bór sosnowy, który w XIII wieku stał się magazynem drewna. Wyrąb lasu do celów górniczo-hutniczych doprowadził do odsłonięcia luźnych piasków. A że pobliskie kopalnie srebra i ołowiu potrzebowały wiele drewna, to w XIX wieku obszar pustynny obejmował już ok 150 km2.
W XX wieku człowiek ponownie wziął sprawę w swoje ręce. Tym razem postanowił pustynię… obsadzić drzewami, krzewami i trawami. Na skutek tego część pustyni zarosło. Pomogły w tym naturalne zmiany klimatu i podniesienie się poziomu wód.
I choć pierwotnie był tu przecież las, nie można przejść obojętnie wobec tak cennego przyrodniczo obszaru. Obecnie trwają prace nad przywróceniem temu miejscu unikatowego charakteru i ochrony cennych siedlisk przyrodniczych. Pustynia Błędowska jest obszarem Natura 2000 i czuwa nad nią Stowarzyszenie Polska Sahara.
KTO ŻYJE NA PUSTYNI BŁĘDOWSKIEJ? WIELBŁĄDY WIOZĄCE STASIA I NEL, CZY JASZCZURKI?
Dla dzieciaków będzie to fantastyczna zabawa. Tak duża nieograniczona przestrzeń pobudza wyobraźnię. Nasze dziewczyny od razu zaczęły bawić się w rozbitków i kroczącą przez pustynię karawanę. Gdybyśmy mieli więcej czasu z pewnością poszlibyśmy na dłuższy spacer.
A tymczasem rozejrzeliśmy się wokół i szukaliśmy roślin i żyjątek, o których czytaliśmy przed wejściem na pustynie. W tutejszych piaskach można spotkać wielu przedstawicieli flory i fauny m.in. borsuka, jaszczurkę zwinkę i wiele gatunków owadów jak choćby zagrożone wyginięciem motyle modraszek arion, czy mrówkojad wydmowy i tryszcz piaskowy!
PUSTYNIA BŁĘDOWSKA CO ZOBACZYC? GDZIE POJECHAĆ NA PUSTYNI BŁĘDOWSKIEJ?
Pustynia Błędowska jest zagospodarowana turystycznie. Znajduje się tu kilka punktów, z których można zobaczyć to miejsce. Jest też szlak turystyczny, a nawet strefa gastronomiczna i toalety.
Do wszystkich punktów bez problemu dowiezie was GPS i mapy google.
Gdzie jechać na Pustyni Błędowskiej?
-
Punkt widokowy na Pustynię Błędowską i Lasy Błędowskie – Czubatka Klucze 382 m n.p.m.
Na szczycie znajduje się platforma widokowa z ławkami oraz tablicą informacyjną. Można stąd podziwiać szeroką panoramę obejmującą gęste Lasy Błędowskie oraz Pustynię Błędowską.
Bardzo ciekawie prezentuje się dzieląca pustynię na dwie części dolina rzeki Biała Przemsza, która jest swoistą oazą na pustyni. Z perspektywy wzgórza nad lasami możemy zobaczyć obie części pustyni.
Tuż obok znajduje się wysoka wieża Nadleśnictwa Olkusz, która służy do wypatrywania pożarów w okolicznych lasach.
Jak dojechać na punkt widokowy Czubatka?
-
Punkt widokowy na Pustynie Błędowską – Dąbrówka w Chechle 355 m n.p.m.
O tyle, ile pierwsza punkt widokowy nie zrobił na nas wrażenia i byliśmy trochę rozczarowani, to kiedy dojechaliśmy na Dąbrówkę powiedzieliśmy wielkie WOW. W pełnym słońcu pustynia prezentowała się niezwykle okazale. I to nic, że patrząc na pustynię od tej strony widzimy zaledwie jej mniejszą, północną część.
Punkt widokowy to betonowo-metalowa platforma postawiona już na samej pustyni. W oddali widać Dolinę Przemszy, a także wysokie kominy i obszary zurbanizowane na wschodzie.
Na miejscu znajduje się także wystawa, na której można przeczytać kilka ciekawostek na temat samej pustyni, a także jej wykorzystania. Bowiem teren pustynny wykorzystywany był jako poligon zarówno podczas I jak i II wojny światowej. Do dziś można znaleźć w okolicy bunkier, punkt dowodzenia polskiego wojska z czasów II wojny światowej.
Tuż obok tego punktu znajduje się leśny parking i mały punkt gastronomiczny, przy którym nasze dziewczyny dostrzegły dmuchany zamek. Udało nam się je jednak przekonać, że tym razem przyjechaliśmy pobawić się w piasku.
Jak dojechać na punkt widokowy Dąbrówka?
-
Róża Wiatrów w miejscowości Klucze
To zdecydowanie najbardziej zagospodarowane turystycznie miejsce na Pustyni Błędowskiej. Prócz drewnianej Róży Wiatrów – pomostu z zadaszeniami i ławkami, znajdziecie też toalety z bieżącą wodą do odmycia stóp po szaleństwie na piasku, a także strefę gastronomiczną (jedzenie, kawa, lody).
Dodatkową atrakcją w tym miejscu są także wojskowe działa oraz tablice informacyjne dotyczące zarówno przyrody Pustyni Błędowskiej, jak i wykorzystania jej w celach militarnych.
W okolicy Róży Wiatrów jest wiele parkingów, także przy głównej drodze. Jeśli nie chcecie iść później wśród jadących samochodów, spróbujcie podjechać najbliżej jak się da.
Jak dojechać do Róży Wiatrów? (klik)
-
Żółty szlak pieszy, czyli Szlak Pustynny PTTK oraz ścieżki dydaktyczne po Pustyni Błędowskiej
Szlak Pustynny PTTK ma długość 28,5 km i łączy Błędów z Ryczowem.
To jednak nie wszystko okolica aż roi się od pomysłów na wycieczki.
Jeśli znacie Park Krajobrazowy Orlich Gniazd możecie nam podpowiedzieć co zaplanować na kolejny raz.
