Łojotokowe zapalenie skóry głowy – najczęstsza lokalizacja na owłosionej skórze głowy.
Czym jest łojotokowe zapalenie skóry?
Łojotokowe zapalenie skóry jest dość podstępną chorobą, która w swoim przebiegu imituje inne schorzenia skóry, o zróżnicowanej etiologii, na przykład łuszczycę. Jest to choroba zapalna, u podstaw której leży nadmierna reaktywność układu odpornościowego w odpowiedzi na nadmierną ilość grzybów drożdżakowych wchodzących w skład fizjologicznej flory skóry. Są to zazwyczaj drożdże z gatunku Malassezia, które wywołują inne powszechnie występujące schorzenia skóry, jak choćby łupież pstry.
Bardzo istotne jest, by podkreślić, iż łojotokowe zapalenie skóry nie jest chorobą zaraźliwą. Nie ma też podłoża alergicznego. Chociaż swoimi objawami przypomina schorzenia o takiej etiologii, to jednak poza podobieństwem objawów, łojotokowe zapalenie skóry nie ma nic wspólnego z tymi chorobami.
Łojotokowe zapalenie skóry może pojawić się niezależnie od wieku. Obserwowane jest zarówno u niemowląt, jak i u ludzi w podeszłym wieku. Szczyt zachorowań obserwowany jest u tak zwanych młodych dorosłych. Niemowlęca postać łojotokowego zapalenia skóry jest szczególną postacią tego schorzenia. Nosi ona nazwę ciemieniuchy, a jej przebieg jest bardzo łagodny. Zazwyczaj nie wymaga żadnej interwencji dermatologa, a jedynie stanowi defekt kosmetyczny.
Wyodrębniono kilka czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju łojotokowego zapalenia skóry. Należą do nich między innymi niewłaściwa pielęgnacja skóry, zanieczyszczenie powietrza, podrażnienie przez różne substancje chemiczne, narażenie na przewlekły kontakt z materiałami syntetycznymi, a także niewłaściwa ekspozycja na promieniowanie słoneczne.
Pod tym enigmatycznym określeniem kryje się fakt, iż zarówno nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne, jak i jego niedobór mogą przyczynić się do powstania łojotokowego zapalenia skóry. Innymi czynnikami ryzyka to na przykład nieprawidłowa dieta, brak aktywności fizycznej, przewlekłe narażenie na stres, nadużywanie alkoholu czy palenie tytoniu.
Oprócz tego, wystąpienie łojotokowego zapalenia skóry może współistnieć z niektórymi chorobami ogólnoustrojowymi. Należą do nich między innymi takie choroby, jak cukrzyca, zapalenie trzustki, AIDS, wirusowe zapalenie wątroby typu C, zespół Downa, choroba Parkinsona, porażenie nerwu twarzowego, stany lękowe czy też depresja.
Jak objawia się łojotokowe zapalenie skóry twarzy i głowy?
Rodzaj i nasilenie objawów łojotokowego zapalenia skóry zależy od stopnia zaawansowania choroby. Z początku dochodzi do powstania bardzo przetłuszczającej się cery. Skóra staje się błyszcząca, sprawia wrażenie brudnej i tłustej. Jest to związane z nadmierną produkcją i wydzielaniem łoju.
Ponieważ najczęściej występuje na owłosionej skórze głowy to często prowadzi do wypadania włosów – dlatego warto odwiedzić trychologa, który wykluczy chorobę.
W dalszej kolejności, w obszarach o dużej gęstości gruczołów łojowych pojawiają się czerwone, zlewające się plamy rumieniowe, które pokrywają się płatami złuszczającego się naskórka. Są one dodatkowo zabarwione na żółty kolor przez łój gromadzący się w ich obrębie. Z czasem mogą pojawiać się czerwone, wilgotne zmiany, z których sączy się przezroczysta ciecz o nieprzyjemnym zapachu.
Dochodzi do tego szczególnie w miejscach z utrudnionym dostępem powietrza, takich jak różnego rodzaju fałdy skórne. Poza opisywanymi objawami przedmiotowymi, bardzo często pacjenci zgłaszają świąd skóry, a niejednokrotnie nawet jej pieczenie.
Zmiany chorobowe lokalizują się przede wszystkim w lokalizacjach o dużej gęstości gruczołów łojowych, takich jak fałdy nosowo-policzkowe, brwi, środek czoła czy zagłębienie brody.
Zdarza się czasami sytuacja uogólnionego stanu zapalnego skóry.
Łojotokowe zapalenie skóry w zależności od okresu życia
Łojotokowe zapalenie skóry może mieć różne nasilenie, objawy i cechy w zależności od okresu życia, w którym się pojawia.
Postać niemowlęca łojotokowego zapalenia skóry zwana inaczej ciemieniuchą, pojawia się u niemowląt łojotokowe zapalenie skóry pojawia się do 3 miesiąca życia, by ustąpić samoistnie w przeciągu maksymalnie roku. Wykwity skórne lokalizują się przede wszystkim w obrębie owłosionej skóry głowy. Są to bardzo charakterystyczne plamy rumieniowe o dużym stopniu złuszczania się, niejednokrotnie pokryte żółtą łuską.
Wykwity mogą również lokalizować się w innych obszarach twarzy takich jak policzki, brwi czy uszy. Jednakże takie umiejscowienie zmian chorobowych obserwuje się znacznie rzadziej.
Najczęstszym okresem życia, w którym dochodzi do rozwoju łojotokowego zapalenia skóry jest okres pokwitania. Wynika to z faktu, iż w tym okresie dochodzi do szybkiego, znacznego zwiększenia ilości gruczołów łojowych w skórze. Wskutek czego dochodzi do nadmiernej produkcji łoju i związanych z tym patologii.
Przyczyny łojotokowego zapalenia skóry
- zaburzenia hormonalne
- spadek odporności
- stres
- zaburzenia odżywiania
Jak się leczy łojotokowe zapalenie skóry?
Aby móc mieć nadzieję na skuteczne i adekwatne leczenie łojotokowego zapalenia skóry, konieczny jest kontakt z dermatologiem i pełna ocena dermatologiczna obserwowanych u pacjenta wykwitów skórnych i śluzówkowych. Z uwagi na nawrotowy charakter choroby leczenie jest trudne i mozolne. Jednakże mimo tego, dąży się do jak największej indywidualizacji postępowania terapeutycznego.
W terapii łojotokowego zapalenia skóry stosuje się szampony, płyny, żele i kremy z preparatami grzybo i bakteriobójczymi. Ważne jest intensywne usuwanie warstwy łojowej.
Podstawą leczenia łojotokowego zapalenia skóry jest zapobieganie jego powstawania. W tym celu zalecane jest regularne stosowanie szamponów i płynów do przemywania skóry, mających w swoim składzie substancje o działaniu przeciwgrzybiczym. Podstawą farmakoterapii przyczynowej łojotokowego zapalenia skóry jest stosowanie steroidów. Zjawisko to najczęściej wykrywa trycholog w trakcie badania skóry głowy..
Jest to często element leczenie łysienia.
Zazwyczaj dąży się do tego, by lek podać miejscowo, w obecności lekarza. W skrajnych przypadkach, gdy leczenie miejscowe nie pomaga, może okazać się konieczne by zastosować leczenie podawane drogą ogólnoustrojową.
Zalecanym zabiegiem jest PCA Skin.
