Nawłoć kanadyjska - roślina inwazyjna czy miododajna?

Nawłoć kanadyjska uznawana jest przez jednych za niebezpieczną inwazyjną roślinę, badaną na wiele sposobów z wykorzystaniem metod obserwacyjnych i zaawansowanych eksperymentów, a przez innych za ozdobę.

Nawłoć kanadyjska została sprowadzona do Polski z Ameryki Północnej w 1872 roku. Wzmianka ta została odnotowana w województwie małopolskim. Nazwa angielska - goldenrod - mówi nam dość dużo o roślinie, oznacza złotą rózgę mówiącą nam o jej twardości, hardości, a także sugeruje negatywne konotacje. Jest ona rośliną bardzo niebezpieczną, inwazyjną występującą na nieuprawionych łąkach, polach, niewykaszanych poboczach oraz śródleśnych polan.

Nawłoć kanadyjska [fot. K. Nicia]

Roślina ta charakteryzuje się bardzo dużą ekspansywnością w zasiedlaniu nowych terenów. Nawłoć rozprzestrzenia się naturalnie lub z udziałem człowieka, jest mało wymagająca co do miejsca występowania, co sprzyja jej rozrostowi. Nawłoć poprzez szybki wzrost skutecznie konkuruje o światło, wodę oraz o składniki pokarmowe z rodzimymi gatunkami. W późniejszym okresie po wystąpieniu na danym terenie nawłoci i wyparciu rodzimych gatunków niemożliwe jest odnowienie nawet tych najmniejszych rodzinnych gatunków drzew czy krzewów, ponieważ zostaje utrudnione kiełkowanie siewek. Występowanie nawłoci wpływa na zmiany właściwości gleby, poprzez co zostaje zwiększone pH. Nawłoć rozmnaża się poprzez kłącza oraz nasiona.

Nawłoć kanadyjska jest uznawana za roślinę miododajną wykorzystywaną jako pożytek dla zapylaczy. Jednak niech nas to nie zmyli, ponieważ nawłoć kanadyjska wpływa znacząco na ograniczenie liczebności zapylaczy w szczególności dzikich pszczół, bzygowatych oraz motyli. Zapylacze występujące w siedliskach łąkowych są wrażliwsze i bardzo często wycofują się z miejsc zajmowanych przez inwazyjne nawłocie kanadyjskie. Pobieranie nektaru z nawłoci nie jest porównywalne z tym z rodzimych gatunków tak pod względem różnorodności, jak i ilości pobranego nektaru z kwiatów. Poprzez wystąpienie nawłoci spada dość drastycznie liczba i różnorodność zapylaczy.

Wystąpienie nawłoci wpływa również negatywnie na populacje ptaków. Nawłoć, tworząc gęste łany, nie daje szans na lądowanie oraz poruszanie się pomiędzy mini ptakom. Jak wiemy, znacząca część ptaków osiedla się oraz zakłada gniazda na ziemi. Jest to możliwe na łąkach oraz w zbożach, ponieważ są mniej gęste niż występujące płaty nawłoci. Poprzez występowanie tej rośliny dochodzi do wyjaławiania gleby, co skutkuje ograniczeniem występowania owadów będących pokarmem dla ptaków.

Nawłoć można zwalczać niechemicznymi metodami poprzez niszczenie kłączy znajdujących się w ziemi. Właściwymi zabiegami może być wykonanie orki czy glebogryzowania. Jeżeli nie jest możliwe niszczenie kłączy, należy wykonywać regularne koszenie. Zwalczanie oraz ograniczenie występowania nawłoci jest procesem bardzo trudnym, a także pracochłonnym.

Źródło:

• *Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych
• *Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie
• *Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden
• * Artur Pliszko i inni, An updated distribution of Solidago niederederi (Asteraceae) in Poland, „Acta Musei Silesiae, Scientiae Naturales”