Elewacja musi zapewniać nie tylko właściwe ocieplenie, wentylację czy ochronę przed warunkami zewnętrznymi, ale też właściwie się prezentować. Z tego powodu do wyboru tynku elewacyjnego należy podchodzić ze szczególną starannością i najlepiej z pomocą eksperta. Kluczowa jest wiedza, jakie tynki stosuje się do elewacji, jakie mają właściwości techniczne i zalety. To pomoże w uzyskaniu odpowiedzi, jaki tynk elewacyjny wybrać, zwłaszcza że nie tylko jego rodzaj jest ważny, ale również konstrukcja i lokalizacja budynku.
Spis treści:
Jakie są rodzaje tynków elewacyjnych?
Tynki elewacyjne dzielimy na tradycyjne tynki grubowarstwowe i nowoczesne tynki cienkowarstwowe.
Tynki grubowarstwowe stosuje się przy budynkach murowanych i betonowych. Dostępne są w dwóch rodzajach, mianowicie jako tynki cementowe i cementowo-wapienne. Tynki te różnią się od siebie odpornością, w tym na uszkodzenia mechaniczne i działanie czynników zewnętrznych. Warto wspomnieć, że w grupie tynków tradycyjnych do elewacji znajdują się również tynki do zadań specjalnych, jak tynki podkładowe (do wyrównywania powierzchni przed tynkowaniem właściwym) oraz tynki wygładzające (dzięki nim uzyskuje się gładką powierzchnię ściany).
Tynki do elewacji cienkowarstwowe są droższe niż tradycyjne, ale ich zaletą jest uniwersalność. Mogą być nakładane na różne rodzaje murów, do tego służą do odnawiania elewacji z tynkiem gruboziarnistym. Najczęściej wykorzystywane są do wierzchniej warstwy w systemach ociepleń ETICS. Nadają się również do wykańczania ścian jednowarstwowych.
Rodzaje cienkowarstwowych tynków do elewacji:
• tynki akrylowe
• tynki silikatowe (krzemianowe)
• tynki silikonowe
• tynki silikatowo-silikonowe
• tynki akrylowo-silikonowe
• tynki mineralne (wapienno-cementowe).
Kluczowa różnica między powyższymi tynkami dotyczy takich parametrów, jak: paroprzepuszczalność, elastyczność, odporność na zabrudzenia, ale także rodzaju podłoża, na które są nakładane. Tynki cienkowarstwowe są najpopularniejsze w wykańczaniu ścian zewnętrznych.
Ciekawym produktem jest też tynk mozaikowy, czyli mieszanka kolorowych kruszyw z żywicą silikonowo- akrylową. Sprawia, że elewacja zyskuje atrakcyjny efekt wizualny. Z tynku mozaikowego wykonuje się cienkowarstwowe wyprawy na fragmentach fasady, które są szczególnie narażone na zabrudzenia oraz uszkodzenia mechaniczne (wnęki okienne, podmurówki, cokoły).
Tynk akrylowy, mineralny czy silikonowy?
Na cechy i właściwości tynku elewacyjnego wpływa spoiwo użyte przy produkcji. To właśnie od spoiwa zależy wykorzystanie danego rodzaju tynku, ponieważ dopasowuje się go wymagania projektowe. Skupimy się teraz na trzech najpopularniejszych tynkach do elewacji.
Cechy i zastosowanie wybranych tynków elewacyjnych:
• Tynki silikonowe na bazie żywic silikonowych zwiększają trwałość muru, wykazują dużą elastyczność, przez co po nałożeniu na fasadę są odporne na duże różnice temperatur. Dzięki właściwościom hydrofobowym zapobiegają zamoczeniu i korozji biologicznej (woda od razu spływa po powierzchni, nie wsiąka w fasadę). Z tego też powodu stosuje się je na elewacjach budynków położonych w bliskim sąsiedztwie zbiorników wodnych, a także w miastach, przy lasach i parkach.
• Tynki mineralne – spoiwem jest tu cement z domieszką polimerów, które poprawiają przyczepność i elastyczność. Tynki są trwałe, zawarte w nich spoiwa z upływem czasu twardnieją i poprawiają właściwości zapraw. Mało się brudzą, dlatego też są powszechnie stosowane w miastach, gdzie panuje duże zanieczyszczenie.
• Tynki akrylowe to odmiana tynków żywicznych (polimerowych). Są odporne na działanie wody, do tego szczelne. Zaletą jest tu różnorodność kolorów. Polecane są do wykańczania budynków przy ruchliwych drogach, ponieważ akryl redukuje naprężenia powstałe w wyniku drgań. Dodatkowo tynki akrylowe mogą mieć dodatki chroniące przed działaniem promieniowania UV, dzięki czemu fasada nie blaknie. Stąd tynki akrylowe są często stosowane na elewacje domów jednorodzinnych i innych budynków mieszkalnych.
Dodajmy, że rodzaj zastosowanego spoiwa nie ma wpływu na wygląd tynku na elewacji, natomiast wpływa na jego trwałość, wytrzymałość i odporność. Jeśli chodzi o estetykę, to największy wpływ ma tu rodzaj faktury i barwa tynku. Jeżeli poszukujemy najtrwalszych tynków, to tutaj warto wybrać tynki akrylowe. Najsłabszymi parametrami zaś charakteryzują się tynki mineralne. Jeżeli natomiast zależy nam na tynkach odpornych na zabrudzenia, to tutaj wyróżniają się tynki silikonowe i mineralne (najgorzej w tej grupie wypadają tynki akrylowe).
Tynk elewacyjny natryskowy – zalety
Tynk strukturalny można nakładać na elewację ręcznie bądź w sposób natryskowy, co zdecydowanie jest wygodniejszą i szybszą opcją. Tynkowanie natryskowe jest bardzo proste, ponieważ dokładnie i równomiernie pokrywa się ściany masą przy użyciu kompresora. Już w dwie godziny od nałożenia takiego tynku można poprawić ewentualne nierówności, nanosząc nową warstwę, bez widocznych śladów. Dzięki temu prace postępują znacznie szybciej niż przy tynkowaniu ręcznym.
Zaletą stosowania tynkowania natryskowego jest to, że wymaga użycia mniejszej ilości materiału niż ręczne aplikowanie. Do tego tynk natryskowy to rodzaj tynku cienkowarstwowego, dostępny w różnych wersjach (silikatowy silikonowy, tynk elewacyjny baranek itd.). Minusem tej metody jest konieczność zastosowania ochrony – zarówno przez osobę pracującą, jak i zabezpieczenie powierzchni sąsiadujących, okien, drzwi, podbitki, rynien itd. Ponadto koszt wykonania tynków natryskowych jest wyższy niż tradycyjnych z uwagi na konieczność wykorzystania specjalnego sprzętu i wyrobienia zaprawy.
Jaki tynk na elewację ze styropianu?
Tynk elewacyjny często stanowi integralny element docieplenia budynku. Dlatego też przed wyborem tynku należy sprawdzić, czy w systemie elewacyjnym zastosowano płytę termoizolacyjną wykonaną ze styropianu, styropianu grafitowego, wełny kamiennej czy ścianę z bloczków termicznych lub ścianę wykonaną na zasadzie muru z cegły itd.
Należy pamiętać, że podkład, płyta termoizolacyjna i dekoracyjny tynk elewacyjny muszą być ze sobą zharmonizowane zgodnie z ich właściwościami paroprzepuszczalności. Wysoką paroprzepuszczalnością cechują się tynki mineralne, silikatowe i silikonowe. Z tego też względu stosuje się je na podłożach wykonanych z naturalnych materiałów lub ocieplonych wełną mineralną. Natomiast tynki akrylowe nie są paroprzepuszczalne, dlatego też to je nakłada się na podłoże przy docieplaniu styropianem.
Jaki tynk na elewację będzie najlepszy – podsumowanie
Tynk powinien być dostosowany do technologii, w jakiej został wzniesiony budynek, otoczenia, warunków atmosferycznych i innych czynników, które mogą na niego oddziaływać. Ważny jest też rodzaj podłoża. Bezwzględnie należy dopasować tynk do sposobu docieplenia ścian zewnętrznych, które może być wykonane ze styropianu lub wełny mineralnej. Podłoże, na które będzie nakładany tynk, musi być mocne, czyste, suche i zagruntowane.
Cechy dobrego tynku na elewację:
• odporny na zewnętrzne czynniki atmosferyczne i substancje chemiczne,
• wysoka wytrzymałość mechaniczna,
• odporny na zabrudzenia biologiczne typu grzyby i glony,
• dopasowany do otoczenia, technologii budowy ścian i lokalizacji.
Bez względu na rodzaj wybranego tynku do elewacji należy zadbać o dodanie preparatu biologicznego zapobiegającego rozwojowi grzybów i glonów lub wybrać taki tynk, który już zawiera dodatek biocydów. Bez tego elewacja jest narażona na korozję biologiczną, co nie tylko wpłynie na jej estetykę (zielony nalot), ale też wytrzymałość, ponieważ korozja niszczy warstwy fasady. Dotyczy to również tynków mineralnych i silikatowych, które wprawdzie mają silny odczyn alkaliczny, uniemożliwiający rozwój mikroorganizmów, jednak wciąż są narażone na zabrudzenia organiczne.
Ponadto warto wybrać tynk elewacyjny o gładkiej fakturze, aby w nierównościach nie gromadził się brud. Dlatego też należy zwrócić uwagę na granulację tynku. Wyższa granulacja tynku (2,0 mm) daje bardziej szorstką strukturę elewacji, natomiast drobniejsza granulacja (1,0 mm) daje efekt niezwykle gładkiej powierzchni. Jeśli chodzi o właściwości techniczne, to nie ma istotnych różnic pomiędzy tynkami elewacyjnymi o różnej granulacji.
