Leksykon budżetowy

A B C D E F G H I J K L M N O P R S Ś T U W Z 
Hasła na literę: S
Spread
Subwencje
Kategoria: Wydatki budżetu państwa
Procedura budżetowa
Co jeszcze zobaczyć?

Dotacje

Gdzie szukać w budżecie?

Uzasadnienie:
rozdz. V „Wydatki budżetu państwa”.
Załączniki:
Załącznik nr 2 „Wydatki budżetu państwa”.
Dane liczbowe
Dane liczbowe


Definicja formalnoprawna:
Brak jest legalnej definicji subwencji. W doktrynie prawa finansów publicznych przyjęło się określać subwencje, jako świadczenia publicznoprawne państwa na rzecz innych podmiotów publicznych o charakterze bezzwrotnym, ogólnym, bezwarunkowym i nieodpłatnym.
Na mocy przepisów ustawy o finansach publicznych wydatki budżetu państwa przeznacza się na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego (art. 112 ust. 1 pkt 3), subwencje dla podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki (art. 112 ust. 1 pkt 3a) oraz na subwencje dla partii politycznych (art. 112 ust. 1 pkt 6).
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 2267, ze zm.) subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego składa się z:
  • części wyrównawczej dla gmin, powiatów i województw,
  • części oświatowej dla gmin, powiatów i województw,
  • części równoważącej dla gmin i powiatów,
  • części regionalnej dla województw,
  • części rozwojowej dla gmin, powiatów i województw.
Ponadto, na podstawie ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz. U. Nr 188, poz. 1840, z późn. zm.), gminy otrzymują część rekompensującą subwencji ogólnej przeznaczoną na wyrównanie ubytku dochodów wynikającego ze zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budowli i budynków położonych na terenie specjalnych stref ekonomicznych.
Zasady ustalania oraz zasady i tryb przekazywania poszczególnych części subwencji ogólnej zostały szczegółowo określone w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Subwencje jako formę przekazywania środków finansowych podmiotom systemu szkolnictwa wyższego regulują przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r., poz. 742 ze zm.).
Subwencje dla partii politycznych wypłacane są na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 155, poz. 924).
Źródło:
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023, poz. 1270 ze zm.), art. 112
Komentarz:
W odniesieniu do subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego oraz subwencji dla podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki ustawodawca w przepisach ustawy o finansach publicznych:
  • nakazuje wyodrębnić wydatki budżetu państwa na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego w osobnej części budżetu państwa (art. 114 ust. 2),
  • przewiduje zastosowanie do subwencji dla podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki szczególnych sankcji przewidzianych w dyspozycji art. 169 ustawy o finansach publicznych, tj. wykorzystania dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, pobrania dotacji nienależnie lub pobrania dotacji w nadmiernej wysokości (art. 169 ust. 7)
  • zakazuje blokowania wydatków budżetu państwa wobec subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego oraz subwencji dla podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej (art. 179 ust. 3),
  • dopuszcza potrącenie należności z tytułu niespłaconej pożyczki udzielonej jednostce samorządu terytorialnego z budżetu państwa z należnej subwencji ogólnej ustalonej dla tej jednostki (art. 224).
Autor (Autorzy): Monika Korolewska