• Słowo "beton" to internacjonalizm. 
• Internacjonalizmy to wyrazy pochodzące z jednego pnia, zazwyczaj z któregoś z języków starożytnych. Występują w wielu językach w tym samym znaczeniu. 
• Betonu nie należy mylić z cementem. 
• Słowo "beton" ma jeszcze drugie, także międzynarodowe, znacznie - oznacza człowieka lub grupy ludzi o mocno zachowawczych poglądach.

W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" w każdy wtorek i czwartek w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe. Tym razem sprawdziliśmy, co oznacza słowo "beton". 

Jak podaje strona NCK "Ciekawostki językowe / Ojczysty - dodaj do ulubionych" - słowo "beton" to internacjonalizm, czyli wyraz pochodzący z jednego pnia, zazwyczaj z któregoś z języków starożytnych, np. z greki lub łaciny, lub też neologizm (najczęściej utworzony na podstawie łacińskich lub greckich cząstek językowych), występujący w wielu językach w tym samym znaczeniu, mający taką samą lub bardzo zbliżoną formę, dostosowaną pod względem fonetycznym, ortograficznym i morfologicznym do systemu każdego z tych języków. Nie należy mylić betonu z cementem – cement to spoiwo wchodzące w skład betonu, a beton to mieszanina cementu, piasku (lub innego kruszywa) i wody, która wiąże wszystkie te składniki.

"Beton" to także określenie człowieka lub grupy ludzi o mocno zachowawczych poglądach - i takie znaczenie, podobnie jak podstawowe znaczenie betonu, również jest znane i używane w wielu językach, nie tylko w polskim.

___

Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.

Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk. 

POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<

Język polski należy do najtrudniejszych języków świata. Badanie pochodzenia słów i ich ewolucji to fascynująca podróż przez historię i zwyczaje. Martyna Matwiejuk w audycji "Pierwsze słyszę" o godz. 7.30 do końca roku będzie wyjaśniać, dlaczego niektóre memy powodują, że "śmiejemy się do rozpuku", sprawdzi też językowy rodowód "kundla", skąd się wziął "majsterklepka" i jaką miarą jest "łut szczęścia". 

Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.

***

Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.

mat. pras./kd/aw/pj

• W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" serwujemy ciekawostki językowe. 
• Jedna z nich dotyczy dyscyplin sportowych: kajakarstwa i wioślarstwa. Okazuje się, że kajakarstwo wioślarstwem nie jest. 
• Różnica kryje się w typie wioseł i sile wiosłującego. 

W ramach kampanii "Ojczysty - dodaj do ulubionych" w każdy wtorek i czwartek w audycji "Pierwsze słyszę" poznajemy ciekawostki językowe i kulturowe. Tym razem zajęliśmy się kajakarstwem i wioślarstwem. 

Jak podaje strona NCK "Ciekawostki językowe / Ojczysty - dodaj do ulubionych" - teoretycznie kajakarstwo powinno być szczególnym rodzajem wioślarstwa - tak wynikałoby z definicji strukturalnych obu określeń: 

• kajakarstwo - ‘dyscyplina sportów wodnych i turystyki uprawiana na kajakach’ [SJP PWN],
• wioślarstwo - ‘dyscyplina sportów wodnych obejmująca wyścigi na sportowych łodziach wiosłowych’ [SJP PWN], dawniej: ‘dział sportów wodnych i turystyki obejmujący pływanie łodziami przy użyciu wioseł’ [SJP Dor].

W praktyce jednak jest nieco inaczej: kajakarstwo i wioślarstwo to dwie odrębne dyscypliny sportowe. Kajakarstwo to rzeczywiście ‘dziedzina sportu uprawiana na kajakach’, a w wersji rozszerzonej - na kajakach lub kanadyjkach. Kajakarz napędza kajak siłą własnych mięśni, wiosłując przodem do kierunku jazdy (przy czym w kajakach się siedzi, a w kanadyjkach klęczy) wiosłem nieosadzonym w dulkach (w kajaku wiosło ma dwa pióra, w kanadyjce - jedno). Wioślarstwo natomiast polega na napędzaniu łodzi siłą mięśni wioślarza, używającego wioseł jako dźwigni prostej: wioślarz siedzi tyłem do kierunku jazdy, a wiosła osadzone są w dulkach.

___

Kampania społeczno-edukacyjna "Ojczysty - dodaj do ulubionych" ma na celu propagowanie dbałości o poprawność polszczyzny oraz kształtowanie świadomości językowej Polaków. Dziennikarze Czwórki angażują się w projekt, prezentując w formie dźwiękowej ciekawostki językowe.

Kolejnych odsłon będzie można posłuchać we wtorki i czwartki w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30. O pochodzeniu wyrażeń z życia codziennego opowie Martyna Matwiejuk. 

POSŁUCHAJ POPRZEDNICH ODCINKÓW <<<

Język polski należy do najtrudniejszych języków świata. Badanie pochodzenia słów i ich ewolucji to fascynująca podróż przez historię i zwyczaje. Martyna Matwiejuk w audycji "Pierwsze słyszę" o godz. 7.30 do końca roku będzie wyjaśniać, dlaczego niektóre memy powodują, że "śmiejemy się do rozpuku", sprawdzi też językowy rodowód "kundla", skąd się wziął "majsterklepka" i jaką miarą jest "łut szczęścia". 

Organizatorem akcji "Ojczysty - dodaj do ulubionych" jest Narodowe Centrum Kultury. Kampania trwa nieprzerwanie od 20 lutego 2012 roku, dnia poprzedzającego Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. "Ojczysty - dodaj do ulubionych" to najpopularniejszy kanał prowadzony przez centralne instytucje kultury poświęcony poprawnej polszczyźnie.

***

Na kolejne odsłony cyklu we wtorki i czwartki, w porannej audycji "Pierwsze słyszę", po godz. 7.30 zaprosi Martyna Matwiejuk.

mat. pras./kd/aw/pj