-200x800-nobckgr.webp)
Psychoza jest chorobą o charakterze psychicznym. Może wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Przyczyny są bardzo różne: od ciężkich życiowych przeżyć po nadużywanie leków lub alkoholu.
Spis Treści
Co to jest psychoza?
Słowo psychoza jest używane w celu opisania stanów wpływających na umysł, w wyniku których człowiek traci kontakt z rzeczywistością i zachowuje się sposób określany przez innych jako dziwny i nienormalny. W czasie epizodu psychotycznego sposób myślenie oraz percepcja są zaburzone, przez co osoba ma problemy z odróżnieniem co jest prawdziwe, a co wytworem wyobraźni.
Psychoza objawy
Zanim rozwinie się pełnoobjawowa psychoza pojawiają się zmiany w zachowaniu takie jak:
- nagły spadek wyników w nauce lub w pracy
- problemy z logicznym myśleniem i koncentracją
- nadmierna podejrzliwość
- spędzanie większości czasu w samotności
- zaniedbanie higieny osobistej
- trudność w odróżnieniu rzeczywistości od fantazji
- problemy z komunikacją.
Objawy psychozy obejmują urojenia, halucynacje, niespójną mowę oraz zachowanie nieadekwatne do sytuacji. Osoba w epizodzie psychotycznym może również doświadczać depresji, lęku, problemów ze snem, wycofania społecznego, braku motywacji i ogólnych trudności w funkcjonowaniu.
Psychoza alkoholowa
Psychoza związana z alkoholem może wystąpić przy ostrym zatruciu, odstawieniu alkoholu, a także u pacjentów z przewlekłymi zaburzeniami związanymi z nadużywaniem alkoholu. Objawy pojawiają się krótko po lub w trakcie spożywania alkoholu i są podobne schizofrenii. Charakteryzuje się występowaniem halucynacji, paranoi oraz stanów lekowych.
Psychoza maniakalno-depresyjna
Choroba afektywna dwubiegunowa (wcześniej nazywana psychozą maniakalno-depresyjną) to choroba psychiczna, która powoduje nagłe wahania nastroju, energii, poziomu aktywności, koncentracji i zdolności do wykonywania codziennych zadań. Istnieją trzy rodzaje choroby afektywnej dwubiegunowej. Wszystkie trzy typy obejmują wyraźne zmiany nastroju, energii i poziomów aktywności. Te nastroje wahają się od skrajnego podniecenia, irytacji lub pobudzenia (znanych jako epizody maniakalne) do bardzo smutnych, obojętnych lub beznadziejnych okresów (znanych jako epizody depresyjne).
Psychoza po narkotykach
Substancje narkotyczne oraz leki mogą wywoływać epizody psychotyczne. W przypadku pojawienia się ich podczas przyjmowania leków na receptę, osoba lub opiekun powinien natychmiast skontaktować się z lekarzem. Może być konieczne natychmiastowe całkowite przerwanie przyjmowania leku. Psychoza może również stać się bardziej prawdopodobna, gdy leki są nadużywane.
Psychoza poporodowa
Wiele kobiet po urodzeniu dziecka doświadcza łagodnych zmian nastroju po urodzeniu dziecka, znanych jako „baby blues”. Jest to normalne i zwykle trwa kilka dni. Ale psychoza poporodowa bardzo różni się od „baby bluesa”. To poważna choroba psychiczna i powinna być traktowana jako nagły przypadek medyczny.
Psychoza reaktywna
Psychoza reaktywna, czasami nazywana psychozą psychogenną, odnosi się do ostrej stanów pojawiających się w odpowiedzi na stresującą sytuację życiową taką jak utrata środków do życia, klęski żywiołowe, poważne problemy społeczne, emigracja.
Psychoza Korsakowa
Psychoza Korsakowa zwana również jako zespół amnestyczny to choroba wywołana deficytem witaminy B1. Niedobór witaminy B1 powoduje zmiany w mózgu o charakterze nieodwracalnym lub może spowodować uszkodzenia części mózgu.
Psychoza paranoidalna
Psychoza paranoidalna określana również jako zespół paranoidalny to jedna z częściej występujących zaburzeń psychicznych. Charakterystycznym objawem ją omamy wzrokowo-słuchowe.
Masowa psychoza
Masowa psychoza obejmuje dużą część społeczeństwa i wywołana jest wydarzeniami o charakterze globalnym, np. pandemia COVID-19.
Psychoza depresyjna
Psychoza depresyjna jest powiązana bezpośrednio z chorobą depresyjną i jest objawem współtowarzyszącym, którym wymaga leczenia psychiatrycznego.
Psychoza narcystyczna
Jednym z przejawów osobowości narcystycznej, którą charakteryzuje się jako bezkrytyczny stosunek wobec samego siebie mogą być epizody psychotyczne. Jest to wynikiem nadmiernego skupiania się na relacjach z samym sobą, a nie otaczającym światem.
Wyleczona psychoza
Leki przeciwpsychotyczne, znane również jako neuroleptyki, są zwykle zalecane jako pierwsze leczenie psychozy. Działają poprzez blokowanie działania dopaminy, substancji chemicznej, która przekazuje wiadomości w mózgu. Jednak nie są one odpowiednie ani skuteczne dla wszystkich, wobec czego wyleczenie stanów psychotycznych może trwać długo.
Ile trwa psychoza?
Zaburzenia psychotyczne mogą trwać miesiąc lub krócej i wystąpić tylko raz, ale mogą też trwać sześć miesięcy lub dłużej. Psychoza wywołana narkotykami może wynikać z przyjmowania metamfetaminy, opiatów, alkoholu i marihuany.
Czy psychoza jest wyleczalna?
Nie ma jednego skutecznego lekarstwa na psychozę, ale istnieje wiele możliwości leczenia. W niektórych przypadkach, gdy winne są leki, zaprzestanie ich przyjmowania może zatrzymać psychozę.
Czy psychoza może sama ustąpić?
Stany psychozy mogą ustąpić jedynie po usunięciu przyczyny jej powstania.
Ile trwa psychoza po operacji?
Po operacji może wystąpić szeroki zakres objawów behawioralnych, w tym depresja, halucynacje, prawdziwa psychoza, mania i impulsywność. Psychozy, w tym występujące pooperacyjnie, należą do najczęstszych wskazań do hospitalizacji.
Czy psychoza niszczy mózg?
Pierwszy epizod psychotyczny może spowodować utratę do 1% całkowitej objętości mózgu i do 3% korowej istoty szarej. W przypadku nieleczonej choroby mogą zostać trwale uszkodzone większe obszary mózgu.
Psychoza - jak rozmawiać?
Wspierając osobę w stanie psychozy należy: mówić wyraźnie i używać krótkich zdań, głosem spokojnym i niezagrażającym. Należy być empatyczny w stosunku do tego, jak dana osoba myśli o swoich przekonaniach i doświadczeniach.
Źródło:
- Abdullah MS, Al-Waili NS, Baban NK, Butler GJ, Sultan L. Postsurgical psychosis: case report and review of literature. Adv Ther. 2006 Mar-Apr;23(2):325-31. doi: 10.1007/BF02850137. PMID: 16751164.
mgr farm. Ewelina DrelichDoktorantka Collegium Medicum w Bydgoszczy
NowaFarmacja.pl
Absolwentka farmacji na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Jej pasją jest bezpieczeństwo stosowania produktów leczniczych, co jest tematem pracy doktorskiej na Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Autorka licznych tekstów edukacyjnych w pismach dla farmaceutów..
