-200x800-nobckgr.webp)
Mimo bardzo wysokiej skuteczności i popularności medycyny akademickiej (konwencjonalnej), nadal metody leczenia z zakresu tradycyjnej medycyny (niekonwencjonalnej) nie tracą na ważności. Niektóre z jej elementów nawet stają się coraz popularniejsze. Przykładem takiego sposobu leczenia czy łagodzenia różnorodnych objawów jest akupunktura. Co to jest, na co pomaga? W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co ważne na temat akupunktury.
Spis Treści
Akupunktura - co to jest?
Akupunktura to metoda niwelowania dolegliwości bólowych, łagodzenia objawów, a nawet leczenia chorób przewlekłych, a także sposób na poprawę ogólnego samopoczucia. Wywodzi się z tradycyjnej, starożytnej medycyny chińskiej, a pierwsze o niej wzmianki pochodzą już z 6-4 tys. lat p. n. e. Pochodzenie nazwy „akupunktura” powinno w pełni wskazać, z czym wiąże się ten sposób leczenia: „acus” to z języka łacińskiego „igła”, zaś „punctum”/”puncture” oznacza „punkt”/”nakłuwanie”. Zatem akupunktura opiera się na wkłuwaniu igieł w skórę, w ściśle określonych w tej metodzie miejscach na ciele człowieka.
Akupunktura – punkty
Punktów akupunkturowych wyznaczono aż 365. Owe miejsca mają swoją nazwę – są to właśnie punkty akupunktury i są one wyznaczone w pobliżu tak zwanych meridianów. Meridiany to kanały energetyczne, które łączą punkty akupunkturowe z odpowiadającymi nim narządami i gruczołami w ciele. Celem tych działań jest, według ścisłych założeń akupunktury, pobudzenie przepływu energii życiowej, zwykle spowolnionego przez dane choroby i dolegliwości.
Akupunktura - igły
Igły używane w akupunkturze są wykonane ze stali nierdzewnej, powinny być oczywiście całkowicie zabezpieczone od drobnoustrojów (jałowe). Są one bardzo cienkie, ale ich długość może się różnić między sobą (w zależności od przeznaczonego im miejsca, a także sposobu wkłucia, zwykle mają od 4 do 10 cm długości). Standardowo wkłucia w akupunkturze mają głębokość 2-10 mm, ale zdarzają się też procedury w tym sposobie leczenia, w których wkłucie należy wykonać na 25 mm. Co więcej, igły po wkłuciu mogą być poddawane różnym działaniom – na przykład można je przekręcać, a nawet przeprowadzić przez nie prąd, oczywiście o odpowiednio niskim i bezpiecznym dla człowieka napięciu. Podczas jednego zabiegu zwykle wkłuwa się około 20 igieł. Zaś aby odczuć długotrwałe pozytywne skutki terapii, należy przebyć do 10-12 zabiegów.
Akupunktura - na co pomaga?
Specjaliści od akupunktury odparliby, że ten sposób niekonwencjonalnego leczenia może pomagać na wszystkie dolegliwości. Nie tylko sama może ona niwelować różnorodne dolegliwości, ale i być działaniem wspomagającym konwencjonalne leczenie chorób. Nie bez powodu jest stosowana obecnie już na całym świecie i to z dużym powodzeniem oraz popularnością. Akupunktura może być stosowana w wielu chorobach, w tym związanych z:
- układem nerwowym (problemy, które może niwelować akupunktura to np. padaczka, nerwobóle, porażenia, ale też nerwica, demencja),
- układem ruchowym (np. zwyrodnienia),
- narządami wewnętrznymi (np. narządami moczowo-płciowymi, żołądkiem, jelitem, tarczycą, wątrobą)
- układem sercowo-naczyniowym (np. w miażdżycy).
Wśród problemów, z jakimi dodatkowo może poradzić sobie seria zabiegów akupunktury, warto wyróżnić:
- zespół jelita drażliwego,
- chorobę lokomocyjną,
- zaburzenia miesiączkowania,
- zaburzenia wzwodu,
- zaburzenia związane z karmieniem piersią, np. brak pokarmu.
Wykazano, że nakłuwanie powoduje w organizmie szereg korzystnych zmian, w tym dochodzi do:
- zwiększonego wydzielania oksytocyny („hormonu szczęścia”), a także endorfin, serotoniny, wazopresyny i innych związków odpowiedzialnych na przykład za nasze dobre samopoczucie,
- regulacji funkcjonowania sprzężeń zwrotnych między narządami i gruczołami, na przykład w osi podwzgórze-przysadka-gruczoły,
- unormowania ciśnienia tętniczego krwi, temperatury ciała,
- szeroko pojętej regulacji energetycznej ciała – to główne założenie akupunktury, pochodzące jeszcze z czasów starożytnych.
Czy akupunktura boli?
Wiele osób zastanawia się, jakie są odczucia podczas nakłuwania w akupunkturze. Zazwyczaj terapia tym sposobem przebiega prawie bez bólu. Odpowiednio cienkie igły, a także specjalista, który dobrze zna się na akupunkturze to główne założenia, które muszą być spełnione, by negatywne odczucia były jak najmniejsze. Czasami pacjenci odczuwają lekki ból o tępym charakterze, bywa też, że zgłaszają uczucie rozpierania czy też pieczenia skóry. Natomiast nie jest to ból nie do zniesienia – z pewnością bardziej można mówić o nim jako o uczuciu dyskomfortu, przynajmniej na początku kontaktu z igłą.
Akupunktura twarzy (akupunktura kosmetyczna)
Okazuje się, że akupunktura nie tylko może leczyć pewne dolegliwości chorobowe, ale też działać pozytywnie na zachowanie zdrowego, młodego wyglądu. Stosowanie tej metody na określone punkty twarzy powoduje między innymi aktywację produkcji kolagenu i elastyny, odpowiedzialnych za utrzymanie skóry twarzy jędrnej i mniej wiotkiej. Ponadto może stymulować i/lub rozluźniać pewne mięśnie głębokie twarzy, łagodząc rysy i pośrednio – wygładzając zmarszczki.
Akupunktura stóp
Stopy to jeden z najpopularniejszych regionów ciała człowieka, na których stosuje się akupunkturę. Tam właśnie znajduje się mnóstwo receptorów (zakończeń nerwowych) połączonych z większością narządów ciała. Akupunktura na stopy poprawia ukrwienie nie tylko w dolnych kończynach, ale pośrednio także w poszczególnych narządach.
Akupunktura na kręgosłup
Akupunktura może wspomagać osoby, które cierpią na dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa. Ponadto może ona poprawiać przewodzenie między komórkami nerwowymi, niwelując w ten sposób niedowłady, porażenia czy skutki zwyrodnień.
Akupunktura ucha
Nakłuwanie małżowiny usznej jest skuteczna dlatego, że ta część ciała człowieka jest bardzo bogato unerwiona i posiada liczne zakończenia nerwowe. Ich pobudzenie powoduje aktywację konkretnych części mózgu – a to z kolei prowadzi również do pobudzenia funkcji poszczególnych narządów wewnętrznych. Podobnie, jak w przypadku stóp – istnieje specjalna mapa akupunkturowa uszu.
Akupunktura na odchudzanie
Akupunktura może w pewnym stopniu pobudzać przemianę materii i zwiększać temperaturę ciała (termogenezę). Przez to można uznać, że prawdopodobnie wspomaga ona odchudzanie. Jednak efekt ten nie jest znaczący, a już na pewno nie powinniśmy uznawać tego typu terapii jako głównego sposobu na zrzucenie nadmiernej masy ciała. Podstawą do schudnięcia jest stosowanie deficytu kalorycznego.
Akupunktura w ciąży
Ciąża jest jednym z ogólnych przeciwwskazań do stosowania akupunktury, chociaż należy podchodzić do tej kwestii indywidualnie. Czasami dopuszcza się terapię igłami w ciąży, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym. Wykazano na przykład, że akupunktura może być pomocna w niwelowaniu napadów migrenowych bólów głowy u pań w ciąży.
Akupunktura na migrenę
Jak wspomniano powyżej, akupunktura może być skuteczna w przypadku napadów migren. Wkłuwanie igieł w odpowiednie miejsca powoduje odpowiedź układu nerwowego, polegającą na tłumieniu przesyłania informacji bólowych. Akupunktura ma w tym przypadku tak zwane działanie antynocyceptywne (ponieważ bóle i dolegliwości w migrenie są związane z aktywacją tak zwanego układu nocyceptywnego).
Akupunktura dłoni
Dłonie, podobnie jak stopy czy uszy, są pełne receptorów czuciowych. Również opracowano w ich przypadku mapę punktów, których nakłuwanie może niwelować konkretne dolegliwości poszczególnych narządów.
Akupunktura – przeciwwskazania
Oczywiście, jak każdy zabieg czy sposób leczenia, także i akupunktura jest w pewnym sensie ograniczona w zastosowaniu. Jednak konkretne przeciwwskazania są kwestią indywidualną i zależną od regionu wkłuwania igieł. Z pewnością jednak nie powinniśmy poddawać się temu zabiegowi w przypadku:
- Chorób skórnych, zwłaszcza przebiegających z infekcjami bakteryjnymi,
- Chorób zakaźnych,
- Hemofilii,
- Sarkoidozy,
- Gruźlicy (aktywnej),
- Posiadania rozrusznika serca,
- Przewlekłych chorób układu oddechowego,
- Dzieci w wieku niemowlęcym oraz osób w wieku podeszłym (powyżej 80-85 roku życia).
Literatura:
- Chmielnicki B.: Akupunktura – mechanizmy działania. (https://www.medycyna-chinska.com/akupunktura-mechanizmy-dzialania/ dostęp dn. 4.02.2023 r.)
- Woźniak P. i wsp.: Akupunktura w leczeniu napadów migreny u kobiet ciężarnych. GinPolMedProject 4 (14) 2009.
- Szczepanowska E. i wsp.: Akupunktura i jej odmiany a dostępność w turystyce leczniczej. Studia Periegetica 3 2009: 123-153.
dr Bartek KulczyńskiDyplomowany Dietetyk, absolwent Wydziału Nauk o Żywności i Żywieniu
NowaFarmacja.pl
Od 2018 roku wykładowca na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Aktualnie prowadzi największy kanał YouTube w Polsce o zdrowiu "dr Bartek Kulczyński". Jako dietetyk z wykształcenia, specjalizuje się w dietoterapii chorób sercowo-naczyniowych – miażdżycy, podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi i nadciśnienia tętniczego krwi. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych o zasięgu krajowym i zagranicznym. Swoją wiedzę aktualizuje i poszerza poprzez uczestnictwo w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych. Przez wiele lat był członkiem Polskiego Towarzystwa Dietetyków, Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych i Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą. Prywatnie pasjonat wypraw rowerowych i spływów kajakowych. Na blogu Apteki Nowa Farmacja dzieli się zgromadzoną przez siebie wiedzą pisząc artykuły na temat m.in. odpowiedniego żywienia.
