Trybula ogrodowa to popularna roślina, która uprawiana była już w czasach średniowiecznych. Wówczas szczególnie rozpowszechniona była na terenie Europy i Azji. Nasi przodkowie doceniali jej skuteczne właściwości zdrowotne, jednak obecnie trybula ogrodowa (inaczej trybula ogrodowa) uprawiana jest głównie przez pasjonatów. Jak wygląda trybula ogrodowa, czym się charakteryzuje i jakie ma właściwości? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Spis treści
Jednoroczna roślina ogrodowa — trybula — charakterystyka
Trybula ogrodowa (Anthriscus cerefolium) to roślina jednoroczna należąca do rodziny selerowatych (Apiaceae). Naturalnie występuje na obszarach Azji i licznych krajów Europy. Obecnie bywa uprawiana w ogrodach jako roślina zielarska i przyprawowa:
kategoria: zioła
wysokość: do 70 cm,
barwa liści: zielone,
barwa kwiatów: biała,
pokrój: kępiasty,
preferencje glebowe: gleba żyzna, przepuszczalna, lekka, pulchna,
odczyn gleby: od lekko kwaśnego do lekko zasadowego,
stanowisko: półcień,
podlewanie: skąpe,
rozmnażanie: siew,
wysiew: wiosną,
okres kwitnienia: maj-czerwiec,
trwałość liści: sezonowe,
tempo wzrostu: szybkie.
Trybula ogrodowa (anthriscus cerefolium) to niewielkie zioło, dorastające do 70 cm wysokości, wytwarzając sztywną, wzniesioną, żebrowaną łodygę, która w górnej części jest rozgałęziona i ulistniona. Kępy liści są miękkie, nagie i jasnozielone, a swoim wyglądem przywodzą na myśl liście pietruszki. Starsze liście, wraz z końcem lata przybierają barwę czerwoną, wydzielając anyżkowy, słodkawy aromat. Słabo rozwinięty system korzeniowy dobrze znosi krótkotrwałe przesuszenie, jednak dla zapewnienia optymalnych warunków rozwoju, ziemia powinna by stale wilgotna.
Anthriscus cerefolium to roślina kwitnąca, okres kwitnienia przypada na maj i czerwiec, a przy odpowiednich warunkach uprawowych na szczycie łodygi wytwarzają niewielkie, białe kwiaty, które zebrane są w płaskie baldachy.
Poszukując trybuli ogrodowej, należy pamiętać, że przyprawa ta jest podobna do gatunków trujących, takich jak blekot pospolity, szczwół plamisty, szalej jadowity czy szalej jadalny.
Wymagania uprawowe
Trybula ogrodowa jest rośliną jednoroczną, która odpowiednio uprawiana odwdzięczy się intensywnymi zbiorami. W tym celu należy zadbać o odpowiednie stanowisko i właściwą uprawę.
Wysiew z nasion rozpoczyna się już od wczesnej wiosny. Z uwagi na nieduże wymagania cieplarniane pierwszy siew można rozpocząć pod koniec marca, wysiewając nasiona trybuli ogrodowej bezpośrednio do gruntu.
Nasiona są niewielkie, na 1 gram przypada nawet do 450 nasion. Podczas wysiewania należy pamiętać o utrzymaniu odpowiedniej odległości – 10 do 15 cm. Aby ułatwić sobie wysiew, warto nasiona wymieszać z piaskiem.
Dla zapewnienia sprawnego wzrostu trybula ogrodowa (anthriscus cerefolium) powinna być uprawiana na stanowisku półcienistym (w ostateczności sprawdzi się również stanowisko słoneczne, jednak należy wystrzegać się pełnego nasłonecznienia). Zbyt mocne nasłonecznienie sprawia, że pędy trybuli ogrodowej staną się łykowate i tym samym stracą walory smakowe.
Chcąc zapewnić optymalne tempo wzrostu, zaleca się wysiew nasion w glebach żyznych i przepuszczalnych. Dodatkowo trybula ogrodowa może być uprawiana również w skrzynkach balkonowych.
Przy zapewnieniu odpowiednich warunków pierwsze zbiory możliwe są po 7-8 tygodniach od wysiewu, po osiągnięciu 10 cm wysokości. Aby nie wstrzymywać rozwoju liści, pędy kwiatostanowe należy usuwać bezpośrednio po ich ukazaniu się. W czasie kwitnienia trybula ogrodowa wyda nasiona, a następnie obumrze. Poprzez regularne usuwanie kwiatostanów można znacząco wydłużyć okres wegetacji trybuli ogrodowej, znacząco zwiększając wydajność uprawy.
Trybula ogrodowa — zastosowanie kulinarne
Trybula ogrodowa (anthriscus cerefolium), podobnie jak inne zioła, uprawiana jest głównie jako roślina przyprawowa. Szczególną uwagę zwraca jej charakterystyczny smak, który porównać można do doskonałego połączenia anyżu, kminu rzymskiego oraz pietruszki. Połączenie tych smaków doskonale komponuje się z potrawami charakterystycznymi dla kuchni francuskiej, angielskiej i włoskiej, a także kuchni holenderskiej.
Aby wydobyć pełnię smaku, trybulę ogrodową najlepiej dodawać do potraw mięsnych, serów czy zup, w formie świeżej. Młode liście szybko więdną, dlatego zaleca się stosowanie przyprawy bezpośrednio po zbiorach lub jako mrożone zioła.
Trybula ogrodowa doskonale komponuje się z zielonym groszkiem, marchewką i pomidorem, a także stanowi doskonały dodatek do mięs, ryb i owoców morza. Połączona wraz z innymi ziołami pozwoli stworzyć zachwycające w smaku masło ziołowe, bogate w witaminę C.
Młode liście trybuli w kuchni
Charakterystyczny smak trybuli sprawia, że przyprawa ta, może być z powodzeniem stosowana jako zamiennik powszechnych ziół i przypraw. Szczególnie liście młode wyróżniają się intensywnym, ostrym smakiem, który podkreśli smak potraw, a przy tym dostarczy wysoką dawkę cennych witamin i minerałów.
Co ciekawe, jadalne są również kwiaty trybuli ogrodowej.
Nasiona trybuli ogrodowej — właściwości lecznicze
Choć zastosowanie trybuli w kuchni jest niezwykle obszerne, to roślina ta sprawdza się doskonale nie tylko podczas gotowania. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z jej skutecznych właściwości leczniczych.
Młode liście trybuli ogrodowej stanowią bogate źródło witaminy C. Warto dodawać je do surówek, sałatek lub kanapek. Spożywane na surowo będą prawdziwą bombą witaminową. Jednak wysoka zawartość witamin to nie jedyna cecha wyróżniająca roślinę.
Trybula ogrodowa to roślina lecznicza stosowana w ziołolecznictwie od lat. Regularnie spożywana, w postaci naparów lub soków łagodzi wzdęcia, wzmacnia odporność i działa moczopędnie. Dodatkowo pobudza trawienie i poprawia ogólną kondycję układu pokarmowego.
Odpowiednio przygotowany napar z liści trybuli może być stosowany jako środek wykrztuśny w przebiegu zapalenia górnych dróg oddechowych oraz napar łagodzący wzdęcia.
Dodatkowo liście okazują się skuteczne w pielęgnacji skóry twarzy. Wcześniej przygotowany sok warto stosować do obmywania twarzy, w celu uelastycznienia skóry.