Czy przekopywanie ogródka jest konieczne? A jeśli tak, to w jakim przypadku i kiedy należy je przeprowadzić? Jeśli czeka Cię czas porządków w ogródku i chcesz przeprowadzić niezbędne zabiegi pielęgnacyjne, zacznij od przeczytania tego artykułu!
Spis treści
Przekopywanie ogródka – sprawdzamy strukturę gleby
Przekopywanie ziemi w ogródku należy do podstawowych zabiegów wpływających korzystnie na strukturę gleby. Zwykle łączymy je również z usuwaniem chwastów, korzeni i kamieni oraz ze stosowaniem nawozu w formie obornika albo kompostu. Jest ono konieczne, gdy przygotowujemy nowe miejsce pod zagon, rabatę lub przed zabiegiem siania trawy. Przekopywanie ziemi przynosi wiele korzyści. Pozwala na wzruszenie podłoża w taki sposób, że zostaje ono odpowiednio napowietrzone i staje się przepuszczalne, co sprzyja wzrastaniu roślin. Skąd więc pytanie zadane w tytule, czy przekopywanie gleby jest konieczne? Nie zawsze daje efekty, jakich byśmy oczekiwali. Zanim zaczniemy przekopywać ogródek, należy ocenić strukturę gleby, co jest bardzo prostym zadaniem.
Bierzemy do ręki garść ziemi i oceniamy:
- Jeśli gleba luźno przesypuje się przez palce, oznacza to, że jest zbyt piaszczysta.
- Jeśli gleba zbija się w grudę i się nie osypuje, oznacza to, że jest gliniasta.
- Najlepsze podłoże jest częściowo sypkie, jednak ma wyrazistą, niezbyt twardą konsystencję.
Jeśli struktura gleby w naszym ogródku nie jest taka, jak powinna, będziemy mogli ją poprawić właśnie poprzez przekopywanie gleby (o tym, w jaki sposób, za chwilę powiemy więcej). Zanim zaczniemy przekopywanie ziemi w naszym ogrodzie, warto również sprawdzić odczyn gleby oraz jej zasobność w pierwiastki takie jak potas, fosfor i azot, których odpowiedni poziom jest niezbędny dla prawidłowego wzrostu, kwitnienia i owocowania, a także wybarwienia roślin. Nasze badanie przeprowadzamy na suchym podłożu, które nie może też być zamarznięte.
Kiedy warto podjąć się przekopywania ogródka?
Wskazaniem do przekopania ogródka jest z pewnością gleba ciężka i nadmiernie zwięzła. Przekopywanie gleby sprawia, że jej struktura ulega rozluźnieniu, dzięki czemu staje się ona bardziej przepuszczalna. Jeśli pozostawimy na zimę glebę w ostrej skibie, jej powierzchnia przemarzania będzie większa, co w przypadku gleby ciężkiej będzie korzystnym zjawiskiem: zamarzająca woda spowoduje rozrywanie zbitych mas ziemi. Gleby średnie również dobrze reagują na przekopanie ogródka. Wiosną szybciej obsychają i łatwiej się nagrzewają, co przyspiesza wzrost uprawianych roślin. Warto więc stosować zasadę: im lżejsza gleba, tym mniej wykonujemy zabiegów spulchniających. Pewne pocieszenie może stanowić fakt, iż w przypadku gleb ciężkich przekopywanie ogródka z roku na rok staje się coraz łatwiejsze.
Sprawa wygląda inaczej, jeśli mowa o glebach lekkich, o luźniejszej strukturze i o słabej zdolności zatrzymywania wody i związków mineralnych. Jesienne przekopywanie lekkiej gleby może pogorszyć jej stan fizyczny, ponieważ dodatkowe rozluźnienie i napowietrzenie spowoduje przyspieszony rozkład substancji organicznych. Okazuje się więc, że coroczne przekopywanie najłatwiej wykonać na glebach, którym nie jest to potrzebne (a nawet może zaszkodzić). Konieczność przekopywania ziemi zależy również od rodzaju uprawianych roślin. W ogródkach warzywnych coroczne przekopywanie gleby nie będzie miało większego sensu (jeśli hodujemy rośliny wieloletnie i stosujemy płodozmian), tym bardziej że rośliny korzeniowe mniej więcej co cztery lata spulchniają ziemię w sposób naturalny.
Kiedy należy przekopać ogródek?
Ogródek warzywny można przekopywać dwa razy do roku: wiosną (zanim nasiona lub rozsady znajdą się na grządkach warzywnych) oraz jesienią (po zebraniu wszystkich plonów). Nawiązując do tego, o czym mówiliśmy wcześniej, jeśli mamy w ogrodzie ciężką glebę, przekopanie ogródka warto przeprowadzić dwa razy w roku. Jeśli natomiast gleba jest lżejsza, nie ma potrzeby przekopywania ogródka częściej niż raz w roku albo nawet raz na kilka lat. Wiosenne przekopywanie ogródka to nie tylko spulchnianie gleby, ale również pozbywanie się chwastów i kamieni. Zabieg ten jest również potrzebny wtedy, gdy przygotowujemy nowe miejsce pod zagon lub rabatę. Jesienne przekopywanie gleby z kolei warto połączyć dodatkowo z odsłanianiem larw szkodników przed zimą, by po wydobyciu bliżej powierzchni przemarzły lub zostały zjedzone przez ptaki.
Przekopywanie ogródka warto rozpocząć późną jesienią. W trakcie tego zabiegu struktura mikroorganizmów glebowych zostaje naruszona, jednak ze względu na porę roku, zdążą się one odbudować przed kolejnym sezonem. Co więcej, jesień jest idealną porą, jeśli chcemy połączyć przekopywanie ogródka z nawożeniem. Świeży obornik na wiosnę mógłby zaszkodzić roślinom, a zastosowany jesienią zdąży się rozłożyć, zapewniając tym samym idealne warunki siewu. Uwaga! Nie przekopujemy ogródka po deszczu, gdy gleba jest wilgotna i ciężka, ponieważ efekt naszej pracy może okazać się odwrotny do zamierzonego. A oto kilka dodatkowych wskazówek dotyczących przekopywania ogródka jesienią i wiosną:
- Zanim zaczniemy przekopywać ogródek, oczyszczamy ziemię z roślin i kamieni i sprawdzamy, czy tuż pod jej powierzchnią nie przebiegają przewody elektryczne.
- Wbijamy w ziemię szpadel na głębokość około 25-30 cm.
- Wykopaną ziemię odwracamy i pozostawiamy tak zwaną ostrą skibę (niewyrównane podłoże).
- Powtórne, tym razem wiosenne przekopanie ogródka, pozwoli nam pozbyć się resztek chwastów. Na koniec starannie rozgrabiamy ziemię, przygotowując ją do siewu.
- Przekopać ogródek możemy za pomocą podstawowych narzędzi: szpadla do wykopywania ziemi, szerokozębnych wideł do usuwania chwastów wraz z korzeniami oraz grabi do wyrównywania terenu.
- Skorzystanie z glebogryzarki do przekopania i wyrównania terenu pozwali zaoszczędzić czas i energię.
Przekopywanie gleby lekkiej, średniej i ciężkiej
Sposób przekopywania ogródka będzie zależał od typu gleby, jaką mamy w ogrodzie. Jak przekopywać ciężką glebę? Ponieważ jest ona mało przepuszczalna, korzenie roślin, które w niej rosną, mogą zacząć gnić. Dlatego też warto taką glebę rozluźnić, dodając do niej grubszego piasku albo drobnego żwiru. Gliniastą ziemię przekopujemy, pozostawiając wspomnianą już wcześniej ostrą skibę. Dzięki temu wytwarza się naturalny magazyn wody opadowej, który przyda się naszym roślinom na wiosnę, a dodatkowo łatwiej nam będzie usunąć uciążliwe chwasty. Zanim nadejdą mrozy, nawozimy glebę obornikiem albo kompostem. Gleby średnie również dobrze reagują na przekopywanie, ponieważ dzięki niemu podłoże szybciej się nagrzewa wiosną i wysycha. Zjawisko to wpływa korzystnie na wzrost roślin, które mają dzięki temu ułatwiony dostęp do substancji odżywczych.
Co warto wiedzieć na temat przekopywania gleby lekkiej?
- Przekopywanie gleby lekkiej wykonujemy rzadziej lub wcale.
- Jesienne przekopywanie wykonujemy tylko z jednoczesnym zastosowaniem nawozu, by ziemia nie uległa jeszcze większemu wyjałowieniu i by nie zmniejszyć jej zdolności do magazynowania wody.
- Glebę lekką miesza się z gliną i torfem w celu poprawienia jej struktury i zmniejszenia przepuszczalności gleby.
Jak przekopać ogródek z obornikiem i innymi nawozami organicznymi, by dodatkowo wzbogacić glebę o cenne składniki odżywcze? W trakcie przekopywania cienką warstwę ziemi mieszamy z nawozem w postaci obornika albo kompostu. Kompost można dodawać zarówno podczas wiosennego, jak i jesiennego przekopywania, natomiast obornik – tylko jesienią. Nawożenie ziemi z użyciem nawozu organicznego jest szczególnie ważne w przypadku gleb lekkich i piaszczystych, ponieważ wzbogaca ziemię w próchnicę, która stanowi źródło substancji odżywczych dla uprawy, ale również korzystnie wpływa na plastyczność podłoża. W ten sposób możemy zatrzymać wodę w glebie i stworzyć jej optymalną strukturę. Warto zadbać o to, by nie pozostawiać organicznych odżywek na powierzchni ziemi. Związki mineralne zaczną się wówczas utleniać i nawóz organiczny straci szybko swoje cenne właściwości.