Ostróżka ogrodowa – uprawa, kiedy sadzić?

Ostróżka ogrodowa ze swoimi bujnymi, strzelistymi kwiatostanami znana jest chyba każdemu miłośnikowi kwiatów. Nie może jej zabraknąć zwłaszcza w ogrodzie naturalistycznym i wiejskim. Przeczytaj, jak powinna wyglądać uprawa ostróżki ogrodowej, czym charakteryzuje się ta bylina i jakie są jej najpopularniejsze odmiany.

Jak wyglądają ostróżki ogrodowe?

Ostróżka ogrodowa, inaczej wyniosła (Delphinium elatum L.), należy do rodziny jaskrowatych. Ta bylina miododajna świetnie nadaje się do uprawy na ogrodowych rabatach, a dziko występuje w Azji i Europie (w Polsce na terenach górskich).

Wzniesione, wysokie łodygi ostróżki ogrodowej niezwykle atrakcyjnie prezentują się w ogrodzie na tle trawnika, jako część kompozycji rabat bylinowych, a także samodzielnie jako szpaler przy ogrodzeniu czy ścianie budynku. Mogą osiągnąć nawet 2 m wysokości! Niższe odmiany nadają się do uprawy w donicach. Bywają także wykorzystywane jako kwiaty cięte, gdyż długo zachowują w wazonie świeżość.

• Uprawa współrzędna warzyw - na czym polega?

Ostróżka ogrodowa to bylina o ażurowych liściach i różowych, białych lub niebieskich kwiatach z długą ostrogą, tworzących okazałe kwiatostany. Obfite kwitnienie ma miejsce w czerwcu bądź lipcu. Uprawa i pielęgnacja są zdecydowanie warte włożonego wysiłku, ponieważ byliny te należą do najbardziej efektownych roślin kwitnących, jakie można spotkać w ogrodzie w naszej strefie klimatycznej.

Ostróżki nadają się idealnie do kompozycji w stylu wiejskim i dobrze komponują się z wieloma innymi gatunkami, np. makami, bodziszkami, naparstnicami, lobeliami, floksami, różami czy też ozdobnymi trawami w donicach. Ostróżki ogrodowe to rośliny wieloletnie. Wiele odmian może zakwitnąć dwukrotnie w ciągu sezonu, o ile usuniemy przekwitłe kwiatostany po pierwszym kwitnieniu.

Czy ostróżka ogrodowa jest trująca?

Tak, jest to trująca roślina ogrodowa (a przede wszystkim jej nasiona). Dzieci i domowe zwierzęta nie powinny mieć dostępu do tych kwiatów. Objawy zatrucia ostróżką ogrodową pojawiają się po spożyciu większej ilości byliny i obejmują nudności, wymioty oraz drgawki. W przypadku poważniejszego zatrucia skutkiem może być paraliż oddechowy i niewydolność serca.

Odmiany ostróżki ogrodowej – podział na grupy

Uwzględniając dużą różnorodność tych kwiatów, odmiany ostróżki ogrodowej podzielono w podstawowy sposób na trzy grupy:

1. Belladonna – grupa obejmująca niezbyt wysokie odmiany ostróżki ogrodowej (od 80 do 140 cm, choć niektóre kwiaty bywają jeszcze niższe, np. ‘Piccolo’) o mocno rozgałęzionych kwiatostanach, przykładowo ‘Capri’ ‘Casa Blanca’, ‘Sweet Sensation’ czy ‘Bellamosum’.
2. Elatum – obejmuje ostróżki o wzniesionych, ale niezbyt silnie rozgałęzionych pędach. To bardzo liczna grupa odmian wysokich (od 140 do 200 cm), wśród których do najpopularniejszych należą: ‘Rose White Bee’, ‘Sweethearts’, ‘Polarnacht’ i ‘Dark Blue White Bee’.
3. Pacific – reprezentuje odmiany wysokie (od 100 do 180 cm) o niezwykle gęstych kwiatostanach oraz półpełnych bądź pełnych kwiatach znacznych rozmiarów. Często odmiany te uprawiane są jako rośliny jednoroczne, ponieważ najlepiej prezentują się w ciągu pierwszego roku kwitnienia. Można tu wyróżnić m.in.: ‘Black Knight’, ‘Blue Bird’, ‘Galahad’ czy ‘Magic Fountain White’.

Wybrane odmiany ostróżki ogrodowej – charakterystyka

• ‘Magic Fountain’ – ta ostróżka ma fantastyczne, bardzo duże, pełne kwiaty w kolorach niebieskim, jasnofioletowym lub białym;
• ‘Blue Bird’ – ostróżka ogrodowa o niebieskich kwiatach z charakterystycznym białym oczkiem;
• ‘Sweet Sensation’ – odmiana o pełnych kwiatach, fioletowo-niebieska;
• ‘Excalibur Lilac Rose’ – odmiana o gęstych kwiatostanach w kolorze różowym;
• ‘Dark Blue White Bee’ – niebieskie kwiaty z białym oczkiem;
• ‘Polarnacht’ – również odmiana o kwiatach niebieskich z białym oczkiem, odcień nie jest jednak błękitny, ale bardziej granatowy;
• ‘Casa Blanca’ – jedna z najpopularniejszych odmian o kwiatach białych;
• ‘Sweethearts’ – ostróżka o wyjątkowo dużych, różowych, półpełnych kwiatach z białym oczkiem

Ostróżka ogrodowa – uprawa i pielęgnacja

Ostróżka ogrodowa – wymagania stanowiskowe

To umiarkowanie wymagająca roślina ogrodowa. Stanowisko do jej uprawy powinno być osłonięte przed wiatrem oraz dobrze nasłonecznione. Rośliny uprawiane w cieniu stają się zbyt wybujałe i mają drobne kwiaty. Wysokie odmiany ostróżki ogrodowej powinny mieć podpory, aby nie dochodziło do łamania się łodyg.

Gleba musi być przepuszczalna, żyzna, najlepiej próchnicza. Stale należy utrzymywać jej delikatną wilgotność i dbać o odpowiednią zawartość wapnia. Ostróżka najlepiej rośnie, kiedy odczyn pH podłoża jest zasadowy.

Ostróżka ogrodowa – kiedy i jak sadzić młode sadzonki?

Optymalnie, gdy ostróżka ogrodowa sadzona jest w gruncie w drugiej połowie wiosny. Można kupić gotowe sadzonki lub wykorzystać wyhodowaną wcześniej rozsadę z nasion.

Sadzenie ostróżki w ogrodzie powinno odbywać się z uwzględnieniem odpowiednich odstępów, pozwalających każdej roślinie na swobodny rozwój. W przypadku okazów z grupy Belladonna najlepiej zachować rozstawę 50 x 50 cm, dla Elatum zalecane jest 90 x 35-50 cm, natomiast dla Pacific 25 x 25 cm (dotyczy roślin uprawianych jako jednoroczne) lub 50 x 50 cm (uprawa dwuletnia).

Przycinanie i nawożenie

Po pierwszym przekwitnięciu, które ma miejsce w czerwcu lub lipcu, należy pamiętać o przycięciu uschłych kwiatostanów mniej więcej 10 cm nad ziemią (w ten sposób możliwe będzie osiągnięcie ponownego kwitnienia w drugiej połowie lata).

Roślinę warto w tym okresie zasilić kompostem lub specjalistycznym preparatem przeznaczonym nawożenia ostróżek. Poza tym ostróżki powinny być nawożone wiosną. Przed nadejściem zimy należy je ściąć tuż przy ziemi.

Czy ostróżka ogrodowa wymaga obfitego podlewania?

Nie. Jeśli chodzi o podlewanie, to roślina dobrze znosi krótkotrwałe przesuszenie podłoża. Powinna być podlewana, gdy przez długi czas nie było opadów. Należy zwrócić uwagę, by nie lać wody na liście i kwiatostany ostróżki, bo mogłoby to zwiększyć ryzyko pojawienia się chorób grzybowych.

Ostróżka ogrodowa – rozmnażanie

Najpopularniejszą metodą jest wysiew zebranych nasion (zwłaszcza gdy chodzi o rośliny z grupy Pacific) z dojrzałych torebek nasiennych, pojawiających się na jesieni, gdy przekwitną już ostatnie kwiatostany. Zachowajmy jednak przy tym szczególne środki ostrożności, bo nasiona ostróżki ogrodowej są silnie trujące. Należy pamiętać także o tym, że roślina, która wyrośnie z takich nasion, nie zawsze będzie wyglądała identycznie jak ta, z której zostały one pozyskane.

Inny sposób to rozmnażanie przez podział (polecane dla odmian z grupy Elatum i Belladonna), które odbywa się miedzy marcem a kwietniem albo dopiero w sierpniu po okresie kwitnienia. Rośliny mateczne przechowujemy w chłodnym miejscu (optymalna temperatura to 2°C), po czym dzielimy na kilka części (zwykle od 5 do 10) w taki sposób, aby każda miała stożek wzrostu oraz pąki. W przypadku podziału wiosną przygotowane części rośliny sadzimy w skrzynkach lub doniczkach, natomiast jeśli rozmnażanie ma miejsce latem, powinno się je od razu umieścić w gruncie.

Wysiew nasion do skrzynek powinien natomiast mieć miejsce między styczniem a lutym (jeśli mamy do dyspozycji szklarnię) albo odbywać się zaraz po ich zebraniu, bezpośrednio do gruntu. Nasion po wysianiu nie należy przykrywać, gdyż potrzebny jest im dostęp do światła. Po upływie 4-6 tygodni od wysiewu siewki powinny zostać umieszczone w pojedynczych doniczkach. Młode sadzonki mogą być przesadzane na stałe stanowisko do końca września.

Czy ostróżki ogrodowe przetrwają zimę?

Tak, ostróżki są przystosowane do naszego klimatu i w większości przypadków dostatecznie odporne na niskie temperatury. Warto jednak przed przymrozkami okrywać młode, jednoroczne rośliny i niskie okazy uprawiane w doniczkach. Pamiętajmy również o tym, że przed zimą ostróżkę przycina się tuż przy ziemi.

Ostróżka w naszym ogrodzie – podsumowanie

Ostróżka ogrodowa może kojarzyć się z dawnymi, babcinymi ogrodami. Choć przez pewien czas pozostawała w niełasce, teraz jest naprawdę na topie. Jej uprawa i pielęgnacja nie należą do szczególnie trudnych, a odpowiednio wkomponowane w przestrzeń ogrodu rośliny mogą dać naprawdę spektakularne efekty. Jeśli ostróżka ogrodowa jeszcze nie zagościła w Twoim zielonym zakątku, najwyższy czas to zmienić!