Czym jest kulturystyka?

Podczas Mistrzostw Polski Kobiet, Mężczyzn i Par w Kulturystyce i Fitness organizowanych przez Polski Związek Kulturystyki Fitness i Trójboju Siłowego razem z zespołem dietetyków prowadziliśmy badania nad składem ciała i sposobem żywienia zawodników występujących w kulturystyce mężczyzn, kulturystyce klasycznej, fitness plażowy mężczyzn. We współpracy z profesor antropologii opublikowaliśmy wyniki w cenionym polskim czasopiśmie naukowym Anthropological Review.

Celem pracy było wskazanie różnic w budowie morfologicznej oraz składzie ciała mężczyzn trenujących kulturystykę na poziomie zawodowym (poziom Mistrzostw Polski) oraz na poziomie amatorskim w odniesieniu do stosowanej przez nich diety oraz prowadzonego treningu.

Poziom zawodowy określa zawodników wyczynowo uprawiających kulturystykę, występujących na ogólnopolskich zawodach. Terminologii nie należy mylić z zawodowstwem wiążącym się z uzyskaniem karty PRO.

Badaniami objęto 29 kulturystów płci męskiej w wieku 28,5±5,9 lat, występujących podczas Mistrzostw Polski Kobiet, Mężczyzn i Par w Kulturystyce i Fitness. Grupę kontrolną stanowiło 26 mężczyzn w wieku 27,5±5,5 lat amatorsko uprawiających kulturystykę. Średni staż treningowy w grupie eksperymentalnej wyniósł 9±5 lat. W grupie profesjonalnych kulturystów zdecydowana większość zawodników (93% osób) deklarowała odwadnianie się przed zawodami oraz 97% osób stosowało leki moczopędne. Czas nieprzyjmowania płynów wyniósł 27±13 godzin. Deklarowana zmiana masy ciała podczas odwodnienia wyniosła 4,7 ±2kg.

Czym jest kulturystyka?

Kulturystyka jest sportem, w którym rozwijana jest masa i symetria mięśni szkieletowych. Porównując proporcje ciała zawodników uprawiających sporty siłowe obserwuje się szczególnie charakterystycznie dużą masę mięśni ud oraz ramion w grupie kulturystów. W ocenie zawodników istotny jest również stosunek długości i szerokości tułowia oraz obwodu talii i klatki piersiowej.

Podczas występu w zawodach, kulturyści charakteryzują się niskim poziomem tkanki tłuszczowej, mającym istotny wpływ na ocenę sylwetki. Zawodnicy wykorzystują metody żywieniowe oraz treningowe prowadząc do redukcji tkanki tłuszczowej poniżej normy, zazwyczaj nie przekraczając 7%.

W jakich kategoriach występowali zawodnicy?

Zawodnicy kulturystyki przygotowują się do zawodów w kategoriach: kulturystyka mężczyzn, w której kategorie uwzględniają tylko masę ciała, kulturystyka klasyczna – polegająca na ograniczeniu masy ciała w stosunku do wysokości ciała (np. dla zawodnika o wysokości ciała 175 cm limit masy ciała wynosi 89 kg) oraz fitness plażowy mężczyzn, gdzie zawodnicy występują w kategoriach wysokości ciała.

Co wpływa na skład ciała kulturystów?

Fundamentem kształtowania sylwetki jest trening kulturystyczny, bez którego inne aspekty stylu życia sportowców nie przynoszą znaczących rezultatów w rozwoju masy mięśniowej. Istotnym czynnikiem wpływającym na: skład ciała, poziom siły mięśni szkieletowych, regeneracji, adaptacji treningowej oraz osiągnięć kulturystów jest ich sposób żywienia. Prawidłowo dobrana wartość energetyczna diety, proporcja składników odżywczych oraz suplementacja pozwalają maksymalnie wykorzystać potencjał sportowca. Czynnikami niewątpliwie wpływającymi na skład ciała, są stosowane przez wielu kulturystów, środki dopingujące, zakazane przez Światową Agencję Antydopingową (WADA) w Polskim Związku Kulturystyki Fitness i Trójboju Siłowego. Pomimo ryzyka wykluczenia ze startów w zawodach, stosowanie dopingu wśród kulturystów jest częste.

Jakie zaburzenia psychiczne występują  w kulturystyce?

Wraz ze wzrostem zaangażowania w uprawianie kulturystyki, zwiększa się ryzyko zaburzeń psychicznych, między innymi dysmorfii mięśniowej, czego konsekwencją mogą być ryzykowne i negatywne dla zdrowia praktyki takie jak: stosowanie nieprawidłowych metod żywieniowych, nadużywanie leków, podejmowane w celu zwiększenia osiągnięć sportowych. U zawodników często występują niespecyficzne zaburzenia odżywiania takie jak napady objadania się.

Bibliografia:

Karol Makiel , Agnieszka Suder , Sebastian Kasza , Katarzyna Kubasiak „Body composition and dietary patterns in professional and amateur bodybuilders” Anthropological Review 83(2), 225–238 (2020).