Poligamia w polskim prawie. Które małżeństwo pozostaje ważne?
Polska Konstytucja chroni instytucję małżeństwa. Jeśli jednak osoba zawarła kilka takich związków, powstaje potrzeba ustalenia, który z nich może zostać unieważniony.
Odpowiedź na to zagadnienie przynosi art. 13 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w którym wskazano, że nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje w związku małżeńskim. Wyrażona w ten sposób została zasada monogamii. Jej skutkiem jest postawienie na pierwszym miejscu ochrony małżeństwa zawartego najwcześniej. Tym samym, jeżeli dojdzie do zawarcia kolejnego małżeństwa, z powództwem o jego unieważnienie z tej przyczyny może wystąpić każdy, kto wykaże swój interes prawny. Unieważnienie kolejnego małżeństwa z powodu bigamii nie zostanie jednak orzeczone, jeżeli poprzednie małżeństwo już ustało lub zostało unieważnione, co ma na celu ochronę jedynego istniejącego małżeństwa. Wyjątek ten nie będzie dotyczył sytuacji, w której ustanie pierwszego małżeństwa nastąpiło przez śmierć samego bigamisty – wówczas nadal istnieje podstawa do unieważnienia drugiego małżeństwa. Ma to chronić prawa majątkowe pierwszego małżonka. W przypadku pozostawania w więcej niż dwóch związkach małżeńskich, powództwo o unieważnienie można skierować wobec wszystkich małżeństw zawartych z naruszeniem art. 13 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Przepisy procedury cywilnej stworzono natomiast w taki sposób, aby nie dopuścić do powstania małżeństwa bigamicznego. Normy kodeksu postępowania cywilnego wyłączają możliwość nadzwyczajnego wzruszania orzeczeń skutkujących ustaniem lub unieważnieniem małżeństwa, jeżeli strony tego postępowania zawarły kolejne małżeństwo. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa jak również skarga o wznowienie postępowania od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński.
Na gruncie prawa karnego poligamia jest
przestępstwem, które zgodnie z art. 206 Kodeksu karnego podlega karze grzywny, ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do lat 2. Czyn ten można popełnić umyślnie, zarówno
w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Ściganie przestępstwa odbywa się z urzędu.
źródło obrazu: pixabay.com
Radca Prawny Marta Tadrowska świadczy pomoc prawną w sprawach cywilnych, w tym sprawach z zakresu prawa rodzinnego. W celu udzielenia zlecenia, zapraszam do kontaktu.