Malowanie jajek woskiem jest popularne po dziś dzień
Malowanie jajek woskiem na ziemiach polskich znane było na pewno już w X wieku. Podczas wykopalisk archeologicznych przeprowadzonych na opolskiej wyspie Ostrówek, w pozostałościach tamtejszego grodu odnaleziono pisanki, pochodzące z końca X wieku. Są one najstarszymi tego typu znaleziskami na ziemiach polskich. Średniowieczne pisanki wykonywano w ten sposób, że na skorupkach jajek malowano roztopionym woskiem wzory, a następnie barwiono je z pomocą łupin cebuli bądź ochry, nadając im czerwono-brunatną barwę. Z biegiem czasu, w procesie chrystianizacji, pisanki zostały włączone do wielkanocnej symboliki. Malowane jaja są odniesieniem do wiary w zmartwychwstanie Chrystusa oraz stanowią symbol odradzającej się do życia przyrody. Obecnie jajka zdobi się na wiele sposobów, ale malowanie woskiem wciąż jest w naszym kraju bardzo popularne, szczególnie w okolicach Białegostoku i na Podkarpaciu.
Malowanie jajek - sposoby na dekorowanie wielkanocnych pisanek. Zdjęcie ilustracyjne Akos Nagy/shutterstock.com
Jak pomalować jajko woskiem?
Jak pomalować jajko woskiem? Należy przygotować:
- wosk – najlepszy będzie wosk pszczeli, w ostateczności można wykorzystać świece, ale w takim wypadku lepiej sięgać po te wykonane z wosku sojowego;
- surowe jajka;
- drewniany ołówek (najlepiej z gumką) lub kredkę;
- szpilkę o zaokrąglonej, metalowej główce;
- metalowy pojemnik do rozpuszczenia wosku;
- łupiny z cebuli;
- sól kuchenną;
- ocet.
Jajka dokładnie umyć i przetrzeć wacikiem nasączonym w occie, a następnie wytrzeć suchą ściereczką lub ręcznikiem papierowym. Do metalowego pojemnika włożyć wosk i podgrzać do roztopienia na małym ogniu, tak by wosk był gorący, ale nie parował zbytnio. W gumkę ołówka lub w drewnianą obudowę ołówka czy kredki (jeśli nie posiada gumki) wbić szpilkę tak, by się nie przesuwała ani nie wypadała. Główkę szpilki maczać w wosku i malować nim wzory na jajku. Po zakończeniu pomalowane jajka odłożyć delikatnie na talerzyk lub do miseczki. Naszykować garnek, włożyć do niego łupiny cebuli, zalać zimną wodą i zagotować. Łupiny wyrzucić, do wywaru dodać łyżeczkę soli kuchennej i łyżkę octu, zamieszać. Do schłodzonego wywaru włożyć delikatnie pomalowane woskiem jajka, postawić garnek na wolnym ogniu. Jajka gotować wolno, pilnując by nie popękały. Odczekać, aż jajka się zabarwią (minimum kwadrans), następnie wyjąć delikatnie pisanki z garnka i usunąć z nich ściereczką resztki wosku. Dla lepszego efektu można natrzeć pisanki tłuszczem – olejem, oliwą z oliwy lub masłem. Odłożyć jajka do wystygnięcia. Zamiast łusek cebuli można zastosować inne naturalne metody barwienia jajek.
Malowanie jajek - sposoby na dekorowanie wielkanocnych pisanek. Zdjęcie ilustracyjne Jag_cz/shutterstock.com
Malowanie pisanek: na co zwrócić uwagę?
Malowanie pisanek najlepiej przeprowadzać woskiem pszczelim, jest on najbardziej plastyczny. Jeśli jednak nie mamy wosku pszczelego, możemy wykorzystać świecę – pamiętajmy, że lepsza będzie taka z wosku sojowego niż tradycyjna, ze stearyny, która ma tendencję do kruszenia się. Do malowania pisanek najlepiej wykorzystać jajka o białej skorupce, efekt będzie najbardziej spektakularny. Do barwienia jajek po namalowaniu na nich wzorów woskiem można wykorzystać nie tylko barwniki naturalne, dostępne w każdej kuchni, ale także sięgnąć np. po bibułę marszczoną. W tym celu bibułę należy pociąć na kawałki, włożyć do słoika lub garnka, zalać wrzątkiem, dodać łyżkę octu i przestudzić. Pomalowane woskiem jajka włożyć do naczynia z barwnikiem i pozostawić, aż osiągną pożądany odcień. Pisanki wyjąć, osuszyć, usunąć resztki wosku. Motywy roślinne na pisankach można też uzyskać bez użycia wosku. Wystarczy na skorupce jajka przed barwieniem umieścić listki natki pietruszki czy płatki kwiatów, owinąć jajka ciasno pończochą i farbować w ten sam sposób, co pisanki pomalowane woskiem. Po uzyskaniu odpowiedniego koloru pisanki wyjąć z kąpieli barwiącej, wyciągnąć z pończochy, wytrzeć papierowym ręcznikiem, natłuścić dla połysku i odłożyć na talerz.
Barwienie jaj wielkanocnych: jak osiągnąć określony kolor używając naturalnych barwników?
Barwienie jaj wielkanocnych najlepiej przeprowadzać z użyciem naturalnych produktów, dostępnych w większości kuchni. I tak, jeśli chcemy uzyskać kolor:
- czerwono-brunatny – sięgnijmy po łupiny cebuli,
- brązowy – wykorzystajmy kawę lub czarną herbatę,
- zielony – potrzebujemy natkę pietruszki, szpinak lub zieloną herbatę,
- różowo-fioletowy – pomogą nam buraki,
- różowy – można wykorzystać napar z herbaty z hibiskusem,
- niebieski – warto sięgnąć po poszatkowaną czerwoną kapustę (jeśli jednak dodamy do kąpieli barwiącej octu – jajka zafarbują się na fioletowo),
- pomarańczowy – do barwienia jajek można użyć dyni lub marchewki,
- żółty – należy sięgnąć po kurkumę lub napar z rooibosa.
Zobacz też: Jajko wielkanocne: rysunek to idealny sposób tworzenia świątecznych ozdób przez najmłodszych
