Kozica – symbol górskich szczytów

Kozica jest zwierzęciem kopytnym, wielkości sarny Capreolus capreolus. Proporcjami ciała przypomina kozę domową Capra hircus. Dorosłe kozice mierzą do 135 cm długości i 85 cm wysokości w kłębie, osiągając wagę do niemal 50 kg (samice do 40 kg, a samce do 48 kg).
Kozica jest świetnie przystosowana do egzystencji w środowisku górskim: budowa kopyt pozwala kozicy na sprawne poruszanie się wśród skał – brzegi racic są twarde, co zabezpiecza przed poślizgiem na lodzie i śniegu, a miękka i elastyczna część środkowa racic przylega ściśle do gładkich skał, zaś fałd skóry rozpięty między piętkami racic zapobiega zapadaniu się w śniegu.

Naturalny areał

Zasięg kozic (Rupicapra) obejmuje wyższe góry Europy i zachodniej Azji – od Gór Kantabryjskich w północno-zachodniej Hiszpanii, przez Pireneje i Apeniny oraz wielki łuk Alp, a także najwyższe części Karpat – Tatry i południową (rumuńską) ich część, po bułgarskie masywy Riła i Pirin oraz pasmo Rodopów. W Azji kozica zasiedla tureckie Góry Pontyjskie i Taurus oraz masyw Kaukazu, od Gruzji i południowej Rosji, po północny Azerbejdżan (Macdonald, Barrett 1993; Pedrotti, Lovari 199; Geist 2006).

Systematyka

Jeszcze w 2. połowie XX w. powszechnie traktowano kozicę jako jeden gatunek Rupicapra rupicapra (Brehm 1963, Sych 1975, Piechocki 1997). Ale pod koniec XX w. upowszechnił się pogląd o istnieniu dwóch gatunków kozic: kozicy pirenejskiej Rupicapra pyrenaica, zamieszkującej Góry Kantabryjskie, Pireneje i Apeniny (północna Hiszpania, południowa Francja i środkowe Włochy) oraz kozicy zwyczajnej Rupicapra rupicapra, której naturalnymi ostojami są Alpy, Tatry, południowa (rumuńska) część Karpat, Riła, Pirin, Rodopy oraz – już na obszarze Azji – Góry Pontyjskie, Taurus i Kaukaz (Macdonald, Barrett 1993; Pedrotti, Lovari 199; Geist 2006).
Obecnie najnowsze propozycje dzielą rodzaj Rupicapra aż na sześć (!) 
gatunków, po trzy wydzielone z oby­dwu wyżej wymienionych taksonów, przy czym nasza kozica tatrzańska Rupicapra rupicapra tatrica utrzymała status podgatunku kozicy zwyczajnej (Byers 2011).
Valerius Geist z Uniwersytetu w Calgary (Kanada) zakl...