Humanizm renesansowy - definicja

Humanizm renesansowy to dominujący prąd umysłowy epoki odrodzenia, który koncentrował się na człowieku, sprawach bliskich jego życiu, wszystkim, co było z nim związane i zmierzający do odrodzenia kultury starożytnej, między innymi poprzez badanie jej dorobku filozoficznego, literackiego i artystycznego. 

Humanizm renesansowy ukształtował się w pełni we Włoszech w XV stuleciu. Jego wpływ był widoczny w światopoglądzie, filozofii, kulturze i sztuce epoki. Humanizm renesansowy  odwoływał się do myśli antycznej (m.in. do maksymy Protagorasa "Człowiek jest miarą wszechrzeczy"), pozostając w opozycji do światopoglądu średniowiecza ukierunkowanego na Boga, sprawy wiary i życie wieczne, niedoceniającego człowieka.

 Humanizm renesansowy i pokrewne pojęcia

Z humanizmem renesansowym ściśle związane jest pojęcie antropocentryzmu, czyli poglądu umieszczającego człowieka i wszystkie sfery jego życia w głównym punkcie zainteresowania, zakładającego patrzenie na rzeczywistość z perspektywy doczesnej egzystencji człowieka. Mottem humanizmu renesansowego stał się cytat z pisarza rzymskiego Terencjusza: "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce".

Zwolenników humanizmu renesansowego określa się jako humanistów. Humaniści zgodnie z ideami głoszonym przez humanizm renesansowy byli wykształceni, znali języki obce (przede wszystkim łacinę i grekę) oraz dzieła kultury antycznej. Z czasem pojawiło się także zbliżone określenie "człowiek renesansu", określające osobę wszechstronną, o rozległych zainteresowaniach i zdolnościach, które funkcjonuje w języku do dziś.

Humanizm - przedstawiciele

Najbardziej znani przedstawiciele humanizmu renesansowego to artyści: Michał Anioł, Leonardo da Vinci, myśliciele: Erazm z Rotterdamu, Niccolo Machiavelli, Tomasz Morus, poeci: Francesco Petrarka, Jan Kochanowski, pisarz i badacz literatury Filip Kallimach (Buonaccorsi) i współpracujący z nim Konrad Celtis - wykładowca, poeta i wydawca.