Zapalenie wielomięśniowe – objawy, leczenie, rehabilitacja

Zapalenie wielomięśniowe – objawy, leczenie, rehabilitacja

Porady eksperta

Cichy niszczyciel mięśni, czyli zapalenie wielomięśniowe, to rzadka choroba, która znacząco wpływa na jakość życia pacjentów. Do walki z nią ważne jest zrozumienie przyczyn i objawów oraz poznanie sposobów leczenia i rehabilitacji. Tylko właściwe zarządzanie chorobą umożliwia podjęcie równej walki. W tym artykule przyjrzymy się tej chorobie, a dokładniej jej objawom, diagnostyce i leczeniu.

Spis treści

Zapalenie wielomięśniowe – co to za choroba?

Zapalenie wielomięśniowe to jedna z chorób reumatycznych, która nie występuje dość często. Szacuje się, że dotyczy 2-8 na milion osób (częściej chorują kobiety).

Jest chorobą przewlekłą i charakteryzuje się samoistnym zapaleniem mięśni z okresami zaostrzeń i remisji.

Obejmuje mięśnie szkieletowe, ale czasem również płuca, serce i przewód pokarmowy, dlatego nazywana jest chorobą układową.

Zapalenie wielomięśniowe jest schorzeniem autoimmunologicznym, co oznacza, że układ odpornościowy atakuje własne tkanki mięśniowe. Przyczyna tej „agresji” nie została poznana, ale zakłada się połączenie czynników genetycznych i środowiskowych.

Objawy zapalenia wielomięśniowego

Objawy zapalenia wielomięśniowego mogą być różnorodne, a ich nasilenie może się zmieniać w czasie. Należą do nich:

  • narastające osłabienie mięśni pojawiające się najczęściej w obrębie barku i biodra,
  • bóle mięśni i bolesność przy ucisku,
  • długotrwały stan podgorączkowy,
  • znaczne spadki masy ciała,
  • trudności z wykonywaniem czynności dnia codziennego, szczególnie z chodzeniem, wstawaniem z krzesła, pokonywaniem schodów czy noszeniem ciężkich przedmiotów,
  • trudności w mówieniu i połykaniu,
  • utrudnione oddychanie i duszność.

Mogą również pojawić się zaburzenia związane z przewodem pokarmowym, zaburzenia rytmu serca, zmiany w płucach i zapalenie stawów.

Zapalenie wielomięśniowe – objawy, leczenie, rehabilitacja

Diagnostyka zapalenia wielomięśniowego

Jeśli zauważysz u siebie lub swoich bliskich jakiekolwiek niepokojące objawy, to należy skonsultować się niezwłocznie z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Objawy mogą pojawiać się szybko i z dużą intensywnością lub narastać powoli i stopniowo.

Intensywny ból i osłabienie mięśni z występującą gorączką oraz problemami ze strony układu oddechowego czy serca są wskazaniem do niezwłocznej konsultacji lekarskiej i w większości przypadków leczenia szpitalnego.

Rozpoznanie stawia lekarz opierając się na objawach klinicznych, badaniach laboratoryjnych i ewentualnie elektromiografii. Pobiera się również wycinek mięśnia do oceny mikroskopowej, która ma znaczenie rozstrzygające w postawieniu diagnozy.

Warto pamiętać, że zapalenie wielomięśniowe zwiększa ryzyko rozwoju choroby nowotworowej, dlatego należy skonsultować się również z onkologiem.

Leczenie i rehabilitacja zapalenia wielomięśniowego

Leczenie polega na stosowaniu dużych dawek glikokortykosteroidów i zmniejszaniu ich stopniowo w miarę poprawy stanu pacjenta. W niektórych przypadkach stosowane są również leki immunosupresyjne. Istnieje szansa całkowitej remisji tej choroby, czyli ustąpienia wszystkich jej objawów. Gdy to się stanie, należy stosować farmakoterapię podtrzymującą jeszcze przez okres 3 lat.

Bardzo ważnym elementem jest również proces rehabilitacji. Zabiegi stosowane są zarówno w trakcie choroby (aby złagodzić objawy i poprawić jakość życia pacjentów), jak i po remisji (aby przywrócić pełną sprawność).

Kiedy wprowadzić zabiegi, jakiego rodzaju i jak często? Te elementy zależą od stanu pacjenta i są ustalane indywidualnie w porozumieniu z lekarzem prowadzącym. Dla pacjentów leżących w okresie zaostrzeń ważne są pozycje ułożeniowe, które będą zapobiegać przykurczom, ćwiczenia oddechowe, bierne i czynno-bierne, a także zaopatrzenie ortopedyczne. Jeśli pacjent porusza się samodzielnie, to ćwiczenia bierne zamieniamy na czynne w odciążeniu oraz stosujemy metodę PNF.

W okresie remisji zazwyczaj zalecane są:

  • ćwiczenia czynne i ogólnousprawniające, które mają za zadanie zwiększać zakres ruchu, wzmacniać mięśnie i poprawiać wydolność,
  • ćwiczenia i techniki działające rozciągająco na mięśnie,
  • nauka chodu przy barierkach lub z zaopatrzeniem ortopedycznym, nauka wstawania z krzesła czy łóżka i modyfikacja wykonywania czynności dnia codziennego, aby zachować jak największą samodzielność pacjenta,
  • ćwiczenia z oporem (najczęściej w okresie przewlekłym).

Zarządzanie zapaleniem wielomięśniowym jest zazwyczaj długotrwałe i wymaga współpracy z zespołem opieki zdrowotnej. Wszystkie zabiegi i terapie powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb i stanu pacjenta. Istotne jest, aby pacjenci i lekarze pracowali razem, aby dostosować terapię do konkretnej sytuacji.

Angelika Sosulska-Zielezińska
Autor: Angelika Sosulska-Zielezińska

Fizjoterapeutka, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jej głównym zainteresowaniem jest fizjoterapia pediatryczna, w szczególności praca z niemowlętami. Zajmuje się pracą dydaktyczną i edukacją na żywo i w internecie.

Zobacz wszystkie artykuły tego autora

Ciekawi nas Twoja opinia, zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *