Fundusze inwestycyjne
Są to produkty inwestycyjne działające w oparciu o mechanizm zbiorowego inwestowania. Ich kapitał powstaje przez połączenie wszystkich wpłat inwestorów, które to następnie są inwestowane w różne instrumenty finansowe, tak by pomnażać zgromadzony kapitał.
Jedynie towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI), które posiadają odpowiednią zgodę Komisji Nadzoru Finansowego, mogą je tworzyć. Fundusze są rejestrowane w rejestrze funduszy inwestycyjnych – ich lista jest dostępna na stronie internetowej KNF.
Fundusze inwestycyjne dzielimy na otwarte (FIO) oraz alternatywne (AFI), do których zaliczamy specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte (SFIO) i fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ).
W funduszach otwartych dokonane wpłaty są przeliczane na jednostki uczestnictwa, które wyrażają proporcjonalny udział inwestorów w majątku funduszu. W funduszach otwartych nie ma ograniczeń co do przystąpienia lub rezygnacji z uczestnictwa. Na każde żądanie uczestnika fundusz zbywa i odkupuje jednostki uczestnictwa. Uczestnikiem funduszu otwartego może być praktycznie każda osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej.
Więcej w tekście: „Co to jest fundusz inwestycyjny”.
Notowania funduszy inwestycyjnych
Jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych są wyceniane zazwyczaj w każdym dniu roboczym na podstawie wartości rzeczywistej. W wycenie są uwzględniane koszty funduszu, takie jak opłata za zarządzanie czy koszty depozytariusza, agenta transferowego itp.
Czym się różni FIO od SFIO?
W katalogu „Fundusze inwestycyjne otwarte” prezentujemy FIO oraz SFIO. Różnią się one nieco inną konstrukcją prawną oraz możliwościami inwestycyjnymi.
Fundusz inwestycyjny otwarty FIO ma bardziej konserwatywną politykę inwestycyjną, jego portfel musi być bardziej zdywersyfikowany. Z kolei specjalistyczny funduszy inwestycyjny otwarty SFIO ma bardziej elastyczną formułę – ma mniej ograniczeń inwestycyjnych. Tego typu fundusz może mieć zapis w statucie, że stosuje zasady i ograniczenia takie jak w funduszach inwestycyjnych zamkniętych. Ponadto w SFIO może być ograniczone grono potencjalnych klientów.
Rodzaje funduszy inwestycyjnych
Fundusze przede wszystkim różnią się pod względem ryzyka inwestycyjnego, które jest zależne głównie od tego, w jakie klasy aktywów fundusz inwestuje:
- dłużne – inwestujące w różnego rodzaju obligacje: skarbowe, korporacyjne, municypalne czy listy zastawne,
- akcyjne – inwestujące w papiery udziałowe spółek notowane na giełdach,
- mieszane – stabilnego wzrostu, zrównoważone czy aktywnej alokacji – łączące inwestycje w akcje i papiery dłużne,
- absolute return – inwestujące w różne instrumenty, ich celem jest wypracowanie zysku w różnych warunkach rynkowych,
- pozostałe – głównie fundusze surowcowe.
Jakie wiążą się z tym koszty?
Z inwestowaniem w fundusze inwestycyjne wiążą się różne koszty. Najważniejszym jest opłata za zarządzanie, która z każdą wyceną jest potrącana od wartości aktywów funduszu. Jej wysokość jest uzależniona głównie od poziomu ryzyka funduszu – im wyższe ryzyko, tym wyższa opłata. Od 2022 roku nie może przekroczyć 2,0%. Poza tym funkcjonują opłaty dystrybucyjne – najczęściej za zakup jednostek funduszy inwestycyjnych, rzadziej – za sprzedaż, które są wynagrodzeniem pośrednika. Często nie są pobierane, a gdy są – ich wysokość waha się między 0,5% a 5%.
Jak zainwestować?
W fundusze inwestycyjne możemy zainwestować przy pomocy doradcy finansowego (pracującego w naszym banku lub niezależnego), bądź samodzielnie – np. przez Internet.
Czy warto? Opinie
Fundusze inwestycyjne są najpopularniejszym sposobem inwestowania na świecie. Mimo to, wokół nich krąży kilka mitów. Jednym z nim jest porównanie funduszy do ryzykownej gry w kasynie. Tymczasem inwestowanie wiąże się z różnym poziomem ryzyka, zależnym od wyboru klasy aktywów. Z najniższym ryzykiem wiąże się inwestowanie w fundusze dłużne, a z najwyższym – w fundusze akcyjne. Z drugiej strony, im wyższe ryzyko, tym wyższy potencjał stóp zwrotu. Kolejnym mitem jest przekonanie, że fundusze są tylko dla zamożnych. Tymczasem, by zainwestować w fundusz wystarczy nawet 50-100 zł.
Jak korzystać z katalogu w serwisie analizy.pl
Przy wykorzystaniu katalogu funduszy użytkownicy portalu analizy.pl mogą dokonywać selekcji i analizy wybranych funduszy inwestycyjnych otwartych. Aby poznać je lepiej, można skorzystać z trzech zakładek – aktualne notowania funduszy inwestycyjnych, oceny oraz metryka. Konkretne fundusze można wciągnąć np. na listę obserwowanych lub dodać do porównywarki. Dla zarejestrowanych użytkowników istnieje też możliwość dodania wybranego funduszu do swojego portfela inwestycyjnego.
Każda zakładka zaczyna się od narzędzia ułatwiającego filtrowanie funduszy. Poprzez ustawienie odpowiednich kryteriów pozwala ono ograniczyć spektrum analizowanych funduszy. Tymi kryteriami mogą być np. firma inwestycyjna, kategoria czy obszar geograficzny.
Zakładka „Notowania”
W zakładce „notowania” prezentowane są aktualne notowania funduszy inwestycyjnych oraz ich wyniki w ustalonych horyzontach. Standardowo sortowanie jest ustawione według 12-miesięcznej stopy zwrotu (od najwyższych do najniższych). Dodatkowo można posortować fundusze alfabetycznie lub po wynikach w różnych horyzontach – wystarczy kliknąć na znaczek (góra/dół) znajdujący się w nagłówku tabeli.
Zakładka „Oceny”
W tej zakładce prezentowane są oceny funduszy inwestycyjnych nadawane przez Analizy Online – przyznane Ratingi Analiz Online oraz oceny w Rankingu Analiz Online (w horyzoncie 12 i 36-miesięcznym) - w pięciostopniowej skali od 1 do 5, gdzie 5 to ocena najwyższa.
W zakładce oceny znajduje się także kolumna „Pozycja w grupie”, która pokazuje miejsce pod względem stóp zwrotu wśród funduszy z tej samej grupy porównawczej. W liczniku jest pozycja danego funduszu, a w mianowniku liczba funduszy w grupie.
Zakładka „Metryka”
Zakładka ta daje dostęp do zestawu danych dla celów porównawczych, jak aktywa funduszy, opłata za zarządzanie, realizacja dobrych praktyk inwestycyjnych czy ryzyko portfela według skali SRI.