-
1.
działając siłą, powodować, że coś na stałe traci swój dotychczasowy kształt w ten sposób, że można wyróżnić odrębne części tego -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Praca
rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
stan skupienia, trwałość materii -
synonimy: przełamywać
rozłamywać
-
- łamać drzewo, dyszel, gałązkę, gałąź, lód, narty, suchary
- łamać na drobne kawałki
- łamać i kruszyć, łamać i zgniatać; giąć i łamać
-
Patrzył, jak cięła gumę [...] i łamała drewienko na drobne kawałki.
źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Czterdziestu na górze, 1961
Stanęli pod ścianami, siorbali zupę i łamali kromki razowca.
źródło: KWSJP: Romuald Cabaj: Trzebienie lasu, 1967
Turyści, zbaczając ze szlaków, depczą roślinność, łamią gałęzie drzew, kaleczą korę, zrywają rośliny i niszczą grzybnię.
źródło: NKJP: Dominika Zaręba: Ekoturystyka: wyzwania i nadzieje, 2000
W nocy [...] zerwał się huraganowy wiatr, który z olbrzymią siłą uderzał w ściany namiotów, łamiąc maszty i zrywając linki namiotowe.
źródło: KWSJP: Z siostrą Karoliną [rozmawiały]: Maria Chudy, Sylwia Zawrotniak, Czesława Dalewska, Basia Czech, Ewa Walkowiak, Witold Skowroński, Jan Stryczyński: Boże Narodzenie, Goniec Osiedlowy, 1996, nr 7
Lodołamacze to – jak wiadomo – statki o specjalnej konstrukcji, umożliwiającej łamanie pokrywy lodowej na zamarzających akwenach.
źródło: NKJP: Bogumiła Hrapkowicz: Trzeba przełamać te lody, Dziennik Zachodni, 2007-02-05
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. łamię
łamiemy
2 os. łamiesz
łamiecie
3 os. łamie
łamią
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. łamałem
+(e)m łamał
łamałam
+(e)m łamała
łamałom
+(e)m łamało
łamaliśmy
+(e)śmy łamali
łamałyśmy
+(e)śmy łamały
2 os. łamałeś
+(e)ś łamał
łamałaś
+(e)ś łamała
łamałoś
+(e)ś łamało
łamaliście
+(e)ście łamali
łamałyście
+(e)ście łamały
3 os. łamał
łamała
łamało
łamali
łamały
bezosobnik: łamano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę łamał
będę łamać
będę łamała
będę łamać
będę łamało
będę łamać
będziemy łamali
będziemy łamać
będziemy łamały
będziemy łamać
2 os. będziesz łamał
będziesz łamać
będziesz łamała
będziesz łamać
będziesz łamało
będziesz łamać
będziecie łamali
będziecie łamać
będziecie łamały
będziecie łamać
3 os. będzie łamał
będzie łamać
będzie łamała
będzie łamać
będzie łamało
będzie łamać
będą łamali
będą łamać
będą łamały
będą łamać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. łammy
2 os. łam
łamcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. łamałbym
bym łamał
łamałabym
bym łamała
łamałobym
bym łamało
łamalibyśmy
byśmy łamali
łamałybyśmy
byśmy łamały
2 os. łamałbyś
byś łamał
łamałabyś
byś łamała
łamałobyś
byś łamało
łamalibyście
byście łamali
łamałybyście
byście łamały
3 os. łamałby
by łamał
łamałaby
by łamała
łamałoby
by łamało
łamaliby
by łamali
łamałyby
by łamały
bezosobnik: łamano by
bezokolicznik: łamać
imiesłów przysłówkowy współczesny: łamiąc
gerundium: łamanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. łamanie
łamania
D. łamania
łamań
C. łamaniu
łamaniom
B. łamanie
łamania
N. łamaniem
łamaniami
Ms. łamaniu
łamaniach
W. łamanie
łamania
imiesłów przymiotnikowy czynny: łamiący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. łamiący
łamiący
łamiący
łamiące
łamiąca
D. łamiącego
łamiącego
łamiącego
łamiącego
łamiącej
C. łamiącemu
łamiącemu
łamiącemu
łamiącemu
łamiącej
B. łamiącego
łamiącego
łamiący
łamiące
łamiącą
N. łamiącym
łamiącym
łamiącym
łamiącym
łamiącą
Ms. łamiącym
łamiącym
łamiącym
łamiącym
łamiącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. łamiący
łamiący
łamiące
łamiące
D. łamiących
łamiących
łamiących
łamiących
C. łamiącym
łamiącym
łamiącym
łamiącym
B. łamiących
łamiących
łamiących
łamiące
N. łamiącymi
łamiącymi
łamiącymi
łamiącymi
Ms. łamiących
łamiących
łamiących
łamiących
imiesłów przymiotnikowy bierny: łamany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. łamany
łamany
łamany
łamane
łamana
D. łamanego
łamanego
łamanego
łamanego
łamanej
C. łamanemu
łamanemu
łamanemu
łamanemu
łamanej
B. łamanego
łamanego
łamany
łamane
łamaną
N. łamanym
łamanym
łamanym
łamanym
łamaną
Ms. łamanym
łamanym
łamanym
łamanym
łamanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. łamani
łamani
łamane
łamane
D. łamanych
łamanych
łamanych
łamanych
C. łamanym
łamanym
łamanym
łamanym
B. łamanych
łamanych
łamanych
łamane
N. łamanymi
łamanymi
łamanymi
łamanymi
Ms. łamanych
łamanych
łamanych
łamanych
odpowiednik aspektowy: złamać
-
+ łamać + CO -
psł. *lamati 'łamać, łupać, kruszyć'