sterać

  • przest.  stracić siły i znacznie pogorszyć funkcjonowanie organizmu lub jego części w wyniku ciężkiej, wyczerpującej pracy lub męczącego trybu życia
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Określenia fizyczności człowieka

    sprawność i wydolność organizmu

  • Bohater może się upić i leżeć w rynsztoku, zakłócać spokój, wznosić nieprzyzwoite okrzyki, a milicjant tylko podejdzie, popatrzy na order i oddali się cicho, bo to postać szlachetna, godna naśladowania, ekspert w sprawach honoru, tylko nerwy dla ojczyzny sterał.

    źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Cały zbudowany jestem z ran, Gazeta Wyborcza, 1997-04-11

    Ojciec wybrał sobie zawód nauczyciela matematyki i całe życie sterał na belfrowaniu.

    źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. steram
    steramy
    2 os. sterasz
    steracie
    3 os. stera
    sterają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. sterałem
    +(e)m sterał
    sterałam
    +(e)m sterała
    sterałom
    +(e)m sterało
    steraliśmy
    +(e)śmy sterali
    sterałyśmy
    +(e)śmy sterały
    2 os. sterałeś
    +(e)ś sterał
    sterałaś
    +(e)ś sterała
    sterałoś
    +(e)ś sterało
    steraliście
    +(e)ście sterali
    sterałyście
    +(e)ście sterały
    3 os. sterał
    sterała
    sterało
    sterali
    sterały

    bezosobnik: sterano

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. sterajmy
    2 os. steraj
    sterajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. sterałbym
    bym sterał
    sterałabym
    bym sterała
    sterałobym
    bym sterało
    steralibyśmy
    byśmy sterali
    sterałybyśmy
    byśmy sterały
    2 os. sterałbyś
    byś sterał
    sterałabyś
    byś sterała
    sterałobyś
    byś sterało
    steralibyście
    byście sterali
    sterałybyście
    byście sterały
    3 os. sterałby
    by sterał
    sterałaby
    by sterała
    sterałoby
    by sterało
    steraliby
    by sterali
    sterałyby
    by sterały

    bezosobnik: sterano by

    bezokolicznik: sterać

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: sterawszy

    gerundium: steranie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: sterany

  • bez ograniczeń + sterać +
    CO
  • Prawdopodobnie w etymologicznym związku z tyrać (Brück). Oboczność form z -y- i -e- tłumaczy się tym, że przed spółgłoską r samogłoska przednia czasem utrzymuje się na poziomie y, czasem się obniża do e (Doroszewski); zob. tyrać

CHRONOLOGIZACJA:
XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.
Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2024