oniemieć

  • przestać móc mówić na pewien czas pod wpływem silnych emocji
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Język

    mówienie


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    zachowania emocjonalne

  • synonimy:  zaniemówić
    • oniemieć z przerażenia, z wrażenia, z zachwytu
  • Wydeptaliśmy w śniegu szeroką, gładką ścieżkę i chodziliśmy wciąż tam i z powrotem [...]. Nagle - jegomość przystanął, odwracając się tak niespodzianie, aż oniemiałem.

    źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

    Cenili wysoko swą godność, toteż gdy Ab-Ram [...] powiadomił ich po raz pierwszy o przyczynie śpiesznego opuszczenia Ur - oniemieli z oburzenia.

    źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

    - Czyj to motor? Pan go zna? Nie odpowiedział. Oniemiał na widok tego, co kryła torba.

    źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

    I wreszcie teatr, gdzie ludzie oniemieli od uderzenia fali poezji. Poezja nazywa ich nienazwane pragnienia, obnaża ich najskrytsze myśli

    źródło: NKJP: Witold Turant: Przygoda na Tylnej Mariackiej, 2009

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. oniemieję
    oniemiejemy
    2 os. oniemiejesz
    oniemiejecie
    3 os. oniemieje
    oniemieją

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. oniemiałem
    +(e)m oniemiał
    oniemiałam
    +(e)m oniemiała
    oniemiałom
    +(e)m oniemiało
    oniemieliśmy
    +(e)śmy oniemieli
    oniemiałyśmy
    +(e)śmy oniemiały
    2 os. oniemiałeś
    +(e)ś oniemiał
    oniemiałaś
    +(e)ś oniemiała
    oniemiałoś
    +(e)ś oniemiało
    oniemieliście
    +(e)ście oniemieli
    oniemiałyście
    +(e)ście oniemiały
    3 os. oniemiał
    oniemiała
    oniemiało
    oniemieli
    oniemiały

    bezosobnik: oniemiano

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. oniemiejmy
    2 os. oniemiej
    oniemiejcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. oniemiałbym
    bym oniemiał
    oniemiałabym
    bym oniemiała
    oniemiałobym
    bym oniemiało
    oniemielibyśmy
    byśmy oniemieli
    oniemiałybyśmy
    byśmy oniemiały
    2 os. oniemiałbyś
    byś oniemiał
    oniemiałabyś
    byś oniemiała
    oniemiałobyś
    byś oniemiało
    oniemielibyście
    byście oniemieli
    oniemiałybyście
    byście oniemiały
    3 os. oniemiałby
    by oniemiał
    oniemiałaby
    by oniemiała
    oniemiałoby
    by oniemiało
    oniemieliby
    by oniemieli
    oniemiałyby
    by oniemiały

    bezosobnik: oniemiano by

    bezokolicznik: oniemieć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: oniemiawszy

    gerundium: oniemienie

    odpowiednik aspektowy: niemieć

  • bez ograniczeń + oniemieć +
    (z CZEGO|od CZEGO)
  • Zob. niemy 1

CHRONOLOGIZACJA:
2 połowa XIV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 18.01.2023