wpychać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

używając siły, mimo trudności lub pokonując opór, umieszczać we wnętrzu czegoś

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

	synonimy:	pchać wciskać
	antonimy:	wypychać
	hiperonimy:	umieszczać

Połączenia

wiatr wpychał
wpychać kij, palce, rękę
wpychać do nosa, do ust, do wody, do worka; do środka, do wnętrza czegoś
wpychać na siłę
wpychać w rękę
wpychać brutalnie
zacząć wpychać

Cytaty

	Anglik składa gazetę i wpycha ją z powrotem do kieszeni. źródło: KWSJP: Michel Butor: Przemiana, 1960
	W przygotowane miejsce wpychamy zdecydowanym ruchem kartę modemu, a następnie przykręcamy go wkrętem do obudowy. źródło: KWSJP: Andrzej Pająk: Internet i telefon w jednym, Enter, 2001, nr 2
	- Idę, już idę! - burknęła wpychając do ust ostatni kęs wafla. źródło: KWSJP: Marta Tomaszewska: Tajemnica białego pokoju, 1977
	Niemcy kolbami i okrzykami zaczęli wpychać do wnętrza kolejną grupę ludzi. źródło: KWSJP: Edward Kołodziejczyk: Tryptyk warszawski, 1984
	Na Bałtyku szaleje sztorm. Towarzyszy mu tzw. cofka, która powoduje wpychanie morskiej wody w ujścia rzek. źródło: KWSJP: (MicroWay): Zima przypomniała o sobie, Metropol, 2001, nr 19/02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wpycham	wpychamy
2 os.	wpychasz	wpychacie
3 os.	wpycha	wpychają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wpychałem +(e)m wpychał	wpychałam +(e)m wpychała	wpychałom +(e)m wpychało	wpychaliśmy +(e)śmy wpychali	wpychałyśmy +(e)śmy wpychały
2 os.	wpychałeś +(e)ś wpychał	wpychałaś +(e)ś wpychała	wpychałoś +(e)ś wpychało	wpychaliście +(e)ście wpychali	wpychałyście +(e)ście wpychały
3 os.	wpychał	wpychała	wpychało	wpychali	wpychały

bezosobnik: wpychano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wpychał będę wpychać	będę wpychała będę wpychać	będę wpychało będę wpychać	będziemy wpychali będziemy wpychać	będziemy wpychały będziemy wpychać
2 os.	będziesz wpychał będziesz wpychać	będziesz wpychała będziesz wpychać	będziesz wpychało będziesz wpychać	będziecie wpychali będziecie wpychać	będziecie wpychały będziecie wpychać
3 os.	będzie wpychał będzie wpychać	będzie wpychała będzie wpychać	będzie wpychało będzie wpychać	będą wpychali będą wpychać	będą wpychały będą wpychać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wpychajmy
2 os.	wpychaj	wpychajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wpychałbym bym wpychał	wpychałabym bym wpychała	wpychałobym bym wpychało	wpychalibyśmy byśmy wpychali	wpychałybyśmy byśmy wpychały
2 os.	wpychałbyś byś wpychał	wpychałabyś byś wpychała	wpychałobyś byś wpychało	wpychalibyście byście wpychali	wpychałybyście byście wpychały
3 os.	wpychałby by wpychał	wpychałaby by wpychała	wpychałoby by wpychało	wpychaliby by wpychali	wpychałyby by wpychały

bezosobnik: wpychano by

bezokolicznik: wpychać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wpychając

gerundium: wpychanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wpychanie	wpychania
D.	wpychania	wpychań
C.	wpychaniu	wpychaniom
B.	wpychanie	wpychania
N.	wpychaniem	wpychaniami
Ms.	wpychaniu	wpychaniach
W.	wpychanie	wpychania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wpychający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wpychający	wpychający	wpychający	wpychające	wpychająca
D.	wpychającego	wpychającego	wpychającego	wpychającego	wpychającej
C.	wpychającemu	wpychającemu	wpychającemu	wpychającemu	wpychającej
B.	wpychającego	wpychającego	wpychający	wpychające	wpychającą
N.	wpychającym	wpychającym	wpychającym	wpychającym	wpychającą
Ms.	wpychającym	wpychającym	wpychającym	wpychającym	wpychającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wpychający	wpychający	wpychające	wpychające
D.	wpychających	wpychających	wpychających	wpychających
C.	wpychającym	wpychającym	wpychającym	wpychającym
B.	wpychających	wpychających	wpychających	wpychające
N.	wpychającymi	wpychającymi	wpychającymi	wpychającymi
Ms.	wpychających	wpychających	wpychających	wpychających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wpychany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wpychany	wpychany	wpychany	wpychane	wpychana
D.	wpychanego	wpychanego	wpychanego	wpychanego	wpychanej
C.	wpychanemu	wpychanemu	wpychanemu	wpychanemu	wpychanej
B.	wpychanego	wpychanego	wpychany	wpychane	wpychaną
N.	wpychanym	wpychanym	wpychanym	wpychanym	wpychaną
Ms.	wpychanym	wpychanym	wpychanym	wpychanym	wpychanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wpychani	wpychani	wpychane	wpychane
D.	wpychanych	wpychanych	wpychanych	wpychanych
C.	wpychanym	wpychanym	wpychanym	wpychanym
B.	wpychanych	wpychanych	wpychanych	wpychane
N.	wpychanymi	wpychanymi	wpychanymi	wpychanymi
Ms.	wpychanych	wpychanych	wpychanych	wpychanych

odpowiednik aspektowy: wepchnąć

Składnia

+

wpychać

+

KOGO/CO + GDZIE

Pochodzenie

Czasownik przedrostkowy od psł. *pichati 'pchać, popychać, posuwać'; w języku polskim oczekiwalibyśmy formy *-pichać, jednak od najdawniejszych czasów są poświadczone postaci -pychać z niejasnym -y-, być może analogicznym do dychać (Bor); zob. pchać