-
1.
godzina dwunasta w nocy, będąca momentem, w którym Słońce znajduje się najniżej pod linią horyzontu i od którego zaczyna się liczyć dobę -
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości czasu
kalendarz i miary czasu -
- zegar wybił/wybija północ
- rozmawiać; siedzieć do północy
- iść spać, położyć się przed północą
- wrócić; iść spać, położyć się o północy; wrócić; iść spać, położyć się po północy
-
Wieczorem oglądał jeden albo dwa filmy i kładł się spać przed północą. Nie był miłośnikiem kina, ale właściwie te filmy były jedyną jego rozrywką.
źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999
Pękaliśmy z najedzenia, jakkolwiek wszystkiego było po trochu. No, a potem szło się na pasterkę. My, dzieci, przeważnie już podsypialiśmy, bo pasterka była o północy. Musieliśmy jednak iść.
źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007
Po powrocie do hotelu była tak zmęczona, że waliła się na łóżko i zasypiała w ubraniu. Dopiero około północy wstawała, żeby się rozebrać.
źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1993
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. północ
północe
D. północy
północy
C. północy
północom
B. północ
północe
N. północą
północami
Ms. północy
północach
W. północy
północe
Inne uwagi
Zwykle lp
-
Forma powstała przez zrośnięcie się prasłowiańskiego połączenia wyrazowego *polъ nokti 'połowa nocy, północ', złożonego z psł. *polъ 'pół' i postaci dopełniacza liczby pojedynczej *nokti rzeczownika *noktь 'noc'; znaczenie 'strona świata przeciwległa do południa' wtórne; zob. pół, noc