knuć - Wielki słownik języka polskiego PAN

potajemnie obmyślać jakieś działanie, które ma lub może komuś zaszkodzić

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

knuć intrygę, spisek, zdradę

	Tak jak wśród szympansów więzi społeczne pielęgnowane są przez wzajemne iskanie, tak u ludzi tę rolę pełni wymiana plotek na temat innych - komu można ufać, a komu nie, kto z kim knuje przeciwko komu. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Spisek powszechny, Polityka, 2009-01-31
	Zygmunt Luksemburczyk oficjalnie zabiegał u Jagiełły o pomoc wojskową, a nieoficjalnie knuł z Krzyżakami rozbiór Polski. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Historia i fantastyka, 2005
	Pewnie poszła zrobić mały zapasik na noc. Wszyscy usiedli razem w kółeczku i zaczęli knuć, czy lepiej teraz iść do Grubego Rycha, czy raczej w nocy, bo sklep pewnie jest czynny non stop. źródło: NKJP: (Dariusz Chętkowski z uczniami): Ostatni weekend, 2007
	Było jasne, że knują coś paskudnego i nie dziwił mnie widok czołgu, który wraz z gromadką ściągniętych z linii żołnierzy w pośpiechu rył przy krawędzi wąwozu stanowiska dla wozów bojowych. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Koncepcja imperialistycznego spisku miała niezwykłe walory - knujący wróg był zarazem oczywisty i niejasny. źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Wielkie spiski, Gazeta Wyborcza, 1998-10-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	knuję	knujemy
2 os.	knujesz	knujecie
3 os.	knuje	knują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	knułem +(e)m knuł	knułam +(e)m knuła	knułom +(e)m knuło	knuliśmy +(e)śmy knuli	knułyśmy +(e)śmy knuły
2 os.	knułeś +(e)ś knuł	knułaś +(e)ś knuła	knułoś +(e)ś knuło	knuliście +(e)ście knuli	knułyście +(e)ście knuły
3 os.	knuł	knuła	knuło	knuli	knuły

bezosobnik: knuto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę knuł będę knuć	będę knuła będę knuć	będę knuło będę knuć	będziemy knuli będziemy knuć	będziemy knuły będziemy knuć
2 os.	będziesz knuł będziesz knuć	będziesz knuła będziesz knuć	będziesz knuło będziesz knuć	będziecie knuli będziecie knuć	będziecie knuły będziecie knuć
3 os.	będzie knuł będzie knuć	będzie knuła będzie knuć	będzie knuło będzie knuć	będą knuli będą knuć	będą knuły będą knuć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		knujmy
2 os.	knuj	knujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	knułbym bym knuł	knułabym bym knuła	knułobym bym knuło	knulibyśmy byśmy knuli	knułybyśmy byśmy knuły
2 os.	knułbyś byś knuł	knułabyś byś knuła	knułobyś byś knuło	knulibyście byście knuli	knułybyście byście knuły
3 os.	knułby by knuł	knułaby by knuła	knułoby by knuło	knuliby by knuli	knułyby by knuły

bezosobnik: knuto by

bezokolicznik: knuć

imiesłów przysłówkowy współczesny: knując

gerundium: knucie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	knucie	knucia
D.	knucia	knuć
C.	knuciu	knuciom
B.	knucie	knucia
N.	knuciem	knuciami
Ms.	knuciu	knuciach
W.	knucie	knucia

imiesłów przymiotnikowy czynny: knujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	knujący	knujący	knujący	knujące	knująca
D.	knującego	knującego	knującego	knującego	knującej
C.	knującemu	knującemu	knującemu	knującemu	knującej
B.	knującego	knującego	knujący	knujące	knującą
N.	knującym	knującym	knującym	knującym	knującą
Ms.	knującym	knującym	knującym	knującym	knującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	knujący	knujący	knujące	knujące
D.	knujących	knujących	knujących	knujących
C.	knującym	knującym	knującym	knującym
B.	knujących	knujących	knujących	knujące
N.	knującymi	knującymi	knującymi	knującymi
Ms.	knujących	knujących	knujących	knujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: knuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	knuty	knuty	knuty	knute	knuta
D.	knutego	knutego	knutego	knutego	knutej
C.	knutemu	knutemu	knutemu	knutemu	knutej
B.	knutego	knutego	knuty	knute	knutą
N.	knutym	knutym	knutym	knutym	knutą
Ms.	knutym	knutym	knutym	knutym	knutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	knuci	knuci	knute	knute
D.	knutych	knutych	knutych	knutych
C.	knutym	knutym	knutym	knutym
B.	knutych	knutych	knutych	knute
N.	knutymi	knutymi	knutymi	knutymi
Ms.	knutych	knutych	knutych	knutych

odpowiednik aspektowy: uknuć

Składnia

	+	knuć	+	CO + (z KIM) + (przeciwko KOMU)
	+	knuć	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Pochodzenie

Wtórna postać bezokolicznika od formy 1 os. l. poj. dawnego czasownika knować - knuję, co od dawnego rzeczownika kien 'obcięty pień drzewa, konar', z psł. *kъnъ / *kъnь 'obrąbany pień drzewa, kloc' (por. knieja, konar). Rozwój znaczeniowy czasownika mógł być następujący: 'przygotowywać kłodę, obrąbywać, obcinać pień drzewa' > 'przygotowywać coś' > 'układać, obmyślać coś' > 'obmyślać potajemnie coś złego'.