winien II

I

czasownik

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. zapłacić

  • 2.

    książk.  jeśli stanie się to, co nazywa następujący czasownik, będzie to dobre lub korzystne
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    słownictwo oceniające

  • synonimy:  powinien
    • pracodawca, zakład pracy; lekarz, wychowawca; rząd; ubezpieczający, ubezpieczyciel winien
    • winien cechować się, dążyć, kierować się, oddać, odznaczać się, posiadać, służyć, spełnić, uczynić, udzielić, uwzględniać, wskazać, wykazać, wypłacić, zapłacić, złożyć;
    • winien brzmieć, posiadać, spełniać, zawierać, znajdować się
  • Zasiadał od czasu do czasu przy pianinie, za każdym razem próbując pokazać dźwiękowcowi, że klawisze winny zabrzmieć znacznie głośniej [...].

    źródło: NKJP: Mieszko B. Wandowicz: Ryśka, nie wracaj do Teksasu!, Esensja, 05 (LXXVII), 2008-06

    Tematyka prac jest dowolna, ale jeden utwór winien być poświęcony problematyce regionalnej.

    źródło: NKJP: Ogólnopolski konkurs literacki im. Franciszka Becińskiego. XVIII edycja, Akant, 2010-02

    Dawniej mąż był w prawie rzec swojej niewieście: Nie jesteś już moją żoną - i wypchnąć ją z domu. Dziś z woli pana naszego, Hammurabiego, jeśli tak uczyni, winien zapłacić pół kopy sykli grzywny.

    źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

    Oskarżony w pierwszej kolejności winien był okazać zaświadczenie od lekarza sądowego [...].

    źródło: NKJP: Katarzyna Madajka: Proces się zaczął, Gazeta Poznańska, 2002-10-29

    Pierwszy zjazd partii (Cieszyn 1908) usunął z programu hasło niepodległości Polski jako utopijne „w warunkach doby obecnej”. Zastąpiono je na razie postulatem autonomii Królestwa z osobnym sejmem, co winno by wystarczyć dla zapewnienia ludności swobody narodowego rozwoju.

    źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, 1968

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. winienem
    winnam
    winnom
    winniśmy
    winnyśmy
    2 os. winieneś
    winnaś
    winnoś
    winniście
    winnyście
    3 os. winien
    winna
    winno
    winni
    winny

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. winienem był
    winnam była
    winnom było
    winniśmy byli
    winnyśmy były
    2 os. winieneś był
    winnaś była
    winnoś było
    winniście byli
    winnyście były
    3 os. winien był
    winna była
    winno było
    winni byli
    winny były

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. winien bym
    winna bym
    winno bym
    winni byśmy
    winny byśmy
    2 os. winien byś
    winna byś
    winno byś
    winni byście
    winny byście
    3 os. winien by
    winna by
    winno by
    winni by
    winny by
  • bez ograniczeń + winien +
    BEZOKOLICZNIK
  • Od: wina (zob.)