-
2.
książk. jeśli stanie się to, co nazywa następujący czasownik, będzie to dobre lub korzystne -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
słownictwo oceniające -
synonimy: powinien
-
- pracodawca, zakład pracy; lekarz, wychowawca; rząd; ubezpieczający, ubezpieczyciel winien
- winien cechować się, dążyć, kierować się, oddać, odznaczać się, posiadać, służyć, spełnić, uczynić, udzielić, uwzględniać, wskazać, wykazać, wypłacić, zapłacić, złożyć;
- winien brzmieć, posiadać, spełniać, zawierać, znajdować się
-
Zasiadał od czasu do czasu przy pianinie, za każdym razem próbując pokazać dźwiękowcowi, że klawisze winny zabrzmieć znacznie głośniej [...].
źródło: NKJP: Mieszko B. Wandowicz: Ryśka, nie wracaj do Teksasu!, Esensja, 05 (LXXVII), 2008-06
Tematyka prac jest dowolna, ale jeden utwór winien być poświęcony problematyce regionalnej.
źródło: NKJP: Ogólnopolski konkurs literacki im. Franciszka Becińskiego. XVIII edycja, Akant, 2010-02
Dawniej mąż był w prawie rzec swojej niewieście: Nie jesteś już moją żoną - i wypchnąć ją z domu. Dziś z woli pana naszego, Hammurabiego, jeśli tak uczyni, winien zapłacić pół kopy sykli grzywny.
źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952
Oskarżony w pierwszej kolejności winien był okazać zaświadczenie od lekarza sądowego [...].
źródło: NKJP: Katarzyna Madajka: Proces się zaczął, Gazeta Poznańska, 2002-10-29
Pierwszy zjazd partii (Cieszyn 1908) usunął z programu hasło niepodległości Polski jako utopijne „w warunkach doby obecnej”. Zastąpiono je na razie postulatem autonomii Królestwa z osobnym sejmem, co winno by wystarczyć dla zapewnienia ludności swobody narodowego rozwoju.
źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, 1968
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. winienem
winnam
winnom
winniśmy
winnyśmy
2 os. winieneś
winnaś
winnoś
winniście
winnyście
3 os. winien
winna
winno
winni
winny
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. winienem był
winnam była
winnom było
winniśmy byli
winnyśmy były
2 os. winieneś był
winnaś była
winnoś było
winniście byli
winnyście były
3 os. winien był
winna była
winno było
winni byli
winny były
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. winien bym
winna bym
winno bym
winni byśmy
winny byśmy
2 os. winien byś
winna byś
winno byś
winni byście
winny byście
3 os. winien by
winna by
winno by
winni by
winny by
-
+ winien + BEZOKOLICZNIK -
Od: wina (zob.)