urzekać

  • wzbudzać uczucie zachwytu lub podziwu
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

    • feeria barw, film, krajobraz, piękno, poezja, spokój, uroda, wygląd urzeka kogoś
    • urzekać turystów, widzów
    • urzekać atmosferą, barwą, brzmieniem, harmonią, liryzmem, pięknem, sugestywnym obrazem, urodą, zapachem
  • Był przystojny, wykształcony, pełen melancholijnego wdzięku, który zawsze urzeka kobiety.

    źródło: NKJP: Joanna Olczak-Ronikierowa: W ogrodzie pamięci, 2002

    Urzekał go blask i świetność polskiego Renesansu, nęciło bogactwo piśmiennictwa, piękno formy i języka ówczesnych pisarzy.

    źródło: NKJP: Władysława Jabłońska: Józef Maksymilian Ossoliński, 1967

    Filmy animowane nakręcone na podstawie baśni Andersena, tak jak same baśnie duńskiego pisarza, urzekają prostotą, są pełne ciepła i humoru.

    źródło: NKJP: (kaw): Andersen zaprasza do krainy baśni, Dziennik Zachodni, 2006-09-15

    Algarve to białe mury orientalnej zabudowy zatopione w zieleni podzwrotnikowych roślin. Obcokrajowców urzeka to, że natury nie ujarzmiono tu w wybrukowane chodniczki i deptaki, ale pozostawiono samej sobie.

    źródło: NKJP: Małgorzata Culak: Pachnące wybrzeże, Gazeta Wrocławska, 2003-02-22

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. urzekam
    urzekamy
    2 os. urzekasz
    urzekacie
    3 os. urzeka
    urzekają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. urzekałem
    +(e)m urzekał
    urzekałam
    +(e)m urzekała
    urzekałom
    +(e)m urzekało
    urzekaliśmy
    +(e)śmy urzekali
    urzekałyśmy
    +(e)śmy urzekały
    2 os. urzekałeś
    +(e)ś urzekał
    urzekałaś
    +(e)ś urzekała
    urzekałoś
    +(e)ś urzekało
    urzekaliście
    +(e)ście urzekali
    urzekałyście
    +(e)ście urzekały
    3 os. urzekał
    urzekała
    urzekało
    urzekali
    urzekały

    bezosobnik: urzekano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę urzekał
    będę urzekać
    będę urzekała
    będę urzekać
    będę urzekało
    będę urzekać
    będziemy urzekali
    będziemy urzekać
    będziemy urzekały
    będziemy urzekać
    2 os. będziesz urzekał
    będziesz urzekać
    będziesz urzekała
    będziesz urzekać
    będziesz urzekało
    będziesz urzekać
    będziecie urzekali
    będziecie urzekać
    będziecie urzekały
    będziecie urzekać
    3 os. będzie urzekał
    będzie urzekać
    będzie urzekała
    będzie urzekać
    będzie urzekało
    będzie urzekać
    będą urzekali
    będą urzekać
    będą urzekały
    będą urzekać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. urzekajmy
    2 os. urzekaj
    urzekajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. urzekałbym
    bym urzekał
    urzekałabym
    bym urzekała
    urzekałobym
    bym urzekało
    urzekalibyśmy
    byśmy urzekali
    urzekałybyśmy
    byśmy urzekały
    2 os. urzekałbyś
    byś urzekał
    urzekałabyś
    byś urzekała
    urzekałobyś
    byś urzekało
    urzekalibyście
    byście urzekali
    urzekałybyście
    byście urzekały
    3 os. urzekałby
    by urzekał
    urzekałaby
    by urzekała
    urzekałoby
    by urzekało
    urzekaliby
    by urzekali
    urzekałyby
    by urzekały

    bezosobnik: urzekano by

    bezokolicznik: urzekać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: urzekając

    gerundium: urzekanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: urzekający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: urzekany

    odpowiednik aspektowy: urzec

  • bez ograniczeń + urzekać +
    KOGO + (CZYM)
    (to), że ZDANIE + urzekać +
    KOGO
  • Zob. urzec

CHRONOLOGIZACJA:
1638, Kart XVII-XVIII
Inne znaczenie: 'rzucać urok'
Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2018