gwizdać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

wydawać gwizd - wysoki dźwięk

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

dźwięki

czajnik; wiatr; lokomotywa, parowóz; publiczność gwiżdże
gwizdać na psa; na piłkarzy; na taksówkę
gwizdać na palcach

Świetnie dopingujący kibice najpierw otworzyli oczy ze zdumienia, gdy Hannawald wylądował na 140 m, a potem ten skok nagrodzili wspaniałymi brawami. Ci sami kibice, którzy przed rokiem gwizdali na sam widok Niemca.

źródło: NKJP: Janusz Kozioł: 140 m Hannawalda, Gazeta Krakowska, 2003-01-20

Kiedy zbliża się dwunasta, spogląda na słońce i gwiżdże na psa, który z głośnym ujadaniem zaczyna obiegać stado coraz ciaśniejszymi okrążeniami, aż zbije się ciasno.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Na szczęście, jak mówią mieszkańcy Zabobrza, to już tylko i wyłącznie przykre wspomnienia. Wiatr gwiżdżący pomiędzy płytami trzydziestoletnich budynków już nie będzie im dokuczał. – Jeszcze przed remontem wymieniłem stare okna na plastykowe

źródło: NKJP: Bartosz Wieliczko: Ciepło w cenie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-06-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gwiżdżę	gwiżdżemy
2 os.	gwiżdżesz	gwiżdżecie
3 os.	gwiżdże	gwiżdżą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gwizdałem +(e)m gwizdał	gwizdałam +(e)m gwizdała	gwizdałom +(e)m gwizdało	gwizdaliśmy +(e)śmy gwizdali	gwizdałyśmy +(e)śmy gwizdały
2 os.	gwizdałeś +(e)ś gwizdał	gwizdałaś +(e)ś gwizdała	gwizdałoś +(e)ś gwizdało	gwizdaliście +(e)ście gwizdali	gwizdałyście +(e)ście gwizdały
3 os.	gwizdał	gwizdała	gwizdało	gwizdali	gwizdały

bezosobnik: gwizdano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gwizdał będę gwizdać	będę gwizdała będę gwizdać	będę gwizdało będę gwizdać	będziemy gwizdali będziemy gwizdać	będziemy gwizdały będziemy gwizdać
2 os.	będziesz gwizdał będziesz gwizdać	będziesz gwizdała będziesz gwizdać	będziesz gwizdało będziesz gwizdać	będziecie gwizdali będziecie gwizdać	będziecie gwizdały będziecie gwizdać
3 os.	będzie gwizdał będzie gwizdać	będzie gwizdała będzie gwizdać	będzie gwizdało będzie gwizdać	będą gwizdali będą gwizdać	będą gwizdały będą gwizdać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gwiżdżmy
2 os.	gwiżdż	gwiżdżcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gwizdałbym bym gwizdał	gwizdałabym bym gwizdała	gwizdałobym bym gwizdało	gwizdalibyśmy byśmy gwizdali	gwizdałybyśmy byśmy gwizdały
2 os.	gwizdałbyś byś gwizdał	gwizdałabyś byś gwizdała	gwizdałobyś byś gwizdało	gwizdalibyście byście gwizdali	gwizdałybyście byście gwizdały
3 os.	gwizdałby by gwizdał	gwizdałaby by gwizdała	gwizdałoby by gwizdało	gwizdaliby by gwizdali	gwizdałyby by gwizdały

bezosobnik: gwizdano by

bezokolicznik: gwizdać

imiesłów przysłówkowy współczesny: gwiżdżąc

gerundium: gwizdanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gwizdanie	gwizdania
D.	gwizdania	gwizdań
C.	gwizdaniu	gwizdaniom
B.	gwizdanie	gwizdania
N.	gwizdaniem	gwizdaniami
Ms.	gwizdaniu	gwizdaniach
W.	gwizdanie	gwizdania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gwiżdżący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gwiżdżący	gwiżdżący	gwiżdżący	gwiżdżące	gwiżdżąca
D.	gwiżdżącego	gwiżdżącego	gwiżdżącego	gwiżdżącego	gwiżdżącej
C.	gwiżdżącemu	gwiżdżącemu	gwiżdżącemu	gwiżdżącemu	gwiżdżącej
B.	gwiżdżącego	gwiżdżącego	gwiżdżący	gwiżdżące	gwiżdżącą
N.	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącą
Ms.	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gwiżdżący	gwiżdżący	gwiżdżące	gwiżdżące
D.	gwiżdżących	gwiżdżących	gwiżdżących	gwiżdżących
C.	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącym	gwiżdżącym
B.	gwiżdżących	gwiżdżących	gwiżdżących	gwiżdżące
N.	gwiżdżącymi	gwiżdżącymi	gwiżdżącymi	gwiżdżącymi
Ms.	gwiżdżących	gwiżdżących	gwiżdżących	gwiżdżących

odpowiednik aspektowy: gwizdnąć

Składnia

Rz_osobowy	+	gwizdać	+	(na KOGO)
Rz_nieżywotny	+	gwizdać	+

Pochodzenie

zach. psł. *gvizdati 'świstać, gwizdać'