stawić się
-
pojawić się w miejscu, w którym powinno się być, często na wezwanie
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Funkcjonowanie państwa
urzędy i ich funkcjonowanie
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
ruch i spoczynek -
- poborowy, świadek stawił się gdzieś
- stawić się na badania, na posiedzenie, na przesłuchanie, na rozprawę, na spotkanie; na wezwanie (komisji); na egzaminie, na miejscu, na zawodach, na zgrupowaniu
- stawić się przed komisją, przed obliczem sądu (komisji), przed sądem
- stawić się w pracy, w prokuraturze, w sądzie, w umówionym (wyznaczonym) miejscu, w urzędzie; w komplecie
- stawić się dobrowolnie, karnie, natychmiast, osobiście, ponownie, punktualnie; licznie, tłumnie
- mieć obowiązek, musieć stawić się gdzieś
- obowiązek, odmowa, rozkaz stawienia się gdzieś; odmówić stawienia się gdzieś, wezwać kogoś do stawienia się gdzieś
-
Przede mną jeszcze odprawa paszportowa. Powinnam stawić się przy wejściu numer trzy za pięćdziesiąt minut.
źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996
Olszewski podał mu nad sztachetami nieduży druk. Było to wezwanie do stawienia się na przesłuchanie.
źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1989
Liczna grupa rozproszonych pracowników stawiła się na apel dyrekcji, by zacząć od nowa w uszkodzonym i chyba cudem ocalałym gmachu działalność handlową.
źródło: NKJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005
Po wojnie światowej przyszła wojna polsko-bolszewicka w roku 1920 i mój ojciec, siedemnastoletni, stawił się na ochotnika jak wielu innych.
źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. stawię się
stawimy się
2 os. stawisz się
stawicie się
3 os. stawi się
stawią się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. stawiłem się
+(e)m się stawił
stawiłam się
+(e)m się stawiła
stawiłom się
+(e)m się stawiło
stawiliśmy się
+(e)śmy się stawili
stawiłyśmy się
+(e)śmy się stawiły
2 os. stawiłeś się
+(e)ś się stawił
stawiłaś się
+(e)ś się stawiła
stawiłoś się
+(e)ś się stawiło
stawiliście się
+(e)ście się stawili
stawiłyście się
+(e)ście się stawiły
3 os. stawił się
stawiła się
stawiło się
stawili się
stawiły się
bezosobnik: stawiono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. stawmy się
2 os. staw się
stawcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. stawiłbym się
bym się stawił
stawiłabym się
bym się stawiła
stawiłobym się
bym się stawiło
stawilibyśmy się
byśmy się stawili
stawiłybyśmy się
byśmy się stawiły
2 os. stawiłbyś się
byś się stawił
stawiłabyś się
byś się stawiła
stawiłobyś się
byś się stawiło
stawilibyście się
byście się stawili
stawiłybyście się
byście się stawiły
3 os. stawiłby się
by się stawił
stawiłaby się
by się stawiła
stawiłoby się
by się stawiło
stawiliby się
by się stawili
stawiłyby się
by się stawiły
bezosobnik: stawiono by się
bezokolicznik: stawić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni: stawiwszy się
gerundium: stawienie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. stawienie się
stawienia się
D. stawienia się
stawień się
C. stawieniu się
stawieniom się
B. stawienie się
stawienia się
N. stawieniem się
stawieniami się
Ms. stawieniu się
stawieniach się
W. stawienie się
stawienia się
odpowiednik aspektowy: stawiać się
-
Rzosobowy + stawić się + (GDZIE) -
z psł. *staviti (sę) 'powodować, że coś stoi'
Czasownik kauzatywny od psł. *stojati 'stać' (por. stać).
Forma podstawowa stawić, stawię od XIV w. 'umieścić, położyć', st.pol. też 'przedstawić przed sądem (świadka, przedmiot sporu), doprowadzić na rozprawę'. Współcześnie używana jest wyłącznie forma zwrotna albo czasowniki przedrostkowe, np. dostawić, rozstawić, wystawić.