przeciwdziałać - Wielki słownik języka polskiego PAN

zapobiegać czemuś negatywnemu, działając w określony sposób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

środki przeciwdziałające czemuś
przeciwdziałać alkoholizmowi, narkomanii, patologii; bezrobociu, dyskryminacji, korupcji, mobbingowi, przemocy; zjawisku bezdomności, kradzieży...; chorobom, nowotworom
narzędzia, profilaktyka, sposoby przeciwdziałania czemuś

Leczymy inwazyjnie chorobę wieńcową i zawał serca, przeciwdziałamy udarowi mózgu, poszerzając tętnice szyjne, które zatykają się z powodu miażdżycy

źródło: NKJP: Joanna Klimowicz: Ratuj swoje serce. Wyjdź zza biurka na spacer, Gazeta.pl, 2008-10-24

[...] polskie kobiety szybciej od mężczyzn przeciwdziałają wypadaniu włosów, stosując najpierw preparaty naturalne, o wiele tańsze i łatwiej dostępne.

źródło: NKJP: Paweł Walewski: Obrona włoska, Polityka, 2002-05-04

Jest kilka sposobów przeciwdziałania kamieniowi w instalacjach. Z jednej strony są to urządzenia zapobiegające jego tworzeniu się, z drugiej zaś – urządzenia zmiękczające wodę.

źródło: NKJP: (mag): Zadbaj o instalacje, Dziennik Łódzki, 2007-04-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przeciwdziałam	przeciwdziałamy
2 os.	przeciwdziałasz	przeciwdziałacie
3 os.	przeciwdziała	przeciwdziałają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeciwdziałałem +(e)m przeciwdziałał	przeciwdziałałam +(e)m przeciwdziałała	przeciwdziałałom +(e)m przeciwdziałało	przeciwdziałaliśmy +(e)śmy przeciwdziałali	przeciwdziałałyśmy +(e)śmy przeciwdziałały
2 os.	przeciwdziałałeś +(e)ś przeciwdziałał	przeciwdziałałaś +(e)ś przeciwdziałała	przeciwdziałałoś +(e)ś przeciwdziałało	przeciwdziałaliście +(e)ście przeciwdziałali	przeciwdziałałyście +(e)ście przeciwdziałały
3 os.	przeciwdziałał	przeciwdziałała	przeciwdziałało	przeciwdziałali	przeciwdziałały

bezosobnik: przeciwdziałano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przeciwdziałał będę przeciwdziałać	będę przeciwdziałała będę przeciwdziałać	będę przeciwdziałało będę przeciwdziałać	będziemy przeciwdziałali będziemy przeciwdziałać	będziemy przeciwdziałały będziemy przeciwdziałać
2 os.	będziesz przeciwdziałał będziesz przeciwdziałać	będziesz przeciwdziałała będziesz przeciwdziałać	będziesz przeciwdziałało będziesz przeciwdziałać	będziecie przeciwdziałali będziecie przeciwdziałać	będziecie przeciwdziałały będziecie przeciwdziałać
3 os.	będzie przeciwdziałał będzie przeciwdziałać	będzie przeciwdziałała będzie przeciwdziałać	będzie przeciwdziałało będzie przeciwdziałać	będą przeciwdziałali będą przeciwdziałać	będą przeciwdziałały będą przeciwdziałać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeciwdziałajmy
2 os.	przeciwdziałaj	przeciwdziałajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeciwdziałałbym bym przeciwdziałał	przeciwdziałałabym bym przeciwdziałała	przeciwdziałałobym bym przeciwdziałało	przeciwdziałalibyśmy byśmy przeciwdziałali	przeciwdziałałybyśmy byśmy przeciwdziałały
2 os.	przeciwdziałałbyś byś przeciwdziałał	przeciwdziałałabyś byś przeciwdziałała	przeciwdziałałobyś byś przeciwdziałało	przeciwdziałalibyście byście przeciwdziałali	przeciwdziałałybyście byście przeciwdziałały
3 os.	przeciwdziałałby by przeciwdziałał	przeciwdziałałaby by przeciwdziałała	przeciwdziałałoby by przeciwdziałało	przeciwdziałaliby by przeciwdziałali	przeciwdziałałyby by przeciwdziałały

bezosobnik: przeciwdziałano by

bezokolicznik: przeciwdziałać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeciwdziałając

gerundium: przeciwdziałanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przeciwdziałanie	przeciwdziałania
D.	przeciwdziałania	przeciwdziałań
C.	przeciwdziałaniu	przeciwdziałaniom
B.	przeciwdziałanie	przeciwdziałania
N.	przeciwdziałaniem	przeciwdziałaniami
Ms.	przeciwdziałaniu	przeciwdziałaniach
W.	przeciwdziałanie	przeciwdziałania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeciwdziałający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przeciwdziałający	przeciwdziałający	przeciwdziałający	przeciwdziałające	przeciwdziałająca
D.	przeciwdziałającego	przeciwdziałającego	przeciwdziałającego	przeciwdziałającego	przeciwdziałającej
C.	przeciwdziałającemu	przeciwdziałającemu	przeciwdziałającemu	przeciwdziałającemu	przeciwdziałającej
B.	przeciwdziałającego	przeciwdziałającego	przeciwdziałający	przeciwdziałające	przeciwdziałającą
N.	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającą
Ms.	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przeciwdziałający	przeciwdziałający	przeciwdziałające	przeciwdziałające
D.	przeciwdziałających	przeciwdziałających	przeciwdziałających	przeciwdziałających
C.	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym	przeciwdziałającym
B.	przeciwdziałających	przeciwdziałających	przeciwdziałających	przeciwdziałające
N.	przeciwdziałającymi	przeciwdziałającymi	przeciwdziałającymi	przeciwdziałającymi
Ms.	przeciwdziałających	przeciwdziałających	przeciwdziałających	przeciwdziałających

Składnia

+

przeciwdziałać

+

CZEMU

Pochodzenie

Prawdopodobnie kalka, por. niem. entgegenwirken, entgegenhandeln, entgegenarbeiten, entgegentreten, ang. counteract i podobne semantycznie czasowniki w innych językach w znaczeniu 'przeciwdziałać' (Bańk); zob. przeciw, działać