-
2.
sprawić, że ktoś zaczyna poznawać sens czegoś oraz rozumieć sprawy i procesy w otaczającym świecie -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Religia – kościół
wyznania: zasady i prawdy wiary -
- Bóg, Duch Święty, Jezus oświecił; myśl oświeciła
- oświecić ducha, duszę, rozum, umysł; człowieka
-
Kolejnym pokoleniom wydaje się, że żyją w wyjątkowych, przełomowych i zazwyczaj strasznych czasach. „ Już starożytni Grecy...” - mówimy potocznie, gdy z rzadka oświeci nas myśl, że podobne naszym doświadczenia były już „ przerabiane” .
źródło: NKJP: Helena Zaworska: Jaką Europę wybieramy, Gazeta Wyborcza, 1992-04-15
Tylko ta Prawda, którą jest Jezus Chrystus, zdolna jest oświecić rozum, oczyścić serce i ukształtować ludzką wolność.
źródło: NKJP: Barbara Madajczyk-Krasowska: Tęsknota za szacunkiem, Dziennik Bałtycki, 1999-06-19
- Chodźmy do mego gabinetu koniaku się napić. Może nas jaka myśl oświeci.
źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
[...] Wejdźmy w Nowy Rok, może coś nas oświeci.
źródło: NKJP: Internet
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. oświecę
oświecimy
2 os. oświecisz
oświecicie
3 os. oświeci
oświecą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. oświeciłem
+(e)m oświecił
oświeciłam
+(e)m oświeciła
oświeciłom
+(e)m oświeciło
oświeciliśmy
+(e)śmy oświecili
oświeciłyśmy
+(e)śmy oświeciły
2 os. oświeciłeś
+(e)ś oświecił
oświeciłaś
+(e)ś oświeciła
oświeciłoś
+(e)ś oświeciło
oświeciliście
+(e)ście oświecili
oświeciłyście
+(e)ście oświeciły
3 os. oświecił
oświeciła
oświeciło
oświecili
oświeciły
bezosobnik: oświecono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. oświećmy
2 os. oświeć
oświećcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. oświeciłbym
bym oświecił
oświeciłabym
bym oświeciła
oświeciłobym
bym oświeciło
oświecilibyśmy
byśmy oświecili
oświeciłybyśmy
byśmy oświeciły
2 os. oświeciłbyś
byś oświecił
oświeciłabyś
byś oświeciła
oświeciłobyś
byś oświeciło
oświecilibyście
byście oświecili
oświeciłybyście
byście oświeciły
3 os. oświeciłby
by oświecił
oświeciłaby
by oświeciła
oświeciłoby
by oświeciło
oświeciliby
by oświecili
oświeciłyby
by oświeciły
bezosobnik: oświecono by
bezokolicznik: oświecić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: oświeciwszy
gerundium: oświecenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. oświecenie
oświecenia
D. oświecenia
oświeceń
C. oświeceniu
oświeceniom
B. oświecenie
oświecenia
N. oświeceniem
oświeceniami
Ms. oświeceniu
oświeceniach
W. oświecenie
oświecenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: oświecony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. oświecony
oświecony
oświecony
oświecone
oświecona
D. oświeconego
oświeconego
oświeconego
oświeconego
oświeconej
C. oświeconemu
oświeconemu
oświeconemu
oświeconemu
oświeconej
B. oświeconego
oświeconego
oświecony
oświecone
oświeconą
N. oświeconym
oświeconym
oświeconym
oświeconym
oświeconą
Ms. oświeconym
oświeconym
oświeconym
oświeconym
oświeconej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. oświeceni
oświeceni
oświecone
oświecone
D. oświeconych
oświeconych
oświeconych
oświeconych
C. oświeconym
oświeconym
oświeconym
oświeconym
B. oświeconych
oświeconych
oświeconych
oświecone
N. oświeconymi
oświeconymi
oświeconymi
oświeconymi
Ms. oświeconych
oświeconych
oświeconych
oświeconych
odpowiednik aspektowy: oświecać
-
+ oświecić + KOGO/CO -
psł. *o(b)světiti