szamotać się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

poruszać się gwałtownie, chcąc się skądś wydostać lub uwolnić się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

Połączenia

mucha, ptak, ryba, (dzikie) zwierzę szamocze się
szamotać się po klatce; w klatce, w pajęczynie, w sieci; z napastnikiem, z pacjentem, z policjantem

Cytaty

Pierwszą kobietę uratował przejeżdżający drogę kierowca. Zauważył, jak kobieta szamoce się z jakimś facetem. Szybko zatrzymał pojazd i zaczął biec w kierunku napastnika.

źródło: NKJP: Dariusz Nawrocki: Inowrocław. Gwałciciel wpadł w pułapkę. Rzucił się na policjantkę w cywilnym ubraniu, Gazeta Pomorska, 2010-02-03

Zobaczyła dwóch mundurowych, wyprowadzających szamoczącego się solenizanta. Biedak próbował coś żałośnie tłumaczyć.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	szamoczę się szamocę się	szamocemy się szamoczemy się
2 os.	szamocesz się szamoczesz się	szamocecie się szamoczecie się
3 os.	szamoce się szamocze się	szamoczą się szamocą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szamotałem się +(e)m się szamotał	szamotałam się +(e)m się szamotała	szamotałom się +(e)m się szamotało	szamotaliśmy się +(e)śmy się szamotali	szamotałyśmy się +(e)śmy się szamotały
2 os.	szamotałeś się +(e)ś się szamotał	szamotałaś się +(e)ś się szamotała	szamotałoś się +(e)ś się szamotało	szamotaliście się +(e)ście się szamotali	szamotałyście się +(e)ście się szamotały
3 os.	szamotał się	szamotała się	szamotało się	szamotali się	szamotały się

bezosobnik: szamotano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się szamotał będę się szamotać	będę się szamotała będę się szamotać	będę się szamotało będę się szamotać	będziemy się szamotali będziemy się szamotać	będziemy się szamotały będziemy się szamotać
2 os.	będziesz się szamotał będziesz się szamotać	będziesz się szamotała będziesz się szamotać	będziesz się szamotało będziesz się szamotać	będziecie się szamotali będziecie się szamotać	będziecie się szamotały będziecie się szamotać
3 os.	będzie się szamotał będzie się szamotać	będzie się szamotała będzie się szamotać	będzie się szamotało będzie się szamotać	będą się szamotali będą się szamotać	będą się szamotały będą się szamotać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		szamocmy się szamoczmy się
2 os.	szamocz się szamoc się	szamoccie się szamoczcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szamotałbym się bym się szamotał	szamotałabym się bym się szamotała	szamotałobym się bym się szamotało	szamotalibyśmy się byśmy się szamotali	szamotałybyśmy się byśmy się szamotały
2 os.	szamotałbyś się byś się szamotał	szamotałabyś się byś się szamotała	szamotałobyś się byś się szamotało	szamotalibyście się byście się szamotali	szamotałybyście się byście się szamotały
3 os.	szamotałby się by się szamotał	szamotałaby się by się szamotała	szamotałoby się by się szamotało	szamotaliby się by się szamotali	szamotałyby się by się szamotały

bezosobnik: szamotano by się

bezokolicznik: szamotać się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

szamocząc się
szamocąc się

gerundium: szamotanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szamotanie się	szamotania się
D.	szamotania się	szamotań się
C.	szamotaniu się	szamotaniom się
B.	szamotanie się	szamotania się
N.	szamotaniem się	szamotaniami się
Ms.	szamotaniu się
W.	szamotanie się	szamotania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: szamoczący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szamoczący się szamocący się	szamoczący się szamocący się	szamoczący się szamocący się	szamoczące się szamocące się	szamocząca się szamocąca się
D.	szamoczącego się szamocącego się	szamoczącego się szamocącego się	szamoczącego się szamocącego się	szamoczącego się szamocącego się	szamoczącej się szamocącej się
C.	szamoczącemu się szamocącemu się	szamoczącemu się szamocącemu się	szamoczącemu się szamocącemu się	szamoczącemu się szamocącemu się	szamoczącej się szamocącej się
B.	szamoczącego się szamocącego się	szamoczącego się szamocącego się	szamoczący się szamocący się	szamoczące się szamocące się	szamoczącą się szamocącą się
N.	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącą się szamocącą się
Ms.	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącej się szamocącej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szamoczący się szamocący się	szamoczący się szamocący się	szamoczące się szamocące się	szamoczące się szamocące się
D.	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się
C.	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się	szamoczącym się szamocącym się
B.	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się	szamoczące się szamocące się
N.	szamoczącymi się szamocącymi się	szamoczącymi się szamocącymi się	szamoczącymi się szamocącymi się	szamoczącymi się szamocącymi się
Ms.	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się	szamoczących się szamocących się

Składnia

	+	szamotać się	+	w CZYM
	+	szamotać się	+	z KIM/CZYM

Pochodzenie

ogsł. *šamotati / *šametiti

Dźwiękonaśladowczy rdzeń *šam- / *šem- z przyrostkiem *-ot- / *-et-. Podstawę stanowił czasownik *šamati (może też *šemati) z prawdopodobnym znaczeniem 'powodować szum, szelest, hałas, np. trzeć czymś, kręcić czymś, szarpać coś z szumem; robić coś, chodzić hałaśliwie; bełkotać, mamrotać' (Bor)