-
2.
rozwijać i doskonalić jakąś cechę lub umiejętność -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Edukacja i oświata -
- muzyka, praca kształci coś
- kształcić charakter, poczucie obowiązku, wartości..., postawy, umiejętności, wrażliwość
- kształcić w człowieku, w dziecku
-
Praca, w oparciu o wolność i rozumność, kształci w człowieku poczucie sumienności i odpowiedzialności.
źródło: KWSJP: Małgorzata Duda: Problematyka bezrobocia i jej społeczno-duchowych skutków w świetle katolickiej nauki społecznej, 2002
Na pierwszym planie wymieniano harcerstwo, które w Rzeczypospolitej kształciło nie tylko, wzorem skautingu zagranicznego, sprawność fizyczną i karność, ale idąc za przykładem Filaretów i Filomatów odwoływało się do wartości narodowych i ogólnoludzkich.
źródło: KWSJP: Grzegorz Michalski: Działalność stowarzyszenia chrześcijańsko-narodowego nauczycielstwa szkół powszechnych 1921-1939, 2001
Wystarczy, że twój ojciec naraża swoje życie. Ty tylko ucz się i pracuj nad sobą, kształć swój charakter. Niczego więcej ojczyzna od ciebie nie wymaga.
źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975
Wprawdzie znał angielski dobrze [...], mógł z dużą swobodą czytać, ale nie potrafił mówić. Nie kształcił tej umiejętności, bo nie wydawała mu się ona wówczas potrzebna.
źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008
Należy kształcić w sobie łagodność i cierpliwość, panowanie nad gniewem, zniechęceniem czy smutkiem.
źródło: NKJP: Paweł Zawieja: Praca nauczyciela, Wychowawca, 20021, nr 10
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. kształcę
kształcimy
2 os. kształcisz
kształcicie
3 os. kształci
kształcą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. kształciłem
+(e)m kształcił
kształciłam
+(e)m kształciła
kształciłom
+(e)m kształciło
kształciliśmy
+(e)śmy kształcili
kształciłyśmy
+(e)śmy kształciły
2 os. kształciłeś
+(e)ś kształcił
kształciłaś
+(e)ś kształciła
kształciłoś
+(e)ś kształciło
kształciliście
+(e)ście kształcili
kształciłyście
+(e)ście kształciły
3 os. kształcił
kształciła
kształciło
kształcili
kształciły
bezosobnik: kształcono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę kształcił
będę kształcić
będę kształciła
będę kształcić
będę kształciło
będę kształcić
będziemy kształcili
będziemy kształcić
będziemy kształciły
będziemy kształcić
2 os. będziesz kształcił
będziesz kształcić
będziesz kształciła
będziesz kształcić
będziesz kształciło
będziesz kształcić
będziecie kształcili
będziecie kształcić
będziecie kształciły
będziecie kształcić
3 os. będzie kształcił
będzie kształcić
będzie kształciła
będzie kształcić
będzie kształciło
będzie kształcić
będą kształcili
będą kształcić
będą kształciły
będą kształcić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. kształćmy
2 os. kształć
kształćcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. kształciłbym
bym kształcił
kształciłabym
bym kształciła
kształciłobym
bym kształciło
kształcilibyśmy
byśmy kształcili
kształciłybyśmy
byśmy kształciły
2 os. kształciłbyś
byś kształcił
kształciłabyś
byś kształciła
kształciłobyś
byś kształciło
kształcilibyście
byście kształcili
kształciłybyście
byście kształciły
3 os. kształciłby
by kształcił
kształciłaby
by kształciła
kształciłoby
by kształciło
kształciliby
by kształcili
kształciłyby
by kształciły
bezosobnik: kształcono by
bezokolicznik: kształcić
imiesłów przysłówkowy współczesny: kształcąc
gerundium: kształcenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. kształcenie
kształcenia
D. kształcenia
kształceń
C. kształceniu
kształceniom
B. kształcenie
kształcenia
N. kształceniem
kształceniami
Ms. kształceniu
kształceniach
W. kształcenie
kształcenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: kształcący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. kształcący
kształcący
kształcący
kształcące
kształcąca
D. kształcącego
kształcącego
kształcącego
kształcącego
kształcącej
C. kształcącemu
kształcącemu
kształcącemu
kształcącemu
kształcącej
B. kształcącego
kształcącego
kształcący
kształcące
kształcącą
N. kształcącym
kształcącym
kształcącym
kształcącym
kształcącą
Ms. kształcącym
kształcącym
kształcącym
kształcącym
kształcącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. kształcący
kształcący
kształcące
kształcące
D. kształcących
kształcących
kształcących
kształcących
C. kształcącym
kształcącym
kształcącym
kształcącym
B. kształcących
kształcących
kształcących
kształcące
N. kształcącymi
kształcącymi
kształcącymi
kształcącymi
Ms. kształcących
kształcących
kształcących
kształcących
imiesłów przymiotnikowy bierny: kształcony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. kształcony
kształcony
kształcony
kształcone
kształcona
D. kształconego
kształconego
kształconego
kształconego
kształconej
C. kształconemu
kształconemu
kształconemu
kształconemu
kształconej
B. kształconego
kształconego
kształcony
kształcone
kształconą
N. kształconym
kształconym
kształconym
kształconym
kształconą
Ms. kształconym
kształconym
kształconym
kształconym
kształconej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. kształceni
kształceni
kształcone
kształcone
D. kształconych
kształconych
kształconych
kształconych
C. kształconym
kształconym
kształconym
kształconym
B. kształconych
kształconych
kształconych
kształcone
N. kształconymi
kształconymi
kształconymi
kształconymi
Ms. kształconych
kształconych
kształconych
kształconych
odpowiednik aspektowy: wykształcić
-
+ kształcić + CO + (w KIM) -
Od: kształt