szaleć - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

występować w bardzo ostrej formie, szerząc się szybko i gwałtownie w sposób trudny do opanowania i zniesienia

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

jakość i intensywność

burza, śnieżyca, wichura; choroba, epidemia; wojna; inflacja szalała; bezrobocie szalało

Na zewnątrz szalała wichura, emerytom zwiewało z głów ostatnie berety, siąpił kwaśny deszcz, przemakały płaszcze przeciwdeszczowe, a parasole składały się samoczynnie na twarzach przechodniów.

źródło: NKJP: Katarzyna Sowula: Fototerapia, 2004

Po dorosłemu mówiąc: brakowało mi ideału. Gdy miałam jedenaście lat - mimo szalejącej wojny - wymyśliłam sobie sztuczną rodzinę. Mgliście ją pamiętam.

źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	szaleję	szalejemy
2 os.	szalejesz	szalejecie
3 os.	szaleje	szaleją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szalałem +(e)m szalał	szalałam +(e)m szalała	szalałom +(e)m szalało	szaleliśmy +(e)śmy szaleli	szalałyśmy +(e)śmy szalały
2 os.	szalałeś +(e)ś szalał	szalałaś +(e)ś szalała	szalałoś +(e)ś szalało	szaleliście +(e)ście szaleli	szalałyście +(e)ście szalały
3 os.	szalał	szalała	szalało	szaleli	szalały

bezosobnik: szalano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szalał będę szaleć	będę szalała będę szaleć	będę szalało będę szaleć	będziemy szaleli będziemy szaleć	będziemy szalały będziemy szaleć
2 os.	będziesz szalał będziesz szaleć	będziesz szalała będziesz szaleć	będziesz szalało będziesz szaleć	będziecie szaleli będziecie szaleć	będziecie szalały będziecie szaleć
3 os.	będzie szalał będzie szaleć	będzie szalała będzie szaleć	będzie szalało będzie szaleć	będą szaleli będą szaleć	będą szalały będą szaleć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		szalejmy
2 os.	szalej	szalejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szalałbym bym szalał	szalałabym bym szalała	szalałobym bym szalało	szalelibyśmy byśmy szaleli	szalałybyśmy byśmy szalały
2 os.	szalałbyś byś szalał	szalałabyś byś szalała	szalałobyś byś szalało	szalelibyście byście szaleli	szalałybyście byście szalały
3 os.	szalałby by szalał	szalałaby by szalała	szalałoby by szalało	szaleliby by szaleli	szalałyby by szalały

bezosobnik: szalano by

bezokolicznik: szaleć

imiesłów przysłówkowy współczesny: szalejąc

gerundium: szalenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szalenie	szalenia
D.	szalenia	szaleń
C.	szaleniu	szaleniom
B.	szalenie	szalenia
N.	szaleniem	szaleniami
Ms.	szaleniu	szaleniach
W.	szalenie	szalenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: szalejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szalejący	szalejący	szalejący	szalejące	szalejąca
D.	szalejącego	szalejącego	szalejącego	szalejącego	szalejącej
C.	szalejącemu	szalejącemu	szalejącemu	szalejącemu	szalejącej
B.	szalejącego	szalejącego	szalejący	szalejące	szalejącą
N.	szalejącym	szalejącym	szalejącym	szalejącym	szalejącą
Ms.	szalejącym	szalejącym	szalejącym	szalejącym	szalejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szalejący	szalejący	szalejące	szalejące
D.	szalejących	szalejących	szalejących	szalejących
C.	szalejącym	szalejącym	szalejącym	szalejącym
B.	szalejących	szalejących	szalejących	szalejące
N.	szalejącymi	szalejącymi	szalejącymi	szalejącymi
Ms.	szalejących	szalejących	szalejących	szalejących

Składnia

Rz nieżywotny

+

szaleć

+

Pochodzenie

psł. *šalěti 'stawać się szalonym'

Czasownik odrzeczownikowy od psł. *šalъ.
Zob. szał