wykuwać - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

książk. długotrwałym wysiłkiem powodować, że coś zaczyna istnieć lub przyjmuje określony kształt albo przebieg

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

hiperonimy:

kształtować

	Urodzajna piękna Sycylia, „spichlerz Rzymu” - stanie się ich dziedzictwem. Tam wykuwać będą swój lepszy los i lepszą dolę swych dzieci. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
	Manahem doszedł do wieku, kiedy pojmuje się, że człowiek nie sam tylko wykuwa swoją wielkość. źródło: NKJP: Jan Dobraczyńsk: Święty miecz, 1996
	[...] zawarła niepokojącą, jak się jej początkowo zdawało, znajomość z Ernestem, [...], który w przeciwieństwie do pracowitego Svena, wykuwającego swoją przyszłą inżynierską karierę w Instytucie Technicznym, obijał się trochę bez celu. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	W orbitę „uświadomienia” wchodzi też mit człowieka sukcesu, który dzięki własnym umiejętnościom i niezachwianej determinacji wykuwa swoje szczęście. źródło: NKJP: Marzena Wiśniak: Socrealizm wiecznie żywy - kultura, Magazyn Puls Studenta, 2000, nr 20
	Należy dowartościować umowy społeczne i inne pozaparlamentarne formy tworzenia prawa i wykuwania nowych dróg rozwoju społecznego. źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: Karuzela: rzecz o Okrągłym Stole cz. 1, 2004

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wykuwałem +(e)m wykuwał	wykuwałam +(e)m wykuwała	wykuwałom +(e)m wykuwało	wykuwaliśmy +(e)śmy wykuwali	wykuwałyśmy +(e)śmy wykuwały
2 os.	wykuwałeś +(e)ś wykuwał	wykuwałaś +(e)ś wykuwała	wykuwałoś +(e)ś wykuwało	wykuwaliście +(e)ście wykuwali	wykuwałyście +(e)ście wykuwały
3 os.	wykuwał	wykuwała	wykuwało	wykuwali	wykuwały

bezosobnik: wykuwano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wykuwał będę wykuwać	będę wykuwała będę wykuwać	będę wykuwało będę wykuwać	będziemy wykuwali będziemy wykuwać	będziemy wykuwały będziemy wykuwać
2 os.	będziesz wykuwał będziesz wykuwać	będziesz wykuwała będziesz wykuwać	będziesz wykuwało będziesz wykuwać	będziecie wykuwali będziecie wykuwać	będziecie wykuwały będziecie wykuwać
3 os.	będzie wykuwał będzie wykuwać	będzie wykuwała będzie wykuwać	będzie wykuwało będzie wykuwać	będą wykuwali będą wykuwać	będą wykuwały będą wykuwać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wykuwajmy
2 os.	wykuwaj	wykuwajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wykuwałbym bym wykuwał	wykuwałabym bym wykuwała	wykuwałobym bym wykuwało	wykuwalibyśmy byśmy wykuwali	wykuwałybyśmy byśmy wykuwały
2 os.	wykuwałbyś byś wykuwał	wykuwałabyś byś wykuwała	wykuwałobyś byś wykuwało	wykuwalibyście byście wykuwali	wykuwałybyście byście wykuwały
3 os.	wykuwałby by wykuwał	wykuwałaby by wykuwała	wykuwałoby by wykuwało	wykuwaliby by wykuwali	wykuwałyby by wykuwały

bezosobnik: wykuwano by

bezokolicznik: wykuwać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wykuwając

gerundium: wykuwanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: wykuwający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wykuwany

odpowiednik aspektowy: wykuć

Rz_osobowy

+

wykuwać

+

CO

Zob. kuć