odczuwać - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

intuicyjnie rozumieć lub oceniać w jakiś sposób

Gdy jedno z dopełnień zawiera przymiotnik, jego liczba i rodzaj są zgodne z drugim dopełnieniem, wyrażonym rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

Połączenia

odczuwać coś jako afront, jako anachronizm, jako błąd, jako dyskryminację, jako jałmużnę, jako krzywdę, jako nękanie, jako porażkę, jako stratę, jako wygnanie, jako zagrożenie, jako zaszczyt; jako bolesne, jako naturalne, jako przyjemne, jako krzywdzące, jako właściwe, jako wstydliwe

Cytaty

[...] trzeba pamiętać, że od dziewczynek wymagano wtedy więcej niż od chłopców. Dlatego dziecko mogło odczuwać to jako krzywdę i niesprawiedliwość.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Dziecko, natrafiając po raz pierwszy na rymowane utwory dla dorosłych, odczuwa je jako sztuczne, jako gadaninę dla gadaniny, później uczy się, że trzeba to podziwiać.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odczuwam	odczuwamy
2 os.	odczuwasz	odczuwacie
3 os.	odczuwa	odczuwają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczuwałem +(e)m odczuwał	odczuwałam +(e)m odczuwała	odczuwałom +(e)m odczuwało	odczuwaliśmy +(e)śmy odczuwali	odczuwałyśmy +(e)śmy odczuwały
2 os.	odczuwałeś +(e)ś odczuwał	odczuwałaś +(e)ś odczuwała	odczuwałoś +(e)ś odczuwało	odczuwaliście +(e)ście odczuwali	odczuwałyście +(e)ście odczuwały
3 os.	odczuwał	odczuwała	odczuwało	odczuwali	odczuwały

bezosobnik: odczuwano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę odczuwał będę odczuwać	będę odczuwała będę odczuwać	będę odczuwało będę odczuwać	będziemy odczuwali będziemy odczuwać	będziemy odczuwały będziemy odczuwać
2 os.	będziesz odczuwał będziesz odczuwać	będziesz odczuwała będziesz odczuwać	będziesz odczuwało będziesz odczuwać	będziecie odczuwali będziecie odczuwać	będziecie odczuwały będziecie odczuwać
3 os.	będzie odczuwał będzie odczuwać	będzie odczuwała będzie odczuwać	będzie odczuwało będzie odczuwać	będą odczuwali będą odczuwać	będą odczuwały będą odczuwać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odczuwajmy
2 os.	odczuwaj	odczuwajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odczuwałbym bym odczuwał	odczuwałabym bym odczuwała	odczuwałobym bym odczuwało	odczuwalibyśmy byśmy odczuwali	odczuwałybyśmy byśmy odczuwały
2 os.	odczuwałbyś byś odczuwał	odczuwałabyś byś odczuwała	odczuwałobyś byś odczuwało	odczuwalibyście byście odczuwali	odczuwałybyście byście odczuwały
3 os.	odczuwałby by odczuwał	odczuwałaby by odczuwała	odczuwałoby by odczuwało	odczuwaliby by odczuwali	odczuwałyby by odczuwały

bezosobnik: odczuwano by

bezokolicznik: odczuwać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odczuwając

gerundium: odczuwanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odczuwanie	odczuwania
D.	odczuwania	odczuwań
C.	odczuwaniu	odczuwaniom
B.	odczuwanie	odczuwania
N.	odczuwaniem	odczuwaniami
Ms.	odczuwaniu	odczuwaniach
W.	odczuwanie	odczuwania

imiesłów przymiotnikowy czynny: odczuwający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odczuwający	odczuwający	odczuwający	odczuwające	odczuwająca
D.	odczuwającego	odczuwającego	odczuwającego	odczuwającego	odczuwającej
C.	odczuwającemu	odczuwającemu	odczuwającemu	odczuwającemu	odczuwającej
B.	odczuwającego	odczuwającego	odczuwający	odczuwające	odczuwającą
N.	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającą
Ms.	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odczuwający	odczuwający	odczuwające	odczuwające
D.	odczuwających	odczuwających	odczuwających	odczuwających
C.	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającym	odczuwającym
B.	odczuwających	odczuwających	odczuwających	odczuwające
N.	odczuwającymi	odczuwającymi	odczuwającymi	odczuwającymi
Ms.	odczuwających	odczuwających	odczuwających	odczuwających

imiesłów przymiotnikowy bierny: odczuwany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odczuwany	odczuwany	odczuwany	odczuwane	odczuwana
D.	odczuwanego	odczuwanego	odczuwanego	odczuwanego	odczuwanej
C.	odczuwanemu	odczuwanemu	odczuwanemu	odczuwanemu	odczuwanej
B.	odczuwanego	odczuwanego	odczuwany	odczuwane	odczuwaną
N.	odczuwanym	odczuwanym	odczuwanym	odczuwanym	odczuwaną
Ms.	odczuwanym	odczuwanym	odczuwanym	odczuwanym	odczuwanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odczuwani	odczuwani	odczuwane	odczuwane
D.	odczuwanych	odczuwanych	odczuwanych	odczuwanych
C.	odczuwanym	odczuwanym	odczuwanym	odczuwanym
B.	odczuwanych	odczuwanych	odczuwanych	odczuwane
N.	odczuwanymi	odczuwanymi	odczuwanymi	odczuwanymi
Ms.	odczuwanych	odczuwanych	odczuwanych	odczuwanych

odpowiednik aspektowy: odczuć

Składnia

Rz_żywotny	+	odczuwać	+	CO + jako CO
Rz_żywotny	+	odczuwać	+	CO + jako JAKIE

Pochodzenie

Być może kalka fr. ressentir (Bańk); zob. czuwać