wiekuisty - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

książk. wieczny - nieograniczony w czasie

Wymowa

[wieku-isty] lub pot. [wiekujisty]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości czasu

upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nieprzemijający
wieczny

Połączenia

wiekuisty Bóg, spokój; wiekuista chwała, radość, szczęśliwość; wiekuiste życie

Cytaty

	Migoczące [...] miliony gwiazd na niebieskim stropie, to jakby obrazy prawd wiekuistych [...]. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001
	[...] nikt z naszych przodków nie miał na imię Patryk. Matka przed poznaniem ojca nie była zaręczona z żadnym tragicznie zmarłym na suchoty, przez co zasługującym na wiekuistą pamięć bladolicym i piszącym wiersze Patrykiem. źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Aria poławiacza PINów, Polityka, 2002-12-21
	Bóg wiekuisty i nieodmienny widzi bieg wieków w stosunku do swej wieczności, jak krople wód wobec spokojnego oceanu [...]. źródło: NKJP: Michał Sopoćko: Stańmy pod krzyżem Chrystusa, 2010
	[...] świat jest tak zbudowany, iż człowiek nigdy nie może osiągnąć upragnionej pełni, wiekuiste niespełnienie jest najmocniejszym bodźcem jego życia. źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wiekuisty	wiekuisty	wiekuisty	wiekuiste	wiekuista
D.	wiekuistego	wiekuistego	wiekuistego	wiekuistego	wiekuistej
C.	wiekuistemu	wiekuistemu	wiekuistemu	wiekuistemu	wiekuistej
B.	wiekuistego	wiekuistego	wiekuisty	wiekuiste	wiekuistą
N.	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistą
Ms.	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistej
W.	wiekuisty	wiekuisty	wiekuisty	wiekuiste	wiekuista

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wiekuiści	wiekuiści	wiekuiste	wiekuiste
D.	wiekuistych	wiekuistych	wiekuistych	wiekuistych
C.	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistym	wiekuistym
B.	wiekuistych	wiekuistych	wiekuistych	wiekuiste
N.	wiekuistymi	wiekuistymi	wiekuistymi	wiekuistymi
Ms.	wiekuistych	wiekuistych	wiekuistych	wiekuistych
W.	wiekuiści	wiekuiści	wiekuiste	wiekuiste

Pochodzenie

Przymiotnik z przyrostkiem -isty od st.pol. wiekui, z psł. *věkujь 'wiekuisty, wieczny'. Forma prasłowiańska utworzona od tematu przypadków zależnych *věku- psł. rzeczownika *věkъ (zob. wiek) za pomocą przyrostka *-jь.