przetwarzać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

przerabiać coś, nadając temu inny kształt, wygląd lub formę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Przemysł

produkcja

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przerabiać

Połączenia

firmy, zakłady przetwarzają coś
przetwarzać żywność; mięso, mleko, ziemniaki; produkty (rolne, pochodzenia zwierzęcego, roślinne, spożywcze; naftowe); tytoń; azbest; miedź, ropę, siarkę, węgiel; krew; odpady, śmieci; surowce; dźwięk, muzykę, sygnał; energię
skupować i przetwarzać
cyfrowe; głębokie, wstępne przetwarzanie; produkcja i przetwarzanie; segregacja i przetwarzanie; wytwarzanie, przetwarzanie i magazynowanie; etapy; mechanizm, metoda, proces, technologia; poziom; koszt przetwarzania czegoś; firmy, zakłady przetwarzające coś; przetwarzana żywność

Cytaty

	Koszaliński potentat szuka partnerów do prywatyzacji i walczy o przetrwanie. Tymczasem zamiast mięsa przetwarza drób, robi pierogi, galarety, warzywa w sosie i gotowe dania obiadowe. źródło: NKJP: Iwona Sznajderska: BIĆ ALBO NIE BIĆ, Gazeta Wyborcza, 1994-02-08
	Dziesięć lat temu [...] problem zbiórki i przetwarzania odpadów praktycznie nie istniał. źródło: NKJP: Beata Chomątowska: Gra w zielone, Dziennik Polski, 2005-06-24
	Początkowo prowadził on badania z zakresu geologii i geochemii ukierunkowane na poszukiwania złóż surowców, prace nad ulepszaniem technologii wierceń i procesów eksploatacji złóż oraz nad przetwarzaniem produktów naftowych. źródło: NKJP: (JM, PS): Możemy być samowystarczalni, Puchar dla Zelmeru, 2005-03-23
	Firma, która wygra przetarg ma przetwarzać gaz na energię elektryczną. źródło: NKJP: (PAZ): Gaz na rekultywację, Dziennik Polski, 2004-03-24
	Nowa Demokracja uważa, że proponowana ustawa zapewnia prawną regulację opieki zdrowotnej dawców i biorców krwi, metod przetwarzania krwi w środki lecznicze oraz zasad obrotu tymi środkami. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.10.1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przetwarzam	przetwarzamy
2 os.	przetwarzasz	przetwarzacie
3 os.	przetwarza	przetwarzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetwarzałem +(e)m przetwarzał	przetwarzałam +(e)m przetwarzała	przetwarzałom +(e)m przetwarzało	przetwarzaliśmy +(e)śmy przetwarzali	przetwarzałyśmy +(e)śmy przetwarzały
2 os.	przetwarzałeś +(e)ś przetwarzał	przetwarzałaś +(e)ś przetwarzała	przetwarzałoś +(e)ś przetwarzało	przetwarzaliście +(e)ście przetwarzali	przetwarzałyście +(e)ście przetwarzały
3 os.	przetwarzał	przetwarzała	przetwarzało	przetwarzali	przetwarzały

bezosobnik: przetwarzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przetwarzał będę przetwarzać	będę przetwarzała będę przetwarzać	będę przetwarzało będę przetwarzać	będziemy przetwarzali będziemy przetwarzać	będziemy przetwarzały będziemy przetwarzać
2 os.	będziesz przetwarzał będziesz przetwarzać	będziesz przetwarzała będziesz przetwarzać	będziesz przetwarzało będziesz przetwarzać	będziecie przetwarzali będziecie przetwarzać	będziecie przetwarzały będziecie przetwarzać
3 os.	będzie przetwarzał będzie przetwarzać	będzie przetwarzała będzie przetwarzać	będzie przetwarzało będzie przetwarzać	będą przetwarzali będą przetwarzać	będą przetwarzały będą przetwarzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przetwarzajmy
2 os.	przetwarzaj	przetwarzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przetwarzałbym bym przetwarzał	przetwarzałabym bym przetwarzała	przetwarzałobym bym przetwarzało	przetwarzalibyśmy byśmy przetwarzali	przetwarzałybyśmy byśmy przetwarzały
2 os.	przetwarzałbyś byś przetwarzał	przetwarzałabyś byś przetwarzała	przetwarzałobyś byś przetwarzało	przetwarzalibyście byście przetwarzali	przetwarzałybyście byście przetwarzały
3 os.	przetwarzałby by przetwarzał	przetwarzałaby by przetwarzała	przetwarzałoby by przetwarzało	przetwarzaliby by przetwarzali	przetwarzałyby by przetwarzały

bezosobnik: przetwarzano by

bezokolicznik: przetwarzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przetwarzając

gerundium: przetwarzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przetwarzanie	przetwarzania
D.	przetwarzania	przetwarzań
C.	przetwarzaniu	przetwarzaniom
B.	przetwarzanie	przetwarzania
N.	przetwarzaniem	przetwarzaniami
Ms.	przetwarzaniu	przetwarzaniach
W.	przetwarzanie	przetwarzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przetwarzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetwarzający	przetwarzający	przetwarzający	przetwarzające	przetwarzająca
D.	przetwarzającego	przetwarzającego	przetwarzającego	przetwarzającego	przetwarzającej
C.	przetwarzającemu	przetwarzającemu	przetwarzającemu	przetwarzającemu	przetwarzającej
B.	przetwarzającego	przetwarzającego	przetwarzający	przetwarzające	przetwarzającą
N.	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającą
Ms.	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetwarzający	przetwarzający	przetwarzające	przetwarzające
D.	przetwarzających	przetwarzających	przetwarzających	przetwarzających
C.	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającym	przetwarzającym
B.	przetwarzających	przetwarzających	przetwarzających	przetwarzające
N.	przetwarzającymi	przetwarzającymi	przetwarzającymi	przetwarzającymi
Ms.	przetwarzających	przetwarzających	przetwarzających	przetwarzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przetwarzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przetwarzany	przetwarzany	przetwarzany	przetwarzane	przetwarzana
D.	przetwarzanego	przetwarzanego	przetwarzanego	przetwarzanego	przetwarzanej
C.	przetwarzanemu	przetwarzanemu	przetwarzanemu	przetwarzanemu	przetwarzanej
B.	przetwarzanego	przetwarzanego	przetwarzany	przetwarzane	przetwarzaną
N.	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzaną
Ms.	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przetwarzani	przetwarzani	przetwarzane	przetwarzane
D.	przetwarzanych	przetwarzanych	przetwarzanych	przetwarzanych
C.	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzanym	przetwarzanym
B.	przetwarzanych	przetwarzanych	przetwarzanych	przetwarzane
N.	przetwarzanymi	przetwarzanymi	przetwarzanymi	przetwarzanymi
Ms.	przetwarzanych	przetwarzanych	przetwarzanych	przetwarzanych

odpowiednik aspektowy: przetworzyć

Składnia

+

przetwarzać

+

CO + (na CO)

Pochodzenie

Zob. tworzyć

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: przetwarzać coś w coś