przeciwstawiać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

zestawiać na zasadzie przeciwieństwa

W ostatnim schemacie na pozycji celownika prawie zawsze występuje zaimek sobie.

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

	synonimy:	kontrastować
	hiperonimy:	porównywać

przeciwstawiać ideę, koncepcję, metodę, model, postawę, przekonanie, tendencję, teorię, twierdzenie, wartości, wiarę;(sobie) dwa światy, dwie teorie, różne tendencje, piekło i niebo, duszę i ciało
przeciwstawiać filozofii, kulturze, poglądowi, pomysłowi, teorii, tezie, wykładni

Idei rewolucji przeciwstawiano koncepcję ewolucji, spokojnych, stopniowych przemian.

źródło: KWSJP: Józef Szocki: Księgozbiory domowe w Galicji wschodniej (1772–1918), 2001

Podnosząc walory mądrego króla, Ksenofont przeciwstawiał mu tyrana, którego władza nie opiera się ani na prawach, ani na zaufaniu społecznym.

źródło: KWSJP: Stanisław Jedynak: Bogowie, władcy i zwykli ludzie, 1986

Krytykę i naukę konsekwentnie sobie przeciwstawiano.

źródło: KWSJP: Michał Głowiński: Ekspresja i empatia, 1997

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeciwstawiałem +(e)m przeciwstawiał	przeciwstawiałam +(e)m przeciwstawiała	przeciwstawiałom +(e)m przeciwstawiało	przeciwstawialiśmy +(e)śmy przeciwstawiali	przeciwstawiałyśmy +(e)śmy przeciwstawiały
2 os.	przeciwstawiałeś +(e)ś przeciwstawiał	przeciwstawiałaś +(e)ś przeciwstawiała	przeciwstawiałoś +(e)ś przeciwstawiało	przeciwstawialiście +(e)ście przeciwstawiali	przeciwstawiałyście +(e)ście przeciwstawiały
3 os.	przeciwstawiał	przeciwstawiała	przeciwstawiało	przeciwstawiali	przeciwstawiały

bezosobnik: przeciwstawiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przeciwstawiał będę przeciwstawiać	będę przeciwstawiała będę przeciwstawiać	będę przeciwstawiało będę przeciwstawiać	będziemy przeciwstawiali będziemy przeciwstawiać	będziemy przeciwstawiały będziemy przeciwstawiać
2 os.	będziesz przeciwstawiał będziesz przeciwstawiać	będziesz przeciwstawiała będziesz przeciwstawiać	będziesz przeciwstawiało będziesz przeciwstawiać	będziecie przeciwstawiali będziecie przeciwstawiać	będziecie przeciwstawiały będziecie przeciwstawiać
3 os.	będzie przeciwstawiał będzie przeciwstawiać	będzie przeciwstawiała będzie przeciwstawiać	będzie przeciwstawiało będzie przeciwstawiać	będą przeciwstawiali będą przeciwstawiać	będą przeciwstawiały będą przeciwstawiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przeciwstawiajmy
2 os.	przeciwstawiaj	przeciwstawiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przeciwstawiałbym bym przeciwstawiał	przeciwstawiałabym bym przeciwstawiała	przeciwstawiałobym bym przeciwstawiało	przeciwstawialibyśmy byśmy przeciwstawiali	przeciwstawiałybyśmy byśmy przeciwstawiały
2 os.	przeciwstawiałbyś byś przeciwstawiał	przeciwstawiałabyś byś przeciwstawiała	przeciwstawiałobyś byś przeciwstawiało	przeciwstawialibyście byście przeciwstawiali	przeciwstawiałybyście byście przeciwstawiały
3 os.	przeciwstawiałby by przeciwstawiał	przeciwstawiałaby by przeciwstawiała	przeciwstawiałoby by przeciwstawiało	przeciwstawialiby by przeciwstawiali	przeciwstawiałyby by przeciwstawiały

bezosobnik: przeciwstawiano by

bezokolicznik: przeciwstawiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeciwstawiając

gerundium: przeciwstawianie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeciwstawiający

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeciwstawiany

odpowiednik aspektowy: przeciwstawić

	+	przeciwstawiać	+	KOMU/CZEMU + KOGO/CO
	+	przeciwstawiać	+	KOGO/CO[sub]pl[/sub] + KOMU

przeciw + stawiać; prawdopodobnie kalka różnych obcych wyrazów w zależności od znaczenia (Bańk); zob. przeciw, stawiać