czcić - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

otaczać wielkim szacunkiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

czcić ojca i matkę; kobiety, ludzi

Cytaty

Dekalog wymaga od dziecka czci dla ojca i matki.[...] To samo przykazanie nakłada (jednak) na rodziców obowiązek «symetryczny». Również oni powinni «czcić» swoje dzieci, zarówno małe, jak i dorosłe.

źródło: NKJP: Augustyn Józef SJ: Integracja seksualna - Przewodnik w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności, 1994

Razu pewnego przyszedł do Jezusa młody człowiek i zapytał: Co mam uczynić, aby otrzymać życie wieczne? Jezus mu odpowiada: Nie kradnij, nie zabijaj, nie cudzołóż, nie zeznawaj fałszywie, czcij ojca i matkę oraz miłuj swojego bliźniego jak siebie samego.

źródło: NKJP: Błogosławieni ubodzy w duchu, Dziennik Polski - Magazyn, 2003-10-24

Czcij lekarza czcią należną z powodu jego posług, albowiem i jego stworzył Pan.

źródło: NKJP: Biblia Tysiąclecia, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czczę	czcimy
2 os.	czcisz	czcicie
3 os.	czci	czczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czciłem +(e)m czcił	czciłam +(e)m czciła	czciłom +(e)m czciło	czciliśmy +(e)śmy czcili	czciłyśmy +(e)śmy czciły
2 os.	czciłeś +(e)ś czcił	czciłaś +(e)ś czciła	czciłoś +(e)ś czciło	czciliście +(e)ście czcili	czciłyście +(e)ście czciły
3 os.	czcił	czciła	czciło	czcili	czciły

bezosobnik: czczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czcił będę czcić	będę czciła będę czcić	będę czciło będę czcić	będziemy czcili będziemy czcić	będziemy czciły będziemy czcić
2 os.	będziesz czcił będziesz czcić	będziesz czciła będziesz czcić	będziesz czciło będziesz czcić	będziecie czcili będziecie czcić	będziecie czciły będziecie czcić
3 os.	będzie czcił będzie czcić	będzie czciła będzie czcić	będzie czciło będzie czcić	będą czcili będą czcić	będą czciły będą czcić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czcijmy
2 os.	czcij	czcijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czciłbym bym czcił	czciłabym bym czciła	czciłobym bym czciło	czcilibyśmy byśmy czcili	czciłybyśmy byśmy czciły
2 os.	czciłbyś byś czcił	czciłabyś byś czciła	czciłobyś byś czciło	czcilibyście byście czcili	czciłybyście byście czciły
3 os.	czciłby by czcił	czciłaby by czciła	czciłoby by czciło	czciliby by czcili	czciłyby by czciły

bezosobnik: czczono by

bezokolicznik: czcić

imiesłów przysłówkowy współczesny: czcząc

gerundium: czczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czczenie	czczenia
D.	czczenia	czczeń
C.	czczeniu	czczeniom
B.	czczenie	czczenia
N.	czczeniem	czczeniami
Ms.	czczeniu	czczeniach
W.	czczenie	czczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: czczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czczący	czczący	czczący	czczące	czcząca
D.	czczącego	czczącego	czczącego	czczącego	czczącej
C.	czczącemu	czczącemu	czczącemu	czczącemu	czczącej
B.	czczącego	czczącego	czczący	czczące	czczącą
N.	czczącym	czczącym	czczącym	czczącym	czczącą
Ms.	czczącym	czczącym	czczącym	czczącym	czczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czczący	czczący	czczące	czczące
D.	czczących	czczących	czczących	czczących
C.	czczącym	czczącym	czczącym	czczącym
B.	czczących	czczących	czczących	czczące
N.	czczącymi	czczącymi	czczącymi	czczącymi
Ms.	czczących	czczących	czczących	czczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: czczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czczony	czczony	czczony	czczone	czczona
D.	czczonego	czczonego	czczonego	czczonego	czczonej
C.	czczonemu	czczonemu	czczonemu	czczonemu	czczonej
B.	czczonego	czczonego	czczony	czczone	czczoną
N.	czczonym	czczonym	czczonym	czczonym	czczoną
Ms.	czczonym	czczonym	czczonym	czczonym	czczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czczeni	czczeni	czczone	czczone
D.	czczonych	czczonych	czczonych	czczonych
C.	czczonym	czczonym	czczonym	czczonym
B.	czczonych	czczonych	czczonych	czczone
N.	czczonymi	czczonymi	czczonymi	czczonymi
Ms.	czczonych	czczonych	czczonych	czczonych

Składnia

+

czcić

+

KOGO + (CZYM)

Pochodzenie

psł. *čьstiti