pielęgnować - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

systematycznie wykonywać zabiegi higieniczne lub lecznicze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Pielęgnacja ciała

czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Choroby i ich leczenie

leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

doglądać

Połączenia

pielęgnować chorych, dziecko

Cytaty

	Znajdujemy więc w nim opisy i wzorce różnych ras, artykuły o psychologii psa, o jego szkoleniu i użytkowaniu, artykuły z zakresu medycyny weterynaryjnej, wskazówki jak pielęgnować psa w chorobie, jak racjonalnie chować szczeniaka i dorosłego psa itp. źródło: KWSJP: Wszechświat nr 7-8, 1958
	Pracował wtedy jako grabarz i z wielkim poświęceniem pielęgnował chorych i grzebał zmarłych. źródło: KWSJP: Wojciech Szatkowski: Oreł spod Tater, Tygodnik Podhalański nr 42, 1999
	Instruktorzy gminni i poradnie żywieniowe służą radą i wskazówkami, jak karmić bydło i pielęgnować cielęta. źródło: KWSJP: Podniesiemy hodowlę czerwonego bydła, Gromada nr 6, 1950
	Po miesiącu, gdy robotnice są już dorosłe, przejmują one funkcje karmienia i pielęgnowania larw - królowa zajmuje się już tylko reprodukcją. źródło: KWSJP: Aktywne jak co roku osy, pszczoły i szerszenie, Dziennik Polski, 1998-08-06
	Obecność tkanek martwiczych w głębokich i rozległych ranach oparzeniowych jest głównym czynnikiem opóźniającym proces gojenia. Właściwe pielęgnowanie rany oparzeniowej powinno obejmować jak najszybsze ich usunięcie. źródło: NKJP: Jacek Grzybowski: Biologia rany oparzeniowej, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pielęgnuję	pielęgnujemy
2 os.	pielęgnujesz	pielęgnujecie
3 os.	pielęgnuje	pielęgnują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pielęgnowałem +(e)m pielęgnował	pielęgnowałam +(e)m pielęgnowała	pielęgnowałom +(e)m pielęgnowało	pielęgnowaliśmy +(e)śmy pielęgnowali	pielęgnowałyśmy +(e)śmy pielęgnowały
2 os.	pielęgnowałeś +(e)ś pielęgnował	pielęgnowałaś +(e)ś pielęgnowała	pielęgnowałoś +(e)ś pielęgnowało	pielęgnowaliście +(e)ście pielęgnowali	pielęgnowałyście +(e)ście pielęgnowały
3 os.	pielęgnował	pielęgnowała	pielęgnowało	pielęgnowali	pielęgnowały

bezosobnik: pielęgnowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pielęgnował będę pielęgnować	będę pielęgnowała będę pielęgnować	będę pielęgnowało będę pielęgnować	będziemy pielęgnowali będziemy pielęgnować	będziemy pielęgnowały będziemy pielęgnować
2 os.	będziesz pielęgnował będziesz pielęgnować	będziesz pielęgnowała będziesz pielęgnować	będziesz pielęgnowało będziesz pielęgnować	będziecie pielęgnowali będziecie pielęgnować	będziecie pielęgnowały będziecie pielęgnować
3 os.	będzie pielęgnował będzie pielęgnować	będzie pielęgnowała będzie pielęgnować	będzie pielęgnowało będzie pielęgnować	będą pielęgnowali będą pielęgnować	będą pielęgnowały będą pielęgnować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pielęgnujmy
2 os.	pielęgnuj	pielęgnujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pielęgnowałbym bym pielęgnował	pielęgnowałabym bym pielęgnowała	pielęgnowałobym bym pielęgnowało	pielęgnowalibyśmy byśmy pielęgnowali	pielęgnowałybyśmy byśmy pielęgnowały
2 os.	pielęgnowałbyś byś pielęgnował	pielęgnowałabyś byś pielęgnowała	pielęgnowałobyś byś pielęgnowało	pielęgnowalibyście byście pielęgnowali	pielęgnowałybyście byście pielęgnowały
3 os.	pielęgnowałby by pielęgnował	pielęgnowałaby by pielęgnowała	pielęgnowałoby by pielęgnowało	pielęgnowaliby by pielęgnowali	pielęgnowałyby by pielęgnowały

bezosobnik: pielęgnowano by

bezokolicznik: pielęgnować

imiesłów przysłówkowy współczesny: pielęgnując

gerundium: pielęgnowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pielęgnowanie	pielęgnowania
D.	pielęgnowania	pielęgnowań
C.	pielęgnowaniu	pielęgnowaniom
B.	pielęgnowanie	pielęgnowania
N.	pielęgnowaniem	pielęgnowaniami
Ms.	pielęgnowaniu	pielęgnowaniach
W.	pielęgnowanie	pielęgnowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pielęgnujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pielęgnujący	pielęgnujący	pielęgnujący	pielęgnujące	pielęgnująca
D.	pielęgnującego	pielęgnującego	pielęgnującego	pielęgnującego	pielęgnującej
C.	pielęgnującemu	pielęgnującemu	pielęgnującemu	pielęgnującemu	pielęgnującej
B.	pielęgnującego	pielęgnującego	pielęgnujący	pielęgnujące	pielęgnującą
N.	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującą
Ms.	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pielęgnujący	pielęgnujący	pielęgnujące	pielęgnujące
D.	pielęgnujących	pielęgnujących	pielęgnujących	pielęgnujących
C.	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującym	pielęgnującym
B.	pielęgnujących	pielęgnujących	pielęgnujących	pielęgnujące
N.	pielęgnującymi	pielęgnującymi	pielęgnującymi	pielęgnującymi
Ms.	pielęgnujących	pielęgnujących	pielęgnujących	pielęgnujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pielęgnowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pielęgnowany	pielęgnowany	pielęgnowany	pielęgnowane	pielęgnowana
D.	pielęgnowanego	pielęgnowanego	pielęgnowanego	pielęgnowanego	pielęgnowanej
C.	pielęgnowanemu	pielęgnowanemu	pielęgnowanemu	pielęgnowanemu	pielęgnowanej
B.	pielęgnowanego	pielęgnowanego	pielęgnowany	pielęgnowane	pielęgnowaną
N.	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowaną
Ms.	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pielęgnowani	pielęgnowani	pielęgnowane	pielęgnowane
D.	pielęgnowanych	pielęgnowanych	pielęgnowanych	pielęgnowanych
C.	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowanym	pielęgnowanym
B.	pielęgnowanych	pielęgnowanych	pielęgnowanych	pielęgnowane
N.	pielęgnowanymi	pielęgnowanymi	pielęgnowanymi	pielęgnowanymi
Ms.	pielęgnowanych	pielęgnowanych	pielęgnowanych	pielęgnowanych

Składnia

Rz_żywotny

+

pielęgnować

+

KOGO/CO

Pochodzenie

niem. pflegen 'pielęgnować, doglądać, opiekować się kimś, czymś, dbać o kogoś, o coś'

Zmiany postaci wyrazu na gruncie polskim niejasne (w gwarach poświadczone pielegować); przypuszczalnie oddziałała inna rodzina wyrazowa, prawdopodobnie pielucha, bowiem czasownik odnosił się dawniej chyba głównie do doglądania i przewijania niemowląt (Bor)