karać - Wielki słownik języka polskiego PAN

stosować wobec kogoś karę

Imb używany również samodzielnie w funkcji rzeczownika, np. zatrudniać karanych, w znaczeniu ludzi skazanych kiedyś przez sąd za złamanie prawa.

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Prawo i łamanie prawa

więzienie i kara

antonimy:

nagradzać

matka, ojciec; policja, straż miejska karze; patrole prewencji karzą
karać dzieci, młodzież; (niesfornego) męża; niepokornych; karać recydywistów; nietrzeźwych kierowców; firmy łamiące prawa, pracodawców; radnych; występki
karać chłostą, grzywną, mandatami, milczeniem, naganami, pozbawieniem wolności, więzieniem; odbieraniem (pewnych) uprawnień, części diety
karać za wszystko; za nieobecność; za przestępstwa kryminalne/ narkotykowe/ skarbowe; za posiadanie narkotyków
przykładnie karać; karać fizycznie; dyscyplinarnie; surowo
zasady karania; kilkakrotnie, wielokrotnie karany; karany ustawowo; sądownie, prawomocnym wyrokiem sądowym; w przeszłości; za napad rabunkowy, za uchylanie się od alimentów, za składanie fałszywych zeznań, za wyłudzenie usług (hotelarskich), za (drobne) kradzieże, za włamania, za rozbój, za oszustwa, za jazdę po pijanemu, za naruszenie spokoju, za posługiwanie się cudzymi dokumentami

	[...] matka karała nas milczeniem za niewielkie nawet przewinienia. źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001
	Ojciec karał go na wszelki wypadek za wszystko, co zdarzyło się w okolicy. źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007
	Policjanci zatrzymali kierowcę ciężarówki, 50-letniego mieszkańca Warszawy. Mężczyzna był już karany za przestępstwa skarbowe. źródło: NKJP: R.Nadaj: CBŚ i ciechanowscy celnicy w gminie Baboszewo, Tygodnik Ciechanowski, 2006-05-12
	Często na przykład gdy pies załatwi się w mieszkaniu lub pogryzie rzeczy, właściciele uważają, że „zrobił to złośliwie” (złośliwość - cecha typowo ludzka, mamy tu więc przykład antropomorfizmu). Pies jest karany, co jeszcze bardziej pogarsza problem. źródło: NKJP: Współpracownik: Plotki z Azorem, Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-27
	80% osób uczestniczących w badaniach ankietowych wypowiada się za karaniem za posiadanie narkotyków. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.03.1997

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

bezosobnik: karano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę karał będę karać	będę karała będę karać	będę karało będę karać	będziemy karali będziemy karać	będziemy karały będziemy karać
2 os.	będziesz karał będziesz karać	będziesz karała będziesz karać	będziesz karało będziesz karać	będziecie karali będziecie karać	będziecie karały będziecie karać
3 os.	będzie karał będzie karać	będzie karała będzie karać	będzie karało będzie karać	będą karali będą karać	będą karały będą karać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		karzmy
2 os.	karz	karzcie

Tryb warunkowy

bezosobnik: karano by

bezokolicznik: karać

imiesłów przysłówkowy współczesny: karząc

gerundium: karanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: karzący

imiesłów przymiotnikowy bierny: karany

odpowiedniki aspektowe: ukarać , pokarać

Rz_osobowy	+	karać	+	KOGO + za CO + (CZYM)
Rz_osobowy	+	karać	+	CO + (CZYM)

psł. *karati 'upokarzać; strofować, łajać; wymierzać karę'