odważać się

  • decydować się na zrobienie czegoś, pokonując jakieś obawy, łamiąc jakieś zasady
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • synonimy:  ośmielać się
    • rzadko odważać się
    • odważać się mówić, pisać, powiedzieć
  • Gad znajdował się gdzieś w pobliżu, może czyhał o kilka cali ode mnie. Nie odważałem się więc ruszyć i nadal ani nawet krzyknąć do towarzyszy śpiących w hamakach.

    źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1974

    Nie odważały się na samodzielne podejmowanie ciężkich zadań, szukały wsparcia na ramieniu kogoś, kto je poprowadzi.

    źródło: NKJP: Barbara Labuda: Poszukiwania, 2005

    Chata starego [...] była dobrze ukryta wśród trzcin na moczarach. Na wiecznie pokrytym mgłą pustkowiu, na które nikt nie odważał się zapuszczać.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 2001

    - A po co panience wiedzieć? Odważam się i mówię:
    - Bo byłam tam, i widziałam... - jąkam się jak w szkole przy tablicy.

    źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. odważam się
    odważamy się
    2 os. odważasz się
    odważacie się
    3 os. odważa się
    odważają się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. odważałem się
    +(e)m się odważał
    odważałam się
    +(e)m się odważała
    odważałom się
    +(e)m się odważało
    odważaliśmy się
    +(e)śmy się odważali
    odważałyśmy się
    +(e)śmy się odważały
    2 os. odważałeś się
    +(e)ś się odważał
    odważałaś się
    +(e)ś się odważała
    odważałoś się
    +(e)ś się odważało
    odważaliście się
    +(e)ście się odważali
    odważałyście się
    +(e)ście się odważały
    3 os. odważał się
    odważała się
    odważało się
    odważali się
    odważały się

    bezosobnik: odważano się

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę się odważał
    będę się odważać
    będę się odważała
    będę się odważać
    będę się odważało
    będę się odważać
    będziemy się odważali
    będziemy się odważać
    będziemy się odważały
    będziemy się odważać
    2 os. będziesz się odważał
    będziesz się odważać
    będziesz się odważała
    będziesz się odważać
    będziesz się odważało
    będziesz się odważać
    będziecie się odważali
    będziecie się odważać
    będziecie się odważały
    będziecie się odważać
    3 os. będzie się odważał
    będzie się odważać
    będzie się odważała
    będzie się odważać
    będzie się odważało
    będzie się odważać
    będą się odważali
    będą się odważać
    będą się odważały
    będą się odważać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. odważajmy się
    2 os. odważaj się
    odważajcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. odważałbym się
    bym się odważał
    odważałabym się
    bym się odważała
    odważałobym się
    bym się odważało
    odważalibyśmy się
    byśmy się odważali
    odważałybyśmy się
    byśmy się odważały
    2 os. odważałbyś się
    byś się odważał
    odważałabyś się
    byś się odważała
    odważałobyś się
    byś się odważało
    odważalibyście się
    byście się odważali
    odważałybyście się
    byście się odważały
    3 os. odważałby się
    by się odważał
    odważałaby się
    by się odważała
    odważałoby się
    by się odważało
    odważaliby się
    by się odważali
    odważałyby się
    by się odważały

    bezosobnik: odważano by się

    bezokolicznik: odważać się

    imiesłów przysłówkowy współczesny: odważając się

    gerundium: odważanie się

    imiesłów przymiotnikowy czynny: odważający się

    odpowiednik aspektowy: odważyć się

  • Rzosobowy + odważać się +
    (BEZOKOLICZNIK)
    Rzosobowy + odważać się +
    (na CO)
  • Zob. ważyć

CHRONOLOGIZACJA:
SJPXVII
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 09.12.2011