lekceważyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

traktować jakąś osobę lub ideę bez należytej powagi i szacunku

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

	synonimy:	ktoś lekce sobie waży kogoś/coś
	antonimy:	szanować

Połączenia

lekceważyć ludzi, pasażerów, prezydenta, wyborców; małżeństwo; media; czyjąś wolę, mądrość, pracę; czyjś dorobek; czyjeś zdrowie, życie
jawnie, kompletnie, nagminne, ostentacyjnie, powszechnie, wyraźnie; często lekceważyć
bardzo, całkiem, całkowicie, trochę; tak lekceważyć

Cytaty

	[...] Pantyka prowadził teraz wykład jak inny człowiek. Dawniej mówił szybko, niewyraźnie i jakby trochę lekceważąc słuchaczy. źródło: NKJP: Stanisław Kowalewski: Czarne okna, 1961
	[...] osoba zdradzająca swego współmałżonka nie liczy się zupełnie z jego uczuciami i interesami, ośmiesza go, naraża na cierpienie i wstyd, lekceważy dobro rodziny. źródło: NKJP: Zofia Milska-Wrzosińska: Bezradnik, 2009
	Nie modlimy się albo modlimy się za mało, ponieważ lekceważymy Boga, a własną pracę uważamy za ważniejszą od Jego działania. źródło: NKJP: Józef Augustyn: Rozmowy o księżach rodzinie i życiu duchowym, 2010
	Systemy psychologiczne i edukacyjne, które lekceważą duchowość w wychowaniu seksualnym, lekceważą także trwałą i wierną miłość oraz płodność i rodzinę. źródło: NKJP: Józef Augustyn: Wychowanie seksualne w rodzinie i w szkole, 2008
	Aktorzy na scenie lekceważyli symbole narodowe, tańczyli podczas hymnu. źródło: NKJP: (ROB): O naszym patriotyźmie, Gazeta Wrocławska, 2003-11-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	lekceważę	lekceważymy
2 os.	lekceważysz	lekceważycie
3 os.	lekceważy	lekceważą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	lekceważyłem +(e)m lekceważył	lekceważyłam +(e)m lekceważyła	lekceważyłom +(e)m lekceważyło	lekceważyliśmy +(e)śmy lekceważyli	lekceważyłyśmy +(e)śmy lekceważyły
2 os.	lekceważyłeś +(e)ś lekceważył	lekceważyłaś +(e)ś lekceważyła	lekceważyłoś +(e)ś lekceważyło	lekceważyliście +(e)ście lekceważyli	lekceważyłyście +(e)ście lekceważyły
3 os.	lekceważył	lekceważyła	lekceważyło	lekceważyli	lekceważyły

bezosobnik: lekceważono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę lekceważył będę lekceważyć	będę lekceważyła będę lekceważyć	będę lekceważyło będę lekceważyć	będziemy lekceważyli będziemy lekceważyć	będziemy lekceważyły będziemy lekceważyć
2 os.	będziesz lekceważył będziesz lekceważyć	będziesz lekceważyła będziesz lekceważyć	będziesz lekceważyło będziesz lekceważyć	będziecie lekceważyli będziecie lekceważyć	będziecie lekceważyły będziecie lekceważyć
3 os.	będzie lekceważył będzie lekceważyć	będzie lekceważyła będzie lekceważyć	będzie lekceważyło będzie lekceważyć	będą lekceważyli będą lekceważyć	będą lekceważyły będą lekceważyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lekceważmy
2 os.	lekceważ	lekceważcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	lekceważyłbym bym lekceważył	lekceważyłabym bym lekceważyła	lekceważyłobym bym lekceważyło	lekceważylibyśmy byśmy lekceważyli	lekceważyłybyśmy byśmy lekceważyły
2 os.	lekceważyłbyś byś lekceważył	lekceważyłabyś byś lekceważyła	lekceważyłobyś byś lekceważyło	lekceważylibyście byście lekceważyli	lekceważyłybyście byście lekceważyły
3 os.	lekceważyłby by lekceważył	lekceważyłaby by lekceważyła	lekceważyłoby by lekceważyło	lekceważyliby by lekceważyli	lekceważyłyby by lekceważyły

bezosobnik: lekceważono by

bezokolicznik: lekceważyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: lekceważąc

gerundium: lekceważenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lekceważenie	lekceważenia
D.	lekceważenia	lekceważeń
C.	lekceważeniu	lekceważeniom
B.	lekceważenie	lekceważenia
N.	lekceważeniem	lekceważeniami
Ms.	lekceważeniu	lekceważeniach
W.	lekceważenie	lekceważenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: lekceważący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lekceważący	lekceważący	lekceważący	lekceważące	lekceważąca
D.	lekceważącego	lekceważącego	lekceważącego	lekceważącego	lekceważącej
C.	lekceważącemu	lekceważącemu	lekceważącemu	lekceważącemu	lekceważącej
B.	lekceważącego	lekceważącego	lekceważący	lekceważące	lekceważącą
N.	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącą
Ms.	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lekceważący	lekceważący	lekceważące	lekceważące
D.	lekceważących	lekceważących	lekceważących	lekceważących
C.	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącym	lekceważącym
B.	lekceważących	lekceważących	lekceważących	lekceważące
N.	lekceważącymi	lekceważącymi	lekceważącymi	lekceważącymi
Ms.	lekceważących	lekceważących	lekceważących	lekceważących

imiesłów przymiotnikowy bierny: lekceważony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lekceważony	lekceważony	lekceważony	lekceważone	lekceważona
D.	lekceważonego	lekceważonego	lekceważonego	lekceważonego	lekceważonej
C.	lekceważonemu	lekceważonemu	lekceważonemu	lekceważonemu	lekceważonej
B.	lekceważonego	lekceważonego	lekceważony	lekceważone	lekceważoną
N.	lekceważonym	lekceważonym	lekceważonym	lekceważonym	lekceważoną
Ms.	lekceważonym	lekceważonym	lekceważonym	lekceważonym	lekceważonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lekceważeni	lekceważeni	lekceważone	lekceważone
D.	lekceważonych	lekceważonych	lekceważonych	lekceważonych
C.	lekceważonym	lekceważonym	lekceważonym	lekceważonym
B.	lekceważonych	lekceważonych	lekceważonych	lekceważone
N.	lekceważonymi	lekceważonymi	lekceważonymi	lekceważonymi
Ms.	lekceważonych	lekceważonych	lekceważonych	lekceważonych

odpowiednik aspektowy: zlekceważyć

Składnia

+

lekceważyć

+

KOGO/CO

Pochodzenie

Od przysłówka lekce 'lekko, słabo, mało' i ważyć 'określać ciężar, odmierzać za pomocą wagi; poważać, cenić, szanować'. Połączenie wyrazowe lekce ważyć jest zapewne kalką łac. parvipendō 'lekceważę, pogardzam', od parvi 'mało' i pendō 'ważę'; zob. lekki, ważyć