żartować - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

mówić rzeczy nieprawdziwe lub takie, które mogą świadczyć o tym, że mówiący lekceważy lub uważa za nieprawdziwe sytuacje, których dotyczy jego wypowiedź

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

przestać żartować
pan (chyba) żartuje! nie żartuj!

Cytaty

Stasiu, ja już wybudowałem pięć chałup. W tym jeden dworek. - Żartujesz? - Mówili na mnie Carrington... - Takie pieniądze miałeś?

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

I na tę propozycję nie odzywa się premier, tylko odzywa się wiceminister w jednym z resortów, który w obecności premiera mówi, co premier zdecydował? Dokładnie tak. Nie żartuje pan? Nie żartuję, z pełną powagą.

źródło: NKJP: Stenogram z 18. posiedzenia Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (SRTV) w dniu 8 marca 2003 r.

1.17, 3.22, 5.11, 6.03, 7.14, 8.57...„ Rozkład pociągów? - Zapisuję godziny karmienia Julka. - Pierwsza siedemnaście? Trzecia dwadzieścia dwie?! Nie żartuj! - Nie żartuję. - Tyle razy cię budzi?! To chamstwo!

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	żartuję	żartujemy
2 os.	żartujesz	żartujecie
3 os.	żartuje	żartują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żartowałem +(e)m żartował	żartowałam +(e)m żartowała	żartowałom +(e)m żartowało	żartowaliśmy +(e)śmy żartowali	żartowałyśmy +(e)śmy żartowały
2 os.	żartowałeś +(e)ś żartował	żartowałaś +(e)ś żartowała	żartowałoś +(e)ś żartowało	żartowaliście +(e)ście żartowali	żartowałyście +(e)ście żartowały
3 os.	żartował	żartowała	żartowało	żartowali	żartowały

bezosobnik: żartowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę żartował będę żartować	będę żartowała będę żartować	będę żartowało będę żartować	będziemy żartowali będziemy żartować	będziemy żartowały będziemy żartować
2 os.	będziesz żartował będziesz żartować	będziesz żartowała będziesz żartować	będziesz żartowało będziesz żartować	będziecie żartowali będziecie żartować	będziecie żartowały będziecie żartować
3 os.	będzie żartował będzie żartować	będzie żartowała będzie żartować	będzie żartowało będzie żartować	będą żartowali będą żartować	będą żartowały będą żartować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		żartujmy
2 os.	żartuj	żartujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żartowałbym bym żartował	żartowałabym bym żartowała	żartowałobym bym żartowało	żartowalibyśmy byśmy żartowali	żartowałybyśmy byśmy żartowały
2 os.	żartowałbyś byś żartował	żartowałabyś byś żartowała	żartowałobyś byś żartowało	żartowalibyście byście żartowali	żartowałybyście byście żartowały
3 os.	żartowałby by żartował	żartowałaby by żartowała	żartowałoby by żartowało	żartowaliby by żartowali	żartowałyby by żartowały

bezosobnik: żartowano by

bezokolicznik: żartować

imiesłów przysłówkowy współczesny: żartując

gerundium: żartowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żartowanie	żartowania
D.	żartowania	żartowań
C.	żartowaniu	żartowaniom
B.	żartowanie	żartowania
N.	żartowaniem	żartowaniami
Ms.	żartowaniu	żartowaniach
W.	żartowanie	żartowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: żartujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	żartujący	żartujący	żartujący	żartujące	żartująca
D.	żartującego	żartującego	żartującego	żartującego	żartującej
C.	żartującemu	żartującemu	żartującemu	żartującemu	żartującej
B.	żartującego	żartującego	żartujący	żartujące	żartującą
N.	żartującym	żartującym	żartującym	żartującym	żartującą
Ms.	żartującym	żartującym	żartującym	żartującym	żartującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	żartujący	żartujący	żartujące	żartujące
D.	żartujących	żartujących	żartujących	żartujących
C.	żartującym	żartującym	żartującym	żartującym
B.	żartujących	żartujących	żartujących	żartujące
N.	żartującymi	żartującymi	żartującymi	żartującymi
Ms.	żartujących	żartujących	żartujących	żartujących

Pochodzenie

śr.-w.-niem. serten (sërten) 'łudzić, oszukiwać, zwodzić'

Możliwe pośrednictwo czeskie (Siatkowski, Basaj)