oszukiwać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

w celu osiągnięcia korzyści powodować powstanie u kogoś przekonania, że coś jest prawdziwe lub zgodne z przyjętymi regułami, podczas gdy takie nie jest

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kantować
nacinać
ocyganiać
oszwabiać
rżnąć
szachrować
szwabić

Połączenia

oszukiwać ludzi; męża, żonę; rodziców; matkę, ojca; nauczycieli; górników, rolników; obywateli, społeczeństwo; przeciwników; naród, wyborców; państwo, władze; opinię publiczną; klientów, konsumentów; budżet/skarb państwa
oszukiwać na wadze; na mięsie, na wędlinie; na piwie; na materiałach; na podatkach, na VAT; przy głosowaniu, przy liczeniu
sposoby na oszukiwanie; oszukiwany przez media, przez rząd

Cytaty

	[...] przy pierwszej okazji opowiedziałam moim młodym współpracownikom, że media ich oszukują. źródło: NKJP: Współpracownik: Witajcie w krainie kontrastów, Tygodnik Ciechanowski, 2004-11-13
	Nie liczy na zrozumienie ani zaakceptowanie swojego odejścia z kapłaństwa, ale liczy na poszanowanie jego osobistej decyzji. Wie, że łatwiej jest ludziom potępiać niż zrozumieć, ale twierdzi, że gdyby został, oszukiwałby w ten sposób innych i siebie. źródło: NKJP: Współpracownik: Porzucił sutannę..., Tygodnik Ciechanowski, 2005-06-15
	Pani jej nie wierzy. Ona oszukuje, że jest głodna. Raz chciałam ją zabrać na obiad. Powiedziała, że nie potrzebuje jedzenia, tylko pieniędzy na leki. źródło: NKJP: Małgorzata Wyszyńska: Pieniądze leżą na ulicy, Gazeta Wyborcza, 1993-11-23
	Inni nasi rozmówcy dawali nam do zrozumienia, że aby wyjść na swoje, muszą oszukiwać na materiałach - dając tańsze i gorsze części. źródło: NKJP: Maciej Gorzeliński: Właściciele warsztatów samochodowych płacą łapówki, by mieć klientów, Gazeta Wyborcza, 1996-05-10
	W tej atmosferze nawet marszałek Sejmu popadł w moralny relatywizm i o to, że posłowie oszukują przy głosowaniu, miał pretensje do dziennikarzy, którzy rzecz ujawnili. źródło: NKJP: Teresa Bogucka: NOWE CZASY, NOWE OBYCZAJE, Gazeta Wyborcza, 1993-02-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	oszukuję	oszukujemy
2 os.	oszukujesz	oszukujecie
3 os.	oszukuje	oszukują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oszukiwałem +(e)m oszukiwał	oszukiwałam +(e)m oszukiwała	oszukiwałom +(e)m oszukiwało	oszukiwaliśmy +(e)śmy oszukiwali	oszukiwałyśmy +(e)śmy oszukiwały
2 os.	oszukiwałeś +(e)ś oszukiwał	oszukiwałaś +(e)ś oszukiwała	oszukiwałoś +(e)ś oszukiwało	oszukiwaliście +(e)ście oszukiwali	oszukiwałyście +(e)ście oszukiwały
3 os.	oszukiwał	oszukiwała	oszukiwało	oszukiwali	oszukiwały

bezosobnik: oszukiwano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę oszukiwał będę oszukiwać	będę oszukiwała będę oszukiwać	będę oszukiwało będę oszukiwać	będziemy oszukiwali będziemy oszukiwać	będziemy oszukiwały będziemy oszukiwać
2 os.	będziesz oszukiwał będziesz oszukiwać	będziesz oszukiwała będziesz oszukiwać	będziesz oszukiwało będziesz oszukiwać	będziecie oszukiwali będziecie oszukiwać	będziecie oszukiwały będziecie oszukiwać
3 os.	będzie oszukiwał będzie oszukiwać	będzie oszukiwała będzie oszukiwać	będzie oszukiwało będzie oszukiwać	będą oszukiwali będą oszukiwać	będą oszukiwały będą oszukiwać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oszukujmy
2 os.	oszukuj	oszukujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oszukiwałbym bym oszukiwał	oszukiwałabym bym oszukiwała	oszukiwałobym bym oszukiwało	oszukiwalibyśmy byśmy oszukiwali	oszukiwałybyśmy byśmy oszukiwały
2 os.	oszukiwałbyś byś oszukiwał	oszukiwałabyś byś oszukiwała	oszukiwałobyś byś oszukiwało	oszukiwalibyście byście oszukiwali	oszukiwałybyście byście oszukiwały
3 os.	oszukiwałby by oszukiwał	oszukiwałaby by oszukiwała	oszukiwałoby by oszukiwało	oszukiwaliby by oszukiwali	oszukiwałyby by oszukiwały

bezosobnik: oszukiwano by

bezokolicznik: oszukiwać

imiesłów przysłówkowy współczesny: oszukując

gerundium: oszukiwanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	oszukiwanie	oszukiwania
D.	oszukiwania	oszukiwań
C.	oszukiwaniu	oszukiwaniom
B.	oszukiwanie	oszukiwania
N.	oszukiwaniem	oszukiwaniami
Ms.	oszukiwaniu	oszukiwaniach
W.	oszukiwanie	oszukiwania

imiesłów przymiotnikowy czynny: oszukujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oszukujący	oszukujący	oszukujący	oszukujące	oszukująca
D.	oszukującego	oszukującego	oszukującego	oszukującego	oszukującej
C.	oszukującemu	oszukującemu	oszukującemu	oszukującemu	oszukującej
B.	oszukującego	oszukującego	oszukujący	oszukujące	oszukującą
N.	oszukującym	oszukującym	oszukującym	oszukującym	oszukującą
Ms.	oszukującym	oszukującym	oszukującym	oszukującym	oszukującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oszukujący	oszukujący	oszukujące	oszukujące
D.	oszukujących	oszukujących	oszukujących	oszukujących
C.	oszukującym	oszukującym	oszukującym	oszukującym
B.	oszukujących	oszukujących	oszukujących	oszukujące
N.	oszukującymi	oszukującymi	oszukującymi	oszukującymi
Ms.	oszukujących	oszukujących	oszukujących	oszukujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: oszukiwany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	oszukiwany	oszukiwany	oszukiwany	oszukiwane	oszukiwana
D.	oszukiwanego	oszukiwanego	oszukiwanego	oszukiwanego	oszukiwanej
C.	oszukiwanemu	oszukiwanemu	oszukiwanemu	oszukiwanemu	oszukiwanej
B.	oszukiwanego	oszukiwanego	oszukiwany	oszukiwane	oszukiwaną
N.	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwaną
Ms.	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	oszukiwani	oszukiwani	oszukiwane	oszukiwane
D.	oszukiwanych	oszukiwanych	oszukiwanych	oszukiwanych
C.	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwanym	oszukiwanym
B.	oszukiwanych	oszukiwanych	oszukiwanych	oszukiwane
N.	oszukiwanymi	oszukiwanymi	oszukiwanymi	oszukiwanymi
Ms.	oszukiwanych	oszukiwanych	oszukiwanych	oszukiwanych

odpowiednik aspektowy: oszukać

Składnia

	+	oszukiwać	+	KOGO + (że ZDANIE)
	+	oszukiwać	+	KOGO + (na CZYM \| przy CZYM)

Pochodzenie

Zob. oszukać