obwieszczać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

podawać do publicznej wiadomości

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

	synonimy:	obwoływać ogłaszać
	hiperonimy:	informować

głos, napis, neon, świergot, tablica obwieszcza; afisze, plakaty, transparenty obwieszczają
obwieszczać cud, klęskę, konieczność, czyjeś narodziny, nowinę, czyjeś przybycie, tajemnicę, triumf, czyjąś śmierć, wybuch wojny, zmartwychwstanie, zwycięstwo
obwieszczać miastu, światu, znajomym
obwieszczać donośnie, głośno, publicznie, radośnie, triumfalnie, uroczyście

	Orzecznictwo sądów kościelnych nakazywało winnym pokutę, często publiczną. Biskup nakładał ją i obwieszczał zgromadzonym w kościele bosym pokutnikom odzianym we włosienice. źródło: KWSJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004
	Tłumy oblegały szklane gablotki pełne fotosów z nowego programu rewiowego, a tabliczki na kasach obwieszczały, że na dziś wszystkie bilety wyprzedane. źródło: KWSJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998
	- Obiad, obiad - obwieszcza uroczyście pani, wynosząc stos talerzy, dymiące garnki, sztućce i serwetki. źródło: KWSJP: Jacek Natanson: Ostatnie cztery minuty, 1977
	Nie słuchał radia, nie znosił telefonów (bał się podsłuchu), nie oglądał telewizji (aparat kupiła matka w 1966 roku, tłumacząc, że najważniejsze sprawy partia obwieszcza w telewizji). źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
	Zamykano muzeum dla publiczności; głośniki obwieszczały zwiedzającym, aby kierowali się do wyjścia. źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obwieszczałem +(e)m obwieszczał	obwieszczałam +(e)m obwieszczała	obwieszczałom +(e)m obwieszczało	obwieszczaliśmy +(e)śmy obwieszczali	obwieszczałyśmy +(e)śmy obwieszczały
2 os.	obwieszczałeś +(e)ś obwieszczał	obwieszczałaś +(e)ś obwieszczała	obwieszczałoś +(e)ś obwieszczało	obwieszczaliście +(e)ście obwieszczali	obwieszczałyście +(e)ście obwieszczały
3 os.	obwieszczał	obwieszczała	obwieszczało	obwieszczali	obwieszczały

bezosobnik: obwieszczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obwieszczał będę obwieszczać	będę obwieszczała będę obwieszczać	będę obwieszczało będę obwieszczać	będziemy obwieszczali będziemy obwieszczać	będziemy obwieszczały będziemy obwieszczać
2 os.	będziesz obwieszczał będziesz obwieszczać	będziesz obwieszczała będziesz obwieszczać	będziesz obwieszczało będziesz obwieszczać	będziecie obwieszczali będziecie obwieszczać	będziecie obwieszczały będziecie obwieszczać
3 os.	będzie obwieszczał będzie obwieszczać	będzie obwieszczała będzie obwieszczać	będzie obwieszczało będzie obwieszczać	będą obwieszczali będą obwieszczać	będą obwieszczały będą obwieszczać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obwieszczajmy
2 os.	obwieszczaj	obwieszczajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obwieszczałbym bym obwieszczał	obwieszczałabym bym obwieszczała	obwieszczałobym bym obwieszczało	obwieszczalibyśmy byśmy obwieszczali	obwieszczałybyśmy byśmy obwieszczały
2 os.	obwieszczałbyś byś obwieszczał	obwieszczałabyś byś obwieszczała	obwieszczałobyś byś obwieszczało	obwieszczalibyście byście obwieszczali	obwieszczałybyście byście obwieszczały
3 os.	obwieszczałby by obwieszczał	obwieszczałaby by obwieszczała	obwieszczałoby by obwieszczało	obwieszczaliby by obwieszczali	obwieszczałyby by obwieszczały

bezosobnik: obwieszczano by

bezokolicznik: obwieszczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obwieszczając

gerundium: obwieszczanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: obwieszczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: obwieszczany

odpowiednik aspektowy: obwieścić

	+	obwieszczać	+	CO + (KOMU)
Rz_osobowy	+	obwieszczać	+	MOWA WPROST
	+	obwieszczać	+	(KOMU) + że ZDANIE\|ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE